Junior FIRST LEGO® League Elke dag maken wij keuzes op het gebied van energie. We verwarmen onze huizen, voorzien auto’s van brandstof, laden onze mobiele telefoon op, computers worden van stroom voorzien, en zelfs het downloaden van muziek naar onze iPods kost energie. Maar hoe beïnvloeden onze persoonlijke energie keuzes het milieu, de economie en het leven op aarde? Onderzoek hoe de energieproductie en verbruik keuzes invloed hebben op de planeet en onze kwaliteit van leven vandaag, morgen en voor toekomstige generaties. We gebruiken allemaal elektriciteit en elektriciteit komt niet zomaar uit een stopcontact in de muur. In sommige gebieden wordt kool verbrandt om elektriciteit op te wekken. Sommige gebieden gebruiken windkracht. Andere gebruiken kernenergie. Nadat de stroom is opgewekt, moet het naar ons vervoerd worden zodat we het kunnen gebruiken. We willen dat je kijkt naar hoe jij energie gebruikt en zoek daarna uit hoe deze bij jou is gekomen!
A
Maak een keuze uit een klaslokaal of een keuken die jouw team gebruikt en zoek uit welke voorwerpen in die ruimte stroom gebruiken. Het bijgeleverde energie werkblad is ontworpen om naar een keuken of klaslokaal te kijken, maar je zou ook een andere locatie kunnen kiezen als je geen toegang hebt tot deze ruimtes. Verzeker je ervan een ruimte te kiezen die door iedereen uit je team kan worden bezocht omdat iedereen weer andere manieren zal vinden waarop daar energie wordt gebruikt!
B
Analyseer de energie die in die ruimte wordt gebruikt. “Analyseren” betekent iets grondig controleren of onderzoeken. Om dit te doen, maak je een lijst van alles in die ruimte dat energie hoe dan ook gebruikt. Je kunt het energie werkblad gebruiken als een handleiding om je te helpen. Onthoud dat energie van vele verschillende bronnen komt, niet alleen stopcontacten. Vind dingen die batterijen gebruiken maar ook olie, gas en andere soorten energie. Zoek naar manieren waarop energie wordt verspild in die ruimte. De meest eenvoudige manier om energie te besparen is vaak juist geen energie te verspillen. Denk na over vragen als: staat er een raam open terwijl de verwarming aan staat? Laat je de lichten branden terwijl er niemand in de kamer is. Laat je de computer aan als niemand hem gebruikt? Welke andere manieren zie je waarbij energie wordt verspild?
3
Kies een voorwerp in de ruimte en zoek uit wat voor energie het gebruikt. Als je een keuken analyseert, gebruikt bijvoorbeeld het fornuis of de oven misschien gas. Misschien is er een wandklok die op batterijen loopt. Als je iets kiest dat elektriciteit gebruikt, vind je de stroomdraden misschien buiten het gebouw, maar hoe is die elektriciteit tot stand gekomen? In sommige gebieden wordt kool verbrand om elektriciteit op te wekken. Zoek uit hoe de stroom naar de ruimte van jouw keuze is gekomen en waar deze vandaan is gekomen. Om dit te doen, zul je wat onderzoek moeten verrichten. Batterijen bijvoorbeeld komen uit de winkel, maar wat zit er in en hoe is het daar gekomen? Dit is iets dat je kunt illustreren en aan je “LAAT ZIEN” poster kunt toevoegen (zie stap 5).
