Jaarverslag 2005 N.V. Nederlandse Gasunie. gaat verder in gastransport

gaat verder in gastransport

Jaarverslag 2005 N.V. Nederlandse Gasunie

De activiteiten van Gasunie richten zich op een goede werking van de gasmarkt. De strategie van Gasunie kent hierbij drie pijlers: het bestaande netwerk uitstekend beheren, uitbreiden van het gastransportsysteem en aansluiting realiseren bij de gasbronnen van morgen. Voor de realisatie van deze doelstellingen is samenwerking cruciaal. Dat geldt binnen het bedrijf tussen afdelingen onderling, maar ook daarbuiten. Gasunie streeft naar optimale samenwerking met andere bedrijven, in binnen- en buitenland. Door gemeenschappelijke inspanningen kan Nederland de gasrotonde van Noordwest-Europa worden en dat bevordert de verdere integratie van de gasmarkt en de voorzieningszekerheid in Nederland en Europa. Samenwerking is daarom het thema van de fotografie in dit jaarverslag.

Jaarverslag 2005 N.V. Nederlandse Gasunie

Inhoud

pagina

Samenstelling Bestuur en Ondernemingsraad

5

Profiel

6

Strategie

7

Bericht van de Raad van Commissarissen

9

Corporate Governance

27

Bericht van de Raad van Bestuur

28

Resultaten in het kort

33

Jaaroverzicht

36

Ontwikkelingen algemeen

42

- Intern risicobeheersingsen controlesysteem

42

- Veiligheid, gezondheid en milieu

42

- Personeel en Organisatie

44

- Ondernemingsraad

46

Regulering

47

Gas Transport Services B.V.

49

Bouw & Beheer

55

Deelnemingen & Ontwikkeling

62

Vooruitzichten

67

jaarverslag n.v. nederlandse gasunie 2005

pagina

Jaarrekening 2005

73

- Geconsolideerde jaarrekening

74

- Vennootschappelijke jaarrekening

121

Overige gegevens

130

- Gebeurtenissen na balansdatum

130

- Winstbestemming

130

Accountantsverklaring

131

Hoofd- en nevenfuncties commissarissen N.V. Nederlandse Gasunie

132

Begrippenlijst

134

De Raad van Bestuur van de N.V. Nederlandse Gasunie: v.l.n.r. Pieter Trienekens, Eric Dam, Marcel Kramer en Henk Chin Sue.


Samenstelling Bestuur en Ondernemingsraad (vanaf 1 juli 2005) Raad van Commissarissen

Drs. C. Griffioen RA, voorzitter Mr. drs. C.W.M. Dessens * Drs. A. Lont ** Ir. G.J. van Luijk ** Ir. H.L.J. Noy Mw. mr. M.E.C. Pernot Prof. mr. M.H. van der Woude Raad van Bestuur

Mr. M.P. Kramer, voorzitter en CEO Drs. ir. H.A.T. Chin Sue RC, CFO Ing. E. Dam, directeur Bouw & Beheer Drs. P.E.G. Trienekens, algemeen directeur Gas Transport Services B.V. Directeuren

Ir. E. Panman, directeur Special Projects Mr. drs. C.S. Pisuisse, directeur Juridische Zaken, Regulering en Communicatie Drs. U. Vermeulen, directeur Deelnemingen & Ontwikkeling Dr. ir. G.W.J. Wes, directeur Operations Ondernemingsraad

Ing. B.M. van der Velde (voorzitter)

K. Pieterman

Ir. ing. T. Bosma

D.C. Pol

Ing. W. van Dijk

Mw. E.M. Postuma

Ing. A.J. Hofman ***

J.H. van Smeden

S.J.J. Kools

C. Wagner

H.T.P.M. Lagarde

H. Westerbeek

Ing. K.J. Lok * Tot 1 januari 2006 ** Vanaf 20 september 2005 *** Vanaf 1 september 2005

Profiel De N.V. Nederlandse Gasunie (Gasunie) is met ingang van 1 juli 2005 een zelfstandige gastransporteur in Nederland en Europa. Zij zet de transportactiviteiten van het voormalige, verticaal geïntegreerde, bedrijf voort dat per die datum werd gesplitst in een handels- en transportonderneming. Binnen de Europese Unie is Gasunie één van de grootste transporteurs. Gasunie is tevens eigenaar van één van de grootste hogedruk-gastransportnetten in Europa. Dat netwerk bestaat uit bijna 12.000 kilometer pijpleiding, vele tientallen stations en installaties en circa 1.100 gasontvangstations. Daar wordt het gas overgedragen aan bedrijven die direct op het netwerk zijn aangesloten en aan netwerkbedrijven. Gasunie heeft een goede financiële positie. In 2005 hebben de rating agencies Standard & Poor’s en Moody’s respectievelijk de AA+ en Aaa credit rating aan de onderneming toegekend. De Nederlandse Staat is sinds 1 juli 2005 de enige aandeelhouder. Het beheer en de ontwikkeling van het binnenlandse leidingnet behoren tot de verantwoordelijkheid van Gas Transport Services B.V. (GTS), de landelijk netbeheerder. GTS is een 100% dochteronderneming van Gasunie maar heeft de onafhankelijkheid die de Gaswet vereist. Gasunie biedt via GTS transportdiensten aan klanten aan, met name shippers, op het netwerk aangesloten industrieën en andere, nationale en internationale, netwerkbedrijven. De activiteiten zijn gericht op de ontwikkeling van een goed functionerende, efficiënte en transparante gasmarkt, alsmede op het creëren van waarde voor de aandeelhouder. Op grond van haar kennis en ervaring levert Gasunie een bijdrage aan de transitie naar een duurzame energievoorziening. In deze overgangsfase neemt aardgas, als schoonste van de fossiele brandstoffen, een cruciale positie in. Naast GTS kent Gasunie twee business units, te weten Bouw & Beheer en Deelnemingen & Ontwikkeling. Via dochteronderneming Gasunie Engineering B.V. is Gasunie actief in engineering, research en development. De ruim 1.400 medewerkers zijn verspreid over ruim 20 locaties in heel Nederland werkzaam. Het hoofdkantoor bevindt zich in Groningen.


Strategie Gasunie levert veilig en betrouwbaar gastransport en aanverwante diensten aan een integrerende Europese gasmarkt. Hierbij gaat Gasunie efficiënt, winstgevend en duurzaam te werk. Deze missie is gebaseerd op een langetermijnvisie op de ontwikkelingen in de Europese gasmarkt. De voorzieningszekerheid in Europa en Nederland staat de komende decennia centraal. De vraag naar gas stijgt terwijl de binnenlandse productie terugloopt. De afhankelijkheid van landen als Noorwegen en Rusland wordt steeds groter. Daarnaast bevinden zich grote aardgasvoorraden in het Midden-Oosten en Afrika. Noodzakelijke nieuwe gasstromen leiden ertoe dat grote investeringen in de infrastructuur moeten plaatsvinden. Het betreft zowel investeringen in pijpleidingen en installaties, als in de aanleg van één of meer LNG-terminals en ondergrondse bergingen. Het is van groot belang dat Europese en nationale regelgeving recht doen aan de realiteit van toenemende afhankelijkheid van derden. Zowel bilateraal als in Europees verband maken de overheden de voorzieningszekerheid onderwerp van het buitenlands beleid. De wettelijke kaders en het toezicht door toezichthouders zullen zodanig moeten zijn dat het investeringsklimaat aantrekkelijk is, zodat noodzakelijke investeringen in ondergrondse opslagen, LNG-installaties en pijpleidingen mogelijk zijn. Het bestaande gastransportsysteem van Gasunie zal moeten worden uitgebreid, met name om tegemoet te komen aan de toenemende vraag naar transportcapaciteit, zowel op de Noordoost-Noordwest route (met name voor de aansluiting met het Verenigd Koninkrijk via de Balgzand Bacton Leiding - BBL) als op het traject NoordoostZuidwest-Nederland. Gasunie investeert in opslagcapaciteit in zoutcavernes (project Aardgasbuffer Zuidwending) en onderzoekt de mogelijkheden van deelname in de bouw van een LNG-terminal op de Maasvlakte en uitbreiding van de hubdiensten. Gasunie wil participeren in internationale pijpleidingprojecten die van belang zijn voor de aanvoer van gas naar Nederland. De onderneming zoekt naar samenwerking met aangrenzende netwerkbedrijven. De centrale ligging, de kwaliteit en de vertaktheid van het gastransportnet van Gasunie, als ook de geologische omstandigheden, bieden een goede positie om van Nederland in sterke mate de ‘gasrotonde’ van Noordwest-Europa te maken en daarmee een bijdrage te leveren aan een verdere integratie van de markt en een verbeterde voorzieningszekerheid van Nederland. Ondanks de toenemende concurrentie op de Europese gasmarkt heeft Gasunie de ambitie en het vermogen om in Europa een sterke positie te blijven innemen als gastransporteur.

De strategische doelstellingen van Gasunie sluiten aan bij het overheidsbeleid en leveren een bijdrage aan de waarde van de onderneming. De huidige positie van Gasunie en haar strategische doelstellingen vormen de basis voor een uitdagende werkomgeving waarin de werknemers zich professioneel kunnen ontplooien.


Bericht van de Raad van Commissarissen Het transportbedrijf N.V. Nederlandse Gasunie heeft bij de splitsing van het handelsbedrijf op 1 juli 2005 een goede start gemaakt met een nieuwe missie en een gezonde, ambitieuze strategie, waarvan een aanzienlijk aantal tastbare resultaten al in dit jaarverslag kunnen worden vermeld. Genoemd kunnen worden de deelname in APX B.V., de oprichting van de joint venture voor realisatie van een LNG-terminal op de Maasvlakte, het besluit tot de start van een aantal omvangrijke leidingen installatieprojecten en het principebesluit tot realisatie van een gasopslaginstallatie in Zuidwending. Jaarrekening

De jaarrekening 2005 is opgemaakt door de Raad van Bestuur en met de externe accountant Ernst & Young besproken. De accountantsverklaring van Ernst & Young is opgenomen na het hoofdstuk ‘Overige gegevens’. De Raad van Commissarissen kan zich verenigen met deze jaarrekening en adviseert de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de jaarrekening 2005 ongewijzigd vast te stellen. Tevens adviseert de Raad van Commissarissen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders om de door de Raad van Bestuur voorgestelde winstbestemming ongewijzigd vast te stellen. Ten slotte adviseert hij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders decharge te verlenen aan de Raad van Bestuur voor het gevoerde beleid en aan de Raad van Commissarissen voor het uitgeoefende toezicht.

Gasunie heeft samen met E.ON Ruhrgas (Duitsland) en Fluxys

Koninkrijk stromen. Bij Callantsoog wordt de leiding onder

(België) BBL Company opgericht. Dit bedrijf bouwt over

de duinen en het strand door geboord. Met de betrokken

een lengte van circa 235 kilometer een gastransportleiding

instanties is hierover goed overleg gevoerd en Gasunie ziet

van Balgzand in Noord-Holland naar Bacton aan de Engelse

erop toe dat dit natuurgebied niet verstoord wordt.

oostkust. Via deze pijpleiding zal naar verwachting vanaf eind 2006 voor het eerst gas van Nederland naar het Verenigd

10

11

12 Samenstelling van de Raad van Commissarissen

Van 1 januari tot 1 juli 2005 bestond de Raad van Commissarissen van de toenmalige N.V. Nederlandse Gasunie uit de volgende leden: J.G.M. Alders, voorzitter Drs. R.J. Atsma Ir. H.E. Benne Ir. A.E.M. Broenink Ir. P. Dekker Mr. A.J. Dijkhuizen Mr. P.A.F.W. Elverding Drs. G.J. Lankhorst Ir. J.M. Van Roost Mw. drs. M.A. Scheltema Ir. R. Willems Ir. J. Zuidam Bij de splitsing van het bedrijf per 1 juli 2005 is de hiervoor genoemde voltallige Raad van Commissarissen afgetreden. Voorafgaande aan de splitsing van Gasunie is door de nieuwe aandeelhouder de Staat der Nederlanden, vertegenwoordigd door het ministerie van Financiën, aan de vijf zogenoemde niet-gebonden commissarissen van Gas Transport Services B.V. gevraagd om tevens toe te treden als lid van de nieuw op te richten Raad van Commissarissen van Gasunie na splitsing. De niet-gebonden leden hebben hiermee ingestemd. Vanaf 13 april 2005 hebben zij tevens gefunctioneerd als de voorlopige Raad van Commissarissen van Gasunie. Deze commissarissen zijn herbenoemd als commissaris voor GTS. De nieuwe leden van de Raad van Commissarissen van het zelfstandige transportbedrijf N.V. Nederlandse Gasunie zijn per 1 juli 2005 door de aandeelhouder, de Staat der Nederlanden, benoemd.


13 Samenstelling Raad van Commissarissen en functieverdeling Raad van Audit Commissarissen Commissie Stand van zaken per oktober 2005

Beloning, Selectie & Benoemings- commissie

Strategische Investeringen Commissie

Drs. C. Griffioen RA

voorzitter

-

voorzitter

-

Mr. drs. C.W.M. Dessens

lid

lid

-

-

Drs. A. Lont

lid

-

-

lid

Ir. G.J. van Luijk

vice-voorzitter

-

lid

voorzitter

Ir. H.L.J. Noy

lid

voorzitter

-

lid

Mr. M.E.C. Pernot

lid

lid

-

-

Prof. mr. M.H. van der Woude

lid

-

lid

-

Een overzicht van de hoofd- en nevenfuncties van de commissarissen is opgenomen achterin in dit verslag. Per 31 december is de heer Dessens afgetreden als commissaris. Ten tijde van het bekend worden van de op handen zijnde benoeming van de heer Dessens als lid van de Raad van Commissarissen bij Gasunie Trade & Supply per 1 januari 2006, is de feitelijke actieve bestuurlijke bemoeienis met de N.V. Nederlandse Gasunie beëindigd. Per 1 januari 2006 is de Raad samengesteld uit zes leden. De Raad van Commissarissen heeft een rooster van aftreden opgesteld. Het rooster waarborgt, gezien de korte tijdsperiode waarin de Raad heeft kunnen functioneren, nadrukkelijk zijn continuïteit en stabiliteit. Werkzaamheden van de Raad

De per 1 juli 2005 aangetreden Raad heeft vóór deze datum driemaal vergaderd. Deze vergaderingen hadden een informatief, niet besluitvormend karakter, waarin met de beoogde Raad van Bestuur overleg is gevoerd over de beoogde organisatiestructuur, het uitgevoerde benoemings- en beloningsbeleid, het proces van strategievorming en de uiteindelijke strategiebepaling. Zaken waarover ook met de nieuwe aandeelhouder is overlegd en waarmee het benoemde Bestuur per 1 juli van start is gegaan. Na 1 juli is de Raad van Commissarissen vijfmaal in vergadering bijeen geweest. De Raad heeft niet in alle gevallen voltallig vergaderd. De agenda voor de vergaderingen van de Raad van Commissarissen is opgesteld door de voorzitters van de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur. Tot de onderwerpen die met regelmaat op de agenda stonden behoorden specifieke strategische ontwikkelingen, de goedkeuring van strategische investeringen en het business plan, veiligheid, de mandatering van het bestuur, het financieringsbeleid, business en project controls en voortgang, het remuneratiebeleid en Corporate Governance.

14

Corporate Governance is diverse keren door de Raad van Commissarissen besproken. Op basis hiervan heeft de Raad goedkeuring kunnen verlenen aan de invulling door Gasunie van de Nederlandse Corporate Governance Code (Code Tabaksblat). Gasunie past de principes van de Code toe, uitgezonderd de artikelen die voor Gasunie niet relevant zijn. De Raad heeft een checklist voor de naleving van de Code opgesteld die in 2006 zal worden gehanteerd. De Corporate Governance wordt nader toegelicht in een separaat hoofdstuk in dit jaarverslag. Per 1 december 2005 zijn in de Raad van Commissarissen de navolgende reglementen en documenten goedgekeurd: • Reglementhoudende principes en ‘best practices’ voor de Raad van Commissarissen • Reglement voor de Audit Commissie • Reglement voor de Beloning, Selectie & Benoemingscommissie • Reglement voor de Strategische Investeringen Commissie • Een Insider Trading reglement en lijst van transactie uitgesloten bedrijven • Een profielschets van de Raad van Commissarissen • Een rooster van aftreden van de Raad van Commissarissen • Reglement inzake houdende principes en ‘best practices’ voor het Bestuur • Regeling inzake het omgaan met een vermoeden van een misstand (‘klokkenluiderreglement’) • Een ‘pas toe of leg uit’ verslag als bedoeld in de Code. De reglementen zijn in het eerste kwartaal van 2006 openbaar gemaakt door plaatsing op de website van Gasunie. De Raad van Commissarissen heeft drie commissies ingesteld: de Audit Commissie, de Beloning, Selectie & Benoemingscommissie en de Strategische Investeringen Commissie. De commissies bestaan uit drie leden van de Raad van Commissarissen.


15 Audit Commissie

Voor de splitsing bestond er een Audit Committee bestaande uit de commissarissen mevrouw Scheltema (voorzitter) en de heren Atsma, Benne en Dijkhuizen. Deze commissie heeft in de eerste helft van 2005 tweemaal vergaderd. Besproken zijn onder meer de kwartaalcijfers, resultaten van operationele audits en business controls. Bij de behandeling van het jaarverslag 2004 zijn het externe accountantsrapport en de Management Letter besproken. Na de splitsing is de heer Noy benoemd als voorzitter en de heer Dessens als lid. Per 20 september is mevrouw Pernot lid geworden. De heer Dessens is per deze datum feitelijk afgetreden in verband met zijn vertrek op 31 december 2005. De Audit Commissie heeft na 1 juli tweemaal vergaderd over onder meer de kwartaalen jaarcijfers, het jaarverslag, het budget en het business plan, het financieringsbeleid, het aangaan van specifieke leningen, de resultaten van operationele audits, het proces van herwaardering van de activa en de toepassing van de IFRS op de jaarrekening. De Raad van Commissarissen heeft, op voordracht van de Audit Commissie, de benoeming van de externe accountant gecontinueerd. Ernst & Young heeft aan de Audit Commissie verslag uitgebracht over haar onafhankelijkheid. Hierbij is aangetekend dat de samenstelling van het controle-team en de accountant-partner zijn gewijzigd vanwege het feit dat ook Gasunie Trade & Supply Ernst & Young als externe accountant voor de controle van de jaarrekening voor het jaar 2005 heeft aangesteld. De voorzitter van de Audit Commissie heeft in de vergaderingen van de Raad van Commissarissen verantwoording afgelegd voor het door de Audit Commissie uitgevoerde financieel toezicht op de onderneming. Verslagen van de vergaderingen zijn ter informatie aan de Raadsleden toegezonden en in de Raadsvergaderingen behandeld. Specifieke onderwerpen zijn op verzoek van de Audit Commissie ter goedkeuring voorgelegd aan en besproken in de voltallige Raad.

