JEUGDSTRAFRECHT 2009 VERDIEPING Docent Mr W. Römelingh Datum 6 november 2009 Plaats Haagrecht Advocaten Punten 2 PO Juridisch De minderjarige in het strafrecht: dit keer niet als dader, maar als slachtoffer. Cursus voor andere kijk op het jeugdstrafrecht. Welke beschermende bepalingen kent de strafwet? 2 punten PO juridisch. EUR 119 inclusief 19% BTW.
JEUGDSTRAFRECHT 2009 VERDIEPING Tekenen bij aankomst Tekenen bij vertrek Evaluatie Graag mobiele telefoon(s) uit
JEUGDSTRAFRECHT 2009 VERDIEPING www.romelingh.com College Cursus | Aanmelden | Annuleren | Cursusaanbod | Cursusmateriaal www.romelingh.com/sheets/sheets-0054.pdf
JEUGDSTRAFRECHT 2009 VERDIEPING IVRK als internationale standaard Kinderdoodslag en kindermoord Bescherming ongeboren vrucht Kinderontvoering Minderjarige en zeden Minderjarige als getuige Minderjarige als verdachte Leerplicht Ouderlijk tuchtingsrecht
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD UVRM IVBPR
EVRM
IVRK Beijing Rules Havana Rules Riyad Rules
Strafproces Detentie Preventie
Niet in Tekst & Commentaar Wel in College Bundel (XIII.14 en XIII.14A)
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Eerbiediging van rechten Artikel 37 geen doodstraf of levenslang (3 EVRM) Artikel 37 geen vrijheidsbeneming (5 EVRM) Artikel 40 eerlijk strafproces (6 EVRM) Verplichting tot maatregelen Artikel 11 tegen "ontvoering" van kinderen Artikel 19 tegen "geweld" tegen kinderen Artikel 32 tegen "exploitatie" van kinderen
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Tekst
Rechtsgebied
Treffers
IVRK IVRK
Alle Straf
371 28
Rb Amsterdam Rb Roermond Hoge Raad Rb Groningen Rb Maastricht
Straf Straf Straf Straf Straf
8 5 4 3 2
Andere
Straf
6
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD HR 16/12/2003 LJN AL9062 Mr K.D. Regter (advocaat/raadsman) 14 IVBPR en 6 EVRM "Witthout undue delay" Zonder onredelijke vertraging Binnen redelijke termijn 40 IVRK "Without delay" Zonder vertraging
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Er moet zonder vertraging worden geprocedeerd want jeugdstrafrecht geldt tussen 12-18 en dat zijn slechts 6 jaren Beleidsnorm is afdoening van 75% zaken binnen 6 maanden na eerste verhoor met transactie of zitting
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Hoge Raad: IVRK stelt geen andere eisen aan (redelijke) termijn dan 14 IVBPR of 6 EVRM Memorie van Toelichting Wetsvoorstel goedkeuring IVRK "Geldend recht, alleen toegespitst op kind"
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Artikel 14 lid 3 sub c IVBPR witthout undue delay Artikel 40 lid 2 sub b onder iii IVRK without delay Zou internationale gemeenschap per abuis woord "undue/onredelijk" zijn vergeten of verzaakt Hoge Raad zijn taak?
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Niet theoretisch en illusoir, maar praktisch en effectief 1 en 13 EVRM 2 lid 2 IVBPR 4 IVRK Verplichting tot maatregelen ter verwezenlijking Verplichting tot daadwerkelijk rechtsmiddel
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD EHRM 16/12/1999 24724/94 T. v Verenigd Koninkrijk EHRM 16/12/1999 24888/94 V. v Verenigd Koninkrijk I The circumstances of the case II Relevant domestic law and practice III Relevant international texts
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD 12 februari 1993 omgeving Liverpool Tien jarige Robert Thompson (ofwel T.) Tien jarige Jon Venables (ofwel V.) Twee jarige James Bulger
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Spijbelen Winkelcentrum Zien kind/jongen Lopen met kind/jongen weg Mishandelen kind/jongen met dood tot gevolg Leggen lijkje op spoorlijn om overreden te worden
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD II Relevant domestic law and practice III Relevant international texts Als eerste: United Nations Standard Minimum Rules for the Administration of Juvenile Justice (Beijing Rules) These rules are not binding in international law. States are invited, but not required, to adopt them.
