Jaarverslag 2012 Meldpunt Discriminatie Antwerpen

Jaarverslag 2012 Meldpunt Discriminatie Antwerpen

Inleiding Het Meldpunt Discriminatie van Antwerpen stelt u graag haar jaarverslag van 2012 voor. 2012 is een werkingsjaar geweest waar zich een grote verandering op vlak van personeel heeft voorgedaan. Daarnaast stellen we vast dat steeds meer mensen hun weg vinden naar het Antwerpse Meldpunt. De basis van de werking was gelegd in de voorgaande jaren. In 2012 werd deze werking op dezelfde lijn verder gezet. Vanaf februari 2012 kreeg de voltijdse meldpuntmedewerkster versterking van een halftijdse medewerkster. Eind september ging de voltijdse medewerkster elders een nieuwe professionele uitdaging aan en begin november ging er een nieuwe medewerkster aan de slag bij het Meldpunt. Momenteel zijn er dus twee personeelsleden, waarvan één 4/5de werkt en één 3/5de. Het aantal meldingen dat bij het Meldpunt van Antwerpen is binnengekomen is voor het vierde jaar op rij gestegen. De drie meest voorkomende gronden op basis waarvan gediscrimineerd wordt, zijn raciale kenmerken (nationaliteit, huidskleur, etnische of nationale afstamming en afkomst), handicap en geloof of levensbeschouwing. Het grootste deel van de meldingen situeren zich op de domeinen huisvesting en arbeid. De stijging van het aantal meldingen kan toegeschreven worden aan een bredere bekendheid van het Meldpunt. Toch wordt vastgesteld dat de bekendheid nog zeer beperkt is. Daarnaast worden signalen uit het middenveld opgevangen dat er nog veel sprake is van discriminatie. We concluderen dus dat er nog zeer veel feiten zijn waar een vermoeden van discriminatie is, maar die niet gemeld worden aan het Meldpunt. In wat volgt zal een algemeen overzicht gegeven worden van de werking van het Meldpunt. Daarnaast wordt een analyse gegeven van de meldingen die in 2012 zijn binnengekomen bij het Meldpunt. Vervolgens zal ook de preventieve werking en de netwerking van het Meldpunt belicht worden. Ten slotte wordt een blik op de toekomst geworpen.

Meldpunt Discriminatie Algemeen Het Meldpunt Discriminatie is een dienst die via informatie- en adviesverlening, bemiddeling en sensibilisering ondersteuning biedt aan slachtoffers van discriminatie en streeft naar gelijke kansen in alle maatschappelijke domeinen. Het Antwerpse Meldpunt maakt deel uit van het netwerk van Vlaamse Meldpunten Discriminatie. Dit netwerk valt onder de bevoegdheid van Vlaams minister voor Gelijke Kansen Pascal Smet, die ook voorziet in een gedeeltelijke financiering van de Meldpunten. De Meldpunten Discriminatie zijn opgericht vanuit het idee dat iedereen bij een Meldpunt in zijn regio terecht moet kunnen met een vraag of klacht over discriminatie. Er is een laagdrempelig netwerk uitgebouwd van 13 Meldpunten Discriminatie die gebiedsdekkend werken voor heel Vlaanderen. Zo is het Meldpunt

Meldpunt Discriminatie Jaarverslag 2012

2

Discriminatie van Antwerpen niet enkel bevoegd voor de stad Antwerpen, maar ook voor 47 omliggende gemeenten. De stad Antwerpen engageert zich sinds de start van het Meldpunt in 2008 om dit mee uit te bouwen en te ondersteunen. Het Meldpunt is ingebed in het kantoor van de Ombudsvrouw van de stad Antwerpen. Op deze manier kan onafhankelijkheid en neutraliteit gegarandeerd worden. Bovendien kan het Meldpunt steunen op het professionele team van de Ombudsvrouw dat vertrouwd is met klachtenbehandeling. De inplanting bij de stedelijke Ombudsdienst is ten slotte ook gekozen om redenen van klantvriendelijkheid. Bij afwezigheid van de meldpuntmedewerker kan tijdens de kantooruren steeds permanentie worden verzekerd.

