Jaarverslag 2014
Jaarverslag Diabetes Fonds 2014 Vastgesteld door de Raad van Bestuur, Amersfoort, 10 april 2015 Goedgekeurd door de Raad van Toezicht, Amersfoort, 22 april 2015 2 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Inhoud Voorwoord............................................................. 5 2. Doelstellingen 2014........................................... 6 2.1 Missie en strategische doelstellingen................................................. 6 2.2 Zo verliep het jaar ............................................................................ 6
3. Bestedingen....................................................... 8 3.1 Ontwikkel, verbind en verspreid kennis.............................................. 8 3.2 Stop de Opmars...............................................................................13 3.3 Beter in Beeld..................................................................................14
4. Inkomsten en Communicatie............................ 18 4.1 Fondsenwerving...............................................................................18 4.2 Collecte...........................................................................................18 4.3 Donateurs, Giften en schenkingen....................................................18 4.4 Geoormerkte opbrengsten en nalatenschappen...............................19 4.5 Samenwerking met bedrijven.......................................................... 20 4.6 Acties vrijwilligers............................................................................21 4.7 Acties derden: VriendenLoterij, Lotto en Krasloterij.......................... 23 4.8 Communicatie met belanghebbenden............................................ 23
5. Personeel en Organisatie.................................. 24 5.1 Personeelsbeleid............................................................................. 24 5.1.1 Medewerkers en vrijwilligers..................................................... 24 5.1.2 Vertegenwoordiging Diabetes Fonds.........................................25 5.1.3 Arbeidsvoorwaarden.................................................................25 5.2 Interne Organisatie...........................................................................25 5.2.1 Administratieve processen........................................................ 26 5.2.2 Huisvesting ............................................................................. 26 5.2.3 ICT........................................................................................... 26 5.3 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)........................... 26 5.4 Samenwerking................................................................................ 26
6. Bestuur en Governance.................................... 28 6.1 Governance.....................................................................................28 6.2 Verslag Raad van Bestuur.................................................................28 6.3 Verantwoordingsverklaring.............................................................. 29
7. Vooruitblik 2015............................................... 32 Bijlagen............................................................... 33 Organogram 2014................................................................................. 34 Adviescommissies..................................................................................35 Nevenfuncties bestuur en Raad van Toezicht......................................... 36
Jaarrekening 2014............................................... 39 Colofon............................................................... 65
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 3
4 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Voorwoord Voor het Diabetes Fonds was 2014 een jaar waarin we mooie onderzoeksresultaten konden melden. Onderzoekers van het Hubrecht Instituut slaagden erin stamcellen uit de alvleesklier te veranderen in insulineproducerende cellen. Een enorme stap vooruit en goed nieuws voor mensen met diabetes type 1. En een mooi voorbeeld van de oplossingen waaraan het Diabetes Fonds bijdraagt. Want oplossingen vinden voor diabetes nam ook in 2014 een belangrijke plaats in ons onderzoeksbeleid. Genezing van diabetes type 1 is ons ultieme doel; daarom financieren we al vele jaren onderzoek hiernaar in Nederland. De basis voor de succesvolle onderzoeksgroepen op dit gebied is mede door het Diabetes Fonds gelegd. Daar zijn we trots op.
Bij deze activiteiten snijdt het mes aan twee kanten: mensen komen in beweging én halen extra geld op voor onderzoek. Want die extra inkomsten blijven hard nodig. Dankzij deze bijdragen, de collecte en de vele trouwe donateurs konden we in totaal 11 onderzoeken financieren. De oplossing voor diabetes is niet eenvoudig en vergt een benadering van verschillende kanten. Dat maakt ons werk complex, maar ook boeiend en uitdagend. De medewerkers van het Diabetes Fonds zetten zich er ook in 2015 weer met hart en ziel voor in om te komen tot een gezonde toekomst voor iedereen.
Zolang er nog geen definitieve genezing mogelijk is, werken we ook verder aan een betere behandeling van diabetes, zodat mensen zo lang mogelijk gezond kunnen leven. In 2014 kenden we daarom bijvoorbeeld subsidies toe aan onderzoek om de kwaliteit van leven voor tieners met diabetes te verbeteren, en om voetproblemen te voorkomen of beter te behandelen. Tegelijk blijven we investeren in onderzoek om oorzaken van diabetes beter te begrijpen, want dat begrip blijft de sleutel tot oplossingen. Het opzetten van een registratiesysteem en biobank voor mensen met diabetes type 1 gaat ons daarbij helpen. In 2014 ontvingen we hiervoor een subsidie van de VriendenLoterij. Een belangrijke stap op weg naar behandeling op maat van mensen met diabetes, waardoor nieuwe ontwikkelingen, zoals de kunstalvleesklier, gerichter kunnen worden ingezet. En waardoor we versneld tot oplossingen kunnen komen, doordat onderzoekers makkelijker onderzoek kunnen doen. Onder het motto ‘een gezond leven voor iedereen’ werkten we in 2014 aan het realiseren van een gezonde omgeving. Samen met verschillende andere organisaties hebben we het thema kidsmarketing opgepakt. Doel daarvan is om de marketing voor ongezonde producten gericht op kinderen te beperken en bij hen het risico op diabetes type 2 te verkleinen. Meer bewegen past ook in het streven naar een gezond leven. Daarom participeerden we in 2014 in verschillende beweegactiviteiten, van de Royal Run tot de Nijmeegse Vierdaagse.
Hanneke Dessing Algemeen directeur
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 5
2. Doelstellingen 2014 2.1 Missie en strategische doelstellingen Statutaire doelstellingen De statutaire naam van het Diabetes Fonds is: ‘Stichting Diabetes Fonds’. De stichting is gevestigd in Amersfoort en heeft tot doel ‘de bestrijding van diabetes mellitus en daarmee verband houdende complicaties.’ De missie van het Diabetes Fonds:
Naar een toekomst zonder diabetes. Het Diabetes Fonds maakt zich sterk om diabetes en complicaties te voorkomen en te genezen. We geven mensen met diabetes nu en in de toekomst een betere kwaliteit van leven. Hiertoe werft het Diabetes Fonds gelden voor wetenschappelijk onderzoek en voorlichting, want elke oplossing begint met onderzoek.
Strategische doelstellingen Meerjarenbeleidsplan 2012-2015 In de periode 2012-2015 wil het Diabetes Fonds het volgende bereiken binnen drie thema’s: Ontwikkelen, verbinden en verspreiden van kennis • Nieuwe kennis ontwikkelen over het ontstaan, voor komen en genezen van diabetes type 1, diabetes type 2 en geassocieerde complicaties. • Kennis uit wetenschappelijk onderzoek bereikt sneller en beter de zorgpraktijk en mensen met diabetes. • Donateurs en andere (potentiële) sponsors van het Diabetes Fonds zien beter tot welk resultaat hun steun leidt. De opmars van diabetes stoppen • De jaarlijkse groei van het aantal nieuwe mensen met diabetes is afgeremd. • Beperken van de gevolgen en complicaties van diabetes. Beter in beeld • Het publiek ziet diabetes als een ziekte met hoge impact en urgentie en is ervan overtuigd dat snelle oplossingen nodig zijn. • Het Diabetes Fonds wordt door het publiek en professionals herkend als de toonaangevende en betrokken organisatie voor de bestrijding van diabetes in Nederland.
6 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
2.2 Zo verliep het jaar Na de organisatorische veranderingen in 2013, die leidden tot een meer klantgerichte organisatie, hebben we in 2014 de blik meer naar buiten gericht. Via ons nieuw opgezette online Diabetes Fonds panel kregen we beter inzicht in de wensen van mensen met diabetes. Kennis vanuit het panel gebruikten we bij de ontwikkeling van onze nieuwe positionering, die ons helpt de boodschap van het Diabetes Fonds duidelijker te communiceren. Ontwikkelen, verbinden en verspreiden van kennis In 2014 financierden we weer verschillende onderzoeken die tot doel hebben diabetes te genezen of beter te behandelen. We kenden onder andere drie Pilot Grants toe, zowel op het gebied van diabetes type 1 als type 2. Een van de subsidies, voor voetonderzoek, werd mogelijk dankzij de samenwerking met Scapino. Daarnaast kenden we eind 2014 subsidies toe aan onder andere vijf onderzoeksprojecten gericht op ‘zorg op maat’, insulineongevoeligheid, vetweefseldysfunctie, insulineproducerende cellen en retinopathie (oogschade bij diabetes). In 2014 ontvingen we van de VriendenLoterij een toekenning voor een bedrag van € 425.000 voor het opzetten van een registratiesysteem en biobank voor mensen met diabetes type 1. Een eerste stap op weg naar behandeling op maat van mensen met diabetes, waardoor nieuwe ontwikkelingen, zoals de kunstalvleesklier, gerichter kunnen worden ingezet. En waardoor we versneld tot oplossingen kunnen komen, doordat onderzoekers toegang krijgen tot een brede database van gegevens. Gezonde omgeving en voeding Naast onderzoek werkten we in 2014 op meer gebieden om een gezond leven voor iedereen te realiseren. Een gezonde omgeving is daarin een van de speerpunten. Zo hebben we samen met verschillende andere organisaties het thema kidsmarketing opgepakt. Het streven is om de marketing voor ongezonde producten gericht op kinderen te beperken, om daarmee de kans op diabetes op latere leeftijd te beperken. In 2015 krijgt dat een vervolg. Voeding kreeg ook een belangrijke plaats. Met subsidie van het Diabetes Fonds werkten onderzoekers, patiënten en zorgverleners aan een nieuwe richtlijn over voeding en diabetes; deze zal in 2015 uitkomen. Ook werd er gewerkt aan het beschikbaar stellen van alle wetenschappelijke kennis over voeding en diabetes; via de verschillende kanalen van ons ‘voedingsplatform’ bieden we mensen met diabetes verantwoorde recepten, waarmee ze makkelijker gezonde keuzes kunnen maken. We brachten ook een kookboek uit, dat in 2015 in de winkels zal liggen. Samen met partner
Landal en Variatie in de Keuken organiseerden we de Chef’s Challenge, waarbij een aantal koks werd uitgedaagd om gezond en lekker te koken. Beter in beeld Ook via verschillende social media, zoals Twitter en Facebook, hebben we inmiddels een groeiende schare fans. Dat leidde onder andere tot de succesvolle ‘showmeyourpump’-actie, overgewaaid uit Amerika. Bijna 600 mensen deelden in korte tijd via de Facebook-pagina van het Diabetes Fonds een selfie met hun insulinepomp of -pen.
Bewegen heeft zin! teiten. Zoals de Wandelvierdaagse het Gooi, de Nijmeegse Vierdaagse, de Royal Run en talloze andere fiets- en loopevenementen. Daarnaast organiseerden we voor de tweede keer de DiaBeatit Run, een estafetterun van Rotterdam naar Amsterdam met zo’n 200 enthousiaste deelnemers. Het mes snijdt bij al deze activiteiten aan twee kanten: we brengen mensen in beweging en zij helpen ons extra inkomsten te genereren waarmee we meer onderzoek kunnen financieren. Ook vergroten we met deze activiteiten onze naamsbekendheid.
‘Show me your Pump’ oproep op Facebook Onze nieuwe positionering helpt ons om ook op andere manieren inkomsten te werven. In 2014 lag het accent op particuliere acties en samenwerking met bedrijven. Veel mensen kwamen voor ons in actie, zowel tijdens allerlei sportieve events als op andere manieren, bijvoorbeeld tijdens het jaarlijkse handwerkfestijn. Verschillende bedrijven steunden ons: de samenwerking met Scapino werd verder uitgebouwd en FrieslandCampina ondersteunde ons op verschillende manieren, onder andere als hoofdsponsor van de DiaBeatit Run. Hoewel de groei wat minder groot was dan gehoopt, hebben we daarin mooie stappen gemaakt. Acties vrijwilligers Voor een gezonde omgeving zetten we ons ook in door mensen te inspireren om meer te bewegen. In dat kader participeerden we in 2014 in verschillende beweegactivi-
Inkomsten Fondsenwerving blijft een belangrijk aandachtspunt, want alleen met voldoende financiële middelen kunnen we onze doelstellingen bereiken. De betrokkenheid van mensen met diabetes en hun omgeving is daarbij essentieel. We kunnen gelukkig rekenen op een zeer trouwe achterban die ons jaarlijks steunt en op onze 25.000 collectanten. De inkomsten uit nalatenschappen bleven aanvankelijk flink achter, maar herstelden zich eind van het jaar enigszins. Toch bleven de totale inkomsten uit eigen fondsenwerving daardoor achter bij de verwachtingen. Ondanks sturing op kosten, die daardoor lager uitvielen, konden enkele geplande activiteiten geen doorgang vinden. Helaas moesten we ook het reguliere budget voor onderzoek beperken, maar dankzij de extra gift van de VriendenLoterij blijft ons totale budget voor onderzoek toch op peil. Door het herstel van de inkomsten aan het einde van het jaar ontstond toch een positief eindresultaat. Het overschot zullen we in 2015 aan wetenschappelijk onderzoek besteden. Zo zal in 2015 in ieder geval het bedrag van de VriendenLoterij voor de biobank ingezet worden. Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 7
3. Bestedingen 3.1 Ontwikkel, verbind en verspreid kennis Binnen het onderzoeksbeleid van het Diabetes Fonds zijn drie terreinen te onderscheiden: 1. Het genezen en voorkomen van diabetes type 1. 2. Het voorkomen en beter behandelen van diabetes type 2. 3. Het voorkomen en beter behandelen van de gevolgen van diabetes. In het huidige vierjarige subsidiebeleid zijn deze thema’s meegenomen en verankerd in de subsidieprogramma’s gericht op projectsubsidies, consortiumsubsidies, fellowships en DOEN-subsidies. Voor 2014 stonden projectsubsidies, pilotsubsidies, consortiumsubsidie en de DOEN-subsidies op de agenda. Dit wilden we bereiken in 2014: Onderzoekssubsidies • Vier projectsubsidies à € 250.000 voor AIO-projecten en vijf pilotsubsidies à € 50.000 beschikbaar stellen. • Een consortiumsubsidie van € 750.000 voor een groep samenwerkende onderzoekers. • Een subsidie beschikbaar stellen van € 200.000 voor een publiek-private samenwerking gericht op het ontwikkelen van een kunstalvleesklier. Resultaten uit eerder wetenschappelijk onderzoek naar de praktijk brengen: • Drie Diabetes Fonds Innovatiesubsidies (DOEN) voor in totaal € 225.000 beschikbaar stellen. • Resultaten van diabetesonderzoek toegankelijk maken door publiekssamenvattingen op de website LeesbaarOnderzoek.nl (gezamenlijk initiatief van het Huis van Gezondheid) en op onze eigen website diabetesfonds.nl. Stichting DON De samenwerking met de Stichting Diabetes Onderzoek Nederland ook op wetenschappelijk vlakken versterken. Zo is het gegaan: Project en Pilotsubsidies Ook in 2014 heeft het Diabetes Fonds weer onderzoeken kunnen uitzetten. Er zijn drie pilots gestart voor korte onderzoeken om een nieuw innovatief idee te starten. Daarnaast zijn er zeven projectsubsidies toegekend voor vierjarige promotietrajecten voor onderzoek op het gebied van diabetes. De pilotsubsidies zijn toegekend aan: Dr. Nascimento richt zich in zijn onderzoek op het bruine vet in ons lichaam. Ons lichaam heeft wit en bruin vet. Het 8 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
bruine vet is nuttig, want het verbrandt suikers en vetten. De onderzoekers willen het bruine vet actiever maken, als nieuw soort behandeling voor mensen met diabetes type 2. Dit onderzoek past in de ambitie van het Diabetes Fonds om meer grip te krijgen op het ontstaan van diabetes type 2 en zo aanknopingspunten te vinden voor betere preventie en behandeling. Dr. Peters richt zich in het pilotonderzoek op voetwonden. Wonden aan de voet zijn vervelende gevolgen van diabetes. De wonden infecteren gemakkelijk, genezen lastig en soms is amputatie de enige oplossing. De onderzoekers willen bekijken of een speciale pleister met koud plasma helpt bij voetwonden. Hiermee wil het Diabetes Fonds met nieuwe behandelingen de complicaties van diabetes onder controle brengen. Dr. Lebres onderzoek gaat over de lichte ontsteking van het vetweefsel bij overgewicht. Bij overgewicht raakt het vetweefsel licht ontstoken. Daardoor reageert het lichaam minder goed op insuline, waardoor de bloedsuiker te hoog blijft. Mensen met overgewicht hebben een chronische ontsteking in hun lichaam, vanuit het vetweefsel. Die ontsteking komt door bepaalde cellen van ons afweersysteem: de CD8 T-cellen. De onderzoekers willen nu weten hoe het afweersysteem die CD8 T-cellen aanzet tot de ontstekingsreactie. Wellicht zijn de ‘dirigenten’ van het afweersysteem de schuldigen. Dat zijn de dendritische cellen. In dit onderzoek bekijken de onderzoekers dat bij muizen met overgewicht. De projectsubsidies zijn toegekend aan: De zoektocht naar een genezing voor diabetes type 1: • Dr. Carlotti gaat onderzoeken hoe insulineproducerende cellen in diabetes type 1 en type 2 veranderen van identiteit en welke mechanismen hierbij betrokken zijn. De zoektocht naar het voorkomen en beter behandelen van de complicaties van diabetes: • Prof. dr. Nijpels wil patiëntprofielen en de daarbij best passende behandeling door middel van dynamische wiskundige modellen achterhalen. Met deze informatie willen de onderzoekers een computerapplicatie ontwikkelen om ‘zorg op maat’ aan te bieden aan mensen met diabetes type 2. • Prof. dr. Schlingemanns onderzoek gaat over retinopathie (slechtziendheid) bij mensen met diabetes. Retinopathie wordt veroorzaakt door lekkage van eiwitten. De onderzoekers richten zich op remming van het PLVAP-molecuul, om deze lekkage te remmen en retinopathie te kunnen behandelen.
• Prof. dr. Bilo evalueert in zijn onderzoek twee behandelingen voor het voorkomen van ernstige diabetische voetproblemen. Het gaat om een lokale laserbehandeling tegen schimmelnagels en het plaatsen van een nagelbeugel bij ingegroeide teennagels. De zoektocht naar het beter begrijpen van diabetes type 2: • Tijdens overgewicht ontstaat een ontsteking in het vetweefsel die bijdraagt aan insulineongevoeligheid. Hier zijn meerdere spelers bij betrokken, zoals afweercellen en transcriptiefactoren. Dr. van Eijk en zijn team willen dit proces verder uitzoeken. • De onderzoeksgroep van dr. Kalkhoven heeft onlangs ontdekt dat een specifieke afweercel in het vetweefsel, de iNKT-cel, beschermt tegen het ontwikkelen van insulineongevoeligheid. De onderzoekers willen nu de rol van deze cel in vetweefseldysfunctie verduidelijken. • Prof. dr. Hesselink gaat verder met eerder onderzoek waarin is ontdekt dat eiwitten op vetdruppels de samenstelling van deze druppels zo kunnen beïnvloeden dat deze druppel de ‘energiefabriekjes’ beschermt en de suikeropname van de spier bevordert. De onderzoekers willen dit in mensen gaan testen.
aan te sluiten bij implementatie in de praktijk. De Maatschappelijke Adviesraad is definitief ingesteld als adviesorgaan voor dit subsidieprogramma. Er is één toekenning geweest binnen dit onderzoeksprogramma. Toekenning DOEN-subsidies Dr. De Wit gaat in minimaal acht ziekenhuizen een methode implementeren om psychosociale problemen bij jongeren in kaart te brengen en hen daarbij te begeleiden. Eerder onderzoek van het Diabetes Fonds heeft laten zien dat diabetes zeker bij jongeren met type 1 veel meer behelst dan alleen maar bloedglucose meten en insuline spuiten. Gelukkig heeft datzelfde onderzoek ook laten zien wat hieraan gedaan kan worden. Die kennis wil dr. De Wit dan nu ook met een DOEN-subsidie in de praktijk brengen. Leesbaar Onderzoek uitbreiden In 2014 is Leesbaar Onderzoek verder aangevuld met 150 nieuwe onderzoeken. De subsidie van de VriendenLoterij liep in 2014 af. Het project is geëvalueerd en besloten is om Leesbaar Onderzoek integraal onderdeel te maken van de websites van de verschillende fondsen. De vijf fondsen van het Huis voor de Gezondheid dragen gezamenlijk de kosten van het project en de wetenschapsredacteur.
