Jongerenprogramma
Opstaan!
Kant-en-klaar materiaal voor vier bijeenkomsten voor jongeren van 13-15 jaar
Jongerenprogramma Opstaan! ‘Opstaan!’ is kant-en-klaar materiaal voor vier bijeenkomsten voor jongeren van 13-15 jaar waarbij ze in de veertigdagentijd stilstaan bij het verhaal van Jezus’ lijden, sterven en opstanding en bij onrecht. Er zijn totaal vier bijeenkomsten die toewerken naar Pasen en aansluiten bij de veertigdagenkalender van Tear en ook te verbinden zijn aan de jongerenvlogs van Tear. Jongeren verdiepen zich in het lijdensverhaal en gaan ieder programma na wat dit hen te zeggen heeft. Daarnaast worden jongeren aangemoedigd op te staan tegen onrecht. Het jongerenmateriaal is ontwikkeld voor de jeugdleiders van jongerengroepen, jeugdverenigingen en huiskringen. We gebruiken de term jeugdleider in dit materiaal zodat het onderscheid tussen de organisator en de jongeren helder is. In iedere bijeenkomst komt de christelijke identiteit naar voren door een Bijbelstudie en gebed. Inhoudelijke lijn In het eerste programma, Heart screaming, ontdekken jongeren dat Jezus op weg is naar Jeruzalem en vooruitziet op wat er met de stad gaat gebeuren. Het maakt Jezus intens verdrietig. Zijn volk wijst Hem af en zal lijden en verstrooid worden. Eenmaal in Jeruzalem neemt Jezus het heft in eigen handen als het huis van Zijn Vader geen plek meer is om te dienen, maar het er draait om verdienen. Jezus weet beter dan wie dan ook dat een leven van onrecht niet de bedoeling is. Dat raakt Hem en dat zet Hem aan tot actie. Een vraag aan de jongeren is wat onrecht met hen doet en waarom. Jongeren worden aangemoedigd om bewogen mensen te zijn waarbij dat wat er aan onrecht gebeurt je niet verlamt, maar tot actie aanzet.
Colofon Opstaan! is een samenwerking tussen Tear en Young & Holy Eindredactie Marian Timmermans (www.youngholy.nl) Hanna van de Horst (www.tear.nl) Redigeren Aukje van Kampen (www.youngholy.nl) Vormgeving Frivista, Amersfoort Uitgave December 2015 Alle bijbelgedeelten zijn overgenomen uit de Nieuwe Bijbelvertaling (2004).
Tijdens de tweede bijeenkomst, Stand up, ontdekken jongeren dat Jezus de strijd met het onrecht aangaat. Hij weet dat Hij aan tafel zit met een verrader en benoemt hoe Hij daar tegenover staat. Jezus is mens. Hij die eet met vijanden, een beroep doet op Zijn vrienden, worstelt met God in Gethsemané. Hij is geen slachtoffer van een verrader, maar kiest ervoor het onrecht van de wereld op zich te nemen en te dragen. Jongeren gaan eerlijk na welk onrecht zij bewerkstelligen en bespreken het onrecht wat om hen heen is. Ze worden uitgedaagd om tijd te maken en recht te doen in hun eigen omgeving. In het derde programma, Crazy for good, onderzoeken jongeren de motieven van bijvoorbeeld Petrus, Pilatus, het volk en de vrouwen in Jezus’ omgeving om wel of juist niet in actie te komen. Jongeren ontdekken dat mensen een diversiteit aan redenen hebben om van Jezus weg te rennen, te blijven, Hem te bespotten of te oordelen. Ze onderzoeken hun positie als ze aan Jezus denken en gaan hun eigen beweegredenen om goed te doen of niet kritisch na. Jezus is een spiegel. Hij doet recht aan vriend en vijand en gaat daarbij tot het uiterste. Jongeren worden uitgedaagd om goed te doen met als beweegredenen de liefde die Jezus ons geeft en die wij mogen doorgeven. In de slotbijeenkomst, Winners, staan jongeren stil bij wat het Jezus heeft gekost om het onrecht te dragen. Ze merken dat Hij niet alleen het onrecht droeg, maar dat Hem ook onrecht werd aangedaan op het moment van de kruisiging. Naast het lijden zien jongeren hoe, ook op Golgotha, de overwinning al gloort en Jezus daar recht doet aan God en mensen. Jongeren worden bemoedigd en uitgedaagd om te blijven opstaan vanuit Zijn opstandingskracht.
Opzet Opstaan Alle bijeenkomsten kennen eenzelfde structuur. Ga als jeugdleider steeds na welke onderdelen passen bij jullie jongeren. Staat er bijvoorbeeld in het programma dat je viertallen moet vormen, maar komt dat niet uit in je groep? Wees dan creatief. Pas het aantal aan en doe als leider eventueel mee. Toelichting bij de onderdelen: Pitch
Een activiteit die jongeren een hint geeft naar het thema.
Passion
Jongeren onderzoeken wat de Bijbel over het thema zegt.
Personal
J ongeren reflecteren wat het lijdensverhaal hen persoonlijk te zeggen heeft.
Protest
Jongeren verdiepen zich in het thema onrecht.
Practice
Jongeren blikken terug en worden aangezet tot actie.
Pray
Een creatieve vorm om met elkaar te bidden en te danken.
Bij de verschillende onderdelen van de programma’s kun je de volgende kopjes treffen: Voorbereiding Dat wat je als jeugdleider van te voren moet kopen en doen. Doel Dat wat de activiteit moet bewerkstelligen. Activiteit Een handeling / actie die de jongeren doen. Lees Met elkaar een Bijbelgedeelte lezen. Tip Waar jij als leider op kan letten. Vertel Wat jij als leider vertelt aan de jongeren. Werkblad Werkbladen die nodig zijn tijdens verschillende onderdelen van het programma. Vlog Een tip om bij dit onderdeel een jongerenvlog van Tear in te zetten te vinden op: <nog in te vullen> Film In het materiaal wordt gebruik gemaakt van filmpjes. De filmpjes zijn per bijeenkomst te vinden op www.40dagenopstaan.nl
Tear Laan van Vollenhove 2941 3706 AK Zeist Postbus 981 3700 AZ Zeist Telefoon: 030 69 69 600 E-mail:
[email protected] www.tear.nl
Young & Holy Janskerkhof 28 3512 BN Utrecht Telefoon: 06 3949 6869 E-mail:
[email protected] www.youngholy.nl
Tear Tear helpt kerken om samen met hun dorp of wijk initiatieven te ontplooien tegen armoede en hulp te verlenen bij rampen en conflicten. Dat doen we via onze partnerorganisaties, die met hun deskundigheid deze kerken toerusten, adviseren en ondersteunen. Tear richt zich op de allerarmsten, zonder onderscheid te maken naar etnische afkomst, religie, geslacht of politieke overtuiging. In Nederland dagen wij mensen uit om na te denken over hun levensstijl en de gevolgen daarvan voor de armen. Dat doen we met behulp van campagnes en actiemodellen. En wij verbinden kerken in Nederland met kerken overzee om een wederzijds proces van leren en bemoedigen te stimuleren. Young & Holy Young & Holy wil bij kinderen en jongeren het verlangen aanwakkeren om God te leren kennen. Dit doen we door het geven van trainingen, het ontwikkelen van producten en dat wat er onder jongeren aan zingeving, religie en geloof gebeurt zichtbaar te maken op onze site door het plaatsen van een relitrend, want het regent religie in onze samenleving. Het religieus trendwatchen doen Corjan Matsinger en Marian Timmermans samen met jongeren. Young & Holy geeft geen oordeel over dat wat we zien. Wij hebben respect voor religies en dagen ouders, kinderwerkers, jeugdleiders en docenten uit om het geloofsgesprek aan te gaan met kinderen en jongeren.
Programma
Heart screaming
Jongeren ontdekken wat onrecht bij Jezus aan emoties uitwerkt. Jongeren verwoorden wat onrecht bij henzelf losmaakt.
