Jaarverslag POA Achterhoek 2014 Inleiding Het Platform Onderwijs Arbeidsmarkt Achterhoek (POA) is een essentiële partner binnen de Achterhoek Agenda 2020, waarin overheden, ondernemers en organisaties samen optrekken voor een vitale Achterhoek. POA Achterhoek maakt de knelpunten op de arbeidsmarkt transparant en fungeert als aanjager bij het oplossen hiervan. Er zijn meerdere agenda’s en daarmee programma’s op het terrein van onderwijs en arbeidsmarkt. POA Achterhoek ziet het als haar verantwoordelijkheid partijen een overzicht te bieden van al deze activiteiten, zonder dat dit in één Actieprogramma moet worden omvat. Het jaar 2014 heeft zich gekenmerkt door de volgende uitvoeringsactiviteiten: -
projecten die zijn ingediend in het kader van het regiocontract 2012-2016 en daarmee onderdeel uitmaken van de Agenda 2020 c.q. de investeringsagenda 2020 projecten in het kader van het Actieplan Jeugdwerkloosheid projecten in het kader van de Human Capital Agenda ter versterking van het Topsectorenbeleid van de Provincie Gelderland
Dit inhoudelijk jaarverslag bestaat uit 3 delen: 1. Activiteiten bureau POA Achterhoek 2. Realisatie Actieprogramma 2014 3. De projecten die zijn ontwikkeld in het kader van de Human Capital Agenda
1
1.
Activiteiten Bureau POA Achterhoek
Het ondersteunend bureau van POA Achterhoek heeft de volgende activiteiten uitgevoerd in 2014: 1. Ondersteunen van bestuur en werkgroep POA
Er zijn meerdere landelijke ontwikkelingen die ertoe leiden dat partijen steeds meer op regionale schaal geacht worden samen te werken als het gaat om activiteiten op het terrein van onderwijs en arbeidsmarkt. Er is sprake van decentralisatie van steeds meer overheidstaken naar de regio en zelfs naar gemeenten. Er zijn in Nederland 35 arbeidsmarktregio’s, waarvan de Achterhoek er één is. De coördinerende gemeente is Doetinchem maar deze gemeente ziet het POA als het afstemmingsoverlegorgaan. Het gegeven dat in de Achterhoek partijen al sinds 2005 samenwerken in de POA structuur maakt dat de Achterhoek een positief voorbeeld is met betrekking tot samenwerking en slagvaardigheid. Het POA bestuur vergadert tweemaandelijks en ziet erop toe dat er maximaal wordt samengewerkt in de Achterhoek en dat partijen blijven werken aan het oplossen van knelpunten en het grijpen van kansen op het terrein van onderwijs en arbeidsmarkt. De werkgroep vergadert eveneens tweemaandelijks. Hier wordt met name de voortgang van projecten besproken en de noodzaak van nieuwe projecten en activiteiten verkend. Het ondersteunend bureau bereidt de vergaderingen voor, verzorgt de vergaderstukken en notuleert. 2. Organiseren van bijeenkomsten - Themabijeenkomsten POA organiseert bijeenkomsten rondom specifieke thema’s. Deze themabijeenkomsten zijn bedoeld om met elkaar te verkennen welke activiteiten nodig zijn in de Achterhoek rondom dat thema. In 2014 zijn de volgende themabijeenkomsten georganiseerd: Themabijeenkomst Intersectorale Mobiliteit; Verkenning van de behoefte aan een netwerk van werkgevers om binnen de Achterhoek de mobiliteit tussen sectoren te stimuleren, met als doel behoud van werkgelegenheid en geschoolde werknemers voor de Achterhoek Themabijeenkomst Intensivering Gelders Arbeidsmarktbeleid; Verkennen van de koers die we willen varen in de Achterhoek als het gaat om het stimuleren van de Achterhoekse Economie. Welke sectoren zijn leidend in de Achterhoek? Welke projecten willen we in elk geval starten om te zorgen dat de werknemers van nu en van morgen adequaat geschoold zijn?
3.