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Als tweede: The United Nations Convention on the Rights of the Child This treaty has binding force under international law on the contracting states, including all of the member states of the Council of Europe.
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Leeftijd voor strafrechtelijke aansprakelijkheid 7 jaar in Cyprus, Ierland en Zwitserland --13 jaar in Frankrijk 14 jaar in Duitsland 15 jaar in Zweden 16 jaar in Polen --18 jaar in België, Luxemburg en Spanje
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Artikel 1 IVRK Ieder mens jonger dan achttien jaar, tenzij volgens op kind toepasselijk recht meerderjarigheid eerder wordt bereikt Zodra rechten illusoir worden is ondergrens bereikt
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD EHRM: 1 Kind mag zich niet geïntimideerd voelen 2 Kind moet proces (intellectueel) kunnen volgen 3 Kind moet aan debat kunnen deelnemen "Kind moet dus zijn of haar zegje kunnen doen."
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Omstandigheid dat kind is voorzien van "beste advocaat van het land" doet daar niet aan af Geen publiek (eerbiediging privéleven) Geen levenslange straf of maatregel
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Rb Den Haag 03/09/2009 LJN BJ7233 16-jarige verdachte 1 Heling scooter (Vespa LX50) 2 Belediging agente ("kankerwijf") Ik ga je ouders er bij betrekken. Nee, mijn ouders moet je er buiten laten. Ik ben geen "jij", maar een "u". Ja, je bent gewoon een kankerwijf.
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Raadsman: De sfeer tijdens een verhoor is van belang. Een minderjarige verdachte moet namelijk intellectueel in staat zijn om aan het debat deel te nemen. Deze gelegenheid wordt niet geboden als de minderjarige verdachte tijdens het verhoor wordt gekleineerd (daar hij geen "u", maar "jij" zou zeggen).
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD Officier van justitie (mr I. Mannen) De officier van justitie heeft aangegeven dat zij het verweer van de raadsman niet begrijpt. Rechter (mr R.J. de Bruijn) Het behoeft geen nader betoog dat de eer en goede naam van de aangeefster is aangetast.
IVRK ALS INTERNATIONALE STANDAARD IVRK heeft rechtstreekse werking Rechter is verplicht om aan IVRK te toetsen Bulger 24724/94 (ofwel T.) 24888/94 (ofwel V.) Beijing Rules Havanna Rules Riyad Rules
0x 3x Hoge Raad 1x Hoge Raad 2x Rb Maastricht 0x 0x
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Artikel 290 Sr Kinderdoodslag Maximaal 6 jaar Artikel 291 Sr Kindermoord Maximaal 9 jaar Artikel 292 Sr Deelneming aan 290 en/of 291 Sr Maximaal 30 jaar Kwaliteit "moeder van kind"
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Rb Den Haag 26/11/2004 LJN AR6518 Moeder van kind Mr Swier Rb Den Haag 26/11/2004 LJN AR6514 Vader van kind Mr Van der Meer Pasgeboren kind van leven beroofd (na dit op verschillende manieren te hebben geprobeerd). Vervolgens lijkje verpakt en in gracht gegooid.
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Rechtbank in zaak moeder: Geen kindermoord, maar kinderdoodslag want onvoldoende bewijs/duidelijk dat plan om kind te doden reeds voor bevalling bestond Gehandeld onder vrees voor ontdekking bevalling Beweegredenen daarvoor zijn niet relevant voor toepassing artikel 290 Sr 3 jaar + TBS voor moeder
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Raadsvrouw in zaak vader: Artikel 292 Sr in strijd met artikel 8 en 14 EVRM (anders gezegd artikel 290 en 291 Sr) Moeder heeft "privilege" dat vader niet heeft Rechtbank in zaak vader: Bij toepassing artikel 290 of 291 Sr is naar aard bepalingen recht op privéleven niet in geding van strijd met artikel 8 EVRM geen sprake
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Commentaar: Artikel 2 EVRM Recht op leven Artikel 17 EVRM Vernietigende activiteiten Geen bepaling in dit verdrag mag worden uitgelegd als zou die het recht inhouden om een activiteit te verrichten met als doel de rechten of vrijheden in dit verdrag teniet te doen of te beperken.
