4
PERIODIEK BRANCHEMAGAZINE
L L A I A I C C E E P P S S
FHI, FEDERATIE VAN TECHNOLOGIEBRANCHES SEPTEMBER 2010, JAARGANG 19
JEANNOT KOK HOBRÉ INSTRUMENTS
“ZO WORD JE VAN DISTRIBUTEUR EEN ENGINEERING- EN SERVICEORGANISATIE”
van Schagen 18 Eric 'technologiemanifest
DSM en 20 AkzoNobel, Vanderlande bezoeken
cadeaubon voor Nederland'
Het Instrument
security 36 Cyber menens in process control
2
3
Inhoud
23
Haagse babbel
LED's play drums op HET Instrument
Ger Koopmans wil technologie en innovatie meer op agenda
Pauline Smeets 'redt' verregende golfmeeting
14 Schaarste aan grondstoffen en componenten hakt erin
Periodieken Interview
4
Kort nieuws
8 10
de directeur-eigenaar / oprichter zich aansloot. Een bijna net zo groot
Is er leven na FHI
12
zijn dan stuk voor stuk bijna steeds net zo groot, of net zo klein als die
Conjunctuur
17
HET Instrument 2010
20
Industriële Elektronica
24
Laboratorium Technologie 39
Enthousiasme rond beursspel Build Your Own Plant
De meeste FHI-bedrijven zijn klein. Veel bedrijven zijn lid geworden toen
Haagse Babbel
Industriële Automatisering 34
34
Kees Groeneveld aantal betreft Nederlandse vestigingen van internationale concerns. Die
redactioneel
10
Big is beautiful
eerdergenoemde dga-bedrijven. Dat komt omdat FHI is georganiseerd naar ‘de markt’. De verkooporganisaties vormden samen de vereniging vanuit de behoefte aan collectieve belangenbehartiging in de marketing. Naarmate de technologie zich ontwikkelde als markt, kwamen marketing en Research & Development korter op elkaar te opereren, in ‘kop/staartbedrijven’. Dat kan ook in relatief kleine bedrijven. En in de wereld van technologische innovatie werken we al sinds de zeventiger jaren vanuit het adagium ‘small is beautiful’ van de beroemde econoom Schumacher. De opkomst van de elektronica is erop gebaseerd, klein, snel, slagvaardig, gecombineerd met ondernemersgeest en hoog opleidingsniveau.
Medische Technologie
42
Boekbespreking
44
Cartoon
45
Personalia
46
‘We hebben vooral gezonde
Agenda
46
dikke bedrijven nodig’
Ledenkring
47
Maar…, al die kleine bedrijven hebben koopkrachtige vraag nodig. In Nederland hebben de technologiebranches zich ontwikkeld dankzij de aanwezigheid van grote, multinationale ondernemingen. Prachtig, in die zin is big echt beautiful.
Waarom vraagt FHI dan nu in haar technologiemanifest speciaal aandacht voor schaalverkleining in de technologie-economie? Niet om die schaalverkleining als zodanig, maar omdat het een onmiskenbare trend is. Multinationals leren door schade en schande dat zij bij een bepaalde schaal niet meer de groei kunnen realiseren die hun ‘shareholders’ eisen. Gelukkig ontstaan door ‘concentratie op corebusiness’ nieuwe middelgrote bedrijven, als spin-outs met groeipotentie en van de kleinere zelfstandige bedrijven groeit een aantal door. Maar per saldo neemt de gemiddelde grootte van de bedrijven die zich actief bezighouden met technologie af. FHI vraagt hiervoor aandacht juist omdat big so beautiful is. Overheid, brancheorganisaties, financiers en bedrijven zelf zullen eerst de trend moeten herkennen, dan de consequenties ervan overzien en vervolgens zodanig opereren dat met die consequenties rekening wordt gehouden. Als we blijven denken dat zes of acht CEO’s de hele Nederlandse economie onder controle hebben, dan gaat het echt mis. Het moet anders, om te
17
voorkomen dat we doorschieten en er straks niemand meer ‘big’ is. Big is beautiful, we hebben meer grote bedrijven nodig en dan vooral gezonde dikke bedrijven, niet echt corpulent, lijdend aan obesitas, maar gewoon big, flink, stevig.
¶
4
5
Jeannot Kok: c.v. het BedrIJf Hobré Instruments B.V. is een toonaangevende
“Zo word je van distributeur
een engineering- en serviceorganisatie”
internationaal opererende onderneming in de markt voor procesanalyse-technologie. De belangrijkste afnemers bevinden zich in de olieen gassector en de voedingsmiddelenindustrie. Contractors en ingenieursbureaus behoren
W
at gebeurt er als je aan bestaande gasanalyse-instrumenten eigen systeemcomponenten toevoegt waarmee je een in serie te bouwen concept ontwikkelt voor het procesgericht direct continu meten en analyseren? Je hebt een nieuw,
ook tot de klantenkring. Hobré ontwikkelt en
eigen product. Zo verging het Hobré, inmiddels specialist in het ontwerpen van sample conditioning systemen voor gas- en
vertegenwoordigt diverse fysische en chemische
vloeistofstromen in processen. “Van distributeur zijn wij een engineering- en serviceorganisatie geworden”, vertelt Jeannot
process analysers voor online toepassingen. Zij
Kok, algemeen directeur van Hobré Instruments, opgetogen. “We hebben met onze nicheproducten een mooie positie in de
heeft een uitgebreide inhouse know-how van
markt veroverd.”
geavanceerde sample conditioning systemen en complete analyserhuizen, die zij volgens internationale normen en klantenspecificatie bouwt. Om de best mogelijke after sales service na
Innovatie heeft het wonderbaarlijke vermogen de boel op z’n
weer van invloed is op de efficiency én op de uitstoot van
verkoop te verzekeren en om mogelijke stilstand
kop te zetten. In positieve zin. Succesvolle innovatie kan een
milieubelastende componenten zoals CO2 en NOX. De efficiency
te minimaliseren, houdt Hobré permanent een
bedrijf dwingen zijn markt en doelgroep te herdefiniëren. Dat
van het totale proces is medebepalend voor de kwaliteit van
uitgekiende voorraad aan van strategische
geldt dan eveneens voor de kernwaarden, de strategie en de
het product. De online metingen maken een directere sturing
reserveonderdelen. Het serviceteam
doelen. Bij Hobré doen ze daar niet moeilijk over. Terugblikken
van het proces mogelijk. Onze apparaten bevinden zich op
van Hobré verzorgt wereldwijd installaties en
over hoe van het een het ander kwam, kan altijd. Misschien
essentiële plaatsen in de raffinaderij en analyseren direct de
reparaties.
omdat analyseren het kernwoord is bij Hobré.
samenstellingen. Dat levert snelheid en continuïteit op en dus
aan het roer
Hoger rendement
Jeannot Kok is algemeen directeur van Hobré
Kok: “In 1978 zijn wij begonnen met de distributie van
Wobbe-index
Instruments B.V. en bestuurslid van de FHI-
analyseapparatuur uit de Verenigde Staten, bedoeld voor olie-
Een zeer belangrijke productlijn van Hobré Instruments
branche Industriële Elektronica. Daarnaast is hij
en gasmetingen. Gaandeweg zijn wij ons gaan toeleggen op
gaat onder de naam WIM Compas (Wobbe Index Analyzer)
ook managing director van Phoenix Megatronica
systemen die voor, na en tijdens het productieproces direct gas-
de wereld rond. WIM Compas bestaat uit verschillende
N.V. een high-tech bedrijf dat zich richt op test-
en vloeistofmetingen kunnen verrichten. We stapten dus de fase
analyse-instrumenten en -systemen voor de proces-, olie- en
en meetapparatuur en analysesystemen. Albert
in van het ontwikkelen en produceren van apparaten voor onder
gasindustrie. Kok: “Eigenlijk is de WIM Compas voortgekomen
Mouris is directeur Techniek bij Hobré.
andere gasanalyse.”
uit een vraag van de Gasunie naar het ontwikkelen van een
Albert Mouris, directeur Techniek, vult aan: “Bij bijvoorbeeld
online proces analyser voor het monitoren van de kwaliteit na
een raffinaderij worden de vrijkomende afgassen gebruikt
het mengen van verschillende gasstromen. Wij zijn daarmee aan
als brandstof voor andere procesinstallaties. Vaak is de
de slag gegaan en daaruit is uiteindelijk ons eigen product naar
samenstelling daarvan aan variaties onderhevig wat
voren gekomen. De werking van de WIM Compas is gebaseerd
efficiency en rendement.”
lees verder op pagina 6
door Paul van Nieuwenburg
6
7
Uiteraard kan een contractor kiezen voor
ontploffing veroorzaken. Deze apparatuur
Hobré en FHI
een oplossing die niet van ons is. Dat is
hebben we samen met NIZO Food Research
Als dynamisch technologiebedrijf speelt
een afweging die te maken heeft met geld
in Wageningen ontwikkeld.”
FHI ook een belangrijke rol voor Hobré. Kok: “Op juridisch en personeelsgebied en
en levertijd. Het is dus zaak zowel met
‘Met onze aanpak liggen wij voor op de concurrentie’
opdrachtgevers als met contractors een
Wereldwijde installatie
wat betreft de in- en verkoopvoorwaarden
goede relatie te hebben. Je kunt in deze
Een bedrijf dat wereldwijd handelt en
zijn er aanzienlijke voordelen te halen
business nooit op je lauweren rusten. Elke
een vooraanstaande positie inneemt op
uit het lidmaatschap. Ook het netwerk
opdracht - ook voor dezelfde klant - is een
het vakgebied moet natuurlijk ook aan de
is zeer nuttig, zo zijn er al diverse
competitie of aanbesteding. Daarom werken
basis sterk zijn. Kok: “Die basis steunt op
samenwerkingsverbanden ontstaan. Als
we vaak samen met distributeurs en
een verkoopafdeling die bestaat uit area
bestuurslid van de FHI-branche voor
lokale agenten.
managers wereldwijd en productmanagers.
Industriële Elektronica kan ik uiteraard
Uiteraard moet je je relaties goed onderhou-
ook gemakkelijk bepaalde zaken te berde
Distributeurs hebben een exclusieve status;
den, maar je mag ook nooit het praktisch
brengen om onze branche te helpen.
ze zijn bijzonder belangrijk omdat zij
operationele aspect uit het oog verliezen.
Daarnaast is de lobby in Den Haag over
gemakkelijk contacten kunnen leggen wat
Daarom hebben we een organisatie met een
convenanten een factor van belang. In
uiteraard goed uitwerkt voor het werven
eigen engineering-, ontwikkel- en produc-
dat licht bezien was het recente bezoek
van opdrachten. En mocht het nodig zijn,
tieafdeling waar ontwikkelaars - hbo en
van SP-kamerlid Sharon Gesthuizen prima
dan komen wij zelf even langs om bij een
academisch geschoold - en assemblage-
gepland. Het past mooi in het streven om
contractor het beslissingsproces positief te
medewerkers - mbo geschoold - werken.
de industrietak en de dynamiek daarvan
beïnvloeden. Je moet je wel realiseren dat
We zitten overigens in Purmerend en niet
op de kaart te zetten. Bovendien ben ik
een analysesysteem vaak een sluitstuk in
in bijvoorbeeld de Botlek, omdat Hobré
het project is. Het is eigenlijk als een tuin
hier van oudsher was gevestigd.
bij een nieuw gekocht huis. Je pakt binnen
We hebben kantoren in de
van alles aan en de tuin vormt het sluitstuk.
Benelux en steunpunten in de
moet enthousiasmeren
Gelukkig opereren wij in een markt die
UK, Scandinavië, en Thailand.
voor technologische
niet verzadigd is, daarnaast bestaat er een
Onze serviceafdeling telt vijftien
studie want er is een
grote vervangingsmarkt. En waar Hobré
man. Als een nieuw apparaat in
serieus gebrek aan goede
wereldwijd een stevige naam heeft
gebruik wordt genomen gaat er
techneuten. En die zijn in
kunnen opbouwen.”
een servicemedewerker heen om
de toekomst zeker nodig.
het in werking te stellen. Onze
Ook bij Hobré houden we
Smeuldetectiesystemen
apparaten zitten zo in elkaar dat
de blik toekomstgericht,
Het klantenspectrum blijkt wijder dan de
mocht zich een probleem voordoen,
olie-industrie. Mouris vertelt: “Hobré biedt
de klant dit – tot op zekere hoogte
meer dan de Wobbe-meting. We leveren
– zelf kan oplossen. Zo niet, dan gaat
ook apparatuur voor componentanalyse,
onze servicemedewerker op reis, wij
op de restzuurstofmeting na verbranding
van het staaldraad. Met de WIM Compas
het Purmerendse bedrijf altijd vanuit de
bijvoorbeeld de Hilase die het tunable laser/
hebben nog geen service units
die een maat is voor de Wobbe-Index.
monitort de fabrikant op elk moment op
probleemstelling van de klant. Hierin staat
akoestische meetprincipe gebruikt om op
in andere landen. Nieuwe
Die geeft de kwaliteit van het gas aan.
de gaskwaliteit. Vervolgens is het een
de oplossing centraal en niet het product
basis van geluidsgolven de samenstelling
medewerkers krijgen
Bovendien vergt het apparaat minimaal
kwestie van procesregeling waarmee
omdat elk apparaat wordt aangepast aan
van een gasstroom te bepalen. Deze
bij ons een gedegen
onderhoud waardoor ook een minimale
je de temperatuur en atmosfeer in de
de specifieke omstandigheden en eisen
apparatuur wordt toegepast voor continue
introductieprogramma
inzet van onderhoudsmensen of operators
oven constant houdt. Het principe van
van de klant. Hobré werkt niet altijd direct
kwaliteitsmetingen in gasstromen om
voorgeschoteld.
nodig is. IJking gaat automatisch en al
implementatie in het proces is voor al onze
voor een opdrachtgever. In de meeste
zeker te stellen dat aan bepaalde criteria
Deel hiervan is ook
naar gelang apparaat en gebruik, moet je
meetsystemen hetzelfde.
gevallen werkt het bedrijf via contractors,
en afspraken wordt voldaan. We zijn ook
een mentor die
engineeringsfirma’s die voor industriële
in andere branches actief, zoals bij het
niet alleen de
In omvang variëren de apparaten van
bedrijven complete fabrieken ontwerpen
toepassen van smeuldetectiesystemen
gespecialiseerde
cabinets ter grootte van een meterkast
waarin de analysesystemen hun eigen
in de voedingsmiddelenindustrie. Die
technologische
Mouris: “In Brazilië en in China gebruiken
tot analysestations van beton - met het oog
specifieke rol vervullen. “Met onze aanpak
apparaten worden bijvoorbeeld gebruikt bij
kanten, maar ook
fabrikanten van staaldraad aardgas bij hun
op veiligheid - van 5 x 3 x 2 meter en groter.
liggen wij voor op de concurrentie”,
de fabricage van melkpoeder, dat tijdens
het buitenland-
productie. Daar is de Wobbe Indexmeter
De gemiddelde productietijd bedraagt bij
vertelt Kok enthousiast. “De snelheid van
het droogproces tot verbranding kan komen.
aspect begeleidt.
een belangrijk instrument omdat de
ons een half jaar.”
onze meetapparatuur, dan hebben we het
Het smeuldetectiesysteem houdt continu
Wat overigens
over resultaat in een seconde tot enkele
in de gaten of tijdens het productieproces
opvalt is dat het
om de zes tot twaalf maanden preventief onderhoud plegen.”
kwaliteit van dat gas nogal wisselend is. Hitte en atmosfeer in de ovens kan dan
Elke opdracht competitie
seconden, valt niet te evenaren. En bedenk
een verhoogd CO-niveau optreedt in de
moeilijk is bekwaam
gaan fluctueren wat dus zijn weerslag
Belangrijk is de marktaanpak van Hobré. In
wel dat economisch gezien snelheid van
sproeidroogtoren. Die verhoging kan
personeel te vinden dat
kan hebben op de uiteindelijke kwaliteit
contact met een potentiële klant redeneert
doorslaggevende betekenis is.
leiden tot smeulen, tot brand en zelfs een
bereid is te reizen.”
