Joseph Plateau. valpijp- & mijnbouwschip SIMON STEVIN

Joseph Plateau valpijp- & mijnbouwschip NIVETS NOMIS

WIE ZIJN WE EN WAAR STAAN WE VOOR? Jan De Nul Group is vooral bekend voor zijn bagger- en land­winnings­ activiteiten, aangevuld met civiele werken en milieuactiviteiten. De kernactiviteit van de groep was ook in 2011 de bagger- en mariene werken. De omzet bestond in 2011 voor ca. 10 % uit civiele werken, voor 4 % uit milieuactiviteiten en voor 86 % uit baggerwerken. Jan De Nul Group zou nooit die positie innemen als het niet ook de durf en visie zou hebben gehad om blijvend te investeren in nieuwe activiteiten, nieuwe medewerkers, maar ook in nieuw materieel en innovatie. De continue investeringen hebben ervoor gezorgd dat de firma over de modernste en meest technologische baggervloot ter wereld beschikt. Onder het motto ‘wat we zelf doen, doen we beter’ worden de schepen in aanbouw ontworpen door een intensieve samenwerking tussen het ingenieursteam op de nieuwbouwafdeling en de mensen in de tekenkamer en het atelier. De baggeruitrusting zelf wordt door Jan De Nul Group zelf aan de scheeps­ werf geleverd, uniek in de sector. In 2011 werden niet minder dan 8 baggerschepen met succes in de vaart genomen. Ondermeer 2 zelfvarende cutterzuigers, een mega sleep­hopperzuiger van 30.500 m³ en een zij-steenstorter met een draag­vermogen van 6.000 ton. In combinatie met een goed gevuld orderboek overschreed de omzet in 2011 de kaap van 2 miljard euro. Jan De Nul Group is zonder twijfel de grootste baggeraar op de vrije markt. 2012 zet deze trend verder: vier tewaterlatingen, zes op­ leveringen, uitbreiding van activiteiten en blijvende inspan­ ningen om nieuwe staff en bemanning te recruteren. Het jonge enthousiasme van de 6.000 gedreven werknemers, veiligheid op het werk, de ultramoderne vloot en de vakkennis zijn de sterktes voor de toekomst van Jan De Nul Group. De firma kan de meest grootschalige projecten tot in de puntjes verzorgen. Of het nu gaat om steenbestortingswerkzaamheden voor de kust van Sakhalin, een slibverwerkingsinstallatie Amoras in de haven van Antwerpen, of om de bouw van de nieuwe sluizen in het Panamakanaal.

Het Schip ‘Joseph Plateau’ Na de succesvolle investeringen tussen 2007 en 2011 van meer dan 2 miljard euro besloot Jan De Nul Group om nog 3 schepen toe te voegen aan de vloot. Twee sleephopperzuigers van elk 14.000 m³ worden momenteel door de scheepswerf Uljanik in Kroatië ge­ bouwd: de ‘Pedro Álvares Cabral‘ en de ‘Bartolomeu Dias’. Op de scheepswerf La Naval in Sestao bent u getuige van de tewaterlating van het derde schip, met name het valpijp- en mijnbouwschip ‘Joseph Plateau’, een zusterschip van de ‘Simon Stevin’ dat op dezelfde scheepswerf in 2009 te water werd gelaten. Beide schepen zijn van dit type de grootste ter wereld. Dit 191 m lange schip wordt wereldwijd ingezet voor het zeer precies installeren van steenbestortingen op en onder onderzeese pijpleidingen tot op een diepte van 2.000 m. Het systeem voor het opbouwen van de valpijp die de stenen naar de zeebodem begeleidt, is uitermate geavanceerd en werkt volledig automatisch en zorgt ervoor dat om de 3 minuten een buis van 12 m lengte kan worden aangebouwd. Onderaan de valpijp op 2.000 m diepte zit een ROV (Remote Operated Vehicle - een afstandsbestuurde robot), die de positie van de stortmond van de valpijp nauwkeurig binnen de 10 cm corrigeert. Het schip heeft een laadvermogen van 31.500 ton stenen en is daarmee het grootste van zijn soort in de wereld. Aan boord is er accommodatie voor 84 personen. Het valpijpschip vindt vooral toepassing in de offshore-industrie waarbij op grote dieptes olie- en gaspijpleidingen worden geïnstalleerd. De ‘Joseph Plateau’ kan tot op 2.000 m diepte een steenbestortingslaag aanleggen om het mogelijk te maken om een onderzeese pijpleiding veilig op een oneffen zeebodem te installeren door een berm te maken op de zeebodem. Ook bouwt het schip onderzeese kruisingen om toe te laten dat twee pijpleidingen of kabels over elkaar worden gelegd zonder elkaar te raken. De valpijp kan rotsblokken met een doorsnede tot 400 mm verwerken, wat meer is dan eender welk ander valpijpschip op de markt, en voldoende is om de sterkste onderzeese stromingen te weerstaan. Om de klanten wereldwijd steenstortdiensten te kunnen aanbieden besloot Jan De Nul Group een zusterschip voor de ‘Simon Stevin’ te bouwen. De ‘Simon Stevin’ zal vooral in het oostelijk halfrond worden ingezet, terwijl de ‘Joseph Plateau’ vooral in westerse wateren zal opereren.

