Jaarverslag 2005
Officiële sponsor
Inhoudsopgave
1
SAMENVATTING
4
2
PROMOTIE
5
2.1
Algemeen
5
2.2
Specifiek
7
3
TEAM
9
3.1
Vrijwilligers
9
3.2
Scholing
9
3.3
Projectontwikkelaar
9
3.4
Gasten
9
3.5
Interne samenwerkingspartners
10
3.6
Externe samenwerkingspartners
10
4
LOGISTIEK
12
4.1
Planning en behoefte aan sneltesten
12
4.2
Andere testlocaties
12
4.3
No shows
14
5
BRAINSTORM
15
5.1
Brainstorm 2 april
15
5.2
Vervolg brainstorm 10 juni en 30 september
15
6
CLIËNTEN
16
6.1
Algemeen
16
6.2
Waarom naar Checkpoint?
16
6.3
Waar komen de cliënten vandaan?
16
6.4
Hoogst genoten opleiding
17
6.5
Leeftijd
17
7
RESULTATEN
18
7.1
Aantal consulten
18
7.2
Geen test
18
7.3
Negatieve uitslagen
18
7.4
Positieve uitslagen
18
7.5
Prevalentie
20
7.6
Leeftijdsgroepen en seksuele voorkeur
20
Checkpoint Jaarverslag 2005
2
7.7
Positieve uitslagen
21
8
DATABASE
22
9
TEVREDENHEIDSONDERZOEK
23
9.1
Achtergrond
23
9.2
Testachtergrond
23
9.3
Algemene tevredenheid over Checkpoint
23
9.4
Tevredenheid over deelaspecten
24
9.5
Openingstijden
24
9.6
Effect Checkpoint op veilig vrijen
25
9.7
Vooraf bellen en afspraak maken
25
9.8
Nog iets anders opgestoken?
25
9.9
Belangstelling voor counseling
25
9.10
Hoe kent men Checkpoint? Waarom komt men naar Checkpoint?
25
9.11
Snel testen = vaker testen?
26
9.12
Zich thuis voelen bij Checkpoint als hetero, homo of bi
26
9.13
Redenen om in de toekomst naar Checkpoint te komen
26
10
VACCINATIE
27
10.1
Promotie
27
10.2
Deelnemers
27
10.3
Vaccinaties
27
10.4
Resultaten 1e screening
27
10.5
Rappellering
28
10.6
Vaccinatie hepatitis B voor hiv-positieven
28
10.7
Enquête waarom men zich niet laat vaccineren
28
Checkpoint Jaarverslag 2005
3
1 Samenvatting Veel sneller dan verwacht maar de hiv-sneltest heeft zijn intrede in het reguliere gezondheidscircuit gedaan. Had Checkpoint twee jaar geleden nog 100% van de markt in Nederland, nu nog 7%! Cijfers om terecht trots op te zijn. Vergeleken met de voorgaande jaren hebben we minder mensen getest. In totaal kregen we 865 bezoekers; 5 zijn er niet getest en 27 bleken positief. De prevalentie onder MSM blijft op 5,7. Wel bleken 22 van de positief bevonden MSM voor het eerst op Checkpoint te komen. Binnen de groep MSM zien we ook de meeste herhaaltesters namelijk 24%. Of de sneltest de enige factor is die deze mensen vaker over de streep trekt is niet te zeggen. Omdat het hoofddoel van Checkpoint bereikt was, stond 2005 in het teken van revaluatie. Vieren we met een groot feest ons succes en sluiten we de tent of gaan we op zoek naar een nieuw doel? Met deze vraag zijn we dit jaar aan de slag geweest en het team heeft besloten om een nieuwe uitdaging te zoeken. Investeren in Motivational Interviewing en uitzoeken hoe de speekseltest zijn bijdrage kan leveren in het Nederlandse testbeleid. In het voorjaar hebben we onder bezoekers van Checkpoint een tevredenheidsonderzoek gedaan. Waarschijnlijk uniek in zijn soort omdat dit per email ging en de meeste Nederlanders niet direct in een mailingbestand willen zitten als hiv-tester. De respons was bijzonder hoog en een rapportcijfer van 8,6 is eer aan de inzet van alle vrijwilligers in de afgelopen jaren. Toch erkenning voor het werk wat we verricht hebben en uit de groep waar we het voor doen. Waar het gaat om erkenning vanuit de reguliere instanties blijft het opvallend stil. We blijven een vreemde eend in de bijt of zou het een luis in de pels zijn? Wie weet, maar als club voel je die miskenning wel. Naast het reguliere testen, krijgen we ook meer kijk op de mensen die zich willen laten testen maar op het allerlaatste moment toch afhaken. Hetzelfde zijn we aan het onderzoeken bij de hepatitisvaccinatie, ook daar zijn we aan het meten waarom mensen zich niet laten vaccineren. Alleen door de motivatie van die groep te bestuderen kun je straks daar gerichte acties op uitzetten. In maart 2006 verzorgt Checkpoint samen met Checkpoint Genève een dag over sneltesten op de ILGA1 in Genève. Was 2005 een jaar van evalueren en herpositioneren, 2006 zal weer een jaar van hard werken worden. Maar met het bestaande team, lijkt dat zeker te lukken.
Stan Van Loon & William Koevoets Coördinatoren Checkpoint Februari 2006
1
International Lesbian and Gay Association
Checkpoint Jaarverslag 2005
4
2 Promotie Een van de doelstellingen van Checkpoint is het testen van hoog-risico groepen, in het bijzonder MSM. De ervaring leert ons dat die groep redelijk te bereiken is via Internet en homobladen maar het meest ontvankelijk is voor mond-tot-mond reclame. Daarom investeren we nog maar beperkt in allerlei publicaties. Checkpoint wordt nog uitgenodigd om deel te nemen aan workshops maar het nieuws is een beetje er van af. De GGD’en die willen sneltesten zijn bezig, de overige zullen pas mondjesmaat gaan volgen en hebben weinig interesse in kennisoverdracht of het horen van de ervaringen van Checkpoint.
2.1
Algemeen
2.1.1
Folder
Van de Checkpoint-folder is er nog een beperkt aantal voorradig en voor zover wij weten is er ook geen vraag meer naar. Voor informatie over Checkpoint wordt verwezen naar de website. 2.1.2
Website
Direct links naar de Checkpoint-website zijn toegevoegd op: www.condomerie.com www.switchboard.nl www.ggd.rotterdam.nl Dit jaar had de Checkpoint website 6989 hits, wat neerkomt op een gemiddeld van 20 hits per dag, twee jaar geleden was het aantal hits gemiddeld 16 per dag. 2.1.3
Internet
De volgende sites refereerden naar Checkpoint: www.youramsterdam.nl http://www.rivm.nl/infectieziektenbulletin/bul1604/art_sneltest.html http://www.gaynews.nl/article04.php?sid=1047 http://www.zwangerstraks.nl/hiv.php http://www.soaaids.nl/hivaids_vervolg/testen_op_hiv_waar http://www.soaaids-professionals.nl/wat_doet_san_vervolg/hivtest692005 http://www.kiesbeter.nl/medischeinformatie/Page/Onderwerp.aspx?page=alf& EntityId=9854 2.1.4 2.1.5 2.1.6
Kranten Nienke Oort ‘Snelle hiv-test slaat aan bij onveilige minnaars’ in De Telegraaf van 30 november Tijdschriften William Koevoets in K-magazine Checkpoint, jaargang 1, nummer 2 Fred Verdult ‘In de rats… Uit de rats’ in Hivnieuws 98 Resultaten promotie activiteiten
Figuur 1 geeft hoe de bezoekers in 2005 Checkpoint wisten te vinden.
