JANTJE BETON SPEEL AWARD 2012
57
HET SPEELKWARTIER: DE REGENTESSEROUTE LUKAS WOLZAK & NOELLE INGEVELDT
Het speelkwartier: De Regentesseroute Het Regentessekwartier is een drukke wijk met weinig speel mogelijkheden. In ons plan hebben we gepoogd op meerder plekken speelmogelijkheden te creëren en deze met elkaar te verbinden. Dit doormiddel van ‘De Regentesseroute’ een route die kinderen skatend, steppend of fietsend af kunnen leggen. Het is een rode route die als een rode draad door de buurt loopt en alle speelplekken met elkaar verbind. Onderweg zullen de kinderen een aantal obstakels moeten trotseren. De speelplekken zullen op de stoep zijn of met hoogte en laagte verschillen afgebakend zijn. Dit zodat ze zullen afwijken van het oude principe van een speelplek met een hek er om. De rode route zal over de stoep lopen, en bij oversteekplaatsen zullen er verkeersborden komen waardoor de auto’s altijd voorrang aan de kinderen moeten verlenen. Op de kaart hebben we alle speelplekken en obstakels genummerd, hieronder volgt een beknopte uitleg per nummer: 1. Het Regentesseplein: hier zullen op de brede stoep een soort van paddenstoelen geplaatst worden, waar de route doorheen loopt. De kinderen zullen dus om de paddenstoelen heen moeten slalommen. 2. De Weimarstraat: om een veilige verbinding van het Regentesseplein naar het Kepplerplein te kunnen maken zal er een fietsbrug voor kinderen komen over de Weimarstraat en de Franklinstraat. 3. Het Kepplerplein: op het Kepplerplein komt een grote zandbak met verwijzingen naar de zonnewijzer. De zandbak bestaat uit drie delen van verschillende hoogtes waartussen de kinderen kunnen fietsen. 4. De Verademing: De barrière tussen de betonnen rand en het grasveld boven op de muur zal opgeheven worden door de wand schuin af te laten lopen en met gras te laten begroeien. 5. De Cartesiusstraat: op de brede stoep worden grote rioolbuizen gelegd waar doorheen gefietst en geskatet kan worden. Ook kan er geklommen worden op sommige buizen en op de gehalveerde buis kunnen skaters grinden. 6. De Regentesselaan: alle parkeerplaatsen worden naar de zuidkant van de Regentesselaan verplaatst zodat dicht bij het Regentesseplein twee grote open plekken in het midden van de rijbanen ontstaan. Op deze plek zal een verzonken skatebaan worden aangelegd. Met hoge randen aan de zijkanten zodat er geen auto’s in kunnen rijden. 7. De Regentesselaan: de tweede skatebaan is 1,5 meter diep en daardoor ook geschikt voor de fiets en step. 8. Het Regentesseplein: aan de linkerkant van het Regenstesseplein zal een hele lange skate/fiets ramp komen. De kinderen kunnen hier overheen fietsen en stunts op doen. Onder de ramp zitten fietsenrekken waar de fietsen die nu los op de stoep staan gestald kunnen worden. Door de route zullen kinderen nu gebruik gaan maken van het hele Regentessekwartier en niet meer op bepaalde plekken blijven hangen. De route is spannend en leuk en leid je spelenderwijs door de hele buurt die nu een grote speelplek wordt. Teven is de rode route zeer herkenbaar voor auto’s en zal het dus een veilige manier zijn voor de kinderen om zich door de buurt te verplaatsen.
Het speelkwartier: De Regentesseroute
1. Regentesseplein
2. Weimarstraat Franklinstraat
8. Regentesseplein 3. Kepplerplein
7. Regenstesselaan 4. De verademing 6. Regentesselaan
5. Cartesiusstraat
58
DE KINDERSLINGER LVANZ PRODUCTONTWERP
De kinderslinger Regentessekwartier Den Haag Prijsvraag Jantje Beton 2012
Het 19e eeuwse Regentessekwartier is kinderrijk en kent relatief weinig openbare ruimte. De wijk is met de rug naar het park De Verademing toe gekeerd. De scholen aan de zuidzijde van het park en plangebied trekken veel kinderen. Drie evenwijdige wegen, te weten Weimarstraat, Newtonstraat en Carthesiusstraat, verzamelen het merendeel van de scholieren en wikkelen het verkeer en parkeren af in één richting. Het is passen en meten in uiterst smalle straten. Ruwweg 50 tot 100 kinderen maken dagelijks gebruik van deze wegen, die primair zijn ingericht voor auto’s. De speelruimte blijft beperkt tot de stoep en het trottoir. De kinderslinger is een plan om deze drie hoofdroutes kort te sluiten voor spelende kinderen op weg van huis naar school en terug. Het wordt geen geconcentreerde speeltuin maar een lange slinger van speeltoestellen over de Newtonstraat, via het Kepplerplein over de Gaslaan langs De Verademing, dan de Carthesiusstraat in. Over de hele slinger valt iets bijzonders te beleven en is de ruimte ingericht voor lichamelijke beweging en spelende ontdekking, ongehinderd door autoverkeer. Niet zozeer passief kijken en luisteren maar actief alle zintuigen aanspreken met tasten, zweven, draaien, klimmen, vallen en voelen.
