UM E L I B U J BOEKJE Dichtbij huis
ontstressen KOM MEE NAAR BUITEN MET EELVOORD N BONNE
kunst, cultuur en concerten
1
Colofon Dit boekje is een uitgave van Recreatieschap Spaarnwoude Genieweg 46, 1981 LN Velsen-Zuid, 023 - 520 28 28,
[email protected], www.spaarnwoude.nl
Vormgeving Icke Design, Haarlem Dit boekje is gedrukt op milieuvriendelijk papier
Spaarnwoude 2010
Redactie Marijke van der Weijden, Recreatieschap Spaarnwoude en Esther van der Veur, PR & Communicatie
S
paarnwoude, 40 jaar recreatie dichtbij huis en dat willen we u laten zien. Spaarnwoude is een veelzijdig gebied met prachtige wandel- en fietsroutes. De tochten gaan langs forten, molens, boerderijen en mooie landschappen. Limousinkoeien grazen in de wei waar ook de weidevogels broeden. In de sloten zitten spannende dieren zoals de waterschorpioen. In het pittoreske Spaarndam wordt nog steeds op ambachtelijke wijze paling gerookt. 40 Jaar geleden werden op de zolder aan de Kerkweg plannen bedacht om het recreatiegebied te maken tot wat het nu is. Een gebied met vele sportieve mogelijkheden, met kunst, de jaarlijkse Kikarun en diverse evenementen. Wist u dat er honing en biologisch vlees uit Spaarnwoude komt? We nemen u graag mee op een veelzijdige tocht door het gebied. Veel leesplezier! Recreatieschap Spaarnwoude
1
Inhoudsopgave Spaarnwoude, 40 jaar recreatie dichtbij huis
1
Hoe het begon
4
Met het gebied meegegroeid
5
Favoriete plek van Rob Meerhof
Op een zolder aan de Kerkweg
6
Schrijfster Conny Braam over het Noordzeekanaal
6
Plonsen, spetteren en lange banen 7
8
Rust en ruimte in de Hekslootpolder Zeldzame gasten Vogels kijken Op zoek naar waterschorpioenen, paddenstoelen, vogels…….. Excursies IVN
Altijd iets te beleven op Zorgvrij 10
Koeien melken en schapen scheren Voor jong en oud Kaas maken Honing uit Spaarnwoude Les op de Boerderij Ontdek het voorjaar Zorgvrij zoekt foto’s kraaiachtigen
Forten in Spaarnwoude Fort Noord in ere herstellen Kunst en muziek in Fort Zuid
2
Met het gebied mee gegroeid
Schaatsen Vissen Openwater zwemwedstrijden Surfen en kanoën Zwemmen
Kom mee naar buiten
5
Kom mee naar buiten
8 Ontdek het voorjaar
14
14
10
Kunst en muziek in Fort Zuid
16
Vlees van de Konings hoeve
22
Kunst in de natuur
Biologische boerderijen 16 De Koningshoeve en de Ettingen Vlees van de Koningshoeve Melk van Zorgvrij en de Ettingen De handen uit de mouwen steken
40 evenementen
18
Puzzel
20
Kleurwedstrijd
21
Kunst in de natuur
22
Publiek betrekken bij kunst
De strijd tegen het water
Dichtbij huis ontstressen
26 Pittoresk Spaarndam
32
30
Dichtbij huis ontstressen
26
Fietsroutes Wandelroutes Skeelerroutes Spaarnwoude belangrijk voor KiKarun
Pittoresk Spaarndam
30
Ambachtelijk paling roken
Klaar voor de toekomst
Meer recreatie in nieuwe gebieden
24
Molen de Veer Molen de Slokop De wooden shoes van de molenaar
32
Meer recreatie in nieuwe gebieden Mysteryland nog 10 jaar in de Groene Weelde Uitdaging aan de Veerplas
Plattegrond
34
Alle ondernemers op een rij
36
Voordeelbonnen
3
Hoe het begon Begin jaren ’60 waren er de eerste plannen om nabij Haarlemmerliede en Spaarnwoude een ‘element van formaat’ voor dagrecreatie aan te leggen. Het gebied moest niet alleen een recreatieve bestemming krijgen maar moest ook als ‘groene long’ dienen.
D
e verstedelijking nam toe, rond het Noordzeekanaal kwam meer industrie en dit alles bracht meer verkeer en wegen met zich mee. De lucht werd minder schoon en het aan te leggen gebied moest naast buffer tussen wonen en werken ook het milieu verbeteren. Een werkgroep met daarin vertegenwoordigers van het Rijk, de provincie Noord-Holland, de gemeenten Amsterdam, Haarlem, Haarlemmerliede, Haarlemmermeer en Velsen, het Hoogheemraadschap en Staatsbosbeheer hebben destijds een plan ontwikkeld. De meesten participeren overigens nu nog steeds in het Recreatieschap Spaarnwoude. landschap heeft het open karakter behouden. Zo is een gebied ontstaan met bossen, weilanden, oevers en plassen. De afgelopen 40 jaar heeft Spaarnwoude zich ontwikkeld tot een veelzijdig recreatiegebied met talloze mogelijkheden. Jaarlijks bezoeken vele mensen het gebied om te wandelen, te fietsen, te zwemmen, te spelen, te vliegen, te kamperen, nou ja zegt u het zelf maar….
Een parkachtig landschap zou aan de wensen voldoen omdat een dergelijk landschap meer milieuwaarde heeft dan een open polderlandschap. Maar ook moesten er open delen blijven voor lig- en speelweiden. In 1970 werden de eerste bomen gepland, dichte bossen moesten de verkeersoverlast compenseren. Een deel van het
Komt nemen dijnen wijck, Naer ‘t oude Sparewou Door ‘t velt of langs den dijck… 4 6
Met het gebied meegegroeid
Als geboren en getogen IJmuidenaar kan ik mij nog goed herinneren dat veertig jaar geleden de eerste spade de grond is ingegaan, om te zorgen voor een prachtig recreatiegebied: Spaarnwoude.
D
aarvoor was het een open polder, waar ik samen met mijn vader regelmatig aardappelen ging halen bij een plaatselijke boer. Vanaf het begin heb ik het gebied langzaam zien transformeren tot wat het nu is. Ik ben als het ware met het gebied meegegroeid. Het gebied werd aangelegd om te voldoen aan de toenemende vraag naar recreatiemogelijkheden in de Randstad. Naast deze vraag moest het nieuwe recreatiegebied ook gaan fungeren als natuurlijke buffer tegen de voortschrijdende verstedelijking van het Noordzeekanaalgebied. De ontwerpers hebben destijds gekozen voor een parkachtig landschap:
ecologisch en ruimtelijk zeer gevarieerd en daardoor heel aantrekkelijk voor mens, dier en plant. Dankzij de financiële bijdragen van het Rijk, de provincie Noord-Holland en de gemeenten Amsterdam, Haarlem, Haarlemmerliede & Spaarnwoude, Haarlemmermeer en Velsen, is in 40 jaar tijd een uniek recreatiegebied ontstaan, met ruimte, rust én recreatiemogelijkheden voor iedereen. Fietsen, wandelen, golfen, skiën, evenementen: Spaarnwoude biedt voor elk wat wils. Ook in de komende decennia wil het recreatieschap Spaarnwoude met dit gebied een bijdrage blijven leveren aan de leefbaarheid in Noord-Holland, door
Mijn favoriete plek is Fort Benoorden Spaarndam, onderdeel van de Stelling van Amsterdam, een historische verdedigingslinie. Het is een ruig en mysterieus oord, vooral in de herfst- en wintermaanden. Helaas verkeert het in sterk verwaarloosde staat. We gaan het opknappen en er wordt onder andere een bezoekerscentrum van de Stelling van Amsterdam in gevestigd. Spaarnwoude krijgt er dus een recreatieve publiekstrekker bij.
te blijven voorzien in een afwisselend aanbod aan recreatiemogelijkheden in een natuurlijke omgeving. Ik wens u in dit jubileumjaar en ook de jaren hierna heel veel plezier toe in ons mooie Spaarnwoude!
