Jaarverslag. Stichting Mr.Cornelis van Lennep, Steenloper 1 e kj, 18 augustus 2012 (Lars Buckx)

Stichting ’Mr.Cornelis van Lennep, 1751-1813’

Jaarverslag

2012

Steenloper 1e kj, 18 augustus 2012 (Lars Buckx)

Vinkenbaan Cornelis van Lennep -- Jaarverslag 2012

1

Jaarverslag 2012 van de Stichting Vinkenbaan `Mr Cornelis van Lennep, 1751-1813`

Rapport in eigen beheer Heemstede, juli 2013

Auteurs: Han Buckx, Lars Buckx, Fred Cottaar, Erik Maassen en André B. van Aken Overname van gegevens is alleen toegestaan met bronvermelding en na verkregen toestemming van de Stichting Vinkenbaan `Mr. Cornelis van Lennep 1751-1813`

Correspondentieadres: Email:

André B. van Aken Adriaan Pauwlaan 3 B 2101 AH Heemstede [email protected]


2

Inhoudsopgave Inhoudsopgave............................................................................................................................3 Algemeen jaaroverzicht 2012 .....................................................................................................4 Overzicht vangstresultaten 2012 ................................................................................................7 Nieuw geringde en gecontroleerde vogels, VRS Van Lennep 2012 ........................................13 Terugmeldingen van door ons geringde vogels in de Kennemerduinen in 2012 .....................16 Overzicht van in 2012 door anderen geringde, door ons teruggevangen vogels......................21 Aantal geringde vogels VRS Cornelis van Lennep 1958-2012................................................23 Tweede helft van augustus 2012 goed voor maar liefst 40 Steenlopers! .................................27 Wederom veel Sperwergrasmussen op VRS Van Lennep. ......................................................30 Vangst Raddes Boszanger op Spinnenkoppenvlak 23 oktober 2012 .......................................33 Vangst van een Siberische Braamsluiper in Bloemendaal op 17 en 20 oktober 2012 achtergronden en hints voor herkenning ..................................................................................36

Bergeend, adult man, 19 april 2012 (André van Aken)


3

Algemeen jaaroverzicht 2012 Han Buckx In 2012 is er op VRS Van Lennep weer veel activiteit geweest resulterend in een goed jaar met interessante vangsten, spannende momenten aan de slagnetten, verrassende ontdekkingen in de mistnetten en bovenal veel gezelligheid ! Het aantal geringde vogelsoorten was hoog met 109 soorten (+ een aantal ondersoorten). Alleen in 2010 werden er meer soorten in een jaar geringd, namelijk 113. Het totaal aantal geringde (: 10.693 ex.) en gecontroleerde (: 915 ex.) vogels was met 11.608 vogels eveneens hoog en bereikte hiermee een 3e plek in onze historie. Alleen in 2008 (: 13.072 vogels) en 2010 (: 12.547 vogels) hingen er meer vogels in de netten of werden onder de slagnetten uitgehaald. Volgens het KNMI was 2012 een zonnig maar ook vrij nat jaar. Landelijk scheen de zon 1730 uur tegen 1643 uur normaal en er viel 876 mm neerslag tegen 849 mm normaal. Met gemiddeld in De Bilt 10,3 graden tegen 10,1 was het nauwelijks zachter dan het langjarig gemiddelde (1981-2010). Het winterweer van winter 2011/2012 was kort maar hevig en viel in de eerste decade van februari. Met een extreme temperatuur van – 19 °C (‘s ochtends op de parkeerplaats Parnassia) was 4 februari 2012 alleen weggelegd voor de echte bikkels ! Op deze dag totaal 184 vogels op slag, voornamelijk Veldleeuwerik. Een Roerdomp landde helaas aan de verkeerde kant van het slagnet ! Ook de dagen hierna was er nog sprake van enige vorsttrek. Opvallend de 22 Bonte Strandlopers en 7 Wulpen die op 7 februari 2012 werden gevangen ! Tevens in februari de eerste nieuwe soort in de historie voor Van Lennep, namelijk 3 Grote Zaagbekken die op 23 februari werden verschalkt bij een oude tankval ! Op 3 maart de eerste van in totaal 46 Witte Kwikstaarten dit jaar. Overigens werden de meeste Witte Kwikstaarten in 2012 ongebruikelijk in het najaar gevangen, met maar liefst 11 exemplaren op 6 september 2012 ! Op 15 maart de eerste Rouwkwikstaart van in totaal 12 exemplaren. Het voorjaar was teleurstellend met wisselvallig en koud weer. Pas eind april/begin mei begon het enigszins lente-achtig te worden met meteen ook de eerste Kwartels en weer eens een Rosse Grutto. Overigens ook de 2e nieuwe en lang verwachte baansoort in april met 2 Bergeenden op 19 april 2012 ! En de Engelse Kwikstaart op Koninginnedag is eveneens het vermelden waard ! Ook de zomer was matig te noemen met veel regen en weinig stranddagen. Alleen in augustus een aantal dagen T-shirtjes weer. In juni werden weer een aantal Buizerd en Havik horsten bezocht. Totaal werden 11 Havik jongen en 14 Buizerdpulli van een ring voorzien. Eind juni hingen de, inmiddels traditionele, Gierzwaluwen in de hijsnetten en totaal zijn er 175 exemplaren geringd en nog 7 gecontroleerd in 2012.


4

We beginnen ook handigheid te krijgen in het vangen van meeuwen in de zomer. Maar liefst 26 meeuwen, verdeeld over Kok-, Storm-, Zilver- en Kleine Mantelmeeuw, konden het brood op de baan niet weerstaan ! Een zwaar gestreepte juv. Roodmus op 30 juli 2012 gaf toch wat hoofdbrekens. Toch niet een nakomeling van het gemengde paar (man Roodmus x vrouw Mexicaanse Roodmus) dat in het voorjaar langdurig bij het Kennemermeer verbleef !? Op 25 augustus 2012 vond de jaarlijkse Vinkersbijeenkomst plaats in de hut. Traditioneel begon toen ook de najaarsvangst alhoewel we de laatste jaren eigenlijk al vanaf eind juni/begin juli in de weer zijn in de put. De vrij zeldzame soorten zoals Draaihals (: 10 ex. geringd, 2 controles), Sperwergrasmus (: 13 ex. geringd en maar liefst 11 controles van eigen geringde vogels) en Bladkoning (: 4 ex.) deden het weer naar behoren tijdens de najaarsdagen. De steltjes hadden ook een goed jaar met opvallend de 40 geringde Steenlopers (maximum van 14 ex. op 25 augustus 2012). Ook onze 2e Zwarte Ruiter op 14 augustus 2012. Op 23 oktober 2012 hing een Raddes Boszanger in het net in het Spinnenkoppenvlak. Ook onze tweede na een eerdere vogel in 2006. En wellicht de grootste zeldzaamheid van 2012 was een Braamsluiper die op 17 oktober uit het mistnet werd gehaald en op 20 oktober 2012 gecontroleerd. Omdat dit erg laat is voor een Braamsluiper en de vogel ook iets afwijkend was qua kleed (vergeleken met onze reguliere Braamsluipers) zijn er een paar buikveertjes verzameld om deze te laten analyseren. Uit de DNA-analyse kwam expliciet naar voren dat het een Siberische Braamsluiper (Sylvia curruca blythi) betrof, een extreme zeldzaamheid in Nederland ! Het eerste exemplaar voor Nederland werd in de winter van 2008/2009, ook via DNA-analyse, vastgesteld in Houten (Utrecht). De Van Lennep vogel betreft dus de 2e voor Nederland, indien aanvaard door de CDNA. Siberische Braamsluiper betreft een ondersoort die wellicht in de toekomst tot soortstatus wordt verheven. Naast de Braamsluiper zijn het afgelopen jaar ook van enkele andere vogels veertjes verzameld en geanalyseerd. De DNA-analyse heeft de laatste jaren een vlucht genomen en veel nieuwe inzichten opgeleverd in de vogelwereld. Een eerste, baanbrekend artikel over de DNA-analyse van Tjiftjaffen in Dutch Birding, jaargang 34 (2012), nummer 6 (: ‘Genetic identity of grey chiffchaffs trapped in the Netherlands in autumns of 2009-11 by Peter de Knijff, Vincent van der Spek & Johannes Fischer’), heeft aangetoond dat de Siberische ondersoort ‘tristis’ veel talrijker in Nederland is dan voorheen aangenomen. Dit onderzoek zal in de komende jaren worden voortgezet waarbij ook VRS Van Lennep betrokken is. In 2012 zijn er weer vele bezoekers uit binnen- en buitenland (Spanje en Frankrijk) te gast geweest zoals de Jeugdvogelclub Zaandam en de VWG Zuid-Kennemerland. Helaas hebben wij in 2012 afscheid moeten nemen van 2 illustere vinkers van VRS Van Lennep. Op 27 februari 2012 overleed Truus Bloem op 97-jarige leeftijd. Truus was één van de oprichters van de Stichting Vinkenbaan Mr. Cornelis van Lennep 1751 – 1813. Op 26 november 2012 overleed Klaas Postuma op 86-jarige leeftijd. Klaas is niet alleen voorzitter geweest van onze Stichting eind jaren 90, maar was ook onze vaste netten boeter.


5

Het ‘VRS Van Lennep-jaar’ 2012 was weer mogelijk door de actieve bijdrage van de volgende “vinkers”: André van Aken, Hans Akkerman, Arnoud van den Berg, Patrick Bergkamp, Maarten Bongertman, Mark Broeckaert, Lars en Han Buckx, Fred Cottaar, Chris van Deursen, Frank Dijkstra, Joost van der Elst, Piet Kooij, Tjeerd Kooij, Hans van der Laarschot, Ruud Luntz, Robert Luttik, Erik Maassen, Dolf Pull, Nico Rensen, Marcel Rijkelijkhuizen, Hans Smit, Tom van Spanje, Jan van Tussenbroek, Jan Vegelin en Jesse Zwart. Allen wederom dank voor jullie bijdrage ! Ook gaat onze dank wederom uit naar onze donateurs, PWN en de Vogelwerkgroep ZuidKennemerland die ons in 2012 weer gesteund hebben. Tevens gaat onze dank uit naar PWN en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland voor het gebruik van de Vinkenbaan.

Draaihals, adult, 24 augustus 2012 (Lars Buckx)


6

Overzicht vangstresultaten 2012 In dit jaaroverzicht zullen we niet meer alle dagen de revue laten passeren maar ons per maand concentreren op de opvallendste zaken. Sinds 2005 worden alle dagelijkse vangsten geregistreerd in www.trektellen.nl en alle gedetailleerde vangstresultaten per vangdag zijn daar beschikbaar. De formele vangstgegevens inclusief biometrie worden vanaf 2011 opgeslagen in ‘GRIEL’ de database die door het Vogeltrekstation is opgezet.

Januari Januari begon zoals de meeste winters de laatste jaren, winderig en nat. Erik wist op 16 januari een Nijlgans te vangen bij het Spinnekoppenvlak en verder wat ‘gewone’ vogels in twee dagen op de baan. De laatste dag van de maand bracht toch nog een vorstperiode en die dag konden we 1 Kievit, 1 Watersnip en liefst 9 Bonte Strandlopers ringen. Dat zijn al meer Bontjes dan we tot nu toe in een heel jaar vingen want het jaarrecord stond op 5.

Februari De vorstperiode zette zich door in februari en er werden op liefst 11 dagen totaal 290 vogels gevangen. Op 5, 6, en 7 februari konden we 18 Wulpen van een ring voorzien, een nieuw jaarrecord en meer dan het totaal van de 55 jaar daarvoor ! Op 7 februari had Patrick het druk met 7 Wulpen en liefst 22 Bonte Strandlopers een voor VRS van Lennep ongekend hoog aantal. Verder 135 Veldleeuweriken, 31 Graspiepers, 16 Spreeuwen, 2 Watersnippen en 1 Waterpieper. Bewondering en lichte jaloezie van de andere ringstations was er voor de vangst van drie Grote Zaagbekken.

