Jaarverslag 2008 Inhoud Voorwoord 1 Inleiding 1 Missie en visie Meerkring 1 Samenvatting Jaarplan 2008 2 Leerlingaantallen 2 Onderwijs 3 Kwaliteitszorg 3 De veilige school 3 Organisatie en Communicatie 4 Meerkring en Meerkringschool 4 Nieuw Meerkring - duik in de toekomst 4 Breed Meerkring 4 Meerkring op weg naar Passend Onderwijs 5 Meerkring verspreid over heel Amersfoort 5 Samenhang & samenwerking 5 Van steen naar briljant 5 Organisatie op school 5 Bestuurlijke zaken 6 Organogram 7 Financiën 8 Financiële positie en nadere analyse 8 Analyse begroting 2008 versus realisatie 8 Analyse realisatie 2008 versus 2007 8 Voorzieningen 8 Treasuryverslag 8 Financiële kengetallen 9 Personeel 10 Integraal Personeelsbeleid 10 Programma Young Professionals, Opleiden in School 10 Ziekteverzuim 10 Meerkringpersoneel in cijfers 10 Facilitaire zaken 11 Centrale inkoop 11 Huisvesting scholen 11 Lijst begrippen en afkortingen 12
Voorwoord Het onderwijs heeft het afgelopen jaar volop in de publieke en politieke belangstelling gestaan en dat is goed. Voortdurend dienen we ons af te vragen of wij kinderen voldoende voorbereiden op de toekomst. Met deze opdracht in ons achterhoofd besturen wij Stichting Meerkring, een organisatie die de laatste jaren een bijzondere ontwikkeling doormaakt. Het jaar 2006 was daarin een belangrijk keerpunt: in dat jaar introduceerde het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een nieuwe financieringsstructuur (lumpsum) voor het basisonderwijs. Deze financieringsstructuur biedt besturen beter de mogelijkheid om vanuit een onderliggende visie beleid te maken, het beschikbare geld te begroten en te verantwoorden. Een nieuwe Meerkringmissie en -visie was daarvoor noodzakelijk. In 2007 heeft het bestuur een ambitieus strategisch beleidsplan geformuleerd. De prioriteit van de organisatie is groei: groei in de ontwikkeling van onze leerlingen, in de professionaliteit van ons personeel, in de samenwerking met relevante organisaties en in het leerlingaantal. Deze groei is nodig om als openbaar onderwijs in de veranderende samenleving in te kunnen spelen op behoeften van ouders en leerlingen. In 2008 is de Meerkringvisie verder verankerd binnen de organisatie, het onderwijs, het personeelsbeleid, de huisvesting van de scholen en in de manier van omgaan met elkaar. Door samenhang binnen de eigen organisatie en samenwerking met anderen te bevorderen, verwezenlijken we onze missie en visie. Het is boeiend om aan dit proces sturing te mogen geven en om te zien hoe onze visie doorwerkt in de organisatie en ten goede komt aan onze leerlingen. Met dit Jaarverslag 2008 hopen wij onze leerprocessen met u te delen! Wij wensen u veel leesplezier. Namens Stichting Meerkring Hennie de Boer, voorzitter bestuur
Inleiding Voor 2008 had het bestuur van Meerkring twee belangrijke pijlers in het beleid: enerzijds het borgen van de ingezette verbeteringen en anderzijds het verder invulling geven aan het strategisch beleidsplan. Het Jaarplan 2008 (zie pagina 2 voor een samenvatting) bevatte dan ook een veelheid aan doelstellingen en activiteiten. Meerkring is tevreden met de thema’s die in 2008 met dit Jaarplan zijn opgepakt en behandeld; er is veel werk verzet. Het bestuur heeft binnen het Jaarplan een prioritering aangegeven. Thema’s met hoge prioriteit lopen bijna zonder uitzondering door in 2009. Niet alle onderwerpen die op de planning stonden hebben de aandacht gekregen die nodig was. Dat wil niet zeggen dat er niets aan gedaan is, maar dat wij het beoogde niveau nog niet behaald hebben. Wij nemen deze punten mee bij de planning voor 2009. De missie en visie van Meerkring luidt kort en bondig: Geloven in ieders kracht en uitgaan van gezamenlijke verantwoordelijkheid (zie hieronder voor een uitgebreidere versie). Deze ligt aan alle ontwikkelingen ten grondslag. Dankzij de missie en visie kon Meerkring een duidelijke koers varen zonder te worden opgeslokt door de waan van de dag. Nu we weten waar we als organisatie voor staan, willen we dat ook naar buiten uitstralen. In de nieuwe Meerkringhuisstijl die is ontwikkeld komt dat nu duidelijker tot uiting.
Missie en visie Meerkring Geloven in ieders kracht… Meerkringscholen zorgen voor eigentijds, maatschappelijk betrokken onderwijs in een veilige leeromgeving. Kinderen worden gestimuleerd te ontdekken wie ze zijn, wat ze kunnen en wat ze willen. Leerkrachten geven ieder kind persoonlijke aandacht en betrekken ouders bij het leerproces. …en uitgaan van gezamenlijke verantwoordelijkheid Samen wordt gewerkt aan een inspirerende sfeer die enthousiaste en trotse kinderen oplevert. Kinderen die het beste uit zichzelf halen, weten wat inzet, respect voor elkaar en een gezamenlijke verantwoordelijkheid betekent. Meerkringscholen bouwen en vertrouwen op de kracht van leerlingen, leerkrachten, ouders en samenleving. Meerkring wil invulling geven aan deze missie door invulling te geven aan de volgende aspecten: Ontwikkelen - Ontmoeten - Ontplooien - Opvoeding - Omgeving en veiligheid - Opvang en zorg Onze kernwaarden daarbij zijn: open - contrastrijk - verfrissend - samenwerkend - stimulerend - zelfredzaam - kwaliteit
Deze kernwaarden zijn in de missie en visie van de Meerkringscholen verweven. Ze zijn ons uitgangspunt om gestelde doelen te realiseren en keer op keer weer aan te toetsen. Zo houden we onze organisatie, onze scholen, onze leerkrachten, ouders en kinderen scherp en onszelf steeds weer een spiegel voor.
Samenvatting Jaarplan 2008 model ten bate van formatie, opstellen kengetallen financiën en personeel, oriëntatie op centrale stafdiensten, verbeterde opzet jaarverslag. • Interne organisatie schoolniveau: oriëntatie op gewenste verbeteringen, geen uitvoerende beheerstaken voor directeuren. • Bestuurlijke samenwerking: verdiepen en verbeteren bestuurlijke samenwerking. • Governance: oriënteren op nieuw toezicht.
Onderwijs • Ouderbetrokkenheid: verbeteren van ouderbetrokkenheid. • Kwaliteitszorg: invoeren van proces en instrumenten ten bate van kwaliteitszorg en het opstellen en invoeren van kwaliteitsnormen. • Leerlingzorg: duidelijkheid over de grenzen aan zorg en het opstellen van een plan van aanpak met betrekking tot mogelijke veranderingen ten bate van Passend Onderwijs. • Veiligheid & Welzijn: alle scholen kennen de ingrediënten van een veiligheidsplan en weten welke bronnen aanwezig zijn. • Onderwijs: verbetering van ‘In de klas gebeurt het’ en waar nuttig het aanscherpen van de onderwijsconcepten van de scholen.
Financiën • Allocatie van middelen: beleidsrijke financiële kadernota en begroting, uitvoering begroting conform financiële organisatie • Solidariteitsbeleid: opstellen solidariteitsbeleid en aangepast allocatiemodel. • Sponsoring: oriëntatie op sponsoring en fondsenwerving. • Onderwijsbegeleiding: efficiënte inkoop onderwijsbegeleiding.