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Rechtbank in zaak vader: Artikel 14 EVRM is afgeleid recht waarop geen zelfstandig beroep kan worden gedaan met verwijzing naar EHRM 23/07/1968 252/68 Commentaar: Artikel 14 oorspronkelijk complementair zag uitsluitend op rechten en vrijheden verdrag Artikel 14 tegenwoordig autonoom mede door artikel 1 van 12de protocol EVRM
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Doodslag of moord? Raadsvrouw in zaak vader: Geen plan om kind te doden voor bevalling Telkens (opnieuw) geprobeerd Gehandeld uit paniek Geen bedenktijd
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Rechtbank in zaak vader: Artikel 292 Sr vereist niet (anders dan artikel 291 Sr) dat plan om kind te doden reeds voor bevalling bestond Verdachte en medeverdachte hebben meermalen overleg gevoerd hoe kind wel gedood zou kunnen worden
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Eis officier van justitie 9 jaar Straf rechtbank 7 jaar Geen TBS
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Artikel 290 en 291 Sr doodslag en moord voor moeder strafverlichtend Artikel 256, 257 en 258 Sr te vondeling leggen (kind jonger dan zeven) voor ouders strafverzwarend, tenzij uit vrees voor ontdekking zwangerschap Ouder en dood kind tot gevolg? 9 jaar + 3 jaar extra = 12 jaar!
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Rb Haarlem 16/09/2005 LJN AU4202 Vrouw krijgt arbeidsconflict met oudste broer man Man kiest eerst zijde vrouw Man kiest later zijde oudste broer Man en oudste broer verkleden zich Man en oudste broer bellen hard aan Man en oudste broer vermoorden vrouw Nemen sieraden mee (om overval te suggereren) Vrouw vijf maanden zwanger
KINDERDOODSLAG EN KINDERMOORD Verdachte heeft met een ander weloverwogen zijn echtgenote die op dat moment (naar hij wist) vijf maanden zwanger was, om het leven gebracht. Tengevolge daarvan is ook het leven van de ongeboren vrucht beëindigd. Eis officier van justitie 16 jaar Straf rechtbank 16 jaar Geen TBS
BESCHERMING ONGEBOREN VRUCHT Artikel 296 Sr Afbreking zwangerschap Tenzij, conform Wet Afbreking Zwangerschap Abortus (behandeling) Lid 1 - maximaal 4 jaar Abortus met dood vrouw Lid 2 - maximaal 6 jaar Abortus zonder toestemming vrouw Lid 3 - maximaal 12 jaar Abortus zonder toestemming en met dood vrouw Lid 4 - Maximaal 15 jaar
BESCHERMING ONGEBOREN VRUCHT Rb Den Haag 31/01/2008 LJN BC3182 Verdachte geschorst bij eerste raadkamer Kort geding tot stopzetting vervolging Abortus toegestaan tot 22 weken Vrouw zeker 26 weken zwanger Vrouw wijkt uit naar Barcelona Voormalige vriend doet aangifte Waar is mijn kindje gebleven?