Rob Meerhof Voorzitter Recreatieschap Spaarnwoude
5
Op een zolder aan de Kerkweg
H
ans Froentjes heeft aan de wieg gestaan van de ontwikkeling van Spaarnwoude. Eind jaren ’70 startte hij bij het Recreatieschap, zijn kantoor was op zolder aan de Kerkweg. Begin jaren ’80 werd hij hoofd van het recreatieschap. Hij herinnert zich nog goed de groep enthousiaste mensen met wie hij werkte. ‘Er was een ongekend vertrouwen in het eigen kunnen. Als er campings moesten worden gerealiseerd reden we naar Zeeland om een camping te bekijken en dan realiseerden en exploiteerden we het. Datzelfde gold voor golfbanen, de kanobaan en de klimwand maar ook Informatieboerderij Zorgvrij is op deze wijze ontstaan. Bij grote evenementen sliepen medewerkers ‘s nachts op kantoor om op tijd te beginnen met de organisatie. Kerstvieringen en personeelsmiddagen met het gezin waren op de zolder van het kantoor aan de Kerkweg’, zo herinnert Froentjes zich. Het was ook een weg vinden in het politieke spel. Er waren natuurlijk tegenstrijdige belangen, de zachte sector Spaarnwoude versus de economische ontwikkeling van bijvoorbeeld Schiphol of woningbouw. Toch hebben we het voor elkaar gekregen dat er aan de rand van Spaarnwoude voorzieningen kwamen als de Westbroekplas en diverse accommodaties. Froentjes woont tegenwoordig een groot deel van het jaar in Noorwegen waar hij 10 jaar geleden een ontginningsboerderij heeft gekocht met flink wat grond, moeras en bos erom heen. De kleinkinderen zijn een voorname reden om nog regelmatig naar Nederland te komen.
Het Noordzeekanaal “Voor mij is het uitzichtpunt bij de klimwand een kenmerkende plek in Spaarnwoude”, vertelt schrijfster Conny Braam. Vanaf hier heb je een mooi zicht op het Noordzeekanaal. Haar trilogie over de familie Abraham gaat over het ontstaan van dit kanaal. “De mensen die het destijds gegraven hebben deden dit onder erbarmelijke omstandigheden. Dit heeft veel indruk op me gemaakt”, aldus de IJmuidense schrijfster. De geschiedenis van deze omgeving intrigeert me en is voor mij vaak een bron om over te schrijven. Meer over Conny Braam en haar boeken kunt u lezen op www.connybraam.nl
Hans Froentjes in Noorwegen
Oosterbroek en Buitenhuizereiland zijn voor Hans Froentjes de favoriete plekken in Spaarnwoude. Oosterbroek omdat daar zo mooi de bufferfunctie is te zien. Het oorspronkelijke landschap is er nog maar met ruimte voor dagrecreatie. Op Buitenhuizereiland is begin jaren ’60 alles begonnen met het planten van het staatssecretarisbosje. 6
PLONSEN, SPETTEREN EN LANGE BANEN Spaarnwoude is een waterrijk gebied met vele mogelijkheden. Er zijn diverse plekken waar u goed kunt vissen. Er zijn diverse plassen om te zwemmen, te surfen of te roeien. Veel van deze plassen hebben strandjes en leuke speelvoorzieningen. Zwemvereniging Rapido organiseert in de zomer zwemwedstrijden op de kanobaan.
Schaatsen In het gebied zijn twee natuurijsbanen. De ijsbaan in Oosterbroek is in beheer bij de Schaats vereniging Velsen. De ijsbaan in Spaarndam is in beheer bij de IJsclub Nova Zembla. Op alle plassen, sloten en meren in het gebied kan vrij geschaatst worden.
Surfen en kanoën In recreatiegebied Spaarnwoude kunt u prima surfen. Dit kan op De Ven, De Westbroekplas en De Grote Vijver. Spaarnwoude Resort heeft diverse kanotochten in het gebied uitgezet.
Openwater zwemwedstrijden Al 34 jaar lang organiseert de Haarlemse zwemvereniging Rapido ’82 openwater zwemwedstrijden op de kanobaan in Spaarwoude. Dit jaar is deze wedstrijd op 20 juni 2010. Aan de prestatietocht van 250 of 1000 meter kan iedereen die kan zwemmen meedoen. Voor meer informatie over de openwater wedstrijden zie www.rapido82.nl
Vissen Het is goed vissen in het gebied. De vissteigers aan de kop van de kanobaan, in Zijkanaal C en bij manege Spaarnwoude in Houtrak zijn speciaal aangelegd voor de hengelsport en toegankelijk met een rolstoel. U heeft wel papieren nodig om te mogen vissen. Dit zijn de sportvisakte, uitgegeven door de overheid, en de vergunning van degene die het visrecht heeft op het viswater. In Spaarnwoude zijn twee hengelsportverenigingen die het visrecht hebben gehuurd. Dit zijn: Hengelsportvereniging Haarlem en Hengelsportfederatie Noord-West Nederland.
Zwemmen Spaarnwoude heeft diverse zwemmogelijkheden. Bij de Westbroekplas, de Peddelpoel en de Veerplas zijn ondiepe delen speciaal voor kleine kinderen.
7
Kom mee Rust en ruimte in de Hekslootpolder
Zeldzame gasten
De Hekslootpolder is eeuwenoud veenweidegebied met rietkragen en slootjes. Het gebied kent veel vogels waaronder de zeldzame roerdomp en onlangs werd een visarend gesignaleerd. Er bloeien planten als de orchidee en valeriaan. Een gebied met rust en ruimte en dat zo dicht bij de stad. De Vereniging Heksloot polder maakt zich met succes al lange tijd hard voor het behoud van dit unieke gebied.
De Hekslootpolder is een geliefd gebied voor vogelaars door de vele vogels die er voorkomen. Toch zijn er de laatste jaren steeds minder weidevogels. Dit komt voornamelijk doordat er vossen zitten en er steeds meer landbouw is. Vrijwilligers en boeren proberen wel om nestbescherming om de nesten van de weidevogels te plaatsen.
De polder ligt tegen Haarlem aan en er zijn al diverse keren plannen geweest om er huizen en bruggen te bouwen of wegen en sportvelden aan te leggen. In de jaren tachtig hebben verontruste buurtbewoners en natuurbeschermers de Vereniging tot Behoud van de Hekslootpolder opgericht. Er zijn zo’n 1200 leden die de afgelopen jaren hebben geprotesteerd tegen bouwplannen. Maar de vereniging denkt ook constructief mee. Op voorstel van de vereniging bleef in het midden het weidegebied voor de boeren en de weidevogels, en zijn er langs de randen fiets- en wandelpaden gekomen. De Hekslootpolder lijkt veilig nu is vastgesteld dat de polder naast een agrarische bestemming ook natuurwaarden en natuur moet hebben. De vereniging zit niet stil, er liggen nog diverse plannen om meer planten en vogelsoorten in het gebied te krijgen (www.hekslootpolder.nl).
8
Door de diverse slootjes komen er veel water vogels voor maar ook reigers, lepelaars en aalscholvers die gelokt worden door de vele soorten en hoge aantallen vissen in het gebied. In de rietkragen broeden een toenemend aantal rietvogels waaronder zeldzame soorten als de roerdomp, waterral, blauwborst, snor en sprinkhaanrietzanger. Ook de ganzen nemen toe in de Hekslootpolder, er broeden drie soorten en in de winter zitten er soms wel duizend. Buiten de broedtijd heeft het gebied een grote aantrekkingskracht op trekvogels en wintergasten. De Hekslootpolder heeft ook aantrekkingskracht op soorten als visarend, velduil, en slechtvalk die het afgelopen half jaar nog werden gezien.
naar buiten Excursies IVN Het IVN Zuid-Kennemerland organiseert in de Hekslootpolder diverse excursies waaronder een fietsexcursie voor volwassenen op 11 april dwars door het recreatiegebied met als thema ‘Het landschap als geschiedenisboek’, weidevogelexcursies op 2 mei en 17 oktober en een roofvogelexcursie op 5 september. De vogelexcursies zijn zeer geschikt voor beginnende vogelaars en oudere kinderen.
Excursie waterbeestjes Wie op zoek wil naar de waterschorpioen moet komen naar de waterbeestjesexcursie op zondag 5 september in de Hekslootpolder. Kinderen gaan samen met hun (groot)ouders met behulp van schepnetjes op zoek naar waterbeestjes. Kijken naar diertjes in minder schoon boezemwater en in een schone sloot!
Natuurexcursie Kom zondag 6 juni om 11.00 uur naar Informatieboerderij Zorgvrij en ontdek de natuur in het voorjaar. Voor meer informatie zie www.ivn.nl/zuidkennemerland.
Vogels kijken In de Oude Spaarndammerpolder ligt een kleine plas waar veel vogels zitten. Sinds kort staat er bij de plas een vogelkijkhut. Zo worden er regelmatig honderden grutto’s en watersnippen geteld maar ook zeldzamere soorten als zwarte ruiter, groenpootruiter en bosruiter zijn regelmatig bij de plas te zien.
