JV

Rapport Beproeving Lacomet® FL Opdrachtnr.: 06-G-0215

Opdrachtgever

:

Ref.: GK/JV

Coil Coating Laminates B.V. Postbus 102 4793 ZJ FIJNAART T: (0167) 52 69 40 F: (0167) 52 69 69

Contactpersoon

:

D. van der Net

Project

:

Beproeving Lacomet® FL

Datum opdracht

:

2006.12.07

Datum rapportage

:

2008.02.28

Rapporteur

:

ir G. Koers

Autorisatie

:

prof. ir N.A. Hendriks

Paraaf

:

Pagina’s Figuren Tabellen Bijlagen

: 15 : : : 3

Alle opdrachten aan BDA Geveladvies B.V. worden aanvaard en uitgevoerd volgens De Nieuwe Regeling DNR 2005. Niets van de inhoud van dit rapport mag aan derden ter hand worden gesteld zonder voorafgaande toestemming van zowel de opdrachtgever als BDA Geveladvies B.V.

Opdrachtnr. : 06-G-0215

Blad: 2

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

Inhoud

Blad

1

Opdracht

3

2

Conclusies

4

3

Productinformatie

6

4

Beproeving

8

5

Aanbevelingen

Bijlagen

1. Fotoreportage 2. Laboratoriumrapport 3. Detailtekeningen

15


Blad: 3

Datum

Van 15 bladen

1

Opdracht

1.1

Inleiding

: 2008.02.28

Door de heer D. van der Net van Coil Coating Laminates B.V. is d.d. 7 december 2006 de opdracht verstrekt om de producteigenschappen van Lacomet® FL te beoordelen en te analyseren. Coil Coating Laminates B.V. heeft aan BDA Geveladvies B.V. gevraagd het materiaal voor de toepassing als loodvervanger in de bouw te beoordelen. Deze opdracht is d.d. 11 december 2006 schriftelijk bevestigd door BDA Geveladvies B.V.

1.2

Doel van de opdracht

Het doel van de beproevingen en de beoordeling is de geschiktheid te beoordelen van Lacomet® FL als loodvervanger in de bouw, waarbij moet worden voldaan aan de huidige bouwregelgeving. Het materiaal moet worden onderzocht op de waterdichtheid van de lasverbindingen, de verwerkingsmogelijkheden en op de resistentie tegen thermoshock. Daarnaast is het materiaal onderzocht op vermoeiing, de weerstand tegen opwaaien en de corrosieweerstand.

Het onderzoek moet ook antwoord geven op de vraag in hoeverre Lacomet® FL bestand is tegen de hitte van de föhn die bij het aanbrengen van dakbedekking wordt gebruikt.

1.3

Werkwijze

In dit rapport worden de bevindingen weergegeven van het onderzoek dat is uitgevoerd door de heer A.R. Hameete van BDA Keuringsinstituut B.V. onder begeleiding van de heren R.M. Hartman en ir G. Koers van BDA Geveladvies B.V.

De rapportage is verzorgd door ir G. Koers. Na een beschrijving van het materiaal worden de testmethoden toegelicht waarna de resultaten worden gepresenteerd.


Blad: 4

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

2

Conclusies

2.1

Thermoshock en verwerking

Materiaal in gevels wordt in de praktijk blootgesteld aan temperatuurschommelingen variërend tussen de -20 °C en +80 °C. De ernstigst optredende temperatuurbelasting is een plotselinge afkoeling (van 80 °C naar circa 15 °C). Dit wordt t hermoshock genoemd. −

Lacomet® FL is ongevoelig voor thermoshock.

−

Lacomet® FL is eenvoudig te verwerken.

−

Lacomet® FL zakt niet door als gevolg van het eigen gewicht.

−

Lacomet® FL is bestand tegen de warmte die vrijkomt bij het ‘normaal’ aanbrengen van dakbedekking met de föhn of brander.

−

2.2

Lasverbindingen zijn eenvoudig te maken met kit, tape of felsen.