Opdrachten De basis voor de oprichting van de Meldpunten Discriminatie is het decreet van 10 juli 2008 houdende een kader voor het Vlaamse gelijkekansen- en gelijkebehandelingsbeleid. Met dit decreet heeft de Vlaamse Regering de Europese richtlijnen over antidiscriminatie omgezet in Vlaamse regelgeving. Het doel van het decreet is een einde te maken aan situaties waarin personen het slachtoffer zijn van discriminatie. Er wordt een kader gecreëerd dat de aanpak van discriminatie op Vlaamse bevoegdheidsdomeinen mogelijk maakt, naast de reeds bestaande federale antidiscriminatiewetgeving. Artikel 42 van het Gelijkekansen- en Gelijkebehandelingsdecreet somt in algemene termen de opdrachten van de Meldpunten Discriminatie op. Het gaat om het ontwikkelen van preventieve acties, het stimuleren van een lokaal gelijkebehandelingsbeleid, het verlenen van bijstand aan slachtoffers, het onderhandelen of organiseren van een onderhandeling en/of het organiseren van een bemiddeling met het oog op het stopzetten van het discriminerende gedrag en op een niet-gerechtelijke afwikkeling van meldingen over discriminatie. Om deze opdrachten tot een goed einde te brengen bouwen de Meldpunten Discriminatie een netwerk van lokale diensten en organisaties uit. Ten slotte dienen zij aan de Vlaamse Regering en de betrokken gemeenten te rapporteren over de uitvoering van hun opdracht. De nadruk ligt dus vooral op de bemiddelings- en onderhandelingsopdracht van de meldpunten. Wanneer een juridische afhandeling nodig is, wordt het dossier doorgegeven aan het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding (hierna Centrum genoemd). Het Centrum heeft immers zelf de mogelijkheid om een juridische procedure op te starten, een bevoegdheid die de Meldpunten Discriminatie niet hebben.

Concrete werking Het Meldpunt Discriminatie staat open voor personen, verenigingen, organisaties, bedrijven en stads- of gemeentediensten uit het volledige werkingsgebied die een vraag of klacht hebben over elke vorm van discriminatie. Het Meldpunt van Antwerpen is bereikbaar via een gratis telefoonnummer, e-mail of klachtenformulier op de website. Melders kunnen ook langskomen op kantoor.


3

Er wordt een eerste intakegesprek gehouden waar de melder zijn vraag of melding in alle vertrouwen kan vertellen en waar er gepeild wordt naar zijn/haar verwachtingen. Het Meldpunt zal samen met de melder de verschillende mogelijkheden overlopen en bespreken welke acties ondernomen zullen worden. Er wordt uitsluitend gehandeld met de goedkeuring van de melder. Het Meldpunt Discriminatie werkt via bemiddeling en zal dus steeds de andere partij contacteren om zijn/haar versie van het verhaal te horen. Het uitgangspunt van het Meldpunt is om via bemiddeling naar een overeenkomst te streven. Dit vanuit de overtuiging dat mensen hun recht op gelijke behandeling niet enkel via rechtbanken of juridische procedures moeten afdwingen, maar dat bemiddeling een evenwaardig alternatief is. Bij de behandeling van meldingen kan het Meldpunt samenwerken met, of doorverwijzen naar, meer gespecialiseerde partners binnen zijn netwerk. Indien de verwachtingen van de melder niet overeenstemmen met de mogelijkheden van het Meldpunt Discriminatie, zal het Meldpunt samen met de melder naar een andere oplossing zoeken. Naast klachtenbehandeling en het verlenen van informatie en advies heeft het Meldpunt ook een sensibiliserende en preventieve rol waar verder in dit document dieper op ingegaan wordt.


4

1. Cijfers Het registratiesysteem Metis In het kader van de samenwerkingsovereenkomst tussen Gelijke Kansen in Vlaanderen en het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding, registreren de Vlaamse Meldpunten Discriminatie sinds januari 2010 in het elektronisch registratiesysteem van het Centrum, Metis. Door alle meldingen te centraliseren in één databank kan er een globaal beeld gevormd worden van discriminatie in Vlaanderen of althans van de gemelde discriminatie in Vlaanderen bij de Meldpunten en het Centrum. Op deze manier kunnen algemene tendensen herkend worden waar preventieve acties rond uitgewerkt kunnen worden en kan deze databank in de toekomst ook als basis voor wetenschappelijk onderzoek dienen. Alle individuele vragen en meldingen over (een aanvoelen van) discriminatie of over de toepassing van de antidiscriminatieregelgeving worden in dit systeem geregistreerd als melding. Als de melder een algemene informatievraag heeft, of een eenvoudige melding wil maken zonder verder gevolg, blijft de contactname als melding geregistreerd. Als de melder een individueel advies of verdere bijstand van het Meldpunt Discriminatie verwacht, dan wordt de melding omgezet in een dossier. Metis laat toe om dossiers over te dragen tussen de Meldpunten en het Centrum. Lokale meldingen ontvangen door het Centrum kunnen doorgegeven worden aan het bevoegde meldpunt. Zij zitten vaak immers dichter op de feiten en hebben een lokaal netwerk uitgebouwd om zulke meldingen te behandelen. Omgekeerd kunnen meldingen op structureel niveau die bij de Meldpunten binnenkomen, behandeld worden door het Centrum. Ook zaken die een juridische afhandeling vereisen, kunnen doorgegeven worden aan het Centrum zodat zij de melders kunnen bijstaan met juridisch advies.

