juni 09 De beste wraak is niet te worden als je vijand* *Marcus Aurelius

juni ‘09 De beste wraak is niet te worden als je vijand*

*Marcus Aurelius

Telefunken [ gedicht ] Na jaren zwoegen werd ik kleurenblind, sloeg vonken uit, kreeg klappen, gaf de geest. Nu sta ik vaal en uitgepraat op straat en moet steeds denken aan dat lege masker dat mij zo schaamteloos heeft aangestaard. Nagepraat. Aanbeden. Stukgemaakt. De zak. Dat hij niet zag hoe levensecht ik de tijd uit zijn ogen at. De zak. Ik gaf hem Hitchcock, borsten, rampen, sikhs. Ik gaf hem ogen. Oorlog. Noorderlicht. Maar ik kon gaan. En hij kijkt weer tv. Straks word ik opgehaald en sterven kilo’s dode uren op de stortplaats met mij mee. Menno Wigman Uit: Dit is mijn dag, Prometheus 2004

Niels Huizer, schilder Dit schilderij maakte ik toen ik in Canada was. Het is een cliché, maar ver weg van huis, met een ontregelde biologische klok en mensen om je heen die je niet of nauwelijks kent, kan je je flink eenzaam gaan voelen. Zeker als iedereen het druk heeft met zijn eigen drukke leven. Ik voelde dat vooral ‘s avonds. Televisie kijken bood een soort troost. Ik ken geen andere plaats waar zoveel camera’s en zoveel televisies in een gebouw bij elkaar staan als de bajes. Daarom vind ik het leuk, mijn schilderij in de bajeshumanist te zetten. Op het beeld kun je de skyline van Vancouver zien met op de achtergrond het silhouet van de betoverende donkerblauwe bergen, staand in een keurig opgedeeld landschap. De gebouwen van de stad zijn vervormd tot een soort lichamen met daarop televisies als een soort hoofden. Het herinnert mij eraan, hoe waardevol het is als de ene mens oog heeft voor de andere mens. Echt contact aangaan met elkaar. Ik denk dat iedereen wel het verlangen heeft om gezien te worden, zoals hij of zij is. Het is heel koud en pijnlijk als niemand je ziet zoals je bent. Tijdens het maken van het schilderij heb ik veel geluisterd naar een nummer van Lou Reed: “Satellite of love”. De tv is natuurlijk ook wel een beetje een Satellite of love.

Bij d

e eer

ste B

ajesh

Humanisme staat voor:

uma

nist

zelf kiezen, geloof in eigen kracht, positief denken, solidariteit, mensenrechten, niet-godsdienstig, eigen verantwoordelijkheid, respect

Voortaan bestaat er naast de humanist die in levende lijve rondloopt in de inrichting, deze papieren ‘Bajeshumanist’. Een papieren versie van een mens? Ja bij wijze van spreken. Dit tijdschrift gaat over dezelfde onderwerpen als die je met de humanist bespreekt. Als je vastzit, komen er immers allerlei vragen op je af. Hoe kom ik mijn detentie goed door? Hoe is mijn relatie met familie en vrienden buiten? Hoe krijg ik mijn leven weer op poten? Hoe gebruik ik de tijd binnen nuttig? Kortom: binnenzitten doet veel met je omdat je je partner mist, je familie, en je vrijheid. Bovendien zit je in onzekerheid over wat er gaat gebeuren, of je maakt je zorgen over thuis. En dan hebben we het nog niets eens over de allerergste bajeskwaal: verveling. Humanisten proberen jou zowel in het echt als met dit blad, te helpen goed door je detentie heen te komen. Het gaat erom dat jij uiteindelijk het leven weet te vinden dat bij jou past. Ieder mens heeft allerlei verschillende kanten van zichzelf: gevoelens, gezondheid, familie, werk. Over al deze zaken valt wat te zeggen: hoe wil ik eruit zien (van binnen en van buiten)? Welke vrienden passen bij mij? Welke bezigheden vind ik leuk? Hoe wil ik mijn geld verdienen? Kortom: wie ben ik en waar wil ik heen? Dit soort vragen stellen is gemakkelijker dan ze te beantwoorden.

Humanisten geloven in ieder geval dat je dat met elkaar op dat gebied verder komt dan alleen. Vandaar dat je altijd van harte welkom bent bij ons voor een gesprek. Daarnaast is er in de meeste inrichtingen de mogelijkheid gespreksgroepen te bezoeken. Informatie daarover vind je op de achterpagina. Wij hebben, zoals alle geestelijk verzorgers, een geheimhoudingsplicht en rapporteren niet. Het kernidee is dat humanisten proberen jou te helpen bij het vinden van jezelf. Dit blad vormt - als het goed is - een verlengde van die gedachte. Heb je zelf suggesties voor wat je graag in het blad zou willen zien? Laat het ons weten via de humanist in jouw inrichting. De Bajeshumanist er namelijk voor jou!

Over de opzet van dit blad De Bajeshumanist zal vier keer per jaar verschijnen. Vandaag, op 21 juni Wereldhumanismedag, ziet het eerste nummer het licht. Vanaf nu kan je ieder seizoen een nieuw exemplaar verwachten. Alle pagina’s zijn van elkaar te halen, door de busschroef links boven los te klikken. Zo kan je op den duur bijvoorbeeld zelf een kookboek of gedichtenbundel samenstellen. Ook zijn de pagina’s apart op te hangen, of in een andere volgorde samen te voegen. Doe ermee wat bij jou past! De redactie