Checkpoint Jaarverslag 2005
5
Anders 20% Partner/vrien den 23%
GGD 5% Folder 3% Tijdschrift 1%
Internet 48%
Figuur 1
Hoe komt men bij Checkpoint terecht?
Hoe MSM ons weten te vinden blijft duidelijk verschillen van overige doelgroepen. Vrienden en partner blijven voor MSM een belangrijke bron of stimulans om zich te laten testen. Hoe de doelgroep Checkpoint Gevonden op Internet Door vrienden Verwezen door de GGD Uit een tijdschrift
MSM 136 125 22 10
Hetero 273 72 24 1
Tabel 1 Hoe kennen de verschillende doelgroepen Checkpoint
Checkpoint Jaarverslag 2005
6
2.2 2.2.1
Specifiek Hepatitis Vereniging Nederland
In het voorjaar werd Checkpoint benaderd door de Hepatitis Vereniging Nederland. De laatste tijd timmeren zij aan de weg waar het gaat om bewustwording over de enorme groep Nederlanders, mogelijk 60.000, die besmet is met het Hepatitis C-virus. Zij zijn zich aan het oriënteren over de mogelijkheid van een sneltest Hepatitis C. Op 21 juni zijn we in gesprek geweest om te kijken in hoeverre de hiv-sneltestmethodiek en de opzet van Checkpoint gebruikt kan worden om een soortgelijk project op te zetten om mensen te gaan testen op Hepatitis C. 2.2.2
Informatieochtend over de Hiv-sneltest
Op 9 september werd in Utrecht een ochtend georganiseerd door SOAAIDS Nederland met als doel om artsen en soa-verpleegkundigen werkzaam bij GGD’en, de gelegenheid te geven informatie in te winnen, ervaringen uit te wisselen en praktische handvatten mee terug te nemen. Het programma bestond uit een introductie met korte presentaties van GGD’en die al met de sneltest werken en Checkpoint. Vervolgens zijn in twee werkgroepen verschillende aandachtsgebieden uitgediept. Het verslag van deze ochtend is te vinden op http://www.soaaidsprofessionals.nl/wat_doet_san_vervolg/hivtest692005 . 2.2.3
Take Care Week
Tijdens de Take Care Week is Checkpoint geen extra avonden open geweest. De inzet van middelen zoals advertenties en extra mankracht stonden niet in verhouding tot de opbrengst. Wel werd de afsprakenagenda op de vrijdag voor en na de Take Care week volledig open gehouden voor MSM. Homokroegen in Amsterdam konden een bingo organiseren waarin pakketten gewonnen konden worden. Checkpoint heeft hiervoor 20 cadeaubonnen gegeven voor een gratis sneltest bij Checkpoint. De volgende kroegen in Amsterdam hebben een pakket(ten) besteld: April (1), COC Amsterdam (2), De Spijker (1), Reality Café (2), The Queens Head (3), The Web/Highlander (2) en de Trut (1). De Schorerstichting kan niet meer achterhalen hoeveel bingo’s er hebben plaatsgevonden en hoe de verdeling van de bonnen over de pakketten is geweest. Noch weten zij hoe de bonnen door organisatoren als publiek zijn ontvangen. Jammer want wij hadden graag het effect van dit soort acties willen evalueren. 2.2.4
9e Nationaal SOA*Hiv*Aids congres
In het middagprogramma verzorgde Checkpoint samen met de GGD Rotterdam e.o. een workshop over de hiv-sneltest. De titel (Hiv-sneltest) en de inhoud (‘Presentatie tevredenheidsonderzoek Checkpoint’ en ‘Ervaringen met de sneltest’ door GGD Rotterdam) waren nogal verschillend van elkaar. Resultaat was dat de opkomst zeer laag was en de deelnemers andere verwachtingen hadden. Het doel om de professionals met koudwatervrees naar binnen te krijgen is ons inziens niet gehaald. 2.2.5
Alle GGD’en in Nederland
Eind 2005 hebben we een mailing rondgestuurd naar alle GGD’en van Nederland. Instanties zoals SOAAIDS Nederland en de Schorerstichting refereren steeds naar onze website waarop een pagina staat over overige sneltestlocaties in Nederland. In een mailing vroegen wij hen ons op de hoogte te houden van eventuele wijzigingen maar op deze mailing hebben we geen enkele reactie gehad. 2.2.6
ILGA 2006 – Dialogai
Op 28 maart 2006 verzorgt Checkpoint samen met Checkpoint Genève een preconference workshop “Programming for Men's Health & Gay Men's Health” op de ILGA conference 2006. Meer informatie op http://www.ilga.org/index.asp. De Checkpoint Jaarverslag 2005
7
voorbereidingen voor deze dag zijn halverwege dit jaar begonnen. De Checkpointformule slaat in Genève zodanig aan dan men bezig is om een Checkpoint in Zürich te openen.
Checkpoint Jaarverslag 2005
8
3 Team Het team blijft ongeveer bestaan uit een 20-tal vrijwilligers. De werving gaat via de website van de Hiv Vereniging en mond-tot-mond reclame.
3.1
Vrijwilligers
3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4
3.2
3.3
Coördinatoren (4) William Koevoets Stan Van Loon Diandra Oldenburger (avondcoördinator) Ronald Verschuren (avondcoördinator) Zorgmedewerkers (15) Arno van Dijnsen Hugo van Dijk Loes Hanck Titia Heijman Rob Hermanussen GerritJan Ilbrink Theo de Jonge Jörgen Jörgensen
Martin de Kruiff Edwin van Leent Peter Nijboer Belia Rekké Geert Rootmensen Martin Ruigrok Renske Wildeman
Peter van der Pot Laura van Veenendaal Arjan de Wit Diana Wouters
Meike Klaasen Jurgen Piek Diana Wouters
Hosts (9) Bianca Guariento Kitty de Jong Egbert Tijsse Klasen Andrea Looijer Mayke van Manen Einde vrijwilligerswerk (7) Arno van Dijnsen Willem Fox Bianca Guariento Kitty de Jong
Scholing 19 november is er een scholing geweest voor de hosts met medewerking van Eric Kollen als acteur. Alle deelnemers hebben met voor hen specifieke casussen geoefend; Omdat in 2006 een uitgebreide training ‘Motivational Interviewing’ wordt gegeven zijn de scholingsuren voor de zorgmedewerkers van 2005 naar 2006 geschoven.