Organisatie en Communicatie • Identiteit & Imago: duidelijkheid bieden over identiteit en imago van Meerkring en scholen en duidelijke profielen per school opstellen. • Profilering en PR: opstellen merkenstrategie, opstellen beleid met betrekking tot Profilering en PR en communicatie hierover met belanghebbenden. • Scholen Vathorst: sterke groei behalen van leerlingaantal van obs De Gondelier en obs Atlantis, start van obs Atlantis. • Brede Scholen: invoeren stedelijke structuur ABC-scholen, uitwerken van wijkgeoriënteerde visies. • Zorgstructuren: duidelijkheid krijgen over zorgstructuren in kader van Passend Onderwijs, duidelijkheid krijgen over consequenties Eén Zorgvoorziening Eemland, plan van aanpak invoeren zorgstructuren. • Instandhouding scholen, 2e locaties en kantelscholen: opstellen strategisch plan van scholen, opstellen criteria voor instandhouding scholen en (dis-)locaties, opstellen financieel allocatiemodel ten bate van instandhouding, opstellen plan voor instandhouding 2e locaties. • Organisatie & Beheer: opstellen beheersstuctuur ABC-scholen. • Waardering doelgroepen: opstellen indicatoren en criteria m.b.t. tevredenheid. • Samenhang & samenwerking: Nauwere samenwerking tussen Meerkringscholen om meer gebruik te maken van elkaars kennis, expertise en formatie. • Borgen AO-processen (Meerkring): efficiënte inrichting jaarbegroting en rekening, opstellen financieel allocatie-
Personeel • Integraal Personeelsbeleid: opstellen Integraal Personeelsbeleid. • Mobiliteit: opstellen beleid en procedures mobiliteit en doorstroom. • Opleiden in School: uitvoeren op scholen, samenwerking met Pabo’s. • Programma Young Professionals: uitvoeren beleid. • Bekwaamheid: uitvoeren wet BiO, opstellen competentielijsten op alle niveaus, uitkiezen instrument voor bekwaamheidsdossier. • Functiehuis: opstellen functiehuis Meerkring. • Functioneren en beoordelen: verbeteren functionerings- en beoordelingsgesprekken, ondersteunen bij invoering van POP-cyclus. • Ziekteverzuim: verlagen ziekteverzuim. Facilitaire zaken • Centrale inkoop: opstellen criteria en prioriteiten ten aanzien van centrale inkoop, afsluiten mantelcontracten. • Huisvesting: opstellen Integraal Huisvestingsplan, opstellen plan van aanpak ten bate van zichtbaarheid en aantrekkelijkheid scholen, opstellen plan van aanpak ten bate van binnenklimaat scholen, opstellen criteria GOM. • ICT: opstellen plan van aanpak ten bate van beheer en ondersteuning.
Leerlingaantallen Dat Meerkring wil groeien - ook qua leerlingaantallen - steken we niet onder stoelen of banken. Meerkringscholen zijn van goede kwaliteit. Dat zeggen we niet alleen zelf, ook de Inspectie van het Onderwijs is dat met ons eens. Onze scholen staan ook in 2008 onder het reguliere toezicht van de inspectie. De leerresultaten van de leerlingen en de sfeer op school worden door de Inspectie van het Onderwijs op alle Meerkringscholen beoordeeld als goed tot uitmuntend. Uiteraard is dat iets om trots op te zijn.
Leerlingaantallen per 1 oktober
Waar we bovendien blij over zijn, is dat steeds meer ouders met hun kinderen de Meerkringscholen weten te vinden en te waarderen. De leerlingaantallen van 2008 laten een gestage groei zien. Vergeleken met andere schoolbesturen in Amersfoort heeft Meerkring in 2008 de grootste groei gerealiseerd. De leerlingaanwas komt niet alleen van de scholen uit de nieuwbouwwijk Vathorst. Ook in de bestaande wijken melden steeds meer ouders hun kind aan bij een Meerkringschool.
School De Magneet De Vlindervallei De Zevensprong De Weesboom De Wiekslag ‘t Spectrum Joost van den Vondel De Bieshaar De Border De Dubbelster De Meander De Achtbaan De Gondelier Atlantis Dr. M. van der Hoeve Dr. A. van Voorthuysen Totaal
2
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
226 289 226 146 342 247 400 187 613 189 389 295 5
220 273 219 166 355 229 432 200 652 208 395 288 39
229 283 203 165 332 222 490 196 668 208 406 264 86
219 251 186 168 326 227 508 210 658 200 391 259 168
212 226 191 159 346 228 481 232 614 196 402 244 264
202 218 182 152 352 223 453 240 641 200 376 232 361
161 98
167 101
180 104
175 110
171 110
175 118
199 230 164 156 359 241 456 250 628 192 369 249 439 18 189 119
3813
3944
4036
4056
4076
4125
4258
Jaarverslag 2008
Voorbeelden van kwaliteitsindicatoren • •
•
• • •
Leerlingen hebben Cito-scores die minimaal op het niveau liggen van de landelijke norm. De scholen kunnen concreet aangeven op welke manier zij actief vormgeven aan de ontmoeting tussen leerlingen, leerkrachten, wijkbewoners en/of scholen, etc. Geplande ‘ontmoetingen’ worden opgenomen in een bijlage van het schooljaarplan. Leerlingen van groep 8 wordt naar hun tevredenheid gevraagd over de manier waarop ze geleerd hebben te discussiëren en hun mening te vormen en in hoeverre zij zijn uitgenodigd tot ‘eigenheid’. Tevredenheid van ouders en leerlingen over waarden en normen in school wordt gemeten Veiligheidsbeleving, sfeer en betrokkenheid van ouders en leerlingen wordt gemeten. Alle kernindicatoren van de Inspectie van het Onderwijs zijn voldoende (score 3 of 4). Streven naar ‘leeropbrengsten’ en ‘sfeer op school’ naar score 4.
Onderwijs Kwaliteitszorg Goede kwaliteit van het onderwijs staat bij Meerkring hoog in het vaandel. Dat is immers onze core business. Het bestuur heeft daarom in 2008 het vernieuwde kwaliteitsbeleid vastgesteld. Het model dat Meerkring hiervoor als uitgangspunt neemt is het INK-model. Dit model legt een sterk verband tussen de missie en visie enerzijds en de opbrengsten en resultaten anderzijds. Het model sluit bovendien goed aan bij wat er al op de scholen aanwezig is en het maakt een betrouwbare rapportage mogelijk aan zowel ouders, bestuur en onderwijsinspectie op basis van feiten. Verder heeft het bestuur zogenaamde kwaliteitsindicatoren vastgesteld. Hiermee wordt beschreven wat er concreet zichtbaar moet zijn om van kwaliteit te kunnen spreken. De indicatoren zijn opgesteld aan de hand van de missie en visie, de keuze- en succescriteria van ouders en de normering van de onderwijsinspectie. Deze indicatoren worden ingevoerd in een nieuw digitaal leerlingvolgsysteem dat tevens rapportages over alle scholen genereert om voor het bestuur inzichtelijk te maken hoe het met de kwaliteit van Meerkring gesteld is.
conflicten tussen ouders en school (7x). Deze laatste soort conflicten hadden betrekking op het eindadvies van de school voor vervolgonderwijs, op de formatie- en groepsindeling op school en op de kwaliteit van het onderwijs. In alle gevallen zijn de conflicten door bemiddeling van de vertrouwenspersonen tot een constructief einde gebracht en hoefde de landelijke klachtencommissie niet te worden ingeschakeld. De lessen die Meerkring hieruit geleerd heeft, hebben vooral te maken met een duidelijk kwaliteitszorgproces (toon aan dat de school kwaliteit biedt) en zorgvuldige communicatie. In de
afgelopen jaren is het aantal klachten toegenomen. Voor het bestuur is dit een indicatie dat de cultuur van openheid en veiligheid haar vruchten begint af te werpen.
De veilige school Meerkringscholen zorgen voor een veilige omgeving, zo staat het in onze missie en visie. Het bestuur heeft voor alle scholen kaders opgesteld waaraan de veiligheid op de scholen moet voldoen. En daarbij hebben we het over veiligheid in de ruimste zin van het woord: het gaat om zowel emotionele en
pedagogische als om fysieke veiligheid en welbevinden. Op basis van de wetgeving (Arbo-wet, wet BiO, CAO PO) is er veel voorgeschreven. Meerkring wil graag dat veiligheid niet iets is wat nog eens naast al die andere dingen komt waar het onderwijs zich mee bezighoudt, maar dat het integraal onderdeel uitmaakt van alles wat er in school gebeurt. Daarom moet iedere school een eigen schoolveiligheidsplan opstellen. Door ook ouders en leerlingen te betrekken bij het opstellen wordt de gezamenlijke verantwoordelijkheid gevoeld en gedeeld. En dat komt het samenleven en samenwerken binnen de school ten goede.