Op zoek naar waterschorpioenen, paddenstoelen, vogels… Wat vliegt daar voor een vogel in de lucht? Wat zijn dat voor beestjes in het water? Wie buiten komt, kinderen én volwassenen, komt altijd in de natuur iets tegen wat vragen oproept. Er valt dan ook zoveel te zien, horen, ruiken en te voelen. Het IVN Zuid-Kennemerland wil mensen graag laten genieten van de natuur en dat ook laten zien. Ook in het recreatiegebied Spaarnwoude met zijn 3500 hectare aan natuur en landschap. Ontdek zelf wat de natuur allemaal te bieden heeft en ga mee op een van de vele IVN-excursies. Tevens organiseert het IVN Zuid-Kennemerland diverse natuurwandelingen voor kinderen van 4 tot 12 jaar rond het natuurpad bij boerderij Zorgvrij. Als echte natuurvorsers gaan kinderen dan op pad. Op zoek naar de natuur... van bomen, planten, vogels en andere dieren. Kinderen kijken en leren in korte tijd wat er allemaal te beleven valt. Ze kunnen voelen aan een boombast en aan de kleine friemelbeestjes in de grond of ze ontdekken de paddenstoelen in de herfst.
9
Altijd iets te beleven op boerderij Zorgvrij
Informatieboerderij Zorgvrij is naast boerderij ook bezoe kerscentrum. Er worden veel activiteiten georganiseerd met als doel om kinderen en (groot-) ouders bewust te maken van het leven op en om de boerderij. Je kunt er zo even binnenlopen om naar de dieren te kijken.
Koeien melken en schapen scheren Vroeger was de boerderij een akkerbouwbedrijf. Nu is het een melkvee- en schapenhouderij. Om aan de strenge milieueisen te voldoen is er in 2002 voor het jong vee een nieuwe stal gebouwd. De oude schuur is hierbij verbouwd tot informatiecentrum. De boeren houden op de boerderij naast koeien, een stier en de schapen, geiten, varkens, kippen en konijnen. Van november tot mei staan de koeien op stal. In het voorjaar gaan de koeien naar buiten en grazen ze van het verse gras. Dagelijks kan rond 16.30 uur gekeken worden naar het melken van de koeien. De boeren vertellen u dan graag over hun werk. De boerderij heeft voornamelijk oude rassen die niet zo vaak meer in het landschap te zien zijn zoals Witrik, Blaarkop en de Lakenvelder.
10
Zorgvrij is dan ook een erkend fokcentrum voor Lakenvelder runderen. De schapen worden in de lammerentijd van half februari tot eind maart binnen gehouden. De rest van het jaar staan ze in de weilanden van Zorgvrij. In juni komen de schapen nog één keer naar binnen om geschoren te worden. Twee keer per jaar geeft de boer een rondleiding door de stallen van Zorgvrij. Tijdens deze rondleiding krijgt u een inzicht in het boerenbedrijf en kunt u al uw vragen kwijt.
Voor jong en oud Er wordt van alles georganiseerd. Er zijn workshops cakejes bakken en kaasmaken, kinderen kunnen er terecht voor hun partijtje, er zijn diverse concerten en wisselende exposities en educatieve tentoonstellingen. Maar ook voor personeelsuitjes heeft Zorgvrij een mooi boerenprogramma. Voor scholen van zowel het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs heeft Zorgvrij een uitgebreid lesprogramma. In de vakanties worden er seizoensgebonden knutselactiviteiten georganiseerd. In de zomermaanden zijn er rond de boerderij diverse speurtochten uitgezet. Bij de boerderij zijn twee speeltuinen en het spinnenbos waar kinderen heerlijk kunnen ravotten. Bij de boerderij ligt het pannenkoekenrestaurant ‘Onder de Platanen’ waar u terecht kunt voor een hapje en een drankje.
Kaas maken Wilt u een bijzondere workshop doen? Op Zorgvrij kunt u kaas maken. In een dagdeel leert u hoe u uw eigen babykaasje maakt. Er is een rondleiding door de stallen en u gaat boter maken. De volgende workshops zijn op vrijdag 19 november en zondag 28 november. Van te voren opgeven bij de receptie van Zorgvrij. Groepen kunnen op afspraak de workshop doen.
Honing uit Spaarnwoude W
im van Bergen is al zo’n 50 jaar imker in Spaarnwoude. Hij begon met bijen in de boomgaarden benoorden Spaarndam en ging later naar Zorgvrij. In de boomgaard van Zorgvrij heeft hij een aantal bijenvolken. “De boomgaard ligt in een goed gebied, niet alleen de fruitbomen zorgen voor nectar, rondom zijn veel bloemdragende gewassen”, vertelt de imker. “Als eerste is de wilg een heel belangrijke stuifmeel leverancier, daarna komen de sleedoorn, paardenbloem, pruim, peer, appel en de wegedoorn. En als laatste van de lente de braam.
De belangrijkste voor de zomer zijn de klaversoorten, de berenklauw, de distel, de linde en het wilgenroosje. Bijen houden is een hobby van me, het gaat me niet zozeer om de opbrengst. Ze staan in een druk bezocht gebied dus is het belangrijker dat de bijen bij storingen niet meteen gaan steken. Ik gebruik een zachtaardig ras en zoek daaruit de rustigste volken,” aldus Van Bergen. Bij evenementen op de boerderij is de imker meestal aanwezig met honing produkten. De honing wordt het hele jaar door verkocht op Informatieboerderij Zorgvrij.
11
’s winters staan de koeien op stal
koeien melke n, eieren rapen en dan je eigen cakej e maken
er per jaar zijn een paar keer de op enten grotere evenem rij. boerde
12
zondag van iedere eersteoptredens de maand
wisselende exposities op de galerij
Workshop k aasmaken
Les op de boerderij ‘Vanuit Amsterdam gingen we met de bus naar Spaarnwoude. In de koeienstal overviel ons de geur maar het went snel. We zijn dat helemaal niet gewend. Er werd op een boeiende manier veel verteld over de koeien en de voortplanting. We kregen praktijk vragen en gingen zo langs alle dieren om de goede antwoorden te vinden. Onder de microscoop gingen we zaadcellen, vliegen en poppen bestuderen, heel interessant’. (Havo 4 en VWO 4 van het Amstellyceum uit Amsterdam) “Vanmorgen gingen we met de klas naar de boerderij. Daar hebben we gezien hoe kaas wordt gemaakt. We kregen een potje met room en dat moesten we schudden dan heb je eerst slagroom en dan boter.”. (Mytylschool De Regenboog Haarlem)
Ontdek het voorjaar Op zondag 6 juni organiseert het IVN Zuid Kennemerland een excursie voor kinderen van 4 tot 12 jaar. Als echte natuurvorsers gaan kinderen dan op pad. Op zoek naar de natuur...van bomen, planten, vogels en andere dieren. Om 11.00 uur verzamelen op het erf van de boerderij. (www.ivn.nl).
Zorgvrij is alle dagen (behalve op maandag) geopend van 9.00 uur tot 17.00 uur. In de vakanties is de boerderij alle dagen open. Op de website van Spaarnwoude staan alle activiteiten van Zorgvrij. Informatieboerderij Zorgvrij, Genieweg 50 Velsen-Zuid, 023 - 5202828.
Zorgvrij zoekt foto’s van
kraaiachtigen
Begin 2011 is er op Zorgvrij een tentoonstelling over kraaiachtigen. Er wordt nog gezocht naar mooie foto’s. U kunt ze opsturen of mailen naar de boerderij (
[email protected]). De foto’s worden eigendom van de boerderij, de mooiste foto’s komen bij de expositie te hangen. 13
FORTEN IN In Spaarnwoude liggen delen van de Stelling van Amsterdam. De Stelling is een 135 kilometer lange verdedigingsring op 15 tot 25 kilometer van Amsterdam. Het is grotendeels tussen 1881 en 1914 gebouwd. De gehele stelling bevatte onderwaterzettingen, forten, vestingen en batterijen. Het is destijds gebouwd zodat de koning(in), de regering en het leger zich binnen deze ring konden terugtrekken als Nederland werd aangevallen. Sinds 1996 staat de Stelling van Amsterdam op de lijst van het werelderfgoed van Unesco. In Spaarnwoude zijn meerdere forten, een liniewal en twee nevenbatterijen.
Fort Noord in ere herstellen Het Fort Benoorden Spaarndam is al jaren dicht en in een slechte staat. In de komende jaren wordt het fort herontwikkeld tot een toeristisch recreatieve locatie met onder andere restaurant, cafe, binnenspeeltuin en pitch & puttbaan. In het munitiebos worden ruim 80 recreatiewoningen gerealiseerd. Een gedeelte van het fort wordt ingericht als bezoekerscentrum voor de Stelling van Amsterdam.
regelmatig muziek en theater. Op de laatste zondag van de maand is er Ierse folk muziek, waarbij je mag mee spelen, zingen of gewoon luisteren. Het Café is tevens een open podium voor beginnende muzikanten, cabaretiers, koren, acteurs en dichters.