Albert Mouris, directeur Techniek bij Hobré
van mening dat de overheid het onderwijs naar een hoger plan moet tillen en studenten
wij zien genoeg uitdagingen aan de horizon.”
¶
8
9
kort nIeuws kort nIeuws kort nIeuws kort nIeuws kort nIeu MKB-Nederland start proefproces advertentiefraude
Nieuwe ontslagsite voor werkgevers
Verzuim relatief laag bij FHI-leden
misleiding het enige punt is waarop zulke
Werkgevers kunnen voor informatie over het geven van ontslag
organisaties de mist ingaan, en juist dat is
terecht op de website www.gripopontslag.nl. Deze nieuwe
moeilijk te bewijzen. MKB-Nederland kan
ontslagsite is specifiek geschreven voor kleinere bedrijven. De
Het ziekteverzuim onder werknemers bij FHI-lidbedrijven
nu pas optreden tegen MKBinNederland
website is gelanceerd door de Nationale AdviesBalie. Juist het MKB
is relatief laag. Dit blijkt uit een brancherapportage over
omdat de organisatie de voorletters van
maakt kostbare fouten in ontslagaanvragen door gebrek aan kennis
de periode juli 2009 – juli 2010 van ArboNed, waarbij het
de werkgeversorganisatie onrechtmatig
en onvolledige dossiers, wat leidt tot onjuiste ontslagprocedures.
verzuim onder FHI-leden vergeleken is met het verzuim
gebruikt. De voorbereidingen van het proces
Uit cijfers van het UWV Werkbedrijf blijkt dat er jaarlijks duizenden
onder het gehele klantenbestand van ArboNed. Kortdurend
tegen de advertentiefraude zijn inmiddels in
ontslagzaken worden afgekeurd. Een ongeldige ontslagaanvraag
verzuim (tot en met zeven dagen) is bij FHI-leden goed
gang gezet. Als MKB-Nederland de zaak wint
verstoort de arbeidsverhouding, waardoor een werknemer alsnog
voor een verzuimpercentage van 0,8 procent tegenover 0,6
dan gaan ze nog veel meer bedrijven voor
vertrekt met een flinke ontslagvergoeding. www.gripopontslag.nl
procent binnen de gehele klantenpopulatie van ArboNed.
de rechter dagen. Mocht het proces negatief
helpt werkgevers dubbele kosten te voorkomen.
¶
Het middellange verzuim (8 tot 43 dagen) en het langdurend
uitpakken, dan wordt een krachtige lobby
verzuim (gelijk of groter dan 43 dagen) zijn respectievelijk
ingezet richting de politiek. Ook FHI krijgt
gelijk en lager (0,6 procent tegen 0,6 procent en 2,2 procent
regelmatig klachten binnen over misleidende
tegen 2,6 procent). Van de verzuimoorzaken heeft 64,8 procent
contracten. Zo waren er onlangs meldingen
een fysieke en 22,8 procent een psychische oorzaak. Bij de
over misleidende facturen van Office Direct
vorige brancherapportage, over de periode juli 2008 – juli
MKB-Nederland start een proefproces tegen
MKBinNederland is volgens de
24 en Teleinfobel BV. Zij sturen allebei
2009, bleken fysieke klachten in 58,1 procent van de vervallen
advertentiefraude. Het is volgens de orga-
brancheorganisatie een van de vele
aanbiedingen rond die verdacht veel lijken op
de oorzaak te zijn. Psychische klachten voor 33 procent.
nisatie echter lastig om advertentiefrau-
kwaadwillige bedrijven die ondernemers
een factuur. Het Steunpunt Acquisitiefraude
ArboNed is een landelijke arbodienst met een breed aanbod
deurs voor de rechter te krijgen.
langlopende advertentiecontracten
schat dat ondernemers jaarlijks voor zo’n
aan arbodienstverlening. FHI-leden krijgen bij de organisatie
aansmeert. Het is echter lastig om ze
€ 400 tot € 500 miljoen euro de dupe zijn van
vier procent korting op al hun diensten.
voor de rechter te krijgen, omdat bewuste
advertentiefraude. ¶ Contact: Andreas Meijer,
[email protected], (033) 465 75 07.
Kredietgarantieregelingen blijken te werken Zowel de GO-regeling (Garantie Ondernemingsfinanciering) als de BMKB (Borgstellingsregeling MKB) blijken nu goed te werken. Volgens
overheid belooft duurzaam in te kopen en snel te betalen
Werkgevers verdeeld over werkkostenregeling Nederlandse werkgevers blijven zeer ver-
wordt de nieuwe regeling ingevoerd. Door
het ministerie van Economische Zaken is het aantal MKB-bedrijven dat
Sinds 1 januari van dit jaar zijn overheden verplicht
deeld over de werkkostenregeling. Zo’n
de werkkostenregeling kunnen werkge-
gebruikmaakt van de BMKB in de eerste helft van 2010 met zestig procent
duurzaam in te kopen. Producenten worden hiermee
veertig procent staat te popelen om de
vers maximaal 1,4 procent van het totale
gestegen naar 1657. De garantiedrempel voor kredieten tot € 250.000,- werd
gestimuleerd om milieubewust te innoveren.
regeling toe te gaan passen. Ongeveer
fiscale loon (de 'vrije ruimte') besteden aan
recent verhoogd van vijftig naar tachtig procent. Voor het meerdere, tot drie
De inkopende partij mag in dit kader niet alleen
vijfendertig procent ziet de regeling liever
onbelaste vergoedingen en verstrekkingen
miljoen euro, blijft de helft gegarandeerd.
kijken naar de prijs, maar ook naar een aantal
gaan dan komen. Dat heeft volgens BDO
voor hun werknemers. Over het bedrag
duurzaamheidscriteria. Een goed beheer van het
Accountants alles te maken met de ver-
boven de vrije ruimte betalen werkgevers
Ook de GO-regeling biedt banken de mogelijkheid om nieuwe leningen te
verantwoord ophalen en verwerken van afgedankte
schillende effecten die de werkkosten-
loonbelasting in de vorm van een eindhef-
verstrekken met een garantie van vijftig procent door de overheid.
elektrische en elektronische apparatuur, zoals voor
regeling in verschillende bedrijven/
fing van tachtig procent. Daarnaast kun-
Het minimum van een GO-verstrekking bedraagt
FHI-leden wordt uitgevoerd door de Stichting
sectoren teweegbrengt.
nen werkgevers bepaalde zaken onbelast
1,5 miljoen euro. Per onderneming kan maximaal
RTA, kan in dat kader een belangrijke rol spelen
150 miljoen euro aan leningen onder de
(Contact: Joas van Lent,
[email protected],
Bedrijven die hun kaderpersoneel aande-
gebruik te maken van de gerichte vrijstel-
GO uitstaan.
www.stichtingrta.nl).
len gerelateerde beloningen toekennen,
lingen.
blijven vergoeden of verstrekken door
profiteren van de tariefvoordelen die de VNO-NCW en MKB-Nederland hebben
Het ministerie van Economische Zaken heeft recent
regeling biedt. De zakelijke dienstverle-
Meer informatie is te vinden op
de ministeries van Economische
aangekondigd dat alle facturen door de rijksoverheid
ners gruwen van de bonnenadministratie
www.belastingdienst.nl
Zaken en van Financiën gevraagd
voortaan uiterlijk binnen dertig dagen moeten zijn
die zij voor bijvoorbeeld de autokosten
de garantieregelingen ook in
betaald. Tot nu toe was dat bij driekwart van de
moeten gaan bijhouden. Zo geldt voor elke
2011 beschikbaar te houden. ¶
uitstaande rekeningen bij de overheid het geval. Het
sector en elk bedrijf dat de gevolgen fors
inkoopvolume van de rijksoverheid wordt geschat op
uiteen kunnen lopen. Per 1 januari 2011
zo’n veertig miljard euro. ¶
¶
Bron: BDO
¶
10
Haagse Babbel
11
‘Wel een Kamercommissie voor dierhouderij, maar niet voor innovatie, het blijft bijzonder’ Ger Koopmans is Tweede Kamerlid voor het CDA
L
imburger Ger Koopmans is sinds
Tweede Wereldoorlog en dan zou het heel
passende arbeidskrachten, waardoor de
maar dat zijn er nog steeds veel te veel.
en innovaties die ze met elkaar willen
Wij hebben soms wel het idee dat het
2002 lid van de Tweede Kamer
vreemd zijn als niemand vanuit de politiek
economische groei wordt afgeremd.”
Hetzelfde probleem zie je in de universitaire
aanjagen bij aanbestedingen. Dat is een
voor het parlement moeilijk is om op de
wereld. Daarnaast zijn er op dit moment
hele moeilijke. Want we komen toch in een
juiste plek de vinger te leggen, met allerlei
Wat kan de overheid hieraan doen?
nog specifiekere problemen, zoals dat er
tijd dat geld nog schaarser wordt dan wat
ambtenaarapparaten die gelinkt moeten
voor het CDA. Met Signalement praat
daar scherp mee bezig is.”
hij onder meer over de rol van het ministerie van Economische Zaken en
Zou EZ niet juist versterkt moeten
“Flexibeler arbeidsmarktbeleid, van het
nog veel te weinig mensen kiezen voor een
het al was.
worden door weet ik wie allemaal…
het instellen van een gedragscode ter
worden?
ontslagrecht tot slimmer met re-integratie
bètastudie. En daarom is het van belang dat
En dan kun je wel gemakkelijk zeggen
“Dat is voor een deel ook zo. Tegelijkertijd
beperking van inkoopmacht.
“Ja, zou best kunnen. Want als we in
omgaan. We hebben nog steeds een veel
universiteiten daar mee aan de slag gaan.
prijs mag niet het enige criterium zijn, de
staat elk Kamerlid open voor elke
Nederland in de toekomst willen overleven
te groot aantal mensen die het wel zou
Dat er meer specialisme komt, niet te veel
rekening moet wel betaald worden. En
betrouwbare en eerlijke informatie.
met de huidige welvaart, zullen we
kunnen maar nog niet willen. Daar moeten
bulkopleidingen.”
dat wordt dus een hele spannende, dat
Misschien moeten we als Kamer ook nog
De VVD wil de ministeries van
harder, langer en slimmer moeten gaan
we stappen ondernemen, het hele sociale
eens een keer nadenken hoe we in de
Economische Zaken, Sociale Zaken en
werken. Harder en langer zullen we via
zekerheidsstelsel moet prikkelender
komende periode technologie en innovatie
een gedeelte van het ministerie van
de wetgeving mogelijk moeten maken.
gemaakt worden.”
Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid
Slimmer, dan hebben we te maken met de
onderbrengen in een ministerie van
FHI-branches, daar kan de technologie een
Wij ervaren dat het aan de onderkant
Ondernemerschap. Hoe kijkt u aan tegen
rol in spelen. We zien eigenlijk twee grote
dweilen is terwijl wij vanuit de branche
zo’n reshuffeling van EZ?
problemen die eraan komen. Eerst moeten
natuurlijk heel veel behoefte hebben om
“Tot op heden zijn we alleen op het punt
we zorgen dat de welvaart op peil blijft door
aan de bovenkant te trekken, op hbo en
dat er een ministerie van Veiligheid moet
harder te gaan werken. En twee: door de
wo-niveau… mensen naar boven trekken…
Maria van der Hoeven heeft het
we niet met elkaar toegroeien naar een
komen. Dus een koppeling van Justitie en
demografische ontwikkelingen komt er een
“Ja, maar we hebben met elkaar een
bedrijfsleven gevraagd mee inhoud te
systeem waarbij alleen maar bestaande
Binnenlandse zaken. En ik denk dat er in
enorm tekort aan arbeidskrachten.
collectief probleem dat betekent dat je aan
geven aan een gedragscode om oneigenlijk
goedkope bulktechnologie ingezet wordt
alle kanten aan de slag moet, ook aan de
gebruik van inkoopmacht tegen te gaan.
internationaal opzicht ook nagedacht kan
‘De WBSO, dat is gewoon een goede regeling’
echt op de agenda krijgen. Het blijft bijzonder dat we in deze Kamer wel gaan besluiten dat er een themacommissie Dierhouderij komt, maar dat er geen themacommissie Innovatie is, terwijl we in Nederland, ik begon er al mee, harder, langer en slimmer moeten gaan werken.” ¶
en er geen zoektocht meer is naar nieuwe
In de Tweede Kamer houdt Ger Koopmans
worden over een bundeling, maar voor de
Het is eigenlijk heel bijzonder dat we zelfs
onderkant. De Wajong moet bijvoorbeeld
Welke mogelijkheden ziet u voor kleine
slimme dingen. Dat zou natuurlijk slecht
(CDA) zich onder andere bezig met landbouw,
rest hebben we daar nog geen keuze in
tijdens de economische crisis een daling
beëindigd worden. Er worden veel te veel
partijen om zich te wapenen tegen
zijn. Daarom ben ik ook wel blij, meer
milieubeleid en deregulering en vermindering
gemaakt. Ik denk dat een departement dat
van de werkloosheid zien. Dat is fijn, maar
talenten te vroeg afgeschreven. Dat begint
feitelijke inkoopmonopolies?
vanuit een andere optiek, dat wij vanuit ons
van administratieve lasten. Daarnaast is hij
zich met economie bezighoudt volstrekt
het is ook een voorwaarschuwing. Als wij
al met schoolverlaters zonder diploma
“De bagatelregeling helpt al iets. Een lagere
verkiezingsprogramma en de doorrekening
algemeen woordvoerder voor de CDA Tweede
noodzakelijk blijft. Nederland zit in de
weer economische groei krijgen, dan zullen
die er veel te veel zijn. Gelukkig is dit de
rente helpt. Overheden moeten daarnaast
van het CPB meer impuls geven aan de
Kamerfractie op het terrein Verkeer en
grootste economische crisis sinds de
we heel erg snel een tekort krijgen aan
afgelopen periode een stukje afgeremd,
ook veel meer nadenken over kwaliteit
WBSO. Dat is gewoon een goede regeling.”
