Jaarverslag
2015 “een sprong in het diepe”
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
1.
Vooraf .......................................................................................................... 3
2. Algemene informatie .................................................................................... 3 2.1 Missie ......................................................................................................... 3 2.2 Visie ........................................................................................................... 4 2.3 Kernactiviteiten ............................................................................................ 4 2.4 Juridische structuur ...................................................................................... 4 2.5 Interne organisatie ....................................................................................... 5 2.6 Aangesloten zorgboerderijen.......................................................................... 6 3. Strategie en het gevoerde beleid .................................................................. 6 3.1 Vooraf......................................................................................................... 6 3.2 De start ...................................................................................................... 7 3.3 Communicatie ............................................................................................. 8 3.3.1 Zorgboerderijen ...................................................................................... 8 3.3.2 Gemeenten ............................................................................................ 8 3.3.3 Zorgkantoren .......................................................................................... 8 4. Financiële informatie .................................................................................... 8 4.1 Groei zorgvolume en liquiditeit ....................................................................... 8 4.2 Afdracht zorgboerderijen ............................................................................... 9 4.3 Administratieve processen ............................................................................. 9 4.4 Werkzaamheden accountant .........................................................................10 4.5 Cijfers 2015 ................................................................................................11 4.5.1 Behaalde omzet en resultaten .................................................................11 4.5.2 Financiële positie ...................................................................................11 4.5.3 Kasstromen en financieringsbehoefte .......................................................12 5.
Voornaamste risico’s en onzekerheden ...................................................... 12
6. Kwaliteit ..................................................................................................... 13 6.1 Algemeen ...................................................................................................13 6.2 ISO certificering SZZ ...................................................................................13 6.3 Kwaliteitscertificering zorgboerderij ...............................................................13 6.4 Interne audits op de zorgboerderij .................................................................14 6.5 Klachten.....................................................................................................14 6.6 Cliëntenpanel ..............................................................................................15 6.7 Ledentevredenheid ......................................................................................16 7. Bestuur en Toezicht .................................................................................... 17 7.1 Raad van Bestuur ........................................................................................17 7.2 Raad van Toezicht .......................................................................................17 7.2.1 Nevenfuncties .......................................................................................17 8.
Innovatie en ontwikkeling .......................................................................... 18
9.
Afsluitend ................................................................................................... 19
Bijlage 1: zorgboerderijen in 2015 ................................................................... 20
2
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
1. Vooraf Na een intensief jaar om te komen tot contractering met onze nieuwe opdrachtgevers was het zover. 2015 kondigde zich aan en de transitie in de zorg was een feit. De decentralisatie van de zorg leidde tot nieuwe opdrachtgevers, netwerken en zorgvormen. Op 1 januari 2015 was echter nog veel onduidelijk en was het afwachten welke impact de systeemwijziging in de zorg zou hebben op cliënten, gemeenten en vooral op onze directe samenwerkingspartners, de zorgboerderijen. Ondanks alle voorbereidingen toch een “sprong in het diepe”! We kijken terug op een jaar vol uitdagingen en spannende momenten. We kijken ook terug met een zekere mate van trots op de wijze waarop de zorgboerderijen met SZZ deze “sprong in het diepe” hebben gemaakt. Met dit jaarverslag nodigen we u uit om samen met ons terug te blikken.
2. Algemene informatie 2.1 Missie Dé professionele zorgboerenorganisatie onder de grote rivieren die haar leden ondersteunt om het ondernemen en leven op en rond de boerderij hand in hand te laten gaan met het bieden van kwalitatief hoogwaardige en innovatieve zorg voor een zo breed mogelijke doelgroep.
3
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
2.2 Visie
Continue bouwen aan een solide en professionele organisatie. Enerzijds door een selectief toelatingsbeleid en een coöperatief gedachtegoed en anderzijds door de ondernemersgeest en kennis binnen de organisatie te gebruiken om kansen in de markt te benutten. Ondersteunen van leden in het bieden van hoogwaardige zorg in de groene ruimte waarbij het welzijn van de cliënt centraal staat en de medezeggenschap van cliënten optimaal is georganiseerd. Een doeltreffende invulling geven aan deskundigheidsbevordering en samenwerking in de breedste zin des woords, afgestemd op de wensen, eisen en behoeften van de leden. Het positioneren en op de kaart zetten van de stichting en haar leden bij relevante stakeholders met als doel jaarlijks productieafspraken te kunnen maken (Wlz, Wmo en Jeugdwet) die optimaal aansluiten bij de productiecapaciteit van haar leden en de best passende match te realiseren tussen (potentiële) cliënt en zorgboerderij. Verrichten van alle relevante aan Zorg in Natura gerelateerde activiteiten op het gebied van inkoop, declaratie, verantwoording en registratie ten behoeve van de aangesloten zorgboerderijen.
2.3 Kernactiviteiten
Zorginkoop en contractbeheer Wlz, Jeugdwet en Wmo Zorgadministratie en contractverantwoording Kwaliteitstoetsing en -borging Innovatie en ontwikkeling van nieuwe arrangementen Belangenbehartiging, samenwerking en netwerken op regionaal niveau Advies en ondersteuning zorgboerderijen
2.4 Juridische structuur SZZ is een samenwerkingsverband van zorgboerderijen in de provincies Noord-Brabant, Zeeland, Limburg, Zuid-Holland en Gelderland. Als juridische entiteit is gekozen voor een stichtingsvorm met een meerhoofdige Raad van Toezicht en een meerhoofdige Raad van Bestuur. Alle aangesloten zorgboerderijen nemen zitting in de Stichtingsraad.