Kunst en muziek in Fort Zuid Café terras Fort Zuid is gevestigd in Fort Bezuiden Spaarndam. Fort Zuid ligt aan de rand van het pittoreske dijkdorp Spaarndam en grenst aan het Spaarne. Het ademt de sfeer uit van weleer. In het fort onder de booggewelven, waarin het café gevestigd is, zijn de oude wasgelegenheid, toiletten en resten van oude muurschilderingen bewaard gebleven. Café Fort Zuid is tevens een Kunst en Theater Café. In de centrale hal van het fort zijn wisselende exposities te zien en elke eerste zondag van de maand wordt er kunstmarkt gehouden. Verder is er 14
Fort-Zuid, Boezemkade 11, Spaarndam west, 023 5379954, fort-zuid.nl, info@ fort-zuid.nl
SPAARNWOUDE
Andere forten in het recreatiegebied zijn: Fort Penningsveer Fort Liebrug en Fort aan de Liede
De Krayenhoff fortenfietsroute voert door Spaarndam en langs de forten.De route is te downloaden via www.stellingvanamsterdam.nl
In september 2010 is er weer een Stellingmaand. Tijdens de weekenden in die maand zijn de meeste forten toegankelijk voor het publiek. Kijk voor actuele informatie op de website www.stellingmaand.nl. 15
Biologische boerderijen
De Koningshoeve en de Ettingen
Aan de Kerkweg in Spaarnwoude staat de biologische boerderij De Koningshoeve. Samen met boerderij De Ettingen beheren ze voor het Recreatieschap Spaarnwoude zo’n 400 hectare natuurrijk weiland.
R
ecreatiegebied Spaarnwoude is een van de meest weidevogelrijke gebieden in heel Nederland. De Koningshoeve en de Ettingen houden de weidevogel populatie uitstekend op peil. Met vogelvriendelijk beheer zoals het gebruik van ruige mest, nestbeschermers, uitgestelde maaidata en het laten staan van ruig gras als verstopplek voor jonge vogels. Zo kunt u genieten van de natuur op uw wandeling of fietstocht door Spaarnwoude.
De boerderij heeft limousinkoeien Naast de vleeskoeien zijn er op de Koningshoeve 40 Swifter schapen en 10 stamboek Herdwick schapen. De stoer uitziende Herdwickschapen komen van oorsprong uit Engeland en zijn in Nederland een vrij zeldzaam ras. Op het erf van de boerderij lopen nog Zwientje het varken, Tommie de hond, en Iefje en Iebeltje, twee gele vlaamse reuzen.
16
Vlees van de Koningshoeve De prachtige Limousinkoeien van het biologische zoogkoeienbedrijf grazen zomers in bloemrijke weilanden. Bijna de hele zomer lopen de moederdieren buiten met hun eigen kalveren. In de winter worden de dieren gehuisvest in warme potstallen, waar dagelijks het dikke strobed wordt aangevuld door de boer. Beter kunnen de dieren het niet hebben. Het malse rundvlees van de koeien is onder andere te koop bij Slagerij van der Gragt in Amsterdam en bij biologische specialiteiten slagerij Alkemade in Haarlem.
Melk van Zorgvrij en de Ettingen Boerderij de Ettingen is een biologische melkveehouderij met zo’n 80 melkkoeien. Zij leveren de melk aan Eko Holland. Van de melk wordt onder meer de Beemsterkaas gemaakt. Boerderij Zorgvrij heeft ook melkkoeien. Deze melk gaat naar Campina die er op hun beurt lekkere zuivelproducten van maken. En het wordt gebruikt voor het kaas maken.
De handen uit de mouwen steken
D
oordat er veel met grote landbouwmachines wordt gewerkt is het te gevaarlijk om de boerderij open te stellen voor publiek. De Koningshoeve is wel open op afspraak, voor groepen, partijtjes, rondleidingen en klassen. Ze werken samen met Boerderij Educatie Amsterdam en ontvangen via hun klassen die ze in 4 uur tijd een link laten leggen tussen het eten op hun bord en de boerderij. Afhankelijk van de seizoenen gaan ze de tuin in, doen werk op het land, laten het verschil zien tussen melkkoeien en vleesvee. In de schapentijd maken de scholieren een logboekje over het lammetje, wat eet een lammetje, wat weegt hij enzovoort. Maar de kinderen gaan ook aan het werk in de stallen waar ze kunnen helpen met het voeren, uitmesten en vegen.
Boerderij de Koningshoeve ligt aan de Kerkweg 33, 2064 KS in Spaarnwoude, 023-5384097,
[email protected] / www.koningshoeve-ettingen.nl.
17
40 Evenementen Spaarnwoude is mede bekend door de vele evenementen die er in het gebied plaatsvinden. Wij hebben voor u de 40 leukste, gezelligste of spannendste evenementen geselecteerd. Kijk voor het volledige overzicht op onze website.
April 4 april Spaarnwoude Resort /de Watergeus Eieren zoeken en beschilderen 10.00 - 12.00 uur 5 april Informatieboerderij Zorgvrij Hazenpad, 13.00 - 15.00 uur
22, 23 en 24 mei Kennemer Model Boot Club Speedboot regatta 22 en 23 mei 9.00 - 17.30 uur 24 mei: 10.00 - 16.00 uur
10 april Manege de Groene Heuvel Clinic door Adelinde Cornelisse, 12.00 uur
24 mei Saplaza Outdoorbeurs en tentenshow 11.00 - 17.00 uur
17 en 18 april Golfbaan Spaarnwoude Open dagen
Juni
Mei
1 t/m 4 juni Speeltuinvereniging Nieuw Leven Spaarndam Avondvierdaagse Spaarndam 5 - 10 - 15 km
1 mei Speeltuinvereniging Nieuw Leven Spaarndam Wandeltochten 10 - 20 - 30 - 40 km 06.00 -17.00 uur 6 mei t/m 9 mei Informatieboerderij Zorgvrij Fotografie cursus 7 mei Informatieboerderij Zorgvrij Voorlezen in het weiland 14.00 - 15.00 uur 8 en 9 mei Molen de Veer Nationaal molenweekend 10.00 - 17.00 uur 9 mei Action Planet Carver & High tea voor moeders en dochters om 13.00 uur en 15.00 uur 13 mei Speeltuinvereniging Nieuw Leven Spaarndam Hemelvaartwandeltochten en fietstochten Wandelen 10 - 20 - 30 km Fietsen 25 - 50 - 75 - 150 km 07.00 - 17.00 uur
18
14, 15 en 16 mei Saplaza Natuurlijk Varen en het Goede Leven 10.00 - 18.00 uur
6 juni Informatieboerderij Zorgvrij Schaapscheerdag en wolmarkt 11.00 - 16.00 uur 13 juni Kikarun Start diverse afstanden vanaf 11.00 uur 13 juni Manege Spaarnwoude Dressuurwedstrijden voor pony’s en paarden 09.00 - 17.30 uur 19 en 20 juni Modelbouwvereniging het Y Modelbouwevenement 25 jarig bestaan 10.00 - 17.00 uur 20 juni Action Planet Quad Event voor stoere vaders en zonen 11.00 - 16.00 uur 20 juni Zwemvereniging Rapido ‘82 Open water prestatietochten 10.00 - 16.00 uur
26 juni Awakenings 27 juni Latin Village Tussen 12.00 en 15.00 uur ActionPlanet Park en Lunch
Juli 1 juli tot en met 4 juli Villa Westend Zomeravond concerten 12 juli tot en met 20 augustus Informatieboerderij Zorgvrij Vakantie-activiteiten 13.00 - 16.00 uur 12 juli tot en met 20 augustus Snowplanet Coole kids weken 08.30 - 18.00 uur 18 juli tot en met 24 juli Manege de groene heuvel Trainingsweek 10.00 uur
Augustus
19 september Saplaza Harley Davidsondag 25 september Speeltuinvereniging Nieuw Leven Spaarndam Najaars wandeltochten 10 - 20 - 30 - 40 km 06.00 - 17.00 uur 26 september Recreatieschap Spaarnwoude Kunst in Spaarnwoude
Oktober 3 oktober Manege Spaarnwoude Menmarathon voor 1-2 en 4-spannen 30 oktober Informatieboerderij Zorgvrij Nacht van de nacht ’s avonds 31 oktober Action Planet Halloween gps-wandeling 20.00 - 22.00 uur
7 augustus Dance Valley
November
24 augustus Action Planet Kanovaren bij volle maan Vanaf 23.00 uur
7 november Informatieboerderij Zorgvrij Pompoenworkshop 11.30 uur,13.00 uur en 14.30 uur
28 augustus Mysteryland
18 november tot en met 21 november Pannenkoekenboerderij Onder de Platanen Kerstfair
September 5 september Action Planet Carver Driving Day Europe 10.00 - 17.00 uur 19 september Informatieboerderij Zorgvrij Egeldag 13.00 - 16.00 uur
December 31 december Action Planet Oliebollenloop 11.00 uur
19
Puzzelpagina G
I
U T G E
I
L
V L E D O M S P T
S N K A M P V U U R N E D A P P M T I
I
A A R E G O L
I
F B A A N A U
IJ E D E G O N R E M V H N V A C
S D W I
E L K
I
N U N C R O E R R
T P G N F T E L
E R S E N IJ E D
E E A E W T S L
I
E O T R T R R C
R M N A U E
I
M U O H G T IJ R
I
E
Y O E O R B B T B R W C H F L
Z R U U N A S E S A A
A O E
J D E W N
I
J
D E
K G E
L
W D E N E E N E
N R L K R A P O S T T IJ D G E C
I
I
I
I
D S E
A A O U S E R T D
I
I
S W
A V E O R G B T E D N A W E E P E P R K K K N V N
I
T E R P E IJ O R
T IJ S W A N D E
L R O U T E F R G
E D N O R G E T
T A L P E S T T V
© www.ruiterpuzzel.nl In elk woord zitten minstens twee letters die maar op één manier weg te strepen zijn. Als alle hieronder opgegeven woorden in de puzzel zijn weggestreept, blijven er letters deze letters regel regeldie vanmaar boven © www.ruiterpuzzel.nl. In elk over. woordLees zitten minstens tweevoor letters opnaar één beneden, zo vind je de oplossing. Veel puzzel plezier.