Projectontwikkelaar
Olga Ohanjanyan was de enige betaalde kracht in het team. In september liep haar contract af.
3.4
Gasten
Dit jaar hebben de volgende 5 personen c.q. organisaties meegekeken op een vrijdagavond: Abbott Diagnostics: Shakun Tewarie Centre for Motivation and Change: Rik Bes OLVG: Marie Jose Klene Checkpoint Jaarverslag 2005
9
Rutgers Nisso Groep: Charles Picavet Volle Maan Communicatiebureau: Fred Verdult Gezien meerdere GGD’en nu ook de sneltest gebruiken is het niet verwonderlijk dat de vraag om mee te kijken nog verder is afgenomen. Gasten mogen alleen met toestemming van de cliënt één consult meekijken, mits dit voor de gast relevant is en de overige informatie wordt tussen de consulten overgedragen.
3.5 3.5.1
Interne samenwerkingspartners HIV Vereniging Amsterdam
Het secretariaat blijft ons logistiek ondersteunen. Kees Rümke blijft de vraagbaak voor de meest ingewikkelde uitzoekklussen. Op vrijdagavond wordt in 5 kamers spreekuur gehouden. Elke vrijdagavond stellen de afdelingen: PAMA2, Servicepunt en de Hiv Vereniging hun kantoren ter beschikking van Checkpoint. Dit jaar hebben de kantoren op de begane grond allemaal een opknapbeurt gekregen. Do van Rijn, systeembeheerder van de vereniging heeft tot zijn vertrek bij de vereniging veel vrije tijd en energie gestoken in het digitaal ondersteunen van Checkpoint. 3.5.2
Servicepunt
Tussen de vrijdagavonden zijn de vrijwilligers van het Servicepunt de schakels in het geheel. Doordat zij dagelijks de bellers te woord staan en van de juiste informatie voorzien, verlopen de vrijdagavonden erg soepel. Gelukkig kunnen de medewerkers nu doorverwijzen naar andere testlocaties in Nederland. 3.5.3
Marieke Bevelanderhuis
In het eerste posttest gesprek wordt vooral deze dienst aangeboden als extra eerste opvang. Niet-Nederlanders lijken hier meer gebruik van te maken. 3.5.4
HIV-café
Het HIV-café is nog steeds de wachtruimte. Er wordt voor achtergrondmuziek gezorgd en gratis koffie en thee geschonken. Naast lectuur is er een ruime voorraad folders en informatiemateriaal aanwezig. Dit jaar is er ook een stand alone computer geplaatst waarop wachten verschillende kennistoetsen kunnen doen of een voorlichtingsfilmpje op kunnen bekijken. Ook staat er nu in zacht roze een grote doos van Pandora waarin een dildo staat waarop het omdoen van een condoom geoefend kan worden.
3.6 3.6.1
Externe samenwerkingspartners Volle Maan Communicatiebureau
Dit communicatiebureau heeft het Tevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Tevens hebben zij de brainstorm begeleid en leveren zij acteurs tijdens de trainingen van de hosts. 3.6.2
GGD SOA-poli Groenburgwal Amsterdam
De contacten met de GGD SOA-poli op de Groenburgwal worden steeds intenser doordat nu enkele medewerkers ook als vrijwilliger op Checkpoint werken.
2
Positive Africans Mutual Aid
Checkpoint Jaarverslag 2005
10
3.6.3
Roza Regez, OLVG Amsterdam
Ook dit jaar hebben wij geen prikaccidenten gehad en hebben we geen beroep moeten doen op Roza Regez voor het verstrekken van PEP3. 3.6.4
Streeklab GGD Amsterdam
Alle serologisch onderzoek wordt cito bepaald door het Streeklab van de GGD. Uitslagen worden eerst telefonisch doorgegeven en nadien schriftelijk bevestigd. 3.6.5
GGD Infectieziekten Amsterdam
Alle contacten met de GGD over vaccinatie gaan via Evelien Siedenburg en Dieuwke Ram. Op 24 oktober is de stand van zaken geëvalueerd. 3.6.6
Apotheek Slotervaart Ziekenhuis
De apotheek van het Slotervaart Ziekenhuis is de leverancier van alle medische materialen. 3.6.7
Universiteit van Maastricht
Jochen Mikolajczak van de Universiteit van Maastricht (afdeling Cognitieve Psychologie) heeft een logistische regressie uitgevoerd op de database. 3.6.8
Schorerstichting
2004 was voor een Schorerstichting een roerig jaar waarin alle activiteiten met Checkpoint door de stichting naar 2005 zijn verschoven. In 2005 zijn geen van die verschoven acties door de Schorerstichting opgepakt. 3.6.9
Abbott Diagnostics Division Hoofddorp
Met de accountmanager John Heijligers van Abbott Diagnostics Division hebben we dit jaar geen overleg gehad. 3.6.10 ProPredict B.V. Gorinchem Dit jaar heeft Ruud Snoek een nieuwe Progress database gebouwd. Binnen de HVN moeten op hardwaregebied nog de nodige investeringen gedaan worden om deze optimaal te laten functioneren. Ruud Snoek was ook behulpzaam met het omzetten van de database in SPSS4 voor analyse door de Universiteit van Maastricht.
3 4
Post Exposure Profylaxis Softwarepakket om data te analyseren
Checkpoint Jaarverslag 2005
11
4 Logistiek 4.1
Planning en behoefte aan sneltesten
2005 werd de grote doorbraak voor de sneltest in Nederland. In januari begon de GGD SOA-poli Amsterdam de sneltest aan te bieden aan hoogrisicogroepen nadat ze al enkele maanden zonder reclame de test aanboden bij het SOA-consult. Had Checkpoint begin 2005 nog 10% van de sneltest markt, op het einde van 2005 was dit aandeel gezakt naar 7%. In het najaar hebben we bewust gekozen om nog maar 15 mensen te testen. De vrijwilligersuren die hierdoor vrij komen worden gebruikt om nieuwe plannen uit te werken.
Checkpoint 7%
GGD Amsterdam 55%
Figuur 2
4.2
Haarlem 11% GGD Rotterdam 11% Rest Nederland 16%
Sneltestcapaciteit in Nederland per maand
Andere testlocaties
GGD Amsterdam Biedt de sneltest vanaf 1 januari 2005 standaard aan. Alleen mensen die geen of heel weinig risico op HIV hebben gelopen (men moet een korte enquête invullen) krijgen de reguliere test met de uitslag over een week. Voor de sneltest wordt veneus bloed gebruikt dat is afgenomen voor de syfilistest. De uitslag krijgt men na 45 minuten samen met de uitslagen van het interne lab. Bezoekadres: Groenburgwal 44, 1011 HW Amsterdam Telefoon: 020-555 5822 Website: www.ggd.amsterdam.nl Afspraak: Nee, alleen inloopspreekuur Prijs: gratis GGD Rotterdam e.o. Heeft een apart spreekuur voor de Hiv-sneltest. Bezoekadres: Schiedamsedijk 95, 3011 EN Rotterdam Telefoon: 010-433 9966 Website: www.ggd.rotterdam.nl Afspraak: Ja, vooraf per telefoon Prijs: €30,- (voor nieuwkomers gratis).