Maart Ondanks een goede baanbezetting, op liefst 21 dagen werd er gevangen, viel het totaal aantal van 310 vogels tegen. Op 2 maart begon het goed met 2 Oeverpiepers en 4 Bonte strandlopers. Verder mochten we niet klagen over de Rouwkwikstaarten; we ringden er 7 en 14 Witte Kwikstaarten. Op het Spinnekoppenvlak ringden Erik en Esther 9 Sijzen en 12 Kleine Barmsijzen en 3 Grote Barmsijzen. Op het piepernet sloegen we 61 Graspiepers en tijdens de nacht werden de eerste 7 Waterrallen gevangen.

April Een rustige april maand mede door het mindere weer. Er werd op slechts 13 dagen gevangen. De maand werd goed begonnen met op 2 april de vangst van een Zwarte Roodstaart en twee Rouwkwikstaarten. Op 11 april een mannelijke Beflijster. De klapper kwam op 19 april toen een paartje Bergeenden goed reageerde op het geluid en nu eens op het blauwe net en niet er naast kwam zitten. Op 25 april vangst van een ‘voorjaars’ Regenwulp. Op 29 april een Rosse Grutto en de eerste Kwartel gevolgd door 3 Kwartels en een Engelse Kwikstaart op 30 april.


7

. Bergeend (vrouw) 19 april 2012 (André van Aken)

Mei In de maand mei veel activiteit, op 18 dagen werd er deze maand gevangen. Dat leverde totaal 694 geringde vogels op al moeten we aantekenen dat daar 486 geringde Pimpelmezen en Koolmezen uit nestkasten bij zaten. Op 1 mei direct al een Rosse Grutto en twee Regenwulpen en op 18 en 22 mei een Bontbekplevier maar verder geen steltlopers deze maand. Het was met 37 Kwartels een ‘gewoon’ jaar, wel uitzonderlijk waren de vangsten van Erik Maassen van tweemaal een Kwartelkoning op 20 en 27 mei.

Juni In juni werden, met medewerking van PWN personeel, de nesten van Havik en Buizerd bezocht en daar werden door Erik Maassen 11 Havik en 14 Buizerd pullen geringd. De eerste Gierzwaluw werd dit jaar op 20 juni gevangen . Er werden 3 Witgatjes en geringd en verder de gewone vangsten van Fitis, Nachtegaal, Grasmus en Braamsluiper.


8

Engelse Kwikstaart,2 e kj, 30 april 2012 (André van Aken)

Juli Deze maand gingen we voor de meeuwen en de Gierzwaluwen. De giertjes kwamen goed en we konden er 154 keer één uit het net halen. Daar waren ook weer een aantal interessante controles bij. De laatste Gierzwaluwen werden gevangen op 27 juli; die waren al duidelijk met de slagpenrui begonnen. Het regelmatig presenteren van brood was op een aantal dagen succesvol. Vier soorten meeuwen werden geringd: Zilvermeeuw, Kleine Mantelmeeuw, Stormmeeuw en Kokmeeuw. De grootste klap werd gemaakt toen in een slag 8 Zilvermeeuwen en Kleine Mantelmeeuwen onder het piepernet lagen.

Augustus Een mooie en drukke maand, het totaal van 1597 gevangen vogels was niet zo ongewoon hoog maar een mooie reeks bijzonderheden. De winnaar was deze maand de Kleine Karekiet met 450 exemplaren, een nieuw Van Lennep record. Liefst 3 Bontbekplevieren, 3 Groenpootruiters en 6 Witgatjes werden geslagen. Bij de steltjes was de klapper een Zwarte Ruiter die door Patrick Bergkamp werd geringd, pas de tweede voor onze baan ! Vermeldenswaard is de late vangst van 3 Kwartels en die kwamen zonder dat er het geluid van Kwartel werd gespeeld. Ze vonden het geluid van Porseleinhoen kennelijk ook aantrekkelijk. We vingen 6 ‘spikkelkippen’ deze maand.


9

Gierzwaluw, 2e kj, 28 juli 2012 (Lars Buckx) We haalden liefst 11 Sperwergrasmussen uit de netten; zie ook de bijdrage van Fred Cottaar over deze vangsten, verder in dit jaarverslag. De meeste indruk maakte de vangst van liefst 40 Steenlopers. Op een moment vlogen er 9 rond de baan en die landden fraai op het slootnet. Tjeerd Kooij trok dat snel dicht en er lagen 9 steltjes onder !! Zie verder het speciale hoofdstuk over deze vangsten in dit verslag.

Steenlopers (Lars Buckx) Vinkenbaan Cornelis van Lennep -- Jaarverslag 2012

10

September Een september maand met 2201 vogels is tegenwoordig gewoon voor Van Lennep. De winnaar, zoals gebruikelijk, was de Zwartkop met 907 exemplaren. Maar ook Roodborst (150), Graspieper (217) en Spreeuw (128) deden mee. Opvallend was het hoge aantal Heggenmussen (137) voor deze maand. Ook deze maand nog een aantal Sperwergrasmussen. De vangst van 22 Witte Kwikstaarten was opvallend. Waarschijnlijk is het geluid op de baan wat vaker gedraaid. Verder vermeldenswaard de vangst van een Grauwe Vliegenvanger en een Oeverpieper.

Oktober Veel vogels deze maand, liefst 3559 vangsten. Dat werd vooral veroorzaakt door sterke trek van lijsters waarvan we er bijna duizend vingen, waaronder drie Beflijsters. Ook was er sterke doorkomst van mezen in het bijzonder Koolmezen, we vingen namelijk 319 Koolmezen en 125 Pimpelmezen. De start was sterk met op 1 oktober een Kleine Bonte Specht en op 3 oktober de eerste van in totaal 4 Bladkoninkjes. Op 17 oktober vingen we een late Braamsluiper die later, via DNA-analyse, als Siberische Braamsluiper kon worden gedetermineerd. Arnoud van den Berg heeft een gedetailleerd verslag van deze vangst gepubliceerd op de Dutch Birding website. We hebben dit verhaal als hoofdstuk opgenomen in dit jaarverslag. Op 23 oktober de vangst van een Raddes Boszanger op het Spinnenkoppenvlak. Zie verder in dit jaarverslag. Door de maand werden in een aantal nachten ‘rallen’, 90 Waterrallen en 10 Waterhoentjes geringd. Als afsluiting van de maand de vangst van twee Houtsnippen op 27 oktober.

November In november werd in totaal op 12 dagen gevangen, vooral in de eerste twee weken van de maand. Totaal werden 531 vogels gevangen waarvan de meerderheid bestond uit: Roodborst, lijsters, Goudhaantje en mezen. De beste dag was 12 november met de vangst van 2 Watersnippen en een Ransuil.


11

Ransuil, 15 november 2012 (Wouter Teunissen)

December Op 7 december al een vroege inval van de winter met een laagje sneeuw. In de morgen van 7 december zag het er de eerste uren vrij leeg uit maar later konden we toch 3 Kieviten en 3 Stormmeeuwen ringen. Op 8 december kwam de trek van Veldleeuwerikken los en konden we er 8 vangen. De rest van de maand werd er nog op drie dagen gevangen maar zonder bijzondere resultaten.


