JAARVERSLAG 2014 N E D E R L A N D S E WAT E R S C H A P S B A N K N . V.
Inhoud Kerncijfers
4
Organisatie
5
n Directie
5
n
Management team
6
n
Raad van commissarissen
7
Verslag van de raad van commissarissen aan aandeelhouders
10
Directieverslag 20 n Algemeen
20
n
De NWB Bank in 2014
21
n
Reservering en dividend
23
n
Vooruitzichten 2015
24
n Strategie
24
n
Ontwikkelingen in 2014
24
- Funding
24
- Kredietverlening
26
n Risicomanagement
29
n Medewerkers
30
Corporate Governance
32
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
38
n
38
Voorwoord directie
n Managementbenadering
40
n
41
Thema’s en doelstellingen van de NWB Bank
n Dilemma’s
54
n Ketenverantwoordelijkheid
56
n Stakeholderdialoog
57
n
62
Onafhankelijk assurance rapport
n MVO-award
64
n MVO-verslaggevingsrichtlijnen
68
n
69
NWB Fonds
72
Winst- en verliesrekening
80
n
Balans
81
n
Overzicht van het totaalresultaat
82
n
Verloopstaat van het eigen vermogen
83
n
Kasstroomoverzicht
84
n
Toelichting op de jaarrekening
86
Overige gegevens 129 n
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
130
n
Statutaire winstbestemmingsregeling
135
n
Voorgestelde winstverdeling
136
n
Lijst van aandeelhouders per 1 januari 2015
137
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
79
n
|
Jaarrekening
JAARVERSLAG 2014
Remuneratierapport 2014
3
Overzicht principes Code Banken
138
Colofon
141
Kerncijfers 2013
2012
2011
2010
49.421
49.595
48.142
45.474
43.172
1.303
1.256
1.226
1.188
1.135
88.249
73.006
76.084
67.696
57.358
1.152
1.039
933
1.112
904
Renteresultaat
117
95
107
75
104
Resultaat financiële transacties
-16
-14
-24
38
30
Operationele baten
101
81
83
113
134
16
16
14
15
11
Resultaatbelasting
21
16
17
23
30
Bankenbelasting
15
15
12
-
-
Nettowinst
49
34
40
75
91
Dividenduitkering
0,0
0,0
0,0
0,0
23,0
Dividend in euro’s per aandeel
0,0
0,0
0,0
0,0
390
73,03)4)
100,9
111,2
90,3
99,9
13,8
16,9
13,13)
20,0
10,6
0,0
0,0
Balans Verstrekte kredieten op lange termijn (nominale waarde)
JAARVERSLAG 2014
2014
(bedragen in miljoenen euro’s)
|
Balanstotaal Naar risico gewogen activa
Resultaten
Bedrijfslasten
2)
Dividend
Ratio’s (%) Tier 1-ratio1) Bedrijfslasten/rente ratio Dividend pay-out ratio Leverage ratio
5)
1,8
6)
1,9
0,0
0,0
25,3
7)
-
-
-
Liquidity Coverage Ratio
144
110
-
-
-
Net Stable Funding Ratio
107
107
-
-
-
1) inclusief resultaat boekjaar 2) exclusief bankenbelasting 3) als gevolg van de inwerkingtreding van CRR/CRD IV (Capital Requirements Regulation and Directive) per 1 januari 2014, is de Tier 1-ratio met circa een kwart afgenomen vanwege de introductie van de zogeheten Credit Valuation Adjustment (CVA) capital charge 4) 70,3 exclusief resultaat boekjaar 5) inclusief resultaat boekjaar en op basis van de in januari 2014 door het Bazels Comité voorgestelde nieuwe definitie 6) 1,6% op basis van de huidige definitie 7) 1,7% op basis van de huidige definitie
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Eigen vermogen
1)
4
Organisatie JAARVERSLAG 2014
Directie
| N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Naam Eerste benoeming Lopende termijn Hoofdfunctie Primaire aandachtsgebieden
Ron Walkier (1953) 1993, voorzitter sinds 2008 tot 2016 Voorzitter van de directie Strategie, communicatie, HRM, legal & compliance en de internal audit department
Naam Eerste benoeming Lopende termijn Hoofdfunctie Relevante nevenfuncties
Lidwin van Velden (1964) 2010 tot 2018 Directielid Lid Raad van Toezicht van de Universiteit van Amsterdam en adviseur Raad van Toezicht Hogeschool van Amsterdam, Lid Audit Committee ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Finance & control, risk management, back office, ICT, security management en fiscale zaken
5
Primaire aandachtsgebieden
JAARVERSLAG 2014 | N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Naam Eerste benoeming Lopende termijn Hoofdfunctie Primaire aandachtsgebieden
6
Frenk van der Vliet (1967) 2012 tot 2016 Directielid Kredietverlening, financiering, asset & liability management en facility management
Management team Ron Walkier, voorzitter Lidwin van Velden Frenk van der Vliet Marian Bauman, Human Resources Management Peter Bax, Back Office Ard van Eijl, Risk Management Reinout Hoogendoorn, Internal Audit Department Leon Knoester, Public Finance Marc-Jan Kroes, Finance & Control Tom Meuwissen, Treasury Heleen van Rooijen, Legal & Compliance Michel Vaessen, ICT
Raad van commissarissen JAARVERSLAG 2014 | N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Naam Functie Eerste benoeming Lopende termijn Laatst beklede functie Relevante nevenfuncties
Age Bakker (1950)1)2) Voorzitter 2012 tot 2016 Bewindvoerder Internationaal Monetair Fonds Voorzitter College Financieel Toezicht Curaçao en Sint Maarten Voorzitter College Financieel Toezicht Bonaire, Sint Eustatius en Saba Lid Bestuur Pensioenfonds Zorg en Welzijn
7
Voorzitter Beleggingsadviescommissie Pensioenfonds Horeca & Catering Lid Audit Committee ministerie van Buitenlandse Zaken Lid Commissie MKB-Financiering Ministerie van Economische Zaken
Naam Eerste benoeming Lopende termijn Hoofdfunctie Relevante nevenfuncties
1) Lid audit- en risicocommissie
Else Bos (1959)1) 2008 tot 2016 Voorzitter Executive Committee PGGM N.V. Lid Raad van Toezicht Isala Klinieken Lid Raad van Commissarissen Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen Member of the Board of Sustainalytics B.V. Member of the Board of UN-PRI (United Nations Principles on Responsible Investments) Lid Raad van Toezicht Nationale Opera&Ballet Plv. voorzitter Raad van Commissarissen NHG/WEW Lid van de Monitoring Commissie Corporate Governance 2) Lid remuneratie- en benoemingscommissie
JAARVERSLAG 2014 | N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Naam Eerste benoeming Lopende termijn Hoofdfunctie Relevante nevenfuncties
Peter Glas (1956) 2011 tot 2015 Watergraaf, Waterschap De Dommel Voorzitter Unie van Waterschappen Lid Bestuur Noord-Brabantse Waterschapsbond Lid Comité van Aanbeveling Vereniging voor Waterstaat en Landinrichting Voorzitter van het OECD Water Governance Initiative
Naam Eerste benoeming Lopende termijn Hoofdfunctie Relevante nevenfuncties
Maurice Oostendorp (1956)3) 2012 tot 2017 Lid Raad van Bestuur SNS Reaal Lid Raad van Commissarissen en voorzitter AC Propertize B.V. Lid Raad van Advies Women in Financial Services (WIFS)
8
3) Voorzitter audit- en risicocommissie
JAARVERSLAG 2014 | N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Naam Eerste benoeming Lopende termijn Hoofdfunctie Relevante nevenfuncties
Albertine van Vliet-Kuiper (1951)2) 2012 tot 2017 Onafhankelijk Voorzitter Bestuurlijk Overleg ‘Samen werkt beter’ Provincie Overijssel Voorzitter Raad van Commissarissen Omnia Wonen Vice-voorzitter, secretaris Nationaal Restauratiefonds Lid Commissie Aedescode Lid Raad voor het Openbaar Bestuur Voorzitter Raad van Toezicht Victas centrum voor verslavingszorg
9
Naam Eerste benoeming Lopende termijn Laatst beklede functie Relevante nevenfuncties
Berend-Jan baron van Voorst tot Voorst (1944)4) 2009 tot 2017 Gouverneur provincie Limburg Commissaris NIBA Beheer N.V. Commissaris Huco Handel- en Scheepvaartmaatschappij N.V.
2) Lid remuneratie- en benoemingscommissie 4) Voorzitter remuneratie- en benoemingscommissie
heeft veel tijd besteed aan de bespreking van
over 2014 aan. Dit verslag bevat onder meer de
adequate kapitaal- en liquiditeitsplanning en de
jaarrekening van de bank, ondertekend door
triggers die herstelactie vergen bij tegenvallende
de directie en de raad van commissarissen
omstandigheden.
De raad van commissarissen en directie stellen
aan de leverage ratio van 3% in 2018 is de
u voor de jaarrekening 2014 vast te stellen
bank in 2015 gestart met het aantrekken van
overeenkomstig de voorgelegde stukken. De raad
achtergestelde (hybride) leningen. Tezamen met
van commissarissen en directie stellen tevens voor
een maximale reservering van de jaarwinsten
decharge te verlenen aan de leden van de directie
heeft de bank er alle vertrouwen in te blijven
voor het gevoerde beheer en aan de leden van
voldoen aan de Bazelse kapitaalseisen.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
marktproblemen. De raad van commissarissen
directie van de NWB Bank u het jaarverslag
|
Hierbij bieden de raad van commissarissen en
JAARVERSLAG 2014
Verslag van de raad van commissarissen aan aandeelhouders
Inspelend op de behoeften van de klanten
10
en gecontroleerd en goedgekeurd door KPMG Accountants N.V.
De balans is door de lage rentestand in 2014 sterk in omvang gestegen. Teneinde te voldoen
de raad van commissarissen voor het gehouden toezicht in het afgelopen boekjaar.
binnen het publieke domein heeft de bank haar
Van de voorzitter van de raad van commissarissen
werkterrein in de semipublieke sector uitgebreid. Onder andere door het meefinancieren van door de overheid gegarandeerde hypotheekportefeuilles, exportkredieten en het
De NWB Bank heeft in een sterk concurrerende
participeren in publiek-private projecten, onder
omgeving met uitzonderlijk lage rentetarieven
behoud van een gezond risicoprofiel.
haar positie als private bank voor de semipublieke sector weten te versterken. Daarbij staat voor
De raad van commissarissen volgt nauwgezet
commissarissen en directie voorop dat de bank
de strategie van de NWB Bank om een
een bijdrage levert aan de reële economie.
belangrijke speler te blijven in het publieke
De bank doet dat als medefinancier van de
domein door proactief in te spelen op de nieuwe
publieke infrastructuur in Nederland tegen lage
ontwikkelingen. Daartoe is een intensief contact
financieringskosten. Zo draagt de bank bij aan
met aandeelhouders nodig teneinde alignment
een betere publieke inrichting van Nederland,
te behouden. Daarbij staat winstgevendheid
voorwaarde voor duurzaam groeiherstel in
niet voorop, maar aandeelhouders moeten wel
Nederland.
kunnen rekenen op een adequaat rendement. De bank stelt zich ten doel de dividenduitkering
De bank wil een bijdrage leveren aan een
te kunnen hervatten zodra aan de leverage ratio
duurzaam gezonde en stabiele financiële sector.
norm is voldaan.
De versterkte eisen die vanuit regelgeving en toezicht worden gesteld voor de NWB Bank
Een jaar geleden nam Dolf van den Brink na
nu vanuit Frankfurt èn Amsterdam, helpen de
twaalf jaar afscheid als voorzitter van de raad
vormgeving van een goede risicobeheersing en
van commissarissen van de NWB Bank. Wij zijn
het adequaat voorbereid zijn op onverhoopte
geschokt door zijn vroegtijdig overlijden. Hij heeft
een Common Equity Tier 1-ratio van 54%, ruim
bijdrage geleverd aan het op koers houden van
boven de grens van 5,5% waaronder banken een
de NWB Bank. Mede dankzij zijn inzet zien we de
plan moeten indienen om hun kapitaalspositie
toekomst van de bank met vertrouwen tegemoet.
te versterken. De raad van commissarissen ziet deze uitkomst als een bevestiging van financiële
Age Bakker
soliditeit en hoge creditratings van de NWB Bank als bank van en voor de Nederlandse publieke
|
Toezicht
sector.
JAARVERSLAG 2014
met zijn kenmerkende persoonlijkheid een grote
Verslag toezichtstaken raad van commissarissen
In 2014 heeft de jaarlijkse beoordeling van de
De raad van commissarissen is in de
door de bank plaatsgevonden, het zogenoemde
verslagperiode achtmaal in vergadering bijeen
Internal Capital Adequacy Assessment Process
geweest, waarvan zeven reguliere vergaderingen
(ICAAP). De bespreking van het ICAAP sloot aan
en één strategiesessie. Reguliere agendapunten
bij de discussie die de raad heeft gevoerd over
bij de vergaderingen waren de ontwikkelingen op
het op verzoek van de toezichthouder opgesteld
de financiële markten, de ontwikkelingen van de
herstelplan. Alle banken zijn ook verplicht met
balans en de resultaten, de kredietverlening, de
ingang van 1 januari 2015 over een herstelplan te
financiering van de bank, het risicobeheer, het
beschikken. Een herstelplan helpt banken bij het
verslag van de externe accountant, het strategisch
voorbereiden en realiseren van herstel in het geval
beleid, het dividend- en reserveringsbeleid, de
zich ernstige stress-situaties voordoen. In het
algemene vergadering, het jaarverslag en het
herstelplan zijn triggers afgesproken waarop actie
halfjaarbericht, de beleidsnota, de begroting,
wordt ondernomen en geëscaleerd kan worden
corporate governance, naleving Insiderregeling,
naar de instelling van een crisismanagement
permanente educatie, evaluatie functioneren raad
team. De voorzitter van de raad van
van commissarissen, rooster van aftreden, het
commissarissen is lid van het crisismanagement-
sociaal beleid, de rapportages van de Internal
team. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft het
Audit Department (IAD) en de verslagen van de
herstelplan goedgekeurd.
kapitaaltoereikendheid en het solvabiliteitsbeheer
audit- en risicocommissie en de remuneratie- en benoemingscommissie. Bijzondere aandacht is
Kapitaal
gegeven aan de hieronder volgende onderwerpen.
In 2014 heeft de bank naar mogelijkheden gekeken om de kapitaalsbasis te versterken
ECB toezicht
door het uitgeven van hybride vermogenstitels.
Gedurende het afgelopen jaar zijn de Europese
In 2014 heeft de bank met vier provincies een
banken die onder direct toezicht van de Europese
principeakkoord gesloten voor een investering
Centrale Bank (ECB) zijn gekomen, waaronder de
van in totaal € 200 miljoen in hybride kapitaal
NWB Bank, onderworpen aan een Comprehensive
van de bank. Dit vormt onderdeel van de aanpak
Assessment (CA). De CA concentreerde zich op
om op het voorgeschreven tijdstip van 1 januari
onderzoek naar de kwaliteit van bankbalansen
2018 te kunnen voldoen aan de leverage ratio-
(Asset Quality Review) en de weerbaarheid van
norm van 3%. Voorts draagt winstinhouding bij
banken onder ongunstige economische scenario’s
aan het bereiken van de norm. Tenslotte zijn in
(Stress Test). De resultaten van de CA zijn door
vergaderingen de implicaties aan de orde geweest
de ECB en de European Banking Authority op 26
van de Minimum Requirement for own funds and
oktober 2014 gepubliceerd. De CA resulteerde voor
Eligible Liabilities (MREL) uit hoofde van de Bank
de NWB Bank bij het ‘adverse stress scenario’ in
Recovery and Resolution Directive.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Risicomanagement
11
De raad van commissarissen hecht eraan
variabele beloning 2010 van de directie, de
proactief in te spelen op versterking van de
variabele beloning van de directie over 2013
maatschappelijke rol van de NWB Bank.
en het prestatiecontract 2014 vastgesteld. In
Daartoe is in de vergaderingen Toekomstgericht
het voorjaar van 2015 hebben bijeenkomsten
Bankieren aan de orde geweest, dat bestaat uit
met vertegenwoordigers van aandeelhouders
het Maatschappelijk Statuut, de Code Banken en
van de NWB Bank plaatsgevonden waarin het
de aan de bankierseed verbonden Gedragsregels.
beloningsbeleid van de directie aan de orde is
Sinds begin 2013 gold reeds de wettelijke
geweest. De voorbereidingen door de raad van
verplichting voor bestuurders en commissarissen
commissarissen voor deze bijeenkomst zijn reeds
van financiële instellingen om de bankierseed af
in 2014 aangevangen. Doelstelling is aansluiting te
te leggen. Alle directieleden en commissarissen
behouden bij een evenwichtig beloningsbeleid dat
van de NWB Bank hebben in 2013 de eed of belofte
een balans vindt tussen een bij het publiek belang
afgelegd. In 2015 zullen zij in het kader van de
passende gematigde beloning en het bij een private
nieuwe gedragsregels een tuchtrechtverklaring
instelling passende rekenschap geven van beloningen
tekenen. Daarnaast zijn voorbereidingen getroffen
bij vergelijkbare instellingen. Naar verwachting
voor de implementatie van de bankierseed voor
zullen aandeelhouders in de loop van 2015 een nieuw
medewerkers en zal de Gedragscode worden
beloningsbeleid van de directie vaststellen.
aangepast. Begin 2015 zijn de profielschets, de reglementen van de raad van commissarissen, de
HRM
audit- en risicocommissie en de remuneratie- en
De aanpassing van de pensioenregeling van
benoemingscommissie overeenkomstig aangepast.
directie en medewerkers en de verlenging van het pensioencontract zijn regelmatig aan de orde
Voorts zijn onder andere tevens de volgende
geweest. Doelstelling van de raad is behoud van een
onderwerpen aan de orde geweest:
goede pensioenvoorziening die rekening houdt met
Publiek-Private Samenwerking (PPS): het
maatschappelijke ontwikkelingen op pensioengebied
risicoraamwerk PPS is besproken.
en het beslag op de balans vermindert. Met
Compliance: het afleggen van de bankierseed
ingang van 2015 is een nieuwe geharmoniseerde
is besproken alsmede de constatering van de
pensioenregeling van kracht voor directie en
naleving van de Insiderregeling 2013 door alle
medewerkers van de bank die marktconform is en
insiders (raad van commissarissen, directie en
voldoet aan de gewijzigde wet- en regelgeving.
medewerkers). Voorts zijn de Compliance Charter en de Audit Charter zijn goedgekeurd.
EKG
Externe accountant: in verband met de verplichte
In 2014 is het Product Goedkeuringsproces
wisseling met ingang van uiterlijk 2016 zijn
(Product Approval Process/PAP) doorlopen
voorstellen van meerdere externe accountants
voor ‘Exportkredietgarantie namens de
beoordeeld en is besloten tot voordracht aan de
Nederlandse overheid’ (EKG). Onder garantie
algemene vergadering van aandeelhouders in
van de Nederlandse overheid (uitgevoerd door
april 2015 van Ernst & Young voor benoeming als
Atradius Dutch State Business (ADSB)) kan de
accountant met ingang van het boekjaar 2016.
NWB Bank exportkredieten herfinancieren via het
Funding en kredietverlening: de update van het
herfinancieringsarrangement. Dit product past
Debt Issuance Program 2014 en het fundingbesluit
binnen de doelstellingen van de bank een bijdrage
2015 zijn behandeld.
te leveren aan de Nederlandse overheid door met
Treasury: het aangepaste bevoegdhedenschema
de verstrekking van goedkope financiering de
van Treasury is goedgekeurd.
Nederlandse export te bevorderen.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
De raad van commissarissen heeft de langetermijn
|
Toekomstgericht Bankieren
JAARVERSLAG 2014
Beloning(sbeleid) directie
12
Jaarlijks wordt de beleidsnota van de directie
De raad van commissarissen ziet toe op naleving
besproken. Daarbij zijn de beleidsdoelen van
van wet- en regelgeving binnen de NWB Bank.
2014 geëvalueerd en de beleidsdoelen voor 2015
Naast de kennis en ervaring die binnen de raad
vastgesteld. Bij de jaarlijkse beoordeling van het
beschikbaar is, laat hij zich daarbij adequaat
functioneren van de directie wordt de realisatie
informeren door de relevante afdelingen binnen
van de ondernemingsdoelstellingen meegenomen.
de NWB Bank. Daarnaast kent de bank een
De doelstellingen van de directie over 2014 zijn
compliancefunctie binnen de afdeling legal &
grotendeels behaald.
compliance, die is gericht op het bevorderen
Strategie en risico’s
externe wet- en regelgeving, alsmede van interne
In 2014 hebben de directie en raad van
procedures en gedragsregels. Tevens verricht
commissarissen zich tijdens een aparte sessie met
IAD diverse compliance audits. Daarbij wordt
de strategie van de NWB Bank beziggehouden,
vastgesteld of de bank voldoet aan relevante wet-
waarover hierboven door de voorzitter van de raad
en regelgeving en ook aan de door de NWB Bank
van commissarissen verslag wordt gedaan. De
zelf opgestelde regels en normen. Nieuwe wet-
audit- en risicocommissie houdt strikt toezicht
en regelgeving relevant voor de NWB Bank betreft
op de monitoring van risico’s van de bank. Aan de
onder meer:
hand van verslagen van de vergaderingen van de commissie rapporteert de voorzitter van de audit- en risicocommissie rechtstreeks aan de plenaire raad. De werkzaamheden van de audit- en risicocommissie staan elders beschreven in dit verslag.
■ Capital Requirements Directive (CRD IV) en
Capital Requirement Regulations (CRR). ■ Regeling beheerst beloningsbeleid Wft 2014;
Middels deze regeling zijn enkele artikelen met betrekking tot beloningsbeleid van CRD IV
Opzet en werking interne risicobeheersing De opzet en werking van de interne
geïmplementeerd. ■ Single Supervisory Mechanism (SSM); De
risicobeheersings- en controlesystemen zijn aan
SSM-verordeningen zijn op 4 november 2013 in
de orde geweest in een vergadering van de audit-
werking getreden. De ECB heeft de taken uit de
en risicocommissie. De raad van commissarissen
verordeningen vanaf 4 november 2014 op zich
is evenals de directie van oordeel dat opzet en
genomen.
werking van de interne risicobeheersings- en
■ Single Resolution Mechanism (SRM); Het SRM
controlesystemen naar behoren hebben gewerkt.
is op 19 augustus 2014 in werking getreden. De
Deze geven een redelijke mate van zekerheid dat
data waarop bepalingen uit de verordening van
de financiële verslaggeving geen onjuistheden van
toepassing worden, variëren van 1 november
materieel belang bevat.
2014 tot 1 januari 2016. ■ Bank Recovery and Resolution Directive
Financiële verslaggeving
(BRRD); De BRRD diende op 1 januari 2015 te
Het financieel verslag wordt elk kwartaal
zijn geïmplementeerd. Bepaalde onderdelen
uitgebreid besproken in de vergaderingen van de
met betrekking tot de bail-in dienen uiterlijk
audit- en risicocommissie en vervolgens in de
vanaf 1 januari 2016 te worden toegepast. De
plenaire raad. Bij het financieel verslag gaan de
verwachting is dat de implementatiewet begin
highlights van de directie, waarin zij haar mening
2015 bij de Tweede Kamer wordt ingediend.
geeft over de financiële ontwikkelingen van de bank.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
van en het (doen) toezien op de naleving van
|
Naleving wet- en regelgeving
JAARVERSLAG 2014
Realisatie ondernemingsdoelstellingen
■ European Market Infrastructure Regulation
(EMIR); De verplichte centrale clearing van OTC derivaten zal voor de NWB Bank naar verwachting vanaf begin 2016 in werking treden.
13
■ Wijzigingswet financiële markten 2015; deze wet
is deels per 1 januari 2015 in werking getreden.
Bijzondere aandacht heeft gehad de uitgifte van de succesvolle 5 jaars-benchmark Waterobligatie ter
kabinet streeft ernaar de eenmalige kosten
grootte van EUR 500 miljoen en de uitreiking van
voor de balansdoorlichtingen in het kader van
de MVO-award.
de Bankenunie aan de betrokken significante commissarissen zijn taak in het verslagjaar goed
getreden. De overige onderdelen van het
kunnen vervullen en daarbij zijn vertrouwen
wetsvoorstel zouden per 1 januari 2015 moeten
uitgesproken in het gevoerde beleid. De directie
worden ingevoerd.
heeft de raad van commissarissen in ruime mate
■ Verplichte wisseling van externe accountant op
basis van de Wet op het accountantsberoep. Verhouding met aandeelhouders Op 24 november 2014 heeft een overleg
voorzien van actuele informatie en waar nodig geconsulteerd over het te voeren beleid.
Verslag commissies
plaatsgevonden met een vertegenwoordiging van aandeelhouders, de voorzitter van de raad van
Audit- en risicocommissie
commissarissen en de voorzitter van de directie
De audit- en risicocommissie is in het afgelopen
van de NWB Bank. Onderwerpen van gesprek
boekjaar viermaal bijeen geweest in het bijzijn
waren onder andere de stand van zaken bij de
van de directie, de interne en de externe
NWB Bank, het aantal commissarissen en de
accountant. Er heeft ook separaat overleg
(her)benoemingsprocedure voor commissarissen,
plaatsgevonden tussen de voorzitter van de audit-
alsmede het beloningsbeleid van de directie.
en risicocommissie en de interne accountant en
Daarnaast zijn begin 2015 overleggen geweest
separaat met de externe accountant.
tussen vertegenwoordigers van aandeelhouders, verenigd in een aandeelhouderscommissie,
Jaarlijks terugkerende onderwerpen zijn: de
en de voorzitters van respectievelijk de raad
ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt, de
van commissarissen en de remuneratie- en
resultaten, de (half)jaarcijfers, het dividend- en
benoemingscommissie over het beloningsbeleid
reserveringsbeleid, funding, transfer pricing, de
voor directie en raad van commissarissen.
begroting, ICAAP/ILAAP, diverse stressscenario’s,
In het kader van het staatsdeelnemingenbeleid
risk management inclusief het renterisicobeleid,
met betrekking tot (her)benoemingen zijn voorts
en de rapportages van de externe en de interne
nog gesprekken gevoerd met het ministerie
accountant.
van Financiën gevoerd. De in deze gesprekken besproken procedure voor (her)benoemingen
In 2014 kwamen de volgende specifieke
is voorts ook met de andere aandeelhouders
onderwerpen aan de orde: ECB-toezicht, hybride
besproken en akkoord bevonden.
kapitaal, Corep en Finrep rapportageverplichtingen voortvloeiend uit de CRD IV-richtlijn, CVA-
Relevante aspecten MVO
kapitaalsbeslag, aanstellen nieuwe externe
De raad van commissarissen hecht er aan
accountant, Herstelplan, technische analyse
dat de NWB Bank een juiste invulling geeft
marktwaardemutaties, liquiditeitsportefeuille,
aan haar MVO-beleid. MVO betekent voor de
Supervisory Review and Evaluation Process
NWB Bank het combineren van haar doelstellingen
2013, Accountantsverklaring nieuwe stijl,
als publiekesectorbank met een proactieve
Toekomstgericht Bankieren, gevolgen
houding om positieve effecten teweeg te brengen
pensioenwijzigingen voor accounting.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Als toezichthoudend orgaan heeft de raad van
is daartoe op 31 december 2014 in werking
|
banken in rekening te brengen. Dit onderdeel
JAARVERSLAG 2014
■ Wet bekostiging financieel toezicht; Het
op sociaal, milieu- en economisch gebied.
14
Voorts is het verslag van de externe accountant
Interne organisatie
inclusief management letter over het verslagjaar van de externe accountant met betrekking tot
Samenstelling directie en raad van commissarissen
de financiële ontwikkelingen, de financiële besproken. Daarnaast kwamen de observaties
De samenstelling van de directie van de
van de externe accountant ten aanzien van
NWB Bank is weergegeven op pagina’s 5 en 6
de renterisicomanagement, het kredietrisico,
van dit jaarverslag. De verdeling man/vrouw in
de afronding van het hedge-accounting/
de directie is 67/33% en voldoet daarmee aan de
swapwaardering project en het datawarehouse
streefcijfers voor diversiteit uit hoofde van de
project (DWH) aan de orde. Tot slot zijn de
Wet bestuur en toezicht.
aandachtsgebieden gerelateerd aan wet- en regelgeving besproken.
Samenstelling raad van commissarissen: gegevens
Remuneratie- en benoemingscommissie
De samenstelling van de raad van
De remuneratie- en benoemingscommissie heeft
commissarissen van de NWB Bank is
vijfmaal vergaderd in het afgelopen boekjaar.
weergegeven op pagina’s 7 tot en met 9 van dit
De volgende onderwerpen zijn aan de orde
jaarverslag.
geweest: de verlenging van het pensioencontract per 1 januari 2015, de tweejaarlijkse evaluatie
Samenstelling raad van commissarissen:
van het beloningsbeleid, het beloningsbeleid
profielschets, competenties en diversiteit
directie, het benoemingenbeleid en het
Om ervoor te zorgen dat de raad van
beloningsbeleid van het ministerie van Financiën
commissarissen van de NWB Bank te allen
voor staatsdeelnemingen, de langetermijn
tijde naar behoren is samengesteld, wordt bij
variabele beloning van de directie 2010, de
de benoeming rekening gehouden met de aard
variabele beloning van de directie over 2013, het
van de onderneming, haar activiteiten en de
prestatiecontract directie 2013, 2014 en 2015,
gewenste deskundigheid en achtergrond van
het remuneratierapport 2013, Toekomstgericht
de commissarissen. Commissarissen moeten
Bankieren, de herbenoeming van Peter Glas
oog hebben voor (internationale) sociale,
in 2015, de vervulling van de vacature in de
economische, politieke en overige ontwikkelingen
raad van commissarissen die ontstond door
relevant voor de NWB Bank, en in staat zijn deze
het aftreden van Victor Goedvolk, het rooster
te beoordelen.
van aftreden met ingang van 2014 en 2015, de permanente educatie 2014 en 2015, de
De raad van commissarissen bestaat thans
personeelsvertegenwoordiging (PVT) en de
uit zes leden. Op dit moment bestaat er een
voorbereidingen voor de instelling van een
vacature voor een commissaris als opvolger van
ondernemingsraad (OR).
Victor Goedvolk, destijds voorzitter van de auditen risicocommissie. Vanwege de inwerkingtreding
Remuneratiebeleid
met ingang van 1 augustus 2014 van de beperking
Voor een nadere toelichting, zie het
van het aantal functies van (niet-)uitvoerende
remuneratierapport op pagina 72 van dit
bestuursfuncties bij significante banken op
jaarverslag.
grond van de Implementatiewet richtlijn en verordening kapitaalvereisten, is Victor Goedvolk met ingang van dezelfde datum afgetreden als commissaris van de NWB Bank. De raad bedankt
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Samenstelling directie
|
verslaggeving en de jaarrekeningcontrole zijn
JAARVERSLAG 2014
2013 uitgebreid behandeld. De bevindingen
15
de jaarlijkse algemene vergadering te houden in
bijzonder voor zijn rol als voorzitter van de audit-
april 2015 zal een kandidaat door de raad worden
en risicommissie, en zijn grote betrokkenheid bij
voorgedragen als opvolger van Victor Goedvolk,
de NWB Bank.
die ruime ervaring heeft op het gebied van risicomanagement. Met de diverse achtergronden
en toezicht naar ten minste 30% mannen
kennis van en affiniteit met maatschappelijk
en ten minste 30% vrouwen in de raad van
verantwoord ondernemen (MVO) aanwezig
commissarissen. Thans is de verhouding man/
binnen de raad van commissarissen. Gezien het
vrouw 67/33%. Voor de raad van commissarissen
voorgaande is in de samenstelling van de raad van
is een algemene profielschets opgesteld die
commissarissen van de NWB Bank de collectief
een richtlijn biedt voor de samenstelling van de
benodigde kennis en ervaring aanwezig.
raad van commissarissen en de benoeming van zijn leden. Naast een algemene profielschets
In de jaarlijkse algemene vergadering van
wordt voor elke vacature in de raad van
aandeelhouders (AvA) op 23 april 2014 is besloten
commissarissen een individuele profielschets
tot een wijziging van de statuten van de bank.
opgesteld, passend binnen het algemene profiel,
Deze wijziging behelsde een wijziging van de
voor de dan beoogde nieuwe commissaris. Er
samenstelling van de raad van commissarissen.
wordt gestreefd naar diversiteit en evenwicht
Eén en ander was ingegeven door ‘good
in de samenstelling. De huidige samenstelling
governance’, vermindering van het totaal aantal
van de raad van commissarissen wordt als
leden van de raad van commissarissen van
evenwichtig, deskundig en divers beoordeeld.
de bank en de in de raad van commissarissen benodigde diversiteit en financiële deskundigheid.
Door de invoering van de Beleidsregel
In de statuten is de kwaliteitseis van twee
Geschiktheid 2012 met ingang van 1 juli 2012
waterschapscommissarissen komen te
is de toetsingsprocedure bij DNB aanzienlijk
vervallen en in plaats daarvan hebben de
verzwaard. De procedure neemt meer tijd in
aandeelhouders-waterschappen een recht van
beslag dan voorheen en er worden zwaardere
aanbeveling gekregen bij de benoeming van
eisen gesteld aan het profiel van de te benoemen
twee commissarissen. Deze commissarissen
commissaris. Niet alleen de deskundigheid van
dienen te passen binnen de door de raad van
de nieuw te benoemen en her te benoemen
commissarissen vastgestelde profielschets en
commissarissen wordt getoetst, maar ook de
kunnen tevens personen betreffen van buiten de
geschiktheid. Dit houdt in dat ook gekeken
waterschapswereld.
wordt naar de specifieke functie van de commissaris, de situatie van de onderneming
Samenstelling commissies
en het collectief waarin de commissaris een rol krijgt. Voor drie van de zes leden (Age Bakker,
Audit- en risicocommissie
Else Bos en Maurice Oostendorp) geldt dat zij
De leden van de audit- en risicocommissie zijn:
uitgebreide financiële expertise, een bancaire
Maurice Oostendorp, voorzitter,
achtergrond, kennis van de internationale geld-
Age Bakker en Else Bos. Alle drie de leden hebben
en kapitaalmarkten en kennis van risicobeheer
uitgebreide financiële expertise, een bancaire
hebben. De overige drie leden (Peter Glas,
achtergrond, kennis van de internationale geld-
Albertine Van Vliet-Kuiper en Berend-Jan
en kapitaalmarkten en kennis van risicobeheer.
van Voorst tot Voorst) beschikken in ruime
Maurice Oostendorp zal met ingang van 23 april
mate over bestuurlijke ervaring en ervaring
2015 Peter Glas opvolgen als vice-voorzitter van de
op het gebied van overheidsbeleid en over een
raad van commissarissen.
netwerk binnen het overheidsbestuur. Tijdens
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
van de commissarissen is eveneens voldoende
|
De NWB Bank streeft conform de Wet bestuur
JAARVERSLAG 2014
Victor Goedvolk voor zijn deskundige inzet, in het
16
Capacity (TLAC) en MREL. Naast deze presentaties
commissie zijn: Berend-Jan van Voorst tot Voorst,
volgen commissarissen op eigen verzoek externe
voorzitter, Age Bakker en Albertine van Vliet-
cursussen, afhankelijk van deskundigheid en
Kuiper. Peter Glas heeft een ‘standing invitaton’
ervaring. De effectiviteit van de permanente
voor het bijwonen van de vergaderingen van
educatie wordt jaarlijks geëvalueerd. Nieuwe
de commissie. Alle leden hebben vanuit een
commissarissen volgen na hun benoeming een
verschillende achtergrond voldoende kennis en
intern georganiseerd introductieprogramma,
ervaring op het gebied van remuneratiebeleid
waarbij aandacht is voor algemene financiële,
en benoemingen. Peter Glas zal met ingang van
sociale en juridische zaken, de financiële
23 april 2015 Berend-Jan van Voorst tot Voorst
verslaggeving, de specifieke aspecten van de
opvolgen als voorzitter van de commissie.
NWB Bank en haar ondernemingsactiviteiten en de verantwoordelijkheden van de commissaris.
Kwaliteitsborging toezicht Onafhankelijkheid Zelfevaluatie
De raad van commissarissen is van oordeel dat
Het eigen functioneren van de raad van
de raad zodanig is samengesteld dat de leden
commissarissen is in de eerste helft van 2014
ten opzichte van elkaar en de directie in staat
geëvalueerd. Aan de hand van een online
zijn onafhankelijk en kritisch te opereren. In de
evaluatietool zijn onder meer de volgende
algemene profielschets voor de samenstelling van
elementen beoordeeld:
de raad van commissarissen en de benoeming
■ de inrichting en samenstelling van de raad
van zijn leden zijn hieraan eisen gesteld. Naast
■ het functioneren van de voorzitter
de vereisten in de algemene profielschets dient
■ de diverse rollen als toezichthouder, ‘werkgever’
een nieuw lid te voldoen aan specifieke criteria
van directie en adviseur ■ de interactie binnen de raad, tussen de raad en
directie en tussen de raad en de stakeholders
opgenomen in een individuele profielschets. De raad van commissarissen bevordert een onafhankelijk optreden door diversiteit in zijn
Een aandachtspunt betrof de samenstelling van
samenstelling, waarbij leeftijd, geslacht, expertise
de raad van commissarissen. Zoals hierboven
en maatschappelijke achtergrond een rol spelen.
vermeld, zijn de statuten van de NWB Bank in dit
Alle leden van de raad van commissarissen
kader in 2014 aangepast en is het aantal leden
zijn onafhankelijk in de zin van de Nederlandse
verminderd.
Corporate Governance Code.
Volgens de Code Banken wordt naast deze jaarlijkse evaluatie het eigen functioneren van
Melden tegenstrijdige belangen
de raad van commissarissen eens in de drie jaar
De commissarissen hebben al hun nevenfuncties
onder onafhankelijke begeleiding geëvalueerd.
bekendgemaakt bij de NWB Bank. In het
De laatste keer dat dit is gebeurd was in 2012;
verslagjaar hebben zich twee situaties van een
de zelfevaluatie zal opnieuw onder externe
potentieel tegenstrijdig belang voorgedaan. Dit
begeleiding worden uitgevoerd in 2015.
betroffen transacties van niet-materiële betekenis tussen de NWB Bank en instellingen waarvan
Educatie
een commissaris van de bank tevens bestuurder
In het kader van de permanente educatie voor de
respectievelijk commissaris van de instelling was.
raad van commissarissen en directie hebben in
De betreffende commissaris heeft dit gemeld en
2014 wederom externe adviseurs en medewerkers
tevens bevestigd dat niet deelgenomen is aan de
van de bank presentaties verzorgd. Thema’s
discussie en besluitvorming over de transacties.
waren Corporate Responsiblity & Sustainability
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
De leden van de remuneratie- en benoemings-
|
(CRS), PPS, hybride kapitaal, Total Loss Absorbing
JAARVERSLAG 2014
Remuneratie- en benoemingscommissie
17
Informatie inwinnen bij externen
aandachtspunten expliciet aan de orde, evenals de
De raad van commissarissen heeft de
onderlinge verhoudingen. Per 1 januari 2014 is een wet in werking getreden
functie hierom vraagt. Zo raadpleegt de raad in
die bedrijven in Nederland verplicht om eens in
voorkomende gevallen de externe accountant
de acht jaar van externe accountant te wisselen.
van de NWB Bank. Ook kan een extern bureau
Dit geldt ook voor de NWB Bank. Er is een
worden ingeschakeld om het proces van
overgangstermijn voorzien van drie jaar tot 2016.
zelfevaluatie van de raad van commissarissen
Dit betekent dat de bank uiterlijk met ingang van
te begeleiden. Informatie wordt ook ingewonnen
boekjaar 2016 over zal moeten gaan op een andere
middels het bijwonen van de vergaderingen van de
externe accountant. De algemene vergadering van
personeelsvertegenwoordiging van de bank, die
aandeelhouders benoemt de externe accountant.
per 2013 is ingesteld. De voorzitter van de raad van
De huidige externe accountant KPMG is met
commissarissen heeft in 2014 een vergadering van
ingang van het boekjaar 2007 benoemd door
de personeelsvertegenwoordiging bijgewoond. De
de raad van commissarissen, die daartoe door
raad heeft een externe adviseur ingeschakeld om
de algemene vergadering van aandeelhouders
een vergelijkend beloningsonderzoek te verrichten
was gemandateerd. In de jaarlijkse algemene
voor directie en commissarissen. De resultaten
vergadering op 23 april 2015 zal de benoeming
zijn gedeeld met de aandeelhouderscommissie die
van de nieuwe externe accountant worden
zich buigt over het beloningsbeleid van de directie.
geagendeerd.
Interne accountant
Huishouding
18
De interne accountant en externe accountant zijn bij alle vergaderingen van de audit- en
Herbenoeming bestuurder en commissaris
risicocommissie aanwezig geweest. Voorts heeft
In de algemene vergadering van aandeelhouders
de voorzitter van de audit- en risicocommissie
van 23 april 2014 is Dolf van den Brink, de
separaat overleg gevoerd met de interne
voorzitter van de raad van commissarissen,
accountant en de externe accountant. Daarin
afgetreden wegens het bereiken van de maximale
komen de onderlinge verhoudingen ter sprake
termijn. Age Bakker, die in 2012 tot commissaris
evenals bevindingen en eventuele knelpunten in
is benoemd, is door de raad van commissarissen
het afgelopen jaar. De IAD legt zijn bevindingen
gekozen tot nieuwe voorzitter van de raad van
in het verslagjaar vast in kwartaalverslagen, die
commissarissen. Sjaak Jansen is op eigen verzoek
worden besproken in de vergaderingen van de
afgetreden als commissaris in het kader van
audit- en risicocommissie. Daarnaast wordt het
reductie van het aantal commissarissen.
jaarlijkse auditplan van de IAD gepresenteerd.
Zoals hierboven vermeld, is Victor Goedvolk
De raad van commissarissen laat zich hierover
met ingang van 1 augustus 2014 afgetreden als
informeren door de audit- en risicocommissie en
commissaris van de NWB Bank. In de jaarlijkse
ziet erop toe dat aan de aanbevelingen van de IAD
algemene vergadering van 23 april 2015 zal een
gevolg wordt gegeven.
kandidaat voor vervulling van de ontstane vacature worden voorgedragen. Peter Glas zal tijdens
Externe accountant
dezelfde vergadering worden voorgedragen voor
Naast de interne accountant is ook de externe
herbenoeming.
accountant aanwezig bij alle vergaderingen van de audit- en risicocommissie. Er heeft ook separaat
In december 2014 hebben wij het overlijden van
overleg plaatsgevonden tussen de voorzitter
Dolf van den Brink moeten vernemen. Dit heeft
van de audit- en risicocommissie, het hoofd IAD
ons diep geraakt. Dolf van den Brink trad in 2002
en de externe accountant. In dit overleg komen
toe als lid van de raad van commissarissen van de
|
externe deskundigen, als de uitoefening van zijn
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
JAARVERSLAG 2014
mogelijkheid om informatie in te winnen bij
NWB Bank en was voorzitter van de raad van 2004 tot zijn aftreden in april 2014. Zijn grote kennis van bij de ontwikkelingen van de NWB Bank en haar maatschappelijke rol zijn van buitengewone betekenis geweest. Op kritische en constructieve wijze wist hij directie en commissarissen te inspireren en de bank op koers te houden. Wij
Aanwezigheid Het aanwezigheidspercentage van de raad van commissarissen als geheel bedraagt 94%.
NALEVING PRINCIPES CORPORATE GOVERNANCE De raad van commissarissen en de directie
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
persoonlijkheid in herinnering houden.
|
zullen zijn daadkracht, humor en markante
JAARVERSLAG 2014
het bankwezen en zijn persoonlijke betrokkenheid
zijn verantwoordelijk voor een goede corporate governancestructuur van de vennootschap. Onderdeel hiervan is de toepassing van de Code Banken. Een verankering van de principes van de Code is weergegeven in een tabel op pagina 138 van dit jaarverslag. De overige corporate governance-onderwerpen zijn opgenomen in het hoofdstuk Corporate Governance op pagina 32 van dit jaarverslag.