4
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
2.5 Interne organisatie SZZ huurt haar medewerkers extern in om de kernactiviteiten naast de bestuursleden correct en zorgvuldig uit te laten voeren. Hierdoor ontstaat voldoende flexibiliteit om adequaat op interne en externe ontwikkelingen te kunnen reageren. Gezien alle ontwikkelingen in het veld geen overbodige luxe. De ontwikkelingen gingen snel. Een enorme administratieve lastenverzwaring deed zijn intrede waardoor de inhuur van enkel externe medewerkers een te grote financiële weerslag zou hebben gehad op de personeelskosten. Door alle externe ontwikkelingen en onzekerheden was het van belang om expertise, en de continuïteit daarvan, binnen de organisatie te borgen. Daarom zijn halverwege 2015 voorbereidingen getroffen voor de ontwikkeling van personeelsbeleid en te gaan starten met eigen medewerkers. De genoemde voorbereidingen dienden er toe te leiden dat hiermee per 1 januari 2016 gestart kon worden. Vooruitlopend hierop is de voorzitter van de Raad van Bestuur per 1 oktober 2015 in dienst getreden van SZZ. SZZ voert de CAO gehandicaptenzorg. De aanstelling en bezoldiging van de Raad van Bestuur heeft plaatsgevonden conform de WNT.
5
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
2.6 Aangesloten zorgboerderijen Met de veranderingen in het zorglandschap veranderde ook de samenwerking met de zorgboerderijen. Zorgboerderijen die hadden gekozen om zelfstandig aan te besteden bij gemeenten konden in 2015 contractueel niet meer aangesloten zijn. Immers, SZZ is primair een inkooporganisatie voor Zorg in Natura die vanuit een coöperatief gedachtengoed samenwerkt met de bij haar aangesloten zorgboerderijen. Zorgboerderijen die zelfstandig aanbesteden dragen enerzijds niet bij aan dat coöperatieve gedachtengoed en anderzijds resulteert dit in onduidelijkheid bij gemeenten. Het moet immers wel duidelijk zijn voor welke zorgboerderijen SZZ verantwoordelijk is op basis van de zorgcontracten en welke zorgboerderijen SZZ vertegenwoordigt in de gemeentelijke netwerken. Om die reden heeft SZZ afscheid moeten nemen van een aantal zorgboerderijen. Tegelijkertijd zijn in 2015 nieuwe zorgboerderijen toegetreden. In totaal hebben 112 zorgboerderijen samen gewerkt met SZZ en daarmee zorg geleverd voor de Wlz, Wmo, Jeugdwet en/of Beschermd Wonen (zie bijlage 1) SZZ levert geen zorg via PGBfinanciering.
Aangesloten bij SZZ Wlz in Limburg Onderaanneming
99 zorgboerderijen 10 zorgboerderijen 3 zorgboerderijen
Eind 2015 waren 1400 cliënten via SZZ in zorg. Het zorgaanbod op de zorgboerderijen van SZZ bestaat primair uit dagbesteding, individuele begeleiding en logeren. Diverse zorgboerderijen bieden daarnaast verblijfsmogelijkheden aan en behoort op een aantal locaties dagbehandeling tot de mogelijkheden. Gemiddeld genomen bestaat de omzet van een zorgboerderij voor 53% uit zorg dat via SZZ wordt geleverd. Het resterende deel van de omzet wordt in eigen beheer door de zorgboerderij gerealiseerd middels PGB financiering of onderaannemerschap bij regionale zorgaanbieders.
3. Strategie en het gevoerde beleid 3.1 Vooraf Daar waar 2014 zich vooral kenmerkte als een periode vol aanbestedingen en contractering, laat 2015 zich vooral kenmerken als een ontdekkingstocht in de uitvoering van de nieuwe contracten. De transitie in het sociaal domein is niet zonder slag of stoot verlopen. Op diverse fronten heeft de overgang van oud naar nieuw een stevige impact gehad op de organisatie van SZZ en de samenwerking met de zorgboerderijen.
6
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
SZZ had zich ten doel gesteld om in het gehele werkgebied met alle gemeenten contracten af te sluiten om zodoende de aangesloten zorgboerderijen te blijven ondersteunen in hun ondernemerschap. Naast de lopende contracten met de zorgkantoren van CZ en VGZ betekende dit een uitbreiding met 102 gemeenten als opdrachtgever. Een uitdaging van allure. In 2015 heeft SZZ met 96 gemeenten contracten afgesloten.
3.2 De start De omzetting van de oude AWBZ producten naar de nieuwe Wmo en Jw producten was diffuus en arbeidsintensief. Deels omdat voor nieuwe cliënten veelal de nieuw gedefinieerde zorgproducten werden gehanteerd en deels omdat in het kader van overgangsrecht de oude productcodes werden gehanteerd. Beschermd wonen werd in een aantal gemeenten via een subsidieregeling gefinancierd. Daardoor kon het voorkomen dat binnen een gemeente 5 verschillende declaratiestromen werden gehanteerd. Het verantwoorden en declareren van de zorg heeft een stevige stap terug gezet in de tijd. Van een volledig geautomatiseerd systeem ten tijde van de AWBZ naar zorglevering met een diversiteit aan portalen, excelformats, financieringsvormen, naamgevingen, zorgvormen en productcodes. Al met al heeft dit een stevig beslag gehad op de administratieve inzet binnen de organisatie en voor de uitvoering van het contractmanagement. Het uitgangspunt van gemeenten “we gaan het makkelijker maken” is op bovenregionaal niveau niet gerealiseerd.
7
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
3.3 Communicatie Gelijk met de toename aan diversiteit is ook de communicatie en zijn de daaraan gerelateerde activiteiten toegenomen.