16 Beloning, Selectie & Benoemingscommissie

In juli 2005 is de Beloning, Selectie & Benoemingscommissie ingesteld. De bijbehorende taakomschrijving van de commissie is vastgesteld in de Raad van Commissarissen. Na een plenaire discussie in de Raad van Commissarissen over het gevoerde remuneratiebeleid, heeft de commissie haar werkzaamheden aangevangen met de herijking van het remuneratiebeleid en de ontwikkeling van een voorstel voor de nieuwe remuneratie waarin meegenomen de lange termijn. Dit beleidsvoorstel is ter goedkeuring aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgelegd. De Raad van Commissarissen stelt de arbeidsvoorwaarden van de Raad van Bestuur vast binnen dit beleid. De Raad constateert dat de huidige arbeidsvoorwaarden van de leden van de Raad van Bestuur nog zijn vastgesteld onder de voormalige Raad van Commissarissen en gelden tot medio 2006. Strategische Investeringen Commissie

In augustus 2005 heeft de Raad, in overleg met het Bestuur en met instemming van de aandeelhouder, de Strategische Investeringen Commissie ingesteld, teneinde besluitvorming over voorgenomen grote investeringen efficiënter te laten plaatsvinden. Na bespreking in de commissie vindt besluitvorming in de Raad van Commissarissen plaats. De commissie beoordeelt de investeringsvoorstellen van strategische aard van de Raad van Bestuur, geeft de Raad van Commissarissen adviezen over de economische haalbaarheid van de investeringsvoorstellen en toetst de voorstellen aan het strategisch beleid. De instelling van de commissie houdt verband met de aanzienlijke wijzigingen in het aandeelhouderschap en met de aard en omvang van de uit de strategische hoofdlijnen voortvloeiende projecten.


17 Beloningsbeleid Raad van Bestuur

In deze paragraaf wordt een splitsing aangebracht tussen de beloning over 2005 en het beloningsbeleid voor 2006. Beloningsbeleid 2005

Voor de remuneratie over 2005 van de individuele bestuurders wordt nog het beleid van 2005 gevolgd. Dit beleid was erop gericht om managers die leiding kunnen geven aan een grote onderneming te motiveren en te behouden en hen te belonen op basis van hun prestatie. De bestaande arbeidsovereenkomsten passen binnen dat beleid. Dit komt neer op een pakket dat bestaat uit: • een vast jaarsalaris, mede gebaseerd op de Hay-methode voor functiewaardering; • een kortetermijn-bonusplan (maximaal 30% van het jaarsalaris), gericht op beloning van aanvullende prestaties gerelateerd aan zowel collectieve als individuele targets; • pensioen en overige secundaire arbeidsvoorwaarden. De volgende tabel geeft een overzicht van de voor 2005 betaalde beloning van de leden van de Raad van Bestuur. Deze tabel heeft voor wat betreft de vaste beloning betrekking op de periode van 1 juli 2005 tot en met 31 december 2005.

Basis (half-)jaarsalaris

Bonus (uitgekeerd in 2006)

Mr. M.P. Kramer

€ 138.875

€ 69.438

Drs. ir. H.A.T. Chin Sue RC

€ 103.680

€ 45.620

Ing. E. Dam

€ 103.680

€ 47.693

Drs. P.E.G. Trienekens

€ 103.680

€ 49.767

Voor wat betreft de bepaling van prestatiegerelateerde bonussen over het afgelopen jaar heeft de Raad van Commissarissen de van tevoren vastgestelde doelen, de resultaten van Gasunie en andere voor Gasunie relevante ontwikkelingen in aanmerking genomen.

18

Secundaire arbeidsvoorwaarden Gasunie heeft voor haar bestuurders een concurrerend pakket aan secundaire arbeidsvoorwaarden, overeenkomstig dat voor het overig personeel. Onder deze secundaire arbeidsvoorwaarden horen onder meer: • een arbeidsongeschiktheidsregeling, • een lease-auto dan wel autokostenvergoeding, • een tegemoetkoming in de financieringskosten van de eerste woning. Daarnaast heeft Gasunie voor haar bestuurders: • een onkostenvergoeding, • een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering. Tenslotte is aan de heer Trienekens een renteloze lening verstrekt met een specifiek bestedingsdoel, in overeenstemming met een voor het gehele personeel geldende regeling. De restant hoofdsom bedraagt € 12.500. In 2005 is in totaal een bedrag ad € 6.000 afgelost. Pensioen De bestuurders vallen onder de pensioenregelingen van het Gasunie Pensioenfonds, evenals het overige personeel van Gasunie en dat van Gasunie Trade & Supply (op basis van een door de aandeelhouders in het kader van de splitsing in 2005 opgestelde Aansluitovereenkomst die geldt voor de periode tot medio 2008). Deze Aansluitovereenkomst houdt onder meer in dat de primaire arbeidsvoorwaarden en de pensioenregeling van Gasunie en Gasunie Trade & Supply tot uiterlijk medio 2008 gelijk blijven. Beloningsbeleid 2006

Verantwoordelijkheid remuneratiebeleid De Raad van Commissarissen stelt het remuneratiebeleid op voor de bestuurders van de N.V. Nederlandse Gasunie, op advies van de Beloning, Selectie & Benoemingscommissie (‘de Commissie’). Het remuneratiebeleid dient door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders te worden vastgesteld. Binnen dat beleid stelt de Raad van Commissarissen, wederom op advies van de Commissie, de remuneratie van de individuele bestuurders vast. De Commissie bestaat uit de heren Griffioen (voorzitter), Van Luijk en Van der Woude. Per 1 juli 2005 is de identiteit van Gasunie door de splitsing wezenlijk veranderd. De aan transport en infrastructuur gerelateerde activiteiten zijn nu nagenoeg in hun geheel ondergebracht in een van de gashandel apart gestelde onderneming met een eigen winst -en verliesrekening. Op die datum is het aandeelhouderschap gewijzigd, evenals de governance structuur, de bestuurders en de Raad van Commissarissen. Een eigen visie, strategie en een nieuw ondernemingsbeleid in een sterk veranderende markt moesten tot stand worden gebracht. Dit brengt met zich mee dat ook het remuneratiebeleid herijkt en opnieuw vastgesteld moet worden.


19

De Raad van Commissarissen is hiermee op voortvarende wijze van start gegaan en heeft bij het formuleren van het beloningsbeleid het volgende in overweging genomen: • de systematiek die tot medio 2005 door de vennootschap (met de Staat der Nederlanden, Energie Beheer Nederland B.V., Shell Nederland B.V. en Esso Nederland B.V. als aandeelhouders) werd gehanteerd; • afspraken, gemaakt in het kader van de splitsing tussen de oude aandeelhouders van Gasunie en ook met de Ondernemingsraden van beide vennootschappen, waarbij de primaire arbeidsvoorwaarden en het pensioen gedurende een periode van maximaal drie jaar vanaf 1 juli 2005 tussen Gasunie en Gasunie Trade & Supply gelijk blijven; • de zich ontwikkelende richtlijnen vanuit de overheid en met name het beleid inzake Staatsdeelnemingen van het ministerie van Financiën; • de nieuwe ondernemingsactiviteiten, evenals de Nederlandse en internationale marktontwikkelingen; • de Code Tabaksblat; • de bestaande overeenkomsten met bestuurders van Gasunie. De Raad van Commissarissen heeft het op basis van bovenstaande overwegingen uitgewerkte remuneratiebeleid ter vaststelling voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 21 april 2006. Overwegingen beloningsbeleid Het op te stellen remuneratiebeleid is gericht op het aantrekken, motiveren en vasthouden van goede en deskundige bestuurders, noodzakelijk voor het formuleren en realiseren van de strategie van Gasunie. Het beleid is gestoeld op de volgende overwegingen: • het beloningsbeleid dient de balans weer te geven van zowel korte- als langetermijnresultaten, en van zowel operationele als strategische prestaties; • de Raad van Commissarissen zal zich, teneinde de individuele pakketten te bepalen, richten op de beloning voor bestuurders van vergelijkbare ondernemingen op de relevante arbeidsmarkt, met name gebruikmakend van de Hay-methode van functiewaardering. Daarbij zal vooral aan de meest vergelijkbare deelnemers op de Nederlandse en West-Europese energietransport- en infrastructuurmarkt gerefereerd worden; • er zal rekening worden gehouden met wettelijke bepalingen en richtlijnen op het gebied van behoorlijk ondernemingsbestuur; • eveneens zal de bestaande beloningsstructuur voor de overige (top-) functionarissen van Gasunie, en de hiervoor vermelde afspraak met Gasunie Trade & Supply over gelijke arbeidsvoorwaarden, bij de vorming van het beleid worden meegenomen.

Gasunie en de Hanzehogeschool Groningen hebben in 2005

Het Energie Kenniscentrum is een organisatie voor onder-

De invulling van het Energie Kenniscentrum berust bij een

het Energie Kenniscentrum opgericht. Dit centrum bevordert

wijs en onderzoek waar men ook terecht kan voor bedrijfs-

lector, Wim van Gemert, die centraal staat in een netwerk van

de uitwisseling van kennis op het gebied van energie tussen

adviezen. Onder andere wordt gebruikgemaakt van de

studenten en specialisten uit het onderwijs, de wetenschap,

bedrijven en instellingen, met name voor de overgang naar

voorzieningen van de Hanzehogeschool Groningen en van

de onderzoekswereld en de energiebranche. Deze leerstoel

een meer duurzame energiehuishouding (‘energietransitie’)

Gasunie Engineering & Technology (GET).

wordt mogelijk gemaakt door Gasunie.

en de cruciale rol van aardgas hierin.

20

21

22

Beloningsstructuur Tussen het vaste salaris en de variabele beloningsstructuur is de volgende verdeling als richtpunt afgesproken: beloningsstructuur

5% Vast salaris 19% Secundaire arbeidsvoorwaarden

Kortetermijn-bonus

Langetermijn-bonus

19%

57%

Een langetermijn-optie kan, gegeven de fase van heroriëntatie waarin Gasunie kort na de splitsing verkeert, op dit moment nog niet definitief worden vastgesteld. Gasunie zal eind 2007 opnieuw bezien of invoering voor 2008 dan mogelijk is. Dat neemt niet weg dat voor 2006 en 2007 de tussentijdse realisatie van langetermijn-doelen wel meegewogen zal worden voor de targets voor de kortetermijn-bonus. Referentiegroep Om de genoemde uitgangspunten te kunnen realiseren, is het beleid erop gericht om de beloningspakketten te positioneren op een concurrerend niveau in de Nederlandse beloningsmarkt voor bestuurders van representatieve vergelijkbare Nederlandse en West-Europese ondernemingen. Daarbij wordt gebruikgemaakt van de Hay-methode voor functiewaardering ter aanpassing voor verschillen in grootte en complexiteit binnen de verschillende ondernemingen in deze markt. De referentiegroep wordt periodiek herijkt en getoetst op relevantie en kan zonodig worden aangepast.


23

Vast salaris De Raad van Commissarissen streeft ernaar om bestuurders een vast salaris te bieden op het mediaanniveau van de hiervoor genoemde referentiegroep. Gasunie opereert in een steeds meer internationale markt, waardoor het mogelijk moet zijn ook bestuurders uit het buitenland aan te trekken, en ook om te borgen dat capabele Nederlandse bestuurders werken binnen Nederland als aantrekkelijk blijven zien. Om die reden zal in een aantal gevallen ook rekening gehouden worden met beloningsniveaus van vergelijkbare (energietransport-) bedrijven in Noordwest-Europa. De Raad van Commissarissen bepaalt tevens de jaarlijkse doorgroei in salaris, waarbij in principe geldt dat het jaarsalaris bij aanvang van de benoeming 85% bedraagt van het normniveau en, bij goed functioneren van een bestuurslid, na een periode van drie jaar het normniveau bereikt. De Raad van Commissarissen zal, voor wat betreft de eventuele salarisstijging in 2006, rekening houden met de omstandigheid dat de functies van de leden van de Raad van Bestuur in de tweede helft van 2006 zullen worden getoetst en er een aangepast inzicht in de beloningen binnen de referentiegroep kan ontstaan. De jaarlijkse aanpassing van het salaris geschiedt per 1 juli.

24

Bonus De bonus (een bedrag in contanten) voor de leden van de Raad van Bestuur zal afhankelijk zijn van de realisatie van vooraf gestelde, zoveel mogelijk meetbare en beïnvloedbare doelstellingen, gerelateerd aan de uitvoering van de strategie van Gasunie. De uitbetaling ervan geschiedt in het eerste kwartaal van het jaar volgend op het jaar waarvoor de doelen zijn gesteld. Het niveau van de bonus bedraagt vooralsnog maximaal 35% van het vaste salaris indien alle doelstellingen worden bereikt. Deze 35% is onder te verdelen in: Collectieve Gasunie-doelstellingen,

10%

onder te verdelen in: • 5% financieel

(de exacte doelstellingen worden vanwege het concurrentiegevoelige

karakter niet openbaar gemaakt)

- resultaat voor belasting - exploitatiekosten • 5% operationeel - veiligheid: geen verzuimongevallen van medewerkers van Gasunie en

van derden op een Gasunie-locatie

- leidingbeschadigingen: geen beschadigingen aan het transportnet met

gasuitstroom

Doelstellingen op het individuele aandachtsgebied van de betreffende

15%

bestuurder. Algehele beoordeling van de bijdrage van de individuele bestuurder.

5%

Zolang er nog geen langetermijn-incentive is (zie hiervoor onder

5%

‘Beloningsstructuur’), zal 5% zijn gebaseerd op het realiseren in dat jaar van een tussenresultaat van langetermijn-doelstellingen. Wanneer er langetermijnincentives worden geïmplementeerd zal deze 5% geconverteerd worden van een kortetermijn-bonus naar een langetermijn-incentive. De targets worden voorafgaand aan het betreffende jaar afgesproken tussen de Raad van Commissarissen en de leden van de Raad van Bestuur, nadat de voorzitter van de Raad van Bestuur een voorstel voor de targets heeft besproken met de Beloning, Selectie & Benoemingscommissie. Aan het eind van het jaar vindt de meting van de realisatie van de targets plaats. De Beloning, Selectie & Benoemingscommissie voert een kritische evaluatie van de realisatie van de targets uit, in overleg met de voorzitter van de Raad van Bestuur. De formele vaststelling vindt vervolgens plaats in de voltallige Raad van Commissarissen.


25

Pensioen De leden van de Raad van Bestuur zijn deelnemer in de Stichting Pensioenfonds Gasunie. Gasunie kent een eindloonregeling met een pensioenleeftijd van 65 jaar. Deze regeling vloeit voort uit het beleid van de aandeelhouders van Gasunie van vóór 1 juli 2005. De Raad van Commissarissen wenst thans op een voortvarende wijze het eigen pensioenbeleid voor de Raad van Bestuur op te stellen. Hiertoe is een eerste inventarisatie van de huidige situatie en eventuele aanpassingen/alternatieven in gang gezet. Bij de ontwikkeling van dit beleid zal onder meer rekening worden gehouden met: • de laatste inzichten inzake overheidsbeleid voor wat betreft pensioenen in het algemeen en de remuneratie van de bestuurders van Staatsdeelnemingen in het bijzonder; • de relevante weten regelgeving en eventuele fiscale implicaties; • de bestaande overeenkomsten met huidige bestuurders; • de per 1 januari 2006 ingevoerde levensloopregeling; • de door de aandeelhouders in het kader van de splitsing in 2005 gemaakte afspraken inzake de pensioenregelingen voor werknemers van Gasunie en Gasunie Trade & Supply in de periode tot en met medio 2008 (de zogenaamde Aansluitovereenkomst). In de arbeidsovereenkomsten van de voorzitter van de Raad van Bestuur en van de algemeen directeur van GTS zijn destijds clausules opgenomen die hen de optie geven tot uittreding op 60-jarige leeftijd, met de met hen overeengekomen prépensioenregeling. Overige secundaire arbeidsvoorwaarden De elementen van het pakket, zoals dat hiervoor voor 2005 staat omschreven, worden in 2006 gehandhaafd. Arbeidsovereenkomsten De leden van de Raad van Bestuur hebben een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Ook toekomstige leden zullen een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd krijgen, met een beperkte benoemingsduur als lid van de Raad van Bestuur (zie hieronder). Benoeming De huidige leden van de Raad van Bestuur zijn benoemd voor onbepaalde tijd. Nieuwe leden van de Raad van Bestuur zullen in hun Raad van Bestuur-functie steeds worden benoemd voor een periode van vier jaar, met de mogelijkheid van herbenoeming voor periodes van maximaal vier jaar.

26

Opzegging Voor de leden van de Raad van Bestuur geldt een opzegtermijn van twee maanden. Voor Gasunie geldt een opzegtermijn van vier maanden. Ontslagvergoeding De arbeidsovereenkomsten van de huidige leden van de Raad van Bestuur bevatten geen bepaling over een vergoeding bij het beëindigen van het dienstverband. Voor nieuwe leden van de Raad van Bestuur zal, conform de Code Tabaksblat, een bepaling worden opgenomen waarbij de ontslagvergoeding wordt gemaximeerd op één jaarsalaris. Contacten met de Ondernemingsraad

Vóór de splitsing van Gasunie op 1 juli 2005 heeft de Raad van Commissarissen eenmaal overlegd met de Ondernemingsraad. Dit overleg stond voornamelijk in het teken van de op handen zijnde splitsing van Gasunie in een handels- en transportbedrijf. Na 1 juli 2005 heeft een afvaardiging van de nieuwe Raad van Commissarissen eenmaal overleg gevoerd met de nieuwe Ondernemingsraad van Gasunie. Woord van waardering

De Raad van Commissarissen spreekt zijn dank en waardering uit voor de inzet en betrokkenheid die de Raad van Bestuur en de medewerkers in het verslagjaar hebben getoond. De Raad wenst allen succes met het behalen van de doelstellingen die voor 2006 gelden. De Raad van Commissarissen van de N.V. Nederlandse Gasunie Namens deze, Drs. C. Griffioen RA, voorzitter


27

Corporate Governance Gasunie hecht eraan de door de overheid opgestelde Corporate Governancerichtlijnen zo goed mogelijk toe te passen. Het beginsel van behoorlijk bestuur, het afleggen van verantwoording, de onafhankelijkheid van toezicht, de transparantie en het verantwoord ondernemerschap zijn door de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van Gasunie geïncorporeerd en zullen - voorzover nog niet in uitvoering genomen - in het jaar 2006 worden toegepast. In 2005 is door Gasunie en GTS invulling gegeven aan de Corporate Governancerichtlijnen zoals opgenomen in de Code Tabaksblat. In eerste instantie voor GTS als zelfstandige B.V., na 1 juli voor zowel Gasunie als GTS samen. De splitsing heeft gevolgen voor de corporate governance-structuur en voor de aard en omvang van het interne risicobeheersingsen controlesysteem. Gasunie heeft deze systemen getoetst aan hetgeen hierover is vermeld in de Code Tabaksblat en heeft ze, waar nodig, daarmee in overeenstemming gebracht. In navolging van de Code worden de twee uitzonderingen op de zogenoemde ‘best practices’ bepalingen hierna toegelicht. De ‘best practices’ die voor Gasunie niet van toepassing zijn worden in dit jaarverslag buiten beschouwing gelaten. Bestuur II.1.1 Een bestuurder bij de N.V. Nederlandse Gasunie is voor onbepaalde tijd benoemd. De ‘best practice’ bepaling dat bestuurders voor bepaalde tijd worden benoemd zal gelden voor nieuw te benoemen bestuurders. Raad van Commissarissen III.5.11 De Raad is van mening dat het belonings- en remuneratiebeleid van zodanige importantie is dat hij intensief betrokken moet zijn bij de totstandkoming hiervan. De Raad heeft daarom besloten het voorzitterschap van de Raad van Commissarissen en van de Beloning, Selectie & Benoemingscommissie niet te scheiden.