technische fiche Totaal draagvermogen

36.000 ton

Valpijp

Lengte

191,5 m

Max. stortdiepte

2.000 m

Breedte

40,0 m

Max. stortcapaciteit

2.000 ton/u

Geladen diepgang

9,25 m

Valpijpdiameter

1.000 mm

Propulsievermogen

4 x 3.350 kW

Rotsgrootte D100

max. 400 mm

Boegschroefvermogen

4 x 2.000 kW

Totaal geïnstalleerd dieselvermogen

24.350 kW

Helideck

Sikorski S92 of equivalent

Volume stenen

19.500 m³

Snelheid

15,5 kn

Accommodatie

84

Dynamische positionering

DYNAPOS AM/AT R Class 2

Wie was Joseph Plateau? Joseph Plateau (° Brussels 1801 - † Gent 1883) studeerde in 1829 af aan de Universiteit van Luik als dokter in natuurkunde en wiskunde. In 1835 werd hij aangesteld als hoogleraar in de natuurkunde aan de Gentse Universiteit. Hij bestudeerde het verschijnsel van de gezichtstraagheid (of lichtnawerking). Dat is het effect van licht op het netvlies. Wanneer we in een lichtbron kijken en dan de ogen dichtknijpen, blijft de lichtvlek nog op het netvlies nawerken. Door deze ontdekking ont­wikkelde hij de ‘fenakistiscoop’ (ook wel fantascoop genaamd), een toestel waarmee hij een serie van opeen­ volgende tekeningen doorlopend ‘in beweging’ kon brengen. Hiermee legde hij de basis voor de cinematograaf en de filmindustrie. Dat is meteen ook de reden waarom de Belgische filmprijs de ‘Plateauprijs’ heet. Hij verrichte ook onderzoek naar oppervlaktespanning bij vloeistoffen en verdiepte zich daarbij in de studie van vloeistoffilmen en zeepbellen. Het probleem van Plateau , het berekenen van het minimaal oppervlak van een vlies met een gegeven omtrek, werd naar hem genoemd. In België is Plateau vereeuwigd met de Joseph Plateaustraat in Gent, waar de Gentse Universiteit haar faculteit voor ingenieurswetenschappen heeft. Zonder twijfel zal deze naam bij vele van de 545 ingenieurs van Jan De Nul Group enkele herinneringen oproepen.

Wist je dat … Sommigen zeggen dat Joseph Plateau blind werd door te lang in de zon te staren voor zijn experimenten rond de nawerking van licht op het netvlies. Maar hij werd pas lang na die experimenten blind, ten gevolge van een oogziekte. Joseph Plateau heeft tot zijn dood verder geëxperimenteerd, zelfs nadat hij in 1843 blind was geworden. Hij moest daarbij beroep doen op familie en vrienden. Zijn vrouw Fanny Clavareau bijvoorbeeld las hem dagelijks papers en artikels voor en hielp hem als zijn eigen secretaresse. Het is zondermeer bewonderenswaardig dat Joseph Plateau, zelfs zonder ze te kunnen zien, in staat was om de meest gecompliceerde analytische problemen op te lossen.