Meldingen Het Meldpunt Discriminatie van Antwerpen ontving 303 meldingen in 2012. Type melding Type melding Vraag om bijstand Eenvoudige melding Informatievraag

aantal 147 120 36 303

% 48,5% 39,6% 11,9% 100,0%

Bij 48,5% van de meldingen verwachtte de melder verdere stappen door het Meldpunt of verwachtte hij/zij een persoonlijk advies. 39,6% van de melders gaven in eerste instantie aan enkel hun verhaal te willen doen, zonder verdere verwachtingen van het Meldpunt. In een aantal van deze meldingen heeft het Meldpunt achteraf toch nog stappen ondernomen.


5

11,9% van de meldingen waren informatievragen, waarbij melders meer informatie wilden over de wetgeving, bepaalde procedures of de werking van het Meldpunt. Type contact Type contact E-mail Telefoon Bezoek Webformulier Persoonlijk contact Brief

aantal 130 107 53 9 3 1 303

% 42,9% 35,3% 17,5% 3,0% 1,0% 0,3% 100,0%

42.9% van de melders contacteerden het Meldpunt via e-mail. Dat is een daling van ongeveer 6% tegenover 2011. Er is een lichte stijging vast te stellen wat betreft contactname via telefoon, via een bezoek aan het kantoor en via het webformulier. 3 meldingen zijn binnengekomen via een persoonlijk contact, met name een contactpersoon van de vakbond. Geslacht van de melder Geslacht Man Vrouw Transgender M/V Onbekend

aantal 156 143 1 3 303


% 51,5% 47,2% 0,3% 1,0% 100,0%

6

Plaats van de feiten Uit deze cijfers blijkt dat bijna de helft van de meldingen betrekking heeft op feiten die zich voordeden in de stad Antwerpen. Ongeveer een vierde van de gemelde feiten vonden plaats in de 47 andere gemeenten in het werkingsgebied van het meldpunt. Gemeente

aantal %

Antwerpen

137

45,2%

Kapellen

5

1,7%

Edegem

4

1,3%

Lier

4

1,3%

Herentals

3

1,0%

Schoten

3

1,0%

Mortsel

3

1,0%

Borsbeek

3

1,0%

Brasschaat

3

1,0%

Ekeren

3

1,0%

Turnhout

3

1,0%

Stabroek

2

0,7%

Kalmthout

2

0,7%

Hemiksem

2

0,7%

Wijnegem

2

0,7%

Kontich

2

0,7%

Boom

2

0,7%

Burcht

2

0,7%

Puurs

2

0,7%

Zoersel

2

0,7%

Sint-Niklaas

2

0,7%

Geel

2

0,7%

Duffel

1

0,3%

Koningshooikt

1

0,3%

Zwijndrecht

1

0,3%

Schelle

1

0,3%

Hoevenen

1

0,3%

Aartselaar

1

0,3%

Wuustwezel

1

0,3%

Herenthout

1

0,3%

Grobbendonk

1

0,3%

Zaventem

1

0,3%

Merksem

1

0,3%

Willebroek

1

0,3%

Ternat

1

0,3%

Niel

1

0,3%

Diepenbeek

1

0,3%


Beerse Heist-op-denBerg

1

0,3%

1

0,3%

Zandvliet

1

0,3%

Balen

1

0,3%

niet gekend

91

30%

303

100,0%

7

Van de 303 ontvangen meldingen was het Meldpunt voor 248 meldingen (of 82% van het totaal aantal meldingen) bevoegd. Dit betekent dat de melding handelde over één of meerdere discriminatiecriteria die opgesomd zijn in het Gelijkekansen- en Gelijkebehandelingsdecreet. Bij de overige 55 meldingen kon geen (officieel) discriminatiecriterium vastgesteld worden. Hieronder wordt enkel gerapporteerd over de 248 meldingen waarvoor het Meldpunt bevoegd is. Discriminatiecriterium Het Meldpunt Discriminatie is bevoegd voor alle discriminatiegronden die opgesomd zijn in artikel 16 § 3 van het Gelijkekansen- en Gelijkebehandelingsdecreet onder de noemer „beschermde kenmerken‟. Bij de 248 meldingen werden 271 discriminatiecriteria aangeduid. Discriminatiecriteria Raciaal Handicap Geloof of levensbeschouwing Taal Geslacht Leeftijd Fortuin (vermogen) Seksuele geaardheid Gezondheidstoestand Burgerlijke staat Fysieke eigenschap Politieke overtuiging Geboorte