28

Bericht van de Raad van Bestuur Namens de Raad van Bestuur doe ik u verslag van de resultaten van de N.V. Nederlandse Gasunie. Het jaar 2005 is afgesloten met een voordelig jaarresultaat na belastingen van € 432 miljoen. Het resultaat vóór belastingen ligt op € 629 miljoen, hetgeen € 58 miljoen lager is dan de pro forma winst over 2004. De lagere omzet in 2005 heeft, ondanks de lagere bedrijfslasten, geleid tot een daling van het jaarresultaat vóór belastingen. De jaarrekening 2005 is opgemaakt in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS). De overgang naar IFRS heeft grote effecten op de balansposten en resultaten. Zo heeft onder andere de herwaardering van de materiële vaste activa met € 4,1 miljard geleid tot een grote stijging van het eigen vermogen per 1 januari 2004. Het eigen vermogen per 1 januari 2004 is door alle wijzigingen per saldo met € 2,7 miljard gestegen. De juridische splitsing is naar tevredenheid van alle betrokkenen afgerond. Ook in de nieuwe situatie is de N.V. Nederlandse Gasunie een gedegen bedrijf met uitstekende vooruitzichten en voldoende ambitie. Voorafgaand aan en doorlopend na de splitsing heeft een discussie over de strategische doelstellingen van Gasunie plaatsgevonden. Een heldere missie en strategie zijn, in goed overleg met de Raad van Commissarissen, de Ondernemingsraad en met instemming van de nieuwe aandeelhouder, tot stand gekomen en gecommuniceerd met de onderneming, de markt en de overheid. De organisatie is verder toegespitst op de nieuwe missie en strategie. Vastgesteld is dat met name de unit Bouw & Beheer nadere versterking behoefde. Dit heeft geleid tot een voorstel voor een organisatie-aanpassing in deze unit dat voor advies is voorgelegd aan de Ondernemingsraad. Gasunie heeft na de splitsing een voorspoedig eerste half jaar gekend. Er hebben zich geen bijzondere omstandigheden in de operaties en reguliere activiteiten van Gasunie voorgedaan.


29

Een goede veiligheidsperformance ten aanzien van leidingen en stations en de veiligheid bij operaties en nieuwbouwprojecten is en blijft bij Gasunie een belangrijke voorwaarde om het vertrouwen van de aandeelhouder, de samenleving en de Raad van Commissarissen te behouden: het is de ‘licence to operate’. Wij hebben geconstateerd dat, als gevolg van de veranderingen die in de maatschappij en bij de overheid ten aanzien van risico-perceptie en risico-acceptatie zijn opgetreden, Gasunie meer zal moeten doen om haar eigen maatschappelijk geaccepteerde normstelling ten aanzien van veiligheid (‘best in class’) te kunnen handhaven. Een belangrijke randvoorwaarde voor Gasunie wordt daarbij het in 2005 gestarte overleg met de overheid over de voorschriften die gelden ten aanzien van de ligging van leidingen. Overleg met de Raad van Commissarissen en met de nieuwe aandeelhouder heeft geleid tot goedkeuring van voor Gasunie belangrijke projecten waarmee de Raad van Bestuur zijn missie kan verwezenlijken: • de aanleg van een 48 inch leiding door Noord-Nederland en de bouw van een compressorstation in Grijpskerk voor een investeringsbedrag van € 340 miljoen; • de oprichting van een joint venture met Vopak (‘GATE Terminal B.V.’) om een LNG-terminal te realiseren; • de oprichting van een joint venture met Nuon voor de realisatie van een aardgasbuffer (caverne) nabij Zuidwending (Oost-Groningen); • de deelname in APX B.V., de gas- en elektriciteitsbeurs, door overname van 25,5% van de aandelen in APX B.V. van TenneT. GTS heeft als landelijk netbeheerder een eigen verantwoordelijkheid. De onderneming opereert onafhankelijk en zelfstandig conform de eisen die de Gaswet daaraan stelt. De relatie tussen Gasunie en GTS is in een aantal overeenkomsten vastgelegd. Ook is de rolverdeling op het gebied van veiligheid en milieu nader omschreven. Met betrekking tot het waarborgen van de externe veiligheid van het gastransportnet voert Gasunie werkzaamheden uit in opdracht van GTS. Op grond van de Gaswet zijn verantwoordelijkheden op dit gebied aan GTS toegewezen. Gasunie voert de hiervan afgeleide taken uit en rapporteert hierover aan GTS. Het besluit van de NMa de jaarlijkse omzet van GTS te reguleren, heeft uiteraard in eerste instantie consequenties voor GTS, maar in tweede instantie ook voor Gasunie ten aanzien van de rentabiliteit en de investeringspositie. De doelstelling die GTS voor ogen had ten aanzien van de tariefstelling van het gereguleerde transport, namelijk een tarief in lijn met de transporttarieven in het omringende buitenland, is niet gerealiseerd. GTS heeft als gevolg van de in het Methodebesluit opgenomen jaarlijkse omzetkorting voor de reguleringsperiode 2006 tot en met 2009 een structurele aantasting van de waarde van de onderneming niet kunnen voorkomen. GTS heeft het Methodebesluit bij de rechter voorgelegd ter toetsing. In 2006 wordt de uitspraak verwacht.

Ten behoeve van de BBL wordt in Anna Paulowna in opdracht

Gasunie waarbij een sterk accent ligt op veiligheid, gezond-

van BBL Company een compressorstation gebouwd. Hier

heid en milieu.

wordt de druk van het gas geregeld waarna het gas naar het Verenigd Koninkrijk wordt getransporteerd. In dit project werkt BBL Company nauw samen met contractors en toeleveranciers. Het project wordt uitgevoerd onder supervisie van

30

31

32 Dankwoord

• Ik wil in dit jaarverslag graag mijn grote dank uitspreken aan de voormalige Raad van Commissarissen en de voormalige hoofddirecteur van Gasunie voor de goede en bestuurlijk zorgvuldige wijze waarop de splitsing is voorbereid en tot stand is gekomen. • Ook de nieuwe Raad van Commissarissen ben ik dank verschuldigd voor de voortreffelijke open en ondersteunende wijze waarop hij zijn taakopvatting in zo’n korte periode heeft ingevuld. • Aan de medewerkers wil ik dank zeggen voor de steun, de loyaliteit en het vertrouwen tijdens het splitsingsproces en het elan en de moed om, na vele jaren van onzekerheid over de toekomst van de onderneming, met de Raad van Bestuur een start te hebben willen maken met de invulling van de nieuwe uitdagingen, zoals verwoord in de nieuwe missie en strategie. Ik blik met gepaste trots terug op de vliegende start van onze nieuwe projecten, gepaste trots vooral ook op de degelijkheid en betrokkenheid van alle medewerkers ten aanzien van het voor Gasunie zo belangrijke onderwerp veiligheid en de blijvende focus op de dagelijkse gang van zaken, hierbij openstaande voor verbeteringen in de richting van onze klanten. • Ook dank aan de Ondernemingsraad voor zijn constructieve opstelling bij de vorming van een nieuwe organisatiestructuur en zijn grote betrokkenheid en inzet met betrekking tot voorgelegde adviesaanvragen. • De voormalige aandeelhouders bedank ik voor het doorzetten en ordentelijk afhandelen van het splitsingsproces en de nieuwe aandeelhouder voor het bieden van een uitdagende doelstelling om de gewenste ‘return on investment’ door middel van bestaande en nieuwe business opportunities te kunnen gaan verwezenlijken. En, last but not least, dank aan al onze relaties voor het in ons gestelde vertrouwen.

Marcel Kramer Voorzitter Raad van Bestuur N.V. Nederlandse Gasunie


33

Resultaten in het kort Verslaggeving Op 1 juli 2005 heeft de splitsing van Gasunie plaatsgevonden. De verwerking van deze splitsing vindt economisch plaats vanaf 1 januari 2005. De jaarrekening 2005 is de eerste jaarrekening van de N.V. Nederlandse Gasunie die alleen betrekking heeft op de gastransportonderneming. Als gevolg hiervan zijn de vergelijkende cijfers over 2004 hierop aangepast. Met ingang van 1 januari 2005 stelt de N.V. Nederlandse Gasunie haar financiële verslaggeving op in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS). De transitiedatum van de huidige - in Nederland algemeen aanvaarde - grondslagen voor financiële verslaggeving naar IFRS is 1 januari 2004. Als gevolg van de overgang naar IFRS zijn ook de vergelijkende cijfers over 2004 herzien. De overgang naar IFRS heeft geleid tot presentatiewijzigingen en waarderingswijzigingen. De belangrijkste wijzigingen treden op bij de materiële vaste activa en pensioenverplichtingen. Per saldo leidt de overgang naar IFRS tot een stijging van het eigen vermogen per 1 januari 2004 van € 2,7 miljard. Bovenstaande ontwikkelingen hebben grote invloed gehad op de verslaggeving voor 2005 van de N.V. Nederlandse Gasunie. Resultaten Kerncijfers 2005 In miljoenen euro’s

2005

2004*

Opbrengsten

1.277

1.418

Lasten

627

702

Bedrijfsresultaat

650

716

Financiële baten en lasten

- 21

- 29

Resultaat vóór belastingen

629

687

* pro forma cijfers

De opbrengsten zijn met 9% gedaald: van € 1,42 miljard in 2004 naar € 1,28 miljard in 2005. Deze daling vloeit met name voort uit de verlaging van de gastransporttarieven in 2005 met nominaal 5%, conform de aanwijzing van de NMa/DTe.

34 netto omzet (x € 1 miljoen)

netto winst (x € 1 miljoen)

1600 1400

1.418

1200

1.277

1000 800 600 400

447

432

2004

2005

200 0

2004

2005

getransporteerd volume per jaar (miljarden m /jaar) 3

100 97,3

90 80

86,6

87,2

87,2

2001

2002

2003

95,2

70 60 50 40 30 20 10 0

2004

2005

investeringen (x € 1 miljoen) 100 Installaties 90 80

Regionale transportleidingen

70 60

Hoofdtransportleidingen

50 40 30 20 10 0

2001

2002

2003

2004

2005


35

De totale bedrijfslasten, exclusief financieringsbaten en -lasten, bedroegen € 627 miljoen, tegen € 702 miljoen in 2004. Ten opzichte van 2004 zijn de afschrijvingslasten en de overige bedrijfslasten gestegen. Daarentegen zijn de personeelslasten gedaald. Het resultaat vóór belastingen daalde van € 687 miljoen in 2004 naar € 629 miljoen in 2005. Het netto resultaat over 2005 bedroeg € 432 miljoen, tegen € 447 miljoen in 2004. Investeringen In het verslagjaar is in totaal € 257 miljoen geïnvesteerd in materiële vaste activa waarvan € 135 miljoen nog in ontwikkeling is. Van de gerealiseerde investeringen, € 122 miljoen, heeft bijna driekwart betrekking op investeringen in het leidingnetwerk met bijbehorende installaties. Financiering De operationele activiteiten hebben in 2005 per saldo geleid tot een positieve kasstroom van € 538 miljoen. Hiervan is per saldo € 236 miljoen aangewend voor investeringsactiviteiten. In november is een interim dividend uitgekeerd van € 155 miljoen. Verder is voor € 431 miljoen financiering afgebouwd, waardoor per saldo de liquide middelen zijn afgenomen met € 284 miljoen. De benodigde externe financieringsmiddelen namen af van € 857 miljoen in 2004 naar € 809 miljoen in het verslagjaar. Ultimo 2005 bedroeg het totaal aan opgenomen leningen € 809 miljoen, waarvan circa € 90 miljoen langlopend.

36

Jaaroverzicht Januari

• GTS start een Open Season naar de behoefte van shippers en direct op het Gasunietransportnet aangesloten bedrijven aan transportcapaciteit in de komende jaren. De Open Season moet hierover duidelijkheid geven en moet uiteindelijk leiden tot bindende overeenkomsten met belanghebbenden zodat GTS economisch verantwoord het gastransportnet kan ontwikkelen. Februari

• APX, GTS en Fluxys maken de start van de Nederlandse en Belgische gasbeurzen bekend. De gasbeurzen zijn nuttige bronnen van flexibiliteit die de balans in het gastransportsysteem bevorderen. Maart

• De ministerraad besluit tot instelling van een interdepartementale taskforce voor buisleidingen. Onder voorzitterschap van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) zullen daarnaast de ministeries van Economische Zaken en Verkeer en Waterstaat het beleid voor buisleidingen gaan vernieuwen en op orde brengen. Het ministerie van VROM wordt aangewezen als eerstverantwoordelijke voor het buisleidingenbeleid. Gasunie is als eigenaar van het hogedruk-gastransportnet nauw betrokken bij de ontwikkelingen op dit gebied. Het voorkomen van schade door derden heeft binnen het bedrijf de hoogste prioriteit. April

• Gasunie Engineering & Technology ontvangt van Det Norske Veritas het certificaat VCA** (Veiligheid, Gezondheid & Milieu Checklist Aannemers). Hiermee bewijst deze afdeling uitstekend geëquipeerd te zijn voor het verrichten van engineeringswerkzaamheden voor derden. • Gasunie en Vopak tekenen een overeenkomst voor de ontwikkeling van een ontvangstterminal voor vloeibaar aardgas (Liquefied Natural Gas). Beide partijen geven aan open te staan voor samenwerking met derden. Er wordt gestart met een haalbaarheidsstudie.


37 Mei

• Start campagne ‘Graafschade voorkomen we samen’. Gasunie is één van de initiatiefnemers. Doel van de campagne is te bevorderen dat aannemers zorgvuldiger en veiliger graafwerkzaamheden verrichten in de buurt van ondergrondse kabels en leidingen. Juni

• De nieuwe leiding tussen Oude Statenzijl en Midwolda wordt in gebruik genomen. Deze 42 inch leiding is bestemd voor het transport van hoogcalorisch aardgas. Juli

• Met ingang van 1 juli is de N.V. Nederlandse Gasunie juridisch gesplitst in een transportonderneming en een handelsonderneming. Het transportbedrijf behoudt de naam N.V. Nederlandse Gasunie, het handelsbedrijf gaat verder onder de naam Gasunie Trade & Supply B.V. Na de overname door de Staat van de aandelen van Shell en Esso wordt het transportbedrijf Gasunie een 100% staatsbedrijf. • Start ICT-2008 project gericht op een nieuwe positionering van ICT binnen Gasunie. De veranderingen die hieruit voortvloeien zullen in de komende jaren geleidelijk worden ingevoerd. Augustus

• In Anna Paulowna start de bouw van het compressorstation ten behoeve van de Balgzand Bacton Leiding. Het station is nodig om het gas op de juiste druk naar het Verenigd Koninkrijk te transporteren. • Gasunie en Vopak onderzoeken de haalbaarheid van de ontwikkeling van een LNG-terminal op de Maasvlakte. De locatiekeuze is tot stand gekomen op basis van veiligheids- en milieuaspecten, aansluitmogelijkheden op het gastransportnet van Gasunie, wensen van klanten en bereikbaarheid voor LNG-schepen. De minister van Economische Zaken spreekt zich positief uit over het initiatief van Gasunie en Vopak. September

• De NMa/DTe publiceert het zogenoemde Methodebesluit waarin de totale omzet van GTS over de periode 2006 tot en met 2009 aan een geleidelijk dalend plafond wordt gebonden. De daling bedraagt vanaf 2006 4,2% nominaal per jaar.

38 Oktober

• Start van de testfase van het nieuwste prototype van een microwarmtekrachtcentrale, ook wel 'thuiscentrale' genoemd. Gasunie Engineering & Technology ontwikkelt samen met de firma Microgen, onderdeel van British Gas, in opdracht van Gasunie Trade & Supply deze nieuwe stroomproducerende combiketel tot een toestel dat geschikt is voor de Nederlandse en Europese markt. Van alle microwarmtekrachtsystemen die momenteel in ontwikkeling zijn wordt met deze thuiscentrale vooralsnog het hoogste rendement behaald. Naar verwachting kan het toestel in 2007 op de markt worden geïntroduceerd. • Staatssecretaris Van Geel bezoekt Gasunie in het kader van de start van een project gericht op efficiencyverbetering van het proces rond vergunningverlening. Waar dit proces binnen de huidige weten regelgeving efficiënter en eenduidiger kan verlopen, zal dit in een pilot in de provincie Groningen worden gerealiseerd. Het uiteindelijke streven is te komen tot een concernvergunning voor bedrijven die net als Gasunie landelijk actief zijn. Op termijn moet het dan mogelijk zijn om alle vergunningenprocedures via één loket te doorlopen. • De NMa publiceert een ontwerpbesluit waarin zij GTS opdraagt om vanaf 1 januari 2006 flexibiliteitsdiensten aan marktpartijen aan te bieden tegen marktconforme tarieven en voorwaarden. • Uit het klanttevredenheidsonderzoek dat GTS in 2005 heeft laten uitvoeren blijkt dat klanten GTS in het algemeen beoordelen als een professioneel en betrouwbaar bedrijf dat in de afgelopen jaren op diverse gebieden vooruitgang heeft geboekt. GTS zal in 2006 de uitkomsten van het onderzoek verwerken in verbeteracties. November

• Op initiatief van Gasunie en de Hanzehogeschool Groningen wordt het Energie Kenniscentrum opgericht. In dit centrum wordt de kennis over energie die binnen het bedrijfsleven en het onderwijs aanwezig is gebundeld. Hiermee versterkt het noorden de kennisinfrastructuur op energiegebied en zijn positionering als Energy Valley van Nederland. Het centrum ondersteunt tevens de rol van aardgas als cruciale brandstof in de overgangsfase naar duurzame energie-opwekking. Gasunie zal één van de lectoren aanstellen die samen met anderen het kenniscentrum zal aanvoeren.