ENKELE INTERESSANTE FEITEN EN CIJFERS OVER DE VALPIJP- EN MIJNBOUWSCHEPEN VAN JAN DE NUL GROUP ■■ De ‘Simon Stevin’, en nu ook de ‘Joseph Plateau’, is het grootste varende valpijpschip met een totaal draagvermogen van 36.000 ton. Eén schip is dus genoeg om de Grote Markt van Brussel 20 maal van nieuwe kasseien te voorzien. ■■ De meeste bestaande valpijpschepen zijn omgebouwde schepen. De ‘Simon Stevin’ en de ‘Joseph Plateau’ daarentegen zijn ‘purpose built’. Het ontwerp werd geoptimaliseerd met als doel op grote diepte te werken. ■■ Om de stenen met grote nauwkeurigheid te installeren wordt een pijp onder het schip gehangen tot vlak boven de zeebodem, tot 2.000 m diep. Dat is zo diep als 6 keer de Eiffeltoren. Deze valpijp wordt in 6 uur opgebouwd en na het storten ook weer in 6 uur aan boord gehesen. Om dit mogelijk te maken werd door Jan De Nul Group een nieuwe installatie ontwikkeld, volautomatisch en onaf­ han­­kelijk van de scheepsbewegingen op zee. Het hart van de instal­ latie, de zogenaamde ‘motion base’, werd door Jan De Nul Group zelf vervaardigd. ■■ De onderkant van de valpijp wordt bestuurd door een onbemande robot, Remote Operated Vehicle (ROV), die geschikt is om tot 2.000 m diep te werken. ■■ Het schip is uitgerust met een tweede ROV voor survey en allerhande interventies. Deze kan volledig onafhankelijk ingezet worden. ■■ De stenen worden gestort aan 2.000 ton per uur. Dat is te verge­ lijken met 100 vrachtwagens per uur of 1 volle vrachtwagen elke 36 seconden. ■■ Het totaal motorvermogen bedraagt meer dan 25.000 kW, vol­doende om een stad met 130.000 inwoners van elektriciteit te voorzien. ■■ De afmeting van kiel tot brug is zo hoog als een kerk. Een lift op het schip maakt het leven evenwel een pak gemakkelijker. ■■ De accommodatie op het schip voor ruim 70 man kan gemakkelijk concurreren met viersterrenhotels. Zo wordt bvb elke dag 35 m³ drink­water gemaakt uit zeewater, zo’n drie tankwagens vol. Hetzelfde water wordt, na gebruik, aan boord gezuiverd om voor het grootste deel terug in zee te vloeien. ■■ Het schip is voorzien van een helikopterlandingsplatform, geschikt voor de meeste types helikopters, inbegrepen de overbekende Seaking uit Windkracht 10.

OFFSHORE ACTIVITEITEN VOOR DE MARKT VAN OLIE, GAS EN HERNIEUWBARE ENERGIE Gespecialiseerde diensten voor de offshore olie- en gasindustrie maken een belangrijk deel uit van de activiteiten van Jan De Nul Group. Deze activiteiten omvatten onder andere het baggeren van aanlandingen voor offshore pijpleidingen, in combinatie met onshore civiele werken zoals de installatie van kofferdammen, de bouw van tunnels en het inzetten van ‘pipe pulling’ materieel. Naast de gespecialiseerde baggeractiviteiten in ondiepe wateren worden de grote hoppers ook ingezet voor pre-trenching en nivellering van de zeebodem voor de installatie van pijpleidingen en voor uitgraving van ‘Glory Holes’ in harde kleigrond op dieptes tot 135 m. Jan De Nul Group is in staat om met één lading 31.500 ton rots over pijpleidingen, kabels en als bescherming rond offshore infrastructuren accuraat te storten. Met zijn baggerschepen en steenstortschepen, in combinatie met de bergingsschepen in gedeelde eigendom, biedt Jan De Nul Group ook gespecialiseerde offshore diensten aan op de hernieuwbare energiemarkt, zoals het ontwerp en de installatie van funderingen voor windturbines, het ballasten van de funderingen, en het aanbrengen van rots ter bescherming van kabels en offshore structuren.