Checkpoint Jaarverslag 2005
12
GGD Gelre-IJssel, Apeldoorn – Deventer - Doetinchem - Zutphen (Voorheen GGD Achterhoek) Bezoekadres: verschillend per stad Telefoon: 0570-66 46 64 vragen naar SOA-verpleegkundige Website: www.ggdgelre-ijssel.nl Afspraak: alleen op afspraak Prijs: €15,Kennemergasthuis, locatie EG in Haarlem Biedt al vanaf de zomer 2004 de Hiv-sneltest aan als onderdeel van een SOAscreening. Bezoekadres: Boerhaavelaan 22, 2035 RC Haarlem Website: www.kg.nl Afspraak: Nee, alleen inloopspreekuur elke maandag en vrijdag van 8.30 tot 10.00 uur Prijs: €20,GGD Gooi & Vechtstreek Biedt de sneltest aan vanaf 11 april 2005. Bezoekadres: Brinklaan 138, 1404 GV Bussum Telefoon: 035 - 692 62 22 Website: www.ggdgooi.nl Afspraak: bij voorkeur Prijs: €15,De volgende GGD'en zijn bezig met het implementeren van sneltesten en zullen hopelijk deze informatie ook in hun website opnemen: Amstelveen www.ggd-am.nl Arnhem www.hvdgm.nl Breda www.ggdwestbrabant.nl GGD Flevoland ggd.hvdf.nl Den Haag www.denhaag.nl/ggd Leyenburgziekenhuis en Medisch Centrum haaglanden Harderwijk www.ggdregionoordveluwe.nl 's Hertogenbosch www.ggdhartvoorbrabant.nl Leiden www.ggdzhn.nl Nijmegen www.ggd-nijmegen.nl Maastricht www.ggdzzl.nl Spijkenisse www.ggd-zhe.nl Zoetermeer www.ggdzhw.nl Zwolle www.rijv.nl/ggd
Checkpoint Jaarverslag 2005
13
4.3
No shows
Vanaf eind 2004 worden alle afspraken structureel geregistreerd om een goede match tussen cliënt en zorgmedewerker te maken. Verder krijgen we daardoor ook gegevens over de personen die wel een afspraak maken, dus een hiv-test overwegen, maar op het laatste moment zich terugtrekken. In totaal hebben we nu de gegevens van 277 no shows. Reden hiv-test Onveilig contact Zekerheidscontrole Nieuwe relatie HIV+ partner Herhalingstest Prostitutie Verzekering Kinderwens Opgegeven door vriend Klachten Onbekend (niet ingevuld)
MSM (n=88) 35 34 2 3 7 2 1 1
Man hetero (n=111) 62 34 7
Vrouw (n=77) 65 4 3 2
2 1
1 4
5
3
Tabel 2 Reden hiv-test no shows naar seksuele voorkeur
Aantal No shows
De MSM-groep is even groot als de groepen man hetero en vrouw tesamen. Wat opvalt dat in de laatste groepen samen bijna 4 keer zo vaak als reden voor de hiv-test ‘Onveilig contact’ wordt opgegeven. Bij de MSM valt op dat bijna 10% niet terugkomt voor de herhalingstest als ze de eerste keer in de windowfase getest zijn. De volgende grafiek geeft weer wanneer bepaalde groepen geneigd zijn om te haken.
100
Aantal weken
75 50 25 0
<1
<2
<3
<4
>4
MSM
22
35
13
7
9
Man hetero
6
11
17
26
45
Vrouw
7
7
11
21
26
Totaal
35
53
41
54
80
Figuur 3 Wanneer wordt een doelgroep No Show? Slecht 9% van de MSM komen niet op hun afspraak, tegenover 22% in de andere groepen. De top bij MSM in de eerste weken wordt deels verklaard door de MSM-vriendelijke agendavoering. In alle groepen zien we een lineair verband tussen langere wachttijd en no show.
Checkpoint Jaarverslag 2005
14
5 Brainstorm Omdat sneller dat verwacht Checkpoint zijn doelstellingen bereikt heeft, zijn we met de hele groep verschillende keren ‘de hei op geweest’ om te brainstormen over onze toekomst.
5.1
Brainstorm 2 april
Onder leiding van Eric Kollen is een sterkte-zwakte analyse uitgevoerd en een oriëntatie op de toekomst gedaan. Vervolgens zijn de doelstellingen geïnventariseerd en 4 werkgroepjes geformeerd. Doelstelling Meer preventie Ook sneltesten aanbieden voor andere SOA Preventie hepatitis C SOA-tests Individuele HIV-/SOA preventie voor HIV+ en HIVGay health / positive health / sexual health
Categorie Producten Producten Producten Producten Producten Producten
Met sneltest specifieke groepen intensiever benaderen Oost-Europese IV-druggebruikers Meer allochtone testers werven Aandacht voor MSM die harddrugs of veel alcohol gebruiken Hoogrisico MSM werven Jongeren werven
Doelgroepen Doelgroepen Doelgroepen Doelgroepen Doelgroepen Doelgroepen
Meer outreach testen (t.b.v. positieve individuen én ter verdere ontwikkeling methodiek) Andere hulpverleners aanbieden testers door te verwijzen Meer en betere reclame
Promotie
Bij andere hulpverleners van GGD sneltest bevorderen
Voorlichting voor andere hulpverleners Voorlichting voor andere hulpverleners
Kwaliteit andere hulpverleners bevorderen
Promotie Promotie
Echt een UNIEKE innovatie Eigen cliëntenportefeuille per medewerker
5.2
Vervolg brainstorm 10 juni en 30 september
De werkgroepen hebben hun producten kunnen presenteren en alle vrijwilligers mochten hun voorkeur uitspreken voor elk idee. Ideeën genoeg, maar handjes te weinig dus zijn er twee projecten gestart: 1. Vernieuwend blijven op gebied van sneltesten. 2. Motivational Interviewing In december is de eerste projectgroep aan de slag met de hiv-speekseltest. In het voorjaar 2006 worden alle zorgmedewerkers getraind in Motivational Interviewing.
Checkpoint Jaarverslag 2005
15
6 Cliënten 6.1
Algemeen
De verdeling man/vrouw lijkt zich te stabiliseren op 80/20. Begin 2005 zagen we weer een toename in het aantal heteroseksuele bezoekers, waardoor we stringenter de MSM-vriendelijke agenda zijn gaan hanteren. Het aantal bezoekers dat vaker getest is daalt. De groep die vaker op Checkpoint getest is bedraagt meer dan 15%. 2005
2004
2003
2002
82 18
80 20
79 21
79 21
49 8 43
45 7 48
52 5 43
50 5 44
26 74
41 49
45 55
49 51
Geslacht Man Vrouw
Seksuele voorkeur Heteroseksueel Biseksueel Homoseksueel
Hoeveelste hiv-test 1e Meerdere
Tabel 3
6.2
Algemene kenmerken bezoeker (%)
Waarom naar Checkpoint?