Een dag voor en van de humanisten. De langste dag van het jaar en de kortste dag aan de andere kant van de wereld. Daar hebben wij de humanistendag van gemaakt - naast dierendag, kerstfeest en al die andere dagen. Die humanisten zijn van oudsher vrije denkers. Mensen die op een eigen en zelfstandige wijze hun leven vorm en richting willen geven. Veel vaker komt het voor dat mensen dit niet in vrijheid kunnen en mogen doen: je moet zo denken en zo leven, dan komt het goed met je. Voorbeelden in de wereld genoeg van mensen die gedwongen worden om te kiezen en gedwongen worden om op een bepaalde manier te denken over wat goed (& slecht) is: mensen die zelf hun vrienden of liefdes niet mogen kiezen, die niet vrij zijn om hun hart te volgen, die de wereld niet mogen intrekken of die niets mogen leren en dom gehouden worden. Veel mensen worden gedwongen tot iets: vrouwenhandel, prostitutie, kinderarbeid, religie, drugsgebruik, politieke opvattingen en ga zo maar door. Of over bepaald gedrag wordt schande gesproken: homosexualiteit, abortus, euthanasie. Op de humanismedag wordt het vrijheid in het menselijk leven - de vrijheid van denken en spreken - samen met al die andere humanisten gevierd. Wie de geschiedenis van de mensheid kent, weet hoe belangrijk die vrijheid is tegenover alle vormen van onderdrukking. Kun je dit ook in de inrichting vieren waar jij bent? Ja natuurlijk. Ook al ben je opgesloten, wil dat niet zeggen dat je gedwongen wordt in je gedachten. In het kader van humanismedag stel ik voor dat je in je gesloten cel vijf minuten nadenkt over hoe jij, zonder drang en dwang, vanuit jezelf je leven wilt inrichten. Natuurlijk niet egoïstisch, maar samen met anderen. Want als jezelf in vrijheid wilt kunnen leven dan moet je de ander daartoe ook de ruimte geven. Voor alleen maar egoïstische plannen is de wereld echt te klein geworden met 7 miljard mensen. Zelf denken en samen leven, dat is het motto van de humanisten op de 21 juni. Dat kan op ieder plekje in de wereld.

Laurens Huizenga Adjunct hoofd Bureau Humanistisch Geestelijke Verzorging

Soms komen de muren op je af. Je wilt je hart luchten. Even vrij zijn. Zaken op een rij zetten. In strikt vertrouwen. Je wilt praten over jezelf, over thuis, over vastzitten, over jouw leven. Dit kan bij de humanist. Alleen of in de groep. De humanist is er voor je. Met aandacht, met zorg.

Uitzicht v

anuit de

Amsterd

amse Bij

lmerbaje

s, maart

2009

r in de celmuu chrijf je t e m j ook ng of s A. Wil ji in de inrichti B O F e anist pagina. e in d tineerd via jouw hum op de achter e d e g r van ind je je op Celmuu anist? Geef tie daarover v m a u h m r s Baje e. Info redacti naar de

Interview met een BN-er Deze keer acteur en regisseur Bart Klever, bekend van toneel en televisie. Hij speelde ook in een aantal films en series die te maken hebben met misdaad, zoals Roes (2008), Skin (2008), Moordwijven (2007), Grijpstra en de Gier (2006), Ernstige Delicten (2003), Spangen (2003), Loverboy (2003), Baantjer (1997-2002 ), Tinnef (2000).

Waarom acteer je? Als je in een film of toneelstuk speelt, speel je iemand die niet echt bestaat. En toch moet zo iemand waarachtig zijn. Menselijk. Je moet van hem houden. En de kijkers moeten ook van hem kunnen houden. Ook al doet zo iemand rare dingen of slechte dingen. De karakters doen dingen niet voor niets. Er zit altijd een verhaal achter. Door dat verhaal te laten zien, kan je soms het publiek raken, of aan het denken zetten. Het publiek kan meer begrip krijgen voor waarom mensen sommige dingen doen. Als je van buiten kijkt, zonder je in de ander te verplaatsen, zie je de ander niet echt.

Hoe zie jij mensen? Ik heb eens een mooi beeld gehoord. Iemand zei: de mens is een vaas. Als je wordt geboren ben je nog heel. Door het leven breken er stukken af of komen er barsten in. Dingen gaan verkeerd, je raakt vervormd. Maar het beeld van die hele vaas, van wie je echt bent, hou je altijd bij je.

Bart Kleve

Wat is je motto? Voor mijn toelatingsexamen aan de theaterschool droeg ik een gedicht voor: Ga en open de deur. Je weet niet wat erachter zit. Het kunnen mooie dingen zijn of moeilijke dingen. Dingen waar je bang voor bent of dingen waar je van houdt. Het gedicht eindigt met: ga en open de deur. In ieder geval zal er tocht zijn. Voor mij betekent dat: ga op reis. Onderzoek de wereld en jezelf. Ga de dingen aan die op je weg komen. Leer jezelf kennen. Dan gebeurt er tenminste wat. Dan leef je.

r

acteur/reg

isseur

Tips voor

Als je net vastzit, staat de wereld op zijn kop. Vaak ben je ‘weggerukt’ uit in het HvB je gewone omgeving. Je familie, je partner, je kinderen blijven achter. Je huis. Misschien je huisdieren. Je baan, je bedrijf of je winkel. Je maakt je zorgen over hoe het verder moet met alles wat achterblijft. Je kan niet helpen, ook al wil je nog zo graag. Je kunt nog maar weinig contact hebben met de buitenwereld. Een uurtje bezoek, acht minuten bellen.

Als je in beperking zit en je helemaal geen contact mag hebben met de buitenwereld, behalve met de advocaat, dan is het helemaal moeilijk. In die tijd, waar alles op zijn kop staat, kan het een warboel worden in je hoofd. Deze rubriek is er, om je in elk geval wat informatie te geven over hoe jij zo goed mogelijk door deze onzekere eerste tijd heen kan komen. De ervaring leert dat mensen zich na een tijdje wel wat settelen in hun situatie, maar in het begin kan het je heel erg aanvliegen. Haal diep adem, blaas uit, en lezen maar.