BESCHERMING ONGEBOREN VRUCHT Onrechtmatige daad, want vervolging zonder grond Geen dubbele strafbaarheid want bescherming ander rechtsgoed Gezien groot verschil in strafmaximum 1 jaar in Spanje tegenover 9 jaar in Nederland Ongeboren vrucht wordt in Spanje niet gelijkgesteld aan levend mens
BESCHERMING ONGEBOREN VRUCHT Spanje kent voor abortus ruimere rechtvaardigingsgronden Niet alleen fysieke gesteldheid, maar ook mentale gesteldheid Voorzieningenrechter wijst vordering af Nederlandse vrouw had in Engels gesprek met Spaanse psychiater over resultaat "Goldberg-Test"
BESCHERMING ONGEBOREN VRUCHT Hof Amsterdam 19/06/2007 LJN BA7763 Klacht niet-vervolging (artikel 12 Sv) Lichamelijk onderzoek 100% controle Risicoprofiel met "objectieve" criteria Veelvuldig reizen van en naar Suriname Niet aankijken douanier Kauwen snoepje
BESCHERMING ONGEBOREN VRUCHT Onderzoek holtes lichaam Broek laten zakken (tegenover twee dames) Anus en vagina laten zien Met (eigen) handen in holtes "pieren" Vervaardigen bodyscan Blouse naar boven en broek naar beneden Door heer plat tegen apparaat geduwd Door heer hard in buik en zij geduwd "om de bolletjes te laten zakken"
BESCHERMING ONGEBOREN VRUCHT Onderzoeken leveren geen bolletjes op Vrouw heeft hevig bloedverlies met stolsels die op kleine stukjes vlees lijken Oordeel van geraadpleegde huisarts: komt door verlies vrucht (van ongeveer 3 cm)
BESCHERMING ONGEBOREN VRUCHT Gehandeld volgens geldende procedure Geen causaal verband Voldeed aan "objectieve" criteria Zwangerschap niet gemeld Afdrijving vereist veel kracht *) Uit scan blijkt niet van zwangerschap Spontane miskraam is niet ongewoon *) *) Volgens door OM geraadpleegde arts
BESCHERMING ONGEBOREN VRUCHT Hof gelast gerechtelijk vooronderzoek Opmerkingen door OM geraadpleegde arts zijn te algemeen (geen onderzoek vrouw) Door vrouw geraadpleegde huisarts had ook gehoord moeten worden
KINDERONTVOERING Artikel 11 IVRK Maatregelen tegen kinderontvoering Artikel 279 Sr Onttrekking gezag Artikel 280 Sr Geheimhouding verblijfplaats Artikel 281 Sr Schaking (wegvoering om bezit te verzekeren)
KINDERONTVOERING Rb Utrecht 10/10/2008 LJN BG0146 4-jarig kind (meisje) Vader en moeder beide gezag Vader, moeder en kind naar Egypte Vader met kind door naar familie in Soedan Vader en moeder zonder kind naar Nederland Moeder doet na drie maanden aangifte Centrum voor Internationale Kinderontvoering
KINDERONTVOERING Raadsman: Beide hebben gezag Kind bij familie in Soedan Moeder heeft toestemming gegeven Moeder heeft niet onverwijld aangifte gedaan Partijen wilden zelf te zijner tijd ook naar Soedan
KINDERONTVOERING Rechtbank: Geen toestemming moeder Uit bedrijfsprocessensysteem politie blijkt dat moeder (eens) eerder tegenover politie heeft verklaard dat vader heeft gedreigd dochter mee te nemen naar familie in Soedan. Verklaring vader ongeloofwaardig
KINDERONTVOERING Aangifte zou op zich hebben laten wachten wegens advies advocaat moeder Toen aangifte was gedaan vrijwel dagelijks contact tussen moeder en Centrum voor Internationale Kinderontvoering
KINDERONTVOERING 5 jaar gevangenisstraf voor vader Band tussen moeder en kind is van nature sterkst denkbare band tussen twee mensen Dochter zal elke dag beetje meer van moeder vervreemden Aldus bezien dringt zich beeld op van zeer langdurig stervensproces
KINDERONTVOERING Rb Alkmaar 18/03/2008 LJN BC8025 Voorbereiding onttrekking Mes (in auto) Verrekijker (in auto) Notitieboekje (in auto) Plattegrond van Den Helder Overzicht basisscholen Den Helder Spreekt scholieren op schoolplein aan Visitekaartje Stichting Kinderontvoering
KINDERONTVOERING Aan begin schooljaar vernam ik dat er in groep 4 een jongen was op wie moest worden gelet. Ik zag dat er een groepje jongens van groep 4 met een man stonden te praten. Ik zag dat de man erg op de jongen leek. Ik vertrouwde het niet. Toen man weg liep...
