jaarverslag 2012 Stichting kuria
Voorwoord Er ligt weer een jaarverslag voor u, waarin kuria zich presenteert. Een jaar gevuld met ook bijzondere en feestelijke gebeurtenissen. Twintig jaar dit werk mogen en kunnen doen is niet vanzelfsprekend maar bijzonder. Wij ervaren dit als zegen en danken onze God en Vader hiervoor. Velen zetten zich in voor hun zieke medemens, vanuit hun professie maar ook vanuit betrokkenheid. Dank aan hen die al jarenlang tijd vrijmaken om samen te zorgen en er te zijn! Van poetsen, klussen, eten koken, bezoeken en mee helpen in
De kern van kuria de zorg, sommigen doen dit al heel veel jaren. De palliatieve zorg kent veel dimensies. Onderwijs, onderzoek en ontwikkeling dragen bij aan het verbeteren van de mogelijkheden in de behandeling en zorg in de palliatieve fase. Ook de fysieke omgeving draagt bij aan het welbevinden. Het is een feest om te zien hoe de verbeteringen aan de huisvesting voor bewoners, hun familie en vrienden, maar ook voor de medewerkers bijdraagt aan een goede leef- en werkomgeving. Dank aan velen
die het werk van kuria financieel steunen, want daardoor is dit mogelijk gemaakt; het is van groot belang. We staan op een moment in de tijd dat de (gezondheids)zorg veel aandacht krijgt, maar minder middelen. Hoe ‘anders’ het zal worden is nog niet duidelijk, maar het gaat zeker veranderen. Laten we vasthouden aan wat zorg betekent: deskundig, betrokken en dichtbij mensen. Corry van Tol-Verhagen, april 2013
Laten we vasthouden aan wat zorg betekent: deskundig, betrokken en dichtbij mensen.
Kuria 20 jaar aanwezig in de stad Op 13 oktober 2012 vierde kuria haar twintigjarig bestaan in hotel Krasnapolsky. Die dag was het ook internationale dag van de palliatieve zorg. Een uitgelezen moment dus om te vieren dat kuria al twintig jaar een belangrijke rol speelt in de palliatieve zorg in Amsterdam.
Kuria vierde het jubileum met ongeveer 150 mensen, waaronder medewerkers, vrijwilligers, leden van de Raad van Toezicht en andere betrokkenen. Locoburgemeester en wethouder van o.a. Zorg en Welzijn Eric van der Burg was aanwezig om de Andreaspenning aan directeur
Corry van Tol uit te reiken. Hij refereerde in zijn toespraak aan de woorden ‘heldhaftig, vastberaden en barmhartig’, die staan voor de drie kruizen van het wapen van Amsterdam. In het bijzonder is het woord ‘barmhartig’ volgens hem van toepassing op kuria.
Kuria biedt palliatieve zorg en is : • • • •
een van de eerste high care hospices in Nederland een landelijk voorbeeld in de palliatieve zorg een academische werkplaats van VUmc/EPZ een opleider voor nationale en internationale zorgverleners
Kuria werkt : • • •
vanuit een christelijke visie samen met andere partijen om met elkaar sterk te staan dichtbij mensen
Communicatie en PR Door aanwezig te zijn op landelijke bijeenkomsten, bij te dragen aan conferenties en congressen en open te staan voor (werk)bezoeken van politici en andere belangstellenden, werkt kuria als vanzelf aan haar zichtbaarheid. Nieuws over kuria verschijnt twee keer per jaar in het blad Kurieus, dat verstuurd wordt aan donateurs en betrokkenen. Ook op de website worden met regelmaat nieuwsberichten geplaatst.
Verblijven in kuria Bewoners Voor bewoners van hospice kuria is de zorg afgestemd op de individuele behoeften. Het team biedt gastvrijheid, begeleiding en verzorging op een persoonlijke manier. Bij een verblijf in kuria kunnen bewoners rekenen op professionele medische, psychosociale en geestelijke zorg.
Hospice Kuria streeft naar een zo draaglijk en menswaardig mogelijk levenseinde voor iedere bewoner. Met persoonlijke aandacht en goede pijn- en symptoombestrijding beoogt de zorg een goede kwaliteit van leven voor bewoners.