Inzicht in de kwaliteit op scholen krijgt het bestuur ook door middel van de klachten die bij het bestuur worden ingediend. Op bestuursniveau zijn er vier onafhankelijke vertrouwenspersonen die bemiddelen bij klachten die op de school zelf niet opgelost kunnen worden. In 2008 zijn deze vertrouwenspersonen ingeroepen bij conflicten tussen ouders (2x), bij interne conflicten (4x) en bij
Jaarverslag 2008
3
Organisatie en Communicatie Nieuw Meerkring - duik in de toekomst Meerkring en Meerkringschool Meerkring heeft de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van een eigen openbare identiteit. De Meerkringmissie en -visie geven de organisatie inmiddels een duidelijke richting. Naast een gezamenlijke visie variëren Meerkringscholen onderling aanzienlijk. Iedere school heeft haar eigen sterke punten en aandachtsgebieden, afhankelijk van het soort leerlingen dat de school bezoekt. Die eenheid in verscheidenheid is mooi en willen we graag behouden. Het stelde ons voor de vraag hoe we bij ouders een duidelijk beeld kunnen creëren van waar Meerkring als totaal en iedere Meerkringschool voor zich voor staat. Op een zevental scholen heeft een imago-onderzoek onder ouders en leerkrachten plaatsgevonden, uitgevoerd door een professioneel marktonderzoeksbureau. De kernvraag was wat de beleving is van ouders wanneer ze van het ‘merk’ Meerkring horen. Uit dat onderzoek konden we een aantal interessante conclusies trekken: • De toegankelijke sfeer van de school en de vriendelijkheid en het enthousiasme van het personeel geven de scholen de uitstraling die ouders aanspreekt. • Ouders vinden de relatie van de leerkrachten met hun kinderen belangrijk: krijgt het kind voldoende aandacht en moedigt de leerkracht de kinderen aan tot ontwikkeling. Ook hier zijn ouders zeer tevreden over. • Het is duidelijk dat Meerkringscholen openbare scholen zijn, met andere woorden: open, toegankelijk en ze staan midden in de maatschappij • Ouders roemen de keuze tussen de vele verschillende scholen die Meerkring biedt. • In totaal geeft een grote meerderheid van de ouders aan dat zij hun kinderen weer naar een Meerkringschool zouden sturen, als zij opnieuw voor de keuze zouden staan. • Driekwart van de ouders zou de Meerkringschool aanraden aan andere ouders. De ouders zijn gelukkig ook kritisch. Uit het onderzoek kwamen enkele opmerkingen naar voren die Meerkring inmiddels heeft aangepakt en nog gaat aanpakken. Het ontwikkelen van het Onderwijs Expertise Centrum en het opzetten van een nieuw kwaliteitssysteem om leerlingen beter te volgen horen bij de acties die Meerkring heeft ondernomen naar aanleiding van deze kritische geluiden. Aan de hand van de resultaten van het imago-onderzoek werken we in 2009 verder om het Meerkringonderwijs en de ouderbehoeften nog beter op elkaar af te stemmen. En in 2009 zal het imago-onderzoek ook op de andere Meerkringscholen worden uitgevoerd. Een verder uitvloeisel van het onderzoek is dat er gewerkt wordt aan de herkenbaarheid van Meerkring en van de scholen. Om die te vergroten en om duidelijk te maken dat onze scholen bij Meerkring horen, is er in 2008 gewerkt aan concrete schoolprofielen (bijv. obs De Dubbelster - de Europaschool) en aan een nieuwe huisstijl voor de totaalorganisatie. Meerkring zelf heeft een nieuw logo gekregen en het beeldmerk ervan is toegevoegd aan het logo van de scholen. Zo worden de scholen herkenbaar als Meerkringschool.
Bloemlezing uit de onderzoeksresultaten: • Ouders op De Vlindervallei geven vaak aan dat de school veel aandacht besteedt aan verschillen in geloof en cultuur. • Ouders van De Magneet geven aan dat er op school veel aandacht is voor taalonderwijs en dat er voldoende aandacht is voor kinderen die extra hulp nodig hebben. • Leerlingen van de Joost van den Vondel komen het minst vaak uit de wijk zelf. • Ouders van ‘t Spectrum zijn erg tevreden over de naschoolse opvang. • Voor de meeste scholen geldt dat de uitstraling van de school en de leerkracht/leerlingrelatie de meeste invloed hebben op de mate waarin ouders de school zouden aanbevelen aan vrienden en kennissen. • Presenteer Meerkring als een ‘keurmerk’ dat de kwaliteit van haar openbare scholen garandeert.
4
In de nieuwbouwwijk Vathorst is in 2002 Meerkringschool obs De Gondelier gestart. In 2008 zag ook obs Atlantis het licht. Beide scholen zullen de komende jaren veel nieuwe leerlingen krijgen. Om Atlantis een goede start te geven is veel tijd, energie en geld geïnvesteerd. Al in 2007 zijn twee directeuren begonnen met de ontwikkeling van het schoolconcept, het informeren van ouders en het werven en trainen van personeel. Atlantis is na de zomervakantie gestart met 18 leerlingen. Op obs Atlantis wordt traditioneel leren aan de hand van methoden gecombineerd met eigentijdse vormen van onderwijs die aansluiten bij de verschillende leerstijlen van kinderen. Daarbij wordt uitgegaan van de denkwijze van Stephen Covey. Deze Amerikaan ontwikkelde een theorie op effectief leidinggeven die ook goed toepasbaar blijkt in elke situatie waarin mensen een relatie met elkaar hebben; zowel op het niveau van volwassenen als ook - zij het speelser - op het niveau van kinderen. Sleutelwoorden hierbij zijn zelf initiatief leren nemen, leren samenwerken, leren van elkaar, bewuste keuzes leren maken en een eigen leerstijl ontwikkelen.
Breed Meerkring De ontwikkeling van brede scholen (in Amersfoort ABC-scholen geheten) is een belangrijk speerpunt in het beleid van Meerkring. Meerkring is van mening dat de ontwikkeling van kinderen niet ophoudt als de school om 3 uur ‘s middags uitgaat. Een ABC-school geeft dit op professionele manier vorm. Ouders die dat willen, kunnen dan kiezen voor opvang of verbreding van de ontwikkeling van hun kind, bijvoorbeeld door extra lessen Engels, muzikale vorming of sport. In elke wijk doet Meerkring actief mee met het realiseren van ABC-scholen. In iedere wijk gebeurt dat op een eigen manier, afhankelijk van de behoeften die leven bij ouders en de wijk. Basisdoelstellingen voor iedere ABC-school zijn dat het de ontwikkelingskansen voor kinderen vergroot, dat er een doorgaande ontwikkelings-lijn voor kinderen wordt gerealiseerd en dat er een sluitend opvangnetwerk rond het kind ontstaat. Alle Meerkringscholen nemen deel aan de ABC-school die in iedere wijk is opgericht. In iedere wijk is nu een eigen visie ontwikkeld op wat een ABC-school voor die wijk kan betekenen en hoe de diverse organi-saties daarin met elkaar samenwerken. Op basis van de visies heeft de gemeente subsidie toegewezen om de ABC-scholen te realiseren. De ontwikkeling van een aantal ABC-scholen staat echter nog in de kinderschoenen. De samenwerking blijkt in de praktijk nog wel te moeten groeien; zo is nog niet alle wijken een keur aan activiteiten georganiseerd. Jaarverslag 2008
Meerkring op weg naar Passend Onderwijs Passend Onderwijs is een term die de komende jaren nog vaak langs zal komen. Het betreft een regeling van het ministerie waarbij schoolbesturen vanaf 2011 verantwoordelijk worden om voor elke leerling een passend onderwijsaanbod te ontwikkelen. Als de scholen die onder het bestuur vallen dat niet (geheel) kunnen bieden, dan moet met naburige besturen en scholen afgesproken worden hoe daar wel in voorzien kan worden. Er moet daarom in iedere regio een dekkend netwerk van scholen komen waardoor wachtlijsten in het speciaal (basis)onderwijs zullen afnemen; samenwerking is daarbij het toverwoord. Al met al is het een complex geheel, dat al doende moet uitkristalliseren. Het doel is dat elk kind het onderwijs kan krijgen dat het best bij hem of haar past. Het bestuur heeft in 2008 een visie op Passend Onderwijs ontwikkeld. Daarmee geeft Meerkring richting aan de ontwikkeling van het eigen onderwijs en wordt voorkomen dat we ons te veel laten leiden door de dynamiek die Passend Onderwijs met zich mee blijkt te brengen. Het is de visie van Meerkring dat ook kinderen met een handicap zich kunnen ontplooien om als volwaardig burger aan onze samenleving deel te nemen. Om dit te realiseren, zullen de scholen zich de komende jaren verder ontwikkelen. Binnen Passend Onderwijs krijgen de s(b)o-scholen een bijzondere taak, omdat op deze scholen veel kennis en expertise aanwezig is om met leerlingen met speciale onderwijsbehoeften om te gaan. Voor Meerkring betekent dat, dat de Dr. M. van der Hoeveschool en de Dr. A. van Voorthuysenschool deze plaats innemen. Meerkring wil deze scholen doorontwikkelen tot zogenaamde expertisecentra. De ontwikkeling van onderwijsexpertisecentra sluit goed aan bij de beweging die de reguliere scholen met Passend Onderwijs willen maken. Samen met het samenwerkingsverband NIS is Meerkring in 2008 gestart met het Meerkring Onderwijs Expertise Centrum. Scholen binnen en buiten Meerkring kunnen zich laten ondersteunen door de experts van onze sbo- en so-scholen door middel van (aanvullend) onderwijs, onderzoek, begeleiding en training. In de regio worden inmiddels ook de nodige initiatieven ontwikkeld om Passend Onderwijs gezamenlijk vorm te gaan geven. Ook hierin participeert Meerkring. Als pilot - gesubsidieerd door het ministerie - is in 2008 in de regio Eemland een ambitieus projectplan beschreven waarbij alle regionale schoolbesturen en samenwerkingsverbanden betrokken zijn. Het is een plan dat gaandeweg verder zal worden ontwikkeld. Meerkring heeft zich bij deze pilot aangesloten om zich in regionaal verband voor te kunnen bereiden op Passend Onderwijs. Het wachten is nu nog op de toekenning van de subsidie door het ministerie. De staatssecretaris van onderwijs heeft deze pilot al tot voorbeeld gesteld voor andere regio’s. Naast bovengenoemde pilot werkt Meerkring aan een project om de mogelijkheden te onderzoeken om te komen tot één zorgvoorziening voor het sbo. Meerkring werkt hierin samen met het ProtestantsChristelijke en het Katholieke schoolbestuur en met het bestuur voor speciaal basisonderwijs. Een projectgroep, (leerkrachten, directeuren en ouders) onderzoekt hoe het speciaal basisonderwijs in kan spelen op de vragen naar kennis en expertise vanuit de reguliere basisscholen. Dit project is in 2008 van start gegaan en zal doorlopen tot in 2009. De diverse projecten waaraan Meerkring deelneemt in verband met Passend Onderwijs geven concreet invulling aan de visie van Meerkring. Meerkring ligt al met al goed op schema om de totstandkoming van Passend Onderwijs aan te kunnen. We kijken daarom vol vertrouwen naar de toekomst.