Jongerenprogramma Opstaan! Titel
Heart screaming
Thema
Ik voel onrecht
Doelen
Jongeren ontdekken wat onrecht bij Jezus aan emoties uitwerkt. Jongeren verwoorden wat onrecht bij henzelf losmaakt. Overzicht Pitch Passion
60 minuten 10 minuten 15 minuten
Personal Protest Practice Pray
5 minuten 15 minuten 5 minuten 10 minuten
Intro Dit is het eerste programma voor jongeren van 13-15 jaar waarbij ze in de veertigdagentijd stilstaan bij het verhaal van Jezus’ lijden, sterven en opstanding en bij onrecht. Er zijn totaal vier bijeenkomsten die toewerken naar Pasen en aansluiten bij de veertigdagenkalender van Tear. In dit programma ontdekken jongeren dat Jezus op weg is naar Jeruzalem en vooruitziet op wat er met de stad gaat gebeuren. Het maakt Jezus intens verdrietig. Zijn volk wijst Hem af en zal lijden en verstrooid worden. Eenmaal in Jeruzalem neemt Jezus het heft in eigen handen als het huis van Zijn Vader geen plek meer is om te dienen, maar het er draait om verdienen. Jezus weet beter dan wie dan ook dat een leven van onrecht niet de bedoeling is. Dat raakt Hem en dat zet Hem aan tot actie. In dit programma verwoorden jongeren wat onrecht met hen doet en waarom. Jongeren worden aangemoedigd om bewogen mensen te zijn waarbij dat wat er aan onrecht gebeurt je niet verlamt, maar tot actie aanzet. Het werkelijk in actie komen is iets wat de volgende bijeenkomsten meer centraal staat.
Pitch Voorbereiding • Vraag jongeren bij de uitnodiging voor deze bijeenkomst hun mobiel mee te nemen. • Kopieer voor ieder team werkblad 1 en doe dit in een envelop. Zorg voor een prijsje voor het winnende team. • Zorg voor een beamer en eventuele andere technische mogelijkheden om de gemaakte filmpjes van de jongeren op een laptop te laten zien. Doel Jongeren worden zich ervan bewust dat de veertigdagentijd is ingegaan.
Activiteit • Maak teams van vier tot vijf jongeren. • Leg uit: Ieder team krijgt zo een envelop met daarin eenzelfde opdracht. • Op het moment dat alle teams de envelop hebben, gaat de tijd lopen. • Je hebt vijf minuten om je opdracht uit te voeren. Wees creatief. Je moet je mobiel gebruiken. • Bekijk daarna met elkaar van ieder team het gemaakte filmpje. • Laat de jongeren met elkaar stemmen welk filmpje het beste is en waarom. • Geef het winnende team de prijs. Vertel De veertigdagentijd is begonnen. De komende tijd staan we stil bij het verhaal van Jezus’ lijden, sterven en opstanding en bij onrecht.
Passion Voorbereiding Zorg voor Bijbels, vellen papier en pennen. Doel Jongeren ontdekken wat onrecht bij Jezus uitwerkt. Vertel Steeds opnieuw laat Jezus zijn leerlingen weten dat Hij naar Jeruzalem gaat om te lijden en te sterven. Jezus geeft ze als het ware steeds ‘code rood’ door, maar de leerlingen begrijpen het niet. Activiteit • Geef alle jongeren een vel papier en een pen. • Vraag hen te noteren welke emoties ze horen en wie die emotie ervaart. Bijvoorbeeld: de discipelen ervaren vreugde (vs. 37). • Lees Lucas 19: 29-48 rustig voor. • Bespreek met elkaar de volgende vragen: 1) Wat maakt Jezus zo bewogen als Hij Jeruzalem ziet? Om wie gaat het? 2) Welk onrecht maakt Jezus heilig boos? Wie maakt dit los? Voor wie komt Hij op? Tip Laat jongeren aan het woord. Voeg onderstaande toe als het nodig is of geef een voorbeeld. • In dit Bijbelgedeelte komen veel gevoelens langs: mogelijk spanning (vs 34), vreugde (vs 37), irritatie (vs 39), passie (vs 40), verdriet (vs 41), woede (vs 45), dreiging (vs. 47), bewondering (vs 48). • Jezus is op weg naar Jeruzalem. Als een koning heeft Hij de regie volledig in handen. Hij regelt zelf een ezel en daarmee wordt de profetie van Zacharia 9:9 vervuld: ‘Juich, Sion, Jeruzalem, schreeuw het uit van vreugde! Je koning is in aantocht, bekleed met gerechtigheid en zege. Nederig komt hij aanrijden op een ezel, op een hengstveulen, het jong van een ezelin.’ Jezus heeft niet alleen de regie, Hij is ook diep bewogen met de inwoners van Jeruzalem. Hij weet wat ze te wachten staat, Hij overziet de dingen en dat raakt Hem diep. Er zal niets van deze stad overblijven. Hier proef je dat Jezus gekomen is om te redden en niet om te vernietigen. Eenmaal in de stad blijft Hij niet treuren, maar gaat Hij spreken. Hij wil alles doen om het volk te redden. • En als Hij in Jeruzalem is dan stuit hij op een situatie waarin de tempel als het ware veranderd is in een World Trade Center. Laaiend is Hij op de handelaren. De tempel is er om God te dienen, niet om er aan te verdienen. De tempel is het huis van Zijn Vader en dat maakt Hij duidelijk aan de handelaren. Ook nu blijft de emotie niet hangen. Hij gaat daarna in de tempel het volk, de hogepriesters en de schriftgeleerden meer leren over het Koninkrijk.
Personal Voorbereiding Geen Doel Jongeren verwoorden wat de bewogenheid van Jezus hen te zeggen heeft. Vertel Jezus wordt verheerlijkt (vs 37) , berispt (vs 39) en er is een sfeer dat ze Hem willen doden (vs 47). Alle reden om met jezelf bezig te zijn toch? Maar, Jezus is bewogen met de ander: Hij huilt om Jeruzalem, Hij vertelt de Farizeeën dat zelfs de stenen Zijn koningschap zouden uitroepen, Hij zet in de tempel recht wat handelaren fout doen. Hij blijft spreken met het volk, de hogepriesters en de schriftgeleerden. Activiteit • Ga voor jezelf eens in stilte na waar Jezus in jouw leven mee bewogen is. • Wat zou Hem raken als Hij jou zou zien? • En wat zou daarna Zijn actie zijn naar jou toe?
Protest Voorbereiding • Zorg voor een beamer, laptop en zoek op www.40dagenopstaan.nl de filmpjes. Ga na welk(e) filmpje(s) je wilt laten zien of gebruik de jongerenvlog dag 1 en 2 - 2016 van Tear te vinden op: www.40dagenopstaan.nl • Kopieer voor alle jongeren werkblad 2 en zorg voor pennen. Doel Jongeren verwoorden wat onrecht bij henzelf losmaakt. Activiteit • Bekijk een (of enkele) filmpje(s) waar onrecht in naar voren komt. • Vraag de jongeren om reactie. • Ga in kleine groepjes uiteen. • Geef ze het werkblad en vraag hen te omcirkelen welk gevoel, welke emotie onrecht bij hen losmaakt. • Waardoor komt dit? • Is dit wat onrecht vaak losmaakt, ook in andere situaties? • Leg uit dat onrecht allerlei emoties kan losmaken. Wat we bij Jezus zien is dat Hij bewogen is. Maar die bewogenheid leidt niet tot passiviteit. Jezus gaat naar Jeruzalem en spreekt daar in de tempel om mensen tot inkeer te brengen. Hij is gekomen om mensen te redden. • En Hij gooit tafels om. Niet om herrie te schoppen, maar om het huis voor Zijn Vader tot een huis van gebed te maken. Geen verdienen hier, het gaat in Zijn Koninkrijk om dienen. Activiteit Vraag jongeren hun mobiel te nemen en in hun playlist een song te zoeken die voor hen raak verwoordt wat onrecht bij ze losmaakt. Vraag de jongeren welke song ze hebben gekozen en waarom. Vertel Hoewel de ene situatie je meer raakt dan de andere is het reëel te stellen dat onrecht ons iets doet. Iedereen proeft dat het niet de bedoeling is dat een mens in angst leeft voor kogels, kinderen sterven van de honger, hele volken op de vlucht zijn en alles moeten achterlaten. Die emotie (en onze ratio weet dat ook natuurlijk) laat ons voelen dat God het zo niet heeft bedoeld. Jezus laat zien dat we die emotie ook om kunnen zetten in een actie van waarde. Tip: Het gesprek kan snel inhoudelijk gaan over de situatie die de jongeren op het filmpje zien. Begrijpelijk. Ga echter wel door naar de kern. Wat doet onrecht met jou en waardoor gebeurt dat? Het gaat deze bijeenkomst nog niet over: wat doe jij praktisch.