Nabestaande: “Vanaf het eerste bezoek heb ik gezien en sterk gevoeld dat onze vriend in goede en deskundige handen was.”
Getallen bewoners 2012 In 2012 werden 83 personen in het hospice opgenomen, waarvan 42 mannen en 41 vrouwen. De gemiddelde leeftijd was 71,2 jaar. Gemiddeld verbleven zij 30 dagen in kuria. Van hen kwamen 22 personen van thuis, 60 uit het ziekenhuis en 1 uit het verpleeghuis. Bij 72 bewoners ging het om een oncologische diagnose, bij 11 mensen was de
diagnose anders. Vanwege de renovatie van het pand waren er dit jaar 8 in plaats van 10 kamers beschikbaar. Er waren 111 aanmeldingen waar geen plaatsing op volgde, redenen hiervoor waren onder meer voortijdig overlijden (31), andere voorkeur (27) en geen vervolg op informatieverstrekking (30).
Palliatieve zorg en behandeling High care hospice kuria biedt bewoners professionele zorg. Prof. dr. Wouter Zuurmond, als specialist verbonden aan het VU medisch centrum, is eindverantwoordelijke voor de medische zorg en behandeling. Hij werkt nauw samen met verpleegkundigen en de vaste huisarts van hospice kuria.
Nieuwe huisarts Sinds 1 april 2012 werkt kuria samen met vaste huisarts Koos Jongebreur. Hij volgt de kaderopleiding palliatieve zorg in Amsterdam. Jongebreur verving huisarts Guus Verhoeff, die bijna twintig jaar aan kuria was verbonden.
Psychosociale en geestelijke zorg Kuria biedt intensieve begeleiding en ondersteuning bij het naderend afscheid. Verpleegkundigen bieden deze zorg op een ‘natuurlijke’ manier, maar ook deskundigen als de maatschappelijk werker en geestelijk
verzorger zijn hierbij van grote waarde. Veel aandacht gaat uit naar de registratie van gespreksonderwerpen die de maatschappelijk werker en de geestelijk verzorger met bewoners behandelen.
Nazorg en herdenken Vijf herdenkingsbijeenkomsten organiseerde kuria in 2012. Eerder gebruikte thema’s zoals Hoop, Licht en Troosten kwamen aan bod, maar ook werd het nieuwe thema ‘Steen’ geïntroduceerd. Bij deze bijeenkomst werden de rozen niet in een vaas geplaatst, maar op een aantal stenen gelegd. Per bijeenkomst werden gemiddeld twintig overledenen herdacht. In 2012 zijn 69 personen overleden in kuria. De meeste nabestaanden stelden prijs op nazorg, in de vorm van een gesprek in kuria of telefonisch contact. Eind 2012 is gestart met het gebruik van
‘Levensboeken’. Dit gebeurt onder leiding van de geestelijk verzorger. Bewoners schrijven dan tot aan hun overlijden hun levensverhaal op. Tot nu toe heeft één bewoner een Levensboek geschreven.
Netwerk en relaties In het najaar van 2012 organiseerde kuria een verwijzersbijeenkomst. Uit verschillende Amsterdamse ziekenhuizen en thuiszorgorganisaties waren 18 vertegenwoordigers aanwezig. Kuria gaf presentaties over het hospice, Buddyzorg, het Palliatief Advies Team en leidde de groep rond door het hospice.
Nabestaande: “Wat mooi en bijzonder dat jullie dit doen. Zo bewust stilstaan in het drukke leven is goed.”
Team
Kuria ziet haar medewerkers graag tot volle bloei komen. Daarom heeft deskundigheidsbevordering continu de aandacht. In 2012 is een meerjaren scholingsplan ontwikkeld, dat onder meer zicht geeft op de deskundigheidsbevordering per medewerker.
In november bezochten alle verpleegkundigen het Nationaal Congres Palliatieve Zorg. Eén verpleegkundige is gestart met de masteropleiding tot verpleegkundig specialist. Naast vakgerichte bijscholing vindt binnen het
verpleegkundig team ook intervisie en coaching plaats, ondersteund door de maatschappelijk werker. Sinds april 2012 volgen alle verpleegkundigen intervisie naar het model van Bateson en Dilts. Tijdens coaching wordt aandacht besteed aan een recente casus.