Dankwoord Directie en medewerkers hebben zich in het verslagjaar 2014 wederom enorm ingezet op alle fronten. De raad van commissarissen dankt hiervoor alle medewerkers en directie en spreekt zijn waardering uit voor alle behaalde resultaten. Den Haag, 18 maart 2015 Raad van commissarissen Age Bakker Else Bos Peter Glas Maurice Oostendorp Albertine van Vliet-Kuiper Berend-Jan baron van Voorst tot Voorst
19
Directieverslag voorwaarde dat deze middelen worden doorgeleend
herstellende economie had de eurozone in 2014 te
aan het midden- en kleinbedrijf. In tegenstelling
maken met een aantal bijzondere ontwikkelingen,
tot de aarzelende economische ontwikkelingen
zoals een sterk dalende rente naar historisch
in het eurogebied hebben de Verenigde Staten
lage niveaus, een bijna halvering van de olieprijs
weer de weg omhoog gevonden. Daarmee hebben
en een sterke stijging van de US-dollar tegenover
de Amerikanen een voorsprong genomen in
de euro. Belangrijk was ook het besluit van de
de fasering van het economisch herstel. Begin
Europese Centrale Bank (ECB), in september,
2014 is de Federal Reserve Board gestart met
haar monetaire beleid verder te verruimen als
de afbouw van haar ‘Quantitative Easing’. Het
gevolg van de aanhoudende daling van de inflatie
contrast dat aldus is ontstaan tussen de eurozone
en haar vrees voor een mogelijke deflatoire
en de Verenigde Staten manifesteert zich onder
spiraal op termijn. Naar aanleiding van de dalende
andere in een forse toename van het renteverschil
olieprijs kondigde ECB-president Mario Draghi
tussen de Amerikaanse kapitaalmarktrente en de
in december aan een nog actiever beleid van
kapitaalmarktrente in de eurozone. In combinatie
monetaire verruiming te willen gaan voeren.
daarmee is er een neerwaartse druk op de euro
Dit voedde speculaties over het ultieme middel:
vis-à-vis de US-dollar ontstaan. 20
het opkopen van staatsobligaties. Een andere bijzondere gebeurtenis was de start op 4 november
In Nederland waren er in 2014 signalen van een
van de Europese Bankenunie met als eerste
herstellende economie. Zowel in de publieke
pilaar het Single Supervisory Mechanism (SSM).
als private sector is er na jaren van saneringen
Onder het SSM zal de Europese Centrale Bank
en bezuinigingen sprake van balansherstel. Het
het toezicht gaan houden op de Europese banken.
begrotingstekort van de overheid blijft sinds 2013
Aan het eind van het jaar ontstond onrust over een
onder de grens van 3%. Daarnaast is de stijging
mogelijke exit van Griekenland uit de eurozone.
van de Nederlandse EMU-schuld sterk afgenomen,
Tenslotte was in 2014 sprake van toenemende
alhoewel de schuld met 70% van het bbp nog
geopolitieke spanningen die een risico vormen
wel hoger is dan de tekortgrens van 60% zoals
voor zowel Europa als voor de wereldeconomie.
afgesproken in het Stabiliteits- en groeipact van de Europese Unie. Conjunctureel herstel is zichtbaar
In Nederland daalde de 10-jaarsrente op
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Tegen de achtergrond van een voorzichtig
|
Term Refinancing Operations (TLTRO’s) onder de
JAARVERSLAG 2014
Algemeen
in een toename van de Nederlandse uitvoer en
staatsobligaties van 2,2% in januari tot onder de
voorzichtig herstellende bedrijfsinvesteringen.
0,7% eind december. De geldmarktrente daalde
In 2014 lijkt een bodem te zijn gelegd in de markt
gedurende 2014 naar een niveau rond de 0%. Het
voor koopwoningen, waar de omzetten in de lift
fenomeen van negatieve rentes op de geld- en
zitten en de forse prijsdalingen van de afgelopen
kapitaalmarkt deed zijn intrede. De beleidsrente
jaren vrijwel tot stilstand zijn gekomen. De
van de ECB werd, in juni en september, in twee
nieuwbouw van sociale huurwoningen liet in 2014
stappen verlaagd tot een historisch laag niveau van
een daling zien. Tegenover de positieve signalen
0,05%. De rente op de depositofaciliteit ging zelfs
was er nog wel sprake van zwakke consumptieve
naar 0,2% negatief. Daarnaast besloot de ECB in
bestedingen en een hoog blijvende, zij het iets
oktober tot een verruiming van de geldhoeveelheid
afnemende, werkloosheid. De verwachting van het
door een injectie van € 1.000 miljard via een
Centraal Planbureau is dat met een stijging van de
opkoopprogramma voor asset-backed securities en
besteedbare inkomens in 2015 een verdere groei
covered bonds en de uitgifte van Targeted Long-
van de werkgelegenheid zal ontstaan.
De NWB Bank in 2014
De NWB Bank heeft in 2014 voor een recordbedrag aan funding aangetrokken op de internationale
totale kredietverlening van de NWB Bank aan
Extra funding was vooral nodig ter financiering
de Nederlandse publieke sector uitgekomen op
van de, met de verdere rentedaling toegenomen,
ruim € 6 miljard . Dit is aanmerkelijk hoger dan
collateralverplichtingen uit hoofde van
vorig jaar (€ 5 miljard). De vraag van vooral de
derivatenposities. Het afgelopen jaar is duidelijk
woningcorporaties bleef goed op peil. Het betrof
geworden dat de NWB Bank kwalificeert als
hier vooral herfinanciering van bestaande leningen.
een ‘promotional lender’ in het kader van de
Daarnaast heeft de bank in de secundaire markt
Bazel III-liquiditeitsnormen waar het gaat om
aangeboden leningen gekocht.
het aanhouden van liquiditeitsportefeuilles. Dat
1)
betekent dat de obligaties die de NWB Bank Na een daling in 2013 steeg het aandeel
uitgeeft de hoogste liquiditeitstatus (Level 1)
van de woningcorporaties weer in de totale
hebben. Hierdoor is de belangstelling voor deze
kredietverlening van de bank. Woningcorporaties
obligaties toegenomen, wat heeft bijgedragen aan
vormen nog steeds de grootste kredietvrager in de
de gunstige financieringstarieven die de bank in
Nederlandse publieke sector. De kredietverlening
het afgelopen jaar heeft kunnen realiseren. Ook
aan corporaties bedroeg € 3,8 miljard, ofwel 63%
voor de korte financiering van de bank is er veel
van de totale kredietverlening. De bank heeft haar
belangstelling. Onder het Euro Commercial Paper-
marktaandeel in de financiering van waterschappen
programma (ECP) heeft de bank in totaal € 12
verder verstevigd. Het aandeel van gemeenten bij de
miljard opgenomen en onder het US Commercial
kredietverlening nam iets af. Dit hangt mede samen
Paper-programma (USCP) € 4,4 miljard.
met de toegenomen concurrentie in dit segment. In juni 2014 heeft de bank voor het eerst een De bank heeft haar marktaandeel behouden
Green Bond uitgegeven met een omvang van
ondanks de toegenomen concurrentie. Gezien
€ 500 miljoen en een looptijd van 5 jaar. Deze
het lage risicoprofiel zijn institutionele beleggers,
financiering wordt uitsluitend aangewend
ook uit het buitenland, geïnteresseerd in de
voor duurzame investeringsprojecten van
Nederlandse publieke sector. Verder zijn sommige
de waterschappen, vandaar de benaming
decentrale overheden hun kasoverschotten
‘Waterobligatie’. Er was veel belangstelling voor
onderling gaan uitlenen tegen de achtergrond
deze obligatie, vooral van Europese investeerders.
van de in 2014 ingevoerde verplichting tot
De bank heeft met de uitgifte van de Green
schatkistbankieren bij het Rijk.
Bond weer een belangrijke stap gezet naar de verwezenlijking van haar ambities op het gebied
Naast de reguliere kredietverlening heeft de bank
van MVO. Tevens heeft de bank voor de tweede
voor in totaal € 1,1 miljard NHG-RMBS obligaties
keer een MVO-award uitgereikt, ditmaal aan
(Residential Mortgage-Backed Securities,
de woningcorporatie Portaal voor haar project
gebaseerd op hypotheken met een Nationale
‘Stroomversnelling’.
Hypotheek Garantie) aangekocht. Hierdoor groeide deze portefeuille tot € 2,4 miljard per ultimo 2014.
In december 2014 is de bank met de Europese
Met de aankoop van deze obligaties draagt de
Investeringsbank (EIB) een bijzondere
NWB Bank bij aan de financiering van door
samenwerking overeengekomen om gezamenlijk
de overheid gegarandeerde particuliere
op te trekken bij langetermijnfinancieringen in
woninghypotheken.
1) inclusief spreadherzieningen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
voor € 13,3 miljard aan lange financiering aan.
|
geld- en kapitaalmarkt. In totaal trok de bank
In het jaar van haar zestigjarig jubileum is de
JAARVERSLAG 2014
Samenvatting
21
de uitbreiding van internationale fundingactiviteiten,
duurzaam openbaar vervoer, gezondheidszorg,
intensivering van de relatie met klanten en het
onderwijs, sociale woningbouw, hernieuwbare
betreden van nieuwe markten, zoals in het afgelopen
energie en energiebesparing, water en
jaar de projectfinanciering in publiek-private
klimaatadaptatie en -mitigatie (bijvoorbeeld dijken
samenwerkingsverbanden (PPS). Voorts wordt de
en sluizen).
bank geconfronteerd met hogere kosten in verband met de overgang naar Europees bancair toezicht en nationale heffingen als de bankenbelasting. In 2015
de Aaa/AA+ ratings van de NWB Bank, gelijk aan
komt daar nog een bijdrage aan het resolutiefonds
die van de Nederlandse Staat in 2014 ongewijzigd
op basis van de inwerkingtreding van de BRRD bij.
gelaten. Daarbij heeft Moody’s de Nederlandse
De bank gaat ervan uit dat het zeer lage risicoprofiel
publieke sectorbanken, tezamen met 81 andere
ook tot uiting komt in een verhoudingsgewijs
Europese banken, een negative outlook gegeven
lagere bijdrage aan het fonds. Ook ligt het in de
in het licht van een onderzoek naar de gevolgen
rede dat de bankenbelasting zal verdwijnen nu een
van de implementatie van de Bank Recovery and
resolutieheffing wordt geïntroduceerd, aangezien
Resolution Directive (BRRD). Op 17 maart 2015 heeft
beide maatregelen eenzelfde doel dienen. Ondanks
Moody’s uitsluitsel gegeven over haar bevindingen
de met deze noodzakelijke investeringen en
in combinatie met de toepassing van haar nieuwe
toezichtkosten gestegen bedrijfskosten, lukt het de
methodologie voor banken. Voor de NWB Bank
bank haar compacte en efficiënte organisatiemodel
betekent dit dat de negative outlook is gewijzigd
te handhaven.
en daarmee gelijk aan die van de Nederlandse
De totale kredietportefeuille is met € 49,4 miljard
22
Staat. Ook de NWB Bank is van mening dat de
per eind 2014 nagenoeg gelijk gebleven ten
inwerkingtreding van de BRRD geen verandering van
opzichte van eind 2013. Het balanstotaal nam
haar risicoprofiel met zich meebrengt.
in dezelfde periode toe tot ruim € 88 miljard
|
Standard and Poor’s (S&P) en Moody’s hebben
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
JAARVERSLAG 2014
het publieke domein. De aandachtsgebieden zijn
in een stable outlook bij een ongewijzigde rating
(+ € 15 miljard). Naast een toename van de De nettowinst bedroeg over 2014 € 49,0 miljoen,
liquiditeitsportefeuille was de voornaamste
een stijging met € 15 miljoen ten opzichte
oorzaak van deze stijging de rentedaling in 2014,
van 2013. Dit kwam geheel voort uit een forse
waardoor de marktwaarde van balansposten
verbetering van het renteresultaat met ruim
en het uitstaande collateral in verband met
€ 22 miljoen naar € 117,4 miljoen, terwijl het
derivatenposities stegen. De derivatenposities
resultaat financiële transacties wat verslechterde
van de bank dienen uitsluitend ter afdekking
met circa € 2 miljoen tot - € 16,4 miljoen. Het
van rente- en valutarisico’s. Als gevolg van
gaat bij de laatstgenoemde resultaatscomponent
de toename van het balanstotaal, enigszins
voornamelijk om ongerealiseerde resultaten.
gecompenseerd door een lichte toename van het eigen vermogen, nam de leverage ratio met
Na een stijging in 2013 zijn de bedrijfskosten
0,1 procentpunt af tot 1,6%. In januari 2014
(€ 16,2 miljoen), maar ook de bankenbelasting
heeft het Bazels Comité Bankentoezicht (BCBS)
(€ 14,6 miljoen), op nagenoeg dezelfde niveaus
een aangepaste berekeningsmethode voor de
uitgekomen als in 2013 (respectievelijk € 16,1 en
leverage ratio-norm bekendgemaakt. Volgens de
€ 14,9 miljoen). Dat de bedrijfskosten in de afgelopen
nieuwe berekeningsmethodiek, die resulteert in
jaren op een hoger niveau zijn uitgekomen hangt
een structurele verhoging van de leverage ratio,
vooral samen met investeringen in personeel en
bedraagt deze ratio voor de NWB Bank 1,8% per
systemen, alsmede advieskosten die voortvloeien
31 december 2014. De norm die per 1 januari 2018
uit de noodzakelijke verdere ontwikkeling van de
zal ingaan is nog niet vastgesteld. De bank gaat
organisatie. Dit geldt niet alleen voor terreinen als
vooralsnog uit van een leverage ratio-norm van 3%.
risk management, compliance en ICT, maar ook voor
Het zichtbare eigen vermogen bedroeg per
banken nu wordt geregeld, omvat de oprichting
eigen vermogen bestaat nagenoeg geheel uit
van een bankenunie in Europa ook een tweede
Tier 1-kapitaal. De omvang van de risicogewogen
en derde pijler. De tweede pijler is het Single
activa van de bank was eind 2014 € 1.780 miljoen.
Resolution Mechanism inzake het herstel en de
Op basis hiervan bedroeg de Tier 1-ratio, ofwel
afwikkeling van banken. De derde pijler is het
het bedrag aan risicogewogen activa gerelateerd
Deposit Guarantee Scheme, waarin regels worden
aan het eigen vermogen, 73% (inclusief winst
gesteld met betrekking tot de garantieverplichting
2014) en 70% (exclusief winst 2014). Als gevolg
van banken ten behoeve van depositohouders. In
van de inwerkingtreding van CRR/CRD IV (Capital
dit nieuwe Europese speelveld met veel nieuwe
Requirements Regulation and Directive) per
regelgeving en veel nieuwe autoriteiten is het van
1 januari 2014, is de Tier 1-ratio met circa
belang dat bevoegdheden, verantwoordelijkheden
een kwart afgenomen vanwege de invoering
en communicatielijnen helder, effectief en efficiënt
van de zogenoemde CVA capital charge. CVA
zijn belegd, dat consistentie wordt bewaakt en
(Credit Valuation Adjustment) representeert
dat men op gepaste wijze oog houdt voor de
de marktwaarde van het tegenpartijrisico ten
verschillen tussen de profielen van banken en
aanzien van derivaten. Hiermee blijft de ratio nog
hun bedrijfsmodellen conform het in Europa
steeds zeer ruim boven de minimumeis van 6%,
gehanteerde proportionaliteitsbeginsel.
hetgeen de hoge kredietwaardigheid en het lage risicoprofiel van de NWB Bank onderstreept.
Reservering en dividend
Het afgelopen jaar heeft de ECB circa 130
In verband met de kapitaaleisen onder Bazel III
Europese banken doorgelicht, voordat zij
heeft de NWB Bank begin 2011 besloten tot een
in november het directe toezicht op deze
maximale reservering van de jaarlijkse nettowinst.
‘significante’ banken op zich nam. Ook de NWB
Op grond van de aangekondigde minimale eis voor
Bank is, samen met zes andere banken in
de leverage ratio per 1 januari 2018 van vooralsnog
Nederland, onderworpen aan deze zogenoemde
3% zal geen dividend meer worden uitgekeerd
Comprehensive Assessment (CA), bestaande
tot de bank aan deze minimumeis voldoet. Zoals
uit een Asset Quality Review (onderzoek
eerder vermeld, bedraagt de leverage ratio ultimo
naar de kwaliteit en waarde van de activa en
2014 1,6% (1,8% volgens de door het Bazelse
kredietexposures zowel on als off-balance)
Comité voorgestelde nieuwe definitie en inclusief
en een (forward looking) stresstest die mede
resultaat boekjaar). Naast het instrument
wordt gebaseerd op de Asset Quality Review
van winstinhouding kijkt de bank tevens naar
(AQR). De uitkomst van de AQR en stresstest
mogelijkheden om de kapitaalbasis te versterken
is in overeenstemming met het hoogwaardige
door het uitgeven van hybride vermogenstitels.
risicoprofiel dat de bank nastreeft. Zelfs in het
In dat verband heeft de bank € 200 miljoen
zwaarste stressscenario komt de Tier 1-ratio van
additioneel Tier 1-kapitaal aangetrokken bij
de bank nog op ruim 54% uit, terwijl het minimum
vier provincies. Storting zal later in het jaar
dat de ECB hanteert 5,5% is (bij een lagere
plaatsvinden, na afronding van de formele
uitkomst moet de betreffende bank een plan
procedure bij DNB. Dit is een belangrijke stap op
opstellen om op korte termijn haar kapitaalpositie
weg naar het voldoen aan de norm per 1 januari
te versterken). De verantwoordelijkheid voor het
2018, die volgens de huidige planning in 2017 wordt
prudentiële toezicht op de bank ligt nu bij de
vastgesteld op basis van het assessment van de
ECB, die dit samen met De Nederlandsche Bank
European Banking Authority. De NWB Bank heeft
(DNB) als nationale bancaire toezichthouder in
er alle vertrouwen in dat zij zal kunnen blijven
een zogenoemd ‘joint supervisory team’ uitvoert.
voldoen aan alle toekomstige kapitaaleisen.
Naast het Single Supervisory Mechanism (SSM),
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
2014) versus ultimo 2013 € 1.256 miljoen. Het
|
waarbinnen het prudentiële toezicht op Europese
JAARVERSLAG 2014
ultimo 2014 € 1.303 miljoen (inclusief winst
23
In dit verband is in 2013 na goedkeuring van de
na goedkeuring van de raad van commissarissen,
aandeelhouders besloten de dienstverlening van
besloten de nettowinst over 2014 van € 49,0
de bank uit te breiden met de financiering van
miljoen in zijn geheel toe te voegen aan de
projecten in het model van PPS. In 2014 is de
algemene reserves. Over het boekjaar 2014 zal
organisatie ingericht en klaar om deze nieuwe
geen dividend ter beschikking worden gesteld aan
markt te betreden. Ook in de toekomst zal de bank
de algemene vergadering van aandeelhouders.
alert blijven op mogelijkheden om in te spelen op veranderende behoeften van haar klanten
De verwachtingen voor de Nederlandse economie
voorwaarde is een stringent risicobeleid gericht
in 2015 zijn gematigd positief. In zowel de publieke
op het behoud van het uiterst solide risicoprofiel
als de private sector blijven de investeringen
met een hoge solvabiliteit en dienovereenkomstige
onder druk staan. Na de hogere kredietomzet
credit ratings. De huidige lage rente heeft
van 2014 zal de omzet van NWB Bank in 2015
nauwelijks invloed op de hoogte van de rentemarge
naar verwachting terugkeren naar het niveau van
in haar kredietbedrijf. Wel heeft de rente-
de jaren hiervoor. Volgens de huidige prognose
ontwikkeling invloed op de rente-opbrengst van het
zullen de rentebaten van de bank in 2015
eigen vermogen van de bank. De rente op het eigen
verder toenemen als gevolg van de verbeterde
vermogen ademt mee met de rente-ontwikkeling
rentemarge op de nieuwe kredietverlening van de
van de langlopende leningen aan de Nederlandse
afgelopen jaren.
publieke sector, waarop de bank zich met haar lange kredietverlening concentreert.
Strategie Sinds de oprichting in 1954 heeft de NWB Bank
Ontwikkelingen in 2014
zich geconcentreerd op het solide en efficiënt bundelen van de financieringsbehoeften van
Funding
klanten in het publieke speelveld. Het doel daarbij
Voor het aantrekken van langetermijnfinanciering
is de verlaging van de financieringslasten van de
maakt de NWB Bank gebruik van haar Debt
publieke sector. De bank streeft niet naar maximale
Issuance Programme (DIP) van € 60 miljard.
winst. Het beleid is gericht op een redelijke
Dit programma verzorgt gestandaardiseerde
winst, die toereikend is om te kunnen voldoen
documentatie voor het grootste gedeelte van de
aan de continuïteit van de bank, en die de groei
leningen die worden uitgegeven. Financiering
van de bank in de toekomst mogelijk maakt. De
wordt aangetrokken in diverse valuta die direct
aandelen van de bank zijn volledig in handen van
naar euro’s worden omgezet. De strategie is erop
Nederlandse overheden. De statutaire verankering
gericht om zo flexibel mogelijk in te spelen op
van de Nederlandse overheden als aandeelhouder
de wensen van investeerders. Dit, gecombineerd
en de afbakening van de kredietverlening tot
met de excellente kredietwaardigheid, zorgt
de publieke sector staan borg voor het solide
ervoor dat de financiering tegen de meest gunstige
profiel van de NWB Bank. Duurzaamheid en
voorwaarden kan worden aangetrokken.
maatschappelijke relevantie zijn belangrijke speerpunten in deze strategie. Vanuit haar
NWB Bank beschikt over de ratings Aaa en AA+
maatschappelijke verantwoordelijkheid, sterke
van respectievelijk Moody’s en S&P, dezelfde als de
financiële positie en efficiënte, professionele en
Nederlandse Staat. In november heeft DNB bevestigd
transparante bedrijfsvoering probeert de bank haar
dat de NWB Bank een promotional lender is in het
bijdrage aan de samenleving steeds te verbeteren.
licht van de liquidity coverage requirement onder de
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Nederlandse samenleving te vergroten. Belangrijke
|
Vooruitzichten 2015
in het publieke domein en haar bijdrage aan de
JAARVERSLAG 2014
Op grond van het voorgaande heeft de directie,
24
In 2014 is voor € 13,3 miljard aan lange
dat de obligaties die de NWB Bank uitgeeft zich
financiering aangetrokken. De gemiddelde looptijd
kwalificeren als High Quality Liquid Asset Level 1.
bedraagt 5,1 jaar. Van deze € 13,3 miljard is 64% opgenomen in USD, 28% in EUR en de rest in GBP,
Het jaar 2014 werd gekenmerkt door dalende rente-
AUD en JPY.
niveaus. Daarnaast daalden ook de opslagen voor krediet- en liquiditeitsrisico die betaald moesten worden om lange financiering aan te trekken.
JAARVERSLAG 2014
Capital Requirements Regulation (CRR). Dit betekent
|
3
31 dec. 2013 31 mrt. 2014 30 jun. 2014 30 sep. 2014 31 dec. 2014
2,5 2 1,5
USD 64% EUR 28% ■ Overig (GBP, AUD en JPY) 8% ■ ■
1
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Ontwikkeling rentecurve %
25 0,5
Bij de valutaverdeling valt het grote aandeel van de USD op (64%). Reden is de zeer gunstige
0
basisswap naar EUR. Normaal gesproken is 1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Looptijd in jaren
funding tot een looptijd van 5 jaar goedkoper in USD (na swap) dan in EUR.
ASW spreads NWB Bank tegen 6m euribor
Het aandeel van de benchmarkleningen is 26%, iets minder dan in eerdere jaren. De benchmarks
Basispunten spread 15
zijn belangrijk voor de naamsbekendheid in de maart 2022 januari 2019
10 5 0
markt maar zijn wel een duurdere vorm van funding. Na twee benchmarkleningen in de eerste helft van het jaar, een 5-jaars EUR en een 5-jaars USD,
-5
is in september een 3-jaars USD benchmark
-10
uitgegeven. Al deze benchmarks waren succesvol
-15
met ruim overtekende orderboeken. Naast de
-20
gebruikelijke institutionele beleggers en centrale banken zijn hierin tegenwoordig ook treasuries van
-25
banken ruim vertegenwoordigd, wat te verklaren is
-30 DECEMBER 2014
NOVEMBER 2014
OKTOBER 2014
SEPTEMBER 2014
AUGUSTUS 2014
JULI 2014
JUNI 2014
MEI 2014
APRIL 2014
MAART 2014
FEBRUARI 2014
JANUARI 2014
door de Bazel III-regels. Door deze regels moeten banken liquide effecten aanhouden om te voldoen aan de Liquidity Coverage Ratio (LCR). Gedurende 2014
opgenomen met een gemiddelde looptijd van
schuldpapier reeds als effecten met de hoogste
4,7 maanden en onder het USCP € 4,4 miljard
liquiditeitsstatus (Level 1). Hierdoor nam de
met een gemiddelde looptijd van 7,2 maanden.
belangstelling van bank treasuries toe, wat
Kredietverlening
2014. In november werd daadwerkelijk uitsluitsel
De omzet langlopende kredietverlening lag
verkregen van DNB over de Level 1-status.
in 2014 met € 6,1 miljard bijna € 0,8 miljard
Dit zal leiden tot een verdere toename van het
hoger dan in 2013. Deze omzetstijging laat
aandeel van bank treasuries in de orderboeken.
zien dat de NWB Bank in staat is gebleken om,
In 2014 is voor € 950 miljoen aan leningen
en een afnemende financieringsvraag vanuit
afgesloten in zogeheten Namensschuld-
de klantsectoren, haar hoge marktaandeel
verschreibungen (NSV). Deze leningen vallen niet
in de publieke sectorschuld te continueren.
onder het DIP-programma: het zijn bilaterale
De gemiddelde looptijd van de lange
overeenkomsten onder Duits recht. De looptijden
kredietverlening in 2014 is licht afgenomen.
zijn veelal 20 jaar en langer. De beleggers in dit
Desondanks is op meer dan de helft van de
schuldpapier zijn voornamelijk verzekeraars
kredietverlening een gemiddelde looptijd
en pensioenfondsen in Duitsland. Voor de
langer dan 10 jaar van toepassing. Dit betekent
NWB Bank zijn dit aantrekkelijke looptijden
dat klanten er nog steeds voor kiezen het
die goed aansluiten bij de looptijden van onze
renterisico voor lange looptijden te mitigeren.
kredietverlening. Daarnaast levert het een verdere
De continue afname van de kapitaalmarktrente
diversificatie van onze investeerdersbasis op.
en de kredietopslagen hebben hier uiteraard invloed op. Het grootste gedeelte van de omzet
In juni heeft de NWB Bank haar eerste ‘groene
komt voort uit leningen met een vastrentende
obligatie’, de Waterobligatie, uitgegeven
coupon. De variëteit zit hierbij vooral in het
ter grootte van € 500 miljoen. Met deze
specifieke aflossingspatroon. Hoewel een
succesvolle uitgifte heeft de NWB Bank nieuwe
aflossingsvrij schema in de corporatiesector
investeerders aangetrokken en het marktbereik
nog sterk de voorkeur geniet, zien wij in de
voor groene obligaties vergroot. Naast de
andere klantensectoren een toenemend
traditionele investeringsafwegingen zoals
gebruik van amortiserende schema’s. Hierbij
investeringsveiligheid en op risico afgestemde
moet vooral gedacht worden aan lineaire en
opbrengsten, is 69% van de obligaties
annuïtaire aflossingspatronen. Daarnaast zien
door investeerders gekocht vanwege hun
we echter ook aflossingsschema’s met een
interesse om binnen hun investeringsmandaat
specifiek kasstroomverloop. Deze zogenaamde
klimaatvriendelijke projecten te steunen.
maatwerkleningen worden ofwel gekoppeld aan
Opbrengsten zijn bestemd voor financieringen
een specifiek project of spelen in op de totale
van de activiteiten van de waterschappen op het
renterisicopositie van de betreffende klant.
gebied van overstromingspreventie, waterbeheer
Dit laatste al dan niet in combinatie met het
en waterkwaliteit.
aanpassen van de rentetypische vervalkalender van de bestaande leningportefeuille. De NWB
Voor de financiering in de geldmarkt gebruikt de
Bank heeft het afgelopen jaar een toenemende
NWB Bank commercial paper. Dit is schuldpapier
vraag naar deze leningvormen gezien. Bij het
met een looptijd tot 1 jaar. De NWB Bank heeft
afsluiten hiervan is het van belang de klant
naast het Euro Commercial Paper programma
inzicht te verschaffen in de onderliggende
(ECP) een US Commercial Paper programma
marktwaardeberekeningen en eventuele
(USCP), puur gericht op de Amerikaanse
accountingimplicaties. Dit biedt de bank de
markt. Onder het ECP is in totaal € 12 miljard
mogelijkheid de klanten hierbij te begeleiden,
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
in een markt van toenemende concurrentie
|
bijdroeg aan de spreadverkrapping gedurende
JAARVERSLAG 2014
beschouwden de meeste banken NWB Bank-
26
De procentuele verdeling van de kredietverlening
die de publieke sector meer vanuit een
in 2014 naar de diverse sectoren ziet er als volgt
beleggingsperspectief benaderen. Gelet op de
uit:
veranderende financiële vooruitzichten van onze klanten verwachten wij dat de vraag naar deze
Kredietverlening naar sector (2014)
producten ook het komende jaar zal aanhouden. Een kleiner deel van de omzet wordt ontleend
Woningcorporaties
63%
|
aan leningen met een variabele rente. Naar Euribor als referentierente, is om verschillende redenen vooral vraag in de corporatiesector. Waterschappen 14%
substituut voor een reeks van kasgeldleningen. Omdat kasgeldleningen niet door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) geborgd worden, is de roll-over lening een
Gemeenten
13%
aantrekkelijk alternatief in termen van prijs
Zorg
7%
en beschikbaarheid. Dit wordt bewerkstelligd
Overig
3%
door tussentijdse mutatiemomenten van
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
deze zogenaamde roll-over lening, met de
Allereerst kan een dergelijke lening dienen als
JAARVERSLAG 2014
waarmee zij zich onderscheidt van aanbieders
de hoofdsom vast te leggen. De NWB Bank 27
biedt hierbij de mogelijkheid dit wekelijks of zelfs tweedagelijks te doen, wat vooral nuttig
Waterschappen
kan zijn als uit hoofde van een bestaande
De NWB Bank heeft in 2014 ruim 98% van de lange-
derivatenportefeuille een liquiditeitsbuffer
kredietaanvragen van waterschappen verstrekt.
ingericht moet worden. Dit is een vereiste van
Hiermee heeft de bank haar marktaandeel in
het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV)
deze sector verstevigd. Het financieringsvolume
waarbij wordt uitgegaan van een scenario
is over 2014 met bijna € 0,1 miljard toegenomen
waarin de swaprente daalt met 2%. Gelet op
ten opzichte van 2013 tot € 0,9 miljard. Dit is in
de continue daling van de kapitaalmarktrente,
lijn met de doelstelling van de bank om bij haar
heeft de NWB Bank hiertoe in de loop van 2014
aandeelhouders een dominante financieringsrol
verschillende verzoeken gekregen. Daarnaast
te vervullen. Dit is uiteraard alleen mogelijk door
kan een roll-over lening worden gekoppeld
een zeer scherp prijsbeleid te hanteren. Het is
aan een renteswap die de klant in het verleden
de ambitie van de bank om deze dominante rol
elders heeft gesloten, zodat feitelijk een lening
de komende jaren te verstevigen en zodoende
met vaste rente geconstrueerd wordt. Deze
invulling te blijven geven aan haar kerntaak richting
optie is met name in trek bij lange looptijden.
haar aandeelhouders. De verwachting is dat de
Eventueel kan tussentijds herziening van de
financieringsbehoefte van de waterschappen de
kredietopslag plaatsvinden: de hoogte van de
komende jaren verder zal toenemen vanwege het
kredietopslag wordt dan gedrukt doordat sprake
Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).
is van een kortere liquiditeitstypische looptijd.
Het HWBP is onderdeel van het nationale Deltaprogramma en loopt tot en met 2028. Het is een van de meest omvangrijke waterprojecten in Nederland. Uit onderzoek is gebleken dat landelijk bijna 800 kilometer dijk niet meer voldoet aan de gestelde eisen.
van elders geldende offerteafspraken. Dit maakt
Deltaprogramma opgezet om te zorgen
het moeilijk om op basis van gelijkwaardigheid en
dat de overstromingspreventie- en
transparantie prijscompetitie te bedrijven en zo
waterbeheerprogramma’s aansluiten op de
maatschappelijke toegevoegde waarde te creëren.
verwachte klimaatverandering in de komende zowel patronen van heviger neerslag als met
Ondanks het afgenomen ambitieniveau ten
langere periodes van droogte. De waterschappen
aanzien van investeringen is de corporatiesector
en Rijkswaterstaat nemen diverse maatregelen om
binnen het publieke bestel nog steeds de grootste
de primaire waterkeringen weer aan de gestelde
kredietvrager. De omzetcijfers van de NWB Bank
veiligheidsnormen te laten voldoen. Hierbij is de
weerspiegelen dit ook. Het financieringsvolume
afspraak gemaakt dat beide partijen voor 50%
is ten opzichte van 2013 met bijna € 0,9 miljard
bijdragen in de financiering.
toegenomen tot ruim € 3,8 miljard in 2014. Deze financieringsomzet is grotendeels gerelateerd
Provincies en gemeenten
aan de herfinanciering van de bestaande
Vanwege hun goede liquiditeitspositie zijn de
leningenportefeuille en het overeenkomen van
provincies het afgelopen jaar niet in de markt
een nieuwe rentecoupon op het moment van
geweest voor het aantrekken van langlopende
contractuele herziening. Voor de komende jaren
financiering. Gemeenten hebben in 2014 weer
houdt de NWB Bank rekening met een afnemende
veelvuldig gebruik gemaakt van kasgeldleningen.
financieringsvraag. De verhuurdersheffing en de
Daarmee blijven de rentelasten laag en is er
verwachte vennootschapsbelasting leggen een
profijt van de huidige lage geldmarkttarieven.
aanzienlijk beslag op de operationele inkomsten
Tegenover een omzetstijging bij de kortlopende
van de corporaties. Deze passen hun beleid aan
financiering, staat in 2014 een daling van de omzet
door minder nieuwbouwwoningen te realiseren,
in de lange kredietverlening aan gemeenten, met
de huren te verhogen en de personeels- en
iets minder dan € 0,3 miljard tot € 0,8 miljard.
bedrijfskosten te verlagen. Verder leidt de
Dit heeft enerzijds te maken met de toegenomen
door het kabinet voorgestelde wijziging op de
concurrentie. Zo zien wij dat provincies steeds meer
Woningwet tot inperking van het werkdomein van
opteren voor het uitlenen van langlopende gelden
corporaties. Mede hierdoor stellen corporaties
aan gemeenten als alternatief voor het aanhouden
investeringen uit. Bovendien zijn sommige
van hun overtollige middelen in de Schatkist (het
corporaties gedwongen hun woningportefeuille in
zogenaamde ‘Schatkistbankieren’). Daarnaast zien
omvang te verkleinen. Indien de politiek gewenste
we een toenemende participatie in de sector van
verkoop van woningen wordt gerealiseerd, zal
bemiddelaars die transacties tot stand brengen
herfinanciering niet meer nodig zijn. In 2014 heeft
tussen gemeenten enerzijds en provincies en
de NWB Bank in dit kader verzoeken ontvangen
institutionele beleggers anderzijds. Een andere
om vervroegd leningen af te lossen.
reden voor de daling is de enigszins afnemende kredietvraag van gemeenten. Deze vraag betreft
Door de diverse incidenten in de corporatiesector
hoofdzakelijk herfinanciering van bestaande
vormen governance en toezicht belangrijke
leningen. De decentralisatie van het Rijk naar
aandachtspunten. Dit vindt zijn weerslag
gemeenten van taken zoals jeugdzorg en zorg voor
in de herziene versie van de Woningwet en
langdurig zieken, maar ook verdere afboekingen op
de aanbevelingen van de Parlementaire
grondposities treffen de gemeentelijke begrotingen
Enquêtecommissie Woningcorporaties. Specifiek
en leiden ertoe dat gemeenten terughoudend
punt hierbij is de optimale inrichting van het
zijn geworden met nieuwe investeringen. Tot slot
externe financiële toezicht. Volgens de commissie
blijft het in deze sector voor de NWB Bank lastig
hoort de toezichthouder een zelfstandig
concurreren omdat er nog veelvuldig sprake is
bestuursorgaan te zijn, volgens de minister een
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Woningcorporaties
|
decennia. Hierbij wordt rekening gehouden met
JAARVERSLAG 2014
De Nederlandse regering heeft het
28
naast een beoordeling van het risicoprofiel van de
De commissie doet verder de aanbeveling
betreffende banken, uit het doorlichten van de activa
het mogelijk te maken dat corporaties failliet
(Asset Quality Review, AQR) en de uitvoering van
kunnen gaan en het WSW te mandateren voor de
een stresstest. De uitkomst van de CA onderstreept
uitvoering van de saneringssteun. De NWB Bank
het uiterst solide risicoprofiel van de NWB Bank. De
verstrekt alleen geborgde leningen en is derhalve
gecombineerde uitkomst van de AQR en het zwaarste
ongevoelig voor een dergelijk faillissement.
stressscenario leverde voor de bank een daling van de Common Equity Tier 1-ratio op naar een niveau
De omzet langlopende financiering aan
van 5,5% dat de ECB als eis stelt. Banken die
zorginstellingen is in 2014 licht afgenomen tot
onder dit minimum uitkwamen, moesten een plan
ruim € 0,4 miljard. Een afname werd al verwacht
opstellen om op korte termijn hun kapitaalpositie te
nadat de afgelopen jaren sprake was van een
versterken. De uitkomsten van de CA hebben geen
dalende trend in het volume van de door het
aanleiding gegeven tot aanpassing van de bepaling
Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) geborgde
van vermogen en resultaat.
langlopende financieringen en het WFZ een voortduring van deze trend had geprognosticeerd.
Verder heeft de NWB Bank op verzoek van DNB
De daling hangt allereerst samen met
een zogenoemd herstelplan opgesteld. In zo’n
systeemwijzigingen. ‘Extramuralisering’ staat
herstelplan beschrijft een bank welke maatregelen
centraal in het overheidsbeleid: de algemene
er genomen kunnen worden om in een financiële
trend is om patiënten zoveel mogelijk buiten
crisis overeind te blijven. Een bijzondere vraag
de intramurale instellingen te houden. In
voor de NWB Bank met haar lage risicoprofiel
tegenstelling tot enkele jaren geleden is
en hoge solvabiliteit, maar een dergelijk plan is
capaciteitsuitbreiding hier dus niet meer aan de
voor iedere bank vereist. De NWB Bank heeft
orde. Dit zal naar verwachting ook de komende
het als nuttig ervaren goed na te denken over de
jaren doorwerken. Daarnaast is er sprake
crisismanagementorganisatie en de ter beschikking
van veel onzekerheid, zoals de invoering van
staande herstelmaatregelen in dergelijke extreme
de marktwerking en de effecten van recente
omstandigheden en deze vervolgens uit te werken.
maatregelen om de zorgkosten te beheersen.
In het najaar heeft DNB het plan van de NWB Bank
In deze context is het voor zorginstellingen
goedgekeurd. Het plan moet tenminste eens per jaar
moeilijk verantwoorde beslissingen te
worden getest en geactualiseerd.
nemen over omvangrijke investeringen en worden zij geconfronteerd met een strengere
De NWB Bank verstrekt voornamelijk kredieten
risicobeoordeling door het WFZ. Bovendien
aan overheden en aan instellingen die door
distantieert de overheid zich steeds nadrukkelijker
de overheid worden gegarandeerd. Daarnaast
van verantwoordelijkheid voor de continuïteit van
wordt voor liquiditeitsdoeleinden een portefeuille
individuele zorgaanbieders.
rentedragende waardepapieren aangehouden met voornamelijk Residential Mortgage-Backed
Risicomanagement
Securities met NHG-garantie en obligaties van, of gegarandeerd door, Nederlandse overheden.
Dit jaar stond, waar het risicomanagement betreft,
In 2013 is na goedkeuring van de aandeelhouders
in het teken van de Comprehensive Assessment
besloten de dienstverlening van de bank uit te
(CA) door de ECB. De NWB Bank is aangemerkt als
breiden met de financiering van projecten in
significante bank en werd daarom onderworpen aan
het model van PPS. De bank heeft deskundige
de CA voorafgaand aan de overdracht aan de ECB
medewerkers op dit terrein aangetrokken en een
van het directe toezicht op de circa 130 significante
risicobeoordelingsraamwerk ontwikkeld. Er is
banken per 4 november 2014. De CA bestond,
inmiddels een aantal proposities beoordeeld, maar
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
van ruim 54%, nog altijd ver boven het minimum
|
Zorgsector
JAARVERSLAG 2014
dienst onder ministeriële verantwoordelijkheid.
29
op de diverse bancaire bedrijfsmodellen en zal de
gekomen. De NWB Bank heeft in 2014, net als in
uitkomsten hiervan in 2016 presenteren. De leverage
alle voorgaande jaren, niet te maken gehad met een
ratio van de NWB Bank ligt conform de vorig jaar
kredietverlies.
door het Bazels Comité voorgestelde, aangepaste definitie rond 1,8%.
Voor het afdekken van rente- en valutarisico’s worden swaps afgesloten met financiële voortvloeiende tegenpartijrisico is de afgelopen jaren
Versterking van de afdeling legal & compliance
geïntensiveerd, onder meer wat betreft de frequentie
en de Internal Audit Department (IAD) heeft ertoe
van collateral uitwisseling. Ook de contractuele
geleid dat het aantal medewerkers eind 2014,
afspraken, vastgelegd in de zogenoemde Credit
inclusief bestuur, is toegenomen tot 53 (48,5 fte).
Voorts maakt de bank goede vorderingen met de
Met het oog op de elkaar snel opvolgende
voorbereiding van de overgang op central clearing
ontwikkelingen van wet- en regelgeving en
voor rentederivaten. Ook is conform de European
financiële markten beschikt de organisatie over
Market Infrastructure Regulation (EMIR-regelgeving)
goed geëquipeerde medewerkers die door hun up-
in de eerste helft van 2014 gestart met de rapportage
to-date vakkennis, hun veranderingsgezindheid en
van de derivaten van de bank aan een zogenoemde
omgevingsbewustzijn soepel en efficiënt kunnen
Trade Repository. Sinds eind 2013 wordt in de
schakelen met collega’s en externe partijen.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Medewerkers
|
tegenpartijen. De beheersing van het daaruit
JAARVERSLAG 2014
het is nog niet daadwerkelijk tot een transactie
met een CVA. CVA representeert de marktwaarde van
Voor de organisatie was 2014 een uitdagend
30
het tegenpartijrisico ten aanzien van derivaten ofwel
jaar. Naast reguliere activiteiten hebben in het
de kans op wanbetaling door de tegenpartij en het
bijzonder de voorbereidingen tot bancair toezicht
verwachte verlies dat daarbij optreedt. Daarnaast is
van de Europese Centrale Bank, de implementatie
met de inwerkingtreding van CRR/CRD IV per
van EMIR en de overgang naar Single European
1 januari 2014 een zogenoemde CVA capital charge
Payment Area (SEPA) extra inzet gevraagd.
Support Annex, zijn weer verder aangescherpt.
marktwaardering van swaps ook rekening gehouden
ingevoerd, die een grotere allocatie van kapitaal aan mogelijke CVA-mutaties met zich meebrengt,
Naast de ontwikkeling van haar medewerkers
waardoor de Tier 1-ratio eenmalig met circa een
legt de NWB Bank evenzeer een belangrijke
kwart is afgenomen.
focus op de cultuur van de organisatie. Door middel van interne dialoog over bepaalde thema’s
Net als eind 2013 voldoet de NWB Bank ook
beoogt de bank binnen het management tot een
per ultimo 2014 aan de minimumvereisten die
gezamenlijke opinie en bewustzijn te komen, die
de komende jaren gelden op het gebied van
uiteindelijk door alle medewerkers worden ervaren
liquiditeitsrisico conform de per 1 januari 2014 van
en uitgedragen. Thema’s waarover intern dialoog
kracht geworden regelgeving (CRR/CRD IV). De
heeft plaatsgevonden zijn ‘de cultuur van de bank’,
Liquidity Coverage Ratio en Net Stable Funding Ratio
‘de klant’ en ‘interne communicatie’.
kwamen uit op respectievelijk 144% en 107%. Met deze awareness van de voor de bank gewenste De NWB Bank voldoet ook ruimschoots aan de
cultuur, gaat het er welbeschouwd om hoe
risicogewogen kapitaalvereisten. Hoewel het
management en medewerkers de normen en
Bazels Comité een minimum niveau van 3% voor de
waarden van de bank in de praktijk toepassen.
leverage ratio heeft genoemd, is de normering voor
Om te onderzoeken hoe de gewenste en de
de nieuwe ongewogen leverage ratio, die in 2018 van
daadwerkelijke cultuur zich tot elkaar verhouden,
kracht wordt, nog niet bekend. De European Banking
is eind 2014 een onderzoek gestart naar de
Authority onderzoekt de invloed van deze norm
zogenoemde ‘soft controls’. Begin 2015 werd
met de resultaten van dit onderzoek de sterke integriteitscultuur van de bank bevestigd.
personeelsvertegenwoordiging (PVT) meerdere malen overleg gevoerd. In het bijzonder is gesproken over de wens tot harmonisatie van de pensioenregelingen van de bank. Met ingang van
bij het huidige tijdsgewricht. Met de groei van het aantal medewerkers staat de NWB Bank verder aan de vooravond van een nieuwe vorm van medezeggenschap, de Ondernemingsraad (OR). Het komend jaar zullen voorbereidingen worden getroffen voor de oprichting.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
nieuwe pensioenregeling van kracht, die beter past
|
2015 is voor alle medewerkers van de bank een
JAARVERSLAG 2014
In 2014 heeft de directie met de
31
Corporate governance met namen, adressen, datum van verkrijging van de aandelen en het op ieder aandeel gestorte bedrag bijgehouden. In de praktijk onderhoudt de bank gedurende het jaar rechtstreeks (informeel) vertegenwoordigers. De bank heeft ervoor gekozen het beleid op dit punt niet te formaliseren. Ook is besloten de best-practice bepalingen omtrent de informatieverschaffing aan en de logistiek van de algemene vergadering niet te formaliseren. De raad van commissarissen en de directie zijn verantwoordelijk voor een goede corporate governancestructuur bij de NWB Bank.