KINDERONTVOERING Ik wilde verblijfplaats zoon achterhalen. Meevoeren zou onverstandig zijn, omdat er volgende maand zitting plaatsvindt. Voorlopige voorziening bepaalde dat zoon aan mij toekwam, maar mijn vrouw weigerde voorlopige voorziening uit te voeren. Via politie heb ik overdracht van zoon geprobeerd te bereiken, maar politie zei dat ze me niet konden helpen zonder verblijfadres van zoon.
KINDERONTVOERING Het feit dat ik wist waar mijn zoon op school zat, was op dat moment voor mij voldoende. Rechter-commissaris overhandigt man recent rapport kinderbescherming. Handhaving huidige situatie Ondertoezichtstelling Omgang onder begeleiding
KINDERONTVOERING 6 maanden gevangenisstraf voor vader + EUR 1.000 schadevergoeding voor slachtoffer Leugenachtige verklaring Wilde meer weten dan alleen verblijfplaats Niet meteen politie over verblijfplaats ingelicht Sprak alleen met scholieren en niet met docenten
MINDERJARIGE EN ZEDEN Artikel 244 Sr "Vrijwillig" seksueel binnendringen < 12 Maximaal 12 jaar (ongeacht klacht) Artikel 245 Sr "Vrijwillig" seksueel binnendringen 12-16 Maximaal 8 jaar (ongeacht klacht) Artikel 245 Sr "Tegen betaling" seksueel binnendringen 16-18 Maximaal 4 jaar (ongeacht klacht)
MINDERJARIGE EN ZEDEN Artikel 34 IVRK Maatregelen tegen seksuele exploitatie HR 04/01/2005 LJN AR5741 Seksuele handelingen vanaf 16 Seksuele exploitatie vanaf 18 Klacht minderjarige plaatsgemaakt voor hoorrecht minderjarige (artikel 167a Sv)
MINDERJARIGE EN ZEDEN Tekst & Commentaar Strafrecht "Wens slachtoffer om niet te vervlogen staat ontvankelijkheid Openbaar Ministerie niet in de weg." Rb Groningen 21/12/2007 LJN BC0860
MINDERJARIGE EN ZEDEN 13-jarige meisje(s) 20-jarige jongen(s) Met proefverlof uit Den Engh Meermalen seksueel contact Gezien leeftijdsverschil geen sprake van vrijwilligheid Van bedreiging niet gebleken Geen gevangenisstraf, maar taakstraf
MINDERJARIGE EN ZEDEN Verschil 244 (< 12) en 245 (12-16) Sr bestaat uit: Strafmaximum Mogelijkheid huwelijk en met name Beleidsvrijheid Openbaar Ministerie Beoordelingsvrijheid rechter
MINDERJARIGE EN ZEDEN Hof 's-Gravenhage 21/11/2007 LJN BB9138 Meisje van 14 jaar Jongen van 17 jaar Wederzijds stapelverliefd Zevenmaal vrijwillig seks Overtreding 245 Sr?
MINDERJARIGE EN ZEDEN Ontuchtig karakter kan ontbreken... 1 Gering leeftijdsverschil 2 Affectieve relatie 3 Geen ondergeschikte positie 4 Geen onvrijwillige handelingen Wetgever heeft niet gewenst dat ouders optreden tegen een ongewenst vriendje of vriendinnetje van zoon of dochter
MINDERJARIGE EN ZEDEN Rb Groningen 01/04/2009 LJN BH9326 55-jarige opzoek naar kerstboom Ziet twee meisjes bij tankstation Zeer uitdagend gekleed Wat doen jullie hier? Willen jullie mee? Spelletje spelen? Seks?