12

Nieuw geringde en gecontroleerde vogels, VRS Van Lennep 2012 Soort

Jan-Mei

Jun-Jul

Aug

Sep

Okt

Nov-Dec

Totaal

Nieuw

Contr

1 Nijlgans

1

0

0

0

0

0

1

1

0

2 Bergeend

2

0

0

0

0

0

2

2

0

3 Krakeend

0

0

0

0

1

0

1

1

0

4 Wilde Eend

0

0

0

0

2

0

2

2

0

5 Grote Zaagbek

3

0

0

0

0

0

3

3

0

6 Havik

0

11

0

0

0

0

11

11

0

7 Sperwer

1

0

1

1

2

0

5

5

0

8 Buizerd

0

14

0

0

1

0

15

14

1 4

9 Kwartel

41

5

3

0

0

0

49

45

10 Waterral

7

0

2

10

90

11

120

119

1

11 Porseleinhoen

0

0

6

0

0

0

6

6

0

12 Kwartelkoning

2

0

0

0

0

0

2

2

0

13 Waterhoen

0

0

0

0

10

0

10

10

0

14 Bontbekplevier

2

0

3

0

0

0

5

5

0

15 Goudplevier

0

0

1

0

0

0

1

1

0

16 Kievit

1

0

0

0

0

3

4

4

0

17 Bonte Strandloper

38

1

1

0

0

0

40

39

1

18 Watersnip

3

0

2

2

2

3

12

11

1

19 Houtsnip

0

0

0

0

3

0

3

3

0

20 Rosse Grutto

2

0

0

0

0

0

2

2

0

21 Regenwulp

3

2

0

0

0

0

5

5

0

22 Wulp

18

0

0

0

0

0

18

18

0 0

23 Zwarte Ruiter

0

0

1

0

0

0

1

1

24 Groenpootruiter

0

1

3

1

0

0

5

5

0

25 Witgat

0

14

6

0

0

0

20

20

0

26 Oeverloper

0

0

3

0

0

0

3

3

0

27 Steenloper

0

0

40

0

0

0

40

40

0

28 Kokmeeuw

0

4

0

0

0

0

4

4

0

29 Stormmeeuw

0

1

0

0

0

3

4

4

0

30 Kleine Mantelmeeuw

0

7

0

0

0

0

7

7

0

31 Zilvermeeuw

0

11

0

0

0

0

11

11

0

32 Houtduif

0

1

0

0

0

0

1

1

0

33 Koekoek

0

1

1

0

0

0

2

2

0

34 Ransuil

0

0

0

0

0

1

1

1

0

35 Gierzwaluw

0

182

0

0

0

0

182

175

7

36 Draaihals

0

0

10

1

1

0

12

10

2

37 Grote Bonte Specht

0

9

4

4

4

4

25

25

0

38 Kleine Bonte Specht

0

0

0

0

2

0

2

2

0

39 Boomleeuwerik

0

1

0

0

0

0

1

1

0

40 Veldleeuwerik

137

0

0

0

31

30

198

193

5

41 Boerenzwaluw

1

0

3

1

0

0

5

5

0

42 Huiszwaluw

0

0

2

6

0

0

8

8

0

43 Boompieper

1

2

5

1

0

0

9

9

0

44 Graspieper

144

5

0

217

438

18

822

819

3

45 Waterpieper

1

0

0

0

0

0

1

1

0

46 Oeverpieper

2

0

0

1

1

0

4

4

0

47 Gele Kwikstaart

3

0

0

1

0

0

4

4

0

48 Engelse Kwikstaart

1

0

0

0

0

0

1

1

0

49 Grote Gele Kwikstaart

0

0

0

4

15

0

19

19

0 0

50 Witte Kwikstaart

23

1

0

22

0

0

46

46

51 Rouwkwikstaart

12

0

0

0

0

0

12

12

0

52 Winterkoning

7

9

1

8

20

6

51

40

11

53 Heggenmus

27

34

74

137

37

2

311

260

51


13

54 Roodborst

61

24

29

150

623

98

985

883

102

55 Nachtegaal

51

176

80

3

0

0

310

256

54

56 Blauwborst

0

2

5

3

0

0

10

10

0

57 Zwarte Roodstaart

1

0

0

0

0

0

1

1

0

58 Gekraagde Roodstaart

2

20

6

8

1

0

37

36

1

59 Paapje

1

0

2

0

0

0

3

3

0

60 Roodborsttapuit

4

6

1

1

0

0

12

10

2

61 Tapuit

0

0

0

1

0

0

1

1

0

62 Beflijster

1

0

0

0

3

0

4

4

0

63 Merel

37

27

3

14

412

91

584

535

49

64 Kramsvogel

5

0

0

0

33

9

47

47

0

65 Zanglijster

17

22

8

48

243

13

351

324

27

66 Koperwiek

20

0

0

0

257

20

297

296

1

67 Sprinkhaanzanger

9

56

112

25

1

0

203

187

16

68 Snor

1

3

2

0

0

0

6

6

0

69 Rietzanger

7

13

27

10

0

0

57

55

2

70 Bosrietzanger

0

31

27

3

0

0

61

60

1

71 Kleine Karekiet

3

88

450

80

11

0

632

621

11

72 Spotvogel

0

2

2

0

0

0

4

4

0

73 Sperwergrasmus

0

0

11

13

0

0

24

13

11

74 Braamsluiper

28

38

17

5

0

0

88

78

10

75 Siberisc Braamsluiper

0

0

0

0

2

0

2

1

1

76 Grasmus

15

115

36

10

0

0

176

137

39

77 Tuinfluiter

7

40

222

71

3

0

343

308

35

78 Zwartkop

48

145

227

907

264

11

1602

1497

105

79 Bladkoning

0

0

0

1

3

0

4

4

0

80 Raddes Boszanger

0

0

0

0

1

0

1

1

0

81 Tjiftjaf

52

28

3

41

50

4

178

171

7

82 Fitis

96

255

73

12

2

0

438

363

75

83 Goudhaantje

14

3

0

18

181

64

280

265

15

84 Vuurgoudhaantje Grauwe 85 Vliegenvanger

4

0

0

5

31

4

44

42

2

0

0

1

1

0

0

2

2

0

86 Bonte Vliegenvanger

0

0

12

2

0

0

14

14

0

87 Staartmees

6

4

0

11

10

14

45

41

4

88 Glanskop

8

22

2

6

2

17

57

38

19

89 Kuifmees

1

6

0

0

1

0

8

7

1

90 Zwarte Mees

0

1

0

83

14

0

98

92

6

91 Pimpelmees

265

132

7

52

125

80

661

596

65

92 Koolmees

252

194

14

57

319

100

936

803

133

93 Boomklever

7

1

0

0

0

0

8

8

0

94 Boomkruiper

3

6

3

4

1

3

20

20

0

95 Gaai

0

3

0

1

2

1

7

7

0

96 Zwarte Kraai

0

5

0

0

0

0

5

5

0

97 Spreeuw

39

86

0

128

250

28

531

531

0 0

98 Huismus

0

0

1

0

0

0

1

1

99 Ringmus

0

0

0

0

3

0

3

3

0

100 Vink

13

14

2

0

22

4

55

41

14

101 Keep

7

0

0

0

10

1

18

18

0

102 Groenling

0

0

0

3

6

1

10

10

0

103 Putter

4

22

17

1

2

1

47

46

1

104 Sijs

11

6

0

0

1

4

22

22

0

105 Kneu

14

67

19

3

1

0

104

88

16 0

106 barmsijs spec

1

0

0

0

0

0

1

1

107 Grote Barmsijs

3

0

0

0

0

0

3

3

0

108 Kleine Barmsijs

12

0

0

2

4

0

18

17

1


14

109 Roodmus

0

1

0

0

0

0

1

1

0

110 Goudvink

3

3

3

1

5

3

18

16

2

111 Rietgors

0

0

1

0

0

0

1

1

0

1616

1983

1597

2201

3559

652

11608

10693

915

Totaal

Kievit, 7 december 2012 (Han Buckx)


15

Terugmeldingen van door ons geringde vogels in de Kennemerduinen in 2012 (samengesteld door Erik Maassen) (52.25n, 04.34o of Amersfoort coördinaat 098-492), tenzij anders vermeld. KRAKEEND 5.454.851

m

>1ekj

17-nov-11

26-apr-12

Oud Ade, Zuid-Holland. Dood, onbekend hoelang. Gepakt door roofvogel. De allereerste Krakeend die geringd is op het Spinnenkoppenvlak en tevens onze eerste terugmelding van de soort.

KWARTEL L257.297

m

2ekj

26-apr-09

6-sep-09

L301.183

m

2ekj

6-jun-10

17-aug-10

Buberos, Castille en Leon, Spanje. 41.38n 02.10w. Dood, korter dan 1 week, geschoten. 1300 km. Cañamaque, Castille and Leon, Spanje. 41.27n 02.13w. Dood, korter dan 1 week, geschoten. 1322 km.

HAVIK 7.116.505

v

nestjong

27-jun-12

15-aug-12

Spinnenkoppenvlak, Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Dood gevonden, langer dan 1 week.

BUIZERD 6.135.511

-

nestjong

10-jun-11

17-feb-12

6..135.540

-

nestjong

13-jun-12

14-dec-12

Hoofddorp, Noord-Holland. Gecontroleerd als man door Bert Jan Bol. Wassenaar, Zuid-Holland. Dood, korter dan 1 week. Verkeersslachtoffer.

GOUDPLEVIER 1.418.014

-

1ekj

25-aug-03

17-sep-12

Warns, Langakkerpolder, Friesland. Onze eerste terugmelding van de Goudplevier. Na 9 jaar gecontroleerd door een wilsterflapper!

WULP 5.454.857

-

2ekj

6-feb-12

11-feb-12

5.454.862

-

>2ekj

7-feb-12

13-feb-12

Oosterschelde thv Inlaag Thoorn Polder, Zeeland. Dood, onbekend hoe lang al. Door koude. Afstand 107 km. Strand zuidelijk havenhoofd Scheveningen. Dood, korter dan 1 week. 41 km. De Wulpen hadden het zwaar met de vorst en sneeuw.

STEENLOPER L357.783 L357.793 L357.812 L357.816

-

1ekj 1ekj 1ekj 1ekj

21-aug-12 23-aug-12 25-aug-12 25-aug-12

27-aug-12 27-aug-12 25-okt-12 14-nov-12

Zuidpier, IJmuiden Zuidpier, IJmuiden Oudeschild, Texel. Brouwersdam, Ouddorp, Zuid-Holland. 2012 bracht ons een record aantal Steenlopers en dit zijn tevens de eerste meldingen van de soort. Allemaal afgelezen m.b.v. telescoop.

ZILVERMEEUW 5.349.415

-

>4ekj

9-jul-12

19-aug-12

Haven, IJmuiden. Afgelezen met telescoop.

KLEINE MANTELMEEUW 5.471.853

-

>4ekj

23-jul-12

8-okt-12

Porto do Lagos, Faro, Portugal. 37.12n 08.31w. Afgelezen m.b.v. telescoop op vuilstort. 1974km.

GIERZWALUW P31475

-

2ekj

3-jul-10

17-jul-12

P32285

-

2ekj

Wormer. Dood, korter dan 1 week. Afstand 19 km. Velsen-Noord. Dood, korter dan 1 week. Tegen glas gevlogen. Afstand 8 km.

11-jul-11

3-jul-12


16

PIMPELMEES AS13655

-

1ekj

8-okt-09 en en

4-mrt-12 10-mrt-12 7-jun-12

AX54371

-

1ekj

25-okt-12

1-nov-12

AX54471

-

1ekj

3-nov-12

28-nov-12

KOOLMEES V247400

v

2ekj

2-jul-10

23-mei-11

V247902

v

1ekj

23-okt-12

26-okt-12

V619224

m

1ekj

18-okt-12

28-okt-12

VELDLEEUWERIK V506681

-

volg

4-feb-12

4-feb-12

Wassenaar, Meyendel. Na 1,5 uur op 35 km gecontroleerd.

BOERENZWALUW AS86483

v

na1ekj

6-aug-10

31-jul-11

A.W.Duinen, Zandvoort. Gecontroleerd.

TJIFTJAF Y49334

-

volg

28-okt-11

5-nov-11

A.W.Duinen, Zandvoort. Gecontroleerd.

FITIS Y49748

-

>1kj

29-jul-12

14-aug-12

Castricum. Gecontroleerd.

TUINFLUITER V289168

-

1ekj

4-aug-07 en

4-jul-11 5-jul-11

V482154

-

1ekj

4-sep-10

2-okt-10

ZWARTKOP V245599

v

>1ekj

25-apr-06

2-mei-06

V288052

m

1ekj

1-okt-06

18-okt-06

V247530

-

1ekj

28-jun-11

20-jul-11

V428360

m

1ekj

13-sep-10

16-jun-12

V428463

v

1ekj

22-sep-10

5-jul-12

V428500

m

1ekj

22-sep-10

24-okt-10

V472459 V473993

v m

>1kj >1ekj

25-jul-10 14-apr-11

10-jul-12 10-mei-12

V505086

v

>1ekj

22-apr-11

24-apr-11

V505278 V505282

-

1ekj 1ekj

11-jul-11 11-jul-11

14-apr-12 17-jul-11


Gemaal Leemans, Den Oever.

Gecontroleerd door Bert Winters als vrouw en broedvogel. Zandvoort. Dood, korter dan 1 week. Vogelhospitaal Haarlem. Dood, korter dan 1 week. Klein Wildhoef, Bloemendaal. 52.24n 04.37o In nestkast. Gecontroleerd. 2 km. Geringd op Spinnenkoppenvlak. VRS Vlieland. 96 km. Snelle beweging naar het noorden. Geringd Spinnenkoppenvlak. Castricum.

A.W.Duinen, Zandvoort. Gecontroleerd als vrouw. Ook hier gecontroleerd op 18 juli '10 en 11 mei, 10 en 14 juni '11 . Stora Fjaderagg 1 Holmon, Zweden 63.49n 21.00o Gecontroleerd op 1586km na 26 dagen. Dat is toch een behoorlijk stuk de verkeerde kant op in het najaar ! Revtangen Bird Observatory, Klepp, Rogaland, Noorwegen. 58.45n 05.30o. 708 km. Revtangen Bird Observatory, Klepp, Rogaland, Noorwegen. 58.45n 05.30o. 708 km. A.W.Duinen, Zandvoort. Op het Spinnenkoppenvlak geringd. Loosduinen, Zuid-Holland. Dood, korter dan 1 week. Dassel, Niedersachsen, Duitsland. 51.48n 09.41o. Dood, korter dan 1 week. Gepakt door kat. Afstand 357 km. Vimioso, Braganca, Portugal. 41.31n 06.31w. 1472 km. A.W.Duinen, Zandvoort. A.W.Duinen, Zandvoort. Dood, onbekend hoe lang al. Gevonden in bosuilkast. St. Laureins, België. 51.15n 03.31o. Weer een stukje terug..? Castricum. Oostvaardersdjik, Flevoland.

17

V505571 V561119 V561130 V561170 V561414

v m m m

1ekj 1ekj 1ekj 1ekj 1ekj

12-aug-11 31-aug-11 31-aug-11 1-sep-11 15-sep-11

18-aug-11 11-sep-11 15-sep-11 7-jul-12 16-mei-12

Pepingen, België. 50.45n 04.10o. Hamme, St.Anna, België. 51.06n 04.09o. Sinaai, België. 51.10n 04.01o. A.W.Duinen, Zandvoort. Verlaine, Liege, België. 50.36n 05.17o. Dood, korter dan 1 week. Tegen glas gevlogen. Noardburgum, Friesland. Dood, korter dan 1 week. Tegen glas gevlogen. Oorderen, Belgie. 51.16n 04.20e Wassenaar, Meijendel. STW project, Locatie Lebretshoeve, Deelen, Gelderland. Awirs, België. 50.36n 05.24o. Heuseux, België. 50.40n 05.43o. Zele Heikant, België. 51.04n 04.01o. Na 1 dag 154 km verder. A.W.Duinen, Zandvoort. Wassenaar, Meyendel. Tenzij anders vermeld, allemaal gecontroleerd door ringers.