Code Banken De Code Banken die sinds 1 januari 2010 geldt,
Nederlandse Corporate Governance Code
is een vorm van zelfregulering en een initiatief van de Nederlandse bancaire wereld tot herstel van vertrouwen. De code bevatte principes ten
De Nederlandse Corporate Governance Code
aanzien van de raad van commissarissen, directie,
(oorspronkelijk ook wel Code Tabaksblat
risicomanagement, audit en beloningsbeleid.
geheten) is van toepassing op Nederlandse
Aangezien een groot deel van de bepalingen uit de
beursvennootschappen. De NWB Bank is geen
Code Banken inmiddels in wetgeving is verwerkt,
beursvennootschap en daarom niet verplicht deze
is de code geactualiseerd. De nieuwe Code
code toe te passen, maar kiest er op vrijwillige
Banken is per 1 januari 2015 effectief geworden
basis voor dit wel te doen met inachtneming
en van toepassing op alle banken met een zetel
van de specifieke kenmerken van de bank. Deze
in Nederland. De monitoring zal door een nieuwe
kenmerken zijn het feit dat de NWB Bank geen
commissie plaatsvinden. De code bevat de volgende
structuurvennootschap is, dat de aandelen
onderdelen:
uitsluitend in handen kunnen zijn van de Nederlandse Staat, waterschappen en andere
■ beheerste
publiekrechtelijke rechtspersonen en dat deze
■ principes
niet worden verhandeld op een gereglementeerde
en integere bedrijfsvoering
voor de directie en de raad van
commissarissen
markt. De principles of best practice die in
■ een
verband met het karakter van de bank niet van
■ adequate
toepassing zijn, hebben betrekking op aandelen-
■ een
en optieplannen, de one-tierbestuursstructuur,
adequaat risicobeleid auditprocessen
zorgvuldig, beheerst, en duurzaam
beloningsbeleid
certificering van aandelen en institutionele beleggers. Verder heeft de NWB Bank als bank
De Code Banken maakt, met het Maatschappelijk
van en voor de overheid geen beleid vastgesteld
Statuut en de aan de bankierseed verbonden
voor bilaterale contacten met aandeelhouders,
Gedragsregels, deel uit van het pakket
zoals een van de best-practice bepalingen dat
‘Toekomstgericht Bankieren’.
wel voorschrijft. Omdat de NWB Bank uitsluitend aandelen op naam kent, zijn de aandeelhouders
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
contact met haar aandeelhouders of hun
|
Als bank van en voor de publieke sector heeft de NWB Bank een bijzondere maatschappelijke verantwoordelijkheid. In termen van corporate governance betekent dit voor de bank soliditeit en transparantie in het ondernemingsbestuur, met oog voor de belangen van alle stakeholders. De NWB Bank past in dit kader zowel de Nederlandse Corporate Governance Code als de Code Banken toe.
bekend en wordt een register van aandeelhouders
JAARVERSLAG 2014
Inleiding
32
Begin 2015 zijn de reglementen van de directie,
De Commissie Structuur Nederlandse Banken (de
de raad van commissarissen, de audit- en
‘Commissie Wijffels’) heeft in haar rapport (2013)
risicocommissie en de remuneratie- en
bouwstenen gelegd voor een verdere versteviging
benoemingscommissie overeenkomstig aangepast.
van Nederlandse banken. De commissie riep
Daarnaast zijn voorbereidingen getroffen voor
banken op om in een Maatschappelijk Statuut vast
de implementatie van de bankierseed voor
te leggen welke rol zij in de samenleving willen
medewerkers en zal de Gedragscode worden
spelen. Het Maatschappelijk Statuut beschrijft
aangepast.
|
de (gewenste) positie van de bancaire sector als De volgende paragrafen bevatten een toelichting
van de sector. Het Maatschappelijk Statuut bevat
op een aantal aandachtsgebieden van de Code
uitgangspunten voor een stabiele, dienstbare en
Banken, met een verslag van de verankering van de
betrouwbare sector.
principes van de code. Ook is vermeld of, en zo ja op welke wijze, in de verslagperiode 2014 stappen zijn gezet ten opzichte van 2013.
De bankierseed (met daaraan verbonden
Comply-or-explain statement
Gedragsregels en een tuchtsysteem) zal vanaf
De NWB Bank onderschrijft het belang van de Code
1 april 2015 door alle medewerkers van banken
Banken ten volle en leeft de principes ervan na. De
afgelegd moeten worden. De verplichting hiertoe
bank plaatst één kanttekening bij de naleving van
volgt uit de Wijzigingswet financiële markten 2015
de Code Banken omtrent de prestatiecriteria voor
op basis waarvan de Wet op het financieel toezicht
variabele beloning van medewerkers, welke nader
(Wft) zal worden aangepast. Sinds begin 2013 gold
zal worden toegelicht in het Overzicht Principes
reeds de wettelijke verplichting voor bestuurders
Code Banken.
en commissarissen van financiële instellingen om de bankierseed af te leggen. Alle directieleden
Beheerste en integere bedrijfsvoering
en commissarissen van de NWB Bank hebben in
De NWB Bank hecht sterk aan haar reputatie
2013 de eed of belofte afgelegd. In 2015 zullen zij
van een solide en integere bank voor de overheid.
in het kader van de nieuwe Gedragsregels een
Checks & balances en integriteit zijn binnen
tuchtrechtverklaring tekenen.
het beheersysteem van de NWB Bank dan ook belangrijke aandachtsgebieden. De bank wil er
De bankierseed voor medewerkers zal een
tegenover haar klanten en investeerders geen
persoonlijke verklaring zijn, die afgelegd moet
twijfel over laten bestaan dat zij met een gerust hart
worden tegenover een leidinggevende en
van haar diensten gebruik kunnen maken dan wel
een getuige. Door middel van de eed zullen
hun gelden veilig kunnen onderbrengen.
medewerkers worden onderworpen aan de Gedragsregels en het tuchtrecht. De Gedragsregels
De directieleden en commissarissen zijn zich
zullen bestaan uit de volgende elementen:
bewust van hun voorbeeldfunctie voor alle medewerkers van de bank. Jaarlijks zal de raad
■ integriteit
en zorgvuldigheid
■ belangenafweging
van commissarissen beoordelen op welke wijze de directieleden hun voorbeeldfunctie vervullen.
■ compliance
Soft controls
■ geheimhouding ■ verantwoordelijkheid
en vertrouwen
De directie bevordert verantwoord gedrag en een gezonde cultuur, zowel aan de top van de bank als
De NWB Bank heeft de afgelopen periode het
door de hele organisatie heen. De Internal Audit
Toekomstgericht Bankieren geïmplementeerd.
Department (IAD) en de externe accountant voeren
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
geheel in de samenleving en de gedeelde waarden
Gedragsregels en bankierseed
JAARVERSLAG 2014
Maatschappelijk Statuut
33
gedragsgerelateerde risicocategorieën: risico’s
NWB Bank. Onder alle medewerkers is
gerelateerd aan het gedrag van personen,
een vragenlijst uitgezet om de kwaliteit van
klantgerelateerde risico’s, risico’s gerelateerd
de soft controls te meten. De NWB Bank
aan financiële dienstverleningsactiviteiten,
gebruikt de volgende soft-control elementen:
en risico’s gerelateerd aan het gedrag van
helderheid, voorbeeldgedrag, uitvoerbaarheid,
de organisatie (bijvoorbeeld ten aanzien van
betrokkenheid, transparantie, bespreekbaarheid,
kartelvorming, goedkeuring van nieuwe producten,
aanspreekbaarheid en sanctioneerbaarheid.
bedrijfstakstandaarden en beloningsstructuur).
Klantenbelang centraal
Naast bovenvermelde gedragsgerelateerde
De NWB Bank speelt een belangrijke rol in de
risicocategorieën omvat compliance ook het
financiële dienstverlening binnen de Nederlandse
voldoen aan overige toepasselijke wet- en
publieke sector en kan die rol optimaal vervullen
regelgeving. De compliancefunctie bij de NWB Bank
als de samenleving, in het bijzonder de klant,
is belegd bij de afdeling legal & compliance en
vertrouwen heeft in de organisatie en de integriteit
omvat tevens het monitoren van en zorgdragen voor
waarmee de bank ten opzichte van haar relaties
de naleving van wet- en regelgeving op het gebied
opereert. Bewust, betrokken en betrouwbaar
van financieel toezicht.
zijn dan ook de kernwaarden van de NWB Bank. De bank verwacht van medewerkers dat zij deze
Als onderdeel van het jaarlijkse auditplan verricht
kernwaarden bij de uitoefening van hun functie
de IAD compliance audits. Daarbij wordt vastgesteld
uitdragen.
of de bank voldoet aan de relevante wet- en regelgeving alsmede aan de regels en normen die
Accountmanagement voor kredietrelaties en
de NWB Bank zelf heeft opgesteld. Daarnaast wordt
productontwikkeling hebben een hoge prioriteit.
bij deze onderzoeken nagegaan of de beschreven
Bij het relatiebeheer van de bank staat het
maatregelen effectief zijn en ook op de juiste wijze
overbruggen van het kennisverschil tussen
worden toegepast in de organisatie.
publieke sector en financiële wereld centraal. Het streven is om dit zoveel mogelijk op individueel
Raad van commissarissen
klantniveau te laten plaatsvinden, maar ook het organiseren van educatieve relatiedagen en het
Algemeen
participeren (als spreker) in seminars zijn voor de
De raad van commissarissen heeft een reglement
bank mogelijkheden om de financiële expertise
over onder meer zijn taakverdeling, werkwijze
en kennis van de sectoren voor het voetlicht te
en samenstelling alsmede bepalingen omtrent
brengen. Daarnaast is de bank alert op (markt)
omgang met de directie en de aandeelhouders en
ontwikkelingen en de (veranderende) behoeften van
een passage over tegenstrijdige belangen. Met het
klanten en speelt daar, waar mogelijk, op in met het
reglement wordt tevens uitvoering gegeven aan de
aandragen van oplossingen, al dan niet in de vorm
toepasselijke bepalingen in onder andere de Capital
van nieuwe producten.
Requirements Regulation (575/2013), de Wet op het financieel toezicht, de Nederlandse Corporate
Compliance en integriteit
Governance Code, Toekomstgericht Bankieren en
De compliancefunctie is gericht op het bevorderen
de Regeling beheerst beloningsbeleid Wft 2014.
van en (doen) toezien op de naleving van externe wet- en regelgeving, alsmede op interne procedures
Commissies
en gedragsregels die relevant zijn voor de integriteit
De raad heeft een audit- en risicocommissie en een
en de daarmee samenhangende reputatie van de
remuneratie- en benoemingscommissie ingesteld.
organisatie.
De commissies werken overeenkomstig een voor de
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
gedrag (de zogenaamde soft controls) van de
|
Het terrein van compliance omvat de volgende
JAARVERSLAG 2014
dit jaar een onderzoek uit naar cultuur en
34
commissies vastgesteld reglement; de taak van de
Toekomstgericht Bankieren en de Regeling
commissies is om de besluitvorming van de raad
beheerst beloningsbeleid Wft 2014.
Permanente educatie Er is een algemene profielschets opgesteld,
van directieleden en leden van de raad van
met als doel een richtlijn te bieden voor de
commissarissen van groot belang. Ook in 2014
samenstelling van de raad van commissarissen
heeft de NWB Bank een programma voor
en de benoeming van zijn leden. Er wordt
permanente educatie georganiseerd voor de raad
gestreefd naar diversiteit in de samenstelling.
van commissarissen en de directie. Aansluitend
De profielschets is in lijn met de eisen uit de
op vergaderingen van de raad van commissarissen
Nederlandse Corporate Governance Code en
zijn presentaties verzorgd voor directie en raad
de Code Banken. Begin 2015 is de profielschets
van commissarissen over onderwerpen als
aangepast aan onder andere Toekomstgericht
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Bankieren. Naast de algemene profielschets
(MVO), Publiek-Private Samenwerking (PPS),
wordt voor elke vacature in de raad van
hybride kapitaal en kapitaalvereisten. Naast de
commissarissen een individuele profielschets
presentaties voor het collectief faciliteert de bank
opgesteld, passend binnen het algemene profiel,
het volgen van externe cursussen voor individuele
voor de dan beoogde nieuwe commissaris.
commissarissen, afhankelijk van deskundigheid en ervaring van de commissaris. De directie
Directie
heeft tevens diverse (internationale) conferenties, workshops en seminars gevolgd op onder meer het gebied van liquidity risk management, advanced
Benoeming en samenstelling
bank risk analysis, covered bonds, European Market
Het bestuur van de NWB Bank is in handen
Infrastructure Regulation. Er vindt jaarlijks evaluatie
van de directie die uit drie leden bestaat. De
plaats van de effectiviteit van de permanente
algemene vergadering benoemt de directeuren
educatie van zowel directie als commissarissen.
voor een periode van vier jaar, op voordracht van de raad van commissarissen. De verschillende
Nieuwe commissarissen en directieleden volgen
verantwoordelijkheden van de directieleden zijn
na hun aanstelling een introductieprogramma,
vermeld op de website en op pagina’s 5 en 6 van dit
waarbij in ieder geval aandacht wordt besteed aan
jaarverslag.
algemene financiële, sociale en juridische zaken, de financiële verslaggeving, de specifieke aspecten van
Reglement
de NWB Bank en haar ondernemingsactiviteiten en
Voor de werkwijze van de directie is een
de verantwoordelijkheden van een commissaris of
reglement opgesteld. Het reglement bevat
directeur.
onder meer de taakverdeling, werkwijze en besluitvorming. Daarnaast bevat het reglement
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
De NWB Bank acht permanente educatie
|
Profiel
JAARVERSLAG 2014
van commissarissen voor te bereiden.
Risicobeleid
bepalingen omtrent gedrag en cultuur, de omgang met en de wijze van informatieverschaffing aan
Risk appetite
de raad van commissarissen en een passage
Evaluatie van de risicobereidheid (risk appetite)
over beloningsbeleid en tegenstrijdig belang.
van de bank vindt jaarlijks plaats, en zo nodig
Met het reglement wordt tevens uitvoering
vaker in verband met belangrijke ontwikkelingen.
gegeven aan de toepasselijke bepalingen in onder
De beschrijving van de risk appetite is toegespitst
andere de Capital Requirements Regulation
op de strategie van de bank, haar doelstellingen
(575/2013), de Wet op het financieel toezicht,
en de wijze waarop de organisatie deze kan
de Nederlandse Corporate Governance Code,
realiseren. De risk appetite houdt ook rekening met
35
risk appetite zowel per categorie als overkoepelend
interne en externe accountant en de prudentieel
vast te stellen, en ook over deze risico’s te
toezichthouder (De Nederlandsche Bank (DNB)).
rapporteren, kan de dagelijkse besluitvorming
Tijdens dit overleg vindt uitwisseling van inzichten
steeds binnen de gestelde kaders plaatsvinden.
plaats op het gebied van het risicoprofiel van de
De risk appetite wordt tenminste jaarlijks ter
bank, de planning van haar activiteiten en de
goedkeuring aan de raad van commissarissen
accountantscontrole. De afdeling risk management
voorgelegd. Ook tussentijdse materiële wijzigingen
van de NWB Bank is bij ten minste één overleg
van de risicobereidheid legt de directie ter
vertegenwoordigd. De IAD draagt bij aan de educatie van de audit- en
Productgoedkeuringsproces
risicocommissie door middel van presentaties en
In het productgoedkeuringsproces van de
het delen van informatie. Daarnaast kan de IAD
NWB Bank worden bij de invoering van nieuwe
ondersteunen bij de zelfevaluatie van de audit- en
producten, het betreden van nieuwe markten of
risicocommissie.
het aanbieden van nieuwe diensten de afdelingen treasury, public finance, risk management, legal &
MVO is een geïntegreerd onderdeel van de
compliance, back office, finance & control en ICT
bedrijfsvoering van de NWB Bank. Hierbij hoort
betrokken. Jaarlijks doet de IAD onderzoek naar de
transparante verantwoording over MVO-prestaties.
effectiviteit van de opzet, het bestaan en de werking
De IAD ondersteunt de organisatie bij het invoeren
van het proces.
van en het rapporteren over MVO. Daarnaast gaat de IAD na of alle aspecten van het Global Reporting
AO/IC
Initiative (GRI) worden meegenomen in de MVO-
Begin 2014 zijn de administratieve organisatie
verslaglegging en ziet erop toe dat deze gebaseerd
en interne controleprocessen (AO/IC-processen)
is op de interne materialiteitsanalyse. Verder gaat de
geactualiseerd. Tevens is een risk & control-
IAD na of de verslaglegging in de basis betrouwbaar
framework opgesteld en aangesloten op deze
is. Dit betekent dat de geleverde prestaties
procesbeschrijvingen. Dit stelt de bank nog beter
verifieerbaar zijn. De IAD stelt een dossier samen,
in staat processen te monitoren en controles te
dat voor de externe accountant mede als basis dient
waarborgen.
voor de controle van het MVO-verslag.
Audit
Beloningsbeleid
De IAD, die onafhankelijk opereert binnen de
Het beloningsbeleid voor directie en medewerkers is
bank, controleert en toetst zorgvuldig, deskundig
in overeenstemming met de uitgangspunten van de
en objectief de beheersing van de risico’s die
Nederlandse Corporate Governance Code, de Code
samenhangen met de (bedrijfs)activiteiten.
Banken en de Regeling beheerst beloningsbeleid Wft
Daarnaast adviseert de IAD over de toereikendheid
2014 van DNB. Het beloningsbeleid is goedgekeurd
van organisatie-inrichting en risicobeheersing.
door de raad van commissarissen en wordt tweejaarlijks geëvalueerd met de remuneratie- en
Het hoofd van de IAD rapporteert aan de voorzitter
benoemingscommissie. De algemene vergadering
van de directie en heeft tevens een rapportagelijn
stelt het beloningsbeleid voor de directie vast.
naar de voorzitter van de audit- en risicocommissie.
Een nadere toelichting op het beloningsbeleid is
Het hoofd van de IAD woont, net als de externe
opgenomen in het Remuneratierapport van dit
accountant, de vergaderingen van de audit- en
jaarverslag.
risicocommissie bij. Ten minste eenmaal per
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
goedkeuring aan de raad van commissarissen voor.
|
jaar vindt een tripartiet overleg plaats met de
JAARVERSLAG 2014
reputatierisico’s en niet-financiële risico’s. Door de
36
Overige aspecten corporate governance
op grond van de Wet op het financieel toezicht en enige andere wetten op het terrein van de markten 2015) met ingang van 1 april 2015 de kring
In de jaarlijkse algemene vergadering van
van personen die onderworpen dienen te worden
aandeelhouders op 23 april 2014 is besloten tot een
aan de geschiktheids- en betrouwbaarheidstoets,
wijziging van de statuten van de bank. Deze wijziging
uitgebreid.
had betrekking op de samenstelling van de raad door ‘good governance’, vermindering van het
internationale ontwikkelingen op de voet, toetst zij
totaal aantal leden van de raad van commissarissen
waar nodig haar beleid en zorgt zij ervoor te voldoen
van de bank en de in de raad van commissarissen
aan wet- en regelgeving.
In de statuten is de kwaliteitseis van twee
In-control statement
waterschapscommissarissen komen te vervallen en
De directie is van mening dat in het verslagjaar de
in de plaats daarvan hebben de aandeelhouders-
interne risicobeheersings- en controlesystemen
waterschappen een recht van aanbeveling gekregen
naar behoren hebben gewerkt. Deze geven een
bij de benoeming van twee commissarissen. Deze
redelijke mate van zekerheid dat de financiële
commissarissen dienen te passen binnen de door de
verslaggeving geen onjuistheden van materieel
raad van commissarissen vastgestelde profielschets
belang bevat.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Vanzelfsprekend volgt de NWB Bank de nationale en
|
van commissarissen. Een en ander was ingegeven
JAARVERSLAG 2014
financiële markten (Wijzigingswet financiële
Statuten
Verantwoordelijkheidsverklaring
37
benodigde diversiteit en financiële deskundigheid.
en kunnen tevens personen zijn van buiten de waterschapswereld.
De directie verklaart dat, voor zover haar bekend,
Aandeelhouders
de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de
Uitsluitend de Staat der Nederlanden en andere
activa, de passiva, de financiële positie en de winst
publiekrechtelijke rechtspersonen kunnen
van de bank. Daarnaast verklaart de directie dat,
aandeelhouder van de NWB Bank zijn. Thans
voor zover haar bekend, het jaarverslag een getrouw
hebben waterschappen 81% van het stemrecht op
beeld geeft van de bank omtrent de toestand op de
de aandelen in het kapitaal van de bank, de Staat
balansdatum, de gang van zaken gedurende het
heeft 17% en provincies 2%.
boekjaar waarvan de gegevens in de jaarrekening zijn opgenomen en dat in het jaarverslag de
Overige ontwikkelingen
wezenlijke risico’s waarmee de bank wordt
De ontwikkelingen op het gebied van corporate
geconfronteerd zijn beschreven.
governance volgen elkaar in hoog tempo op. Veelal houden deze verband met de financiële crisis en de wens om de oorzaken daarvan in de toekomst te voorkomen. Op het gebied van beloningsbeleid zijn naast de nieuwe Code Banken en de Regeling beheerst beloningsbeleid Wft 2014 nog meer ontwikkelingen aan de orde geweest. In het Remuneratierapport wordt hiervan verslag gedaan. Tevens is met ingang van 1 augustus 2014 de Implementatiewet richtlijn en verordening kapitaalvereisten in werking getreden waarmee het aantal (niet-)uitvoerende bestuursfuncties bij significante banken is beperkt. Voorts wordt
Voorwoord directie
| N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Als klantgerichte, robuuste en duurzame financiële partner langdurige relaties aangaan met haar stakeholders; en hen in staat stellen hun maatschappelijke taak in Nederland zo goed mogelijk uit te voeren. Dat is de visie van de NWB Bank. Maatschappelijke verantwoordelijkheid, een sterke financiële positie en een efficiënte bedrijfsvoering vormen hiervoor de basis. Banken vervullen een essentiële rol in de Nederlandse samenleving en economie. De NWB Bank is hierop geen uitzondering en heeft, in het bijzonder vanuit haar nutsfunctie, expliciete maatschappelijke verantwoordelijkheden. De NWB Bank wil bijdragen aan een stabiele en robuuste financiële sector die de voorwaarden schept voor een economie die de mens dient en daarbij het leefmilieu zo min mogelijk belast. Door haar klanten van zo gunstig mogelijke financiering te voorzien stelt de NWB Bank de publieke sector in staat de kosten voor de uitvoering van zijn maatschappelijke taak en de maatschappelijke voorzieningen in Nederland zo laag mogelijk te houden.
JAARVERSLAG 2014
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
De NWB Bank speelt in Nederland een belangrijke rol in de kredietverlening aan de decentrale overheden en aan instellingen op het gebied van sociale volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en openbaar nut. Zij kan haar maatschappelijke rol optimaal vervullen als de samenleving, en de klant in het bijzonder, vertrouwen heeft in de organisatie en de integriteit waarmee de bank opereert. Bewust, betrokken en betrouwbaar zijn dan ook de kernwaarden van de NWB Bank. De bank verwacht van haar medewerkers dat zij deze kernwaarden bij de uitoefening van hun functie uitdragen. Voor haar financiering is de NWB Bank nagenoeg geheel afhankelijk van de internationale geld- en kapitaalmarkt. Naast een hoge kredietwaardigheid zijn integriteit en transparante informatievoorziening hierbij van groot belang. Niet alleen voor beleggers, maar ook voor onze andere stakeholders. In 2014 heeft de NWB Bank haar eerste ‘groene obligatie’, de Waterobligatie, uitgegeven met een omvang van € 500 miljoen. Met deze Waterobligatie heeft de NWB Bank nieuwe investeerders aangetrokken en het marktbereik voor groene obligaties vergroot. In aanvulling op de traditionele investeringsafwegingen zoals investeringsveiligheid en op risico afgestemde opbrengsten, is 69% van de obligaties door investeerders gekocht omdat zij er belang aan hechten binnen hun investeringsmandaat klimaatvriendelijke projecten te steunen. De opbrengst van de Waterobligatie is bestemd voor financieringen aan de Nederlandse waterschappen. De waterschappen, met tezamen zo’n 11.000 werknemers, zijn verantwoordelijk voor overstromingspreventie, waterbeheer en waterkwaliteit. De aanpassing aan klimaatverandering is een geïntegreerd onderdeel van hun taken. Een groot deel van de toekomstige investeringen in overstromings- en waterbeheer zal worden uitgevoerd onder de noemer van het ‘Deltaprogramma’, dat de Nederlandse regering heeft ontwikkeld om te zorgen dat de Nederlandse overstromingspreventie- en waterbeheerprogramma’s aansluiten op de verwachte klimaatverandering in de komende decennia. Hierbij wordt rekening gehouden met zowel patronen van heviger neerslag als met langere periodes van droogte.
38
De opbrengst van de Waterobligatie is in eerste instantie gestort op een gemarkeerde rekening en in 2014 aangewend voor de financiering van projecten van waterschappen, die gericht zijn op:
International Climate and Environmental Research) een second opinion afgegeven. Naast de innovatie van de waterobligatie zijn ook de unieke eigenschappen van de bank ingezet om te komen tot een samenwerking met de Europese Investeringsbank (EIB) om gezamenlijk op te trekken bij langetermijnfinancieringen in het publieke domein. Op basis van haar kernwaarden bewust, betrokken en betrouwbaar heeft de NWB Bank met ingang van 2013 haar MVO-beleid gekoppeld aan vier thema’s. Deze vloeien voort uit de algemene doelstellingen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Newsletter. Voor de Waterobligatie heeft het onafhankelijke onderzoeksbureau Cicero (Center for
|
Voor een nadere toelichting op de Waterobligatie verwijzen we naar de NWB Bank Green Bond
JAARVERSLAG 2014
(a) de matiging van klimaatverandering, zijnde het beheer van de waterwegen (b) de aanpassing aan klimaatverandering, inhoudende investeringen in klimaatweerbarstige groei (overstromingspreventie, overige overstromingsafweringen en pompstations) of (c) biodiversiteitsprojecten die zijn gerelateerd aan water in plaats van rechtstreeks aan het klimaat (bv. het zuiveren en baggeren van de waterbodem, het vervoeren en zuiveren van afvalwater en het afvoeren van rioolslib)
van de bank, zijn daarmee consistent en dragen zo bij aan het realiseren hiervan. Als publiekesectorbank heeft de NWB Bank andere belangen en waarden dan puur commerciële partijen, hetgeen terugkomt in de thema’s:
1. 2. 3. 4.
financiële expertise delen met de publieke sector duurzaam en betrokken financieren duurzaam en maatschappelijk opereren integer en transparant handelen
Aan deze thema’s, die vanuit de organisatie zijn opgesteld met een goede afweging van de belangen van de verschillende stakeholders, zijn meetbare doelstellingen gekoppeld waarover de bank jaarlijks rapporteert. Op deze manier wil de NWB Bank, naast de verantwoording voor haar financiële prestaties, ook verantwoording afleggen over haar maatschappelijke prestaties. Net als in 2013 heeft de NWB Bank ook in het verslagjaar een MVO-award toegekend en uitgereikt. De bank reikt deze prijs uit aan een partij binnen één van haar klantgroepen, die een innovatief, creatief en/ of daadkrachtig project heeft ontwikkeld of opgeleverd op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Met de MVO-award, waaraan een geldprijs van € 25.000 is gekoppeld, wil de NWB Bank het ontwikkelen van maatschappelijk verantwoorde projecten in de Nederlandse publieke sector stimuleren en hieraan een podium bieden. Op het gebied van duurzaam, maatschappelijk verantwoord ondernemen hanteert de NWB Bank hoge standaarden en streeft zij de doelstellingen uit het MVO-beleid na. De NWB Bank ziet het belang van een grotere transparantie en meer verantwoording naar de buitenwereld. Zo heeft de bank ook in 2014 weer deelgenomen aan de Transparantiebenchmark. De Transparantiebenchmark is een initiatief van het ministerie van Economische Zaken en de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants. Dit is een kwalitatief en kwantitatief onderzoek naar de MVO-verslaggeving in de jaarverslagen van
39
Visie
Kernwaarden
Delen van financiële expertise, duurzaam en betrokken financieren, duurzaam en maatschappelijk opereren en integer en transparant handelen.
Per thema jaarlijks controleerbare doelstellingen.
de grote ondernemingen en de Staatsdeelnemingen in Nederland. In 2014 zijn de criteria voor de Transparantiebenchmark aangescherpt, maar de NWB Bank heeft zich binnen deze benchmark weten te handhaven in de kopgroep op plaats 28 (2013: 21) op een totaal van 450 deelnemers. De doelstelling om binnen de top 10% te blijven, is daarmee ook dit jaar weer gerealiseerd. Verder rapporteert de NWB Bank op MVO-gebied op het coreniveau van het Global Reporting Initiative (GRI). Het is de ambitie om met behulp van GRI te blijven rapporteren en de monitoring van, en sturing op, de hierbij behorende prestatie-
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Doelen
Bewust, betrokken en betrouwbaar
|
Thema’s
Het combineren van onze doelstellingen als publiekesectorbank met een actieve houding om positieve effecten teweeg te brengen op sociaal- milieu- en economisch gebied.
JAARVERSLAG 2014
Missie
Als klantgerichte, robuuste en duurzame financiële partner langdurige relaties aangaan met onze stakeholders en hen in staat stellen hun maatschappelijke taak in Nederland zo goed mogelijk uit te voeren.
indicatoren verder te optimaliseren. 40 In de volgende paragrafen worden de managementbenadering, thema’s en doelstellingen van de NWB Bank ten aanzien van MVO uiteengezet. Een aantal doelstellingen leidt tot dilemma’s. Deze komen in de volgende paragraaf aan de orde. Daarnaast wordt stilgestaan bij de stakeholderdialoog. Het MVO-verslag wordt afgesloten met de MVO-award 2014 en aandacht voor het winnende project en de andere twee genomineerden. Overige relevante onderwerpen, zoals governance, compliance, beloningsbeleid, HR-beleid en risicomanagement, komen niet separaat in deze MVO-sectie maar elders in dit jaarverslag aan bod.
Managementbenadering De NWB Bank onderscheidt vier thema’s voor MVO. De thema’s zijn vastgesteld door de directie en tot stand gekomen op grond van een dialoog met de stakeholders. Sinds het jaarverslag over 2013 wordt jaarlijks aan de hand van deze MVO-thema’s gerapporteerd. Binnen de NWB Bank is een Corporate Social Responsibility (CSR)-committee actief. Hierin participeren medewerkers van verschillende afdelingen, twee directieleden en de MVO-coördinator. De CSR-committee legt verantwoording af aan de directie. Daarnaast komt MVO actief naar voren in de vergaderingen van de audit- en risicocommissie. De leden van de CSR-committee zijn ieder operationeel medeverantwoordelijk voor hun specifieke deel van de thema’s, doelen en bijbehorende verslaglegging. De directie is eindverantwoordelijk voor MVO. De NWB Bank heeft de managementbenadering van MVO en de keuze voor GRI prestatie-indicatoren op het gebied van duurzaamheid afgestemd op haar relatief kleine kantoororganisatie én op haar rol als financiële dienstverlener in de publieke sector. Deze aanpak sluit nu, en naar verwachting ook in de toekomst, het beste aan bij de compacte organisatie van de NWB Bank. Binnen de CSR-committee is een selectie gemaakt
van materiële onderwerpen voor de Bank vanuit het perspectief van de stakeholders. De CSR-committee bediscussieert deze onderwerpen en legt de selectie ter goedkeuring voor aan de directie.
Hieronder zijn de thema’s uitgewerkt die de NWB Bank heeft gekozen aan de hand van de vastgestelde performancedoelstellingen en minimale randvoorwaarden. De basis van de thema’s is te vinden in het
|
MVO-beleid, dat is te vinden op de website van de NWB Bank. In het MVO-beleid zijn ook de kwalitatieve
JAARVERSLAG 2014
Thema’s en doelstellingen van de NWB Bank
de GRI-tabel.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Belangrijke MVO-performancedoelstellingen (PD) en minimale randvoorwaarden (MR) voor de komende
41
doelen voor de komende drie tot vijf jaar opgenomen. Deze zijn samengevat in de tabel hieronder en hierna uitgewerkt als onderdeel van de thema’s. De onderstaande tabel bevat een overzicht van de doelstellingen voor 2014 en 2015 en van de prestaties in 2014 en de voorafgaande jaren, binnen de vier thema’s gerubriceerd naar de bijbehorende GRI prestatieindicatoren. Deze thema’s zijn vanuit de organisatie opgesteld met een goede afweging van de belangen van de verschillende stakeholders. Er zijn meetbare doelstellingen aan gekoppeld waarover de bank jaarlijks rapporteert en die halfjaarlijks worden besproken en gemonitord in de CSR-committee. Op grond van deze monitoring zijn onderwerpen als ziekteverzuim, opleiding, gedrag en cultuur en stageplekken aan de orde gesteld in het MT en het Directieoverleg. Een uitgebreide toelichting bij de prestatie-indicatoren is te vinden in
3 tot 5 jaar zijn onderverdeeld naar de thema’s. De performancedoelstellingen zijn meetbaar en beïnvloedbaar en daardoor een uitdaging voor de bank. De minimale randvoorwaarden zijn onder meer
Doelstelling Lange termijn
Doelstelling 2015
Doelstelling 2014
Realisatie 2014
afgeleid van wet- en regelgeving, governance codes en interne gedragscodes en regelingen.
Omschrijving
Thema 1: Financiële expertise delen met de publieke sector Het up-to-date houden van financiële kennis en de ontwikkeling van medewerkers – (MR). allen
allen
allen
Jaarlijks volgen van een training door Front Office
Verkleining van het kennisgat tussen financiële markten en de publieke sector (door o.a. relatiedagen, overzicht financiële markten, treasury scan) – (PD); 3
3
3
Aantal relatiedagen voor specifieke doelgroepen
52
52
52
Wekelijks toesturen Overzicht financiële markten
allen
allen
allen
Treasuryscan uitvoeren op verzoek
allen
allen
allen
Pro-actief klanten benaderen bij nieuwe financieringsmogelijkheden
Thema 2: Duurzaam en betrokken financieren Aangeboden producten en diensten selecteren op geschiktheid voor de klant en afstemmen op diens behoefte, met inachtneming van de aard van de sector en de visie van de relevante toezichthouder – (MR); ja
ja
ja
Aangeboden producten afstemmen (intern/extern)
Het klantbelang centraal stellen in de kredietverlening – (MR); ja
ja
ja
2
geen
geen
Aantal meldingen van klachten
In principe altijd meewerken aan vervroegde aflossing
allen
allen
allen
Tarieven afgeven bij lening onder € 1 miljoen
Doelstelling Lange termijn
Doelstelling 2015
Doelstelling 2014
Realisatie 2014
Duurzaam en verantwoord financieren en beleggen met inachtneming van de MVO-uitsluitingscriteria (PD); ja
ja
ja
Voldoen aan/toetsen van uitsluitingscriteria (steekproef)
Verder stimuleren van maatschappelijk verantwoorde projecten bij klanten van de bank (o.a. MVO-award, Waterobligatie). De doelstelling is om tot 2020 ieder jaar € 500 miljoen aan kredietverlening te koppelen aan groene obligaties – (PD). € 500 mln ja
ja
Jaarlijks uitreiken MVO award
Duurzaam inkopen stimuleert duurzame economische groei, innovatie en helpt bij het realiseren van milieu- en sociale doelen (o.a. operationaliseren). De doelstelling is om in 2017 alle inkopen van producten en diensten te laten voldoen aan de PIANOoinkoopcriteria – (PD); ja
ja
ja
inkoop criteria PIANOo toepassen 100% Duurzaam inkopen in 2017 volledig ingevuld
Bevorderen van een gezond werkklimaat en gezonde ontwikkeling – (MR); 2
<3
<3
% Regulier ziekteverzuim onder personeel
3672
2950
2950
Opleidingskosten per medewerker in euro
geen
geen
geen
Aantal meldingen van gevallen van discriminatie
allen
allen
allen
100
100
100
Aantal personeelsleden met prestatie- en loopbaanontwikkeling % Personeel met dekking pensioen onder pensioenregeling NWB
Bewuster gebruik van middelen en vervoer, met oog voor het milieu – (MR); 1706
1800
1800
Schatting hoeveelheid kg papierverbruik
Groen en actief vervoer voor medewerkers – (MR); 30%
> 25%
> 25%
254
< 230
< 230
Fietsenregeling CO2-uitstoot binnen de bedrijfvoering
Het beschikbaar stellen van stageplekken aan studenten uit het MBO, HBO en WO. De doelstelling is om tot 2020 ieder jaar twee stageplekken aan te bieden – (PD); 2
>2
>2
2 Stageplekken
Vergroten van de maatschappelijke betrokkenheid van organisatie en medewerkers. Dit wordt uiterlijk eind 2016 ingevuld - (PD); 60% Actieve personeelsbetrokkenheid bij MVO (van aantal medewerkers) 2
>2
>2
Deelname aan maatschappelijke projecten
Thema 4: Integer en transparant handelen Bewustzijn van integer handelen bij medewerkers – (MR); -
allen
allen
Aantal personeelsleden met training over corruptie/integriteit (tweejaarlijks)
allen
allen
allen
Gedragscode medewerkers
De bank wil zich qua transparantie kunnen meten met de top van haar peers, op basis van de transparantiebenchmark. De doelstelling is om tot 2020 bij de beste 10% van de transparantiebenchmark te behoren – (PD). ja
ja
ja
top 10% Top 10% score op Transparantiebenchmark tot 2020
Streven naar optimale transparantie naar onze klanten en overige stakeholders over werkwijzen, risico’s en tarieven – (MR); ja
ja
ja
Tarieven opvraagbaar via rentecalculator op website
ja
ja
ja
Productrisico's noemen op de website
4
>2
>2
Aantal vergaderingen PVT
Screening van nieuwe medewerkers – (MR); allen
allen
allen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Thema 3: Duurzaam en maatschappelijk opereren
|
ja
€ 500 mln Volume financiering gekoppeld aan green bond (2020)
JAARVERSLAG 2014
Omschrijving
Nieuwe medewerkers doorlopen PES
42
Ter onderbouwing van de keuzes die de NWB Bank heeft gemaakt zijn meningen van een aantal materiedeskundigen opgenomen. Zie hiervoor onder meer het artikel over het NWB Fonds, de interviews
Thema 1: Financiële expertise delen met de publieke sector Als publiekesectorbank deelt de NWB Bank haar ervaring en kennis over financiële ontwikkelingen en producten met de Nederlandse publieke sector.
JAARVERSLAG 2014
met de winnaars van de MVO-award en het citaat van Cicero over de Waterobligatie.
|
De NWB Bank staat via verschillende kanalen in contact met haar klanten en overige stakeholders. Wekelijks geeft de Bank haar relaties inzicht in (historische) marktbewegingen, drijvers van de marktrente en financieringstarieven via het ‘Overzicht financiële markten’. Dit stelt klanten in staat de markt te volgen en risico’s in te schatten. Bij wijzigende marktomstandigheden kunnen klanten desgewenst direct anticiperen. Tevens organiseert de NWB Bank per klantsegment jaarlijkse relatiedagen, waar de werking van de financiële markten en actuele ontwikkelingen worden toegelicht en specifieke onderwerpen worden behandeld. Deze dagen hebben een educatief karakter en beogen de financiële kennis en processen van klanten te helpen verbeteren. Hiermee overbrugt de NWB Bank als het ware het kennisverschil tussen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Verkleinen van het kennisgat tussen de financiële markten en de publieke sector
de publieke sector en de financiële wereld. Dit sluit aan op de zorgplicht van de bank en het beleid van de NWB Bank om de klant centraal te stellen in haar dienstverlening. Accountmanagers van de bank wonen bovendien seminars bij en bezoeken periodiek klanten en andere stakeholders om ontwikkelingen te bespreken en in te gaan op specifieke behoeften. Zo kunnen (potentiële) klanten financiële vraagstukken en financieringsbehoeften met de NWB Bank doornemen, hun leningportefeuille doorlopen via een treasuryscan of een toelichting krijgen op nieuwe financieringsinstrumenten in de markt. MVO is tevens een standaard agendapunt bij ieder klantbezoek. De NWB Bank tracht de aandacht voor dit onderwerp bij klanten verder te vergroten. Het verkleinen van het kennisgat tussen de financiële markten en de publieke sector blijft een continu proces. Voor dit moment is de doelstelling uit het MVO-beleid gerealiseerd met behulp van de hiervoor genoemde activiteiten. Medewerkers up-to-date houden van financiële kennis en ontwikkelingen Iedere frontofficemedewerker neemt ten minste eenmaal per jaar deel aan een training of relevant congres. Daarnaast volgen medewerkers de (financiële) ontwikkelingen via kranten en vakbladen. Hierdoor kunnen zij anticiperen op (en het hoofd bieden aan) ontwikkelingen die voor de bank en haar klanten relevant zijn. De NWB Bank speelt zo in op de behoefte die haar kredietrelaties hebben aan professionele begeleiding op financieel gebied. Het algemene opleidingsbeleid van de bank is beschreven op pagina 47.
43
Thema 2: Duurzaam en betrokken financieren
goede reputatie van de bank en haar relatie met stakeholders langdurig gewaarborgd blijven. Het klantbelang centraal in de kredietverlening De NWB Bank voorziet haar klanten te allen tijde direct van offerteprijzen voor kasgeld en kapitaalmarktleningen. Bij het afgeven van prijzen voor deze leningen wordt geen onderscheid gemaakt
worden geholpen. Als bank van en voor Nederlandse (decentrale) overheden is het belangrijk een loketfunctie voor de reguliere kredietrelaties in de publieke sector te vervullen. Het is onderdeel van het kredietbeleid van de bank om, wanneer een klant een kredietaanvraag indient, onder alle omstandigheden een prijs af te geven. De NWB Bank merkt dat haar relaties hier veel belang aan hechten. Daarnaast biedt de NWB Bank klanten alle benodigde aandacht, ongeacht hun omvang of kredietvolume. Zo willigt de bank verzoeken tot een bezoek altijd in en worden alle klanten maatwerkoplossingen geboden. Ook is de NWB Bank in principe altijd bereid mee te werken aan (gedeeltelijke) vervroegde aflossing. Hier
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
hoofdsommen kleiner dan € 1 miljoen, zodat ook klanten met een kleinere financieringsbehoefte altijd
|
tussen nieuwe financieringen en rente- of spreadherzieningen. De NWB Bank prijst tevens leningen met
JAARVERSLAG 2014
Als publiekesectorbank stelt de NWB Bank intern eisen aan financieringen en beleggingen, zodat de
staat, behoudens marktwaardeverrekening, geen boete voor vervroegde aflossing tegenover. 44 Bij de herstructurering van kredieten (waaronder het doorzakken van derivaten) krijgt de NWB Bank gelegenheid haar maatschappelijke rol te vervullen. Voor dergelijke oplossingen wordt gekozen om renterisico’s van klanten te reduceren of hun derivatenportefeuilles met commerciële banken te helpen afbouwen. Duurzaam en verantwoord financieren en beleggen De NWB Bank hanteert uitsluitingscriteria voor financieringen en beleggingen. De uitsluitingscriteria richten zich zowel op producten en diensten als op bedrijfsprocessen. De toepassing van deze criteria wordt gemonitord door het analyseren van jaarverslagen. De uitsluitingscriteria maken integraal onderdeel uit van het MVO-beleid van de bank, dat is te vinden op de website van de NWB Bank. Bij financiering van Publiek-Private Samenwerking (PPS) projecten zijn voor de NWB Bank, naast de uitsluitingscriteria, de Equator Principles van toepassing. Deze, door vele financiële instituten geadopteerde internationale richtlijn, verschaft kaders voor het analyseren, beoordelen en monitoren van mogelijke milieu-, omgevings- en sociale risico’s bij projecten. De NWB Bank past bij de beoordeling van sociale- en milieurisico’s de Equator Principles toe voor PPS financiering. Zo waarborgt de bank zowel voorafgaand aan als gedurende de financiering van een PPS-project, dat de klant zich houdt aan de minimaal gestelde MVO-eisen. In 2014 zijn nog geen PPS-projecten gefinancierd. Geschikte producten De NWB Bank selecteert producten en diensten op geschiktheid voor de klant en stemt ze af op diens behoefte, waarbij de bank de aard van de sector en de visie van de relevante toezichthouder uiteraard in acht neemt. Voordat de bank nieuwe financiële instrumenten aanbiedt, doorlopen deze eerst het interne productgoedkeuringsproces. Hierbij wordt mede gekeken naar de geschiktheid van een product voor een specifieke klantengroep.