Vrijwilligers
Kuria kan niet zonder de tientallen enthousiaste, betrokken en deskundige vrijwilligers. Hun inzet is onontbeerlijk. In 2012 mocht kuria rekenen op 166 vrijwilligers, met een gemiddelde leeftijd van 50,4 jaar. Daarvan waren 128 vrouw en 38 man. Er stopten dit jaar 25 vrijwilligers, onder meer om gezondheidredenen, verhuizing, veranderde gezinssituatie of werk. Gelukkig kwamen er 13 vrijwilligers bij.
Diverse vrijwilligers volgden de basistraining palliatieve zorg. Twee keer was er een terugkomdag. Voor het aanleren van tiltechniek wordt sinds april 2012 gewerkt met een dvd. Zo kunnen vrijwilligers de technieken aan de hand van bewegend beeld aanleren en daarna zelf oefenen. Ook organiseerde kuria twee thema-avonden voor vrijwilligers, over ‹Spiritualiteit in een christelijk hospice› en ‹Pijn, verdriet en emoties in de terminale levensfase›.
Nabestaande: “De verzorging was ten tijde van het verblijf van onze vader niets te veel. Wilde hij kroketten, dan werd daarvoor gezorgd. Wilde hij een gebakken ei of zelfs het Indisch eten waar hij zo van hield? Dan stond dat op het menu.”
Palliatief Advies Team In 2012 heeft TAKT een nieuwe naam gekregen: Palliatief Advies Team. Het Palliatief Advies Team bezoekt ongeneeslijk zieken in hun thuissituatie en geeft voorlichting en advies op het gebied van palliatieve zorg op verzoek. Patiënten bezocht: 13 Bezoeken afgelegd: 19 Telefonische contactmomenten: 25
Personeelsbeleid
Medewerkers in dienst per 31 december 2012
Van medewerkers verwacht kuria deskundigheid, professionaliteit en betrokkenheid. Vanuit die kernwaarden wordt het personeelsbeleid gevoerd. Voor Arbogerelateerde zaken heeft kuria een samenwerkingsovereenkomst met de Arbodienst van het VUmc. Het ziekteverzuim in 2012 lag op 5,3% (zorg) en bij vrijwilligers op 1,1%. Alle verpleegkundigen zijn bedrijfshulpverlener. Zij deden in 2012 een herhalingstraining.
Algemeen directeur: Corry van Tol-Verhagen; Coördinator Vrijwilligers: Ineke de Soet-Aschman; Geestelijk verzorger: Atie Peet-Vreman; Huishoudelijk medewerker:
Astrid Piké-Millenaar; Maatschappelijk werker:
José van Nus-Stad; Medisch directeur: Wouter Zuurmond; Secretariaat : Jeanette Louwerse-Niewold en Carolien Oosterhof-Ockeloen; PAT: Margriet Wieles-Griffioen;
Verpleegkundig specialist i.o.:
Marieke ter Horst-van Oord; Verpleegkundigen: Anja van den Berg-Vonck, Joca van den Berg-Poutsma, Piety Haaksema-Meerveld, Hester Laagland Winder, Coby Mol, Toos Molemaker-van der Langemeen, Dorine Mons-Boeve, Elske Nitrauw, Joop Plas, Arja Putters-Breedveld, Gea van Reemst, Annelies Vuijst-van der Kooij, Margriet Wieles-Griffioen en Rennie Wijtsma; Invalverpleegkundigen: Joke Korf-Hordijk, Froukje van Sleen en Tineke van Voornveld-Blees;
Zorgmanager: Jaap Gootjes; Buddyzorg :
Anette Bosma, Henny Luchies en José van Nus-Stad; Huisarts:
Koos Jongebreur; Fysiotherapeut : Jacob van den Broek; ________ Uit dienst: Bertine Schoute-van der Zijde; In dienst: Anette Bosma.
Buddyzorg Buddy’s, ook wel maatjes genoemd, zijn opgeleide vrijwilligers die praktische, sociale en emotionele ondersteuning verlenen aan ongeneeslijk zieke mensen. Buddyzorg kuria stelt zich ten doel dat door de inzet van één mens, de buddy, twee mensen, zowel cliënt als buddy, optimaal tot hun recht komen. Buddyzorg nam in 2012 afscheid van coördinator Bertine Schoute-van der Zijde en verwelkomde coördinator Anette Bosma.
