Noord-Holland
ANBOgewest Jaargang 12 – nr. 5 – juni/juli 2011 Aan:
alle afdelingen en leden ANBO Noord-Holland
Nieuwsbrief naar leden
Introductiecursus voor nieuwe bestuurders op 8 september Misverstanden over de ANBO Hoe wordt een afdeling succesvol? Voor de nieuwelingen onder ons
Colofon: secretariaat Zaanenstraat 18 2022 CP Haarlem 023-52 70 685
[email protected]
Deze digitale gewestbrief gaat ook naar de leden van de afdelingen. Heeft u als afdeling nieuwe leden in uw bestand dan ontvangt het gewest graag hun emailadres, voor zover aanwezig.
Actualiteiten ANBO Academie Op zoek naar trainers ANBO gewest Noord-Holland is op zoek naar ANBO leden die het leuk vinden om kennis aan anderen over te dragen en zich ter beschikking willen stellen als trainer van cursussen, met name in hun eigen regio. U krijgt hiertoe een korte train-de-trainer opleiding. De trainingen die het gewest wil gaan geven, liggen op het gebied van belangenbehartiging en individuele ondersteuning van senioren. Ook overdracht van bestuurlijke informatie komt aan de orde. Voelt u zich hierdoor aangesproken en heeft u hiervoor nog een paar dagen per maand de tijd, neemt u dan contact op met Inez Lips van het secretariaat, voor meer informatie.
Cursus introductie nieuwe bestuursleden op 8 september Deze cursus gaat op donderdag 8 september plaatsvinden bij het gewest Noord-Holland in Haarlem. Aan de orde komen de volgende onderwerpen: 1.Geschiedenis van ANBO in kort 2.Structuur van de vereniging 3.Kennismaking met het verenigingsbureau 4.Introductie Bestuurshandboek 5.Taken en activiteiten van een afdelingsbestuur. 6.Rol en ondersteuning gewest U kunt al deelnemers hiervoor opgeven bij het secretariaat. Inez Lips
Broodnodig ? Beste lezer van deze digitale gewestbrief, ik doe een beroep op u om dit verhaal eens te lezen. Er bestaan zoveel misverstanden over wat de ANBO doet en wil doen. De kapstok voor dit verhaal : Als allerbelangrijkste feit moet u weten dat de ANBO net als alle andere verenigingen beperkte middelen heeft. Daardoor zijn er door het Landelijk bestuur prioriteiten gesteld. Deze zijn door de verenigingsraad jaren geleden bekrachtigd. De twee belangrijkste prioriteiten waren – zijn nog steeds Ledenwerving en Belangenbehartiging. In de digitale gewestbrief nr. 2 stond een oproep voor gegadigden die zich willen laten opleiden tot trainer door de ANBO academie. De ANBO heeft vele onderwerpen in haar pakket. De trainer kan zijn kennis dan weer ten dienste stellen voor de leden in de afdelingen. Dat dit broodnodig is wil ik hieronder met een paar redenen opschrijven waarom het gewest trainers nodig heeft: Ten eerste: Het landelijk apparaat, dus het ANBO bureau met haar medewerkers, het gewestelijk bestuur en de afdelingsbesturen behoren de belangen van onze ANBO leden in al zijn facetten te behartigen. Ik had ook de volgorde omgekeerd kunnen opschrijven maar in feite maakt dat niet uit want wij hebben allen dezelfde boodschap en kunnen niet zonder elkaar. Ten tweede, de kanteling : Politiek Den Haag is nog steeds bezig om allerlei taken af te stoten en bij de gemeenten neer te leggen. Dat betekent dat regelingen die eerst landelijk uitgevoerd werden nu overgeheveld worden naar de gemeente. Dat houdt in dat vooral in de uitvoeringssfeer de gemeenten er een taak bij krijgen. Nu blijkt dat veel regelingen voor verschillende uitleg vatbaar zijn. Onze vrijwilligers die de ANBO vertegenwoordigen moeten minsten weten hoe wij de belangen het beste kunnen behartigen hebben bij hun gemeente. Hiervoor kan de trainer hen terzijde staan met de kennis en kennisbronnen die hij-zij opgedaan heeft bij de ANBO academie. Ten derde, de ledenwerving : De ANBO is een seniorenvereniging en dat betekent dat wij door de leeftijd van onze mensen veel leden per jaar verliezen. Wanneer we dat verlies niet met nieuwe leden met een jongere leeftijd aanvullen zal de ANBO aan krimp ten onder gaan. Om dit proces minstens tegen te gaan moet er veel werk verzet