Het interne productgoedkeuringsproces is onderdeel van de Code Banken (zie: Corporate Governance) en wordt als categorie nader toegelicht in de GRI-tabel. Het proces speelt een centrale rol bij de
Thema 3: Duurzaam en maatschappelijk opereren Als publiekesectorbank vindt de NWB Bank het belangrijk een voorbeeldfunctie te vervullen op het gebied van de organisatie en milieu.
JAARVERSLAG 2014
productverantwoordelijkheid. Alle relevante afdelingen van de NWB Bank zijn erbij betrokken.
|
De NWB Bank probeert haar klanten te stimuleren in maatschappelijk verantwoorde projecten te investeren. Dit onderwerp staat bij ieder klantbezoek op de agenda en ook op relatiedagen is er aandacht voor dit onderwerp. Daarnaast kent de NWB Bank op dit gebied nog twee andere initiatieven: het NWB Fonds en de MVO-award. Sinds 2013 reikt de NWB Bank jaarlijks een MVO-award uit. De winnaar ontvangt een geldbedrag en krijgt een podium geboden om het project breder kenbaar te maken. Het NWB Fonds is een langlopende vorm van maatschappelijk verantwoord ondernemen waarvoor de NWB Bank heeft gekozen. Het fonds is in 2006 opgericht en dient als medefinancieringsbron van en
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Stimuleren maatschappelijk verantwoorde projecten
voor de waterschappen bij internationale samenwerking. Het fonds biedt waterschappen de beschikking over financiële middelen om vanuit hun kerntaken en kernwaarden bij te dragen aan oplossingen voor mondiale watervraagstukken in ontwikkelingslanden. Het NWB Fonds ging in 2007 van start met een stamvermogen van € 4 miljoen. In de jaren daarna is dit meermalen verhoogd en, met de meest recente storting van € 0,5 miljoen in 2014, inmiddels gegroeid tot € 20,5 miljoen. Het is de bedoeling het fonds uiteindelijk te laten groeien tot € 25 miljoen. Het volledige vermogen is afkomstig van de NWB Bank. Paul Langeveld, programmamanager van het NWB Fonds, heeft een actuele toelichting verzorgd op de activiteiten van het NWB Fonds. Deze toelichting maakt onderdeel uit van dit verslag. Duurzaam inkopen De bank heeft zich tot doel gesteld bij inkoop van facilitaire producten en diensten structureel de inkoopcriteria voor overheden (PIANOo) toe te passen. Het streven is alle bestaande contracten bij heronderhandeling, en nieuwe contracten direct bij afsluiten, te laten voldoen aan de PIANOo-inkoopcriteria. Bij aankoop van gebruiksartikelen wordt rekening gehouden met duurzaamheidsaspecten, en dienen de PIANOo-inkoopcriteria als uitgangspunt. Ter vergelijking: vanaf 1 januari 2015 hebben alle overheden de verantwoordelijkheid op zich genomen om honderd procent duurzaam in te kopen: van catering en ICT tot wegen, OV, elektrische auto’s en gebouwen. De NWB Bank ziet het als doelstelling om hieraan per 2017 te voldoen. Door duurzaam in te kopen, hoopt de bank mede bij te dragen aan verbetering van de sociale omstandigheden in de productieketen (bv. schoonmaak). De sociale voorwaarden binnen de inkoopcriteria richten zich op het verbeteren van arbeidsomstandigheden in de keten. Door de criteria toe te passen in aanbestedingsdocumenten stimuleert de NWB Bank de naleving van internationaal geaccepteerde arbeidsnormen en mensenrechten.
45
Beter voor het milieu Het totale papierverbruik in 2014 was naar schatting 1.706 kg (2013: 1.732 kg). Dit betekent een absolute 5%. De CO2-uitstoot (5 ton CO2) van het papierverbruik is gecompenseerd. Voor 2015 is het streven om door voortschrijdende digitalisering opnieuw een vermindering van het papierverbruik per personeelslid te realiseren. De totale uitstoot van de gereden autokilometers door auto’s van de bank kwam in 2014 uit op 93 ton CO2
|
(2013: 99 ton CO2), een daling van bijna 6%.
JAARVERSLAG 2014
daling van circa 2%, en gecorrigeerd voor de toename van het aantal medewerkers zelfs een daling van
zijn, is ook over 2014 in kaart gebracht. De grafiek geeft een overzicht van de herkomst van de voornaamste categorieën CO2-uitstoot voor 2014, waarvan het totaal wordt geschat op 254 ton (2013: 232 ton). Deze bruto CO2-footprint is berekend op basis van inschattingen en wordt nader toegelicht in de GRI-tabel op de website. De totale uitstoot wordt door de NWB Bank gecompenseerd via de Climate Neutral Group. Climate Neutral Group is een organisatie met als maatschappelijk doel te komen tot een 100% klimaatneutrale wereld. Door compensatie via de Climate Neutral Group wordt de negatieve impact van de NWB Bank op het klimaat voor de betreffende categoriën teruggebracht tot nul: dit geldt voor alle relevante broeikasgassen omgerekend naar CO2-equivalenten. Compensatie vindt plaats door te investeren in duurzame energieprojecten van de Climate Neutral Group, die zorgen voor reductie
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
De bruto CO2-footprint van de NWB Bank, waarbij het kantoorpand en vervoer belangrijke componenten
van CO2-uitstoot elders. De projecten zijn ook geselecteerd op hun impact voor de lokale bevolking en de regio: ontwikkelingen zoals werkgelegenheid, kennisoverdracht, verbetering van de gezondheid, het stimuleren van de lokale economie en lokale milieuverbeteringen. De CO2-uitstoot van de verwerking van het bedrijfsafval, waarbij papier en restafval gescheiden worden afgevoerd, is door de verwerker gecompenseerd bij Climate Neutral Group.
160,00 140,00
2010
120,00
2011
100,00
2012
80,00
2013
60,00
2014
40,00 20,00 0,00 Stroom
Gas
Autokilometers
Vliegen
Afval
Papier
46
De NWB Bank maakte in 2014, net als in eerdere jaren, volledig gebruik van elektriciteit opgewekt uit duurzame energiebronnen (groene stroom). Het gasverbruik was in 2014 met 28.360 m3 bijna 10% lager gasleverancier geleverd inclusief een CO2-compensatie. Over geheel 2014 is voor de buitenlandse vliegreizen de CO2-uitstoot gecompenseerd. Het totaal aan CO2-uitstoot veroorzaakt door vliegreizen kwam in 2014 uit op 111 ton (2013: 70 ton). De stijging komt onder andere door de overgang op Europees bankentoezicht, nieuwe fundingmarkten en de introductie
|
van PPS-financiering, waardoor meer internationaal overleg plaatsvindt.
JAARVERSLAG 2014
dan in 2013 (31.251 m3). Dit is vooral te danken aan de milde winter van 2014. Het gas wordt door de
De elkaar snel opvolgende ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving en in de financiële markten nopen tot goed geëquipeerde medewerkers die door hun up-to-date vakkennis, veranderingsgezindheid en omgevingsbewustzijn soepel en efficiënt kunnen schakelen met collega’s en externe partijen. Onvermijdelijk daarbij zijn tegelijkertijd de soms strakke deadlines die veelal worden bepaald door externe factoren. Dit vergt extra inzet van de medewerkers. De bank kent dan ook een groot belang toe aan opleidingsbudget en streeft ernaar per medewerker minimaal € 2.950 per jaar beschikbaar te stellen. Afdelingsmanagers monitoren de ontwikkeling van medewerkers op individueel niveau en nemen hierbij de doelstellingen van de bank in acht. Ten slotte
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Cultuur, ontwikkeling en stageplaatsen
hebben medewerkers een eigen verantwoordelijkheid als het gaat om employability. 47 In 2014 is gemiddeld per medewerker € 3.672 besteed aan opleidingen (inclusief in-company trainingen).
Gemiddelde opleidingskosten
2010
2011
2012
2013
2014
€ 2.500
€ 2.950
€ 2.188
€ 4.147
€ 3.672
Bij de NWB Bank zijn het afgelopen jaar diverse in-company trainingen verzorgd. Deze hadden betrekking op risk management, Engels, security awareness, BHV, central clearing en ICT. De bank maakt daarnaast gericht en regelmatig gebruik van externe deskundigen die naast hun inbreng op specifieke projecten ook een bijdrage leveren als het gaat om het delen van ervaring en (vak)kennis met medewerkers. Deze praktijkgerichte leertrajecten zijn van grote educatieve waarde. Naast de ontwikkeling van individuele medewerkers focust de NWB Bank ook op de cultuur van de organisatie. In dit verband worden zogenaamde cultuurdiners gehouden waarbij het management inzoomt op bepaalde thema’s. Zo is al uitgebreid stilgestaan bij thema’s als ‘de cultuur van de NWB Bank’, ‘de klant’ en ‘interne communicatie’. De bank beoogt met deze thema-avonden het bewustzijn van, en een gezamenlijke opinie over, een thema vast te stellen om die vervolgens verder in de organisatie te laten doordringen. Naast awareness van de gewenste cultuur, komt het er uiteindelijk ook op aan hoe managers en medewerkers de normen en waarden van de bank in de praktijk toepassen en welk gedrag daarbij hoort. Om vast te stellen hoe de gewenste en daadwerkelijke cultuur zich tot elkaar verhouden, is eind 2014 gestart met een onderzoek naar de ‘soft controls’. Toetsing vindt plaats aan de hand van ‘De 7 elementen van een Integere Cultuur’ van De Nederlandsche Bank. De resultaten van dit onderzoek worden begin 2015 verwacht.
De NWB Bank stelt stageplekken beschikbaar aan studenten uit het MBO, HBO en WO. Tevens worden op verzoek meeloopstages voor het VWO gefaciliteerd. De NWB Bank streeft, gezien haar relatief kleine kandidaat en een Post-HBO kandidaat). Flexibiliteit van arbeid Een goede balans tussen werk en privé is voor medewerkers en de bank een belangrijk gegeven, omdat mensen die ‘goed in hun vel zitten’ mede als gevolg daarvan vaak beter functioneren. Het faciliteren
multidisciplinaire consignatiediensten (stand-by dienst). Bij de NWB Bank werken 16 mensen in deeltijd en veelal kunnen medewerkers gebruik maken van een laptop waarmee de meeste systemen van de bank op afstand benaderbaar zijn. Diversiteit en gelijkheid Overeenkomstig de wettelijke voorschriften en de CAO Banken benadert de NWB Bank haar medewerkers zonder enig onderscheid op eenzelfde, respectvolle en zorgvuldige manier. Ook de ‘Regeling ongewenste omgangsvormen’ beschrijft wat binnen de bank gewenste omgangsvormen zijn. In het wervings- en selectietraject is aandacht voor het correct tegemoet treden van kandidaten en wordt bij een keuze tussen potentiële kandidaten de voorkeur gegeven aan degene die complementair is aan het
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
wordt hiermee continuïteit gecreëerd in de organisatie. In dit verband maakt de bank ook gebruik van
|
van flexibele werktijden en beschikbaar stellen van apparatuur draagt hieraan bij. Tegelijkertijd
JAARVERSLAG 2014
organisatie, naar twee stageplekken per jaar. In 2014 heeft de bank twee stagiairs begeleid (een VWO-
bestaande personeelsbestand. 48 Bij de bank is de afgelopen jaren nauwelijks sprake van uitstroom, waardoor een verdere toename van diversiteit niet snel te realiseren zal zijn. Hetzelfde speelt bij het aannemen van mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt. In 2014 heeft de NWB Bank overigens wederom naar tevredenheid samengewerkt met organisaties die mensen met een beperking helpen en begeleiden in het arbeidsparticipatieproces. De bank streeft conform de Wet bestuur en toezicht naar ten minste 30% mannen en 30% vrouwen in de raad van commissarissen en in de directie. De directie bestaat uit 1 vrouw en 2 mannen. De raad van commissarissen bestaat uit 2 vrouwen en 4 mannen.
Met de toetreding van twee nieuwe vrouwelijke fulltime medewerkers komt de verhouding man – vrouw van ons personeelsbestand op 58/42%. Per ultimo 2014 zijn in totaal 53 medewerkers in dienst. 2014
Aantal medewerkers
51 (46.2 fte)
53 (48.5 fte)
Aantal mannen
31 (30.8 fte)
31 (30.7 fte)
Aantal vrouwen
20 (15.4 fte)
22 (17.9 fte)
JAARVERSLAG 2014
2013
|
2013
2014
2014
aantal medewerkers
%
aantal medewerkers
%
Medewerkers 60 tot 70 jaar
1
2,0
1
1,9
Medewerkers 50 tot 60 jaar
8
15,7
11
20,8
Medewerkers 40 tot 50 jaar
27
52,9
24
45,3
Medewerkers 30 tot 40 jaar
12
23,5
14
26,4
Medewerkers 20 tot 30 jaar
3
5,9
3
5,6
Groen en actief vervoer voor medewerkers
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
2013
Ruim de helft van de 16 bedrijfsauto’s van de NWB Bank heeft energielabel A. Auto’s waarbij dit nog niet het geval is, maken na vervanging plaats voor energiezuiniger modellen. Het totale brandstofverbruik van bedrijfsauto’s is gecompenseerd voor wat betreft de daarmee gepaard gaande CO2-uitstoot. In 2014 opteerden 3 medewerkers voor de financiële vergoeding in plaats van een bedrijfsauto. Daarnaast is het afgelopen jaar bij zakenreizen door medewerkers meer gebruik gemaakt van openbaar vervoer. Met haar fietsregeling maakt de bank het medewerkers aantrekkelijk om voor woon-werkverkeer gebruik te maken van de fiets. In 2014 maakt 30% (16) van de medewerkers (2013: 15) gebruik van deze regeling. Gezondheid en werkomgeving In 2014 is een health check georganiseerd waaraan, op basis van vrijwilligheid, 67% van de medewerkers heeft meegedaan. Naast een aantal fysieke metingen is door middel van vragenlijsten aandacht besteed aan de leefstijl van medewerkers. In een afsluitend individueel adviesgesprek zijn vragen en aandachtspunten uitgebreid besproken. Het totale ziekteverzuim in 2014 (1,8%) valt wederom binnen de door de bank geformuleerde doelstellingen. Niettemin is er sprake van een stijging van het kort ziekteverzuim (tot 8 dagen 1,6%; 2013: 1,0%). Het middellang verzuim (tot 43 dagen) liet daarentegen een daling zien en bedraagt 0,2% (2013: 0,3%). Net als in 2013 was er ook in 2014 geen sprake van lang verzuim (vanaf 43 dagen). Fysieke ongevallen op de werkvloer hebben zich, net als in 2013, ook in 2014 niet voorgedaan. In een vergadering van het managementteam is aandacht besteed aan de ziekteverzuimcijfers. 2013
2014
Ziekteverzuim totaal
1,30%
1,81%
Kort verzuim tot 7 dagen
1,00%
1,59%
Middellang verzuim tot 42 dagen
0,30%
0,22%
49
De werkplekken binnen de NWB Bank zijn ongewijzigd ergonomisch verantwoord ingericht. Er is dit jaar derhalve geen Risico-inventarisatie en –evaluatie opgesteld en getoetst.
Klanten kunnen op basis van de Algemene Voorwaarden van de NWB Bank eventuele klachten kenbaar maken. De bank heeft, in aanvulling hierop, in 2014 ook een formele klachtenprocedure opgesteld om hieraan verder vorm te geven. Met deze klachtenprocedure is zorgvuldige afhandeling verankerd in de organisatie. In 2014 zijn enkele klachten ontvangen betreffende het betalingsverkeer dat de NWB
|
Bank uitvoert voor haar cliënten. Deze klachten hadden betrekking op de overgang naar SEPA (Single
JAARVERSLAG 2014
Klachtenprocedure
2014 een speciaal e-mailadres in het leven geroepen:
[email protected].
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Maatschappij bewust maken van thema’s als geld
50
European Payment Area). Hoewel de uitvoering van het betalingsverkeer is uitbesteed aan een derde partij, is de NWB Bank uiteraard verantwoordelijk voor de kwaliteit. In samenspraak met cliënten en leverancier zijn inmiddels de benodigde verbeteringen in processen en systemen aangebracht. Daarnaast heeft de bank een klokkenluidersregeling. Deze regeling verschaft medewerkers de mogelijkheid om zonder gevaar voor hun rechtspositie een vermeende onregelmatigheid van algemene, operationele of financiële aard binnen de NWB Bank - al of niet anoniem - te melden. De NWB Bank nodigt haar stakeholders uit om suggesties aan te dragen voor het MVO-beleid en ook anderszins reacties op dit gebied met de bank te delen. Daartoe heeft de NWB Bank met ingang van
De NWB Bank heeft vanuit haar visie op MVO in 2014 wederom geparticipeerd in het project ‘Geld. Je zult het maar hebben!’. Dit project is gericht op de financiële educatie van leerlingen in het voortgezet onderwijs. Omdat de NWB Bank een kleine organisatie is, heeft de participatie extra inspanningen gevraagd van de in het project betrokken medewerkers. De bank is zeer verheugd over de actieve en enthousiaste deelname.
Hoe kunnen jongeren leren omgaan met geld, zodat zij later financieel sterk en gezond zijn? Dat thema staat centraal in ‘Geld. Je zult het maar hebben!’, een
en de Stichting Safe School. Doel is VMBO-leerlingen uit de regio Den Haag in de leeftijd van 14 en 15 jaar te leren verstandig met geld om te gaan. Het programma richt zich op de houding en het gedrag van jongeren, met als doel hun financiële zelfredzaamheid in een zo vroeg mogelijk stadium te bevorderen. Door ouders van leerlingen actief te betrekken, is de verwachting dat het thema geld ook in het gezin meer aandacht zal krijgen en bespreekbaar wordt. In 2011 nam de NWB Bank met drie medewerkers voor het eerst deel aan het project, in 2012 hebben vijf medewerkers geparticipeerd, in 2013 vier medewerkers en in 2014 drie. De bank heeft ook in 2014 weer een financiële bijdrage van € 7.018 geleverd ter dekking van de kosten van het project.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
programma is in 2010 ontwikkeld door de NIBC Bank, de gemeente Den Haag
|
creatief en interactief programma voor scholieren in het VMBO onderwijs. Het
JAARVERSLAG 2014
Project ‘Geld. Je zult het maar hebben!’
51
Project ‘Week van het geld / Bank voor de klas’
De NWB Bank heeft ook in 2014 de ‘Week van het geld’ weer actief ondersteund met een financiële bijdrage van € 9.075 en door het verzorgen van 16 gastlessen op 8 scholen door 13 medewerkers van de bank. De ‘Week van het geld’, een initiatief van platform Wijzer in geldzaken (met als hoofdsponsors: De Nederlandsche Bank (DNB), het ministerie van Financiën, de NVB en het Verbond van Verzekeraars) werd in 2014 voor de vierde keer gehouden. Het doel is basisschoolleerlingen van de groepen 6, 7 en 8 te leren omgaan met geld. Tijdens de ‘Week van het geld’ hebben in totaal 2.000 gastdocenten samen 4.000 gastlessen verzorgd op 1.550 scholen voor ruim 140.000 kinderen in het basisonderwijs. Het gastlesprogramma ‘Bank voor de klas’ is een van de 80 verschillende activiteiten tijdens de Week van het geld. In de lessen staat de Cash Quiz centraal, een speciaal door de NVB ontwikkeld spel om financiële educatie leuk en aantrekkelijk te maken. In deze klassikale quiz komen onderwerpen aan de orde die te maken hebben met het ‘omgaan met geld’. De aftrap voor de gastlessen werd op maandag 10 maart gegeven op De Brede School (gevormd door de basisscholen As-Soeffah, Bijlmerhorst en De Polsstok) in Amsterdam Zuidoost. Staatssecretaris Sander Dekker (OCW) en NVB-voorzitter Chris Buijink luidden de start in door gezamenlijk een gastles te verzorgen.
Sponsoring Naast het al eerder genoemde NWB Fonds (bijdrage 2014: € 500.000) en de NWB Bank MVO-award (2014: In 2014 bedroeg de totale sponsorbijdrage € 43.666 (2013: € 63.530). De afname van deze bijdrage is het gevolg van een geringer aantal sponsoraanvragen. Van de 16 aanvragen zijn er 14 gehonoreerd. De afgewezen aanvragen hadden helaas te weinig raakvlak met de doelstellingen die worden gehanteerd voor het sponsorbeleid. In 2014 heeft de NWB Bank onder meer de volgende projecten gesponsord: – een bijdrage aan het Nederlands Watermuseum voor een upgrade van de audiovisuele
|
■ Water
JAARVERSLAG 2014
€ 25.000), sponsort de bank projecten op het gebied van water, cultureel erfgoed en geschiedkunde.
Voor een publiekesectorbank zijn betrouwbaarheid en inzichtelijkheid van handelen absolute vereisten. Dit geldt tevens voor de interne communicatie met medewerkers.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Transparantie in werkwijzen en tarieven
52
apparatuur in de Watercinema; ■ Cultureel
erfgoed – een bijdrage voor de aankoop van een 17e-eeuws schilderij waarop
herstelwerkzaamheden aan een dijk staan afgebeeld. ■ Geschiedkunde
– de bank heeft bijgedragen aan een boekuitgave over de Nederlandse rivieren van
1700 tot heden.
Thema 4: Integer en transparant handelen
De werkwijzen van de NWB Bank worden in zowel individuele gesprekken als presentaties toegelicht aan klanten en stakeholders, om inzicht te verschaffen in de achtergrond van het handelen van de bank en de hiervoor te maken kosten. Ten aanzien van gestructureerde producten, zoals een doorzak van derivaten of herstructurering van leningen, is de NWB Bank transparant in de te maken kosten en de berekeningen hiervan. De te doorlopen processen worden vooraf kenbaar gemaakt, zodat alle belanghebbenden weten wat van hen wordt verwacht. Desgewenst werkt de bank altijd mee aan dry-runs, waarbij processen vooraf worden doorlopen om de kans op onduidelijkheden en onvoorziene gebeurtenissen te minimaliseren. Klanten kunnen indicatieve tarieven van de NWB Bank via de website of telefonisch opvragen. Het wekelijkse ‘Overzicht financiële markten’ bevat eveneens tariefindicaties. Dit stelt klanten in staat de markt te volgen en investeringsbeslissingen op de juiste rentelasten te baseren. Interne transparantie De NWB Bank streeft naar een open dialoog tussen de medewerkers van haar organisatie. Dit betekent in de praktijk dat medewerkers onderling zoveel mogelijk kennis en informatie uitwisselen. In het streven de interne transparantie te optimaliseren is in de vergadercyclus van het managementteam een tussentijdse evaluatie van de afdelingsjaarplannen opgenomen. Tevens wordt de jaarlijkse review van de AO/IC-beschrijvingen (Administratieve Organisatie en Interne Controle) een vast onderdeel van de incontrolstatements. Het streven naar betrokkenheid van medewerkers is vormgegeven door onder meer het overleg met de personeelsvertegenwoordiging (PVT) van de bank. De directie heeft het afgelopen jaar meerdere malen overleg gevoerd met de PVT. Bij deze vergaderingen was ten minste eenmaal een lid van de raad van commissarissen aanwezig. De besprekingen gingen over de algemene gang van zaken van de organisatie
en in het bijzonder over de harmonisatie van de pensioenregelingen. Met ruime meerderheid van stemmen is besloten dat per 1 januari 2015 voor alle medewerkers een middelloonregeling geldt.
medezeggenschap, de Ondernemingsraad (OR). In 2015 zullen voorbereidingen worden getroffen voor de oprichting van de OR, die daarmee in de plaats komt van de PVT. In 2015 wordt in samenwerking met de PVT (dan wel OR) een medewerkerstevredenheidsonderzoek
Cultuur, integriteit medewerkers De NWB Bank speelt een belangrijke rol in de financiële dienstverlening binnen de publieke sector en kan haar rol optimaal vervullen als de samenleving, en de klant in het bijzonder, vertrouwen heeft in de organisatie en de integriteit waarmee de bank opereert. De NWB Bank is deelnemer van het Dutch Securities Institute (DSI). Het DSI is een stichting met als doel het bevorderen, bewaken en toetsen van de deskundigheid en integriteit van financiële dienstverleners. Medewerkers in commerciële of integriteitsgevoelige functies wordt gevraagd zich in het openbare DSI-register te laten registreren. In 2014 zijn 8 medewerkers geregistreerd bij het DSI.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
dergelijk onderzoek wordt om de drie jaar uitgevoerd.
|
uitgevoerd. De bank beoogt hierdoor inzicht te krijgen in de werkbeleving van haar medewerkers. Een
JAARVERSLAG 2014
Met de groei van het aantal medewerkers staat de NWB Bank aan de vooravond van een nieuwe vorm van
Daarnaast vergewist de bank zich bij wervings- en aannameprocedures van de integriteit van nieuwe medewerkers. Belangrijk instrument hierbij is de Pre-Employment Screening. De screening maakt onderdeel uit van de arbeidsovereenkomst en vloeit voort uit de nadere regelgeving van de Wet op het financieel toezicht (Wft). De Wft bepaalt zich tot het screenen van medewerkers voor een financiële functie, maar bij de NWB Bank ondergaat iedereen, ongeacht functie, de Pre-Employment Screening. Voor de uitvoering hiervan doet de bank een beroep op het DSI. De screening door het DSI omvat controle van het identiteitsbewijs, de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), de eigen verklaring met betrekking tot integriteit, de juistheid van werkgeversreferenties over de laatste vijf jaar, relevante diploma’s en faillissementscontrole. Verder kan de bank aanvullend referenties van vorige werkgevers opvragen. In selectie- en arbeidsvoorwaardengesprekken met kandidaten wordt expliciet ingegaan op integriteit in al haar vormen. In overeenstemming met de Code Banken heeft de directie een moreel-ethische verklaring getekend en de bankierseed afgelegd (zie: Corporate Governance). De inhoud van deze verklaring is voor medewerkers van de bank vertaald naar de Gedragscode. De Gedragscode is door alle personeelsleden ondertekend en maakt onderdeel uit van het arbeidscontract. Onderdeel van de wijzigingen in de Wft is de uitbreiding van de bankierseed of -belofte, die in 2015 door alle medewerkers zal worden afgelegd. Uit de bankierseed vloeien gedragsregels voort, die zijn onderworpen aan tuchtrecht. Daarnaast zijn vanaf 2015 een maatschappelijk statuut met gemeenschappelijke waarden en een nieuwe Code Banken van kracht. Ter bescherming van de privacy van medewerkers wordt niet gerapporteerd over de uitkomsten van de Pre-Employment Screening, de Insiderregeling en de Gedragscode. Eventuele meldingen worden geregistreerd door de compliance officer. De bank organiseert tweejaarlijks, of zoveel vaker als noodzakelijk, trainingen op het gebied van compliance. Het aandachtsgebied varieert daarbij van interne procedures (Gedragscode, Insiderregeling,
53
Regeling ongewenste gedragsvormen, Protocol informatiebeveiliging) tot de naleving van externe weten regelgeving. In 2014 heeft een security awareness training plaatsgevonden. Het merendeel van de
Naast security awareness hecht de bank veel waarde aan een passende cultuur. Het gaat daarbij om hoe managers en medewerkers de normen en waarden van de bank in de praktijk toepassen en of zij zich ernaar gedragen. Om vast te stellen hoe de gewenste en daadwerkelijke cultuur zich tot elkaar verhouden is eind 2014 gestart met een onderzoek naar de zogenoemde ‘soft controls’. Toetsing vindt
|
plaats aan de hand van ‘De 7 elementen van een Integere Cultuur’ van De Nederlandsche Bank. De
JAARVERSLAG 2014
medewerkers heeft deze training gevolgd.
Een ander aspect van maatschappelijke betrokkenheid is het tegengaan van corruptie en omkoping. Bij de NWB Bank hebben zich in 2014 geen interne meldingen van corruptie en omkoping voorgedaan. De bank heeft diverse preventieve maatregelen geïmplementeerd, waarvan de Pre-Employment Screening, de Insiderregeling en de Gedragscode de belangrijkste zijn. De bank wil zich qua transparantie kunnen meten met de top van haar peers. Door deel te nemen aan de Transparantiebenchmark van het ministerie van Economische Zaken kan de bank haar prestaties afmeten aan die van vergelijkbare instellingen. De bank heeft als doelstelling
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
resultaten van dit onderzoek worden begin 2015 verwacht.
binnen de top 10% te scoren op de Transparantiebenchmark. In 2014 is de bank geëindigd op de 28e 54
plaats (2013: 21) op een totaal van 450 deelnemende bedrijven en heeft daarmee haar doelstelling behaald. Onderstaand is de vergelijking opgenomen met andere financiële instellingen: Naam deelnemer Transparantiebenchmark
Aantal punten in 2014
De Nederlandsche Bank N.V.
150
ABN Amro Group N.V.
155
Nederlandse Waterschapsbank N.V.
167
Rabobank
168
ING Groep
170
Bank Nederlandse Gemeenten N.V.
184
Dilemma’s Onderstaand zijn enkele onderwerpen opgenomen waarbij de bank een afweging heeft gemaakt tussen verschillende mogelijkheden die samenhangen met MVO-vraagstukken.
Generieke financiering Bij het structureel toepassen van de MVO-uitsluitingscriteria en het stimuleren van verantwoorde investeringen, vormt de generieke financiering van relaties een dilemma. Het specifieke doel van een lening voor klanten van de NWB Bank is vaak het financieren van een kastekort, een herfinanciering, of zelfs nog niet bekend op het moment van verstrekking, waardoor geen sprake is van financiering van een specifiek project dat op MVO-aspecten kan worden getoetst.
Derivaten De NWB Bank sluit geen swaps of opties af met haar klanten. Enerzijds is dit, in het geval van van de waarborgfondsen vallen. Anderzijds is de NWB Bank van mening dat het instrument niet voor iedere klant geschikt is en daarom niet generiek verstrekt kan worden. Tegelijkertijd zijn de meeste klanten bij de keuze voor een derivatentegenpartij gehouden aan de ‘Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden’ (Ruddo) of de ‘Beleidsregels derivaten woningcorporaties’. Een voorschrift van beide regelingen is dat de derivatentegenpartij een minimale rating heeft. Doordat steeds minder
anderzijds vast wil houden aan het gekozen interne beleid.
Nieuwe producten Bij het ingaan op een specifieke klantbehoefte kan een situatie ontstaan waarin moet worden afgewogen of een nieuw product kan/moet worden geïntroduceerd. In het productgoedkeuringsproces van de NWB Bank wordt een afweging gemaakt van de risico’s van dit nieuwe product, zowel voor de klant als voor de bank zelf. Dit kan ertoe leiden dat een klant niet altijd geheel naar diens wens wordt bediend in verband met de aan het product verbonden risico’s. Dit is een dilemma omdat de bank enerzijds haar klanten altijd wil helpen en anderzijds vast wil houden aan het gekozen beleid.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
als tegenpartij wil fungeren. Dit is een dilemma omdat de bank enerzijds haar klanten altijd wil helpen en
|
financiële instellingen aan deze ratingeis voldoen, vragen klanten regelmatig of de NWB Bank toch niet
JAARVERSLAG 2014
woningcorporaties en de zorg, ingegeven door het feit dat dergelijke transacties niet onder de borging
Onderling lenen door Decentrale Overheden De wet Schatkistbankieren verplicht alle decentrale overheden om hun overtollige (liquide) middelen aan te houden in de schatkist.‘Overtollig’ zijn alle middelen die decentrale overheden niet onmiddellijk nodig hebben voor hun publieke taak. Een uitzondering hierop geldt als decentrale overheden (DCO’s) onder bepaalde voorwaarden aan elkaar lenen. Op dat moment zijn de uitlenende DCO’s directe concurrenten van de NWB Bank. Het dilemma dat zich hier voordoet, is dat klanten weliswaar uiteindelijk de goedkoopste financiering krijgen, wat aansluit bij de centrale missie van de NWB Bank, maar dat er tegelijkertijd sprake is van een ongelijk speelveld. Deze partijen zijn immers niet onderhevig aan kapitaals- en liquiditeitseisen of zorgplicht. Dit kan zowel voor de klant als voor de DCO risico’s met zich meebrengen.
Rebound gemeenten De klantgroep gemeenten heeft met haar huisbank een betalingsovereenkomst, waarin soms de zogenaamde reboundbepaling kan zijn opgenomen. Een rebound impliceert dat de huisbank de mogelijkheid krijgt om een tweede, scherpere aanbieding te doen. De NWB Bank meent dat dit ten koste gaat van een eerlijk en transparant offerteproces en wil om die reden in een dergelijk proces geen offerte uitbrengen. Dit is een dilemma omdat de bank te allen tijde beschikbaar wil zijn voor financiering van haar klanten.
Ongeborgde financiering Statutair kan de NWB Bank alleen Nederlandse decentrale overheden of sterk gelieerde dan wel gegarandeerde instellingen financieren, zoals woningcorporaties en zorginstellingen onder garantie van respectievelijk het WSW en het WFZ. Dit betekent dat de NWB Bank zonder die garantie geen leningen verstrekt aan woningcorporaties of zorginstellingen. Het dilemma hierbij is dat deze klanten juist dit deel van hun financieringsbehoefte in de huidige markt moeilijk ingevuld krijgen. Door het ontbreken van deze garantie kan de NWB Bank echter, voor dat deel van de financiering, haar kerntaak (het zo goed en goedkoop mogelijk financieren van haar klanten) binnen de huidige statuten niet waarmaken. Alleen een wijziging van de statuten zou de bank in staat stellen ongeborgde financiering te verstrekken.
55
Ketenverantwoordelijkheid ...van (semi) overheidsinstellingen...
...leidt tot maatschappelijke meerwaarde
Waterschappen
Natuur
Woningcorporaties
Energie
Bank X
Zorginstellingen
Onderwijs Infrastructuur Duurzaam bouwen
Gemeenten
Watermanagement
Provincies
Zorg
Bank Y
Integriteit etc.
Klanten
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
NWB Bank
|
Kapitaalmarkt
Milieu
JAARVERSLAG 2014
Financiering door banken...
Alle aandelen van de NWB Bank zijn in eigendom van de overheid (waterschappen, Nederlandse Staat en provincies). Daarbij hebben ook de klanten van de bank (de Nederlandse publieke sector) zelfstandig al een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid. De publieke opinie, het democratisch proces en toepasselijke wet- en regelgeving zien hierop toe. Om toch een verdere bewustwording te stimuleren, besteedt de NWB Bank tijdens gesprekken met klanten aandacht aan duurzaamheid en biedt zij via de MVO-award een podium aan innovatieve projecten. Het duurzaamheidsbeleid van klanten wordt ook tijdens bezoeken en relatiedagen regelmatig besproken. Met de tien grootste kredietrelaties vindt bovendien periodiek overleg plaats, waarbij hun duurzaamheidsbeleid mede aan de hand van jaarverslagen wordt doorgenomen. De tien grootste kredietrelaties zijn met name woningcorporaties, die vanuit hun kerntaak in de sociale huisvesting een belangrijke maatschappelijke bijdrage leveren in Nederland. Daarnaast is de zorgplicht naar klanten voor de NWB Bank een belangrijke verantwoordelijkheid binnen de keten, zoals tevens benadrukt in de Code Banken. Voorbeelden hiervan zijn de informatiebrief voor klanten met een beschrijving van de specifieke kenmerken van een lening, de uitgebreide productbeschrijvingen op de website van de bank en de door de bank georganiseerde relatiedagen die altijd in het teken staan van educatie over financiële producten en markten.
Investeerders Een ander deel van de keten vormen de investeerders in het schuldpapier van de NWB Bank. Deze investeerders, zoals institutionele en duurzame beleggers, tonen belangstelling voor de duurzaamheid van organisaties waarin zij investeren. Zo zetten zij onderzoeksbureaus in op het gebied van duurzaamheid, die aan de hand van questionnaires het MVO-beleid en de transparantie van de NWB Bank beoordelen. De NWB Bank faciliteert deze onderzoeksbureaus in hun beoordeling, door aanvullende informatie op te nemen in de GRI-tabel en met hen in gesprek te gaan. Daarnaast publiceert de NWB Bank sinds de uitgifte van de Waterobligatie (zie www.nwbbank.com/ green-bond-waterobligatie) jaarlijks
56
een nieuwsbrief waarin zij aan de investeerders in de Waterobligatie verantwoording aflegt over de aanwending van de opbrengst van de Waterobligatie, te weten de financiering van klimaatvriendelijke
Leveranciers De Nederlandse (decentrale) overheden stimuleren onder leiding van het ministerie van Infrastructuur en Milieu de markt voor duurzame producten, door criteria te stellen voor duurzame inkoop. De NWB Bank volgt haar klanten in dit beleid en probeert via haar inkoopactiviteiten invloed uit te oefenen op het
verbeteringen op het gebied van duurzaamheid aan de orde. Vanaf 1 januari 2015 hebben alle overheden in Nederland de verantwoordelijkheid op zich genomen om 100 procent duurzaam in te kopen.
Stakeholderdialoog De NWB Bank treedt structureel in contact met haar belanghebbenden (stakeholders). In het kader van MVO beschouwt de bank als stakeholders alle personen en organisaties met wie zij samenwerkt of die belang hechten aan de maatschappelijke rol die zij als publiekesectorbank vervult. Tot deze stakeholders rekent de bank in ieder geval haar aandeelhouders, klanten, investeerders, medewerkers, toezichthouders
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
en milieu. In gesprekken met leveranciers komen onderwerpen als de toepassing van inkoopcriteria en
|
gedrag van toeleveranciers ten aanzien van zaken als arbeidsomstandigheden, rechten van werknemers
JAARVERSLAG 2014
projecten van de waterschappen.
en de overheid. Net als in eerdere jaren is in 2014 een materialiteitsanalyse gemaakt van de MVOonderwerpen die voor de bank van belang zijn. De onderwerpen zijn in kaart gebracht op basis van gesprekken met stakeholders en waar mogelijk het door hen gevoerde beleid ten aanzien van algemeen maatschappelijke en sectorspecifieke onderwerpen. Dit heeft geresulteerd in de hier afgebeelde ‘Plot Materiële Onderwerpen’ (PMO), die uitgebreid is bediscussieerd met de leden van de CSR-committee. Vooral de onderwerpen governance, toezicht, compliance/integriteit en transparantie hebben een hoge relevantie voor zowel de stakeholders als voor de NWB Bank. Dit blijkt onder meer uit het beleid van toezichthouders, gesprekken met aandeelhouders, de aandacht voor credit ratings in de financiële markten en het beleid van de NWB Bank zelf. Een toelichting op de figuur is opgenomen in de GRI-tabel.
57
Duurzaamheidsimpact
Beloningsbeleid
Hoog
Toezicht
Begeleiding kredietrelaties
Governance
Gedrag en cultuur Maatschappelijke Compliance betrokkenheid
Risicomanagement
|
HRM
Laag
Belang stakeholders
Midden
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Milieu Impact
Laag
Midden
Hoog
Belang NWB Bank
De PMO is ingestoken vanuit de stakeholders. Met hen hebben gesprekken plaatsgevonden, er is online onderzoek gedaan en via benchmarks is de vergelijking met peers gemaakt om te bepalen welke onderwerpen voor stakeholders belangrijk zijn. Op grond van de impact voor verschillende stakeholders en hun feedback is een inschatting gemaakt van het belang dat elk van de onderwerpen voor hen vertegenwoordigt. Niet alle stakeholders hebben immers dezelfde belangen. Het belang van de NWB Bank is vervolgens bepaald in de CSR-committee waarin ook de directie is vertegenwoordigd. In de discussie is ook een aantal onderwerpen als minder materieel beoordeeld. Deze onderwerpen zijn in de plot niet meegenomen. De CSR-committee heeft vooral de onderwerpen gedrag en cultuur, duurzaamheidsimpact en maatschappelijke betrokkenheid als materieel bestempeld. Governance, toezicht en compliance zijn onderwerpen die met name door de directie als materieel zijn aangemerkt. Met een kleine kantoororganisatie heeft de NWB Bank een geringe impact op het milieu, hetgeen ook de stakeholders zich bewust zijn. De onderwerpen zijn, gekoppeld aan het MVO-beleid van de bank, hieronder gerubriceerd naar de stakeholder voor wie zij het meest materieel zijn. Stakeholder
Materieel onderwerp
Thema en MVO-beleid
Aandeelhouders
Beloningsbeleid
Integer en transparant handelen
Maatschappelijke betrokkenheid
Duurzaam en betrokken financieren
Begeleiding kredietrelaties
Financiële expertise delen met de publieke
Klanten
sector Investeerders
JAARVERSLAG 2014
Transparantie
Maatschappelijke betrokkenheid
Duurzaam en betrokken financieren
Duurzaamheidsimpact
Duurzaam en betrokken financieren
Transparantie
Integer en transparant handelen
Governance
Integer en transparant handelen
58
HRM
Integer en transparant handelen
Facilitair
Duurzaam en maatschappelijk opereren
Toezichthouders
Gedrag en cultuur
Integer en transparant handelen
Toezicht
Integer en transparant handelen
Compliance
Integer en transparant handelen
Risicomanagement
Integer en transparant handelen
Aandeelhouders
bedrijfsstrategie, beleid en financiële resultaten. Daarnaast vindt periodiek overleg plaats met de aandeelhouders waarin, naast actuele ontwikkelingen bij de bank, ook maatschappelijke ontwikkelingen aan de orde komen die de bank of haar aandeelhouders kunnen raken. Ook onderwerpen als governance en de ontwikkelingen op dit gebied worden regelmatig met de aandeelhouders besproken. In de AvA van 2014 kwam naar voren dat de thema’s goed zijn beschreven met een visie en een missie.
Klanten De verschillende klantgroepen van de NWB Bank staan bloot aan sectorspecifieke ontwikkelingen. Hierdoor is de focus op (rente)kosten en financiële risico’s organisatiebreed toegenomen. Ook leiden ontwikkelingen op de financiële markten tot kansen en bedreigingen, die klanten zowel direct als indirect
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
legt de directie onder meer verantwoording af ten aanzien van doelstellingen (waaronder MVO),
|
Eenmaal per jaar vindt een Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA) plaats. In deze vergadering
JAARVERSLAG 2014
Medewerkers Overheid
kunnen raken. Een gevolg van al deze ontwikkelingen is de toenemende complexiteit ten aanzien van (acute) financieringsvraagstukken, waardoor klanten over dergelijke onderwerpen vaker van gedachten willen wisselen. Afhankelijk van het onderwerp en de wensen van de klant, vinden zulke gesprekken zowel telefonisch als tijdens bezoeken plaats. De gedeelde kennis en ervaring van de medewerkers van de NWB Bank draagt ertoe bij dat klanten over meer informatie beschikken waarmee zij beter afgewogen beslissingen kunnen nemen. De NWB Bank stuurde ook in 2014 haar klanten wekelijks het ‘Overzicht Financiële Markten’ toe. Een overzicht dat tevens op de website wordt geplaatst en als hulpmiddel dient om de markt beter te volgen. Dit stelt klanten onder meer in staat bij een drastische wijziging van marktomstandigheden direct te anticiperen. De NWB Bank organiseert daarnaast relatiedagen, waar zij dieper en breder inzicht verschaft in ontwikkelingen van financiële markten, producten en handelswijzen van partijen die voor klanten van belang kunnen zijn. De agenda voor relatiedagen wordt aan de hand van input van klanten opgesteld. De hoge opkomst bevestigt dat de relatiedagen in een behoefte voorzien. Op uitnodiging geeft de NWB Bank tevens presentaties over specifieke onderwerpen tijdens netwerkbijeenkomsten en regionale overleggen. Zowel bij bezoeken aan klanten als tijdens de relatiedagen staat MVO op de agenda. Daarnaast reikt de NWB Bank jaarlijks de MVO-award uit. Met deze prijs wil de NWB Bank de ontwikkeling van maatschappelijk verantwoorde projecten bij klanten stimuleren en hieraan een podium bieden. De winnaar ontvangt een geldbedrag dat mag worden geïnvesteerd in het onderliggende project of geschonken aan een maatschappelijk doel naar keuze. De NWB Bank voert structureel overleg met haar toezichthouders, de brancheorganisaties en de waarborgfondsen van klantgroepen. Hieraan ontleent de bank informatie en achtergronden over (nieuw) beleid in de verschillende sectoren, waarmee zij op de belangen van haar klanten kan inspelen. Daarnaast levert het inzicht op in de behoeften van toezichthouders en waarborgfondsen enerzijds en klanten anderzijds, waarvoor de bank in afstemming met deze stakeholders
59
oplossingen kan aandragen. Zo is de samenstelling van een product in overleg met woningcorporaties zodanig aangepast, dat zij hun collateral management efficiënter kunnen inrichten.