3.3.1 Zorgboerderijen Veel zorgboerderijen leveren zorg aan verschillende gemeenten/regio’s. Hierdoor zagen zij zich geconfronteerd met diverse zorgvormen zoals gedefinieerd binnen de nieuwe overeenkomsten. Het was dan ook belangrijk om alle ondernemers tijdig te informeren en daar waar nodig te adviseren. Daarbij is niet alleen de aandacht uitgegaan naar contractduiding maar ook welke consequenties de wijzigingen hadden op hun bedrijfsvoering. Naast de individuele adviesgesprekken heeft SZZ in 2015 hiertoe 11 nieuwsbrieven uitgebracht en zijn 31 regionale bijeenkomsten georganiseerd.
3.3.2 Gemeenten Daar waar veel gemeenten laagdrempelig in het contact waren, goed bereikbaar en op alle fronten mee wilden denken waren er ook gemeenten die letterlijk niet bereikbaar waren. In verschillende regio’s was het beleid dat medewerkers van de inkooporganisaties niet rechtstreeks benaderbaar waren, enkel via de mail. Dat heeft het effectief en snel afhandelen van vragen niet bevorderd. Uiteindelijk is met alle gemeenten een goede werkrelatie opgebouwd. Daarvoor is geïnvesteerd in netwerkontwikkeling, fysieke overlegtafels en deelname aan werkgroepen en pilots. Daarnaast is SZZ samen met de zorgboerderijen prominent aanwezig geweest op de vele informatiemarkten. In de loop van 2015 kwam de toegang via sociale wijkteams, generalisten of andere toegangsmedewerkers pas goed tot stand. Een gevolg hiervan was dat er veel vragen werden gesteld over de zorgmogelijkheden op zorgboerderijen, maar evenzo advies om te komen tot passende productcodes in beschikkingen/indicaties.
3.3.3 Zorgkantoren Begin 2015 bleek dat meer cliënten van de Wlz gebruik maakten dan vooraf geprognosticeerd. Desondanks gaf de relatie met de zorgkantoren rust. De verantwoordingsafspraken waren helder en werden ondersteund door de automatisering. Daarnaast was het contact met de inkopers laagdrempelig, was er grote betrokkenheid bij de ontwikkelingen in het sociaal domein en werd er rekening gehouden met de impact van diezelfde ontwikkelingen.
4. Financiële informatie 4.1 Groei zorgvolume en liquiditeit SZZ zag zich in 2015 geconfronteerd met een liquiditeitsproblematiek. Hierdoor waren we onvoldoende in staat om de zorgboerderijen tijdig en volledig uit te betalen.
8
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
Dit bracht een afbreukrisico met zich mee. De zorgboerderijen vertrouwen er op dat de zorg die via SZZ wordt geleverd ook wordt vergoed. Immers, SZZ is een betrouwbare partner. De oorzaak van deze liquiditeitsproblematiek had een aantal redenen.
Zorgdeclaraties werden conform overeenkomst ingediend. Het lukte diverse gemeenten niet om het uitbetalingsproces tijdig op te starten. In een aantal gemeenten vond dit pas na 4 tot 6 maanden plaats. Betalingsprocessen werden complexer. De interne verwerking duurde langer en vervolgens hadden gemeenten een langere tijd nodig om over te gaan tot uitbetaling. In de regio’s Noordoost Brabant (Jeugd) en de Meierij (Wmo) is gewerkt met een lumpsumsystematiek. De gegunde lumpsumafspraak sloot niet aan op het aantal cliënten die al in zorg waren (zorgcontinuïteit) waardoor slechts 50% van de geleverde zorg in deze regio’s werd vergoed. Ten tijde van dit verslag is nog niet helder of dit wordt gecompenseerd. Geheel tegen alle prognoses in bleken begin van het jaar twee maal zoveel cliënten een beroep te doen op de Wlz. De bevoorschotting van de zorgkantoren was hierop niet afgestemd. Ten tijde van dit verslag heeft de budgetafspraak nog geen aansluiting gevonden met de realisatie. Derhalve zal de nadeclaratie belangrijk zijn.
Naar aanleiding van het voorgaande moet opgemerkt worden dat in veel gemeenten de processen tijdig en accuraat waren. Het aantal gemeenten waarbij dat niet was, was simpelweg te groot. De liquiditeit is zodoende het gehele jaar onder druk blijven staan. In februari 2016 was de liquiditeit voldoende op orde om de ondernemers conform de contracten en geleverde zorg volledig uit te betalen over 2015. SZZ heeft hiervoor het eigen resultaat ingezet omdat ten tijde van dit verslag, er nog steeds sprake is van openstaande facturen.
4.2 Afdracht zorgboerderijen Zorgboerderijen die zorg leveren via SZZ betalen daarover een percentuele afdracht. Afgelopen jaren is het afdrachtpercentage steeds naar beneden bijgesteld. Voor 2015 was het afdrachtpercentage vastgesteld op 10,5 %. Gezien de resultaten over 2015 is voor 2016 de afdracht vastgesteld op 10%. Naar verwachting zal dit lopende het nieuwe jaar verder naar beneden kunnen worden bijgesteld.
4.3 Administratieve processen De diversiteit in contractafspraken heeft een grote druk gelegd op de ICT ondersteuning voor wat betreft de zorgadministratie en de verantwoording. De applicatie voor onze zorgadministratie bleek onvoldoende in staat om de diverse contractvormen volledig geautomatiseerd te verwerken zoals dit voorheen wel het geval was. Het betekende veelal een stevige handmatige bewerking van de gegevens om aan de verantwoording conform de diverse gemeenteprotocollen te kunnen voldoen.