Daarnaast krijgt de kinderslinger ook een educatief karakter. Enkele straten en pleinen in het Regentessekwartier zijn vernoemd naar de vermaarde wetenschappers en instrumentmakers Keppler en Newton. De ontdekkingen van deze wetenschappers, zoals zwaartekracht, ruimte, tijd, kracht, snelheid, optica, zonnewijzers en waterklokken, kunnen gebruikt worden om nieuwe speeltoestellen te ontwerpen. Hierdoor leren en ontdekken kinderen spelenderwijs de principes van natuurkunde en ons zonnestelsel. Op de volgende pagina’s staan enkele ontwerp voorbeelden: een draaimolen als een planetenstelsel voor het Kepplerplein, tegenhangende schommels die op smalle straten gebruikt kunnen worden en uitkijktorens met prisma’s om over de hele slinger uit te kunnen kijken. Dit zijn slechts een paar voorbeelden van wat mogelijk is met wetenschap als inspiratie. De kinderslinger combineert spelen en leren, en vult als route de nu lege achterkant van de wijk in. Kinderen ontdekken de slinger vanzelf omdat deze aansluit bij de routes van school naar huis. Bijkomende voordeel is dat er een brug ontstaat naar de grote groene plek van de wijk, het park De Verademing. DE KINDERSLINGER
NEWTONSTRAAT / KEPPLERPLEIN
PLANETAIRE DRAAIMOLEN Op het Kepplerplein willen we een draaimolen neerzetten met fietsjes die in verschillende richtingen en met verschillende snelheden om het midden draaien. Een beetje zoals planeten om de zon draaien dus. Bij een normale draaimolen gaat je in het midden langzamer, maar bij deze gaat het binnenste fietsje juist het hardst. Het tandwielsysteem dat hiervoor zorgt heet, heel toepasselijk, een planeetwiel mechanisme.
GASLAAN / DE VERADEMING
TEGENHANGENDE SCHOMMEL De tegenhangende schommel heeft een constructie die tegen de richting van het schommelen in hangt; niet alleen de zitting beweegt maar de hele schommel beweegt. Het slingeren neem op deze manier minder ruimte in beslag, daarom past de schommel in de smalle straten zoals de Newtonstraat en de Carthesiusstraat. Het schommelen zal ook anders aanvoelen dan normaal; een beetje als stuiteren aan een elastiek. DE KINDERSLINGER
GASLAAN / CARTHESIUSSTRAAT
PRISMA TOREN De prisma toren is een klimtoestel waar je niet alleen in kunt klimmen maar waar je ook in kunt uitkijken. Met de verschillende prisma’s kun je door eraan te draaien allerlei richtingen op kijken. Op deze manier kun je zelfs kinderen op prisma torens verderop zien. Als de zon schijnt, kan je met de prisma’s ook prachtige regenboog effecten maken.
DE KINDERSLINGER
59
JANTJE LACHT, JANTJE SPEELT MAAIKE KRIJNEN
Een multifunctioneel object dat Jantje niet alleen laat lachen, maar ook spelen! Het Regentessekwartier is een stedelijke wijk met weinig groen, maar grenzend aan ‘De Verademing’, heeft het aan deze zijde van het plangebied meer openheid. De Regentesselaan is een drukke straat met een brede middenberm vol gestald met auto’s fietsers, glasbakken, papierbakken en stroomhuisjes. Aan deze zijde van het plangebied zijn geen speeltuinen te vinden, in tegenstelling tot de andere zijde van het plangebied waar een speeltuin ligt aan de Franklinstraat en in het park. Het concept is om bestaand straat meubilair als uitgangspunt te nemen en die te om te toveren tot multifunctionele objecten. Prullenbakken, glasbakken, papierbakken, bomen en lantaarns vormen de basis, omlijst door een koker. Daarnaast zorgt de stalling van fietsen voor veel chaos in het straatbeeld, ook hier bied het multifunctioneel object uitkomst door een fietsenrek te integreren. Bovenop en fietsenstalling en om de koker komt het speel element. Daar draait het om! Voor de allerkleinste is het speel element een glijbaan. De wat oudere kinderen kunnen zich vermaken met een basketbalpaal en in de derde versie zal het speel element een onderdeel zijn van het terrein van skaters. Er kunnen verschillende combinaties worden gemaakt, maar gekeken naar het gebied zijn er drie locaties gekozen. Deze zijn in de plattegrond weergegeven, maar mocht het een daadwerkelijke oplossing zijn voor het fietsenstalling probleem kan iedere boom in de buurt omgetoverd worden tot hip object.
Speel element Fietsenstalling Lantaarn Papierbak Boom
Papierbak
= Multi Object
Locatie 1: Lantaarn Franklin plein
1.
3.
Papierbak
Locatie 2: Papierbak Regentesselaan
2.
Locatie 3: Boom Regentesselaan
60 BLOKJE OM
MANNAERTS_MINK_BIJSTER
BLOK J E OM ‘Een stoep verandert in een knikkerarena, een kronkelend regentje is een klimrek waarbij je de grond niet mag raken, een stippenpatroon verplicht je te springen van het ene eiland naar het andere...’
de gracht/kanaal). Door middel van minimale aanpassingen kunnen deze worden getransformeerd tot speelplekken die tevens een meerwaarde bieden voor de stedelijke openbare ruimte.
De openbare ruimte wordt vaak overheerst door verbodstekens en barrières in de vorm van hekwerken, muren, etc... Verbod of straf staan echter bekend als weinig productieve middelen, stimulatie daarentegen is dat wel. Wij willen deze huidige houding omkeren in een sfeer van stimulatie, verbeelding en creativiteit. Dat het Regentessekwartier kan veranderen in een positieve openbare ruimte, waarin kinderen juist mogen in plaats van dat ze worden belemmerd in hun vrijheid.
‘BLOKJE OM‘ is een wandeling doorheen het Regentessekwartier, specifiek ingericht voor het kind, die een grote verscheidenheid aan speelplekken als een lint met elkaar verbindt. Voor dit lint is nood aan een visuele drager, opdat het kind veilig van de ene naar de andere plek kan bewegen, en zich gemakkelijk kan orienteren doorheen de wijk.