De directie en de medewerkers van treasury bezoeken in de loop van het jaar investeerders om een toelichting te geven op de halfjaar- en jaarcijfers en overige ontwikkelingen. De NWB Bank financiert zich grotendeels op de internationale geld- en kapitaalmarkt via de uitgifte van verhandelbaar schuldpapier. Hierdoor kent de bank veel van haar investeerders niet bij naam. Via internationale roadshows, het
wordt alleen geld aangenomen van partijen die door deze due diligence heen komen. De NWB Bank zoekt actief de discussie met investeerders die duurzaam beleggen. In deze dialoog zoekt de bank actief naar verbeterpunten voor haar MVO-beleid. Zo is ook de Waterobligatie in dialoog met investeerders, via de betrokken banken, tot stand gekomen. Deze Waterobligatie, uitgegeven in 2014, was de eerste ‘groene obligatie’ voor de NWB Bank, met een omvang van € 500 miljoen. Met de uitgifte heeft de NWB Bank nieuwe investeerders aangetrokken en het marktbereik voor groene obligaties vergroot. In aanvulling op de traditionele investeringsafwegingen zoals investeringsveiligheid en op risico afgestemde opbrengsten, is 69% van de obligaties door investeerders gekocht uit interesse om, binnen hun investeringsmandaat, klimaatvriendelijke projecten
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
investeerder wel bekend is, vindt bij nieuwe partijen vooraf een ‘Know your customer’ analyse plaats en
|
jaarverslag en informatie op de website worden investeerders geïnformeerd. In de gevallen dat de
JAARVERSLAG 2014
Investeerders
te steunen. 60
Medewerkers De medewerkers zijn belangrijke stakeholders van de NWB Bank. Professionele en betrokken medewerkers zijn immers bepalend voor het succes van de bank. Daarom is het van belang dat zij hun kennis en vaardigheden blijven ontwikkelen. De bank heeft hiervoor een ruim opleidingsbudget beschikbaar. Naast individuele trainingen worden ook regelmatig in-company trainingen georganiseerd, met aandacht voor onder meer compliance-aspecten en informatiebeveiliging. De NWB Bank streeft naar een open dialoog tussen de medewerkers van haar organisatie. Dit betekent in de praktijk dat medewerkers onderling zoveel mogelijk kennis en informatie uitwisselen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door verspreiding van de notulen van het managementoverleg en door structureel werkoverleg, zowel een-op-een als op afdelingsniveau. Uitwisseling van kennis vindt ook plaats door samenwerking in multidisciplinaire gremia en projectgroepen binnen de bank. Verder worden medewerkers uitgenodigd, in het bijzonder tijdens functionerings- en beoordelingsgesprekken, om hun wensen en ideeën over de organisatie en het werken bij de bank kenbaar te maken. Ook heeft de bank oog voor de balans tussen werk en privé van de individuele medewerker. Al deze elementen dragen bij aan de betrokkenheid van medewerkers bij de organisatie als geheel. Het streven naar betrokkenheid van medewerkers is vormgegeven door onder meer het overleg met de personeelsvertegenwoordiging (PVT) van de bank. De directie heeft het afgelopen jaar meerdere malen (viermaal in 2014) overleg gevoerd. Bij deze vergaderingen was ten minste eenmaal een lid van de raad van commissarissen aanwezig. De besprekingen gingen over de algemene gang van zaken van de
organisatie en in het bijzonder over de harmonisatie van de pensioenregelingen. Met ruime meerderheid van stemmen is besloten dat per 1 januari 2015 voor alle medewerkers een middelloonregeling geldt. De heeft meegenomen bij de samenstelling van de nieuwe pensioenregeling. Met de groei van het aantal medewerkers staat de NWB Bank aan de vooravond van een nieuwe vorm van medezeggenschap, de Ondernemingsraad (OR). In 2015 zullen voorbereidingen worden getroffen voor de oprichting van de OR, die daarmee in de plaats komt van de PVT.
Toezichthouders Meermalen per jaar heeft de NWB Bank overleg met de wettelijke toezichthouders – De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten – die toezien op de naleving van wet- en regelgeving. Met ingang van november 2014 is, in nauwe samenwerking met de nationale toezichthouders, de Europese Centrale Bank (ECB) toezicht gaan houden op de groep van circa 130 significante banken in de eurozone. De NWB Bank is onderdeel van deze groep en valt ook onder dit ECB-toezicht. Gedurende 2014 zijn de Europese banken die onder direct toezicht van de ECB komen, onderworpen aan een Comprehensive Assessment (CA). De CA concentreerde zich op de kwaliteit van bankbalansen (Asset Quality Review) en de weerbaarheid van banken onder ongunstige economische scenario’s (Stress Test). Gedurende de CA is
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
uitgevoerd. De bank beoogt hierdoor inzicht te krijgen in de werkbeleving van haar medewerkers.
|
In 2015 wordt in samenwerking met de PVT (dan wel OR) een medewerkerstevredenheidsonderzoek
JAARVERSLAG 2014
PVT heeft over de pensioenregeling meermalen overleg gevoerd met de directie, die de input van de PVT
informatie over belangrijke onderwerpen gedeeld tussen de verschillende belanghebbenden. 61 Naast de wettelijke toezichthouders is de bank ook onderhevig aan toezicht door rating agencies. Naast Moody’s en Standard & Poor’s, die de bank ten behoeve van investeerders beoordelen op kredietrisico, zijn er ook internationaal opererende bureaus op het gebied van duurzaamheid. Met deze laatste groep is de NWB Bank eveneens de dialoog aangegaan. Doel is te kijken waar de bank haar beleid kan aanpassen, na goede afweging van verschillende stakeholderbelangen, om nog duurzamer te gaan ondernemen.
Overheid Als bank van en voor de overheid is de NWB Bank actief binnen het speelveld zoals dat door de centrale overheid is vastgesteld voor decentrale overheden en de door hen geborgde instellingen. De NWB Bank overlegt regelmatig met de relevante ministeries en levert waar mogelijk deskundigheid in beleidsdiscussies of anderszins, op voor onze klanten actuele onderwerpen. Zo is de NWB Bank actief deelnemer in de werkgroep Financiering Decentrale Overheden (Fido). De NWB Bank en de Europese Investeringsbank (EIB) zijn een bijzondere samenwerking overeengekomen om gezamenlijk op te trekken bij langetermijnfinancieringen in het publieke domein. De aandachtsgebieden zijn duurzaam openbaar vervoer, gezondheidszorg, onderwijs, sociale woningbouw, hernieuwbare energie en energiebesparing, water, en klimaatadaptatie en –mitigatie (bijvoorbeeld dijken en sluizen).
Onafhankelijk assurance rapport
Oordeel
NWB Bank) gecontroleerd. Naar ons oordeel is de informatie in het MVO-hoofdstuk, in alle van materieel belang zijnde aspecten, juist weergegeven in overeenstemming met de G4 richtlijnen van het Global Reporting Initiative aangevuld met interne richtlijnen. We verklaren, voor zover wij dat kunnen beoordelen, dat de MVO-informatie in de overige delen van het Jaarverslag verenigbaar is met de informatie in het MVO-hoofdstuk.
De basis voor ons oordeel We hebben onze opdracht uitgevoerd in overeenstemming met de Nederlandse Standaard 3810N “Assurance-opdrachten inzake maatschappelijke verslagen”. We verstrekken geen zekerheid bij de haalbaarheid van de doelstellingen, verwachtingen en
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
hoofdstuk) van het Jaarverslag 2014 van de Nederlandse Waterschapsbank N.V. (hierna:
|
Wij hebben het hoofdstuk ‘Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen’ (hierna: het MVO-
JAARVERSLAG 2014
Aan de lezers van het Jaarverslag 2014 van de Nederlandse Waterschapsbank N.V.
ambities van NWB Bank. 62 Onze verantwoordelijkheden op grond van Standaard 3810N en de uitgevoerde werkzaamheden zijn beschreven in de sectie ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van het MVO-hoofdstuk’. Wij zijn onafhankelijk van NWB Bank zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen assurance-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Verantwoordelijkheden van de Directie voor het MVO-hoofdstuk De Directie is verantwoordelijk voor het opmaken en juist weergeven van het MVOhoofdstuk in overeenstemming met de G4 richtlijnen van het Global Reporting Initiative aangevuld met interne richtlijnen zoals toegelicht in de paragraaf ‘MVOVerslaggevingsrichtlijnen’ van het MVO-hoofdstuk. De informatie in het MVO-hoofdstuk moet worden beschouwd in samenhang met deze toelichting. In dit kader is de Directie verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die zij noodzakelijk acht om het opmaken van het MVO-hoofdstuk mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.
Onze verantwoordelijkheden voor de controle van het MVO-hoofdstuk Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van de controleopdracht dat te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle fouten en fraude ontdekken. Wij hebben de volgende werkzaamheden uitgevoerd:
rapportageperiode; ■ Het evalueren van de geschiktheid en de toepassing van de eigen rapportagerichtlijnen
gebruikt bij het opstellen van het MVO-hoofdstuk; ■ Het evalueren van de opzet en het bestaan, en testen van de werking van de systemen
en processen voor informatieverzameling en -verwerking voor de informatie in het MVO-hoofdstuk; ■ Het afnemen van interviews met Directieleden en leden van het CSR committee die
verantwoordelijk zijn voor het MVO-beleid; ■ Het afnemen van interviews met relevante medewerkers en leden van het CSR
committee die verantwoordelijk zijn voor het aanleveren van informatie voor het MVO-
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
van ons inzicht in de relevante MVO-onderwerpen voor NWB Bank gedurende de
|
■ Het uitvoeren van een risicoanalyse, waaronder een media-analyse, ter verdieping
JAARVERSLAG 2014
wij daarmee voldoende en geschikte assurance-informatie verkrijgen voor het door ons af
hoofdstuk. ■ Het evalueren van interne en externe documentatie, op basis van deelwaarnemingen,
om te bepalen of de informatie in het MVO-hoofdstuk voldoende is onderbouwd. Tijdens ons onderzoek hebben wij de noodzakelijke wijzigingen in het MVO-hoofdstuk besproken met NWB Bank en hebben wij vastgesteld dat deze wijzigingen adequaat zijn verwerkt in de definitieve versie van het MVO-hoofdstuk. Amsterdam, 18 maart 2015 KPMG Sustainability, Onderdeel van KPMG Advisory N.V. W.J. Bartels RA
63
MVO-award JAARVERSLAG 2014
De NWB Bank reikt jaarlijks de MVO-award uit. Hiermee wil de bank het ontwikkelen van maatschappelijk verantwoorde projecten bij haar klanten stimuleren. De MVO-award 2014 bestaat uit een geldbedrag van € 25.000 plus de kans om het project op verschillende manieren onder de aandacht te brengen bij een groter publiek.
|
Projecten die tussen januari 2013 en december 2014 zijn opgeleverd of (grotendeels) ontwikkeld, konden meedingen. De winnaar dient het gewonnen geldbedrag te besteden aan een maatschappelijk verantwoorde investering of te schenken aan een maatschappelijke organisatie naar keuze. Iedere organisatie mocht maximaal drie projecten inzenden.
De beoordeling van inzendingen Om de inzendingen onafhankelijk en objectief te kunnen beoordelen, is een jury gevormd, die alle inzendingen op vier criteria heeft beoordeeld: 1) Innovatief en vernieuwend karakter
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Voorwaarden
2) Praktische uitvoerbaarheid en effectiviteit 64
3) Uitstraling en maatschappelijke impact 4) Zichzelf terugverdienend in financiële en/of maatschappelijke termen
De juryleden van de MVO-award: Voorzitter: Sjaak Jansen Staatsraad Raad van State Albertine van Vliet-Kuiper Lid raad van commissarissen NWB Bank Ellen van Donk Hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht
2014
JAARVERSLAG 2014 | N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
65
Winnaar 2014: de Stroomversnelling De Stroomversnelling is een initiatief van zes woningcorporaties (Portaal, Wonen Limburg, Tiwos, Woonwaard, Lefier en Stadlander) en vier bouwbedrijven (BAM, VolkerWessels, Dura Vermeer en Ballast Nedam). Het gezamenlijke doel is om voor 2020 111.000 huurwoningen zo te verbouwen dat ze weinig energie verbruiken en ook zelf energie opwekken. Resultaat: voor hetzelfde geld krijgt de bewoner een comfortabel thuis, waarbij de energiemeter aan het einde van het jaar op nul staat. Met de Stroomversnelling helpen woningcorporaties huurders om de totale kosten van wonen zo laag mogelijk te houden. Tegelijkertijd behoudt het vastgoed zijn waarde en draagt het bij aan een duurzame toekomst van Nederland. De jury koos de projecten CO2-winning en RijswijkBuiten van respectievelijk Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de gemeente Rijswijk tot de overige top-3.
Toelichting jury Hoewel de volledige top-3 ruim voldoet aan de vier beoordelingscriteria van de jury, springt de Stroomversnelling er positief uit. Dankzij helder opdrachtgeverschap vanuit het management van Portaal is innovatie gestimuleerd. Het project, waarvan de eerste fase reeds is gestart, verlengt de levensduur van bestaand bezit op een groene en rendabele manier. Daarnaast is het project met een verwachte renovatie van 111.000 verhuurbare eenheden substantieel van omvang. De voortrekkersrol van Portaal
brengt verschillende risico’s en uitdagingen met zich mee, maar effent bij succesvolle implementatie het pad voor woningcorporaties die in de toekomst willen volgen. Dit
De overige in de top-3 geëindigde projecten zijn CO2-winning en RijswijkBuiten. Eerstgenoemde vanwege haar unieke karakter: het terugwinnen en vervolgens hergebruiken van het CO2 dat vrijkomt tijdens het waterzuiveringsproces. Een dergelijke techniek is immers nog nergens getest of gerealiseerd. De duurzame nieuwe woonwijk
|
RijswijkBuiten gooide hoge ogen bij de jury door de vooruitziende blik en ambitie van de
JAARVERSLAG 2014
maakt verdere uitrol binnen Nederland mogelijk.
hebben, bij renovaties beter te bedienen.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Toelichting andere deelnemers uit de top 3
66
gemeente, waarmee zij op een groene manier verarming van het gebied tegengaat en demografische verscheidenheid aanbrengt.
Aanwending prijs Woningcorporatie Portaal krijgt bij renovaties steeds vaker te maken met (oudere) hulpbehoevenden en bewoners die moeite hebben om sociaal en economisch mee te komen. Met technische oplossingen wordt constant geprobeerd verbindingen te leggen met andere sectoren, maar op sociaal gebied is er nog veel ruimte voor verbetering. Portaal wil het gewonnen geldbedrag gebruiken om de verbinding te leggen naar andere sectoren. De corporatie wil zo oplossingen bedenken om deze doelgroepen, die het toch al moeilijk
Abstract CO2 winning op rwzi Beverwijk CO2-winning op rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi) Beverwijk is een uniek project waarin een nieuwe grondstof uit afvalwater wordt gewonnen en afgezet; het waterschap een extra tool in handen geeft om te voldoen aan de Klimaatakkoorddoelstelling en MJA3-afspraken (convenant energy-efficiency overheden en bedrijven) en extra geld oplevert! CO2 is een restproduct van het proces waarin biogas wordt omgezet in groengas, biogasopwaardering genoemd. Omdat de CO2 van zeer hoge kwaliteit is, werken Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), Organic Carbondioxide for Assimilation of Plants (OCAP), BioGast en ARCADIS samen om de CO2 op te slaan en te injecteren in het CO2-net van OCAP, waarmee het aan tuinders wordt geleverd. Gedurende de looptijd van het project zal ca. 6 miljoen m3 CO2 nuttig worden ingezet in plaats van te worden uitgestoten. De energiebesparing die hiermee jaarlijks wordt gerealiseerd ten opzichte van conventionele CO2-winning, is gelijk aan die van 900 woningen. Door de samenwerking met BioGast (eigenaar en exploitant van de installatie) zijn de investeringskosten voor het waterschap beperkt en is de terugverdientijd kort: kleiner dan 5 jaar. Het concept van CO2-winning uit het slib van rwzi’s is nog nergens ter wereld toegepast. Rwzi Beverwijk heeft daarom de primeur dit concept te kunnen toepassen. Vanuit andere waterschappen is al veel interesse getoond in het concept.
RijswijkBuiten In de komende 10 jaar verandert de zuidkant van Rijswijk compleet. RijswijkBuiten is de tot een prachtige nieuwe wijk, waarbij rekening wordt gehouden met de unieke kenmerken van elk van de drie gebieden. Tussen nu en 2023 worden er 3.500 woningen gerealiseerd. Alleen al die orde van grootte maakt het tot een anders-dan-anders project. RijswijkBuiten wordt een wijk die in het oog springt mede door de bijzondere opzet en invulling. Een wijk voor en van iedereen, maar bovenal een duurzame wijk. De woningen in RijswijkBuiten
terug in hun energierekening. Maar ook duurzaam door de ruime opzet, standaard twee parkeerplaatsen per woning, de groene omgeving en het water in het gebied. Voor meer informatie zie: www.rijswijkbuiten.nl.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
innovatief energiesysteem toe te passen! Energiezuinig dus en dat zien de bewoners ook
|
worden nu al gerealiseerd met een EPC (EnergiePrestatieCoëfficiënt) van 0,0 door een
JAARVERSLAG 2014
nieuwe woonwijk van Rijswijk. De drie gebieden Sion, ’t Haantje en Pasgeld smelten samen
67
MVO-verslaggevingsrichtlijnen
NWB Bank, met haar kantoor in Den Haag. De motivering van de keuze voor het GRI is dat de NWB Bank een goede internationale vergelijkingsmogelijkheid nastreeft met andere instellingen, zoals diverse andere banken en staatsdeelnemingen in Nederland. Bij de bepaling van de inhoud van dit verslag heeft de directie van de NWB Bank een viertal
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
organisatie. Dit verslag heeft daarom betrekking op de activiteiten en prestaties van de
|
De milieu- en sociale effecten van NWB Bank liggen voornamelijk binnen onze eigen
JAARVERSLAG 2014
Het disclosurebeleid van de NWB Bank is gericht op een transparante rapportage over haar activiteiten. Waar dit het MVO-beleid betreft, hanteert de bank de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI: www.globalreporting.org). De rapportage in dit jaarverslag is gebaseerd op de G4-richtlijnen van het GRI. Het GRI-rapportageniveau komt voor de NWB Bank uit op ‘core’. Het hoofdstuk Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is ‘externally assured’ door KPMG (zie bijgevoegde verklaring op pagina 62). Een compleet overzicht van de relevante inhoudscriteria en prestatie-indicatoren is opgenomen in de GRI-tabel op de website van de bank.
thema’s vooropgesteld in haar MVO-rapportage. Deze keuze is mede tot stand gekomen op grond van dialoog met de stakeholders, die tevens een belangrijke doelgroep van dit jaarverslag zijn. De NWB Bank gebruikt met ingang van 2014 de GRI G4-richtlijnen, in voorgaande jaren werd gerapporteerd in overeenstemming met GRI G3-richtlijnen. Het belangrijkste doel van G4 is dat organisaties rapporten publiceren die relevante informatie bevatten en dat deze rapporten een leidraad voor structurele verandering zijn, binnen en buiten de organisatie. Risicomanagement (inclusief MVO-aspecten) is een integraal onderdeel van de processen binnen de NWB Bank. De Internal Audit Department (IAD) toetst alle belangrijke processen van de bank ten minste eens in de twee jaar. De IAD functioneert daarnaast als adviseur op het gebied van MVO en bewaakt bovendien de betrouwbaarheid van de informatievoorziening rond MVO.
68
JAARVERSLAG 2014 |
Paul Langeveld, programmamanager NWB Fonds
NWB Fonds Capacity Building met zichtbaar resultaat In 2014 bleek uit het OESO-rapport ‘Water governance in the Netherlands: Fit for the future?’ eens te meer dat het Nederlandse waterbeheer een ‘global reference’ vormt. Dat geeft niet alleen vertrouwen voor de toekomst van Nederland: het betekent ook dat de kennis en kunde van de waterschappen het waard zijn te worden ingezet om een bijdrage te leveren aan oplossingen voor mondiale watervraagstukken. Met het NWB Fonds helpt de NWB Bank waterschappen te voldoen aan de groeiende vraag naar hun expertise en inzet bij het oplossen van mondiale watervraagstukken.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
‘Met het NWB Fonds helpt de NWB Bank waterschappen te voldoen aan de groeiende vraag naar hun expertise, zodat hun kennis en kunde kan worden ingezet bij het oplossen van mondiale watervraagstukken.’
69
Waterschappen zijn zich bewust van hun verantwoordelijkheid en spannen zich er met overtuiging voor in. Natuurlijk krijgen zij er ook iets voor terug: internationale projecten van medewerkers en organisatie. Op dit moment heeft het NWB Fonds jaarlijks € 800.000 beschikbaar voor de financiering en ondersteuning van internationale samenwerkingsactiviteiten van waterschappen, gericht op:
In maart 2014 hebben de waterschappen onderling afgesproken alle vragen die hen afzonderlijk bereiken uit alle delen van de wereld, te verzamelen bij één loket onder de naam Dutch Water Authorities. Hier worden alle vragen gecategoriseerd, geanalyseerd en onder de diverse waterschappen verspreid. Het Dutch Water Authorities-loket is ondergebracht bij de Unie van Waterschappen. Het NWB Fonds ondersteunt deze ontwikkeling van harte. In het buitenland ondersteunt het NWB Fonds momenteel vormen van waterschapssamenwerking in Bangladesh, Egypte, Ethiopië, Indonesië, Mozambique,
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
■ het versterken van capaciteit voor decentraal, lokaal of regionaal waterbestuur
|
■ het bevorderen van duurzaam beheer van watersystemen en waterketens
JAARVERSLAG 2014
zijn in veel gevallen een stimulans voor innovatie en voor de ontwikkeling en motivatie
Nicaragua en Zuid-Afrika. Voor de deltalanden Bangladesh en Mozambique zijn speciale projecten opgezet om de krachtenbundeling en de professionalisering van de waterschapsinbreng een impuls te geven. In Ethiopië, Nicaragua en Zuid-Afrika groeit de samenwerking met andere lokale en Nederlandse watersectorpartners. Inhoudelijke speerpunten van de kennisactiviteiten zijn: Good Water Governance (in samenwerking met het Water Governance Centre) en het vinden van nieuwe oplossingen voor afvalwaterbehandeling met herwinning van energie en grondstoffen (in samenwerking met Aqua for All). Een aansprekend samenwerkingsproject dat binnenkort wordt afgerond is het ‘Capacity Building program for the Steering Centre for Flood Control (SCFC)’ in het zuiden van Vietnam. Gedurende twee jaar werken vijf Nederlandse waterschappen verenigd in de Dutch Water Authorities, de Technische Universiteit Twente en Royal Haskoning DHV samen in de grootste stad van Vietnam, Ho Chi Minh City. Het doel is om SCFC, een jonge organisatie die verantwoordelijk is voor het waterbeheer inclusief de riolering van heel Ho Chi Minh City, te versterken met kennis en vaardigheden op het gebied van watermanagement. Ho Chi Minh City heeft circa 10 miljoen inwoners: het Steering Centre for Flood Control moet capaciteit ontwikkelen om voor de toekomst berekend te zijn op zijn complexe takenpakket. De Nederlandse inbreng richt zich ook op nieuwe manieren van samenwerken met andere overheden. Daarbij adviseren de deskundigen van de Dutch Water Authorities hun Vietnamese collega’s over het beperken van de risico’s die voortvloeien uit de toenemende kans op overstromingen. Voor de betrokken adviseurs is het minstens zo leerzaam te ervaren hoe men met vreemde ogen tegen de Nederlandse benadering aankijkt.
70
Het programma is gestart met een uitgebreide governance rapportage van het SCFC. Deze is opgesteld door het Governance Centre van de TU Twente in samenwerking met over de context waarin zij werken, maar heeft ook de Dutch Water Authorities informatie opgeleverd voor de ontwikkeling van het tweede deel van het programma. Dit tweede deel omvat vijf trainingsmodules, verspreid over een periode van anderhalf jaar. Het trainingsprogramma is speciaal voor dit project ontwikkeld: door de Vietnamese kennis en de Nederlandse ervaring en aanpak bijeen te brengen is het doel om te zorgen
1) strategische planning 2) flood risk management 3) zuivering van afvalwater 4) projectmanagement en 5) financiën In 2014 zijn vier trainingsmodules van elk één week afgerond. De laatste trainingsmodule is gepland in april 2015. De trainingen zijn zeer praktisch van aard en doen een sterk beroep op de zelfwerkzaamheid van de Vietnamese deelnemers. Hun technische
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
beleidsterreinen:
|
dat het Steering Centre for Flood Control zelfstandig verder kan op vijf essentiële
JAARVERSLAG 2014
Royal Haskoning DHV. De rapportage heeft allereerst bij SCFC zelf geleid tot inzicht
kennis wordt beproefd aan de hand van de Nederlandse ervaringen op het gebied van watermanagement. Naast de enthousiaste reacties vormt ook het met iedere trainingsmodule verder toenemende aantal deelnemers een fraaie indicatie voor het succes van dit programma. Citaat van een deelnemer aan de vierde trainingsmodule: “Ik heb tijdens mijn studie al veel geleerd over risicomanagement in projecten. Doordat jullie dit aan de hand van een Ruimte voor de Rivier-project in Nederland inzichtelijk hebben gemaakt en het mij zelf hebben laten toepassen voor mijn eigen project, begrijp ik nu pas goed hoe ik deze kennis in de praktijk kan gebruiken.”
Voor meer informatie: www.nwbfonds.nl
71
Remuneratierapport 2014 European Banking Association (EBA Criteria) en de Committee of European Banking Supervisors on remuneration policies and practices (CEBS Guidelines). Op grond van de EBA Criteria
beroep gedaan op het proportionaliteitsbeginsel. Dit beginsel houdt in dat de Rbb kan worden toegepast op een wijze en in een mate die aansluit bij de omvang, interne organisatie en de aard, reikwijdte en complexiteit van de werkzaamheden van de onderneming.
Sinds 2011 was reeds specifieke regelgeving omtrent het beloningsbeleid van zogenaamde
Via de website www.nwbbank.com is het
identified staff (de DNB Regeling beheerst
document Toetsing beloningsbeleid NWB Bank
beloningsbeleid Wft 2011) van kracht. Deze
beschikbaar, met een artikelsgewijs overzicht
regelgeving is aangepast op grond van de
van de wijze van implementatie van de Rbb.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
aanzien van enkele bepalingen in de Rbb een
|
en CEBS Guidelines heeft de NWB Bank ten
JAARVERSLAG 2014
De NWB Bank beoogt in haar beloningsbeleid haar maatschappelijke rol als bank van en voor de publieke sector te weerspiegelen. Dit uit zich in een gematigd en duurzaam beloningsbeleid dat past binnen de strategie, het risicoprofiel en de risk appetite van de bank, dat eenduidig en transparant is en in lijn met nationale en internationale regelgeving. Daarnaast is het beleid van de bank gericht op het aantrekken en behouden van gekwalificeerd en deskundig personeel.
72
Capital Requirements Directive IV (richtlijn 2013/36/EU; CRD IV-richtlijn). Krachtens de
Met ingang van 7 februari 2015 is de wijziging
regeling van De Nederlandsche Bank N.V. (DNB)
van de Wet op het financieel toezicht houdende
houdende regels met betrekking tot de Regeling
regels met betrekking tot het beloningsbeleid
beheerst beloningsbeleid Wft 2014 (Rbb) zijn de
van financiële ondernemingen (Wbfo) in
relevante bepalingen van de CRD IV-richtlijn met
werking getreden. Ten gevolge van de Wbfo zijn
ingang van 1 augustus 2014 geïmplementeerd.
met ingang van diezelfde datum wijzigingen doorgevoerd in het beloningsbeleid voor directie
In 2014 heeft een werkgroep beloningsbeleid
en medewerkers. Deze wijzigingen zullen worden
binnen de NWB Bank een toetsing van het
uiteengezet in het remuneratierapport 2015.
huidige beloningsbeleid aan de Rbb uitgevoerd, waaruit blijkt dat het beloningsbeleid in
In het voorjaar van 2015 hebben bijeenkomsten
overeenstemming is met deze regeling. Voorts
met vertegenwoordigers van aandeelhouders
heeft de remuneratie- en benoemingscommissie
van de NWB Bank plaatsgevonden waarin
het beloningsbeleid geëvalueerd en heeft de
het bezoldigingsbeleid van de directie aan
raad van commissarissen het beloningsbeleid
de orde is geweest. De voorbereidingen
goedgekeurd.
voor deze bijeenkomst zijn reeds in 2014 aangevangen. Tijdens de algemene vergadering
Bij de toetsing aan de Rbb heeft de bank gebruik
van aandeelhouders zal door de voorzitter
gemaakt van de ‘regulatory technical standards
van deze aandeelhouderscommissie een
with respect to qualitative and appropriate
voortgangsrapportage worden gepresenteerd.
quantitative criteria to identify categories of staff whose professional activities have a material
Dit remuneratierapport geeft een uiteenzetting
impact on an institution’s risk profile’ van de
van het in 2014 geldende beloningsbeleid.
Beloningsbeleid directie
■ risicobeheer (conform interne en externe
normenkaders): maximaal 3% ■ uitvoering strategie/beleid (conform
Het beloningsbeleid voor de directie is voor het
doelstellingen in jaarlijkse beleidsnota)
laatst per 1 januari 2010 gewijzigd en vastgesteld
maximaal 4%
door de algemene vergadering van aandeelhouders. Volgens dit beleid – dat van toepassing is op
■ persoonlijke aandachtsgebieden en
doelstellingen: maximaal 4%
directieleden benoemd op of na 1 januari 2010 inclusief variabele beloning, van € 283.500 voor
■ ratings: Standard & Poor’s en Moody’s ratings
de voorzitter van de directie en een maximum van
van de NWB Bank zijn gelijk aan de sovereign
85% van dit bedrag voor de overige directieleden.
rating van de Nederlandse Staat;
Hiervan kan worden afgeweken indien de continuïteit
■ strategie: versterking van de positie in de markt.
van kwalitatief goed bestuur in het geding zou komen, veroorzaakt door omstandigheden op
Na afloop van enig jaar vindt beoordeling van
de arbeidsmarkt. Jaarlijks vindt indexatie van
de behaalde resultaten plaats. De toekenning
deze maxima plaats conform de structurele
van de variabele beloning voor de directie is een
inkomensaanpassingen uit de CAO Banken.
volledig discretionaire bevoegdheid van de raad van commissarissen. De raad van commissarissen
Variabele beloning
heeft een malus en claw-back bevoegdheid
De variabele beloning van directieleden bedraagt
ten aanzien van de variabele beloning. Deze
maximaal 15% van de vaste beloning en is
bevoegdheid kan worden aangewend indien
gebaseerd op de prestaties van het directielid,
een variabele beloning is vastgesteld op basis
de onder zijn verantwoordelijkheid vallende
van onjuiste (financiële) informatie of als deze
bedrijfsonderdelen, en die van de bank als geheel.
leidt tot onbillijke of onbedoelde uitkomsten. De
Deze prestaties zijn vertaald in vooraf vastgestelde
bevoegdheid tot het toepassen van de claw-back
en beoordeelbare prestatiecriteria die vastgelegd
omvat het kortetermijndeel variabele beloning en is
zijn in een jaarlijks geactualiseerd prestatiecontract.
tot drie jaar na de uitkering ervan van kracht.
De variabele beloning van de directie bestaat uit een kortetermijndeel en een langetermijndeel. De
De NWB Bank kent geen uitkering van de variabele
hoogte van beide delen wordt bepaald aan de hand
beloning in financiële instrumenten. Gezien haar
van vooraf afgesproken kortetermijndoelstellingen
niet-complexe en eenzijdige karakter beroept
voor het betreffende jaar. Het kortetermijndeel
de NWB Bank zich op instellingsniveau op
(maximaal 10%) wordt na afloop van het betreffende
proportionaliteit (artikel 2 van de Rbb). De bank
jaar uitgekeerd. Uitkering van het langetermijndeel
heeft een laag risicoprofiel en beschikt niet over
(maximaal 5%) vindt plaats in het vierde jaar na het
alternatieve financiële instrumenten voor aandelen
jaar waarop het betrekking heeft, mits ook de vooraf
of een aan aandelen gelieerde variabele beloning.
afgesproken extra langetermijndoelstellingen zijn
Bovendien is de omvang van de variabele beloning bij
behaald.
de bank relatief bescheiden met maximaal 15% van het vaste salaris (waarvan maximaal 10% jaarlijks en
De vaststelling van het kortetermijndeel van de
maximaal 5% lange termijn/4-jaarlijks).
variabele beloning is gebaseerd op de navolgende elementen:
Gezien de aard van de onderneming en de maatschappelijke positie van de bank hebben voor de
■ winst (conform doelstellingen in jaarlijkse
begroting): maximaal 4%
vaststelling van hoogte en structuur van de variabele beloning geen scenarioanalyses plaatsgevonden.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
De langetermijnelementen zijn:
|
– geldt per 1 januari 2014 een maximumsalaris,
JAARVERSLAG 2014
Vaste beloning
73
Remuneratie directie 2014
Pensioenen De pensioenen van de directieleden - evenals
van de NWB Bank. De pensioenpremies
2010, als Frenk van der Vliet, in dienst als
komen voor rekening van de bank. Per 31
directeur per 1 januari 2012, vallen onder het
december 2014 liep het pensioencontract met
per 1 januari 2010 vastgestelde beloningsbeleid.
de verzekeraar af. Per 1 januari 2015 is een
Ron Walkier is directeur sinds 1993 en voorzitter
nieuw vijfjarig contract afgesloten waarbij
van de directie sinds 2008 en valt daarmee onder
de oude regelingen zijn geharmoniseerd
het beloningsbeleid dat al voor 1 januari 2010
in één middelloonregeling voor de directie
van toepassing was. In 2014 heeft geen indexatie
en medewerkers. Met name als gevolg van
plaatsgevonden.
de gestegen levensverwachting en de sterk gedaalde rente is de pensioenpremie gestegen.
Variabele beloning
In de nieuwe pensioenregeling zijn de per
De remuneratie- en benoemingscommissie heeft
1 januari 2015 geldende nieuwe wettelijke
in februari 2015 de feitelijke resultaten van de
bepalingen opgenomen ten aanzien van de
NWB Bank vergeleken met de geformuleerde
maximale opbouw- en premiepercentages
doelstellingen. Deze vergelijking heeft laten
pensioenen en de maximering pensioengevend
zien dat de doelstellingen vrijwel volledig zijn
inkomen tot € 100.000. Voor salarissen
behaald. Met name externe factoren hebben ertoe
boven € 100.000 heeft de werkgever een
geleid dat een enkele doelstelling niet volledig
nettopensioenregeling aangeboden. Met ingang
is behaald, ondanks de inspanningen van de
van 2015 is voor directie en medewerkers van de
betrokken directieleden. Het jaar stond voorts in
bank een nieuwe pensioenregeling van kracht,
het teken van de overgang op Europees toezicht
die beter past bij het huidige tijdsgewricht
dat een bijzondere inspanning van de directie
en die voorziet in een eigen bijdrage van de
vergde. Op basis hiervan heeft de remuneratie- en
deelnemers.
benoemingscommissie een voorstel gedaan aan de raad van commissarissen.
Overige arbeidsvoorwaarden De directieleden hebben een auto tot hun
Beoordeling directie
beschikking. Voorts gelden voor directie dezelfde
De tabel geeft het resultaat weer van de door de
arbeidsvoorwaarden als voor medewerkers.
raad van commissarissen vastgestelde beoordeling.
Elementen
Doelstelling
Resultaat
Winst (4%)
Conform doelstellingen in jaarlijkse begroting
4% - volledig behaald, hetgeen blijkt uit de jaarrekening
Risicobeheer (3%)
Conform interne en externe normenkaders
3% - volledig behaald, hetgeen blijkt uit interne rapportages over belangrijke ratio’s
Uitvoering strategie/beleid (4%)
Conform doelstellingen in jaarlijkse beleidsnota
3% - vrijwel volledig behaald
Persoonlijke aandachtsgebieden (4%)
Walkier Van Velden Van der Vliet
3% 4% 3%
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Zowel Lidwin van Velden, directeur per 1 januari
|
Vaste beloning
ondergebracht in de collectieve pensioenregeling
JAARVERSLAG 2014
van de medewerkers - zijn bij een verzekeraar
74
De vaste beloning bestaat uit het basissalaris
kennen variabele beloning van 15% wordt aan
over 13 maanden plus 8% vakantiegeld. De
Ron Walkier en Frenk van der Vliet 13% toegekend.
directieleden ontvangen een deels belaste
Aan Lidwin van Velden wordt 14% toegekend
onkostenvergoeding van € 2.800 per jaar per
vanwege de succesvolle inspanningen verricht
persoon.
in het kader van het eerste Comprehensive
Gespreide uitbetaling – langetermijndeel variabele beloning
toegekende kortetermijn variabele beloning
Een deel van de variabele beloning wordt pas
bedraagt voor Ron Walkier 8,7%, voor Lidwin van
betaalbaar gesteld indien na afloop van de
Velden 9,3% en voor Frenk van der Vliet 8,7% van
langetermijnperiode –in dit geval in het vierde
de vaste beloning. Ron Walkier ziet in verband
jaar– de langetermijndoelstellingen zijn behaald.
met de geldende dividendstop als voorzitter van
Van de variabele beloning wordt een derde deel
de directie af van zijn variabele beloning over
voorwaardelijk toegekend over een periode van
2014. Deze variabele beloning is opgebouwd uit
vier jaar. De Rbb vermeldt een minimum van
voornoemd kortetermijndeel van € 24.119,58 en
40% voorwaardelijke toekenning, maar gezien
een langetermijndeel 2011 van € 13.788,13, zoals
de geringe afwijking handhaaft de NWB Bank
verderop in dit rapport uiteengezet. Schematisch
het door de aandeelhouders per 1 januari 2010
overzicht remuneratie directieleden in 2014 ten
vastgestelde beleid.
|
(ECB). De door de raad van commissarissen
Assessment van de Europese Centrale Bank
JAARVERSLAG 2014
Van de maximaal aan de directieleden toe te
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
opzichte van 2013:
75
Bezoldiging van directieleden
(in duizenden euro’s)
Kortetermijn Vaste
Uitbetaling lange
variabele termijn variabele
Bijdragen
beloning
beloning
beloning 2011
pensioen
Ron Walkier
277
-
-
94
Lidwin van Velden
210
19
10
57
Frenk van der Vliet
210
18
n.v.t.
49
Totaal
697
37
10
200
Ron Walkier
277
-
-
100
Lidwin van Velden
210
21
10
60
Frenk van der Vliet
210
21
n.v.t.
51
Totaal
697
42
10
211
2014
2013
het langetermijndeel van de variabele beloning
In 2011 gold een variabele beloning voor de directie
toegekend ten bedrage van respectievelijk € 10.477,
van maximaal 15% van de vaste beloning. Het
€ 10.477 en € 9.010, gelijk aan 5% van de vaste
jaarlijkse kortetermijndeel bedroeg maximaal
beloning over 2012 alsmede 2013 en 4,3% van de
10%; het uitgestelde langetermijndeel bedroeg
vaste beloning over 2014.
maximaal 5%. Op basis van de beoordeling van de jaarlijkse variabele elementen heeft de raad
Beloningsbeleid medewerkers
van commissarissen over 2011 aan de directie variabele kortetermijnbeloning toegekend van 10%
Het beloningsbeleid voor medewerkers kenmerkt
van de vaste beloning. In 2011 waren de volgende
zich door eenduidigheid. Het beleid is integraal
langetermijnelementen vastgesteld:
van toepassing op alle medewerkers, ongeacht functie en niveau, voor zowel vaste als variabele
■ handhaven rating niet lager dan de Staat (in 2011
triple A) ■ strategie: versterking van de positie in de markt
beloning. De bank volgt de CAO Banken. De vaste beloning bestaat uit 12 maandsalarissen, een vakantietoeslag en een 13e maand. Indexering geschiedt volgens de structurele
In februari 2015 heeft de remuneratie- en
inkomensaanpassingen uit de CAO Banken. Boven
benoemingscommissie de feitelijke resultaten
het functiesalaris kan een beoordelingstoeslag
van de NWB Bank vergeleken met de
tot maximaal 15% worden toegekend, die
langetermijndoelstellingen. Deze vergelijking heeft
terughoudend en stapsgewijs wordt toegepast
aangetoond dat deze zijn behaald. Op voorstel
en in de regel pas bij goed functioneren van een
van de remuneratie- en benoemingscommissie
medewerker die zijn schaalmaximum heeft bereikt.
heeft de raad van commissarissen besloten tot betaalbaarstelling van € 13.788,13 aan Ron Walkier
Variabele beloning
en € 10.421,97 aan Lidwin van Velden. Zoals
De variabele beloning bestaat uit een
eerder vermeld ziet Ron Walkier in verband met de
prestatieregeling van maximaal 7% en een
geldende dividendstop als voorzitter van de directie
winstdelingsregeling van maximaal 7,5%. Voor
af van het langetermijndeel variabele beloning 2011.
het bepalen van de variabele beloning volgens de prestatieregeling wordt een zorgvuldige
Voorwaardelijk toegekende maar niet uitgekeerde variabele langetermijnbeloningen 2012-2014
prestatiebeoordeling gemaakt, op basis van de
De voorwaardelijke toekenning door de raad van
■ behalen van de doelstellingen die voor het
commissarissen van het langetermijndeel van de
onderstaande elementen:
betreffende kalenderjaar zijn geformuleerd
variabele beloning bedraagt voor Ron Walkier over
■ eindoordeel leidinggevende
de jaren 2012, 2013 en 2014 respectievelijk € 13.861,
■ eventuele correctie in verband met bevindingen
€ 13.861 en € 11.921, wat overeenkomt met 5% van
ongeoorloofde risico’s of compliance issues
de vaste beloning over 2012 alsmede 2013 en 4,3%
■ oordeel van de directie
van de vaste beloning over 2014. De voorwaardelijke toekenning van het langetermijndeel van de
De NWB Bank richt haar beloningsbeleid met
variabele beloning bedraagt voor Lidwin van Velden
name op prestatiecriteria die kwalitatief en
over de jaren 2012, 2013 en 2014 respectievelijk
functie-inhoudelijk van aard zijn. Bij het vaststellen
€ 10.477, € 10.477 en € 9.849, ofwel 5% van de vaste
van de doelstellingen wordt rekening gehouden
beloning over 2012 alsmede 2013 en 4,7% van de
met de langetermijndoelstellingen (zoals
vaste beloning over 2014. Over de jaren 2012, 2013
opgenomen in de beleidsnota) en de kernwaarden
en 2014 is aan Frenk van der Vliet voorwaardelijk
(bewust, betrokken en betrouwbaar) van de bank.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Vaste beloning
|
(de heer Walkier en mevrouw Van Velden) een
JAARVERSLAG 2014
Langetermijndeel variabele beloning 2011
76
complexe aard van haar activiteiten, de louter
invloed op het vast- en bijstellen van de
kwalitatieve prestatiecriteria voor medewerkers,
doelstellingen. Over 2014 is gemiddeld per
het feit dat voor alle medewerkers een gelijke
medewerker (exclusief directie) een variabele
regeling geldt en bovendien het beperkte deel van
beloning uit hoofde van de prestatieregeling van
maximaal 3% voorwaardelijke toekenning waar het
5,33% toegekend. Het in 2015 totaal uitgekeerde
medewerkers betreft. Daarnaast bevat de
bedrag aan variabele beloningen aan medewerkers
variabele beloning over 2014 van medewerkers
(over 2014) bedraagt € 336.894,53 (prestatie
geen claw-back clausule. Ook hiervoor doet de
regeling en winstdelingsregeling). Noch de
bank een beroep op proportionaliteit vanwege haar
directieleden noch de medewerkers van de
niet-complexe en eenzijdige karakter en de
NWB Bank ontvangen een totale jaarlijkse beloning
bovendien relatief bescheiden omvang van de
van € 1 miljoen of meer.
variabele beloning.
Naast de prestatieregeling kent de NWB Bank een
Pensioenen
winstdelingsregeling van maximaal 7,5%.
De pensioenen van de medewerkers – evenals van de directieleden - zijn ondergebracht bij een
De NWB Bank kent, evenals bij de directie, geen
verzekeraar in de collectieve pensioenregeling van
uitkering in financiële instrumenten van de
de bank. De pensioenpremies komen voor reken-
variabele beloning van medewerkers. Gezien haar
ing van de NWB Bank. De bank kent verschillende
niet-complexe en eenzijdige karakter beroept de
pensioenreglementen, waarbij de pensioenproto-
NWB Bank zich op instellingsniveau op
collen van de CAO Banken leidend zijn. De regel-
proportionaliteit (artikel 2 van de Rbb). De bank
ing tot 1999 en de regeling van 1 januari 1999 tot
heeft een laag risicoprofiel en beschikt niet over
1 januari 2002 zijn gesloten eindloonregelingen.
alternatieve financiële instrumenten voor aandelen
Vanaf 1 januari 2002 kent de bank een middelloon-
of aan aandelen gelieerde variabele beloning.
regeling met een opbouw van 1,85% per dienstjaar.