9
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
Daarnaast moest ook het maandelijkse overzicht wat iedere zorgboerderij ontvangt adequaat en correct zijn. Het administratief invoeren van nieuwe cliënten was geen vanzelfsprekendheid meer en vergde veel afstemming met gemeenten omdat niet altijd duidelijk werd uit de indicaties/beschikkingen welke zorg door de gemeenten werd geïndiceerd/beschikt. In 2015 was het berichtenverkeer nog niet volledig op orde. Hierdoor verliep het proces van “aanvang zorg” tot de verantwoording daarvan in alle gemeenten divers en niet soepel. Er werd een groot beroep gedaan op het kennisniveau van de medewerkers van ons Zorgloket. Zij waren degene die van alle contracten en afspraken op gemeentelijk niveau op de hoogte moesten zijn. Gezien de resultaten uit de ledentevredenheid 2016 zijn zij hier uitstekend in geslaagd.
4.4 Werkzaamheden accountant Daar waar voorheen de verantwoording aan de zorgkantoren met dezelfde accountantscontrole kon worden gerealiseerd, was vastgesteld dat elke gemeente separaat een productieverantwoording (Wmo en Jw) diende te ontvangen. Uiteindelijk heeft de VNG hiertoe een landelijk controleprotocol (IZA) vastgesteld. Er waren echter gemeenten die al een eigen controleprotocol hadden ontwikkeld. SZZ heeft alle gemeenten met een afwijkend protocol geïnformeerd dat SZZ het landelijke IZA protocol (conform advies VNG) zou volgen. Door vast te houden aan de richtlijnen van de VNG, een goede afstemming en samenwerking met de accountant hebben alle gemeenten tijdig en correct de verantwoording over 2015 ontvangen. Ondanks dat we positief op dit proces terugkijken heeft het wel een stevige investering in tijd en geld met zich meegebracht, zeker afgezet tegen 2014.
10
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
4.5 Cijfers 2015 4.5.1 Behaalde omzet en resultaten In de navolgende paragrafen zijn onderdelen van de jaarrekening opgenomen. De volledige jaarrekening is beschikbaar via www.jaarverslagenzorg.nl 2014
2015
%
€
%
€ Opbrengsten
8.245.397
100,0
4.807.567
100,0
Inkoopwaarde
-7.338.227
-89,0
-4.227.166
-87,9
907.170
11,0
580.401
12,1
42.295
0,5
73.210
1,5
Brutomarge
949.465
11,5
653.611
13,6
Lonen, salarissen en vergoedingen
180.537
2,2
207.072
4,3
4.858
0,2
Brutoresultaat Overige bedrijfsopbrengsten
Sociale lasten en pensioenlasten
494.163
6,0
390.116
8,1
Huisvestingskosten
7.000
0,1
7.000
0,1
Verkoopkosten
2.357
3.736
0,1
Autokosten
3.975
Overige personeelkosten
Kantoorkosten
28.843
0,3
22.408
0,5
Algemene kosten
23.049
0,3
41.744
0,9
Som der lasten
744.782
9,0
672.076
14,0
Bedrijfsresultaat
204.683
2,5
-18.465
Financiele baten en lasten Netto resultaat
3.975
1.455 206.138
-14.490
2,5
4.5.2 Financiële positie 31-12-2015
31-12-2014
€
€
Op korte termijn beschikbaar Vorderingen Liquide middelen
Kortlopende schulden Liquiditeitssaldo = werkkapitaal
1.851.840
151.556
314.438
1.054.425
2.166.278
1.205.981
-1.691.054
-954.464
475.224
251.517
475.224
251.517
457.655
251.517
Vastgelegd op lange termijn Gefinancierd met op lange termijn middelen Financiering Eigen vermogen Voorzieningen
17.569 475.224
11
251.517
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
4.5.3 Kasstromen en financieringsbehoefte 2015 €
2014 €
€
€
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat
204.683
Aanpassing voor vrijval voorzieningen
-18.465
17.569
Veranderingen in werkkapitaal Debiteuren Overige vorderingen Kortlopende schulden
-1.749.965
31.582
49.681
-12.470
736.590
436.628 -963.694
455.740
-741.442
437.740
1.455
3.975
Kasstroom uit operationele activiteiten
-739.987
441.250
Mutatie geldmiddelen
-739.987
441.250
1.054.425
613.175
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest
Verloop mutatie geldmiddelen Stand per begin boekjaar Mutaties in boekjaar
-739.987
441.250
Stand einde boekjaar
314.438
1.054.425
5.
Voornaamste risico’s en onzekerheden
Het huidige sociale domein blijft in beweging, ook de komende jaren nog. Gemeenten ontwikkelen nieuw beleid, maken andere keuzes, participeren in nieuwe regionale samenwerkingsverbanden of verlaten deze juist weer. Soms zijn deze keuzes het resultaat van zorgvuldige communicatie met zorgaanbieders in het veld, soms zijn deze keuzes het resultaat van politieke dadendrang. In een aantal gemeenten wordt nu nagedacht om de maatwerkvoorziening dagbesteding door te schuiven naar het voorliggende veld. Hierdoor is er sprake van vrij toegankelijke zorg die middels een gemeentelijke subsidiesystematiek wordt gefinancierd. De onderbouwing voor deze keuzes vindt veelal haar oorsprong in financiële overwegingen. De vraag blijft echter wel of daarmee voldoende recht gedaan wordt aan de kwetsbaarheid van een grote groep cliënten. In de relatie met de gemeenten blijft de liquiditeitspositie van SZZ en de progressief gegroeide administratieve last een risico. Het proces is vele malen meer arbeidsintensief waardoor stevig is geïnvesteerd in mensen en systemen. Deze investering hebben we kunnen financieren dankzij volumegroei van de zorg. Gezien echter de continuerende opdracht van gemeenten om verder te bezuinigen is het zaak om de processen (lean en mean) verder te finetunen. Op deze wijze kan de backoffice (Zorgloket) en de frontoffice (regio-coördinatoren) efficiënt, effectief en daadkrachtig blijven opereren en kan SZZ een verdere duurzame ontwikkeling doormaken. Dit is nodig omdat de genoemde gemeentelijke uitdagingen een weerslag hebben op de perceptie van onze ondernemers (afbreukrisico) over de meerwaarde van SZZ. 12
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
6.