Meerkring verspreid over heel Amersfoort Daar waar scholen aan de ene kant van de stad groeien als kool, krimpen andere scholen vanwege de vergrijzing in de wijken. De maatschappelijke opdracht van het openbaar onderwijs en het willen invullen van de Jaarverslag 2008
eigen missie en visie, betekenen dat Meerkring in principe in Amersfoort voor elke ouder (en daarmee in elke wijk) goed en goed bereikbaar onderwijs wil aanbieden. Om de stabiliteit van de scholen te kunnen waarborgen was het nodig dat het bestuur zou komen met een strategisch plan voor de instandhouding van alle scholen. In 2008 is het plan ‘Capaciteit in Balans’ opgesteld, een integraal spreiding- en huisvestingsbeleid. Hierin is vastgelegd dat alle scholen de ruimte krijgen om hun bestaansrecht waar te maken. Een aantal van onze scholen moet om diverse redenen gebruikmaken van een dislocatie elders of soms zelfs buiten de wijk. Deze dislocaties zijn meestal niet zo populair. In het huisvestingsbeleid zijn nut en noodzaak van dergelijke dislocaties onderzocht. Vervolgens zijn criteria opgesteld waaraan dislocaties moeten voldoen om ze in stand te houden. De conclusie is, dat een aantal dislocaties onmisbaar is voor een goede voortgang van het onderwijs. Het al dan niet in stand houden van dislocaties krijgt door het opgestelde beleid en de daaruit voortvloeiende richtlijnen een stevige basis. Voor iedere school en voor iedere locatie zijn in het huisvestingsplan aandachtspunten en een toekomstvisie opgesteld. Een goed voorbeeld hiervan is de locatie van De Wiekslag aan de Lageweg. Omdat De Wiekslag in 2012 gehuisvest gaat worden in een ABC-cluster, kwam de vraag aan de orde wat er met de Lageweglocatie gedaan moest worden. Meerkring wil ouders in Liendert(-Zuid) graag een kleinschalig alternatief blijven bieden. Op basis van de gegevens bleek dat dat haalbaar moet zijn. Daarom wordt deze locatie onder een eigen naam - obs De Albatros - nieuw leven ingeblazen. In 2009 zal dat officieel vorm krijgen.
Samenhang & samenwerking In de Meerkringvisie neemt samenwerking een belangrijke plaats in. Samenwerking op diverse niveaus: tussen de leerlingen onderling, tussen leerkracht en leerling, tussen leerkracht en ouder, samenwerking op teamniveau, samenwerking tussen verschillende scholen, samenwerking tussen verschillende besturen, samenwerking met andere organisaties, enzovoorts. Meerkring gaat uit van een gezamenlijke verantwoordelijkheid van iedereen die bij het onderwijs betrokken is, om met elkaar het beste voor de kinderen op te kunnen bouwen. Het bestuur wil de samenwerking tussen de verschillende Meerkringscholen stimuleren. In 2008 is een eerste stap gezet: er zijn diverse expertisegroepen in het leven geroepen. Zo komen de adjunct-directeuren, ib’ers en administratief medewerkers van Meerkring nu met enige regelmaat bij elkaar. Tijdens deze bijeenkomsten delen zij elkaars kennis en ontwikkelen zij gezamenlijk een visie op hun taken. Het bestuur ondersteunt deze initiatieven van harte door toekenning van budgetten voor verdere ontwikkeling en professionalisering. De samenwerking op bestuurlijk niveau is in 2008 eveneens naar een hoger plan getild. Algemeen directeur Willem Kuijpers participeert in de besturen van NIS, REaCtys en Stichting ABC Scholen. Het doel van deze bestuurszetels is om te komen tot een betere afstemming om zo het onderwijs naar een hoger niveau te tillen. Verder neemt de algemeen directeur deel aan overleggen met andere Amersfoortse schoolbesturen, het regionaal overleg openbaar onderwijs Utrecht en het landelijk expertisecentrum openbaar onderwijs. Deze overleggen dragen bij aan het ontwikkelen van een gezamenlijke visie op onderwijs en de participatie van diverse organisaties. Schoolbesturen trekken steeds meer gezamenlijk op in bijvoorbeeld de ontwikkeling van brede scholen of het overleg met de gemeente. Het bestuur van Meerkring neemt hierin graag zijn eigen verantwoordelijkheid en participeert bewust en actief in de diverse samenwerkingsverbanden.
Van steen naar briljant Bij Meerkring wordt er achter de schermen veel werk verzet waar leerkrachten, leerlingen en ouders ogenschijnlijk weinig van merken. We hebben het dan vooral over de organisatie van het werk: zorgen dat salarissen goed en op tijd worden uitbetaald, dat duidelijk is waar directeuren en andere personeelsleden met hun vragen naartoe kunnen, dat directeuren weten waar ze aan toe zijn met hun schoolbudgetten, dat er goed zicht is op de financiële en personele gang van zaken en dat er adequaat kan worden bijgestuurd als er iets niet goed dreigt te gaan. Kortom, overzicht en sturingsmogelijkheden op de administratieve organisatie. In 2008 wilde Meerkring zowel de financiële als de personele kant van de zaak goed op orde krijgen. Voor personeelszaken is dit in 2008 niet gelukt. Begin 2008 heeft de stafmedewerker personeelszaken Meerkring verlaten en het heeft even geduurd voordat een goede opvolger was gevonden. Op financieel gebied heeft Meerkring in 2008 een grote slag gemaakt door meer samenhang aan te brengen in de financiële processen. Hiervoor is een apart project gestart, ‘Operatie Fonkelsteen’ genaamd. Het definiëren van managementrapportages, het verbeteren van het financieel ‘in control’ zijn en het verbeteren van de administratieve processen waren de belangrijkste doelen van Operatie Fonkelsteen. Directeuren worden nu in staat gesteld efficiënter en effectiever hun taken te verrichten. En het opstellen van de begroting en jaarrekening is nu duidelijk verbeterd, zo blijkt ook uit reacties van directeuren en MR’en: de financiële gegevens zijn transparanter en voorzien van een duidelijker toelichting.