Kennisconferentie Achterhoek
Op 26 november jl. heeft de Kennisconferentie Achterhoek plaatsgevonden. In totaal is de conferentie door ruim 150 deelnemers bezocht. De opkomst van ondernemers was gering (hooguit 30%). Er hebben 11 workshops plaatsgevonden, gerelateerd aan de Uitvoeringsagenda 2020 en de Human Capital Agenda. De inhoud van de workshops betrof hierdoor een zeer breed palet: 2
-
Innoveren is meer dan investeren in R&D (Radboud Universiteit Nijmegen) Noodzaak van innovatief Employability beleid (Radboud Universiteit Nijmegen) Bioraffinage en Agrofood reststromen (Hogeschool van Hall Larenstijn) Mechatronik-Schlüsseltechnologie für Industrie 4.0 (Fachhochschule Bocholt) Medische Technologie (Universiteit Twente en Fachhochschule Münster) Metaalprinten (Graafschap College) Multifunctioneel Landgebruik (Wageningen Universiteit) Biobased Economy ( AOC Oost / Wageningen Universiteit) Gevecht tegen verspilling (HAN) Creativiteit, innovatie en risico’s nemen, competenties toekomstig medewerker (Iselinge Hogeschool)
De organiserende partijen zijn van mening dat de Kennisconferentie voldoet aan een behoefte en zeker in de toekomst moet worden herhaald. Echter daarbij zijn wel de volgende opmerkingen gemaakt: Aan de hand van de Uitvoeringsagenda meer focus aanbrengen aan de conferentie. POA kan inzichtelijk maken welke thema’s er spelen op het terrein van onderwijs en arbeidsmarkt. Vervolgens is het van belang deze thema’s zo te vertalen dat ze aansprekend zijn voor ondernemers. Bijvoorbeeld de Kennisconferentie specifiek richten op Smart Industry en Biobased Economy. De ondernemers als uitgangspunt nemen en die één op één benaderen. De kennismakelaars kunnen hier een belangrijke rol spelen. De conferentie gebruiken om te laten zien wat er allemaal al gebeurt b.v. innovatiehubs, CIVON, ICER. Een convenant afsluiten met universiteiten, HBO- en MBO-instellingen, zodat onderzoekstrajecten zich specifiek richten op Achterhoekse vraagstukken en studenten hier gericht op worden ingezet. Het moet robuuster, verstevigd door aan de bovenkant afspraken met elkaar te maken. We moeten invloed uitoefenen op het onderzoeksprogramma van de kennisinstellingen. Dit convenant inbrengen in het POA bestuur. Groot voordeel van een dergelijk convenant is dat de universiteiten meer betrokken worden bij de vraagstukken die leven in de Achterhoek. POA zal samen met de kennismakelaars, de HAN en VNO-NCW Achterhoek onderzoeken of er al in 2015 een volgende kennisconferentie gewenst is.
3. Adviseren van partijen bij het opzetten van programma’s en projecten Het ondersteunend bureau denkt mee bij de opstart van nieuwe programma’s en projecten. Het bureau ziet het als haar verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de taakstellingen en belangen van partijen goed zijn geborgd bij nieuwe plannen, dat nieuwe plannen SMART worden geformuleerd, goed uitvoerbaar zijn, signaleert de witte vlekken en overlap en brengt samenhang aan indien er meerdere projecten worden gestart rondom eenzelfde thema. Zo is er een koersnotitie geschreven voor de Human Capital Agenda voor de Achterhoek. Doel is dat alle partijen in de Achterhoek met behulp van deze notitie gerichter activiteiten kunnen ontwikkelen die bijdragen aan het verder versterken van het topsectorenbeleid in de Achterhoek. 4. Monitoren van de voortgang van projecten Het ondersteunend bureau verzorgt halfjaarlijkse voortgangsrapportages op basis van de input van partijen. Zo is het mogelijk voor zowel de werkgroep als het bestuur van POA om te volgen of er voortgang wordt geboekt bij het oplossen van problemen dan wel het grijpen van kansen. 3
5. Verbinden van partijen in de Achterhoek Het ondersteunend bureau heeft steeds meer de rol gekregen van “verbinder”; het bijeen brengen van partijen met gelijke belangen en doelstellingen en daarmee het versterken van de slagkracht en het voorkomen van overlap en inefficiëntie. Voorbeelden hiervan zijn de coördinerende rol van het bureau bij de Integrale aanpak in de Achterhoek voor Laaggeletterdheid en de integrale aanpak begeleiding vluchtelingen naar de arbeidsmarkt, het gezamenlijk overleg van de technieklokalen en het overleg om te komen tot één gezamenlijke visie op de arbeidsmarktontwikkelingen in de Achterhoek. 6. Up to date houden van de POA website en het uitbrengen van de nieuwsbrief POA Nieuws Het ondersteunend bureau verzorgt de POA website www.poa-achterhoek.nl. Deze website geeft actuele arbeidsmarktinformatie, een overzicht van alle projecten en een agenda van activiteiten in de Achterhoek. Daarnaast wordt er minimaal 1x per maand een nieuwsbrief uitgebracht. Echter tegenwoordig ook vaker rondom een specifiek item. Deze nieuwsbrief gaat naar 900 mailadressen in de Achterhoek en de directe omgeving, zowel naar werkgevers, onderwijspartijen als overheidsinstanties. 7. Directe ondersteuning bij de Techniekdagen Achterhoek Voor de techniekdagen in de Achterhoek voert het ondersteunend bureau de volledige administratie en een deel van de uitvoeringsorganisatie.