39

• Gasunie en Vopak richten een joint venture op voor de realisatie van een aanlandingsterminal voor LNG op de Maasvlakte. Deze joint venture draagt de naam GATE Terminal B.V. (Gas Access To Europe). In een Open Season wordt de belangstelling van geïnteresseerde partijen gepeild. Bij Provinciale Staten van Zuid-Holland wordt de startprocedure voor de Milieu Effect Rapportage (MER) ingediend, het startpunt voor het verkrijgen van de benodigde vergunningen. Zodra de haalbaarheidsstudie succesvol is afgerond en de vergunningenprocedures zijn doorlopen, zal naar verwachting in 2007 met de bouw van de terminal kunnen worden begonnen waarna de terminal in 2010 operationeel kan zijn. • Gasunie's Bestuursvoorzitter Marcel Kramer neemt deel aan de ronde tafelconferentie met de Russische president Poetin die een staatsbezoek brengt aan Nederland. Deze gaf tijdens het gesprek aan het transportnet van Gasunie als een logisch onderdeel van de route van Russisch gas naar Europa te beschouwen. President Poetin gaf tevens aan belang te hechten aan verdere uitbouw van de strategische samenwerking tussen Gazprom en Gasunie. December

• Gasunie verwerft met ingang van 1 januari 2006 een belang van 25,5 % in het kapitaal van APX B.V. APX B.V. vertegenwoordigt een ondernemingswaarde van circa € 50 miljoen. Gasunie neemt de aandelen over van TenneT dat vooralsnog de overige aandelen in de APX in eigendom houdt. Door deze transactie kunnen Gasunie en TenneT actiever en directer samenwerken om de dienstverlening van de APX aan de Nederlandse en Europese energiemarkt verder te versterken. • De MER-procedure voor de aanleg van de leiding Grijpskerk-WorkumWieringermeer (GWWL) wordt afgerond. • De NMa wijst GTS aan als aanbieder van flexibiliteitsdiensten. De DTe zal toezicht houden op de prijsvorming. NMa/DTe vinden GTS ‘een onafhankelijke partij met kennis en expertise om op deze markt een goed alternatief te realiseren'. • Gasunie en de Rijksuniversiteit Groningen verlengen het contract voor samenwerking in het Energy Delta Institute (EDI) met drie jaar. Niet alleen leveren vele Gasunie-medewerkers een bijdrage aan de opzet en uitvoering van cursussen die door het EDI worden aangeboden, ook is Gasunie betrokken bij onderzoeksprojecten die door het EDI worden begeleid. • Als resultaat van de Open Season van GTS zijn met 18 shippers bindende overeenkomsten voor capaciteitsboekingen getekend. De investeringsplannen hebben betrekking op een aanzienlijke uitbreiding van het gastransportnet.

Als eigenaar en beheerder van één van de grootste gas-

kunnen worden getroffen. Hierdoor, en door de ontwikke-

transportnetten in Europa is het voor Gasunie belangrijk de

ling van klantgerichte diensten, ondersteunt en ontwikkelt

marktontwikkelingen op de voet te volgen en, waar mogelijk,

Gasunie de gasmarkt.

te voorspellen. Gasunie werkt daarom aan de opstelling van toekomstscenario’s voor de gastransportmarkt op grond waarvan tijdig passende beleids- en investeringsmaatregelen

40

41

42

Ontwikkelingen algemeen Intern risicobeheersingsen controlesysteem

De Raad van Bestuur van Gasunie is verantwoordelijk voor de opzet en de werking van het interne risicobeheersingsen controlesysteem van het bedrijf. Dit systeem is erop gericht om een redelijke mate van zekerheid te geven dat de realisatie van de bedrijfsdoelstellingen wordt bewaakt, dat risico’s verbonden aan de ondernemingsactiviteiten worden beheerst, dat de financiële verantwoording betrouwbaar is en dat weten regelgeving worden nageleefd. De Raad van Bestuur is, naar beste weten en overtuiging, van mening dat het interne risicobeheersingsen controlesysteem van Gasunie in het verslagjaar adequaat was, naar behoren heeft gefunctioneerd en een redelijke mate van zekerheid geeft dat de financiële verantwoording geen onjuistheden van materieel belang bevat. Veiligheid, gezondheid en milieu

Gasunie stelt hoge eisen aan veiligheid, gezondheid en milieu en wil haar prestaties op dit gebied voortdurend verbeteren. Dit is eind 2005 concreet gemaakt in het Gasuniecommitment voor veiligheid, gezondheid en milieu. Dit commitment past bij de missie om te zorgen voor een veilig, betrouwbaar en duurzaam transport van gas. De Raad van Bestuur heeft dit commitment opgesteld en bekrachtigd. Het commitment zal worden uitgedragen binnen de organisatie en vormt de basis voor alle processen en activiteiten. Het management van Gasunie is verantwoordelijk voor het VGM-beleid en de veiligheidsprestaties. Daarnaast is met name bij de overheid de aandacht voor veiligheid sterk gegroeid, onder meer naar aanleiding van de vuurwerkramp in Enschede en de gasramp in Ghislenghien (België). Zowel nationaal als internationaal leidt dit tot nieuwe regelgeving of aanscherping van bestaande regels. Gerichte betrokkenheid bij deze ontwikkelingen is van belang, goede coördinatie van VGM-gerelateerde zaken een noodzaak. Bovenstaande was aanleiding om bij de start van Gasunie als transportonderneming een afdeling VGM op corporate niveau te positioneren, met als kerntaken beleid en verificatie en met een coördinerende rol. De uitvoering van het VGM-beleid is ondergebracht in de lijnorganisatie. Eind 2005 vond een herijking plaats van het VGM-beleid. De doelstellingen voor VGM zijn geconcretiseerd en aangescherpt. De prioriteiten voor inzet van mensen en middelen in het kader van VGM zijn op hoofdlijnen herzien. Het VGM-beleid is breed binnen de organisatie afgestemd en is eind december goedgekeurd. In dit kader is begin 2006 een veiligheidskernteam geïnstalleerd. Dit team heeft de opdracht gekregen structurele verbeteringen ten aanzien van veiligheid te identificeren, initiëren en implementeren. Deze verbeteringen kunnen betrekking hebben op aspecten als risicobewustzijn, procedures, organisatie en infrastructuur.


43

Gasunie gaat efficiënt met haar eigen energieverbruik om en beperkt de uitstoot van schadelijke stoffen. In 2005 heeft Gasunie het ISO 14001-certificaat ontvangen voor de goede borging van het milieuzorgsysteem. Hiermee toont Gasunie aan de zorg voor het milieu kundig uit te voeren. Duurzaam ondernemen blijft een belangrijke prioriteit. Gasunie voert zo veel mogelijk duurzame initiatieven door in haar bedrijfsactiviteiten. Gasunie Engineering & Technology levert een specifieke bijdrage aan het streven naar duurzaamheid door onderzoek, ontwikkeling en adviezen op het gebied van het transport en de toepassing van aardgas. In 2005 heeft zij zich onder meer gericht op de verdere ontwikkeling en marktintroductie van een microwarmtekrachtcentrale, ook wel ‘thuiscentrale’ genoemd. Gasunie is actief in enkele samenwerkingsverbanden op het gebied van duurzaamheid en energietransitie, zoals Energy Valley en het Energieconvenant Groningen waarin, naast Gasunie, de provincie en gemeente Groningen, Nuon en Shell Solar deelnemen. Gasunie geeft separaat een VGM-jaarverslag uit. De afdeling Industriële Veiligheid heeft een contract gesloten met Lloyd’s Register Quality Assurance Nederland. Gasunie-medewerkers treden op als inspecteurs en controleren in die functie of te certificeren personen gasleidingen of toestellen op de juiste wijze hebben geïnstalleerd en in bedrijf gesteld. De afdeling kan op deze wijze haar expertise optimaal inzetten. Continue aandacht voor veiligheid blijft bij Gasunie hoge prioriteit houden. Ook in 2005 is veiligheid nadrukkelijk onder de aandacht van alle eigen medewerkers en contractors gebracht. Frequentie-index In het verslagjaar is de frequentie-index voor veiligheid voor personeel van Gasunie uitgekomen op 0. Er hebben zich geen ongevallen met verzuim voorgedaan. In deze index wordt het aantal ongevallen met verzuim per 100 mensjaren weergegeven. De frequentie-index voor in opdracht werkende derden is uitgekomen op 0,08. Er hebben zich twee ongevallen met verzuim voorgedaan. De frequentie-index totaal (derden plus eigen personeel) kwam uit op 0,05. Het ziekteverzuim bedroeg in 2005 3,3%. De gemiddelde verzuimfrequentie bedroeg 1,2.

44 Personeel en Organisatie

Splitsing De juridische splitsing van Gasunie op 1 juli van het verslagjaar heeft ook op het gebied van Personeel en Organisatie tot extra inspanningen geleid. Voor beide bedrijven die na de splitsing ontstonden (Gasunie Trade & Supply B.V. en de N.V. Nederlandse Gasunie) zijn nieuwe organisatiestructuren ontwikkeld, er zijn nieuwe besturingsmodellen ingevoerd en vele medewerkers hebben binnen één van beide organisaties een nieuwe werkplek gekregen. Het aantal externe wervingsprocedures als gevolg van de splitsing en de daaropvolgende doorstart van beide bedrijven was groot. In het kader van de splitsing zijn de aandeelhouders van het voormalige geïntegreerde bedrijf overeengekomen dat de primaire arbeidsvoorwaarden en pensioenregeling van de medewerkers van beide bedrijven niet uit elkaar zullen lopen tot aan het einde van de zogenoemde Aansluitovereenkomst. Deze loopt in beginsel tot eind juni 2008. Secundaire arbeidsvoorwaarden kunnen wel gaan verschillen. Eén van de doelstellingen van deze regeling is het faciliteren van een mogelijke overstap van medewerkers van het ene bedrijf naar het andere. In 2005 zijn in totaal 90 medewerkers bij Gasunie in dienst getreden. Met de Ondernemingsraad is in deze periode intensief contact geweest. Ultimo 2005 bedroeg het aantal fulltime equivalenten bij Gasunie 1.390. Het aantal medewerkers in dienst van Gasunie bedroeg ultimo 2005 1.425. De uitvoering van de in 2005 ontwikkelde strategie vraagt om nieuwe vaardigheden voor Gasunie. Grote projecten, internationale contacten en een sterkere focus op rendement en kosten vereisen dat de medewerkers zich op deze gebieden verder ontwikkelen. Waar nodig is in 2005 kennis en ervaring van buiten gehaald en dit zal in de toekomst worden gecontinueerd. De nieuwe positie van Gasunie als zelfstandig gastransportbedrijf in een concurrerende en integrerende omgeving vertaalt zich in meer aandacht voor het management development-beleid en voor bewuste opvolgingsplanning. In 2005 hebben managementreviews plaatsgevonden met gebruikmaking van belangstellingsinventarisatie en gericht op loopbaanontwikkeling. In 2006 zal deze activiteit ook binnen andere geledingen in de organisatie worden uitgevoerd. Een team Opvolging & Overplaatsing is opgericht met het doel mobiliteit en loopbaanontwikkeling te bevorderen.


45

In het verslagjaar is een start gemaakt met de verbetering van de wervingsen selectieprocessen, waarbij in toenemende mate gebruik is gemaakt van competentiemanagement. Passend bij de nieuwe setting waarin Gasunie opereert zijn plannen ontwikkeld voor een organisatorische aanpassing van de unit Bouw & Beheer. In 2005 is een aanvang gemaakt met een aanpassing van de organisatiestructuur van de ICT-afdeling aan de nieuwe positionering van deze afdeling binnen het bedrijf. Resultaatgerichtheid en slagvaardigheid worden belangrijker in een snel veranderende omgeving. Met het oog hierop worden instrumenten ontwikkeld om deze resultaatgerichtheid te bevorderen. Zo zal de targetbeloning nauwer worden gekoppeld aan de strategische doelen en worden mogelijk resultaatverantwoordelijke eenheden ingevoerd. Pensioen en levensloop Gasunie heeft haar pensioenregeling aangepast aan de gewijzigde wetgeving op dit gebied. Uitgangspunt hierbij was dat de nieuwe regeling evenwichtig moest zijn en aansprekend voor alle leeftijdscategorieën. In dit kader is eveneens invulling gegeven aan de levensloopregeling. Beide regelingen zijn in nauw overleg met vakorganisaties tot stand gekomen. In een negental voorlichtingsbijeenkomsten zijn de medewerkers ingelicht over de voorgenomen wijzigingen. Definitieve afspraken over de regelingen zijn in de CAO-onderhandelingen eind 2005 gemaakt. Begin 2005 was reeds een CAO overeengekomen met een looptijd van 1 april tot en met 31 december dat jaar. Deze beperkte looptijd hing samen met het feit dat een aantal dossiers (pensioen, zorgverzekering) voor eind 2005 dienden te worden afgerond. Tevredenheidsonderzoek onder medewerkers Eind 2005 heeft opnieuw een tevredenheidsonderzoek onder medewerkers plaatsgevonden. Aan dit vrijwillige onderzoek heeft 64% van de medewerkers deelgenomen (in 2003: 50%). Ten opzichte van het vorige onderzoek in 2003 is de tevredenheid van de medewerkers binnen Gasunie toegenomen. Het overall rapportcijfer is gestegen van 7,3 in 2003 naar 7,6 in 2005.

46 Ondernemingsraad

Met name de adviesaanvraag met betrekking tot de juridische splitsing van de N.V. Nederlandse Gasunie heeft de werkzaamheden van de Ondernemingsraad in het eerste halfjaar van 2005 voor een groot deel beheerst. Na een uitgebreid en intensief traject, waarin een groot aantal gesprekken met de achterban en het management is gevoerd, heeft de Raad een advies uitgebracht waarin zowel met de belangen van Gasunie als van de medewerkers rekening is gehouden. Vanwege de splitsing hebben de Ondernemingsraad en het Bestuur een gewijzigde samenstelling gekregen. De tweede helft van het verslagjaar kan dan ook worden gezien als een gewenningsperiode, waarin het werk gewoon doorging. Zo heeft de Raad advies uitgebracht over een andere positionering van de ICT-activiteiten binnen Gasunie met bijbehorende operationele wijzigingen en heeft hij een adviesaanvraag ontvangen over een andere inrichting van de unit Bouw & Beheer. Beide aanvragen hebben een sterke relatie met de gewijzigde omstandigheden waarin het separate transportbedrijf vanaf 1 juli 2005 opereert. Daarnaast heeft de Raad instemming verleend aan een wijziging van het mobiliteitsbeleid door de instelling van het team Opvolging & Overplaatsing. De commissie SOP (Sociaal, Opleiding en Personeel) heeft vele kleinere, maar voor medewerkers vaak zeer wezenlijke, onderwerpen behandeld. De commissie VGWM (Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en Milieu) is actief betrokken bij de uitgebreide aandacht die Gasunie geeft aan de veiligheidsaspecten van de bedrijfsvoering.


47

Regulering Op het gebied van regulering is in 2005 een aantal belangrijke besluiten genomen die directe gevolgen hebben voor Gasunie en meer in het bijzonder GTS. De NMa/DTe heeft in september 2005 het zogenoemde Methodebesluit en het daarbij behorende X-factorbesluit gepubliceerd waarmee de totale omzet van GTS over een periode van vier jaar (2006-2009) aan een geleidelijk dalend plafond van 4,2% nominaal per jaar wordt gebonden. Gasunie en GTS zijn van mening dat omzetregulering niet de juiste prikkels geeft en daarmee niet bevorderlijk is voor de efficiency van het gastransportsysteem in Nederland. Tevens bestaat de vrees dat de tariefverlagingen die uit het reguleringsmodel voortvloeien negatieve gevolgen kunnen hebben voor de binnenlandse leveringszekerheid. Met de keuze voor het instrument omzetregulering, waarbij voor GTS jaarlijks een gefixeerde omzet wordt vastgesteld, moeten de Nederlandse transporttarieven, die reeds tot de laagste op de Europese markt behoren, substantieel verder worden verlaagd. De kans bestaat dat hierdoor gasstromen via Nederland zullen worden omgeleid, hetgeen kan leiden tot congestie van binnenlandse gasstromen. Zowel GTS als Gasunie zijn van mening dat Nederland binnen de Europese markt geen eiland vormt en dat de toezichthouder daarom gehouden is om bij de tariefvaststelling rekening te houden met de transporttarieven in het omringende buitenland. Nu dit niet het geval is, kan de opdracht van de overheid om marktconform te opereren en om een goede positie voor Nederland op de Europese markt na te streven moeilijker worden gerealiseerd. GTS is daarom tegen de besluiten van de NMa/ DTe in beroep gegaan bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven. Een uitspraak wordt in 2006 verwacht. Omdat het beroep de werking van het besluit van de NMa niet opschort zijn, in afwachting van de gerechtelijke procedure, de opgelegde kortingen op de omzet verwerkt in de tarieven voor 2006. De NMa heeft in december 2005 een ontwerpbesluit gepubliceerd waarin zij GTS opdraagt om vanaf 1 januari 2006 flexibiliteitsdiensten aan marktpartijen aan te bieden tegen marktconforme tarieven en voorwaarden. De NMa komt tot dit besluit nadat is vastgesteld dat Gasunie Trade & Supply een economische machtspositie op de markt voor flexibiliteitsdiensten inneemt. Voor de flexibiliteitsdiensten die door GTS moeten worden aangeboden dient GTS een tender uit te schrijven. De NMa heeft voor deze taak van GTS de reguleringsmethode vastgesteld die zal gelden voor de periode 2006 – 2009.