Manifa - Saudi-Arabië

Chayvo - Rusland

Langeled - Engeland

Omati Rivier - Papoea-Nieuw-Guinea

South Riding Point - Bahama’s

SSDV Willem de Vlamingh

Enkele realisaties van het zusterschip ‘Simon Stevin’ Australië: Rotsbermen voor Pluto- en Reindeer-pijpleidingen Na de oplevering bij de scheepswerf voer de ‘Simon Stevin’ volle kracht naar Australië voor het onderbouwen van overspanningen (‘freespan correctie’) van de Pluto-pijpleiding op een diepte van 80 m, en de bouw voor Apache van een overbrugging voor de kruising van de Reindeer-­ pijpleiding en de Pluto-pijpleiding op een diepte van 130 m. Het plaatsen van de rotsbermen werd uitgevoerd met een nauwkeurigheid tot op 10 cm. Rusland: Rotsbescherming rond verschillende platforms Aansluitend bracht de ‘Simon Stevin’ rotsbescherming tegen erosie aan rond verschillende olieplatformen voor de kust van het Russische eiland Sakhalin. Omdat de werken heel dicht bij de platformen moesten worden uitgevoerd, werd er een hellende valpijp geïnstalleerd, en een deel van het schip afgebouwd om onder het platform te kunnen. Noordzee: Troll P12 pijpleiding en andere steenstortwerkzaamheden Voor Statoils toekomstige P12-pijpleiding naar het Troll-platform in Noorwegen legde de ‘Simon Stevin’ zeer nauwkeurig rotsbermen aan ter ondersteuning van de pijpleiding binnen toelaatbare overspanningen. Gezien de zachte zeebodem moesten de bermen in lagen worden uitgevoerd om de stabiliteit te garanderen. Aan de Halsvik groeve bij Bergen is meer dan 360.000 ton rots ingeladen, die op 40 verschillende locaties is gestort tot een diepte van 340 m onder water met een tolerantie van 10 cm. Een deel van het werk moest binnen 50 m van het Troll-platform worden uitgevoerd. Verder heeft het schip in de Noordzee projecten uitgevoerd waaronder voor Noordgas Transport, BP, Total, Conoco, Gazprom en ter bescherming van de Britned Kabel. In totaal werd meer dan 1 miljoen ton rots geïnstal­ leerd. Noorwegen: Fundering voor jack-up boorplatform De ‘Simon Stevin’ heeft met succes een steenslagfundering voor de Noorse kust afgewerkt, in opdracht van het Noorse Det Norske Oljeselskap ASA. Hierop zal het jack-up boorplatform Maersk Guardian zijn 3 spuds veilig kunnen neerzetten voor prospectieboringen in het Storebjørn veld. De fundering bestaat uit 3 ronde ‘pads’ met elk een gemiddelde diameter van 60 m, bestemd voor de spudcans van het platform. De grootste uitdaging bestond erin om de steenfundering met een maximale hoogtevariatie van ± 10 cm te kunnen opleveren. Rusland, Sakhalin: installatie van kabels op 90 m waterdiepte Aan de oostkust van het Siberische eiland Sakhalin zal het valpijpschip ‘Simon Stevin’ in opdracht van Gazprom kabels op 90 m waterdiepte instal­leren. De kabels zullen dienen om de onderzeese olie-installatie van op afstand te bedienen. Dit gasveld wordt met prioriteit ontgonnen gezien de gestegen vraag in Japan door het uitvallen van de kerncentrales.

JAN DE NUL GROUP (Sofidra sa) Luxemburg [email protected] I www.jandenul.com Luxemburg

België

MAURITIUS

Dredging and Maritime Management SA 34-36, Parc d’Activités Capellen 8308 Capellen – Luxemburg T +352 39 89 11 F +352 39 96 43 [email protected]

Ondernemingen Jan De Nul NV Tragel 60, 9308 Hofstade-Aalst – België T Nat. Divisie : +32 53 73 15 11 T Int. Divisie : +32 53 73 17 11 F +32 53 78 17 60 I +32 53 77 28 55 [email protected]

Jan De Nul Pacific Ltd. Suite 220, 2nd Floor St. James Court, St. Denis Street Port Louis – Mauritius T +230 210 69 97 F +230 210 66 61 [email protected]