2 A
Realisatie Actieprogramma 2014 Algemene activiteiten POA Achterhoek 1. Onderzoek arbeidsmarkt (signaleren trends en ontwikkelingen)
De Provincie Gelderland heeft in overleg met de POA partijen een discrepantieanalyse tot 2017 laten ontwikkelen. In de discrepantieanalyse wordt getoond op welk beroepsniveau en in welke beroepsgroepen er in Gelderland een tekort of een overschot op de arbeidsmarkt bestond in 2014 en wat de verwachtingen zijn voor 2014 en 2017. Hiertoe is de stroom baanopeningen (banen die in een jaar beschikbaar komen om vervuld te worden) onderverdeeld in vervangingsvraag (herbezetting van banen die vrijkomen door pensionering e.d.) en uitbreidingsvraag (nieuwe banen). Deze vraag is vervolgens afgezet tegen het onbenutte arbeidsaanbod (de stroom baanzoekers in een jaar die nog geen werk hebben: werklozen, schoolverlaters, herintreders en goedgekeurde arbeidsongeschikten). Het rapport is besproken in het POA bestuur en de aanbevelingen zijn gedeeld met de POA partijen. Het UWV Werkbedrijf brengt tweemaandelijks een barometer uit die wordt opgenomen in de nieuwsbrief van POA Achterhoek en wordt geplaatst op de website www.poa-achterhoek.nl en www.arbeidsmarktgelderland.nl van de Provincie Gelderland. De highlights uit de Barometer worden één op één overgenomen in De Gelderlander. 4
Stichting Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven brengt elk half jaar de basiscijfers Jeugd uit. Deze basiscijfers worden opgenomen in de nieuwsbrief van POA Achterhoek en geplaatst op de website www.arbeidsmarktgelderland.nl. In dit jaar is bekeken of er behoefte is aan een Masterplan Arbeidsmarkt informatie waarin alle verschillende rapporten met elkaar in verband worden gebracht. Vooralsnog is besloten dat de beschikbare informatie voldoende inzicht geeft en een apart Masterplan eerder verwarrend dan verhelderend zal werken. 2. Instroom/doorstroomgegevens onderwijs Profijt, het samenwerkingsverband tussen het VO en het MBO in de Achterhoek, draagt zorg voor de rapportage over de ontwikkelingen m.b.t. leerlingenaantallen en beroepskeuzes in het VMBO en MBO. Op de website www.profijtscholen.nl staat onder “verslagen en rapportages” en vervolgens onder “kengetallen” de oktobertelling van 2014.
2 Activiteiten partijen POA Achterhoek m.b.t. de speerpunten Speerpunt Vitaliteit en Inzetbaarheid 3.
Brancheservicepunten
De regio kent 4 brancheservicepunten (BSP’s), te weten Horeca, Techniek, Bouw en Zorg en Welzijn. De BSP’s zijn gericht op concrete activiteiten (scholing, banenmarkten, informatiebijeenkomsten). De meeste BSP’s zijn op dit moment niet echt actief. Het BSP Techniek is recent nieuw leven ingeblazen. De wens is om een transitiecoach aan te stellen die heel gericht bij werkgevers langs gaat om met hen te bekijken op welke wijze invulling kan worden gegeven aan moeilijk vervulbare vacatures. De financiering van deze transitiecoach wordt onderdeel van het regionaal Sectorplan Achterhoek 3e tranche dat in 2015 zal worden aangevraagd. Het brancheservicepunt bouw resulteert onder het Regionaal Coördinatieteam Bouw (RCB). Voor de sector transport & logistiek is aangesloten bij het Logistiek Expertise Centrum (LEC) in de Liemers. De secretaris van het POA is aangesloten bij het Brancheservicepunt Techniek. 4.
Intersectorale Mobiliteit
In 2014 zijn met name verkennende activiteiten uitgevoerd om de haalbaarheid van een intersectoraal mobiliteitsnetwerk op te richten. De WGV Zorg en Welzijn, het UWV WERKbedrijf, VNO-NCW Achterhoek en het ondersteunend bureau van POA hebben hierbij het voortouw genomen. Doel is om begin 2015 een verkennende bijeenkomst te organiseren met werkgevers vanuit diverse branches om de haalbaarheid bij hen te toetsen. Wat voorop staat is dat het een netwerk moet worden van werkgevers voor werkgevers. 5.
Bemiddelen personen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt
Het jaar 2014 heeft in het teken gestaan van de voorbereidingen van de oprichting van het regionaal WERKbedrijf. Alle Achterhoekse gemeenten hebben besloten samen te werken in het kader van de uitvoering van de Participatiewet en ook gezamenlijk de werkgeversbenadering in te vullen. Ter voorbereiding van de oprichting van het WERKbedrijf is ook een gezamenlijk marktbewerkingsplan gemaakt, waarin met name 5
knelpunten en kansen van de Achterhoekse arbeidsmarkt staan beschreven. Er is afstemming met het POA, in zoverre dat in de POA bestuursvergadering de voortgang van de oprichting van het WERKbedrijf wordt gevolgd. Sité Woondiensten is in 2014 gestart met een SROI project. Het project heeft als doel om renovatie/sloop/nieuwbouw van woningen van Sité te laten uitvoeren met behulp van inzet van bewoners om zo de achterstandsituatie van sommige bewoners te verminderen. Het project heeft ervoor gezorgd dat 6 werkloze mannen werken aan de renovatie van de woningen waarin zij zelf wonen. Het project heeft een vervolg gekregen waardoor 12 mensen veertig uur per week aan het werk zijn gegaan. De secretaris van het POA maakt onderdeel uit van de projectgroep SROI.