Waterstaat.
door Kees Groeneveld en Eliza van den Anker
12
13
Is er leven na fhI?
‘Vaststellen of wapensystemen en munitie veilig zijn’ Peter van Harmelen
V
an geweerschoten en harde knallen kijkt Peter van Harmelen niet raar op.
ze soms niet geven. Dat betekent dan dat
Veel bedrijven onderschatten nog steeds het belang van een
We spreken met een luitenant-kolonel, hoofd van de afdeling Beproevingen
we zelf zo’n test uit gaan voeren om vast
organisatie als PLOT. Kijken alleen naar de kosten en zien niet
Wapensystemen en Munitie van het Defensie Munitiebedrijf. Van Harmelen
te stellen wat nou het resultaat is van een
direct de voordelen. Men moet zich bewust zijn dat de kosten
werkte al bij Defensie toen hij met Harro Jansen en Garmt Grommers het
bepaalde belasting. Geeft een fabrikant wel
van het testen tijdens de ontwerpfase van een product, op
initiatief nam tot oprichting van het Platform Omgevingstechnologie (PLOT). De
testdocumenten, maken we een analyse van
langere termijn dubbel worden terugverdiend. Dat zie je ook
mannen kwamen uit bij FHI met de vraag of de federatie dat platform van de
dat rapport. Aan het eind van zo’n rapport
bij ons. Testen kost tijd en geld. Maar als je nu test, haal je de
grond wilde trekken. Van Harmelen vertelt over het hoe en waarom van die stap
krijg je dan een aanbeveling. Als het gaat
kinderziektes eruit voordat ze chronisch worden.”
in 1995, maar ook over zijn huidige functie en wat hij nog in de toekomst wil
om munitie, moet bijvoorbeeld vastgesteld
bereiken.
worden of het veilig en geschikt is voor het gebruik (voor zover munitie ‘veilig’ kan
‘Succesvol kennisnetwerk’
“Ik kwam in 1989 als junior projectleider
voorzitter. Nog steeds is Van Harmelen
zijn, red.). Dan roepen wij bijvoorbeeld dat
bij deze afdeling werken”, vertelt Van
actief op de afdeling Beproevingen
het wapen en de munitie onder die en die
Harmelen. “We misten toen het contact
Wapensystemen en Munitie. Inmiddels
omstandigheden gebruikt kunnen worden.”
met het bedrijfsleven. We hadden
ongeveer één jaar als afdelingshoofd.
gebrek aan kennis op het vakgebied van
“Wat wij doen is onder andere
Aangezien de afdeling Beproevingen
binnen de industrie wordt gecreëerd. Als doel voor onze
omgevingsbeproevingen, met name omdat
productverificatie”, vertelt hij. “Als je praat
Wapensystemen en Munitie nog steeds
organisatie zie ik de komende tijd behoefte aan een nauwere
verschillende mensen weggingen. Dan ga je
over wapensystemen moet je natuurlijk
lid is van PLOT, komt Van Harmelen nog
samenwerking met universiteiten en kennisinstellingen zoals
praten met vakbroeders buiten Defensie en
wel weten of een wapen veilig is, inclusief
regelmatig over de vloer bij de vereniging.
TNO. We willen hier een aantal stagiaires per jaar hebben
na een aantal jaren was PLOT een feit.”
munitie. Daartoe doorlopen wij een
“PLOT is onder meer opgericht om kennis
rondlopen. Waar uiteindelijk PLOT ook weer zijn voordeel
uitgebreid proces van beproevingen. Dat
op het gebied van testen en alles wat daar-
mee kan doen. We willen bijvoorbeeld gaan kijken hoe we
Van Harmelen was de eerste voorzitter
doen we nu bijvoorbeeld voor tanks van de
mee samenhangt te delen en te verspreiden.
de testduur kunnen verkorten. Daar hebben we allemaal
van het in 1995 opgerichte Platform
landmacht of voor een boordkanon van een
Je merkt dat dat is aangeslagen”, vertelt
heel mooie ideeën over, maar of dat in de praktijk allemaal
Omgevingstechnologie. “In 1998
F16. Op basis van het gedachte gebruik,
Van Harmelen. “Dat kennisnetwerk
uitvoerbaar is, dat moet onderzocht worden.
ging ik binnen Defensie een andere
dat wordt vastgelegd in een document,
is echt een succes. Hoewel je je kunt
Het is in elk geval onze doelstelling voor de komende drie jaar.
functie bekleden. Ik ben toen gestopt
maken wij een testprogramma. Vervolgens
afvragen waarom het aantal leden nog
En dan houdt het militaire deel voor mij zo’n beetje op, want
als voorzitter vanwege mogelijke
vragen wij allerlei testdocumenten op.
tamelijk beperkt is, terwijl er nog veel
over vier jaar ga ik met pensioen. Mijn target is dat dit voor die
belangenverstrengeling”, vertelt de oud-
Soms krijgen we ze niet; fabrikanten willen
meer bedrijven actief zijn op dit gebied.
tijd van de grond is.” ¶
door Eliza van den Anker
Van Harmelen ziet graag dat PLOT in de toekomst groter wordt. “Het zou mooi zijn als er een nog breder draagvlak
14
15
FHI-golftournament 2010 was voor bikkels
editie, elk jaar gepland op de laatste donderdag
Zo gezegd zo geschreven...
van augustus. Vrijwel elk jaar betekende dat prachtig mooi weer. Één keer eerder, in 1999, werd er ook in de regen gespeeld, op de baan in Numansdorp. Nu viel er op 26 augustus op één dag net zo veel regen als normaal in de hele maand augustus. Er werd ’s morgens veel gebeld, ‘gaat het nog door?’. ‘Alleen voor bikkels’ was het FHI-antwoord en iedereen
“The Stone Age came to an end not because we had a lack of stones, and the oil age will come to an end not because we have a lack of oil.” Sheikh Ahmed Zaki Yamani, voormalig minister van olie van Saoedi-Arabië en OPEC woordvoerder in The Telegraph, 25 juni 2000
kwam naar Lieren! Dat er toch nog gespeeld
Tweede Kamerlid Pauline Smeets van de PvdA reikt de wisselbeker uit aan winnaar Arie Rolloos, Rolloos Systems
van Rolloos Systems. Hij kwam uit op 38
kon worden was voor een belangrijk te deel te
stablefordpunten op basis van handicap 13
danken aan de kwaliteit van de Lierense baan,
en ¾ handicap verrekening.
De Scherpenbergh.
Politica Pauline Smeets, lid van de Tweede
Dat de organisatie zo soepel liep dat het ook
Kamer voor de PvdA reikte dit jaar de
complimenten regende, was te danken aan
beker uit. Golf is traditioneel niet echt een
de sponsors: Amsterdam RAI, arti ’70, ISA
socialistensport erkende zij. Geen reden om
life science, Jaarbeurs Utrecht, Van Geelen
“If you believe that large, established companies could somehow be made to develop new technology as fast as startups, the ball is in your court to explain how. If you can come up with a remotely plausible story, you can make a fortune writing business books and consulting for large companies.”
niet in te gaan op de uitnodiging van FHI
standinrichtingen, Honeywell, Graydon, Muntz,
Paul Graham, essayist, programmeur, libertariër, partner in het bedrijf Y Combinator,
om naar de baan te komen. De wederzijdse
HBR Branche Verzekeringen, drukkerij Van de
in zijn essay ‘Inequality and Risk’ voor de Defcon hackersconference, augustus 2005
samenwerking met de branche is zo goed
Ridder, JWB Creatieve Communicatie, maar niet
dat haar vooraf ook al duidelijk was dat
in het minst ook aan de golfcommissie, Gejan
dit toernooi niet is bedoeld als een ballerig
Starink van Panasonic Electric Works, Willem
samenzijn voor deftige heren die vooral
van Raalte van Da Vinci Europe, toegevoegd lid
zichzelf belangrijk vinden. Het bikkelige
Willem Dikker Hupkes van Blanken Controls en
doorbeuken in de regen op deze dag paste
Linda van Essen van het FHI-bureau.
natuurlijk ook goed bij het
“Na het vergaderen eet je met elkaar een hapje. En met een beetje manoeuvreren slaagden we erin dat Balkenende en Bos naast elkaar kwamen te zitten. Ja, zo gaan die dingen.”
oude arbeidersgevoel.
Herman Wijffels over zijn rol als formateur in Beetsterzwaag, in De Volkskrant, 10 februari 2007
¶
Pauline bedankte hiermee FHI ook voor de positieve inbreng
zouden er voor bedanken. Niet de honderdzestig (!) FHI-ers op 26 augustus op
Het initiatief van FHI om een
golfbaan de Scherpenbergh in Lieren bij Apeldoorn. En wat het meest bijzonder
technologiemanifest op te
was, de stemming die minstens zo vrolijk en positief was als al die andere
stellen en ter hand te stellen
“We liggen ver, ook in de beeldvorming; Zeeuws-Vlaanderen heeft op de emigratiebeurs gestaan… Ook voor mij was de stap van Texas naar Terneuzen groot.”
voorgaande 21 jaren, waarin pas eenmaal eerder in de regen werd gespeeld. Het
aan de politiek noemde
Gerard van Harten, CEO Dow Benelux in Incompany, mei 2010
werd een soort van après-ski, of misschien moet je zeggen ‘après-elfstedentocht’-
zij een bevestiging van de
stemming. Als je met elkaar moeilijke omstandigheden hebt getrotseerd, dan
professionele en constructieve
schept dat echt een band.
attitude die zij heeft leren
O
p de natste dag van het jaar met z’n allen in de stromende regen de golfbaan
van de branche bij haar in de
op. Stug volhouden en doorgeregend weer in het clubhuis. Veel mensen
afgelopen drie tot vier jaar.
Omdat niet alle wedstrijddeelnemers de
Over de beste drie was geen twijfel. Net
Het FHI-Golftournament werd
volle achttien holes konden spelen, was
als eerder Dick Gommer en Christine
op 26 augustus 2010 voor de
“De toestand is zorgwekkend, maar dat betekent niet dat er geen oplossingen zijn. Je moet je uit de penarie innoveren. Een goed industriebeleid, gericht op duurzame sleutelgebieden bijvoorbeeld.”
het voor de wedstrijdleiding moeilijk
Mendlik, was het dit keer een ‘crack’ die
22e keer gehouden. Sinds de
Rob de Wijk, directeur Den Haag Centrum voor Strategische Studies in NRC Handelsblad,
om een complete uitslag vast te stellen.
al eerder had gewonnen: Arie Rolloos
eerste keer in 1989 werd elke
waarderen van FHI.
Ondanks het slechte weer was het goed toeven tijdens het FHI-Golftournament
12 juni 2010
“Drie weken lang op je rug in de zon liggen, lijkt me een hel.” Schrijfster Margriet de Moor in Nederlands Dagblad, 26 juni 2010 ¶
conjunctuur
Groei economie zet door? De Nederlandse economie is in het tweede kwartaal met 2,1 procent gegroeid ten opzichte van dezelfde periode in 2009. Daarmee is de groei duidelijk groter dan in het eerste kwartaal. Toen groeide de economie nog met 0,6 procent. Ten opzichte van het voorgaande kwartaal groeide de economie in het tweede kwartaal met 0,9 procent. Hierbij is rekening gehouden met werkdag- en seizoeneffecten. Het tweede kwartaal van 2010 was het vierde kwartaal op rij met een kwartaal-op-kwartaalgroei. De uitvoer van goederen en diensten groeide stevig. Het volume was 11,5 procent groter dan in het tweede kwartaal van 2009. Met 13,5 procent nam ook het volume van de invoer fors
16 14 12 10 8 6 4 2 0 -2 -4 -6 -8 -10 -12 -14 -16
% volumemutaties t.o.v. jaar eerder 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II
bbp
invoer
toe. De consumptie van huishoudens groeide voor het eerst sinds eind 2008 weer. Huishoudens besteedden 0,7 procent meer dan in het
Consumptie Consumptie Invesoverheid huisteringen houdens
Middelen
Uitvoer
Bestedingen
tweede kwartaal van 2009. De groei is volledig toe te schrijven aan een hoger gasverbruik en
eerder. Daarmee was de afname veel kleiner
gerichte bedrijfstakken het in het tweede
toegenomen autoverkopen. De overheids-
dan die in de voorgaande vijf kwartalen. Toen
kwartaal goed, zoals de handel, de industrie en
consumptie groeide met 1,8 procent iets minder
bedroeg de krimp steeds acht à zestien procent.
de transportsector. De bouwnijverheid
hard dan in het eerste kwartaal.
De delfstoffenwinning leverde door weersin-
produceerde daarentegen net als in het eerste
De investeringen in vaste activa waren in het
vloeden veel meer productie dan een jaar
kwartaal veel minder dan een jaar eerder.
tweede kwartaal 4,8 procent lager dan een jaar
eerder. Verder doen vooral de op export
Bron: CBS. ¶
Schaarste aan grondstoffen en componenten hakt erin Veel FHI-leden, vooral uit de branches Industriële Elektronica en Industriële Automatisering, kunnen de laatste maanden niet voldoen aan de vraag van hun klanten. De schaarste aan grondstoffen en componenten is enorm en houdt nog steeds aan. door Kees Groeneveld
Het FHI-bureau kreeg een aantal maanden geleden al signalen van lidbedrijven dat zij moeite kregen om klanten uit te leggen waarom zij niet konden leveren. In de ledenvergaderingen van de branches bleek dat het probleem breed speelt. Elektronicaproducenten zijn de laatste tijd regelmatig aangewezen om zogenaamde ‘brokers’, min of
de situatie catastrofaal, vooral omdat er weinig
baarheid van grondstoffen waaruit componen-
meer speculerende handelaren, die hun
tot geen verbetering in zicht is.
ten worden gemaakt. Binnen FHI wordt het
opgepotte voorraden verkopen aan de meestbiedende.
van groot belang geacht dat de lidbedrijven als Het lijkt er op dat de oorzaak zich niet beperkt
concullega’s elkaar op de hoogte houden van
tot het feit dat in recessietijd componentenfa-
de situatie en dat gezamenlijk begrip wordt
Recent luidde ook Philips Lighting de noodklok.
brikanten hun voorraden en hun productieca-
gekweekt bij de klanten. In panieksituaties die
Dat bedrijf waarschuwde voor stijgende prijzen
paciteit hebben ingekrompen. Met name in
kunnen ontstaan is er steeds het gevaar dat
als gevolg van problemen in de toeleverings-
China en in India bestaan op dit moment ook
door onbegrip onderlinge verstandhoudingen
keten. Belgische klanten van Philips noemden
grote problemen ten aanzien van de beschik-
blijvend schade wordt toegebracht.