Kwaliteit
6.1 Algemeen Kwaliteit is een relatief begrip en binnen de zorg vaak onderwerp van discussie. Binnen de contractering van de Wlz, Wmo en Jeugdwet heeft kwaliteit een prominente rol. Desondanks zijn de eisen gesteld aan zorgaanbieders vanuit gemeenten divers. Enerzijds zijn er gemeenten die weinig eisen stellen aan kwaliteitszorg. Anderzijds zijn er gemeenten die een adequate visie hebben ontwikkeld omtrent kwaliteit van zorg. SZZ is van mening dat juist een kleinschalige zorgaanbieder zich kan onderscheiden in het zichtbaar maken van zijn of haar kwaliteitsaanbod. Aangezien SZZ contracthouder is en daarmee aansprakelijk en verantwoordelijk voor de kwaliteit van zorg, wordt het kwaliteitsmanagement binnen de eigen organisatie en op de aangesloten zorgboerderijen zeer serieus genomen.
6.2 ISO certificering SZZ In 2015 heeft SZZ haar ISO certificering wederom gehaald. Gezien de toename aan opdrachtgevers is het meer dan ooit van belang dat er wederzijds vertrouwen is in de relatie tussen opdrachtgeverschap en opdrachtnemerschap. SZZ werkt transparant en voorspelbaar waarin alle interne processen op orde en toetsbaar zijn. Daarnaast dient SZZ een betrouwbare samenwerkingspartner voor zorgboerderijen te zijn. Het extern laten toetsen van en inzicht geven in alle processen en interne werkzaamheden draagt bij aan dit vertrouwen.
6.3 Kwaliteitscertificering zorgboerderij Alle zorgboerderijen die deelnemen aan SZZ zijn in het bezit van een kwaliteitssysteem of daar aantoonbaar mee bezig. Dit is een verplichting om toe te kunnen treden tot het samenwerkingsverband. De zorgboerderijen kunnen een keuze maken uit een drietal verschillende kwaliteitssystemen, te weten:
HKZ ISO voor Zorg en Welzijn FLZ “Kwaliteit laat je zien”
De overgrote meerderheid heeft gekozen voor het kwaliteitssysteem van de Federatie Landbouw & Zorg; “Kwaliteit laat je zien”. Dit op de HKZ gebaseerd kwaliteitsmanagementsysteem richt zich naast alle zorgaspecten ook op andere zorgboerderij-specifieke aspecten. Zo is onder andere diergezondheid (zoönose) geborgd. Enkele zorgboerderijen voeren de kwaliteitsmanagementsystemen van ISO of HKZ. Wat alle zorgboerderijen gemeen hebben is dat zij eigenstandig hun kwaliteitsmanagementsysteem voeren. Hiermee wordt niet meegelift op de ISO van SZZ zelf, maar behalen alle zorgboerderijen zelfstandig hun keurmerk. Daarmee laten zij zien in staat te zijn alle interne (zorg)processen en protocollen kwalitatief te beheersen en professioneel te kunnen organiseren.
13
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
6.4 Interne audits op de zorgboerderij SZZ voert periodieke audits uit bij haar zorgboerderijen. Deze audits beslaan het gehele spectrum van dossiervoering, zorgplannen en evaluaties. Daarnaast vindt er een toetsing plaats op de rechtmatigheid van zorg. Van deze audits wordt verslaglegging opgemaakt waarin aangeven wordt welke verbeterpunten eventueel worden gesignaleerd. Indien wenselijk vindt er een follow-up plaats naar gelang de aangegeven verbeterpunten dit wenselijk maken. In 2015 zijn 8 zorgboerderijen ge-audit. Voor 2016 staan 12 audits gepland. Het aantal audits dient mettertijd toe te nemen zodat bij elke zorgboerderij iedere 3 jaar een audit uitgevoerd wordt. Tevens hebben deze audits een prominente rol bij de accountantscontrole.
6.5 Klachten Alle zorgboerderijen zijn aangesloten bij de Federatie Landbouw en Zorg. Via de Federatie heeft SZZ toegang tot een onafhankelijke klachtencommissie. Het klachten reglement is gepubliceerd op de website. In 2015 zijn een tweetal klachten bij SZZ binnen gekomen. Beide klachten gingen primair over bejegening en zijn middels bemiddeling afgehandeld. Daarbij dient opgemerkt te worden dat een van de klachten betrekking had op een zorgboerderij die ten tijde van de klachtbehandeling niet meer bij SZZ was aangesloten. 14
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
Cliënten kunnen zich bij eventuele klachten laten ondersteunen door het bestuur of de onafhankelijke cliëntvertrouwenspersoon. In beide gevallen heeft de bestuurder de klachtbemiddeling gevoerd.