Samenwerking met Stichting DON Samen met de Stichting DON is er eind 2013 een vervolg gegeven aan het onderzoeksconsortium van prof. dr. Bart Roep (LUMC). Met een grote groep wetenschappers wordt er gewerkt aan de genezing van diabetes type 1. In 2014 is het consortium van start gegaan met het project; de monitoring van de voortgang zal namens de twee financiers door het Diabetes Fonds gedaan worden. Ook zijn er in 2014 twee bijeenkomsten geweest waarbij prof. Roep verschillende donateurs van Diabetes Fonds en Stichting DON heeft geïnformeerd over de voortgang en de plannen. De samenwerking met Stichting DON beperkt zich dus niet tot het gezamenlijk uitzetten van nieuw onderzoek, maar is inmiddels ook op fondsenwervend terrein van de grond gekomen. Implementatie Het Diabetes Fonds wil graag dat resultaten uit eerder onderzoek naar de praktijk worden gebracht. Immers, de resultaten uit wetenschappelijk onderzoek krijgen pas waarde als ze ook echt tastbaar en concreet zijn voor mensen met diabetes, hun naasten of zorgverleners. Om deze stap te stimuleren is het DOEN-programma opgezet. DOEN-subsidies Het Innovatiesubsidieprogramma is in 2014 geëvalueerd en bijgesteld tot het DOEN-subsidieprogramma om nog meer
leesbaaronderzoek.nl Registratie en biobank diabetes type 1 In het voorjaar is duidelijk geworden dat het Diabetes Fonds een extra subsidie van € 425.000 kreeg van de VriendenLoterij voor het opzetten van een registratie en biobank voor mensen met diabetes type 1. Door dit project kan een start gemaakt worden met het ontrafelen van de Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 9
verschillen en overeenkomsten tussen de 100.000 mensen met diabetes type 1. Hiermee kan niet alleen de zorg verbeterd worden (meer zorg op maat), maar kunnen naar alle waarschijnlijkheid ook nieuwe aanknopingspunten ontstaan voor het vinden van een genezing, of verschillende vormen van genezing. In de loop van het jaar hebben gesprekken plaatsgevonden met veel partijen die op dit onderwerp actief zijn om te kijken of de krachten gebundeld kunnen worden. Om de biobank en registratie een stevige boost te kunnen geven is besloten om naast de € 425.000 van de VriendenLoterij ook een bedrag te reserveren uit de algemene Diabetes Fonds-gelden. Zo is de consortiumsubsidie komen te vervallen (€ 245.000) en is dit bedrag deels gebruikt om de biobank/registratie te versterken. In 2015 wordt gezamenlijk gekeken hoe we de registratie en biobank het beste vorm kunnen geven. Resultaten van door het Diabetes Fonds gefinancierd onderzoek In totaal zijn dit jaar twaalf door het Diabetes Fonds gefinancierde onderzoeksprojecten afgerond. De totale waarde van die onderzoeken ligt op ruim € 3,3 miljoen. Van al deze en nog lopende projecten is een uitgebreide samenvatting beschikbaar op diabetesfonds.nl/onderzoek. Hieronder staan enkele voorbeelden van interessante resultaten van afgeronde onderzoeken in 2014.
Iedereen met diabetes is uniek Niemand met diabetes type 2 is hetzelfde, er zijn grote verschillen in hoeveel last iemand ervan heeft. Nu moet iedereen met diabetes type 2 elke drie maanden op controle, maar wellicht is dat niet voor iedereen nodig. Ieder mens is uniek, en ook diabetes pakt per persoon verschillend uit. Toch krijgen veel mensen met diabetes type 2 dezelfde zorg. Dat is niet zo praktisch voor patiënten en behandelaars, en het kost ook onnodig geld. Onderzoekers van het VUmc bekijken eerst heel veel gegevens van mensen met diabetes. Aan de hand daarvan stellen ze verschillende profielen op, bijvoorbeeld hoe lang iemand diabetes heeft en of iemand complicaties heeft. Aan de hand van de profielen bekijken de onderzoekers hoe ze de verschillende typen patiënten het beste kunnen behandelen. En of ze het aantal controles op maat per persoon kunnen doen. Met als belangrijke doel: de beste behandeling bij zo min mogelijke belasting en gezondheidsrisico.
Spieren van slag bij diabetes type 2 Bij diabetes type 2 kan het lichaam minder goed suiker opnemen uit het bloed. Want het is ongevoelig voor insuline. Vooral de spieren hebben hier last van. Een bepaald stofje, de microRNA’s, spelen hier een rol in. In dit onderzoek is gekeken welke microRNA’s dat precies zijn. Een spier is opgebouwd uit cellen. In elke cel zitten mitochondriën, die zorgen voor energie. Uit onderzoek weten we dat schade aan deze energiecentrales het lichaam ongevoeliger maakt voor insuline. Dat leidt tot diabetes type 2. Nog maar pas geleden zijn de zogeheten microRNA’s ontdekt. Dit zijn moleculen die ervoor kunnen zorgen dat eiwitten minder goed gevormd worden. De onderzoekers hebben gekeken welke rol microRNA’s spelen bij het reguleren van de mitochondriën in de spier. Er zijn vele honderden soorten micro-RNA’s. De onderzoekers hebben er uiteindelijk 5 geselecteerd. Die lijken erg interessant als het gaat om de mitochondriën in de spieren beter te laten werken.Het ging hier om een vooronderzoek. Nu gaan de onderzoekers verder bekijken hoe ze de insulinegevoeligheid van spieren kunnen verbeteren door de microRNA’s aan te pakken.
10 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
In 2014 hebben we de volgende toekenningen gedaan voor onderzoek naar diabetes (zie ook onze website: diabetesfonds.nl/onderzoek).
Titel
Oorspronkelijke toekenning
Onderzoeker
Instituut
dr. M. de Wit
VUMC
€ 75.000
Tailoring care for type 2 diabetes patients using innovative methods to decrease patient burden, health care use and costs
prof. dr. M.G.A.A.M. Nijpels
VUMC
€ 250.000
Lysosomal stress induced MITF activation drives the metabolically challenged adipose - and hepatic macrophage phenotype
dr. M.C. van Eijk
AMC
€ 250.000
Lipid antigens in the prevention of insulin resistance
dr. E. Kalkhoven
UMCU
€ 250.000
Maintenance of human β-cell identity in diabetes.
dr. F. Carlotti
LUMC
€ 250.000
Defining the role of PLVAP in diabetic macular edema
prof. dr. R.O. Schlingemann
AMC
€ 250.000
Laser therapy for onychomycosis and orthonyxia for ingrown toenails. Two minimally invasive procedures for preventing foot complications in high risk patients with diabetes.
prof. dr. H.J.G. Bilo
Isala Klinieken
€ 100.599
Myocellular fat; good or bad, (or not as simple as that)?
prof. dr. M.K.C. Hesselink
Universiteit Maastricht
€ 250.000
Treatment of diabetic foot ulcers with cold plasma
dr. E.J.G. Peters
VUMC
€ 50.000
Enhanced glucose clearance via bone morphogenetic protein 9 (BMP9) mediated activation of human brown adipose tissue metabolism in type 2 diabetes
dr. E. Nascimento
MUMC+
€ 50.000
Exploring the role of cross-presenting dendritic cells in diet-induced obesity
dr. M.C. Lebre
AMC
€ 50.000
DOEN-subsidies KLIK-diabetes – Kwaliteit van Leven In Kaart in de zorg voor tieners met diabetes type 1 Diabetes Fonds Project Grants
Diabetes Fonds Pilot Grants
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 11
In 2014 zijn de volgende door het Diabetes Fonds gefinancierde onderzoeken naar diabetes afgesloten:
Titel
Oorspronkelijke toekenning
Onderzoeker
Instituut
Is inflammasome activation in adipose tissue an important mediator of obesity- induced insulin resistance?
prof. dr. C.J.J. Tack
Radboudumc
€ 273.000
Towards a personalized risk assessment and therapeutical strategy to prevent and treat macrovascular disease in type 2 diabetes
prof. dr. J.L. Hillebrands
UMCG
€ 344.845
Exploration of human ductal cells for beta-cell replacement therapy
prof. dr. E.J.P. de Koning
LUMC
€ 250.000
MicroRNA regulation of skeletal muscle mitochondrial oxidative capacity in type 2 diabetes mellitus
dr. J. Hoeks
MUMC
€ 50.000
Impaired neurogenic inflammation in diabetic polyneuropathy
prof. dr. N.C. Schaper
MUMC+
€ 50.000
Interactieve bewegingstherapie via het web
dr. S.F.E. Praet
Erasmus MC
€ 120.000
Omgaan met diabetes in het dagelijkse leven: effectiviteit van zelfmanagement ondersteuning (SMS) uitgevoerd door praktijkondersteuners in de huisartsenpraktijk
prof. dr. J.T.H.M. van Eijk
MUMC+
€ 120.000
prof. dr. B.O. Roep
LUMC
prof. dr. E.J.P. de Koning
Hubrecht Instituut
Pilot-onderzoek bij bedrijfsartsen van het PreventieConsult Cardiometabool Risico
drs. M.H.H. Bastiaanssen
NVAB
€ 75.000
DiAlert, effects of a lifestyle intervention in Dutch and Turkish Dutch 1st degree relatives of persons with type 2 diabetes. A pragmatic randomised controlled trial
prof. dr. F.J. Snoek
VUMC
€ 395.873
prof. dr. M.H. Hofker
UMCG
€ 600.000
Diabetes Fonds projectsubsidies
Diabetes Fonds pilotsubsidies
Stem van de Patiënt
Consortiumsubsidie An integrated approach from basic r esearch to clinical intervention in type 1 iabetes d
€ 1.600.000
Programmasubsidie Onderzoek naar humane stamcellen voor bètacellen ter behandeling van mensen met diabetes
€ 500.000
Onderzoek naar preventie
PREDICCt Biomarkers for the prediction and early diagnosis of diabetes and diabetes-related cardiovascular complications.
12 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
3.2 Stop de Opmars Diabetes groeit nog steeds, maar we krijgen wel steeds meer mogelijkheden om deze opmars te stoppen. Het Diabetes Fonds zet zich onder de noemer ‘Stop de Opmars’ dan ook in om met de kennis uit onderzoek voor een gezonde omgeving te streven en mensen te stimuleren en faciliteren om gezond te blijven. Dit wilden we bereiken in 2014: Het stimuleren van een gezonde omgeving voor kinderen: • Samenwerkingspartners zoeken waarmee gewerkt kan worden aan het recht op een gezond leven voor kinderen. Prioriteit ligt bij toegevoegde suikers in voeding voor kinderen, etikettering en marketing gericht op kinderen. Resultaten van onderzoek over voeding en diabetes toegankelijk maken en beschikbaar stellen aan een breed, niet-wetenschappelijk publiek: • Het voedingsplatform op diabetesfonds.nl uitbreiden met informatie over de rol van voeding in het voorkomen van diabetes type 2. • Het voedingsplatform versterken met kennis, nieuwe recepten en het beantwoorden van publieksvragen. • Het voedingsplatform trekt 20.000 bezoekers per maand.
De nieuwe voedingsbrochure Het voedingsplatform heeft in 2014 weer veel bezoekers getrokken. Het is uitgebreid met nieuwe recepten en de bestaande recepten zijn voor zover nodig aangepast aan de voedingsrichtlijn. De voedingswaarde van alle recepten is verder verfijnd.
En: • Ondersteuning landelijke implementatie van het Preventie Consult. Zo is het gegaan: Gezonde Omgeving Samen met een groot aantal andere organisaties hebben we het afgelopen jaar gewerkt aan een samenwerkingsverband rondom het tegengaan van marketing van ongezonde voeding voor kinderen. Hierin werken we samen met vertrouwde partners zoals de Hartstichting, maar ook met nieuwe partners zoals FoodWatch en de Consumentenbond. Inmiddels is een position paper gereed en akkoord en het plan is dat we in het voorjaar van 2015 als samenwerkingsverband voor het eerst naar buiten treden. Voeding In 2014 heeft het Diabetes Fonds het onderzoek gefinancierd rondom een nieuwe voedingsrichtlijn voor mensen met diabetes. Deze richtlijn is in februari 2015 gepresenteerd aan professionals. Het Diabetes Fonds heeft in 2014 een publieksfolder van de voedingsrichtlijn gemaakt en ook een kookboek met recepten die passen binnen de voedingsadviezen voor mensen met diabetes.
Diabetesfonds.nl/recepten
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 13
Bewegen: Traploopweek De 9e Nationale Traploopweek (29 september – 5 oktober) was een groot succes. Maar liefst 267 bedrijven stimuleerden hun werknemers om de trap te nemen. Daardoor weten ruim 200.000 werknemers weer hoe gezond dagelijkse beweging is. En vooral: hoe gemakkelijk je dat inpast, ook op een werkdag. In aanloop naar de Nationale Traploopweek 2014 zijn er online klantonderzoeken uitgevoerd onder het Diabetes Fonds panel en onder het Nederlandse publiek naar onder meer het trapgebruik op het werk. Daarnaast organiseerde het Diabetes Fonds voor het eerst de verkiezing ‘Meest trapvriendelijke bedrijf van Nederland’. Het Diabetes Fonds koos het Utrechtse bedrijf Touchwonders als winnaar. Zij ontwikkelden een actieve traploop-app.
3.3 Beter in Beeld Op het gebied van marketing en communicatie was 2014 een bijzonder jaar: de nieuwe positionering werd geïntroduceerd. Tijden veranderen en het Diabetes Fonds verandert mee. Dat betekent extra goed luisteren en nog meer samenwerken. Mensen inspireren en activeren. Zodat we samen eerder komen tot oplossingen voor diabetes. We blijven werken aan betere behandelingen en genezing van diabetes. Maar we gaan meer mensen inspireren en activeren om zich in te zetten, voor een gezond leven voor iedereen. Die inzet kan al bestaan uit een donatie, maar ook uit het zelf geld ophalen om onderzoek mogelijk te maken. Alles heeft zin als het bijdraagt aan oplossingen voor diabetes. We zijn anders gaan werken. Ter ondersteuning hiervan hebben we gekozen voor een nieuwe, eigentijdse stijl. Een stijl die beter past bij de moderne – veelal digitale – manieren van communiceren. Zowel het logo als de uitwerking van de nieuwe stijl naar de collecteweekcampagne en diverse communicatiemiddelen zijn door de achterban van het Diabetes Fonds positief ontvangen. Dit is mede te danken aan het kwalitatieve en kwantitatieve onderzoek dat vooraf is uitgevoerd onder diverse (potentiële) doelgroepen en waarvan de resultaten zijn meegenomen in de verdere uitwerking van de positionering.
Verkiezing ‘Meest trapvriendelijke bedrijf van Nederland’
PreventieConsult Het Diabetes Fonds ondersteunt de landelijke implementatie van het PreventieConsult. Vanaf 2014 gebeurt dit in een andere vorm; de Persoonlijke Gezondheidscheck. De coördinatie hiervan is in handen van het NIPED. Het Diabetes Fonds blijft betrokken bij de implementatie door deel te nemen aan de Kwaliteitsraad van de Persoonlijke Gezondheidscheck (PGC). Met de Persoonlijke Gezondheidscheck kunnen mensen in Nederland op een betrouwbare manier achterhalen hoeveel risico zij lopen op diabetes type 2, hart- en vaatziekten, nierfalen of COPD. En nog belangrijker; vervolgens kan men zelf aan de slag om de eventueel aanwezige risico’s te verlagen. De Persoonlijke Gezondheidscheck is een doorvertaling van het PreventieConsult. Aangezien het grootschalig gebruik van het PreventieConsult tegen viel door het ontbreken van een vergoeding vanuit de zorgverzekeraar, is er met alle partijen nu voor gekozen om de PGC ook op andere wijzen beschikbaar te stellen, bv via werkgevers. Het Diabetes Fonds is nauw betrokken geweest bij deze omslag en zal de PGC ook in de komende jaren blijven volgen. Dat dit belangrijk is, blijkt wel uit het feit er naar schatting 200.000 mensen in Nederland zijn die diabetes type 2 hebben, maar dit nog niet weten.
14 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Dit wilden we bereiken in 2014: • De nieuwe positionering is zowel intern als extern bekend bij onze stakeholders en (potentiële) supporters. Onze primaire doelgroepen (naasten en patiënten) zijn bekend met het merk Diabetes Fonds en de nieuwe identiteit. • We gaan realtime communiceren. Dat betekent dat we zeer snel reageren en inspelen op actualiteiten rondom diabetes, voeding, bewegen en recht op een gezond leven. Dit kan zowel reactief (second alinea) als proactief zijn (initiëren van een belangrijk onderwerp). Met als resultaat: groei in free publicity en groei van het aantal mensen dat betrokken is bij het Diabetes Fonds (via geld en tijd). • Elk klantteam maakt gebruik van het online panel om inzicht te krijgen bij inzet van zijn activiteiten en maakt daar budget en tijd voor vrij. In 2014 vinden minstens tien onderzoeken binnen het klantenpanel plaats. Zo is het gegaan: Imago en bekendheid Het afgelopen jaar eindigden we met een imagocijfer van 6,5 op een 10-puntsschaal. Dit komt overeen met het gemiddelde in de categorie gezondheid en met goede doelen als KWF Kankerbestrijding en de Hartstichting. De totale bekendheid blijft stabiel rond de 88 procent.
Social media Voor het Diabetes Fonds vormden social media ook in 2014 een belangrijk middel om de dialoog met de achterban aan te gaan. De focus lag op Facebook en Twitter. • De hoeveelheid interactie en het aantal volgers op Facebook laten een mooie groei zien. Het aantal fans op Facebook is inmiddels met 37% gestegen tot 24.550. Ook het aantal volgers op Twitter nam toe tot met ruim 6.000, een stijging van 18%. • Een succesvolle Facebook-actie was ‘showmeyourpump’ en ‘showmeyourpen’. Meer dan 600 mensen met diabetes stuurden een foto’s (selfie) met hun pomp of pen. Dat zorgde voor meer interactie op social media en een grotere betrokkenheid. Persaandacht was er in de vorm van artikelen in De Telegraaf en Marketing Tribune. • Het Diabetes Fonds heeft meegelift met de hype van de Ice Bucket Challenge. Spontaan begonnen mensen voor het Diabetes Fonds met deze uitdaging, waardoor het aantal donaties in die periode flink toenam. • Ook de initiatieven om via social media meer vrijwilligers bij ons werk te betrekken, waren succesvol. zo hebben meer dan 300 mensen zich aangemeld om te collecteren voor het Diabetes Fonds.
• Het tv-programma Koffietijd besteedde in de uitzending aandacht aan de Chef’s Challenge, een project van Landal Greenparks en het Diabetes Fonds. Het leverde een artikel in De Telegraaf op. • De 9e editie van de jaarlijkse Nationale Traploopweek werd breed uitgemeten in onder meer Het Parool, De Telegraaf, Radio 2, Algemeen Dagblad, NRC en een aantal regionale omroepen. • Het Diabetes Fonds doopte in 2014 de jaarlijkse collecte om tot Deur tot Deur Run. Naast De Telegraaf besteedden media in ruim 90 plaatsen in Nederland aandacht aan de collecteweek, zowel gedrukte media als RTV. • Op Wereld Diabetes Dag lanceerden we de eerste reizende Escape Room in Nederland. Een reporter van Radio 2 ging er als eerste doorheen. Ook andere landelijke media besteedden er aandacht aan. Na Wereld Diabetes Dag ging de Escape Room als roadshow door heel Nederland. Overal waar de Escape Room stond, waren plaatselijke en regionale media aanwezig. • In regionale dagbladen was er veel aandacht voor de particuliere acties van onze vrijwilligers, waaronder: actievoerder die elke maand halve marathon loopt, Salland d’HuZes, Handwerkfestijn, Spinningmarathon,
Nieuwe bron van insulineproducerende cellen Het is onderzoekers van het Hubrecht Instituut gelukt om stamcellen uit de alvleesklier te veranderen in insulineproducerende cellen. Dat is een enorme stap en goed nieuws voor mensen met diabetes type 1. Zij hebben een tekort aan dergelijke cellen en moeten daarom hun hele leven insuline spuiten. Transplantatie van donorcellen is een oplossing, maar door het donortekort is dat maar voor weinig mensen weggelegd. Nu we zelf nieuwe cellen kunnen maken, is de volgende stap om de techniek beter en veiliger te maken. Het zal nog wel tijd kosten voordat de eerste tests met mensen kunnen gebeuren. Online collecte via F acebook In de media Het Diabetes Fonds was in 2014 veelvuldig in de landelijke en regionale media. Enkele hoogtepunten: • Google liet weten bezig te zijn met de ontwikkeling van een contactlens voor mensen met diabetes. Het Diabetes Fonds gaf een inhoudelijke reactie en legde daarin de koppeling met een eigen onderzoek samen met TNO naar lichttechnologie. Deze reactie werd opgepakt door onder meer het ANP en de NOS. • We brachten naar buiten dat we een biobank gaan opzetten voor mensen met diabetes, dankzij een extra bijdrage van de VriendenLoterij. Hierover verschenen berichten in landelijke media, waaronder de dagbladen en het Radio 1 Journaal. • Het Diabetes Fonds maakte deel uit van de coalitie ‘Zorgeloos met diabetes naar school’. Op meerdere momenten in het jaar was daar media-aandacht voor.
Deur tot Deur Run met abri’s Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 15
benefiettoernooi, Cycle Marathon, Zeemijlenlopen, enkele rommelmarkten, grote actie van een manege, een kapper, een fruitteler, etc. • In 2014 was de eerste Royal Run voor het Diabetes Fonds, dwars door de tuinen van Paleis Soestdijk. Veel aandacht hiervoor in de lokale en regionale media. Ook andere regionale initiatieven zoals Wandelvierdaagse het Gooi, mochten op veel media-aandacht rekenen. • De tweede editie van de DiaBeatit Run werd opnieuw opgepakt door de media. Dagblad Metro en tv-programma Hart van Nederland volgden een speciaal team. De andere teams wisten met hun deelname de media van hun woonplaats te halen. Website In 2014 hebben bijna 1,4 miljoen mensen de website diabetesfonds.nl bezocht. 15% meer dan het jaar daarvoor. Naast de voorlichting over diabetes en de recepten werd vooral het nieuws over naaldloos bloedsuiker prikken en stamceltherapie veel bezocht. Er zijn bijna 80.000 brochures gedownload, een stijging van 18%. Het aantal mensen dat bereid was om na het downloaden van een informatiebrochure een kleine gift te geven, is gehalveerd. Daartegenover staat dat het totale aantal donaties via de website is gestegen met maar liefst 34%.