4
E
Bouw een LEGO model dat laat zien waar de energie uit stap 3 vandaan komt en hoe het in die ruimte is gekomen. Als je bijvoorbeeld kiest voor een elektrisch apparaat en je ontdekt dat elektriciteit in jouw omgeving uit kool komt en kool komt uit de mijnen, bouw je dat! Het model moet passen op een basisplaat van 38x38 cm of een voetstap van 38 x 38 cm. Het model moet gebouwd zijn van alleen LEGO elementen. Je mag alle LEGO elementen gebruiken, behalve DUPLO stenen. Het is niet toegestaan om stenen te wijzigen (bijv. verven, versieren, iets eraan vastmaken etc.) Gebruik ten minste één eenvoudige machine in je model en gebruik de motor om iets te laten bewegen. Tot eenvoudige machines horen bijvoorbeeld hellende vliegtuigen, hefbomen, katrollen, takels, wielen en (draag)assen, schroeven en wiggen. De Jr.FLL set bevat alle onderdelen die je nodig hebt om eenvoudige machines te bouwen! Om meer te leren over eenvoudige machines kun je de websites bezoeken die genoemd worden, of onderzoek doen in de bibliotheek.
Ontwerp een “LAAT ZIEN” Poster die het volgende laat zien: A. De informatie van jouw team inclusief de naam B. De analyse van de ruimte van je keuze – welke soorten energie worden er gebruikt? C. Meer informatie over het specifieke energieverbruik van het voorwerp dat je gekozen hebt – wat voor soort energie gebruikt het? Hoe komt die energie in die ruimte? Waar komt die energie vandaan? Gebruik tekeningen en woorden om uit te leggen waar die energie vandaan komt. D. Hoe kun je minder energie verbruiken in de ruimte van jouw keuze? E. Een illustratie van de machine die je gebouwd hebt waarop je kunt zien hoe het werkt. Jouw “LAAT ZIEN” Poster mag op ieder poster materiaal gemaakt worden zoals bijvoorbeeld standaard aanplakbord of presentatiebord (91 x 122 cm). Als je mee doet aan een Jr.FLL evenement zul je aan bezoekers je “LAAT ZIEN” Poster laten zien en met hen praten over wat je geleerd hebt. Elk team krijgt een beperkte hoeveelheid ruimte om hun werk tentoon te stellen, volg daarom de richtlijnen voor de maten goed op.
Werkblad energie Analyse
Gebruik deze handleiding om je te helpen bij het uitvoeren van je energie analyse!
Keuken ja nee
Energiebron
Grote apparaten:
u u u u
u u u u
u u u u u
u u u u u
u warm water u (centrale) verwarming u airconditioning u
u u u u
wandklok
u u u
u
koelkast
(gas)fornuis oven
vaatwasser
Kleine apparaten: broodrooster mixer
keukenmachine
blikopnener magnetron
Wooncomfort verlichting
Overig u televisie u DVD / Video recorder u Energie verspild:
u
Werkblad energie Analyse
Gebruik deze handleiding om je te helpen bij het uitvoeren van je energie analyse!
Klaslokaal ja nee zo ja, hoeveel computers
u printer u puntenslijper u beamer u overhead projector u televisie u videorecorder u DVD-speler u radio u alarm systeem u verlichting u warm water u (centrale) verwarming u airconditioning u ventilator u wandklok u afstandbedieningen u speelgoed u batterij-oplader u
u u u u u u u u u u u u u u u u u u u
Energiebron
Junior FIRST LEGO® League Informatie Hulpbronnen Eenvoudige machines worden uitgelegd op Wikipedia http://nl.wikipedia.org/wiki/Eenvoudige_machines Verschillende spelletjes en doe-activiteiten, voor o.a. katrollen, hefbomen, tandwielen, enz. http://www.encyclopedoe.nl Eenvoudige machines uitgelegd met filmpjes en spelletjes http://www.schooltv.nl/mystrix/index.htm Foto’s van eenvoudige machines in actie van het “Museum of Science” in Boston, MA http://www.mos.org/sln/Leonardo/InventorsToolbox.html Stuur je commentaar op deze bronnen naar
[email protected] en vertel ons hoe ze je geholpen hebben!
Stichting Techniekpromotie p/a TU Eindhoven Laplace-gebouw 0.23 Postbus 513, 5600 MB Eindhoven T +31 (0) 40 247 3300
www.firstlegoleague.nl
[email protected] www.techniekpromotie.nl
[email protected]