manier weg te strepen zijn. Als alle hieronder opgegeven woorden in de puzzel Avonturenpark Manege Spaarnwoude zijn weggestreept, blijven er letters over. Lees deze letters regel voor regel van Boswachter Sport boven naar beneden, zo vind jeMisteryland de oplossing. Veel puzzel plezier.
Eekhoorn Modelvliegtuig Tentoonstelling Energie Paardrijden Tijd Fiets uw oplossing van de puzzel Padvoor 31 december 2010, met Veertig Stuur uw naam, adres, Fietsen Paden Vrij en e-mail naar: Recreatieschap Spaarnwoude, Postbus 2571, 2002 RB Haarlem Goed Park Vrijetijdsbesteding Golfbaan Plattegrond Wand of via e-mail naar:
[email protected]. Golfen Pret Wandelroute Jubileum Recreatieschap Website Onder de goede inzenders verloten wij 10 boeken “De doorsnee van Holland Kampvuur Reiger Wielercircuit Klimwand Route Zorgvrijdoor vanaf de havenmond van IJmuiden richting Amsterdam” geschreven Koe Skeeleren
Siebe Rolle en Pieter van Hove. Prijswinnaars ontvangen persoonlijk bericht en krijgen ook nog een presentje van Informatieboerderij Zorgvrij.
20
Avonturenpark Boswachter Eekhoorn Energie Fiets Fietsen Goed Golfbaan Golfen Jubileum Kampvuur Klimwand Koe Manege Misteryland Modelvliegtuig Paardrijden Pad Paden Park Plattegrond Pret Recreatieschap Reiger Route Skeeleren Spaarnwoude Sport Tentoonstelling Tijd Veertig Vrij Vrijetijdsbesteding Wand Wandelroute Website Wielercircuit Zorgvrij
Kleurwedstrijd
Wil je de kleurplaat inkleuren op een groter formaat dan kun je deze downloaden van onze website of zelf uitvergroten. Stuur je kleurplaat voor 1 oktober 2010 met je naam, adres, e-mail en leeftijd (tot 10 jaar) naar: Recreatieschap Spaarnwoude, Postbus 2571, 2002 RB Haarlem. Je kunt hem ook afgeven bij de balie van Informatieboerderij Zorgvrij. De winnaars van de mooiste kleurplaten mogen gratis meelopen tijdens een spannende tocht in de Nacht van de nacht op zaterdag 30 oktober 2010. De prijswinnaars ontvangen persoonlijk bericht.
21
Kunst in de natuur S
paarnwoude en kunst, gaat dat samen? Ja zeker, op diverse plekken in het gebied is kunst te vinden. In het najaar worden nieuwe kunstobjecten in Houtrak geopend. De stichting Kunst en recreatie Spaarnwoude (KerS) is steeds op zoek naar nieuwe mogelijkheden. Bezoekers komen op informele wijze in aanraking met kunst.
Publiek betrekken bij kunst in Houtrak In september worden drie nieuwe kunstwerken in Houtrak geopend. Aan kunstenaars is gevraagd om gebruiksobjecten te ontwerpen die goed in de omgeving passen.
Krijn de Koning ontwierp een constructie van portalen en basementen die enigszins ruïneachtig aandoet. Je kunt hier spelen met binnen en buiten zijn, licht en donker. Het nodigt uit tot verblijven, spel en ontdekking.
Suzan Drummen ontwierp negen hangmatten, die u door het hele park aan zal treffen. Geïnspireerd door de prachtige dikke bomen en hun mooie bladerdak, wilde zij plekken creëren waar mensen, kijkend naar de lucht en de bladeren, volkomen tot ontspanning kunnen komen. In Recreatiegebied Spaarnwoude springen de Klimwand en Schijf in grofpuinheuvel van Frans de Wit het meest in het oog. Dit kunstproject uit 1992, uitgevoerd op de uitkijkheuvels in Oosterbroek is een blikvanger voor het hele gebied. In de loop der jaren zijn er meer kunstwerken geplaatst in het gebied. Zo staat er op de kruising van de Genieweg en de Amsterdamseweg in Buitenhuizen nog een kunstwerk zonder titel van Frans de Wit. Verderop langs de Amsterdamseweg staat een kunstwerk van Jan van IJzendoorn uit 1983, landschap van leisteen en marmer.
22
Michiel Voet en Jeroen Bisscheroux ontwierpen stoelen in kindermaat, met daarbij chaise-longue-achtige, lage tafels waar je ook op kan zitten. Deze objecten staan op het veld langs de vijver.
Op 26 september 2010 worden de kunstwerken feestelijk geopend!
Iedere eerste zondag van de maand is er in Fort Zuid een kunstmarkt met een gevarieerd aanbod. Eveneens zijn er wisselende exposities in het mooi gerestaureerde fort (www.fort-zuid.nl)
Mooimakerij Een nieuw leven voor meubels. Sasja en Annalinda Wagenaar veranderen en beschilderen kasten, tafels, stoelen, bedden, en muren met schitterende patronen.
Op vijf zomerse zaterdagen is er aan de Westkolk in Spaarndam een Kunstmarkt met marktmuziek. 17 juli, 24 juli, 31 juli, 7 augustus en 14 augustus 2010 van 10.30 uur tot 16.30 uur.
Informatieboerderij Zorgvrij heeft het hele jaar door wisselende exposities. Het aanbod varieert van aquarellen en beelden tot prachtige foto’s en textiel. Zie www.spaarnwoude.nl voor de actuele agenda.
De schilderijen van Sasja zijn realistische stillevens in acryl op doek. Rijke stoffen met opvallende patronen geven veel kracht en extra perspectief aan de stillevens. De kijker wordt als het ware meegenomen in het schilderij. De openingstijden van het atelier zijn in principe van maandag tot en met vrijdag en op de mooie dagen in het weekend (voor de zekerheid toch even bellen). U kunt ook een afspraak maken om langs te komen.
Wagenaar van Co, Genieweg 14a, Velsen-Zuid, 023-5493623, wagenaarvanco.nl 23
De strijd tegen he De strijd tegen het water heeft lang het gebied beheerst. Molens moesten ervoor zorgen dat het land van de boeren niet onder water stroomde. Door te malen pompten de poldermolens het water uit de polder. In het recreatieschap staan twee molens, De Slokop en de Veer.
Molen de Veer De oorspronkelijke poldermolen de Veer is gebouwd in 1701. De molen had als doel om het water uit de Veer polder te pompen. Molen de Veer is niet een hele grote molen maar ooit heeft er een molenaar gewoond met wel 10 kinderen. In 1998 is de oorspronkelijke molen afgebrand. Er is een nieuwe molen met maalmechanisme gebouwd, een achtkantige buitenkruier met een vlucht van 21,45 meter. De Veer is bewoond maar in de zomermaanden is het op zon- en feestdagen opengesteld voor publiek.
De Slokop De Slokop is in 1877 gebouwd en diende als vijzelmolen ter afwatering van een deel van de Verenigde Binnenpolder op de Mooie Nel. Het is een achtkantige bovenkruier, een poldermolen met een vlucht van 26,05 meter. De wieken kunnen nog draaien maar het maalmechanisme is uit de molen gehaald. De molen is gerestaureerd en eigendom van de vereniging “De Hollandsche Molen”. De molen staat aan de oost oever van de Mooie Nel en is bewoond.