Bovendien is de omvang van de variabele beloning
Zoals eerder in dit remuneratierapport vermeld
bij de bank relatief bescheiden met maximaal
ten aanzien van de pensioenen voor directieleden
14,5% van het vaste salaris (waarvan maximaal
liep per 31 december 2014 het pensioencontract
7,5% winstdeling en maximaal 7% prestatie-
met de verzekeraar af. Per 1 januari 2015 is een
uitkering).
nieuw vijfjarig contract afgesloten waarbij de oude regelingen zijn geharmoniseerd in één middel-
Bij medewerkers is, in tegenstelling tot de directie,
loonregeling voor de directie en medewerkers. Met
geen sprake van een voorwaardelijk toegekende
name als gevolg van de gestegen levensverwacht-
beloning en daardoor ook niet van uitgestelde
ing en de sterk gedaalde rente is de pensioenpre-
betaling daarvan. De prestatiebeoordeling van
mie gestegen. In de nieuwe pensioenregeling zijn
medewerkers over een jaar resulteert in een
de per 1 januari 2015 geldende nieuwe wettelijke
variabele beloning van 0 tot 7% uit te keren in het
bepalingen opgenomen ten aanzien van de maxi-
volgend kalenderjaar. De uitkering wordt
male opbouw- en premiepercentages pensioenen
vastgesteld op basis van het salaris in de maand
en de maximering pensioengevend inkomen tot €
januari van het afgesloten boekjaar. Een volgens de
100.000. Voor salarissen boven € 100.000 heeft de
Rbb voorgeschreven voorwaardelijke toekenning
werkgever een nettopensioenregeling aangeboden.
van 40% in relatie tot het maximum van 7%
Met ingang van 2015 is voor medewerkers en
variabele beloning zou resulteren in slechts
directieleden van de bank een nieuwe pensioen-
maximaal 3% voorwaardelijk toegekende variabele
regeling van kracht, die beter past bij het huidige
beloning. Met inachtneming van de CEBS
tijdsgewricht en die voorziet in een eigen bijdrage
Guidelines beroept de bank zich op instellings
van de deelnemers.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
klantgericht handelen. Medewerkers hebben
|
niveau op proportionaliteit vanwege de niet-
JAARVERSLAG 2014
Verder zijn doelstellingen gericht op zorgvuldig en
77
worden beoordeeld. De honorering is niet
Voorts zijn er voor medewerkers diverse
gewijzigd sinds 2003. Ook heeft geen indexering
secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals een
plaatsgevonden.
JAARVERSLAG 2014
Overige arbeidsvoorwaarden
aanvullende arbeidsongeschiktheidsverzekering, de hypotheekrentesubsidieregeling, de
De huidige honorering is als volgt:
studiekostenvergoeding en een fietsregeling. Voorzitter
€ 18.570 per jaar
auto noodzakelijk maakt of rechtvaardigt, hebben
Vice-voorzitter
€ 14.350 per jaar
een auto tot hun beschikking.
Leden
€ 12.380 per jaar
Remuneratie raad van commissarissen 2014
Voor commissieleden geldt met ingang van
De honorering van de raad van commissarissen
■ een vergoeding van € 750 per vergadering voor
|
Medewerkers wier functie het gebruik van een
wordt periodiek vergeleken met die van
zowel de leden van de audit- en risicocommissie
vergelijkbare ondernemingen en wordt door de
als de leden van de remuneratie- en
algemene vergadering vastgesteld. Begin 2015
benoemingscommissie; en
heeft een extern bureau een benchmarkonderzoek
■ een vaste vergoeding per jaar van € 4.000 voor
uitgevoerd. Op grond van dit onderzoek is
de leden van de audit- en risicocommissie en
vastgesteld dat de huidige honorering van
€ 3.000 voor de leden van de remuneratie- en
commissarissen ten opzichte van peers aan de
benoemingscommissie.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
1 juli 2007 de volgende vergoedingsregeling:
lage kant is. De resultaten zijn gedeeld met de eerder genoemde aandeelhouderscommissie.
De honorering van de raad van commissarissen
Zodra het beleid van het ministerie van Financiën
kent geen variabele componenten en geen
omtrent beloningen van commissarissen bij
optieregelingen.
78
staatsdeelnemingen bekend is, zal de honorering De remuneratie van de leden van de raad van commissarissen over 2014 bedroeg: 2014 (in duizenden euro’s) Dolf van den Brink 1) 2)
Raad van commissarissen
Audit- en risicocommissie
6
2
Peter Glas 3)
14
Age Bakker 4)
17
6
12
6
7
4
Else Bos Victor Goedvolk Sjaak Jansen
5)
6)
Remuneratie- en benoemingscommissie 2 2 4
4
Maurice Oostendorp
12
Albertine van Vliet-Kuiper
12
Berend-Jan van Voorst tot Voorst
12
Totaal
97
2 7 4 7 25
19
Bovenstaande vergoedingen zijn exclusief de algemene onkostenvergoedingen, de bijdrage Zvw, de reiskostenvergoeding en eventuele BTW. 1) 2) 3) 4) 5) 6)
Voorzitter Dolf van den Brink is met ingang van de jaarlijkse algemene vergadering gehouden op 23 april 2014 afgetreden wegens het bereiken van de maximale zittingstermijn. Vice-voorzitter Age Bakker is met ingang van de jaarlijkse algemene vergadering gehouden op 23 april 2014 gekozen tot voorzitter. Victor Goedvolk is met ingang van 1 augustus 2014 afgetreden vanwege de inwerkingtreding met ingang van diezelfde datum van de beperking van het aantal functies van (niet-) uitvoerende bestuursfuncties bij significante banken op grond van de Implementatiewet richtlijn en verordening kapitaalvereisten. Sjaak Jansen is met ingang van de jaarlijkse algemene vergadering gehouden op 23 april 2014 afgetreden.
Jaarrekening
JAARVERSLAG 2014
|
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
79
Winst- en verliesrekening 2014
2013
Rente en soortgelijke baten
1.852
1.862
Rente en soortgelijke lasten
1.735
1.767
(in miljoenen euro’s)
Toelichting
JAARVERSLAG 2014
voor het jaar eindigend op 31 december 2014
|
117
95
Resultaat uit financiële transacties
1
-16
-14
Overige bedrijfsopbrengsten
2
0
0
101
81
Som der bedrijfsopbrengsten Personeelskosten
3
6
6
Andere beheerskosten
4
7
8
Bijdrage Stichting NWB Fonds
5
1
-
14
14
2 15
2 15
31
31
Personeels- en andere beheerskosten Afschrijvingen en waardeveranderingen op immateriële en en materiële vaste activa Bankenbelasting
6 7
Som der bedrijfslasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen resultaat gewone bedrijfsuitoefening Resultaat na belastingen
8
70
50
21
16
49
34
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Rente
80
Balans (in miljoenen euro’s)
Toelichting
2014
2013
Activa 502
2.403
10.174
6.250
Kredieten en vorderingen
11
64.666
57.385
Rentedragende waardepapieren
12
4.360
2.350
Immateriële activa
13
3
3
Materiële activa
14
5
6
Overige activa
15
65
13
Vennootschapsbelasting
16
32
36
Derivaten
17
7.651
3.739
Overlopende activa
18
791
821
88.249
73.006
Totaal activa
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
9 10
|
Kasmiddelen en tegoeden bij de Centrale Bank Bankiers
JAARVERSLAG 2014
per 31 december 2014 voor winstbestemming
Passiva Bankiers
19
1.276
523
Toevertrouwde middelen
20
5.325
3.881
Schuldbewijzen
21
63.178
56.932
Latente vennootschapsbelasting
22
69
46
Overige schulden
23
53
46
Derivaten
24
16.302
9.618
Overlopende passiva
25
734
697
Voorzieningen
26
9
7
86.946
71.750
Gestort en opgevraagd kapitaal
27
7
7
Herwaarderingsreserve rentedragende waardepapieren
28
0
0
Overige herwaarderingsreserves
28
0
0
Overige reserves
29
1.247
1.215
Onverdeelde winst verslagjaar
30
49
34
Eigen vermogen
1.303
1.256
Totaal passiva
88.249
73.006
Onherroepelijke toezeggingen
31
2.111
2.585
Voorwaardelijke schulden
32
75
76
81
Overzicht van het totaalresultaat
Netto veranderingen in de herwaarderingsreserve rentedragende waardepapieren
-
-1
Netto veranderingen in de overige herwaarderingsreserves
-
0
-2
-4
-
1
Baten en lasten rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen
-2
-4
Resultaat na belastingen
49
34
Totaalresultaat
47
30
Netto veranderingen in de overige reserves Vennootschapsbelasting op baten en lasten die rechtstreeks in het eigen vermogen zijn verwerkt
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
2013
|
2014
(in miljoenen euro’s)
JAARVERSLAG 2014
voor het jaar eindigend op 31 december 2014
82
Verloopstaat van het eigen vermogen voor het jaar eindigend 31 december 2014
7
1
Herwaarderingsreserves
Overige Onverdeelreserve de winst verslagjaar
Winstbestemming voorgaand boekjaar Dividend
1.178
40
1.226
40
-40
-
-
Waardemutatie rentedragende waardepapieren
-
-1
-1
Waardemutatie pensioenvoorziening
-3
Resultaat boekjaar Stand per 31 december 2013
7
-
Totaal
-
1.215
-3 34
34
34
1.256
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Herwaardering rentedragende waardepapieren
|
Stand per 1 januari 2013
Gestort kapitaal
JAARVERSLAG 2014
(in miljoenen euro’s)
83 Stand per 1 januari 2014
7
-
Winstbestemming voorgaand boekjaar Dividend
1.215
34
1.256
34
-34
-
-
Waardemutatie rentedragende waardepapieren
-
-
Waardemutatie pensioenvoorziening
-2
Resultaat boekjaar Stand per 31 december 2014
-
7
-
-
1.247
-2 49
49
49
1.303
Kasstroomoverzicht
85
65
2
2
-92
-164
-3.171
-60
794
-1.465
1.445
1.440
7
-35
Betaalde bankenbelasting
-15
-15
Overige activa en passiva
-954
110
Netto kasstroom uit operationele/bancaire activiteiten
-1.898
-122
Investeringen in rentedragende waardepapieren
-4.438
-1.232
Aflossingen op rentedragende waardepapieren
2.457
259
-1.981
-973
-1
0
0
0
Saldo
-1
0
Investeringen in immateriële activa
-1
-2
Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten
-1.982
-975
Opname obligatieleningen, notes
12.405
9.439
Winst voor vennootschaps- en bankenbelasting Aanpassingen voor: Afschrijvingen en waardeveranderingen op immateriële en materiële vaste activa Waardemutatie activa en passiva tegen reële waarde hedge accounting Kredieten en vorderingen bankiers niet terstond opeisbaar Kredieten en vorderingen publieke sector Toevertrouwde middelen Betaalde vennootschapsbelasting
Saldo Investeringen in onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Desinvesteringen
Aflossing obligatieleningen, notes
-9.200
-7.497
Opname CP
16.429
30.791
Aflossing CP
-17.655
-30.882
1.979
1.851
-
-
1.979
1.851
-1.901
754
Saldo Betaald dividend Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
2013
|
2014
(in miljoenen euro’s)
JAARVERSLAG 2014
voor het jaar eindigend op 31 december 2014
84
2013
-1.901
754
Liquiditeiten begin van het jaar
2.403
1.649
Liquiditeiten per 31 december
502
2.403
Kasstroom
Het bedrag van de “Waardemutatie activa en passiva tegen reële waarde hedge accounting” bestaat uit
In 2014 is voor een bedrag van € 1,769 miljoen aan rentebetalingen verricht (2013: € 1,779 miljoen) en een bedrag van € 1,877 miljoen aan rente-inkomsten ontvangen (2013: € 1,850 miljoen). Deze bedragen zijn in het kasstroomoverzicht verantwoord onder de post overige activa en passiva.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
van derivaten en betaalde boetes en koersverschillen.
|
waardemutaties van financiële activa en passiva tegen reële waarde hedge accounting, waardemutaties
JAARVERSLAG 2014
2014
(in miljoenen euro’s)
85
Toelichting op de jaarrekening De jaarrekening van de Nederlandse Waterschapsbank N.V. (hierna: de NWB Bank) over 2014 is opgesteld door de directie, voorzien van een advies van de raad van commissarissen op 18 maart 2015 en zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 23 april
zijn van overheden. De NWB Bank richt zich met haar diensten op de publieke sector. Zij financiert waterschappen, gemeenten en provincies, alsmede aan overheid gelieerde instellingen, zoals woningbouwcorporaties, ziekenhuizen en onderwijsinstituten.
Grondslagen bij de opstelling van de jaarrekening Overeenstemmingsverklaring De jaarrekening van de NWB Bank is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
De NWB Bank is een naamloze vennootschap gevestigd in Den Haag, waarvan de aandelen in handen
|
2015.
JAARVERSLAG 2014
Bedrijfsinformatie
zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW en de in Nederland aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving (NL GAAP). De NWB Bank bestaat uit één entiteit en stelt een enkelvoudige jaarrekening op.
Samenvatting van belangrijke verslaggevingsgrondslagen Algemeen De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kostprijs met uitzondering van bepaalde rentedragende waardepapieren, derivaten en onroerende zaken. Deze zijn gewaardeerd tegen reële waarde. De kosten en opbrengsten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. De bedragen in deze jaarrekening luiden in miljoenen euro’s en alle bedragen in de toelichting zijn afgerond naar duizendtallen (€ 000), tenzij anders is vermeld. De benamingen zoals genoemd in het Besluit Modellen Jaarrekening zijn voor een aantal posten vervangen door benamingen die volgens de NWB Bank de inhoud beter aanduiden. In 2014 is NWB Bank, tezamen met zes andere banken in Nederland, onderworpen aan de zogenoemde Comprehensive Assessment (CA) door de Europese Centrale Bank (ECB). De uitkomsten van de CA hebben geen aanleiding gegeven tot aanpassing van de jaarrekening 2013 en hebben geen invloed op de bepaling van vermogen en resultaat in 2014.
Continuïteit De jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling.
86
Verwerking Een actief wordt in de balans verwerkt wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische wijze kan worden vastgesteld. Vreemd vermogen wordt in de balans verwerkt wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling van een bestaande verplichting gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag waartegen de afwikkeling zal plaatsvinden op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld.
recht heeft op de voordelen dan wel gebonden is aan de verplichtingen voortkomend uit de contractuele bepalingen van het financieel instrument. Baten worden in de winst- en verliesrekening verwerkt wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, verband houdend met een vermeerdering van een actief of vermindering van vreemd vermogen, heeft plaatsgevonden en waarvan de omvang op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld. Lasten worden in de winst- en verliesrekening verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, verband houdend met een vermindering van een actief of vermeerdering van vreemd vermogen, heeft plaatsgevonden en waarvan de omvang op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld.
Niet langer opnemen in de balans van financiële activa en passiva Een op de balans opgenomen actief of post van het vreemd vermogen blijft op de balans indien een transactie niet leidt tot een belangrijke verandering in de economische realiteit met betrekking tot dit actief of deze post van het vreemd vermogen. Dergelijke transacties dienen evenmin aanleiding te geven tot het verantwoorden van resultaten. Een financieel actief of een post van het vreemd vermogen (of, indien van toepassing, een deel van een financieel actief, of een deel van de groep van soortgelijke financiële activa of passiva) wordt niet langer in de balans opgenomen indien de transactie ertoe leidt dat alle, of nagenoeg alle, rechten op economische voordelen en alle, of nagenoeg alle, risico’s met betrekking tot het actief of de post van het vreemd vermogen aan een derde zijn overgedragen.
Waardering De financiële activa en passiva worden bij eerste opname in de balans gewaardeerd tegen reële waarde vermeerderd met de transactiekosten die direct toe te wijzen zijn aan de verwerving of uitgifte van het financieel actief of het financieel passief met uitzondering van de transacties met waardering tegen reële waarde en verwerking van de resultaten via de winst- en verliesrekening. De aan deze balansposten direct toerekenbare transactiekosten worden direct verantwoord in de verlies- en winstrekening. De reële waarde is het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een verplichting kan worden afgewikkeld, tussen ter zake goed geïnformeerde, tot een transactie bereid zijnde partijen die onafhankelijk van elkaar zijn. Voor zover voor posten een relevante middenkoers beschikbaar is, wordt deze als de beste indicatie voor de reële waarde gehanteerd. Van het merendeel van de financiële instrumenten van de NWB Bank kan de reële waarde niet op basis van een relevante middenkoers vastgesteld worden,
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
of financieel passief in de balans wordt opgenomen vanaf het tijdstip dat de vennootschap respectievelijk
|
Financiële activa en passiva worden opgenomen op transactiedatum. Dit houdt in dat een financieel actief
JAARVERSLAG 2014
voordelen daarvan aan de onderneming zullen toevloeien en de waarde van het actief op betrouwbare
87
omdat een beursnotering en/of een actieve markt ontbreekt. De NWB Bank berekent de reële waarde van deze overige financiële activa en passiva met modellen. De modellen maken gebruik van diverse toekomstige kasstromen. Bij de berekening van de reële waarde van opties is gebruikgemaakt van optiewaarderingsmodellen. Bij het ontstaan van financiële activa worden deze geclassificeerd als Kredieten en vorderingen, Bankiers, Rentedragende waardepapieren danwel Derivaten. Kredieten en vorderingen, Tot het einde van de
rentedragende waardepapieren met beursnotering en Derivaten worden gewaardeerd tegen reële waarde. Bij het ontstaan van financiële passiva worden deze geclassificeerd als Bankiers, Derivaten, Toevertrouwde middelen en Uitgegeven schuldbewijzen. Bankiers, Toevertrouwde middelen alsmede Uitgegeven schuldbewijzen worden vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs en Derivaten worden vervolgens gewaardeerd tegen reële waarde.
Hedge accounting De bank dekt aan financiële activa of passiva verbonden rente- en valutarisico’s grotendeels af met behulp van financiële instrumenten. In marktwaardetermen vindt een compensatie plaats van
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
beursnotering alsmede Bankiers worden vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Overige
|
looptijd aangehouden rentedragende waardepapieren, Overige rentedragende waardepapieren zonder
JAARVERSLAG 2014
veronderstellingen met betrekking tot de disconteringsvoet en het tijdstip en de omvang van de verwachte
waardeveranderingen als gevolg van rente- en valutamutaties. Hedge accounting maakt het mogelijk de resultaatverantwoording van een afdekkingsinstrument en de bijbehorende afgedekte positie te synchroniseren, voor zover deze indekking effectief is. Hedge accounting is alleen toegestaan indien er afdoende documentatie is opgesteld en de vereiste effectiviteit van de afdekking is aangetoond. De NWB Bank gebruikt alleen derivaten als afdekkingsinstrument en deze worden tegen reële waarde op de balans opgenomen. Zowel de waardemutaties van het afgedekte instrument die zijn toe te rekenen aan het afgedekte risico alsmede de waardemutaties van derivaten die onderdeel uitmaken van een reële waarde hedge, worden in de winst- en verliesrekening verantwoord als Resultaat uit financiële transacties. De NWB Bank past twee vormen van reële waarde hedge accounting toe: micro- en macrohedging. Microhedging heeft betrekking op individuele transacties die voor wat betreft rente- en valutarisico in een economische hedge relatie zijn betrokken. Er is in geval van microhedging een één-op-één relatie tussen de afgedekte positie en het afdekkinginstrument. Macrohedging heeft betrekking op een groep transacties die voor het renterisico door meerdere derivaten wordt afgedekt. Daarbij is er geen relatie tussen afgedekte posities en afdekkingsinstrumenten op individueel niveau maar wordt op portefeuilleniveau aangetoond dat de betrokken derivaten de reële waardemutaties als gevolg van rentebewegingen van de betrokken activa compenseren.
Vreemde valuta Monetaire activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend naar euro’s tegen de contante middenkoersen (ECB) op balansdatum. Het hanteren van middenkoersen houdt verband met het beleid van de NWB Bank, waarbij alle valutaposities één op één worden afgedekt en waardoor de dagelijkse geldstromen in vreemde valuta per saldo nihil zijn. Baten en lasten voortvloeiend uit transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers op transactiedatum. Alle valutakoersverschillen van monetaire activa en passiva worden in de winst- en verliesrekening verantwoord.
88
Valutaswaps worden gebruikt als afdekkingsinstrument voor valutarisico’s inzake opgenomen en uitgezette gelden. Deze valutaswaps worden omgerekend tegen de reële waarde van het instrument per
Kredieten en vorderingen en Bankiers Kredieten en vorderingen en Bankiers worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode. Bij verwachte oninbaarheid wordt een voorziening voor kredietverliezen gevormd.
JAARVERSLAG 2014
balansdatum. De waardemutaties worden verantwoord onder Resultaat uit financiële transacties.
|
Rentedragende waardepapieren zijn primair bedoeld om voor onbepaalde tijd te worden aangehouden en kunnen worden verkocht om te voorzien in liquiditeitsbehoeften of als reactie op wijzigingen in het rentetarief. De rentedragende waardepapieren worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Voor wat betreft de vervolgwaardering van de rentedragende waardepapieren zijn drie subcategorieën te onderkennen:
Tot het einde van de looptijd aangehouden Verstrekte leningen en gekochte obligaties met vaste of bepaalbare betalingen waarvan de NWB Bank het stellige voornemen heeft en zowel contractueel als economisch in staat is deze aan te houden tot het einde van de looptijd, worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Rentedragende waardepapieren
rentemethode. 89
Overige rentedragende waardepapieren zonder beursnotering Overige rentedragende waardepapieren zonder beursnotering worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode.
Overige rentedragende waardepapieren met beursnotering Overige rentedragende waardepapieren met beursnotering worden gewaardeerd tegen reële waarde. Voor zover een waardeverandering van een individueel rentedragend waardepapier positief is, wordt deze tot het moment van realisatie direct in het eigen vermogen verwerkt. Op het moment dat het desbetreffende rentedragende waardepapier niet langer in de balans wordt verwerkt, wordt het cumulatieve ongerealiseerde resultaat van een individueel actief dat in het eigen vermogen was opgenomen verwerkt in de winst- en verliesrekening. Een eventuele cumulatieve waardevermindering tot onder de kostprijs wordt onmiddellijk in de winst- en verliesrekening verantwoord. Wanneer vervolgens een ongerealiseerde waardevermeerdering op het betreffende rentedragende waardepapier plaatsvindt, wordt deze in de winst- en verliesrekening verantwoord voor zover deze lager is dan de geamortiseerde kostprijs. Eventuele waardevermeerdering boven de geamortiseerde kostprijs wordt in het eigen vermogen verwerkt. Indien de rentedragende waardepapieren zijn betrokken in een reële waarde hedgerelatie, dan wordt het effectieve deel van de afdekking verwerkt in het resultaat in plaats van in het eigen vermogen. Wanneer financiële activa niet langer in de balans worden opgenomen, wordt de in het eigen vermogen opgenomen cumulatieve winst of het cumulatieve verlies verantwoord in de winst- en verliesrekening.
Immateriële activa Onder deze post zijn verantwoord de kosten en uitgaven die betrekking hebben op computersoftware. geaccumuleerde afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. De gebruiksduur wordt geacht 5 jaar te zijn en de gehanteerde afschrijvingsmethode is lineair over genoemde gebruiksduur. Indien hiertoe aanleiding bestaat, zal de afschrijvingsperiode en afschrijvingsmethode worden herzien.
Materiële vaste activa afschrijving. De reële waarde van onroerende zaken wordt jaarlijks beoordeeld en periodiek bepaald aan de hand van taxaties door externe taxateurs. De afschrijvingen hierop worden ten laste van de winsten verliesrekening gebracht over een periode, welke overeenkomt met de verwachte economische gebruiksduur. De afschrijvingen belopen jaarlijks: n
Gebouw
n
Installaties
n
Inrichting, inventaris, etc.:
2 ½%
- meubilair en dergelijke n
- kantoormachines
10% 10% 20%
Informatieverwerkende apparatuur:
- personal computers
20%
- overige apparatuur
20%
n
Personenauto’s
20%
Op de waarde van de grond wordt niet afgeschreven. De restwaarde van het actief, de gebruiksduur en de waarderingsmethodes worden jaarlijks beoordeeld en, indien noodzakelijk, aangepast.
Derivaten Een derivaat (‘afgeleid financieel instrument’) is een financieel instrument dat de drie volgende kenmerken bezit: n
de waarde verandert als gevolg van veranderingen van marktfactoren zoals een bepaalde rentevoet, prijs van een financieel instrument, valutakoers, kredietwaardigheid, of andere variabele (‘de onderliggende waarde’)
n
er is geen of een geringe netto-aanvangsinvestering benodigd in verhouding tot andere soorten contracten die op vergelijkbare wijze reageren op veranderingen in genoemde marktfactoren
n
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
tegen de grondslag van reële waarde respectievelijk verkrijgingsprijs, verminderd met lineaire
|
Materiële vaste activa bestaan uit onroerende zaken en bedrijfsmiddelen. Deze worden gewaardeerd
JAARVERSLAG 2014
Na de eerste opname wordt het immaterieel actief gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met de
het wordt op een tijdstip in de toekomst afgewikkeld
Derivaten worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde op het moment van het aangaan van het contract. Eventuele verschillen tussen de reële waarde en de door de bank gehanteerde waarderingsmodellen worden geamortiseerd over de looptijd van het financieel instrument. Ook na eerste verwerking wordt het derivaat gewaardeerd tegen reële waarde inclusief opgelopen rente. Derivaten met een positieve marktwaarde worden als activa gepresenteerd, derivaten met een negatieve
90
marktwaarde als passiva. Veranderingen in de reële waarde van deze derivaten worden in de winst- en verliesrekening verantwoord onder de post Resultaat financiële transacties. In 2013 heeft de NWB Bank ‘best practices’. Tegen deze achtergrond zijn ook de hedge accountingmodellen aangepast. Er worden algemeen aanvaarde waarderingsmodellen toegepast, waarbij gebruik wordt gemaakt van de meest geëigende waarderingscurven, waaronder de OIS-curve. Met ingang van 2013 is ook een zogenaamde ‘credit valuation adjustment’ in de waardering opgenomen.
n
Er bestaat geen nauw verband tussen de economische kenmerken en risico’s van het in een contract besloten derivaat en die van het basiscontract, en
n
Het basiscontract wordt niet tegen reële waarde – met waardemutaties via het resultaat - gewaardeerd, en
n
Een afzonderlijk instrument met dezelfde voorwaarden zou voldoen aan de definitie van een derivaat.
Derivaten die voldoen aan deze voorwaarden worden gepresenteerd in de balans bij het basiscontract waartoe deze behoren en gewaardeerd tegen reële waarde, waarbij waardemutaties worden verwerkt in het resultaat. Contracten worden alleen op het moment van aangaan van de transactie beoordeeld tenzij een wijziging in de contractvoorwaarden heeft plaatsgevonden, welke de verwachte kasstromen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
voorwaarden is voldaan:
|
In contracten besloten derivaten worden als een apart derivaat gewaardeerd indien aan de volgende
JAARVERSLAG 2014
de marktwaardewaardering van de uitstaande swapportefeuille herzien in het licht van veranderde
aanzienlijk beïnvloedt.
Bankiers, Toevertrouwde middelen en Schuldbewijzen De in de passiefposten Bankiers, Toevertrouwde middelen en Schuldbewijzen opgenomen leningen worden bij de eerste opname gewaardeerd tegen de reële waarde van de ontvangen tegenprestatie minus de direct toerekenbare transactiekosten. Na deze eerste opname worden de rentedragende leningen vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode. Winsten en verliezen worden opgenomen in het renteresultaat zodra de schulden niet langer op de balans worden opgenomen.
Personeelsverplichtingen - pensioenverplichtingen Conform Richtlijn 271 Personeelsbeloningen past de NWB Bank voor pensioenen integraal de onder IFRS-EU van toepassing zijnde standaard (IAS 19R) inzake pensioenen en andere ‘post retirement benefits’ toe. De NWB Bank is met haar medewerkers een pensioenregeling overeengekomen op basis van vaste toezeggingen (‘defined benefit plans’). De regeling wordt gefinancierd door premies aan een verzekeringsmaatschappij op basis van periodieke actuariële berekeningen. Een ‘defined benefit plan’ is een regeling waarbij de uitkering aan de gepensioneerde werknemer vastgelegd wordt, rekening houdend met factoren zoals leeftijd, dienstjaren en salaris. De verantwoorde verplichting voor ’defined benefit plans’ is het saldo van de contante waarde van de pensioenverplichtingen op balansdatum verminderd met de reële waarde van de daarmee verbonden beleggingen. Het saldo wordt aangepast voor niet-verantwoorde resultaten en kosten met betrekking tot verstreken dienstjaren.
91
De pensioenverplichtingen worden jaarlijks berekend door een externe actuaris op basis van de ‘projected unit credit method’. Daarbij wordt gebruikgemaakt van een verwacht rendement op
Saldering van financiële activa en financiële passiva Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd en tegen het nettobedrag in de balans opgenomen indien er een juridisch afdwingbaar recht is om de verantwoorde bedragen te salderen en indien het voornemen bestaat om de verwachte toekomstige kasstromen op netto basis te
|
verrekenen, of simultaan het actief te realiseren en de verplichting af te wikkelen.
JAARVERSLAG 2014
beleggingen.
op basis van de effectieve rentevoet.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Bankenbelasting
92
Opbrengstverantwoording Opbrengsten worden verantwoord wanneer het waarschijnlijk is dat de economische voordelen ten goede zullen komen aan de NWB Bank en de opbrengsten betrouwbaar kunnen worden bepaald.
Rente Rentebaten en -lasten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen volgens de effectieve rentemethode. De toepassing van deze methode omvat de amortisatie van een eventueel disagio of agio of andere verschillen (met inbegrip van transactiekosten en daarop betrekking hebbende provisies) tussen de eerste boekwaarde van een rentedragend instrument en het bedrag per vervaldatum, berekend
De bankenbelasting wordt berekend op basis van de geldende tarieven en belastingwetgeving en gewaardeerd tegen het nominale bedrag.
Winstbelastingen Winstbelastingen worden gelijktijdig met de winst als last verantwoord. Uitgestelde belastingvorderingen en uitgestelde belastingverplichtingen worden tegen het nominale bedrag gewaardeerd.
Verschuldigde en verrekenbare belastingen Verschuldigde en verrekenbare belastingvorderingen en -verplichtingen voor lopende en voorgaande jaren worden gewaardeerd op het bedrag dat naar verwachting zal worden teruggevorderd van of betaald zal worden aan de belastingdienst. Het belastingbedrag wordt berekend op basis van de geldende belastingtarieven en belastingwetgeving.
Uitgestelde belastingen Uitgestelde belastingvorderingen worden opgenomen voor alle verrekenbare tijdelijke verschillen, onbenutte fiscale faciliteiten en niet verrekende fiscale verliezen, wanneer het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee de verrekenbare tijdelijke verschillen kunnen worden verrekend, en de verrekenbare tijdelijke verschillen, onbenutte fiscale faciliteiten en onbenutte fiscale verliezen kunnen worden aangewend. De boekwaarde van de uitgestelde belastingvorderingen wordt per balansdatum beoordeeld en verlaagd wanneer het niet waarschijnlijk is dat voldoende fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee het tijdelijke verschil geheel of gedeeltelijk kan worden verrekend. Niet opgenomen uitgestelde belastingvorderingen worden per balansdatum herbeoordeeld en opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat in de toekomst fiscale winst aanwezig zal zijn waarmee deze uitgestelde vordering kan worden verrekend.
Uitgestelde belastingvorderingen en –verplichtingen worden gewaardeerd op de belastingtarieven die naar verwachting van toepassing zullen zijn op de periode waarin de vordering wordt gerealiseerd of de
Bij de bepaling van de uitgestelde belastingen wordt rekening gehouden met de winstbelasting over de waardeveranderingen van de onder de post Financiële activa voor verkoop beschikbaar opgenomen rentedragende waardepapieren.
Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode, waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen kasstromen uit operationele/bancaire activiteiten, investerings- en financieringsactiviteiten. Onder liquiditeiten worden die activa opgenomen die zonder beperkingen kunnen worden omgezet in liquiditeiten, waaronder de aanwezige kasmiddelen, alsmede de per saldo direct opeisbare tegoeden bij (centrale) banken. De mutaties in de kredieten en de toevertrouwde middelen en die uit hoofde van het bancair
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
afdwingbare verplichting bestaat om deze te salderen.
|
Uitgestelde belastingvorderingen en –verplichtingen worden gesaldeerd indien er een in rechte
JAARVERSLAG 2014
verplichting wordt afgewikkeld, op basis van de geldende belastingtarieven en belastingwetgeving.
depositobedrijf zijn gelet op de aard van de activiteiten opgenomen onder de kasstroom uit operationele/ bancaire activiteiten. Mutaties in rentedragende waardepapieren, niet zijnde de tot einde looptijd gehouden rentedragende waardepapieren, worden ook opgenomen onder de kasstroom uit operationele/ bancaire activiteiten. Investeringsactiviteiten omvatten de aan- en verkopen en aflossingen inzake tot einde looptijd gehouden rentedragende waardepapieren, alsmede de aan- en verkopen van onroerende zaken en bedrijfsmiddelen. De opname en aflossing van lang vreemd vermogen (looptijd >1 jaar) worden als financieringsactiviteiten aangemerkt.
Gesegmenteerde informatie De inrichting van de bank is niet afgestemd op werkzaamheden in verschillende bedrijfstakken en bij de analyse en besluitvorming ter zake van rendement en inzet van middelen wordt door de directie van de NWB Bank geen onderscheid gemaakt naar segmenten. In deze jaarrekening is dan ook geen gesegmenteerde informatie opgenomen.
Belangrijke inschattingen en schattingsonzekerheden De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met NL GAAP vereist dat de directie oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, alsmede van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden, marktinformatie en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over het merendeel van de boekwaarde van activa en passiva van de NWB Bank die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen daardoor afwijken van deze schattingen.
93
De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden periodiek beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden verantwoord in de periode waarin de schattingen worden herzien, indien de perioden, dan wordt de herziening verantwoord in zowel de verslagperiode als toekomstige perioden. De door de directie gevormde oordelen bij de toepassing van NL GAAP die belangrijke gevolgen kunnen hebben voor de jaarrekening, en schattingen die een aanmerkelijk risico in zich bergen van een materiële aanpassing in een volgend jaar, hebben met name betrekking op de waardering van financiële activa en
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
hedge accounting modellen.
|
financiële passiva op reële waarde, alsmede op de veronderstellingen die ten grondslag liggen aan de
JAARVERSLAG 2014
herziening alleen voor die periode gevolgen heeft. Heeft de herziening ook gevolgen voor toekomstige
94
1 Rente De post rentebaten omvat rentebaten uit Kredieten en vorderingen, Rentedragende waardepapieren, JAARVERSLAG 2014
alsmede provisies die het karakter van rente hebben, boeten voor vervroegde aflossing, agio’s en disagio’s. Agio’s en disagio’s op kredieten en vorderingen die niet gewaardeerd worden op reële waarde, zijn tezamen met de respectievelijke rentebaten verantwoord overeenkomstig de effectieve rentemethode. De post rentelasten omvat rentelasten uit al dan niet in schuldbewijzen belichaamde schulden en
|
derivaten, alsmede provisies die het karakter van rente hebben, boeten voor vervroegde aflossing, gewaardeerd worden op reële waarde, zijn tezamen met de respectievelijke rentelasten verantwoord overeenkomstig de effectieve rentemethode. 2014
2013
1.819.183
1.833.299
32.606
29.044
1.851.789
1.862.343
tegen geamortiseerde kostprijs
-872.762
-851.731
Derivaten (saldo rentebaten en –lasten)
-861.674
-915.413
-1.734.436
-1.767.144
117.353
95.199
Rentebaten kredieten en vorderingen tegen geamortiseerde kostprijs Rentebaten rentedragende waardepapieren Rentebaten
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
agio’s en disagio’s. Agio’s en disagio’s op al dan niet in schuldbewijzen belichaamde schulden die niet
Rentelasten bankiers. toevertrouwde middelen en schuldbewijzen
Rentelasten Rente
Onder de post rentebaten kredieten en vorderingen tegen geamortiseerde kostprijs is in 2014 een eenmalige opbrengst van € 3,2 miljoen verantwoord uit hoofde van verkoop en vervroegde aflossing met een compenserend effect in het resultaat financiële transacties (2013 € 3,3 miljoen).
2
Resultaat uit financiële transacties
Deze post is als volgt te specificeren: 2014
2013
5.860.996
-1.710.556
-5.769.439
1.874.552
-54
1.115
91.503
165.111
-107.875
-179.241
-16.372
-14.130
Ongerealiseerde waardemutaties: Herwaardering van de afgedekte posities verantwoord in de W&V Herwaardering van de afdekkingsinstrumenten Ongerealiseerde herwaardering rentedragende waardepapieren
Gerealiseerde waardemutaties: Gerealiseerd resultaat Totaal
95
De gerealiseerde waardemutaties bestaan onder andere uit ontvangen en betaalde premies en fees bij afwikkeling van derivatencontracten, gerealiseerde (herwaarderings)resultaten bij verkoop van de financiële instrumenten bedraagt aan de actiefzijde per 31 december 2014 € 19.387 miljoen (per 31 december 2013: € 10.284 miljoen), en aan de passiefzijde per 31 december 2014 € 19.135 miljoen (per 31 december 2013: € 10.124 miljoen). De gerealiseerde waardemutaties in 2014 en 2013 houden met name verband met herstructureringen
|
van de derivatenportefeuille. De overige resultaten betreffen waardemutaties als gevolg van nieuwe
JAARVERSLAG 2014
rentedragende waardepapieren en provisies. De reële waarde met toepassing van hedge accounting van
2014
2013
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
4.449
3.928
96
Pensioenlasten
205
1.246
Overige sociale lasten
451
363
Andere personeelskosten
715
905
5.820
6.442
transacties en het verloop van de portefeuille alsmede veranderingen in de rentecurven. De NWB Bank neemt in belangrijke mate middelen in vreemde valuta op. De hieruit voortvloeiende valutarisico’s worden direct geheel door valutaswaps afgedekt. De door de NWB Bank gelopen valutarisico’s zijn minimaal. 3 Personeelskosten
Het gemiddelde aantal personeelsleden, in Fte’s, inclusief directie bedroeg 48,5 (2013: 48,2).
Salarissen
De daling van de pensioenlasten is het gevolg van aanpassingen in de pensioencontracten. De heffing zoals geregeld in artikel 32bd van de ‘Wet op de loonbelasting 1964’ (de ‘crisisheffing’) ter grootte van € 68 duizend is in 2013 verantwoord onder de post overige sociale lasten. Met ingang van het boekjaar 2014 is deze heffing afgeschaft. De bezoldiging van directieleden inclusief reguliere pensioenlasten en exclusief een aantal specifieke elementen, zoals hierna benoemd, bedroeg in 2014 € 934 duizend (2013: € 950 duizend).
Bezoldiging van de directieleden Bijdrage pensioen
2014 Lidwin van Velden
210
19
57
Frenk van der Vliet
210
18
49
Ron Walkier
94 200
Lidwin van Velden
210
21
60
Frenk van der Vliet
210
21
51
Ron Walkier
277
-
100
697
42
211
2013
De vaste beloning bestaat uit het vaste salaris over 13 maanden plus 8% vakantiegeld. De directie ontvangt tevens een belaste onkostenvergoeding van € 2.820 (2013 : € 2.820) per jaar per persoon. De bank heeft aan de directieleden een auto ter beschikking gesteld. Verder kan de directie gebruik maken van een hypotheeksubsidieregeling voor het personeel. Deze belaste vergoeding bedroeg in 2014 voor
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
37
|
277 697
JAARVERSLAG 2014
Vaste Variabele beloning beloning kortetermijndeel
Lidwin van Velden € 7.000 (2013: € 7.000) en voor Frenk van der Vliet € 2.000 (2013: € 5.000). 97 De raad van commissarissen heeft besloten de langetermijncomponent van de variabele beloning over 2011 definitief toe te kennen. Ron Walkier ziet in verband met de geldende dividendstop als voorzitter van de directie af van zijn variabele beloning over 2014. Deze variabele beloning is opgebouwd uit een kortetermijndeel van € 24.000 en een langetermijndeel 2011 van € 14.000. De voorwaardelijke toekenning van het langetermijndeel van de variabele beloning bedraagt voor Ron Walkier over de jaren 2012, 2013 en 2014 respectievelijk € 14.000, € 14.000 en € 12.000, zijnde 5% van de vaste beloning over 2012, 2013 en 4,3% van de vaste beloning over 2014. De voorwaardelijke toekenning van het langetermijndeel van de variabele beloning bedraagt voor Lidwin van Velden over de jaren 2012, 2013 en 2014 respectievelijk € 10.000, € 10.000 en € 10.000, zijnde 5% van de vaste beloning over 2012, 2013 en 4,7% van de vaste beloning over 2014. De raad van commissarissen heeft besloten de langetermijncomponent van de variabele beloning over 2011 (€ 10.000) definitief toe te kennen. De voorwaardelijke toekenning van het langetermijndeel van de variabele beloning bedraagt voor de Frenk van der Vliet over de jaren 2012, 2013 en 2014 respectievelijk € 10.000, € 10.000 en € 9.000, zijnde 5% van de vaste beloning over 2012, 2013 en 4,3% van de vaste beloning over 2014.
4
Andere beheerskosten
Hieronder zijn begrepen de kosten van huisvesting, kantoor- en algemene kosten. De eveneens onder deze
Bezoldiging van leden van de raad van commissarissen
Age Bakker
31
22
Else Bos
21
22
Dolf van den Brink
11
36
Peter Glas
17
16
7
19
Victor Goedvolk
13
23
Maurice Oostendorp
22
15
Albertine van Vliet-Kuiper
19
13
Berend-Jan van Voorst tot Voorst
23
21
164
187
Sjaak Jansen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
2013
|
2014
JAARVERSLAG 2014
post begrepen bezoldiging van 9 (2013: 9) commissarissen bedroeg € 164 duizend (2013: € 187 duizend).
De bovengenoemde bedragen zijn inclusief vergoedingen voor lidmaatschappen van commissies, algemene onkostenvergoedingen, de bijdrage ZVW, de reiskostenvergoeding en exclusief eventuele BTW.
Honoraria van de accountant In het boekjaar zijn de volgende honoraria ten laste gebracht van het resultaat, een en ander zoals bedoeld in artikel 2:382a BW. De genoemde bedragen zijn weergegeven inclusief BTW.
2014
2013
Onderzoek van de jaarrekening
299
400
Andere controleopdrachten
220
222
-
540
519
1.162
Andere niet-controlediensten
De hogere kosten van het onderzoek van de jaarrekening en de andere niet-controlediensten in 2013 hebben betrekking op extra (controle)werkzaamheden als gevolg van de invoering van een management informatiesysteem, de nieuwe hedge-accountingmodellen en de aanpassingen in de waardering van derivaten.
98
5
Bijdrage Stichting NWB Fonds
Aan de Stichting NWB Fonds is in 2014 een bijdrage toegekend van € 500 duizend (2013: nihil). waterschappen bij internationale samenwerking. Het fonds biedt waterschappen de beschikking over financiële middelen om vanuit hun kerntaken en kernwaarden bij te dragen aan oplossingen voor de mondiale watervraagstukken in ontwikkelingslanden. De Unie van Waterschappen draagt de meerderheid voor van leden van het bestuur van de stichting.
Afschrijvingen
|
6
informatieverwerkende apparatuur en personenauto’s, zoals vermeld onder de toelichting op de actiefpost Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen. Ook de afschrijvingen op Immateriële vaste activa zijn onder deze post opgenomen.