MINDERJARIGE EN ZEDEN Tankstation openbare plaats Toegankelijk voor beneden 16 jaar Meisjes blijken 15 en 16 jaar te zijn Schending eerbaarheid (artikel 239 Sr) Raadsman mr R.J. Skála Primair niet-ontvankelijkheid Meisjes als betrokkenen gehoord Geen uitdrukkelijke aangifte meisjes
MINDERJARIGE EN ZEDEN Rechter Artikel 239 Sr vereist geen klacht evenmin uitdrukkelijke aangifte Subsidiair ontslag rechtsvervolging Niet kwetsend bij normaal schaamtegevoel Opzet niet gericht op schending eerbaarheid Enkel vaststelling of sprake was van prostitutie Rechter EUR 300 boete
MINDERJARIGE EN ZEDEN Rb Roermond 26/01/2009 LJN BH0990 Voetbaltainer met 14 jongens van 10-12 jaar Lengte meten Gewicht wegen Stethoscoop op rug Stethoscoop op borst En even op vuist blazen ...
MINDERJARIGE EN ZEDEN 1 Toetsing aan Aanwijzing Opsporing en Vervolging Seksueel Misbruik (Stcrt 2005, 17) Deskundigheid officier van justitie Deskundigheid opsporingsambtenaren Vooraf informatief gesprek Procesverbaal informatief gesprek Schriftelijke opname aangifte Audio-opname aangifte Studio-opname jonge kinderen Kwaliteit (inhoud en weergave) verhoren?
MINDERJARIGE EN ZEDEN 2 3 4 5 6
Bewijsuitsluiting wegens Salduz Verklaring verdachte verder onbetrouwbaar Voor elk verwijt feitelijk één getuigenverklaring Andere verklaringen niet uit eigen waarneming Louter handelen in strijd met sociaal-ethische norm geen ontucht (Rb Breda 04/04/2008 LJN BC8601). 7 Geen aanwijzingen voor dieperliggende pedoseksuele geaardheid (Rb Rotterdam 09/05/2008 LJN BD3916).
MINDERJARIGE EN ZEDEN Rechtbank Modus operandi zo kenmerkend dat die doorslag geeft voor overtuiging (vervat in nader te noemen bewijsmiddelen) 30 maanden met proeftijd van 5 jaar - 18 maanden onvoorwaardelijk - 12 maanden voorwaardelijk
MINDERJARIGE EN ZEDEN Rb Roermond 16/02/2009 LJN BH7427 en BH7431 Twee 13-jarige jongens Bieden kleuters geld aan voor - elkaar bij billen te pakken - elkaar kusjes geven Opname met mobiele telefoon Voorlichtingsavond voor verontruste ouders
MINDERJARIGE EN ZEDEN Officier van justitie: Aanzetten tot ontuchtige handelingen Artikel 248b Sr Grote onrust veroorzaakt
MINDERJARIGE EN ZEDEN Raadsman: Onrust grotendeels door school gecreëerd Avond tegen advies politie georganiseerd Kleuters hebben het als spelletje beschouwd Volwassenen hebben het geproblematiseerd Ouders van een kind wilden geen aangifte Dit kind heeft geen last van gebeuren
MINDERJARIGE EN ZEDEN Rechter: Bij beslissing tot vervolging minderjarige moet grootstmogelijke zorgvuldigheid betracht worden. Officier van justitie is tot dagvaarding overgegaan zonder eerst zelf filmbeelden te bekijken en zich van ernst gedragingen te vergewissen. Niet-ontvankelijkheid Openbaar Ministerie wegens schending strijd met artikel 3 en 40 IVRK.