P robeer iemand te vinden die de post voor je openmaakt. Als je rekeningen krijgt, en je weet dat niet omdat je de post niet bij kan houden, kan je daar veel last van krijgen. Dan groeien eventuele schulden en daarmee de problemen waar je mee te maken hebt. Terwijl je, als je in detentie zit, vaak iets kan regelen, zoals uitstel van betaling of een afbetalingsregeling. Dit kun je navragen bij de MMD. Hoe vervelend het ook is, probeer zo goed mogelijk onder ogen te zien wat je situatie is.



A ls je in beperking zit mag je alleen contact met je advocaat en niet met medegedetineerden. Als je je hart tegen iemand wil luchten en een mens wil zien, kun je contact vragen met de geestelijk verzorger van jouw keuze. Die mag je opzoeken en meestal ook mee uit cel nemen naar de spreekkamer. Gun jezelf zoveel mogelijk rust want vastzitten is voor de meeste mensen een vervelende tijd en hoe beter je die door komt hoe beter het voor jezelf is.

1 2

Probeer hoe dan ook te voorkomen dat je via een procedure uit je huis wordt gezet vanwege huurachterstand. Een woningbouwvereniging kan je op een zwarte lijst plaatsen en je geen nieuwe woning meer aanbieden. Dat merk je soms pas als je op woningen gaat reageren, en niet bij het inschrijven zelf. Dus ogen open, weet waar je aan toe bent, en als je twijfelt, bel dan de woningbouwvereniging. Er is niets zo teleurstellend als na jaren inschrijving te horen dat je toch geen woning krijgt… Dus handel je zaken goed af!

3

Er bestaat in een aantal inrichtingen de mogelijkheid om vrijwilligersbezoek van Humanitas te ontvangen. Soms woont je familie te ver weg, is de reis naar de gevangenis te zwaar of te duur of is het moeilijk om op het bezoekuur te komen in verband met school of kinderen. Dan kan het prettig zijn om gebruik te maken van vrijwilligersbezoek. Vraag ernaar op de afdeling waar je verblijft, in de bibliotheek of bij je geestelijk verzorger. Zo kun je af en toe of elke week even kletsen of je hart luchten bij iemand die in je geïnteresseerd is.

4

ucent

edia Prod

riel K.M Door: Gab

Iedere keer staat hier een kunstwerk gemaakt op cel. Wil jij ook je talenten tonen? Laat het ons weten en stuur je werk op naar de redactie. Voor adresgegevens: zie achterzijde. Deze keer: Streetlife door Sarino.

Bajeswijsh

s. vroeger wa zoals het niet alles

oeger was eid: Ook vr

3) dbouw plaatsvond Antwoord vraag te primitieve lan en hebben men dat de eers dateringtechniek Jarenlang dacht ne er ristus. Maar mod 1) ater. Dit kun je t 5000 jaar bij zo’n 4000 voor Ch Antwoord vraag ens zo’n 3000 to ratuur dan kraanw pe m dierr ar toch nog minst bij een hogere te in gooit: het wate gen in planten en uitgewezen dat da Zeewater kookt een handje zout de op veranderin an ga serieuze Af . en rd kookt en er dan t na een vrij korte sie dat de eerste opgeteld moet wo zien als je water rwarmt, begint he lijk tot de conclu n geleefd. Als je het doorve am men uiteinde Het vriespunt va kw n te moeten hebben or so stopt met koken. re temperatuur. fraat en de Tigris ken, bij een hoge dbouw en de nwater. wers rond de Eu ou db lan tijd opnieuw te ko van complexe lan dan dat van kraa de eerste sporen igens ook lager Daar vind je ook zeewater ligt over ristus. nd 5000 voor Ch 2) zozeer een eerste dorpen ro Antwoord vraag j ouderen, is niet t benden: “De Na n losse tanden bi probleem van he van de rechtheb Het probleem va r veel meer een et toestemming tanden zelf maa n Hattum en dat het tandvlees , weergegeven m on Br probleem van de psquiz” door R. va sen zorgt ervoor tionale Wetenscha en. Te hard poet mt te liggen. smos Uitgevers tandvlees eromhe het dentine vrij ko H.L. Meijers - Ko et als gevolg date azuur ligt en dat zicht terugtrekt m l dat onder het gl orachtige materiaa dus gemakkelijk Dentine is het ivo t glazuur en kan t poreuzer dan he het gevolg van he is (altijd al) veel n de kaak is juist n . Het krimpen va beurt met mense aangetast worden iets wat vaak ge nden en kiezen, verdwijnen van ta it. met een kunstgeb

Hoe slim be n jij? Hier dr ie quizvragen testen. Kenni om je algem s is vrijheid ene kennis te immers! 1) Je wilt gr aag een zach tgekookt eitje aan de kook . Moet er iets tijd van het vera ei als je geen gebruikt, maa gewoon kraa nderen r ze ewater? nwater A) Ja, het ei moet korter koken. B) Ja, het ei moe C) Nee, het ei t langer koken. moet even la ng koken. 2) Ook al po etst hij zijn ge bit steeds gr ouder worde ondig, toch nde mens va verliest ak tanden en veroorzaakt kiezen. Dit w de door: ordt vooral A) Het krimpe n van de kaak . B) Het poreuz er C) Het kracht worden van het tandbeen ig poetsen. , 3) In welk ri vierengebied zijn bij opgrav aanwijzinge ingen de vroe n gste A) In het gebi van landbouw aangetro ffen? ed van de Eu fraat en de Ti B) In de Nijlde gris. lta. C) In de Gan gesdelta.

Test je kenn

is

Vragen en antwoorden op juridische zaken  edetineerde Klaas T. heeft een vraag over de nieuwe vervroegde G invrijheidsstellingregeling (vi-regeling). “Ik heb een straf van 30 maanden opgelegd gekregen op 5 september 2008. Wanneer kom ik nu vrij onder die nieuwe regeling?”