¶
17
18
19
federatienieuws
waarde verkopen Freek Rooze ooit geleefd heeft. Hij schreef twee boeken: The Theory of
en hoeft niet veel geld te kosten, meent FHI. Dergelijke
Moral Sentiments (1759) en The Wealth of Nations (1776).
meestal wat kleinere, groeiende bedrijven zijn in Nederland in
In het eerste geeft hij zijn visie op wat mensen drijft en
toenemende mate complementair aan de grote bedrijven, die alle zich snel ontwikkelende specialismen niet zelf in huis kunnen hebben. Het versterken van die infrastructuur kan er voor zorgen dat ook grote bedrijven in Nederland hun R&D blijven doen of zelfs uitbreiden. Het gericht versterken van de internationale laboratoriumfunctie van Nederland hoort daar volgens FHI bij en heeft goede kansen in ons land.
column
Technologiebranches vragen niet meer geld, wel meer focus
Adam Smith is wellicht de belangrijkste econoom die
wat hun morele overwegingen zijn. Zijn filosofie was dat mensen veelal worden gestuurd door hun passies, driften en emoties. In het tweede beschrijft hij de basis van wat tegenwoordig ‘economie’ wordt genoemd en probeert hij onder andere een verklaring te geven waarom het ene product als waardevoller wordt gezien dan een ander. Ruim tweehonderd jaar later houden wetenschappers zich nog steeds met dergelijke onderwerpen en vraagstukken bezig.
Meer gerichte sturing wordt volgens de brancheorganisatie
Alleen de manier waarop ze het aanpakken is drastisch
mogelijk als de overheid de uitvoering van het technologische
veranderd. Met MRI-scanners kunnen ze tegenwoordig
innovatiebeleid weer meer binnen haar eigen verantwoordelijkheid houdt en beter controleerbaar maakt. “De verdeling van overheidsgeld in innovatieprogramma’s overlaten aan
“Met technologische innovatie kunnen we
mits we de juiste focus kiezen.” Met die
namens zijn branches een ‘technologiemani-
een beperkt aantal grote marktpartijen roept concurrentie-
zelfs met minder geld van de overheid veel
stelling overhandigde Eric van Schagen, voor-
fest’ aan demissionair minister van Econo-
verstoring op en werkt onevenwichtigheden in de hand.
maatschappelijke problemen aanpakken,
zitter van FHI, op donderdag 19 augustus
mische Zaken Maria van der Hoeven. ‘Een
Transparantie is heel moeilijk te garanderen. Dat is slecht
cadeaubon van de technologiebranches voor
voor het maatschappelijk draagvlak van de branche en kan
de bv Nederland’ noemde de branche-voorman
negatief uitwerken op de aantrekkingskracht van de branche
het document, dat inderdaad in een vorm is
in de arbeidsmarkt”, signaleert de directeur van FHI,
gegoten die sterk doet denken aan
Kees Groeneveld.
‘Geld blijkt zelden de kern van economische beslissingen’
een geschenkvoucher. Het technologiemanifest van FHI vraagt in het verlengde
in de hersenen direct zien welke delen actief worden bij
FHI stelt in het manifest dat de
daarvan ook om meer focus in het onderwijs. Opnieuw gaat
het nemen van beslissingen. En dat levert interessante
Nederlandse kenniseconomie er baat
het de branches niet om meer geld, maar om gerichtere
inzichten op. Uit diverse en uiteenlopende experimenten
bij heeft de koppeling te maken tussen
besteding, het opleiden voor
blijkt overduidelijk dat emoties altijd in gevecht zijn met
technologie-ontwikkeling en het aanpakken
‘sleutelfuncties’ in de technolo-
rationele overwegingen als er economische beslissingen
van maatschappelijke problemen als zorg,
gie, hooggekwalificeerde
moeten worden genomen. Zo zal een kleine winst op korte
energie, duurzame productie, mobiliteit
kenniswerkers. ‘Verdere
termijn bij de meesten de voorkeur genieten boven meer
en veiligheid. Daarin moet volgens FHI
flexibilisering en internationali-
winst op langere termijn. Geld blijkt zelfs zelden de echte
worden geïnvesteerd omdat dat rendement
sering van de arbeidsmarkt
kern te zijn van economische beslissingen. Meestal is het
oplevert. Dat betekent niet per se meer
voor kenniswerkers’ is volgens
slechts één van de waardefactoren die in een overweging
overheidsgeld, maar wel het gerichter
de organisatie van technologie-
worden meegenomen. Vertrouwen, nieuwsgierigheid en
en meer gecontroleerd besteden van
branches voorwaarde om
de macht om iemand te straffen of te belonen blijken
collectieve middelen.
Nederland een voortrekkersrol
evenzeer van groot belang. Voor verkopers betekent dit
te kunnen laten vervullen bij
dat ze bij het verliezen van opdrachten niet het eerst
De technologiebranches vragen de overheid
toekomstige economische
moeten denken aan de prijs als oorzaak, maar eerder aan
om meer focus op technologische onderne-
groei, die gepaard kan gaan
de emotionele waarden die ze op de een of andere manier
mingen, met een hoge toegevoegde waarde
aan de realisatie van maat-
niet aan de klant hebben kunnen overbrengen. Wisten ze
en zelfscheppend vermogen. Het stimuleren
schappelijke doelen.
überhaupt welke waarden voor de klant een rol speelden?
van consortiumvorming aan het front van 'Een cadeaubon van de technologiebranches voor bv Nederland'
de technologie kan de overheid faciliteren
Het is zoals de Griekse filosoof Plato al eeuwen geleden
www.fhi.nl
¶
beschreef. De menselijke geest is een wagen die door twee paarden wordt getrokken: het verstand en het gevoel. Alleen weten we nu zeker dat het gevoel veel sterker is en vrijwel altijd het hardst trekt.
[email protected] ¶
20
21
AkzoNobel, DSM en Vanderlande bezoeken HET Instrument H
ET Instrument heeft veel trouwe bezoekers voor wie de beurs een ‘must’ is. FHI heeft een aantal van hen de
eretitel ‘ambassador’ verleend. Signalement sprak een paar HET-ambassadors, over hun verwachtingen van de beurs en over mogelijke tips voor exposanten en bezoekers. Aan het woord zijn Alex van Delft (DSM), Oscar van den Brink (AkzoNobel Research) en Frank van den Berk (Vanderlande Industries). “Ik ben heel erg blij dat HET Instrument
groepsleider
een feest wordt. Dat zal de gemoederen
Feasibility &
goed stemmen en dat is ook een reden
Technology bij
om daar met aardig wat mensen naar toe
Van der Lande
te gaan. Zodat ze daar op dat feest heel
Industries,
informeel contact kunnen hebben met de
komt vooral om
leveranciers en collega’s in het veld en op
‘inspiratie en
die manier verder kunnen komen”, vertelt
informatie’ op te doen, op het vlak van
Tips voor exposanten kan Van Delft wel
Oscar van den Brink, groepshoofd voor
industriële automatisering.
geven. “Het gaat niet om de tools ‘an sich’,
moleculaire spectroscopie en procesanalyse
maar wat je ermee kunt”, benadrukt Van
bij AkzoNobel Research, over het waarom
Zo hebben alle drie de ambassadors hun
Delft. “Veel leveranciers denken nog steeds
van een bezoek aan HET Instrument.
eigen beweegredenen om eind september
dat ze iets moeten slijten. Nog steeds wordt
Alex van Delft, Competence Manager
naar Amsterdam RAI te komen. Maar als
te weinig gedacht en gesproken in de sfeer
Process Control bij DSM, gaat vooral
ze er zijn, waar gaan ze dan vooral op af?
van ‘oplossingen’ voor de bezoeker.” Een tip
voor het netwerken. “Ik zie beurzen in
Van Delft zoekt het vooral in de interactie:
voor de bezoeker van Van Delft: “Doe net
het algemeen en HET Instrument in het
discussies en bijzondere demonstraties.
als ik. En ga niet alleen naar de leverancier
bijzonder als dé gelegenheid waar mensen
Nieuw, nieuw, nieuw, dat is wat Van den
die je toch al kent.”
elkaar face to face ontmoeten en ideeën
Berk trekt. Moet natuurlijk ook bij hem wel
triggeren.” Frank van den Berk, R&D
relevant zijn voor zijn werk en vakgebied.
HET Instrument groeit als conferentie naar unieke omvang V
an 28 september tot en met 1 oktober staat er een technologisch conferentieprogramma zoals nog nooit is vertoond in Nederland. Het conferentieprogramma van HET Instrument bestaat uit in totaal 31 dagdeel-sessies
waarin meer dan tweehonderd sprekers optreden, allemaal technologisch inhoudelijk. De ‘funfactor’ is die dagen, aanpalend, vooral op de beursvloer terug te vinden.
www.hetinstrument.nl ¶ Met de uitbreiding van het conferentieprogramma spelen de
In het conferentieprogramma worden de verschillende sessies
organiserende branches in op de groeiende wens naar ‘content’,
steeds ingevuld door inhoudelijke deskundigen, uit de wereld
gekoppeld aan beursbezoek. In 2008 volgden 1.800 van de
van ontwikkelaars van nieuwe technologische producten en
18.500 beursbezoekers een conferentieonderdeel. Waar meer dan
systemen, maar ook vanuit de toepassers van technologie die
het dubbele aantal heeft aangegeven het conferentieprogramma
hun opgedane ervaringen delen en wensen en ideeën voor de
belangrijk te vinden, worden dit jaar ten minste 2.000
toekomst ter discussie stellen.
conferentiegangers verwacht.
Per branche is er een deelprogramma ontwikkeld, voor industriële elektronica, voor industriële automatisering en
Op de beursvloer presenteert het ‘normale’ aantal exposanten
voor laboratorium technologie. Een groot aantal branche-,
zich, zo’n 450 bedrijven. De gemiddelde standgrootte is wat
beroeps-, gebruikers- en wetenschappelijke organisaties is
afgenomen. Meer bedrijven presenteren zich gezamenlijk, niet
betrokken bij de realisatie van het conferentieprogramma
alleen omdat het kosteneffectief is, maar ook omdat daarmee
HET Instrument 2010.
de bezoeker in kortere tijd overzicht kan worden geboden over nieuwe ontwikkelingen.
Inschrijving kan per sessie via www.hetinstrument.nl. ¶
23 het BERMAD beheerst N 1074. cavitatieklep. NEN-E ES serie 700 Anti met hoge kwaliteitsulische regelafsluiter
Waterbranche
Waterbranche
*40
water toepasAutomatische hydra voor industriële en drink standaard, ontworpen singen. JFSFTJTUFOUJF SUPW t6JUTUFLFOEFDBWJUBU JHOnPXIPHF t)ZESPEZOBNJTDIEFT ters standaard globe afslui TMBH UPSWPPSLPNUXBUFS t%VCCFMFLBNFSBDUVB O MJKLJOÏÏOTUBQWB OESVLHFCJFE t%SVLSFEVDFSJOHNPHF JOHJOFFOCSFFEnPXF t7QPPSUWPPSUPFQBTT
20 08 - 20 09
rafsluiter, ische drukregeling, vlotte Drukreducering, dynam minimale of maximale drukbegrenzer. pompcontrole afsluiter,
in PN 16/25.
ver van o.a. Periodieken bv, uitge
H2O
Vanaf DN 50 - 300
regeling Dynamische druk gereedschap met gulering is een efficiënt
Dynamische drukre in de werking van t.o.v. diverse aspecten toegevoegde waarde FFOEJTUSJCVUJFTZTUFFN
Een uitgave van Nijgh
FSMFLLBHFT t7FSNJOEFSJOHWBOXBU QSPOHFOQJKQMFJEJOHFO t 5PU NJOEFSHFT BSIFJEWBOXBUFSUPFWPFS t7FSIPPHEFCFUSPVXCB BUJFLPTUFO t7FSMBHJOHWBOFYQMPJU in overeenstemdrukregeling, aangepast MEFUJKEFOPG HFTUF Door een onafgebroken HFCBTFFSEPQWPPSBGJO PPSLPNFOUFSXJKM NJOHNFUEFUPFWPFS SEUCPWFONBUJHFESVLW . O XP DBUPSF FJOEJ BOEFS druk gegarandeerd wordt constant een minimale DPNCJOBUJFWBO PEFM885 JTFFO UFSJOÏÏO "GHFCFFMEFBGTMVJUFS N ESVLSFEVDFSFOEFBGTMVJ UFS 8PMUNBOXBUFSNF
LED’s Play Drums HET Instrument wordt een feest met
de daarvoor bestemde sturingsunits
“Slagerij van Kampen’s ‘LED’s Play
bijzondere optredens ’s avonds op de
gaan: lichttafel, pyrotechniek, vuur- en
Drums’-concept is een staaltje hightech
beursvloer. Op de woensdagavond
rookspuiters, vuurwerk, enzovoorts.
van de bovenste plank”, aldus
maakt de percussieband Slagerij van
“De lichttafel kan de triggerinformatie
Willigendael. Of al onze exposanten het
Kampen er een echte technologie-
gebruiken om bijvoorbeeld de bespeelde
inderdaad technologisch gezien nou zo
show van. Zij maken op een bijzondere
trommel te laten oplichten”, aldus
heel bijzonder vinden, valt te bezien. De
manier gebruik van led-techniek. De
Willigendael. “Maar het systeem is zo
toepassing en het effect zijn in elk geval
drums die ze bespelen lichten op zodra
gemaakt dat de lichttafel ook zonder
heel bijzonder. En passend bij waar
erop wordt geslagen. High tech instru-
triggering de led's in de trommels kan
het om gaat: innovatie op basis van
menten in full swing.
sturen. Daarmee kan je bijvoorbeeld alle
technologie.
¶
trommels blauw laten kleuren terwijl de trommels waarop gespeeld wordt
drumvel een trigger, een kleine
kort rood oplichten.”
5x trigger op drumkit
een midisignaal af. Het signaal gaat
microfoonlijnen lopen allemaal via dit
naar een kastje die aan het drumrack
ene kastje. Er gaat een multikabel
hangt met daarin een eigen ontworpen
naar elke drumkit. Deze multikabels
en programmeerbare printplaat die het
gaan van het podium naar een
signaal omzet in het midi-Kouthout
groot rack op het zijtoneel waarin
protocol. Dit midi-Kouthoutsignaal gaat
onder andere de samplers voor
naar een midimerger op het zijtoneel,
de elektronische geluiden en de
van waaruit diverse protocollen naar
midimerger zijn ondergebracht.
slagerIJ van kampen treedt op woensdag 29 septemBer van 19.00 tot 19.30 uur op tIJdens het Instrument 2010, amsterdam raI.
usb
-Sensitivity regelbaa -Treshold regelbaa r r - adressering
koudhout merger
Audiosnake
6x in / 8x out kitje 1 kitje 2 kitje 3
midi, triggering, ledsturing en
DMX out
midi in
drumrack: de stroom (220v),
geeft deze aanslaggevoelige trigger
midi-in
Kampen. Als de trommel wordt bespeeld
Roland SPD20
evt Video
zelfontworpen kastje aan een
Monitor tafel
Speciale aandacht voor het
het management van Slagerij van
Pyro
Willigendael van ICON Entertainment,
koudhout-uit
condensator, aangebracht”, vertelt Peter
kitje 4 kitje 5
“In de trommels is vlak onder het
Lichttafel
DN 600 - DN 800
ad.nl 1 E-mail: info@berm M Tel.: +31 78-673476 *OUFSOFUXXXCFSNBEO 'BY
F.o.h. tafel
BERMAD HOLLAND AT(SBWFOEFFM 10#PY ;( GNBJMPOT .FFSJOGPSNBUJF #FMP
Dynamisch drukreducerende regelafsluiter
Phantom XR 1 Phantom XR 2
2008 - 2009
Vlotterafsluiter
e en instanties in de waterbranch Een overzicht van bedrijven informatie ond ergr acht ide ebre uitg Bedrijfsprofielen met
show controller
DMX in
8x Enclosure
Schema signaalfl ow
Lichttafel
24
iE
25
industriële elektronica
Compleet testhuis op HET Instrument
maken van een brandstofcel kunnen wij racen met alleen puur water als uitstoot. Er komt 0,0 procent CO2 of andere schadelijke stoffen vrij. In de brandstofcel reageren waterstof en zuurstof tot water. Bij dit proces komt veel elektrische energie vrij, die wij gebruiken om onze elektromotoren aan te drijven. Door te racen met een auto die gebruikmaakt van deze technologie proberen we zoveel mogelijk deze, voor veel mensen nog onbekende, technologie te promoten en door te ontwikkelen.”