Het gaat er wel om of jij iets doet met dat gevoel: de boosheid, het verdriet, het schuldgevoel, enz. Laat je het wegebben of ga je er iets mee doen? Een voorbeeld van een jongere die iets met haar gevoelens deed naar aanleiding van de MH17 ramp is Joyce van den Ham. Een oud-mentor van haar kwam om bij de ramp. Zij schreef een lied als eerbetoon aan de slachtoffers: ‘Ga nooit heen zonder te groeten.’
Practice Voorbereiding Geen. Doel Jongeren uitdagen om een onrechtsituatie die hen raakt na deze bijeenkomst vast te leggen. Activiteit • Daag jongeren uit om deze week een onrechtsituatie die hen raakt en ze in hun eigen leven tegenkomen (straat, school, station, krant, journaal, You Tube) op hun telefoon vast te leggen. Dat kan door een foto te maken, het maken van een notitie, enz. Bijvoorbeeld: een dakloze, straatkrantverkoper, het noteren van een nare opmerking die op school gemaakt wordt over een klasgenoot of tegen iemand die dat niet verdient, foto van een onrechtsituatie die staat in de Metro, filmpje van Geen Stijl, enz. • De volgende bijeenkomst kunnen enkele jongeren dat wat ze vastgelegd hebben delen.
Pray Voorbereiding Zorg voor krijtjes en schilder een wand van krijt of koop (bij Xenos) een rol krijtinpakpapier dat je op de muur plakt. Doel Jongeren bidden voor mensen in onrechtsituaties en vragen om (meer) compassie. Activiteit • Laat tijdens deze activiteit een of meer van de songs horen die jongeren zelf hebben opgezocht tijdens Protest. • Geef alle jongeren een krijtje en vraag ze mensen (eventueel met fictieve namen) en/of situaties te noteren die hen raken. Of situaties waar ze meer compassie voor zouden willen hebben. • Bid daarna met elkaar voor dat wat opgeschreven is.
Werkblad 1 opdracht
• M aak als team een filmpje van maximaal 50 seconden • H et filmpje is een commercial om mensen eraan te herinneren dat de veertigdagentijd is begonnen • Wees creatief
Tip
Zorg dat de andere teams niets zien/horen anders maak je het ze wel heel makkelijk en gaat de prijs naar hen toe.
opdracht
• M aak als team een filmpje van maximaal 50 seconden • H et filmpje is een commercial om mensen eraan te herinneren dat de veertigdagentijd is begonnen • Wees creatief
Tip
Zorg dat de andere teams niets zien/horen anders maak je het ze wel heel makkelijk en gaat de prijs naar hen toe.
Werkblad 2
Vr o l ij k
Euforisch Koppig
Gelukkig
Afgunstig
In balans
Teleurgesteld
Ve r l ief d
Gepasseerd
Strijdbaar
Tevreden
Doelloos
Acht er do cht ig
Agressief
Opgelucht
Levenslustig Gemotiveerd
Walging
Verdrietig
Bang
Boos
Wanhopig
Doelgericht
Ontspannen
Geliefd
Hebberig
Jaloers
Zelfverzekerd
Schuldig
beledigd Eenza a m
Leeg
Fit
Zelfvoldaan Buitengesloten Onrustig
Voldaan
Veilig
Verontwaardigd Moe (moegestreden) Bemind
Leeg
Nerveus Trots Haat
Minachting Blij
Sterk Ongerust
Treurig
Programma
Stand up
Jongeren ontdekken dat Jezus de strijd met het onrecht aangaat. Jongeren worden uitgedaagd om op te staan tegen onrecht.
Jongerenprogramma Opstaan! Titel
Stand up
Thema
Recht doen
Doelen
Jongeren ontdekken dat Jezus de strijd met het onrecht aangaat. Jongeren worden uitgedaagd om op te staan tegen onrecht. Overzicht Pitch Passion
60 minuten 8 minuten 15 minuten
Personal Protest Practice Pray
5 minuten 15 minuten 7 minuten 10 minuten
Intro Dit is het tweede programma voor jongeren van 13-15 jaar waarbij ze in de veertigdagentijd stilstaan bij het verhaal van Jezus’ lijden, sterven en opstanding en bij onrecht. Er zijn totaal vier bijeenkomsten die toewerken naar Pasen en aansluiten bij de veertigdagenkalender van Tear. In dit programma ontdekken jongeren dat Jezus de strijd met het onrecht aangaat. Hij weet dat Hij aan tafel zit met een verrader en benoemt hoe Hij daar tegenover staat. Jezus is mens. Hij die eet met vijanden, een beroep doet op Zijn vrienden, worstelt met God in Gethsemané. Hij is niet het slachtoffer van een verrader, maar kiest ervoor het onrecht van de wereld op zich te nemen en te dragen. In dit programma denken jongeren aan het onrecht dat zij bewerkstelligen en bespreken ze het onrecht dat om hen heen is. Ze worden uitgedaagd om komende week tijd te maken en recht te doen in hun eigen omgeving.
Pitch Voorbereiding • Reken zelf uit wat het aantal dagen is vanaf vandaag (reken vandaag als dag 1) naar 1e Paasdag. • Kopieer voor ieder team werkblad 1. Vouw de identiteitsbriefjes dubbel, zodat niemand van elkaar de namen ziet. Houd de opdracht voor de teamleiders even apart. Geef hen ook een pen. Zorg voor een zakje chocolade- of dropmunten voor het winnende team. Doel Jongeren ervaren wat het is om ‘een verrader’ in hun midden te hebben en niet te weten wie het is.
Activiteit • Stel twee teamleiders aan en geef hen het briefje met de opdracht. Ze mogen deze nog niet openen. • Verdeel de overige jongeren in twee teams. • Geef iedere jongere een briefje met daarop de discipelidentiteit. Het is niet erg als je teams minder dan twaalf discipelen hebben. Zorg wel dat er in ieder geval in ieder team een jongere het briefje krijgt van ‘Judas Iskariot’. • Vertel de jongeren dat ze hun identiteit zo goed mogelijk geheim moeten houden. De teamleider gaat na wie ‘de verrader’ in hun midden is. Ze mogen als ze vragen krijgen van de teamleider de volgende woorden niet gebruiken: hun discipelnaam, ja, nee. • Beide teamleiders openen hun opdracht en proberen zo snel mogelijk de verrader te ontdekken door middel van vragen te stellen en ze rekenen het juiste aantal dagen uit tot 1e Paasdag. Dit schrijven ze op hun briefje. • Vraag maximaal na vijf minuten aan beide teamleiders wie Judas Iskariot in hun team is en vraag om het briefje met daarop het aantal dagen. • De teamleider die (het snelste) Judas Iskariot heeft ontdekt en het juiste aantal dagen heeft genoteerd, is de winnaar. Hij ontvangt het zakje geldstukken en deelt dit met zijn team. Tip • Stel jongeren met de meeste Bijbelkennis aan als teamleider, dat leidt tot inhoudelijke gesprekken. • Vraag de jongeren hoe het voelde om een verrader in je midden te hebben. Is het raar om zelf de identiteit van een verrader te hebben? • Link de prijs aan de taak van Judas Iskariot. Hij was degene die het geld beheerde.