MINDERJARIGE EN ZEDEN Artikel 3 IVRK Bij alle maatregelen betreffende kinderen vormen belangen kind eerste overweging Geldt niet alleen voor rechter, maar ook voor Openbaar Ministerie Artikel 40 IVRK Geeft regels voor jeudstraf(proces)recht
MINDERJARIGE ALS GETUIGE Hof Arnhem 26/02/2008 LJN BC5168 Mr M.M.A.J. Goris Advocaat wil getuige op zitting horen Rechtbank Almelo wijst verzoek toe Officier van justitie verlaat zaal Verklaren in bijzijn verdachte te emotioneel Niet-ontvankelijkheid Openbaar Ministerie Flagrante schending goede procesorde Officier van justitie in hoger beroep
MINDERJARIGE ALS GETUIGE Hof Arnhem: Rechtbank had onderzoek niet mogen voortzetten Gelegenheid voor vervanging moeten geven Onderzoek eerste aanleg nietig Advocaat: Officier van justitie heeft einduitspraak uitgelokt om feitelijk in beroep te komen tegen besluit waartegen geen beroep openstaat
MINDERJARIGE ALS GETUIGE Het Recht van Binnen Psychologie van het Recht Onder redactie van P.J. van Koppen Gebonden editie circa EUR 50 bij Kluwer Verklaring minderjarige betrouwbaar? Dr G. Wolters (Universiteit Leiden)
MINDERJARIGE ALS GETUIGE Deskundige weet meer dan gewoon mens Hanteert (wetenschappelijke) methode Deskundige verantwoord methode Geeft accuratesse aan Wanneer rapport wordt geanalyseerd, dan blijkt veel waarde te worden gehecht aan "spontaniteit", "detaillering" en "consistentie". Sluit aan bij twee van drie sleutelwoorden van Undeutsch-hypothese
MINDERJARIGE ALS GETUIGE Undeutsch-hypothese uitgewerkt tot CBCA (Criteria Based Content Analysis) Binnen de Undeutsch-hypothese of de CBCA geldt dat een kind dat een glad verhaal vertelt, minder betrouwbaar is daar de verklaring mogelijk is ingestudeerd (en dus niet meer spontaan is).
MINDERJARIGE ALS GETUIGE Op Undeutsch-hypothese en CBCA bestaat kritiek Methoden hebben teleurstellende accuratesse Twee van drie gevallen foutieve uitkomst Methoden kunnen van iedere verklaring Vergelijk: Van Koppen pagina 526.
MINDERJARIGE ALS GETUIGE Zelfs ingeval deskundige zich van andere methode heeft bediend en deze methode betrouwbaarder zou zijn, dan blijft accuratesse twijfelachtig. Psychologie heeft afgelopen jaren namelijk niet zodanig grote vooruitgang geboekt dat verwacht mag worden dat accuratesse veel beter is. Opvallend aan rapport is ...
MINDERJARIGE ALS GETUIGE Geen beeld gevormd minderjarige getuige Weet eigenlijk niet meer dan geboortedatum Deskundige weet eigenlijk niets van: - verbale vaardigheden - emotionele ontwikkeling - intelligentie niveau - sociale omgeving Niet beschikte over volledige procesverbaal.
MINDERJARIGE ALS GETUIGE Geen commentaar geeft op wijze waarop verhoren zijn verlopen. Is er daadwerkelijk sprake van "spontaal" verhaal of vanuit regiekamer "geregisseerd" verhaal?
MINDERJARIGE ALS GETUIGE Wie in www. rechtspraak .nl zoekt op "CBCA", komt drie treffers tegen, waaronder het herzieningsverzoek in de "Schiedammer Parkmoord". Waarbij contra-expertise door Van Koppen werd afgedaan als een afwijkend oordeel (en niet als een nieuw feit dat tot herziening kon leiden). Vergelijk: HR 07/09/2004 LJN AQ9834.
MINDERJARIGE ALS VERDACHTE Recht op consultatie voorafgaand verhoor Recht op bijstand advocaat tijdens verhoor Bijstand is meer dan aanwezigheid Vereist vorm van communicatie De vraag dringt zich op in hoeverre een minderjarige afstand van deze rechten kan doen.
MINDERJARIGE ALS VERDACHTE Immers, het recht maakt verschil tussen minderjarigen en meerderjarigen, omdat minderjarigen niet altijd kunnen overzien wat ze doen. Zou een minderjarige niet eerst een advocaat moeten spreken om te begrijpen waarvan hij of zij afstand doet?