aantal 131 28 21 19 17 14 14 10 9 4 2 1 1 271

% 48,2% 10,3% 7,7% 7,0% 6,3% 5,1% 5,1% 3,7% 3,3% 1,5% 0,7% 0,4% 0,4% 100,0%

Het totale aantal discriminatiecriteria is hoger dan het aantal meldingen waarvoor het Meldpunt bevoegd is. Dit wordt verklaard door het feit dat er meerdere discriminatiecriteria kunnen aangeduid worden bij één melding. In de tabel wordt de term raciaal gebruikt. Dit is een overkoepelende term voor de discriminatiecriteria nationaliteit, nationale of etnische afstamming, huidskleur, zogenaamd ras en afkomst. Deze criteria worden in de rapportage herleid tot één gemeenschappelijke noemer, omdat het immers niet altijd duidelijk is op basis van welk raciaal criterium er gediscrimineerd wordt. In 48,2% van de meldingen heeft de vermoedelijke discriminatie betrekking op raciale discriminatiecriteria. Dit is een groot verschil met 2011, waar slechts 28% van de meldingen betrekking had op raciale criteria. Dit kan deels verklaard worden door het feit dat in 2011 22% van de meldingen handelde over het criterium geloof of levensbeschouwing. Dit naar aanleiding van een 60-tal meldingen over Sharia4Belgium. Voor 2012 zakt het aantal meldingen in verband met geloof of levensbeschouwing tot 7,7%. 10,3% van de meldingen gaat over discriminatie op basis van handicap. Dit is een lichte stijging tegenover 2011, toen bedroeg dit 8%.


8

Maatschappelijk domein

Maatschappelijk domein Goederen en diensten Huisvesting Andere / Onduidelijk Horeca Transport Financieel Voorzieningen (gezondheid / welzijn) Vrij beroep Handelszaak Arbeid en werkgelegenheid Profit Andere / Onduidelijk Publiek Onderwijs Non-profit Samenleving Buren / Buurt Publieke Ruimte Andere / Onduidelijk Privé / Familie Onderwijs Media Internet Diverse publicaties Televisie Geschreven pers Politie en justitie Politie Gerecht Penitentiaire Voorziening Diverse activiteiten Socio-cultureel Andere / Onduidelijk Politiek Sociale bescherming Sociale bijstand en OCMW Ziekte en Ongeval Andere / Onduidelijk Verlof en Vakantie Andere/onduidelijk

aantal 83 46 12 8 7 5 3 1 1 66 42 8 7 6 3 19 10 7 1 1 18 15 9 4 1 1 14 10 2 2 12 7 4 1 10 5 3 1 1 11 248

% 33,5%

26,6%

7,7%

7,3% 6,0%

5,6%

4,8%

4,0%

4,4% 100,0%

De meeste meldingen situeren zich binnen het domein „Goederen en diensten‟. 46 meldingen binnen dit domein gaan over huisvesting. Dit is 18,5% van het totale aantal meldingen. Deze meldingen gaan dan vooral over een onderscheid dat gemaakt wordt op basis van nationale afstamming op de huurmarkt. Een aantal meldingen binnen het domein „huisvesting‟ betreft ook personen die geweigerd worden om een woning te huren


9

omwille van de vorm van hun inkomen (werkloosheidsuitkering, invaliditeitsuitkering, leefloon). Het tweede grote domein is „Arbeid en werkgelegenheid‟. 42 meldingen, of 16,9% van het totale aantal meldingen, handelen over discriminatie in de profit sector. Dit gaat over discriminatie tijdens de sollicitatieprocedure, over pesterijen op de werkvloer en over ontslag. „Samenleving‟ is het derde grote domein met 19 meldingen (7,7% van het totale aantal meldingen). De meerderheid van deze meldingen gaan over burenruzies. Gevolg

Gevolg Dossier geopend Informatie verstrekt Advies Documentatie Zonder gevolg Melder afgehaakt Op verzoek melder Meldpunt Discriminatie niet bevoegd Andere Onvoldoende elementen Algemene ontevredenheid Dubbele melding Overgemaakt aan protocolpartner Opgelost Op eigen initiatief melder Via tussenkomst andere organisatie Doorverwezen naar protocolpartner

aantal 142 48 34 14 46 13 10 9 5 4 3 2 5 5 4 1 2 248

% 57,3% 19,4%

18,5%

2,0% 2,0%

0,8% 100,0%

Een melding waar verdere stappen in ondernomen worden of waar een concreet advies in gegeven wordt, wordt omgezet in een dossier. Zo kan er meer gedetailleerde informatie geregistreerd worden over de inhoud, de vorm van discriminatie en de interpretatie. Niet elke melding wordt omgezet in een dossier. Eenvoudige meldingen of informatievragen worden op meldingsniveau afgehandeld. In 2012 zijn 57,3% van de meldingen omgezet in een dossier.

Dossiers In 2012 heeft het Meldpunt 144 dossiers behandeld. Zoals hierboven aangegeven zijn 142 meldingen omgezet in een dossier. Van deze dossiers heeft het Meldpunt er 22 aan het Centrum overgemaakt. Omgekeerd heeft het Meldpunt 24 dossiers van het Centrum ontvangen. Van de 144 dossiers was het Meldpunt voor 141 bevoegd. 3 meldingen waarvoor het Meldpunt niet bevoegd was, die dus geen betrekking hadden op een erkend discriminatiecriterium, zijn toch omgezet in een dossier. Dit omdat er informatie en advies is ingewonnen bij andere diensten om de melder zo goed mogelijk door te verwijzen. Meldpunt Discriminatie Jaarverslag 2012