Organisatie op school Niet alleen op bovenschools niveau moeten de zaken op orde zijn, ook op de scholen zelf moet de organisatie van het onderwijs op rolletjes lopen. Behalve dat er goede leerkrachten voor de groepen staan betekent dit ook dat de leerkrachten daar waar nodig goed worden ondersteund. Een school zonder conciërge of administratief medewerker is bijna niet meer voor te stellen. Toch moest tot 2008 een aantal Meerkringscholen het nog zonder doen omdat met name kleinere scholen van een beperkt budget rond moesten komen. Het bestuur heeft geld vrijgemaakt om onderwijsondersteunend personeel aan te trekken. Ook een nieuwe subsidieregeling van het ministerie was daar behulpzaam bij. Eind 2008 kon voor een 9-tal scholen een conciërge worden benoemd.
5
Bestuurlijke zaken Zoals in de missie en visie beschreven, houdt ook het bestuur zichzelf regelmatig een spiegel voor. In 2007 heeft Meerkring voor haar governancebeleid de Code Goed Bestuur vastgesteld. In deze code zijn basisprincipes vastgelegd die een appèl doen op de professionaliteit van het bestuur en de leidinggevenden. De principes geven aan welke waarden voor Meerkring belangrijk zijn en zij kenmerken de houding van waaruit wij willen handelen, zoals wederzijds respect, transparantie, dialoog, gezamenlijkheid en verantwoording. Met de term ‘governance’ wordt aangeduid hoe een organisatie goed, efficiënt en verantwoord geleid moet worden. Een goed governancebeleid draagt zorg voor de rechten van alle belanghebbenden. In 2008 heeft het bestuur aan de hand van de Code Goed Bestuur zijn eigen werkwijze geëvalueerd en enkele verbeterpunten voor het bestuur benoemd. In 2008 heeft het bestuur vervolgens de portefeuilleverdeling opnieuw ingericht zodat het interne toezicht goed geborgd is. Meerkring heeft in 2008 twee nieuwe bestuursleden aan de gemeenteraad kunnen voordragen: Chris de Nie en André de Jonge, beiden ouders van Meerkringleerlingen. Hiermee is het bestuur op maximale sterkte van zeven personen gekomen. De vergoeding voor de bestuursleden lag in 2008 ver onder de zogenaamde ‘Balkenendenorm’. Het bestuur heeft onderzoek gedaan naar het functioneren van het stafbureau van Meerkring. Het blijkt dat er anno 2008 meer en andere eisen aan het bestuur en bovenschools management worden gesteld dan in 1999 werd voorzien. Het bestuur heeft formatie vrijgemaakt voor het aantrekken van een adjunct algemeen directeur. Met het aanvullen van de algemene directie van Meerkring is het bestuur ervan overtuigd dat de gestelde ambitieuze plannen goed uitgevoerd kunnen worden. De vacature voor de adjunct algemeen directeur kon nog eind 2008 opengesteld worden. In 2009 zal deze vacature ingevuld worden. Over maximaal twee jaar zal de samenstelling en het functioneren van het stafbureau opnieuw worden geëvalueerd. Het bestuur vergaderde in 2008 tien keer, waarvan er één als themabijeenkomst werd ingevuld.
Het bestuur heeft de volgende beleidsstukken vastgesteld en besluiten genomen: Onderwijs Visienota Meerkring Passend Onderwijs Kwaliteitszorgbeleid Kwaliteitsindicatoren Gemeentelijk convenant VVE Organisatie & Communicatie Zelfevaluatie bestuur Aanvaarden lidmaatschap PO-raad Managementstatuut - verlengen geldigheid met 4 jaar Positionerings- en Profileringsbeleid Voordragen Chris de Nie als nieuw bestuurslid Odile Sondermeijer herbenoemd in bestuur Bestuursverslag 2007 Jaarplan 2009 Organisatie in Balans Functiebeschrijving adjunct algemeen directeur Voordragen André de Jonge als nieuw bestuurslid Personeel Integraal Personeelsbeleid Meerjarenplanning IPB CAO-PO 2009 Werving- en selectiebeleid directeuren Formatie Kadernota Financiën Jaarrekening 2006 Jaarbegroting 2008 en meerjarenraming 2009-2012 Bestuursformatieplan 2008 Jaarrekening 2007 Financiële Kadernota 2008 Kadernota 2009 Bekostigingsvoorstel interim-directie Dr. A. van Voorthuysenschool Jaarbegroting 2009 inclusief personele begroting en meerjarenraming 2010-2013 Facilitaire zaken Overdracht kavel De Border aan de gemeente Capaciteit in Balans Visiedocument nieuwbouw SO-afdelingen Vosheuvel
6
Jaarverslag 2008
Organogram Stichting Meerkring, Openbaar Primair Onderwijs Amersfoort
OSG
Bestuur
Arec
Algemene directie
GMR
Scholen
MR
Stafbureau Rienks
Directeurenoverleg
Bestuur - samenstelling per 31 december 2008 Hennie de Boer
Voorzitter, bestuurslid sinds 2006 - portefeuillehouder Organisatie & Communicatie en Personeel. Werkzaam als zelfstandig interim-manager en adviseur in het sociale domein met als achtergrond pedagogie en sociologie; ervaring als bestuurslid van professionele organisaties.
Ab Doorn
Vice-voorzitter, bestuurslid sinds 2006 - portefeuillehouder Onderwijs-zorg en Organisatie & Communicatie. Werkzaam geweest in de gespecialiseerde jeugdzorg; ervaring als bestuurslid in diverse organisaties.
Odile Sondermeijer
Secretaris, bestuurslid sinds 2002 - portefeuillehouder Onderwijs-algemeen en Onderwijs-samenleving. Werkzaam als arbeidsmarktonderzoeker bij een kenniscentrum beroepsonderwijs in het bedrijfsleven; ouder van leerlingen in het openbaar onderwijs.
Jan Damkot
Penningmeester, bestuurslid sinds 2003 - portefeuillehouder Financiën en Facilitaire zaken & Huisvesting. Werkzaam als lid dagelijks bestuur van een ondernemingspensioenfonds en directeur van het pensioenbureau van een bankinstelling; ouder van leerlingen in het openbaar onderwijs.
Kees Molenaar
Algemeen bestuurslid sinds 2007 - portefeuillehouder Personeel en Onderwijszorg. Werkzaam als zelfstandig consultant en interim manager binnen het human resource management.
Chris de Nie
Algemeen bestuurslid sinds 2008 - portefeuillehouder Onderwijs-samenleving en Onderwijs-algemeen. Werkzaam als themadeskundige onderwijs op het Ministerie van Buitenlandse Zaken; ouder van leerlingen in het openbaar onderwijs.
André de Jonge
Aspirant algemeen bestuurslid sinds 2008 - portefeuillehouder Facilitaire zaken & Huisvesting en Financiën. Werkzaam als zelfstandig gevestigd pensioenconsultant; ouder van leerlingen in het openbaar onderwijs.