Speerpunt Optimale Arbeidsparticipatie 6.
Sluitende aanpak scholing en werk
De afgelopen jaren is in de Achterhoek een extra impuls gegeven aan de samenwerking op het gebied van onderwijs en arbeidsmarkt om te komen tot een sluitende aanpak scholing en werk. Door de geïntegreerde aanpak van gemeenten en onderwijsinstellingen wordt steeds duidelijker dat er een groep jongeren bestaat die geen passend aanbod krijgt om, al dan niet via scholing, richting werk te worden begeleid. In 2014 is een start gemaakt met WERKnet. WERKnet is een netwerk van scholen, gemeenten en werkgevers, waarin kennis en (succesvolle) projecten worden gedeeld en waarin we activiteiten van de verschillende organisaties op ondersteuning, afstemming en aansluiting van onderwijs, zorg en arbeidstoeleiding sterker verbinden. Het uiteindelijke doel van WERKnet is meer jongeren toe te leiden naar betaald werk dan wel terug naar een leer(-werk) traject. Voor de komende jaren is er een procesmanager aangesteld om het netwerk verder te versterken en concreet meer jongeren toe te leiden naar passend traject. De secretaris van het POA maakt deel uit van de stuurgroep WERKnet.
7.
Portal arbeidsbemiddeling
Sinds maart 2013 is de portal Achterhoekse Vacaturebanken actief. Er zijn in de Achterhoek meerdere websites die informatie verschaffen over banen en de aantrekkelijkheid van de Achterhoekse arbeidsmarkt zichtbaar willen maken; denk aan de Vacaturebank Achterhoek, Achterhoek Werkt en IkgavoordeAchterhoek. De portal wil ertoe bijdragen dat deze sites makkelijker zijn te vinden. De portal is te vinden onder de knop ‘wonen en werken’ op de website Echt Achterhoek. Tot op heden is het effect van de portal gering. De site wordt onvoldoende bezocht door de doelgroep die op zoek is naar werk. In afwachting van de ontwikkelingen van de integrale werkgeversbenadering wordt op dit moment geen initiatief genomen om de portal op een andere plek te positioneren. Het ondersteunend bureau van POA voert de administratieve taken uit van de portal. 8.
Scholing naar kansrijke sectoren
De kansrijke beroepen zijn in kaart gebracht en gedeeld met kenniscentra, O+O fondsen en brancheorganisaties. Duidelijk is dat met name technische beroepen niveau 3 en 4 zeer kansrijk zijn. Vanuit het Servicepunt Techniek is het voorstel ontwikkeld om een transitiecoach aan te stellen. Een subsidie vanuit de Provincie hiervoor is afgewezen. De financiering van de transitiecoach wordt nu meegenomen in een in te dienen sectorplan regio Achterhoek. 6
9.
Actieplan Jeugdwerkloosheid 2013-2015 regio Achterhoek
Het actieplan Jeugdwerkloosheid loopt van 2013-2015. Anders dan het vorige actieplan, richt dit plan zich met name op jongeren met een gekwalificeerde beroepsopleiding, zowel MBO als HBO/WO. Juist de jeugdwerkloosheid onder deze groep is fors toegenomen. De stellige overtuiging is dat, als deze goed opgeleide jongeren te lang zonder werk na afronding van hun opleiding zitten, de actualiteit van hun kennis en daarmee hun kansen op de arbeidsmarkt sterk afnemen. Het actieplan bestaat uit de volgende projecten: - Werknet; Achterhoekse niet- of laaggeschoolde jongeren via werkplekleren naar werk begeleiden. - Jongerenvouchers, een stimuleringspremie voor werkgevers die een jongere werkzoekende voor minimaal een half jaar en voor minimaal 12 uur p/w een baan aanbieden. In 2014 zijn er 40 vouchers uitgereikt. - Het project ervaarjebaan, om net afgestudeerden in de gelegenheid te stellen een half jaar werkervaring op te doen bij een werkgever. - Denktank; Achterhoekse bedrijven hebben een concreet probleem. Achterhoekse werkzoekende jongeren worden uitgedaagd om middels een pitch hun oplossing voor dit probleem te presenteren. In 2014 hebben 3 uitdagingen plaatsgevonden. - De Broekriem, een netwerk van werkzoekenden; De Broekriem organiseert maandelijks bijeenkomsten waarbij werkzoekenden kennis aan elkaar overdragen (over gebruik nieuwe media, pitchen etc.). - Stimuleren zelfstandig ondernemerschap, er is in 2014 een pilot gestart. De concrete resultaten hiervan zijn op het moment van dit jaarverslag nog niet bekend. - Alternatieve stageplekken in de sector Zorg en Welzijn, om zo 100 extra plekken te creëren - Leerlingen in de bouw, infra en schildersbranche laten uitstromen met een bredere vakkennis zodat ze ook breder inzetbaar zijn. - School Ex; een uitstroombegeleidingsprogramma van het Graafschap College. Van de ruim 2000 studenten die in de zomer van 2014 hun studie hebben afgerond, hebben 245 studenten aangegeven ondersteuning te willen bij het vinden van een baan c.q. een vervolg op hun opleiding. 165 hebben met deze extra ondersteuning reeds voor het einde van 2014 een baan gevonden, voor 80 studenten bleek een langer traject van ondersteuning noodzakelijk. Bij sommige van deze projecten is het ondersteunend bureau nauw betrokken bij de uitvoering. Denk aan Jongerenvouchers, Ervaarjebaan en Werknet.