V561429

m

1ekj

16-sep-11

2-mei-12

V561445 V561630 V561652 V561696 V561766 V561807

m m m m v v

1ekj 1ekj 1ekj 1ekj 1ekj 1ekj

16-sep-11 23-sep-11 23-sep-11 24-sep-11 25-sep-11 26-sep-11

25-sep-11 24-sep-11 8-jun-12 8-okt-11 30-sep-11 27-sep-11

V562357 V562800

m

1ekj 1ekj

24-jul-12 24-aug-12

2-sep-12 2-sep-12

SPRINKHAANZANGER BA94719 BA94776 BA94956 -

1ekj 1ekj 1ekj

30-jul-12 9-aug-12 14-aug-12

15-aug-12 10-aug-12 19-aug-12

Wassenaar, Meijendel. Castricum. Wassenaar, Meijendel. Gecontroleerd.

BOSRIETZANGER AV59340

-

1ekj

24-sep-11

28-sep-11

Pontauray, België. 50.19n 04.39o Gecontroleerd als Kleine karekiet. 232km.

KLEINE KAREKIET F472685 AP23810 AT38473 AT38841 BA94618 BA93443

-

1ekj 1ekj 1ekj 1ekj 1ekj 1ekj

20-aug-93 11-aug-09 31-jul-11 16-aug-11 25-jul-12 27-aug-12

29-aug-93 21-aug-09 19-jun-12 29-aug-11 2-aug-12 5-sep-12

Trunvel, Treogat, Brittany, Frankrijk. 47.53n 04.21w. Saint-vigor-dÝmonville, Normandy, Frankrijk. 49.29n 00.21o A.W.Duinen, Zandvoort. Lebbeke, België. 51.00n 04.07o. A.W.Duinen, Zandvoort. Trunvel, Treogat, Brittany, Frankrijk. 47.53n 04.21w. Allemaal gecontroleerd. AT38473 als vrouw.

RIETZANGER AT38664

-

1ekj

6-aug-11

14-aug-11

AP23602

-

1ekj

6-aug-09

15-mei-10

AP23644

-

1ekj

7-aug-09

28-jul-10

BA94216

-

>1ekj

3-mei-12

7-mei-12

BA94861

-

1ekj

11-aug-12

30-aug-12

Veurne, België. 51.04n 02.38o. Gecontroleerd. Time, Rogaland, Noorwegen. 58.43n 05.39o. Dood, onbekend hoe lang al. 704 km. Trunvel, Treogat, Brittany, Frankrijk. 47.53n 04.21w. 811 km. Gecontroleerd. Zwanenwater, Noord-Holland. Dood, onbekend hoe lang al. Gepakt door roofvogel. Réserve du Massereau, Frossay, Pays de la Loire, Frankrijk. 47.14n 01.55w. 740 km. Gecontroleerd.

BLAUWBORST AT38478

v

1ekj

1-aug-11 en en

15-aug-11 17-aug-11 23-aug-01

Vlieland. 96 km.

Winterborne Came, Dorset, Groot-Brittannië. 50.42n 02.24w. Alleen ring gevonden. Na 43 jaar! Street, Somerset, Groot-Brittannië. 51.7n 02.43w. Gecontroleerd. 522 km.

SPREEUW K311963

v

1ekj

9-nov-68

13-feb-12

L194562

v

1ekj

6-nov-06

29-jan-09


Gecontroleerd.

18

MEREL L220374

v

1ekj

16-okt-07

10-okt-10

L334915

v

1ekj

14-okt-11

7-dec-11

KRAMSVOGEL L301067

-

volg

11-feb-10

23-apr-10

L334438

m

>1ekj

13-dec-10

19-dec-11

ZANGLIJSTER L221413

-

1ekj

27-sep-08

31-jan-10

Portalegre, Crato, Portugal. 39.17n 07.39w Dood, korter dan 1 week. Geschoten op 1735 km afstand.

ROODBORST AX54382

-

volg

25-okt-12

1-nov-12

AX54524

-

1ekj

14-nov-12

18-nov-12

Haarlem. Dood, langer dan 1 week. Tegen glas gevlogen. Tilburg. Gecontroleerd.

NACHTEGAAL V472620

-

1ekj

7-aug-10

13-apr-12

V562516 V562375

-

1ekj 1ekj

8-aug-12 25-jul-12

10-aug-12 1-aug-12

GEKRAAGDE ROODSTAART AV59088 v 1ekj

2-sep-11

1-okt-12

Assen, Drenthe. Gecontroleerd. 147 km.

GRASPIEPER AN90530

-

>1ekj

23-apr-08

7-jun-08

AN93080

-

1ekj

20-sep-08

15-okt-08

AV58696

-

1ekj

18-nov-11

26-mrt-12

AV58744

-

na 1ekj

4-feb-12

7-okt-12

AV58974

-

>1ekj

19-apr-12

6-mei-12

Gulen, Sogn og Fjordane, Noorwegen. 61.00n 05.11o. Dood, korter dan 1 week. Gepakt door kat. 957 km. Pessegueiro-Alcoutim, Faro, Portugal. 37.26n 07.50w. Dood, korter dan 1 week. 1926 km. Vogelmeer, Kennemerduinen, Bloemendaal. Ziek/gewond gevonden en na 2 dagen in vogelasiel Haarlem dood. Zwanenwater. 44 km. Gecontroleerd. Karby, Mors, Nordjylland, Denemarken. 56.45n 08.34o. 548 km.

SIJS AN92870

m

2ekj

14-mrt-11

19-mei-12

AN92910

v

2ekj

14-mrt-12

25-mrt-12

KLEINE BARMSIJS AT37056

-

2ekj

GROTE BARMSIJS AF95057

-

2ekj

25-mrt-11

15-apr-05

Stacja Mierzeja Wislana-Siekierki, Pomorskie, Polen. 54.22n 19.23o. Gecontroleerd. 1008 km. Rectory Hill, Wivenhoe, Essex, Groot-Brittannië. 51.51n 00.58o. Gecontroleerd. 253 km. Borlange, Gylletappan-Aselby, Zweden. 60.28n 15.26o. Dood, korter dan 1 week. Tegen glas gevlogen. 1116 km. Tain, Highland, Groot-Brittannië. 57.42n 04.01w. Gecontroleerd. 803km.

Canéjan, Aquitaine, Frankrijk. 44.45n 00.39w Dood, korter dan 1 week. Verhongerd of verzwakt. A.W.Duinen, Zandvoort. A.W.Duinen, Zandvoort. Gecontroleerd.

Sula, More og Romsdal, Noorwegen. 62.24n 06.19o. Dood, korter dan 1 week. Gepakt door kat. 1118 km. Itzetoe/Edendorf, Schleswig-Holstein, Duitsland. 53.57n 09.29o Gecontroleerd op 370 km. Beide sijzen zijn geringd op het Spinnenkoppenvlak.

21-okt-11

Hollesly, Suffolk, Groot-Brittannië. 52.02n 01.26o. Op 217 km gecontroleerd als Kleine Barmsijs (gelukkig..) Geringd op Spinnenkoppenvlak.

7-mei-06

Revtangen Bird Observatory, Klepp, Rogaland, Noorwegen. 58.45n 05.30o. 708 km. Geringd op Spinnenkoppenvlak als Grote (vleugel 74mm) en gecontroleerd als Kleine.


19

GOUDVINK V247661

-

1ekj

28-sep-11

28-jun-12

A.W.Duinen, Zandvoort. Gecontroleerd. Geringd op Spinnenkoppenvlak.

Boerenzwaluw (Lars Buckx)

Bladkoning, 1e kj, 6 oktober 2012 (Tom van Spanje)


20

Overzicht van in 2012 door anderen geringde, door ons teruggevangen vogels. Alle controles zijn gedaan in de Kennemerduinen (52.25n, 04.34o. of Amersfoort coördinaat 098-492), tenzij anders vermeld. BUIZERD 6172022

m

nestjong

9-jun-12

-

1ekj

28-jul-05

Pietkreek west, Zeeland. 114km.

11-okt-12

WITGAT SR25448 London

Sennen, Cornwall, Groot-Brittannië. 50.04n 05.42w. Afstand 761 km.

17-jul-09

Deze Witgat was tevens gekleurringd, maar nooit eerder waargenomen. GIERZWALUW P32753

-

nestjong

8-jul-11

PIMPELMEES AT92809

-

1ekj

21-okt-11

AT36819

-

nestjong

11-mei-12

Noordwijk-Binnen. 52.14n 04.26o. 8 km. Leuke controle!

28-jun-12

Castricum. Gecontroleerd als vrouw in nestkast Wildhoef. Wildhoef, Bloemendaal.

11-mei-12

en

27-jul-12 23-okt-12 27-jul-12

AT36845

-

nestjong

18-mei-12

Wildhoef, Bloemendaal.

BA18098

-

1ekj

22-sep-12

Allebei gecontroleerd op het Spinnenkoppenvlak. Natuurreservaat De Kamperhoek. 76 km.

13-okt-12

KOOLMEES V505896

-

nestjong

27-mei-12

Landgoed Waterland, Velsen-Zuid.

11-okt-12

V655602

m

1ekj

19-okt-12

V628769

v

volg

16-okt-12

TJIFTJAF CDX414

-

>1ekj

19-sep-10

Y10743

-

1ekj

FITIS Y77030

-

GRASMUS AT13921

Gecontroleerd op Spinnenkoppenvlak als vrouw. Warns, Friesland. Gecontroleerd op Spinnenkoppenvlak. 75 km. Assen, Drente. Gecontroleerd op Spinnenkoppenvlak. 146km.

23-okt-12 23-okt-12

7-mei-12

20-jul-12

The Front, St. Margaret's at Cliffe, Kent. Groot-Brittannië. 51.08n 01.22o. Gecontroleerd als fitis. 262 km. A.W.Duinen, Zandvoort.

1ekj

3-jul-12

Castricum.

30-jul-12

-

1ekj

28-jul-11

A.W.Duinen, Zandvoort.

21-jun-12

TUINFLUITER V529095

-

1ekj

23-jul-12

Castricum.

9-aug-12

ZWARTKOP V483909

-

1ekj

6-jul-11


15-jun-12

Gecontroleerd als vrouw met broedvlek op het Spinnenkoppenvlak. Vlieland. Wassenaar, Meyendel.

19-sep-11 3-jul-12

AV11212 V486489

m

1ekj 1ekj

12-aug-11 1-sep-11


6-sep-12

21

V526927 V557890 V606604 V606787 V613126 RIETZANGER 11257100 Bruxelles CM00513 Stockholm ZANGLIJSTER L296931

v m m m

1ekj

1ekj

3-aug-12 8-sep-12 3-sep-12 5-sep-12 9-sep-12

A.W.Duinen, Zandvoort. Zwanenwater. Wassenaar, Meyendel. Wassenaar, Meyendel. Castricum.

21-sep-12 22-sep-12 17-sep-12 13-sep-12 17-sep-12

-

1ekj

28-aug-09

13-mei-12

v

1ekj

6-aug-10

St.Amands, Antwerpen, België. 154 km. Flommen, Falsterbo, Zweden. 55.24n 12.50o. 636 km.

-

1ekj

1-aug-12


27-okt-12

-

1ekj

14-okt-09

Lebbeke, België. 51.00n 04.07o. 160 km.

9-nov-11

Stacja "Bukowo-Kopan", Zachodniopomorskie, Polen. 54.27n 16.25o. 818 km. Castricum.

28-nov-11

23-mei-12 24-jul-12 26-jul-12

A.W.Duinen, Zandvoort. A.W.Duinen, Zandvoort. A.W.Duinen, Zandvoort. A.W.Duinen, Zandvoort. en A.W.Duinen, Zandvoort. A.W.Duinen, Zandvoort. A.W.Duinen, Zandvoort.