6.6 Cliëntenpanel SZZ hecht veel waarde aan de inbreng van haar cliënten en hun sociale netwerk. Niet alleen vanuit de overtuiging dat hulpverlening een proces is waarin samenwerking met de cliënt, bij voorkeur in een groene omgeving, leidt tot welzijn en gezondheid, maar ook omdat het een recht is van iedere cliënt om inspraak te hebben bij alle zaken die henzelf betreffen. Alle aangesloten zorgboerderijen zijn in het bezit van een relevant keurmerk of daar mee bezig. Binnen deze keurmerken is de medezeggenschap en participatie van cliënten geregeld en daarmee op locatieniveau geborgd. SZZ is verantwoordelijk voor het instellen van een Centrale Cliënten Raad (CCR) conform de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen. De medezeggenschap van cliënten zal in eerste plaats herkenbaar gestalte moeten krijgen in de individuele hulpverleningsrelatie, dat wil zeggen op de zorgboerderij. Maar wanneer het niet meer om individuele maar om gemeenschappelijke belangen van cliënten gaat is de CCR, binnen SZZ vormgegeven als Cliëntenpanel, het belangrijkste middel om medezeggenschap op het niveau van de stichting gestalte te geven. De leden van het Cliëntenpanel worden middels een enquête bevraagd op een scala aan relevante onderwerpen. Deze onderwerpen en de vraagstelling worden tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur vastgesteld. Een deel van deze vraagstelling is direct gelinkt met de zelfanalyse zorgorganisatie als onderdeel van de inkoop Wlz 2016. Daarnaast wordt een lid van het Cliëntenpanel in de gelegenheid gesteld om thema’s, onderwerpen voor te dragen, evenals te adviseren over nieuwe beleidsontwikkelingen alsmede de uitwerking daarvan op cliëntniveau. In de laatste uitvraag van 2015 lag de nadruk op het kwaliteitsthema “de basis versterken”. De doelstelling die de zorgkantoren hierbij hebben gesteld luidt als volgt: “De cliënt kan erop vertrouwen dat de zorg die geboden wordt van kwalitatief goed niveau is en voldoet aan de laatste inzichten in het veld”. Voordat cliënten zich een mening kunnen vormen over het vertrouwen in kwaliteit dient duidelijk te zijn wanneer voor een cliënt de zorg van “kwalitatief goed niveau” is. Kwaliteitsdenken is een onderdeel wat meer en meer verankerd raakt op de zorgboerderij. Daarbij is nog wel een proces gaande of kwaliteitsdenken qua beleving een verplichtend karakter heeft voor de zorgboerderij of dat dit meer een vanzelfsprekendheid is. De resultaten van deze uitvraag vindt u hier.
15
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
6.7 Ledentevredenheid SZZ hecht waarde aan tevreden en loyale zorgboerderijen. Immers het bestaansrecht van SZZ komt voort uit het gegeven dat zorgboerderijen zich ondersteund voelen, zich goed vertegenwoordigd zien en een adequate afstemming wordt verzorgd tussen alle stakeholders binnen de Wlz, Wmo en Jeugdwet. SZZ is trots op de samenwerking met de zorgboerderijen. De kwaliteit van deze samenwerking is van cruciaal belang voor het succesvol functioneren van SZZ. De mening van de zorgboerderij over onze dienstverlening is dan ook belangrijk, des te meer gezien het onstuimige transitiejaar. Begin 2016 heeft SZZ de samenwerking geëvalueerd wat tevens een beeld gaf hoe de zorgboerderijen 2015 hebben ervaren. De evaluatie heeft in enquêtevorm plaats gevonden met een respons van 75%. De zorgboerderijen hebben vragen gekregen over een scala aan onderwerpen zoals: parate kennis binnen de organisatie, visie op beleid, bejegening en tempo van afhandeling, informatievoorziening. Uit de beantwoording van de vragen kwam een positief beeld naar voren. Voor de algehele dienstverlening krijgt SZZ van de zorgboerderijen een 8. Naar aanleiding van de resultaten zijn diverse verbeteracties vastgesteld om de dienstverlening verder te verbeteren. Het rapport ledentevredenheid 2016 vindt u hier.
16
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
7.
Bestuur en Toezicht
7.1 Raad van Bestuur Samenstelling Raad van Bestuur 2015 MMA van Valkenburg Voorzitter MC Nederhof Lid (afgetreden 1-7-2015) JC van Gaalen Lid (afgetreden 1-4-2015) In de loop van het jaar is de samenstelling van de Raad van Bestuur gewijzigd. Statutair gezien bestaat de Raad van Bestuur uit een voorzitter en twee leden. Daar waar de voorzitter altijd extern geworven is komen de leden van de Raad van Bestuur uit de eigen gelederen, namelijk van de Stichtingsraad. De Stichtingsraad bestaat uit alle aangesloten zorgboerderijen. Hiermee werd echter niet tegemoet gekomen aan de Zorgbrede Governance Code. Immers de bestuursleden die zelf een zorgboerderij exploiteren kunnen feitelijk niet de organisatie besturen waarmee zij zelf een overeenkomst hebben afgesloten. Om elke schijn van belangenverstrengeling te voorkomen zijn, na raadpleging van de Stichtingsraad, medio juni 2015 de statuten aangepast waarmee de rol van bestuurder niet meer ingevuld kan worden door een aangesloten zorgboerderij. SZZ werkt sindsdien met een eenhoofdige Raad van Bestuur. In verband met deze eisen is de heer Nederhof, in verband met zijn betrokkenheid bij een zorgboerderij, afgetreden als bestuurder. Hij blijft werkzaam als adviseur van het bestuur. Daarnaast is in verband met toenemende werkzaamheden in de privésfeer de heer Van Gaalen afgetreden als bestuurder. In verband met de wijzigingen binnen de organisatie is er voor gekozen geen vervanger te benoemen.