Bankenbelasting
Met ingang van oktober 2012 is de NWB Bank belastingplichtig geworden voor de bankenbelasting. De bankenbelasting 2014 en 2013 is gebaseerd op de balans ultimo 2013, respectievelijk 2012 en het bedrag is ten laste van het resultaat 2014, respectievelijk 2013 gebracht. 8 Belastingen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Dit betreft de afschrijvingen op het kantoorgebouw, de installaties, inrichtingskosten, inventaris,
7
JAARVERSLAG 2014
De Stichting NWB Fonds is in 2006 opgericht en dient als medefinancieringsbron van en voor de
2014
2013
Winst voor belastingen
70.175
50.137
Winstbelastingen tegen 25,0%
17.544
12.528
3.644
3.716
-9
-
Totaal winstbelastingen
21.179
16.244
Effectieve belastingdruk (%)
25,0%
25,0%
Niet aftrekbare kosten inzake bankenbelasting en resolutieheffing Overige niet aftrekbare kosten en aanpassingen voorgaande boekjaren
99
De belastinglast is als volgt te splitsen in acute belastingen en uitgestelde belastingen: 2013
-3.393
-28.121
-
-
-3.393
-28.121
2.330
3.942
-550
-1.094
690
1.304
-786
-786
22.888
40.999
24.572
44.365
21.179
16.244
Acute winstbelastingen Verslagjaar Aanpassingen voorgaande boekjaren
Vrijval/dotatie uit hoofde van voorziening pensioenen Belasting op baten en lasten die rechtstreeks in het eigen vermogen zijn verwerkt Fiscaal uitgesteld resultaat basisrenteleningen Mutatie als gevolg van ongerealiseerde waardemutaties en wijziging waardering
Totaal winstbelastingen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Vrijval actieve latentie ontstaan bij aanvang belastingplicht
|
Uitgestelde winstbelastingen
JAARVERSLAG 2014
2014
De acute belasting over 2014 en 2013 is lager dan het vigerende belastingtarief van 25,0%. Dit wordt met name veroorzaakt door de fiscale realisatie van resultaten die verband houden met herstructureringen van de derivatenportefeuille. Daarnaast is de acute belasting over 2014 en 2013 lager dan het vigerende belastingtarief door de vrijval van het waarderingsverschil van activa en passiva bij aanvang van de belastingplicht per 1 januari 2005. 9
Kasmiddelen en tegoeden bij de Centrale Bank
Deze post betreft de wettige betaalmiddelen en de direct opeisbare en overige tegoeden bij De Nederlandsche Bank N.V en de Europese Centrale Bank. 10
Bankiers
Deze post bestaat voornamelijk uit onderpand uit hoofde van collateral afspraken gerelateerd aan derivatencontracten. Dit onderpand staat niet ter vrije beschikking van de bank. Deze post kan als volgt worden uitgesplitst: 2014 Direct opeisbare tegoeden
2013
199
124
Vorderingen uit hoofde van onderpand
10.174.161
6.249.500
Totaal
10.174.360
6.249.624
100
11
Kredieten en vorderingen
Deze post betreft niet in rentedragende waardepapieren belichaamde kredieten en vorderingen op betreffen, vloeien voor het grootste gedeelte voort uit verstrekte langlopende leningen. Tot bedoelde publieke sector zijn gerekend de vorderingen op of onder garantie van Nederlandse overheden, alsmede vorderingen op NV-overheidsbedrijven en andere bedrijven of instellingen met een afgeleide overheidstaak. Het verloop van de post Kredieten en vorderingen kan als volgt worden weergegeven:
JAARVERSLAG 2014
anderen dan bankiers. De vorderingen, die naast enkele personeelskredieten uitsluitend de publieke sector
|
2013
Stand per 1 januari
57.385.229
59.197.322
Verstrekkingen
19.882.621
17.721.738
-20.616.190
-16.256.352
8.001.838
-3.283.475
12.127
5.996
64.665.625
57.385.229
Aflossingen Waardeverandering reële waarde hedge accounting Waardeverandering van in kredieten en vorderingen afgescheiden besloten derivaten Stand per 31 december
De verstrekkingen en aflossingen betreffen zowel de kortlopende als langlopende kredieten en vorderingen.
101
Specificatie Kredieten en vorderingen naar aard van de vorderingen:
Vorderingen op of onder garantie van de Nederlandse overheid Overige vorderingen op de overheidssector en diversen Waardeverandering reële waarde hedge accounting Reële waarde van in kredieten en vorderingen afgescheiden besloten derivaten
2014
2013
50.700.417
51.454.156
349.237
329.067
13.617.894
5.616.056
-1.923
-14.050
64.665.625
57.385.229
De post Vorderingen op of onder garantie van de Nederlandse overheid kan als volgt gespecificeerd worden: 2014
2013
Waterschappen
5.769.960
5.684.719
Gemeenten
6.611.920
7.468.339
33.293.991
33.433.692
5.024.546
4.867.406
50.700.417
51.454.156
Sociale woningbouw Overige
Gezien het risicoprofiel van de tegenpartijen van de NWB Bank is een voorziening voor oninbaarheid niet noodzakelijk per balansdatum.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
2014
De aard van de in de Kredieten en vorderingen afgescheiden besloten derivaten betreft in de rentecondities opgenomen gestructureerde componenten die worden afgescheiden.
portefeuille kredieten en vorderingen bedraagt € 12,7 miljard ultimo 2014 (€ 14,1 miljard ultimo 2013). Van de kredieten en vorderingen heeft € 3,1 miljard een resterende looptijd kleiner dan 12 maanden (2013: € 3,7 miljard).
JAARVERSLAG 2014
De onderpandwaarde van het bij De Nederlandsche Bank (DNB) ingebrachte beleenbare deel van de
|
2013
294
294
2014
2013
3.722.616
1.838.168
627.782
488.285
10.056
23.375
4.360.454
2.349.828
Publiekrechtelijke lichamen
Anderen
Totaal
Stand op 1 januari 2014 Aankopen
414.731 3.142.000
1.935.097 1.295.968
2.349.828 4.437.968
Verkopen en aflossingen
-1.786.970
-670.295
-2.457.265
28.306
1.618
29.924
1.798.067
2.562.388
4.360.455
De openstaande bedragen van aan oud directieleden verstrekte leningen:
12
Rentedragende waardepapieren
Deze post kan als volgt worden uitgesplitst:
Tot het einde van de looptijd aangehouden Overige rentedragende waardepapieren met beursnotering Overige rentedragende waardepapieren zonder beursnotering
Het verloop van de rentedragende waardepapieren in 2014 en 2013 was als volgt:
Waardeveranderingen overige rentedragende waardepapieren Stand op 31 december 2014
De onderpandwaarde van het bij DNB ingebrachte beleenbare deel van de portefeuille rentedragende waardepapieren bedraagt € 0,8 miljard ultimo 2014 (€ 0,8 miljard ultimo 2013).
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
2014
102
Anderen
Totaal
520.596
887.924
1.408.520
-
1.232.442
1.232.442
Verkopen en aflossingen
-85.039
-174.797
-259.836
Waardeveranderingen overige rentedragende waardepapieren
-20.826
-10.472
-31.298
Stand op 31 december 2013
414.731
1.935.097
2.349.828
Stand op 1 januari 2013 Aankopen
13
Immateriële activa
Deze post bestaat uit geactiveerde uitgaven gerelateerd aan de computer software. De specificatie van het verloop van deze post in 2014 respectievelijk 2013 is als volgt: 2014
2013
3.389
2.436
Investeringen
599
1.862
Afschrijvingen
-1.198
-909
2.790
3.389
2014
2013
Boekwaarde op 1 januari
Boekwaarde op 31 december
De cumulatieve bedragen op 31 december waren:
Investeringen
7.586
6.987
Afschrijvingen
-4.796
-3.598
2.790
3.389
Boekwaarde op 31 december
14
Materiële activa
Deze post bestaat uit geactiveerde uitgaven gerelateerd aan het pand en overige bedrijfsmiddelen. De overige bedrijfsmiddelen betreffen voornamelijk inventaris, informatie verwerkende apparatuur en personenauto’s. De specificatie van het verloop van deze post in 2014 is als volgt:
Boekwaarde per 31 december 2013 Investeringen 2014 Desinvesteringen 2014 Afschrijvingen in 2014 Boekwaarde per 31 december 2014
Onroerende zaken voor eigen gebruik
Overige bedrijfsmiddelen
Totaal
4.616
912
5.528
270
238
508
-
-6
-6
-502
-326
-828
4.384
818
5.202
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
kleiner dan 12 maanden.
|
Van de rentedragende waardepapieren heeft € 1.361 miljoen (2013: € 507 miljoen) een resterende looptijd
JAARVERSLAG 2014
Publiekrechtelijke lichamen
103
Ultimo 2014 waren de cumulatieve bedragen: Totaal
Investeringen
9.287
6.953
16.240
Afschrijvingen
-5.161
-6.135
-11.296
4.126
818
4.944
258
-
258
4.384
818
5.202
Onroerende zaken voor eigen gebruik
Overige bedrijfsmiddelen
Totaal
5.078
872
5.950
26
392
418
-
-65
-65
-488
-287
-775
4.616
912
5.528
Investeringen
9.017
6.721
15.738
Afschrijvingen
-4.659
-5.809
-10.468
4.358
912
5.270
258
-
258
4.616
912
5.528
|
Overige bedrijfsmiddelen
JAARVERSLAG 2014
Onroerende zaken voor eigen gebruik
Herwaarderingen
De specificatie van het verloop van deze post in 2013 is als volgt:
Boekwaarde per 31 december 2012 Investeringen 2013 Desinvesteringen 2013 Afschrijvingen in 2013 Boekwaarde per 31 december 2013
Ultimo 2013 waren de cumulatieve bedragen:
Geamortiseerde kostprijs Herwaarderingen
15 Overige
activa
Deze post betreft voornamelijk te ontvangen bedragen respectievelijk nog te verrekenen bedragen in verband met het betalingsverkeer rondom balansdatum.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Geamortiseerde kostprijs
104
16 Vennootschapsbelasting Met ingang van 1 januari 2005 is de NWB Bank belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. In openingsbalans en de verdeling van het marktwaardeverschil over toekomstige perioden. De specificatie van de te betalen vennootschapsbelasting in 2014 en 2013 is als volgt: 2013
2012
0
5.995
2013
-28.121
-41.527
2014
-3.393
0
-31.514
-35.532
2014
2013
-3.393
-28.121
0
-13.406
-3.393
-41.527
|
2014
JAARVERSLAG 2014
2008 heeft de belastingdienst zich akkoord verklaard met de gehanteerde marktwaarden in de fiscale
Het te betalen bedrag over het boekjaar is als volgt te specificeren:
Acute belastinglast Betaalde voorschotten
De acute belastingvordering in 2013 en 2014 wordt veroorzaakt door de fiscale realisatie van resultaten die verband houden met herstructureringen van de derivatenportefeuille.
17 Derivaten Deze post betreft renteswaps en valutaswaps, caps, floors en swaptions. Deze producten worden gewaardeerd op reële waarde, inclusief opgelopen rente. De waardering vindt plaats met behulp van algemeen aanvaarde waarderingsmodellen, waarbij gebruik wordt gemaakt van de meest geëigende waarderingscurven, waaronder de OIS-curve. Daarnaast is met ingang van 2013 ook een zogenaamde ‘credit value adjustment’ in de waardering opgenomen. Specificatie naar resterende looptijd van de reële waarden op 31 december 2014: <3 maanden
3-12 maanden
1-5 jaar
>5 jaar
2014 Totaal
Renteswaps
978
35.217
848.262
2.428.572
3.313.029
Valutaswaps
391.290
924.649
1.585.426
1.191.411
4.092.776
-
-
62
244.743
244.805
392.268
959.866
2.433.750
3.864.726
7.650.610
Caps, floors en swaptions Totaal
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Boekwaarde op 31 december
105
Specificatie naar resterende looptijd van de reële waarden op 31 december 2013: 3-12 maanden
1-5 jaar
>5 jaar
2013 Totaal
-
42.700
842.733
1.068.732
1.954.165
Valutaswaps
15.578
250.348
631.816
791.434
1.689.176
-
-
124
95.270
95.394
15.578
293.048
1.474.673
1.955.436
3.738.735
Caps, floors en swaptions Totaal
activa
Deze post omvat voornamelijk de opgelopen rente voor rentedragende activa die niet zijn gewaardeerd tegen reële waarde via de winst- en verliesrekening. Daarnaast omvat deze post vooruitbetaalde bedragen voor kosten die ten laste van de volgende periode(n) komen en de nog te ontvangen nog niet gefactureerde bedragen wegens baten ten gunste van de huidige of voorgaande periode(n). 19
Bankiers
Deze post betreft - niet in schuldbewijzen belichaamde - schulden aan binnenlandse en buitenlandse bankiers. Het in deze post opgenomen onderpand komt voort uit collateral afspraken gerelateerd aan derivatencontracten. Deze post is als volgt te specificeren: Opgenomen leningen bij banken Waardeverandering reële waarde hedge accounting Verplichtingen uit hoofde van onderpand
20 Toevertrouwde
2014
2013
10.655
63.717
2.253
2.644
1.262.720
456.630
1.275.628
522.991
middelen
Deze post betreft schulden aan anderen dan bankiers, waaronder Namenschuldverschreibungen en Schuldscheinen. Deze post is als volgt te specificeren:
Toevertrouwde middelen Waardeverandering reële waarde hedge accounting
2014
2013
4.481.648
3.960.964
843.744
-79.917
5.325.392
3.881.047
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
18 Overlopende
|
Renteswaps
JAARVERSLAG 2014
<3 maanden
106
21 Schuldbewijzen Deze post bevat verhandelbare rentedragende waardepapieren en
Obligatieleningen
2014
2013
9.391.642
Waardeverandering reële waarde hedge accounting
2.886.029
1.436.278
-243.285
-103.853
63.177.685
56.932.392
Reële waarde van in schuldbewijzen afgescheiden besloten derivaten
Van de in totaal uitgegeven langlopende schuldbewijzen heeft € 9,9 miljard (2013: € 10,9 miljard) een variabele rente. Van de schuldbewijzen heeft € 19,6 miljard (2013: € 17,6 miljard) een resterende looptijd kleiner dan 12 maanden. De aard van de in de schuldbewijzen afgescheiden besloten derivaten betreft in de rentecondities opgenomen gestructureerde componenten die worden afgescheiden. 22 Latente
vennootschapsbelasting
Het verloop van de uitgestelde belastingen is als volgt te specificeren:
Saldo 1 januari Vrijval latentie bij aanvang belastingplicht Mutatie als gevolg van tijdelijke verschillen in boekjaar verwerkt via de winst- en verliesrekening Fiscaal uitgesteld resultaat basisrenteleningen Saldo 31 december
107 2014
2013
45.538
2.477
2.330
3.942
22.339
39.905
-786
-786
69.421
45.538
De mutatie als gevolg van tijdelijke verschillen in boekjaar verwerkt via de winst- en verliesrekening betreft voornamelijk het verschil tussen fiscale en commerciële waardering van de financiële instrumenten. Daarnaast is de fiscaal afwijkende behandeling van pensioenkosten hierin begrepen. 23
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
46.208.325
8.805.920
|
51.729.021
Kortlopend waardepapier
JAARVERSLAG 2014
is als volgt te specificeren:
Overige schulden
Deze post betreft voornamelijk te betalen bedragen respectievelijk te verrekenen bedragen in verband met te amortiseren bedragen, het betalingsverkeer rondom balansdatum en te betalen omzetbelasting.
Vooruit ontvangen rente en aflossingen Overige schulden
2014
2013
51.901
45.642
923
849
52.824
46.491
24 Derivaten Deze post betreft renteswaps en valutaswaps, caps, floors en swaptions. Deze producten worden algemeen aanvaarde waarderingsmodellen, waarbij gebruik wordt gemaakt van de meest geëigende waarderingscurven, waaronder de OIS-curve. Daarnaast is met ingang van 2013 ook een zogenaamde ‘credit value adjustment’ in de waardering opgenomen. Specificatie naar resterende looptijd van de negatieve reële waarden op 31 december 2014:
JAARVERSLAG 2014
gewaardeerd op reële waarde, inclusief opgelopen rente. De waardering vindt plaats met behulp van
|
3-12 maanden
1-5 jaar
>5 jaar
2014 Totaal
Renteswaps
28.467
62.435
1.186.017
14.331.130
15.608.049
Valutaswaps
12.542
52.820
96.647
295.342
457.351
-
-
4
236.787
236.791
41.009
115.255
1.282.668
14.863.259
16.302.191
Caps, floors en swaptions Totaal
Specificatie naar resterende looptijd van de negatieve reële waarden op 31 december 2013: <3 maanden
31 december 2013
3-12 maanden
1-5 jaar
>5 jaar
2013 Totaal
Renteswaps
50.864
60.159
1.121.150
6.730.992
7.963.165
Valutaswaps
113.507
353.359
361.015
735.593
1.563.474
-
1
52
90.925
90.978
164.371
413.519
1.482.217
7.557.510
9.617.617
Caps, floors en swaptions Totaal
25 Overlopende
passiva
Deze post omvat voornamelijk de opgelopen rente voor rentedragende passiva. Daarnaast omvat deze post vooruit ontvangen bedragen voor baten die ten gunste van de volgende periode(n) komen en nog niet gefactureerde nog te betalen bedragen ter zake van lasten die aan de verstreken periode(n) zijn toegerekend.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
<3 maanden
31 december 2014
108
26 Voorzieningen
Deze post bestaat alleen uit een voorziening voor pensioenen. Het verloop van deze voorziening is als
Aan het boekjaar toegerekende pensioenkosten Kosten van wijziging regelingen (past service cost)
Administratiekosten en overige Netto kosten van de vergoedingsregelingen Bruto verplichting u.h.v. toegezegde (pensioen)regelingen Reële waarde fondsbeleggingen Voorziening m.b.t. kosten van de vergoedingsregelingen
Beginstand bruto verplichting u.h.v. toegezegde (pensioen)regelingen
884
951
-1.079
-
885
859
-664
-650
75
-10
101
1.150
33.447
25.374
-24.180
-18.309
9.267
7.065
25.374
26.431
Rentekosten
885
859
Aan het boekjaar toegerekende (pensioen)kosten
884
951
-649
-792
-1.079
-
Winst (verlies) a.g.v. (assumptie) veranderingen op fondsbeleggingen
8.031
-2.075
Eindstand bruto verplichting u.h.v. toegezegde (pensioen)regelingen
33.447
25.374
Beginstand reële waarde fondsbeleggingen
18.309
19.578
Verwacht rendement
664
650
Bijdragen werkgever
715
878
-649
-792
5.140
-2.005
24.180
18.309
Uitgekeerde bedragen Kosten van wijziging regelingen (past service cost)
Uitgekeerde bedragen Verlies (winst) a.g.v. assumptie veranderingen resp. actuarieel verlies (winst) op verplichtingen Reële waarde fondsbeleggingen per 31 december
De eenmalige bate vermeld onder ‘Kosten van wijziging regelingen (past service cost)’ heeft betrekking op de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd van 65 naar 67 jaar en de aanpassing van de pensioenregelingen in overeenstemming met marktontwikkelingen. De stijging van de voorziening komt met name door de afname van de disconteringsvoet van 3,6% eind 2013 naar 2,1% eind 2014. De verwachte bijdragen van de werkgever over 2015 aan de toegezegde (pensioen)regelingen ultimo 2014 bedragen € 1,3 miljoen (2013: € 1,0 miljoen).
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Verwacht rendement op fondsbeleggingen
2013
|
Rentekosten uitkeringsverplichting
2014
JAARVERSLAG 2014
volgt te specificeren:
109
De belangrijkste veronderstellingen die gebruikt zijn bij het bepalen van de voorziening voor pensioenverplichtingen zijn als volgt: 2013
Disconteringsvoet
2,10%
3,60%
Verwacht rendement op activa
2,10%
3,60%
1,50%
2,00%
1,50%
2,00%
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Wijzigingen in deze veronderstellingen kunnen een belangrijke impact op de waardering van pensioenverplichtingen en fondsbeleggingen hebben. 27 Gestort
|
Toekomstige salarisverhogingen Toekomstige pensioenverhogingen
JAARVERSLAG 2014
2014
en opgevraagd kapitaal
Te onderscheiden zijn:
Aandelen A De nominale waarde bedraagt € 115 waarop verplicht 100% is gestort. Voor elk aandeel A kan tijdens een aandeelhoudersvergadering 1 stem worden uitgebracht.
Aandelen B De nominale waarde bedraagt € 460 waarop verplicht 25% is gestort.
110
Verdere stortingen worden overeenkomstig de statuten door de raad van commissarissen bepaald. Voor elk aandeel B kunnen tijdens een aandeelhoudersvergadering 4 stemmen worden uitgebracht.
Specificatie ultimo 2014:
Geplaatst
Gestort
5.805
5.805
Aandelen A Stand op 31 december 2014 (50.478 aandelen)
Aandelen B Stand op 31 december 2014 (8.511 aandelen) Hiervan nog te storten: (74% inzake 8.510 aandelen)
3.915 -2.896 1.019
Totaal gestort op 31 december 2014
6.824
Totaal gestort op 31 december 2013
6.824
28 Herwaarderingsreserves
Het verloop van de herwaarderingsreserves in 2014 en 2013 was als volgt: Overige herwaarderingsreserves
Totaal
836
267
1.103
-836
-
-836
0
267
267
Verloop in waarde rentedragende waardepapieren
40
-
40
Stand op 31 december 2014
40
267
307
Stand op 1 januari 2013
JAARVERSLAG 2014
Reserve herwaardering rentedragende waardepapieren
|
Stand op 31 december 2013
NWB Bank waardeert een deel van haar activa, vooral derivaten, op reële waarde. NWB Bank heeft ervoor gekozen om de ongerealiseerde waardeverschillen die voortvloeien uit de herwaardering van deze activa in samenhang te zien met de ongerealiseerde waardeverschillen van op reële waarde gewaardeerde passiva. Dit omdat deze posities ook in het kader van risicomanagement in samenhang worden beoordeeld. Indien en voor zover op grond van artikel 2:390 lid 1 BW waardevermeerderingen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Verloop in waarde rentedragende waardepapieren
van deze activa in een herwaarderingsreserve zouden moeten worden opgenomen, gaf op 31 december 111
2014 het saldo van de ongerealiseerde waardeverschillen geen aanleiding tot de vorming van een herwaarderingsreserve. 29 Overige
reserves
Het verloop van de overige reserves was als volgt: Stand per 1 januari 2013 Toevoeging uit winstverdeling 2012 Uitkering over 2012
40.000 -
Waardemutatie pensioenvoorziening Stand per 31 december 2013 Toevoeging uit winstverdeling 2013 Uitkering over 2013
-3.000 1.215.000 34.000 -
Waardemutatie pensioenvoorziening Stand per 31 december 2014
30 Onverdeelde
1.178.000
-2.000 1.247.000
winst verslagjaar
De balans is opgesteld vóór winstverdeling. Het voorstel voor de winstverdeling over het boekjaar 2014 is opgenomen onder de Overige gegevens.
31 Onherroepelijke
toezeggingen
693.494
1.611.097
Toegezegde onderpandsverplichtingen
109.700
47.340
1.176
1.035
Niet opgenomen kredietfaciliteiten in rekening courant
680.392
560.059
Niet opgenomen financieringsfaciliteiten
623.870
363.560
2.124
1.752
2.110.756
2.584.843
Verhogingen klimleningen wegens bij te boeken interest
Verstrekte garanties
Het bedrag van de toegezegde leningen in 2013 omvat tevens leningen met een afspraak tot renteherziening (€ 477 miljoen). 32 Voorwaardelijke
schulden
De post Niet in de balans opgenomen voorwaardelijke verplichtingen wegens verstrekte garanties (StandbyLetters of Credit) in het kader van Cross-Border financieringen van waterschappen en aan relaties afgegeven bankgaranties bedraagt € 75 miljoen (2013: € 76 miljoen). In het kader van aankomende
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Toegezegde leningen
|
2013
JAARVERSLAG 2014
2014
Deze toezeggingen betreffen:
toezichtsvereisten gaat de bank in 2015, onder voorwaarden, leningen aan ter versterking van het Tier I-kapitaal. 33
Reële waarde van financiële instrumenten
Algemeen De reële waarde is het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een verplichting kan worden afgewikkeld, tussen ter zake goed geïnformeerde, tot een transactie bereid zijnde partijen die onafhankelijk van elkaar zijn. Bij de bepaling van de reële waarde van financiële instrumenten wordt gebruikgemaakt van marktprijzen voor zover het financiële instrumenten betreft die op een actieve markt worden verhandeld. Voor de meeste financiële instrumenten is een dergelijke marktprijs niet beschikbaar. De reële waarde wordt dan bepaald met behulp van waarderingsmodellen. De modellen maken gebruik van diverse veronderstellingen met betrekking tot de disconteringsvoet en het tijdstip en de omvang van de verwachte toekomstige kasstromen. Bij de berekening van de reële waarde van opties wordt gebruik gemaakt van algemeen aanvaarde optiewaarderingsmodellen. De bank stelt periodiek vast dat toepassing van de waarderingsmodellen leidt tot betrouwbare, bij het risicoprofiel van de activa en passiva passende, reële waarden. Continu veranderende marktomstandigheden nopen de bank tot regelmatige aanpassing van de waarderingsparameters die de input vormen voor de waarderingsmodellen.
Kredieten en vorderingen, en schuldbewijzen Voor de reële waardebepaling van Kredieten en vorderingen alsmede Schuldbewijzen wordt een waarderingsmodel gehanteerd. Dit model wordt ook gebruikt voor de interne risicorapportages. Uitgangspunt bij het model is een ‘going concern’ benadering waarbij de bank i) leningen verstrekt die in principe tot het einde van de looptijd worden aangehouden, en ii) de relatief langlopende leningen financiert met gemiddeld genomen korter lopende funding.
112
De waarderingscurve wordt gebaseerd op de gemiddelde funding kosten, zijnde swaprente plus opslag. Deze opslag geeft in feite aan wat de extra financieringslasten zijn voor de bank uit hoofde van liquiditeituitstaande funding. De uit de berekeningsmethodiek voortvloeiende opslag wordt gehanteerd voor alle relevante looptijden (continue curve). Er wordt van uitgegaan dat de voor de Bank geldende opslagen ook representatief zijn voor de niet in de markt observeerbare opslagen voor de kredietnemers van de Bank.
Rentedragende waardepapieren
gebruikgemaakt van hetzelfde model dat gehanteerd wordt voor de kredieten en vorderingen.
Derivaten Voor de waardering van derivaten wordt gebruikgemaakt van algemeen aanvaarde waarderingsmodellen, waarbij de meest geëigende waarderingscurven, waaronder de OIS-curve, gehanteerd worden. Daarnaast is met ingang van 2013 ook een zogenaamde ‘credit value adjustment’ in de waardering opgenomen. De gehanteerde curven weerspiegelen het prijsniveau waarop de bank swaps afsluit. Het kredietrisico op de afgesloten derivatentransacties wordt grotendeels gemitigeerd door het uitwisselen van collateral.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Voor de bepaling van de reële waarde van de overige rentedragende waardepapieren wordt
|
De overige rentedragende waardepapieren met beursnotering worden gewaardeerd tegen marktprijzen.
JAARVERSLAG 2014
en kredietopslagen. Deze extra lasten worden bepaald uitgaande van de op de verslaggevingsdatum
Overzicht reële waarde van de financiële instrumenten De volgende tabel geeft inzicht in de geschatte reële waarde van de financiële activa en passiva en
113
van de overige niet uit de balans blijkende financiële instrumenten, waarbij de opgelopen rente voor vergelijkingsdoeleinden is toegerekend aan de boekwaarde. Een aantal balansposten is niet in de tabel opgenomen, omdat het niet voldoet aan de definitie van een financieel actief of passief. Het totaal van de hieronder weergegeven reële waarden geeft niet de onderliggende marktwaarde van de NWB Bank weer en moet daarom niet als zodanig worden geïnterpreteerd.
Boekwaarde 31-12-2014
Reële waarde 31-12-2014
Boekwaarde 31-12-2013
Reële waarde 31-12-2013
502.243
502.243
153.231
153.231
Bankiers
10.174.360
10.174.360
6.249.624
6.249.624
Kredieten en vorderingen
65.439.969
67.584.850
60.436.928
62.557.831
Rentedragende waardepapieren
4.372.362
4.390.999
2.361.966
2.391.886
Derivaten
7.650.610
7.650.610
3.738.735
3.738.735
Aandelen
205
205
205
205
Bankiers
1.275.628
1.343.010
580.092
579.659
Toevertrouwde middelen
5.399.432
4.850.433
3.881.047
4.194.186
Schuldbewijzen
63.821.872
64.663.051
57.552.917
57.718.196
Derivaten
16.302.190
16.302.190
9.617.617
9.617.617
Activa Kasmiddelen en tegoeden bij de Centrale Bank
Passiva
Bepaling reële waarde van de financiële instrumenten Onderstaande tabel geeft inzicht in de wijze waarop de reële waarde wordt bepaald van financiële
552
75
-
Derivaten
-
7.651
-
Afgescheiden derivaten
-
-2
-
Derivaten
-
16.302
-
Afgescheiden derivaten
-
-243
-
Waardering op basis van marktprijzen
Waardering op basis van modellen met in de markt beschikbare data
Waardering op basis van modellen met niet in de markt beschikbare data
488
-
-
Derivaten
-
3.739
-
Afgescheiden derivaten
-
-14
-
Derivaten
-
9.618
-
Afgescheiden derivaten
-
-103
-
31 december 2014 (in miljoenen euro’s)
Activa Overige rentedragende waardepapieren met beursnotering
Passiva
31 december 2013 (in miljoenen euro’s)
Activa Overige rentedragende waardepapieren met beursnotering
Passiva
De waardering van de overige financiële instrumenten opgenomen in de toelichting onder ‘reële waarde van de financiële instrumenten’ zijn tot stand gekomen op basis van modellen met deels in de markt beschikbare data.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Waardering op basis van modellen met niet in de markt beschikbare data
|
Waardering op basis van marktprijzen
Waardering op basis van modellen met in de markt beschikbare data
JAARVERSLAG 2014
instrumenten die tegen reële waarde zijn gewaardeerd in de balans.
114
Financiële derivaten
4.230.287
Langer dan één jaar, maar niet langer dan vijf jaar
23.008.220
20.076.188
Langer dan vijf jaar
45.787.393
45.021.390
75.100.438
69.327.865
31-12-2014
31-12-2013
Eén jaar of korter
15.399.309
16.186.002
Langer dan één jaar, maar niet langer dan vijf jaar
14.207.709
12.365.814
6.247.442
6.738.603
35.854.460
35.290.419
Specificatie resterende looptijd: Eén jaar of korter
Hoofdsommen valutaswaps Specificatie resterende looptijd:
Langer dan vijf jaar
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
6.304.825
Hoofdsommen renteswaps
|
31-12-2013
JAARVERSLAG 2014
31-12-2014
De hoofdsommen van de caps en floors bedragen € 176 miljoen (2013: € 316 miljoen) en van de swaptions € 1.005 miljoen (2013: €1.005 miljoen). Deze derivaten zijn opgenomen onder de renteswaps in bovenstaande tabel. 34
Risicomanagement
Risicobeheer heeft een centrale plaats in de organisatie. Risicobewustzijn is een belangrijk onderdeel van de bedrijfscultuur en komt tot uiting in de op soliditeit gerichte langetermijnstrategie van de bank. De organisatie is erop gericht risico’s in een vroegtijdig stadium te onderkennen, te analyseren, verantwoorde grenzen vast te stellen en deze te bewaken. Het risicobeheer wordt gekenmerkt door het effectief inspelen op veranderende omstandigheden en het bieden van adequate kaders voor de activiteiten van de bank. Dit helpt de bank haar sterke financiële positie en zeer lage kostenstructuur te behouden.
Risk governance De strategie van de bank stelt hoge eisen aan het risicomanagement en de inrichting en handhaving van een adequate interne beheersing. De NWB Bank hanteert een organisatiebrede aanpak voor haar risicobeheersing en de controle daarop. Als belangrijk onderdeel van haar toezichthoudende taak evalueert de raad van commissarissen en in het bijzonder de audit- en risicocommissie van de raad van commissarissen, de beheersing van de risico’s die aan de uitvoering van het bankbedrijf zijn verbonden. De directie stelt de kaders voor het risicobeheer vast. Binnen deze kaders worden door de Asset & Liability Commissie (ALCO) beslissingen genomen over de risico’s van de bank. In de ALCO zijn de directie, treasury, public finance, risk management, finance & control en back office vertegenwoordigd. In overeenstemming met de Code Banken beschikt de bank over een risk appetite. Hiermee is vastgelegd hoeveel, en op welke gebieden, de NWB Bank risico wenst te lopen bij het realiseren van haar strategische doelstellingen. De risk appetite wordt goedgekeurd door de raad van commissarissen.
115
In het vervolg van deze paragraaf wordt het interne risicobeheersysteem per relevant type risico beschreven. De bank verstrekt vrijwel alleen krediet aan overheden en overheid gerelateerde bedrijven mogelijk beperkt door middel van een limietsysteem, minimum kredietwaardigheidvereisten en onderpandvereisten. Per saldo zijn de kredietrisico’s gering en als gevolg daarvan de rentemarges ook.
RENTERISICO: “mogelijke invloed op winst en kapitaal als gevolg van rentefluctuaties”
Het beleid is het renterisico bankbreed te beheersen door het afsluiten van renteswaptransacties zowel voor de actiefzijde als passiefzijde van de balans, waarbij de bank zich verplicht om op vooraf overeengekomen momenten het verschil tussen de vaste en variabele rentetarieven, berekend op basis van een overeengekomen hoofdsom, uit te wisselen. De opslagen die de bank moet betalen op de (langlopende) financiering fluctueren ten opzichte van haar benchmark, de swaprentes. Deze ontwikkelingen in de opslagen leiden tot mutaties in de marktwaarde van activa en passiva en beïnvloeden ook het renteresultaat (ontvangen rente minus betaalde rente). Prudent beleid, aangevuld met een daarop afgestemd beheersysteem vormt de basis voor de berekening,
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
uitgezette en opgenomen middelen. De bank voert een prudent beleid ten aanzien van deze risico’s.
|
Risico’s door fluctuaties in de rente ontstaan door verschillen in de rente- en looptijdcondities van de
JAARVERSLAG 2014
en instellingen. Het tegenpartijrisico uit hoofde van derivaten en geldmarkttransacties wordt zoveel
bewaking en beheersing van de renterisico’s. De ALCO bepaalt de omvang van de risico’s binnen de vastgestelde kaders. Voor het beheer wordt gebruikgemaakt van een rentetypische gap-analyse, scenarioanalyses en risicomaatstaven als (spread) DV01 (zie hieronder voor uitleg) en Earnings at Risk. Voorts worden de uitkomsten van ingenomen posities geanalyseerd met behulp van winstprognoses, rentemarge-analyse en performance analyse. Ook deze managementinformatie is van belang voor het besluitvormingsproces in de ALCO.
Rentegevoeligheidsanalyse (DV01) De NWB Bank hanteert DV01 (Dollar Value of a Basis Point) als belangrijkste renterisicomaatstaf. Deze van duration afgeleide absolute maatstaf geeft in geldeenheden de prijs of marktwaarde verandering aan als gevolg van één basispunt (0,01%) verandering van de rentecurve. Er geldt daarbij voor de totale portefeuille een limiet die is gerelateerd aan het toetsingsvermogen. De rentegevoeligheid van de hedgeportefeuille wordt beheerst aan de hand van DV01-limieten voor verschillende tijdsintervallen. Het doel van de set van limieten is het risico van hedge ineffectiviteit te beperken. Voor het beheersen van het spreadrisico geldt een zogenoemde spread DV01-maatstaf met bijbehorende limiet. Dit is een indicator voor de looptijdmismatch tussen de opgenomen financiering en de uitgezette leningen. De spread DV01 wordt gekwantificeerd aan de hand van de rentegevoeligheid van alle (langlopende) leningen en financiering en lag eind 2014 binnen de daarvoor gehanteerde limiet.
116
Earnings at Risk Naast de DV01-maatstaf die inzicht geeft in het renterisico over de totale looptijd van de portefeuille, te stellen aan de volatiliteit van het renteresultaat in de eerstkomende 365 dagen. Het betreft een simulatiemaatstaf waarbij het verwachte renteresultaat in de komende twaalf maanden bij verschillende rentescenario’s wordt afgezet tegen de uitkomst van een basisscenario. Per eind 2014 lagen de uitkomsten voor deze scenario’s binnen de daarvoor gehanteerde limieten.
|
Gap-analyse Deze analyse wordt binnen de ALCO gebruikt voor het beoordelen van de posities van de bank op de rentecurve. Totaal
<3 maanden
3-12 maanden
1-5 jaar
>5 jaar
78.420
16.389
4.357
17.435
40.239
4.423
2.874
808
441
300
55.334
3.573
8.647
25.012
18.102
-47.809
-42.804
-4.338
-298
-369
90.368
-19.968
9.474
42.590
58.272
Bankiers, toevertrouwde middelen en schuldbewijzen
71.686
17.124
10.392
25.411
18.759
Derivaten met een vaste rente
56.295
430
2.261
16.012
37.592
-40.375
-35.239
-5.152
6
10
87.606
-17.685
7.501
41.429
56.361
Totaal activa minus passiva 2014
2.762
-2.283
1.973
1.161
1.911
Totaal activa minus passiva 2013
2.320
75
766
686
793
(in miljoenen euro’s)
Activa Kredieten en vorderingen Rentedragende waardepapieren Derivaten met een vaste rente Derivaten met een variabele rente Totaal activa
Passiva
Derivaten met een variabele rente Totaal passiva
Weergegeven is de contante waarde van alle instrumenten op basis van de swapcurve. De derivaten zijn inclusief hoofdsommen om de renteposities duidelijker weer te geven. Bovenstaande heeft tot gevolg dat geen directe aansluiting met de balans kan worden gemaakt.
Scenarioanalyse Door de NWB Bank worden scenarioanalyses uitgevoerd om additioneel inzicht te verkrijgen in het renterisico. Een gangbaar scenario hiervoor is het berekenen van de mutaties in de marktwaarde van het eigen vermogen bij een parallelle verschuiving van de rente van -100 basispunten (bp) en +100 bp. In onderstaande tabel wordt het effect van deze plotselinge verandering van de rente per 31 december 2014 weergegeven. Getoond wordt de marktwaardeverandering die hierdoor optreedt. Deze wordt
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Hieronder is een rentetypische gap-analyse weergegeven. De tabel is gebaseerd op interne rapportages.
31 december 2014
JAARVERSLAG 2014
hanteert de NWB Bank de maatstaf Earnings at Risk voor de korte termijn, met als doel grenzen
117
vervolgens uitgesplitst naar het effect op het jaarresultaat en het effect op de toekomstige jaarresultaten. Het langetermijneffect geeft slechts een opportunity loss aan. Anders gezegd, indien de NWB Bank de hoger) zijn bij een rentestijging van 100 bp.
Langetermijneffect op toekomstige winst- en verliesrekening
Renteschok + 100 bp
-78
17
-95
Renteschok - 100 bp
34
-7
41
LIQUIDITEITSRISICO “mogelijke invloed op winst en kapitaal als gevolg van het niet in staat zijn aan de opeisbare verplichtingen te voldoen zonder onaanvaardbare verliezen te lopen” De NWB Bank beschikt over een AA+/Aaa kredietstatus gelijk aan die van de Nederlandse overheid. Met deze kredietstatus is de NWB Bank ruimschoots in staat om onder normale omstandigheden huidige en toekomstige liquiditeitsbehoeften in de markt in te dekken. In geval van stagnatie in de markt beschikt de NWB Bank over ruime mogelijkheden, onder meer in de vorm van liquide activa en mogelijkheden tot onderpand bij De Nederlandsche Bank N.V. (DNB), om te allen tijde opgenomen leningen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Direct effect op winst- en verliesrekening
|
Totale marktwaarde verandering
(in miljoenen euro’s)
JAARVERSLAG 2014
rentepositie volledig had ingedekt, dan zou het toekomstig resultaat € 95 miljoen hoger (2013: € 57 miljoen
terug te betalen en nieuwe uitzettingen te financieren. De NWB Bank heeft momenteel een ruime onderpandpositie bij DNB. Nagenoeg de gehele kredietportefeuille van de NWB Bank is beleenbaar bij DNB. De onderpandwaarde van het bij DNB ingebrachte beleenbare deel van de portefeuille bedraagt € 13,5 miljard ultimo 2014 (€ 14,9 miljard ultimo 2013). Hiervan heeft de NWB Bank echter geen gebruikgemaakt. Voor kortlopende financiering wordt door de NWB Bank vooral een beroep gedaan op de commercial paper markt. De bank heeft een Euro Commercial Paper-programma ter grootte van maximaal € 15 miljard en een US Commercial Paper-programma ter grootte van maximaal $ 10 miljard. De bank beschikt over de hoogste kortetermijnratings (A-1+/P-1) voor deze twee programma’s. Op 31 december 2014 staat in totaal € 8,8 miljard uit aan commercial paper (2013: € 9,4 miljard). De liquiditeitspositie wordt dagelijks bewaakt. Liquiditeitsbeheer heeft tot doel ervoor te zorgen dat er voldoende middelen beschikbaar zijn om niet alleen voorziene maar ook onvoorziene financieringsbehoeften te kunnen opvangen. Het management van de bank wordt dagelijks geïnformeerd met behulp van een liquiditeitstypische gap-analyse, waarin verschillen tussen te ontvangen en te betalen kasstromen worden weergegeven. Op de liquiditeitspositie is een stelsel van limieten van toepassing. In het verslagjaar is het liquiditeitsrisicoraamwerk op enkele punten aangepast mede ingegeven door de Bazel III-liquiditeitsratio’s, Liquidity Coverage Ratio en Net Stable Funding Ratio. Deze ratio’s en bijbehorende minimumvereisten zijn opgenomen in bindende EU-regelgeving (CRD IV/CRR) die 1 januari 2014 is ingegaan. Per ultimo 2014 voldoet de NWB Bank aan de minimumvereisten die in de komende jaren gaan gelden op het gebied van liquiditeitsrisico.
118
De balanscategorieën uitgesplitst naar resterende looptijd, inclusief alle toekomstige niet gedisconteerde rentestromen en voor winstverdeling, kunnen als volgt worden weergegeven. Totaal
<3 maanden
3-12 maanden
1-5 jaar
>5 jaar
Activa
Rentedragende waardepapieren
502
-
-
-
90.022
1.489
5.623
24.394
58.516
4.433
586
808
2.733
306
Immateriële activa
3
-
-
-
3
Materiële vaste activa
5
-
-
-
5
32
-
32
-
-
16.533
828
1.429
4.176
10.100
65
-
65
-
-
792
-
792
-
-
Totaal per 31 december 2014
112.387
3.405
8.749
31.303
68.930
Totaal per 31 december 2013
101.162
4.648
7.352
27.565
61.597
Vennootschapsbelasting Derivaten Overige activa Overlopende activa
119
Passiva Bankiers, toevertrouwde middelen en schuldbewijzen Overige passiva Derivaten Overlopende passiva Voorzieningen
80.434
7.256
13.875
29.455
29.848
53
-
53
-
-
28.069
390
1.116
5.052
21.511
734
-
734
-
-
9
-
-
-
9
69
-
-
-
69
1.303
-
-
-
1.303
Totaal per 31 december 2014
110.671
7.646
15.778
34.507
52.740
Totaal per 31 december 2013
99.336
5.520
16.020
29.319
48.477
Latente vennootschapsbelasting Eigen vermogen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Bankiers, kredieten en vorderingen
502
|
Kasmiddelen en tegoeden bij de Centrale Bank
JAARVERSLAG 2014
(in miljoenen euro’s)
KREDIETRISICO “mogelijke invloed op winst en kapitaal als gevolg van niet nagekomen verplichtingen door een tegenpartij” Het beleid van de bank is gericht op een zeer goede kwaliteit van de kredietportefeuille. De NWB Bank verstrekt voornamelijk kredieten aan overheden en instellingen die door de overheid worden gegarandeerd. Daarnaast worden ook kredieten verstrekt aan waterleidingbedrijven zonder overheidsgarantie en zijn Publiek-Private Samenwerking (PPS) projecten met de overheid als opdrachtgever in 2013 als klantgroep toegevoegd. Statutair is bepaald dat kredietverlening aan de private sector niet is toegestaan. Voorts is er in zeer beperkte mate sprake van kredietverlening aan overheden in West-Europese landen met name ten behoeve van de liquiditeitsportefeuille, waarbij dezelfde kwaliteitseisen worden gesteld als voor binnenlandse kredietverlening. Ten slotte zijn er transacties met financiële instellingen, waaronder valutaen renteswaps, uit hoofde waarvan tegenpartijrisico ontstaat.