1-aug-11 21-jul-11 2-aug-11 29-jul-11 31-jul-11 25-jul-12 25-jul-12 28-jul-12

1ekj 1ekj 1ekj

19-mei-12

ROODBORST 11577855 Bruxelles K4E9483 Gdansk BA78015

-

1ekj

23-sep-10

-

1ekj

28-jun-12

NACHTEGAAL V483965 V484017 V484114 V484172

m

1ekj

20-jul-11 20-jul-11 26-jul-11 28-jul-11

V526419 V526671 V526758

m -

>1ekj

GRASPIEPER BA72860 AX51051

-

volg 1ekj

23-sep-12 26-sep-12

Zwanenwater. Zwanenwater.

4-okt-12 7-okt-12

v

2ekj

2-apr-12

Oostduinkerke, West-Vlaanderen, België. 51.07n 02.41o. en 194 km.

19ap12 3-jul-12

KLEINE BARMSIJS R535009 London

-

1ekj

17-okt-11

Waterlooville, Hampshire, Groot-Brittannië. 50.55n 00.57w. Gecontroleerd op Spinnenkoppenvlak.

27-mrt-12

9H69209

v

>1ekj

13-nov-10

Blikshavn, Karmoy, Noorwegen. 59.12n 04.33e.

25-nov-10

1ekj 1ekj >1ekj

1ekj 1ekj

24-sep-12

KNEU 12340569 Bruxelles

756 km. Door ons als Grote Barmsijs gedetermineerd..

Stavanger GROTE BARMSIJS 3H12352 Stavanger 9H91639 Stavanger

-

volg

6-aug-04

-

1ekj

20-nov-10

Orin, Verdal, Nord-Trondelag, Noorwegen. 63.47n 11.26o. 1327 km. Gecontroleerd op Spinnenkoppenvlak. Utsira, Rogaland, Noorwegen. 59.19n 04.52o. 768 km na vijf dagen.


23-mrt-06

25-nov-10

22

Aantal geringde vogels VRS Cornelis van Lennep 1958-2012 Data van voor 2005 gebaseerd op historische gegevens van Fred Cottaar.

Aalscholver Mandarijneend Nijlgans Bergeend Krakeend Wintertaling Wilde Eend Grote Zaagbek Dodaars Blauwe Reiger Blauwe Kiekendief Sperwer Havik Buizerd Ruigpootbuizerd Torenvalk Smelleken Boomvalk Kwartel Patrijs Fazant Waterral Porseleinhoen Kwartelkoning Waterhoen Bontbekplevier Kleine plevier Scholekster Goudplevier Zilverplevier Kievit Kanoet Drieteenstrandloper Bonte Strandloper Bokje Watersnip Houtsnip Rosse Grutto Regenwulp Wulp Tureluur Zwarte Ruiter Oeverloper Steenloper Groenpootruiter Witgat Bosruiter Kokmeeuw Stormmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Holenduif Houtduif

58-69

70-79

80-89

90-99

00-09

2010

2011

2012

Totaal

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 42 0 1 1 34 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 0 0 8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 57 0 2 0 62 0 0 0 9 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 2 6 1 0 0 4

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9 76 0 2 3 71 2 3 0 10 1 3 0 0 0 0 0 2 2 0 1 0 0 0 0 4 1 0 4 18 2 0 0 0 0 0 0 8 15 16 0 1 6

0 0 0 0 0 0 2 0 3 1 2 45 21 18 1 44 2 2 0 17 1 382 6 0 126 0 0 7 1 10 1 0 0 9 0 4 2 14 0 4 0 0 0 0 0 24 1 13 15 15 0 4 5

0 1 0 0 0 3 12 0 1 12 0 38 103 111 0 23 1 1 394 0 2 2159 88 4 227 2 2 1 12 9 50 0 0 21 70 255 15 16 16 15 7 1 24 3 47 95 45 0 0 0 0 0 4

20 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 4 4 10 0 7 0 0 38 0 0 186 3 0 30 2 0 0 6 3 4 1 0 1 3 49 4 0 2 14 1 0 1 0 7 16 3 0 0 9 0 0 0

2 0 2 0 5 0 0 1 0 1 0 9 14 14 0 1 0 0 133 0 0 162 15 0 5 2 0 0 0 1 0 0 0 4 0 5 4 7 2 0 1 0 0 0 1 12 1 0 0 0 0 0 0

0 0 1 2 1 0 2 3 0 0 0 5 11 14 0 0 0 0 45 0 0 119 6 2 10 5 0 0 1 0 4 0 0 39 0 11 3 2 5 18 0 1 3 40 5 20 0 4 4 11 7 0 1

22 1 3 2 6 3 17 4 4 15 23 276 153 172 5 242 7 6 610 36 4 3011 118 6 398 11 2 19 22 23 68 1 1 74 73 329 29 39 29 70 11 2 28 44 60 167 50 27 40 53 7 5 20


23

Tortelduif Koekoek Steenuil Bosuil Ransuil Velduil Gierzwaluw IJsvogel Draaihals Groene Specht Grote Bonte Specht Kleine Bonte Specht Kortteenleeuwerik Kuifleeuwerik Boomleeuwerik Veldleeuwerik Strandleeuwerik Huiszwaluw Oeverzwaluw Boerenzwaluw Grote Pieper Duinpieper Siberische Boompieper Mongoolse Pieper Boompieper Graspieper Waterpieper Oeverpieper Gele Kwikstaart Noordse Kwikstaart Engelse Gele Kwikstaart Grote Gele Kwikstaart Witte Kwikstaart Rouwkwikstaart Winterkoning Heggenmus Roodborst Noordse Nachtegaal Nachtegaal Blauwborst Witster Blauwborst Blauwstaart Zwarte Roodstaart Gekraagde Roodstaart Paapje Roodborsttapuit Tapuit Groenlandse Tapuit Beflijster Merel Kramsvogel Zanglijster Koperwiek Grote Lijster Cetti's zanger Sprinkhaanzanger Siberische Sprinkhaanzanger Snor Waterrietzanger

18 1 1 0 0 0 0 0 0 1 3 1 0 0 12 1776 0 0 0 0 2 0 0 0 144 5714 0 8 1 0 0 0 35 0 13 276 82 0 0 0 0 0 10 51 76 87 185 0 2 134 23 16 10 81 0 0 0 0 0

19 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 0 0 1 74 4566 6 0 0 1 1 0 0 0 191 16867 0 18 3 0 0 0 39 0 43 582 81 0 13 0 0 0 14 32 12 181 302 1 2 187 22 34 45 7 0 1 0 0 0

4 4 0 0 3 0 0 0 11 14 15 4 1 0 8 5337 1 0 0 0 5 1 0 0 688 19978 5 33 53 0 6 17 167 7 222 1698 1942 0 695 3 0 0 18 115 102 136 114 5 6 698 159 753 841 3 0 304 0 0 1


0 0 0 1 14 0 0 0 11 11 40 2 0 0 4 1585 1 0 0 20 17 0 1 0 297 15663 6 55 50 0 18 67 861 143 348 1051 4216 0 2578 47 0 0 24 149 56 199 21 7 9 1136 336 944 598 7 0 1166 0 9 3

0 2 0 11 12 2 30 10 33 1 124 2 1 0 7 1634 1 34 2 38 5 0 0 1 63 8196 31 45 32 1 2 490 323 55 466 1133 6844 4 1871 82 4 0 7 122 28 133 14 6 9 2307 1574 2067 933 7 4 1954 1 11 3

0 1 0 0 1 0 280 2 4 0 28 4 0 0 2 876 0 16 1 66 0 0 0 0 24 437 4 0 6 0 0 11 40 3 70 160 1258 0 263 11 0 2 0 53 4 9 5 0 2 524 442 448 183 8 1 227 0 2 0

0 0 0 0 3 0 92 0 2 0 19 1 0 0 1 71 0 17 0 8 0 1 0 0 15 878 1 3 2 0 0 29 51 8 55 174 805 0 255 17 0 0 1 44 3 13 2 0 2 447 28 266 86 0 0 161 0 14 2

0 2 0 0 1 0 175 0 10 0 25 2 0 0 1 193 0 8 5 0 0 0 0 0 9 819 1 4 4 1 0 19 46 12 40 260 883 0 256 10 0 0 1 36 3 10 1 0 4 535 47 324 296 0 0 187 0 6 0

41 10 1 12 34 2 577 12 72 28 256 16 2 1 109 16038 9 75 8 133 30 2 1 1 1431 68552 48 166 151 2 26 633 1562 228 1257 5334 16111 4 5931 170 4 2 75 602 284 768 644 19 36 5968 2631 4852 2992 113 5 4000 1 42 9

24

Rietzanger Veldrietzanger Struikrietzanger Bosrietzanger Kleine Karekiet Grote Karekiet Kleine Spotvogel Spotvogel Sperwergrasmus Braamsluiper Siberische Braamsluiper Grasmus Tuinfluiter Zwartkop Raddes Boszanger Noordse Boszanger Pallas' Boszanger Bladkoning Bruine Boszanger Fluiter Tjiftjaf Siberische Tjiftjaf Scandinavische Tjiftjaf Fitis Goudhaan Vuurgoudhaan Grauwe Vliegenvanger Bonte Vliegenvanger Kleine Vliegenvanger Baardman Staartmees Glanskop Matkop Kuifmees Zwarte Mees Pimpelmees Koolmees Boomklever Boomkruiper Taigaboomkruiper Grauwe Klauwier Wielewaal Klapekster Gaai Ekster Kauw Bonte Kraai Zwarte Kraai Spreeuw Huismus Ringmus Vink Keep Europese Kanarie Groenling Putter Sijs Kneu Frater

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 72 1 8 0 0 0 0 0 0 27 0 0 261 16 0 1 4 0 0 0 0 0 0 0 171 166 0 0 0 1 0 6 4 0 3 0 0 10528 82 1591 10255 1776 0 1266 116 782 1524 1500

0 0 0 0 0 0 0 0 0 12 0 101 12 32 0 0 0 1 0 0 76 0 0 820 23 3 2 6 0 0 0 0 0 1 1 202 341 0 0 0 1 0 1 6 2 0 19 13 11780 35 1585 6849 1827 0 1248 128 284 805 1915

10 0 0 23 568 0 1 6 5 185 0 1172 988 2578 0 0 0 10 1 2 311 0 0 5287 663 47 9 84 1 0 30 6 5 7 208 725 1052 0 2 0 0 0 2 9 33 6 0 1 5649 1 706 5906 1029 1 754 124 833 1113 2751


62 0 0 123 2397 0 1 8 19 342 0 1425 1813 5886 0 1 1 6 0 1 1108 2 0 3972 1226 113 12 121 0 0 86 8 1 4 121 988 811 1 16 1 1 0 2 37 40 10 0 16 3267 29 124 1135 186 2 284 40 96 570 47

249 1 1 321 3788 5 0 17 21 447 0 1130 1829 10316 1 0 2 21 1 0 1000 1 2 2127 1757 312 13 150 1 3 174 142 2 42 401 2314 2180 29 51 0 0 0 2 29 0 0 0 2 2558 8 11 380 105 0 10 37 836 232 0

46 0 1 55 389 0 0 6 18 95 0 195 285 1369 0 0 0 7 0 0 222 0 2 504 269 51 1 12 0 0 26 26 0 12 19 625 610 4 11 0 0 0 0 8 1 0 0 1 258 7 1 91 40 0 13 18 19 47 0

60 0 0 40 393 1 0 5 3 92 0 178 204 1702 0 0 0 4 0 0 210 0 0 418 81 26 1 7 0 0 6 9 0 4 2 383 335 3 6 0 0 1 0 2 2 0 0 0 150 1 3 52 7 0 2 8 201 40 0

55 0 0 60 621 0 0 4 13 78 1 137 308 1497 1 0 0 4 0 0 171 0 0 363 265 42 2 14 0 0 41 38 0 7 92 596 803 8 20 0 0 0 0 7 0 0 0 5 531 1 3 41 18 0 10 46 22 88 0