Smaakmakers nieuwsbrief
Steeds meer mensen bezoeken de site via mobiel of tablet, inmiddels meer dan 40%. Mede daarom, maar ook gezien de nieuwe positionering, is in 2014 gestart met de bouw van een nieuwe website. Deze heeft een meer eigentijdse en frisse uitstraling en kan (mobiele) bezoeker op maat bedienen. De nieuwe website is begin 2015 live gegaan.
Nieuwsbrief Smaakmakers Veel mensen – met en zonder diabetes – hebben behoefte aan gezonde en lekkere recepten. Die recepten komen samen met handige voedingstips maandelijks aan bod in de nieuwsbrief Smaakmakers die inmiddels meer dan 10.000 mensen per mail ontvangen.
Diabetes Fonds panel Inmiddels zijn meer dan 1700 mensen met diabetes en naasten, vrijwilligers en donateurs lid van het Diabetes Fonds panel. In 2014 hebben negen onderzoeken plaatsgevonden met zeer verschillende onderwerpen, onder meer de omgang met diabetes, informatiebehoefte, testen van de nieuwe positionering en een online campagne, geef- en steunmotieven, trapgebruik en voorkeur voor woordgebruik rondom diabetes. De verschillende onderzoeken gaven meer inzicht in zowel de profielen als de wensen en behoeften van de panelleden. Dankzij nieuwe inzichten kunnen we onze werkzaamheden voor de verschillende doelgroepen steeds klantgerichter en meer op maat uitvoeren. Ook gaf het onderzoek naar de herpositionering inzicht in de waardering van onze nieuwe boodschap en huisstijl. Dit onderzoek was zeer belangrijk voor het creëren van draagvlak. Voedingsquiz Met de nieuwe voedingsquiz brengen we op een speelse manier weetjes over (on)gezonde voeding onder de aandacht. Meer dan 30.000 bezoekers testten in 2014 hun kennis en ontdekten hoeveel zij over voeding weten. 16 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
‘Zin in lekker eten’. Het kookboek van het Diabetes Fonds
Kookboek Geheel in lijn met de nieuwe huisstijl heeft het Diabetes Fonds in samenwerking met Uitgeverij Poiesz het kookboek ‘Zin in lekker eten!’ uitgebracht. Het kookboek sluit aan bij de voedingsrichtlijn en bevat gezonde en lekkere recepten voor mensen met en zonder diabetes. In 2014 is het kookboek nog exclusief verkrijgbaar via de website van het Diabetes Fonds en vanaf maart 2015 wordt dit breed verspreid via de bekende publiekskanalen, zoals bij boekhandels en de online verkoopkanalen zoals bijv. bol.com. Sinds november 2014 zijn er ruim 500 boeken verkocht via diabetesfonds.nl/ kookboek. Interessant om te vermelden is dat 20% van de kopers van het kookboek een extra donatie geeft. Nieuwsbrief e-dialoog Met de digitale nieuwsbrief ‘e-dialoog’ brengen we recente kennis en ontwikkelingen over diabetes onder de aandacht. Ruim 50.000 mensen zijn geabonneerd op deze digitale nieuwsbrief, die vier keer per jaar verschijnt. Deur tot Deur Run Binnen het thema ‘Bewegen’ ontwikkelt het Diabetes Fonds al jaren diverse programma’s op het gebied van voorlichting en fondsenwerving. Om te benadrukken hoe belangrijk bewegen is voor de gezondheid, hebben we vlak voor de collecteweek de Deur tot Deur Run geïnitieerd. De collecterende mensen lopen immers langs heel veel deuren. Deze crossmediale campagne bestond uit onder meer een tv-commercial en een Facebook-pagina waarop mensen hun vrienden kunnen oproepen te doneren aan het Diabetes Fonds. Naast het voorlichtende doel, was de campagne er ook op gericht om bekendheid te geven aan de collecteweek. Ruim 70% van de totale doelgroep is ten minste één keer met de commercial bereikt. Met de aftrap van de campagne hebben we via Facebook maar liefst 100.000 mensen bereikt. Meer over de campagne is te lezen onder paragraaf 4.2 Collecte.
Zorgeloos met diabetes naar school Diabetes en school zijn vaak een lastige combinatie. Zeker wanneer de school onvoldoende ondersteuning kan geven aan leerlingen die van volwassenen afhankelijk zijn voor het meten van glucose en het toedienen van insuline. En een kind met te hoge of te lage bloed suikerspiegel kan niet goed functioneren in de klas. Het Diabetes Fonds heeft dankzij een gift van een donateur in 2014 een onderzoek mogelijk kunnen maken naar diabetes op school. Via een vragenlijst is onder een grote groep ouders geïnventariseerd wat er goed gaat en wat er beter moet. De resultaten van dit onderzoek zijn aangeboden aan de Tweede Kamer. Op basis hiervan zijn er kamervragen gesteld aan staatssecretaris Dekker die in het kader van de wet op passend onderwijs er ook voor moet zorgen dat leerlingen met diabetes voldoende steun krijgen. Het project Zorgeloos met diabetes naar school is een samenwerking met Voluit, Diabeter, de DVN en verschillende andere diabetesorganisaties. Al deze organisaties liepen aan tegen het probleem van diabetes op school. Het Diabetes Fonds heeft hier samen met de coalitiegenoten gericht onderzoek naar kunnen doen, zodat de lobby om de wet en regelgeving aangepast te krijgen kan plaatsvinden aan de hand van betrouwbare resultaten uit onderzoek. Een mooi voorbeeld van hoe onderzoeksresultaten de aanpak van de concrete problemen mogelijk maken.
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 17
4. Inkomsten en Communicatie 4.1 Fondsenwerving Het Diabetes Fonds zamelt geld in voor wetenschappelijk onderzoek. Want alleen zo komen er betere behandelingen voor diabetes en de gevolgen ervan. We gebruiken daarom voorbeelden van successen bij fondsenwervende activiteiten om mensen te laten zien dat geven zin heeft. Daardoor hebben we meer geld voor onderzoek ingezameld via directmarketingacties, en groeit ook onze achterban door gerichte acties. Hierbij zijn analyses van onze eigen database van cruciaal belang. Regelgeving rond fondsenwerving In 2014 heeft het Diabetes Fonds het DDMA Privacy Waarborg verkregen. Dit keurmerk ziet toe op het zorgvuldig gebruik van contactgegevens. Het Diabetes Fonds is lid van de brancheorganisatie VFI. Voor de fondsenwerving houdt het Diabetes Fonds zich aan de gedragscode van het Instituut Fondsenwerving, waarin professioneel gedrag en zorgvuldigheid centraal staan. Daarnaast hanteert het Diabetes Fonds een eigen code voor externe communicatie, waarin is vastgelegd hoe de communicatie met externe belanghebbenden moet verlopen. Daarin wordt onder andere verwezen naar de geldende wet- en regelgeving op het gebied van telemarketing, brievenbusreclame en privacywetgeving. Het Diabetes Fonds houdt zich bij zijn telemarketingactiviteiten aan de regelgeving van het Bel-me-niet Register. CBF-keurmerk Het CBF-percentage komt in 2014 uit op 18,4%. Het driejaarsgemiddelde blijft met 18,9% ruim binnen de norm van 25 procent die het CBF stelt. Dat resultaat is te danken aan onze aandacht voor een efficiëntere fondsenwerving.
4.2 Collecte De jaarlijkse huis-aan-huiscollecte is nog altijd van groot belang voor het Diabetes Fonds. Ondanks de enorme inzet door vrijwilligers blijft het een grote uitdaging om de collecte op peil te houden. Om ons heen zien we de inkomsten uit de collecte voor de meeste goede doelen teruglopen. Dit wilden we bereiken in 2014: • Opbrengst van € 1.400.000 . • Inzet van ten minste 24.000 actieve collectanten. • Nieuwe manieren van werven doorvoeren. • Kosten van de collecte verlagen naar € 170.000. Zo is het gegaan: De opbrengst van de collecte is € 1.38 miljoen, opgehaald 18 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
dankzij de inspanningen van onze collectanten. Hiermee is de doelstelling bijna gehaald; in deze tijd is dit een bijzonder mooi resultaat. De collecte blijft zo een belangrijke bron van inkomsten voor het Diabetes Fonds. De kosten zijn beperkt gebleven tot het gestelde budget van € 170.000. We zijn blij met de grote groep vrijwilligers die ons ondersteunt. Rondom de collecteweek hebben we een campagne gevoerd met radio- en tv-commercials en billboards op strategische plaatsen in het land. De campagne werd gevoerd onder de titel Deur tot Deur Run en het doel was tweeledig: voorlichting geven op het gebied van bewegen en aandacht vragen voor de collecte van het Diabetes Fonds in het algemeen. De Deur tot Deur Run-campagne liep ook via online kanalen. Nieuwe manieren van collecteren Naast de traditionele huis-aan-huiscollecte met collectebus of lijst, was er dit jaar ook de mogelijkheid voor sms-donaties. Collectanten konden de oproep hiertoe uitdelen als iemand bijvoorbeeld geen kleingeld in huis had. In samenwerking met collega-fondsen zoeken we intensief naar middelen om contactloos betalen mogelijk te maken, waardoor het nog makkelijker wordt om te doneren. Maar een universeel toepasbare oplossing is er nog niet. Tijdens de campagneperiode rondom de collecte is voor het eerst gebruikgemaakt van een online geefmodule. Er is een speciale Facebook-pagina ontwikkeld waarop gebruikers hun eigen digitale collectebus konden aanmaken. Zowel collectanten als niet-collectanten hebben hiervan gebruikgemaakt. De online variant gaat niet ten koste van de huis-aan-huiscollecte, want online collectanten halen geld op binnen hun eigen vriendenkring. Het was een beperkte campagne waarmee we konden leren hoe dit werkt. De resultaten van de pilot waren bemoedigend. De opbrengst van deze nieuwe manier van collecteren was € 6.358. Er zijn tijdens de actieperiode van drie weken 350 online collectebussen aangemaakt.
4.3 Donateurs, Giften en schenkingen Onze (vaste) donateurs en iedereen die ons incidenteel steunt, zorgen voor een groot deel van onze inkomsten. Dankzij hun bijdragen kunnen vele projecten op het gebied van wetenschappelijk onderzoek en voorlichting worden gerealiseerd. Dit wilden we bereiken in 2014: • Stabilisatie inkomsten uit donateurs- en bestemmingsgiften op € 2,1 mln. • Inkomsten uit notariële schenkingen van € 100.000.
Zo is het gegaan: De inkomsten zijn met € 2,3 miljoen licht boven de begroting uitgekomen. Dat is een mooi resultaat in een markt die zeer onder druk staat. In 2014 hebben we verschillende acties gedaan om nieuwe donateurs te werven. In totaal zijn er in 2014 bijna 10.000 mensen geweest die het Diabetes Fonds voor het eerst hebben gesteund. De resultaten zijn, gezien de marktomstandigheden, zeer gunstig en zorgen voor een toename van onze achterban. We hebben goed gekeken naar acties uit voorgaande jaren, en hebben daarvan geleerd. We weten nu beter waarin specifieke groepen binnen onze achterban zijn geïnteresseerd, waardoor we ze met voor hen relevantere onderwerpen konden benaderen. Zoals het onderzoek naar naaldloos bloedsuiker meten: daarvoor hebben veel mensen een bijdrage gegeven. Hoewel er succes is behaald bij het werven van nieuwe donateurs, zagen we in 2014 helaas een daling van het aantal mensen dat ons met een structurele machtiging steunt. In 2015 bouwen we verder op de succesvolle resultaten uit 2014 én ligt de focus nog meer op het behoud van (betrokken) donateurs. Waar mogelijk laten we offline en online activiteiten elkaar versterken. Zo sprak de succesvolle Facebook-actie ‘showmeyourpump’ met ingestuurde selfies ook in schriftelijke vorm veel donateurs aan, nadat hij was vertaald naar een direct mail met geefverzoek. In het najaar hebben we het relatiemagazine ‘Dialoog’ in een nieuw jasje gestoken en verstuurd naar donateurs, vrijwilligers, onderzoekers en zakelijke partners. Ook startten we in het najaar met een proef voor de werving van donateurs huis aan huis. De eerste resultaten zijn hoopvol en worden meegenomen in acties voor 2015. Onze trouwe donateurs zijn ook in 2014 van onschatbare waarde geweest. Zij hebben ervoor gezorgd dat we uiteenlopende onderzoeken kunnen (blijven) financieren. Zowel op papier (via ons donateursblad Dialoog) als via online kanalen (onze digitale nieuwsbrief, onze website, Twitter en Facebook) houden we onze donateurs op de hoogte van alle ontwikkelingen. Een aantal malen per jaar ontvangen zij een verzoek om steun. Een zeer grote groep was hiertoe bereid. Daarbij is dit jaar veel aandacht geweest voor een effectievere wijze van benaderen: het resultaat hiervan is dat we minder donateurs hebben benaderd, maar wel de inkomsten op hetzelfde peil konden houden. Giften en schenkingen Het Diabetes Fonds ontvangt jaarlijks veel spontane giften, bijvoorbeeld naar aanleiding van een jubileum of verjaardag. Een deel van de inkomsten uit Giften en Schenkingen wordt verantwoord onder paragraaf 4.6 (‘Acties vrijwilligers’).
Notarieel schenken De inkomsten voor 2014 zijn iets boven budget uitgekomen. Het aantal donateurs dat ons op deze fiscaal aantrekkelijke manier steunt is met 4% gestegen. Onder andere door personele wijzigingen zijn minder acties uitgevoerd dan gepland. Voor 2015 wordt een stijging in het aantal schenkers verwacht als gevolg van nieuwe activiteiten die gepland staan. De samenwerking met Schenkservice is in 2014 voortgezet. De implementatie van gewijzigde wet- en regelgeving is soepel verlopen.
4.4 Geoormerkte opbrengsten en nalatenschappen In 2014 hebben we van een aantal mensen grotere bedragen mogen ontvangen. Als gevolg van een organisatiewijziging zijn er minder activiteiten uitgevoerd. Dit wilden we bereiken in 2014: • Stabilisatie van inkomsten uit Fondsen op Naam op € 50.000. • Inkomsten uit geoormerkte opbrengsten voor specifieke projecten van € 200.000. • Stabilisatie van inkomsten uit nalatenschappen op € 900.000. Zo is het gegaan: Fondsen op Naam We hebben € 94.500 mogen ontvangen uit in totaal vier Fondsen op Naam; dat is meer dan € 40.000 boven ons streefbedrag. Eén van die fondsen is gestart in 2013 en staat op naam van Stichting Diabetes Onderzoek Nederland (DON). Door deze samenwerking kunnen we meer en efficiënter onderzoek financieren naar genezing van diabetes type 1. Geoormerkte opbrengsten Eind 2013 heeft een zeer betrokken relatie van het Diabetes Fonds besloten om gedeeltelijk in 2013 en 2014 een fellowship van een ambitieuze onderzoeker te steunen, om daarmee bij te dragen aan onderzoek naar de genezing van diabetes. De onderzoeker onderhoudt nauw contact met de donateur in kwestie over de voortgang van het onderzoek.
Voetzweren bij mensen met zenuwschade Helaas komen voetzweren vaak voor bij mensen met zenuwschade (neuropathie). Onderzoekers van het UMC Maastricht ontdekten dat bij voetproblemen de afweer in voeten verlaagd is, waardoor ze eerder verergeren. De afweer werkt dus alleen lokaal in de voeten minder goed. Dat verklaart waarom mensen met ernstig ontstoken voetzweren vaak geen koorts hebben en geen tekenen van ontsteking in het bloed. De ernst van de voetzweer wordt dan onderschat, en een juiste behandeling te laat gestart. Deze nieuwe ontdekking leidt hopelijk tot betere en snellere behandeling van voetzweren, wat amputaties voorkomt. Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 19
In het najaar is door Stichting DON een (fondsenwervende) bijeenkomst in Rotterdam georganiseerd, een selecte groep relaties van Diabetes Fonds was hier ook voor uitgenodigd. In 2015 wordt een vervolg aan deze samenwerking gegeven. Nalatenschappen Ook in 2014 ontvingen we weer een flink bedrag aan nalatenschappen; het is mooi dat zoveel mensen ons ook na hun overlijden willen steunen. De totale inkomsten waren lager dan begroot, maar met een totale som van € 686.000 waren deze inkomsten wel vergelijkbaar met het gemiddelde van de afgelopen jaren. In 2014 is in samenwerking met Centrum Nalatenschappen gestart met het programma ‘Actieve werving nalatenschappen’. Daarmee willen we mensen meer betrekken bij het Diabetes Fonds en hen informeren over de mogelijkheden voor nalaten. We willen duidelijker laten zien hoe waardevol hun nalatenschap is voor bijvoorbeeld kinderen die nu diabetes hebben.
4.5 Samenwerking met bedrijven In 2014 werkte het Diabetes Fonds actief samen met verschillende bedrijven die de doelstellingen van het fonds een warm hart toedragen en willen helpen die te realiseren.
Als bedankje voor alle collectanten heeft onze partner Dolcis/Scapino kosteloos een kortingsbon geleverd voor aankopen in de winkels of webshops. De besparing op het collectebudget bedroeg hierdoor ca. € 10.000. Zulke vormen van samenwerking blijken voordelig voor zowel de partner als het Diabetes Fonds.
FrieslandCampina Met FrieslandCampina zijn we een nieuwe samenwerking gestart. Hierin staat het thema ‘gezond leven’ centraal. Het bedrijf was hoofdsponsor van de DiaBeatit Run en er liep een team van twaalf deelnemers mee namens FrieslandCampina. Verder werd samen met het FrieslandCampina Institute gekeken naar mogelijkheden voor samenwerking. Het Diabetes Fonds participeerde onder meer in het door FrieslandCampina georganiseerde congres ‘Jong geleerd, oud gedaan’. In 2015 kijken we naar verdere mogelijkheden voor samenwerking .
Dit wilden we bereiken in 2014: Groei inkomsten uit samenwerkingsverbanden met bedrijven naar € 250.000. Zo is het gegaan: Scapino en Dolcis De samenwerking met de Macintosh Retail Groep werd na een succesvolle start in 2012/2013 voortgezet. Er werd een nieuwe collectie van de Orchard diabetesschoenen ontwikkeld, een betaalbare schoenenlijn voor mensen met beginnende voetproblemen als gevolg van diabetes. Deze lijn werd ontwikkeld in samenwerking met het door het Diabetes Fonds ingestelde Expertteam. Zo wordt wetenschappelijke kennis naar de praktijk gebracht. De schoenen zijn zowel via de vestigingen van Scapino als die via Dolcis in Nederland verkocht. De opbrengst van de schoenen bedroeg in 2014 € 39.000. Een prachtig bedrag, dat opnieuw in wetenschappelijk onderzoek wordt geïnvesteerd. Macintosh leverde ook op andere manieren een bijdrage aan het Diabetes Fonds. Zo zorgde Scapino voor de actiepakketten die onder meer bij de DiaBeatit Run werden overhandigd aan de deelnemers.
Poster Traploopweek 20 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Traploopactie De Nationale Traploopactie organiseerden we in 2014 voor de negende keer. We hebben gekozen voor een laagdrempelige aanpak, waardoor 267 bedrijven deelnamen. Onder hen o.a. de Rabobank, Achmea, Aegon, Akzo, KLM, Landal Greenparks, Nissan en Transavia. Deelnemende bedrijven maakten kans op de Traplooptrofee, voor het Trapvriendelijkste bedrijf van Nederland. De prijs ging naar het bedrijf Touchwonders, dat een speciale app ontwikkelde om traplopen te stimuleren. Nieuwe contacten In 2014 legden we veel nieuwe contacten met bedrijven, vooral rond het thema voeding en bewegen. Samen met de Eredivisie werd een projectvoorstel opgesteld dat ingediend werd voor een extra toekenning van de VriendenLoterij. In 2015 wordt de uitslag daarvan bekend. Met Variatie in de Keuken en Landal Greenparks organiseerde we een speciale Chef’s Challenge, waarbij chefkoks van de Landal Greenparks werden uitgedaagd een zo gezond en lekker mogelijk hoofd- en nagerecht toe te voegen aan de menukaart. Chef-kok Tim Bosch van Landal Coldenhove was de overtuigende winnaar.
4.6 Acties vrijwilligers Vrijwilligers blijven ons verrassen met prachtige acties. Vaak zijn het initiatieven die veel meer opleveren dan een mooie financiële bijdrage aan onderzoek. Het zijn vrijwilligers die ook zorgen voor zichtbaarheid en door hun persoonlijke verhaal bijdragen aan de bekendheid van diabetes en het Diabetes Fonds. Dit wilden we bereiken in 2014: • Initiatiefnemers van acties nog beter faciliteren. • Groei van inkomsten uit acties en evenementen naar € 250.000, door nog meer mensen te inspireren om in actie te komen. • Aanhaken bij bestaande evenementen. • Een succesvolle tweede editie van ons eigen evenement: de DiaBeatit Run.