Wat tevens opvalt in het Regentessekwartier is de rol van de auto. De verkeersdrempels en snelheidsbeperkingen zorgen voor een zekere vorm van veiligheid, maar de auto overheerst nog steeds de beleving van de openbare ruimte. De beperkte openbare ruimte in steden vraagt voor andere oplossingen dan enkel de inrichting van open pleinen. Zonder de veiligheid van het kind uit het oog te verliezen, willen we het weer mogelijk maken om het kind weer op de straat te laten spelen. (in analogie met de beelden die we kennen uit het begin van de 20e eeuw en voordien) We maken de straat weer van het kind! Daardoor concentreren wij ons voor deze prijsvraag bewust op die typische stedelijke plekken, waar ruimte is voor het kind om te spelen, en laten we bewust de brede band omheen ‘de Verademing’ terzijde. Deze typische plekken zijn volgens ons te categoriseren onder: de stoep, de straat, de middenberm, de parkeerplaats, het occasionele plein, het binnenblok, het erf, het speelplein (en in sommige steden:
Hiervoor hebben we het ‘Regentje’ ontworpen, een kindvriendelijke versie van de bekende straatpaal. Ze is uitgevoerd in een zacht materiaal van poly-eruthaan, en in een felle, herkenbare kleur. Het Regentje heeft niet alleen een begeleidende functie, ze vormt occasioneel ook een speelaanleiding. Op speelplekken transformeert het Regentje in spelerige, kronkelende vorm die kan dienstdoen als een hangplek, een klimtoestel, een basketbal korf, etc... Gecombineerd met de paarse stippen op de grond wordt herkenbaarheid en bewustzijn gecreerd bij zowel kinderen als volwassenen, en veiligheid gegarandeerd in verkeersituaties. De nieuwe speelplekken bieden geen ready-made speelgelegenheid, maar stimuleren de verbeelding en creativiteit van kinderen. Voor oudere kinderen is het minder een speelplek, maar fungeert het als een afspreekpunt of om een potje basketbal te spelen. ‘Op een nieuwe plek, dicht bij hun huis, in de stad’
BLOK J E OM de straat wordt van het kind
Ondanks verkeersdrempels en snelheidsbeperkingen overheerst de auto de beleving van de openbare ruimte. ‘BLOK J E OM ’ wil het kind weer op de straat laten spelen.
‘Jantje ! lopen we langs de Regentjes?’
je mag hier spelen !
Het stedelijke domein wordt in de stad overheerst door verbod en sturende elementen. ‘BLOK J E OM ’ is een poging deze houding om te keren in stimulatie, verbeelding en creativiteit. Ons blokje om, is als het ware een impliciete indicatie naar iedereen dat het veroorloofd is en toegejuigd word om te spelen in de wijk. Want een bordje ophangen is ons wat te gemakkelijk!
spelen waar het kan ‘BLOK J E OM ’ concentreert bewust op de typisch stedelijke plekken als de straat, de stoep, het occasionele plein, het erf, etc... en laat de brede band omheen de ‘Verademing’ terzijde.
‘BLOK J E OM ’ is een wandeling van ongeveer 20 min. doorheen het Regentessekwartier, specifiek ingericht voor het kind. Op de weg komt het kind een grote verscheidenheid aan speelplekken tegen.
‘ e en stoep ver a nd er t i n een knikkerarena, een kronkelend reg entje i s een k l i m r ek wa a r bij je de grond niet mag raken, een stippenpatroon verplicht je te springen van het ene eiland na a r het a nd er e. . . ’ speelaanleiding
De regentjes transformeren naar kronkelende slangen, stippen verschijnen op de grond wanneer er een speelplek is. De speelelementen zijn abstract of insinueren een spel, klim-, hang- of lummel-element. Voor jonge kinderen bieden de fantasie en speelelementen volop spel. Voor oudere kinderen is het een afspreekpunt om te hangen of om een potje basketbal te spelen.
BLOK J E OM DE STOEP
PLEIN SPELEN Het Monumentale Regentesseplein wordt ingericht met watersproeiers die actief worden in zomerse periodes. Een verfrissende speelaanleiding voor kinderen bij warm weer.
5
STOEP SPELEN Met de paarse vlakken wordt deze zone tevens geaccentueerd. Kinderen kunnen knikkeren, kaatsen, tekenen met stoepktijt of hebben een plek om af te spreken.
MIDDENBERM SPELEN Met grote aandacht voor de ovwersteekplaatsen en beveiliging aan de randen, is de middenberm een unieke locatie voor een apenkooi tussen de bomen.
6
SPORTEN Een kleine open plek wordt een sportveldje door het ophangen van een basketring.
3
PARKEERPLAATS SPELEN Een parkeerplaats wordt opgeofferd als speelplek, als toevoeging aan de stoep. Kinderen kunnen kaatsen, knikkeren, etc... Met de paarse circels wordt deze zone geaccentueerd.
7
ERF SPELEN De autovrije ruimte in bijvoorbeeld de Newtonstraat, is uitermate geschikt als speelplek. Het ‘Blokje Om’ loopt dus hier langs.
4
STRAAT SPELEN Kinderen kunnen tijdelijk de straat innemen door verborgen ‘Regentjes’ uit de grond te trekken. Om vervolgens als doelpaatjes voor een voetbalspel te dienen. Met de paarse vlakken wordt deze zone tevens geaccentueerd.
8
SPEELPLEIN SPELEN Het bestaande speelplein wordt opnieuw ingericht met kleurrijke vlakken en toestellen, en omzoomd door de Regentjes.
1
8 2
1
DE MIDDENBERM
7
HET ERF
DE PARKEERPLEK
2 6
3 4 5
speelplekken het ‘Blokje Om’ verbinding met omliggende wijken
SPELEN OP DE STOEP Het brede, maar veelal ongebruikt voetpad van de Cartesiusstraat is omgetoverd tot een heuze speelplek met vrolijke kleuren en een heus klimtuig, voortvloeiend uit de getransformeerde ‘Regentjes’. De stippen en de Regentjes duiden de plek aan waar kinderen kunnen hangen, klimmen, knikkeren of trappen tegen de blinde muur van de energiecentrale.
BLOK J E OM SPELEN OP DE STOEP Een parkeerplaats is veranderd in een kleine, gezellige speelplek. Groene ‘Regentjes’ omzomen de ruimte, paarse vlekken op de grond markeren de plek. ...Knikkers rollen over de grond, rondom het knikkerpotje is een hevige strijd losgebarsten. De gekronkelde buis is een levensgrote zenuw-spiraal, waar je met een ring omheen moet bewegen, zonder de buis te raken...