Wat is jullie samenwerking met technologiebedrijven?
paviljoen testtechnologie op het 2010
“Er worden veel onderdelen gesponsord en speciaal voor ons op maat gemaakt. Met DSM hebben we bijvoorbeeld voor onze
Het thema- en demopaviljoen ‘testtechnologie’
tweede waterstofkart, de Forze II, een biologisch composiet
staat op het industriële elektronica gedeelte van
ontwikkeld wat voor zeventig procent bestond uit biologisch
HET Instrument 2010. De collectieve stand wordt
hernieuwbaar materiaal. Daaruit was het complete bodywork
ingevuld en gedragen door tien leveranciers van
opgebouwd. Bij NedStack, Europa's grootste brandstofcelstack
Test & Measurement, kortweg T&M, apparatuur.
producent, hebben we uitgebreid kunnen testen met onze
Waarom die bedrijven kiezen voor een gezamenlijke
brandstofcel om ons systeem optimaal af te kunnen stellen en
presentatie wordt verwoord door twee van de
veel kennis op te doen over de invloed die de verschillende
deelnemers, Yokogawa Europe en Hartech.
parameters hebben. Verder hebben we ook Chroma ATE en Yokogawa als partner voor state-of-the-art testapparatuur.
Suriyanti Puspadewi van Yokogawa: “Wij wilden
Beide partijen helpen ons testplannen op te zetten, zodat we
graag aansluiten bij het thema van het paviljoen,
ook daadwerkelijk de relevante parameters meten waarin we
duurzaamheid en we zijn gecharmeerd van de
geïnteresseerd zijn. Yokogawa heeft ons ook een cursus gegeven
mogelijkheid om samen met andere bedrijven
om het maximale uit hun testapparatuur te kunnen halen. Met
een complete testdemo te realiseren.” Bij Hartech
onze sponsoren proberen we dus veel kennis uit te wisselen,
lag het iets anders. Yvonne IJkmer noemt de
zodat beide partijen er iets van leren en ook beter worden van de
drie voornaamste beweegredenen: “Ten eerste
samenwerking. Voor de sponsoren is het natuurlijk ook leuk dat
de uitstraling van het grote geheel, daarna de
via ons team er studenten afstuderen of stage gaan lopen binnen
gezamenlijke publiciteit die we hier rondom kunnen
hun bedrijf.”
genereren en ten derde het gemak van een ‘kant en
En dan nu op HET Instrument, wat gaan we daar beleven?
klare’ stand.” De tien deelnemers op een rijtje:
“Onze waterstofkart, de Greenchoice Forze II, is aanwezig op het
Een van de bijzondere paviljoens op HET
Forze II. Koen Lubbers, teammanager van het
Instrument is het Testtechnologiepaviljoen.
Formula Zero Team van de TU Delft, vertelt
Waarom komt de TU Delft met een raceauto?
Hier wordt een compleet testhuis nagebootst
wat er zo bijzonder is aan deze raceauto en
“Met een team van ruim vijftig studenten
waar de bezoekers twee auto’s kunnen
wat de bezoekers aan het paviljoen kunnen
van de TU Delft bouwen we een raceauto
testen. Een van die auto’s is de Greenchoice
verwachten.
die rijdt op waterstof. Door gebruik te
testpaviljoen. Een aantal bedrijven, waaronder onze sponsoren
Chroma ATE, Daqpoint, Dewetron, Hartech, HPR
Chroma ATE en Yokogawa, demonstreert hun testapparatuur
Techniek, Kalibra Cofely, Reden, T&M Systems,
door middel van testen op onze waterstofkart. Zo willen we met
WEETECH en Yokogawa Europe Solutions
¶
de Yokogawa DL850 ScopeCorder de tolerantie gaan testen van een hoogvermogenscyclus van ons systeem.”
¶
www.hetinstrument.nl/testtechnologiepaviljoen
26
iE
industriële elektronica
Een elektronica-gadget maak je niet alleen D
e beursgadgets van de elektronicabranche zijn langzamerhand een fenomeen aan het worden. Steeds is er de laatste jaren op de beurzen E&A en HET Instrument een speciaal hebbedingetje dat bezoekers via verschillende stands bij elkaar
kunnen verzamelen. Het gaat er niet alleen om te laten zien wat er kan met elektronica. Dit soort projecten benadrukt ook dat elektronica ontwikkelen en produceren een zaak is van samenwerking tussen verschillende bedrijven. SallandElectronics en Global Electronics participeren voor HET Instrument in de RF Sound Gadget. Hun verhalen zijn het lezen waard.
“Het realiseren van elektronicaproducten
Ook voor SallandElectronics was de
aangeboden, wordt een grondig traject
embedded communicatie en ‘advanced micro actuators’.
in een project klinkt Global Electronics als
samenwerking haast vanzelfsprekend.
doorlopen. Idee, ontwerp, bouw, testfase
In en rond DevLab loopt inmiddels een groot aantal
muziek in de oren. Wij voeren regelmatig
Met een directeur die heel actief is in de
en productie worden tot in details vooraf
onderzoeksprojecten.
projecten uit waarin wij direct betrokken
brancheorganisatie en DevLab is duidelijk
uitgewerkt.” De kennis die opgedaan
worden vanaf het moment dat er ontwikkeld
dat dit bedrijf het belang van het netwerk
is door samenwerking in DevLab biedt
Bij de ontwikkeling en productie van de RF Sound
moet worden, totdat het eindproduct
continu voor ogen heeft. Bij een concreet
alle betrokken partijen weer concrete
Gadget vormt de samenwerking tussen Salland als
geassembleerd van de tafel rolt. Wij denken
project als de gadget opereert dat netwerk
mogelijkheden.
ontwikkelaar en Global als producent de kern van de
graag mee om hier een succes van te maken
dicht bij de core-business.
voor onze klant. Toen de organisatie van
veel grotere groep die betrokken is. Dankzij de tandemDevLab werd een aantal jaren geleden
kracht van de twee aan de basis loopt het als een trein. ¶
HET Instrument ons vroeg om deel te nemen
Juist de fase van ontwikkeling staat centraal
geïnitieerd door twaalf MKB’ers binnen de
in het realiseren van de RF Sound Gadget
bij SallandElectronics. In de keuken van
FHI Development Club. De samenwerking in
stemden wij gelijk in. Prachtige gelegenheid
de ontwikkelaar worden ideeën vertaald
research geeft deze bedrijven een multiplier
om te laten zien hoezeer Global Electronics
in gebruiksvriendelijke en betrouwbare
in kennis. Het doel van DevLab is kennis
beschikt over vakmanschap, teamspirit en
hard- en software. “Voordat uiteindelijk
te stapelen samen met universiteiten,
hightech productiefaciliteiten om producten
een hoogwaardig product kan worden
hogescholen en de MKB-leden. Midden- en
van hoge kwaliteit te maken.”
lange termijn ‘business opportunities’ op basis van technologische doorbraken moet het resultaat zijn.
RF Sound Gadget
De researchagenda voor DevLab richt zich op
Zesentwintig bedrijven uit
vier gebieden: sensor netwerk technologie,
de elektronica werken samen
onafhankelijke energievoorziening,
om tweeduizend gadgets te realiseren en beschikbaar te stellen aan de bezoekers van HET Instrument 2010. Wie zich aanmeldt voor een gratis RF Sound Gadget, ontvangt op HET Instrument een reeds geproduceerde gadget. Door op zes stands alle geluiden van de RF Sound Gadget te verzamelen, maakt de bezoeker bovendien iedere beursdag kans op een Philips internetradio of een Panasonic HD-LCD TV. De RF Sound Gadget is door DevLab ontwikkeld en in de zomer geproduceerd door Global Electronics. Aanmelden of meer informatie: www.hetinstrument.nl.
28
iE
29
industriële elektronica
Computerruimtes steeds vaker buiten de deur
Paul Petersen
kleur
Inspiratie is een vreemd verschijnsel. Zojuist heb ik een docent van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen gesproken, die erover denkt een brancheorganisatie voor kleur(deskundigheid) te beginnen. Op de weg terug
aak je als bedrijf gebruik van een
column
M
fascineerde mij dat enorm. Door Google kom je erachter, dat het vele mensen
externe computerruimte of wil je
alle IT-hardware zelf in huis hebben? Het is een vraag waar elk bedrijf mee te maken krijgt. Naar aanleiding van een bezoek van het FHI-cluster IT Room Infra sprak Signalement met Alexandra Schless van
boeit. Zo was Isaac Newton de ontdekker van de verschillende kleuren van het witte licht geweest. Het spectrum met de verschillende golflengtes was niet bekend voor zijn tijd. De absorptie van de golflengten bepaalt de kleur van het object. In de marketing bekijkt men kleur als essentiële waarde in de aantrekkingskracht van verpakkingen. Wetenschappers meten dan je oog-bewegingen. Dergelijk onderzoek wordt niet alleen op verpakkingen, maar ook op posters,
TelecityGroup Nederland, leverancier
Het IT Room Infra event richt zich op
advertenties en andere reclames toegepast. By the way, de keuze vindt niet
van datacenters, en Fred Boers,
beheerders van computerruimtes, ook
alléén op kleur plaats, kleurkeuze is een eerste schifting.
van FHI-lid Boom BV, handelsbedrijf in
wel datacenters, IT Rooms of ICT-
laboratoriumbenodigdheden
ruimtes genoemd. De sprekers en de
Henry Ford speelde ook met het thema kleur: ‘U kunt de T-Ford krijgen in
en -chemicaliën.
deelnemers geven in een dag de essentiële
iedere kleur die u maar wilt, als het maar zwart is!’. De Wii is tegenwoordig
informatie over realisatie en gebruik van
ook in het zwart te krijgen en bij het event Broadband Technology heb ik me,
“Een datacenter zorgt er voor dat
computerruimtes. Doel: bewustwording
terecht, laten adviseren, om paars nadrukkelijk naar voren te laten komen,
de bedrijfskritische it-omgeving van
bij facilitaire managers, IT-managers en
hoewel we bij diverse events toch graag voor blauw gingen. Het is natuurlijk
organisaties continu beschikbaar is en
systeembeheerders van computerruimtes
ook persoonlijk en misschien is een zwarte auto ook gewoon OK.
continu blijft draaien”, legt Alexandra
waar de benodigde professionaliteit in
Schless uit. Als managing director van
de beschikbaarheid, veiligheid en het
‘Er zit heel veel technologie
TelecityGroup, ontwerper, bouwer en
filialen in een land of leveranciers all over
te gaan maken? Volgens Schless is het
gebruik van de ruimtes te halen is. Voor
beheerder van datacenters, ziet ze een
the world, continu beschikbaar zijn. Anders
vooral belangrijk dat gekeken wordt naar
het event van 2010 is het thema ‘Uw IT
duidelijke tendens richting het huren van
kun je geen zaken doen.
wat een datacenter op de langere termijn
kan beter en goedkoper’, vormgegeven in
serverruimte in een datacenter. “Je zag deze
Daarnaast is het zo dat de technologie
kan bieden. “Een keuze maken voor een
het lezingenprogramma en op de table top
ontwikkeling langzaam opkomen”, vertelt
snel verandert. En om dat dan allemaal
datacenter is niet iets wat je doet voor een
presentaties van de bedrijven die IT Room
Schless. “De grotere bedrijven zijn er al
zelf te moeten beheren, in de hand te
paar maanden. Dat doe je voor de langere
Infra technologie aanbieden.
zo’n vijf, zes jaar mee bezig. MKB inmiddels
moeten houden en te bepalen wat de
termijn omdat het behoorlijk wat impact
pakweg twee jaar.” Volgens Schless zijn er
beste volgende stap is, dan moet men toch
heeft op de hele omgeving. Dan bedoel ik
IT Room Infra event
meer naar primaire kleuren als groen, rood en blauw neigen. Het zorgt ook
verschillende oorzaken waarom meer voor
behoorlijk wat kennis en financiële middelen
factoren als flexibiliteit, mogelijkheden tot
Datum:
dinsdag 9 november 2010
voor branding, wat Bavaria maar al te duidelijk heeft gemerkt.
uitbesteden wordt gekozen. “Enerzijds
in huis hebben om dat continu verder te
groei, de expertise van de mensen in het
Locatie:
De Kuip, Rotterdam
ontkomt niemand er aan om via de digitale
ontwikkelen.”
datacenter, de financiële gezondheid van een
Contact: Harm Wijsman
snelweg zaken te doen. De afhankelijkheid
Boom BV is een van de bedrijven die ervoor
datacenter.
[email protected]
Sterker, er zit heel veel technologie achter kleuren en er wordt in Wikipedia
daarvan wordt groter en het wordt dus ook
heeft gekozen vanaf oktober dit jaar gebruik
Heeft het datacenter de mogelijkheden om
(033) 465 75 07
ook nog eens een link gelegd tussen geluid en kleuren, klankkleuren
belangrijker om te zorgen dat alle gegevens,
te maken van een externe IT-infrastructuur.
met mij als bedrijf mee te groeien, nieuwe
alle data, de connecties met verschillende
“Zekerheid, kennis en veiligheid zijn voor
ontwikkelingen te implementeren? Kan
¶
achter kleuren’ Oranje is ook zo’n kleur. Het associeert direct met een land en dat hoeft niet Ivoorkust te zijn. Een gewaagde kleur geeft identiteit, zeker als andere landen
Website: www.fhi.nl/itroom
Al met al denk ik dat er heel wat deskundigheid op dit vlak te vinden is.
bijvoorbeeld. The Colour of Technology dus.
ons de overwegingen”, zegt
deze partner mij over vijf, zes jaar ook nog
In november wordt tijdens het led-evenement ingehaakt op de juiste kleuren
Fred Boers, hoofd Financiën
adequaat bedienen? Het is best ingrijpend
bij led-applicaties. Nou zit daar veel perceptie en emotie in, maar er zal toch
& automatisering bij Boom.
om een hele IT-omgeving buiten de deur
iemand technisch de lichten en kleuren gaan faciliteren. De kleurrijke man of
Ook hij verwacht een
neer te zetten. Geen enkel bedrijf zit erop te
vrouw, die bruggen in Middelburg of reclameborden in stadions wil vormge-
voortgaande tendens richting
wachten om dat om de twee jaar te
ven, roept om deskundigheid en kwaliteit.
uitbesteden. “Bedrijven
gaan doen.”
krijgen zo de mogelijkheid
TelecityGroup heeft inmiddels vier
Ik hoop dus dat die brancheorganisatie voor kleur er komt. Als het niet snel
zich meer op hun kerntaken
datacenters in Nederland. “Het is onze
gebeurt, moeten we misschien vanuit de technologie een voorzet gaan
te richten”, meent Boers.
corebusiness”, vertelt Schless. “Dat betekent
maken. Of jouw tuinhek groen moet worden of geel, dat weten wij dan weer
Maar waarop moeten
dat we continu bezig zijn met de vraag hoe
niet, maar misschien kunnen we een samenwerking aangaan. Kleurrijke
bedrijven nu letten wanneer
en waarin we willen investeren. De behoefte
designers, installateurs en componentenfabrikanten verenigt u! Er wacht u
ze daadwerkelijk van plan
aan colocatie, de marktvraag wordt in elk
een rooskleurige toekomst en u hoeft zich niet blauw te betalen.
zijn om een dergelijke keuze
geval groter.”