Chemische aantasting en corrosiegevoeligheid

−

Lacomet® FL is ongevoelig voor chemische aantasting door vanuit het metselwerk afkomstige meestal agressieve stoffen.

2.3

−

Lacomet® FL voldoet aan de hoogste eisen voor filiforme corrosie volgens EN 1396.

−

Lacomet® FL valt in corrosie index 3 ( de beste score) van EN 1396.

Vermoeiing

−

Lacomet® FL is bij normaal buigen niet bijzonder gevoelig voor vermoeiing (zie grafiek in § 4.3).

2.4


Blad: 5

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

Treksterkte

−

De treksterkte van Lacomet® FL is ruim voldoende voor normale toepassing in spouwconstructies.

2.5

Weerstand opwaaien

−

Er bestaat geen gevaar voor opwaaien van normaal uitkragende stroken Lacomet® FL (maximaal 100 mm).

−

Schoorsteenloketten dienen standaard tegen de achterconstructie te worden verlijmd.


Blad: 6

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

3

Productinformatie

3.1

Algemeen

Coil Coating Laminates B.V. is een bedrijf dat gespecialiseerd is in de vervaardiging van gelamineerd aluminium. Het bedrijf produceert vezelmetaallaminaten, vergelijkbaar met bijvoor®

beeld Glare . De techniek van het lamineren van aluminium is echter bruikbaar voor veel meer toepassingen. Het speciaal ontwikkelde aluminium product wordt onder andere toegepast als loodvervanger in de bouw en bestaat uit twee lagen op kleur gelakt aluminium met een inlage van vezelversterkt composiet. Het materiaal is speciaal ontworpen als vervanger van alle mogelijk bladlood toepassingen en wordt onder de naam Lacomet® FL in de markt gebracht.

3.2

Specificaties

Door de fabrikant zijn onderstaande productgegevens verstrekt. −

lengte

:

op rol 20 m tot 100 m

−

breedte

:

100 mm tot 1000 mm

−

dikte

:

0,6 mm

−

gewicht

:

1,05 kg.m

−

aluminiumkwaliteit

:

ongelegeerd

−

stabiliteit

:

-50 °C tot +150 °C

−

warmtegeleidingscoëfficiënt

:

circa 1,00 W.m .K

−

kleur

:

RAL 7037 (grijs)

1

-2

-1

-1

1

3.3


Blad: 7

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

Beoogde toepassing

Het materiaal Lacomet® FL kan worden toegepast als: −

‘lood’slabbe

−

spouw’lood’

−

voet’lood’

−

getrapte loketten

−

nokloketten

−

raam- en deuraansluitingen

−

lateiaansluitingen

−

plat dak op gevelaansluitingen

−

schoorsteenaansluitingen


Blad: 8

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

4

Beproeving

4.1

Thermoshockbelasting en verwerking

Opstelling In het laboratorium van BDA Keuringsinstituut B.V. is een gemetselde proefmuur vervaardigd met een breedte van circa 4 m en een hoogte van circa 1,5 m. In deze proefmuur is op twee niveaus Lacomet® FL verwerkt. In de opstelling komen diverse lassen, hoekoplossingen en balusterdoorvoeren voor met als doel de verwerkbaarheid van Lacomet® FL te testen. De testopstelling is een nabootsing van de praktijk waarin Lacomet® FL aan thermoshockbelasting is blootgesteld en waarin de gevoeligheid voor het aanbrengen van dakbedekking is getest. De testopstelling maakte het ook mogelijk de waterdichtheid van de Lacometverbindingen te onderzoeken. De opstelling is opgebouwd uit een binnenspouwblad van gasbetonblokken waarin op logische plaatsen inspectiegaten zijn gehouden met daarvoor een buitenblad van baksteen.

Op circa 0,5 m hoogte is de eerste laag Lacomet® FL aangebracht met lasverbindingen (2 verbindingen met zilvertape, 2 kitverbindingen en een balusterdoorvoer). Op circa 1 m hoogte is een tweede laag Lacomet® FL toegepast met lasverbindingen (2 × SMP montagekit, BATU grijs tape, enkel butyltape, dubbel butyltape, Uniflex MS, Superfix en dubbel butyltape op de hoek en een balusterdoorvoer).