HET SPEELPLEIN De wandeling van de groene ‘Regentjes’ komt uiteindelijk uit op het Keplerplein. Het huidige plein is getransformeerd in een plein met ruimte voor sport en spel. De gekronkelde buizen vormen klimtuigen, basketkorven, zit- en hangmeubels, etc... De zachte hellingen, en de groene buizen zijn ook heel populair bij skaters. De bestaande bankjes en speeltoestellen worden probleemloos verwerkt in de nieuwe inrichting.
61
DISCOVER YOUR GRAVITY MARIJKE EN MARJOLEIN
Discoverour y
GRAVITY
Buitenspelen in je eigen wijk, lekker dichtbij toch?! Maar in een tijdperk van smart phones, internet en mooie computerspelletjes is de digitale wereld dichterbij dan de wijk waarin je woont. In de digitale wereld is veel te ontdekken, vrienden maken en met ze chatten is gemakkelijk, maar waarom dit niet ook buiten? De wijk als fysieke en digitale ontmoetingsplek.
Light flows in and out
in the direction of the movement of the street
+ERNPUNTEN
DE HORIZONTALE LIJNEN VAN DE STRAAT OP EEN s
httege c i l L
K
platfor n r m e
Door lichtgevende/digitale tegels in de straat worden kinderen vanuit huis naar buiten getrokken. Ze zijn de link naar de grotere platforms in de wijk. De tegels hebben een beat en lichten op naar de plek waar de meeste intensiteit wordt gemeten en dus de meeste kinderen uit de buurt spelen. Hier moet jij dus ook zijn!
(IER WORDT GESPEELD $E KERNPUNTEN GEVORMD ALS EEN SOORT LANDSCHAP WAA HEEN KUNNEN FIETSEN SKATEN OF ZELFS IN $EZE PUNTEN ZIJN DOOR DE STRATEN VERDEEL SPEELGOED AUTO BOLDER KAR OF STOEPKR VAN DE OMGEVING $OOR OP TE LICHTEN EN W
,ICHTPUNTEN
In de wijk zijn 3 platforms, waar de omgeving op een vloeiende manier wordt aangepast en er voor iedereen, hoe oud je ook bent een eigen spel kan worden gespeeld of lekker kan worden relaxt.!
+ERNPUNTEN
gelpu e i n p
t
S
HARTSLAG VAN DE WIJK DOOR !LS JE DE HARTSLA EEN KERN PUNT UIT
(IER WORDT GESPEELD $E KERNPUNTEN ZIJN EEN PODIUM VOOR GEVORMD ALS EEN SOORT LANDSCHAP WAAR KINDEREN VAN VERSCH Ook voor kinderen die lopen in de drukkere straat HEEN KUNNEN FIETSEN SKATEN OF ZELFS IN DE WINTER SLEEÑN /O kan het spelen in de wijk leuk zijn. Door middel van spiegelende vormen worden de speelplek en de SPEELGOED AUTO BOLDER KAR OF STOEPKRIJT MEEBRENGEN
!ANDACHTSPUNT
kinderen weerspiegeld en krijg je zelf ook zin om mee te spelen!
$EZE OBJECTEN ZIJN GEPLAATS OM MENS
62
ALADIN MEDIATRIX
63
STRAAT BLOKKEN, DE KEUZE IS REUZE! N.SLIJKERMAN
De keuze is reuze! De conclusie na gehouden buurtonderzoek en gesprekken met buurtbewoners en kinderen, is dat de grote openbare speelplekken in de wijk niet functioneren om diverse redenen. Zo wordt door ouders de ontbrekende veiligheid (sociale controle) genoemd en door kinderen de te grote schaal van de speelplekken. De kinderen gaven aan dat de eigen straat de beste speelplek was. Dit hebben wij als motivatie gebruikt voor het ontwerp van de straatblokken, waarmee de eigen straat wordt omgetoverd tot de beste speelplek van de buurt! De straatblokken, met standaardafmetingen van 500 x 500 mm en een variabele lengte, bestaan uit twee delen. Het binnendeel is een blok Polyurethaan (PU schuim), met een holle kern, waardoor de indrukbaarheid van het blok wordt vergroot. Het andere deel is de beschermhoes. Deze hoes is gemaakt van Polyvinylchloride (PVC), ook veel toegepast als vrachtwagenzeil. De geschatte levensduur van de straatblokken is vijf jaar. De straatblokken zullen per straat worden verdeeld, met elk een eigen kleurenprint, ontworpen door kinderen uit de straat zelf. Na vijf jaar mag een nieuwe generatie kinderen de kleurenprint van de straatblokken ontwerpen. Door kinderen uit de straat bij het project te betrekken, worden ze bewust van het collectief eigendom en verantwoordelijk gemaakt voor het beheer van de straatblokken. Het plan is generiek, wat betekent dat het toepasbaar is voor elke straat en elke buurt. Met straatblokken is de keuze reuze! Want een liggend straatblok kan gebruikt worden om bijvoorbeeld lekker op te zitten, maar twee rechtopstaande straatblokken vormen samen opeens een doel, zodat er gevoetbald kan worden. Of er kan verstoppertje gespeeld worden. Of er kan een doolhof gebouwd worden. Noem maar op! De kinderen kunnen met straatblokken hun eigen spel samenstellen in tegenstelling tot de saaie speeltoestellen op de openbare speelplekken die altijd hetzelfde blijven. Om een goede speelplek te creëren, is een autovrije straat gewenst. De niet functionerende openbare speelplekken in de buurt zullen daarom worden heringericht als (groene) parkeerplaats, bereikbaar via de hoofdontsluitingswegen in de wijk.
De keuze is reuze!
Den Haag, Regenteskwartier
Newtonstraat
Buskruit Doolhof
Touwtje springen
Fort bouwen Voetballen!!