Speerpunt Flexibilisering van de arbeidsmarkt 10.
Jong ondernemerschap
Het vak “Ondernemerschap” wordt via Stichting Jong Ondernemen met name onder de aandacht gebracht in het Primair Onderwijs en Voorgezet Onderwijs. Op het MBO is men actief met de zogenaamde Student Companies. Studenten krijgen 1 schooljaar de tijd om een eigen bedrijf op te zetten en worden daarbij ondersteund door oud-ondernemers. In het kader van Aanpak Jeugd Werkloosheid wordt er meer aandacht besteed aan jongeren om hen te enthousiasmeren voor en te informeren en adviseren over het zelfstandig ondernemerschap. Dit gebeurt met behulp van het Centrum voor Jong Ondernemerschap (CvJO) in Doetinchem.
7
11.
Pr8Werk
Sinds eind 2012 werken de ZP’ers in de Achterhoek samen in het project Pr8Werk. Dit project wil voorzien in een betere inzetbaarheid en match tussen zelfstandig professionals uit de regio en vragen vanuit werkgevers ten behoeve van de flexibilisering van de arbeidsmarkt en de economische groei van de regio. Er wordt in de periode 2013-2015 twee maal per jaar een bijeenkomst georganiseerd met ZP’ers en werkgevers. In 2014 heeft Pr8werk samen met Synprofect de Dag van de Duurzame ZZP´er georganiseerd. Naar volle tevredenheid van een ieder die geweest is. Overige thema’s die nog aan de orde zullen komen zijn: - Werken met buitenlandse flexwerkers en ZP-ers - Werken met personeel van 45 jaar en ouder - Werken met herintreders - Zichtbaar maken van de beschikbaarheid van ZP-ers in de Achterhoek - Presenteren van projecten uit het programma en de werkplaatsen Achterhoek 2020 die interessant zijn voor de samenwerking tussen werkgevers en ZP-ers. Dit project maakt onderdeel uit van het regiocontract met de Provincie Gelderland.
Speerpunt Toekomst Bestendig Werven en Opleiden Er zijn enkele projecten die inmiddels structureel een plek hebben gekregen in het curriculum van scholen dan wel een structurele activiteit zijn geworden in de Achterhoek. Dit zijn: Beroepsbeeldvorming Zorg en Welzijn: een digitaal programma voor het primair onderwijs om leerlingen inzicht te geven in de sector Zorg en Welzijn First Lego League: een wedstrijd voor jongeren tussen 8 en 15 waarbij door middel van het bouwen van een Lego Robot jongeren inzicht krijgen in de maatschappelijke rol van techniek en technologie. Naast een regionale finale is er ook een (inter)nationale finale Week van de Techniek: voorheen was er in de Achterhoek 2x per jaar een Techniekdag. Sinds 2014 is er sprake van de Week van de Techniek. Deze vindt 1x per jaar plaats. De organisatie is in handen van VNO-NCW Achterhoek en POA, altijd samen met een Industriële kring en de betreffende gemeente en onderwijsinstellingen. Ook de Week van de Techniek zal rouleren door de Achterhoek. Open Dag Zorg: Jaarlijks organiseert de WGV Zorg en Welzijn een open dag samen met Achterhoekse zorginstellingen. Inrichten van Jet-net en Tech-net kringen: versterken samenwerking tussen het VMBO, het VO en de Achterhoekse maakindustrie. 12.
Verbreding, professionalisering en borging technieklokalen in de Achterhoek
In de Achterhoek zijn er 7 technieklokalen voor het basisonderwijs, te weten in Aalten, Dinxperlo, Lichtenvoorde, Borculo, Winterswijk, Ulft en Doetinchem. Vrijwel alle basisscholen in de Achterhoek maken er gebruik van. Daarbij gaat het om zo’n 8000 leerlingen per jaar, met name uit groep 7 en 8. De technieklokalen hebben besloten gezamenlijk een aantal activiteiten op te pakken met als doel een verdere verbreding, professionalisering en borging van deze 7 technieklokalen. Er zijn 4 werkgroepen gevormd die in de periode 2012-2015 gaan werken aan volgende thema’s: - Voorlichting geven aan ouders over technische beroepen en opleidingen - Professionalisering van vrijwilligers en docenten basisonderwijs - Ontwikkelen van een systeem van kwaliteitszorg - Verdere borging van de structuur van de technieklokalen 8
De werkgroepen komen tweemaandelijks bijeen. Dit project maakt onderdeel uit van het regiocontract met de Provincie Gelderland. De secretaris van het POA maakt onderdeel uit van de stuurgroep van de gezamenlijke technieklokalen.