7.2 Raad van Toezicht Samenstelling Raad van Toezicht 2015 dhr. EA Debbaut dhr. drs FW Witkam dhr. RCM Eggenhuizen mevr. EC Huijbregtse dhr. H van Regenmortel
Voorzitter (afgetreden per 1-6-2015) Voorzitter (benoemd per 1-6-2015) Vice-voorzitter Vice-voorzitter (benoemd per 1-6-2015) Lid Lid Lid
7.2.1 Nevenfuncties dhr. EA Debbaut
Bestuurslid van de stedenband Goes–Panevezys (Litouwen) Bestuurslid van de stichting Vrienden van Cliënten van Emergis Vrijwilliger (coördinator kaartverkoop) bij Muziektheater Zeeland
17
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
dhr. FW Witkam
Penningmeester bestuur Landelijk Contact Gemeentelijk Welzijn (LCGW) Voorzitter LCGW regio Zuid Nederland Bestuurslid stichting Odensehuis Walcheren Lid Raad van Advies Zorgkantoor Zeeland
mevr. EC Huijbregtse
Voorzitter College van Kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente Middelburg Voorzitter College van Kerkrentmeester van de Oostkerkgemeente Lid van de Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Middelburg Lid Kerkenraad Oostkerkgemeente Voorzitter Stichting Vrienden van Pitteperk Voorzitter Participatieraad Pitteperk Voorzitter Cliëntenraad Pitteperk Projectleider Taalambassadeurs Zeeland van Soroptimist International Bestuurslid van de Stichting Ondersteuning Broeders van Taize in Bangladesh
8. Innovatie en ontwikkeling SZZ heeft de afgelopen jaren een stevige ontwikkeling doorgemaakt. Vanaf 2012 is SZZ gegroeid naar een middelgrote volwaardige zorgaanbieder met nu ruim 1500 cliënten in zorg. Daarmee is het voor zowel SZZ als de zorgboerderijen van belang om het zorgaanbod continue af te blijven stemmen. De tijden dat op een zorgboerderij enkel dagbesteding werd geboden zijn inmiddels voorbij. Anno 2016 gaan dagbesteding en dagbehandeling hand in hand en biedt een groot deel van de zorgboerderij individuele begeleiding en (kortdurend) verblijf. Gezien deze ontwikkelingen zal SZZ hier overkoepelend richting aan dienen te gaan geven, zodat het zorgaanbod extra kracht wordt bijgezet en hun fundament vinden door de inzet van diverse methodieken. In eerste instantie zal daarbij de focus liggen op een verdere implementatie van de Böhm methodiek en wonen op de zorgboerderij. Beide aspecten sluiten goed aan bij de huidige en vaak vanzelfsprekende wijze van werken en de omgevingsruimte op de zorgboerderij. In tweede instantie dient SZZ zich hierdoor verder te ontwikkelen als partner voor onze ondernemers. Enerzijds om hen te laten profiteren van onze toegevoegde waarde zodat zij zich kunnen focussen op het ondernemen, maar anderzijds ook omdat we SZZ meer en meer als een formule van zelfstandige zorgondernemers willen positioneren. Daarvoor is het belangrijk dat er een eenduidig beeld komt ten aanzien van kwaliteit en innovatie, zonder hiermee het unieke en persoonlijke karakter van de individuele zorgboerderij te kort te doen, eerder te versterken.
18
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
9. Afsluitend Ondanks het turbulente jaar heeft SZZ adequaat kunnen reageren op alle ontwikkelingen en is het vertrouwen in de wederzijdse samenwerkingsrelatie met onze ondernemers gegroeid. Voor 2016 en 2017 wordt een lichte groei in het aantal zorgboerderijen verwacht en een verdere groei van het zorgvolume. De verwachting is dat mettertijd er meer rust zal komen in het gemeentelijk landschap. Hierdoor kan de gewenste efficiëntie verder haar intrede doen waarbij we een verdere verlaging van de kosten voor de zorgboerderij kunnen blijven ambiëren en realiseren. SZZ heeft immers geen winstoogmerk. Gezien de omvang van het werkgebied wil SZZ haar organisatie verder door ontwikkelen naar zelfsturende regio’s om op deze wijze optimaal in te kunnen spelen op regionale en lokale ontwikkelingen. Door lokaal letterlijk aanwezig te zijn komen we tegemoet aan de wensen van ondernemers en hopen we met tevreden en loyale ondernemers onze toegevoegde waarde waar te kunnen blijven maken. In dit jaarverslag was het lastig om een eenduidig beeld te scheppen over de transitie. Er is geprobeerd om de impact op de organisatie te beschrijven zonder daarmee de investeringen vanuit gemeenten zelf tekort te doen. De gemeenten krijgen steeds meer grip op hun nieuwe verantwoordelijkheden. De samenwerking ontwikkelt zich positief. SZZ is als organisatie in balans en we zien de ontwikkelingen in het sociaal domein, samen met onze ondernemende zorgboerderijen, dan ook met vertrouwen tegemoet. SZZ wordt door opdrachtgevers gezien als een betrouwbare en toegankelijke partner, met dank aan de zorgboerderijen die laten zien waarin kleinschalige zorg