Snelheid is voor 57% de hoofdreden waarom men voor Checkpoint kiest. De overige redenen blijven van dezelfde grootheid. Anonimiteit als reden is voor 13% reden nummer 1. De verdeling naar seksuele voorkeur is hier: 17% hetero, 13% bi en 9% homo. 54% van alle bezoekers laat zich anoniem inschrijven! Het percentage cliënten, dat niet naar de huisarts of naar de GG&GD wil, blijft hetzelfde. Keuze voor Checkpoint Snelheid van de test Anonimiteit Overige Wil niet naar de huisarts Wil niet naar de GG&GD Homovriendelijk
Tabel 4
6.3
2005 57 13 25 3 2 0
2004 69 12 12 4 2 0
2003 66 13 11 4 2 1
2002 68 9 6 4 3 1
Waarom komt men naar Checkpoint (%)
Waar komen de cliënten vandaan?
Ook al is er in 2005 binnen de regio Amsterdam ruim de mogelijkheid om zich te laten testen met de sneltest, zien we een flinke toename van bezoekers uit het Amsterdamse. Het aantal bezoekers van binnen en buiten de Randstad neemt gestaag af. Woonplaats Buitenland Regio Amsterdam: postcode < 2199 Randstad: postcode 2200 tot 4000 Buiten de Randstad: postcode > 4000
Tabel 5
2005 3 73 16 10
2004 4 58 24 13
2003 0 58 26 14
2002 3 55 22 15
Woonplaats (%)
Checkpoint Jaarverslag 2005
16
6.4
Hoogst genoten opleiding
Checkpoint wordt steeds aantrekkelijker voor de hoogopgeleiden. 67% heeft nu een HBO of Universitaire opleiding afgerond. De groep laagopgeleide blijft op 17%. Opleiding Basisschool Middelbare school LBO MBO HBO Universiteit Opleiding onbekend Anders5
Tabel 6
6.5
2005 1 15 1 15 31 36 1 0
2004 1 15 1 17 34 31 1 0
2003 1 21 0 14 29 29 5 1
2002 1 16 0 18 32 26 7 0
Hoogst genoten opleiding (%)
Leeftijd
De leeftijdsverdeling blijft stabiel en is een afspiegeling van de seksueel actieve bevolking. Leeftijdsgroep
2005
2004
2003
2002
1 34 39 20 5 2
2 32 40 20 4 2
3 33 42 16 5 2
2 37 37 16 5 3
< 20 20 – 29 30 – 39 40 – 49 50 – 59 > 60 Tabel 7
5
Leeftijd (%)
Dit zijn o.a. buitenlandse opleidingen zonder Nederlands equivalent
Checkpoint Jaarverslag 2005
17
7
Resultaten
In de resultaten is weinig veranderd. Wel werden we voor het eerst geconfronteerd met een foutpositieve uitslag. De prevalenties die we op Checkpoint vinden, blijven hoog vergeleken met andere testlocaties in Nederland.
7.1
Aantal consulten
In 2005 hebben we in totaal 865 bezoekers gehad. Voor de oriëntatie op de toekomst zijn we 3 vrijdagen gesloten geweest. Vanaf december zien we op een vrijdag nog 15 cliënten in plaats van 20.
600
Aantal
500 400 300 200 100 0
Figuur 4
7.2
2002
2003
2004
2005
MSM
207
434
495
438
Man hetero
132
316
249
275
Vrouwen
91
205
187
151
Aantal testen per jaar naar seksuele voorkeur
Geen test
Van de 865 bezoekers die er in 2005 kwamen zijn er 5 (0,6%) niet getest. Hoofdredenen om niet te testen waren: geen risico gelopen, nog in de windowfase, onder invloed van stimulerende middelen, draagkracht < draaglast of geen adequate opvang geregeld in het geval iemand toch positief zou testen.
7.3
Negatieve uitslagen 833 (96,86%) testen waren negatief. Het aantal cliënten dat een schriftelijke bevestiging van de uitslag wil, neemt toe. Sinds de invoering van de legitimatieplicht levert het legitimeren voor een afschrift geen problemen meer op. Mensen hoeven zich desgewenst niet te legitimeren, maar dit wordt dan wel vermeld op het uitslagenformulier. Op deze manier proberen we te voorkomen dat uitslagen onterecht gebruikt worden.
7.4
Positieve uitslagen
27 (3,15%) bezoekers kregen een positieve uitslag te horen. Ook dit jaar zat er een foutpositieve uitslag tussen. Deze keer was het waarschijnlijk een afleesfout. De sneltest is een kwalitatieve test waarbij het aflezen een subjectief iets blijft; deze keer ging het om homoseksuele man met een behoorlijk risico in de anamnese. Volgens ons protocol wordt bij twijfel een tweede beoordelaar gevraagd en wanneer die de uitslag niet bevestigd wordt er altijd bloed afgenomen voor een Elisa en Western Blott. Van de 27 positief getesten zijn er 5 niet teruggekomen voor de uitslag van hun bevestigingstest. Een cliënt was op doorreis, een andere cliënt kwam niet omdat hij de sneltest als bevestiging van een eerdere positieve uitslag beschouwde. Checkpoint Jaarverslag 2005
18
30
Aantal
25 20 15 10 5 0
Figuur 5
2002
2003
2004
2005
MSM
14
21
23
25
Man hetero
1
1
1
2
Vrouw
1
2
1
0
Positieve uitslagen per jaar naar seksuele voorkeur
Van 2005 hebben we de uitslagen van de Detuned Elisa nog niet binnen. In figuur 6 staat van alle positieve uitslagen sinds de opening in juni 2002 de hoeveelste test deze positieve uitslag was. De eerste en tweede test scoren duidelijk het hoogst. Onder MSM ligt het testpercentage veel hoger en dit is ook te zien in deze grafiek. 30
Aantal
25 20 15 10 5 0
Figuur 6
1
2
3
4
5
6
MSM
26
27
12
6
3
4
Man hetero
4
1
Vrouw en
1
3
7
8
10
11
1
2
2
13
14
15 1
16
17 1
Hoeveelste test is positief (Alle positieve uitslagen 2002-2005)
Checkpoint Jaarverslag 2005
19
7.5
Prevalentie 8
%
6 4 2 0
Figuur 7
2002
2003
2004
2005
MSM CP
6,78
4,84
5,7
5,71
MSM GGD
3,8
4,4
5,7
Niet bekend
Prevalentie Checkpoint populatie vanaf 14 juni 2002 vergeleken met de prevalentie van de GGD Amsterdam SOA-poli6
De cijfers over 2002 zijn vergeleken met de daaropvolgende jaren hoger omdat in dat jaar maar 6 maanden getest is. Binnen de MSM-groep vinden we de meeste herhaaltesters namelijk 24%!