10

Hieronder wordt gerapporteerd over 141 dossiers waarvoor het Meldpunt bevoegd is. Discriminatiecriterium Discriminatiecriteria Raciaal Handicap Geloof of levensbeschouwing Taal Geslacht Fortuin (vermogen) Gezondheidstoestand Leeftijd Seksuele geaardheid Burgerlijke staat Gerechtelijk verleden Fysieke eigenschap

aantal 84 25 11 10 10 9 5 5 2 2 1 1 165

% 50,9% 15,2% 6,7% 6,1% 6,1% 5,5% 3,0% 3,0% 1,2% 1,2% 0,6% 0,6% 100,0%

Net zoals op meldingsniveau, kunnen ook hier meerdere discriminatiecriteria aangeduid worden bij één dossier. De drie meest voorkomende discriminatiecriteria blijven dezelfde als op meldingsniveau. Handicap neemt een iets groter percentage in bij de dossiers, 15,2% tegenover 10,3 % van de meldingen.


11

Maatschappelijk domein

Maatschappelijk domein Goederen en diensten Huisvesting Andere / Onduidelijk Horeca Transport Handelszaak Voorzieningen (gezondheid / welzijn) Arbeid en werkgelegenheid Profit Onderwijs Andere / Onduidelijk Publiek Non-profit Samenleving Buren / Buurt Publieke Ruimte Onderwijs Diverse activiteiten Socio-cultureel Andere / Onduidelijk Politie en justitie Politie Andere/onduidelijk Media Diverse publicaties Internet Geschreven pers Sociale bescherming Sociale bijstand en OCMW Eindtotaal

aantal 65 31 16 7 6 4 1 24 19 2 1 1 1 15 13 2 11 7 4 3 6 6 5 5 3 1 1 3 3 141

% 46,1%

17,0%

10,6%

7,8% 5,0%

4,3% 3,5% 3,5%

2,1% 100,0%

In vergelijking met de meldingen is het aandeel van de dossiers binnen het domein „Goederen en diensten‟ sterk gestegen. Het aandeel van het domein „Arbeid en werkgelegenheid‟ is dan weer sterk gedaald. Dit kan verklaard worden doordat een groot aantal dossiers in verband met arbeid overgemaakt worden aan het Centrum.


12

Discriminatievorm Discriminatievorm Directe discriminatie Indirecte discriminatie Aanzetten tot haat, discriminatie of geweld Weigering redelijke aanpassingen (handicap) Intimidatie / pesterijen Belediging Ontoegankelijkheid gebouw (handicap) Lopende dossiers

aantal 94 17 10 9 6 3 1 1 141

% 66,7% 12,1% 7,1% 6,4% 4,3% 2,1% 0,7% 0,7% 100,0%

Het grootste deel van de dossiers handelt over directe discriminatie. 17 dossiers behandelen indirecte discriminatie, waarbij een ogenschijnlijk neutrale maatregel of handeling een persoon met een beschermd persoonlijk kenmerk (discriminatiecriterium) benadeelt. Een voorbeeld van indirecte discriminatie is de weigering van een taxichauffeur om een slechtziende persoon met een assistentiehond te vervoeren. In een taxi zijn geen honden toegelaten, dit is een neutrale maatregel. De chauffeur benadeelt echter personen met een handicap die begeleid worden door een assistentiehond. 10 dossiers betreffen uitspraken of acties waarbij werd aangezet tot haat, discriminatie of geweld tegenover bepaalde personen. Beoordeling Gegrondheid Onvoldoende elementen Vermoeden van discriminatie Gegrond Ongegrond Lopende dossiers

aantal 62 29 17 23 10 141

% 44,0% 20,6% 12,1% 16,2% 7,1% 100,0%

In 44% van de dossiers beschikt het Meldpunt over onvoldoende elementen om te kunnen uitmaken of er effectief sprake is van discriminatie. Dit is het geval wanneer de melding betwist wordt door de tegenpartij en er geen bewijzen of getuigen zijn van de feiten. Doordat het Meldpunt werkt via bemiddeling en zich opstelt als neutrale tussenpersoon, wordt er geen onderzoek gevoerd. Hierdoor is het in een groot deel van de dossiers niet mogelijk om een standpunt in te nemen. In 20,6% van de dossiers zijn er voldoende aanwijzingen om een vermoeden van discriminatie te wekken, maar onvoldoende bewijs om de klacht als „gegrond‟ te bestempelen. 12,1% van de dossiers worden als gegrond gekwalificeerd, hier was duidelijk sprake van een vorm van discriminatie. De ongegronde dossiers zijn dossiers waarbij na behandeling blijkt dat de vermeende discriminatie manifest ongegrond is (9), of dossiers waarbij het gaat om een onderscheid dat door een wet of decreet is opgelegd (2). Daarnaast kan het ook gaan om een gerechtvaardigd onderscheid (6), dossiers waar uiteindelijk geen onderscheid kan vastgesteld worden (2), dossiers waar geen sprake is van een verwerpelijk motief (1) of dossiers die nog onder de vrijheid van meningsuiting vallen (3).