Free running!
Apen kooi Lekker chillen Newtonstraat
Hinkelen Water balon gevecht
Tikkertje
Basis elementen
Opslag
De keuze is reuze!
Polyvinylchloride (PVC) Polyurethaan (PU schuim) holle kern
De keuze is reuze!
64
SPACE INVADERS NIEUWBLAUW & AGEL ADVISEURS
Toelichting SPACE INVADERS Occupying the streets
De straat; het domein van auto’s en stenen. Het domein van vaders en moeders en van grote jongens die wél alleen naar het speelveld mogen. De straat; het domein van verkeersbewegingen, van stalling van auto’s en fietsen en vooral niet het domein van Puck en Mees. Puck (3) en Mees (4) wonen beiden in een fijn huis met een fijne beschutte tuin. Maar als ze willen spelen met leeftijdsgenootjes moeten ze naar een andere plek in de wijk én moet er altijd iemand mee, omdat ze nog niet alleen de weg mogen oversteken. In hun straat is geen ruimte voor een uitdagend speelobject, alle ruimte is vergeven. Het is tijd voor een bezetting, een ruimte-claim. Tijd voor het terugpakken van de straat. Vanaf nu kunnen kinderen in het Regentessekwartier zelf een claim leggen op hun ruimte, een claim leggen op een parkeerplaats voor de plaatsing van een Space Invader. Space Invaders zijn speelobjecten die in elke straat geplaatst kunnen worden en een ruimtebeslag hebben van één parkeerplaats. De objecten zijn gemaakt van een vezelversterkte kunststof-composiet in de vorm van een voertuig. Iedereen in de wijk kan eenvoudig via internet of de speciale App een Space Invader aanvragen. Bij voldoende aanvragen pikt de vrachtwagen met grijparm van de gemeente de aangevraagde Space Invader eenvoudig op aan de haak op het dak en plaatst hem samen met zijn eveneens verplaatsbare ondergrond in de gewenste straat. Na afloop van de plaatsingsperiode haalt de vrachtwagen de Space Invader even eenvoudig weer op en plaatst hij ‘m op een nieuwe plek in de wijk. De Space Invaders maken het mogelijk om zonder grote ingrepen een speelruimte te creëren in elke straat. De speluitdaging is groot omdat enerzijds elk element zowel uitnodigt tot bewegings-, constructie- en fantasiespel als het ontmoeten en praten met elkaar en anderzijds elke keer een ander ‘voertuig’ aangevraagd kan worden. Het object kan exact geplaatst worden waar de speelbehoefte aanwezig is. Niet bij de buren maar voor de deur bij de aanvragers. In een verjongende of verouderende straat kan eenvoudig en zonder kosten ingespeeld worden op de behoeftes van de bewoners en de overlast van de speelplek en de opoffering van één parkeerplek zal altijd slechts tijdelijk zijn. Het object is zodanig vormgegeven dat het zich goed voegt in het ritme van de auto’s langs de straat en in uitstraling niet onder zal doen voor een kunstzinnige sculptuur. Puck en Mees kunnen nu klimmen, glijden, en hun fantasie de vrije loop laten gaan in hun eigen tijdelijke speelplek voor de deur.
SPACE INVADERS
Het is woensdagmiddag en ze vervelen zich ...
Puck zullen we dan maar buiten gaan spelen?
OK ...
Maar waar??
Ergens in het Regentessekwartier in Den Haag wonen Mees en Puck ...
Dan misschien op de stoep en op de parkeerplaatsen??
Op straat? Dat gaat niet Te gevaarlijk ...
Of misschien het speeltuintje verderop ... maar daar mogen we niet alleen naartoe ...
Het speeltuintje gaat niet lieverd dan moet ik mee en ik ben te druk!
Ik denk het niet! Die ruimte is voor mij en niet voor jullie bedoeld ...
De buurkinderen zagen dit idee ook wel zitten Dat was dus zo geregeld! zitt Als we Sophie, Naomi en Ibrahim meekrijgen bestellen we samen via internet een Space Invader! Kunnen we toch buiten voor de deur spelen!
www.spaceinvaders.nl
Mees en nu??
Puck weet het niet meer, Maar gelukkig heeft Mees een idee!
SPACE INVADERS
1
Van de Space Invaders zijn er meerdre varianten. Ieder met hun eigen speelaanleiding.
De Space Invader vanaf de stoep gezien ...
De vrachtwagen met hijsarm pakt de Space Invader eenvoudig op ... De speel- & klimplek in de Space Invader.
De uitkijk & de glijbaan in dee Space Invader.
Doorsnede 1
Doorsnede 2
van de Space Invader
Space Invaders worden gemaakt van een vezelversterkte kunststofcomposiet De afwerking kan zowel glimmend als mat zijn Alle kleuren zijn hierbij mogelijk ...
van de Space Invader
max klimhoogte 1,5 m
obstakelvrije zone 1,5 m
rubber rand (tevens zitelement)
SPACE INVADERS
obstakelvrije zone 1,5 m
rubber valgrond 40 mm kunststof uitvullaag 30 mm verstelbaar draagelement
De Space Invaders staan op een rubberen veiligheidsvloer Het hoogteverschil tussen stoep en parkeervak wordt opgelost met verstelbare draagelementen ...
2
3,60 m rijbaan
2,00 m
3,00 m
parkeerstrook
Buffer tussen de straat de Spaceinvader ...
trottoir
parkeervak ca. 6m
Bij een valhoogte van tot 1,40 m veiligheidsmateriaal onder het toestel met een dikte van ca. 40 mm.
Rijbaan plaatselijk versmallen naar 3,40 m
Vandaag is de grote dag... De Space Invader wordt bij Mees en Puck geleverd ...