, Penningsveer 35 Molen de Veer, 2. 18 18 55 3, 02 2031 AP Haarlem ember Van april tot sept agen geopend. std fee op iedere zondag en rden bezichtigd. k op afspraak wo De molen kan oo
24
etDewater wooden shoes van de molenaar In molen de Veer in Penningsveer woont Jacob Haalstra. Hij is 50 jaar geleden vanuit Fries land naar Noord-Holland verhuisd. Met een landbouwdiploma op zak ging hij in de jaren ‘70 bij het recreatieschap Spaarnwoude aan de slag.
H
et oprichten van Spaarnwoude moest de opkomst van het bermtoerisme mede voorkomen. “Veel mensen stonden in die jaren met hun tent of caravan langs de snelweg, levensgevaarlijk natuurlijk. Door gebieden in te richten waar mensen konden kamperen verdween het bermtoerisme”aldus Haalstra. Haalstra heeft diverse functies bij het Recreatieschap gehad en woont sinds enkele jaren in de molen. Als het in de winter te koud is bivakkeert hij in het kleine huisje naast de molen. In de zomer laat hij vol trots aan zo’n 2500 mensen de molen zien. Dan draaien de wieken ook regelmatig. De molen trekt met name oudere mensen
en gezinnen met jonge kinderen. “Er komen ook veel buitenlandse toeristen en kinderen van emigranten langs. Zij willen zien hoe het land van hun ouders eruit ziet en daar horen de molens bij’,zo vertelt de molenaar. De ‘wooden shoes’ waar de molenaar steevast op loopt spreken uiteraard ook tot de verbeelding. Mensen uit de stad ziet hij weinig, die hebben weinig oog voor de natuur. Over deze ontwikkeling is hij verontrust. Voor bruidsparen is de molen een geliefde fotolocatie. Haalstra zet de molen dan in bruidsstand en laat konijnen rond de molen lopen “doet het altijd goed”, zegt hij met een brede glimlach. De molenaar woont en slaapt nostalgisch in het onderste deel van de molen. Bovenin de molen is informatie te vinden over de geschiedenis van de molen en er is een diaserie. Videobeelden laten het ontstaan van Spaarnwoude zien vanaf de Spaanse tijd tot de opbouw van de huidige molen in 2002.
Molendag: 8 en
9 mei 2010
25
Dichtbij huis o Na het werk nog even hardlopen of op een mooie dag een lekker stuk fietsen of wandelen. Spaarnwoude kent vele mogelijkheden om dichtbij huis even te ontstressen. Er zijn diverse mooie fiets-, wandel- en skeelerroutes. We beschrijven kort een paar mooie routes.
Fietsroutes De fietsroute Rondje Spaarnwoude (24 km) brengt u door lintdorpjes, veenweiden en recreatiepolders. Tijdens de tocht passeert u de pittoreske dorpjes Haarlemmerliede, Spaarnwoude en Spaarndam. U komt door mooie natuurgebieden, waar u vogelobservatiehutten en in sommige periodes ook Schotse Hooglanders kunt tegenkomen. Het is de moeite waard om een kijkje te nemen bij de historische monumenten die u onderweg aantreft. Bijvoorbeeld molen De Veer, de Stompe Toren en de forten die deel uitmaken van de Stelling van Amsterdam, of de prachtige boerderijen. De fietsroute Rondje Buitenhuizen en Oosterbroek (13 km) gaat door oude en nieuwe polders. Een korte slalom door het recreatiegebied Spaarnwoude in het groene landschap van de recreatiepolders Buitenhuizen en Oosterbroek, grotendeels over vrijliggende fietspaden. De Monumentenroute (18 km) gaat langs monumentale gebouwen en landschappen. Deze tocht is een afwisselen
26
de route door het zuidelijke deel van het recreatiegebied. Het landschap is van historische betekenis. De route voert u door dit oude gebied met veel monumenten. Vanuit Halfweg, het Panama der Lage Landen, naar Spaardam: over een middeleeuwse dijk en een 17e-eeuwse "noodweg".
Wandelroutes De Buitenhuizenroute (8 km) betekent lopen over een drooggemaakt stuk IJ. De route gaat grotendeels over halfverharde voetpaden door de recreatiepolder Buitenhuizen. De route voert de wandelaars onder andere langs een oude hoogstamboomgaard, een historisch gemaaltje, oeverlanden, bossen en nog veel meer. De Fortenroute (6 km) gaat langs de forten en wallen aan de westkant van Spaarndam. De forten zijn onderdeel van de Stelling van Amsterdam. De route begint en eindigt in Spaarndam: bushalte Visserseinde, bij het informatiepaneel.
ontstressen nt u vinden routekaarten ku De uitgebreide e of gratis van Spaarnwoud op de website Zorgvrij. ij er rd oe rmatieb ophalen bij Info
De Houtrakroute (6 km) brengt u al lopend door een bosrijk gebied. De route begint vanuit Halfweg en gaat over halfverharde paden. In Houtrak zijn net als in het Amsterdamse Bos op strategische plekken natuurlijk aandoende heuveltjes, bosschages en watertjes aangelegd die het geheel groter en dieper doen lijken. Geheel en al in de stijl van de romantische "verlandschappelijking" die aan het begin van de 19e eeuw uit Engeland overgewaaid is. De Lieveldenroute (11 km) gaat vanuit het oude waterdorp Spaarndam door veenweidegebieden en oeverlanden. De route is in te korten tot 6 of 3 kilometer. De Oosterbroekroute (8 km) staat voor wandelen over "oud en nieuw land" en gaat over half verharde voetpaden door de recreatiepolder Oosterbroek. Deze wandeling voert de wandelaars onder andere over de Kanaaldijk, langs oeverlanden, langs paardenweiden en recreatieplassen. De wandeling is in te korten naar respectievelijk 7 of 3 kilometer.
De Stompe Toren De toren van deze kerk is van rond 1200. In 1573 stichtten de Spanjaarden brand en ging de kerk in vlammen op, de toren bleef staan. In 1764 werd het huidige kerkje tegen de toren gebouwd. Tegenwoordig houden vrijwilligers het kerkje in stand en worden er concerten en tentoonstellingen georganiseerd (www.stompe-toren.nl).
27
De veerpont Opstapper De veerpont Opstapper zorgt voor een goede fiets-/ voetverbinding tussen de verschillende deelgebieden van het recreatiegebied Spaarnwoude. De realisatie is mede tot stand gekomen door een subsidie van de provincie Noord-Holland. De veerpont pendelt over het Zijkanaal C. De aanlegsteigers liggen aan beide kanten van het Zijkanaal. De ene ter hoogte van het wielercircuit in het Westhoffbos in Spaarndam en de andere halverwege de Buitenhuizerweg, tegenover nummer 6 in het deelgebied Buitenhuizen. In april is de veerpont alleen in de weekenden in de vaart. Vanaf 1 mei ook op doordeweekse dagen. De vaartijden zijn van 12.00 uur tot 18.00 uur. De boot vaart tot en met het laatste weekend van september. De overtocht kost 1 euro per persoon.
28
Bij het Rondje Veerplas (11 km) wandelt u over oude kerkenpaden en oeverlanden in en rondom het dorpje Spaarnwoude. De route start bij het NS Station Haarlem-Spaarnwoude en gaat over de oeverpaden langs de Veerplas en de Mooie Nel, de gerestaureerde molen, Schoteroog, twee hergebruikte forten uit de stelling van Amsterdam en de herstelde paardenmuur bij het kerkje van Haarlemmerliede. De route loopt over verharde en onverharde oeveren weilandpaden. Deze paden kunnen modderig zijn: wandelschoenen worden daarom aanbevolen.
Skeeleren De skeelerroute Oosterbroek (7,5 km) brengt u door de Noord Spaarndammerpolder. Deze rondtocht kan op meerdere punten begonnen worden. Nieuw dit jaar is de skeelerroute Buitenhuizen (7 km). Deze route voert u door de mooie omgeving van Buiten huizen. Ook deze tocht kan op meerdere punten begonnen worden.
Spaarnwoude belangrijk voor KiKarun D
e KiKarun heeft in Spaarnwoude een prachtige plek gevonden voor de grootste en gezelligste familieloop van Nederland. Jong en oud vindt zijn weg naar het veld bij het Spaarnwoude Resort, waar de start en finish plaatsvindt. Als ambassadrice van KiKa los ik altijd het startschot voor de KiKarun. De prima samenwerking met het Recreatieschap Spaarnwoude en Le Champion zorgt voor een prachtig loopevenement, waarbij de deelnemers veilig door een mooie omgeving lopen. Maar het mooiste vind ik de Kidsrun, waarbij kleine kinderen zich zichtbaar inspannen voor zieke kinderen. Want dat zijn voor mij de kampioenen. Zij moeten knokken voor hun leven. De KiKarun draagt bij om het allerhoogste te behalen: kinderen kankervrij. Spaarnwoude werkt hier geweldig aan mee. Inge de Bruijn
KiKarun 2010 op zondag 13 juni
29
Pittoresk Spaarndam Spaarndam ligt midden in het recreatiegebied Spaarnwoude. Veel dagjesmensen fietsen door dit plaatsje en strijken neer bij een café of restaurant. Het dorp kent een lange geschiedenis. Rond 1200 stond het IJ in open verbinding met de Noordzee. Regelmatig vonden er stormvloeden plaats die een bedreiging vormden voor de landerijen langs de oevers van het Spaarne. Daarom gaf graaf Floris V opdracht om de monding van het Spaarne in het water van het IJ door een dam af te sluiten. Zo ontstond het dorpje Spaarndam.