13

3 domeinen nader toegelicht De meeste dossiers situeren zich op het vlak van huisvesting (31), arbeid (24) en samenleving (15). Hieronder wordt toegelicht op basis van welke beschermde persoonlijke kenmerken gediscrimineerd wordt in deze domeinen. Huisvesting Discriminatiecriteria Raciaal Fortuin (vermogen) Handicap Taal Burgerlijke staat Gezondheidstoestand Geloof of levensbeschouwing Leeftijd

aantal 19 9 6 2 2 2 1 1 42

% 45,2% 21,4% 14,3% 4,8% 4,8% 4,8% 2,4% 2,4% 100,0%

Binnen huisvesting is het aandeel van de raciale discriminatiecriteria het grootst, namelijk 45,2%. 21,4% van de dossiers binnen het domein huisvesting betreffen discriminatie op basis van financiële situatie. Dit gaat onder meer over kandidaathuurders die geweigerd worden op basis van de aard van hun inkomen, bijvoorbeeld een leefloon. Het derde discriminatiecriterium binnen dit domein is handicap. Arbeid Discriminatiecriteria Raciaal Taal Geloof of levensbeschouwing Leeftijd Geslacht Handicap

aantal 15 7 4 3 1 1 31

% 48,4% 22,6% 12,9% 9,7% 3,2% 3,2% 100,0%

Binnen het domein arbeid is in ongeveer de helft van de dossier de discriminatie gebaseerd op een raciaal kenmerk. 22.6% van de dossiers binnen dit domein gaan over discriminatie op basis van taal. Deze 7 dossiers zijn meldingen over vacatures waarin als moedertaal Nederlands gevraagd wordt. Samenleving Discriminatiecriteria Raciaal Seksuele geaardheid Handicap Gezondheidstoestand


aantal 10 2 2 1 15

% 66,7% 13,3% 13,3% 6,7% 100,0%

14

De meeste dossiers binnen het domein samenleving gaan over discriminatie op basis van raciale kenmerken. Slechts in twee dossiers is sprake van discriminatie op basis van seksuele geaardheid. In beide dossiers gaat het om problemen met buren. Dit lage aantal dossiers is opvallend aangezien er in 2012 veel media-aandacht was voor discriminatie en geweld ten opzichte van holebi‟s. Vanuit de holebibeweging wordt aangegeven dat er vanuit de holebigemeenschap een erg lage meldingsbereidheid is.


15

2. Preventie Naast klachtenbehandeling en advies- en informatieverlening heeft het Meldpunt Discriminatie ook een sensibiliserende en preventieve opdracht. Het Antwerpse Meldpunt tracht in de mate van het mogelijke preventieve acties uit te werken in samenwerking met partners die ook streven naar gelijke kansen.

Campagne In het kader van het stadsfestival „Antwerpen Vandaag‟ heeft het Meldpunt Discriminatie in samenwerking met Bond zonder Naam een Spreukenwedstrijd georganiseerd. Het stadsfestival vond plaats van zaterdag 19 mei tot en met maandag 28 mei. Door tientallen organisaties werden activiteiten (zoals wandelingen, tentoonstellingen en voorstellingen) georganiseerd rond diversiteit. Het Meldpunt Discriminatie en Bond zonder naam daagden iedereen uit om een goede spreuk rond diversiteit te verzinnen. De spreuken zijn het visitekaartje van Bond zonder Naam. Positieve slogans die dicht bij het leven staan, die uitnodigen tot reflectie en inspiratie. Ook het Meldpunt Discriminatie wil diversiteit op een positieve manier in de kijker zetten. Op 27 mei stond het Meldpunt Discriminatie op de verenigingenmarkt op de Groenplaats. Daar kond iedereen zijn spreuk komen ophangen aan de „waslijn‟. Spreuken konden ook via mail worden bezorgd. Een persbericht werd verzonden naar aanleiding van de bekendmaking van de winnaars: Uit de inzendingen werden vier spreuken gekozen, waaronder één door het Meldpunt Discriminatie en drie door Bond zonder Naam. De spreuk „Het maakt niet uit van waar je bent, het zit in A’, werd ingestuurd door Yannick Houtmeyers. Het Meldpunt Discriminatie heeft deze spreuk uitgekozen als meest inspirerende spreuk. De auteur Yannick Houtmeyers wordt beloond met het boek „Stadsmussen‟. “Vaak laten we ons leiden door de buitenkant van mensen terwijl we beter naar de binnenkant zouden kijken. Wat echt van belang is, en wat een mens maakt tot wat hij of zij is, is iemands persoonlijkheid. Het zit in A!,” zegt Sarah van het Meldpunt. “Antwerpen kent meer dan 170 verschillende nationaliteiten onder haar inwoners. Ongeacht welke nationaliteiten, het zit in A(ntwerpen), en dat maakt Antwerpen net zo boeiend!” De hoofdprijs van Bond zonder Naam gaat naar de spreuk ‘Diversiteit = niet gelijk’ door Hicham Ouchliki. Deze spreuk zal gepubliceerd worden in de BZN Agenda 2014. Daarnaast werden ook de spreuken „Zwart-wit denken geeft je leven weinig kleur‟ door Camiel Noyen en „Vreemde vogels vliegen verder‟ door Ann Driessen, geselecteerd. Deze inzendingen krijgen een plek als spreuk van de dag op de BZN Facebookpagina. “Elke mens – er is geen uitzondering – is gelijkwaardig. In tegenstelling daarmee is niet elke mens gelijk. Elkeen heeft zijn of haar gaven, talenten, culturele achtergrond en persoonlijke geschiedenis. Met de realiteit voor ogen dat mensen ongelijk zijn, maar tegelijk ongelijk gemaakt of gehouden worden , is het ieders opdracht op te komen voor gelijkheid tussen mensen. De zwaksten hebben daarbij voorrang. Aandacht voor hen bepaalt de beschavingsgraad van een samenleving.”, aldus Patrick Hanjoul (directeur van BzN)