48 Ontheffing BBL

In 2005 is voor de BBL ontheffing verkregen van het regime van gereguleerde toegang. Daardoor is het mogelijk geworden te investeren in deze grote, nieuwe offshoregastransportleiding. Groningenplafond

In december heeft de minister van Economische Zaken een productieplafond vastgesteld voor het Groningenveld. De teruglopende productie uit zogenoemde kleine velden en het op Groningen gestelde maximum van 425 miljard m3 in de periode 2006-2015, zullen ook consequenties hebben voor de in de toekomst benodigde transportcapaciteit. Deze zal in de komende periode worden geïnventariseerd. Voorzieningszekerheid en marktwerking

Internationale ontwikkelingen hebben het afgelopen jaar ertoe bijgedragen dat de voorzieningszekerheid van energie in sterkere mate dan voorheen bovenaan de agenda staat. In het onderzoek naar de energiesector is de Europese Commissie in november 2005 tot de voorlopige conclusie gekomen dat de energiemarkt niet optimaal functioneert. Gasunie wenst het belang van het creëren van een aantrekkelijk investeringsklimaat voor het verbeteren van de voorzieningszekerheid en de werking van de markt te onderstrepen. Een goed functionerende markt levert een belangrijke bijdrage aan de voorzieningszekerheid.

ontwikkeling gasaanbod europese unie (miljarden m ) 3

800 Afrika/Midden-Oosten 700 LNG 600 Noorwegen 500 Rusland 400 EU-productie 300

200

100

0

2000

2005

2010

2015


49

Gas Transport Services B.V. Gas Transport Services B.V. (GTS) is een 100% dochteronderneming van de N.V. Nederlandse Gasunie en opereert onafhankelijk conform de eisen die de Gaswet aan haar als landelijk netbeheerder stelt. GTS biedt op een transparante en nietdiscriminerende wijze gereguleerde gastransportdiensten aan ten behoeve van een goede werking van de vrije gasmarkt. Zij is verantwoordelijk voor het beheer, de werking en de ontwikkeling van het landelijk gastransportnet op een zodanige wijze dat het economisch verantwoord is. GTS zorgt voor voldoende transportcapaciteit, voor balancering van het net en voor aansluiting op andere netten. GTS heeft op grond van de Gaswet een aantal specifieke taken die het publieke belang dienen, onder meer op het gebied van noodleveranties en pieklevering. Signalen uit de markt geven aan dat de juridische splitsing van Gasunie de positionering van GTS als onafhankelijke marktfacilitator heeft verstevigd. GTS heeft de koers die zij is ingeslagen in 2005 voortgezet. Deze is gericht op een goede werking van de vrije gasmarkt en daarmee op de wensen en behoeften van de klant. De markt die door GTS wordt gefaciliteerd en bediend is sinds 2004 volledig vrij. Zij bestaat uit heterogene klantengroepen met diverse belangen en behoeften. Shippers geven aan veel belangstelling te hebben voor uitbreiding van de transportcapaciteit op voor hen relevante entry- en exitpunten - met name in Noordoosten Zuidwest-Nederland. GTS streeft ernaar de gevraagde capaciteitsuitbreiding te realiseren op basis van economisch verantwoorde investeringen en minimale maatschappelijke belasting. Shippers vragen verder om variatie in het dienstenaanbod van GTS. GTS heeft haar dienstenpalet onder meer uitgebreid met afschakelbare transportcontracten. Ook is het balanceringsregime aangepast. De behoefte bij klanten aan vlotte, voorspelbare en beheersbare processen is onveranderd aanwezig. GTS speelt hierop in met een dienst als Click & Book en met het aanbieden van informatie die portfoliobeheer ondersteunt. De vrijmaking van de markt heeft voor de direct op het landelijk gastransportnet aangesloten industrieën tot gevolg dat zij via aparte overeenkomsten, separaat van het gasleveringscontract, transportcapaciteit dienen te boeken. GTS heeft via een aantal voorlichtingsbijeenkomsten door het gehele land deze klantengroep hierover geïnformeerd en heeft nadrukkelijk gewezen op de noodzaak tijdig te boeken om het gewenste transport in de toekomst veilig te stellen.

In 2004 is Gasunie gestart met de vervanging van de cv-ketels

van doorslaggevend belang voor het welslagen van dit project

op alle ruim 1.100 gasontvangstations. Tevens worden de

dat in 2009 zal worden afgerond.

ketelgasreduceerstraten aangepast. Bij dit project zijn diverse Gasunie-afdelingen, zowel op het hoofdkantoor in Groningen als in de gebieden verspreid door het hele land, en aannemers betrokken. Goede samenwerking tussen alle betrokkenen is

50

51

52 transporttarieven per land, gemiddeld tarief (€/m /uur/jaar) 3

Bron: ‘West European Gas Transmission Tariff Comparisons’, mei 2005, Arthur D. Little.

120

110

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

bestemming in nederland getransporteerd volume (miljarden m ) 3

60 binnenland 50

40

50,8 44,5

46,5

49,4 buitenland

45,8

42,7

30

20

10

0 2003

2004

2005

ierland bge

spanje enagas

zweden nova

duitsland ruhrgas

oostenrijk ömv

italië snam rete gas

duitsland beb

frankrijk gdf

duitsland rwe

duitsland vng

luxemburg soteg

denemarken gastra

duitsland wingas

groot-brittannië transco

belgië fluxys

nederland gts

0


53 Feiten en cijfers

Het gastransport is conform contractuele eisen uitgevoerd. GTS is in het verslagjaar niet in actie hoeven te komen in het kader van de publieke taken ‘pieklevering’ en ‘noodleverancier’. Met het transport en hieraan gerelateerde diensten is in het verslagjaar een omzet gerealiseerd van € 1,28 miljard (in 2004: € 1,42 miljard). Deze daling ten opzichte van 2004 is vooral een gevolg van de verlaging van de gastransporttarieven in 2005 met nominaal 5%, conform hetgeen hierover in de aanwijzing van de NMa/DTe is opgenomen. Er werd 95,2 miljard m3 aardgas naar de afleverpunten getransporteerd (2004: 97,3 miljard m3 aardgas). In opdracht van GTS zijn de Nederlandse tarieven voor het transport van aardgas, net als in voorgaande jaren, door Arthur D. Little Ltd. vergeleken met tarieven in andere Europese landen. Op grond van het totale onderzoek luidt de conclusie dat de Nederlandse gastransporttarieven nog steeds tot de laagste in Europa behoren. De belangstelling voor de dienst Title Transfer Facility (TTF) groeide wederom. In het verslagjaar is netto circa 4 miljard m3 aardgas geleverd via het TTF. In 2003 en 2004 was dit 1,3 resp. 2,5 miljard m3 aardgas. De markt blijft een behoefte aan kwaliteitsconversie (omzetting van hoogcalorisch gas naar laagcalorisch gas) kenbaar maken. De achterliggende oorzaken van de sterke, onverwachte toename in de vraag naar conversiecapaciteit die zich eind 2005 aftekende, zal door GTS nader worden geanalyseerd ten behoeve van verdere beleidsontwikkeling op dit gebied. APX

Energiebeurs APX heeft in nauwe samenwerking met GTS in februari 2005 de eerste Nederlandse gasbeurs gelanceerd. De gasbeurs, waar partijen anoniem en on-line within-day kunnen handelen in gas, is gevestigd op het virtuele handelsplatform TTF van GTS. De beurs biedt deelnemers de mogelijkheid de flexibiliteit in hun portfolio te vergroten. Zij kunnen op deze wijze gemakkelijker profiteren van de voordelen van de geliberaliseerde gasmarkt. Door haar betrokkenheid bij deze beurs levert GTS een bijdrage aan een goede werking en de verdere ontwikkeling van de gasmarkt. Datzelfde geldt voor de keuze van GTS om vanaf 2006 de onbalans binnen de portfolio’s van shippers te verrekenen tegen gasprijzen die op de beurs zijn gerealiseerd.

54 Open Season

In januari 2005 is de zogenoemde Open Season gestart om indicaties voor entry- en exitcapaciteiten in de komende jaren te onderzoeken. De bedoeling hiervan was commitment te krijgen van shippers voor de door hen verwachte capaciteit. Op basis hiervan lijkt een aanzienlijke uitbreiding van de capaciteit op de trajecten NoordoostNederland - West-Nederland en naar Zuidwest-Nederland noodzakelijk. Begin 2006 zijn de voorstellen voor uitbreiding van het gastransportnet en mogelijke alternatieven ingediend bij de NMa/DTe. Deze instantie zal naar verwachting binnen 6 maanden reageren. Gasunie neemt vervolgens de definitieve investeringsbeslissing. Kwaliteits- en Capaciteitsdocument

GTS levert de input voor de noodzakelijke uitbreiding van het gastransportnet. De daartoe uitgevoerde studies, marktanalyses en voorziene transportknelpunten worden vastgelegd in het Kwaliteits- en Capaciteitsdocument. Conform de Gaswet en de ministeriële regeling Kwaliteit is dit document op 1 december 2005 bij de NMa/DTe ingediend en gepubliceerd op de website van GTS. Click & Book

In april 2005 heeft GTS het online-boekingssysteem ‘Click & Book’ opgeleverd. Klanten kunnen hiermee sneller en eenvoudiger boeken. Ultimo 2005 vond reeds 70% van de boekingen via Click & Book plaats.


55

Bouw & Beheer Algemeen

De unit Bouw & Beheer levert een bijdrage aan de strategie van Gasunie door zich in te zetten voor een veilig, bedrijfszeker en duurzaam gastransportsysteem dat op de korte en op de lange termijn op een commercieel verantwoorde wijze kan worden geëxploiteerd. Gasunie heeft een uitstekende reputatie ten aanzien van de veiligheid en de leveringszekerheid van het gastransportsysteem. De inspanningen van Bouw & Beheer zijn er voor een belangrijk deel op gericht om die reputatie ook voor de toekomst gestand te doen. Dat vereist een nauwkeurige bewaking van zowel de integriteit van het gastransportsysteem zelf als de omgeving waarin dat systeem zich bevindt. Binnen de unit Bouw & Beheer richten de activiteiten zich daarom op het waarborgen van een ongestoord gastransport, d.m.v.: • het garanderen van een veilige en ongestoorde ligging van de gastransportleidingen; • het uitvoeren van een onderhoudsprogramma dat ervoor zorgt dat de infrastructuur optimaal presteert tegen de laagste kosten; • het verder ontwikkelen en aanpassen van het gastransportsysteem. Veilige en ongestoorde ligging

Voor een veilige en ongestoorde ligging is in de eerste plaats een goede weten regelgeving inzake hogedruk-gastransportleidingen van groot belang. Gasunie heeft daartoe in 2005 deelgenomen aan diverse overlegorganen met overheden en belangengroepen. Veel aandacht werd besteed aan de ‘Wet op de informatieuitwisseling betreffende netten’. De goedkeuring van deze zogenoemde Grondroerdersregeling zou in 2005 hebben moeten plaatsvinden maar het proces heeft vertraging opgelopen. Gasunie brengt via diverse wegen (rechtstreeks, via de Vereniging van Leidingeigenaren in Nederland en via het Kabels en Leidingen Informatie Centrum (KLIC)) proactief haar kennis en expertise in. Tevens bestudeert Gasunie in dit verband de implicaties van het rapport ‘Samen voor de buis – Advies over het dossier buisleidingen’ van de commissie Enthoven. Ook werd in 2005 aandacht besteed aan een nieuwe richtlijn voor de risicozonering rond aardgasinstallaties en leidingen, waarover Gasunie met de ministeries van VROM, Economische Zaken en Verkeer en Waterstaat in gesprek is. Naast de totstandkoming en verdere ontwikkeling van weten regelgeving is het van belang dat leidingbeschadigingen in de praktijk worden voorkomen.

56

Gasunie heeft in 2005 geparticipeerd in een tweetal voorlichtingsprojecten die tot doel hebben te komen tot vermindering van leidingbeschadigingen door grondroerdersactiviteiten. Het ene project vond plaats onder de noemer ‘Graafschade voorkomen we samen’. Deze landelijke campagne is opgezet in samenwerking met KLIC Nederland en de daaraan deelnemende bedrijven. In samenwerking met de NAM en GOA (het opleidingsinstituut voor grondroerders) zijn de oorzaken van graafincidenten geanalyseerd en zijn verbeteracties uitgezet. Zo zijn er nieuwe bestek- en contractvoorwaarden opgesteld en is er een eenduidig formulier voor incidentmeldingen opgesteld. Om de leidingbeschadigingen daadwerkelijk te voorkomen, vinden binnen Bouw & Beheer verschillende activiteiten plaats in het kader van tracébeheer. Gasunie bewaakt de ongestoorde ligging van de leidingen door vroegtijdig overleg met overheden en projectontwikkelaars met betrekking tot voorgenomen activiteiten in het kader van de ruimtelijke ordening. De beste garantie voor een veilige ligging van kabels en leidingen is het voorkomen van (bouw)activiteiten in de buurt ervan. Waar dit niet mogelijk is, verricht Gasunie in eigen beheer verleggingsoperaties of houdt Gasunie toezicht bij graafwerkzaamheden door derden in de nabijheid van de gastransportleidingen. Tevens worden de leidingen structureel met grote regelmaat gecontroleerd, zowel op de grond als vanuit de lucht. In 2005 heeft de optimalisatie van het proces van tracébeheer veel aandacht gekregen en is de interne organisatie versterkt. Ondanks alle inspanningen blijken er nog steeds incidentele leidingbeschadigingen voor te komen. Ten behoeve van de veiligheid en de leveringszekerheid houdt Gasunie een 24-uurs wachtdienst in stand en beschikt zij over een afdeling die gespecialiseerd is in het bestrijden van calamiteiten en het herstel van de bedrijfszekerheid. De integriteit van het gastransportsysteem zelf wordt bewaakt door pro-actief onderzoek naar de actuele toestand van de leidingen. Er is een inspectieprogramma opgesteld dat tot doel heeft om alle bijna 12.000 kilometer gasleiding periodiek te inspecteren. De prioriteitstelling wordt bepaald door het risico voor de omgeving en voor de bedrijfszekerheid van het gastransportsysteem. In 2005 zijn 14 piggingoperaties uitgevoerd voor de hoofdtransportleidingen; tweemaal zijn dergelijke operaties uitgevoerd voor de regionale transportleidingen. Hierin worden de leidingen van binnenuit met behulp van elektronische apparatuur geïnspecteerd. Het streven is om het totale inspectieprogramma in 2011 af te ronden. Het veldonderzoek wordt ondersteund door geavanceerde IT-toepassingen. Om op elk moment de integriteit van het gastransportsysteem te kunnen aantonen is Gasunie in 2005 een omvangrijk automatiseringsproject gestart. Het project zal ertoe leiden dat alle relevante data voor het goed en effectief beheren van het gastransportsysteem eenduidig aan alle bedrijfsprocessen ter beschikking worden gesteld.


57

Het Pipeline Integrity Management System (PIMS) is in 2005 verder ontwikkeld. Dit systeem draagt ertoe bij dat het gastransportsysteem op een economisch verantwoorde wijze beheerd kan worden, waarbij tegelijkertijd recht wordt gedaan aan de eisen die Gasunie en de overheid stellen aan de veiligheid en de bedrijfszekerheid van dat systeem. Dat PIMS een state-of-the-art systeem is, blijkt uit de belangstelling van veel buitenlandse collega-gastransportbedrijven. Corrosie wordt voorkomen door de toepassing van coating rondom de leidingen en door kathodische bescherming. In 2005 is een aantal activiteiten ondernomen gericht op het verkrijgen van meer kennis over en inzicht in verouderingsprocessen van de coating van leidingen en de verbetering van de procesbeheersing inzake kathodische bescherming. Optimaal onderhoud

Met de instelling, eind 2004, van een nieuwe stafgroep die zich richt op alle onderhoudsaspecten van het gastransportsysteem, is een belangrijke stap gezet naar een verdere optimalisatie van het onderhoudsproces. Het bereiken van een optimum tussen noodzakelijk onderhoud enerzijds en aandacht voor kostenbeheersing anderzijds, is hierbij het doel. Ook in 2005 is veel inspanning gepleegd om de geplande (preventieve) onderhoudsbeurten tijdig en correct uit te voeren. Belangrijke factoren hierbij zijn een goede planning en organisatie van het werk en het kunnen beschikken over goed opgeleid en gemotiveerd personeel. Eind 2005 was meer dan 99% van het geplande onderhoud uitgevoerd. In 2005 is veel aandacht gegeven aan de implementatie van een in 2004 uitgevoerde interne studie, gericht op het verbeteren van de procesgerichte organisatie van de onderhoudsprocessen. Het beheer en onderhoud van het gastransportsysteem (in combinatie met strengere milieu- en veiligheidseisen) vormden ook in 2005 een toenemende uitdaging. Omdat sommige systemen inmiddels aan het einde van hun technische leven zijn gekomen en andere systemen niet langer meer worden ondersteund door de leveranciers, zijn diverse vervangingsprojecten uitgevoerd. Belangrijke projecten in 2005 waren onder meer de vervanging van CV-ketels op gasontvangstations, de uitvoering van enkele specifieke richtlijnen op het gebied van veiligheid en een renovatieproject met betrekking tot de aanpassing van afsluiters.

58 schematische weergave van het hoofdtransportnet, ultimo 2005

N

BBL

N

L

N

N

leiding - Groningen - gas leiding - hoogcalorisch gas leiding - laagcalorisch gas leiding - ontzwaveld gas leiding - stikstof Geplande uitbreidingen voedingsstation(s) (entrypunten)

leiding - Groningen gas

compressor- en mengstation

leiding - hoogcalorisch gas

compressorstation mengstation

compressor- en mengstation

installatie voor ondergrondse opslag

compressorstation

exportstation L

installatie voor vloeibaar aardgas

N

stikstofinjectie


59 Ontwikkeling van het gastransportsysteem

De toenemende eisen die aan de flexibiliteit van het gastransportsysteem worden gesteld, gecombineerd met de noodzakelijke aanpassingen in het kader van de ruimtelijke ordening, hebben ook in 2005 veel wijzigingen van het systeem tot gevolg gehad. In het verslagjaar zijn diverse verleggings- en verzwaringsprojecten uitgevoerd. Tevens heeft de capaciteitsuitbreiding van gasontvangstations veel aandacht gekregen. Grote investeringsprojecten die in 2005 een inspanning van Bouw & Beheer hebben gevergd, waren de voorbereidingen voor de aanleg van de leiding GrijpskerkWieringermeer met een lengte van 110 kilometer en een diameter van 48 inch. Tussen Workum en Wieringermeer zal de leiding het IJsselmeer kruisen en daarbij het tracé van de twee reeds bestaande IJsselmeerleidingen volgen. Aanleg BBL In 2004 is gestart met de voorbereiding van de aanleg van deze zeeleiding tussen Nederland en Engeland, inclusief compressiefaciliteiten. In 2005 is begonnen met de bouw van het compressorstation te Anna Paulowna en met de duinkruising door de duinen bij Callantsoog. Veel tijd is besteed aan het verkrijgen van de juiste vergunningen en dit proces zal ook na 2005 nog de nodige aandacht vragen. In het najaar van 2005 is begonnen met de bouw van de gasontvanginstallaties op de terminal in Bacton. Inmiddels is een ‘directional drilling’ uitgevoerd voor de verbinding van deze installaties met de Engelse transportleidingen. Ook zijn voorbereidingen getroffen voor de bedrijfsvoering van de BBL. Veel Gasuniemedewerkers zijn betrokken bij de voorbereiding van de automatiseringssystemen, de besturing van het gastransport en de onderhoudsprogramma’s. Overige belangrijke aanpassingen van de infrastructuur Tussen Oude Statenzijl en Midwolda is over een afstand van ruim 16 kilometer een leiding met een diameter van 42 inch gelegd, tussen Ommen en Enschede is een 24 inch leiding met een lengte van 38 kilometer gelegd en tussen Noordbroek en Tripscompagnie is ruim 12 kilometer leiding met een diameter van 48 inch gelegd. Tevens is gestart met de bouw van een stikstoffabriek te Kootstertille. Open Season Op grond van de uitkomsten van de Open Season van GTS zal het gastransportnet in Nederland aanzienlijk worden uitgebreid. De unit Bouw & Beheer is nauw betrokken bij de voorbereiding en de uitvoering van de plannen.

60

De belangrijkste opdracht van Gasunie is het veilig en be-

gen wordt stelselmatig gemeten met behulp van geavanceer-

zakelijk om calamiteiten te voorkomen. Gasunie neemt deel

trouwbaar transporteren van aardgas. Om die opdracht goed

de elektronica en innovatieve automatiseringssystemen. De

aan overlegorganen waarin ook andere kabel- en leidingeige-

te kunnen uitvoeren besteedt Gasunie veel aandacht aan de

praktijk leert dat de grootste bedreiging voor de veilige ligging

naren en de overheid zijn vertegenwoordigd en is stimulator

veiligheid van haar gastransportsysteem. Bij de aanleg en het

van leidingen van buitenaf komt. Graafwerkzaamheden in

van initiatieven die ertoe leiden dat de veilige ligging van de

beheer en onderhoud van de leidingen houdt Gasunie zich

de buurt van leidingen zorgen jaarlijks voor kleine en grotere

uitgebreide ondergrondse infrastructuur in Nederland wordt

nauwgezet aan weten regelgeving. De conditie van de leidin-

beschadigingen. Goed overleg met alle betrokkenen is nood-

gewaarborgd.