Een van de bekendste is het Handwerkfestijn dat wordt georganiseerd door Marja Leijtens. De collecteleidster uit Amersfoort heeft van haar hobby een groot meerdaags evenement gemaakt waarvan de opbrengsten geheel ten goede komen aan het bestemmingsfonds genezing diabetes type 1. Het evenement heeft sinds 2007 een enorme groei doorgemaakt. De inkomsten blijven jaarlijks toenemen. In 2014 haalde het Handwerkfestijn een bedrag van € 14.410 op. Ook helpen we mensen die een actie organiseren om die zo goed mogelijk onder de aandacht te brengen in hun omgeving. We ondersteunen bij het maken van een persbericht en het benaderen van lokale media. Ook geven we mensen een podium op onze Facebookpagina of plaatsen we een mooi verhaal in bijvoorbeeld ons relatiemagazine. Mensen die zelf een actie of evenement organiseren of meededen aan een bestaand sportief evenement, mochten we dankzij Scapino en FrieslandCampina een supporterspakket sturen. Met het T-shirt uit het supporterspakket zijn sportievelingen goed zichtbaar en kunnen wij mensen die zich samen met ons inzetten voor de oplossingen voor diabetes iets geven. Inspireren om in actie te komen De beste manier om anderen in beweging te brengen is inspireren. Het Diabetes Fonds wil laten zien dat meedoen zin heeft. Dit doen we door acties die mensen organiseren te verspreiden onder een zo’n breed mogelijk publiek. Dat het communiceren over acties en het organiseren van een eigen evenement aanstekelijk werkt, laat Bas Brinkmans zien. Deze zevenjarige doorzetter zag het filmpje van de DiaBeatit Run 2013 en kreeg meteen zin om mee te doen. Ooit wil hij zelf een echte DiaBeatit Runner worden, maar dit jaar ging hij een andere uitdaging aan: de Avond4daagse lopen voor het Diabetes Fonds. Zijn hele klas liep met hem mee. Bas haalde € 1.515 op.
Zo is het gegaan: Initiatiefnemers van acties nog beter faciliteren Door vrijwilligers goed te faciliteren, willen we nog meer mensen tot actie inspireren. Zo hopen we de bijdrage aan onderzoek verder te vergroten die tot stand komt door acties en evenementen. Dat faciliteren doen we op verschillende gebieden. We proberen onze bestaande achterban in aanraking te laten komen met acties en evenementen. Zo inspireerde een bijeenkomst voor Regiocoördinatoren en hun genodigden de collecteorganisatie in Uithoorn om in actie te komen. Zij stonden op een markt en regelden een prachtige aanhanger met reclame. Er zijn steeds meer mensen uit de bestaande achterban van het Diabetes Fonds die mooie acties organiseren.
Bas met zijn klas tijdens de Avond4daagse Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 21
organisaties van die laatste twee doneerden zelfs een deel van het inschrijfgeld aan het Diabetes Fonds. Enkele deelnemers lichten we er graag uit: de zeventienjarige Bram Loozen fietste de Salland d’HuZes, Chantal Pinkert liep de Gooise vierdaagse, de familie Van Seppe liep de Royal Run, Noëlle nam de cheque in ontvangst bij de Drentse Fietsvierdaagse en Amy mobiliseerde een heel team voor de Zeemijlenloop. Uiteraard deden mensen ook op eigen initiatief mee aan diverse bestaande evenementen voor het Diabetes Fonds en lieten ze zich sponsoren. Dat juichen we uiteraard toe.
Loombandjes van Sem voor zijn zus Ook de grootste rage van 2014, loomen, inspireerde vrijwilligers om in actie te komen. Zo werden er armbandjes geloomed en verkocht voor het Diabetes Fonds en knutselde de achtjarige Sem speciaal voor zijn zus met diabetes een pomp en een prikkertje van loombandjes. Aanhaken bij evenementen Niet alleen vrijwilligers organiseren acties en evenementen voor het Diabetes Fonds. In 2014 hebben we steeds meer de samenwerking gezocht met organisatoren van evenementen die ons kunnen helpen bij het inspireren van mensen om in actie te komen voor het Diabetes Fonds. De organisaties achter diverse evenementen moedigden mensen aan zich te laten sponsoren en/of een donatie te doen bij inschrijving: de Royal Run, de Drentse Fietsvierdaagse, de Zeemijlenloop, de Salland d’HuZes en de Wandelvierdaagse het Gooi. De
Onderweg tijdens de Diabeatit Run 22 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
DiaBeatit Run De tweede editie heeft de eerste editie overtroffen. De start vond traditiegetrouw plaats bij de Euromast in Rotterdam. Per team trotseerde één persoon de 589 treden van de Euromast. Daarna startte de dubbele marathon in de vorm van een estafette. De route leidde de deelnemers dwars door het mooie Groene Hart. Daarna zetten de teams koers naar het Olympisch Stadion in Amsterdam waar zij als helden zijn onthaald. De sportieve teamprestatie is fantastisch. Bewegen heeft zin, maar aandacht voor diabetes is minstens zo belangrijk. Uiteindelijk hebben de DiaBeatit Runners maar één doel: bijdragen aan belangrijk onderzoek naar de genezing van diabetes. De deelnemende teams hebben zich enorm ingezet en samen voor veel publiciteit en inkomsten gezorgd. Zo werd er in veel lokale media geschreven over de DiaBeatit Run, was er een artikel van een hele pagina in de Metro en maakte Hart van Nederland een mooi item.
De acties van de deelnemers om zoveel mogelijk sponsorgeld op te halen, waren succesvol. Alle teams, variërend van bedrijven tot mensen met diabetes en omgeving tot onderzoekers, haalden samen een recordbedrag van € 92.683 op. Uiteraard willen we dit record in 2015 weer verbreken. In totaal leverden alle acties en evenementen een bedrag op van ruim € 200.000.
4.7 Acties derden: VriendenLoterij, Lotto en Krasloterij Dit wilden we bereiken in 2014: • Inkomsten uit acties derden / loterijen: € 1,4 miljoen. Zo is het gegaan: De inkomsten uit geoormerkte loten zijn licht gestegen ten opzichte van 2013. De totale inkomsten uit de Vrienden Loterij waren € 1.614.000. Het Diabetes Fonds investeerde evenals voorgaande jaren in de werving van deelnemers aan de VriendenLoterij, specifiek voor het Diabetes Fonds. In 2013 hebben we gewerkt aan een aanvraag voor een extra project. In februari 2014 was het Diabetes Fonds een van de gelukkigen bij het Goed Geld Gala met een toekenning van € 425.000 voor het extra project: een biobank en registratie opzetten om te komen tot betere behandeling op maat voor mensen met diabetes type 1. Het Diabetes Fonds ontving ook inkomsten uit de Lotto en de Krasloterij, via Stichting Loterijacties Volksgezondheid. Deze inkomsten bedroegen € 344.000. De totale inkomsten kwamen met ruim € 1.957.000 ruim hoger uit dan in 2013, voornamelijk door de extra toekenning.
4.8 Communicatie met belanghebbenden Communicatie met alle belanghebbenden is een belangrijk aandachtspunt voor het Diabetes Fonds. Om die reden reageren we snel op vragen. Zo nodig verwijzen we naar collega-organisaties, zoals de DVN of de NDF. Klachten handelen we zo snel mogelijk af, meestal ruim binnen de termijn van drie weken die ervoor staat in de officiële procedure. Afhandeling van klachten In 2014 zijn in totaal 92 klachten geregistreerd. Klachten kunnen mondeling of schriftelijk bij het Diabetes Fonds worden ingediend. Er waren in 2014 klachten die te maken hadden met iets administratiefs, maar ook naar aanleiding van een mailing en de actie rondom de collecte. Alle klachten zijn individueel en met een zorgvuldig opgestelde reactie beantwoord – meestal per mail en soms telefonisch of per brief. Waar nodig werden klachten of vragen gebruikt voor op de website. Ze werden dan geplaatst onder de tab ‘Veelgestelde vragen’. Het aantal klachten over de campagnes was beperkt. Klachten zijn meegenomen in de evaluatie van de verschillende activiteiten. Afhandeling van vragen Naast de klachten ontving het team Informatie & Service vooral veel vragen van donateurs, collectanten en het brede publiek. Veel kon meteen door het team worden beantwoord. De specialistische, diabetes-inhoudelijke antwoorden werden beantwoord door het team Kennis & Onderzoek. Vragen hebben vaak betrekking op inhoudelijke aspecten van diabetes of op wetenschappelijk onderzoek. Indien nodig doen kennismedewerkers zelf research om een vraag goed te beantwoorden, of zij raadplegen externe specialisten. In alle gevallen sluiten we zoveel mogelijk aan bij het perspectief van de vraagsteller. Ook ontvangen we steeds meer vragen via social media, die we ook via die kanalen beantwoorden.
Escape Room Op Wereld Diabetes Dag vond in Amsterdam de lancering plaats van de Escape Room. Het doel was om mensen bewust te maken van het belang van onderzoek naar diabetes om uiteindelijk alle puzzelstukjes te vinden. Deze reizende Escape Room is een container die met hulp van een vrachtwagen op diverse locaties is neergezet. Mensen konden zich laten opsluiten en moesten puzzels en raadsels oplossen om er weer uit te komen. Licht- en geluidseffecten maakten die ontsnapping extra moeilijk. Dit is een manier om een hypo na te bootsen, een ervaring die mensen met diabetes dagelijks hebben. In een paar weken tijd heeft de Escape Room op zeven plaatsen in het land gestaan. In deze periode zijn er meer dan 35 artikelen verschenen, met name in de regionale media. De toonzetting hierin is positief en komt overeen met de boodschap die we voor ogen hebben. Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 23
5. P ersoneel en Organisatie 5.1 Personeelsbeleid In 2014 kreeg de samenwerking binnen het Huis voor de Gezondheid op het gebied van P&O meer vorm. Er werd hard gewerkt aan onder meer de implementatie van een gezamenlijk P&O-systeem: AFAS Profit. Dat zorgt voor een kostenbesparing, maar ook voor een makkelijker samenwerking op P&O-gebied. Bovendien is er een betere kennisuitwisseling tot stand gekomen, waardoor de fondsen meer gebruik maken van elkaars expertise. Waar mogelijk werd personeel onderling uitgewisseld, bijvoorbeeld als vervanging bij zwangerschapsverlof. Het Diabetes Fonds leende op deze wijze twee keer een medewerker uit. Dit draagt behalve aan efficiency ook bij aan kennisuitwisseling tussen de fondsen en aan de persoonlijke ontwikkeling van de medewerker.
5.1.1 Medewerkers en vrijwilligers De uitdaging voor het Diabetes Fonds is om adequaat in te spelen op veranderingen in de omgeving, gezien de snelheid waarmee die plaatsvinden. De personele capaciteit moet daarop snel kunnen worden aangepast. Om die reden werken we met een beperkte vaste kern van medewerkers voor de structurele werkzaamheden. Daaromheen hebben we een flexibele schil van mensen, voor het opstarten van nieuwe initiatieven, tijdelijke projecten of vervanging (bij ziekte of een vacature). Daarnaast hebben we regelmatig stagiairs, die ons ondersteunen bij bepaalde werkzaamheden. Zo kunnen we in drukke tijden de capaciteit uitbreiden en houden we de kosten laag, door werk-
zaamheden zelf te doen in huis te doen in plaats van uit te besteden. In 2014 werkten we met tijdelijke medewerkers voor projecten als de Traploopweek, de Escaperoom, de nieuwe positionering, de nieuwe website, een kookboek en de voedingsbrochure. De gemiddelde bezetting bleef in 2014 op vrijwel hetzelfde niveau als in 2013. Samenstelling Managementteam (MT) • Mevrouw drs. J.W.M. Dessing, algemeen directeur; • De heer dr. D.M. Hettinga, hoofd kennis & informatie, tevens adjunct-directeur; • De heer E.K. Stellwag, hoofd communicatie, marketing & fondsenwerving. De heer J.G. Kolder startte in maart 2014 als nieuwe Teamleider Financiën. Hij heeft een gedeelde functie binnen het Huis voor de Gezondheid en werkt 50% van zijn tijd voor het Diabetes Fonds en 50% voor de Maag Lever Darm Stichting. In 2014 maakte hij informeel deel uit van het MT van het Diabetes Fonds, in 2015 wordt die functie geformaliseerd. Vrijwilligers Naast de inzet van een beperkt aantal medewerkers kan het Diabetes Fonds rekenen op de inzet van veel vrijwilligers. Het Diabetes Fonds is een van de laatste fondsen die de collecte op uitvoerend niveau puur met vrijwilligers doet. De 25.000 collectanten werken in heel Nederland en
31-12-2010
31-12-2011
31-12-2012
31-12-2013
31-12-2014
Aantal medewerkers
35
32
31
30
28
Aantal fte
27.1
26.5
25.7
25.9
25,9
Man/Vrouw
9/26
7/25
6/25
5/25
7/21
Gemiddelde leeftijd
41
41.6
40
41.1
41.5
2010
2011
2012
2013
2014
Gemiddelde bezetting
27.2
26.5
26.5
26
26,3
Instroom
12.8%
20.7%
25.0%
19.6%
9.1%
Uitstroom
9.1%
23.3%
21.8%
23.5%
18.2%
24 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
worden ondersteund door twee fte’s vanuit het bureau van het Diabetes Fonds en negen vrijwillige regiocoördinatoren door het hele land. Behalve de collecte worden ook andere activiteiten van het Diabetes Fonds ingevuld door vrijwilligers. De leden van de Raad van Toezicht, Wetenschappelijke Adviesraad en Maatschappelijke Adviesraad werken allemaal op vrijwillige basis, evenals de ambassadeurs en de vele wetenschappelijke referenten. Hun aller inzet is essentieel voor het beoordelen van subsidieaanvragen, het adviseren van de Raad van Bestuur en het controleren van het beleid van het Diabetes Fonds. Ook op ons kantoor kunnen we regelmatig rekenen op vrijwilligers. Van telefonist tot klusjesman en jurist. Zij zetten zich soms al jarenlang in voor het Diabetes Fonds en zijn daarmee voor ons van onschatbare waarde. Het Diabetes Fonds waardeert alle inzet van vrijwilligers zeer en probeert daarom de voorzieningen voor hen zo goed mogelijk te verzorgen. Zo krijgen vrijwilligers (indien gewenst) de onkosten die zij maken vergoed en zorgen we zoveel mogelijk voor goede instructies en middelen. Voor vrijwilligers die direct met de organisatie in contact staan of op het bureau werkzaam zijn, is de gedragscode van toepassing. Ook zij kunnen een beroep doen op de klachtenregeling.
5.1.2 Vertegenwoordiging Diabetes Fonds Het Diabetes Fonds neemt deel aan verschillende werkgroepen en commissies, om gezamenlijk efficiënter te werken aan de eigen missie. Naast de nevenfuncties van de algemeen directeur was het Diabetes Fonds in 2014 vertegenwoordigd in: • Bestuurlijk Overleg PreventieConsult / Kwaliteitsraad Persoonlijke Gezondheidscheck: de heer dr. D.M. Hettinga; • SGF Commissie Wetenschappelijk Onderzoek: mevrouw dr. S. Pieper; • SGF Commissie Preventie: mevrouw. drs. M. Schrijver; • SGF werkgroep Lobby: de heer dr. D.M. Hettinga; • Werkgroep Orgaandonatie: mevrouw drs. A. Penders; • Bestuur Nederlandse Diabetes Federatie: de heer prof. dr. E.C. Klasen (tot 1 september 2014), mevrouw T. Hooymans vanaf 1 september 2014.
en regelgeving en worden na overleg met het personeel vastgesteld door het bestuur. In de arbeidsvoorwaarden probeert het Diabetes Fonds een maatschappelijk verantwoorde werkgever te zijn. De brutosalarissen per maand, bij een voltijdaanstelling, zijn als volgt:
Functie
Van (€)
Tot (€)
Algemeen directeur
7.100
9.800
Management
3.800
6.350
Beleidsmedewerkers
2.650
3.800
Administratief personeel
2.150
3.200
Overig personeel
2.000
2.600
Naast salaris ontvangt het personeel acht procent vakantiegeld en geniet het een aantal secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals een pensioenregeling (PFZW), een tegemoetkoming in de reis- en sportkosten, een fietsregeling en goede opleidingsmogelijkheden. Het Diabetes Fonds kent geen dertiendemaanduitkering of andere bonusregelingen. Verder geldt er een ‘regeling ongewenste omgangsvormen’ en is er een geschillenregeling ingesteld. Intern zijn er twee vertrouwenspersonen en is er ook een externe, onafhankelijke vertrouwenspersoon die geraadpleegd kan worden. Bezoldiging directie De Raad van Toezicht heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het beleid wordt periodiek geactualiseerd. Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid en de vaststelling van de beloning volgt het Diabetes Fonds de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van VFI en de Code Wijffels (zie vfi.nl). Het voor de toetsing aan VFI-maxima relevante werkelijke jaarinkomen van de directie bedroeg in 2014 voor mevrouw drs. J.W.M. Dessing € 94.136.
5.2 Interne Organisatie
5.1.3 Arbeidsvoorwaarden
5.2.1 Administratieve processen
Het Diabetes Fonds wordt geleid vanuit het kantoor in Amersfoort. Het krijgt geen rechtstreekse overheidssubsidie en is afhankelijk van giften van particulieren en bedrijven. Om dit geld zo zorgvuldig mogelijk te besteden, zijn er betaalde medewerkers in dienst. De meesten van hen werken in deeltijd. De inzet van goed gekwalificeerd personeel waarborgt continuïteit en een zo efficiënt mogelijke besteding van gelden voor onderzoek en voorlichting rondom diabetes. Het Diabetes Fonds heeft zijn eigen arbeidsvoorwaarden. Die worden jaarlijks getoetst aan wet-
De externe accountant, PWC, beoordeelt naast de jaarrekening ook de beheersing van de administratieve processen. Gelijk aan de jaren 2009-2013 heeft PWC ook in 2014 dit onderdeel als ruim voldoende tot goed beoordeeld. In 2014 is gewerkt aan de implementatie van AFAS, het financiële systeem dat door meer fondsen in het Huis voor de Gezondheid gebruikt wordt. Ook kunnen daarmee processen ondersteund worden die tot nu toe geen ICT-ondersteuning hebben. Deze zullen modulair worden geïmplementeerd in de komende jaren. Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 25
5.2.2 Huisvesting Het Diabetes Fonds is gehuisvest in het Huis voor de Gezondheid in Amersfoort. In dit pand zitten verschillende gezondheidsfondsen en gelieerde organisaties. Na het jaar 2013, dat in het teken stond van samenwonen, was 2014 het jaar waarin samenwerken centraal stond. Er werden verschillende gezamenlijke projecten opgestart, waaronder de implementatie van AFAS, het ICT-platform waarop inmiddels zowel de financiële processen als de P&O-processen draaien. Binnen het Huis voor de Gezondheid zijn op deelgebieden verschillende teams actief, onder meer op het gebied van facilitaire zaken, financiën, ICT, P&O en communicatie. De teams worden gevormd door medewerkers van de verschillende fondsen, die naast hun taken voor hun ‘eigen’ fonds ook algemene taken verrichten. In 2014 kregen deze teams steviger vorm en werden processen beter ingericht en op elkaar afgestemd. Dat heeft inmiddels tot concrete besparingen geleid voor het Diabetes Fonds, in 2014 naar schatting ca. € 65.000.
5.2.3 ICT Het Diabetes Fonds deelt de hardware van de ICT-infrastructuur met andere organisaties binnen het Huis voor de Gezondheid. Ook het beheer is bij een gezamenlijke externe partner belegd. In 2014 is succesvol gewerkt aan de implementatie van AFAS in het brede verband van het Huis voor de Gezondheid. Het gevolg is dat er nu een nieuw gezamenlijk systeem is voor financiën en HR, dat met meer modules kan worden uitgebreid en organisatiebreed inzetbaar is. In 2015 werken we aan deze uitbreiding met onder meer een CRM-module, projectmodule en module voor de collecte. Omdat het Longfonds ons hierin is voorgegaan, kunnen wij profiteren van hun ervaring. AFAS stelt Diabetes Fonds beter in staat om adequaat complexe analyses te maken, zodat we gerichter kunnen inspelen op de wensen en behoeften van onze donateurs en vrijwilligers. Voor applicatiebeheer werkten we ook in 2014 samen met dezelfde beheerpartij, samen met het Longfonds. De ICT-medewerkers van het Longfonds werken ook voor het Diabetes Fonds en ondersteunen ons bij de dagelijks voorkomende ICT-werkzaamheden. In 2015 zullen we gezamenlijk werken aan een nieuw ICT-beleid en aan de noodzakelijke vervanging van servers en pc’s, om ook daar efficiencyvoordeel te halen.
5.3 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Het Diabetes Fonds wil nu en in de toekomst verantwoord ondernemen. Dat hebben we altijd al gedaan, omdat dat bij onze organisatie past. We streven naar een voortdurende verbetering van onze bedrijfsprocessen om tot een duurzaam werkende organisatie te komen. We werken op veel terreinen maatschappelijk verantwoord. Zo hebben we een 26 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
beperkt aantal parkeerplaatsen en geen leaseauto’s. Ook stimuleren we het gebruik van openbaar vervoer, werkfruit, ‘groen’ papier, minder papier en duurzame koffie. Waar mogelijk vermijden we vliegreizen (en anders zorgen we dat we de CO2-uitstoot compenseren). MVO is een voortdurend aandachtspunt van het Managementteam, dat goed kijkt hoe het Diabetes Fonds nóg meer maatschappelijk verantwoord kan ondernemen.