Antwoord van de advocaat: De belangrijkste verandering die per 1 juli 2008 is ingegaan, is dat de vervroegde invrijheidsstelling is vervangen door een voorwaardelijke invrijheidsstelling. Iedereen die na die datum veroordeeld is, valt onder de nieuwe regeling. Deze is alleen van toepassing op straffen langer dan een jaar. Voor straffen tot en met een jaar geldt namelijk voortaan dat je ze helemaal moet uitzitten. Ook geldt deze nieuwe regeling niet voor opgelegde straffen die deels voorwaardelijk zijn. Het verschil wat betreft jouw situatie is, dat je vroeger standaard vrijkwam nadat je 2/3 van je straf had uitgezeten. Bij een straf van 30 maanden, was dat dus na 20 maanden. Tegenwoordig wordt de tijd dat je eigenlijk nog zou moeten zitten - die laatste tien maanden - een periode van voorwaardelijke straf. Dat wil zeggen een soort proeftijd waarin je in ieder geval geen nieuw strafbaar feit mag plegen. In dat geval wordt de resterende straf alsnog ten uitvoer gelegd. Bovendien kan het Openbaar Ministerie daarnaast per persoon voortaan bijzondere voorwaarden stellen aan die voorwaardelijke in vrijheidsstelling. In de praktijk gaat het dan bijvoorbeeld om het ondergaan van verslavingszorg, contact onderhouden met de reclassering, etc. Het Openbaar Ministerie gaat voor het bepalen van de persoonlijke voorwaarden af op het advies van de gevangenisdirecteur en de reclassering. In de praktijk betekent dat dat de manier waarop je je gedraagt in de inrichting van invloed is op welke voorwaarden er aan de voorwaardelijke invrijheidsstelling zullen worden gesteld. De proeftijd van de standaard algemene voorwaarde (het niet plegen van een strafbaar feit) is gelijk aan de periode waarover voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, maar bedraagt ten minste een jaar: bij jou dus 1 jaar. De proeftijd verbonden aan bijzondere voorwaarden is maximaal gelijk aan de periode die je eigenlijk nog moest zitten: bij jou dus 10 maanden. Tenslotte is nieuw dat de voorwaardelijke invrijheidstelling kan worden uitgesteld of achterwege blijven als het OM vindt dat het recidiverisico voor ernstige misdrijven te groot is.

Over relaties als je vastzit Binnen

Danny, 18

Hoe ging je arrestatie? Ik was op mijn werk, ’s morgens, de auto aan het inladen voor een klus. Toen belden ze me van thuis, dat de politie eraan kwam. Er kwam heel veel politie, drie busjes en een auto. Dat vond ik wel eng. Iedereen stond te kijken. Ik vond het rot tegenover mijn baas en de anderen. Ik werd meegenomen naar het politiebureau. Ik heb heel lang in de cel gezeten. Ik mocht niet bellen, ik had mijn werkkleren nog aan. De derde dag werd ik voorgeleid. Dat was de eerste keer dat ik in een rechtbank kwam. Ik kreeg 14 dagen. In het HvB kwam ik in beperkingen te zitten. Dat was vreselijk, echt. Dat je niemand mag spreken. Mijn vriendin niet. Dat ik mijn ouders niet uit kon leggen wat er gebeurd was. Dat je helemaal niet weet wat er met je gaat gebeuren. Je zit in je eigen wereldje, in je hoofd. Je hebt met niemand contact de

hele dag. Ik voelde me heel erg alleen. Gelukkig had ik wel tv, dat hebben sommige mensen niet eens. Toen ik 14 dagen kreeg dacht ik: ach , daar kom ik wel doorheen. Maar toen ik weer voor moest komen eiste de officier 90 dagen. Toen zag ik echt mijn leven in elkaar vallen. Bam. Ik kreeg het echt heel moeilijk. Ik mocht nog steeds met niemand bellen en spreken. Praten helpt wel een beetje. Dan kom je weer een beetje in contact met anderen. Na vijf weken gingen de beperkingen eraf. Ik had mijn familie, mijn vriendin zo lang niet gehoord, ik herkende hun stemmen bijna niet. Er kwam zoveel emotie vrij. Het was fijn weer contact te hebben maar het gemis werd ook weer erger.

Hoe ging je eerste bezoek? De eerste keer bezoek was wel -raar. Ik voelde me… bang. Ik dacht: wat zullen ze gaan zeggen? Na zo ’n lange tijd zie je ze pas weer. Dan zie je ze aankomen. Ze komen zo door die deur heen. Dan schiet je gewoon helemaal vol. We omhelsden elkaar. We gingen zitten. Zoveel emoties. Ik wilde alles vertellen. Dat uur vliegt echt voorbij. Het is fijn dat ze komen maar het geeft geen fijn gevoel dat de bewaarders zo op je letten en dat je stijf op je stoel moet blijven zitten. Einde bezoek zie je ze vertrekken, zij lopen weer naar buiten, jij blijft tussen die muren zitten. Bij mij doet dat altijd heel veel zeer. Echt wennen doet het niet. Hoe lang gaat het nog duren? Ik weet niet wat er gaat komen. Hoe ik straks mijn leven weer op moet bouwen als ik buiten ben…

Over relaties als je vastzit

Sandra, 17

Is het de eerste keer dat je vriend vastzit? Ja.

Wanneer hoorde je ervan? Hij belde ’s ochtends op mijn mobiel dat ze hem kwamen halen. Ik zei: “ Het komt wel goed”. Toen moest ik ophangen, ik moest naar school. Later hoorde ik via msn dat hij echt was weggehaald. Toen was ik bang dat het lang zou gaan duren. Verdrietig.