19
groot is.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid Jaarverslag 2015
Bijlage 1: zorgboerderijen in 2015 Zuidoost Brabant
Zeeland
Zorghoeve 't Brugske
Borkel en Schaft
Zorgboerderij De Paalse Hoeve
Graauw
Zorgboerderij D'n Oerse Have
Veldhoven
Zorgboerderij 't Hof Welgelegen
Middelburg
Zorgtuinderij Wijnen
Someren
Zorgboerderij Little Drovers
St. Philipsland
Zorgboerderij Molenvelden
Knegsel
Zorgboerderij Vogelvlucht
Wolphaartsdijk
Zorgboerderij De Kruidenhoeve
Milheeze
Zorgboerderij SAMen
Ovezande
Zorgboerderij 't Wasven
Eindhoven
Zorgboerderij Rust na Onrust
Schore
Zorgboerderij Klaterspeel
Maarheeze
Zorgboerderij Pitteperk
Koudekerke
Zorgboerderij De Helenahoeve
Helenaveen
Stichting Op Je Gemak
Yerseke
Zorgboerderij Hartenziel
Oirschot
Zorgboerderij Landleven
Kortgene
Zorgboerderij De Hagelaar
Best
Zorgboerderij Jodi Sintepier
Nieuwvliet
Zorgboerderij D'n Hoef
Lierop
Zorgboerderij Intzadel
Oud Vossemeer
Zorgboerderij De Liesvelden
Beek En Donk
Zorgboerderij EQuiMio
Sint Annaland
Zorgboerderij Bij de Pinken
Bladel
Zorgboerderij De Stelle
Ouwerkerk
Bij de Hoeve
Deurne
Zorgboerderij De Omslag
Ijzendijke
Zorgboerderij 't Angelag
Waalre
Zorgboerderij Chicken Fun
Borssele
Zorgboerderij 't Schutje
Soerendonk
Zorgboerderij Catharina Maria Hof
Kamperland
Zorgboerderij Op de Akkers
Hooge Mierde
Zorgboerderij Buyskerke
Zoutelande
Zorgboerderij Het Scheiend
Oirschot
Zorg- en Beleefboerderij Binnenste Buiten
Ter Hole
Zorgboerderij de Hollandershove
Reusel
Zorgboerderij Aan de Hand
Scharendijke
Zorgboerderij Kiplekker
Reusel
West Brabant
Zorgboerderij De Krakenburg
Nuenen
Zorgboerderij Costa Kabrita
Huijbergen
Boerderij voor zorg en welzijn Levenslust
Nieuw Vossemeer
Midden Brabant F. Meerhoff Kleinschalige groene zorg
Sprang-capelle
Zorgboerderij Den Hof
Halsteren
Zorgboerderij Familie van Loon
Kaatsheuvel
Zorgboerderij De Leemberg
Ossendrecht
Schapenboerderij 't Slot
Heesbeen
Zorgboerderij De Kaasdonk
Raamsdonk
Zorgboerderij Giersbergen
Drunen
Stichting IJgenwys en Anders
Etten Leur
Zorgboerderij Van Het Zandeind
Riel
Zorgboerderij Zarah's Hoeve
Lepelstraat
Zorgboerderij De Wederloop
Diessen
Zorgboerderij De Ruige Velden
Lepelstraat
Zorgboerderij De Vergulde Hand
Riel
Zorgboerderij Power To Get Up
Halsteren
Zorghoeve Ora et Labora
's-Gravenmoer
Zorgboerderij De Lindenhof
Steenbergen Nb
Zorgboerderij De Laarhoeve
Diessen
Zorgboerderij Levensvreugde
Den Hout Nb
Zorgboerderij De Locatie
Vlijmen
Zorghoeve Kakelbont VOF
Dinteloord
Zorgboerderij Hardel Hoeve
Baarle Nassau
Zuid Gelderland Zorgboerderij De Maashof
Maasbommel
Zorgboerderij Den Hill
Babylonienbroek
Zorgboerderij 't Personnebos
Beuningen Gld
Zorgboerderij De Zwaluw
Lage Zwaluwe
Zorgboerderij OuRes
Groesbeek
Zorgboerderij De Mekkerbek
Baarle Nassau
Zorgboerderij Buitenleven
Groesbeek
Stichting De La Vie
Nispen
A.A.I. centrum De Klimop
Etten Leur
Noordoost Brabant MEMO mensen & mogelijkheden
Boekel
Zorg, Speel & Leerboerderij BuitenGewoon
Raamsdonk
Het Paardrijk VOF
Berlicum Nb
RuiterZorgCentrum De Niervaert
Klundert
Doe-boerderij An 't Hoag
Rijkevoort
Zorgboerderij de Bremberg
Etten-Leur
Zorgboerderij 't Zicht
Oploo
Noord en Midden Limburg
Zorgboerderij van der Wijst
Vorstenbosch
Zorgboerderij Wienes & Wienes plaats
Hegelsom
Zorgboerderij 't Spiek
Rijkevoort
Zorgboerderij De Haam
Veulen
Zorgboerderij Reek
Reek
Zorgboerderij Vorsterhand
Sevenum
Zorgboerderij De 2 Linden
Linden
Zorgboerderij De Paddestool
Maasbree
Zorgkwekerij 't Lieseind
Schijndel
Zorgboerderij Ingelshof
Tungelroy-Weert
Japara, zorg en welzijn
Erp
Zorgboerderij Klooster Keyserbosch
Neer
Zorgboerderij Huismans
Nuland
Zorgboerderij De Hofsteeg
Oirlo
Zorgboerderij Gastvrijheid
Velp Gld
Zorgboerderij de Huiberg
Reuver
Zorgboerderij de Woudse Hoeve
Schijndel
Zuid Limburg
Zorgtuinderij de Es
Haaren
VOF Zorgboerderij Genzon
Ulestraten
Zorgboerderij De Elsburg
Berlicum Nb
Zorgboerderij Ransdalerveld
Ransdaal
Zorgboerderij De Cinquant
Haps
Zuid Holland
Zorgboerderij & Paardenmelkerij de Burgthoeve
Oijen
Zorgtuinderij De Nollestee
Melissant
Zorghoeve Binnenveld
Schijndel
Zorgboerderij Eben Haezer
Nieuw-Lekkerland
Zorgboerderij A-part
Zeeland
Onderaanneming
Zorgboerderij de Haartse Hoeve
Beugen
Zorgboerderij de Henricus Hoeve
Beneden Leeuwen
Zorgboerderij de Dobbelshoeve
Heeswijk-Dinther
Zorgaccomodatie 't Zonneke
Dongen
Stichting SAGA
Erp
Dagbesteding Kooilust
Wamel
20