13.
Technasia
In 2014 zijn de 3 technasia formeel van start gegaan, na hun voorbereidende jaar te hebben afgerond en hun predikaataanvraag per school te hebben verkregen door de Stichting Technasium. De Technasia zijn gevestigd bij Christelijke Scholengemeenschap Schaersvoorde, het Ulenhof College en het Almende College. Doel van de Technasia is meer HAVO/VWO jongeren stimuleren om te kiezen voor een Bèta profiel. In dit kader volgen zij een extra vak Onderzoeken en Ontwerpen, waarbij eerste contacten worden gelegd met opdrachtgevers in het bedrijfsleven. een pilotproject wordt uitgevoerd op elke school i.s.m. een bedrijf. docenten worden geschoold om het vak Onderzoek & Ontwerpen te geven. de regio geïnformeerd wordt over de start van het technasium (pers, informatieavonden). wordt overlegd met diverse betrokkenen in de regio. toekomstige leerlingen worden geworven. De secretaris van het POA is nauw betrokken bij de opzet van de technasia. 14.
Grensoverschrijdende arbeid, Internationalisering en Bevorderen kennisuitwisseling
De samenwerking met Duitsland en het belang van Duitse taal krijgt steeds meer aandacht, zowel binnen het onderwijs als ook om te kijken of werkzoekenden grensoverschrijdend aan het werk kunnen komen. Diverse projecten zijn van start samen met de Euregio. Belemmeringen van juridische en technische aard maken dat het tot op heden maar mondjesmaat lukt om forse stappen te zetten. Binnen het onderwijs zijn de projecten ook nog kleinschalig. - Werkbezoek Thüringen Op uitnodiging van het Europa-Service_Büro Südthüringen hebben Tanja Abbas (Kwartiermaker Kennishuis Achterhoek), Liesbeth Laman Trip (secretaris POA Achterhoek) en Marianne te Linde (projectmedewerker POA Achterhoek) een bezoek gebracht aan de Duitse deelstaat Thüringen (ong. 400 km vanaf Doetinchem). Doel van dit bezoek was een oriëntatie op het aanbod van opleidingen en (leer)banen en de mogelijkheden om Achterhoekse jongeren, al dan niet in het bezit van een diploma, voor een bepaalde periode in deze regio te laten studeren en of werken. Uiteindelijk is besloten dat er op dit moment onvoldoende draagvlak is bij Achterhoekse partijen om een dergelijk traject op te zetten. Er zijn al onvoldoende jongeren bij de sector Techniek om te voldoen aan de vraag naar BBL en BOL van Achterhoekse bedrijven. - Dag van de Duitse Taal In 2014 is voor het eerst de Dag van de Duitse Taal georganiseerd. Alle VO scholen hebben hier aan deelgenomen. Ongeveer 200 jongeren zijn die dag naar Bocholt geweest voor een gezamenlijke DoeDag met Duitse jongeren. Doel is kennismaken met elkaars taal en een wederzijdse ontmoeting.
9
15.
Innovatiehubs
In de Achterhoek zijn in de afgelopen jaren tot en met 2014 in totaal 9 Innovatiehubs gerealiseerd. Een innovatiehub is een organisatie die een zekere continuïteit brengt in het verbeteren, vernieuwen en stimuleren van innovaties in een bedrijf. De hub bestaat uit studenten (7 á 12) van verschillende studierichtingen en op verschillende opleidingsniveaus van MBO, HBO en WO. Zij lopen stage bij een bedrijf/een groep bedrijven of werken aan een afstudeeropdracht. De studenten worden aangestuurd door een afgestudeerde betaalde Hbo’er. Na hun stageperiode worden ze weer opgevolgd door nieuwe studenten. Zo ontstaat er continuïteit ten aanzien van de innovatie en is het bedrijf niet afhankelijk van de toevalligheid of er studenten langskomen. 16.
Talententuin
In 2014 is voor de tweede keer de Talententuin georganiseerd. De Talententuin is een beurs waar Achterhoekse maakbedrijven zich presenteren aan jong talent met het doel om meer jonge HBO/WO afgestudeerden naar de Achterhoek te krijgen. Ongeveer 300 jongeren bezochten het evenement. Er zijn veel nieuwe contacten en afspraken gemaakt tussen Achterhoekse bedrijven en de aanwezige jongeren.
3
Projecten in het kader van de Human Capital Agenda 17.