16

Infosessies Het Meldpunt Discriminatie heeft ook in 2012 een aantal vormingen en infosessies gegeven rond discriminatie. Daarnaast werd de vorming over de antidiscriminatieregelgeving aan de Lokale Politie van Antwerpen verder gezet. Deze kadert binnen de opleiding „Omgaan met diversiteit‟ en wordt georganiseerd in samenwerking met het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding.


17

3. Samenwerking Het Meldpunt Discriminatie tracht een zo uitgebreid mogelijk netwerk uit te bouwen om steeds meer aan bekendheid te winnen en om binnengekomen meldingen zo efficiënt mogelijk te kunnen behandelen. Vanuit verschillende diensten en organisaties waar mee samengewerkt wordt, worden ook signalen en knelpunten doorgegeven op vlak van discriminatie. Om de werking van de Meldpunten Discriminatie te optimaliseren is er zowel op Vlaams niveau als op lokaal niveau nood aan een uitgebreid netwerk van samenwerkingspartners. Het Meldpunt doet beroep op dit netwerk voor klachtenbehandeling, voor sensibilisering, alsook voor de algemene ondersteuning van het Meldpunt.

Vlaanderen Gelijke Kansen in Vlaanderen heeft een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding. Deze samenwerking draagt bij tot een professionele behandeling en registratie van discriminatiemeldingen in Vlaanderen. Dankzij het gezamenlijke registratiesysteem Metis kunnen meldingen op een eenvoudige wijze doorverwezen worden en dit in twee richtingen. Wanneer een juridische afhandeling nodig is of wanneer het gaat om een structurele vorm van discriminatie, wordt het dossier doorgegeven aan het Centrum. Het Centrum beschikt immers over de nodige juridische deskundigheid en heeft zelf de mogelijkheid om in uitzonderlijke gevallen een juridische procedure op te starten, een bevoegdheid die de Meldpunten Discriminatie niet hebben. Lokale meldingen die het Centrum ontvangt, kunnen dan weer naar het bevoegde meldpunt doorgestuurd worden. Daarnaast heeft het Centrum een belangrijke adviesfunctie voor de Meldpunten bij de behandeling van meldingen en voorziet het in de opleiding en regelmatige opvolging van de Meldpunten Discriminatie. In Antwerpen zetelt een stafmedewerker van het Centrum in de stuurgroep van het Meldpunt en wordt het voorzitterschap van het lokale Netwerk Arbeidsgerelateerde Discriminatie en het Netwerk Onderwijs en Discriminatie ook door deze stafmedewerker waargenomen. Er is ook een samenwerking met het Instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen. De Meldpunten kunnen bij hen terecht voor informatie en advies. Meldingen over het discriminatiecriterium geslacht kunnen aan het Instituut overgemaakt worden wanneer een juridische afhandeling gewenst is. Gelijke Kansen in Vlaanderen heeft ook een samenwerkingsakkoord afgesloten met de Vlaamse Inspectie Werk en Sociale Economie. Zo kunnen die meldingen over arbeidsgerelateerde discriminatie, waarbij bemiddeling niet de meest aangewezen behandelingswijze is, doorverwezen worden naar de inspectie voor verder onderzoek en behandeling.