Ten behoeve van het gedrag van Lacomet® FL onder thermoshock is de gehele testopstelling geplaatst in een waterbak voor het rondpompen van het water voor de afkoeling van de testmuur (simulatie regentest). Voor de testmuur is een serie stralingslampen geplaatst waarmee de testmuur kon worden opgewarmd tot de temperatuur in de ingemetselde warmtesensor tot 80 °C (black panel temperatuur) is opgelopen. Nadat de thermoshockproef is afgerond, heeft de testmuur circa 14 dagen kunnen drogen waarna de testopstelling gereed was voor het onderzoek naar de waterdichtheid van de lassen. Na afronding van de bepaling van de waterdichtheid van de verbindingslassen heeft de muur opnieuw 14 dagen kunnen drogen. Voor de bepaling van de gevoeligheid van Lacomet® FL voor de warmte die vrijkomt bij de applicatie van dakbedekking met de föhn of de brander, is aan de testopstelling een houten dak toegevoegd.


Blad: 9

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

Nadat alle tests zijn uitgevoerd, is de testopstelling voorzichtig afgebroken om het Lacomet® FL te controleren op mogelijke door de beproeving ontstane gebreken. Tevens zijn de lasverbindingen uit elkaar genomen om de kwaliteit daarvan visueel te beoordelen.

Verwerking materiaal Het aanbrengen van het Lacomet® FL is uitgevoerd door gerenommeerde loodverwerkende bedrijven. De eerste laag is aangebracht door Weijers Service te Poortugaal en de tweede laag door Daklyn te Zwijndrecht. Na een aanvankelijke scepsis bleek de verwerking van Lacomet® FL niet moeilijker dan de verwerking van lood. Met vouwen, plakken en knippen kan elke 'lood' oplossing goed worden gerealiseerd. De verwerking (het buigen, vouwen, het maken van overlappen en van verbindingen) van Lacomet® FL is identiek aan dat van bladlood (behalve het kloppen). Het materiaal kan op maat worden geknipt of gesneden. Het materiaal kan niet worden uitgeklopt. Dat komt omdat het materiaal niet plastisch is. Dit heeft het voordeel dat het niet kan uitzakken onder het eigen gewicht zoals dat bij lood wel het geval is. De montage op het binnenblad kan met knelstrips, maar dat is niet strikt noodzakelijk. Vastzetten met voldoende schroeven en kunststof ringen behoort tot de mogelijkheden. De kans op inscheuren onder invloed van het eigen gewicht is nihil. Lacomet® FL is met 0,6 mm relatief dun. In de praktijk kan men zich daar aan snijden. Aanbevolen wordt alle voor ‘kinderhanden’ bereikbare (blijvend zichtbare) randen om veiligheidsredenen te voorzien van een felsrand.

Thermoshock Materiaal in gevels wordt in de praktijk blootgesteld aan temperatuurschommelingen variërend tussen de -20 °C en +80 °C. De ernstigst optredende temperatuurbelasting is een plotselinge afkoeling (van 80 °C naar circa 15 °C). Dit wordt t hermoshock genoemd. Lacomet® FL is in de proefmuur afwisselend opgewarmd tot 80 °C en gekoel d tot een maximum temperatuur van 15 °C. De opwarmperiode duurde 5 uur en de koelperi ode 3 uur. Per werkdag is de testmuur eerst vijf uur blootgesteld aan de opwarming door de lampen, waarna de thermoshock is toegepast door de muur met koud water van maximaal 15 °C te besproeien. In totaal heeft de muur 20 cycli ondergaan. De beproeving is gestart op 20 februari 2007 en afgerond op 19 maart 2007.