Passion Voorbereiding Zorg voor een Bijbel en markeer de gedeelten die je gaat lezen. Zorg voor een lantaarn met een waxinelichtje erin die veilig doorgegeven kan worden. Zorg voor lucifers. Tip: Lees de Bijbelgedeelten in The Message (Engels). Doel Jongeren ontdekken dat Jezus de strijd met het onrecht aangaat. Lees Matteüs 26:20-28 Vertel Jezus eet met hen die hij geen slaven, maar vrienden noemt. In dit Bijbelgedeelte merk je dat Jezus weet van het onrecht waar Judas mee bezig is, want Hij benoemt het zo ‘into the face’. Wie het is en wat Hij ervan vindt. Activiteit • Bespreek met elkaar: Hoe vind je het dat Jezus het feest van de bevrijding (Pesach) viert met iemand die Hem een aantal uren later gevangen laat nemen. Wat zegt dat over Jezus? • Bedenk met elkaar mogelijke redenen waarom Jezus dat wat er aan onrecht gaat gebeuren, bekend maakt. • Steek het lichtje in de lantaarn aan en doe het licht uit. • Laat een jongere rustig lezen Matteüs 26:36-40. Vertel Men zegt wel eens dat de echte strijd niet op Golgotha, maar in Gethsemané is gestreden. In die strijd om alles te geven, vraagt Jezus hulp aan Zijn vrienden: Blijf bij me, blijf wakker, bid voor me. Lichamelijk blijven ze in Zijn buurt, maar geestelijk niet. Ze vallen in slaap. De vrienden die beloofden trouw te blijven tot het einde, haken hier al af. Misschien zien we Jezus hier wel meer mens zijn dan waar dan ook. Hij die uitspreekt vrienden nodig te hebben, met Judas eet, vijanden liefheeft, worstelt in het donkere Gethsemané met de enorme prijs die Hij moet gaan betalen. De prijs voor het onrecht van de wereld. Het onrecht dat wij mensen God aandoen, mensen elkaar aandoen,
maar ook de schepping en onszelf. Jezus gaat betalen, maar niet als slachtoffer! Hij kiest ervoor om de wil van God te doen. Hij staat op en draagt het onrecht. Bespreek Geef de lantaarn door en vraag alle jongeren te benoemen wat hen raakt.
Personal Voorbereiding Laat het licht nog steeds uit. Zorg voor enkele inktkussens, tissues, nagellakremover en een groot vel papier. Laat horen via laptop en beamer ‘Wit licht’ van Jeroen van Koningsbrugge. Doel Jongeren nemen een moment om stil te staan bij het onrecht dat Jezus voor hen heeft gedragen. Vertel Het kan verleidelijk zijn om te wijzen naar Judas de verrader of naar de discipelen die de kans hadden om iets te doen en in slaap vielen. Maar wie heeft Jezus niet verraden? Activiteit • Vraag jongeren om na te gaan wanneer zij Jezus ‘verraden ‘ hebben. Laat ze een ‘De Mol’ afdruk maken door hun vinger in de inkt te dopen en een afdruk te plaatsen op papier. Doe als leiders ook mee. Benoem bij het zien van alle afdrukken dat Jezus al onze donkere kanten en acties heeft willen dragen. • Geef na de activiteit de jongeren een beetje nagellakremover dan zijn inktvingers zo weer schoon.
Protest Voorbereiding • Plak op de muren veel lege vellen papier. Zorg dat er voldoende stiften zijn in verschillende kleuren. • Zorg voor een laptop en beamer en zoek op www.40dagenopstaan.nl het filmpje of gebruik de jongerenvlog dag 7 en 8 - 2016 van Tear te vinden op: Tip Refereer tijdens dit onderdeel aan de opdracht die je de vorige bijeenkomst hebt gegeven om dat wat jongeren aan onrecht raakt, vast te leggen. Wellicht zijn er enkele jongeren die iets willen delen. Zo heb je gelijk voorbeelden van onrechtsituaties dichtbij. Protest en Practice kunnen zo in elkaar overlopen deze bijeenkomst. Doel Jongeren uitdagen om op te staan tegen onrecht. Activiteit • Benoem dat onrecht overal om ons heen is. • Geef alle jongeren een stift en vraag hen op de papieren te noteren welk onrecht zij in hun omgeving opmerken. • Benoem dat we allemaal voor de uitdaging staan om iets te doen met onze bewogenheid, om deze niet te laten overwaaien, onze ogen te sluiten of zelfs in slaap te vallen. • Bekijk met de jongeren het filmpje. • Leg uit dat Jezus ons voorgaat in het kiezen voor het goede, zelfs voor hen die onrecht doen. • Bedenk met elkaar wat je kan doen om onrecht te stoppen en te kiezen voor het goede. Houd het concreet en schrijf de ideeën op de vellen met een andere kleur stift. • Benadruk dat Jezus in zijn worsteling anderen vroeg om hulp. • Waarin kun je elkaar versterken in het opstaan tegen onrecht?
Tip Er zijn veel voorbeelden van onrecht. Maar dichtbij is bijvoorbeeld pesten. Van pesten zijn schokkende cijfers bekend. Pesten van anderen 76 % enigszins betrokken, 40 % minstens relatief sterk betrokken, 12 % zijn heftige pesters, 24 % is niet betrokken) Bron: www.saqi.nl. Denk ook aan: • pesten van docenten - Grijp je dan in? Doe je (niet) mee? • discrimineren – Hoe spreek jij over bevolkingsgroepen? • straatkrantverkoper – Koop jij de krant? Hoe begroet je hem? • zwerver– Hoe begroet je hem? Geef je iets? • vluchtelingen – Hoe spreek je over hen? Doe jij iets voor hen? • kleding – Ben jij je er bewust van of zij die jouw broek hebben gemaakt een eerlijke prijs hebben gehad?
Practice Voorbereiding Zorg voor pen en papier. Doel Jongeren uitdagen om komende week op te staan tegen onrecht. Activiteit • Vraag jongeren of ze willen opstaan tegen onrecht. • Vraag alle jongeren of ze volgende week een uur tijd hebben. Nee? Daag ze uit om één activiteit te schrappen, zodat er een uur tijd ontstaat. • Daag jongeren uit om in dat uur recht te gaan doen. • Laat ze nadenken wat en hoe ze dat willen doen en reageer enthousiast. Laat ze hun ideeën opschrijven • Zorg dat ze de tijd blokken in hun agenda en doe als jeugdleiders natuurlijk ook mee! • Benoem dat je juist als groep ook echt iets met elkaar kan doen, zie tips. • De volgende bijeenkomst kunnen enkele jongeren dat wat ze gedaan hebben delen. Tip • Recht doen is meer dan een uurtje per week. Dat is helder. Maar, het idee om iets niet te doen en iets anders wel kan aan het denken zetten om het echt te gaan doen. Het beste is om ideeën uit de jongeren te laten komen. Blijft het stil? Geef dan enkele ideeën: • Print een petitie en daag ook alle gemeenteleden uit om te tekenen direct na de dienst • Maak een surprise (kids) pakket en bezorg bij de vluchtelingenopvang. Maak een lijstje wie wat koopt en prik een bezorgmoment. • Organiseer een leuke sport en/of spelletjes middag voor de kinderen van vluchtelingen. Bedenk direct een actief programma en spreek af wie er contact legt met de opvang om het moment te bepalen. • Schrijf je als groep in voor een sociale of praktische actie bij Stichting Present. Prik een datum en maak de keuze wat voor actie bij jullie past. • Organiseer een maaltijd voor alleenstaanden in de wijk. Plan een datum en maak een takenlijst. • Geef een voorwerp of dienst weg. Laat jongeren nu vast bedenken wat ze weggeven. • Zorg voor een kruiwagen en thermoskannen en deel soep, thee en koffie uit aan mensen in de wijk. Maak afspraken wie wat doet en plan een moment.
Pray Voorbereiding Zorg voor papieren bekertjes en stiften. Doel Jongeren bidden dat ‘Uw wil geschiede’’ ook spreekt uit hun leven.
Activiteit • Geef alle jongeren een beker en een stift. • Lees Matteüs 26:39. ‘Hij liep nog een stukje verder, knielde toen en bad diep voorovergebogen: ‘Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan mij voorbijgaan! Maar laat het niet gebeuren zoals ik het wil, maar zoals u het wilt.’ • Leg uit dat Jezus laat zien dat onrecht op je nemen en strijden voor het goede niet vanzelf gaat. Het kost iets om de wil van God te doen. • Laat jongeren aan de binnenzijde van de beker schrijven aan wat of wie zij recht willen gaan doen, maar wat ook moeilijk, lastig of verdrietig is. • Spreek nadat iedereen zijn beker gevuld heeft een kort gebed uit om zegen en zeg hardop met elkaar het ‘Onze Vader’.