61

62

Deelnemingen & Ontwikkeling De unit Deelnemingen & Ontwikkeling richt zich op de ontwikkeling van niet gereguleerde diensten en producten en deelname in (inter)nationale projecten op het gebied van aardgasinfrastructuur. De activiteiten van de unit liggen in het directe verlengde van de door Gasunie uitgezette strategie. Ze dragen bij aan de ontwikkeling van Gasunie tot een vooraanstaande speler in de aardgasinfrastructuur in NoordwestEuropa. Ze zullen ook moeten resulteren in een grotere doorzet van aardgas in het transportsysteem van Gasunie. Tot deze unit behoort tevens Gasunie Engineering & Technology die zich bezighoudt met consultancy, research & development en engineering services. Ook participaties in de BBL Company V.O.F. (Gasunie 60% van de aandelen), alsmede de EuroHub GmbH (33 % van de aandelen Gasunie) zijn bij deze unit ondergebracht. Dat geldt vanaf 1 januari 2006 ook voor de deelname van Gasunie in APX B.V. BBL

Het jaar 2005 was in veel opzichten een uitdagend jaar voor de Balgzand Bacton Leiding (BBL). In 2004 werd de BBL Company V.O.F. opgericht en werden de meeste contracten gesloten met aannemers, in 2005 werd daadwerkelijk begonnen met de bouw. Een belangrijk moment vond plaats in augustus 2005 toen de officiële ontheffingen van Europese regelgeving door de regulators in het Verenigd Koninkrijk en Nederland werden verleend, waardoor de basis voor de investeringsbeslissing finaal werd. Na afhandeling van enkele bezwaarprocedures kon in de zomer daadwerkelijk worden gestart met de bouw van het compressorstation te Anna Paulowna. Inmiddels is de bouw versneld. Er zijn flinke vorderingen gemaakt met de civiele - en pijpleidingwerkzaamheden waardoor de bouw op schema ligt. Aardgasbuffer Zuidwending

De aanleg van een aardgasbuffer bij Zuidwending, ten oosten van Veendam, is een gezamenlijk project van Gasunie en Nuon, gefaciliteerd door Akzo Nobel dat de cavernes nabij Zuidwending uitloogt. Gasopslag in zoutcavernes geeft de mogelijkheid om de integriteit van het gastransportnet te waarborgen. Omdat een deel van de opslagcapaciteit ook voor verkoop aan derden ter beschikking zal worden gesteld, draagt dit tevens bij aan de goede werking van de gasmarkt. Gasunie zal als onafhankelijke partij op nondiscriminatoire en transparante wijze opslagcapaciteit aan de markt aanbieden. Eind 2005 heeft de Raad van Commissarissen ingestemd met de eerste fase van de aanleg, te weten de bouw van het uitloogstation en de aanleg van een pekelleiding.


63 GATE Terminal B.V.

Uit prognoses ten aanzien van de aardgasvoorziening blijkt dat er binnen afzienbare tijd in Noordwest-Europa - en ook in Nederland - tekorten aan aardgas gaan ontstaan door een toenemende vraag en een afnemende eigen productie. Om deze tekorten op te kunnen vangen zal extra aardgas moeten worden aangevoerd. Dit kan door middel van import van aardgas via pijpleidingen en door de aanvoer van LNG door schepen. Gezien het volume van de benodigde extra import zijn beide aanvoeropties noodzakelijk om aan de verwachte gasvraag te kunnen voldoen. Vanuit deze achtergrond hebben Gasunie en Vopak begin 2005 het initiatief genomen voor de ontwikkeling van een LNG-terminal in Nederland. Dat initiatief richt zich momenteel op de Maasvlakte. De samenwerking, die sinds april 2005 bestaat, heeft geleid tot de oprichting van GATE Terminal B.V. De LNG-terminal kan een belangrijke rol vervullen in het aantrekken van aardgas uit andere landen en bronnen naar Europa. Dit vergroot niet alleen de leveringszekerheid, maar ook de mogelijkheden voor nieuwe toetreders tot de Noordwest-Europese gasmarkt. Daarnaast kan de terminal de positie van Nederland als spil in de aardgasdistributie in Europa ondersteunen en versterken. Het innovatieve businessmodel van GATE is gebaseerd op de gedachte dat binnen de terminal door meer aanbieders en/of afnemers van LNG capaciteit kan worden gecontracteerd. Gasunie en Vopak beperken zich in dit businessmodel tot het bouwen en exploiteren van de terminal en nemen zelf geen deel aan de aanvoer, handel en afvoer van LNG. Inmiddels hebben enkele op de Nederlandse en Europese gasmarkt opererende partijen belangstelling getoond voor het contracteren van deze capaciteit. Door de toepassing van een Open Season bewerkstelligt GATE dat geïnteresseerde partijen op nondiscriminatoire wijze tot contractering van deze capaciteit kunnen komen. Het businessmodel van GATE is zeer compatible met de structuur van een geliberaliseerde gasmarkt. GATE streeft naar een bij haar businessmodel passende regulatoire omgeving en voert hierover actief overleg met de betrokken autoriteiten.

64 Participatie APX

Eind 2005 is Gasunie een deelneming van 25,5% aangegaan in APX B.V., een energiebeurs waarvan de overige aandelen tot dusverre in handen zijn van TenneT. Om uit te groeien tot dé gasrotonde van Noordwest-Europa is het bevorderen van marktwerking een speerpunt van Gasunie. Ook klanten en overheid zien dit als een van de kerntaken van het gastransportbedrijf. Het bevorderen van een liquide marktstructuur voor gas is hiervoor belangrijk. Dit vindt onder meer gestalte in de ondersteuning van handelsplaatsen. Als gevolg van de door APX B.V. doorgemaakte ontwikkeling vormen gasactiviteiten een belangrijk onderdeel van deze groep, met gasbeurzen in Engeland, Nederland en België. De nu overeengekomen opzet voldoet aan het strategisch doel van Gasunie om de gasbeursactiviteiten in Noordwest-Europa te bevorderen en uit te breiden, waardoor de liquiditeit op de gasmarkt toeneemt en klanten (zowel handelaren als eindverbruikers) meer keuzemogelijkheden krijgen. EuroHub GmbH

Bij EuroHub GmbH is verder gewerkt aan de EuroHub Service Agreement die aan het einde van het verslagjaar aan de markt kon worden gepresenteerd. Vanaf 2006 worden deze diensten aan de markt aangeboden. In 2005 is voornamelijk gewerkt met interim/pilot services. Deze diensten hebben hoofdzakelijk het karakter van transportverlening aan klanten die hun gas via EuroHub naar het TTF vervoeren. Omdat EuroHub slechts over beperkte transportcapaciteit beschikt, die is ingekocht op de secundaire markt, kon niet aan de volledige vraag worden voldaan. De capaciteit werd aangeboden door middel van het concept van ‘congestion management’. Gasunie Engineering & Technology

In het kader van de juridische splitsing heeft Gasunie Engineering & Technology zich intensief herbezonnen op haar taken. Activiteiten dienen primair gericht te zijn op het ondersteunen van de strategische doelstellingen van het transportbedrijf. Als focusgebieden zijn gedefinieerd Transporttechnologie, Integriteit en Veiligheid, Operationele bedrijfsprocessen, Energietransitie en Kennisnetwerken.


65

Transporttechnologie Binnen dit focusgebied wordt onderscheid gemaakt tussen ‘Geluid, Trillingen en Pulsaties’, ‘Flowmeting’ en ‘Gashoedanigheid’. De verrichte werkzaamheden vielen grotendeels onder de Service Level Agreements met de afdeling Asset Management en GTS. In het verslagjaar werd in het kader van nieuwe wetgeving het in kaart brengen van de geluidsemissie van gasontvangstations afgerond en werd de gebruikelijke ondersteuning voor het comptabel verkeer geleverd door het analytisch laboratorium. Met succes werden via Gasunie Engineering B.V., in samenwerking met het Nederlands Meetinstituut, kalibratiediensten aan derden aangeboden op de locaties Westerbork en Groningen. Integriteit en Veiligheid De activiteiten binnen dit focusgebied vielen ook grotendeels onder de eerdergenoemde Service Level Agreements. Belangrijke bijdragen betroffen het opstellen van een blauwdruk voor risico-analyse van het transportsysteem en het verder ontwikkelen van een instrument voor de beoordeling van leidingen die niet via de zogenoemde pigging-methode kunnen worden gescreend. De verkoop aan derden van de binnen Gasunie ontwikkelde expertise op het gebied van Pipeline Integrity Management (PIMS-model) blijft een speerpunt. Inhoudelijk overleg met collega-transportbedrijven leidt tot nieuwe, scherpere denkbeelden ten aanzien van de integriteit van het gastransportnet. Een belangrijke internationale vervolgopdracht werd via Gasunie Engineering B.V. verkregen. Operationele bedrijfsprocessen Het focusgebied Operationele bedrijfsprocessen richt zich op energiebesparing, emissiereducties en analyse en verbetering van operationele processen. Studie werd verricht naar de simulatie en planning van bedrijfsprocessen en het energieverbruik, zowel voor Gasunie als voor derden. Belangrijke ondersteuning op het gebied van energiebesparing werd verleend in het kader van de relatie van Gasunie met Gazprom. In samenwerking met Promgaz, een volle dochter van Gazprom, werden diverse activiteiten uitgevoerd, zowel in de industrie als in de huishoudelijke gasmarkt. De focus van de activiteiten op het gebied van operationele bedrijfsprocessen is meer en meer gericht op de bedrijfsvoering van Gasunie. Dit in de wetenschap dat de binnen Gasunie Engineering & Technology aanwezige, hoogwaardige expertise substantieel kan bijdragen aan het terugdringen van de exploitatiekosten. Gedurende het verslagjaar werden, ondersteund door diverse samenwerkingsverbanden, op commerciële basis via Gasunie Engineering B.V. diensten inzake energiebesparing en monitoring van emissies en milieu in de Nederlandse markt aangeboden en uitgevoerd.

66

Energietransitie Aardgas, als schoonste fossiele brandstof, wordt gezien als de transitiebrandstof bij uitstek. Het vormt de brug naar een duurzame energievoorziening, waarbij gastransportnetten niet alleen aardgas zullen transporteren maar ook biogassen en (op langere termijn) waterstof. Tegen de achtergrond van Europese regelgeving is onderzoek naar de gevolgen van injectie van deze - in kwaliteit sterk afwijkende gassen - in het Gasunie-net noodzakelijk. Hetzelfde geldt ten aanzien van de uitwisselbaarheid van gassen op toepassingsniveau. Gasunie Engineering & Technology is projectleider van het internationale waterstofproject Naturalhy. In het verslagjaar is inspanning gepleegd om voor biogas een vergelijkbaar project (Bingo – Biogasses In Natural Gas Operations) in Europees verband te definiëren. In opdracht van Gasunie Trade & Supply B.V. werd een aanzienlijke inspanning geleverd op het gebied van de ontwikkeling van microwarmtekracht voor de huishoudelijke markt. In samenwerking met internationale motorfabrikanten wordt gewerkt aan de opvolger van de hoogrendementsketel voor de Nederlandse en Europese markt. Decentrale opwekking van elektriciteit in woningen en kleinere bedrijven (en daarmee gepaard transport van gas naar eindverbruikers) zal in de visie van Gasunie door het efficiënt gebruik van aardgas in belangrijke mate bijdragen aan het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Voorbereidingen zijn getroffen voor experimenten met de zogenoemde virtuele elektriciteitscentrale, waarbij een aantal microwarmtekrachtsystemen centraal wordt aangestuurd. Kennisnetwerken Gasunie Engineering & Technology beschikt op deelgebieden over maatschappelijk relevante, hoogwaardige kennis en faciliteiten op het gebied van gastransport en gastoepassingen. Gasunie Engineering & Technology stelt in een aantal gevallen deze kennis en faciliteiten ter beschikking van onderwijsinstellingen (Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool Groningen) en bedrijfsleven. Gedurende het verslagjaar werden ook diverse activiteiten uitgevoerd in relatie tot Energy Valley en het Energy Delta Institute. Onder Gasunie Engineering & Technology ressorteert sinds 1 november 2004 Gasunie Engineering B.V., volledig eigendom van de N.V. Nederlandse Gasunie. Commerciële activiteiten op het gebied van engineering, veiligheid als ook technologie en research, worden via Gasunie Engineering B.V. gecontracteerd, voor zover de daarmee gemoeide capaciteit c.q. faciliteiten niet ingezet behoeven te worden voor het eigen transportbedrijf. Ten opzichte van het voorgaande jaar is ten gevolge van de beperkte beschikbare resources binnen Gasunie de ruimte voor commerciële engineeringsactiviteiten verder afgenomen, terwijl er sprake was van duidelijke groei wat betreft technologie en research.


67

Vooruitzichten Het jaar 2006 zal voor Gasunie wederom een enerverend jaar worden. Gasunie wil met haar strategie op een proactieve wijze de Noordwest-Europese gasmarkt mede vorm en inhoud geven. Naar verwachting zullen zich veel nieuwe ontwikkelingen voordoen die een wezenlijke invloed zullen hebben op de strategische ontwikkeling van Gasunie. In 2006 start de bouw van de gasopslagcaverne in Zuidwending. Verder zullen er investeringsbeslissingen worden genomen omtrent de bouw van een LNG-terminal in Rotterdam en de uitbreiding van de Noord-Zuid gerichte gastransportcapaciteit in Nederland. Naar verwachting zal eind 2006 via de BBL voor het eerst gas van Nederland naar het Verenigd Koninkrijk stromen. Vooruitlopend op de uitspraak van de rechter inzake het beroep dat GTS tegen het Methodebesluit heeft ingediend, heeft GTS de tarieven voor 2006 conform de eis van de NMa verlaagd. Als gevolg van het Methodebesluit – en de daarop gebaseerde korting – dalen de transportopbrengsten jaarlijks met circa € 50 miljoen. De omzetdaling in de jaren 2006 - 2009 komt jaarlijks uit op 4,2%. Naar verwachting zullen de transportopbrengsten in 2006 € 1,2 miljard bedragen. De maatregelen van de minister van Economische Zaken ten aanzien van het productieplafond op het Groningenveld en de ontwikkeling van nieuwe kleine velden hebben naar verwachting consequenties voor de layout van de binnenlandse infrastructuur. Er zullen nieuwe gasstromen komen die geaccommodeerd moeten worden. De huidige strategie zal verder worden aangescherpt aan de hand van verschillende scenario’s voor de toekomstige ontwikkeling van de gastransportmarkt. Mede bepalend is welke ruimte of juist beperkingen voortvloeien uit de diverse reguleringsregimes. Gasunie voorziet een geleidelijke consolidatieslag in Europa en moet zich hierop terdege voorbereiden. Een goed investeringsklimaat is nodig om het gastransportsysteem en daarmee de markt te kunnen blijven ontwikkelen en de voorzieningszekerheid op de langere termijn te waarborgen. Daarvan maken een gezonde waardering van de asset-base en de mogelijkheid om uit de gereguleerde activiteiten een redelijke return te kunnen realiseren deel uit.

68

In het komende jaar zullen meerjarige verbeterprogramma’s op het gebied van Veiligheid, Gezondheid en Milieu worden opgesteld. Een van de doelen hiervan is de terugdringing van het aantal leidingbeschadigingen met 50% in de komende vijf jaar. Gasunie-breed zal er een benchmarking-programma worden gestart waarbij een groot deel van de activiteiten van de onderneming wordt betrokken. Vooruitlopend hierop is de doelstelling geformuleerd dat aan het eind van 2009 de bestaande activiteiten tegen 10% lagere exploitatiekosten worden uitgevoerd dan in 2005. Hiervan dient eind 2007 minimaal 5% te zijn gerealiseerd. Binnen de unit Bouw & Beheer ligt de focus op Operational Excellence en op de implementatie van de nieuwe organisatiestructuur. De prestaties van deze unit moeten op alle onderdelen tot de ‘best in class’ behoren. Daartoe behoort ook de optimalisatie van de vergunningaanvragen door middel van een concernvergunning. Bouw & Beheer werkt samen met het ministerie van VROM, provincies en gemeenten aan efficiencyverbetering op dit gebied. GTS zal in 2006 nagaan of het marktmodel zodanig vereenvoudigd kan worden dat de hele keten van boeking tot facturering substantieel kan worden versneld. Er zullen een verbeterd balanceringsregime en een daaraan gekoppeld boetesysteem worden ingevoerd en er zullen flexibiliteitsdiensten worden aangeboden. Hierdoor kunnen shippers hun portfolio beter bewaken. Zowel intern als extern zal het communicatiebeleid worden aangescherpt, passend bij de nieuwe positie en ambitie van het transportbedrijf Gasunie. In juni 2006 is Nederland gastheer van de driejaarlijkse World Gas Conference die door de International Gas Union in Amsterdam wordt georganiseerd. Ook Gasunie zal vertegenwoordigd zijn.


69 Tot slot

Gasunie zal alles in het werk stellen om te bereiken dat medewerkers en aan het bedrijf gelieerde medewerkers onder alle omstandigheden de bestaande weten regelgeving nakomen. In haar activiteiten laat zij zich leiden door de richtlijnen die zijn neergelegd in haar Gedragscode, waarin de integriteit van het handelen van de medewerkers wordt gewaarborgd.

M.P. Kramer, voorzitter Raad van Bestuur H.A.T. Chin Sue E. Dam P.E.G. Trienekens Groningen, 31 maart 2006

Gasunie wil samen met Nuon nabij Zuidwending (gemeente

wordt de leveringszekerheid vergroot en de marktwerking

Veendam) een ondergrondse aardgasbuffer realiseren. In deze

bevorderd. Begin 2006 zijn de eerste voorbereidingen voor de

buffer wordt aardgas opgeslagen om plotselinge verschillen

bouw van de buffer in een zoutcaverne van start gegaan, die

in vraag en aanbod van aardgas te kunnen opvangen. Gasunie

volgens planning in 2010 in bedrijf zal gaan.

stelt haar opslagcapaciteit ter beschikking aan marktpartijen zodat zij hun portfolio’s beter kunnen beheren. Hiermee

70

71

72


73

Jaarrekening 2005

De samenstelling van de jaarrekening 2005 is als volgt:

pagina

Geconsolideerde jaarrekening - Geconsolideerde balans per 31 december 2005 vóór winstbestemming

74

- Geconsolideerde winsten verliesrekening

76

- Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen

77

- Geconsolideerd kasstroomoverzicht

79

- Toelichting op de geconsolideerde financiële overzichten

80

Vennootschappelijke jaarrekening - Vennootschappelijke balans per 31 december 2005 vóór winstbestemming

121

- Vennootschappelijke winsten verliesrekening

122

- Toelichting op de vennootschappelijke financiële overzichten

123

74

Geconsolideerde balans per 31 december (vóór winstbestemming)

Nadere toelichting

2005

- materiële vaste activa

1

5.087,9

5.035,6

- investeringen in geassocieerde deelnemingen

2

1,2

1,3

- uitgestelde belastingvorderingen

4

1.246,1

-

- pensioenactief

9

50,5

-

in miljoenen euro’s

Activa

2004 *)

Vaste activa

Totaal vaste activa

6.385,7

5.036,9

18,2

17,6

Vlottende activa - voorraden - handels- en overige vorderingen

5

243,4

117,7

- geldmiddelen en kasequivalenten

6

35,0

319,4

Totaal vlottende activa

Totaal activa

*) Pro forma cijfers in verband met de verwerking van de splitsing in de jaarrekening (zie toelichting).