Bezoek van de burgemeester
Op 20 juli kreeg kuria bezoek van Amsterdams burgemeester Eberhard van der Laan. Van der Laan sprak met medewerkers, buddy’s en bewoners over wonen en werken in kuria. Het bezoek maakte zo’n grote indruk op hem, dat hij enkele dagen later zijn column in dagblad Metro eraan wijdde.
Kwaliteit en deskundigheid In 2012 werd het Buddyhandboek volledig herzien. Bovendien is dit handboek aangepast tot een ‘Werkpakket Buddyzorg’ voor gebruik in andere organisaties. Dit project, ondersteund door ZonMW, is in 2012 afgerond. Voor de totstandkoming hiervan werkte kuria samen met Stichting VitaValley en Netwerk Palliatieve Zorg Amsterdam-Diemen.
Buddyzorg steekt veel tijd in deskundigheidsbevordering van coördinatoren en buddy’s. Zo volgden de coördinatoren in 2012 diverse conferenties, trainingen en workshops. Tien buddy’s volgden de basistraining ‘Intensieve ondersteuning’ bij de Vrijwilligersacademie. Meerdere buddy’s bezochten interne buddyscholingsavonden en thema-avonden.
Onderzoek en onderwijs Onderzoek Kuria heeft als academische werkplaats een wetenschappelijke taak. In 2012 zijn verschillende onderzoeken afgerond, waaronder het AmRoSe-onderzoek naar palliatieve sedatie, het vrijwilligersonderzoek en het onderzoek naar de toepasbaarheid van de HADS (Hospital Anxiety Depression Scale). Dit heeft geleid tot diverse (internationale) publicaties, onder meer in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Archives. Onderzoeken naar dyspnoe, delier, pupillometrie en spiritualiteit worden in 2013 vervolgd. Van start gaan onderzoeken naar PPI/PPS en een ZonMW-onderzoek naar medicatiemanagement.
Onderwijs
Samenwerking Intern werkt Buddyzorg nauw samen met andere onderdelen binnen kuria, zoals de vrijwilligerstak en het Palliatief Advies Team. Daarbuiten verdient vooral de hernieuwde samenwerking met het Leger des Heils aandacht.
In 2013 start kuria met het opleiden en coachen van een groep buddy’s voor de maatschappelijke opvang van het Leger des Heils. De maatschappelijk werker van kuria is projectleider hierin.
Buddy’s 01-01-2012: 44 buddy’s, waarvan 15 mannen en 29 vrouwen 31-12-2012: 50 buddy’s, waarvan 20 mannen en 30 vrouwen Gemiddelde leeftijd: 52 jaar
Cliënten 01-01-2012: 63 cliënten, waarvan 48 mannen en 15 vrouwen 31-12-2012: 49 cliënten, waarvan 9 mannen en 40 vrouwen In totaal kregen in 2012 109 cliënten buddyondersteuning met een gemiddelde duur van 27 weken.
Kuria biedt, in samenwerking met het VUmc en het EPZ (Expertisecentrum Palliatieve Zorg Amsterdam), onderwijs aan zorgverleners binnen organisaties als VUmc, Netwerk PZ Amsterdam Diemen, Netwerk PZ Gooi
en Vechtstreek, Erasmuszorg Academie, AmstelAcademie en Particura. Deze scholingsbijeenkomsten vinden zowel in kuria plaats als daarbuiten. Zo verzorgde kuria in 2012 vier onderwijsmiddagen voor AIO’s anesthesiologie over pijn en diverse onderdelen van palliatieve zorg. Ook werden trainingen psychosociale zorg voor verzorgenden en verpleegkundigen gegeven. Tevens leverden medewerkers van kuria bijdragen aan diverse congressen en symposia, zoals het Congres Palliatieve Zorg en het congres Geloof in Zorg. Met regelmaat ontvangt kuria groepen buitenlandse zorgverleners. Zij lopen een dagdeel mee en krijgen informatie en voorlichting over palliatieve zorg in Nederland. Voor studenten geneeskunde en AIO’s wil kuria graag een leerwerkplek vormen. Plannen daartoe zijn in 2012 voorbereid. Voor studenten HBO-V en MBO-V vormt hospice kuria al geruime tijd een stageplek.