482 1 2 622 8156 6 2 46 79 1251 1 4410 5440 23388 2 1 3 53 2 3 3125 3 4 13752 4300 594 41 398 2 3 363 229 8 77 844 6004 6298 45 106 1 3 1 13 102 78 19 19 38 34721 164 4024 24709 4988 3 3587 517 3073 4419 6213

25

Barmsijs, species Grote Barmsijs Kleine Barmsijs Witstuitbarmsijs Roodmus Kruisbek Appelvink Goudvink Noordse Goudvink IJsgors Sneeuwgors Geelgors Witkopgors Ortolaan Bosgors Dwerggors Rietgors Grauwe Gors Totaal

74 185 56 1 0 8 0 0 0 57 7 102 3 3 0 1 270 0

48 741 87 6 1 7 0 0 0 74 17 157 2 2 1 2 381 0

20 479 150 3 3 0 0 13 1 108 8 70 2 3 0 1 314 1

3 95 21 1 0 1 0 9 0 36 3 31 1 4 0 0 97 0

15 1566 64 0 1 221 2 227 2 5 30 0 0 2 0 0 47 0

7 59 18 0 1 9 0 55 1 4 0 0 0 0 0 0 5 0

7 102 7 0 0 0 2 33 0 1 1 0 0 0 0 0 4 0

1 3 17 0 1 0 0 16 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0

175 3230 420 11 7 246 4 353 4 285 66 360 8 14 1 4 1119 1

39790

53164

68517

59437

69905

11411

8780

10693

321717

Roodmus, 1e kj, 30 juli 2012 (Lars Buckx)


26

Tweede helft van augustus 2012 goed voor maar liefst 40 Steenlopers ! Fred Cottaar Steenlopers zijn op ons ringstation een weinig geringde soort. Tot 2012 werden maar vier exemplaren geringd. De eerste op 25 september 1976 (volgr.), daarna volgden twee exemplaren in 2003 op 30 juli en 27 augustus, respectievelijk een >1ekj en een 1ekj. De vierde Steenloper kreeg zijn ring op 26 juli 2004 (>1ekj). Alle vier de keren werd de soort aangetrokken met behulp van het geluid. Uiteraard werd in meerdere jaren door een aantal vinkers in de periode eind juli – begin september het geluid afgespeeld, wat echter niet resulteerde in vangsten. In 2012 werd ook regelmatig het geluid gespeeld, wat resulteerde in de vangst op 14 augustus, door de dinsdagploeg, van een Steenloper. Vanaf de 21ste ging het snel en werd elke dagploeg verwend met meerdere Steenlopers. Voor velen was dit een nieuwe handsoort! In augustus werden in totaal 39 Steenlopers (alle 1ekj) gevangen en voorzien van een ring. Topdag was 25 augustus met 14 exemplaren. De grootste slag werd geslagen op 24 augustus (: negen ex.). De laatste Steenlopers werden gevangen en geringd op de 27ste. Na die 27ste werd nog wel geluid gespeeld, maar helaas zonder resultaat (ook geen waarnemingen). De periode 21 – 27 augustus werd gekenmerkt door winden overheersend uit richtingen tussen west en zuid, met een kracht tussen 1 en 4 (bron: KNMI en eigen waarnemingen op het ringstation). Van vrijwel alle vogels werden de volgende gegevens verzameld: vleugellengte, gewicht, snavellengte, lengte kop + snavel en de lengte van de tarsus. Tevens werden van 24 exemplaren ook de vetgraad bepaald (21 x 0 en 3 x 1). Figuur 1. Vleugellengte van geringde Steenlopers in 2012, VRS van Lennep. 10

Aantal

8 6 4 2

163

162

161

160

159

158

157

156

155

154

153

152

151

150

149

148

147

146

145

144

143

0

Vleugellengte

De vleugelmaten passen precies in de data die Prater et al (1977) daarvoor geeft. Er zit, volgens zowel Prater et al als Cramp & Simmons (1982), maar weinig verschil tussen de sexe. Dus daar valt helaas voor onze vangsten dan weinig over te melden. Vinkenbaan Cornelis van Lennep -- Jaarverslag 2012

27

Figuur 2. Gewicht van geringde Steenlopers in 2012, VRS van Lennep 6

Aantal

5 4 3 2 1

10 0 10 2 10 4 10 6 10 8 11 0 11 2 11 4 11 6 11 8 12 0

98

96

94

92

90

88

86

84

82

80

0

Gewicht

Het gewicht, door ons vastgelegd met behulp van een digitale weegschaal, doet vermoeden dat de eerstejaars vogels die wij hebben geringd niet al te zwaar waren. Ook de vetgraad van een aantal exemplaren wees hier al op. Optimaal kan het gewicht oplopen tot rond de 140 gram. De gewichten vallen wel in de categorie die wordt opgegeven na aankomst in overwinteringsgebieden (Cramp & Simmons 1982). Het lijkt er dus sterk op dat de door ons geringde vogels net waren aangekomen en dus weer op gewicht moesten komen na hun trektocht vanuit de broedgebieden richting Nederland.

Geringde Steenloper op de Zuidpier IJmuiden, 27 augustus 2012 (Lars Buckx) Vinkenbaan Cornelis van Lennep -- Jaarverslag 2012

28

Op 27 augustus 2012 bezochten Lars Buckx en Jesse Zwart de Zuidpier van IJmuiden. Controle van de aldaar aanwezig Steenlopers bracht maar liefst vijf geringde exemplaren op. Twee vogels droegen, buiten hun metalen ring en kleurringen, ook een vlaggetje (waarop een code aanwezig was) en waren geringd op de Hondsbossche Zeewering. Eén vogel droeg een buitenlandse metalen ring (Stockholm) en was geringd op 9 augustus 2012 te Nidingen, Zweden (zuid van Gotenburg). De overige twee exemplaren waren vogels die op ons ringstation waren geringd. Onze eerste terugmeldingen waren hiermee ook een feit ! In hoeverre 2012 echt een ‘opvallend’ Steenloper-jaar was zal de komende jaren gaan blijken, want ongetwijfeld zullen we in de komende jaren in diezelfde periode wederom het geluid gaan draaien. Literatuur: Cramp S. & Simmons K.E.L. (eds). 1982. The birds of the Western Palearctic, Vol. III. Prater T., Marchant J. & Vuorinen J. 1977. Guide to the identification and ageing of Holarctic Waders. BTO, Tring.

Steenloper met kleurringen, Zuidpier IJmuiden, 27 augustus 2012 (Lars Buckx)


29

Wederom veel Sperwergrasmussen op VRS Van Lennep. Fred Cottaar Het najaar van 2012 werd wederom, net als in 2010 (Cottaar 2011a), gekenmerkt door opvallende aantallen Sperwergrasmussen in de mistnetten. Het aantal van 18 geringde ex. in 2010 werd niet gehaald, maar het aantal van 13 kwam wel in de boeken als één na beste jaar voor ons ringstation. Echter dit najaar was wel anders dan dat van 2010. Maar liefst zes Sperwergrasmussen werden na het ringen weer door ons gecontroleerd (soms tot vier maal), waaruit bleek dat ze dus langer in ons werkgebied verbleven. Maar belangrijker nog: ze waren ook nog eens behoorlijk opgevet. Iets wat we in 2010 niet terugvonden want toen waren er maar twee controles van exemplaren die niet en iets waren opgevet (één vogel nam zelfs in gewicht af (0,9 gram in één dag) en de ander nam maar 0,2 gram toe (in twee dagen); (Cottaar 2011b).

Sperwergrasmus, 1e kj, (Lars Buckx) De eerste Sperwergrasmus hing op 14 augustus in de netten (net als in 2010 !), de 2e volgde al snel op 15 augustus, gevolgd door nog een exemplaar op 19 en één op 20 augustus. Daarna was het op 25 augustus weer raak en volgden in september nog acht vogels. De laatste Sperwergrasmus hing op 21 september in het mistnet. Totaal dus 13 Sperwergrasmussen. Maar interessanter waren de in totaal 12 controles van zes verschillende Sperwergrasmussen, een opvallend verschil met ons topjaar 2010 toen we dus maar twee controles hadden op 18 ex. Doordat van alle controles ook de biometrie, gewicht en vet waren verzameld was een perfect overzicht te geven van de ontwikkeling van de vogels. V562673 werd op 14 augustus gevangen en zou drie maal worden gecontroleerd. Deze vogel bleef tien dagen in het terrein en nam toe van 23,6 naar 27,2 gram (15,3%). V562701 werd op 15 augustus geringd en werd twee maal gecontroleerd. Deze vogel bleef maar liefst 17 dagen in het terrein en nam toe van 24,2 naar 29,3 gram (21,1%). Vinkenbaan Cornelis van Lennep -- Jaarverslag 2012

30

V562753 werd op 19 augustus gevangen en is ook twee maal gecontroleerd. Deze vogel bleef zes dagen in het terrein en nam in gewicht toe van 25,9 naar 28,4 gram (9,6%). V562753 werd op 20 augustus geringd en werd maar eenmaal gecontroleerd. Dat was na twee dagen, maar was wel in gewicht toegenomen van 26,7 naar 28,6 gram (7,1%). V618217 werd op 5 september geringd en werd vier maal gecontroleerd. Ook deze vogel bleef maar liefst 17 dagen in ons werkgebied en nam in gewicht toe van 23,3 naar 29,2 gram (25,3%) V618218 werd ook op 5 september geringd en is maar eenmaal gecontroleerd, na drie dagen. Deze vogel nam in die drie dagen wel in gewicht toe van 25,9 naar 27,5 gram (6,2%). De verblijfsduur van de gecontroleerde Sperwergrasmussen zat tussen de twee en 17 dagen. Maar we moeten hierbij in acht nemen dat vogels langer in het gebied aanwezig kunnen zijn zonder dat ze gecontroleerd worden. Als we de toename in detail gaan bekijken blijken de Sperwergrasmussen allemaal in gewicht te zijn toegenomen, waarbij duidelijk is dat des te langer ze bleven des te zwaarder ze werden. Toenames van gewichten met maar liefst 21,1 % en 25,3 % werden vastgesteld. Dit was een toename in gewicht met resp. 5,1 en 5,9 gram (beide ex. in 17 dagen tijd !). Voor de exemplaren die maar een enkele keer werden gecontroleerd in een veel kortere tijd was dit 6,2 % en 7,1% (een toename in gewicht van 1,6 en 1,9 gram, respectievelijk na drie en twee dagen). Bij vrijwel alle vogels werd, behoudens de gewichtstoename, ook een verhoging van de vetgraad vastgesteld. Zeer goede reden om in 2012 in ons werkgebied op te kunnen vetten werd geboden door de grote hoeveelheden bramen (met name Dauwbraam) die vanaf begin augustus rijp waren. Dit was zeer waarschijnlijk het gevolg van het zeer natte voorjaar waarin niet alleen de bramen maar ook veel andere plantensoorten zich optimaal konden ontwikkelen. Dit in tegenstelling tot Vlier, die maar weinig aanwezig is en later in de bes stond (vanaf begin september). Het fourageren op ‘zwarte’ bessen werd bevestigd door de ontlasting van verschillende Sperwergrasmussen in de hand. Helaas hebben we geen data over de bessen verzameld in 2010, zodat een vergelijking niet te maken is. Een goede beschrijving maken van de vegetatie in en rond ons ‘vanggebied’ en die jaarlijks up to date te houden zou zeer wenselijk zijn. Hier ligt dus eigenlijk nog een uitdaging voor ons. Samenvattend kunnen we stellen dat we zeer interessant materiaal hebben verzameld over een soort waarvan we nog vrij weinig afweten tijdens de trek, zeker in Nederland. Het was verrassend om te kunnen vaststellen dat Sperwergrasmussen in ons werkgebied gingen opvetten. Natuurlijk kan dit proces alleen maar ontstaan onder gunstige omstandigheden van de vegetatie en daardoor een optimale voedselvoorziening. Uit de waarnemingen die we nu over de Sperwergrasmussen en eerder over Roodborsten (Cottaar 2011b) op ‘VRS Van Lennep’ hebben verzameld blijkt heel duidelijk dat, onder bepaalde gunstige omstandigheden wat betreft voedsel, vogels ons werkgebied gebruiken om te overwinteren en op te vetten tijdens de trek. De vaststelling en beschrijving hiervan was alleen maar mogelijk door de constante bezetting van onze baan, de inzet van de ringers en het constant blijven verzamelen van data. Hierbij wordt de belangrijkheid van ons ringwerk ook duidelijk, omdat zonder onze inzet interessante wetenswaardigheden als hierboven beschreven niet vastgelegd hadden kunnen worden. Literatuur: Vinkenbaan Cornelis van Lennep -- Jaarverslag 2012

31

Cottaar F. 2011a. Opvallende aantallen Sperwergrasmussen in het najaar van 2010. In: Jaarverslag 2010 van de Stichting Vinkenbaan ‘Mr Cornelis van Lennep 1751 – 1813’. Rapport in eigen beheer, Heemstede. Cottaar F. 2011b. Duindoornbessen helpen Roodborsten een koude winter door. Limosa 84:12-24.