Werkblad 3
Opdracht Voor de teamleider • Probeer zo snel mogelijk te ontdekken wie de verrader, Judas Iskariot is. • Reken uit hoeveel dagen het nog duurt voor het 1e Paasdag is. • Reken vanaf vandaag, dus vandaag tel je als dag 1. • Het team dat het snelste beide opdrachten goed heeft vervuld, krijgt een prijs.
a Andreas
a
p F
b
Johannes
Bartolomeüs
Filippus
F
j m
j
Matteüs (Levi)
Tomas
m
t j
Jakobus (2)
s Judas Taddeüs
j
t
b
j
Jakobus (1)
J Judas Iskariot
Simon
J
petrus
j j
p
s
j
Programma
Crazy for good
Jongeren onderzoeken de motieven van mensen in Jezus’ omgeving om in actie te komen. Jongeren worden geconfronteerd met hun motivaties om in een onrechtsituatie wel, niet of nauwelijks op te staan tegen onrecht.
Jongerenprogramma Opstaan! Titel
Crazy for good
Thema
Recht doen aan vriend en vijand
Doelen
Jongeren onderzoeken de motieven van mensen in Jezus’ omgeving om in actie te komen. Jongeren worden geconfronteerd met hun motivaties om in een onrechtsituatie wel, niet of nauwelijks op te staan tegen onrecht. Overzicht Pitch Passion
60 minuten 8 minuten 18 minuten
Personal Protest Practice Pray
5 minuten 15 minuten 7 minuten 7 minuten
Intro Dit is het derde programma voor jongeren van 13-15 jaar waarbij ze in de veertigdagentijd stilstaan bij het verhaal van Jezus’ lijden, sterven en opstanding en bij onrecht. Er zijn totaal vier bijeenkomsten die toewerken naar Pasen en aansluiten bij de veertigdagenkalender van Tear. In dit programma ontdekken jongeren dat Jezus op weg is naar Jeruzalem en vooruitziet op wat er met de stad gaat gebeuren. Het maakt Jezus intens verdrietig. Zijn volk wijst Hem af en zal lijden en verstrooid worden. Eenmaal in Jeruzalem neemt Jezus het heft in eigen handen als het huis van Zijn Vader geen plek meer is om te dienen, maar het er draait om verdienen. Jezus weet beter dan wie dan ook dat een leven van onrecht niet de bedoeling is. Dat raakt Hem en dat zet Hem aan tot actie. In dit programma verwoorden jongeren wat onrecht met hen doet en waarom. Jongeren worden aangemoedigd om bewogen mensen te zijn waarbij dat wat er aan onrecht gebeurt je niet verlamt, maar tot actie aanzet. Het werkelijk in actie komen is iets wat de volgende bijeenkomsten meer centraal staat.
Pitch Voorbereiding • Reken zelf uit wat het aantal dagen is vanaf vandaag (reken vandaag als dag 1) naar 1e Paasdag. • Kopieer eenmaal het werkblad 1 en zorg voor een pen. • Noteer de namen van de jongeren alvast op het werkblad en lees de situaties door. • Koop een prijsje voor het winnende team. Gebruik je mobiel om de tijd te bewaken.
Doel Jongeren beelden reacties op onrechtsituaties uit. Activiteit • Vraag de jongeren hoeveel dagen het nog duurt voor het 1e Paasdag is. • Kies uit de jongeren die het antwoord weten, twee teamleiders. • Verdeel de overige jongeren in twee teams met een gelijk aantal personen. • Leg uit dat beide teams zo een situatie horen waarna ze in stilte gedurende 90 seconden een houding aannemen die zij zouden vertonen in deze situatie: vluchten, vechten, bevriezen of een andere reactie. Hoe de teams dat lichamelijk uitdrukken mogen ze zelf weten, maar ze helpen hun teamleider als het overduidelijk is. • De teamleider moet namelijk van alle jongeren van zijn team de keuze onthouden in zijn hoofd. • Alleen de jeugdleider noteert alle houdingen snel op het controleformulier (werkblad 1). • Na 90 seconden horen ze situatie 2. Vervolgens nemen beide teams weer 90 seconden een houding aan van: vechten, vluchten, bevriezen of een andere houding. • Vervolgens wordt aan beide teamleiders gevraagd wie welke houding aannam en in welke situatie. • De teamleider die de meeste namen en houdingen per situatie goed heeft onthouden, krijgt een prijs om te delen met zijn team. Tip Kun je geen teams maken met eenzelfde aantal jongeren? Vraag een jeugdleider om mee te doen.
Passion Voorbereiding Zorg dat er voor alle jongeren Bijbels zijn. Kopieer het werkblad 2 en knip de kaartjes uit. Zorg voor een flap-over en een stift. Doel Jongeren onderzoeken de motieven van mensen in Jezus’ omgeving om in actie te komen. Vertel Onrecht kan veel losmaken (zie les 1). Vechten, vluchten, bevriezen zijn maar enkele reacties. We gaan zo onderzoeken hoe de mensen in Jezus’ omgeving reageerden en waarom ze dat deden. Soms vinden we heel expliciet de redenen in de Bijbel. Soms moeten we ernaar gissen. Activiteit • Maak tweetallen • Geef alle jongeren een Bijbel en ieder tweetal een kaartje. • Vraag hen de teksten te lezen en de motivaties te onderzoeken en te bespreken. • Neem een moment voor een plenaire terugkoppeling: • Wie heb je onderzocht en wat is de belangrijkste motivatie? • Schrijf in het midden van de flap-over: Jezus. Schrijf daar omheen de motivaties van mensen voor hun handelen in één kernwoord. Bewaar de flap-over voor Protest. • Bespreek een of meer conclusies nu jullie zo de motivaties om wel/niet in actie te komen voor Jezus op een rij zien staan. Tip • Wil je meer verdieping? Laat jongeren ook Bijbelteksten opzoeken in de andere evangeliën. • Vraag jongeren in de plenaire terugkoppeling of ze de motivatie in de Bijbel hebben gelezen of dat zij vermoeden dat dit de onderliggende motivatie is. • Zijn er meer tweetallen dan je kaartjes hebt? Geef een tweetal eenzelfde kaartje.
Personal Voorbereiding Geen Doel Jongeren reflecteren hoe zij ten opzichte van Jezus staan. Activiteit • Vraag jongeren een moment na te denken over hoe zij zichzelf zien ten opzichte van Jezus. • Zien ze zichzelf als volgeling, aanklager, vage omstander, verrader, toeschouwer, nog anders. Tip Kennen de jongeren elkaar heel goed en is er een open sfeer? Dan kun je de woorden (volgeling, aanklager, blanco, enz.) ook op vellen papier schrijven en verspreiden over de ruimte. Vraag jongeren een positie in te nemen hoe ze het vandaag ervaren. Was dat een jaar geleden anders? Vraag eventueel toelichting aan jongeren. Beoordeel elkaar niet op positie. Benoem expliciet dat de Bijbel laat zien dat ook een Petrus die vloekte, leerlingen die vluchtten en een Thomas die twijfelde wel degelijk verbonden waren met Jezus.
Protest Voorbereiding • Maak met schilderstape een lijn dwars door de ruimte. Zo ontstaan er twee vakken. Geef aan wat het ja-vak en wat het nee-vak is. • Gebruik de flap-over, stift en de stellingen. Tip Gebruik laptop en beamer en vervang een stelling voor de jongerenvlog dag 23 – 2016 van Tear te vinden op: Stellingen • Je stil houden, terwijl onrecht gebeurt, is net zo erg als dader zijn. • Jouw vriendin wordt gepest. Kom je voor haar op ook als je daardoor zelf het risico loopt om gepest te worden? • Uiteindelijk kun je maar een broek tegelijk aan. Kortom als ik twee broeken heb die Fairtrade gemaakt zijn en de arbeiders krijgen een eerlijk loon dan heb ik voldoende kleding. • Ik wil recht doen, ook als niemand het ziet. • Ik koop alleen eerlijke chocolade, want anders betaalt iemand anders de prijs. • Stel dat mijn ouders besluiten onze vakantie te vervangen door meewerken aan een goed doel, dan juich ik dat toe. • Stel je broer is flink ziek. Hij heeft een nier nodig. Zou jij die willen geven? • Stel dat het niet je broer is, maar een neef? • Geef je ook je nier aan iemand die net zo oud is als jij uit een sloppenwijk? • En aan iemand die je echt niet mag? • Ik wil recht doen, omdat Jezus daarin voor mij een voorbeeld is. • Ik zou eerder recht doen als ik er geld voor zou krijgen. Doel Jongeren confronteren met hun motivaties om in een onrechtsituatie op te staan tegen onrecht. Activiteit • Benoem dat er door de lijn twee vakken zijn in de ruimte. • Vraag de jongeren om in het ‘nee’ vak te gaan staan. • Leg uit dat je ze stellingen voorlegt waarna ze blijven staan (nee) of lopen naar het ja-vak. • Vraag steeds na iedere stelling enkele jongeren om hun motivatie.