Blad: 10

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

Waterdichtheid Na een periode van ongeveer twee weken was de testopstelling voldoende gedroogd voor het testen van de waterdichtheid van de verbindingen. Voor de beheersbaarheid van de proef is eerst de onderste laag Lacomet® FL getest. Ten behoeve van de controle op de waterdichtheid van de lasverbinding is een flinke waterbelasting op het Lacomet® FL via de spouw aangebracht. Het water stroomde via de bovenkant van het Lacomet® FL via de voegen in het metselwerk (lintvoeg en stootvoegen) naar buiten. De onderzijde van het Lacomet® FL is overal droog gebleven. Geen van de verbindingen heeft gelekt. Direct daarna is de bovenste laag Lacomet® FL getest met als uitkomst dat geen van de verbindingen lekkage vertoonde.

Applicatie dakbedekking Circa twee weken na de beproeving van de waterdichtheid van de verbindingen was de testopstelling voldoende gedroogd, zodat vocht geen invloed meer kon hebben op de gevoeligheid van Lacomet® FL voor de vrijkomende warmte bij de applicatie van de dakbedekking met de föhn of brander. Met als doel de mogelijke gevoeligheid van Lacomet® FL vast te stellen voor het aanbrengen van de dakbedekking met de föhn, is tegen de proefmuur een platdakconstructie gemaakt. Het platdak is circa 120 mm onder het Lacomet® FL aangebracht. De dakbedekking is met de föhn op het platdak geplakt. Het Lacomet® FL liep daarbij geen schade op.

Hoewel het volgens NVN 6050 niet meer is toegestaan, wordt dakbedekking bij opgaand gevelwerk ook nog vaak met open vuur (brander) geplakt op de ondergrond. Het betreft echter een voornorm die vermoedelijk vanaf 2009 normkracht zal krijgen. Tot die tijd is het werken met open vuur bij opgaand gevelwerk nog niet verboden. Daarom is ook een proef uitgevoerd met de brander. Ook bij het normale gebruik van de brander is geen merkbare schade opgetreden aan het Lacomet® FL. De tijdens de thermoshockbeproeving ontstane kalkafzettingen schilferden bij het opbuigen van het Lacomet® FL los. Dit geeft aan dat de kalkafzettingen niet hechten aan het Lacomet® FL en dat het niet is geëtst. Lacomet® FL blijkt ongevoelig voor aantasting vanuit metselwerk afkomstige, meestal agressieve stoffen.


Blad: 11

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

Demontage proefopstelling Nadat alle geprogrammeerde beproevingen waren afgerond, is de testopstelling voorzichtig afgebroken. Het doel was alle zijden (onder- en bovenzijde) van het Lacomet® FL en de lasverbindingen visueel te inspecteren.

Het volgende is geconstateerd.

4.2

−

Het Lacomet® FL vertoonde geen schade.

−

De oppervlakte van Lacomet® FL is volledig ongeschonden uit de test gekomen.

−

De verbindingen waren volledig intact.

Corrosietest

Lacomet® FL is een gelamineerd product van aluminium met een inlage van vezelversterkt composiet. Het kunststof kernmateriaal is, in beginsel, gevoelig voor veroudering. Veroudering van kunststof wordt geïnitieerd door de ultraviolette component van het licht. De kunststof kern wordt volledig beschermd tegen ultraviolet licht door de aluminium deklagen. Hierdoor is het niet zinvol veroudering in de BDA testopstellingen te beproeven. Veroudering van de kunststof kern zal niet optreden zolang de aluminium deklagen intact zijn. Daarom is de corrosiebestandheid van Lacomet® FL bepaald volgens EN 1396. De ECCA (European Coil Coating Association), de overkoepelende Europese Bandlak Associatie heeft in 1995-1996 de norm EN 1396 ontwikkeld voor de bepaling van de corrosie en weervastheid voor gelakt aluminium in de bouw. In deze norm wordt de kwaliteitsomschrijving voor corrosie en weervastheid vastgelegd in indices. Corrosieresistentie index 1 hoeft weinig weerstand tegen corrosie te hebben (droge binnentoepassingen in kantoren bijvoorbeeld), materiaal met index 2 moet beter bestand zijn voor bijvoorbeeld toepassingen onder landklimaatcondities. De zwaarste categorie is index 3. Index 3 garandeert dat na 3 jaar buitenexpositie (onder afdak, verticaal geëxposeerd in de noordelijke richting aan de mond van de Waterweg in Hoek van Holland), geen onderkruip zal optreden van meer dan 2 mm gemiddeld vanuit een op de monsterpanels aangebrachte, gedefinieerde kras, noch vanuit eveneens gedefinieerde buigingen van het paneel. Lacomet® FL voldoet aan de hoogste eisen voor filiforme corrosie volgens EN 1396. Het Lacomet® FL heeft corrosie-index 3.