worden. Dit kunnen afdelingsbesturen niet alleen af en hiervoor bieden onze vrijwilligers een helpende hand. De trainer haalt af en toe deze vrijwilligers bijeen om nieuwe ideeën en plannen op te doen. Ten vierde, de benodigde kennis : Door toenemende complexiteit van de maatschappij en de steeds snellere veranderingen in de maatschappij is er een steeds grotere behoefte aan kennis om weerwerk te leveren. Het is ondoenlijk voor een enkele vrijwilliger om deze veranderingen bij te houden. Hiervoor is de ANBO academie de aangewezen instantie om onze vrijwilligers up to date te houden met onze trainers en digitale hulpmiddelen. Ten vijfde, geoormerkte gelden : Het blijkt in de praktijk dat gemeenten in staat zijn om gelden die bedoeld zijn voor een bepaald doel, denk aan de WMO, aan te wenden voor andere doeleinden. Bij een terughoudend, zuinig beleid blijft er geld over en kan dan in de algemene reserve van de gemeente gestort worden of bijvoorbeeld een lantaarnpaal neergezet worden. Onze vertegenwoordigers in de WMO raad of seniorenraad kunnen hier tegen in het geweer komen maar hebben hiervoor de benodigde kennis voor nodig en ook hier speelt de trainer 2
een cruciale rol om onze vertegenwoordigers te helpen om hun rol te spelen. Dan gaat het niet alleen om kennis maar ook hoe moet een vertegenwoordiger zijn rol spelen om de belangen van onze leden zo goed mogelijk te behartigen. Ten zesde de kanteling De “Kanteling” het verschuiven van uitvoering van wetten en regelingen naar de gemeente noodzaakt ook de ANBO haar werkwijze te veranderen. Het bureau is niet in staat om de belangenbehartiging in al 560 afdelingen uit te voeren en bij het gemeentebestuur aan tafel te zitten. Daarom is er een methode uitgedacht om met de toch geringe middelen de belangen van onze leden in praktische zin te behartigen. De gemeenten worden ook getroffen door de bezuinigingen. Het aantal onderwerpen neemt toe en het aantal ambtenaren neemt af. Een simpel rekensommetje leert ons dat per ambtenaar de onderwerpen toe neemt. Daarmee komt de kennis per onderwerp in het gedrang Werkwijze De ANBO academie is de centrale plek voor de benodigde kennis. De academie leidt de trainers op en die zwermen uit in het gewest om onze vertegenwoordigers met hun opgedane kennis te laten delen. Conclusie De ANBO heeft een constante maar ook toenemende behoefte aan vrijwilligers die zich willen inzetten voor de belangen van onze leden. Vrijwilligers die een fietsroute willen uitzetten of als vertegenwoordiger in de WMO raad en voor alles wat daar tussen zit, zowel in de ontspanning als in de belangenbehartiging. Chris Hoppenbrouwer, voorzitter gewest Noord
Van de penningmeester We zijn al weer een aantal maanden verder van af het moment dat de ANBO, d.w.z. de Financiële Afdeling van het Verenigingsbureau, druk in de weer was om de grote stroom van cijfers vanuit het land te verwerken tot één overzichtelijke tabel, de 'samengestelde jaarrekening van ANBO'. Een niet geringe opgave waaraan de experts hard hebben moeten werken om dit belangrijke stuk op tijd gereed te krijgen. De gewestpenningmeesters hebben van de Directie de gelegenheid gekregen een blik in het concept te slaan om waar nodig nog correcties aan te (laten) brengen. Als de planning klopt ontvangen alle afdelingsbesturen op korte termijn het 'Jaarrapport 2010', waarin zowel het bestuursverslag als de jaarrekening 2010 zijn opgenomen. Een lezenswaardig stuk voor iedereen die in het wel en wee van de ANBO in zijn geheel geïnteresseerd is. Immers, hoe kan men zonder op de hoogte te zijn van wat er met name op landelijk niveau gebeurt, een gewogen oordeel over de gang van zaken hebben? Het bestuursverslag vertelt waarmee het landelijk bestuur en het verenigingsbureau in 2010 bezig zijn geweest. Een breed scala van onderwerpen passeert de revue, alle in het belang van onze leden. En uiteraard mag daarbij een financiële onderbouwing niet ontbreken. Het is een bestendiging van het beleid om