Heb je het aan iemand verteld? Eerst aan mijn ouders, later aan vrienden. Sommige mensen vertel ik het niet. Het is moeilijk om erover te praten. Als mensen horen wat hij gedaan heeft zeggen ze soms: het is maar goed dat hij zit. Mooi zo. Maar ik hou hartstikke veel van die jongen. Daar kwetsen ze mij ook mee als ze dat zeggen. Dan zeg ik liever niks.

Wat vind je van de gevangenis? Ik dacht dat het was zoals op televisie. Dat ze overalls aanhadden. Het valt me mee dat ze hun eigen kleding mogen dragen. En het is minder onveilig dan op televisie. Er zijn minder vechtpartijen. Ik vind het wel raar dat ze zo’n miezerig dekentje hebben. En mijn vriend vindt het eten niet lekker.

Voel je meer afstand tot je vriend nu hij al een tijdje weg is? Nee. Het duurt al lang, maar mijn gevoelens worden niet minder. Ik vind een jongen niet zo snel leuk, en als ik hem leuk vind dan ben ik niet zo maar weg. Maar hij vertrouwt daar niet op. Ik wacht tot hij vrij komt, het maakt niet uit hoe lang het duurt. Als hij maar terugkomt.

Hoe vind je het contact tussen jullie? Soms vind ik het moeilijk. Hij kan me vertrouwen, ik wil alleen maar gelukkig met hem worden. Allebei school afmaken, allebei werken en gezellig samen zijn. Maar hij is bang dat hij me verliest en gaat me dan heel erg controleren. Dan wil hij niet dat ik vrij ben. Maar dat ben ik nou eenmaal wel. Zo maakt hij het nog moeilijker voor me. Ik snap wel dat hij bang is, maar het is niet leuk voor mij. Soms krijgen we dan ruzie.

Heeft zijn straf voor jou gevolgen gehad? Op school kon ik mijn aandacht er helemaal niet bijhouden. Ik heb toen een gesprek gehad met mijn mentor. Die zag aan mij dat er iets was. Zij heeft me aangeraden om een niveau lager te gaan met mijn opleiding. Dan heb ik ook gedaan. Maar dat betekent wel dat ik een half jaar voor niks naar school ben geweest. En ik vind er al niks aan…

Bajeswijsheid: Gebrek aan liefde verdwijnt

als je liefde begint weg te geven.

Buiten

Wil jij je hart wel eens luchten? Heb je iets te melde n over het gevang enisleven wat de we moeten horen? reld zou Schrijf dan naar de redactie of lever iet s in bij jouw huma Misschien staat op nist. deze pagina volge nde keer jouw bijdr age! Kijk voor info over de humanist bij jou in de inrichting op de achterpagina.

*

In deze rubriek elke week een normen- en waardekwestie. Want: hoeveel wormen komen er niet uit Naarden? En bovendien: wat begin je zonder goede manieren? Zeker in een situatie waar je met veel man continu op elkaars lip zit, is het belangrijk dat de omgangsvormen okay zijn. Dat dat in de gevangenis niet altijd het geval is weten we allemaal. Tijd dus voor een kleine opfriscursus. En onthoud: wat je hier leert, valt buiten ook te gebruiken. Succes bij familie en vriendin verzekerd! Het probleem van deze week: Je zit met drie man in de woonkamer van het paviljoen te kaarten. Een nieuwe piw-ster werkt voor de eerste dag op de afdeling. Ze komt de woonkamer binnen en kijkt een beetje zoekend rond. Er valt een stilte. Nu zijn er een aantal opties. Wat doe jij? a) je zeg ‘hallo’ b) je staat op, geeft haar een hand, en stelt je voor c) je negeert haar en gaat door met kaarten d) je zegt net binnen haar gehoorsafstand tegen je vrienden “Zo dat is een lekker wijf”

Meestal zijn er in nieuwe situaties tussen mensen vier uitkomsten mogelijk: winst voor jou, winst voor de ander, verlies voor beiden, of winst voor beiden. Dit laatste is de zogeheten win-win situatie. Onnodig te zeggen dat die het meest vruchtbaar is. Vaak kan jij zelf door middel van het gedrag de uitkomst bepalen. Per situatie kun je namelijk van tevoren bedenken: wat wil ik: Winst voor mij? Winst voor de ander? Beiden verlies? Of win-win? Het maakt niet uit wat je kiest, maar kunnen kiezen doordat jij degene bent die je gedrag bepaalt is al leuk. Welke uitkomsten zouden nu bij welk bovenstaand gedrag horen?

* Ook wel etiquette genoemd.

Antwoord a) lijdt tot een situatie van winst voor de piw-ster. Immers zij is aardig begroet en heeft daar waarschijnlijk een goed gevoel bij. Echter jij boekt geen winst want je weet nog steeds niets van haar.

Antwoord c) betekent verlies voor beiden. Jij schiet er niks mee op en de piw-ster voelt zich genegeerd. Antwoord d) tenslotte is de situatie waarin alleen jij winst boekt. Jij hebt iets stoers tegen je vrienden gezegd, maar je hebt het de piwster moeilijk gemaakt om normaal contact te maken wat gewoon onderdeel van haar werk is.

Een algemene regel bij dit spel is dat je moet onthouden dat als je winst boekt voor de ander, dat vaak leidt tot een situatie waarin die ander in de toekomst eerder aardig zal zijn voor jou. Andersom zorgt een verliessituatie voor de ander (in dit geval bij optie D voor de piw-ster bijvoorbeeld) ervoor dat die zich niet optimaal voor jou zal inzetten in de toekomst. Deze spelregel is redelijk Bokitoproof. Het hele verschil is alleen dat jij in tegenstelling tot Bokito kunt kiezen welk gedrag je gaat vertonen. De ene actie is dan ook niet beter dan de andere: het gaat erom dat je keuzes maakt en je daarvan bewust bent.