7.6
Leeftijdsgroepen en seksuele voorkeur
In figuur 8 is de verdeling van de verschillende groepen procentueel weergegeven, daarin vallen wel een paar zaken op. Daarin zien we weinig verschillen met de voorgaande jaren. 50 40 30
% 20 10 0
< 20
20-29
30-39
40-49
50-59
> 60
Totaal 2002
2
37
38
16
5
3
Totaal 2003
3
33
42
16
5
1
Totaal 2004
2
32
40
20
4
2
Totaal 2005
1
34
39
20
5
1
Figuur 8
6
Procentuele verdeling leeftijdsgroepen Checkpoint
Jaarverslagen 2002, 2003 en 2004, SOA-polikliniek GGD Amsterdam
Checkpoint Jaarverslag 2005
20
7.7
Positieve uitslagen Man Hetero 7%
Vrouw 0%
MSM 93%
Figuur 9
Seksuele voorkeur seropositieve bezoekers Checkpoint 2005
Opvallend in 2005 was het hoge aantal die seropositief getest zijn. Van de 27 seropositieve bezoekers hadden 8 een HBO en 13 een Universitaire opleiding genoten. In totaal zijn er 5 niet terugkomen voor de uitslag van de bevestigingstest, waarvan 2 van te voren aangaven niet te zullen komen.
Checkpoint Jaarverslag 2005
21
8 Database Vanaf de opening van Checkpoint wordt elke bezoeker bijna het hemd van het lijf gevraagd. Nergens was er nog en sneltestlocatie waarmee gegevens en ervaringen konden worden uitgewisseld en toch wilden we een profiel kunnen schetsen van de Nederlandse sneltester. Per consult zijn een 75-tal parameters vastgelegd in een database. Deze gegevens zijn gebruikt voor het abstract in Bangkok. Toen dit jaar meerdere instellingen gingen sneltesten, hebben we in de database gezocht naar nog interessante gegevens, zoals het profiel van de sneltester die van de reguliere testmethode overstapt naar de sneltest. Drs. J. Mikolajczak van de Universiteit van Maastricht heeft hiervoor een aantal statistische analyses uitgevoerd op de beschikbare data. Op basis van deze analyses bleek, met betrekking tot de kans om eerder getest te zijn op HIV, het volgende: De kans om eerder getest te zijn op HIV, neemt significant toe: 1. met de leeftijd (Exp(β)= 1.03, p<.05). 2. wanneer men ooit een soa heeft gehad (Exp(β)= 2.53, p<.05). Uit een kruistabelanalyse blijkt dat onder de respondenten die ooit eerder een soa hebben gehad 72.1% eerder getest is op HIV, terwijl slechts 42.3% van de respondenten die nooit eerder een soa hebben gehad eerder getest is op HIV (X²(1)=196.56, p<.001). 3. wanneer men hoger opgeleid is (Exp(β)= 1.27, p<.05). Uit een kruistabelanalyse blijkt dat onder de respondenten die hoger opgeleid zijn 56.2% eerder getest is op HIV, terwijl 45.5% van de lager opgeleide respondenten eerder getest is op HIV (X²(1)=24.59, p<.001). Vervolgens werd gekeken naar beschikbare relevante gedragsgegevens binnen de dataset om een goede index voor (seksueel) risicogedrag te berekenen. Het berekenen hiervan bleek moeilijk doordat specifieke vragen hieromtrent ontbraken of niet voldoende specifiek bleken. Het feit dat de database oorspronkelijk werd ontwikkeld als uitgebreid patiëntendossier en niet als onderzoeksinstrument verklaart dit. Om een goede index te kunnen berekenen, zouden naast de risicovragen zoals die bestaan ook een aantal vragen over de relatiestatus en het seksuele gedrag in het recente verleden gesteld moeten worden. Zijn adviezen over deze toevoegingen in de database zullen meegenomen worden bij de volgende aanpassingen van de Checkpoint database.
Checkpoint Jaarverslag 2005
22
9 Tevredenheidsonderzoek Checkpoint is de eerste plek in Nederland waar de hiv-sneltest beschikbaar was. Checkpoint is een initiatief van Hiv Vereniging Nederland en wordt gesponsord door GlaxoSmithKline. Volle Maan heeft in opdracht van de Hiv Vereniging Nederland de tevredenheid onderzocht van de cliënten van Na individuele interviews met een zorgmedewerker en met vier cliënten, is een vragenlijst met 52 vragen opgesteld. De vragenlijst is op 25 april in de e-mailbox gekomen van 543 cliënten van Checkpoint die hun e-mailadres hebben verstrekt. 275 cliënten (51%) hebben de vragenlijst ingevuld.
9.1
Achtergrond
De achtergrond van de respondenten stemt heel goed overeen met de achtergrond van cliënten volgens het jaarverslag 2004 van Checkpoint. Een uitzondering vormt de seksuele voorkeur: in de meting is 52% homo, volgens het jaarverslag was 31% van de cliënten in 2004 homoseksueel. De belangrijkste andere achtergrondkenmerken van respondenten: • 75% is man en 25% vrouw; • 37% is onder de dertig en 7% vijftig jaar of ouder; • 12% heeft hooguit middelbare school en 34% heeft universiteit; • 17% is geheel of gedeeltelijk van buitenlandse afkomst; • 59% woont in postcoderegio Amsterdam, 28% elders in de Randstad en 13% buiten de Randstad.
9.2
Testachtergrond
Twaalf respondenten (4,4%) zijn bij Checkpoint hiv-positief getest. Volgens het jaarverslag is dat 2,6%. 39% van alle respondenten is maximaal een halfjaar geleden bij Checkpoint getest. 37% is langer dan een jaar geleden voor het laatst bij Checkpoint geweest. 84% is eenmaal bij Checkpoint geweest en 16% is er vaker geweest. 16% van de respondenten heeft zich ná de laatste test bij Checkpoint ergens anders laten testen op hiv. Van de respondenten die zich voor of na Checkpoint wel eens elders hebben laten testen (56% van het totale aantal respondenten), geeft 72% aan dat men bij een soa-polikliniek van de GGD is geweest, 50% was bij de huisarts en 43% bij nog een andere testplek.
9.3
Algemene tevredenheid over Checkpoint
De waardering voor Checkpoint is buitengewoon hoog. Het gemiddelde rapportcijfer voor Checkpoint is 8,54. De twaalf respondenten die hiv-positief zijn getest geven gemiddeld een 8,00. Niet één van alle respondenten geeft Checkpoint een onvoldoende. Zelfs het rapportcijfer zes wordt niet uitgedeeld. Het laagste rapportcijfer dat is gegeven is een zeven; er worden meer tienen dan zevens gegeven. Het cijfer voor Checkpoint is bijna twee punten hoger dan 6,64, het gemiddelde rapportcijfer dat 148 respondenten geven aan de laatste hiv-test die men elders heeft gedaan. Vaak genoemde verschillen met Checkpoint zijn de persoonlijke aanpak c.q. de sfeer bij Checkpoint en de snelle testuitslag.