Directeuren wijk Soesterkwartier Kruiskamp Koppel Schothorst Schothorst Liendert Rustenburg Schuilenburg Randenbroek Bergkwartier Hoogland Nieuwland
Zielhorst Kattenbroek Kattenbroek Vathorst Vathorst sbo-school so- & vso-school
school De Magneet De Vlindervallei De Zevensprong De Weesboom De Wiekslag ’t Spectrum
directeur Christian van den Brink Gerard van Eeden Jan Boerma Dick Kamp Henk Adriaens Doreen Rambags - tot mei Ad Goenee - vanaf mei Joost van den Vondel JaNine Eldering De Bieshaar Wim Abbing De Border Ad Goenee - tot augustus Onno Hoekstra - wnd. van mei tot december Ronald van Dorp - vanaf december De Achtbaan Paul Bruijn De Meander Joop Stas De Dubbelster Peteryn Mulder-Werkman De Gondelier Paul Kuipers Atlantis Paul Kuipers, Carla Luycx Dr. M. van der Hoeveschool Robbert Jan van den Bos Dr. A. van Voorthuysenschool Nico Klerk Henk Hylkema, interim vanaf oktober
Algemeen directeur is Willem Kuijpers. Uit hoofde van zijn functie is hij tevens bestuurslid van de samenwerkingsverbanden REaCtys (REC-3), NIS WSNS en Stichting ABC Scholen. Hij geeft ook leiding aan het stafbureau. De stafmedewerkers in 2008 waren Annemieke Vestdijk (stafmedewerker personeel en organisatie tot februari), Denise van der Jagt (interim-stafmedewerker personeel en organisatie van februari tot juli), Louwiek Moltmaker (stafmedewerker personeel en organisatie vanaf juni), Martien van Helvert (stafmedewerker organisatie en beheer), Else Rietveld (management assistent), Wim Blok (stafmedewerker financiën) en Carla Luycx (coördinator Opleiden in School & Young Professionals). Iedere school heeft een Medezeggenschapsraad (MR), bestaande uit ouders en leerkrachten. Vanuit iedere Medezeggenschapsraad is één persoon afgevaardigd naar de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR). De duo-voorzitters van de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad 2007/2008 waren Aart van der Vlist en Lia van der Laan. In schooljaar 2008/2009 nam Lia van der Laan samen met Alfons Hurenkamp de voorzittershamer ter hand. OSG, Arec en Rienks zijn externe ondersteuners. OSG verzorgt de administratie, Arec geeft bouwkundig advies en begeleiding, Rienks is de Arbo-dienst waar Meerkring een contract mee heeft. Jaarverslag 2008
7
Financiën Financiële positie en nadere analyse Hierbij vindt u een samenvatting van de balans en de exploitatierekening alsmede een overzicht van de belangrijkste kengetallen. De kengetallen geven per 31 december 2008 een gezond beeld. Alle kengetallen waarvoor een (minimum) streefwaarde is benoemd voldoen aan de gestelde waarden, zodat er evenals in 2007 geen beleid hoefde te worden ontwikkeld om hogere normen te bereiken. Het resultaat in 2008 (exclusief rente-baten) is weliswaar lager uitgevallen dan begroot, maar is in het belang van het ingezette nieuwe solidariteitsbeleid binnen Meerkring doorgezet in 2008. Voor een groot deel is het reeds lopende beleid van de afgelopen jaren en het nieuwe beleid uit het jaarplan 2008 van invloed geweest voor de uitgaven die dit boekjaar hebben plaatsgevonden. Analyse begroting 2008 versus realisatie Baten • De Rijksbijdragen OCW zijn hoger begroot dan de realisatie, de groei van leerlingen verloopt langzamer dan gepland. • De realisatie van overige overheidsbijdragen en -subsidies is ten opzichte van de begroting weliswaar toegenomen, maar komt deels voor rekening van het gemeentelijk GOA-beleid (Actie op uitval) en de vrijval van niet geoormerkte doelsubsidies (Rijk). Lasten • Met de stijging van de lonen en een hogere personele inzet 2007/2008 en 2008/2009 (personele fricties, extra schoonmaakpersoneel en inhuur derden) zijn de personele lasten te laag geraamd. • De afschrijvingen zijn als gevolg van versnelde vervangings- en uitbreidingsinvesteringen toegenomen, maar vallen binnen de doelstellingen van het meerjaren investeringsplan. • De totale huisvestingslasten zijn enigszins toegenomen. Hoewel door de stelselwijzing de ‘dotatie onderhoudsvoorziening voor groot onderhoud’ is vervallen, keren die in de exploitatie terug als ‘overige huisvestingslasten’; zijnde jaarlijks groot onderhoud wat niet in aanmerking komt om te activeren. Daarentegen zijn er minder lasten voor huur, klein onderhoud, energie en water door centrale inkoop. De publiekrechtelijke heffingen, beveiliging en bewaking zijn daarentegen toegenomen. • Het totaal van de overige instellingslasten is ten opzichte van de begroting gestegen, maar is in lijn met de doelstellingen waar Meerkring voor staat. De rentebaten zijn ten opzichte van de begroting toegenomen.
Analyse realisatie 2008 versus 2007 Baten • De Rijksbijdragen Ministerie van OCW zijn ten opzichte van 2007 met 6,2% toegenomen als gevolg van vrijval niet geoormerkte subsidies (2007 ¤ 19.640; 2008 ¤ 20.860). • De overige overheidsbijdragen zijn ten opzichte van 2007 met 50,6% toegenomen als gevolg van het ontvangen van een gemeentelijke subsidies in het kader van ‘Actie op uitval’ (2007 ¤ 646; 2008 ¤ 973). • Overige baten zijn ten opzichte van 2007 met 16,2% toegenomen als gevolg van hogere NIS-ontvangsten en meeropbrengsten medegebruik (SKA, SKON, SWA) (2007 ¤ 814; 2008 ¤ 946). Deze baten zijn variabel en hebben geen structureel karakter. Lasten • De salarislasten (incl. sociale- en pensioenlasten) zijn ten opzichte van 2007 met 6,7% gestegen als gevolg van CAO-wijzigingen en noodzakelijke inzet van personeel ter voorkoming van fricties. • De overige personele lasten zijn met 10% toegenomen, maar zijn deels te herleiden naar nascholingsgelden en inhuur interim-directeur. • De afschrijvingen zijn ten opzichte van 2007 met 19,4% toegenomen. Dit als gevolg van het wegvallen van de ‘Voorziening groot onderhoud’, waardoor in 2008 meer is geactiveerd. Daarnaast zijn extra investeringen gedaan door het gefaseerd invoeren van digitale (elektronische) schoolborden en een inhaalslag voor duurzame leermiddelen en noodzakelijke vervanging oud meubilair. • De huisvestingslasten zijn gedaald door het wegvallen van de ‘dotatie groot onderhoud’. Door de stelselwijziging is besloten de ‘Voorziening groot onderhoud’ op te heffen. Duurzame verbeteringen worden geactiveerd en kleine jaarlijkse onderhoudswerkzaamheden komen ten laste van het resultaat. • De kosten voor administratie en beheer zijn met 24,5% toegenomen; deze zijn hoofdzakelijk veroorzaakt door extra dienstverlening/opdrachten aan het administratiekantoor voor een transparant onderscheid in de allocatie van middelen en voor deskundigheidsadvies. • De kosten voor inventaris en apparatuur zijn toegenomen door het verbeteren van de ICT-structuur van de Meerkringscholen. • De stijging van de overige instellingslasten heeft hoofdzakelijk betrekking op profilering, PR, identiteit en imago en personeelsontwikkeling (studiedagen en conferenties) binnen de Meerkringscholen overeenkomstig het ingezette beleid. Financiële baten en lasten • Ten opzichte van de realisatie in 2007 is de realisatie van de rentebaten in 2008 achtergebleven, maar zijn desalniettemin hoger uitgevallen dan begroot. Voorzieningen Door de stelselwijziging zijn met uitzondering van de BAPO alle verplichtingen opgenomen voor de nominale waarde. De voorziening BAPO is naar aanleiding van een door het administratiekantoor uitgevoerde risicoanalyse in 2006 op een aanvaardbaar niveau gebracht. In de risicoanalyse is uitgegaan van alle personeelsleden die recht hebben op BAPO en de personeelsleden die daadwerkelijk gebruik maken van BAPO. Het bestuur heeft besloten dat een voorziening van 65% van de totale BAPOgerechtigden aanvaardbaar is. Voor 2008 is een dotatie gedaan om dit percentage te handhaven. Zoals in de jaarrekening is vermeld zijn de Richtlijnen van de Raad voor Jaarverslaglegging tijdelijk opgeschort. De toekomstige contante waarde is wel berekend, maar niet in de balans opgenomen. De voorziening (groot)onderhoud is gezien de stelselwijziging opgeheven. De voorziening is gebaseerd op een gedetailleerd meerjarenonderhoudsplan voor alle Meerkringscholen. Conform dit plan wordt groot duurzaam onderhoud veelal aanbesteed en vanaf 2008 binnen de geldende richtlijnen geactiveerd op de balans. De jaarlijkse afschrijvingskosten komen ten laste van de exploitatie. Verder worden de jaarlijkse kleinere onderhoudswerkzaamheden c.q. verbeteringen van minder dan ¤ 1.000 in een planning met de scholen doorgenomen. Dit (klein)onderhoud gaat rechtstreeks ten laste van de exploitatie. Vanaf dit jaar maakt duurzaam onderhoud deel uit van het meerjaren investeringsplan (MIP). Een keer per twee jaar wordt het meerjarenonderhoudsplan geactualiseerd. In 2008 zijn de jaarlijkse uitbreidings- c.q. vervangingsinvesteringen voor gebouwen en terreinen, inventaris en apparatuur, leermiddelen en overige materiële activa door het administratiekantoor voor alle Meerkringscholen transparant in beeld gebracht. In het boekjaar 2008 is er voor een totaalbedrag van ¤ 774.177 geïnvesteerd waardoor de afschrijvingskosten ten opzichte van de begroting 2008 en realisatie 2007 zijn toegenomen. Alleen investeringen die hoger zijn dan ¤ 1.000 komen binnen de voorgeschreven richtlijnen in aanmerking voor activering. Binnen Meerkring bestaan geen immateriële vaste activa. Treasuryverslag Meerkring heeft bij Schretlen&Co een inleggarantie afgesloten met een contractuele looptijd van 5 jaar (2005-2010) die past binnen de kaders van de regeling ‘Belenen en Beleggen door Instellingen voor Onderwijs en Onderzoek’. Het contract is door het college van B&W van de gemeente Amersfoort getoetst en goedgekeurd. Doordat Meerkring op middellange termijn deze middelen niet liquide hoeft te hebben, is gekozen voor deze inleggarantie. Hiermee wil Meerkring de vermogenspositie in de toekomst versterken wanneer de door de gemeente verstrekte bruidsschat wegvalt. Met ingang van 2010 zal uit deze inleggarantie jaarlijks een bedrag worden onttrokken ter hoogte van de jaarlijks verstrekte bruidsschat. In de toekomst kan dit in meer of minder mate van invloed zijn op de huidig opgebouwde vermogenspositie van Meerkring. Meerkring bevindt zich per 31 december 2008 ten opzichte van de landelijke cijfers en gelet op het risicoprofiel op een aanvaardbaar niveau.