binnen de ANBO meer eenheid in de aanpak te krijgen met als streven: een grotere winst op het gebied van onze belangenbehartiging tegen lagere kosten. Als deze gewestbrief op uw scherm verschijnt is ook de verenigingsraad op 23 juni weer bijeen geweest. Tijdens deze vergadering komt ook het Jaarrapport 2010 ter tafel en krijgen onze vertegenwoordigers in deze Raad de gelegenheid zich uit te spreken over het gevoerde beleid en de realisatie van de plannen. We zullen dan van hen vernemen of zij daarmee tevreden zijn en het de moeite loont op de ingeslagen weg voort te gaan. Uiteraard zullen zij zich ook moeten uitspreken over het financiele perspectief van de vereniging. Helaas is de adviescommissie afdrachtregeling nog niet in staat geweest een uitspraak te doen over de meest ideale vorm van deze regeling. Deze simpel lijkende actie 3
verbergt echter meer voetangels en klemmen dan ons lief is. Reden om zorgvuldig te werk te gaan. Een gedegen voorstel is niet vroeger dan in het late najaar van 2011 te verwachten. Pas dan kan zichtbaar gemaakt worden hoe de taakverdelingen er landelijk, gewestelijk en locaal uitzien en hoe de middelen optimaal daarbij kunnen worden ingezet. Wel wordt er van uitgegaan dat alle penningmeesters zich solidair zullen verklaren met de uitvoering van ons centrale boekingssysteem, POL, en dat de verzameling van alle relevante financiele gegevens die daarvoor de basis vormen soepel zullen worden ingebracht. C. A. Aronds, penningmeester ANBO Gewest Noord-Holland
Activiteiten afdelingen: Uit een succesvolle afdeling: Hilversum Met een gemiddelde van 15 nieuwe leden per maand maken we anderen wel eens jaloers. Kunnen andere afdelingen iets van onze werkwijze overnemen, was de vraag van het gewestbestuur. Ja, dat denken we wel, we zijn er zelf heel trots op, en willen graag wat tips geven. Een paar jaar geleden zaten we in Hilversum in dezelfde situatie als veel afdelingen van ouderenorganisaties: een klein bestuur met een gemiddelde leeftijd van 80+, de traditionele activiteiten als bingo, busreizen en informatiemiddagen met de andere bonden, en een tekort aan vrijwilligers. We hadden toen zo‟n 900 leden. Het begin We zijn begonnen een brief aan de leden te schrijven dat we een andere koers wilden gaan varen. Met een enquête erbij waarin we de activiteiten noemden die we van plan waren. Activiteiten die aansluiten bij een jongere generatie. We noemden dus geen soosmiddagen, bingo, lange busreizen of „meer bewegen voor ouderen‟, maar stadswandelingen, museumbezoek, fietstochten en leesgroepen. Het oude bestuur zou dat niet kunnen opzetten, dus we vroegen meteen wie er uitgenodigd wilde worden voor een bijeenkomst om mee te denken over de opzet van die nieuwe activiteiten. En daar reageerden een groot aantal leden op. Mensen die zich tot dan toe niet aangetrokken hadden gevoeld tot de activiteiten als de bingo. Met de mensen die wilden meedenken, hebben we werkgroepjes gevormd die elk voor zich één van de activiteiten zijn gaan opzetten. Het vervolg De nieuwe activiteiten hebben geleid tot een constante ledenaanwas. Belangenbehartiging alléén levert geen nieuwe leden op, het moet toch gaan in combinatie met contactmogelijkheden in de vorm van excursies, inleidingen of ontmoetingsmogelijkheden. Het seniorencafé dat we een paar jaar geleden gestart zijn, is bijvoorbeeld een groot succes geworden. Gewoon in een lokaal café-restaurant. Datzelfde geldt voor „samen uit eten‟, wat elke maand weer een succes is. Met de nieuwe leden volgen we dezelfde werkwijze als we in het begin deden bij álle leden: we sturen ze een brief en een enquête. In de brief staat de uitnodiging voor een kennismaking onder het genot van een kopje koffie (in een leuk restaurant, geen zorgcentrum of clubhuis, hoe goedkoop dat ook moge zijn!!). In de enquête staat de vraag: Wat kunt u doen? En we noemen wat vacatures die er zijn in de verschillende werkgroepen. Elk halfjaar komen er op die manier nieuwe vrijwilligers bij. En zo is de cirkel rond: nieuwe activiteiten, nieuwe leden, nieuwe vrijwilligers, etc. Het bestuur Hebben jullie dan zo‟n groot bestuur, vragen collega‟s van andere afdelingen ons. Nee, we zijn met z‟n zessen, met elk een eigen taak: blad, ledenadministratie, belangenbehartiging, geld, activiteiten, coördinatie. We doen uitdrukkelijk geen uitvoering, dat laten we 4