Projecten van het CIVON (Centrum voor Innovatief Vakmanschap Oost Nederland)
Het CIVON is in 2014 aan de slag gegaan met 4 projecten, te weten: a. Iedereen op de juiste plek; project om de plaatverwerkende industrie toekomstbestendig te maken. b. Mechatronica in beweging; het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn VMBO-MBOHBO-WO voor Mechatronica, opgesteld in nauw overleg met het bedrijfsleven en onderwijs c. Mooi gemaakt; het ontwikkelen van een programma dat bijdraagt aan een positieve beeldvorming over de maakindustrie in Oost Nederland zodat meer jongeren kiezen voor een technische beroepsopleiding d. Innovatie MKB Achterhoek; het verbeteren van de innovatiecompetenties bij directies en medewerkers van MKB bedrijven in de Achterhoek in samenwerking met de TU Twente. In mei 2014 is met een feestelijke opening door de Koning en de Koningin het ICER van start gegaan. ICER is een publieksattractie voor techniek en innovatie in de Achterhoekse ijzer- en maakindustrie. Het centrum is bedoeld om vooral jongeren enthousiast te maken voor de techniek. ICER laat de bezoeker zien en ervaren hoe waardevol en mooi het technische ambacht ook vandaag de dag nog is - door het hen zelf uit te laten proberen. ICER wil zowel oude als nieuwe technieken (denk aan een metaal 3-D printer) laten zien. 18.
De Smaakacademie Achterhoek; versterken regionale foodketens
Het project “Smaakacademie Achterhoek” heeft tot doel het versterken van regionale foodketens en vernieuwen van kennis en competenties in de voedselsector, het verbeteren van de verbinding van de regionale foodketens met andere sectoren zoals toerisme, recreatie, zorg, natuur en maakindustrie. 10
19.
Kenniswerkplaats Biobased Economie
Het realiseren van een meerjarige en geprogrammeerde samenwerking tussen ondernemers, onderwijs en onderzoek en overige relevante partijen op het terrein van biobased activiteiten zodat biobased ondernemers succesvol blijven in regionaal en internationaal perspectief. In elk geval zullen de volgende projecten worden opgepakt: a. Projecten opzetten samen met werkgevers en kennisinstellingen om er zo voor te zorgen dat meer jongeren affiniteit ontwikkelen met deze markt en dat in het curriculum van scholen biobased kennis wordt opgenomen. b. Voldoende en goed opgeleid personeel dat competent is om in een steeds veranderende internationale context te werken. c. Praktijkgestuurde onderwijsvernieuwing. d. Kennisinstellingen die als kenniscentrum een gewaardeerde partner voor het bedrijfsleven zijn. 20.
KIM Komeetstaal
KIM Komeetstaal heeft samen met het uitzendbureau Match4You een kort scholingstraject van 2x 8 weken ontwikkeld om oudere werkzoekenden op te leiden als CNC operator. De eerste 8 weken vinden plaats bij KIM Komeetstaal, het tweede deel bij het afnemende bedrijf waar de werkzoekende gaat werken. In 2014 zijn reeds 3 groepen van 8 werkzoekenden opgeleid. Op 1 na zijn alle deelnemers uitgestroomd naar werk. Er vindt overleg plaats met het Graafschap College om te kijken op welke wijze het korte scholingstraject ook kan worden gecertificeerd in het kader van het MBO onderwijs, als deeltraject. 21.
WIC
Een aanvullend project in het kader van de Human Capital middelen van de Provincie is de oprichting van het Work Innovate Centre. Het Work Innovate Centre is een werk- en ontmoetingsplek in Winterswijk waar studenten en professionals werken, netwerken en elkaar inspireren. Het WIC biedt een uitdagende afstudeerplekken voor HBO/WO studenten met deskundige begeleiding en de mogelijkheid om als studenten elkaar te stimuleren en adviseren; het WIC is een denktank voor ondernemers en een informatie en ontmoetingsplek. Doel van het WIC is het bijdragen aan innovatie van Achterhoekse ondernemers en het behoud van talent voor de Achterhoek.
11
Aanvullende activiteiten in 2014 22.
Techniekpact Achterhoek-Liemers
Op 29 oktober 2014 is in het ICER het Techniekpact Achterhoek-Liemers ondertekend. Het Techniekpact heeft als doel om meer samenhang aan te brengen tussen alle activiteiten die door partijen in de regio worden uitgevoerd zodat meer jongeren kiezen voor een technische beroepsopleiding, dat de technische beroepsopleiding zich mee ontwikkelen met de vragen van het bedrijfsleven en tenslotte dat het huidige technische personeel in de Achterhoek en de Liemers bijgeschoold blijft met de nieuwe ontwikkelingen in de techniek. Het Techniekpact kent drie lijnen, te weten Kiezen voor Techniek, Leren in de Techniek en Werken in de Techniek. Per lijn is er een werkgroep samengesteld uit werkgevers en onderwijspartijen die de voortgang van de projecten bewaken en er ook op toezien dat de projecten zoveel mogelijk in samenhang met elkaar worden uitgevoerd. Zo wordt enerzijds maximaal gebruik gemaakt van de beschikbare deskundigheid en capaciteit en wordt het ook voor de partijen in de Achterhoek inzichtelijker wat er allemaal aan activiteiten op het terrein van techniek plaatsvindt. Het Techniekpact is afgesloten voor de komende 6 jaar met de ambitie om de instroom in de technische opleidingen met 30% te laten stijgen. Het ondersteunend bureau van POA is nauw betrokken bij het opstellen van het Techniekpact en maakt deel uit van de Denktank “Kiezen voor Techniek”. 23.