Checkpoint Jaarverslag 2005
23
50
% 40 30 20 10
Rapportcijfer 0 Elders (n=148)
1
2
1
1
3
4
5
6
7
8
9
10
4
14
26
26
19
7
3
10
42
33
16
Checkpoint (n=275)
Figuur 10 Rapportcijfers Checkpoint vs. Testlocaties elders Uit de toelichting op het rapportcijfer voor Checkpoint blijkt dat het voor velen – bij de spanning die een hiv-test met zich meebrengt – heel belangrijk is dat men de sfeer bij Checkpoint als heel geruststellend ervaart. Verder is men zeer positief over de betrokken en professionele aanpak van de medewerkers van Checkpoint. Eén cliënt geeft zelfs aan dat hij voor een toekomstige hiv-test van zijn nieuwe woonplaats in IJsland naar Checkpoint zal komen. Negatieve toelichtingen betreffen de wachttijd tijdens het bezoek aan Checkpoint en de beleving dat de uitslag niet 100% zekerheid biedt. Heel tevreden klanten komen vaker terug: respondenten die Checkpoint waarderen met een negen of tien geven significant vaker aan dat men zich eerder opnieuw laat testen, omdat men nu meteen de uitslag krijgt en zij kiezen dan vaker voor Checkpoint, ook als men elders een sneltest kan krijgen. Er zijn geen significante verschillen in rapportcijfers gelet op sekse, afkomst, seksuele voorkeur, regio, opleidingsniveau, leeftijdscategorie, al dan niet eerder getest, al dan niet elders getest, laatste halfjaar of eerder voor het laatst getest. Als men ontevredener is over de test elders, komt men eerder weer naar Checkpoint, ook als elders een sneltest beschikbaar is. Respondenten die zich wel eens ergens anders hebben laten testen, hadden minder vaak een positieve indruk van de anonimiteit bij Checkpoint.
9.4
Tevredenheid over deelaspecten
Respondenten hebben aangegeven hoe ze aankijken over dertien aspecten van de dienstverlening. Men is het meest tevreden over de uitleg over de gang van zaken rondom de hiv-test en over de gelegenheid die men kreeg om vragen te stellen. De meeste verbeterruimte is er voor: • wachtruimte; • snel terechtkunnen toen men belde voor een afspraak; • acceptabele wachttijd; • gesprekken voorafgaand aan de bloedprik. Respondenten van jonger dan dertig en hetero’s voelen zich significant minder vrij om alles te bespreken wat men wilde over (on)veilig vrijen dan respectievelijk ‘ouderen’ en homoseksuelen.
9.5
Openingstijden
Een extra openingsavond van Checkpoint door de week zou respondenten goed uitkomen, maar men kan goed uit de voeten met de huidige openingstijden. Vrouwen
Checkpoint Jaarverslag 2005
24
en allochtonen openingsavond.
9.6
stellen
significant
meer
prijs
op
een
extra
doordeweekse
Effect Checkpoint op veilig vrijen
67% van de respondenten is het ‘helemaal eens’ tot ‘een beetje eens’ met de stelling dat men sinds men bij Checkpoint is geweest anders omgaat met veilig vrijen. Dit ‘anders’ betekent in vrijwel alle gevallen dat men veiliger vrijt. Het effect op veilig vrijen is significant groter bij: respondenten die nooit op een andere testplek zijn geweest, respondenten van jonger dan dertig, vrouwen, respondenten die in postcoderegio Amsterdam wonen, heteroseksuelen en respondenten die Checkpoint waarderen met een negen of tien. Uit de toelichting blijkt dat de gedragsverandering die men rapporteert nogal eens het gevolg is van de spanning en angst die men heeft ervaren rondom de uitslag van de hiv-test. Enkele respondenten die hiv-positief zijn getest, geven aan dat hun andere omgang met veilig vrijen is veroorzaakt door de positieve uitslag en niet door het bezoek aan Checkpoint an sich.
9.7
Vooraf bellen en afspraak maken
84% heeft vooraf gebeld naar het Servicepunt en een afspraak gemaakt. 6% heeft wel gebeld, maar is zonder afspraak bij Checkpoint langsgegaan. 11% heeft niet gebeld en is dus ook zonder afspraak gekomen. Respondenten geven gemiddeld een 8,09 aan het telefonisch contact met het Servicepunt. 3% geeft hieraan een onvoldoende. Cliënten met afspraak geven een significant hoger rapportcijfer (8,60) aan Checkpoint dan cliënten zonder afspraak (8,29). Respondenten met afspraak gaan significant vaker anders om met veilig vrijen na het bezoek aan Checkpoint: 18% is het ‘helemaal eens’ met de stelling hierover versus 5% van de respondenten zonder afspraak. ‘Anders’ betekent in vrijwel alle gevallen ‘veiliger’. Deze tevredenheidsmeting geeft indicaties dat men veiliger vrijt, omdat men langer en intenser ‘in de rats’ heeft gezeten.
9.8
Nog iets anders opgestoken?
Bijna de helft (48%) heeft – buiten de hiv-status – niets anders geleerd, de andere helft dus wel. Bijna een derde (31%) heeft iets geleerd over hiv en andere soa. Bijna een kwart (23%) heeft iets geleerd over veilig en onveilig vrijen. 15% heeft iets geleerd over bij welke organisaties je terecht kunt voor support bij veilig vrijen en voor informatie en tests over hiv en andere soa. 3% heeft iets geleerd over druggebruik bij seks.
9.9
Belangstelling voor counseling
Een op de vijf respondenten heeft er in meerdere of mindere mate belangstelling voor om een keer een afspraak te maken met een medewerker van Checkpoint om eens uitgebreid te praten over veilig en onveilig vrijen. Allochtonen en homoseksuelen hebben hiervoor significant meer belangstelling. Drie van de dertien respondenten met hiv hebben belangstelling voor een afspraak met een medewerker van Checkpoint om eens uitgebreid te praten over seksualiteit.
9.10 Hoe kent men Checkpoint? Waarom komt men naar Checkpoint? Bijna de helft van de respondenten (46%) kent Checkpoint via Internet. 29% heeft voor het eerst van Checkpoint gehoord via mond-tot-mondreclame. 12% kent Checkpoint via een tijdschrift of krant. De andere manieren om van Checkpoint te horen (GGD; een Checkpoint-foldertje) zijn veel minder belangrijk (2 tot 3%). Waarom komt men naar Checkpoint? 95% geeft aan dat men voor de snelle uitslag naar Checkpoint is gekomen. Voor ruim een derde (36%) is de anonimiteit belangrijk. Voor 13% is het belangrijk dat men zich als homo of bi thuisvoelt bij Checkpoint. 18% komt naar Checkpoint omdat men niet naar de huisarts wil en 6% omdat men niet naar de GGD wil. Checkpoint Jaarverslag 2005
25
9.11 Snel testen = vaker testen? 83% geeft aan dat de sneltest er toe leidt dat men zich eerder weer opnieuw laat testen op hiv. Dit is significant nog sterker bij: respondenten die jonger dan dertig zijn, respondenten die een afspraak hebben gemaakt, respondenten die zich nooit elders hebben laten testen en respondenten die Checkpoint een negen of tien geven.