4.3


Blad: 12

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

Vermoeiing

In sommige bladloodtoepassingen wordt het lood regelmatig op en neer gebogen. Er is een vergelijkende vermoeiingstest uitgevoerd tussen Lacomet® FL en lood, code 18. De weerstand tegen vermoeiing is bepaald door het materiaal 90° naar boven en 90° naar beneden te buigen. Het proefstuk heeft een breedte van 200 mm en een lengte van 150 mm en is over de gehele breedte aan twee kanten ingeklemd tussen twee platen waarvan het uiteinde is afgeschuind onder een hoek van 45°. De afstand waar over het proefstuk tussen de klemmen kan buigen, is op 2, 5 en 15 mm gehouden. Per klemafstand zijn de proeven drie maal herhaald. Het gemiddeld resultaat is dat aan Lacomet na respectievelijk 7, 21, 45 buigingen schade ontstaat. Bij lood, code 18 ontstaat schade na respectievelijk 13, 15 en 24 buigingen. -1

De test is uitgevoerd met een snelheid van 1000 mm.min .

Hieronder zijn de resultaten grafisch weergegeven: 50 40 30 lood 18 20

Lacomet

10 0 2 mm

5 mm

15 mm

Betekenis assen: −

verticale as

= aantal buigingen

−

horizontale as

= klemafstand

Bij een afstand van 2 mm, dus een scherpe vouw, tussen de platen is de gevoeligheid van Lacomet voor herhaalde buiging groter dan van lood, code 18. Bij 5 mm afstand is de gevoeligheid al kleiner dan van bladlood. Het uitgangspunt van de proef is een objectieve vergelijking te maken tussen twee materialen. In de praktijk wordt bladlood handmatig heen en weer gebogen en kan de vouwlijn zich steeds verplaatsen.


Blad: 13

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

De afstand van 2 mm tussen de klemplaten is vergeleken met de praktijk situatie zeer klein. Toch wordt dan al een redelijke weerstand tegen vermoeiing vastgesteld die snel verbetert bij toenemende afstand van de klemplaten.

4.4

Treksterkte

De bepaling van de treksterkte is uitgevoerd volgens het principe van NEN-EN 12311-2, methode B: Flexibele banen voor waterdichtingen - Bepaling van de treksterkte - Deel 2: Kunststof en rubber banen voor waterafdichtingen voor daken (2000-10). Voor de treksterkte van lood en Lacomet wordt de gemiddelde waarde aangehouden van 5 proefstukken per materiaalsoort. -1

De gemiddelde treksterkte van lood, code 18 bedraagt 425 N (50 mm) en voor Lacomet® FL -1

890 N (50 mm) . Per eenheid van lengte is Lacomet een factor 2 sterker.

4.5

Weerstand tegen opwaaien

De weerstand tegen opwaaien is bepaald door de kracht te meten die nodig is om een proefstrook, die aan een zijde is ingeklemd, te buigen. Het proefstuk heeft een breedte van 50 mm en een lengte van 250 mm en is aan een zijde vastgeklemd op een plankje met een stalen strip. Het proefstuk is vervolgens onder een hoek van 90° van het plankje vandaan getrokken. Het aangrijpingspunt is 150 mm van de klem verwijderd. De test is uitgevoerd met een snelheid -1

van 25 mm.min . Om het Lacomet op te tillen, is een kracht benodigd van 2 N. Het maximaal opneembaar bui-1

gend moment bedraagt daarmee 2 *150 /50 = 6 Nmm.mm . Een strook materiaal met een uitkraging X = 100 mm kan opwaaien als de windzuiging groter is -2

dan p = 1,2 kN.m , zoals hieronder is berekend. 2

(Het maximaal optredend buigende moment bedraagt dan Mmax opneembaar = pw * X /2 = 2