[email protected] ¶
31
PANIEK!
WANT ER MOET VANDAAG EEN ADVERTENTIE WORDEN AANGELEVERD. MAAK NU KENNIS MET DE COMMUNICATIEWINKEL
v o o r j a a r s a c t i e s
69,-
port staat De winters de deur weer voor
Nu ook op zondag geopend
dCP-195C
All-in
-one Afdruksnelh eid: 33 / 27 inkjet Papiercapac ppm (mono iteit: 100 / kleur) vel 4 gescheiden inktcartridge s scherm
Full HD BrigHtv iew scHerm! sc
17.3” Harddisk
320 GB
39,-
Harmony
525
universele afstandsbed Bedien tot iening 10 ultiem gebru apparaten iksgemak
GEHEUGEN
3 GB
WindoWs
7 HoME ME PREMiU M
Presario CQ7
1-310sd
intel celero eleron n Dual-c DvD rw ore m mobile lights ightsccribe ribe webcam 1 jaar pick up wireless lAN and return AN
Kom binnen
voor een
in de winkel
en vraag onze
De Communicatiewinkel is een nieuw online marketingconcept, waarmee op zeer eenvoudige wijze professionele communicatiemiddelen samengesteld kunnen worden, variërend van print tot online. De Communicatiewinkel is uitermate geschikt voor franchiseen dealerorganisaties.
logo DeAler
illens reisburo Sw
Kom langs
499,-
s.
dvie persoonlijk reisa
COMMUNICATIEWINKEL VAN MARKETGUIDE
vakantieadviseurs
uw PAr tNe iN Nijm r ege N eN omg eviN kijk oP g ww w.m cDo s.Ne t
den! naar de voorwaar
MEER WETEN? Bel of mail Rogier Gilkes, T. (033) 450 20 25 of
[email protected] of neem een kijkje op onze nieuwe website, www.marketguide.nl
DE VOORDELEN OP EEN RIJ: • Lage opstartkosten • Lage implementatiekosten per middel • Snel en zeer gebruiksvriendelijk • 24 uur per dag bereikbaar • Optimale huisstijlbewaking • Voordelig voor de gebruiker
‘MicroNanoConference dé micro-nanomeeting in Nederland’ D
e vierjarige R&D-subsidie-
Nederlandse bedrijfsleven alsook binnen de
binnen vooral
programma’s MicroNed
academia. Daarnaast heeft de overheids-
NanoNed”, ver-
en NanoNed lopen dit jaar af.
investering (van vele tientallen miljoenen
telt Zuilhof. “Dat
Het is daarom de laatste keer
euro’s, red.) veel nieuwe ontdekkingen
gedijt natuurlijk
dat MicroNed en NanoNed de
opgeleverd, zijn er belangrijke funda-
weer goed als je
partners zijn van de branchegroep
mentele en toepasbare ontwikkelingen in
oog houdt op de
MinacNed bij de organisatie van
gang gezet. Naar aanleiding van de twee
nieuwe ontwik-
de MicroNanoConference. De
projecten zijn bestaande kleine bedrijven
kelingen in zowel
Wageningse hoogleraar, professor
uitgebouwd, nieuwe start-ups opgezet.”
wetenschappe-
Han Zuilhof is betrokken bij diverse
Maar niet alleen de projecten hebben zich
lijke uitdagingen
onderzoeksprojecten van zowel
de afgelopen vier jaar ontwikkeld, meent
alsook industri-
MicroNed als NanoNed én bestuurslid
Zuilhof. “Ook de MicroNano-Conference is
ele behoeften.”
van MinacNed. Hij geeft zijn visie op
gegroeid. Het congres heeft zich ontwik-
De onderzoeks-
de vorderingen van de afgelopen vier
keld tot dé micro-nano meeting binnen
programma’s
jaar en kijkt vooruit naar wat we dit
Nederland. Vooral de multidisciplinaire
MicroNed en
najaar van de MicroNanoConference
aanpak die hierin is gehanteerd en de
NanoNed wor-
kunnen verwachten.
integratie van het werk van academia en
den opgevolgd door NanoNext NL. Punt
bedrijven is een heel sterk punt.” In 2008
van zorg van MinacNed bij deze naam is
“Het is te veel om zo even op te noemen”,
zat Zuilhof zelf in het organisatiecomité van
dat sommige bedrijven om imago-rede-
zegt Zuilhof, wanneer hem gevraagd wordt
de MicroNanoConference. “Dat was heel
nen afstand willen houden van het woord
naar de resultaten van vier jaar onder-
leuk en boeiend”, vertelt Zuilhof. “Het was
‘nano’. In de voedingsmiddelenindustrie
zoek. “Als eerste zou ik noemen dat het de
de eerste keer dat NanoNed en MicroNed
speelt dat met name.
micro- en nanocommunities bij elkaar heeft
het congres tezamen met MinacNed organi-
Hoe de organisatie van de MicroNano-
gebracht. Er is veel kennis over elkaars
seerden.
Conference na dit jaar wordt ingevuld,
werk uitgewisseld, waardoor de groeiende
daar moet nog over worden gesproken.
expertise binnen Nederland beter kan wor-
Dat gaf aanleiding om te kijken wat de
MinacNed heeft in haar doelstelling in elk
den benut door onderzoekers in zowel het
verschillende organisaties ten positieve
geval vastgelegd elk jaar een MicroNa-
aan elkaar konden bij-
noConference te willen organiseren, die
dragen en dat lijkt me
continuïteitsbasis blijft zeker intact. ¶
goed gelukt gezien het feit dat het sindsdien
MicroNanoConference
steeds zo georgani-
Datum:
17 en 18 november 2010
IN DE PRAKTIJK:
seerd wordt.” Tijdens de
Locatie:
WAAIER Conference Centre,
Faunaland, WERU, Toerkoop, Remia, Bloemenbureau Holland en diverse andere organisaties.
dit najaar geven diverse
MicroNanoConference AIO’s en postdocs uit
Universiteit van Twente, Enschede Organisatie: MinacNed, MicroNed,
Zuilhof’s vakgroep lezingen. “Daarnaast ben ik bezig met het opzetten van een bedrijfje, voortprofessor Han Zuilhof
Valutaboulevard 30, Amersfoort / T. (033) 450 20 25 /
[email protected] / www.marketguide.nl
komend uit het werk
NanoNed Contact:
Martijn Reinhold,
[email protected], (033) 465 75 07.
Website: www.micronanoconference.nl
¶
33
LON-uitdagingen op SS Rotterdam en bij Amsterdam RAI Het was een volle bak bij de LonMark Xs2HiTek-workshop op de
de beelden langsscrollen zodat er niet heel veel verschillende schermen
SS Rotterdam. De sessie van 8 juni richtte zich op geïntegreerd
in beeld zijn. Dit geeft weer rust voor de beveiligers.
technisch beheer van congrescentra, beursgebouwen en hotels.
RAI Amsterdam legde wat uitdagingen neer over hun gebouw waar sinds 1961 voortdurend is gebouwd en verbouwd. De vele technische systemen
De vijftig deelnemers, de helft LonMarkers en de helft klanten, zijn
zijn absoluut niet op elkaar aangesloten en de RAI vertelde openlijk erg
heerlijk interactief bezig geweest. Het kwam niet alleen door de
geïnteresseerd te zijn in een totaaloplossing met een zeker wantrouwen
discussie, maar de deelnemers raakten wel aardig verhit op het schip.
omdat ze daar (nog) niet in geloven.
De klimaatbeheersing had moeite met het koelen van de vergaderzalen!
Deze vierde Xs2HiTek-workshop over LonMark was de meest succesvolle
Honeywell lichtte een tip van de sluier op over de problemen bij de
tot nu toe. Mede dankzij de actieve houding van de leden die hun relaties
verbouwing van de SS Rotterdam. In een zeer kort tijdsbestek hebben
hadden uitgenodigd op deze bijzondere locatie. Een aantal leden (Celcius
zij een integrale oplossing gerealiseerd gebruikmakend van maar liefst
Benelux, Connect, Echelon, Kropman, Vedotec) presenteerde zich via een
37 kleine technische ruimtes die stuk voor stuk erg klein waren om in
tabletop ook met hun producten en diensten aan de eindgebruikers.
te werken. Er was eigenlijk geen tijd om een goed afgewogen systeem
De volgende Xs2HiTek-workshop van LonMark is op 13 oktober in het
te ontwerpen.
Philips Stadion. ‘Intelligent light’ is dan het thema. Intussen is ook de voorbereiding van het grote jaarlijkse evenement Smart Buildings vrijwel
Zowel op HVAC en security gebied is LON toegepast. Mooi om te zien
rond: 3 november 2010, Intres, Hoevelaken.
hoe je in de control room kan inzoomen op Deck niveau, dan naar de betreffende ruimte en ook op kastniveau. De ontwikkelde software laat
www.lonmark.nl
¶
34
iA
35
industriële automatisering
Bedrijven enthousiast over Build Your Own Plant H
et beursproject ‘Build Your Own Plant’ heeft al in de testfase heel
de ervaring van Eric van Nispen van Wonderware, ook hij is
enthousiaste reacties teweeggebracht.
deelnemer en tester van het spel.
Zelfs vanaf hun vakantieadressen gaven verschillende deelnemers
De toegevoegde waarde voor de bezoeker aan HET Instrument?
reacties op het spel. “Een geweldig
Deelnemer John Heidenreich van Inventech Benelux ziet het
leuk spel waarbij de kreet ‘al spelend
‘als een extra aandenken aan de beurs én interessant om te
leren’ zeker van toepassing is”, aldus
zien welke bedrijven je bij het spel tegenkomt’. Van der
Willem van der Bijl van Automatie,
Bruggen: “Tijdens een zinvolle dag de beurs HET Instrument
een van de deelnemers. Even
ontworpen, ga je als directeur van
maximaal vier personen wordt gespeeld,
bezoeken en naar huis gaan met een uniek gezelschapspel.
enthousiast is deelnemer Peter van
een productieplant uit de jaren zestig,
heeft het inkoop- en verkoopgedrag
Wordt het wellicht eindelijk wat eenvoudiger om thuis uit te
der Bruggen (Vierpool): “Het
grondstoffen inkopen. Je verbetert
van je tegenstanders impact op de
leggen wat jouw werk in de industriële automatisering inhoudt
uiteindelijke resultaat overtreft
jouw proces met de producten van de
respectievelijke in- en verkoopprijzen.
en oplevert.”
de verwachtingen.”
deelnemers om zodoende de prijsopbrengst van je producten omhoog te brengen en
“Hierdoor ontstaat een heel leuk,
Wie het spel in handen wil krijgen moet snel zijn; er zijn
In het Build Your Own Plant spel, dat
een state-of-the-art productieplant
dynamisch en realistisch spel wat ik met
tweeduizend exemplaren te vergeven. Meer informatie en/of
speciaal voor HET Instrument werd
te verkrijgen. Omdat het spel met
heel veel plezier heb gespeeld”, was
aanmelden: www.hetinstrument.nl.
Process Automation Summit tijdens HET Instrument K
¶
de belangrijke vendors in Nederland, en vanuit Nederland in grote projecten elders in de wereld, ontmoeten elkaar regelmatig op landgoed Leusderend om er met elkaar over na te denken hoe de problematiek kan worden aangepakt, hoe procesautomatisering in de boardrooms van de grote procesindustrie hoger op de agenda kan komen. Na de fase van probleemdefinitie, is er een toetsingsronde gedaan langs een aantal klanten, de aanspreekpunten voor procesautomatisering bij verschillende grote bedrijven als DSM, Dow, Shell, Heineken en Wintershall.
ennis is een sleutelfactor, ook bij de realisatie, onderhoud en upgrade van procesautomatiseringsystemen.
Die mannen herkenden het probleem als ook hun probleem. In
Maar kennis gaat op voeten. Die voeten behoren toe aan
de eerste gezamenlijke meeting, in juni van dit jaar bij Shell
hoogopgeleide, ervaren, dus dure kenniswerkers. Hoe zorgen
in Rijswijk, werd afgesproken dat ieder van de aanwezigen
we dat we daar voldoende van hebben en houden? En wie
wat stellingen zal voorbereiden om tijdens HET Instrument de
gaat volgens welke ratio betalen voor die kennis?
discussie wat breder op gang te krijgen. Dat wordt de PA Summit op vrijdagochtend 1 oktober in Amsterdam RAI.
DSM-topman Feike Sybesma tijdens de mede door FHI georganiseerde voorjaarsbijeenkomst van Industriepoort: “Als we praten over technologische innovatie, dan gaat het niet alleen over eindproducten. Nieuwe, betere, efficiëntere, duurzamere productietechnologie en –automatisering is minstens zo belangrijk. We moeten en willen in Nederland blijven produceren, maar dan wel hoogwaardig.”