I
n de dam kwam een stenen schutsluis, De Kolksluis. Deze was groter dan de houten spilsluizen zodat de schepen daar goed konden passeren. De kolksluis is er nog steeds en veel platbodems die meedoen aan de jaarlijkse zogeheten Strontrace worden geschut in de Kolksluis, een waar spektakel. De Spaarndammers verdienden hun brood in de visserij, het boerenbedrijf en aan het werk aan de sluizen. Rond het jaar 1500 woonden er zo’n 280 mensen in Spaarndam. In 1517 werd Spaarndam in brand gestoken door plunderende groepen uit Gelderland o.l.v. Grote Pier maar Spaarndam werd snel weer hersteld. Haarlem drong aan op een grotere sluis zodat Haarlem meer zeegaande schepen kon bouwen. Zo ontstond eerst de Kleine Haarlemmersluis en later de Grote Haarlemmersluis. De spilsluisjes verdwenen behalve de Woerdersluis. Hier staat het beeldje 30
van Hans Brinker op.Regelmatig waren er stormvloeden waardoor het water van het IJ water steeg en het land tot Haarlem overstroomde. Op aandringen van de boeren werd de Slaperdijk tussen de Spaarndammerdijk en Santpoort aangelegd. Spaarndam was in de 17e en 18e eeuw welvarend. Veel vissers woonden aan het Visserseinde. Rond de kolksluis zaten zeil- en mastenmakers, kruidenierswinkels en cafeetjes. De inkomsten kwamen van de passerende schepen. Deze bedrijvigheid is voor een groot deel verdwenen, het pittoreske is behouden gebleven. Het verhaal van Hansje Brinker die door zijn vinger in een dijk te steken een heel dorp redde is in Amerika bekender dan hier in Nederland. Veel mensen denken dat het een waargebeurd verhaal is, terwijl het gewoon een verhaaltje is dat verzonnen is door de Amerikaanse schrijfster Mary Mapes Dodge.
Ambachtelijk
paling roken
Van oudsher is Spaarndam een echt vissersdorp. In de 20e eeuw ging het met de Spaarndamse visserij steeds verder achteruit. De palingrokerijen deden het echter goed. Nu kent Spaarndam nog één palingrokerij ‘Holland Paling’. Het familiebedrijf van de familie Balm bestaat al sinds 1832. Dagelijks wordt er voor dag en dauw op ambachtelijke wijze gerookt.
De paling wordt niet aan particulieren verkocht maar is onder andere te koop bij De Vischwinkel in Spaarndam. De Vischwinkel vindt u aan de Spaarndammerdijk 97.
31
Klaar voor
de toe Mysteryland nog 10 jaar in de Groene Weelde Het jaarlijkse dancefestival Mystery Land blijft de komende jaren op het terrein De Groene Weelde. Organisator ID&T heeft met het recreatieschap en de gemeente Haarlemmermeer een contract gesloten tot en met 2014, met een verlengingsmogelijkheid tot 2019. Deze zomer wordt Mystery Land voor de 17e keer gehouden op zaterdag 28 augustus 2010.
40 jaar Recreatie dichtbij huis, daar is al die jaren vol overgave aan gewerkt. Maar we kunnen en willen niet stil blijven zitten. We zullen blijven nadenken over de toekomst van uw recreatiegebied en met u mee veranderen.
B
ij deze ontwikkelingen willen we rekening blijven houden met uw wensen. Hierbij zullen we het evenwicht in de gaten houden. Het evenwicht tussen aan de ene kant het rustig genieten van de omgeving en het aan de andere kant op een actieve manier bezig zijn in het groen. Hierbij denken wij aan nieuwe activiteiten voor nieuwe groepen mensen.
Dit kan bijvoorbeeld een waterskibaan zijn op de Westbroekplas, een rodelbaan op de uitzichtheuvels of een trampoline op het strand van de Veerplas, maar ook nieuwe evenementen moeten een plek kunnen krijgen op nieuwe evenemententerreinen in het gebied, zoals bijvoorbeeld op Schoteroog. 32
ekomst Meer recreatie in nieuwe gebieden Afgelopen jaren zijn er ook recreatiegebieden bijgekomen. Het bekendste gebied is Groene Weelde met Big Spotters Hill. Deze opvallende piramide was het uitkijkpunt van de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade 2002. Vanaf Big Spotters Hill kunt u bij helder weer de vliegtuigen van Schiphol zien opstijgen of landen. Het gebied ligt tussen Vijfhuizen, Cruquius en Hoofddorp.
Aan de andere kant van Groene Weelde ligt Boseilanden. In de gebieden kunt u fietsen, wandelen, paardrijden, kanoën of de hond uitlaten. Ook is er een plek om een heerlijk kopje koffie te drinken of om een pannenkoek te eten in het Pannenkoekenpaviljoen. Nieuwe gebieden die worden aangelegd zijn: De Lutkemeer, De tuinen van West, park Zwanenburg, Buitenschot en Plesmanhoek. Op de plattegrond in dit boekje ziet u waar deze gebieden liggen. Door de aanleg van al deze groengebieden ontstaat er een zogenaamde groene verbinding.
Uitdaging aan de Veerplas E
nige jaren geleden stond in de krant een berichtje waarin het recreatieschap aan ondernemers vroeg om een plan te maken om een recreatiecentrum te ontwikkelen. We zijn in Spaarnwoude gaan kijken en waren meteen verknocht aan de Veerplas. Deze unieke locatie aan de oostkant van Haarlem met een fantastische bereikbaarheid en ongekende mogelijkheden voor sport, recreatie en horeca had alles in zich om iets moois neer te zetten. In de afgelopen jaren hebben we hieraan keihard gewerkt met als resultaat in 2008 de opening van het strandpaviljoen en de organisatie van evenementen. Vorig jaar hebben we de opening van het outdoor adventure park SAPLAZA kunnen vieren. We willen dat mensen aan de Veerplas kunnen bewegen, spelen, sporten, leren, werken en ontspannen. We zitten niet stil want voor de zomer van dit jaar hopen we samen met het Recreatieschap in het park speelvoorzieningen voor jonge kinderen te realiseren. Daarnaast zijn we samen met de gemeente Haarlem bezig om een stadscamping te maken. Met onze ambities houden we wel in het oog dat er een evenwichtige overgang is van de stad naar het recreatiegebied en de omringende natuurgebieden. We genieten nog elke dag van deze prachtige locatie en zeggen met volle overtuiging "ontdek en laat u verrassen". Theo Bakkum, ondernemer in Spaarnwoude 33
Zuiderpolder
Veenpolder r101
27 27
24 24
OOSTERBROEK r102
15 15
40 40
12 12
r101
3 3
r102
37 37
42 42
r103
41 41
r102
31
BUITENHUIZEN
31
r101
Nauernase polder
30 36
33 8
30
4 25 32 4
33
36
25
r104
8
32
26 26
r103
NOORDERBOS
44 44
WESTBROEK
19
WESTHOFFBOS
19
HOUTRAKPOLDER r104
LANDJE VAN GRUIJTERS
HEKSLOOT
r103
OUDE SPAARNDAMMERPOLDER
Spaarndam
20 20
INLAAGPOLDER Ruigoord
SCHOTEROOG
r105
43
r104
43
10 10
Spaarnwoude
21 21
46 46
2
DE UITERDIJKEN
2
28 28
23 23
38 38
34
HOUTRAK
WAARDERPOLDER
DIJKLAND
18
34
r105
11 11
18
Penningsveer
DE LIEVELDEN
14
35 35
r106
9 9
39
1 1
DE BATTERIJ
Haarlemmerliede VEERPOLDER
r105
Vinkebrug
39
29 29
17 17
Zwanenburg
r106
34
16 16
Richting
Halfweg
14
r10
CARRE WEST
Vijfhuizen Haarlem
PARK VIJFHUIZEN
Heemstede
13 13
N205
22 22
Cruquius
DE GROENE WEELDE
N201
7 5
6
N205
7
5
6
PLESMANHOEK
Prins 1 Bernhard Bos
N201
Haarlemmermeersebos
45 45
N201
PARK ZWAANSHOEK
BUITENSCHOT
N205
GROENE CARRE ZUID BOSEILANDEN
N201
N205
N205
Hoofddorp
Recreatiegebied Spaarnwoude 1
Action Planet
17
Fort Liebrug
33
Parc Buitenhuizen
2
Amsterdamse Golf Club
18
Fort Penningsveer
34
Parc Spaarnwoude
3
Atelier Mooimakerij
19
Fort Spaarndam-Noord
35
Poldermolen De Veer
4
Beheersbureau
20
Fort Spaarndam-Zuid
36
Restaurant Graan voor Visch
5
Beheersbureau/ Pannenkoekenpaviljoen
21
Golfclub Houtrak
37
Ruigh Paardenfokcentrum
22
Haarlemmermeerse Golfclub
38
Ruitersportcentrum Schoteroog
6
Big Spotters Hill
23
Haarlemse Zeilvereniging
Saplaza / Outdoor
7
Bijentuin
24
N207
39
Hondendressuurterrein
40
Sneeuwbaan Snowplanet
8
Brasserie Houtrijk
25
Informatieboerderij Zorgvrij
41
9
Boerengolf de Liedehoeve
26
Jachthaven IJmond
Spaarnwoude Resort Het Buitenhuis
10
Dynamique Sportieve recreatie
27
Manege De Groene Heuvel
42
11
Evenemententerrein Houtrak
28
Manege Spaarnwoude
Spaarnwoude Resort De Watergeus
12
Evenemententerrein Oosterbroek
29
Melkveebedrijf De Ettingen
43
Stompe Toren
13
Expo Haarlemmermeer
30
Openbare Golfbaan Spaarnwoude
44
Villa Westend
14
Festivalterrein Houtrak
31
Paintbalterrein Spaarnwoude
45
Vogeleiland
15
Festivalterrein Velsen Valley
32
46
16
Fort aan de Liede
Pannenkoekenboerderij Onder de Platanen
Zoogkoeienbedrijf De Koningshoeve
35
Alle ondernemers op een rij: In het gebied zijn tal van ondernemers actief op het gebied van avontuur, sport, spel, ontspanning, een lekker hapje en drankje of een overnachting.