Bondgenootschap Geletterdheid Achterhoek
In 2014 hebben het Graafschap College, diverse Serviceclubs (Rotary en Lions), gemeente Doetinchem, IJsselgroep, VNO-NCW Achterhoek en de landelijke stichting Lezen en Schrijven het initiatief genomen om te onderzoeken of er voldoende draagvlak is om een Bondgenootschap Geletterdheid Achterhoek af te sluiten. Aan POA Achterhoek is gevraagd om de kwartiermaker hiervoor te leveren. Er zijn diverse Masterclasses en Expertmeetings georganiseerd. Uiteindelijk is in november 2014 besloten dat er veel draagvlak is voor het afsluiten van een Bondgenootschap en te komen tot een integrale aanpak voor de Achterhoek om laaggeletterdheid aan te pakken. De secretaris van het POA is kwartiermaker geweest van de opzet van het Bondgenootschap gedurende het gehele jaar 2014. 24.
Netwerk Werkzoekenden
In 2014 is een samenwerking tot stand gebracht tussen netwerken van Achterhoekse Werkzoekenden. Achterhoekse werkzoekenden blijken zelf actief te zijn om hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten en richten eigen netwerken op. Er bleken inmiddels 6 van dit soort netwerken te bestaan en besloten is om de krachten te bundelen en te bekijken op welke wijze zij meer zichtbaar kunnen worden voor werkzoekenden maar ook meer zichtbaar voor werkgevers. POA Achterhoek ondersteunt deze behoefte aan samenwerking. De volgende netwerken worden georganiseerd voor en door werkzoekenden: - Van Netwerk naar Werk in Oost Gelre, richt zich op werkzoekenden rondom Oost Gelre - Help4Nuggers richt zich op niet-uitkeringsgerechtigden - De Broekriem organiseert inspiratie en vaardigheidsbijeenkomsten voor werkzoekenden - NetWerkzoekenden 50+ richt zich op oudere werkzoekenden - Werkcafé Berkelland organiseert maandelijks thema- en ontmoetingsavonden voor werkzoekenden 12
-
Eigen Kracht richt zich op de toeleiding van (laagopgeleide) vrouwen zonder uitkering en met een afstand tot de arbeidsmarkt. POA heeft meerdere bijeenkomsten voor deze netwerken georganiseerd. 25
Sectorplannen Achterhoek
In 2014 zijn de eerste stappen gezet om te onderzoeken of er reden en draagvlak is voor het ontwikkelen van een regionaal sectorplan Achterhoek. Gebleken is dat van de bestaande branchegerichte sectorplannen nauwelijks een uitwerking kennen, slechts een beperkte impact hebben voor de Achterhoek of een doel nastreven dat tegengesteld is aan onze regionale doelen. De uiteindelijke besluitvorming zal plaatsvinden in 2015. De secretaris van het POA is nauw betrokken bij de voorbereidingen van dit sectorplan. De Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn heeft begin 2014 voor de Zorg- en Welzijnsinstellingen in de Achterhoek een regionaal sectorplan ingediend en gehonoreerd gekregen. Doel van dit akkoord is, met de vele transities in de sector zorg en welzijn, te voorkomen dat medewerkers aan de kant komen te staan en dat op langere termijn, door vergrijzing en ontgroening, juist weer tekorten gaan ontstaan.
Terugblik 2014 en vooruitblik 2015 Partijen in de Achterhoek kunnen terugkijken op een inspirerend en zinvol 2014. Er zijn initiatieven beter geborgd, nieuwe initiatieven ontwikkeld en er is meer samenhang aangebracht tussen initiatieven. De uitdaging voor 2015 ligt enerzijds op een verdere verbinding met de activiteiten die plaatsvinden in het kader van de Agenda 2020 als het gaat om het versterken van de Innovatiekracht (Achterhoek als Smart Industrie) en een nauwe samenwerking met het Werkbedrijf als het gaat om een goede aanpak van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Daarnaast zal de grensoverschrijdende samenwerking met Duitsland en het vergroten van de aandacht voor de Duitse taal veel aandacht krijgen. Tenslotte zal in 2015 definitief worden besloten of de regio Achterhoek een eigen sectorplan zal indienen voor de 3e tranche. De vraag van werkgevers naar personeel zal in elk geval leidend zijn bij een dergelijke aanvraag.
13