allemaal aan de vrijwilligers over. Voor elke activiteit vormen we een werkgroep, en als er geen vrijwilligers zijn: dan ook geen activiteit. Zelfs de inhoud van de belangenbehartiging is geen bestuurs-issue meer (behalve in crisisgevallen). Daarvoor hebben we een „Klankbordgroep belangenbehartiging‟ gevormd. Zowel ANBO-leden als FNV-leden bleken daarvoor belangstelling te hebben. De klankbordgroep komt eenmaal in het kwartaal bij elkaar, en levert signalen voor acties, eigen onderzoek en voor heet functioneren van onze vertegenwoordigers in platforms als de Wmo-raad. Eén van de bestuursleden moet als taak het „scouten‟ van nieuwe vrijwilligers hebben. Je moet er een beetje handigheid in hebben om overal, dus ook tijdens het „samen uit eten‟ alert te zijn op wat leden aan talenten in huis hebben. In de praktijk blijken heel veel mensen wel „iets‟ te willen doen, ze willen daar wel voor gevraagd worden. ‘Bij ons wordt alles al gedaan’ Dat hoor je andere afdelingen soms zeggen: „Alles wordt hier al gedaan.‟ Door een welzijnsstichting bijvoorbeeld. Natuurlijk is dat in Hilversum ook zo, maar voor ons is het feit „dat iets al gebeurt‟ geen reden om ervan af te zien. We zijn met fietstochten begonnen, terwijl er al een fietsgilde is, een wandelclub terwijl er al wandeltochten zijn. En ze lopen prima. Want de kern van het ANBO-programma bestaat uit ontmoetingsmomenten: dat je bij het fietsen mensen tegenkomt die je al kent van het seniorencafé, of bij de zomerschool mensen ontmoet die je al kent van het fietsen, etc. etc. Het feit dat je in je eentje maar niet alleen deelneemt aan leuke activiteiten, daar andere mensen leert kennen, dat zorgt ervoor dat een verenigingsgevoel ontstaat. Waar begin je? De manier waarop wij het in Hilversum hebben aangepakt, heeft later tot de Vliegwielmethode geleid. Ook andere afdelingen zijn op die manier gaan werken. Zie voor meer informatie www.vliegwielmethode.nl Daar vind je een voorbeeld van de eerste enquête zoals wij die ook gebruikt hebben, of van de enquête die we elk half jaar houden onder nieuwe leden. De eerste stap is het overleg binnen het bestuur of je die nieuwe koers zult gaan varen, of je dat ook echt wilt. De enquête plus brief opsturen naar alle leden is dan de volgende stap. Vervolgens nodig je de mensen uit die in de enquête hebben aangegeven dat ze uitgenodigd willen worden voor een bijeenkomst om over de nieuwe opzet te praten. De startbijeenkomst noemen we die eerste vergadering. Wel weten we van andere afdelingen dat de eerste startbijeenkomst vaak eindigt zonder dat er nieuwe werkgroepen gevormd worden. Dat is jammer. Vaak gebeurt dat als de startbijeenkomst geleid wordt door het bestuur zelf, het onervaren is in het activerend leiden van dit soort bijeenkomsten. Het heeft veel meer effect als je daar een professional bij haalt. Goed bestuur zijn betekent soms dat je deskundigen inschakelt. Het gewestbestuur kent verschillende mensen die de startbijeenkomst kunnen leiden. Swingende club We hebben in Hilversum nu echt een bloeiende afdeling, waar het een feest is om lid van te zijn en waar het leuk is om bestuurslid te zijn. We hebben zo‟n 30 regelmatig terugkerende activiteiten door het jaar heen (wekelijks of maandelijks), een intensief programma in de vorm van een Senioren Zomerschool, 110 vrijwilligers en tegen de 1750 leden. Op onze website www.anbo-hilversum.nl vind je de details. Dat is toch een mooi resultaat als je dat vergelijkt met hoe we een paar jaar geleden aan dit proces begonnen. Bestuur ANBO Hilversum
5
ANBO afd Zijpe houdt zondag 17 juli haar traditionele fiets puzzeltocht.