MINDERJARIGE ALS VERDACHTE Rb Den Haag 03/09/2009 LJN BJ7233 De verdachte heeft zich ook voor het antwoord op deze vraag op uitdrukkelijk advies van zijn raadsman beroepen op zijn zwijgrecht. De kinderrechter houdt het er daarom voor dat ... - door politie behoorlijk voorgelicht over rechten - bewust afstand van rechten gedaan
MINDERJARIGE ALS VERDACHTE Meeste juristen zijn civilisten Mogen niet huwen Mogen niet stemmen Mogen geen auto besturen Behoeven begeleiding jeugdreclassering Rechtshandelingen minderjarigen kunnen door ... worden bekrachtigd of vernietigd
MINDERJARIGE ALS VERDACHTE Rb Maastricht 06/07/2009 LJN BJ7670 Ontucht met minderjarige tussen 14-16 Voorafgaand eerste verhoor heeft verdachte geen advocaat gesproken. Tussen eerste en tweede verhoor spreekt verdachte met advocaat.
MINDERJARIGE ALS VERDACHTE Tijdens tweede verhoor wordt verdachte gevraagd wat hij gezegd heeft tijdens eerste verhoor. Hier wil verdachte niets aan toevoegen. De rechtbank leidt daaruit af dat verdachte bij zijn eerdere verklaring wil blijven. Deze is bruikbaar voor het bewijs.
MINDERJARIGE ALS VERDACHTE
MINDERJARIGE ALS VERDACHTE Rb Roermond 29/08/2007 LJN BB2205 Rb Roermond 06/02/2008 LJN BC3769 Bevel naar minderjarige, niet naar raadsvrouw Rechtbank: Belang kind voorop (artikel 3 IVRK) Speciale (wettelijke) voorzieningen vereist Wet DNA-Onderzoek bij Veroordeelden kent geen speciale voorzieningen voor minderjarigen
MINDERJARIGE ALS VERDACHTE Toezending bevel naar raadsvrouw kan wettelijke tekortkoming helen. Termijn begint te lopen zodra raadsvrouw kennis neemt van bevel.
LEERPLICHT Aanwijzing Strafrechtelijke Aanpak Schoolverzuim Richtlijn voor Strafvordering Strafrechtelijke Aanpak schoolverzuim Ouders Leerlingen Schoolhoofden
LEERPLICHT Artikel 489 Sv Toevoeging raadsman Bij eis officier van justitie Meer dan 20 uur taakstraf Meer dan EUR 115 boete Uitzondering zogenaamde kantonzaken
LEERPLICHT Ongeacht of de wet voorziet in de mogelijkheid om aan de verdachte een raadsman toe te voegen, geldt krachtens internationale verdragen dat een minderjarige verdachte in strafzaken recht heeft op (de toevoeging van) een raadsman. Strijd 6 EVRM Strijd 14 IVBPR Strijd 40 IVRK HR 30/06/2009 LJN BH3079 en NJ 2009, 349
LEERPLICHT De verplichting (tot toevoeging) geldt ongeacht het inkomen en vermogen van de ouders van de minderjarige verdachte in strafzaken. De afgifte van een toevoeging mag dus niet afhankelijk worden gesteld van het inkomen en vermogen van de ouders.
OUDERLIJK TUCHTINGSRECHT HR 04/10/2005 LJN AU1657 15-jarige dochter staat bij hangjongeren Vader wil dochter meevoeren Jongeren lachen vader uit Vader pakt dochter vast Dochter geeft vader klap Corrigerende tik vader Vlakke hand in gezicht Stekende pijn
OUDERLIJK TUCHTINGSRECHT Hof 's-Gravenhage 26/07/2004 LJN XX0000 Mishandeling begaan tegen kind EUR 100 boete
OUDERLIJK TUCHTINGSRECHT Hoge Raad: Oordeel gerechtshof dat niet kan worden gesproken van een handelen van vader dat vanuit opvoedkundig oogpunt zou kunnen worden verantwoord, is onjuist noch onbegrijpelijk.
AFSLUITING www.romelingh.com College Cursus | Aanmelden | Annuleren | Cursusaanbod | Cursusmateriaal www.romelingh.com/sheets/sheets-0054.pdf