9.12 Zich thuis voelen bij Checkpoint als hetero, homo of bi Homo’s voelen zich significant meer thuis bij Checkpoint met hun seksuele voorkeur dan hetero’s. Slechts 1% van de homoseksuelen is het oneens met de stelling dat hij of zij zich als homo thuis voelt bij Checkpoint. 13% van de hetero’s is het oneens met de stelling dat hij of zij zich als hetero thuis voelt bij Checkpoint. Ook in de antwoorden op open vragen geven hetero’s een aantal keer uiting aan hun ongenoegen over de in hun ogen beperkte ‘heterovriendelijkheid’ van Checkpoint.
9.13 Redenen om in de toekomst naar Checkpoint te komen 70% van de respondenten (Amsterdammers én respondenten van elders bij elkaar) is het eens met de stelling dat men toch naar Checkpoint komt voor een hiv-test, ook al is elders (in hun stad of in een stad in hun regio) een sneltest beschikbaar. Dit is significant vaker het geval bij: respondenten die Checkpoint waarderen met een negen of tien, respondenten die de laatste hiv-test elders een onvoldoende of zes geven, respondenten die na de test bij Checkpoint niet elders zijn geweest, respondenten die jonger dan dertig zijn, respondenten uit postcoderegio Amsterdam en respondenten van buitenlandse afkomst. De meest genoemde reden om dan toch naar Checkpoint te komen is de anonimiteit van de test bij Checkpoint. Vijf andere door meerdere respondenten genoemde redenen zijn: • de goede ervaring die men heeft, de vertrouwdheid, de bekendheid; • de vestiging in Amsterdam (waar men woont, of men vindt het leuk om een keer naar Amsterdam te komen of men vindt het prettig anoniem dat het niet in de eigen woonplaats is); • de persoonlijke werkwijze / de sfeer; • de homovriendelijkheid; • de gespecialiseerdheid in hiv-tests.
Checkpoint Jaarverslag 2005
26
10 Vaccinatie Elke vrijdag blijft er een zorgmedewerker ingepland om te vaccineren. Checkpoint blijft niet alleen B maar ook A aanbieden aan de MSM.
10.1 Promotie Ook dit jaar heeft de promotie voor vaccinatie zich beperkt tot de wachtkamer. Wel is er op de PC in de wachtkamer de kennistoets over hepatitis A en B uitgebreid met een kennistoets over hiv, soa en condooms zodat er meer redenen zijn om de toets te doen. De gesprekken met het COC Amsterdam zijn vanwege omstandigheden binnen het COC niet verder gezet. Het COC blijft een moeilijk toegankelijke gesprekspartner.
10.2 Deelnemers In 2005 kwamen 524 MSM voor een sneltest naar Checkpoint. 278 (53%) waren nog niet gevaccineerd tegen hepatitis A en 212 (48%) tegen hepatitis B. In dezelfde periode werden ook 421 hetero’s gezien, daarvan konden nog 323 (77%) gevaccineerd worden tegen hepatitis A en 320 (76%) tegen hepatitis B. Checkpoint vaccineert alleen MSM. In totaal namen van de nog te vaccineren MSM 97 deel aan het project, dus bijna de helft van de MSM die naar Checkpoint komt voor een sneltest weten wij te motiveren om zich te laten vaccineren.
10.3 Vaccinaties Vaccinaties 1e vaccinatie Engerix® -B 1e vaccinatie Twinrix® Adult 1e vaccinatie Havrix® Junior 2e vaccinatie Engerix® -B 2e vaccinatie Twinrix® Adult 2e vaccinatie Havrix® Junior 3e vaccinatie Engerix® -B 3e vaccinatie Twinrix® Adult 3e vaccinatie Havrix® Junior Tabel 8
2005
2004
2003
58 33 6 53 19 9 45 21 5
73 53 6 53 35 9 26 29 8
43 79 5 55 28 7 29 18 2
Soorten vaccinaties
10.4 Resultaten 1e screening Uitslagen Geen anti-HBc Anti-HBc en anti-HBs positief Drager
Tabel 9
Aantal 2005 71 17 3
% 2005 78 18,7 3,3
Aantal 2004
% 2004
Aantal 2003
% 2003
123 7 (2)*
93,2 5,3 1,5
114 13 1
89 10 1
Resultaten screening op anti-HBc
We hadden 17 consulten met mensen die immuun bleken te zijn voor hepatitis B (18,7%). * Verder hadden we in 2004 twee ‘dragers’. Eén hebben we zelf de uitslag doorgegeven en de andere is overgedragen aan de GG&GD Bussum. Beiden bleken Checkpoint Jaarverslag 2005
27
achteraf geen drager te zijn maar een acute HBV infectie doorgemaakt te hebben. In 2005 hebben we wederom 2 ‘dragerconsulten’ gedaan.
10.5 Rappellering Ook in 2005 hebben we de stelregel aangehouden: twee keer rappelleren en indien een cliënt niet reageert, stoppen met rappelleren. We rappelleren bij Checkpoint voornamelijk via e-mail en brieven. Dit levert over het totale project (vanaf 1 november 2002) de volgende cijfers op:
Totaal aantal deelnemers Heel vaccinatie bij Checkpoint afgemaakt Mensen die hun vaccinatiereeks op een andere vaccinatielocatie hebben voortgezet Aantal mensen die bij Checkpoint te horen kregen dat ze immuun zijn Aantal mensen die bij Checkpoint te horen hebben gekregen dat ze drager zijn Aantal mensen dat nog bezig is om hun vaccinatiereeks af te maken Uitval door immuniteit of dragerschap Uitval t.g.v. ‘lost to follow up’
Tabel 10
Aantal 382 183 36
% 100 48 9,4
47
12,3
6
1,6
54
14,1
58 51
15,2 13,3
Uitval en compliance in het Hepatitis programma
10.6 Vaccinatie hepatitis B voor hiv-positieven In 2005 Checkpoint niet verder gegaan met het zoeken naar een nieuwe onderzoekspartner.
10.7 Enquête waarom men zich niet laat vaccineren Vanaf november krijgen alle MSM die bij Checkpoint komen een enquête voorgelegd waarop een 15-tal redenen op staan waarom men nog niet gevaccineerd is tegen hepatitis A en/of B. De landelijke campagne spreekt een bepaalde groep aan. Een folder wordt vaak meegenomen voor ‘later’; bij deze enquête willen we graag op dezelfde avond antwoord en zo willen we inzicht krijgen in de beweegredenen van de groep die zich niet laat vaccineren zodat daar gepaste acties op uitgezet kunnen worden.
Checkpoint Jaarverslag 2005
28