Een sudoku is een puzzel van negen bij negen vakjes waar een aantal reeds ingevulde getallen staan. Dan dien je de overige vakjes in te vullen op zo’n manier dat in elke horizontale lijn én in elke verticale kolom de cijfers 1 tot en met 9 één keer voorkomen. Verder is de puzzel weer ingedeeld in negen blokjes van drie bij drie, die elk ook weer eenmaal de cijfers 1 tot en met 9 moeten bevatten. Succes!



8

1



9

2

4

5

3

9

2

8

3

3

5

5



9

4

7

6

6

8



7

1

1

8

5 9

4

7

Bajeswijsheid: Soms moet je veranderen om

jezelf te kunnen blijven.

Antwoord b) is duidelijk de win-win variant. Jullie worden hier allebei beter van. Zij heeft een prettige werkdag want ze weet met wie ze te maken heeft. En jij weet nu wie zij is en hoe ze heet. Dat werkt veel fijner als je later op de dag een paracetamol komt vragen.

2x5=4x100 Pasta Putanesca

Leuk, lekker, makkelijk, goedkoop, origineel, en snel koken doe je zo. Deze rubriek werkt als volgt: 1 x schaf je de vijf basisingrediënten aan. Deze staan in de linker colom en zijn iedere x hetzelfde. Vaak zijn deze al wel voorradig in een keuken. Daarnaast staan in de rechter colom de 5 ingrediënten voor het recept dat we deze x gaan maken. Per x hoef je dus maar 5 ingrediënten te bestellen via de winkellijst. Alle recepten zijn gebaseerd op een maaltijd voor 4 personen. De komende tijd zullen er 100 recepten in de Bajeshumanist gepubliceerd worden. Bewaar deze recepten dan heb je op den duur je eigen bajeskookboek! Kortom: 2 x 5 ingrediënten (waarvan dus 5 standaard) voor 100 lekkere maaltijden voor 4 personen. Vandaag nummer 1 van de 100: Pasta Pustanesca!

5 Basisingrediënten (iedere x hetzelfde)

5 ingrediënten voor Pasta Putanesca

• Olijfolie, liefst uit de eerste koude persing

• 500 gram penne pasta of spaghetti

• Azijn, liefst balsamico

• 2 gedroogde kleine rode pepertjes

• Zout, liefst zeezout

• Blikje ansjovis van 46 gram

• Peper, liefst versgemalen

• Blikje tonijn van 185 gram

• Knoflook, liefst vers

• 250 gram zwarte olijven

Zet een pan op met water dat je langzaam aan de kook brengt. Zet vervolgens een braadpan op het vuur met daarin een laag olijfolie. Pel drie knoflooktenen en kneus die met een lepel, doe hetzelfde met de rode pepertjes. Voeg nu vier ansjovisjes, de knoflook en de peper toe aan de warmwordende olijfolie. Als je het vuur laag houdt, smelt de ansjovis nu langzaam in de olie. Maak ondertussen het blik tonijn open en laat dit uitlekken. Snijdt de zwarte olijven in schijfjes. Wanneer het water kookt, doe je de pasta daarin en kook je die ongeveer 10 minuten. Check af en toe of hij al gaar is (té gare pasta is vreselijk!). Roer - als de ansjovis opgelost is in de olijfolie - de tonijn en de zwarte olijven door de olijfolie in de braadpan. Als de pasta gaar is, giet je die af, en voeg je die toe aan het mengsel in de braadpan. Breng het geheel nog op smaak met peper en zout. Verdeel de pasta over de borden en tast toe! Heb je suggesties voor deze rubriek? Laat het ons weten: misschien staat hier volgende keer jouw recept! Tip: houd je aan de 5 ingrediënten en zet erbij onder welke naam je het recept wilt publiceren.

Planten op cel Heb jij een plant op je cel? Tuinieren is leuk, én een teken van beschaving. Een mop: een rijk geworden handelaar bezocht eens een Engelse edelman op zijn landgoed. Hij kon niet nalaten de lord te laten blijken dat hij zich veroorloven kon een even grote staat te voeren als de edelman zelf. Maar er was één ding dat hem dwars zat. Met het grasveld van de lord – een prachtig Engels gazon – was zijn eigen grasmat niet te vergelijken. Hoe krijgt u dat nu voor elkaar, vroeg hij. O, dat is heel eenvoudig, wast het antwoord van de edelman, dat kunt u zelf ook heel gemakkelijk zo krijgen. Kijkt u eens; u zorgt gewoon dat de bodem goed gelijk is. Dan moet u driemaal per jaar zaaien en mesten

en vooral wekelijks maaien zo nodig sproeien. Dat is alles wat u doen moet en dat drie eeuwen lang. 1 Dit verhaal komt van Jaap van Praag, de oprichter van het Humanistisch Verbond. In deze rubriek dus: tuinieren op cel. Iedere keer tips voor planten die goed te houden zijn in een kleine binnenruimte. Deze keer: de Agave Attenuata. Oorspronkelijk komt deze plant uit Mexico. Hij gedijt goed bij een warm, droog klimaat. Ideaal voor op cel dus! Verpot hem af en toe al naar gelang zijn groeisnelheid. Verder twee keer per week een kopje water geven.

A ga ve A tt en u a ta 1

P eter Derkx en Bert Gasenbeek, J. P. van Praag. Vader van het moderne Nederlandse Humanisme (Utrecht 1997) 167.