Vraag bijvoorbeeld: - Wat is jou motivatie om deze keuze te maken? - Zou je als je er helemaal alleen voor staat eenzelfde keuze maken? - Geef eens een voorbeeld. - Wat moet er gebeuren wil jij anders besluiten? • Neem tot slot de flap-over en maak met elkaar twee rijen: • Redenen om op te staan voor onrecht: • Redenen om niet op te staan voor onrecht: Vertel Jezus kwam naar deze wereld om te redden. Simpelweg, omdat wij onszelf niet kunnen redden. Hij nam het onrecht op zich voor allemaal. Niet alleen voor zijn vrienden die toch minder trouw bleken dan ze hadden gezegd. Jezus kwam en leed voor de hele wereld. Wij hebben tal van motivaties om wel of niet op te staan voor onrecht. Waardering of bevestiging krijgen, er zelf beter van worden, we reageren uit woede, of we durven niet uit angst, enz. Jezus vraagt ons om Hem, onszelf en de ander lief te hebben. Jezelf, de ander, de schepping rechtdoen is een vorm van liefde waarin Jezus ons is voorgegaan. En dat mag ook een motivatie zijn om recht te doen. Hij heeft ons lief en dat mogen wij doorgeven.
Practice Voorbereiding Zorg voor een laptop, beamer en zoek het filmpje op www.40dagenopstaan.nl. Doel Jongeren uitdagen om te blijven opstaan tegen onrecht. Activiteit • Vraag alle jongeren of het gelukt is om na de vorige bijeenkomst een uur vrij te maken en op te komen tegen onrecht. Wat hebben ze gedaan? Hoe kunnen ze er een gewoonte van maken? • Vraag jongeren wat hun motivatie was om dit te doen. • Bekijk met elkaar het filmpje: Crazy for good. Het filmpje eindigt met de vraag: ‘Are you crazy enough?’ Vraag jongeren om reactie. • Bedenk met elkaar tien soortgelijke onrechtacties die je eenvoudig alleen of samen kunt doen en waarbij je opstaat tegen onrecht. Bijvoorbeeld: - Maak een lijstje van je favoriete kledingwinkels en ontdek met Kledingchecker hoe het zit met eerlijkheid. - Bespreek/verdedig in jullie gezin dat een dag per week minder vlees eten bijdraagt aan recht doen. - Besteed een deel van je zakgeld aan eten kopen voor een dakloze of eet samen met hem. - Ruim in jullie wijk de rommel op. - Onderzoek welke app jou kan helpen om meer recht te doen. • Heb je de vorige bijeenkomst bedacht om als groep een actie te gaan doen? Ga dan vandaag verder met de uitwerking. Neem tijd voor een update. Wat is geregeld, welke taken staan nog open, wat zijn de reacties. • Doe als leiders ook mee en ga na waar je elkaar kan helpen en motiveren.
Pray Voorbereiding Geen. Doel Jongeren verwoorden hun dankbaarheid naar Jezus en bidden om Zijn genade ook te kunnen doorgeven aan vriend en vijand.
Activiteit • Ga als groep in een kring zitten. • Laat jongeren om de beurt bidden en danken. Laat ze dit doen door op te staan en een nieuwe plaats te zoeken en ga zo als groep een kruis vormen in hoe jullie zitten. Op de nieuwe zitplaats spreken ze een kort gebed uit. • Sluit als leider af. Dank Jezus dat Hij alles gaf voor vriend en vijand. Vraag of Hij onze motivatie wil zijn in het liefhebben en recht doen aan anderen. Vraag om verrassende ontmoetingen bij de actie ‘Crazy for good’ die de jongeren komende week willen gaan doen.
Werkblad 4 Situaties 1) Je loopt in de lunchpauze in de supermarkt. Opeens zie je een gast die een jaar hoger zit dan jij een pakje Marsen in zijn jaszak steken. Jij bent de enige die het heeft gezien. Wat doe je: Vechten, vluchten, bevriezen of neem je een andere houding aan? Laat het zien met je lichaam. 2) Een klasgenoot gaat drie weken naar Afrika om een school te bouwen. De helft van de reis betaalt ze zelf. Voor de andere helft zoekt ze sponsors. Als je op het schoolplein je vriendenkring in stapt hoor je: ‘Joh, ik wil ook wel een grote reis maken van het geld van iemand anders. Behoorlijk absurde actie.’ Wat doe je: Vechten, vluchten, bevriezen of neem je een andere houding aan? Laat het zien met je lichaam.
noteer Noteer de namen van de jongeren met daarachter de houding die ze aannemen. Omwille van de snelheid is het handig om afkortingen te gebruiken. Vechten = VE
Naam
Vluchten = VL
Bevriezen = BE
Houding situatie 1
Anders = AN
Houding situatie 2
Werkblad 5
persoon petrus
Personen discipelen leerlingen
Relatie tot Jezus: Relatie tot Jezus: • Hoe handelt hij in Matteüs 26:31-35, 49-52?
•H oe handelen ze in Matteüs 26: 31-35?
• Bespreek: Wat is zijn motivatie om zo te handelen denk je?
•B espreek: Wat is hun motivatie om zo te handelen denk je?
• Lees: Matteüs 26:58, 69-75?
•W at doen ze in Matteüs 26: 49, 50, 56?
• Wat kan jou aan het vloeken en/of schelden maken?
•W aar loop jij voor weg?
• Wat maakt dat Petrus dat doet denk je?
personen Kajafas en het Sanhedrin
•W at is de reden dat de leerlingen wegrennen?
persoon Pilatus
Relatie tot Jezus: • Hoe handelt hij/handelen zij in Matteüs 26:57-68? • Bespreek: Wat is hun motivatie om zo te handelen denk je? • Lees: Matteüs 27:3-7? Wat vind je van dit besluit? • Lees: Matteüs 27: 12, 20, 41, 42? • Wat maakt dat ze zo ver gaan?
Relatie tot Jezus: •Z ijn relatie tot Jezus vind je in Matteüs 27:2 •M aak een profiel van Pilatus aan de hand van Matteüs 27:11-26 •W at is zijn motivatie?
personen Het Joodse volk
Relatie tot Jezus: • Hoe gaat het volk in Matteüs 21:1-9 om met Jezus? • Hoe handelen ze in Matteüs 27:20-25? • Wat maakt dat alles is veranderd?
personen De vrouwen
Relatie tot Jezus: • Hoe handelen ze in Matteüs 27:55-56? • Bespreek: Wat is hun motivatie? • Hadden zij het anders kunnen doen? Ja? Wat? Hoe? • Wanneer doe jij hetzelfde als de vrouwen, terwijl je misschien anders had kunnen of willen doen?
Persoon Simon van Cyrene
Relatie tot Jezus: •H oe handelt hij in Matteüs 27:32? •B espreek: Waarom neemt hij deze taak op zich? •H ad hij het anders kunnen doen? Ja? Wat? Hoe?
Programma
Winners
Jongeren staan stil bij wat het Jezus heeft gekost om het onrecht te dragen. Jongeren worden uitgedaagd om te blijven opstaan tegen onrecht in Zijn kracht.