296,6

454,7

6.682,3

5.491,6


75 Nadere toelichting

2005

7

0,2

1,5

- Reserves

5.372,6

2.902,2

- Onverdeeld resultaat

175,5

-/- 98,8

5.548,3

2.804,9

8

90,8

181,6

- Personeelsbeloningen

9

13,0

147,9

- Voorzieningen

10

6,8

8,4

- Uitgestelde belastingverplichtingen

11

-

1.203,0

Totaal langlopende verplichtingen

110,6

1.540,9


Passiva

2004 *)

Eigen vermogen - Geplaatst aandelenkapitaal

Totaal eigen vermogen toekomend aan de aandeelhouder Langlopende verplichtingen - Rentedragende leningen

Kortlopende verplichtingen - Kortlopende financieringsverplichtingen

12

718,4

1.057,3

- Handelsschulden en overige te betalen posten

13

248,1

88,4

- Belastingverplichtingen

38,9

0,1

- Personeelsbeloningen

9

18,0

-

Totaal kortlopende verplichtingen

1.023,4

1.145,8

Totaal passiva

6.682,3

5.491,6


76

Geconsolideerde winsten verliesrekening in miljoenen euro’s

2005

Nadere toelichting

2004 *)

Voortgezette bedrijfsactiviteiten Opbrengsten

1.277,3

1.418,4

Aan investeringen toegerekende kosten

42,6

42,8

-/- 96,0

-/- 92,2

Salarissen en sociale lasten

16

Overige personeelskosten

16

88,7

-/- 38,9

Overige bedrijfslasten

17

-/- 461,4

-/- 426,7

Afschrijvingskosten

-/- 200,5

-/- 187,4

Totale lasten

-/- 626,6

-/- 702,4

Bedrijfsresultaat

650,7

716,0

Financieringsbaten

18

3,0

6,7

Financieringslasten

19

-/- 24,4

-/- 34,2

deelnemingen

0,1

-/- 1,8

Aandeel in resultaat geassocieerde Resultaat vóór belastingen

629,4

686,7

Belastingen

20

-/- 197,1

-/- 239,3

Resultaat ná belastingen

432,3

447,4

Beëindigde bedrijfsactiviteiten

Resultaat op beëindigde bedrijfsactiviteiten ná belastingen

-

-

Winst over de periode

432,3

447,4

Toe te rekenen winst aan aandeelhouder

432,3

447,4

in duizenden euro’s

Gewone winst per aandeel

285,9

295,9

Verwaterde winst per aandeel

285,9

295,9



77

Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen in miljoenen euro’s

2005

Aandelen- Reserves kapitaal

Onverdeeld resultaat

Totaal

Stand per 1 januari 2005

1,5

2.847,4

-/- 44,0

2.804,9

First-time adoption IAS 32/39 per 1 januari 2005

-

-/- 3,0

-

-/- 3,0

Stand per 1 januari 2005 (aangepast)

1,5

2.844,4

-/- 44,0

2.801,9

Effect tariefswijziging op de uitgestelde belastingen

-

-/- 39,0

-

-/- 39,0

Totale baten en lasten over het boekjaar rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen

-

-/- 39,0

-

-/- 39,0


-

-

432,3

432,3

Totaal baten en lasten

-

-/- 39,0

432,3

393,3

Intrekken aandelenkapitaal

-/- 1,3

-

-

-/- 1,3

Fiscale verwerking van de door de Staat betaalde koopsom

-

2.509,4

-

2.509,4

Bestemming van het onverdeeld resultaat 2004

-

-/- 44,0

44,0

-

Uitgekeerd (interim)dividend

-

-

-/- 155,0

-/- 155,0

Stand per 31 december 2005

0,2

5.270,8

277,3

5.548,3

78


Aandelen- Reserves kapitaal

Onverdeeld resultaat

Totaal

2004 *) Stand per 1 januari 2004

1,5

2.665,9

-

2.667,4

-

181,5

-

181,5

in het eigen vermogen

-

181,5

-

181,5


-

-

447,4

447,4

Totaal baten en lasten

-

181,5

447,4

628,9

Uitgekeerd (interim)dividend **)

-

-

-/- 491,4

-/- 491,4

1,5

2.847,4

-/- 44,0

2.804,9

Effect tariefswijziging op de uitgestelde belastingen Totale baten en lasten over het boekjaar rechtstreeks verwerkt

Stand per 31 december 2004

*) Pro forma cijfers in verband met de verwerking van de splitsing in de jaarrekening (zie toelichting). **) Zie de toelichting op de pro forma cijfers (pagina 82).


79

Geconsolideerd kasstroomoverzicht in miljoenen euro’s

2005

2004 *)

Kasstroom uit operationele activiteiten Opbrengsten

1.277,3

1.418,4

Totale lasten

-/- 626,6

-/- 702,4

650,7

716,0

Aanpassingen voor: - afschrijvingen

183,8

187,0

- mutatie voorraden

-/- 0,6

-/- 1,6

- mutatie vorderingen

-/- 125,7

-/- 9,3

- mutatie niet-rentedragende verplichtingen

0,1

1,0

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest

708,3

3,0

893,1

6,7

Resultaat overige kapitaalsbelangen

0,1

-/- 1,8

Betaalde interest

-/- 24,4

-/- 34,2

Betaalde winstbelasting

-/- 149,4

-/- 239,3

-/- 170,7

-/- 268,6

Kasstroom uit operationele activiteiten

537,6

624,5

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa

-/- 256,8

Desinvesteringen in materiële vaste activa

20,7

0,2

Investeringen in geassocieerde deelnemingen

0,1

0,4

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-/- 113,9

-/- 236,0

-/- 113,3

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutaties aandelenkapitaal

-/- 1,3

-

Aflossingen van langlopende schulden

-/- 200,0

-/- 70,0

Mutatie kortlopende financieringsverplichtingen

-/- 229,7

359,9

Betaald dividend

-/- 155,0

-/- 491,4

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-/- 586,0

Toename geldmiddelen en kasequivalenten

-/- 284,4

309,7

309,7

Geldmiddelen en kasequivalenten ultimo vorig jaar

319,4

9,7

Geldmiddelen en kasequivalenten ultimo dit jaar

35,0

319,4

-/- 284,4


-/- 201,5

80

Toelichting op de geconsolideerde financiële overzichten Splitsing In 2005 heeft de herstructurering van de N.V. Nederlandse Gasunie plaatsgevonden. Op 1 juli 2005 zijn het gastransportbedrijf en het handelsbedrijf juridisch volledig ontvlochten. De Staat der Nederlanden heeft vanaf die datum het volledige belang verworven in het transportbedrijf N.V. Nederlandse Gasunie waaronder ook Gas Transport Services B.V. valt. De bij de herstructurering betrokken overige partijen zijn: Energie Beheer Nederland B.V., Shell Nederland B.V., Esso Nederland B.V. De handelsactiviteiten zijn voortgezet binnen de nieuwe onderneming Gasunie Trade & Supply B.V. De verwerking van de herstructurering vindt economisch plaats vanaf 1 januari 2005. De financiële overzichten in deze jaarrekening hebben alleen betrekking op de gastransportonderneming. In samenhang met de bovenstaande wijzigingen in de contractuele verhoudingen tussen de bij de herstructurering betrokken partijen heeft de Staat aan deze partijen een compensatie betaald, die wordt beschouwd als een vergoeding voor de uitkoop van deze partijen. Deze compensatie vormt in fiscale zin een informele kapitaalstorting in de N.V. Nederlandse Gasunie door de Staat der Nederlanden. Op grond hiervan heeft de N.V. Nederlandse Gasunie met ingang van 2005 een additioneel fiscaal afschrijvingspotentieel ter grootte van de betaalde compensatie ontvangen in de vorm van een fiscale herwaardering van het netwerk. De hieruit voortvloeiende uitgestelde belastingvordering is ten gunste van het eigen vermogen verwerkt. De hiermee samenhangende kapitaalsbelasting is rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. IFRS heeft (thans) geen voorschriften ten aanzien het verwerken van een juridische splitsing. De verwerkingswijze, die het beste aansluit op de feitelijke situatie, is het omgekeerde van het “samenvoegen van belangen”, zoals beschreven in de vervallen IAS 22.


81 Alle posten van de jaarrekening ter zake van boekjaar 2005 alsmede de vergelijkende cijfers over 2004 worden gesplitst als ware het dat beide bedrijven sinds 1 januari 2004 zijn gesplitst. Bij het opstellen van de gesplitste cijfers zijn - waar noodzakelijk - schattingen gemaakt van de financiële omvang van interne leveringen van goederen en diensten tussen 1 januari 2004 en 1 juli 2005. Als gevolg van omzetting en intrekking van aandelen bedraagt het opgevraagde en gestorte aandelenkapitaal nominaal € 1.512.000 per 30 juni 2005. In onderstaande overzichten wordt het effect van de splitsing op de jaarcijfers 2004 zichtbaar gemaakt. Uitgegaan is van de in jaarrekening 2004 gepubliceerde jaarcijfers waarop in mindering zijn gebracht de bedragen die betrekking hebben op de afgesplitste handelsactiviteiten waarna als uitkomst de pro forma cijfers 2004 ontstaan. De pro forma cijfers 2004 geven inzicht in de winsten verliesrekening over 2004 en de balans per 31 december 2004 als ware het dat de splitsing per 1 januari 2004 heeft plaatsgevonden. Hierbij zijn de grondslagen overgenomen voor consolidatie, waardering en resultaatbepaling zoals die in de jaarrekening 2004 zijn gehanteerd (NL GAAP).

82 Geconsolideerde winsten verliesrekening


Gepubliceerde Jaarrekening 2004

Afgesplitste handelsactiviteiten

Pro forma 2004 (NL GAAP)

Som der bedrijfsopbrengsten

12.196,7

10.735,5

1.461,2

- Gasinkoop

-/- 11.619,8

-/- 11.619,8

-

- Personeelskosten en overige bedrijfslasten

-/- 383,8

180,6

-/- 564,4

- Afschrijvingskosten

-/- 118,0

-/- 0,8

-/- 117,2

Som der bedrijfslasten

-/- 12.121,6

-/- 11.440,0

-/- 681,6

Bedrijfsresultaat

75,1

-/- 704,5

779,6

Uitkomst der financiële baten en lasten

-/- 20,1

9,2

-/- 29,3

bedrijfsuitoefening voor belastingen

55,0

-/- 695,3

750,3

Belastingen

-/- 18,7

240,2

-/- 258,9

36,3

-/- 455,1

491,4

Bedrijfslasten

Bedrijfsresultaat uit gewone

Resultaat na belastingen

De personeelskosten en overige bedrijfslasten nemen per saldo toe. De financiële omvang in 2004 van de interne leveringen van goederen en diensten die pro forma worden toegerekend aan de transportactiviteiten overtreffen de personeelskosten en overige bedrijfslasten van de afgesplitste handelsactiviteiten. Het resultaat na belastingen over 2004 wijzigt als gevolg van de splitsing vanwege het vervallen van door de overheid en de aandeelhouders van Gasunie gesloten overeenkomsten ter zake van de gasinkoopprijs. Hiermee vervalt de door de aandeelhouders van Gasunie gesloten overeenkomst waarin wordt bepaald dat de prijs van het gedurende het jaar door NAM aan Gasunie verkochte Gronings aardgas en aardgas afkomstig uit velden met eenzelfde prijs zodanig wordt vastgesteld dat voor Gasunie een door de aandeelhouders voor dat jaar vastgestelde winst na belasting overblijft.


83 Geconsolideerde balans


Gepubliceerde Jaarrekening 2004

Afgesplitste handelsactiviteiten

Pro forma 2004 (NL GAAP)

- materiële vaste activa

943,6

9,4

934,2

- financiële vaste activa

7,1

5,8

1,3

Vaste activa

Vlottende activa - voorraden

35,5

-

35,5

- vorderingen

2.208,4

2.090,7

117,7

- liquide middelen

546,0

226,6

319,4

3.740,6

2.332,5

1.408,1

Groepsvermogen

217,8

216,3

1,5

Voorzieningen

81,1

1,9

79,2

Langlopende schulden

181,6

-

181,6

Kortlopende schulden

3.260,1

2.114,3

1.145,8

Totaal

3.740,6

2.332,5

1.408,1

Totaal

Het groepsvermogen per 31 december 2004 wijzigt als gevolg van de splitsing omdat aan het afgesplitste handelsbedrijf een eigen vermogen is meegegeven ter grootte van € 180 miljoen tezamen met het onverdeeld resultaat over het boekjaar 2004 ter grootte van € 36,3 miljoen.

84

Aard der bedrijfsactiviteiten De N.V. Nederlandse Gasunie is een gastransportbedrijf. Haar hoofdactiviteit is het besturen, onderhouden en aanpassen (renovatie en nieuwbouw) van het gastransportsysteem. Het bedrijf is eigenaar en beheerder van het landelijk gastransportnet met een lengte van circa 11.600 km. De vennootschap is statutair gevestigd in Groningen. Alle op balansdatum uitstaande aandelen worden gehouden door de Staat der Nederlanden.

Uitgangspunten voor de grondslagen Op grond van de Verordening (EG) nr. 1606/2002 van het Europees Parlement dient de vennootschap haar geconsolideerde financiële overzichten op te stellen overeenkomstig de bepalingen van de International Financial Reporting Standards (IFRS), zoals aanvaard binnen de Europese Unie. De geconsolideerde financiële overzichten van de vennootschap en haar groepsmaatschappijen zijn zonder uitzondering opgesteld in overeenstemming met de standaarden, zoals die op 31 december 2005 van toepassing zijn. De IFRS-richtlijnen en de interpretaties van de International Reporting Interpretations Committee die wel zijn uitgebracht maar nog niet van kracht zijn, zijn niet toegepast. Het management maakt bij het opstellen van de jaarrekening schattingen, die de gerapporteerde activa en passiva op balansdatum en het resultaat over het boekjaar beïnvloeden. De invloed van schattingen zijn significant bij de waardering van de materiële vaste activa, uitgestelde belastingen en pensioenen.


85

Overgang naar IFRS Met ingang van het boekjaar 2005 stelt de N.V. Nederlandse Gasunie haar financiële verslaggeving op in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS). De conversiedatum van de huidige in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving naar IFRS is 1 januari 2004; IAS 32/39 zijn toegepast vanaf 1 januari 2005. Hierna worden de belangrijkste wijzigingen tussen de huidige in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en IFRS toegelicht. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen presentatiewijzigingen en waarderingswijzigingen.

I. Invloed van IFRS op het eigen vermogen per 1 januari 2004 Invloed op het eigen vermogen


Stand per 1 januari 2004, pro forma, NL GAAP

1,5

Wijzigingen als gevolg van toepassing IFRS: I.1 Materiële vaste activa

- Reële waarde als veronderstelde kostprijs

4.153,8

I.2 Voorziening inzake personeelsbeloningen

- Waardering “defined-benefit” pensioentoezeggingen

-/- 79,8

- Waardering jubileumuitkeringen

-/- 4,0

I.3 Uitgestelde belastingen

-/- 1.404,1

Totaal wijzigingen als gevolg van toepassing IFRS

2.665,9

Stand per 1 januari 2004, pro forma, IFRS

2.667,4

86 I.1 Materiële vaste activa

De N.V. Nederlandse Gasunie waardeert de materiële vaste activa tegen reële waarde als veronderstelde kostprijs op de datum van de overgang naar IFRS. Hierbij wordt gebruikgemaakt van één van de optionele uitzonderingen in IFRS 1 “Eerste toepassing van International Financial Reporting Standards”. Een externe deskundige partij is gevraagd om de waarde van de operationele activiteiten van de vennoot schap per 1 januari 2005 te bepalen als basis voor de herwaardering van de materiële vaste activa. Als methode van waardering is door deze deskundige toegepast: de netto contante waarde van toekomstige vrije kasstromen (discounted cashflow). De uitkomsten zijn getoetst aan onder andere: •

de Gestandaardiseerde Activa Waarde (GAW), zoals die door de Directie Toezicht Energie (DTe) is bepaald;

•

de waarde van vergelijkbare ondernemingen;

•

de waarde van vergelijkbare transacties.

De waarderingsmethode(n) en de daarbij gehanteerde veronderstellingen en basisgegevens voldoen aan de door IFRS gestelde eisen ter zake. Op basis van het onderzoek is door het management van de vennootschap de reële waarde van de materiële vaste activa per 1 januari 2005 vastgesteld. Vervolgens is deze waarde teruggerekend naar 1 januari 2004 (de datum van overgang naar IFRS). Er heeft in 2004 een heroverweging plaatsgevonden van de economische levensduur; dit heeft in 2004 niet geleid tot schattingswijzigingen omdat dit, gezien de boekwaarde, géén materiële effecten had. Als gevolg van de herwaardering naar de reële waarde zijn de effecten wel materieel en zijn de verlengde afschrijvingstermijnen in de vergelijkende cijfers over 2004 toegepast. De thans vastgestelde waarde vertegenwoordigt naar de mening van het bestuur de beste schatting van de reële waarde van de materiële vaste activa. De veronderstelde kostprijs per 1 januari 2004 is vastgesteld op € 5,1 miljard. Dit leidt tot een reserve van de materiële vaste activa van € 2,7 miljard en een voorziening voor uitgestelde belastingen van € 1,4 miljard.


87 I.2 Voorziening inzake personeelsbeloning

De vennootschap heeft een pensioenregeling die haar werknemers aanspraak geeft op onder andere ouderdoms- en nabestaandenpensioen. De pensioenregeling wordt uitgevoerd door de Stichting Pensioenfonds Gasunie. Op basis van IAS 19 “Personeelsbeloningen” wordt deze pensioenregeling aangemerkt als een toegezegdpensioenregeling. De N.V. Nederlandse Gasunie heeft alle cumulatieve actuariële winsten en verliezen op de datum van de overgang naar IFRS verwerkt in het eigen vermogen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van één van de optionele uitzonderingen in IFRS 1 “Eerste toepassing van International Financial Reporting Standards”. Het verschil tussen de waarde van bij het pensioenfonds aanwezige beleggingen en de contante waarde van de pensioentoezeggingen op 1 januari 2004 bedraagt € 79,8 miljoen nadelig. Dit leidt tot een voorziening voor pensioenverplichtingen van € 79,8 miljoen en een uitgestelde belastingvordering van € 27,5 miljoen. Tevens is een voorziening voor jubileumuitkeringen opgenomen van € 4,0 miljoen en een uitgestelde belastingvordering van € 1,4 miljoen.