Herstelrecht in de praktijk Je hebt een misdrijf gepleegd waarvoor je nu vastzit. Doorgaans is er een slachtoffer van het misdrijf dat je hebt gepleegd; een persoon die met de gevolgen van het misdrijf moet leren leven. Misschien vraag je je wel af hoe het nu met die persoon is. Of zou je diegene graag willen uitleggen waarom je het hebt gedaan en wil je je excuses aanbieden. De organisatie Slachtoffer in Beeld kan helpen om het contact met de ander(en) te organiseren. Dit contact kan op verschillende manieren plaatsvinden, van briefwisseling tot gesprek. Wil je hier meer over weten? Vraag dan informatie bij de geestelijk verzorger of kijk op de site www.slachtofferinbeeld.nl. Kijk ook op de achterzijde van dit tijdschrift bij Meer Humanisme.

Arie zit in de gevangenis voor twee gewapende overvallen. Na de overvallen ging hij zich steeds rotter voelen over wat hij had gedaan. Hij praatte hierover met zijn geestelijk verzorger die hem vertelde over de mogelijkheid om contact te leggen met zijn slachtoffer(s). Arie vertelt: “Ik leefde in de tijd dat ik die overvallen pleegde op straat en ik had geen geld. Ik was van plan om drugs te gaan dealen, maar ik had dus ook geen geld om die drugs te kopen. Daarom pleegde ik die twee overvallen, allebei bij een supermarkt. Bij de tweede overval had ik een schroevendraaier bij me als wapen. Ik stond ermee bij de caissière en zei dat ze mij het geld moest geven. Maar ze werkte niet mee en voordat ik het wist, ontstond er een worsteling. Ik bedreigde haar daarbij met die schroevendraaier, waar ik erg van geschrokken ben. Ik ging bij die supermarkt naar binnen voor dat geld en ineens gebruikte ik ook geweld, wat ik helemaal niet van plan was. Ik zag dat ze erg bang was en ik heb er achteraf veel spijt van dat het allemaal zo gelopen is. Eén van de redenen waarom ik contact wil met het slachtoffer is dat ik haar mijn excuses wil aanbieden. Ook wil ik uitleggen waarom ik die supermarkt heb overvallen. Het is niet goed te praten, maar ik denk dat het haar kan helpen als ze weet waarom ik het heb gedaan. Als ze vragen heeft, wil ik die beantwoorden. En ik wil graag horen hoe het voor haar is geweest en hoe het nu met haar is.” “Ik heb inmiddels via Slachtoffer in Beeld gehoord dat het slachtoffer geen ontmoeting met me wil, dat vindt ze te spannend. Een brief zou ze wel willen lezen, dus ben ik nu bezig om die te schrijven. Dat vind ik best moeilijk. Het is niet iets wat je even schrijft, je moet er goed over nadenken. Maar ik wil het graag doen, dan kan ik misschien toch iets goedmaken.”

te zijn, wees wie je wilt zijn.

Het verhaal van Arie

Bajeswijsheid: Wees niet wie je dacht

Grijs

vreemdeling

Schuld

planne

n

afscheid

stad

Trouw

dieren

klinkt

W a ar

l

d olk

Waa

Zon

steen

kachel

kussen

ik

ro u w e

teg ensla

w e re l d

thuis huis

lang

plek

sterven gevoel ha vrouw familie rt warm gezond aarde rheid leven water luc Buiten sluite ht liefde

stil

twijfel

wij o n

Andere n

vertr ouw en

Jij

zelfrespect

Zenuwen

onsterfelijk

s

t

n

vlie

vui

n w i t er

reizen

schoonmoeder

onbekend

maken

li h aa

c

Te weinig

zorg

te veel

Schoon

Mijn eerste herinnering….Vroeger…. Mijn leven is…. Ik word blij van…. Ik word verdrietig van…. Ik vraag me af waarom…. Ik hoop…. Mijn grootste valkuil is…. Ik heb drie dingen het hardste nodig. Dat zijn…. Omdat…

moed

moe

De volgende zinnen zijn een begin. Maak de zinnen af en gebruik daarbij zoveel mogelijk woorden. Veel plezier met schrijven!

tijger

werken

Maak je geen zorgen over wat je schrijft. Het geeft niet als het onduidelijk is. Alles is goed en waardevol, omdat het van jou is. Het is jouw unieke verhaal, het zijn jouw ervaringen, het is een afspiegeling van wie jij bent. Als een bepaalde opdracht niet prettig voor je is of hij niet voor je werkt, laat hem dan zitten. Als je al schrijvend op andere ideeën wordt gebracht, laat je dan meevoeren door je eigen verhaal.

Ha r

m

vast

kelen

De meeste mensen ervaren een verschil tussen hoe ze zouden willen zijn, en hoe ze echt zijn; welk leven ze zouden willen hebben en welk leven ze in werkelijkheid hebben. In je leven heb je niet alles in de hand. Er spelen krachten buiten je en binnenin je die invloed hebben op hoe jij je leven leeft. Toch heb je zelf ook invloed op je leven. Je bent de bron waaruit jouw leven vloeit. Jij bent de mens die eet en slaapt en allerlei soorten relaties heeft met andere mensen. Je komt in situaties waarin je keuzes moet maken. Je kunt je eigen leven omarmen en verzorgen, hoe brokkelig of moeilijk het ook is. Jezelf leren kennen is belangrijk. Als je jezelf leert kennen, kom je dichter bij jezelf. Zo kom je steeds beter te weten wie je bent en wat je nodig hebt. Zo kun je aan het werk gaan om een goede invloed te hebben op je bestaan als mens tussen de mensen.

gevangenis

bergen ergens anders

Deze rubriek is ervoor om je te helpen bij het overdenken en doorvoelen van je eigen levensgeschiedenis en je eigen toekomst. Als je wil, kun je tijdens raadsgesprekken verder praten over wat je geschreven hebt of over wat er bij jou naar boven is gekomen.