Sperwergrasmus, 1ekj, 19 augustus 2012 (Han Buckx)


32

Vangst Raddes Boszanger op Spinnenkoppenvlak 23 oktober 2012 Erik Maassen Op 23 oktober 2012 om 11.30 uur werd er een Raddes Boszanger aangetroffen in een mistnet op de locatie Spinnenkoppenvlak in de Kennemerduinen. De vogel hing pal voor een speaker waaruit o.a. zang van deze soort speelde. Het geval is inmiddels aanvaard door de CDNA. Na een exemplaar op 13 oktober 2006 op de baan, is dit onze tweede Raddes Boszanger voor de Stichting. Er zijn nu drie aanvaarde gevallen in onze regio en het betreffen allemaal ringvangsten: 12 oktober 1997 13 oktober 2006 23 oktober 2012

A.W. Duinen Kennemerduinen Kennemerduinen

Raddes Boszanger, 23 oktober 2012 (Ruud Maaskant) Hieronder volgen de gegevens van de vangst zoals genoteerd in het veld. Alle metingen cf Svensson: Vleugel 65mm Staart 59 mm Tarsus 22.1 mm Snavel tot bevedering 9.7 mm Snaveldiepte 3.3 mm Snavelbreedte 4.1 mm Gewicht 12.0 gram Vet 2 (volgens Busse) Vinkenbaan Cornelis van Lennep -- Jaarverslag 2012

33

Versmallingen buitenvlag handpennen (van buiten naar binnen): op handpen 1 t/m 6 Handpen 1 = 13mm > handpendekveren Hp 2 = hp 9-10 Hp 4 - hp 5 = vleugeltop Hp 1 = 15 mm < hp 4-5 Hp 2 = 9 mm < hp 4 Hp 3 = 1 mm < hp 4 Hp 6 = 1 mm < hp 4 Hp 7 = 5 mm < hp 4 Hp 8 = 6 mm < hp 4 Hp 9 = 7 mm < hp 4 Hp10 = 8 mm < hp 4 Armpen 1 (van buiten naar binnen) = 10 mm < hp 4.

Alhoewel niet duidelijk zichtbaar op de foto, was er op de onderzijde een gelige streping te zien zoals bij adulte Fitissen. Het exemplaar liet éénmaal een Kleine Karekiet-achtige stress call/alarmroep horen in de hand. Tijdens wegvliegen na loslaten éénmaal een Zwartkopachtig tsjek. De vogel verdween in de begroeiing en is niet meer waargenomen hierna. Toen ik na de vangst de vogel wilde fotografen, kwam ik tot mijn grote schrik tot de ontdekking dat zoonlief de geheugenkaart uit het fototoestel had verwijderd. Gelukkig was duinwachter Ruud Maaskant bereid om met een digitale camera ter plaatse te komen en een paar plaatjes te schieten voor het familiealbum. Waarvoor mijn hartelijke dank ! Vinkenbaan Cornelis van Lennep -- Jaarverslag 2012

34

Raddes Boszanger, 23 oktober 2012 (Ruud Maaskant)


35

Vangst van een Siberische Braamsluiper in Bloemendaal op 17 en 20 oktober 2012 - achtergronden en hints voor herkenning Arnoud B van den Berg Dit najaar zijn er net als in 2010 verscheidene meldingen geweest van atypische Braamsluipers Sylvia curruca met kenmerken van Centraal-Aziatische taxa en dat zou het begin kunnen zijn van een reeks van winterwaarnemingen. Met een artikel in het tijdschrift Dutch Birding over recente gevallen in Nederland dient te worden gewacht totdat onderzoekers uit Hong Kong en Zweden (Per Alström, Geoff Carey, Paul Leader en Urban Olsson; hieronder Leader/Olsson) hun bevindingen over nieuwe taxonomische indelingen en kenmerken hebben gepubliceerd. Desalniettemin zal het voor ringers en waarnemers interessant zijn om op de DB-website een voorlopige samenvatting van de thans beschikbare informatie onder ogen te krijgen, ook al kan die binnenkort achterhaald zijn. De directe aanleiding voor deze samenvatting is een vangst van een Siberische Braamsluiper S c blythi te Bloemendaal, Noord-Holland, op 17 en 20 oktober 2012. Voorkomen Met DNA-analyses door Peter de Knijff (gebaseerd op gegevens van Urban Olsson) werden de afgelopen jaren in oktober-april twee braamsluipertaxa uit Centraal-Azie in Nederland vastgesteld; ze werden in afwachting van publicaties nog niet door de CDNA beoordeeld. Het ging daarbij om: • Vale Braamsluiper S c halimodendri of 'halimodendri-type' ('met een vleugje minula'), hieronder halimodendri-type, die broedt van het Kaspische Zeegebied en Kazachstan oost tot in Centraal-Azië en vermoedelijk overwintert van het Arabische Schiereiland oost tot in India. • Siberische Braamsluiper S c blythi, hieronder blythi, die broedt in Siberië van de Ob oostwaarts, zuid tot de noordelijke Altai en oost tot in noordelijk Mongolië, en overwintert zuidelijk in Azië, mogelijk in Arabië of het Indische Subcontinent. Oude taxonomie In het Sylvia-boek (Shirihai et al 2001) wordt blythi vermoedelijk door het ontbreken van morfologische kenmerken en genetische kennis als synoniem opgevat van Braamsluiper S c curruca (hieronder nominaat curruca). Dat is derhalve de 'status quo' in een aantal recente handboeken, zoals The birds of Kazachstan (Wassink & Oreel 2007) maar bijvoorbeeld niet in Avifauna van Nederland (1999, 2001) en recente namenlijsten van Dutch Birding op de DB-website. Loskot & Abramson (2007) kwamen na het bestuderen van kleur en biometrie (dus zonder DNA of geluiden te gebruiken) erop uit dat er acht curruca taxa zijn te onderscheiden (: curruca, blythi, caucasica, halimodendri, snigireivskii, minula, telengitica en margelanica) alsmede twee althaea taxa (althaea en monticola). Naar verwachting zullen in de aanstaande publicaties van Leader/Olsson gegevens worden gepresenteerd over de herkomst van type-exemplaren en genetische verschillen tussen populaties, ten gevolge waarvan de in het Sylvia-boek gehanteerde taxonomische indeling en die van Loskot en Abramson (2007) zullen worden gewijzigd. Bij de door Peter vastgestelde Centraal-Aziatische taxa is vooralsnog sprake van verwarring omdat het erop lijkt dat zowel binnen de populatie van halimodendri (Kazachstan) als van blythi (Siberië en Mongolië) een 'clinale' variatie in morfologische kenmerken bestaat. Zo zou er in Kazachstan sprake zijn van zuidelijke kleine ('halimodendri closely resembling minula') en grote halimodendri's (Wassink & Oreel 2007). Bij blythi zouden oostelijke vogels (in Mongolië) roderbruin kunnen zijn dan westelijke. Vinkenbaan Cornelis van Lennep -- Jaarverslag 2012

36

Vangstomstandigheden te Bloemendaal Met de uitkomsten van Peter de Knijff in gedachten waren ringers van Vrs Van Lennep in NP De Kennemerduinen te Bloemendaal, Noord-Holland, er al jaren op gespitst Braamsluipers die er afwijkend uitzagen of buiten het normale seizoen voorkwamen zo goed mogelijk te documenteren en te fotograferen. Zo kwam het dat rond 16:00 uur in de namiddag van donderdag 17 oktober 2012 André van Aken en Dolf Pull me voor een gevangen Braamsluiper belden. Na het ringen fotografeerden ze vleugel en staart en raapten veertjes op die de vogel tijdens het ringen had laten vallen. Deze veertjes konden de volgende dag in een envelop naar Peter worden gestuurd. De foto's van vleugel en staart lieten genoeg zien om aan een Centraal-Aziatisch taxon te denken: de op een na buitenste handpen (p2) leek korter dan p6 en misschien zelfs korter dan p7 en de staart liet op de buitenste pen ongewoon veel wit zien. Op zaterdag 20 oktober kwam ik na een poging tot trektellen bij Parnassia, Bloemendaal, pas laat in de ochtend naar de ringbaan om André en Tom van Spanje te assisteren. Het was een drukke dag en terwijl André en Tom aan het ringen waren, ging ik de netten langs. Rond 13:00 uur vloog er een vogel voor me in een mistnet: tot mijn verbazing was het de geringde Braamsluiper, AX53798, die zich opnieuw had laten vangen. We kregen nu de gelegenheid meer foto's te maken en meer maten te nemen dan drie dagen eerder. Beschrijving Bloemendaalse vogel •

• •

•

•

• •

•

• •

De door André van Aken vastgestelde vetgraad (volgens de Busse-methode) was gereduceerd van graad 3 op 17 oktober tot graad 2 bij een gewicht van 12 gram op 20 oktober. Op basis van het donkere oog met slechts een vage aanduiding van een lichte ring noemden we het een eerstejaars. De vleugellengte was 67 mm (gemeten door Tom van Spanje) en de vleugelformule was: p1=-35, p2=-5, p3=0, p4=0, p5=-1, p6=-4, p7=-6, p8=-7. Deze metingen bevestigden dat p2 qua lengte tussen p6 en p7 viel; op de handfoto's lijkt p2 zelfs nog korter, tussen p7 en p8. Het verenkleed verschilde van dat van nominaat curruca vooral door een bruinere indruk; het bruin was opvallend op de bovenzijde (achterhals, mantel, rug, schouders en vleugel) waar het doorliep tot op de kruin. Ook op de onderzijde liet de vogel een vale bleekbruine zweem op flanken, buik en vooral buik en anaalstreek zien. De teugelstreek en oogstreep was donkergrijs uitwaaierend in een grijze oorstreek met een bruine waas. Deze bruinachtig grijze oorstreek en de bruine achterhals waren van elkaar gescheiden door de een lichtergrijze boog (verbonden met de kruin). Verder had hij een smalle, vaag begrensde witte wenkbrauwstreep van net achter het oog voorwaarts tot de bovensnavel en twee opvallende halve witte oogringen. De bovenvleugel toonde vale bleekbruine tertials met duidelijke witachtige zoom; de bruingrijze arm- en handpennen hadden een naar de top toe iets breder wordende lichte zoom; en er was een contrasterende donkere duimvleugel. De bovenste (middelste) staartpen (t1) was licht vaalbruin en de andere staartpennen grijsbruin, alle met een vage smalle lichte rand; de op een na buitenste staartpen was grijsbruin en had een weinig opvallende witachtige zoom, vooral op buitenvlag en top. De buitenste staartpen was vrijwel geheel wit met slechts een vage, nauwelijks waarneembare bruinachtige zweem midden op de binnenvlag. De snavel was donkergrijs met een bleke hoornkleurige punt en lichte blauwgrijze ondersnavelbasishelft.