5.4 Samenwerking Ook in 2014 investeerde het Diabetes Fonds in verschillende samenwerkingen. Want diabetes is een te groot probleem om alleen op te lossen. Om focus te houden moeten we wel keuzes maken. Het diabetesveld Het Diabetes Fonds is lid van de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF). In 2014 zijn verschillende gesprekken gevoerd om de samenwerking te versterken. Het DF investeerde o.a. in onderzoek voor een nieuwe voedingsrichtlijn voor professionals, die door de NDF wordt ontwikkeld. Het Diabetes Fonds maakt als afgeleide daarvan een brochure voor mensen met diabetes. Met de Diabetes Vereniging Nederland (DVN) zijn in 2014 gesprekken gevoerd op verschillende niveaus om te komen tot een intensievere samenwerking. Dat heeft geleid tot de selectie van een aantal concrete projecten, die in 2015 verder worden opgepakt. Het streven is om meer en intensiever samen te werken, om daarmee de impact voor mensen met diabetes te vergroten. In 2014 is ook de samenwerking met de Stichting Diabetes Onderzoek Nederland (DON) voortgezet, zowel op het gebied van onderzoek als fondsenwerving. Zo werden donateurs van het Diabetes Fonds betrokken bij activiteiten van Stichting DON. Verder werd eind 2013 een gezamenlijke subsidie toegekend aan het onderzoek van prof. dr. Bart Roep in Leiden, met wie we de komende jaren gezamenlijk mooie stappen hopen te zetten op weg naar genezing van diabetes type 1. Met andere diabetesorganisaties, zoals Bas van der Goor Foundation en JDRF, onderhouden we regelmatig contact. We ondersteunen elkaar waar mogelijk, bijvoorbeeld door aandacht voor elkaars activiteiten via social media. Gezondheidsfondsen Een tweede samenwerkingsverband waar het Diabetes Fonds aan deelneemt, is de Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF). Hierin heeft het Diabetes Fonds ervoor gekozen om input en medewerkers te leveren op vooral de gebieden wetenschappelijk onderzoek, preventie en lobby. Bij wetenschappelijk onderzoek leidt de samenwerking tot meer eenheid in bijvoorbeeld de financiering van onderzoek, maar ook in zaken zoals dierproeven en co-morbiditeit (het hebben van meerdere ziekten tegelijk). Het is voor
het Diabetes Fonds efficiënter en doeltreffender om in dit soort zaken samen met collega-fondsen op te trekken. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld lobbyactiviteiten op het gebied van preventie. Huis voor de Gezondheid Inmiddels werkt het Diabetes Fonds in het Huis voor de Gezondheid al enkele jaren samen met het Longfonds (voorheen Astma Fonds), Alzheimer Nederland, de Maag Lever Darm Stichting en het Fonds Psychische Gezondheid. Naast samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering (waarover meer in hoofdstuk 5.2.2) is ook het delen van kennis en verhogen van de impact van de fondsen een belangrijke doelstelling. In 2014 werden twee medewerkers van het Diabetes Fonds tijdelijk ‘uitgeleend’ aan andere fondsen voor vervanging bij zwangerschapsverlof. Daarmee kregen zij een mooi kijkje in de keuken bij een ander fonds. De opgedane kennis konden zij weer toepassen binnen het Diabetes Fonds. Daarnaast sparren we regelmatig met andere fondsen over diverse zaken. Daarnaast is er steeds meer aandacht voor ontmoeting. Medewerkers van verschillende fondsen ontmoeten elkaar bij de receptie, in de kantine of elders in het Huis en wisselen ervaringen en tips uit. Dat zorgt voor kwaliteitsverbetering in de activiteiten van het Diabetes Fonds en daarmee voor een slagvaardigere organisatie. In 2015 zal dat aspect meer aandacht krijgen, daarvoor komt meer ruimte nu de bedrijfsvoering binnen het huis beter vorm heeft gekregen. Health Foundation Limburg (HFL) Eind 2013 is het Diabetes Fonds een samenwerking gestart met de Health Foundation Limburg, met als doel om meer fondsen te werven voor onderzoek in de Limburgse regio. In 2014 werd deze samenwerking met het MUMC officieel bekrachtigd. Als eerste wordt samengewerkt met de Maastricht Studie, een grote studie naar diabetes type 2. Als dit succesvol is, kan de samenwerking worden uitgebreid naar andere diabetesonderzoeksprojecten in de regio. Het Diabetes Fonds en HFL hebben daartoe gezamenlijk een projectmedewerker in dienst, die in Maastricht is gestationeerd en nauw samenwerkt met het bureau in Amersfoort.
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 27
6. B estuur en Governance De eenhoofdige Raad van Bestuur wordt gevormd door de algemeen directeur. De algemeen directeur bestuurt het Diabetes Fonds en heeft eindverantwoordelijkheid voor de leiding en uitvoering van het beleid en de activiteiten, dit onder toezicht van een Raad van Toezicht. Deze raad is belast met het integraal toezicht houden op het beleid en wordt bijgestaan door een Financiële Audit Commissie. De Raad van Bestuur laat zich, ten behoeve van besluitvorming over subsidies voor wetenschappelijke onderzoeksprojecten, adviseren door een adviesraad en adviescommissies van het Diabetes Fonds, waaronder de Wetenschappelijke Adviesraad. De organisatie bestaat uit de volgende klantenteams: Kennis & Onderzoek, Particuliere tijdgevers, Particuliere geldgevers, Strategische Partnerships, Corporate, Informatie & Services en Bedrijfsvoering. Een organogram is opgenomen in de bijlagen.
6.1 Governance Het Diabetes Fonds wil op een verantwoorde manier met de bijdragen van donateurs en andere inkomsten omgaan. Het laat ook graag zien in welke mate de inspanningen bijdragen aan het voorkomen en genezen van diabetes en complicaties. Het Diabetes Fonds probeert daarom zo transparant mogelijk te werken en volgt de door de branche vastgestelde richtlijnen voor goed bestuur. In 2014 is afscheid genomen van twee leden van de Raad van Toezicht. De opvolging van beiden heeft in september 2014 plaatsgevonden. Meer over de Raad van Toezicht staat vermeld in de verantwoordingsverklaring (6.3).
6.2 Verslag Raad van Bestuur De Raad van Bestuur is belast met de (dagelijkse) besturing van het Diabetes Fonds, het richting geven aan de organisatie. De Raad van Bestuur zorgt voor de werving, besteding en het beheer van financiële middelen en de vertegenwoordiging van de organisatie. Ook zorgt de Raad van Bestuur voor het adequaat functioneren van de organisatie in het algemeen. Daarvoor stelt de Raad van Bestuur de meerjarenbeleidsvisie, het jaarplan en de begroting op; deze worden ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Toezicht. Over de uitvoering van het jaarplan wordt periodiek gerapporteerd aan de Raad van Toezicht. De Raad van Bestuur van het Diabetes Fonds werd in 2014 gevormd door mevrouw drs. J.W.M. Dessing. 28 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Tot de belangrijkste aandachtspunten van de Raad van Bestuur behoorden dit jaar: • het verwerven van inkomsten uit onder andere het programma ‘grotere gevers’, het bedrijfsleven en nalatenschappen; • het actief agenderen van de diabetesproblematiek in de media en bij relevante beleidsmakers; • de intensivering van samenwerking met verschillende partijen in het diabetesveld. Zo heeft de algemeen directeur regelmatig contacten onderhouden en plannen voor verdergaande toekomstige samenwerking gemaakt met de DVN. Ten slotte was ook de samenwerking binnen het Huis voor de Gezondheid een continu aandachtspunt. De Raad van Bestuur heeft onder andere de volgende stukken in 2014 vastgesteld: • De formatie van de bezetting op kantoor in 2014. • Het jaarverslag over 2013. • Het jaarplan voor 2014. • De algemene arbeidsvoorwaarden voor 2014. • De toekenning van subsidies voor onderzoeksprojecten. • De goedkeuring en afwijzing van onderzoeksrapportages. • De (her)benoemingen van leden van de Wetenschappelijke en Maatschappelijke Adviesraad. • De nieuwe positionering Risicoanalyse Het Diabetes Fonds maakt tweemaal per jaar een analyse van de belangrijkste risico’s voor de organisatie op verschillende gebieden: communicatie, fondsenwerving, ICT, personeel en organisatie, wetenschap, omgevingsfactoren etc. De risicoanalyse wordt besproken in de Raad van Toezicht, inclusief de maatregelen die genomen zijn of worden om het risico te beperken. Het belangrijkste risico was in 2014 de druk op de inkomsten van het Diabetes Fonds, waardoor op termijn het financieren van onderzoek lastiger wordt. Het Diabetes Fonds zet om die reden sterker in op nieuwe manieren van werven, onder andere via acties en samenwerking met bedrijven. Een ander risico is dat er steeds meer partijen actief zijn op het gebied van diabetes. Dat leidt tot versnippering en verwarring voor het publiek. Het Diabetes Fonds zoekt daarom actief de samenwerking met verschillende partijen, zoals de Stichting DON en de DVN, om gezamenlijk efficiënter de doelstellingen te kunnen realiseren. Verder zien we dat de subsidiemogelijkheden voor wetenschappelijk onderzoek door andere organisaties,
zoals de overheid, steeds verder worden beperkt. Dat leidt tot meer aanvragen bij het Diabetes Fonds en meer druk op de organisatie. Om die reden wordt nu meer met vooraanmeldingen gewerkt. Het Diabetes Fonds houdt de genoemde risico’s scherp in de gaten en neemt waar nodig aanvullende maatregelen om ze te beheersen.
6.3 Verantwoordingsverklaring De Raad van Toezicht en Raad van Bestuur van het Diabetes Fonds onderschrijven de principes van goed bestuur zoals die zijn opgenomen in het toetsingskader van het CBF-Keur. Zoals de toetsingssystematiek van het CBF voorschrijft, legt de Raad van Toezicht verantwoording af over drie principes: 1. Onderscheid de functies toezicht houden, besturen en uitvoeren. 2. Optimaliseer de effectiviteit en efficiency van bestedingen. 3. Optimaliseer de omgang met belanghebbenden. Scheiding toezicht, bestuur en uitvoering Het Diabetes Fonds maakt een heldere scheiding tussen de functies ‘toezicht houden’, ‘besturen’ en ‘verantwoorden’. De principes van goed bestuur zijn verankerd in het bestuursmodel. De Raad van Bestuur bestuurt de stichting en geeft de organisatie richting. De Raad van Toezicht is belast met het integrale toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken binnen de stichting. De Raad van Toezicht volgt de organisatie van het Diabetes Fonds op diverse manieren en vlakken. In 2014 heeft de Raad van Toezicht zes keer vergaderd, inclusief een bijeenkomst over mogelijke samenwerkingsverbanden voor het Diabetes Fonds. In een vaste vergaderstructuur zijn ter goedkeuring het jaarplan, de begroting, het jaarverslag, de jaarrekening en de herpositionering van het Diabetes Fonds voorgelegd aan de Raad van Toezicht. Daarnaast agendeert de Raad van Toezicht onderwerpen naar inzicht en actualiteit, zoals samenwerkingsverbanden en het goededoelenveld. Ook wordt de Raad van Toezicht geïnformeerd over de campagnes en evenementen gedurende het jaar. De algemeen directeur en adjunct-directeur wonen alle vergaderingen bij. De leden van het MT lichten waar nodig de schriftelijke rapportages toe. De Raad van Toezicht overtuigt zich er met regelmaat van of de ingebouwde controles functioneren; ook een jaarlijkse zelfevaluatie maakt hier onderdeel van uit. Bijzondere aandachtspunten voor de Raad van Toezicht in 2014 waren onder andere: • een jaarplan en begroting voor 2014. • financiële resultaten. • de samenwerking met verschillende partijen in het diabetesveld (in het bijzonder Stichting DON en de DVN). • het Huis voor de Gezondheid.
• ontwikkelingen in het goededoelenveld. • resultaten van onderzoek. Samenstelling Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van het Diabetes Fonds bestaat uit zeven personen. Allen zijn vrijwillig lid en ontvangen geen bezoldiging. Indien de leden van de Raad van Toezicht daar prijs op stellen, ontvangen zij een reiskostenvergoeding. Leden van de Raad van Toezicht worden benoemd voor een periode van vier jaar en zijn eenmaal herbenoembaar. Er is een rooster van aftreden, waarbij ook de herbenoemingen worden vastgelegd. De leden van de Raad van Toezicht worden benoemd en ontslagen door de Raad van Toezicht en geworven aan de hand van een profielschets. Bij de benoeming van leden wordt gelet op een evenwichtige samenstelling van leden met expertise op een (of meerdere) van de volgende disciplines: wetenschappelijk onderzoek binnen het diabetesveld, diabeteszorg, marketing, media, bedrijfsleven, financiën en ervaringsdeskundigheid. Er wordt voorts gestreefd naar diversiteit op basis van onder andere leeftijd, geslacht en maatschappelijke achtergrond. De leden dienen te beschikken over bestuurlijke kwaliteiten en blijk te geven van betrokkenheid bij diabetes en het Diabetes Fonds. In 2014 hebben de heer Vergeer en de heer Klasen na acht jaar afscheid genomen van de Raad van Toezicht. In 2014 is als opvolger van de heer Vergeer benoemd in de Raad van Toezicht: Geert van der Horst, Secretaris Generaal bij Unico Banking Group. De heer Van der Horst is verantwoordelijk voor de portefeuille patiëntenbelang en maakt ook deel uit van de Audit Commissie van de Raad van Toezicht. De heer Klasen is opgevolgd door Tini Hooymans, voormalig lid van de Raad van Bestuur van TNO. Zij is verantwoordelijk voor de portefeuille wetenschap. In de Raad van Toezicht van het Diabetes Fonds hadden gedurende het jaar 2014 de volgende personen zitting: • Mevrouw S.M. Dekker (voorzitter) • Mevrouw drs. M. Alma • De heer drs. M.J.M. van den Berg • De heer prof. dr. W.W. Boonstra • Mevrouw dr. C.B. Brouwer • De heer prof. dr. E.C. Klasen, tot 01 november 2014 • De heer P.H. Vergeer, tot 01 september 2014 • De heer mr. J.G.F.W. van der Horst, vanaf 01 september 2014 • Mevrouw dr. C.M. Hooymans, vanaf 01 september 2014 Zelfevaluatie Raad van Toezicht Naast de evaluatie van het beleid en het functioneren van de Raad van Bestuur evalueert de Raad van Toezicht ook eenmaal per jaar zijn eigen functioneren. In de zelfevaluatie 2014 is aandacht besteed aan: • de rol van de individuele leden en de samenstelling van de Raad van Toezicht; • de wijze waarop de raad als geheel zijn taken met betrekking tot toezicht, advies, werkgeverschap en Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 29
integriteit van de organisatie heeft uitgevoerd; • de informatievoorziening vanuit de Raad van Bestuur. In de zelfevaluatie is in het bijzonder gesproken over de samenstelling van de Raad van Toezicht en de komst van de nieuwe voorzitter in 2015. Ook is gesproken over de rol van de Raad van Toezicht als sparring partner, inzet van het eigen netwerk en de op te stellen meerjarenbeleidsvisie in 2015. De Raad van Toezicht is positief over de samenstelling van de Raad, het eigen functioneren en de informatievoorziening vanuit de Raad van Bestuur. In de zelfevaluatie is in het bijzonder gesproken over het agenderen van specifieke thema’s ter bespreking in de vergadering, zoals onderzoek en strategische samenwerkingen. De Raad van Toezicht is positief over de samenstelling van de Raad, het eigen functioneren en de informatievoorziening vanuit de Raad van Bestuur. Raad van Bestuur en MT De Raad van Bestuur is eenhoofdig en wordt gevormd door de (statutair) algemeen directeur. De algemeen directeur is eindverantwoordelijke en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht. De algemeen directeur heeft een dienstverband voor onbepaalde tijd. De Raad van Toezicht evalueert jaarlijks het functioneren van de algemeen directeur. Dit gebeurt in diens afwezigheid. Het jaarlijkse functioneringsgesprek wordt gevoerd met de voorzitter van de Raad van Toezicht en de voorzitter van de Financiële Audit Commissie (FAC). De uitkomsten en afspraken worden opgetekend in een gespreksverslag dat wordt opgenomen in het personeelsdossier. De directeur stelt het beleid vast van het Diabetes Fonds. Het beleid wordt ontwikkeld in overleg met het Management Team (MT) en wordt goedgekeurd door de Raad van Toezicht. Optimale besteding van middelen Het Diabetes Fonds heeft een heldere planning- en controlcyclus, gebaseerd op het meerjarenbeleidsplan en de jaarplannen. De effectiviteit en efficiency worden in de eerste plaats afgemeten aan de realisatie van de doelstellingen uit het meerjarenbeleidsplan en de precisering daarvan in het jaarplan en de begroting. In het toezicht op de financiën van het Diabetes Fonds wordt voorzien door interne controlemaatregelen, zoals vastgelegd in de omschrijving Administratieve organisatie/ Interne controle (AO/IC). De Financiële Audit Commissie toetst de kwartaalrapportages van het bureau, de rapportages van de vermogensbeheerder en de interne administratieve organisatie. Daarnaast is de Audit Commissie belast met het beoordelen van de risico’s. De Audit Commissie doet verslag aan de voltallige Raad van Toezicht. De effectiviteit en efficiency van de bestedingen van het bureau zijn een belangrijk aandachtspunt bij de toetsing. De wijze van fondsenwerving heeft de voortdurende belangstelling 30 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
van de Raad van Toezicht. Hierbij worden de beleidsdoelstellingen op het gebied van onderzoek en voorlichting als toetssteen gehanteerd. Er zijn geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt aan bestuur en individuele toezichthouders. Financiële Audit Commissie (FAC) De FAC bestaat uit ten minste drie leden, die worden benoemd, geschorst en ontslagen door de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht benoemt de voorzitter van de FAC in functie. De Audit Commissie werd in 2014 gevormd door leden van de Raad van Toezicht: de heer Van den Berg (voorzitter), de heer Boonstra, de heer Vergeer (tot 30 september 2014) en de heer Van der Horst (vanaf 01 september 2014). Vanuit het bureau neemt de algemeen directeur deel aan de FAC. Het hoofd bedrijfsvoering licht de financiële situatie toe in de vergaderingen. In 2014 is de FAC viermaal bijeengekomen. Externe controle CBF en accountant Tweemaal per jaar wordt een accountantscontrole uitgevoerd door PricewaterhouseCoopers, waaronder een interim- en een externe controle. De goedkeuring van de jaarrekening gebeurt door de Raad van Toezicht in aanwezigheid van de externe accountant. Daarnaast voert het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) jaarlijks een controle uit op de jaarrekening en vindt eenmaal in de vijf jaar een uitgebreide controle plaats. In 2012 is het Diabetes Fonds hertoetst. Het CBF heeft zijn keurmerk opnieuw toegekend – ditmaal tot 2016. Doelbesteding De geworven fondsen moeten zoveel mogelijk worden besteed aan de primaire doelstellingen van het Diabetes Fonds: voorlichting en onderzoek. Het Diabetes Fonds streeft er daarom naar de kosten voor administratie en beheer zo laag mogelijk te houden. Toekenning van onderzoeksprojecten gebeurt na een zeer zorgvuldige beoordelingsprocedure, waarbij externe deskundigen en een wetenschappelijke en maatschappelijke adviesraad nauw betrokken zijn. De voortgang van de toegekende onderzoeksprojecten wordt nauw gevolgd middels rapportages en werkbezoeken. De resultaten van de projecten worden bekendgemaakt bij relevante doelgroepen, zoals publiek, patiënten en zorgverleners. Omgang met belanghebbenden Het Diabetes Fonds is een organisatie met maatschappelijke doelstellingen en heeft daardoor vele belanghebbenden – van donateurs tot overheden, van onderzoekers tot leveranciers. Het Diabetes Fonds probeert zoveel mogelijk ruimte te geven aan wensen, vragen en klachten van belanghebbenden. De Raad van Toezicht is zich bewust van de verschillende groepen belanghebbenden en houdt de verschillende perspectieven scherp in de gaten. Donateurs, patiënten en vrijwilligers De primaire groep belanghebbenden bestaat voor het
Diabetes Fonds uit mensen met (kans op) diabetes en donateurs. Bij iedere actie of uiting van het Diabetes Fonds wordt gekeken naar de impact hiervan op deze twee doelgroepen. Klachten en opmerkingen worden zorgvuldig beantwoord en geregistreerd. In 2014 zijn in totaal 92 klachten ontvangen, en deze zijn zorgvuldig beantwoord. Naast de donateurs kent het Diabetes Fonds nog een groep zeer betrokken belanghebbenden: de vrijwilligers. Jaarlijks gaan ongeveer 25.000 vrijwilligers de straat op om te collecteren voor het Diabetes Fonds. Wetenschappers Eveneens een belangrijke groep belanghebbenden bestaat uit de onderzoekers die een beroep doen op de onderzoeksgelden die het Diabetes Fonds toekent. We zorgen voor een goede relatie met die wetenschappers, onder andere door heldere informatie te leveren over het beleid van het Diabetes Fonds en door hen regelmatig te ontmoeten. Ook kennen we een bezwaarprocedure voor onderzoekers bij de toekenning van subsidies. Hier is in 2014 eenmaal gebruik van gemaakt. In de samenstelling van onze adviesorganen streven we bovendien naar een vertegenwoordiging van patiënten, de geneeskunde en de wetenschap. De voorzitter van de WAR en MAR wonen één keer per jaar een vergadering van de Raad van Toezicht bij. Werknemers Ook het belang van medewerkers van het Diabetes Fonds wordt onderkend, door bijvoorbeeld het betrekken van de medewerkers bij wijzigingen in arbeidsvoorwaarden en regelmatige bureau overleggen. Ten minste eenmaal per jaar wonen twee leden van de Raad van Toezicht een bureauoverleg met het voltallige personeel bij. In 2014 waren dat mevrouw Dekker en de heer Boonstra.