-1

1,2 *(100) /(2*1000) = 6 Nmm.mm ). Omdat Lacomet in de bedoelde toepassing tegen de achterconstructie is gedrukt en incidenteel opwaaien geen gevaar oplevert, mag voor de windzuiging een factor Cpe = 1,0 worden aangehouden. -2

Daar hoort een stuwdruk bij van 1,2 /1,0 = 1,2 kN.m .


Blad: 14

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

Deze stuwdruk treedt volgens tabel A1 uit NEN 6702 op bij een gebouwhoogte van 25 m in bebouwd gebied I, bij een gebouwhoogte van 35 m in bebouwd gebied II en bij een gebouwhoogte van 55 m in bebouwd gebied III. Als de gebouwhoogten in gebied I, II en III niet worden overschreden, zal opwaaien van een strook Lacomet met een uitkragende breedte van maximaal 100 mm onder normale gebruiksomstandigheden niet optreden. Schoorsteenloketten dienen altijd te worden verlijmd tegen de achterconstructie om opwaaien te voorkomen.

5


Blad: 15

Datum

Van 15 bladen

: 2008.02.28

Aanbevelingen Aanbevolen wordt alle voor ‘kinderhanden’ bereikbare (blijvend zichtbare) randen om veiligheidsredenen te voorzien van een felsrand. Schoorsteenloketten dienen altijd te worden verlijmd tegen de achterconstructie om opwaaien te voorkomen (bijvoorbeeld met MS polymeerkit).

Gorinchem, 2008.02.28 Rapporteur

BDA Geveladvies B.V.

ir G. Koers

prof. ir N.A. Hendriks

Opdrachtnr. : 06-G-0215 Project : Beproeving Lacomet® FL Datum : 2008.02.28 Aantal pagina’s : 11

BIJLAGE 1 Fotoreportage

Opdrachtnr. Project Bijlage Blad

: 06-G-0215 : Beproeving Lacomet® FL :1 :1

Foto 1 Testopstelling in opbouw.

Foto 2 Aanbrengen eerste laag Lacomet® FL.

Foto 3 Balusterdoorvoer.



Foto 4 Hoekoplossing.

Foto 5 Hoekoplossing.

Foto 6 Montage tegen binnenblad.



Foto 7 Eerste laag Lacomet® FL gereed.

Foto 8 Klemprofiel.

Foto 9 De verwerker in actie.



Foto 10 Eerste laag met klemstrip en baluster.

Foto 11 Kijkje in de spouw.

Foto 12 Lasverbinding met kit.



Foto 13 Gebruikte kitsoorten.

Foto 14 Tweede laag Lacomet® FL gereed.

Foto 15 Black panel temperatuursensor.



Foto 16 Thermoshockopstelling.

Foto 17 Regelkast.

Foto 18 Aanbrengen dakbedekking met föhn.



Foto 19 Aanbrengen dakbedekking.

Foto 20 Overzicht testdak. Snijden dakbedekking.

Foto 21 Föhnen dakbedekking.



Foto 22 Branden met brander.

Foto 23 Aanbrengen dakbedekking met brander.

Foto 24 Losgekomen kalkafzettingen.



Foto 25 Verwijderde bovenste muur.

Foto 26 Zichtbare kalkafzetting.

Foto 27 Losgescheurde kitvoeg.


: 06-G-0215 : Beproeving Lacomet® FL :1 : 10

Foto 28 Kitvoeg niet te scheiden.

Foto 29 Onder las met tape schoon.

Foto 30 Onder tapelas schoon.


: 06-G-0215 : Beproeving Lacomet® FL :1 : 11

Foto 31 Onder kitlas schoon.


BIJLAGE 2 Laboratoriumrapport


BIJLAGE 3 Detailtekeningen

JV

Recommend Documents