Jongerenprogramma Opstaan! Titel
Winners
Thema
Ik sta op in Zijn kracht
Doelen
Jongeren staan stil bij wat het Jezus heeft gekost om het onrecht te dragen. Jongeren worden uitgedaagd om te blijven opstaan tegen onrecht in Zijn kracht. Overzicht Pitch Passion
60 minuten 8 minuten 20 minuten
Personal Protest Practice Pray
5 minuten 15 minuten 8 minuten 4 minuten
Intro Dit is het laatste programma voor jongeren van 13-15 jaar waarbij ze in de veertigdagentijd stilstaan bij het verhaal van Jezus’ lijden, sterven en opstanding en bij onrecht. Er zijn totaal vier bijeenkomsten die toewerken naar Pasen en aansluiten bij de veertigdagenkalender van Tear. In dit programma staan jongeren stil bij wat het Jezus heeft gekost om het onrecht te dragen. Ze merken dat Hij niet alleen het onrecht droeg, maar dat Hem ook onrecht werd aangedaan op het moment van de kruisiging. En ze gaan na wat zij Jezus aan onrecht hebben aangedaan. Naast het lijden horen jongeren hoe ook op Golgotha de overwinning al gloort en Jezus daar recht doet aan God en mensen. Recht krijgen en recht doen heeft bijna altijd een prijs. Ze verwoorden wat de actie ‘Crazy for good’ hun heeft gekost en wat het ze heeft gebracht. Tot slot worden jongeren bemoedigd en uitgedaagd om te blijven opstaan tegen onrecht in Zijn opstandingskracht.
Pitch Voorbereiding • Reken zelf uit wat het aantal dagen is vanaf vandaag (reken vandaag als dag 1) naar 1e Paasdag. • Zet het meubilair wat aan de zijkant. • Zorg voor vier emmers die allemaal even zwaar zijn (water, potgrond, stenen of iets anders wat flink gewicht heeft) waar de teamleiders mee moeten gaan sjouwen. Iedere teamleider krijgt dus twee zware emmers om mee te sjouwen. • Koop wat lekkers voor het winnende team.
Doel Jongeren bepalen de te dragen last voor de ander die dit moet zien te volbrengen. Activiteit • Leg uit dat de teams de last van de teamleiders gaan bepalen. Zij staan voor de uitdaging de last te dragen die hen wordt opgelegd. Het team waarvan de teamleider de meest zware last krijgt opgelegd van zijn team en dit weet te volbrengen, is de winnaar. • Laat de teamleiders even naar een andere ruimte gaan. • Beide teams overleggen het aantal rondes die ze hun teamleider gaan opleggen en laten dit niet hoorbaar voor het andere team (!) weten aan de jeugdleider. • De teamleiders komen terug in de ruimte en horen het startsein. Zij weten niet van te voren hoeveel rondes ze moeten lopen met de zware materialen. • De jeugdleider houdt de rondes bij en de teamleider weet vooraf niet hoeveel keer hij (nog) moet. Ze horen steeds aan het einde van het parcours ‘Nog een ronde, nog een ronde’ tot hun team mag zeggen: voldoende. Het team dat dit als eerste moet zeggen, heeft verloren. De teamleider die nog door moet en het genoemde aantal ook behaalt is de winnaar. Tip • Het team staat voor de uitdaging hun teamleider zwaar te belasten, maar ook weer niet zo dat hij het niet aankan. Ook zij weten niet of ze het aantal rondes hoog genoeg hebben ingeschat, want zij weten niet wat het andere team heeft beslist. Het is belangrijk dat behalve de jeugdleider niemand dit weet, zo houd je de spanning er bij alle partijen in. • Je kunt dit spel bij droog weer ook buiten doen. • Gaat het te lang duren? Grijp in en laat beide teamleiders uitrekenen wat het aantal dagen is vanaf vandaag (reken vandaag als dag 1) naar 1e Paasdag. De teamleider die als eerste het correcte aantal dagen noemt, is winnaar.
Passion Voorbereiding Zorg voor voldoende A4 vellen, pennen, werkblad 1 voor alle jongeren, plakband en een schaar. Maak ruimte om een groot papieren kruis te maken op een muur, vloer of deur. Dit komt ook terug in Personal. Doel Jongeren staan stil bij wat het Jezus heeft gekost om het onrecht te dragen. Activiteit • Maak groepjes van ongeveer vier jongeren en geef ze voldoende A4 vellen, allemaal een werkblad en een pen. • De opdracht staat op het werkblad. • Maak duidelijk waar het kruis komt in de ruimte. Leg daar ook het plakband en de schaar. • Ga nadat de jongeren klaar zijn in een kring om het kruis zitten. Zorg wel dat de jongeren het werkblad met de Bijbeltekst nog bij de hand hebben. Vertel Het onrecht wat gebeurt, gebeurd is en nog zal gebeuren werd niet alleen gedragen op Golgotha, er werd ook onrecht gedaan aan Jezus op dat moment. Jullie hebben dat in eigen woorden gezegd en het ligt hier als een kruis in ons midden. En toch is er meer dan lijden ook hier. Zelfs op Golgotha merk je dat Jezus, die lijdt en onrecht wordt aangedaan, nog recht doet, aan God, aan anderen. Activiteit • Vraag alle jongeren om de beurt een tekst hardop voor te lezen uit Lucas. • Benoem met elkaar in welke verzen Jezus recht doet aan God, aan anderen? • Hoe vind je het dat Jezus er tot het einde van zijn leven voor kiest om recht te doen? • In welke teksten merk je op Golgotha al iets van de overwinning? Merk je dat Jezus absoluut de Koning, God is?
Personal Voorbereiding Zorg voor pennen en post-its en gebruik het papieren kruis van Passion. Doel Jongeren staan stil bij het onrecht dat Jezus voor hen heeft gedragen. Activiteit • Vraag de jongeren op een post-it te schrijven welk onrecht Jezus voor hen heeft gedragen. • Laat ze de post-it ook op het papieren kruis plakken (Passion). • Benoem dat Jezus het heeft willen dragen uit liefde, al heeft het Hem alles gekost.
Protest Voorbereiding • Hang aan de muur een oranje, rood en een groen vel papier. Lees je in over Malala, op Wikipedia vind je informatie over haar. • Zorg voor een beamer, laptop en download op www.40dagenopstaan.nl het filmpje. Uitspraak van Desmond Tutu: ‘Als je neutraal blijft in een situatie waarin onrecht wordt gedaan, kies je voor degene die onrecht doet. Als een olifant op de staart van een muis gaat staan en je zegt dat je neutraal bent dan zal de muis je neutraliteit niet waarderen.’ Doel Jongeren weten dat opstaan tegen onrecht je iets kost, maar ook wat oplevert. Activiteit • Vertel de uitspraak van Desmond Tutu. • Vraag jongeren om positie in te nemen. Sta je bij het groene vel: eens met de uitspraak. Rood is oneens. Oranje, ik weet het niet. • Vraag enkele jongeren om toelichting bij de positie waar ze zijn gaan staan. • Bekijk met elkaar de trailer van Malala. • Vraag jongeren waar ze denken dat Malala zou gaan staan? (Ze zegt: ‘Er zijn momenten dat je moet kiezen. Blijf je stil of sta je op.’ 0.11’) Laat ze weer hun positie innemen. • Hoe zou Jezus denken? Laat ze ook hier een positie kiezen. • Bespreek met elkaar: Malala is iemand die weet dat opkomen voor recht je echt wat kan kosten. • Wat noemde Malala dat het haar heeft gekost om op te staan tegen onrecht? • Wat heeft het Malala opgeleverd? (Laat jongeren eventueel informatie opzoeken via hun mobiel) • Vraag jongeren of ze herkennen dat het je wat kan kosten (reputatie, tijd, geld, afwijzing, inzet). • En dat het je ook wat kan opleveren (waardering, voldoening, lol, meewerken aan iets groters, overwinningsgevoel, meer inzicht, enz.) Tip Zorg voor een laptop en beamer en gebruik de jongerenvlog dag 13, 29 en 31- 2016 van Tear te vinden op: Vraag: ‘Crazy for good’ wat kost het de automobilist? Vertel Jezus droeg het onrecht en deed daarmee recht. Een uitdaging waar wij ook voor staan. Soms letterlijk door iets te doen of iets van iemand over te nemen. Soms door recht te doen aan God of aan mensen dichtbij of ver weg. Opstaan is geloven in dat het beter kan en moet. Vaak kost dat iets. Soms kost het veel, denk aan Malala. Anderen kost het alles. Denk aan Jezus, Martin Luther King. En toch, door te gaan voor recht, door op te staan tegen onrecht, schittert er al iets van winnen. De wereld waar ‘dis’ verdwijnt en harmonie blijft staan. Waar nooit geschoten altijd vrede is.