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 31
7. Vooruitblik 2015 Net als voorgaande jaren blijft het doel van het Diabetes Fonds onveranderd: een wereld zonder diabetes. Om dat doel te bereiken hebben we financiële middelen en de support van veel mensen en bedrijven hard nodig. Gezien de hiervoor geschetste ontwikkelingen vergt dat meer en een ander soort inspanning. Een voordeel is wel dat we wat betreft de doelbesteding met een kleine voorsprong kunnen beginnen. Immers, een deel van de inkomsten uit 2014 zijn meegenomen naar 2015 en zullen besteed worden aan bijvoorbeeld de biobank/registratie diabetes type 1. Kennis ontwikkelen en toepassen Het afgelopen jaar is de organisatie van het Diabetes Fonds daarop ingericht en hebben we onze positionering aangescherpt. Met als kerngedachte: iedereen heeft recht op een gezond leven. Dat realiseren we enerzijds door het ontwikkelen van nieuwe kennis: door onderzoek naar het ontstaan en verloop van diabetes en door te zorgen dat diabetesonderzoek in Nederland gestimuleerd wordt, waardoor nieuwe ontwikkelingen snel bereikbaar zijn voor mensen met diabetes. Anderzijds is er steeds meer aandacht voor het toepassen van kennis: het vertalen van de resultaten van onderzoek naar de praktijk, in de vorm van innovaties en door advies en voorlichting. Thema’s In onze communicatie zullen we scherpere keuzes maken: less is more. De thema’s diabetes type 1, voeding en bewegen staan in 2015 centraal. Thema’s die niet alleen belangrijk zijn voor onze achterban, maar waarin het Diabetes Fonds de afgelopen jaren heeft geïnvesteerd en resultaten heeft geboekt. Deze thema’s vormen ook de basis voor de samenwerking met onze strategische partners, die we in 2015 verder willen ontwikkelen. Vanuit onze kerngedachte zullen we actief blijven op het onderwerp gezonde omgeving. Samen met verschillende andere organisaties werken we aan een omgeving waarin kinderen niet onnodig blootgesteld worden aan ongezonde verleidingen. Want jong geleerd is oud gedaan. We zullen niet schromen heldere standpunten in te nemen over bijvoorbeeld het promoten van ongezonde producten aan kinderen als we ervan overtuigd zijn dat het helpt onze doelstellingen te realiseren. Betrokkenheid We hebben het afgelopen jaar onze achterban beter in beeld gebracht en kunnen op basis daarvan scherpere keuzes maken. Zowel op het gebied van onderzoek als in de manieren waarop we mensen betrekken bij het realiseren van onze doelstellingen. Dat heeft onder andere geresulteerd in een groter aantal 32 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
mensen dat in actie is gekomen voor het Diabetes Fonds, in meer en intensievere samenwerkingen met strategische partners en in intensiever contact met onze achterban via social media. Daarmee is in 2014 een basis gelegd om meer inkomsten te werven in de jaren die volgen, om meer te kunnen investeren in onderzoek. In 2015 zullen we deze ingezette lijn voortzetten en verder uitbouwen. Naast de communicatie via digitale kanalen zoeken we in 2015 meer het directe contact op met onze achterban, mensen met diabetes en hun omgeving. We gaan het gesprek aan op bijeenkomsten en evenementen in het land, om mensen te enthousiasmeren en te betrekken bij ons werk en onze missie. Maar ook om direct feedback te krijgen van onze achterban en onze activiteiten daarop snel aan te kunnen passen. Wederzijds kunnen we elkaar motiveren en inspireren. Dit moet bijdragen aan ons streven om in 2015 de inkomsten op peil te houden. Samenwerking We blijven de samenwerking zoeken met andere partijen. In 2015 zullen we de samenwerking voortzetten (en waar mogelijk verder ontwikkelen) met stichting DON, Diabetesvereniging Nederland, Health Foundation Limburg en onze bedrijvenpartners zoals Scapino, FrieslandCampina en Mediq. Ook blijven we op zoek naar nieuwe partners die onze doelstellingen kunnen helpen realiseren. Want we geloven in de kracht van samenwerking en willen versnippering tegengaan. Heeft zin! Samenwerken heeft zin, in actie komen heeft zin, onderzoek heeft zin, collecteren heeft zin, doneren heeft zin: het heeft allemaal zin om diabetes te voorkomen en te genezen en om veel mensen weer zicht te bieden op een gezond leven. Onder ons centrale motto ‘heeft zin!’ gaan we dan ook enthousiast verder in 2015.
Bijlagen
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 33
Organogram 2014 Raad van Toezicht
Raden van Advies
Teamleider financiën Sr. financieel medewerker
Algemeen directeur*
Managementassistent
P&O adviseur
Adjunct directeur*
Hoofd Marketing, Communicatie & Fondsenwerving*
Hoofd Kennis & Informatie**
Corporate & Webcare
Klantgroep Part. Tijdgevers
Klantgroep Part. geldgevers
Klantgroep Strat. partnerships
Informatie & Services
Kennis & Onderzoek
Teamleider
Teamleider
Teamleider
Relatiemanager
Coördinator
Teamleider
Adviseur Marketing intelligence / bestuurs secretaris
Klantgroep marketeer
Klantgroep marketeer
Klantgroep medewerker
Database marketeer
Klantgroep marketeer
Online marketeer
PR adviseur
Relatiemanager MD
Wetenschaps redacteur
Webadviseur
* lid MT ** Adjunct-directeur is tevens Hoofd Kennis & Informatie 34 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Medew. Informatie & Services (4x)
Kennismedewerker (3x) Wetenschaps redacteur Leesbaar Onderzoek (HvdG project)
Adviescommissies Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) Voorzitter Dr. H.J. (Henk-Jan) Aanstoot, nationaal expertisecentrum Diabeter, tot eind 2014 Leden • Prof. dr. G. (Gertjan) van Dijk RUG, neuro-endocrinologie • Prof. dr. E.J.M. (Edith) Feskens WUR, voeding en epidemiologie • Dr. B.E. (Bastiaan) de Galan, Radboudumc, algemene interne geneeskunde • Prof. dr. A.K. (Bert) Groen UMCG, kindergeneeskunde • Dr. F. (Frits) Holleman AMC, interne geneeskunde, namens het NVDO • Dr. B.P.C. (Bobby) Koeleman UMCU, medische genetica • Dr. P.J.M. (Pieter) Leenen Erasmus MC, immunologie • Prof. dr. M.G.A.A.M. (Giel) Nijpels VUMC, huisartsgeneeskunde • Prof. dr. F. (Frans) Pouwer UvT, medische psychologie • Prof. dr. H. (Hanno) Pijl LUMC, endocrinologie • Prof. dr. N.C. (Nicolaas) Schaper MUMC+, interne geneeskunde • Prof. dr. L.P.A.J. (Patrick) Schrauwen MUMC+, humane biologie • Dr. H.W. (Harold) de Valk, UMC Utrecht, interne geneeskunde • Dr. P. de Vos (Paul), UMC Groningen, pathologie & medische biologie
Maatschappelijke Adviesraad (MAR) Voorzitter • Mevrouw J.M. (Annemarie) Bevers Leden • De heer A.B.M. (Arthur) ten Have • Mevrouw R. (Rolanda) Käser • De heer R. (Ronald) Kooij • Mevrouw I. (Ida) Miedema, namens de DVN • Mevrouw D. (Doeschka) Motmans • De heer W.G.J. (Wouter) van Munster MBA • De heer T.H. (Herman) Pompe • Mevrouw I. (Ingrid) Ruys • Mevrouw M.L. (Marlies) Schimmelpenninck • Mevrouw M. (Marianne) van der Valk • De heer J. (John) Willems
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 35
Overzicht nevenfuncties bestuur en Raad van Toezicht Mevrouw drs. J.W.M. Dessing Algemeen directeur sinds 1 juni 2012 Bestuurslid stichting Huisvesting voor het Huis voor de Gezondheid Mevrouw S.M. Dekker Voorzitter van 1 maart 2007 tot 1 september 2015 • Oud-Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer • Voorzitter Taskforce en Stichting Talent naar de Top • Voorzitter Raad van Toezicht Kadaster • Voorzitter Nationaal Openbaar Vervoer Beraad (NOVB) • Voorzitter Raad van Toezicht Kennis voor Klimaat • Voorzitter Strategische Adviesraad Bouw en Ondergrond, TNO • Voorzitter Tafel van Borging Maasvlakte II • Lid College Financieel Toezicht - Curaçao, Sint Maarten en BES • Vice-Voorzitter en Lid Raad van Commissarissen van Bank Nederlandse Gemeenten • Lid Raad van Commissarissen Royal HaskoningDHV • Lid Raad van Aanbeveling Provada Nederlandse Beurs voor de Bouw en RO • Lid Raad van Advies Instituut voor Genderstudies, Radboud Universiteit Mevrouw drs. M. Alma Van 01 september 2013 tot 01 september 2017 • Brand Director Wehkamp.nl De heer drs. M.J.M. Van den Berg Van 1 april 2011 tot 1 april 2015 • Chief Operations Officer PGGM Investments, statutair lid van de directie PGGM Vermogensbeheer BV en PGGM Treasury BV • Lid directie IMAP Hedge Fund, Dublin (Ierland)
36 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
De heer prof. dr. W.W. Boonstra Van 1 januari 2012 tot 1 januari 2016 • Onderdirecteur en Chief Economist van Rabobank Nederland • Bijzonder hoogleraar Economische en Monetaire politiek, Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde, Vrije Universiteit • Externe adviseur Beleggingscommissie van de Stichting Pensioenfonds Gasunie • Voorzitter Monetary Commission van de European League for Economic Cooperation (ELEC) • Secretaris / penningmeester Nederlandse afdeling van ELEC: Europese Liga voor Economische Samenwerking (ELES) • Bestuurslid en penningmeester SEO Economisch Onderzoek • Voorzitter bestuur Stichting KLIN (Kroatische Literatuur in Nederland) Mevrouw dr. C.B. Brouwer Van 01 april 2012 tot 01 april 2016 • Internist Onze Lieve Vrouwe Gasthuis te Amsterdam • Lid bestuur Medische Staf OLVG • Consulent huisartsenzorggroepen o.a. ROHA • Voorzitter Dr. Evert van Ballegooie Stichting • Secretaris Stichting Diabetes Education Study Group Nederland (DESG) • Lid Raad van Toezicht EADV • Lid Klankbordgroep diabetes Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) De heer prof. dr. E.C. Klasen Van 1 maart 2007 tot 1 november 2014 • Deeltijd hoogleraar Management van Gezondheidsonderzoek bij de Universiteit Leiden • Adviseur Raad van Bestuur Leids Universitair Medisch Centrum • Vicevoorzitter Raad van Toezicht Stichting VU-VUmc • Voorzitter Strategische Adviesraad TNO Gezond Leven • Voorzitter commissie ‘Systeemfalen’ ZonMw • Voorzitter Wetenschappelijk College Fysiotherapie KNGF • Voorzitter Raad van Toezicht Hartstichting Nederland • Voorzitter Stuurgroep Medical Delta
• Lid Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) • Lid Bestuur Nederlandse Diabetes Federatie • Lid NWO-commissie Beroep- en Bezwaarschriften • Lid Raad van Toezicht Nivel • Lid Algemeen Bestuur Leids Universiteitsfonds (LUF) De heer P.H. Vergeer Van 2 november 2006 tot 30 september 2014 • Ervaringsdeskundige • Erelid Diabetesvereniging Nederland • Voorzitter Stichting Gilde Utrecht • Voorzitter Vereniging van eigenaren Radboudveste Mevrouw dr. (C.M.) Hooymans Van 1 september 2014 tot 01 september 2018 • Voormalig lid Raad van Bestuur TNO • Commissaris KPN • Commissaris Rabobank Vallei en Rijn • Bestuurslid Stichting Katholieke Universiteit (Radboud Universiteit Nijmegen) • Lid Centrale Commissie voor de Statistiek CBS • Lid Validatiecommissie Kwaliteitszorg Onderzoek HBO (VKO) De heer mr. J.G.F.W. van der Horst MFE Van 1 september 2014 tot 01 september 2018 • Ervaringsdeskundige • Secretaris Generaal Unico Banking Group te Brussel • Voorzitter Raad van Toezicht S&L Zorg • Lid Raad van Advies AVANS+ • Business mediator (ADR)
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 37
38 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Jaarrekening 2014 Jaarrekening............................................................ Balans.................................................................................................. 40 Staat van Baten en Lasten......................................................................41 Kasstroomoverzicht............................................................................... 43 Algemene toelichtingen waarderingsgrondslagen.................................. 44 Toelichting op de balans........................................................................47 Toelichting op de Staat van Baten en Lasten..........................................53
Overige gegevens.................................................... Voorstel verwerking resultaat................................................................ 59 Gebeurtenissen na balansdatum............................................................ 59 Controleverklaring................................................................................ 60
Bijlage..................................................................... Begroting 2015..................................................................................... 64
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 39
Diabetes Fonds Balans 31/12/2014 31/12/2014
31/12/2013
€
€
Inventaris
79.738
93.147
Computerapparatuur en programmatuur
24.420
69.778
6.096
5.884
110.254
168.809
Na voorstel resultaatverwerking
ref
ACTIVA Materiële vaste activa
1
Kantoorinventaris Totaal Materiële vaste activa Vorderingen en overlopende activa
2
1.360.134
1.466.724
Liquide middelen
3
10.414.592
10.588.644
11.884.980
12.224.177
2.500.000
2.500.000
1.223.353
789.915
245.000
0
3.968.353
3.289.915
532.500
342.574
TOTAAL PASSIVA Reserves en fondsen Reserves
4
Continuiteitsreserve Bestemmingsreserve t.b.v. de doelstelling Reserve biobank Totaal Reserves
Fondsen
5
Bestemmingsfondsen Totaal Bestemmingsfondsen Totaal Reserves en Bestemmingsfondsen Langlopende schulden
532.500
342.574
4.500.853
3.632.489
4.249.714
5.200.393
14.000
28.000
4.263.714
5.228.393
2.619.975
2.583.875
6
Subsidieverplichtingen lange termijn Overige langlopende schulden Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden Subsidieverplichtingen korte termijn
7
Overige kortlopende schulden
8
Totaal kortlopende schulden TOTAAL
40 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
500.438
779.420
3.120.413
3.363.295
11.884.980
12.224.177
Staat van Baten en Lasten 2014 BATEN
2014
Begroting
2013
ref
€
€
€
Baten eigen fondsenwerving Collecte Donateurs en giften
9
1.383.160
1.400.000
1.465.135
10
2.314.421
2.100.000
2.368.796
Nalatenschappen
11
686.051
900.000
1.018.047
Fondsen op Naam
12
94.500
50.000
92.500
Geoormerkte opbrengsten
13
93.918
200.000
74.274
Samenwerking bedrijven
14
107.175
250.000
185.097
Particuliere acties
15
204.806
250.000
189.265
4.884.031
5.150.000
5.393.114
Totaal baten eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden
16
1.957.756
1.400.000
1.524.165
Subsidie van overheden
17
0
0
15.927
Rentebaten en baten uit beleggingen
18
136.085
215.000
221.351
Overige baten
19
-78.276
0
0
6.899.596
6.765.000
7.154.557
Som der baten LASTEN Besteed aan doelstellingen Ontwikkel, verbind en verspreid kennis
20
2.185.605
2.910.000
3.301.512
Stop de opmars
21
234.866
345.000
319.394
Beter in beeld
22
Totaal doelbesteding Kosten eigen fondsenwerving
23
Overige wervingskosten Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat
24
2.210.283
2.458.000
2.198.515
4.630.753
5.713.000
5.819.421
899.139
1.014.000
952.188
61.319
65.000
34.407
440.020
440.000
442.408
6.031.232
7.232.000
7.248.424
868.364
-467.000
-93.867
Resultaatbestemming Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve t.b.v. de doelstelling
0
0
433.438
69.016
0
-349.681
245.000
0
2.500
2.500
Bestemmingsfonds biobank
425.000
0
Bestemmingsfonds t.b.v. de hal HvdG
-78.276
0
0
25.000
Reserve waardeverschillen beleggingen Reserve biobank Fondsen Fonds op Naam Hamers Douma
Bestemmingsfonds onderzoeksprijs Bestemmingsfonds kunstalvleesklier Bestemmingsfonds Scapino
-15.457
15.457
-143.841
143.841
868.364
-93.867 Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 41
Toelichting Resultaat Diabetes Fonds 2014 Het Diabetes Fonds laat in 2014 een positief resultaat zien van € 868.364. Dit wordt onder andere veroorzaakt door enkele meevallers aan het eind van het jaar die niet meer op verantwoorde wijze besteed konden worden in 2014. Deze ongeoormerkte gelden zullen daarom in 2015 worden gebruikt voor de doelstellingen en zijn daarom toegevoegd aan de doelbestedingsreserve. Daarnaast heeft het Diabetes Fonds uit verschillende bronnen zogenaamde geoormerkte gelden ontvangen, die besteed moeten worden aan een specifiek doel (waaronder bijvoorbeeld de VriendenLoterij-bijdrage van €425.000 voor de biobank). Deze gelden konden nog niet worden besteed in 2014, omdat de procedure hiervoor nog loopt of omdat ze laat in het jaar ontvangen zijn. Deze geoormerkte gelden zijn daarom apart gezet in enkele speciale bestemmingsfondsen. De bestemmingsfondsen worden conform de afspraken met de gevers aan de doelstellingen besteed. In onderstaande opstelling wordt dit verduidelijkt:
2014 Resultaat conform Staat van Baten en Lasten
2013
€
€
868.364
-93.867
425.000
0
2.500
2.500
Toegevoegd of onttrokken aan bestemmingsfondsen Biobank, Vriendenloterij ‘Kraak samen de black box’ Hamers Douma (fonds op naam) Huis van de Gezondheid Onderzoeksprijs Kunstalvleesklier Scapino
-78.276
0
0
25.000
-15.457
15.457
-143.841
143.841
Totaal (Bestemmings)fondsen
189.926
186.798
Resultaat voor mutatie Reserves
678.438
-280.665
Vrijval reserve waardeverschillen Beleggingen
0
-349.681
Dotatie reserve biobank
245.000
0
Resultaat
433.438
69.016
Resterend positief resultaat toegevoegd aan bestemmingsreserve t.b.v. de doelstelling
433.438
69.016
Stand bestemmingsreserve t.b.v. de doelstelling per 1 januari
789.915
720.899
Mutatie Stand bestemmingsreserve t.b.v. de doelstelling per 31 december
433.438
69.016
1.223.353
789.915
Specificatie mutatie bestemmingsreserve t.b.v. de doelstelling Stand bestemmingsreserve per 01 januari Mutatie resultaat boekjaar t.g.v. bestemmingsreserve Dotatie fondsen en reserves t.l.v. bestemmingsreserve t.b.v. de doelstelling Totaal mutaties t.g.v. bestemmingsreserve Stand bestemmingsreserve per 31 december
42 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
789.915 868.364 -434.926 433.438 1.223.353
Kasstroomoverzicht 2014 €
€
2013 €
€
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat
868.364
-93.867
Aanpassingen voor: afschrijvingen
67.626
109.093 67.626
109.093
Veranderingen in vlottende middelen: vorderingen kortlopende schulden (excl. schulden aan banken)
106.590
634.534
-242.882
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
-516.139 -136.292
118.395
799.698
133.621
Kasstroom uit investeringsactiviteiten -9.071
-73.537
Desinvesteringen materiële vaste activa
Investeringen materiële vaste activa
0
0
Desinvesteringen financiële vaste activa
0
5.687.407
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten
-9.071
5.613.870
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie subsidieverplichtingen en langl. schulden
-964.680
558.657
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten
-964.680
558.657
Mutatie geldmiddelen
-174.052
6.306.148
Stand geldmiddelen per 1 januari
10.588.644
4.282.496
Stand geldmiddelen per 31 december
10.414.592
10.588.644
-174.052
6.306.148
Mutatie geldmiddelen
Onder de investeringen in materiële vaste activa zijn alleen opgenomen de investeringen waarvoor in 2014 geldmiddelen zijn ingezet.
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 43
Algemene toelichting en waarderingsgrondslagen Dit jaarverslag en deze jaarrekening zijn opgesteld volgens de richtlijn RJ650.
inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de desbetreffende jaarrekeningposten.