Communicatie en PR In 2012 verstuurde Buddyzorg twee keer een digitale nieuwsbrief naar verwijzers. Daarin vertelden een cliënt en een buddy over de meerwaarde van hun buddycontact. Verwijzers worden zo op een laagdrempelige manier bewust gemaakt van
de mogelijkheden van Buddyzorg. Om die bewustwording nog meer te bevorderen, zal de nieuwsbrief in 2013 vaker verschijnen: zes keer. Ook werkte Buddyzorg aan haar zichtbaarheid tijdens landelijke evenementen en bij zorginstellingen.
Financieel verslag 2012 Het jaar 2012 stond in het teken van de renovatie van het pand aan het Valeriusplein. Een enorme operatie die uiteraard de nodige kosten met zich meebrengt. Dankzij de goede gevers, de financiële resultaten in het verleden en een spaarzaam financieel beleid, is deze verbouwing mogelijk geworden. Ook voor 2012 is overigens sprake van een positief financieel resultaat. Dit resultaat ligt aanmerkelijk lager dan in 2011, maar dat heeft vooral te maken met een substantiële bijdrage uit een legaat dat in 2011 werd ontvangen. Daarnaast konden alle kamers niet optimaal benut worden door de renovatie. Daardoor liggen de zorginkomsten net onder het niveau van 2011.
inkomsten te genereren om hun activiteiten te kunnen ontplooien, al weten we niet of dit voor de komende jaren ook zal gelden gezien het huidige overheidsbeleid. In het hierbij gevoegde schema is een samenvatting van de exploitatierekening opgenomen, waarin de jaren 2010, 2011 en 2012 worden vergeleken. De daarin gepresenteerde financiële resultaten stemmen tot dankbaarheid aan allen die hierin, door inzet, hard werken of vrijgevigheid, hun bijdrage hebben gegeven.
2012 x € 1.000
2011 x € 1.000
2010 x € 1.000
Baten Verpleeggelden, eigen bijdragen cliënten Subsidiebaten Bijdragen en giften Financiële baten Overige baten
1057 250 274 46 68
1138 262 466 31 45
1030 209 316 27 56
Totaal
1695
1942
1638
993 28 386
967 23 404
914 21 393
1407
1394
1328
288
548
310
Samenvatting exploitatierekening
Lasten Personeelskosten Afschrijvingen Overige lasten Totaal
Opnieuw blijkt uit de jaarcijfers 2012, maar ook uit de begroting 2013, dat kuria er in financieel opzicht goed voorstaat. Alle stichtingen zijn inmiddels in staat om voldoende
Resultaat
Kwaliteit
Melding Incidenten Bewoners
Kuria wil constante en goede kwaliteit waarborgen, zowel in het zorgproces naar bewoners en cliënten toe, als in de organisatievoering en het personeelsbeleid. Werken aan kwaliteit is een speerpunt in het meerjarenbeleid. Alle lopende processen worden continu geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Kuria voldeed ook in 2012 aan het keurmerk Palliatieve Zorg.
Het melden van incidenten helpt bij het verbeteren van de zorg. In 2012 zijn 18 meldingen van bewoners ingediend. Het aantal bijna-val-incidenten is een aandachtspunt. Kuria is hier alert op en brengt in kaart hoe dit aantal kan worden teruggedrongen. In 2012 zijn geen officiële klachten ingediend. Aandachtspunten zijn direct aangepakt.
Renovatie pand Het pand aan het Valeriusplein in Amsterdam moet een goede, sfeervolle en veilige plek zijn voor bewoners en medewerkers. Om aan de eisen van de huidige tijd te voldoen, is gestart met een renovatie van de kamers en voorzieningen voor bewoners. In het voorjaar van 2012 tekende de directie een aanneemovereenkomst met aannemer Van Westen & Bakker BV. Zij renoveren
het pand van hospice kuria in drie fasen. In de lente van 2013 moet de renovatie zijn afgerond. Alle bewonerskamers, gangen en overige ruimtes worden opgeknapt volgens de wettelijke kwaliteitseisen. Duurzame oplossingen, zoals goede isolatie, leveren kostenbesparingen en energie-efficiëntie op. De bekostiging van de renovatie wordt gerealiseerd vanuit de ANBI-stichting.