Landelijke ANBO
Een tocht van ± 29 km door mooi Zijpe waar onderweg wordt gezocht naar antwoorden op een aantal vragen. Er is een stop bij het Tsunami monument in ‟t Zand waar drinken en een versnapering wordt aangeboden. Bij de finish kunt u onder het genot van een kopje koffie, of thee heerlijk even bijkomen en napraten over de tocht.
Uit Informatief:herinnering aan belangrijke berichten en/of oproepen, geselecteerd door Ria Smid, voor uw afdelingsblad of als activiteit in uw planning op te nemen.
Start en finish, ANBO afd. Zijpe, Korte Ruigeweg 21, Schagerbrug. Start tussen 13.00 en 14.00 uur. De kosten zijn € 1,50 voor ANBO leden (legitimeren met ledenpas) en € 2,50 voor niet-leden. Meedoen met de puzzel geeft ook kans op een prijsje. Kom ook kennismaken met het poldergebied rond ‟t Zand en Oudesluis en het Nollengebied bij Callantsoog. Meer informatie? Gerard Schagen, tel. 0224-591487 of 0224 571887; website: www.anbo.nl/zijpe E-mail:
[email protected]
Oproep: Organiseert u activiteiten die met gezondheid te maken hebben?
Gezondheid is een van de speerpunten van beleid en projecten van ANBO. Dit thema willen we nog hoger op de kaart zetten dus we hebben uw input hard nodig. Gezondheid is een breed begrip dus hier volgen enkele steekwoorden: -Voeding (gezond eten of koken) -Bewegen/Sporten -Hersengymnastiek Wij zouden graag van u willen weten of u wel eens afdelingsactiviteiten organiseert of heeft georganiseerd op het gebied van gezondheid?
Of iets heel anders dat met gezondheid te maken heeft……? Laat het ons weten! Deze informatie willen we gebruiken om nieuwe activiteiten en projecten voor ANBO te ontwikkelen. U kunt uw reactie sturen naar:
[email protected]
Voor de nieuwelingen onder ons De wet De ANBO is een vereniging die uit leden bestaat. Elke vereniging heeft een bestuur. Dat bestuur vertegenwoordigt de leden in allerlei zaken, organiseren van activiteiten, financieel handelen etc. In Nederland hebben we de wet op de verengingen en daar moet de ANBO aan voldoen. Dat betekent onder meer dat zij voor haar leden elk jaar een bijeenkomst moet houden en dat zij haar leden jaarlijks inzicht moet geven in de financiële situatie van de vereniging. Volgens deze wet hebben de leden op deze jaarvergadering stemrecht om het bestuur op haar handelen te controleren en veranderingen in het beleid aan te brengen. Volgens deze wet moet haar financiële huishouding gecontroleerd worden door een accountant die zijn goedkeuring hier aan moet hechten. Nu is ANBO een landelijke vereniging met ongeveer 180.000 leden en om die bij elkaar te roepen voor een jaarvergadering, dat is een vrij ondoenlijke zaak. Met zoveel mensen leidt dit tot een Poolse landdag. Gelukkig houdt de wet daar rekening mee en mag elke vereniging een afvaardiging van de leden bijeen roepen voor haar jaarvergadering. Omdat deze afvaardiging de leden vertegenwoordigt is zij het hoogste orgaan van de vereniging. In de ANBO is dit de Verenigingsraad. Voor een landelijke vereniging zoals ANBO is Nederland toch te groot om op te treden voor elk lid afzonderlijk. Daarom is de landelijke vereniging ANBO opgedeeld in gewesten en afdelingen. De structuur De ANBO als vereniging is opgedeeld in 15 gewesten, 12 provincies en 3 stadsgewest (Amsterdam, Den Haag en Rotterdam) Elk gewest is weer opgedeeld in afdelingen. Zo is 6