37

Siberische Braamsluiper Sylvia curruca blythi, Kennemerduinen, Bloemendaal, NoordHolland, 20 oktober 2012 (Arnoud B van den Berg/Vrs Van Lennep). Op naam gebracht met DNA analyse door Peter de Knijff (in litt). Werd voor het eerst gevangen (en geringd) op 17 oktober 2012.


38

Discussie over determinatie handkenmerken In oude ringersboeken (BTO guide 3: The genus Sylvia; Williamson 1968) en BWP (The birds of the Western Palearctic 6; Cramp et al 1992) wordt de vleugelformule als onderscheid tussen nominaat curruca en Centraal-Aziatische braamsluipers genoemd. Het gaat daarbij om de positie van p2 ten opzichte van de andere handpennen. Volgens een tabel in BWP ('Table A' op pagina 457) heeft 2% van nominaat curruca een p2 die korter is dan p6 en bij blythi / halimodendri/ telengetica is dat 92% (in de betreffende tabel A worden de handpennen van binnen naar buiten geteld). Een p2 die even ver reikt als p7 of tussen p7 en p8, komt in deze tabel bij nominaat curruca zelfs niet voor. Voor dit kenmerk werden 147 exemplaren van nominaat curruca en 127 Centraal-Aziatische vogels gemeten. Het zou kunnen zijn dat het kenmerk met een nieuwe taxonomische indeling (nog) minder werkt om nominaat curruca uit te sluiten dan deze metingen suggereren. Desalniettemin lijkt het een goed idee om op ringbanen braamsluipers in de 'niet zo spannende' periode van april tot half oktober, waarvan p2 tussen p6 en p7 valt of nog korter is, uitgebreid te bekijken en eventueel veertjes te verzamelen en op te sturen voor een DNA-analyse.

Siberische Braamsluiper Sylvia curruca blythi, Kennemerduinen, Bloemendaal, NoordHolland, 20 oktober 2012 (Arnoud B van den Berg/Vrs Van Lennep). Rechtervleugel: meest linker zichtbare vleugelpen is p2, die qua lengte op deze foto ongeveer gelijk is aan p7 (tellend van buiten naar binnen / van links naar rechts)


39

Siberische Braamsluiper Sylvia curruca blythi, Kennemerduinen, Bloemendaal, NoordHolland, 20 oktober 2012 (Arnoud B van den Berg/Vrs Van Lennep). Staart gezien van boven: buitenste staartpen (t6) met veel wit. In het veld Het blijft gissen wat de beslissende morfologische kenmerken zijn die nominaat curruca, blythi en halimodendri-type onderscheiden, ook al zijn er in BWP verschillen beschreven. Iedereen kan foto's van met zekerheid gedetermineerde exemplaren (zie tabel 1) analyseren en een poging wagen. Het lijkt het erop dat blythi en halimodendri-type bruiner zijn op bovenzijde en buik dan nominaat curruca en meer wit in de buitenste staartpen hebben. Omdat er nog zo weinig zekere blythi en halimodendri zijn, blijft het ook gissen welke kenmerken deze beide taxa onderling onderscheiden. Ze zijn op het eerste gezicht fenotypisch hetzelfde maar je kan op basis van de Nederlandse foto's denken dat blythi op de bovenzijde dieper bruin is en mogelijk zelfs minder wit op de top van t5 heeft en minder zwart op de binnenvlag van t6 dan halimodendri-type. Als de vogel een kleine indruk geeft, zou dat eerder een argument voor halimodendri-type dan blythi kunnen zijn. De vogel van twee winters in Vinkenhuizen, Groningen, liet zich vaak horen en de ratelroepjes verschilden van wat we gewend zijn van nominaat curruca en kwamen onder meer overeen met die van overwinterende braamsluipers in Oman. In Tomsk zijn allerlei roepjes van blythi opgenomen maar een geluidsanalyse laat nog op zich wachten. Een beperkte verzameling geluiden van in Centraal-Azië opgenomen braamsluipers en hun opnamelocatie is te vinden op xeno-canto.org. Voor opnamen van drie in Nederland opgenomen vogels wordt verwezen naar Tabel 1 en Tabel 2 (zie onderaan dit artikel).


40

Siberische Braamsluiper Sylvia curruca blythi, biological station at Kolarovo, Tomsk, Siberië, 6 juli 2011(Arnoud B van den Berg/The Sound Approach). DNA-analyse van veertjes bevestigen de determinatie van deze vogel als blythi (Peter de Knijff in litt).

Siberische Braamsluiper Sylvia curruca blythi, Kennemerduinen, Bloemendaal, NoordHolland, 20 oktober 2012 (Arnoud B van den Berg/Vrs Van Lennep). Op naam gebracht met DNA analyse door Peter de Knijff (in litt). Werd voor het eerst gevangen (en geringd) op 17 oktober 2012. Met DNA-analyse De afgelopen jaren zijn zowel in Kazachstan (onder anderen door Nils van Duivendijk en Arend Wassink) als in Tomsk, Siberië (door Sergei Gashkov en mij), van gevangen braamsluipers veertjes verzameld en naar Peter gestuurd. Broedvogels in Tomsk kunnen op Vinkenbaan Cornelis van Lennep -- Jaarverslag 2012

41

basis van verspreiding in feite alleen blythi betreffen en dat werd door Peters DNA-analyse bevestigd. Het is daarom significant dat de vogels van Houten (in de winter van 2008/09) en Bloemendaal (oktober 2012) een 'sequentie' lieten zien ('een zeer groot stuk van het cytB gen') die identiek was aan die van Tomsk (Peter de Knijff in litt). Voor Kazachstan is de situatie gecompliceerder omdat er verschillende taxa voorkomen. Siberische blythi trekken in ieder geval door en komen in geschikt habitat in het noorden tot broeden. Wat betreft woestijntaxa is er onduidelijkheid over het al dan niet bestaande onderscheid tussen halimodendri en 'westelijke minula'. Om de juiste naam te plakken op vogels die op basis van Peters DNA-analyse 'halimodendri-type' worden genoemd, zal men de publicaties van Leader/Olsson moeten afwachten. Zonder DNA-analyse Op de DB-website en in Dutch Birding zijn foto's te vinden van meerdere braamsluipers in het winterhalfjaar: zie voor een (onvolledig) overzicht tabel 2. De meeste wijken af van een gewone nominaat curruca door bijvoorbeeld een opvallend bruine bovenzijde, een vreemd ratelgeluid of een opvallend klein formaat. Een aantal is zo goed gefotografeerd of opgenomen dat het niet zou verbazen als ze ooit, ondanks het ontbreken van een DNAanalyse, op naam worden gebracht. Aanbevelingen Om meer te weten te komen over de verspreiding van Centraal-Aziatische braamsluipers zou men bij elke verdachte vogel, zeker overwinterende exemplaren, moeten proberen een DNAanalyse mogelijk te maken. Dat is tegenwoordig al te doen met behulp van ontlasting (faeces) of een gevallen veertje. Nog beter zou het zijn om de vogel door een ringer met een vergunning te laten vangen, ringen, fotograferen en meten; de biometrische gegevens zouden ooit aanwijzingen kunnen geven over bruikbare kenmerken. Hetzelfde geldt voor geluidsopnamen, vooral als het vogels betreft die met een DNA-analyse op naam zijn gebracht. Als de conditie van de vogel het toelaat, zou men meer biometrische gegevens moeten verzamelen dan bij de Bloemendaalse vogel is gebeurd. Paul Leader heeft een excel-bestand gemaakt voor ringers om biometrische gegevens als snavellengte en -breedte, tarsus grootte en dikte, staart(pen)lengten in te vullen. Peters bevindingen willen tenslotte niet zeggen dat iedere Braamsluiper van eind oktober tot half april in westelijk Europa een Aziatisch taxon betreft want ook nominaat curruca komt in die periode bij wijze van uitzondering voor.


42

Tabel 1 - Overzicht van de met DNA-analyses door Peter de Knijff gedocumenteerde gevallen van Centraal-Aziatische braamsluipertaxa in de Benelux. Vale Braamsluiper 'halimodendri-type': •

31 december 2005-12 april 2006 & 2 november 2006-maart 2007 te Vinkhuizen, Groningen, in veld gefotografeerd en geluiden opgenomen, in beide winters gevangen, in tuin van Ronald Nuiver, op 4 januari 2006 en op 4 februari 2007. Dutch Birding 29: 137138, 2007 (foto); ook geluid opgenomen.

31 december 2005 16 november (Martijn 2006 (Han Hammers) Bouwmeester)

4 januari 2006 4 januari 2006 (Marnix Jonker) (Martijn Bot)

10 februari 2006 1 februari 2007 16 februari 2007 (Edwin Winkel) (Arnoud B van (Roland Jansen) den Berg) • 1 november 2010 te Essen, Antwerpen, Belgie, gevangen door Joris Elst

1 november 2010 (Walter Sluis) Siberische Braamsluiper 'blythi': • 30 november 2008-15 januari 2009 te Houten, Utrecht, verzameld (collectie Naturalis, Leiden, Zuid-Holland). Dutch Birding 31: 136, 2009 (foto) •

17 & 20 oktober 2012 te Kennemerduinen, Bloemendaal, Noord-Holland, gevangen door Vrs Van Lennep

20 oktober 2012 (Arnoud B van den Berg/Vrs Van Lennep)




43

NB: Braamsluipers gevangen op 30 november 1986 en 5 november 1992 te Castricum, Noord-Holland, werden op basis van biometrie aanvankelijk als blythi gedetermineerd en door de CDNA aanvaard maar vanwege het ontbreken van foto's en een (in die jaren niet te verkrijgen) DNA-analyse onvoldoende gedocumenteerd en reeds voor publicatie van AvN1 in 1999/2001 'in stilte' afgevoerd; ze staan niet vermeld in het jubileumboek van Levering & Keijl (2008) over Vinkenbaan Castricum in 1960-2006. De biometrie betrof vermoedelijk de relatieve lengte van p2, hetgeen onder meer halimodendri-type maar mogelijk ook nominaat curruca niet uitsluit.

Tabel 2 - Een aantal van de op de DB-website of in het tijdschrift Dutch Birding aanwezige foto's van mogelijke blythi of halimodendri-type braamsluipers in Nederland. • 27 december 1991- 2 januari 1992 te Van der Duin van Maasdamlaan 28, Huizen, Noord-Holland. Dutch Birding 14: 34, 1992 (foto) • 23 november-1 december 2003 te Katwijk aan den Rijn en Westpark, Rijnsburg, Katwijk, Zuid-Holland. Dutch Birding 26: 81-84, 2004; NB: Paul Leader zou in de foto's van deze vogel een halimodendri-type hebben herkend. • 29 januari en 6 februari 2006 te Leiden, Zuid-Holland • 10 december 2007 te Langenboom, Tilburg, Noord-Brabant • 17-19 januari 2008 te Kleine Boterbloem, Velserbroek, Velsen, Noord-Holland. Dutch Birding 30: 48, 2008 (foto); Dutch Birding 30: 138, 2008 (foto). • 9 januari 2009 te Ees, Borger-Odoorn, Drenthe. Dutch Birding 31; 68, 2009 • 11-15 oktober 2009 te Robbenjager, Texel, Noord-Holland. Dutch Birding 31: 399, 2009 • 29 oktober 2010 op Maasvlakte, Zuid-Holland • 30-31 oktober 2010 te De Cocksdorp, Texel, Noord-Holland. Dutch Birding 32: 432, 2010 • 14 november 2010 te Iristuin 8, Boterdorp Zuid-west, Bergschenhoek, Lansingerland, Zuid-Holland • 4 november 2012 te Stortemelk, Vlieland, Friesland


44

Jaarverslag. Stichting Mr.Cornelis van Lennep, Steenloper 1 e kj, 18 augustus 2012 (Lars Buckx)

Recommend Documents