Obstakelvrije zone 1,50 m
1,50 m
1,50 m
Principe detail mobiele speelvoorziening Space Invader
1,50 m
SPACE INVADERS
3
65
HINK - STAP - SPRONG NL LANDSCHAPSARCHITECTEN
Plantoelichting
“Het Regentessekwartier”, een koninklijke naam, een centrale ligging in de Hofstad, tussen centrum en Scheveningen, woonbuurt met een dorps karakter. Op het eerste gezicht, niks mis mee… Maar hondenpoep op de stoep, smalle straten gedomineerd door geparkeerde auto’s en weinig groen, overhoekjes en muurtjes maken de buurt onaantrekkelijk voor het buitenspelende kind. Toch bevat het Regentessekwartier veel verborgen plekken om te spelen. Het is de kunst deze speelaanleidingen zichtbaar te maken en kinderen uit te dagen om buiten te komen spelen. Direct buiten de deur begint het. Als het ware ontvouwt zich een stedelijk parcours, voor alle leeftijden, ook volwassenen. Hoe jonger, hoe dichter bij huis. Hink - stap –sprong! De hink zijn de kleine uitdagingen die in de wijk verborgen liggen. Een “Amsterdammertje” wordt een “springbokje” om overheen te springen, een “speelboomkorf” wordt rondom een boom geplaatst, een parkeerplek verdwijnt om te kunnen stoepranden, hekjes worden kleurrijk geschilderd om op te spelen, schommels aan lantaarnpalen bevestigd, een blinde muur wordt een klimwand, enz. Dichtbij huis, makkelijk om toezicht op te houden. Simpel en effectief! De stap is naar andere sport- en speelplekken elders in de stad. De Regentesselaan vormt de verbinding, een aantrekkelijk lijn met allure. Grote laanbomen domineren de verbinding visueel. Een strak pad onder het bladerdak kan gebruikt worden om te skaten, hard te lopen, te fietsen, te wandelen, gescheiden van het overige verkeer. Verschillende functies liggen er als bouwstenen langs; een trapveldje, basketbalveld, fitnessparcours/ atletiekplek, maar ook een hondenlosloopveld of desnoods een parkeerveldje. Het Regentesseplein is een plein van samenkomst, een rustpunt. De bestaande obelisk, de leilindes en siergroen zijn hier onderdeel van. Op één van de terrasjes is het goed toeven. Van de Regentesselaan “hink” je naar de sprong. De sprong ligt namelijk in de wijk zelf. Het zijn de groenstroken en andere kansrijke plekken voor sport- en spelvoorzieningen. Plekken dichtbij huis, maar niet direct voor de deur. Plekken op korte wandelafstand. Achter een muur ligt het ontoegankelijke park en de sportvelden van de “Verademing”, een gemiste kans maar oplosbaar. Aan de wijkkant van de muur bieden ruime trottoirs en parkeerplekken mogelijkheid om omgevormd te worden naar groen met speelvoorzieningen. In de toekomst mogelijk aansluitend op het achtergelegen park. Speelkwaliteit is subtiel en zit in de details. Hergebruik van materialen en benutten van straatmeubilair, zonder dat de veiligheid in het geding komt. Aanleg kan samen met de buurt. Hierdoor blijft het realistisch en haalbaar. Heldere keuzes makend wordt tevens ruimtelijke kwaliteit bereikt. De speelaanleidingen en bouwstenen van hink – stap - sprong zijn overal toepasbaar. Uitwerking en detail kunnen verschillen. Iedere plek een eigen kleur. Hier in het Regentessekwartier, maar ook elders in Den Haag, elders in Nederland.
HINK- STAP- SPRONG
CONCEPT
Legenda Stap: veilige route met voorzieningen Hink: kleine speelaanleidingen
SCHETSONTWERP
Sprong: speelplekken
ANALYSE
Legenda
Legenda
Legenda
Formele speelruimte
Veilige fietsverbindingen
Formele speelobjecten
Informele speelruimte
Onveilige fietsverbindingen
Informele speelobjecten
Potentieel informele speelruimte
Wandelverbindingen
STAP: speelplek
STAP: atletiekplek
Legenda Pad Veilige oversteekplaats Bomenlaan Monument Groenzone Bouwsteen/voorziening Speel- en sportplek Atletiekplek Hondenlosloopveld Terras
STAP: hondenlosloopveld
HINK: overhoek straat ingevuld met speelpalen en gekleurde stippen
HINK: ruimte langs wegversmalling met speelboomkorf, gekleurde stippen en speelpalen
HINK: speelaanleidingen bij de sporthal in de vorm van een klimmuur, duikelhekjes en speelboomkorf
HINK: evenwichtsbalk en gekleurde stippen
SPRONG: speelplekken aan rand van de wijk met klimmuur, schommellantaarnpalen en horden
66
PROGRAM THE STREET RUIMTE VOOR SPEELVERKEER NVT
PRogram the street Ruimte voor speelverkeer
Wat kunnen we leren van spelende kinderen en spelen van de afgelopen 100 jaar? Voor het autotijdperk was de straat de speelruimte. Hier konden kinderen tollen, hinkelen touwtje springen en ballen zonder dat het verkeer een gevaar vormde. Door de komst van de auto ontstond de noodzaak voor aangewezen speelplaatsen: afgesloten van de straat, een zandbak, schommel en een plek voor de ouders om de kinderen in de gaten te houden en anderen te ontmoeten. Nadat een tijdlang de speelveiligheid van deze plekken ter discussie stond. Vragen we ons nu af: ‘Waar zijn de kinderen?’ Speelplekken worden weinig gebruikt of zijn zelfs helemaal verlaten. Dit komt door het feit dat kinderen binnenshuis genoeg afleiding vinden bij de computer en tv. Ook het ontmoeten vindt op de computer plaats via facebook, twitter en andere social media. Daarnaast hebben ouders minder tijd om mee te gaan naar de speeltuin en mogen kinderen, vanwege de toename van verkeer, meestal niet alleen de straat op. In de Regentessenbuurt zijn tal van speel- en sportplaatsen en andere jeugdvoorzieningen aanwezig: Kinderopvang, basisschool de Klimop, Kepplerplein en diverse sportaccommodaties. De meeste van deze voorzieningen liggen echter aan de rand van het plangebied en de buurt. Daarnaast zijn de straten in de wijk smal en staan vol met auto Om de kinderen in de wijk gebruik te laten maken van de bestaande plekken is het vooral van belang dat de routing ernaartoe duidelijk en veilig is. Deze routing verlengt de speelruimte van de voorzieningen tot aan de voordeur. Op weg van school naar huis of naschoolse activiteiten kunnen kinderen van alles doen en ontdekken en wordt het spelen de wijk ingetrokken. In de wijk kunnen een drietal routes met verschillende thema’s worden aangelegd. Door passende speelelementen aan de thema’s spelen, sporten en leren toe te voegen krijgen ze ieder een eigen karakter. Hier is te denken aan een klimrek of basketbalnet tegen een gevel bij het thema sport of een schooltje bij het thema leren. Op een aantal plekken komen de routes samen en zullen de thema’s in elkaar overlopen.