Noord-Holland opgedeeld in 68 afdelingen, elk met een afdelingsbestuur. Zo moet elk gewest en afdeling net als het landelijk bestuur een jaarvergadering houden waarin verantwoording aan de leden wordt afgelegd over gevoerd beleid en financiën. Ook worden de plannen voor het volgend jaar in deze vergadering uitgevouwen. Het landelijk bestuur Het landelijk bestuur geeft leiding aan de gehele vereniging. Dat doet zij op hoofdzaken. Het landelijk bestuur wordt hiervoor bijgestaan door het bureau. Zij doen samen de belangenbehartiging op landelijk niveau zoals het bezighouden met wet en regelgeving die vooral senioren treffen. Denk hierbij aan het pensioenvraagstuk, verkeer en vervoer, AOW, etc.ANBO telt vele vrijwilligers die allerlei taken uitvoeren. Hiervoor is vaak specifieke kennis voor nodig. De ANBO heeft voor kennisverwerving en het uitdragen van deze kennis de ANBO academie. De ANBO academie leidt vrijwilligers op die in de gewesten en in de afdelingen hun werk doen. Het gewest Het gewest is tussenschakel tussen landelijk bestuur en de afdelingen. Het gewest ondersteunt de afdelingen in hun werk. Activiteiten die een afdeling overstijgen worden door het gewest gedaan. Hierbij speelt de ANBO academie een rol. De ANBO leidt vrijwilligers op die als trainer optreden in het gewest. Dit vergt ondersteuning door het gewest met het oproepen van gegadigden, het geven van onderdak en de vergoeding van de onkosten die de trainer maakt. De trainer geeft ondersteuning aan de vele vrijwilligers in de afdelingen. (zie De afdeling) Het gewest treedt ook op als vertegenwoordiger van de leden naar de provincie. De afdeling De afdeling staat het dichtst bij de leden Zij heeft twee hoofdtaken, een recreatieve en als directe belangenbehartiger. Het recreatieve deel zal een ieder wel bekend zijn zoals de bingo, fietstocht, reisjes, theaterbezoek, etc. De belangenbehartigingstaak is minder bekend maar wel heel erg belangrijk. Voor mensen die direct hulp nodig is er de vrijwillig ouderen adviseur die helpt bij administratieve zaken en de weg vinden in het doolhof van loketten en regelingen zoals de bijzondere bijstand etc. Er zijn afdelingen die bezig zijn met schuldhulpverlening. Voor mensen die het belastingbiljet lastig vinden is er de belastinginvuller. De gemeente heeft tot taak om de wet maatschappelijke ondersteuning uit te voeren. Dit is een veelzijdige wet waar veel mensen een beroep op kunnen doen voor hulpmiddelen zoals rolstoel of scootmobiel. De wet schrijft voor dat een gemeente een WMO raad moet bezitten en ondersteunen. De ANBO heeft erg vaak een vertegenwoordiger in deze raad. Samenwerking met de andere bonden De ANBO werkt op verschillende niveaus samen met KBO en PCOB. Enerzijds omdat provincie en gemeente maar met één partij wil handelen dus afgedwongen maar ook omdat we samen meer weten en kunnen. Op provinciaal niveau kennen we de SBO-NH waar het niet goed mee gaat omdat de subsidie gehalveerd wordt. Op gemeentelijk niveau vormen de bonden samen de LSBO (L=Lokaal)(SBO=samenwerkende Bonden Ouderen). Hier geldt ook dat het moeilijker wordt omdat de bezuinigingen overal toegepast worden. In sommige delen van de provincie ontmoeten afdelingen elkaar om kennen en kunnen uit te wisselen en dat heet bij de ANBO regioberaad. U merkt aan bovenstaande dat de ANBO een wijd verspreide vereniging is waar veel gebeurt op het gebied van ontspanning en belangenbehartiging. Met dit werk zijn vele vrijwilligers bezig en wanneer u wilt weten of er nog een handje nodig is, neem dan contact op met uw afdelingsbestuur. Vele handen maken licht werk Chris Hoppenbrouwer, voorzitter gewest NH 7