Onderscheidingen en awards In 2012 kreeg Corry van Tol de Christelijke Zorg Award. Zij ontving de prijs voor haar inzet voor de palliatieve zorg in Nederland. De Award is een initiatief van verzekeraar Pro Life. Aan de Award is een geldbedrag van 5.000 euro verbonden. Dit geld zal worden besteed aan de verbouwing van de ruimte van kuria’s verpleegkundigen.
Op 13 oktober ontving Corry van Tol uit handen van loco-burgemeester Eric van der Burg de Andreaspenning. Deze onderscheiding van de stad Amsterdam is bedoeld voor mensen die zich langdurig hebben ingezet voor een Amsterdamse stichting of vereniging met maatschappelijk doel.
Raad van Bestuur
Leden van de Ethische commissie:
Het bestuur van de organisatie wordt gevormd door mw. C. van Tol-Verhagen in de functie van algemeen directeur en prof. dr. W.W.A. Zuurmond in de functie van medisch directeur. Werkzaamheden en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in een directiereglement. Hierop wordt toegezien door de Raad van Toezicht.
Ethische Commissie De leden van de ethische commissie zijn: dhr. dr. D.J. Bakker, dhr. ds. K. van den Geest, dhr. J.R.G. Gootjes Msc en dhr. dr. Th. Tromp. Er werd 1 keer vergaderd in 2012.
dhr. dr. D.J. Bakker
dhr. ds. K. van den Geest
dhr. J.R.G. Gootjes Msc
dhr. dr. Th. Tromp
Staf
Comité van Aanbeveling
Raad van Toezicht
De staf van kuria vergadert zes keer per jaar over beleid en ontwikkelingen binnen de verschillende disciplines. Stafleden zijn Jaap Gootjes (zorgmanager), Marieke ter Horst-van Oord (verpleegkundig specialist i.o.), José van Nus-Stad (maatschappelijk werker), Atie Peet-Vreman (geestelijk verzorger), Ineke de Soet-Aschman (coördinator vrijwilligers), Margriet Wieles-Griffioen (verpleegkundig team en Palliatief Advies Thuis), Bertine Schoute-van der Zijde (Buddyzorg, tot 01-10-12), Henny Luchies (Buddyzorg, sinds 01-10-12) en Corry van Tol-Verhagen (algemeen directeur en voorzitter).
De leden van dit comité zetten zich, onbezoldigd, gevraagd en/of ongevraagd in voor ondersteuning, advies en bekendmaking van het werk van stichting kuria en palliatieve zorg in brede zin:
De Raad van Toezicht houdt toezicht op vier stichtingen: stichting kuria, stichting kuria Zorg, stichting Vrijwilligers kuria en stichting kuria Onderzoek. De Raad van Toezicht vergaderde in 2012 drie keer, deze bijeenkomsten werden bijgewoond door de leden van de Raad van Bestuur en één keer door de staf. De Raad van Toezicht sprak onder meer over het goedkeuren van de jaarrekeningen 2011, de renovatie van het pand, het jubileum en de samenwerking tussen kuria en het VUmc. Leden: dhr. N.H. Hendrikse, dhr. prof. dr. J.C. Kennedy, dhr. S.Y.T. Meijer, dhr. G.S. Sijpestein (voorzitter), dhr. prof. dr. W.A.B. Stalman
Dhr. A.P. de Boer Dhr. prof. dr. J. Douma Dhr. dr. ir. J. van der Graaf Dhr. drs. A. Kamsteeg Dhr. drs. A.G. Knevel
Dhr. ir. H. van Rossum Dhr. mr. A. Rouvoet Dhr. prof. dr. ir. E. Schuurman Dhr. ds. J.J. Tanis
Tel: 020-6790797 Fax: 020-6737220 e-mail:
[email protected] internet: ww.kuria.nl
ING bank: 8377 IBAN: NL80 INGB 0000 008377 ABN AMRO bank: 44.59.65.495 IBAN nr: NL45 ABNA 0445965495
Colofon Correspondentieadres Stichting kuria Valeriusplein 6 1075 BG Amsterdam