Om de veiligheid te vergroten worden de routes onderdeel van het verkeer. Het speelverkeer krijgt haar eigen plek tussen auto’s, fietsers en voetgangers. En net zoals fietspaden herkenbaar zijn aan het rode asfalt, worden de speelroutes voorzien van hun eigen kleur. Op deze manier trekken ze de aandacht van de overige weggebruikers. Kinderen kunnen zonder begeleiding naar school, de speeltuin of het sportveld en spelen wordt weer onderdeel van het straatbeeld. Ook moeten we de social media en interactieve spellen niet onderschatten. Via een speciale app die geprogrammeerd zal worden voor de wijk kunnen kinderen andere vriendenvinden en ontmoeten en zijn ze zelf te traceren. De app kan uitgebreid worden met verschillende speurtochten. Hiermee kunnen de kinderen zelf op ontdekkingstocht door de wijk, waarbij ze onderweg allerlei opdrachten kunnen vervullen. Bij de speelplaatsen zullen zitelementen met werkmogelijkheid en wifi voor de ouders toegevoegd worden. Daarnaast zijn er tegenwoordig tal van interactieve speelelementen op de markt die de computer buiten plaatst en ervoor zorgt dat kinderen weer buiten komen spelen!
PRogram the street Ruimte voor speelverkeer
SPORTEN
SPELEN
LEREN
SPELEN
SPORTEN
LEREN
SPELEN
LEREN
SPORTEN
Plattegrond speelroutes De meeste van deze speel- en sportvoorzieningen liggen echter aan de rand van het plangebied en de buurt. Om de kinderen in de wijk gebruik te laten maken van de bestaande plekken is het vooral van belang dat de routing ernaartoe duidelijk en veilig is. Deze routing verlengt de speelruimte van de voorzieningen tot aan de voordeur.
referenties speelvoorzieningen bij sportroute
impressie Cartesiusdwarsstraat - sportroute Parkeerplaatsen worden aan een zijde van de straat gegroepeerd, zodat aan de andere kant meer ruimte ontstaan voor de speelroute. Kale wanden kunnen worden benut voor klimmen, balletje trappen etc.
PRogram the street Ruimte voor speelverkeer
impressie regentesselaan - leerroute De routes dragen bij aan de zichtbaarheid van de kinderen voor het andere verkeer. Maar tegelijkertijd kunnen zij ook verkeersregels op een speelse manier overbrengen: ‘Op een zebra mag je oversteken, maar enige spoed is prettig voor het overige verkeer.’
referenties speelvoorzieningen bij leerroute
PRogram the street Ruimte voor speelverkeer
impressie gaslaan - speelroute De speelplaats van de basisschool loopt grensloos over in de speelroute. Daardoor is er meer ruimte, maar is het ook mogelijk om buiten schooltijd hier te blijven spelen.
referenties speelvoorzieningen bij speelroute
impressie kepplerplein Hier komen de drie routes samen waardoor een groter speelveld ontstaat en er uitwisseling is tussen de thema’s. Het naast elkaar plaatsen van de elementen lokt de creativiteit van kinderen uit om de spelletjes aan te passen aan een bredere context. Zo wordt de school en de wipwap misschien wel onderdeel van het voetbal.
67
ENERGY EXPERIENCE OBB EN EELCO KOPPELAAR ONTWERP
Regentessekwartier - Den Haag
Travel Lines Veilige en overzichtelijke wegen zijn de beste manier om kinderen maar ook volwassenen in beweging te krijgen. Herprofilering van enkele wegen maakt een rondgang door de buurt langs kansrijke plekken beter mogelijk. Hoe veiliger en aantrekkelijker hoe sneller kinderen er zelfstandig gebruik van mogen maken en de ouders met ze op stap gaan. Dit in aansluiting op de bestaande verkeersstructuren van eenrichtingsverkeer, ontsluitingswegen en autoluwe zones. Routes kunnen helpen om de snelste weg te vinden naar een plek. Markering via lichtgevende piëzotegels, bloembakken en nu al kenmerkende zwerfkeien geven de route karakter.
Boulevard
Daar waar ‘De verademing’ rust uitstraalt wordt de autovrije zone eromheen een overgangsgebied van de rust naar het stadsgedruis. De zone nodigt uit om buiten te zijn en daar te ontmoeten en bewegen. Voor de direct omwonenden, maar ook voor de rest van de buurt een zone om uit te lopen… en weer terug. Als een heuze boulevard. Onderweg liggen allemaal ovaalvormige plekjes waar iets te doen is of juist helemaal niets. Eenvoudige multifunctionele inrichtingen sieren deze kleine huiskamers. Betonranden om op te zitten… of te skaten. Een heuvel om op te liggen… of overheen te fietsen. Een haagje om in de luwte te zitten… of om achter te verstoppen. De mogelijkheden zijn eindeloos en zouden zelfs flexibel kunnen zijn.