18

Antwerpen Op lokaal niveau heeft het Meldpunt Discriminatie van Antwerpen ook een aantal samenwerkingspartners. Sinds 2010, naar aanleiding van de overgang van proefproject naar officieel erkende dienst, heeft het Meldpunt een stuurgroep die instaat voor advies en ondersteuning bij de structurele werking van het Meldpunt, beleidskwesties en communicatie- en preventiecampagnes. Tot eind 2012 bestond de stuurgroep uit volgende leden: Rafike Yilmaz, kabinetsadviseur van de schepen van diversiteit; Karla Blomme, ombudsvrouw van de stad Antwerpen; Elke Deforce, diensthoofd van het Bureau voor Diversiteitsmanagement van de stad Antwerpen en Marco Van Haegenborgh, stafmedewerker van het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding. Deze stuurgroep is in 2012 niet samengekomen omdat er geen grote veranderingen waren op vlak van de werking van het Meldpunt. De inbedding van het Meldpunt in het kantoor van de Ombudsvrouw zorgt ervoor dat meldingen over mogelijke discriminatie door de stedelijke administratie in samenwerking met de Ombudsvrouw behandeld kunnen worden. De Ombudsvrouw onderzoekt klachten over de onzorgvuldige of onbehoorlijke werking van de stedelijke administratie, inclusief politie, onderwijs en stedelijke vzw's. Ook het OCMW en de sociale huisvestingsmaatschappijen behoren tot haar werkterrein. Wanneer een melding binnenkomt over discriminatie door één van deze diensten, kan het Meldpunt samenwerken met de Ombudsvrouw. Daarnaast maakt het Meldpunt deel uit van het lokale Netwerk Arbeidsgerelateerde Discriminatie. In dit netwerk zetelen een aantal relevante partners die allemaal hun eigen expertise en belang hebben in het streven naar gelijke kansen op de werkvloer en in de strijd tegen arbeidsgerelateerde discriminatie. Dit netwerk bestaat uit het Antwerps Integratiecentrum de8, het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding, Vooruitzenden, VDAB, de diversiteitsconsulenten van de drie vakbonden, SERR - RESOC Antwerpen, de Inspectie Werk en Sociale Economie, Samenlevingsopbouw, VOKA-Jobkanaal en het Meldpunt Discriminatie. Tijdens de zeswekelijkse samenkomst van dit netwerk worden zowel concrete arbeidsgerelateerde meldingen besproken, relevante thematische voorstellingen gehouden, als preventieve acties uitgewerkt. In 2011 is het Netwerk Onderwijs en Discriminatie opgericht. Tijdens de vergaderingen van dit netwerk worden meldingen besproken. Ook expertise-uitwisseling is een belangrijke opdracht van dit netwerk. Daarnaast worden structurele knelpunten gesignaleerd en besproken. Dit netwerk komt om de twee maanden samen en bestaat uit volgende partners: Antwerps Integratiecentrum de8, Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding, het Roze Huis - çavaria Antwerpen, de Schoolbrug, Minderhedenforum, Kinderrechtencommissariaat, Stedelijk Onderwijs Antwerpen, Provinciaal Onderwijs Antwerpen, Provinciaal CLB Antwerpen, Katholiek Onderwijs OLVA, Katholiek Onderwijs Antwerpen – steunpunt basisonderwijs, GO! Onderwijs Antigon, CLB GO! Antwerpen, Algemeen Onderwijsbeleid Antwerpen, LOP basis, LOP secundair, Expertisenetwerk Lerarenopleidingen Antwerpen en het Meldpunt Discriminatie.


19

Met de dienst Diversiteit van de Lokale Politie Antwerpen is overeengekomen om een sessie over de antidiscriminatieregelgeving op te nemen in de vorming 'Omgaan met diversiteit' voor het Antwerpse politiekorps. Dit wordt opgenomen in samenwerking met het Centrum. Daarnaast kan het Meldpunt steeds bij de dienst Diversiteit terecht met vragen over de werking van de politie of voor ondersteuning in de behandeling van meldingen. Daarnaast worden, afhankelijk van het type dossier, andere lokale partners ingeschakeld bij dossierbehandeling zoals het Meldpunt Onderwijs van het Antwerps Integratiecentrum de8, de stadsdienst Bemiddeling die bij burenconflicten tussenbeide kan komen, of andere reeds bestaande klachtendiensten.


20

4. Toekomst In 2013 zet het Meldpunt Discriminatie de werking van 2012 verder. Naast het behandelen van meldingen werkt het meldpunt preventieve acties en sensibiliseringscampagnes uit. In samenwerking met het Stedelijk Onderwijs van Antwerpen organiseert het meldpunt een filmaffichewedstrijd. Dit in het kader van de Internationale dag tegen racisme en discriminatie op 21 maart. De klassen krijgen de opdracht om een affiche te ontwerpen voor een film die over diversiteit vertelt. De tien beste affiches worden drie weken lang tentoongesteld in het cinema café van UGC Antwerpen. Daarnaast zet het Meldpunt, in samenwerking met integratiecentrum de8, verder in op het geven van vormingen „weerbaarheid‟ voor laag- en hoogopgeleide werkzoekenden, en een vorming „omgaan met discriminatie‟ voor arbeidsbemiddelaars. Ook de vorming aan de lokale politie van Antwerpen in het kader van de opleiding „Omgaan met diversiteit‟ wordt verder gezet. In 2014 zullen de Meldpunten Discriminatie inkantelen bij het Interfederaal Centrum voor Gelijke kansen en Bestrijding van Discriminatie en Racisme.


21

Jaarverslag 2012 Meldpunt Discriminatie Antwerpen

Recommend Documents