Action Planet
Café/Terras Fort Zuid
Dynamique
Manege Spaarnwoude
stoere evenementen met
Kunst, muziek, eten en meer
voor sportieve evenementen,
www.manegespaarnwoude.nl
Quads, Carvers of Hummers,
www.fort-zuid.nl
adventure en boottochten
www.actionplanet.nl
www.dynamique.org
Boerengolf Liede hoeve
Droompark Buitenhuizen
Golfbaan Spaarnwoude
Paintball Spaarnwoude
boerengolf in de weilanden
Overnachten in het groen
Populairste golfbaan van
paintballen op eigen Paintball
van Dijkland
www.droomparkbuitenhuizen.nl
www.liedehoeve.nl
terrein in Buitenhuizen www.paintballspaarnwoude.nl
Pannenkoekenboerderij Onder de Platanen
Brasserie Houtrijk
Droompark Spaarnwoude
Manege de Groene Heuvel
Een sfeervolle Brasserie
Overnachten in het groen
www.manegedegroeneheuvel.nl
en bar waar u buitengewoon
www.droomparkspaarnwoude.nl
kunt eten en drinken. www.brasserie-houtrijk.nl
36
Nederland met totaal 66 holes www.golfbaanspaarnwoude.nl
www.onderdeplatanen.nl
Pannenkoeken paviljoen
Adventurepark en horeca
Saplaza
Spaarnwoude Resort/ De Watergeus
www.pannenkoekenpaviljoen.nl
www.saplaza.nl
Boten-, kano-, en
Horeca en thema-avonden www.villawestend.nl
waterfietsenverhuur www.spaarnwouderesort.nl
Wheelerplanet wielrennen/skeeleren
Restaurant Graan voor Visch
Snowplanet
Step en Ko
op echte wielerbaan
Sneeuwpret het hele jaar door
Voor sportieve, creatieve
www.wheelerplanet.nl
www.snowplanet.nl
of culinaire tocht op
eten op de golfbaan
step, fiets of kano
www.graanvoorvisch.nl
www.stepenko.nl
Spaarnwoude Resort/
Storm Buitensport
Ruitersportcentrum Schoteroog
Het Buitenhuis
Sportieve buitenactiviteiten
Hotel, vergaderzalen
www.storm-buitensport.nl
www.schoteroog.nl
en beautycentrum www.spaarnwouderesort.nl
Villa Westend
37
tot ziens
40
www.spaarnwoude.nl
e 2,50 5 voor
Spaarnwoude is jarig en trakteert!
14 X
KORTING SAPLAZA Tegen inlevering van deze originele bon e 2,50 korting op klimmen in ons Adventurepark. (geldig voor maximaal 4 personen t/m 31-12-2010)
VOORDEEL VOOR U!
Tegen inlevering van deze originele bon 4 kennismakingslessen paardrijden voor senioren e 72,- of ponyrijden voor junioren e 62,-. (geldig voor 1 persoon t/m 31-12-2010)
Golfbaan Spaarnwoude Tegen inlevering van deze originele bon een 5 voor 50 cursus inclusief 2 maanden gratis speelrecht op de korte holes voor slechts e 99,-
10% KORTING
20%
KORTING
GRATIS
Tegen inlevering van deze originele bon een kopje koffie met wat lekkers gratis.
Tegen inlevering van deze originele bon 10% korting op een GVB-cursus.
(geldig voor maximaal 2 personen t/m 31-12-2010)
(geldig voor 1 persoon t/m 31-12-2010)
kopje koffie Brasserie Houtrijk Tegen inlevering van deze originele bon een lekker kopje koffie in onze brasserie gratis.
Feestmaaltijd voor e 5,25
Tegen inlevering van deze originele bon 20% korting op het reguliere tarief.
Pannenkoeken boerderij Onder de Platanen
(minimum aantal personen 10 geldig t/m 31-12-2010)
Tegen inlevering van deze originele bon een pannenkoekenfeest maaltijd bestaande uit pannenkoek, beker limonade en waterijsje toe voor e 5,25.
Zwemvereniging Rapido 82 Haarlem Tegen inlevering van deze originele bon 50% korting op het inschrijfgeld bij deelname aan de prestatietocht op 20 juni 2010 over 250 meter of 1.000 meter. (geldig voor 1 persoon)
e 2,50
10%
KORTING Informatieboerderij Zorgvrij Tegen inlevering van deze originele bon e 2,50 korting op de huur van een rugzakje voor de speurtocht door het Spinnenbos. (geldig voor maximaal 5 kinderen van 1 mei tot 1 november 2010)
35%
KORTING SNOWPLANET
(geldig t/m 31-12-2010)
KORTING
Action Planet
Golfbaan Spaarnwoude
Paintball Spaarnwoude
(maximaal 2 personen geldig t/m 31-12-2010)
50%
kopje koffie
(geldig voor 1 persoon t/m 31-12-2010)
KENNISMAKEN MET PAARDRIJDEN
Manege spaarnwoude
50 cursus
GRATIS
KORTING
Tegen inlevering van deze originele bon ruim 35% korting! Lekker met zijn tweeën skiën of snowboarden voor slechts e 24,- (normale prijs e 38,-) 1 uur skiën of snowboarden. (Aktie geldig t/m 30-11-2010, alleen geldig voor 2 personen voor 1 uur pistetoegang, exclusief materiaalhuur. Niet geldig i.c.m.andere acties/ reserveringen of waardebonnen).
GRATIS FRISBEE
GRATIS
kopje koffie Speeltuinvereniging
Nieuw Leven Tegen inlevering van deze originele bon tijdens de voorjaars- of najaars wandeltocht 2010 een gratis kopje koffie. (maximaal 2 personen)
Manege de Groene Heuvel Leer voor de vakantie nog paardrijden. Tegen inlevering van deze originele bon voor nieuwe klanten 10% korting op kwartaalabonnenement van 13 lessen. (geldig voor 1 persoon t/m 31-12-2010)
Villa Westend Tegen inlevering van deze originele bon bij besteding van e 10,bij ons nieuwe verkooppunt 2Taste een gratis frisbee. (geldig t/m 31-12-2010)
41
creatie 40 jaar recreatie 40 jaar recreatie 40 jaar recreatie 40 jaar recreatie 40 jaar rehu dichtbij is dichtbij huis dichtbij huis dichtbij huis dichtbij huis
creatie 40 jaar recreatie 40 jaar recreatie 40 jaar recreatie 40 jaar recreatie 40 jaar rehu dichtbij is dichtbij huis dichtbij huis dichtbij huis dichtbij huis
creatie 40 jaar recreatie 40 jaar recreatie 40 jaar recreatie 40 jaar recreatie 40 jaar rehu is 42 dichtbij dichtbij huis dichtbij huis dichtbij huis dichtbij huis