8
Jaarverslag 2008
Financiële kengetallen Verkorte balans * ¤ 1.000 Activa
Passiva 2006
2007
2008
2006
2007
2008
Materiële vaste activa
1.541
1.888
2.242
Eigen vermogen (algemene reserve)
3.603
3.928
3.916
Financiële vaste activa
2.050
2.050
2.050
Voorzieningen (gebouwen en personeel)
1.080
1.019
1.031
Vorderingen
1.331
1.094
1.191
Kortlopende schulden
3.250
3.340
3.159
Liquide middelen
3.011
3.255
2.623
Totaal
7.933
8.287
8.106
7.933
8.287
8.106
2006
2007
2008
17.557
17.958
19.389
319
352
421
2.711
2.809
3.149
20.587
21.119
22.959
128
19-
180-
71
225
167
199
206
13-
Verkorte exploitatierekening * ¤ 1.000 Baten
Lasten 2006
2007
2008
19.420
19.640
20.860
Overige overheidsbijdragen
751
646
973
Afschrijvingen
Overige baten
544
814
946
Overige materiële lasten
(Rijks)bijdragen OC&W
Personele lasten
Incidentele lasten Totaal
20.715
8.287
-
22.779
Saldo gewone bedrijfsvoering voor rente Rente Saldo gewone bedrijfsvoering (resultaat)
Rentabiliteit * ¤ 1.000
2006
2007
2008
20.715
21.100
22.779
199
206
13-
0,96%
0,98%
-0,06%
2006
2007
2008
(resultaat gedeeld door baten) Baten volgens exploitatie Saldo gewone bedrijfsvoering Rentabiltieit
Rentabiliteit tussen 1 en 5% is een goede richtlijn; indien reserves en voorzieningen op peil zijn is 0% acceptabel Solvabiliteit * ¤ 1.000 (excl.voorzieningen) 1 Eigen vermogen (excl. voorzieningen)
3.603
3.928
3.916
Totaal passiva
7.933
8.287
8.106
45,42%
47,40%
48,31%
2006
2007
2008
Solvabiliteit
Solvabiliteit boven 40% is een goede richtlijn Solvabiliteit * ¤ 1.000 (excl.voorzieningen) 2
(eigen vermogen (algemene reserve) gedeeld door totaal passiva) Eigen vermogen (incl. voorzieningen)
4.683
4.947
4.947
Totaal passiva
7.933
8.287
8.106
59,03%
59,70%
61,03%
2006
2007
2008
Vlottende activa (vorderingen en liquide middelen)
4.342
4.349
3.814
Kortlopende schulden
3.250
3.340
3.159
1,34
1,30
1,21
Solvabiliteit
Solvabiliteit boven 40% is een goede richtlijn Liquiditeit * ¤ 1.000
(vlottende activa gedeeld door kortlopende schulden)
Liquiditeit
Liquiditeit meer dan 1 is voldoende Weerstandsvermogen * ¤ 1.000 (o.b.v. solidariteitsbeginsel)
2006
2007
2008
(eigen vermogen minus materiële vaste activa gedeeld door (Rijks)bijdragen OCW) Eigen vermogen -/- materiële vaste activa
2.062
2.040
1.674
(Rijks)bijdragen OC&W
19.420
19.640
20.860
Weerstandsvermogen
10,62%
10,39%
8,02%
Personele lasten gedeeld door totale lasten
2006
2007
2008
Personele lasten
17.557
17.958
19.389
Landelijk gemiddelde ligt tussen 5 en 10%
Totale lasten
Materiële lasten gedeeld door totale lasten Materiële lasten Totale lasten
Jaarverslag 2008
20.587
21.119
22.959
85,28%
85,03%
84,45%
2006
2007
2008
3.030
3.161
3.570
20.587
21.119
22.959
14,72%
14,97%
15,55%
9
Personeel Integraal Personeelsbeleid In 2008 stond het personeelsbeleid bij Meerkring hoog op de agenda. Dat was nodig omdat Meerkring op achterstand stond. Een wettelijke regeling zoals de Wet BiO (Beroepen in het Onderwijs) was nog niet goed doordacht en ingevoerd. Helaas hebben we in 2008 slechts een deel van die achterstand in kunnen lopen. Dit heeft meerdere oorzaken. Het ontwikkelen van een goed en gedragen Integraal Personeelsbeleid heeft meer tijd gevergd dan gedacht. De P&O-stafmedewerker heeft Meerkring begin 2008 verlaten en het heeft vervolgens een half jaar geduurd voordat een nieuwe medewerker werd gevonden. Uiteraard is er in de tussenliggende periode een goede vervanging geweest voor de lopende personeelszaken. In 2008 is het Integraal Personeelsbeleid door het bestuur vastgesteld alsmede een bijbehorend plan van aanpak en tijdpad. Beleid op de deelgebieden van mobiliteit, ziekteverzuim, professionele ontwikkeling van medewerkers, functioneren en beoordelen, formatie en taakuren wordt de komende tijd verder uitgewerkt.
Programma Young Professionals, Opleiden in School In 2007 is Meerkring gestart met het ontwikkelen en invoeren van personeelsbeleid voor jonge leerkrachten. De komende jaren zal een groot aantal medewerkers met pensioen gaan. Om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van het onderwijs daar niet onder gaat leiden, is Meerkring er nu al mee bezig om ervoor te zorgen dat goede leerkrachten onze scholen binnenstromen en bij Meerkring blijven werken. Dit programma heet Young Professionals. Nieuwe medewerkers krijgen een gedegen inwerkprogramma op de school aangeboden en er worden op Meerkringniveau introductiemiddagen georganiseerd. Daarnaast worden er voor startende leerkrachten intervisiebijeenkomsten georganiseerd om hen extra te ondersteunen bij de start van hun onderwijsloopbaan. Dit onderdeel van Young Professionals is in 2008 nog niet geheel succesvol verlopen: startende leerkrachten zijn vaak nog zo druk met het inwerken en de werkvoorbereiding zelf, dat zij minder prioriteit geven aan intervisie. Meerkring ziet de betrokkenheid van jonge leerkrachten bij de stichting graag nog verder groeien. Opleiden in School (OiS) is een ander onderdeel van Young Professionals. Dit is een project in samenwerking met de Pabo. Derde- en vierdejaars studenten werken twee jaar lang een aantal dagen op een school voor een eigen groep om zodoende het vak in de praktijk te leren. Op de werkvloer worden zij begeleid door een leerkracht die speciaal voor dit doel is geschoold tot werkplekcoach. In 2008 hebben zeven leerkrachten hun certificaat tot werkplekcoach behaald. In 2007 zijn er vier
OiS-studenten bij Meerkring gekomen, in 2008 waren dat drie studenten. Het is het streven van Meerkring om alle OiS-studenten na de afronding van hun studie als bevoegd groepsleerkracht in dienst te nemen. De ervaringen met OiS zijn positief, hoewel in de praktijk het OiS-traject een zwaar studieprogramma blijkt te zijn en er onder studenten weinig interesse voor OiS is. Deze vorm van werkplekleren en -opleiden zal naar verwachting toch steeds meer ingezet gaan worden. Voor OiS is een goede samenwerking met de Pabo van belang. Meerkring is in 2008 een samenwerkingsconvenant aangegaan met het Instituut Theo Thijssen van de Hogeschool Utrecht.