verlangen

groen

welzijn

droom

rennen

voeding

ijs

e Zw m m e n

Adem

waardig

deri n win

recht

n

ik h

g

g

pijn

vertrouwen

g en

Kleur

zwaar

ruzie

en:

oor

Inspiratiewoord

Yoga houdt je fysiek en mentaal gezond. En dat tot op zeer hoge leeftijd. Bovendien is het een goede manier van innerlijke rust vinden. Geen overbodige luxe als je zit opgesloten in een cel van 3 bij 4! Hier een paar oefeningen om mee te starten. Onthoud: niets moet alles mag. Kijk hoever je komt. De oefeningen lopen op in moeilijkheidsgraad. Want wie dacht dat yoga voor watjes was of voor zweverige types, heeft het mis. Zeker nooit de film Kill Bill gezien met Uma Thurman…

2) De Ploeghouding

Ga op je rug op de grond liggen met je handpalmen naar beneden. Druk je kin een beetje richting je borst (je nek blijft op de vloer). Til nu zachtjes je benen omhoog en zorg dat je onderrug stevig op de vloer blijft (buig je knieën een klein beetje als je te veel spanning in je rug voelt).

Van de kaarshouding laat je afwisselend één been naar achter zakken tot je tenen de vloer raken (of zover als je zonder moeite kunt komen). Dit gaat makkelijker naarmate je handen hoger tegen je rug zijn gesplaatst. Doe dat een paar keer met elk been en plaats dan je handen, palmen naar beneden, op de vloer. Laat nu beide benen langzaam achter je op de vloer zakken. Als dit te moeilijk is, buig dan je knieën en breng ze naar je oren en zo dicht bij de vloer als mogelijk. Hierdoor rek je de schouder en de omgeving van de nek en stimuleer je de bloedtoevoer. Alweer: niet slikken als je keel zo samengedrukt is!

Wanneer de benen over je hoofd komen, plaats dan je handen op je heupen. Breng je handen rustig, beetje bij beetje verder in je rug, tot de benen rechtop staan en de kin tegen de borst drukt. Alleen de schouders, nek en hoofd raken de vloer (en de armen tot aan de elleboog). Houd deze positie ongeveer een minuut vast en probeer zo veel mogelijk je weerstand te laten varen. Niet slikken in deze houding!

Houd deze positie ongeveer twee minuten vaste en zorg ervoor dat je lichaam geen weestand biedt en niet gespannen is. Concentreer je op de ademhaling en ontspan je diep, heel diep. Dan kom je heel langzaam terug, de rug rol je wervel voor wervel op de vloer. Til je hoofd niet op. Buig je knieën als dat nodig is maar houd hoofd en nek op de vloer.

1) De Kaarshouding

Deze oefeningen zijn afkomstig uit het boek ‘We zitten allemaal vast. Een boek om vrij te komen’ geschreven door Bo Lozoff. Bo is een yogaleraar die zich al meer dan twintig jaar inzet voor een gezonder detentieklimaat. Iedereen die in Nederland vastzit, kan een gratis exemplaar van het boek bestellen door in het Engels een briefje met je naam en adres te sturen naar de: Human Kindness Foundation, PO Box 61619, Durham NC 27715, V.S. Meer info is ook te vinden op: www. Humankindness.org

De humanist hier in de inrichting is Aanwezig op Groepsgesprekken vinden plaats op Opgeven voor een individueel of groepsgesprek kan via Bijzonderheden

Meer Humanisme Colofon De Bajeshumanist is een uitgave van het Bureau Humanistische Geestelijke Verzorging bij de Inrichtingen van Justitie Eindredacteur H. Scheper Hoofdredacteur J. Doets Redactie J. Bource en J. Doets Grafisch ontwerp en opmaak Tirza Teule grafisch ontwerp Vaste medewerker Gabriel K Media Producent Met dank aan B. Klever, M. Boerboom, J. Wigboldus, F. Drost, M. Wigman, C. van der Voort, J. Oldekalter, Sarino S., M. Bijleveld, L. Huizenga, L. & F. Giulicchi, N. Huizer, J. Verheyen, Vriend & Vriendin, F. Pourchez, J. Geelen, M. Lelivelt, J. Boerboom, Humanistisch Verbond, Slachtoffer in Beeld, Uitgeverij Kosmos, Human Kindness Foundation, directie en personeel P.I. Amsterdam Reacties en bijdragen kunnen worden gestuurd naar:

Redactie Bajeshumanist

Dienst Justitiële Inrichtingen, Bureau Humanistische Geestelijke Verzorging, Postbus 30132, 2500 GC Den Haag

Humanistische adressen buiten Humanitas (voor humanistisch maatschappelijk werk) Landelijk Bureau Humanitas Sarphatistraat 4-6 1017 WS Amsterdam Tel.: 020 - 523 11 00 Website: www.humanitas.nl

Jong HV (voor activiteiten voor mensen onder de 35) Weteringschans 259 1017 XJ Amsterdam Tel.: 020 - 521 90 45 Email: [email protected] Website: www.jonghv.nl

Humanistisch Verbond (voor meer info over Humanisme) Weteringschans 259 1017 XJ Amsterdam Tel.: 020 - 521 90 00 Website: www.humanistischverbond.nl

Slachtoffer in Beeld Pallas Athenedreef 27 Postbus 14208 3508 SH Utrecht E-mail: [email protected] Tel.: 030 - 234 00 45

Humanistische Alliantie (voor een verzameling van humanistische organisaties in Nederland op allerlei gebieden: cultuur, sport, gezondheidszorg, politiek, ontwikkelingshulp, etc.) Website: www.human.nl

BONJO Molukkenstraat 200 1098 TW Amsterdam Tel: 020 - 665 94 20 Email: [email protected]

HUMAN (voor humanistische radio- en televisieprogramma’s) Postbus 135 1200 AC Hilversum Tel.: 035 - 672 20 20 Email: [email protected] Website: www.human.nl

Zelf denken, samen leven