Practice Voorbereiding Zorg voor een weegschaal en voldoende blokjes (Kapla, Engelse drop of suikerklontjes). Zorg voor een beamer, laptop en download op www.40dagenopstaan.nl het filmpje. Doel Jongeren maken de balans op van hoe het is om op te staan tegen onrecht. Activiteit • Bespreek met elkaar: Of het gelukt is om een ‘Crazy for good’ actie te doen (programma 3). Wat hebben ze gedaan? Wat was hun motivatie? Wat maakte het spannend, wat kostte het hun? Maak het heel concreet. Hebben ze er iets voor afgezegd, moesten ze zelf iets overwinnen, er geld in steken, mensen enthousiasmeren enz. Wat heeft de actie hen gebracht? • Daag alle jongeren tot slot uit minimaal tien blokjes te nemen en de balans op te maken. Aan de ene kant, wat kost het? En aan de andere kant wat levert het op? • Moedig jongeren met het lied aan om ook na vandaag te blijven opstaan.
Pray Voorbereiding Zorg voor een Bijbel. Doel Jongeren bemoedigen dat ze mogen opstaan in Zijn kracht. Activiteit Filippenzen 3:7-10a ‘Maar wat voor mij winst was, ben ik omwille van Christus als verlies gaan beschouwen. Sterker nog, alles beschouw ik als verlies. Het kennen van Christus Jezus, mijn Heer, overtreft immers alles. Omwille van hem heb ik alles prijsgegeven; ik heb alles als afval weggegooid. Ik wilde Christus winnen en één met hem zijn – niet door mijn eigen rechtvaardigheid omdat ik de wet naleef, maar door die van God, de rechtvaardigheid die er is door het geloof in Christus. Ik wil Christus kennen en de kracht van zijn opstanding ervaren,..’ • Ga als groep in een kring staan en bid. • Vraag jongeren naar God toe te benoemen wat het hen heeft gedaan om op deze manier bezig te zijn met de 40-dagen tijd. • Sluit af met het lezen van bovenstaande tekst en bid om Zijn opstandingskracht om recht te mogen blijven doen, om te blijven gaan voor Crazy for Good vanuit de bewogenheid die Jezus ons geeft.
Werkblad 6 Lees eerst voor jezelf onderstaand Bijbelgedeelte uit Lucas een keer door. Onderstreep nu de teksten waarvan jij vindt dat Jezus er onrechtvaardig in wordt behandeld. Bespreek als groepje tekst voor tekst en schrijf als groep in je eigen woorden op een A4 vel waarin Jezus onrecht wordt aangedaan. Bijvoorbeeld: vs 32: Ze gaan met Jezus om alsof hij een misdadiger is. Gebruik per tekst steeds een vel papier. Breng de papieren naar het midden van de ruimte. Gebruik het plakband en maak van alle ‘onrecht’ vellen een kruis. Lucas: 23: 32-49 32
Samen met Jezus werden nog twee anderen, beiden misdadigers, weggeleid om
terechtgesteld te worden. Aangekomen bij de plek die de Schedelplaats heet, werd hij gekruisigd, samen met de twee misdadigers, de een rechts van hem, de ander links. 34
Jezus zei: ‘Vader, vergeef hun, want ze weten niet wat ze doen.’ De soldaten
verdeelden zijn kleren onder elkaar door erom te dobbelen.
35
Het volk stond toe te
kijken. De leiders hoonden hem en zeiden: ‘Anderen heeft hij gered; laat hij nu zichzelf redden als hij de messias van God is, zijn uitverkorene!’
36
Ook de soldaten dreven de
spot met hem, ze gingen voor hem staan en boden hem zure wijn aan, 37 38 39
terwijl ze zeiden: ‘Als je de koning van de Joden bent, red jezelf dan!’
Boven hem was een opschrift aangebracht: ‘Dit is de koning van de Joden’.
Een van de gekruisigde misdadigers zei spottend tegen hem: ‘Jij bent toch de
messias? Red jezelf dan en ons erbij!’
40
Maar de ander wees hem terecht met de
woorden: ‘Heb jij dan zelfs geen ontzag voor God nu je dezelfde straf ondergaat? 41
Wij hebben onze straf verdiend en worden beloond naar onze daden. Maar die man heeft niets onwettigs gedaan.’
42
En hij zei: ‘Jezus, denk aan mij wanneer u in uw
koninkrijk komt.’
43
paradijs zijn.’
Rond het middaguur werd het donker in het hele land doordat de zon
44-45
Jezus antwoordde: ‘Ik verzeker je: nog vandaag zul je met mij in het
verduisterde. De duisternis hield drie uur aan. Toen scheurde het voorhangsel van de tempel doormidden.
46
En Jezus riep met luide stem: ‘Vader, in uw handen leg ik mijn
geest.’ Toen hij dat gezegd had, blies hij de laatste adem uit. 47
De centurio zag wat er gebeurd was en loofde God met de woorden:
‘Werkelijk, deze mens was een rechtvaardige!’
48
De mensen die voor het schouwspel
samengekomen waren en de gebeurtenissen hadden gadegeslagen, keerden terug naar huis, terwijl ze zich op de borst sloegen.
49
Alle mensen die Jezus gekend hadden
waren op een afstand blijven staan, ook de vrouwen die hem vanuit Galilea gevolgd waren en alles hadden zien gebeuren.
Werkblad 6 Lees eerst voor jezelf onderstaand Bijbelgedeelte uit Lucas een keer door. Onderstreep nu de teksten waarvan jij vindt dat Jezus er onrechtvaardig in wordt behandeld. Bespreek als groepje tekst voor tekst en schrijf als groep in je eigen woorden op een A4 vel waarin Jezus onrecht wordt aangedaan. Bijvoorbeeld: vs 32: Ze gaan met Jezus om alsof hij een misdadiger is. Gebruik per tekst steeds een vel papier. Breng de papieren naar het midden van de ruimte. Gebruik het plakband en maak van alle ‘onrecht’ vellen een kruis.
Lucas: 23: 32-49 32
Samen met Jezus werden nog twee anderen, beiden misdadigers, weggeleid om
terechtgesteld te worden. Aangekomen bij de plek die de Schedelplaats heet, werd hij gekruisigd, samen met de twee misdadigers, de een rechts van hem, de ander links. 34
Jezus zei: ‘Vader, vergeef hun, want ze weten niet wat ze doen.’ De soldaten
verdeelden zijn kleren onder elkaar door erom te dobbelen. 35 Het volk stond toe te kijken. De leiders hoonden hem en zeiden: ‘Anderen heeft hij gered; laat hij nu zichzelf redden als hij de messias van God is, zijn uitverkorene!’ 36 Ook de soldaten dreven de spot met hem, ze gingen voor hem staan en boden hem zure wijn aan, 37 38 39
terwijl ze zeiden: ‘Als je de koning van de Joden bent, red jezelf dan!’
Boven hem was een opschrift aangebracht: ‘Dit is de koning van de Joden’.
Een van de gekruisigde misdadigers zei spottend tegen hem: ‘Jij bent toch de
messias? Red jezelf dan en ons erbij!’ 40 Maar de ander wees hem terecht met de woorden: ‘Heb jij dan zelfs geen ontzag voor God nu je dezelfde straf ondergaat? 41
Wij hebben onze straf verdiend en worden beloond naar onze daden. Maar die
man heeft niets onwettigs gedaan.’ 42 En hij zei: ‘Jezus, denk aan mij wanneer u in uw koninkrijk komt.’ 43 Jezus antwoordde: ‘Ik verzeker je: nog vandaag zul je met mij in het paradijs zijn.’ 44-45 Rond het middaguur werd het donker in het hele land doordat de zon verduisterde. De duisternis hield drie uur aan. Toen scheurde het voorhangsel van de tempel doormidden. 46 En Jezus riep met luide stem: ‘Vader, in uw handen leg ik mijn geest.’ Toen hij dat gezegd had, blies hij de laatste adem uit. 47
De centurio zag wat er gebeurd was en loofde God met de woorden:
‘Werkelijk, deze mens was een rechtvaardige!’ 48 De mensen die voor het schouwspel samengekomen waren en de gebeurtenissen hadden gadegeslagen, keerden terug naar huis, terwijl ze zich op de borst sloegen. 49 Alle mensen die Jezus gekend hadden waren op een afstand blijven staan, ook de vrouwen die hem vanuit Galilea gevolgd waren en alles hadden zien gebeuren.