Energy Spots
Energy Experience
Zoals een zon het middelpunt van ons stelsel is zijn de pleinen het hart van de buurt. Het is een must om centrale en aantrekkelijke ontmoetingsplekken te creëren. Hier vindt sociale interactie plaats tussen verschillende culturen en generaties. Dit geeft de buurt warmte en energie. Pleinen hebben een multifunctionele inrichting gericht op verblijf en recreatie voor alle leeftijden, zo worden kinderen sneller meegenomen de buurt in. Bovendien leren ze op de pleinen andere kinderen kennen. Ieder plein krijgt een facelift gericht op deze functie. Als aanvulling wordt er een derde plein aan de zuidkant van de buurt gecreëerd, omdat hier deze functie ontbreekt. Op ieder plein wordt een thema van zon-, water- en windenergie uitgewerkt naar speelprikkels. Daarbij krijgt ieder plein een interactieve ‘Energy Column’ waarmee kinderen kunnen zien wie er op het andere plein is en met hen praten.
Speelaward 2012 Regentessekwarier Den Haag
Bij alles wat je doet, heb je energie nodig. Rennen, fietsen, nadenken, slapen: het kost allemaal energie. Energie is werkkracht, je hebt het nodig om iets te doen. Ook alle apparaten, machines en motoren gebruiken energie. Energie kun je niet vastpakken, maar je kunt het wel zien en voelen. Licht, warmte, elektriciteit en beweging zijn vormen van energie. Een auto haalt zijn energie uit brandstof, zoals benzine. Maar waar haal jij je energie uit? Wat is de energie van de toekomst? Woon en speel in een buurt waar experimenteren met energie een ervaring is in het dagelijks leven.
ENERGY
EXPERIENCE
Boulevard
Travel lines
spelen
Regentesselaan
tuinieren
Oh deze dingen zijn echt cool. Als ik er op spring gaat het licht aan! Vooral dat spel op het Regentesseplein is cool!
chillen
bewege
n
spelen Weimarstraat
Piezotegel Dag buuf zullen we vanavond bbq met de kids Kunnen die manna van ons lekker trappen.
groen met zitrand
Keplerstraat Newtonstraat Van Marumstraat Cartesiusstraat
Mam mag ik naar het Kepplerplein. Ik volg gewoon de kleurtjestegels en grote stenen.
bloembaken keien
Speelaward 2012 Regentessekwarier Den Haag
(speel)heuvel
zit- en speelkamers
ENERGY
barbeque
boulevard
EXPERIENCE
Energy Spots
Als jij nu pompt maak ik een dam, laten we straks al het water in een keer los!
Zon spuitp
omp
natte voete
n
waterrad ousel schduwcarr
plaats
Mama mag ik met Safira spelen We willen schaduw maken!
beplanting
buitenpodiu
te verblijfsruim
m
draaikolk
watersp eel
Water
Wind
solarbank
He Thijs zullen we een nieuwe windvaan maken Kunnen we gelijk even kijken hoeveel de windmolens doen?!
las
brandg
Vet cool zo’n zuil met webcam. Blijf daar Ali dan kom ik jouw kant op!
Speelaward 2012 Regentessekwarier Den Haag
n
windha
rp
fluitende sc
hijf
ENERGY
Sporte
en energiefiets
windva
nen
EXPERIENCE
Dit ontwerp ENERGY EXPERIENCE is geestelijk eigendom van haar bedenkers die pas na beoordeling bekend zullen worden gemaakt en derhalve deze verklaring niet kunnen ondertekenen met hun eigen naam, maar wel met hun deskundigheid. Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de inhoud en de vormgeving van het ontwerp met het motto ENERGY EXPERIENCE, alsmede deeluitwerkingen, details, logo’s, slogans en grafische weergaven berusten uitsluitend bij de ontwerpers van het motto ENERGY EXPERIENCE en/of haar klanten/ relaties/ leveranciers. Onder rechten van intellectuele eigendom worden onder meer begrepen alle octrooirechten, merkrechten, handelsnaamrechten, databankrechten, modelrechten, domeinnamen en andere rechten van intellectuele eigendom in Nederland of elders, die in verband staan met het ontwerp en de daarin toegepaste producten, waaronder tevens begrepen knowhow en handelsgeheimen. Het is u niet toegestaan om zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de ontwerpers van het motto ENERGY EXPERIENCE het beschikbaar gestelde materiaal of delen daarvan en de daarin verwerkte producten te kopiëren (in welke hoedanigheid ook), te wijzigen, te distribueren, te verspreiden, te "reverse engineeren", te decompileren of op andere wijze te gebruiken en/of te exploiteren. Het is u niet toegestaan enige aanduidingen omtrent rechten van intellectuele eigendom, te wijzigen of te verwijderen, noch om het desbetreffend materiaal of enige gedeelten daarvan te wijzigen of na te maken noch om op enigerlei wijze schade te berokkenen aan of ongerechtvaardigd voordeel te trekken uit de reputatie van de rechten van intellectuele eigendom van de ontwerpers en leveranciers van het motto ENERGY EXPERIENCE. Voor gebruik, waaronder nadrukkelijk doch niet uitsluitend begrepen het kopiëren, verhandelen, heruitgeven, nader uitwerken of anderszins voor (semi of anderszins) commerciële doeleinden toe-eigenen van gegevens, is ten strengste verboden zonder VOORAF schriftelijke toestemming van de ontwerpers van het motto ENERGY EXPERIENCE. Het is pertinent niet toegestaan een wijziging aan te brengen in de uiterlijke verschijningsvorm van het ontwerp of de gebruikte producten in het ontwerp. Ingeval van een inbreuk op de rechten van intellectuele eigendom van de ontwerpers van het Motto ENERGY EXPERIENCE voor de speelaward 2012 en/of haar leveranciers, behouden de ontwerpers zich het recht voor om de hierdoor door haar geleden schade op u te verhalen. Is getekend vrijdag 13 april. mevrouw de Planoloog en meneer de Landschapsontwerper
68
BOOM ONS ARCHITECTEN BV