Ziekteverzuim Het ziekteverzuim van het personeel van Meerkring bedroeg in 2008 6,29%. Ten opzichte van het percentage van 9,11 in 2007 is dit een welkome daling. Begin 2008 heeft Meerkring samen met de directeuren en de GMR een visie op (ziekte)verzuim ontwikkeld. Daarbij hebben alle directeuren, adjuncten en de arbo-arts training ontvangen op het voeren van verzuimgesprekken. Ter ondersteuning van de directeuren is een protocol opgesteld dat in 2008 is gecommuniceerd naar al het personeel. In 2008 is geen gebruik gemaakt van uitzendkrachten; Meerkring maakt al enkele jaren gebruik van de regionale invalpool van de organisatie Partners in Onderwijs. Deze invalpool is enkele jaren geleden gestart als pilot en werd bekostigd door de overheid. Vanwege het gemak van de pool, is de pilot omgezet in een vaste voorziening die door de besturen zelf bekostigd wordt. Het streven van Meerkring is om in 2012 een verzuimpercentage van maximaal 5% te hebben. Met medewerking van alle betrokkenen lijkt dit een haalbaar doel.
Meerkringpersoneel in cijfers In 2008 namen 30 personeelsleden met een vaste of tijdelijke aanstelling afscheid van Meerkring. Vijf van hen gingen met FPU (flexibel pensioen), 21 op eigen verzoek, één wegens arbeidsongeschiktheid, twee wegens ongeschiktheid voor de functie en één wegens onverenigbaarheid van karakters. Op 31 december 2008 had Meerkring 478 personeelsleden op de loonlijst staan voor in totaal 370 voltijdsarbeidsplaatsen; dit is exclusief de korttijdelijke invallers. Bijna tweederde van de BAPO-gerechtigde personeelsleden vroeg daadwerkelijk de BAPO aan. In 2008 mochten De Bieshaar, ‘t Spectrum en De Border een nieuwe directeur verwelkomen.
Leeftijdsopbouw onderverdeeld naar mannen en vrouwen op 31 december 2008 man
vrouw
0-24 jaar
2
24
26
25-34 jaar
15
102
117
35-44 jaar
16
90
106
45-54 jaar
28
108
136
55-59 jaar
22
48
70
60-99 jaar
8
15
23
91
387
478
totaal:
totaal:
Leeftijdsopbouw op basis van voltijdsarbeidsplaats, onderverdeeld naar functiecategorie op 31 december 2008 (adjunct) directeur 0-24 jaar
onderwijzend personeel
totaal:
5,23
15,33
20,55
25-34 jaar
2,70
10,60
84,14
97,44
35-44 jaar
4,82
10,70
59,33
74,85
45-54 jaar
8,70
12,80
78,41
99,91
55-59 jaar
6,20
5,68
45,53
57,41
60-99 jaar
2,00
3,48
14,70
20,18
24,42
48,49
297,44
370,35
totaal:
10
onderwijs ondersteunend personeel
Jaarverslag 2008
Facilitaire zaken Centrale inkoop In 2008 stond de centrale inkoop met hoge prioriteit op de agenda van het stafbureau. Immers, door centraal in te kopen kun je kwantumkortingen bedingen, waardoor kosten bespaard worden. De centrale inkoop van energie voor alle scholen is succesvol geweest en leverde een flinke besparing op. Meerkring heeft in 2008 een planning opgesteld, om de komende jaren gefaseerd via openbare aanbesteding centrale contracten af te sluiten op het gebied van onderhoud, inventaris en apparatuur, schoolbegeleiding en nascholing, leermiddelen, kopiëren, schoonmaak en het administratiekantoor. Meerkring wil zich bij de aanbesteding laten begeleiden door een in deze materie gespecialiseerd inkoopbureau. Meerkring was van plan om meer eenheid aan te brengen in het ICT-beheer en -ondersteuning voor alle scholen en zo mogelijk te centraliseren. Ook op dit punt zou mogelijk een efficiencyslag zijn te maken. De prioriteit van dit punt is echter verlaagd. Er is onvoldoende draagkracht aanwezig om deze kar te trekken. Overigens leidt het niet uitvoeren van dit plan nergens tot problemen. De urgentie om met het ICT-beheer aan de slag te gaan is daarom niet hoog.
convenant in, dat er twee Meerkringbasisscholen in Vathorst komen, ods De Gondelier en obs Atlantis. Daarnaast is er voor Meerkring ruimte voor een zogenaamde samenwerkingsschool, waarbij in één school meerdere schoolbesturen van verschillende zuilen participeren. Dat is met recht een boeiende uitdaging, die op z’n vroegst in 2015 gaat spelen. In Vathorst komt ook ruimte voor de SO-afdeling van de Dr. A. van Voorthuysenschool. Deze Meerkringschool voor zeer moeilijk lerende kinderen barst al enige jaren uit haar voegen. Alle mogelijkheden om deze school te huisvesten zijn door bestuur en gemeente verkend. Samen met de SO-afdeling van de Emmaschool zal de SO-afdeling verhuizen naar gebouw De Veencampus in Vathorst.
Huisvesting scholen Op huisvestingsgebied heeft het stafbureau van Meerkring twee grote stappen kunnen zetten: het vaststellen van de al eerder genoemde notitie Capaciteit in Balans, wat voor Meerkring als integraal huisvestingsplan de basis legt voor investeringen in de scholen. Daarnaast is er grote vooruitgang geboekt in de onderwijshuisvestingssituatie in nieuwbouwwijk Vathorst. In samenwerking met de gemeente en andere schoolbesturen is het convenant ‘Huisvesting Vathorst’ ondertekend. In dit convenant is vastgelegd hoeveel scholen er voor ieder bestuur in Vathorst zullen worden gebouwd en waar in de wijk die worden geplaatst. De onderwijssituatie in Vathorst is ingewikkeld doordat de wijk zo groot gaat worden en de bouwplannen de afgelopen jaren regelmatig zijn gewijzigd. Met het vaststellen van het convenant is er duidelijkheid gekomen en kunnen schoolbesturen verder werken aan de ontwikkeling van het onderwijs. Voor Meerkring houdt het
Jaarverslag 2008
11
Lijst begrippen en afkortingen GMR Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad; elke school van Meerkring vaardigt één vertegenwoordiger van zijn eigen Medezeggenschapsraad af naar de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad. ABC-scholen Amersfoortse Brede Combinatiescholen; de Amersfoortse variant van de brede school. In een brede school werkt de school samen met tal van andere organisaties, zoals bv. BSO, kinderdagverblijf, peuterspeelzaal, speel-o-theek, maatschappelijk werk, consultatiebureau. ib’er Intern begeleider; leerkracht die binnen de school als speciale taak heeft om de leerlingzorg te coördineren en bewaken. IPB Integraal personeelsbeleid Lumpsumfinanciering Wijze van financieren waarbij een budget zonder nadere specificatie ter beschikking wordt gesteld voor de realisatie van een nader beschreven doelstelling. BAPO Bevordering Arbeidsparticipatie Ouderen; wettelijke maatregel waarbij ouder onderwijspersoneel tegen geringe kosten minder kan werken en zodoende het werk beter vol kan houden. NIS Nieuw Interzuilair Samenwerkingsverband (organisatie in het kader van Weer Samen Naar School) obs openbare basisschool ods openbare daltonschool OiS Opleiden in School; een opleidingstraject waarbij ouderejaars PABO-studenten in de praktijk worden opgeleid. REC-3 Regionaal Expertise Centrum voor zeer moeilijk lerende kinderen. VOS/ABB Werkgeversvereniging van openbare en algemeen toegankelijke scholen; Meerkring is hierbij aangesloten. SO Speciaal Onderwijs; onderwijs aan zeer moeilijk lerende kinderen, binnen Meerkring wordt dit onderwijs gegeven aan de Dr. A. van Voorthuysenschool. SBO Speciaal Basisonderwijs; onderwijs aan moeilijk lerende kinderen, binnen Meerkring wordt dit onderwijs gegeven aan de Dr. M. van der Hoeveschool. TSO Tussenschoolse opvang; de opvang van leerlingen in de middagpauze. BSO Buitenschoolse Opvang; de opvang van leerlingen voor en na schooltijd.
12
Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van Stichting Meerkring, Openbaar Primair Onderwijs Amersfoort en bijlage bij InForMeer nr. 4 2008/2009 Redactie Willem Kuijpers Else Rietveld Productie UnIK Ontwerp/lay-out UnIK Pluimers Mediaservice Fotografie Christiaan Bruijn Drukwerk Drukkerij Robine Redactieadres Hogeweg 31a 3814 CC AMERSFOORT Telefoon (033) 479 98 17 Fax (033) 479 90 83 E-mail
[email protected] Web www.meerkring.nl
Jaarverslag 2008