Doelstelling De missie van de Stichting Diabetes Fonds luidt:
Afschrijvingen op materiële vaste activa Materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen uit de incidentele verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.
Naar een toekomst zonder diabetes Het Diabetes Fonds maakt zich sterk om diabetes en complicaties te voorkomen en te genezen. We geven mensen met diabetes nu en in de toekomst een betere kwaliteit van leven. Hiertoe werft het Diabetes Fonds gelden voor wetenschappelijk onderzoek en voorlichting, want elke oplossing begint met onderzoek. Deze missie vormt het bestaansrecht van het Diabetes Fonds en ligt daarmee ten grondslag aan de meerjarendoelstellingen, zoals verwoord in het meerjarenbeleidsplan van het Diabetes Fonds 2012-2015. Waarderingsgrondslagen Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. De jaarrekening is gebaseerd op continuïteitsveronderstelling. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De stichting beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Een bijzondere-waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de Staat van Baten en Lasten. Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar. Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de RvB over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de RvB schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen 44 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de aanschafwaarden minus de afschrijvingen. De afschrijvingen zijn lineair en de afschrijvingspercentages per jaar zijn als volgt: • Inventaris 10% 33,33% • Computerapparatuur en –programmatuur • Kantoormachines 20% • Vervoermiddelen 20% • In het jaar van aanschaf wordt over zes maanden afgeschreven. Er wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de inbaarheid van de vorderingen en worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Schulden Schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De opbrengsten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde waardeveranderingen van op reële waarde gewaardeerde: • vastgoedbeleggingen; • onder vlottende activa opgenomen effecten; • afgeleide financiële instrumenten die niet zijn aangemerkt als afdekkingsinstrument.
eheer en Administratie, Wetenschappelijk Onderzoek, B Preventie en Voorlichting. Als basis voor de toebedeling van uitvoeringskosten aan Beheer en Administratie geldt de volgende bezetting: directeur 50%, financieel medewerker 100%, management assistente 100%, de adjunct-directeur 25% en de bestuurssecretaris 25%. Bij de berekening worden de personele kosten doorbelast op basis van de individuele loonkosten, de andere uitvoeringskosten op basis van een gemiddelde per fte. Een specificatie van de toebedeling is op pagina 57 opgenomen.
Subsidieverplichtingen De in een boekjaar aangegane subsidieverplichtingen worden in dat jaar in het geheel ten laste van de Staat van Baten en Lasten gebracht. Deze verplichtingen worden gedeeltelijk in het lopende jaar en gedeeltelijk in volgende jaren afgewikkeld. De in de loop van het jaar werkelijk betaalde voorschotten en afrekeningen worden met de subsidieverplichtingen verrekend. Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit eigen fondsenwerving worden verantwoord in het jaar waarin de ontvangst heeft plaatsgevonden, met uitzondering van baten uit nalatenschappen. Baten uit nalatenschappen Baten uit nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Baten uit acties derden Baten uit acties derden worden verantwoord in het jaar waarin de ontvangst heeft plaatsgevonden en op basis van een schatting van het nog te ontvangen bedrag over het verslagjaar. Subsidiebaten Subsidiebaten worden opgenomen tegen het in het verslagjaar aan subsidie toegekende bedrag. Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende activa en passiva. Uitvoeringskosten Onder uitvoeringskosten verstaan we de kosten van personeel, huisvesting, kantoorkosten en algemene kosten. Deze uitvoeringskosten worden op basis van de bezetting (het aantal fte’s) toegerekend aan Fondsenwerving, Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 45
Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de Staat van Baten en Lasten voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenen De stichting heeft alle pensioenregelingen verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. De over het verslagjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord. Mutaties in de pensioenvoorziening worden ook in de Staat van Baten en Lasten verwerkt. Het Diabetes Fonds heeft de pensioenregeling van alle medewerkers ondergebracht bij het Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) op basis van het standaard pensioenreglement van PFZW (middelloonregeling) en de dekkingsgraad is per eind december 102%. Er is geen indexering toegepast. Richtlijn 271 biedt de mogelijkheid om deze regeling als een toegezegde bijdrageregeling te verwerken omdat: • het Diabetes Fonds is aangesloten bij een bedrijfstakpensioenfonds (PFZW) en samen met andere rechtspersonen dezelfde pensioenregeling toepast; • het Diabetes Fonds geen verplichting heeft tot het voldoen van aanvullende bijdragen, niet zijnde een verhoging van toekomstige premies als sprake is van een tekort bij PFZW. De (pre-)pensioenregeling van PFZW voldoet aan beide voorwaarden. De regeling mag derhalve onder RJ 271 verwerkt worden als een toegezegde-bijdrageregeling. Dit betekent dat de premienota’s van PFZW onder de pensioenlasten verwerkt zijn en het nog niet betaalde deel van de premienota’s onder kortlopende schulden De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen. Kosten van Beheer en Administratie De richtlijn RJ650 schrijft voor dat de kosten voor Beheer en Administratie apart worden vermeld. Dit zijn de kosten die de organisatie maakt in het kader van de interne beheersing en administratievoering en die niet worden toegerekend aan fondsenwerving of doelstelling. Naast directe kosten zoals kosten van bestuur en Raad van Toezicht, kosten planning & control en verslagleggingskosten, wordt ook een deel van de uitvoeringskosten toegerekend aan Beheer en Administratie. Voor de toegepaste toerekeningpercentages: zie hierboven bij Uitvoeringskosten.
46 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen, met uitzondering van deposito’s met een looptijd langer dan drie maanden. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers. Koersverschillen op geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasingcontract zijn voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten. Operationele leasing Bij het Diabetes Fonds kunnen er leasecontracten bestaan waarbij een groot deel van de voor- en nadelen die aan de eigendom verbonden zijn, niet bij de stichting ligt. Deze leasecontracten worden verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de Staat van Baten en Lasten over de looptijd van het contract. Toelichting op de balans en Staat van Baten en Lasten Op pagina 47 tot en met 52 volgt een toelichting op de balans en van pagina 53 tot en met 59 op de cijfers uit de Staat van Baten en Lasten. De nummers verwijzen naar het referentienummer in de balans en de Staat van Baten en Lasten.
Toelichting op de balans In het kort Het balanstotaal is op hetzelfde niveau gebleven ten opzichte van 2013. In 2014 hebben er nauwelijks investeringen plaatsgevonden en zijn de activa door de reguliere afschrijving verminderd. Het totaal aan reserves is met € 678.000 toegenomen, doordat de ongeoormerkte ontvangen gelden voor zover nog niet besteed in 2014 zijn toegevoegd aan de doelbestedingsreserve. Dit deel van de in 2014 ontvangen gelden zullen conform onze doelstellingen worden ingezet. De continuïteitsreserve is gehandhaafd op het niveau van € 2,5 mln. De (bestemmings)fondsen zijn met € 190.000 toegenomen. Het Diabetes Fonds heeft uit verschillende bronnen zogenaamde geoormerkte gelden ontvangen. Deze gelden worden besteed aan een specifiek doel, zoals de biobank. Omdat deze gelden nog niet (volledig) zijn besteed in 2014, omdat de procedure hiervoor nog loopt of om andere redenen, zijn deze gelden apart gezet in enkele speciaal hiervoor bedoelde bestemmingsfondsen.
1. Materiële vaste activa Inventaris
Computerapparatuur en programmatuur
Kantoorinventaris
Totaal
€
€
€
€
Stand per 1 januari 2014 Cumulatieve aanschafwaarden Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarden per 1 januari 2014
381.743
845.435
125.501
1.352.679
-288.596
-775.657
-119.617
-1.183.870
93.147
69.778
5.884
168.809
4.658
2.725
1.688
9.071
Mutaties 2014 Investeringen Desinvesteringen
0 -200.087
-605.114
-118.963
-924.164
Afschrijvingen desinvesteringen
200.087
605.114
118.964
924.164
Afschrijvingen
-18.067
-48.083
-1.476
-67.626
-13.409
-45.358
212
-58.555
Saldo Stand per 31 december 2014 Cumulatieve aanschafwaarden Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarden per 31 december 2014
186.314
243.046
8.226
437.586
-106.576
-218.626
-2.130
-327.332
79.738
24.420
6.096
110.254
De materiële vaste activa worden aangewend in het kader van de bedrijfsvoering. De desinvesteringen betreft de e liminatie van volledig afgeschreven vaste activa.
2. Vorderingen en overlopende activa Nalatenschappen Debiteuren Vriendenloterij Krasloterij en lotto Samenwerkingsverbanden Huis voor de Gezondheid bankgarantie\waarborgsom\voorschot Interest Najaarsmailing/collecte Overige vorderingen Totaal Vorderingen en overlopende activa
€
€
601.898
518.788
97.802
19.471
304.559
309.515
74.666
152.278
0
155.336
139.144
139.144
38.111
31.875
2.327
10.720
101.627
129.597
1.360.134
1.466.724
De grootste post bestaat uit te ontvangen bedragen uit nalatenschappen en is toegenomen ten opzichte van 2013. De betaling voor het vierde kwartaal van de loterijen vindt in 2015 plaats en is daarom eind 2014 als nog te vorderen opgenomen. Alle vorderingen hebben een looptijd van korter dan één jaar
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 47
3. Liquide middelen Rabobank
31/12/2014
31/12/2014
€
€
313.331
344.754
ING
906.000
520.022
ABN
9.195.123
9.723.822
138
46
Kas
Totaal liquide middelen 10.414.592 10.588.644 Van het totaal aan liquide middelen staat er € 8.853.152 op deposito- en spaarrekeningen. De liquide middelen staan, met uitzondering van een bankgarantie ad € 37.531, ter vrije beschikking aan de stichting, voornamelijk om de reeds toegezegde subsidieverplichtingen van € 6.869.689 te kunnen voldoen.
4. Reserves
31/12/2014
31/12/2014
€
€
2.500.000
2.500.000
Continuïteitsreserve Stand per 1 januari Mutaties
0
0
2.500.000
2.500.000
Stand per 1 januari
789.915
720.899
Mutaties
433.438
69.016
1.223.353
789.915
Stand per 31 december bestemmingsreserve t.b.v. de doelstelling
Stand per 31 december Reserve waardeverschillen beleggingen Stand per 1 januari
0
349.681
Mutaties
0
-349.681
Stand per 31 december
0
0
0
0
245.000
0
Reserve biobank Stand per 1 januari Mutaties Stand per 31 december Totaal Reserves Het • • • •
245.000
0
3.968.353
3.289.915
Diabetes Fonds houdt een aantal reserves aan. De reserves bestaan uit de volgende posten: Continuïteitsreserve; Bestemmingsreserve ten behoeve van de doelbesteding; Reserve waardeverschillen beleggingen tot begin 2013; Reserve ten behoeve van de biobank.
Continuïteitsreserve De continuïteitsreserve heeft als doel de voortgang van de werkzaamheden van het Diabetes Fonds veilig te stellen. De hoogte is gebaseerd op een risicoanalyse en is vastgesteld op € 2.500.000. Hiermee wordt het risico van een maximale éénmalige inkomstendaling van € 2.000.000 in enig jaar gedekt. Daarnaast is een bedrag van € 500.000 opgenomen om strategisch te kunnen inzetten voor het geval dat zich een bijzondere kans voordoet die niet uit de reguliere begroting kan worden gefinancierd. De hoogte van de reserve valt binnen de door de commissie Herkströter aanbevolen norm. De continuïteitsreserve heeft de omvang van iets minder dan eenmaal de jaarlijkse uitvoeringskosten. Het bestuur en de Raad van Toezicht heeft besloten de continuïteitsreserve ongewijzigd aan te houden. Bestemmingsreserve ten behoeve van de doelstelling De bestemmingsreserve ten behoeve van de doelstelling is een tijdelijke reserve en wordt gebruikt om een overschot in enig jaar te bestemmen ten behoeve van de doelstelling in de daaropvolgende jaren. Deze bestedingsbeperking of dit bestedingsdoel heeft het bestuur met goedkeuring van de Raad van Toezicht in de reserves aangebracht. 48 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Reserve waardeverschillen beleggingen De reserve waardeverschillen beleggingen diende ter dekking van niet-gerealiseerde beleggingsresultaten. Aangezien in 2013 de volledige effectenportefeuille is geliquideerd is deze reserve nu nihil. Reserve ten behoeve van de biobank Ten behoeve van de biobank en het registratiesysteem is een bestemmingsreserve gevormd van € 245.000. Samen met het bestemmingsfonds van € 425.000, dankzij een extra bijdrage van de VriendenLoterij is hiervoor in totaal in de voorbereiding € 670.000 aan financiële middelen apart gezet. De biobank en het registratieysteem vormen een eerste stap op weg naar een behandeling op maat van mensen met diabetes type 1.
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 49
5. Bestemmingsfondsen Bij bestemmingsfondsen is door derden een specifiek bestedingsdoel aan de ter beschikking gestelde financiële middelen gegeven. Dat kan door een Fonds op Naam in te stellen. Dit soort fondsen kunnen bestaan uit een lening en een vermogensbestanddeel. Gezamenlijk zorgen Fondsen op Naam voor financiering van meer onderzoek naar het ontstaan en de genezing van diabetes. Naast Fondsen op Naam zijn er eind 2014 twee bestemmingsfondsen: ten behoeve van de Corona Galina onderzoeksprijs die in 2015 weer wordt uitgekeerd; en ten behoeve van een biobank en registratiesysteem voor mensen met diabetes type 1. Bestemmingsfondsen
31/12/2014
31/12/2014
€
€
55.000
52.500
Hamers Douma fonds Stand per 1 januari Mutaties bij Stand per 31 december
2.500
2.500
57.500
55.000
78.276
78.276
Bestemmingsfonds t.b.v. entree HvdG Stand per 1 januari Mutaties Stand per 31 december
-78.276
0
0
78.276
50.000
25.000
Corona-Gallina onderzoeksprijs Stand per 1 januari Mutaties bij Subtotaal per 31 december Mutatie af
0
75.000
50.000
100.000
0
50.000
50.000
50.000
Stand per 1 januari
0
0
Mutaties bij
0
50.000
Subtotaal per 31 december
0
50.000
Mutaties af
0
50.000
Stand per 31 december
0
0
Stand per 31 december Fonds op Naam Stichting DON
Scapino schoenen Stand per 1 januari Mutaties Stand per 31 december
143.841
0
-143.841
143.841
0
143.841
Kunstalvleesklier Stand per 1 januari Mutaties Subtotaal per 31 december
15.457
0
-15.457
15.457
0
15.457
0
0
Biobank Stand per 1 januari bij: VriendenLoterij ‘kraak samen de black box’
425.000
Subtotaal per 31 december
425.000
0
Totaal Bestemmingsfondsen
532.500
342.574
50 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
6. Langlopende schulden Subsidieverplichtingen lange termijn Per 31 december 2014 bedragen de subsidieverplichtingen voor wetenschappelijk onderzoek in totaal € 6.869.689. Het Diabetes Fonds splitst de subsidieverplichtingen in twee categorieën: af te wikkelen na een jaar na de balansdatum (lange termijn) en af te wikkelen binnen een jaar (korte termijn). Op basis van de looptijd van en de voortgang in de afwikkeling van de subsidieverplichtingen is de omvang van de subsidieverplichtingen op lange termijn € 4.249.714. Voor een specificatie van de subsidieverplichtingen en het verloop hiervan wordt verwezen naar het schema onder punt 7. Van het totaal aan subsidieverplichtingen is de resterende verplichting op de lopende door het Diabetes Fonds (mede)gefinancierde onderzoeken over meer dan vijf jaar nihil. Overige langlopende schulden Deze post bevat het langlopende leningsdeel van de verschillende Fondsen op Naam. Het in het komende jaar af te lossen gedeelte (€ 12.000) is onder overige kortlopende schulden verantwoord. Van het totaal aan overige langlopende schulden is het af te lossen deel na vijf jaar nihil.
7. Subsidieverplichtingen korte termijn Deze subsidieverplichtingen worden binnen een jaar betaald en zijn in totaal € 2.619.975. Voor een specificatie van de lopende subsidieverplichtingen en het verloop hiervan in 2014 wordt verwezen naar onderstaand schema. Specificatie lopende subsidieverplichtingen
Openstaand eind 2013
Toegezegd in 2014
Uitbetaald in 2014
Vrijval 2014
Openstaand eind 2014
€
€
€
€
€
Totaal verplichtingen Onderzoek
7.784.268
1.880.599
2.696.617
-98.561
6.869.689
Verdeling lange en korte termijn verplichting
Openstaand eind 2014
Subsidie verplichting korte termijn
Subsidie verplichting lange termijn
€
€
€
6.869.689
2.619.975
4.249.714
Totaal verplichtingen Onderzoek
8. Overige kortlopende schulden
31/12/2014
31/12/2014
€
€
Crediteuren
226.267
380.649
Nog te betalen bedragen
219.897
266.785
Kortlopende schulden Fonds op Naam
12.000
30.000
Loonbelasting/Sv/PZW
42.274
50.263
Huis voor de Gezondheid
0
51.724
500.438
779.420
Alle kortlopende schulden hebben een looptijd van korter dan één jaar.
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 51
Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Meerjarige financiële verplichtingen De huurovereenkomst is aangegaan voor de duur van tien jaar. Looptijd
Jaar
Bedrag
2015
€ 252.525
Tussen de één en vijf jaar
2016-2019
€ 1.010.792
Meer dan vijf jaar
2020-2023
€ 808.772
Binnen een jaar
Het Diabetes Fonds heeft een contract met ITEC t.b.v. de print- en kopieerapparatuur. Het gaat om huur en onderhoud. De verplichting binnen een jaar is € 26.716; tussen de één en vijf jaar € 16.542; en meer dan vijf jaar nihil. Gedurende het verslagjaar zijn in de Staat van Baten en Lasten € 26.383 aan minimale leasebetalingen verwerkt en nihil aan voorwaardelijke. De sub-leaseontvangsten waren nihil. Voorwaardelijke verplichtingen Er waren eind 2014 geen voorwaardelijke toekenningen. Niet verwerkte rechten Per einde boekjaar zijn er een vruchtgebruik of fidei commis residu op een viertal nalatenschappen. Deze nalatenschappen zijn op nihil gewaardeerd.
52 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Toelichting op de Staat van Baten en Lasten Het Diabetes Fonds sluit 2014 af met een positief exploitatiesaldo van € 868.364. Dit wordt mede veroorzaakt door de in 2014 ontvangen financiële middelen van de VriendenLoterij voor het project biobank. Deze maken de doelbestedingen hieraan mogelijk. Deze gelden zijn via de resultaatbestemming in het bestemmingsfonds hiervoor ondergebracht. Daarnaast is er een eigen reservering van het resultaat voor de realisatie van de biobank gedaan. Deze gelden zijn in de bestemmingsreserve ondergebracht. Enkele grote meevallers aan het eind van het jaar hebben het resultaat ook positief beïnvloed, omdat we deze niet meer konden besteden aan onze doelstellingen. Deze zijn toegevoegd aan de doelbestedingsreserve en zullen de komende jaren worden ingezet voor de doelbesteding. Lasten Op de algemene en kantoorkosten is door onder andere de samenwerking met de partners binnen het Huis voor de Gezondheid een besparing gerealiseerd. Hierdoor is een duidelijke besparing op de uitvoeringskosten zichtbaar. Baten uit eigen fondsenwerving
9. Collecte De dalende lijn van de collecte zet zich ook dit jaar voort, in lijn met wat we bij andere fondsen zien. De collecteopbrengst is 6% lager dan over 2013. De daling is daarmee minder dan voorgaande jaren.
10. Donateurs en giften De inkomsten van donateurs en giften hebben we ruim boven begroot kunnen afsluiten. Ook dit jaar hebben we de lasten hiervoor verder sterk kunnen terugbrengen met het beleid gericht op het verhogen van de efficiency. Activiteiten die onvoldoende rendement opleverden zijn stopgezet of anders opgezet.
11. Nalatenschappen De nalatenschappen zijn bij de begroting achtergebleven. In de tweede helft van 2014 waren de baten uit nalatenschappen echter relatief hoog.
12. Fondsen op naam De Fondsen op Naam zijn sinds 2012 bijna verdubbeld, voornamelijk door het Fonds op Naam van de Stichting Diabetes Onderzoek Nederland (DON) van € 50.000 jaarlijks gedurende vijf jaar. Van de baten uit fondsen op naam heeft € 64.500 een bijzonder bestedingsdoel. Daarvan is € 2.500 niet besteed en via de resultaatverdeling ondergebracht in een bestemmingsfonds.
13. Geoormerkte opbrengsten Hoewel de begroting niet gerealiseerd werd, is er sprake van een groei in geoormerkte giften, met name door een grote gift van een particulier voor de genezing van diabetes type 1 en giften voor de ontwikkeling van een kunstalvleesklier. De geoormerkte opbrengsten zijn besteed in 2014.
14. Samenwerking bedrijven De inkomsten uit bedrijven betreft opbrengsten uit de samenwerking met Scapino. Die samenwerking richt zich op de ontwikkeling van een schoenenlijn voor mensen met diabetes. Onder de opbrengsten uit ‘samenwerking bedrijven’ vallen ook de giften van bedrijven. Van het totaal aan deze inkomsten heeft € 38.975 (Scapino) een bijzonder bestedingsdoel. Deze inkomsten zijn besteed in 2014.