De probleemstelling hangt al
uit haar processen haalt. Om
een tijdje als een mistige wolk
deze problematiek doelgericht
Wat kan procesautomatisering ons opleveren, dat is de centrale
boven de markt van ‘main
te kunnen tackelen functioneert
vraag. Als we daar een goed, steekhoudend antwoord op
automation contractors’ en ‘main
sinds een klein jaar binnen
kunnen formuleren, dan wordt het makkelijker om binnen de
instrument vendors’ van wie de
de FHI-branche Industriële
multinationals ‘business cases’ te ‘verkopen’.
grote procesindustrie verwacht
Automatisering de zogenoemde
dat zij samen zorgen dat die
Captain’s Club Process
Info en inschrijven voor de Process Automation Summit zie
industrie steeds meer rendement
Automation. De topmannen van
www.hetinstrument.nl ¶
36
iA
37
industriële automatisering
Het wordt menens met cyber security in process control H
et verhaal is authentiek. Op de controlroom van een gasproductieplant in Rusland waren de verantwoordelijke operators met stomheid geslagen. Een half uur lang konden ze rammen op hun toetsenborden wat ze wilden, de
systemen luisterden niet. Intussen zagen ze op hun schermen hoe hun processen werden aangestuurd. Door wie? Een hacker… Na dat half uur was alles weer ‘back to normal’, maar de schok was groot. Dit was blijkbaar iemand die voor de fun van het hacken bezig was, kijken wat er mogelijk is. Maar dan kan het straks ook iemand anders zijn, met kwadere bedoelingen of wellicht was het een test voor de toekomst…
WIB Plant Security Standard
hoogtepunt van deze activiteiten is de
Het beschreven incident is niet het enige
presentatie van een ‘WIB Guideline
dat aanleiding is tot actie op het gebied
Document: Process Control Domain-Security
van cyber security in process control. De
Requirements for Vendors’.
plantowners nemen de dreiging inmiddels
Een speciale werkgroep, gerekruteerd
heel serieus. De in Nederland gevestigde
uit een flink aantal IT/Process Control
internationale gebruikersorganisatie van
specialisten van verschillende
control & instrumentation, WIB, werkt
procesindustrie-companies, stelde
al een paar jaar aan preventie. Voorlopig
dit document samen. Doordat ook de gespecialiseerde Amerikaanse organisatie
Het doorsturen zou weleens gepaard
Wurldtech Security Technologies
kunnen gaan met een virus dat zit verstopt
participeerde, is de WIB-Guideline verzekerd
in het e-mailbericht…
van het noodzakelijke internationale
door Kees Groeneveld
WIB Plant Security Standard
draagvlak als standaarddocument.
Lagerhuisdiscussie op HET Instrument
Misbruik van angst
De IT Software Battle, de lagerhuisdiscussie
Intussen zijn er ook signalen dat
tijdens HET Instrument, heeft op
‘broodetende profeten’ proberen garen te
donderdagmiddag 30 september voor
De International Instrument Users’
spinnen bij het aanwakkeren van angst.
een belangrijk deel de cyber security
Association WIB presenteerde op
Zo zijn er antivirusbedrijven die bij naam
problematiek in de industrie als ‘battlefield’.
18 maart jongstleden het eerste
en toenaam systemen en leveranciers
In een setting die een wat ironisch karakter
exemplaar van de WIB Plant Security
verdacht maken van gevoeligheid voor
heeft, kunnen harde noten op een wat
Standard, gereed voor formele
inbraak. Één Canadees bedrijf dat leeft van
vrijblijvende wijze worden gekraakt.
verspreiding. Het document is tot stand
security-oplossingen, slaagde er zelfs in een
Als verschillende partijen, plantowners,
gekomen via de WIB Plant Security
wereldwijde kettingbrief e-mailactie
systeemleveranciers, software-vendors en
Working Group, waarin de meeste
op gang te krijgen waarin angst werd
security-oplossers, tegenover elkaar staan
WIB-lidbedrijven participeren, onder
gezaaid rond een bepaalde leverancier. Niet
om stellingen te verdedigen, dan hoeft elke
voorzitterschap van Ted Angevaare van
moeilijk natuurlijk om juist de concurrenten
opmerking niet op een goudschaaltje te
Shell Global Solutions. Het document
van zo’n bedrijf enthousiast te maken
worden gewogen. Overdrijvingen van twee
heeft als titel meegekregen 'Process
dergelijke e-mails ruim te verspreiden. Er
kanten kunnen de zaken scherper krijgen
Control Domain-Security Requirements
is natuurlijk maar één remedie tegen zo’n
en letterlijk aan het eind van de dag vindt
for Vendors’ en is gratis op te vragen bij
actie: meteen het verdacht gemaakte bedrijf
er een verzoening plaats, op basis waarvan
het bureau van WIB via een e-mailbericht
informeren en de kans geven te reageren.
alle partijen wijzer worden.
¶
aan
[email protected]. Zie ook www.wib.nl
¶
laboratorium technologie
lT
Drie Nederlandse bedrijven realiseren samen high tech labanalyse-product D
utch Design in de technologie, dat is de µScan diagnostiek, die op
HET Instrument haar wereldpremière beleeft. Innosieve Diagnostics, uit de laboratoriumbranche, CCM uit de elektronicabranche en Aquamarijn lid van de MinacNed micronano-branchegroep tekenen gezamenlijk voor dit high tech laboratorium-analyse product. Binnen FHI is veel aandacht voor microsysteem- en nanotechnologie. Vaak gaat het dan om research en de apparatuur die daar voor nodig is. Gelukkig zien we ook steeds meer toepassingen in producten. Het bijzondere van de technologiebranches is dat die producten vervolgens weer worden toegepast bij onderzoek en testen. De
eenvoudige diagnostische methoden was
door de microzeef. “En niet alleen dat maakt
bundeling van expertises van verschillende
er één van en die leidde tot de oprichting
het concept krachtig”, vertelt Klerks. “Door
bedrijven uit verschillende FHI-branches
van Innosieve Diagnostics”, aldus Klerks.
het zeer gladde oppervlak van de microzeef
heeft de ontwikkeling van een innovatief
De microzeef diagnostiek gekoppeld
kan op een vernuftige wijze met de µScan
diagnostisch product mogelijk gemaakt. Het
aan de innovatieve uitlezing met de op
een snelle uitlezing plaatsvinden van het
high tech product biedt een volledig andere
maat ontwikkelde µScan is zo’n snelle
microzeef-oppervlak en de aangekleurde
benadering voor het aantonen van bacteriën,
methode; een complete analyse inclusief
organismen die achterblijven op het
gisten of schimmels in een monster. Dat het
monsterbehandeling is mogelijk binnen
platform.” Het systeem blijkt ook heel
zo snel en accuraat kan, dat is te danken
tien minuten. De combinatie van high tech
breed toepasbaar te zijn. Snel testen voor
aan de enorme expertise en state-of-the-art
innovaties en diagnostiek maakt het geheel
aanwezigheid van Salmonella in de agro/
technologie van Hollandse bodem die in het
zo uniek.
food branche is één, maar ook in andere
systeem zit: bundeling van microzeef technologie, optische scanning en diagnostiek.
sectoren zoals medisch, water, veterinair, De snelheidswinst is mogelijk dankzij de
pharma et cetera is het een krachtige
microzeeftechnologie van Aquamarijn,
innovatie. Het diagnostische concept
Michel Klerks startte in januari 2009
die we binnen FHI en MinacNed al
bestaat uit een microzeef als diagnostisch
Innosieve Diagnostics. “Ik werkte als
enkele jaren kennen, met name vanwege
platform in combinatie met een innovatief
onderzoeker bij Plant Research International,
de experimentele toepassingen in de
optisch scan-device. Micro-organismen in
Universiteit Wageningen. Daar ontdekte ik
zuivelindustrie. Er wordt nu echter niet
een monster worden direct geconcentreerd
nieuwe horizonten in mijn vakgebied. De
gekeken naar wat er door de microzeef heen
via een microzeef en aangekleurd, om
ontwikkeling van nieuwe snelle, maar vooral
gaat, maar wat er wordt tegengehouden
vervolgens geanalyseerd en geteld te worden in de µScan. CCM is het bedrijf dat het uitleessysteem tot een product heeft gemaakt. Innosieve Diagnostics verzorgt de testontwikkeling en vermarkting van zowel de diagnostische testen als de bijbehorende µScan-apparatuur. Laboratorium testing is een specialisme van Klerks. Twee van de drie partners presenteren zich op HET Instrument: Innosieve Diagnostics en CCM.
Michel Klerks, Innosieve Diagnostics
www.innosieve.com
¶
39
40
lT
H
41
laboratorium technologie
et deel van de beursvloer van HET Instrument dat is gehuurd door bedrijven die zich richten op diagnostiek & life sciences is dit jaar beduidend groter dan voorheen.
Met de bekende massaspectrometrie techniek wordt in
Gezien de groei in die sector is dat niet vreemd. Wie wat dieper kijkt, bijvoorbeeld naar
monsters gezocht naar ‘biomarkers’, moleculen die een
de inhoud van het diagnostiek & life sciences seminar in het conferentieprogramma
aanwijzing kunnen zijn voor de aanwezigheid van of het risico
van HET Instrument, die ziet hoe sterk de samenhang is tussen de voortgang in
op ziektes. Statistisch wordt bepaald of de gevonden moleculen
ziektebestrijding en de ontwikkeling van laboratorium technologie. Het gaat vaak om
reden tot zorg moeten zijn. Dat betekent dat je alle valkuilen
microbiologie, moleculaire biologie en om klinische chemie. Veel nieuwe ontwikkelingen
Willem van Leeuwen van Erasmus
van die statistiek moet kennen om ze te kunnen vermijden.
betekenen vorderingen in het voorkomen, herkennen en bestrijden van tumoren.
MC is voorzitter van het seminar
Recent waarschuwde het KWF-fonds voor kankerbestrijding nog
diagnostiek & life sciences
voor ondeskundigheid in dit traject. Uit het deskundige verhaal
Diagnostiek en life sciences drijven op nieuwe labontwikkelingen In het seminar legt John Hinrichs van UMC
de ‘targets’ te kunnen vaststellen voor
moleculaire pathologie.
Utrecht bijvoorbeeld uit welke nieuwe
‘targeted therapies’ voor borst-, long-
René te Witt van Erasmus MC betoogt in
van Martijn Dijkstra van de Rijksuniversiteit Groningen wordt
diagnostische technieken nodig zijn om
en darmtumoren. Het is het terrein van
het seminar dat conventionele technieken
duidelijk hoe het wel moet.
in de medische microbiologie moeten worden vervangen onder meer om de
De Nederlandse Vereniging van bioMedisch
interpretatie betrouwbaarder te maken en
Laboratoriummedewerkers (NVML) heeft samen met de
om meer ‘point-of-care’ diagnose te kunnen
FHI-lidbedrijven Bio-Rad en Oxoid het lezingenprogramma
verrichten.
samengesteld. “De onderwerpen zijn gericht op vernieuwing, innovatie”, volgens Marja Pospiech, directeur van de NVML.
Rob Jansen van SKML komt het
“Voor alle delen van de Life Sciences is er veel informatie te
programma toelichten dat zijn organisatie
verkrijgen. Wat voor de één kennis opfrissen is, wordt voor de
‘uitrolt’ om de kwaliteitsbewaking in
ander een interessante kijk in een belendend vakgebied.”
de medische labs in Nederland in lijn te brengen met de nieuwe internationale
Leden van NVML kunnen nog een extra voordeel halen uit een
richtlijnen, ook weer ter voorkoming
bezoek aan het seminar. “Onze leden, analisten dus, krijgen
van foute interpretaties. Hoe de klinisch
studiepunten toegekend wanneer ze het seminar bezoeken”,
chemicus op eigen initiatief de arts en de
vertelt Pospiech. “Het toekennen van studiepunten kan alleen
patiënt extra kan helpen om sneller de
als een seminar van voldoende niveau is. We gaan er vanuit dat
juiste diagnose en eventuele doorverwijzing
dit seminar die norm haalt.”
te krijgen, dat wordt uitgelegd door Jeffrey Keuren van het Atrium Medisch Centrum Heerlen.
www.hetinstrument.nl
¶
42
mT
43
medische technologie
Positieve reacties op Modelcontract Investeringgoederen Zowel de grotere als de kleinere bedrijven die lid zijn van de
kend. Het lange onderhandelen was nodig om te komen tot een
FHI-branche Medische Technologie hebben positief gereageerd
uniform en praktisch document waarin de belangen van de
op het opgestelde Modelcontract Investeringsgoederen. Er werd
ziekenhuizen/instellingen alsook de belangen van de medische
zelfs gesproken van een doorbraak. Verschillende leden hebben
industrie goed worden gewaarborgd. ¶
reeds aangegeven het als standaard te gaan gebruiken. Dit alles werd duidelijk tijdens een symposium dat de FHI-branche Medische Technologie en NEVI Zorg organiseerden om het doel, het ontstaan, het gebruik en de implicaties van het Modelcontract toe te lichten. Het Modelcontract, dat door leveranciers van medische apparatuur en door inkopers van zorginstellingen is ontwikkeld, dient als basis voor zaken als proefplaatsing, installatie, eigendom, overdracht, risico, aansprakelijkheid en ontbinding. Op 28 oktober 2009 werd het modelcontract, na een lange periode van
Onvolledige en onjuiste uitspraken Klink over kosten van stents door FHI weerlegt I
n het vakgebied cardiologie kan volgens demissionair minister Klink nog veel
voor Cardiologie hebben naar aanleiding
bespaard worden. Dat werd duidelijk uit zijn uitspraken die hij deed in het
overleg en onderhandelen, officieel onderte-
Standaard Service Overeenkomst herzien
van deze uitspraken een brief verzonden
De Standaard Service Overeenkomst (SSO) voor medische
radioprogramma ‘Spijkers met koppen’. Bijvoorbeeld op stents zou volgens Klink
naar de minister. Hierin is ernstig bezwaar
apparatuur wordt herzien. Dit betekent dat het document
nog 140 miljoen euro bespaard kunnen worden. Volgens de FHI-branche Medische
gemaakt tegen de uitspraken van de minister.
opnieuw wordt geëvalueerd en aangepast aan de huidige
Technologie is deze uitspraak echter ‘onvolledig en onjuist’. Daarnaast heeft de
Tevens is het verzoek gedaan om in gesprek
situatie. Met de SSO hebben ziekenhuizen en leveranciers
brancheorganisatie grote moeite met de wijze waarop de overheid dit onjuiste
te komen. De minister heeft inmiddels
van medische apparatuur de beschikking over een
voorbeeld steeds opnieuw in haar communicatie naar buiten toe gebruikt.
gereageerd en ‘erkent dat zijn uitspraken
standaarddocument waarin alle belangrijke afspraken over
soms stevig kunnen zijn’. “Mijn bedoeling
service en onderhoud staan. In 2000 werd voor het eerst een
“In 44 procent van de gevallen is de plaatsing
hiervan is in het maatschappelijk debat
document hiervoor opgesteld door de FHI-branche Medische
van een stent volgens een rapport van het
de urgentie van de bezuinigingen over
Technologie, de Nederlandse Vereniging voor Inkoop en
College voor Zorgverzekeringen overbodig”,
te brengen. Daarbij maak ik gebruik van
Logistiek in de Gezondheidszorg (NVILG) en de Werkgroep
aldus Klink. “Dit kost ongeveer 140 miljoen
voorbeelden om te illustreren dat de
Instrumentatie Beheer Academische Ziekenhuizen (WIBAZ).
per jaar. Ik bezuinig liever op dit soort dingen
doelmatigheid kan worden vergroot”,
Na vijf jaar werd dit document geëvalueerd en aangepast
dan dat ik het eigen risico ophoog. Deze lijn
aldus Klink.
aan de situatie van toen. Ook de FHI-branche Laboratorium Technologie kon toen gebruik gaan maken van de SSO.
zijn we nu aan het inzetten.” Hoe doelmatiger er volgens Klink wordt
Inmiddels vonden de branches het weer tijd de SSO aan te
Volgens de minister kan er nog ontzettend
gewerkt in de zorg, ‘des te minder pijnlijke
passen aan de actualiteit. Zodra de herziening rond is, is het
veel op onnodige kosten bespaard worden.
maatregelen als pakketingrepen er gemaakt
nieuwe document te vinden op de ledenwebsite van FHI.