Bij de financiering van Nederlandse overheden worden door de bank geen limieten gehanteerd. De overige kredieten zijn opgenomen in het kredietbeoordelingssysteem van de bank. Indien een actuele ontwikkelingen. Gezien het bijna risicovrije en daarnaast solvabiliteitsvrije karakter van het overgrote deel van de kredietrelaties van de bank, is het kredietrisico van de kredietportefeuille beperkt, hetgeen ook tot uitdrukking komt in de robuuste kapitaalsratio’s. Het gewogen kredietrisico (inclusief nog te storten leningen) waaraan de NWB Bank conform de normen
|
van CRD IV / CRR onderhevig is, is op de verslagdatum als volgt:
Gewogen 2014
Nominaal 2013
Gewogen 2013
2.046
-
2.772
0
Regionale overheden
15.599
-
15.251
0
Instellingen met afgeleide overheidstaak
50.162
378
43.113
360
63
-
63
0
194
-
10
0
10.174
292
6.251
285
2.347
472
1.797
384
10
10
10
10
80.595
1.152
69.267
1.039
Centrale overheden
Ontwikkelingsbanken Internationale organisaties Bancaire tegenpartijen* RMBS (NHG) notes* Overige Totaal
* Op basis van rating (ECAI) De meeste uitzettingen van de NWB Bank vallen in de categorie met een 0%-weging, hetgeen betekent dat het kredietrisico zeer beperkt wordt geacht. De tegenpartijrisico’s en eventuele geldmarktuitzettingen vallen onder de 20%- en 50%-weging categorie. De portefeuille van RMBS-notes (securitisaties van hypothecaire geldleningen met een NHG garantie) valt voor wat betreft de senior A-notes onder de 20% weging categorie, en voor een beperkt deel (lagere S-notes) in de 100%-weging categorieën. Ten slotte zijn de kredieten aan Nederlandse waterleidingbedrijven in de 100%-wegingscategorie opgenomen.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Nominaal 2014
(in miljoenen euro’s)
JAARVERSLAG 2014
kredietlimiet aan een tegenpartij wordt toegekend, dan wordt die minimaal jaarlijks aangepast aan de
120
Onderstaande tabel geeft inzicht in de onderverdeling van de door de bank verstrekte kredieten: 2014
2013
Waterschappen
5.285
5.040
Gemeenten
6.604
6.969
337
360
32.301
32.456
(in miljoenen euro’s)
Andere overheden Sociale woningbouw
3.669
626
521
Gemeenschappelijke regelingen
224
235
N.V. Overheidsbedrijven
296
279
53
66
49.421
49.595
Overige
Bovenstaande klantgroepen zijn voornamelijk overheden en door overheden gegarandeerde entiteiten in de sociale woningbouw en zorg. De bank heeft nimmer te maken gehad met een oninbare vordering. Door de adequate garanties en het zeer beperkte kredietrisico worden geen verliezen op de verstrekte kredieten verwacht. Er is dan ook geen voorziening voor oninbare vorderingen getroffen of een afboeking
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
3.695
Overig onder garantie van overheden
|
Zorginstellingen
JAARVERSLAG 2014
Portefeuille in nominale waarden
op de vordering gedaan vanwege het kredietrisico. Zowel gedurende het jaar als op balansdatum zijn de betalingsachterstanden qua omvang gering en zijn van zeer korte duur geweest. Voor het beheer van het renterisico en valutarisico maakt de NWB Bank gebruik van derivaten. Om het kredietrisico dat deze derivaten met zich mee brengen zo beperkt mogelijk te houden, doet de NWB Bank in principe alleen transacties met tegenpartijen met een rating van minimaal single-A en zijn er limieten gesteld om het risico per tegenpartij met betrekking tot derivaten te beperken. De marktwaarden van deze derivaten kunnen, afhankelijk van afspraken met tegenpartijen, worden afgedekt door middel van collateral agreements (CSA’s) voor het overgrote deel zonder drempels (zero thresholds) en met een dagelijkse uitwisseling van collateral. Het beleid van de bank is erop gericht met alle tegenpartijen CSA’s af te sluiten en netting agreements van toepassing te laten zijn. Met de meeste tegenpartijen is de ISDA-overeenkomst aangepast teneinde beter aan te sluiten met de marktstandaard voor collateral uitwisseling (zero thresholds en daily valuation). Voor de individuele derivatenportefeuilles met alle tegenpartijen, en ook voor de totale derivatenportefeuille, geldt dat het portefeuillebeheer, de monitoring en het collateral management de afgelopen jaren verder is geïntensiveerd qua sturing op gevoeligheden binnen de portefeuilles per tegenpartij en de mogelijkheid om op termijn (een deel van) een portefeuille te kunnen noveren naar een centrale tegenpartij. Daarnaast wordt bijvoorbeeld de concentratie binnen de swapportefeuille beoordeeld en gestuurd, zowel voor wat betreft de rentegevoeligheden als wat betreft de marktwaarde en bijbehorende collateral stand per tegenpartij. De totale marktwaarde exposure uit hoofde van derivaten op financiële tegenpartijen is ultimo 2014 € 1.432 miljoen, hiervan is € 1.263 miljoen afgedekt door onderpand geleverd aan de bank (2013: € 594 miljoen, resp. € 457 miljoen). De totale marktwaarde exposure uit hoofde van derivaten van financiële tegenpartijen op de bank bedraagt ultimo 2014 € 10.328 miljoen, hiervan is € 10.174 miljoen afgedekt door onderpand geleverd door de bank (2013: € 6.564 miljoen, resp. € 6.250 miljoen).
121
Onderstaande tabellen geven de netto marktwaarde van de derivaten weer inclusief het ontvangen en betaalde onderpand:
Activa Bancaire tegenpartijen
Positieve Netting met negatieve marktwaarde derivaten derivaten
Cash collateral OG
Netto positie
-1.263
170
245
-
-
245
Totaal 2014
7.651
-5.974
-1.263
415
Totaal 2013
3.739
-3.053
-457
229
Positieve Netting met negatieve marktwaarde derivaten derivaten
Cash collateral OG
Netto positie
Niet-bancaire tegenpartijen
Passiva Bancaire tegenpartijen
-16.302
5.974
10.174
-154
-
-
-
-
Totaal 2014
-16.302
5.974
10.174
-154
Totaal 2013
-9.618
3.053
6.250
-315
Niet-bancaire tegenpartijen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
-5.974
|
7.406
JAARVERSLAG 2014
(in miljoenen euro’s)
122 Met de Niet-bancaire tegenpartijen is geen CSA afgesproken waardoor er voor deze partijen geen netting plaatsvindt. Settlement risico is het risico dat bij de afwikkeling van transacties wel aan de eigen verplichtingen wordt voldaan, maar door de tegenpartij niet aan haar verplichtingen wordt voldaan. Dit zal bijvoorbeeld aanwezig zijn bij de finale uitwisseling van de hoofdsom van vreemde valuta swaps, waarmee vervolgens de bijbehorende vreemde valuta funding wordt afgelost. Het valutarisico dat hierbij ontstaat wordt éénop-één afgedekt middels valutaswaps. Voornamelijk bij de betaling en de ontvangst van vreemde valuta is er sprake van settlementrisico dat door de bank wordt gemonitord.
VALUTARISICO “mogelijke invloed op winst en kapitaal als gevolg van het verloop van valutakoersen” Het beleid is gericht op het structureel uitsluiten van valutarisico’s zowel voor verstrekte als opgenomen gelden. Beheer van het valutarisico speelt vooral een rol bij de door de bank opgenomen gelden. De NWB Bank neemt in belangrijke mate middelen in vreemde valuta op. De hieruit voortvloeiende valutarisico’s worden direct in zijn geheel door valutaswaps afgedekt.
Onderstaande tabel geeft de nominale waarden in miljoenen aan in lokale valuta.
CCY
Actief
Passief Derivaten
Totaal
2013 Actief
Passief
Derivaten
Totaal
AUD
-2.152
2.152
-
-1.597
1.597
-
CAD
-512
512
-
-503
503
-
4.450
-
-5.550
5.550
-
2.871
-
-2.754
2.754
-
HKD
-100
100
-
-800
800
-
-234.600
234.600
-
-359.954
359.954
-
NOK
-4.125
4.125
-
-4.125
4.125
-
NZD
-165
165
-
-305
305
-
SEK
-2.450
2.450
-
-3.896
3.896
-
-32.150
32.019
-
-29.755
29.621
-
JPY
USD
131
134
OPERATIONEEL RISICO: “mogelijke invloed op winst en kapitaal als gevolg van ontoereikende of gebrekkige interne processen en systemen, van ontoereikend of gebrekkig menselijk handelen dan wel van externe gebeurtenissen” Als belangrijke bronnen van operationeel risico onderkent de NWB Bank storingen in systemen voor informatievoorziening, transactieverwerking en verevening of de niet-adequate werking van procedures, in het bijzonder bij nieuwe diensten of producten, alsmede frauduleuze en/of onbevoegde handelingen van medewerkers of derden.
Procedures In het kader van het beheer van operationele risico’s zijn de belangrijke processen beschreven. De Internal Audit Department (IAD) toetst regulier of de diverse procedures goed worden nageleefd en nog effectief zijn. In het afgelopen jaar zijn alle belangrijke bedrijfsprocessen opnieuw beoordeeld en bijgewerkt.
Nieuwe producten of diensten Het productgoedkeuringsproces is de procedure die binnen de bank wordt doorlopen om te beslissen of een bepaald product voor eigen rekening en risico of ten behoeve van haar klanten zal worden geproduceerd of gedistribueerd of dat een nieuwe markt zal worden betreden. Bij dit proces wordt breed getoetst op aspecten van transparantie en het beheersen van risico’s. Nieuwe producten worden niet op de markt gebracht of gedistribueerd zonder een zorgvuldige afweging van de risico’s door de risicomanagementfunctie binnen de bank en zorgvuldige toetsing van andere relevante aspecten. De directie is verantwoordelijk voor het adequaat functioneren van het productgoedkeuringsproces. De IAD controleert op basis van de jaarlijkse risicoanalyse of opzet, bestaan en werking van het proces effectief zijn, en informeert de directie en de audit- en risicocommissie omtrent de uitkomsten hiervan.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
-4.450 -2.871
|
CHF GBP
JAARVERSLAG 2014
2014
123
Incidenten In het geval van incidenten worden deze aan de compliance officer gemeld. Desgevraagd door directie doet directie om het zich voordoen van soortgelijke incidenten in de toekomst te voorkomen.
Informatiesystemen Om storingen in de informatievoorziening te voorkomen, investeert de NWB Bank continu in de verbetering van haar systemen. Kernwoorden hierbij zijn beveiliging, integriteit, beheersbaarheid en
te beperken. Hiertoe zijn onder meer voor alle in gebruik zijnde hard- en software adequate service- en onderhoudscontracten afgesloten, wordt ICT-personeel voortdurend opgeleid (trainingen en seminars) en zijn voor back-up, recovery en uitwijkmogelijkheden contracten met externe partijen afgesloten. In het geval van calamiteiten beschikt de NWB Bank over een externe locatie, waar zij haar kernactiviteiten in zijn geheel kan voortzetten. Door gebruik te maken van een datawarehouse beschikt de bank over een integer, beschikbaar en betrouwbaar managementinformatiesysteem, waaruit rapportages worden gegenereerd die voldoen aan de businessvereisten. Tevens is de firewallinfrastructuur up-to-date, waardoor de NWB Bank goed beschermd is tegen Cybercrime en andere onregelmatigheden binnen haar ICT-infrastructuur. Het informatiebeveiligingsbeleid van de bank wordt uitgevoerd volgens de internationaal erkende code voor informatiebeveiliging ISO-27002 (NEN).
Outsourcing De NWB Bank heeft haar back office voor betalingsverkeer voor klanten en ook de daaraan gelieerde ondersteunende ICT-activiteiten uitbesteed. Dit houdt in dat bepaalde diensten plaatsvinden buiten de kern van de onderneming. De directe organisatorische beheersing is hierdoor afgenomen. Het gevolg daarvan is dat een additioneel beheersinstrumentarium is opgezet, aangezien de NWB Bank verantwoordelijk blijft voor het betalingsverkeer. Dit beheersinstrumentarium is gericht op een beheerste, en daarom meetbare en verifieerbare dienstverlening.
Integriteit en compliance De NWB Bank hecht sterk aan haar reputatie van een solide en integere bank voor de overheid. Compliance en integriteit zijn binnen het beheersysteem van de NWB Bank dan ook belangrijke aandachtsgebieden. De bank wil er tegenover haar klanten en investeerders geen twijfel over laten bestaan dat zij met een gerust hart van haar diensten gebruik kunnen maken dan wel hun gelden veilig kunnen onderbrengen. In 2013 hebben de leden van de directie en de raad van commissarissen de bankierseed afgelegd uit hoofde van de per 1 januari 2013 in werking getreden Regeling eed of belofte financiële sector. Voortvloeiend uit de nieuwe Code Banken die sinds 1 januari 2015 geldt, zal de bankierseed (met daaraan verbonden gedragsregels en tuchtrecht) ook door alle medewerkers afgelegd gaan worden. De leden van directie en raad van commissarissen zullen nog een tuchtrechtverklaring tekenen. Aan de hand van de nieuwe Code Banken zal de Gedragscode van de NWB Bank worden geactualiseerd. De Gedragscode maakt deel uit van de arbeidsovereenkomst van medewerkers en is tevens op intranet en de website van de bank geplaatst. De compliancefunctie is binnen de NWB Bank ingevuld door de diverse taken die hieruit voortvloeien deels onder te brengen bij de afdeling legal & compliance en voor wat betreft het toezicht op de naleving van de Insiderregeling bij een externe partij. De externe toezichthouder rapporteert aan de directie
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
ICT-componenten streeft de NWB Bank ernaar de gevolgen van operationele storingen zoveel mogelijk
|
continuïteit. Met een overzichtelijke infrastructuur en ICT-organisatie, alsmede optimale beveiliging van
JAARVERSLAG 2014
de IAD vervolgens onderzoek naar de oorzaken. De compliance officer stelt zo nodig maatregelen voor aan
124
en de raad van commissarissen, terwijl de interne compliance officer rechtstreeks rapporteert aan de directie. Deze rapportagelijnen bevestigen het belang dat de bank hecht aan het interne toezicht en gedragsregels vormen een belangrijk onderdeel bij de invulling van de compliancefunctie.
Juridisch risico Net zoals elke andere bancaire organisatie loopt de NWB Bank juridisch risico. Uitgangspunt van de NWB Bank is zorg te dragen voor een goede en degelijke financiële dienstverlening. De snelle
en door zoveel mogelijk gebruik te maken van standaardcontracten wordt ernaar gestreefd de juridische risico’s voor zowel de NWB Bank als haar cliënten te beperken. Voor juridische vraagstukken en beoordeling van documentatie rondom transacties worden indien nodig externe adviseurs ingeschakeld.
Kapitaalbeheersingsbeleid De NWB Bank heeft in 2014 aan alle van buitenaf opgelegde en interne kapitaalvereisten voldaan. De ratingdoelstelling is het handhaven van de hoogst mogelijke status, te weten een rating gelijk aan die van de Nederlandse Staat. Op 29 mei 2014 heeft Moody’s voor 82 Europese banken, waaronder de NWB Bank, de credit rating een negative outlook gegeven in het licht van de implementatie van de Bank Recovery and Resolution Directive. Op 17 maart 2015 heeft Moody’s uitsluitsel gegeven over haar bevindingen in
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
beheersing van juridische risico’s. Door frequente aandacht voor ontwikkelingen in wet- en regelgeving
|
opeenvolging van nieuwe en complexe wet- en regelgeving de laatste jaren vergroot de druk op de
JAARVERSLAG 2014
de werkzaamheden van beide compliance officers. De uit het toezicht voortvloeiende voorschriften en
combinatie met de toepassing van haar nieuwe methodologie voor banken. Voor de NWB Bank betekent dit dat de negative outlook is gewijzigd in een stable outlook bij een ongewijzigde rating gelijk aan die van de Nederlandse Staat. Ook de bank is van mening dat de inwerkingtreding van de BRRD geen verandering van het risicoprofiel van de bank met zich meebrengt. Standard & Poors (S&P) heeft de AA+ rating in haar jaarlijkse beoordeling bevestigd. Overeenkomstig haar criteria voor Government Related Entities (GREs) meent S&P dat er een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid is dat de NWB Bank op ‘extraordinary government support’ van de Nederlandse Staat kan rekenen bij financiële problemen. Als gevolg hiervan is de rating van de bank gelijkgesteld aan die van de Nederlandse Staat. S&P stelt dat de bank een cruciale rol heeft binnen de Nederlandse publieke sector en dat de bank een ‘integral link’ heeft met de overheid. S&P beschouwt de NWB Bank als verlengstuk van de overheid. Per 1 januari 2014 zijn middels de aangepaste Capital Requirements Directive (CRD IV) en de Capital Requirements Regulation (CRR) de Bazel III-uitgangspunten voor EU-banken wettelijk verankerd. De CRR heeft directe wettelijke werking in Nederland, aangezien het Europese wetgeving is. CRD IV is in de Nederlandse wet verankerd door de minister van Financiën opgestelde wetgeving. Dit aangezien CRD IV ‘slechts’ een Europese richtlijn is en dus wettelijk geen directe werking heeft in de EU-lidstaten. Per 4 november 2014 is voor NWB Bank het Single Supervisory Mechanism (SSM) van kracht geworden. Het SSM is een stap op weg naar verdere Europese harmonisatie. Het SSM bevordert het gebruik van één set regels en standaarden (“single rulebook”) die als basis kan dienen bij het prudentieel toezicht op kredietinstellingen om het bankwezen van het eurogebied te verstevigen. Het toezicht wordt verricht door de ECB, in samenwerking met de nationale toezichthoudende autoriteiten van de deelnemende lidstaten.
125
De CRD IV kent 3 pijlers:
Pijler 2:
interne processen voor het risicobeheer en bepalen van interne kapitaaleisen: Supervisory Review and Evaluation Process (SREP) en Internal Capital Adequacy Assessment Process (ICAAP), Outlier criterium en stresstesten
Pijler 3:
eisen aan publicatie van financiële kengetallen: marktdiscipline en transparantie
|
de minimumkapitaaleisen per risicosoort: kredietrisico, marktrisico, operationeel risico en concentratierisico
JAARVERSLAG 2014
Pijler 1:
De gestandaardiseerde methode voor kredietrisico maakt gebruik van externe ratings die zijn gekoppeld aan bepaalde risicogewichten. De NWB Bank gebruikt hierbij de credit ratings van Moody’s, S&P en/ of Fitch1). Het marktrisico betreft risico’s in de handelsportefeuille en valuta- en grondstoffenrisico’s. De NWB Bank houdt geen handelsportefeuille aan. Per 1 januari 2014 is er een extra kapitaalsvereiste opgenomen in de CRR. Het is een aanvullend kapitaalsbeslag voor het risico uit hoofde van een mutatie van de kredietwaardigheid van tegenpartijen waarmee de bank derivatenposities heeft en komt bovenop het bestaande kapitaalsbeslag voor het default risico van tegenpartijen. Deze Credit Valuation Adjustment (CVA) wordt berekend middels een standaard formule op basis van o.a. de exposure,
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Ad 1) Pijler 1
rating en gemiddelde looptijd van de derivatenposities met een tegenpartij. Bij de berekening van 126
het toetsingsvermogen voor operationeel risico gebruikt de NWB Bank de basisindicatorbenadering. Hierbij wordt 15% van de relevante indicator genomen als uitgangspunt voor het operationeel risico. De relevante indicator is het driejaarsgemiddelde van de som van de jaarlijkse netto rentebaten en de jaarlijkse netto niet-rentebaten einde boekjaar. Voor de NWB Bank beperkt de indicator zich tot de netto rentebaten. Met de regeling Grote Posities wordt het concentratierisico van een bank beperkt. Grote posities van de NWB Bank hangen met name samen met de swapportefeuille. Deze posities worden zoveel mogelijk beperkt met behulp van CSA’s en de toepassing van netting. Berekening van Pijler 1 BIS ratio per verslagdatum: 2014
2013
1.254*
1.256
0
0
-3
-
Toetsingsvermogen (A)
1.251
1.256
Gewogen kredietrisico
1.152
1.039
Eigen vermogen exclusief herwaarderingsreserve en dividendreservering Herwaarderingsreserves (Tier 2-kapitaal) Immateriële vaste activa
Kapitaalsbeslag u.h.v. CVA
455
Gewogen operationeel risico
173
206
1.780
1.245
70%
101%
Risico gewogen activa (B) BIS-ratio (A/B)
* Voor 2014 is het eigen vermogen gepresenteerd exclusief netto winst lopend boekjaar. In 2013 is het eigen vermogen inclusief netto winst lopend boekjaar. 1) Zie Article 1 Joint Consultation Paper (EBA, 06-03-2015) Draft Implementing Technical Standards on the allocation of credit assessments of ECAIs to an objective scale of credit quality steps under Article 109 (a) of Directive 2009/138/EC.
Het toetsingsvermogen dat vrijwel geheel uit Tier 1-kapitaal bestaat, daalde in 2014 met € 5 miljoen tot € 1.251 miljoen (ultimo 2013: € 1.256 miljoen). De daling van de ratio is grotendeels het gevolg van het
Ad 2) Pijler 2 De SREP is een evaluatie door de toezichthouder DNB, waarin zij probeert vast te stellen dat een bank haar solvabiliteitsbeheer en kapitaaltoereikendheid en haar ICAAP op orde heeft. Het Outlier criterium stelt een maximum aan het renterisico dat een bank mag lopen op haar eigen vermogen. Stresstesten
reguliere basis en aanvullend bij bijzonder ontwikkelingen. Ad 3) Pijler 3 Marktdiscipline en transparantie in de publicatie van solvabiliteitsrisico’s zijn een belangrijk onderdeel van de Bazel-regels onder Pijler 3. Centraal in deze publicaties staan gegevens over de solvabiliteit en het risicoprofiel van een bank. In dit verslag wordt hier invulling aan gegeven middels bijvoorbeeld de transparantie over het gehanteerde risicomanagement, in overeenstemming met het doel van IFRS 7. Het gaat hierbij om informatie over kapitaalstructuur, kapitaaltoereikendheid, risicobeheersing en risicometing.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
scenario’s kunnen banken beter inzicht krijgen in hun risicoprofiel. NWB Bank gebruikt stresstesting op
|
kunnen worden toegepast onder zowel pijler 1 als pijler 2. Door middel van gevoeligheidsanalyses of
JAARVERSLAG 2014
opnemen van de nieuwe kapitaalsvereisten uit hoofde van CVA.
Voor Pijler 3 disclosures geldt dat het uitgangspunt ligt in Pijler 1. Hiermee is Pijler 3 meer prescriptief dan IFRS 7, die een ‘management approach to risk disclosures’ kent. De wijze van presenteren is onder Pijler 3 echter minder uitgebreid voorgeschreven dan onder IFRS. De NWB Bank heeft haar disclosure beleid vastgelegd en openbaar gemaakt via de website. Het doel van het disclosure beleid van de NWB Bank is om op functionele wijze zo transparant mogelijk te zijn naar haar belanghebbenden. De ontwikkelingen in verband met de introductie van het Bazel III-toezichtregime zijn beschreven in het directieverslag. 35
Informatie over verbonden partijen
Als verbonden partijen zijn aangemerkt de aandeelhouders, de directie en de leden van de raad van commissarissen. Inzake de verplichte vermelding met betrekking tot verbonden partijen, is bij de NWB Bank geen sprake van bijzonderheden. Voor een nadere toelichting op de bestuursbezoldigingen en –leningen alsmede de bijdrage aan de Stichting NWB Fonds, wordt verwezen naar de toelichting onder 4 en 5. Ultimo 2014 staat voor een bedrag van € 5.620 miljoen aan kredieten uit aan aandeelhouders, verstrekt tegen marktconforme condities (2013: € 5.400 miljoen). 36
Gebeurtenissen na balansdatum
Er hebben zich in de periode na balansdatum tot en met de datum van opstellen van de jaarrekening geen belangrijke gebeurtenissen voorgedaan die van dusdanige invloed zijn op het beeld van de jaarrekening dat vermelding op deze plaats nodig zou zijn.
127
37
Directie en raad van commissarissen
Ron Walkier Lidwin van Velden Frenk van der Vliet Raad van commissarissen
Peter Glas Maurice Oostendorp Albertine van Vliet-Kuiper Berend-Jan baron van Voorst tot Voorst
Den Haag, 18 maart 2015
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Else Bos
|
Age Bakker
JAARVERSLAG 2014
Directie
128
Overige gegevens
JAARVERSLAG 2014
|
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
129
Aan: de algemene vergadering van Nederlandse Waterschapsbank N.V.
Wij hebben de jaarrekening 2014 van Nederlandse Waterschapsbank N.V. (de NWB Bank) te Den Haag, Nederland gecontroleerd. Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Nederlandse Waterschapsbank N.V. per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014, in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De jaarrekening bestaat uit: 1 de balans per 31 december 2014; 2 de winst-en-verliesrekening over 2014; en 3 de toelichting met een overzicht van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Ons oordeel
|
Verklaring over de jaarrekening 2014
JAARVERSLAG 2014
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
overige toelichtingen. 130
De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’. Wij zijn onafhankelijk van Nederlandse Waterschapsbank N.V. zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Materialiteit Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Op basis van onze professionele oordeelsvorming hebben wij de materialiteit voor de jaarrekening als geheel bepaald op EUR 8 miljoen. Voor de bepaling van de materialiteit wordt uitgegaan van de Rente (rentemarge) die wij beschouwen als een belangrijke overweging voor belanghebbenden in de beoordeling van de financiële prestaties van NWB Bank. De stabiliteit van rente als opbrengstbron, in
combinatie met het lage en meer beweeglijke karakter van de winst voor belasting, heeft geleid tot onze keuze voor Rente als de meest geschikte grondslag voor de bepaling van de materialiteit. De materialiteit
Wij hebben met de Audit en Risk Committee van de Raad van Commissarissen afgesproken dat wij aan de Raad tijdens onze controle de volgende afwijkingen rapporteren: (i) alle materiële gecorrigeerde afwijkingen (ii) ongecorrigeerde afwijkingen boven de EUR 400,000 en (iii) kleinere afwijkingen die naar onze mening om kwalitatieve redenen relevant zijn.
JAARVERSLAG 2014
is 7% van deze grondslag.
|
In de kernpunten van onze controle beschrijven wij zaken die naar ons professionele oordeel het meest belangrijk waren tijdens onze controle van de jaarrekening. De kernpunten van onze controle hebben wij met Directie en Raad van Commissarissen gecommuniceerd, maar vormen geen volledige weergave van alles wat is besproken. Wij hebben onze controlewerkzaamheden met betrekking tot deze kernpunten bepaald in het kader van de jaarrekeningcontrole als geheel. Onze bevindingen ten aanzien van de individuele kernpunten moeten in dat kader worden bezien en niet als afzonderlijke oordelen over deze kernpunten.
Waardering van derivaten
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
De kernpunten van onze controle
NWB Bank heeft een aanzienlijke positie in derivaten als gevolg van het beleid om rente en valuta posities af te dekken. Per 31 december 2014 bedraagt het totaal van activa in derivaten EUR 7.6 miljard en passiva in derivaten EUR 16.2 miljard. Derivaten worden gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde van derivaten is onderhevig aan een bepaalde mate van onzekerheid, aangezien subjectieve oordeelsvorming wordt toegepast bij de bepaling van de reële waarde. Zoals toegelicht in noot 33, heeft NWB Bank geen level 3 type derivaten, zijnde derivaten met de hoogste mate van onzekerheid in de waardering. Voor level 2, waardering gebaseerd op een model, hebben wij de geschiktheid van de gehanteerde modellen getest en hebben wij de in de modellen gehanteerde veronderstellingen beoordeeld evenals de betrouwbaarheid van de gebruikte broninformatie. Daarnaast is voor een omvangrijke selectie van contracten de waardering getoetst door onze waarderingsspecialisten. De selectie is gebaseerd op de contracten met een hogere kans op onjuiste waardering gebaseerd op type en looptijd van deze contracten. De omvang van de selectie was gericht op het verkrijgen van een voldoende dekking van belangrijke parameters in de berekening van de marktwaardes. Wij zijn van mening dat de gehanteerde modellen en hierin opgenomen veronderstellingen en brongegevens hebben geleid tot een evenwichtige waardering van derivaten.
Hedge accounting Hedge accounting wordt door NWB Bank toegepast om de waardering van activa en passiva en hiermee samenhangende derivaten met elkaar in balans te brengen. Per 31 december 2014 bedraagt de aanpassing voor hedge accounting voor activa EUR 13.6 miljard en voor passiva EUR 3.4 miljard. Gezien de grote omvang van de derivatenposities van NWB bank en de complexiteit van hedge accounting beschouwen we de juiste toepassing van hedge accounting als een kernpunt van onze controle. NWB Bank gebruikt een aantal ingewikkelde hedge accounting modellen. De juiste werking van deze
131
modellen en de integriteit van de gegevens die worden gebruikt in deze modellen is van groot belang om de nauwkeurige berekening van de hedge accounting aanpassingen te waarborgen.
gedetailleerde tests van individuele posities, de betrouwbaarheid van gegevens gebruikt in de hedge accounting modellen en een beoordeling van de intern uitgevoerde hedge effectiviteitstests. We hebben vastgesteld op grond van door ons verrichte werkzaamheden dat de hedge accounting
De primaire activiteit van NWB Bank betreft het verstrekken van leningen aan de publieke sector in Nederland. Kredieten en vorderingen per 31 december 2014 bedragen EUR 65 miljard en betreffen een groot gedeelte van het balanstotaal. Kredieten en vorderingen zijn vrijwel allemaal gegarandeerd door de Nederlandse staat (99%) via door de staat gegarandeerde instellingen. Wij hebben de juridische toereikendheid van garanties onderzocht en hebben van een selectie van in 2014 afgesloten leningen de aanwezigheid van de juiste garantiedocumentatie beoordeeld. Op grond van deze werkzaamheden, hebben wij vastgesteld dat de leningen volledig inbaar zijn en juist zijn gewaardeerd in de jaarrekening per 31 december 2014. Daarnaast achten wij de informatie zoals opgenomen in de jaarrekening met betrekking tot het kredietrisico van leningen gegarandeerd door de staat toereikend.
Betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking NWB Bank is afhankelijk van IT systemen voor de continuïteit van de activiteiten en betrouwbare financiële rapportages. In bijzonder het bronsysteem, de opzet van het datawarehouse, het betaalsysteem en de hedge accounting applicatie zijn zeer relevant in het kader van onze controle. We hebben de betrouwbaarheid en continuïteit van de IT systemen beoordeeld. Deze beoordeling is uitgevoerd door IT auditors. Onze beoordeling omvatte de beoordeling van IT ontwikkelingen en het toetsen van relevante interne controles met betrekking tot IT systemen en processen, voorzover relevant voor onze controle. Met betrekking tot het uitbesteedde betalingssysteem, hebben wij over de relevante interne controles een rapport ontvangen van een andere accountant. Wij hebben vastgesteld dat, in het kader van de controle van de jaarrekening, de geautomatiseerde gegevensverwerking effectief functioneert.
Verantwoordelijkheden van het management en de Directie en Raad van Commissarissen voor de jaarrekening Het management is verantwoordelijk voor het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening en voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is het management verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het management noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude. Bij het opmaken van de jaarrekening moet het management afwegen of de onderneming in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het management de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het management het voornemen heeft om de NWB Bank te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Kredietrisico van leningen gegarandeerd door de Staat
|
processen hebben geleid tot een juiste toepassing van hedge accounting in de jaarrekening van NWB Bank.
JAARVERSLAG 2014
Onze controleaanpak omvat de beoordeling van de toereikendheid van de hedge documentatie,
132
of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het management moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten
De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de NWB Bank.
Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening
Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle fouten en fraude ontdekken. Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controle-standaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: ■ het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.
|
Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee
JAARVERSLAG 2014
in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening.
wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; ■ het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van NWB Bank; ■ het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het management en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; ■ het vaststellen dat de door het management gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming haar continuïteit niet langer kan handhaven; ■ het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en ■ het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen. Wij communiceren met Directie en Raad van Commissarissen onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing. Wij bevestigen aan Directie en Raad van Commissarissen dat wij de relevante ethische voorschriften
133
over onafhankelijkheid hebben nageleefd. Wij communiceren ook met de raad over alle relaties en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden en over de daarmee verband
Wij bepalen de kernpunten van onze controle van de jaarrekening op basis van alle zaken die wij met Directie en Raad van Commissarissen hebben besproken. Wij beschrijven deze kernpunten in onze controleverklaring, tenzij dit is verboden door wet- of regelgeving of in buitengewoon zeldzame omstandigheden wanneer het niet vermelden in het belang van het maatschappelijk verkeer is.
JAARVERSLAG 2014
houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen.
|
Verklaring betreffende het jaarverslag en de overige gegevens Wij vermelden op basis van de wettelijke verplichtingen onder Titel 9 Boek 2 BW (betreffende onze verantwoordelijkheid om te rapporteren over het jaarverslag en de overige gegevens): ■ dat wij geen tekortkomingen hebben geconstateerd naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld en of de door Titel 9 Boek 2 BW vereiste overige gegevens zijn toegevoegd; ■ dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.
Benoeming
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Verklaring betreffende overige door wet- of regelgeving gestelde vereisten
De vergadering van aandeelhouders heeft de bevoegdheid tot benoeming van de extern accountant gedelegeerd aan de Raad van Commissarissen. Wij zijn door de Raad van Commissarissen benoemd tot extern accountant van NWB Bank op 26 oktober 2006 vanaf de controle van het boekjaar 2007 en zijn sinds die datum tot op heden de externe accountant. Amstelveen, 18 maart 2015 KPMG Accountants N.V. M. Frikkee RA
134
Deze is met ingang van het boekjaar 2005 gebaseerd op artikel 21 van de statuten, en luidt als volgt:
groter is dan het bedrag van het gestorte en opgevraagde deel van het geplaatste kapitaal, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden. 2 De volgens de vastgestelde winst- en verliesrekening behaalde jaarwinst wordt als volgt aangewend: a De directie is bevoegd met voorafgaande goedkeuring van de raad van commissarissen de winst geheel of gedeeltelijk toe te voegen aan de reserves; b De na reservering eventueel resterende winst staat ter beschikking van de algemene vergadering; c Voor zover de algemene vergadering niet besluit tot uitkering van winst over enig boekjaar, wordt deze winst aan de reserves toegevoegd. 3 De algemene vergadering kan uitsluitend op grond van een door de raad van commissarissen goedgekeurd voorstel van de directie besluiten tot uitkering van winst ten laste van een voor uitkering vatbare reserve. 4 Voor zover er winst in de vennootschap is, kan de directie onder goedkeuring van de raad van commissarissen besluiten tot uitkering van een interim-dividend, met inachtneming van het in het eerste en tweede lid bepaalde, blijkens een tussentijdse vermogensopstelling overeenkomstig het bepaalde in artikel 105, vierde lid, van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. 5 De algemene vergadering kan op een door de directie - onder goedkeuring van de raad van commissarissen - gedaan voorstel besluiten aan de aandeelhouders, ten laste van het hun toekomende deel van de winst, als dividend of interim-dividend andere waarden dan contanten uit te keren.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
1 Winstuitkeringen kunnen slechts plaatshebben, voor zover het eigen vermogen van de vennootschap
|
Artikel 21
JAARVERSLAG 2014
Statutaire winstbestemmingsregeling
135
Voorgestelde winstverdeling Winst boekjaar
2014
2013
48.997
33.893
|
Het voorstel tot winstbestemming luidt als volgt: 0%
-
0%
-
Dividend in contanten op aandelen B
0%
-
0%
-
-
-
48.997
33.893
48.997
33.893
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Dividend in contanten op aandelen A
Door de raad van commissarissen goedgekeurde reservering ten laste van de reserves
JAARVERSLAG 2014
(in duizenden euro’s)
136
aantal aandelen A à € 115
aantal aandelen B à € 460
JAARVERSLAG 2014
Lijst van aandeelhouders per 1 januari 2015
|
627
301
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
281
60
2.016
483
Hoogheemraadschap van Delfland
755
60
Waterschap De Dommel
533
360
Wetterskip Fryslân
3.309
100
Waterschap Groot Salland
1.588
195
Waterschap Hollandse Delta
1.893
143
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
4.399
204
Waterschap Hunze en Aa’s
1.915
175
Waterschap Noorderzijlvest
1.107
170
Waterschap Peel en Maasvallei
1.866
153
Provincie Drenthe
15
25
Provincie Friesland
24
25
Provincie Gelderland
44
50
Provincie Limburg
11
20
Provincie Noord-Brabant
33
40
Provincie Noord-Holland
43
60
Provincie Utrecht
43
60
Provincie Zeeland
15
20
Waterschap Brabantse Delta
Provincie Zuid-Holland
33
40
648
37
3.968
437
535
146
Waterschap Rijn en IJssel
5.666
345
Hoogheemraadschap van Rijnland
4.858
289
Waterschap Scheldestromen
4.380
166
610
430
Waterschap Reest en Wieden Waterschap Rivierenland Waterschap Roer en Overmaas
Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Staat der Nederlanden
1.208
3.333
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden
224
47
Waterschap Vallei en Veluwe
631
88
Waterschap Vechtstromen
7.158
423
Waterschap Zuiderzeeland
42
26
50.478
8.511
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Waterschap Aa en Maas
137
Overzicht principes Code Banken 2015 zijn de reglementen van de directie, de raad van commissarissen, de audit- en risicocommissie en de remuneratie- en benoemingscommissie overeenkomstig aangepast. Het hoofdstuk Corporate Governance in het jaarverslag 2014 bevat een toelichting op een aantal aandachtsgebieden van de Code
PRINCIPE TOEPASSING
2.
Raad van commissarissen
2.1
Samenstelling en deskundigheid
2.1.1
Rvc Reglement1 artikel 2.7
2.1.2 Statuten2 artikel 17 lid 1 en 8: De vennootschap heeft een raad van commissarissen bestaande uit een door de algemene vergadering vast te stellen aantal van ten minste vijf en ten hoogste negen leden. In de jaarlijkse algemene vergadering op 23 april 2014 is besloten
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
van de principes uit de Code Banken die per 1 januari 2015 gelden.
|
Banken die vanaf 1 januari 2015 geldig is. In het jaarverslag 2015 zal een overzicht worden opgenomen
JAARVERSLAG 2014
De NWB Bank heeft de afgelopen periode het Toekomstgericht Bankieren geïmplementeerd. Begin
tot het vaststellen van het aantal op zeven. Tevens Profielschets rvc3 artikelen 2.3 en 2.4. 2.1.3
Profielschets rvc artikel 1.5 en Rvc Reglement artikel 1.1.
2.1.4
Profielschets rvc artikel 1.6.
2.1.5
Profielschets rvc artikel 2.6.
2.1.6
Rvc Reglement artikel 1.9.
2.1.7
Rvc Reglement artikel 13.1.
2.1.8
Rvc Reglement artikel 3.2 sub a.
2.1.9
Rvc Reglement artikel 6.3.
2.1.10
Rvc Reglement artikelen 6.3 en 6.4.
2.2
Taak en werkwijze
2.2.1
Rvc Reglement artikel 1.8.
2.2.2
Arc Reglement4 artikel 2.2.
3
Raad van bestuur (directie)
3.1
Samenstelling en deskundigheid
3.1.1 Directiereglement5 artikel 2.3. 3.1.2
Directiereglement artikel 2.4.
3.1.3
Directiereglement artikel 2.5.
3.1.4
Directiereglement artikel 2.6 en Rvc Reglement artikel 1.7 sub g.
3.1.5
Directiereglement artikel 2.7.
3.1.6
Directiereglement artikel 1.2.
1 2 3 4 5
Reglement voor de raad van commissarissen van de NWB Bank, maart 2010. Statuten van de NWB Bank, april 2014. Profielschets voor de benoeming van leden van de raad van commissarissen van de NWB Bank, maart 2010. Reglement voor de audit- en risicocommissie van de NWB Bank, november 2013. Reglement voor de directie van de NWB Bank, maart 2010.
138
Directiereglement artikel 2.8.
3.1.8
Directiereglement artikel 2.9.
3.2
Taak en werkwijze
3.2.1
Directiereglement artikel 1.2.
3.2.2
Directiereglement artikel 1.3.
3.2.3
Directiereglement artikel 1.4.
3.2.4 Directiereglement artikel 1.4. De NWB Bank heeft een Gedragscode die geldt voor alle
4. Risicomanagement 4.1 De Risk Appetite (risicobereidheid) van de NWB Bank wordt opgesteld onder verantwoordelijkheid van de directie en wordt jaarlijks geëvalueerd of zo nodig vaker in verband met belangrijke ontwikkelingen. De Risk Appetite wordt op voorstel van de directie tenminste jaarlijks ter goedkeuring aan de raad van commissarissen voorgelegd. Ook tussentijdse materiële wijzigingen van de risicobereidheid legt de directie ter goedkeuring aan de raad van commissarissen voor (Directiereglement artikelen 1.6 en 2.8).
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Gedragscode.
|
medewerkers. De principes van de moreel-ethische verklaring zijn vertaald naar deze
JAARVERSLAG 2014
3.1.7
4.2 Rvc Reglement artikel 1.8: De raad van commissarissen besteedt bij zijn toezicht bijzondere aandacht aan het risicobeheer van de bank. Elke bespreking van het risicobeheer wordt voorbereid door de audit- en risicocommissie. 4.3 Rvc Reglement artikel 6.2 en Directiereglement artikel 1.1. 4.4 Directiereglement artikel 1.8: In de NWB Bank is een op de bank toegesneden risicobeheersings- en controlesysteem aanwezig. Van dat systeem maken in elk geval deel uit risicoanalyses, risiconormen en –kaders van de operationele en financiële doelstellingen van de bank, een gedragscode, handleidingen voor de inrichting van de financiële verslaggeving en de voor de opstelling daarvan te volgen procedures en een systeem van monitoring en rapportering. 4.5 Directiereglement artikel 1.10. Daarnaast beschrijft het Product Goedkeuringsproces dat de Internal Audit Department (IAD) controleert of het proces adequaat functioneert en informeert directie en audit- en risicocommissie over de uitkomsten ervan.
5. Audit 5.1
Directiereglement artikel 1.5.
5.2 Het Audit Charter6 van de bank bepaalt dat de Internal Audit Department (IAD) rechtstreeks onder de voorzitter van de directie ressorteert. Deze functie is onafhankelijk van de lijn en staat los van de interne controlemaatregelen die in de diverse onderdelen van de onderscheiden bedrijfsprocessen zijn geïntegreerd. De IAD rapporteert aan de directie. Het hoofd van de IAD zendt zelfstandig aan de audit- en risicocommissie een afschrift van de aan de directie verstrekte rapportages van de door de IAD verrichte onderzoeken en kan rechtstreeks contact opnemen met de voorzitter en/of leden van de audit- en risicocommissie. Het hoofd van de IAD
6
Audit Charter van de NWB Bank, mei 2013.
139
woont de vergaderingen van de audit- en risicocommissie bij. Daarnaast houdt de audit- en risicocommissie ten minste eenmaal per jaar buiten aanwezigheid van de directie overleg met de
de verantwoordingsinformatie (Audit Charter). 5.4 Arc Reglement artikel 1.5. In de praktijk wonen het hoofd van de IAD en de externe accountant elke vergadering van de audit- en risicocommissie bij. Het jaarplan van de IAD en het controleplan van de externe accountant worden ter goedkeuring voorgelegd aan de audit- en risicocommissie.
5.6 Jaarlijks vindt een tripartiete overleg plaats tussen de NWB Bank inclusief IAD, de externe accountant en De Nederlandsche Bank/Europese Centrale Bank. Eén keer wordt gesproken over de uitkomst van de risicoanalyse en de opzet van de accountantscontrole en de tweede keer over de uitkomsten van de controle.
6. Beloningsbeleid 6.1 Uitgangspunt 6.1.1
Directiereglement artikel 3.1 en Rvc Reglement artikel 7.1.
6.2 Governance 6.2.1
Rvc Reglement artikel 7.2.
6.2.2
Rvc Reglement artikel 7.3.
6.3 Bestuurdersbeloning 6.3.1
Directiereglement artikel 4.1.
6.3.2
Opgenomen in arbeidsovereenkomsten van de directieleden.
6.3.3 Beloningsbeleid7 paragraaf 1.3. 6.3.4
De NWB Bank kent geen aandelen- of optieplannen.
6.4
Variabele beloning
6.4.1
Directiereglement artikel 3.1.
6.4.2
Directiereglement artikel 3.1.
6.4.3 De variabele beloning van medewerkers bestaat uit een winstdelingsregeling van maximaal 7,5% en een prestatieregeling van maximaal 7%. Volgens de prestatieregeling vindt vaststelling van het percentage tussen 0% en 7% plaats op basis van de in een jaar geleverde bijzondere prestaties. Daarbij weegt mee het al dan niet behalen van de jaarlijks vooraf vastgestelde individuele doelen. De bank hecht in belangrijke mate aan niet-financiële prestaties. De bank heeft ervoor gekozen deels af te wijken van principe 6.4.3 van de Code Banken dat vooraf vastgestelde en beoordeelbare prestatiecriteria voorschrijft, omdat zij ook niet-vooraf vastgestelde maar wel geleverde bijzondere prestaties in haar beoordeling mee wil kunnen nemen. 6.4.4
Directiereglement artikel 3.2.
6.4.5
Beloningsbeleid paragraaf 1.3.
6.4.6
Beloningsbeleid paragraaf 1.3.
7
Beloningsbeleid NWB Bank, november 2014.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
accountant.
|
5.5 Opgenomen in het jaarlijkse controleplan en het jaarlijkse accountantsverslag van de externe
JAARVERSLAG 2014
interne accountant (arc Reglement artikel 1.3). 5.3 De controlerende en toetsende functie van de IAD is gericht op de beheersing van processen en
140
Colofon Sarah McFedries, NWB Bank Andrea Groenewegen, Full-fledged Services The KEY Agency, Schiphol-Rijk
JAARVERSLAG 2014
Redactie en productiebegeleiding:
|
Foto’s op pag. 5 t/m 9: directie en raad van commissarissen, Fotograaf: Bert Rietberg Foto op pag. 66: project De Stroomversnelling, Fotograaf: Adri Geers Foto op pag. 70: bron: NWB Fonds, Fotograaf: Tjeerd Dijkstra, Dutch Water Authorities
Vormgeving en productie: The KEY Agency, Schiphol-Rijk © 2015 | Nederlandse Waterschapsbank N.V.
N E D E R L A N D S E W AT E R S C H A P S B A N K N . V.
Fotografie:
141