15. Particuliere acties Door particulieren worden er acties voor het Diabetes Fonds georganiseerd. Deze acties hebben een flink bedrag aan opbrengsten opgeleverd. Te denken valt aan de opbrengsten uit de DiabeatitRun, een estafetteloop voor het Diabetes Fonds.
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 53
16. Baten uit acties van derden De opbrengsten uit de loterijen (acties derden) zijn 28% hoger dan in 2013. Dit komt voornamelijk door de extra gift van € 425.000 van de VriendenLoterij. Realisatie 2014
Begroting 2014
Realisatie 2013
€
€
€
VriendenLoterij (VL) VL geoormerkte loten
478.930
VL kraak samen de black box (tbv de biobank)
425.000
434.691 0
VL ongeoormerkte loten
709.677
704.565
1.613.607
1.139.256
344.149
363.694
0
21.215
344.149
384.909
Via Stichting Loterijacties Volksgezondheid Krasloterij en Lotto Nabetaling voorgaande jaren Totaal Stichting Loterijactie Volksgezondheid Totaal Inkomsten acties derden
1.957.756
1.400.000
1.524.165
Totaal kosten acties van derden
61.319
65.000
29.126
17. Subsidie van overheden Dit zijn inkomsten voor de onderzoeksactiviteiten die het Diabetes Fonds uitvoert voor het Nationaal Actieprogramma Diabetes (NAD) van de Nederlandse Diabetes Federatie. Deze activiteiten liepen begin 2013 af en er zijn geen subsidie-inkomsten (begroot) in 2014.
18. Rentebaten Vanwege de dalende rente zijn de rentebaten bij de begroting achtergebleven. Het gemiddelde rendement over 2014 is 1,2%. Rentebaten en baten uit beleggingen
Realisatie 2014
Begroting 2014 €
Realisatie 2013 €
€
Gerealiseerd beleggingsresultaat Dividenden Interest spaarrekeningen en beleggingen Verkoop obligaties Totaal rentebaten en baten uit beleggingen
0
4.970
136.085
149.074
0 136.085
67.307 215.000
221.351
19. Overige baten Dit betreft inkomsten uit samenwerkingsverbanden en zijn negatief, doordat een deel van een in een eerder jaar ontvangen bedrag is doorbetaald aan Stichting Huis voor de Gezondheid. Het bedrag was opgenomen in een bestemmingsfonds ten behoeve van de hal van het Huis voor de Gezondheid. Stichting Huis voor de Gezondheid heeft de kosten voor de hal gemaakt en daarom is dit bedrag aan deze stichting doorbetaald.
54 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Besteed aan de doelstelling Algemeen De kosten van doelbesteding zijn in zijn algemeenheid lager dan begroot, doordat enkele subsidietoekenningen aan onderzoek na 2014 hebben plaatsgevonden of zullen plaatsvinden. Via de resultaatbestemming zijn de financiële middelen voor deze doelbesteding in het bestemmingsfonds biobank opgenomen.
20. Ontwikkel, verbind en verspreid kennis
Toekenningen Directe kosten Onderzoek Doorbelaste uitvoeringskosten t.b.v. Kennis Totaal Kennis Vrijval Onderzoek projectverplichtingen Totaal doelbesteding WO
Realisatie 2014
Begroting 2014
Realisatie 2013
€
€
€
1.880.599
2.410.000
3.097.263
28.715
40.000
35.772
1.909.314
2.450.000
3.133.035
374.852
460.000
477.259
2.284.166
2.910.000
3.610.294
-98.561
0
-308.781
2.185.605
2.910.000
3.301.513
Realisatie 2014
Begroting 2014
Realisatie 2013
€
€
€
21. Stop de Opmars
Preventieactiviteiten Doorbelaste uitvoeringskosten t.b.v. Preventie Totaal Doelbesteding Preventie
39.209
100.000
85.858
195.657
245.000
233.536
234.866
345.000
319.394
Realisatie 2014
Begroting 2014
Realisatie 2013
22. Beter in Beeld
Eigen Voorlichtingsprojecten Doorbelaste FW-kosten t.b.v. voorlichting Doorbelaste uitvoeringskosten t.b.v. voorlichting Totaal Doelbesteding Voorlichting
€
€
€
817.185
730.000
764.742
391.748
462.500
420.473
1.001.350
1.265.500
1.013.300
2.210.283
2.458.000
2.198.515
23. Kosten eigen fondsenwerving en voorlichting Omdat fondsenwerving en voorlichting steeds nauwer met elkaar verweven zijn, bijvoorbeeld via de website, wordt een deel van de kosten van fondsenwerving doorbelast aan voorlichting. Daarvoor is in 2012 een verdeelsleutel vastgesteld, mede op basis van het meerjarenplan. Met voorlichtingscampagnes en via sociale media verspreiden we kennis uit onderzoek naar onze doelgroepen, maar ook de fondsenwervende campagnes hebben een voorlichtend karakter. Het beleid voor fondsenwerving was ook het afgelopen jaar sterk gericht op het verhogen van de efficiency. Niet alleen door het slim combineren van voorlichting, onderzoek en fondsenwerving, maar ook door voortdurend kritisch te kijken naar de lopende projecten. Projecten die onvoldoende rendement opleverden zijn daarom stopgezet of anders opgezet. Dat heeft evenals in 2013 ook in 2014 tot een (verdere) efficiencyslag en kostenbesparing geleid.
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 55
Kosten eigen fondsenwerving
Realisatie 2014
Begroting 2014
Realisatie 2013
€
€
€
Collecte
175.439
200.000
158.005
Donateurs
346.226
416.703
502.395
1.981
0
63.661
53.721
35.000
131
119.907
223.297
12.318
86.222
50.000
104.436
Subtotaal kosten eigen fondsenwerving
783.496
925.000
840.946
Doorbelasting aan voorlichting
-391.748
-462.500
-420.473
Totale directe kosten eigen fondsenwerving
391.748
462.500
420.473
507.391
551.500
531.715
899.139
1.014.000
952.188
Grotere gevers Nalatenschappen Overige kosten fondsenwerving Acties vrijwilligers
Doorbelaste uitvoeringskosten t.b.v. fondsenwerving Totaal Kosten eigen fondsenwerving
CBF-percentage In 2014 heeft het Diabetes Fonds een percentage kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van de baten eigen fondsenwerving van 18,4%. Dit percentage was 17,7% over 2013 en 20,7% over 2012. Hiermee is het gemiddelde percentage over de afgelopen 3 jaar 18,9%.
24. Beheer en Administratie Kosten Beheer en Administratie zijn de kosten die de organisatie maakt in het kader van de interne beheersing en administratievoering en die niet worden toegerekend aan fondsenwerving of de doelstelling. Naast de directe kosten (zoals die van het bestuur en de Raad van Toezicht, de kosten van Planning en Control en verslagleggingskosten) wordt ook een deel van de uitvoeringskosten toegerekend aan Beheer en Administratie. Uitvoeringskosten worden op basis van het aantal fte’s verdeeld. Als basis voor de toebedeling van uitvoeringskosten aan Beheer en Administratie geldt het volgende: directeur 50%, adjunct-directeur 25%, financieel medewerker 100%, management assistent 100%, en de bestuurssecretaris 25%. Kosten Beheer en Administratie (B&A)
Realisatie 2014
Begroting 2014
Realisatie 2013
€
€
€
Bestuurskosten
11.188
6.000
1.527
Planning en control
42.334
39.500
59.302
Verslaglegging
5.009
15.000
4.417
Overige kosten B&A
9.108
22.500
37.311
Doorbelaste uitvoeringskosten t.b.v. B&A Totaal Kosten beheer en administratie
372.381
357.000
339.851
440.020
440.000
442.408
Het Diabetes Fonds stelt als norm dat de kosten voor Beheer en Administratie maximaal 6,5% van de totale lasten mogen zijn. Over 2014 is dit percentage 7,3%. In 2014 zijn we er in geslaagd om de totale kosten omlaag te brengen, waardoor het aandeel van Beheer en Administratie in de totale lasten dit jaar relatief iets hoger is. Dit percentage was 6,1% over 2013 en 5,8% over 2012. Hiermee is het gemiddeld percentage over de afgelopen 3 jaar 6,4% en blijft daarmee binnen onze norm.
56 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Lastenverdeling 2014 Volgens de richtlijn moeten de lasten toebedeeld worden aan werving baten, doelstelling en aan Beheer en Administratie. Onderstaand schema geeft deze verdeling weer. Daaronder staan de kengetallen die betrekking hebben op de besteding in 2014. Lastenverdeling 2014
€
€
Kennis
Stop de opmars
1.880.599
0
0
0
-98.561
0
0
0
Voorlichtingsactiviteiten
0
39.209
817.185
0
Publiciteit en communicatie
0
0
301.576
Huisvesting Kantoor- en algemene kosten Afschrijving en rente
BESTEDINGEN Subsidies Vrijval
€
€
€
€
€
€
€
Beter in Fondsen- Acties Beeld werving derden
Beheer en Adm.
Totaal 2014
Budget 2014
2013
0
0
1.880.599
2.450.000
3.097.263
0
0
-98.561
0
-308.781
0
0
856.393
1.075.000
850.600
391.748
391.748 61.319
0
844.815
990.000
870.072
157.410
805.606
408.206
0
299.589
1.972.387
1.956.000
1.892.911
29.675
15.489
79.272
40.168
0
29.479
194.083
218.000
226.356
33.261
17.361
88.851
45.021
0
33.041
217.535
340.000
367.301
10.340
5.397
27.621
13.996
0
10.272
67.626
120.000
109.093
195.657 1.001.350
507.391
0
Uitvoeringskosten Personeelskosten
Totale uitvoeringskosten Directe kosten Totale kosten
374.852
28.715 2.185.605
0 234.866
0 2.210.283 899.139
0
0
372.381 2.451.631 2.634.000 2.595.661
67.639
96.354
83.000
61.319 440.020 6.031.232 7.232.000
143.609 7.248.424
CBF percentage
18,3%
19,7%
17,7%
% Besteding doelstelling t.o.v totale baten
66,8%
84,4%
81,3%
% Besteding doelstelling t.o.v totale lasten
76,8%
79,0%
80,3%
7,3%
6,1%
6,1%
% Kosten Beheer en Administratie t.o.v totale lasten
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 57
Uitvoeringskosten Personeelskosten De gemiddelde personeelsbezetting over 2014 bedroeg 26,3 (2013: 26 fte). De gemiddelde salariskosten per fte bedroegen € 47.509 (2013: € 48.622). Het aantal medewerkers werkzaam buiten Nederland is nihil. Voor meer informatie over salarisschalen wordt verwezen naar de website diabetesfonds.nl. Directiebezoldiging De algemeen directeur valt onder de algemene arbeidsvoorwaarden van het Diabetes Fonds. Het jaarsalaris van de algemeen directeur blijft met een BSD-score van 425 binnen de bandbreedte van de VFI-beloningsregeling. Aan de algemeen directeur zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. Voor een toelichting op het beleid en de uitgangspunten voor de directiebezoldiging verwijzen we naar hoofdstuk 5.1.3 Arbeidsvoorwaarden van het jaarverslag. Directiebezoldiging Naam
J.W.M. Dessing
Functie
Algemeen directeur
Dienstverband Looptijd
Onbepaald
Uren
36 uur
Parttime %
90%
Periode
1/1/2014-31/12/2014
Bezoldiging Bruto loon
€ 87.178
Vakantiegeld
€ 6.958
Totaal jaarinkomen
€ 94.136
Sociale lasten (werkgeverdeel)
€ 9.454
Belastbare vergoedingen
€-
Pensioenlasten (werkgeverdeel)
€ 13.882
Totaal bezoldiging 2014
€ 117.472
Totaal bezoldiging 2013
€ 124.772
De bezoldiging 2014 is lager omdat het parttimepercentage op 1 oktober 2013 van 100% in 90% is gewijzigd. Huisvestingskosten De huisvestingkosten zijn lager dan begroot, omdat er nieuwe afspraken met (nieuwe) onderhuurders zijn gemaakt en er beter is onderverhuurd. Kantoor en algemene kosten en afschrijving De kantoorkosten zijn lager dan begroot door betere afspraken met onderverhuurders over het gebruik van diverse faciliteiten en vanwege de samenwerking met de partners binnen het Huis voor de Gezondheid.
58 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Personeelskosten Salarissen
Realisatie 2014
Begroting 2014
Realisatie 2013
€
€
€
1.249.494
1.314.510
1.305.118
Sociale lasten
196.588
201.020
189.717
Pensioenpremie
161.358
168.502
164.171
45.613
44.343
40.393
201.210
108.393
142.445
Reiskosten Uitzendkrachten/tijdelijk personeel Overige personeelskosten (incl. opleidingen) Totaal Personeelskosten
118.124
119.232
51.067
1.972.387
1.956.000
1.892.911
184.100
196.732
202.315
Huisvestingskosten Huur Schoonmaak
7.876
18.230
16.055
Overige huisvestingskosten
2.107
3.038
7.986
Totaal Huisvestingskosten
194.083
218.000
226.356
113.332
156.593
161.463
59.774
73.652
85.794
Kantoor en algemene kosten ICT-beheer Overige kantoorkosten Algemene kosten Totaal Kantoor en algemene kosten
44.429
109.755
120.044
217.535
340.000
367.301
Afschrijving Totaal Afschrijvingskosten Totale uitvoeringskosten te verdelen
67.626
120.000
109.093
2.451.631
2.634.000
2.595.661
Overige gegevens Voorstel verwerking resultaat Een deel van de opbrengsten van het Hamers Douma Fonds wordt, conform afspraak, toegevoegd aan het fonds. De bestemmingsgiften voor onderzoek naar de kunstalvleesklier en de Scapino bestemmingsgiften ten behoeve van gezondheidsproblemen rondom de voet zijn besteed. De ontvangen gelden van de VriendenLoterij voor de biobank zijn ondergebracht in een bestemmingsfonds en een extra eigen reservering hiervoor in een bestemmingsreserve. Voorstel verwerking resultaat 2014
€
Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve t.b.v. de doestelling Reserve biobank
0 433.438 245.000
Fondsen Hamers Douma Fonds
2.500
Bestemmingsfonds biobank
425.000
Bestemmingsfonds t.b.v. entree HvdG
-78.276
Bestemmingsfonds kunstalvleesklier Bestemmingsfonds Scapino
-15.457 -143.841 868.364
Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan die hier vermeld dienen te worden.
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 59
Controleverklaring
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de raad van toezicht en de raad van bestuur van Stichting Diabetes Fonds Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2014 van Stichting Diabetes Fonds te Amersfoort gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2014 en de staat van baten en lasten over 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van de raad van bestuur
De raad van bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met Richtlijn 650 voor fondsenwervende instellingen van de Nederlandse Raad voor de Jaarverslaggeving. De raad van bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de raad van bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de raad van bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
60 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Oordeel
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Diabetes Fonds per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met Richtlijn 650 voor fondsenwervende instellingen van de Nederlandse Raad voor de Jaarverslaggeving.
Mededeling betreffende het jaarverslag
Wij hebben het jaarverslag gelezen teneinde van materieel belang zijnde inconsistenties, indien aanwezig, met de gecontroleerde jaarrekening te onderkennen. Op basis van het doorlezen van het jaarverslag vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de informatie in de jaarrekening en dat het jaarverslag alle informatie bevat die vereist is volgens Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650 ‘Fondsenwervende instellingen’. Wij hebben geen controle- of beoordelingswerkzaamheden uitgevoerd op de informatie in het jaarverslag. Utrecht, 27 mei 2015 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door drs. W.A. van Ginkel RA
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 61
Verschillenanalyse Staat van Baten en Lasten (sbl) versus begroting 2014 sbl
Begroting
Verschil
€
€
€
Collecte
1.383.000
1.400.000
-17.000
Donateurs en giften
2.314.000
2.100.000
214.000 -214.000
BATEN Baten eigen fondsenwerving
Nalatenschappen
686.000
900.000
Fondsen op naam
95.000
50.000
45.000
Geoormerkte opbrengsten
94.000
200.000
-106.000
Samenwerking bedrijven
107.000
250.000
-143.000
Particuliere acties
205.000
250.000
-45.000
4.884.000
5.150.000
-266.000
1.958.000
1.400.000
558.000
Totaal baten eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Subsidie van overheden Rentebaten en baten uit beleggingen Overige baten
0
0
0
136.000
215.000
-79.000
-78.000
0
-78.000
6.900.000
6.765.000
135.000
2.186.000
2.910.000
-724.000
235.000
345.000
-110.000
Beter in beeld
2.210.000
2.458.000
-248.000
Totaal doelbesteding
4.631.000
5.713.000
-1.082.000
899.000
1.014.000
-115.000
Som der baten LASTEN Besteed aan doelstellingen Ontwikkel, verbind en verspreid kennis Stop de opmars
Kosten eigen fondsenwerving Overige wervingskosten Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat voor resultaatbestemming
61.000
65.000
-4.000
440.000
440.000
0
6.031.000
7.232.000
-1.201.000
869.000
-467.000
1.336.000
Toelichting De totale baten vallen over 2014 hoger uit dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door een toename van de baten uit acties van derden (loterijen) door voornamelijk de extra bijdrage van de VriendenLoterij (kraak samen de black box). De rentebaten zijn lager vanwege het sterk gedaalde rentepercentage. De baten uit eigen fondsenwerving zijn bij de begroting achtergebleven. De baten uit nalatenschappen zijn lager uitgevallen; deze vormen dan ook een onvoorspelbare post. De geoormerkte opbrengsten en baten uit samenwerking met bedrijven blijven ook achter bij de begroting. Van onze inspannen op dit gebied hadden we eerder resultaat verwacht. De collecte zit vrijwel op het begrote bedrag. De opbrengst uit acties van vrijwilligers (particuliere acties) zijn achtergebleven bij de begroting. Er zijn in 2014 mooie initiatieven geweest, maar het aantal bleef achter bij onze voorspelling. De opbrengsten door donateurs en fondsen op naam zijn hoger uitgevallen, omdat de acties die zijn ingezet succesvoller bleken dan verwacht. We hadden geen overige baten begroot. Het negatieve bedrag uit overige baten heeft betrekking op een eerder ontvangen doorbetaald bedrag. Zie hiervoor de toelichting op de overige baten. De totale lasten zijn ruim binnen de begroting gebleven. De kennis-doelbestedingen zijn lager dan begroot, omdat een aantal subsidietoekenningen meer voorbereidingstijd vergde waardoor de lasten hiervoor na 2014 zullen vallen. Via de resultaatverdeling zijn de benodigde financiële middelen hiervoor gereserveerd. De doelbestedingen Stop de Opmars en Beter in Beeld zijn lager, omdat een aantal activiteiten met onvoldoende (verwacht) rendement zijn stopgezet of niet zijn gestart. Dat geldt ook voor de achtergebleven kosten eigen fondsenwerving. De overige wervingskosten zijn nagenoeg gelijk aan de begroting uitgevallen, evenals de kosten beheer en administratie.
62 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 63
Begroting 2015 BATEN
€
Opbrengsten eigen fondsenwerving Collecte
1.350.000
Donateurs en giften
2.200.000
Nalatenschappen
750.000
Fondsen op naam
80.000
Geoormerkte opbrengsten
100.000
Strategische samenwerkingen
200.000
Particuliere acties/actieplatform
250.000
Totaal opbrengsten eigen fondsenwerving
4.930.000
Overige opbrengsten Acties derden Beleggingen
1.300.000 120.000
Totaal overige opbrengsten
1.420.000
Totaal baten
6.350.000
LASTEN Doelbesteding Kennis Stop de Opmars
2.640.000 299.000
Beter in Beeld
2.275.000
Totaal doelbesteding
5.214.000
Eigen fondsenwerving Overige werving Beheer en administratie Totaal lasten Resultaat Negatief resultaat begroot vanwege aan te spreken bestemmingsfondsen en -reserves.
64 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2014
941.000 65.000 481.000 6.701.000 -351.000
Colofon Heeft u vragen of wilt u informatie ontvangen? Bel (033) 462 20 55 of mail naar
[email protected]. Financieel steunen? Maak uw gift over op IBAN NL58 INGB 0000 0057 66, t.n.v. Diabetes Fonds, Amersfoort. Voor specifieke vragen over nalaten of speciale vormen van doneren, bel met de afdeling Informatie & Services op (033) 462 20 55 of mail via
[email protected]. Wilt u collecteren? De teamleider collecte brengt u graag in contact met de collecteleid(st)er bij u in de buurt. Bel ons op (033) 462 20 55 of mail via
[email protected]. Wilt u subsidie aanvragen voor wetenschappelijk onderzoek? Kijk op diabetesfonds.nl/voor-onderzoekers of neem contact op met de afdeling Kennis & Onderzoek. Bel (033) 462 20 55 of mail naar
[email protected] t.a.v. Jeanette Rothuizen. CBF Het Diabetes Fonds kreeg in 1996 als één van de eerste charitatieve instellingen in Nederland het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Het CBF geeft dit keurmerk aan een instelling die voldoet aan de strenge eisen en criteria ten aanzien van beleid, fondsenwerving, bestedingen en verslaglegging. Het keurmerk is verlengd tot 1 januari 2016. Mei 2015, Diabetes Fonds Stationsplein 139 | 3818 LE Amersfoort Telefoon (033) 462 20 55 | Fax (033) 461 08 73 diabetesfonds.nl
Diabetes Fonds Jaarverslag 2014_ 65