Zowel FHI als de Nederlandse Vereniging
zullen hoeven te worden’. ¶ www.fhi.nl/leden
¶
44
45
BoekBesprekIngBoekBesprekIng BoekBesprekIng vergaderfaciliteiten bij fhI op landgoed leusderend
De Signalement-redactie binnen FHI komt regelmatig boeken tegen die interessant kunnen zijn voor leden/lezers. In deze rubriek worden deze uitgaven onder de aandacht van de lezer gebracht. Deze selectie biedt een aantal titels die voor de Signalement-
mening bent dat het aandacht verdient in FHI’s branchemagazine Signalement? Stuur een e-mail naar
[email protected].
Het bekende verhaal over Isaac Newton en de vallende appel klopt. Maar behalve met zwaartekracht hield hij zich ook bezig met kleuren, alchemie en ketterse theologie. Wat voor wetenschapper was Newton, waar bestonden zijn voornaamste prestaties uit, en hoe is hij ertoe gekomen? Wat staat er eigenlijk in zijn twee boeken, de Principia en de Opticks? Wat moeten we aan met zijn bizarre persoonlijkheid? En wat houdt ‘bewijzen’ in de natuurwetenschap eigenlijk in? Daarover gaat het boek ‘Isaac Newton en het ware weten’. Het boek is geschreven door Floris Cohen, hoogleraar in de vergelijkende geschiedenis van de natuurwetenschap aan de Universiteit Utrecht. ‘Isaac Newton en het ware weten’ is te bestellen bij www.bol.com, € 24,95, ISBN-13: 9789035134546.
Michiel Muller heeft wel wat gemeen met zijn naamgenoot Victor Muller. Victor is de man van McGregor, Spijker en Saab. Michiel van de Tango tankstations, Route Mobiel en de internetveiling Bieden en Wonen. Michiel vertelt in een onderhoudend boek zijn ondernemersverhaal. Dromen, doen, luisteren, focussen en vieren zijn de sleutelwoorden die hij gebruikt om een reeks van tips te formuleren. Innovatieve businesscases vormen de basis voor het succes van Muller, anders dan Victor oude merken exploiteren in een nieuwe setting. Natuurlijk geldt voor beide Mullers dat de factor marketing beslissend is. Michiel Muller verdeelt marketing over vier kernthema’s. ‘Dromen’ werkt hij uit in de vorm van ‘verplaatsen in de klant’. ‘Luisteren’ moet je vanzelfsprekend naar de klant. ‘Focussen’ is misschien wel het meest uitgesproken marketingelement. Het ‘vieren’ maakt de entrepreneur tot een ‘serial’ entrepreneur. Het is een relatief nieuw verschijnsel in Nederland, ondernemers die steeds een nieuw bedrijf starten. Het levert jongensboekverhalen op. Of de bedrijven die op deze wijze worden gestart altijd een wezenlijke toegevoegde waarde voor de economie opleveren, valt nog te bezien.
Kees Groeneveld
Muller, die ook serial entrepreneur is, maar het vooral moet hebben van ‘branding’,
Recensie
ervarIngen van een serIal entrepreneur
Boekbespreking
Isaac Newton en het ware weten
Voor haar leden biedt FHI de mogelijkheid tegen geringe kosten gebruik te maken van vergaderfaciliteiten. U kunt
Boekbespreking
lezer interessant is en nuttige en soms ook praktische informatie bevat. Is u onlangs nog een boek opgevallen waarvan u van
de vergaderzalen gebruiken met koffie, thee en frisdrank. Wanneer u gebruik wenst te maken van een van de vergaderzalen, neem dan contact op met het FHI-bureau; Iemeke Kunst of Shirley van Schaarenburg, telefoon: (033) 465 75 07. Uiteraard is de beschikbaarheid beperkt tot de periodes dat er geen branchevergaderingen zijn. www.fhi.nl/vergaderfaciliteiten
De dirty tricks van het onderhandelen Telkens wanneer je tegenstrijdigheden moet overbruggen met mensen die elkaar nodig hebben, ben je aan het onderhandelen. Volgens George van Houtem, vennoot van Holland Consulting Group en mededirecteur van het HCG Onderhandelingsinstituut, onderhandelen we steeds vaker, maar gaat het niet iedereen gemakkelijk af. In zijn boek ‘De dirty tricks van het onderhandelen’ laat hij zien hoe je jezelf nooit meer in de luren legt, of je nu onderhandelt over een miljoenencontract of over het zakgeld van je kinderen. Te bestellen op www.bol.com, € 14,95, ISBN-13: 9789077881521.
46
47
ledennIeuws ledennIeuws ledennIeuws ledennIeuws ledennIeu actIvIteIten
karoline wiegerink
Jan van dijk
agendapunten
Karoline Wiegerink,
eigenaar van de Tegema
associate partner bij Holland
Group, nam op 2 juli
Consulting Group, is
afscheid. Zijn opvolgers
benoemd tot lector ‘City-
zijn Willem van Reisen
hospitality’ aan de Hogere
en Wim van den Broek.
Hotelschool Den Haag.
rein visser
Jan van Dijk, directeur/
Design Automation & Embedded Systems event 21 september 2010
PLOT conference 23 november 2010
Visser benoemd als werner fuhrman
Managing Director Benelux, Scandinavië en Oost-Europa voor Invensys Operations Management (IOM).
hester BIjl
Sinds 1 juli is Michiel Godschalk Commercial
Werner Fuhrmann is de
Director en Esther Kos
nieuwe voorzitter van
Director Operations bij Salm
VNCI. Fuhrmann (57) is
en Kipp. Beide directeuren
algemeen directeur van
zijn benoemd vanwege
AkzoNobel Industrial
het aankomend pensioen
Chemicals. Hij volgt Jan
Hester Bijl, hoogleraar
van de huidige direteur
Zuidam op, die sinds juni
Aerodynamice aan de TU
Gerbert Kos.
2007 voorzitter was.
Delft, is voor vier jaar benoemd in de raad van toezicht van het EnergieJürgen schuijren
1 mei 2010 benoemd als managing director van Vega Meet- en Regeltechniek.
IT Room Infra event 9 november 2010 MicroNanoConference 17 en 18 november 2010
Per 1 juli 2010 is Rein
Jürgen Schuijren werd per
FHI-HRM Actualiteitenseminar 3 november 2010
onderzoek Centrum Nederland (ECN). Zij neemt de functie over van
Hightech equipment engineering event 1 december 2010 Moleculaire diagnostiek in de pathologie, Xs2HiTek-workshop 2 december 2010
Chris Houwer, directeur van DTB, is na een kort chris houwer
Bestuurskennis over te dragen aan de directies van mkb-ondernemingen in Nederland. Honderden bestuurders van FHI-lidbedrijven bewaren goede herinneringen aan hun deelname aan de trainingen die Chris Houwer organiseerde. Veel succesvolle
ondernemingsplannen zijn gebaseerd op de DTB-methodiek. De charme, deskundigheid en attente zorgvuldigheid van Chris zijn onvergetelijk.
teiten van Site worden geïntegreerd met die van werkmaatschappij
die het Nederlandse mkb heeft gerealiseerd. Het Lelystadse bedrijf
Doedijns Pneumatics, zonder dat daarbij sprake is van banenverlies.
IDQuest, een van de partners van FHI-lid Da Vinci Europe, staat daarin op de 63ste plaats.
oil actuators, subsea actuators alsmede door Site zelf ontwikkelde veelSite heeft dertig medewerkers in dienst, waarmee een omzet van circa
tracing-software voor zorgt dat alle chirurgische instrumenten binnen
€ 7,5 miljoen op jaarbasis wordt gerealiseerd. Doedijns International
het ziekenhuis voor honderd procent geregistreerd kunnen worden.
kent een drietal divisies: hydrauliek, instrumentatie en pneumatiek.
Flow, Analyse & Control Show 8 en 9 juni 2011
Daarmee kan worden voorkomen dat, zoals nogal eens gebeurt,
InternatIonale BeurZen en congressen SPS/IPC/Drives www.mesago.de Neurenberg (Duitsland) 23 t/m 25 november 2010 Laborama www.laborama.be Groot-Bijgaarden (België) 24 en 25 maart 2011
Medica www.medica.de Düsseldorf (Duitsland) 17 t/m 20 november 2010
chirurgische instrumenten of verbanden achterblijven in het lichaam na een operatie. Via herkenbare software worden werkprocessen van
Smits & Co viert vijftig jarig bestaan
de operatiekamer en de Centrale Sterilisatieafdeling van ziekenhuizen
Smits & Co, lid van de Vereniging Nederlandse Leveranciers van
visueel gemaakt om dat horrorscenario te voorkomen.
Weeginstrumenten, bestaat dit jaar vijftig jaar. Het bedrijf levert weegbruggen van 8 tot 18 meter met een weegcapaciteit van tien tot
Medi Lease vijfentwintig jaar apparatuur, bestond op 1 april precies vijfentwintig jaar. Dit werd
Vormgeving MUNTZ Cartoon Studio Artjan Druk Drukkerij Van de Ridder
Redactieadres Postbus 366, 3830 AK LEUSDEN Telefoon: (033) 465 75 07 Fax: (033) 461 66 38 Internet: www.fhi.nl E-mail:
[email protected] Advertentieverkoop Niek van Twillert, MUNTZ Telefoon: (033) 450 20 20
Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kan voor eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteurs, redactie en het bureau van FHI geen aansprakelijkheid.
zich ook bezig met het reviseren/moderniseren van bestaande bruggen.
op 21 mei gevierd met een drietal korte presentaties, gehouden door
Exportexpert beschikbaar
een leaseklant (Crucell), een leverancier (Siemens) en een bankier
Internationale handel is belangrijk voor ondernemingen. Alleen hoe
(Rabobank). Medi Lease is lid van de FHI-branches Laboratorium en
vind ik mijn handelspartners? Expert uit technologiebranche met
Medische technologie.
32 jaar internationale verkoopervaring biedt zich aan ter ondersteuning in het zoeken naar de juiste handelspartners en het opzetten van de export met de landen/het land naar keuze. Ervaring in
vanuIt de ledenkrIng
automotive, industriële toelevering, security. Kan via netwerk ook ondersteunen in andere branches. Dit kan op parttime basis, projectbasis of eventueel via een tijdelijk dienstverband.
Industriële Automatisering
Laboratorium Technologie
Contact: Kees Groeneveld van het FHI-bureau of rechtstreeks:
Per 17 mei 2010 is Bürkert-
Per 17 mei 2010 is LA-Biosystems
Frans van de Laar,
[email protected], 06 48568953.
Contromatic B.V. verhuisd naar
b.v. verhuisd naar Keurweg 20,
Minervum 7220, 4817 ZJ BREDA.
5145 NX WAALWIJK.
Telefoonnummer: (088) 126 73 00,
colofon
honderd ton. Naast levering en plaatsing van weegbruggen houden ze
Medi Lease, specialist in het financieren van medische en laboratorium
faxnummer: (088) 126 73 50.
Redactie Bureau FHI Eliza van den Anker Kees Groeneveld Paul van Nieuwenburg, MUNTZ
Het productgamma wordt hierdoor onder meer uitgebreid met gas over
Electronics & Automation 2011 25 t/m 27 mei 2011
ziekbed op 23 mei overleden. Houwer heeft zich meer dan dertig jaar ingezet om Direct Toepasbare
van Site Valve Automation Centre en Site Tork. De bedrijfsactivi-
keer de ranglijst gepresenteerd met honderd concrete innovaties
belovende lift and turn actuators en compact actuators.
Wim Turkenburg.
In memorIam
Doedijns International heeft de geplaatste aandelen verworven
mersmagazine bizz en NL Octrooicentrum hebben voor de vijfde
technologie, die er in combinatie met gebruiksvriendelijke tracking- en
Kijk voor de meest actuele stand van zaken op: www.fhi.nl/activiteiten
Biotechnica www.biotechnica.de Hannover (Duitsland) 5 t/m 7 oktober 2010
Doedijns verwerft aandelen Site
Syntens, het innovatienetwerk voor ondernemers, het onderne-
Het Lelystadse bedrijf scoort met Hospitrace, een laser-labelings-
Led-event 23 november 2010
HET Instrument www.hetinstrument.nl Amsterdam (Nederland) 28 september t/m 1 oktober 2010
IDQuest in innovatie top 100
nIeuwe leden
Medische Technologie Per 15 mei 2010 is Mathot
Industriële Elektronica
Industriële Automatisering
Per 18 mei 2010 is de naam van
Medische Speciaalzaken verhuisd
Rotec BvBa
Hint Engineering B.V
Pia-Service veranderd naar PIA
naar: A. Hofmanweg 40,
Veedijk 33
De Netelhorst 4
Service BV en zijn ze verhuisd
2031 BL HAARLEM.
2300 TURNHOUT - BELGIË
8051 KE HATTEM
11-W, 8304 BK EMMELOORD.
Per 26 juli 2010 is Fresenius Kabi
HIG IT & Communicatie
Laboratorium Technologie
Telefoonnummer: (052) 761 16 16,
Nederland B.V. verhuisd naar
Klipperaak 101
Infors Benelux BV
faxnummer: (052) 7611615.
Amersfoortseweg 10-E, 3705 GJ
2411 ND BODEGRAVEN
Fabriekstraat 38
E-mail:
[email protected] of
ZEIST. Telefoonnummer: (030) 698
[email protected].
52 70, faxnummer: (030) 698 52 88.
Micronevel
Web: www.piaservice.nl.
E-mail:
[email protected].
Nijverheidsweg Noord 86
Medische Technologie
3812 PN AMERSFOORT
Pentax Nederland B.V.
naar: Verlengde Gildeweg
7000 AP DOETINCHEM
Het postbusnummer van G.M.S.
Per 28 juni 2010 is Tromp
Instruments komt te vervallen.
Medical B.V. verhuisd naar Oude
KITT Engineering
Post kan voortaan enkel gestuurd
Haarlemmerweg 75,
Pantheon 16
worden naar: Driemanssteeweg
1901 ND CASTRICUM.
7521 PR ENSCHEDE
190, 3084 CB ROTTERDAM.
Lage Mosten 35 4822 NK BREDA
Muntz helpt merken verder Muntz biedt het allerbeste op het gebied van reclame. En trouwens ook op het gebied van branding, online marketing, direct marketing en de meeste andere communicatietechnieken. Dat kunnen we omdat we All Active zijn: een unieke werkwijze die uitgaat van het activeren van alle kennis, ervaring en talent die we in huis hebben. Een werkwijze dus die succes onvermijdelijk maakt. In het filmpje op onze website leggen we in anderhalve minuut precies uit wat All Active is. En waarom uw merk er zo enorm bij gebaat zou zijn.
muntz.nl
All Active Muntz is actief in Amersfoort en Apeldoorn.