I.3 Uitgestelde belastingen

De bovengenoemde mutaties in het eigen vermogen per 1 januari 2004 door eerste toepassing van IFRS zijn beschouwd als tijdelijke verschillen, die worden verantwoord als uitgestelde belastingen.

88

II. De invloed van IFRS op het resultaat 2004 In onderstaand overzicht worden de belangrijkste gevolgen van de overgang naar IFRS zichtbaar gemaakt. Invloed op het resultaat


Opbrengsten

Pro forma 2004 Presentatie Waardering (NL GAAP)

Pro forma 2004 (IFRS)

II.1

1.461,2

-/- 42,8

-

1.418,4

II.1

-

42,8

-

42,8

II.2

-/- 564,4

-

6,7

-/- 557,7

II.3

-/- 117,2

-

-/- 70,3

-/- 187,5

Totale lasten

-/- 681,6

42,8

-/- 63,6

-/- 702,4

Bedrijfsresultaat

779,6

-

-/- 63,6

716,0

Financieringsbaten

6,7

-

-

6,7

Financieringslasten

-/- 34,2

-

-

-/- 34,2

geassocieerde deelnemingen

-/- 1,8

-

-

-/- 1,8

Bedrijfsresultaat

750,3

-

-/- 63,6

686,7

Belastingen

-/- 258,9

-

19,6

-/- 239,3

491,4

-

-/- 44,0

447,4

Totale lasten - Aan investeringen toegerekende kosten - Personeelskosten en Overige bedrijfslasten - Afschrijvingskosten

Aandeel in resultaat

Netto resultaat


89 II.1

Aan investeringen toegerekende kosten kunnen onder IFRS niet meer als onderdeel van de totale bedrijfsopbrengsten worden verantwoord. Zij worden nu als individuele post onder de totale lasten verantwoord (2004: € 42,8 miljoen). II.2

De pensioenlasten in enig boekjaar op basis van NL GAAP worden gevormd door de over het boekjaar verschuldigde premie. De IFRS-berekeningswijze van de pensioenlasten is met name gebaseerd op de toename van de contante waarde van de pensioenverplichting in het boekjaar. Het effect in 2004 van de overgang naar IFRS leidt tot € 6,7 miljoen minder pensioenlasten. II.3

De afschrijvingskosten nemen enerzijds toe als gevolg van de waardering van de materiële vaste activa tegen de reële waarde als veronderstelde kostprijs op de datum van de overgang naar IFRS. Anderzijds heeft het verlengen van de afschrijvingstermijnen voor leidingen en installaties een verlagend effect op de afschrijvingslasten. Per saldo stijgen de afschrijvingslasten met € 70,3 miljoen.

90

III. De invloed van IFRS op de balans per 31 december 2004 Invloed op de balans per 31 december

in miljoenen euro’s Pro forma 2004 (NL GAAP)

Materiële vaste activa

Presentatie/ Waardering

Pro forma 2004 (IFRS)

III.1

934,2

4.101,4

5.035,6


1,3

-

1,3

Voorraden

III.2

35,5

-/- 17,9

17,6

Handels- en overige vorderingen

117,7

-

117,7

Geldmiddelen en kasequivalenten

319,4

-

319,4

1.408,1

4.083,5

5.491,6

Eigen vermogen

III.3

1,5

2.803,4

2.804,9

Langlopende verplichtingen

III.4

260,8

1.280,1

1.540,9

Kortlopende verplichtingen

1.145,8

-

1.145,8

1.408,1

4.083,5

5.491,6


91 III.1

De materiële vaste activa nemen toe als gevolg van de waardering tegen de reële waarde als veronderstelde kostprijs op de datum van de overgang naar IFRS. III.2

De gasvoorraden worden geacht onderdeel te zijn van de materiële vaste activa. Dit leidt tot een herrubricering van € 17,9 miljoen. III.3

De wijzigingen in het eigen vermogen per 31 december 2004 zijn als volgt samengesteld:


Stand per 31 december 2004, pro forma, NL GAAP

1,5

Wijzigingen als gevolg van toepassing IFRS - eigen vermogen per 1 januari 2004

2.665,9

- resultaat over 2004

-/- 44,0

Totaal van de wijzigingen

2.621,9

Effect tariefswijzging van uitgestelde belastingen

181,5

Stand per 31 december 2004, pro forma, IFRS

2.804,9

III.4

De langlopende verplichtingen nemen toe als gevolg van de uitgestelde belastingverplichtingen over de waarderingsaanpassingen en de toepassing van IAS 19 “Personeelsbeloningen”.

92

Grondslagen voor consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen de financiële gegevens van de N.V. Nederlandse Gasunie en haar groepsmaatschappijen. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen en vennootschappen waarin beslissende zeggenschap kan worden uitgeoefend. De groepsmaatschappijen worden integraal geconsolideerd vanaf de datum waarop beslissende zeggenschap over de groepsmaatschappij is verkregen. De groepsmaatschappijen worden niet meer in de consolidatie opgenomen vanaf de datum waarop geen sprake meer is van beslissende zeggenschap. De posten in de geconsolideerde jaarrekening worden volgens uniforme grondslagen van waardering en resultaatbepaling vastgesteld. Financiële relaties en niet-gerealiseerde resultaten tussen groepsmaatschappijen worden geëlimineerd. Niet-gerealiseerde verliezen worden eveneens geëlimineerd, behalve als een verlies een aanwijzing is voor een bijzondere waardevermindering. De in de consolidatie begrepen rechtspersonen zijn:

Naam van de vennootschap

Zetel Aandeel in kapitaal

EuroHub B.V.

Groningen

100%


Groningen

100%

Gasunie BBL B.V.

Groningen

100%

Gasunie Engineering B.V.

Groningen

100%

Gasunie LNG Holding B.V.

Groningen

100%

De N.V. Nederlandse Gasunie heeft gedurende heel 2005 de beslissende zeggenschap in deze rechtspersonen. Joint ventures worden proportioneel geconsolideerd. Het zijn:



BBL Company V.O.F.

Groningen

60%

GATE Terminal B.V.

Groningen

50%


93

Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Algemeen Activa en passiva zijn, voorzover niet anders vermeld, gewaardeerd tegen nominale waarde. De algemene grondslag voor de waardering en de resultaatbepaling wordt gevormd door de historische kosten, met uitzondering van de afgeleide financiële instrumenten die tegen reële waarde worden gewaardeerd.

Vreemde valuta De functionele- en rapporteringsvaluta van de vennootschap is de euro. De geconsolideerde jaarrekening is opgemaakt in euro’s. Transacties in vreemde valuta worden verantwoord tegen de koers van de functionele valuta per de datum van de transactie. Monetaire activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per balansdatum. Eventuele verschillen worden verantwoord in de winsten verliesrekening.

Vaste activa Materiële vaste ac tiva

Materiële vaste activa zijn op de datum van overgang naar IFRS gewaardeerd tegen reële waarde als veronderstelde kostprijs verminderd met lineaire afschrijving gebaseerd op de verwachte economische levensduur rekening houdend met de restwaarde dan wel de lagere realiseerbare waarde. De restwaarde van het actief, de gebruiksduur en de waarderingsmethodes worden beoordeeld en indien noodzakelijk aangepast per het einde van het boekjaar. De bijdrage van derden in de kosten van aanleg van het gastransportsysteem worden op de investeringen in mindering gebracht. Materiële vaste activa die op balansdatum nog niet zijn opgeleverd worden verantwoord onder de Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering. Na de ingebruikname worden de betreffende activa naar hun aard gerubriceerd onder één van de hoofdcategorieën. De gasvoorraden worden opgenomen onder de andere vaste bedrijfsmiddelen. De materiële vaste activa worden onderverdeeld in de volgende componenten: •

Bedrijfsgebouwen en terreinen

•

Compressorstations

•

Installaties

•

Hoofdtransportleidingen c.a.

•

Regionale transportleidingen c.a.

•

Andere vaste bedrijfsmiddelen

94 Bijzondere waardevermindering De vennootschap onderzoekt periodiek en, indien daartoe een aanleiding bestaat, of er sprake is van een bijzondere waardevermindering van materiële vaste activa. Zij bepaalt daartoe de realiseerbare waarde van de activa. Indien deze waarde lager is dan de huidige boekwaarde, dan wordt het verschil ten laste van de winsten verliesrekening gebracht. De aard van de activa leidt ertoe dat de realiseerbare waarde veelal niet per actief kan worden bepaald, in deze gevallen wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. De vennootschap onderzoekt, indien daartoe een aanleiding bestaat, of het bijzondere waardeverminderingsverlies dat in voorgaande perioden is verantwoord voor een materieel vast actief niet meer bestaat of is afgenomen. Investeringen in geassocieerde deelnemingen

Deelnemingen waarin de vennootschap invloed van betekenis uitoefent op het zakelijke en financiële beleid worden volgens de vermogensmutatiemethode gewaardeerd. In de winsten verliesrekening wordt het aandeel van de vennootschap in het resultaat van de deelnemingen opgenomen.

Vlottende activa Voorraden

De voorraden van onderhoudsmaterialen en onderdelen worden tegen de gemiddelde inkoopprijzen opgenomen onder aftrek van een voorziening voor incourantheid. Vorderingen

Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van de voorziening wegens oninbaarheid. Indien daartoe een objectieve aanleiding is, wordt een voorziening wegens oninbaarheid gevormd. Geldmiddelen en kasequivalenten

Geldmiddelen omvatten de beschikbare geldmiddelen in contanten en uitstaande bedragen bij banken. Kasequivalenten zijn uiterst liquide kortetermijn-beleggingen met een looptijd van maximaal drie maanden en die niet onderhevig zijn aan een materieel risico op waardeschommelingen.


95

Personeelsbeloningen De langlopende verplichtingen ter zake van personeelsbeloningen hebben betrekking op pensioenverplichtingen, jubileumuitkeringen en de kosten van de secundaire arbeidsvoorwaarden na pensionering voor postactieve en gepensioneerde werknemers. Pensioenverplichtingen De vennootschap heeft een pensioenregeling die haar werknemers aanspraak geeft op onder andere ouderdoms- en nabestaandenpensioen. De pensioenregeling wordt uitgevoerd door de Stichting Pensioenfonds Gasunie. Op basis van IAS 19 “Personeelsbeloningen” wordt deze pensioenregeling aangemerkt als een toegezegd-pensioenregeling. De voorziening voor pensioenverplichtingen wordt berekend in overeenstemming met de ‘projected unit credit method of actuarial cost allocation’. Volgens deze methode wordt de contante waarde van de pensioenaanspraken bepaald op basis van het aantal actieve dienstjaren tot aan de balansdatum, het geraamde salarisniveau per de verwachte pensioneringsdatum en de marktrente op bedrijfsobligaties van hoge kwaliteit. Voor de bepaling van de pensioenlasten wordt tevens het verwachte rendement op de fondsbeleggingen in de berekening betrokken. Verschillen tussen het verwachte en het gerealiseerde rendement op de fondsbeleggingen, alsmede actuariële wijzigingen worden niet in de winsten verliesrekening verantwoord, totdat het totaal van deze cumulatieve verschillen en wijzigingen buiten een bandbreedte van 10% van de grootste van de verplichtingen uit hoofde van de regeling en de reële waarde van de bijbehorende beleggingen valt. Het deel dat buiten de bandbreedte valt, wordt ten gunste of ten laste van de winsten verliesrekening gebracht over de resterende arbeidsjaren van de deelnemers. Jaarlijks worden actuariële berekeningen opgesteld door externe actuarissen. Voorziening voor jubileumuitkeringen De voorziening heeft betrekking op de jubileumuitkeringen die de N.V. Nederlandse Gasunie uitkeert aan haar werknemers bij dienstjubilea. Voorziening voor kosten van de secundaire arbeidsvoorwaarden na pensionering voor postactieve en gepensioneerde werknemers De voorziening heeft betrekking op de vergoeding die de N.V. Nederlandse Gasunie verstrekt aan haar werknemers na hun pensionering. Er is rekening gehouden met de kans dat de uitkering zal plaatsvinden en met de rekenrente die ook voor de pensioenverplichting wordt gehanteerd. De voorziening vertegenwoordigt de contante waarde van de reeds ingegane verplichtingen ter zake van postactieve en gepensioneerde werknemers alsmede een opbouw voor de werknemers die thans in actieve dienst zijn gedurende de diensttijd. Er is rekening gehouden met ontslag- en sterftekansen en een rekenrente die gelijk is aan de rekenrente die wordt gehanteerd bij het bepalen van de pensioenverplichtingen. Periodiek worden de veronderstellingen van deze voorziening getoetst aan de hand van sterfte-, rente- en kostenontwikkelingen en zo nodig bijgesteld.

96

Voorzieningen Het bedrag opgenomen als voorziening is de best mogelijke schatting op de balansdatum van de uitgaven die vereist zijn om aan de bestaande verplichting te voldoen, rekening houdend met de waarschijnlijkheid van het mogelijke resultaat van de gebeurtenis. Indien het effect van de tijdswaarde van geld materieel is, wordt een voorziening bepaald op de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting vereist zullen zijn om de verplichting af te wikkelen. De disconteringsvoet wordt bepaald vóór belastingen en houdt rekening met de huidige marktbeoordelingen voor de tijdswaarde van geld en de risico’s die inherent zijn aan de verplichting. Voorziening reorganisatiekosten De voorziening dient ter dekking van de verplichtingen (aan postactieve werknemers) die voortkomen uit reeds eerder gestarte reorganisaties. De verplichtingen zijn contant gemaakt tegen een rekenrente van 4% per jaar.

Langlopende verplichtingen Dit betreft verplichtingen met een resterende looptijd van meer dan een jaar. De binnen een jaar vervallende aflossingsverplichtingen op langlopende schulden worden opgenomen onder kortlopende schulden. Rentedragende leningen worden bij de eerste opname gewaardeerd tegen reële waarde van de ontvangen prestatie, verminderd met de direct toerekenbare transactiekosten. Na deze eerste opname worden de rentedragende leningen vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode.

Kortlopende verplichtingen Dit betreft verplichtingen met een looptijd van maximaal een jaar.

Opbrengsten Onder “Opbrengsten” wordt verstaan de opbrengsten van aan derden geleverde diensten uit gastransport en gastransport gerelateerde diensten aan derden onder aftrek van kortingen en over deze omzet geheven belastingen zoals omzetbelasting. Indien het resultaat van een transactie aangaande het verlenen van een dienst betrouwbaar kan worden geschat, wordt de opbrengst met betrekking tot die dienst verwerkt naar rato van de verrichte prestaties in het boekjaar. Diensten, die betrekking hebben op het beschikbaar stellen van transportcapaciteit, staan los van het daadwerkelijk gebruik. Zij worden geacht te zijn geleverd, indien de capaciteit ter beschikking heeft gestaan aan de afnemer gedurende het overeengekomen tijdsvak.


97

Aan investeringen toegerekende kosten Onder de “Aan investeringen toegerekende kosten” worden de eigen bedrijfskosten opgenomen ten dienste van de vervaardiging van materiële vaste activa. Het betreft met name de kosten van eigen en inleenpersoneel en een deel van de organisatiekosten van de ondersteunende afdelingen.

Overige bedrijfslasten De kosten worden bepaald op historische basis, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen voor de waardering en worden toegerekend aan de verslagperiode waarop ze betrekking hebben. Verliezen worden in aanmerking genomen in de verslagperiode waarin zij voorzienbaar zijn.

Financieringsbaten en -lasten Hieronder worden baten en lasten verband houdende met de financiering verantwoord. Renteopbrengsten worden tijdsevenredig in de winsten verliesrekening verwerkt rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost, indien hun bedrag bepaalbaar is en hun ontvangst waarschijnlijk. Rentelasten worden tijdsevenredig in de winsten verliesrekening verwerkt rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende passiefpost. Onder financieringskosten worden verstaan: de kosten die de vennootschap maakt in verband met het lenen van geldmiddelen. De financieringskosten worden als last opgenomen in de periode waarin zij zijn gemaakt.

Aandeel in resultaat geassocieerde deelnemingen Hieronder worden baten en lasten verband houdende met de investeringen in geassocieerde deelnemingen begrepen.

98

Vennootschapsbelasting Voor alle belastbare tijdelijke verschillen wordt een uitgestelde belastingverplichting opgenomen. Voor alle verrekenbare tijdelijke verschillen en voor beschikbare voorwaartse verliescompensatie wordt een uitgestelde belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening. De uitgestelde belastingverplichtingen en -vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Bij de waardering worden die belastingtarieven gehanteerd die naar verwachting van toepassing zullen zijn op de periode waarin realisatie zal plaatsvinden op basis van de belastingtarieven en de belastingwetgeving waarvan het wetgevingsproces (materieel) is afgesloten op balansdatum. De hieruit voortvloeiende mutaties worden verwerkt in de winsten verliesrekening, met uitzondering van de mutaties die betrekking hebben op de herwaardering van de materiële vaste activa per 1 januari 2004 en de fiscale verwerking van de door de Staat betaalde koopsom. Deze mutaties worden rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. De (niet) uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen worden gesaldeerd indien is voldaan aan de algemene voorwaarden voor saldering. Tussen de N.V. Nederlandse Gasunie en haar Nederlandse 100%-groepsmaatschappijen bestaat een fiscale eenheid. De belastingen worden berekend op basis van het verantwoorde resultaat, rekening houdend met fiscaal vrijgestelde posten en geheel of gedeeltelijk niet-aftrekbare kosten.

Kasstroomoverzicht In dit overzicht komen de gegenereerde kasstromen tot uitdrukking. De kasstroom uit operationele activiteiten wordt op basis van de indirecte methode bepaald uitgaande van de opbrengsten in de geconsolideerde winsten verliesrekening.

Financiële informatie per segment Er zijn binnen de vennootschap thans geen segmenten te onderkennen. De onderneming richt zich op één product (gastransport). Zij heeft een uniforme afzetmarkt (in Nederland) in termen van rendement- en risicoprofiel en heeft een bestuurlijke structuur die zich richt op het geïntegreerde bedrijfsproces. Op grond van bovenstaande is in de jaarrekening het verstrekken van financiële informatie per segment achterwege gelaten.

Afgeleide financiële instrumenten De thans gebruikte afgeleide financiële instrumenten die ter dekking van bestaande risico’s worden gebruikt zoals renteswaps en valutatermijntransacties worden gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winsten verliesrekening.


99

Nadere toelichting op de geconsolideerde balans 1. Materiële vaste activa in miljoenen euro’s

Boekwaarde Investe- per 1 jan. ringen 2005

Des- Afschrij- investe- vingen ringen

Boekwaarde per 31 dec. 2005


113,1

1,2

0,2

3,5

110,6

Compressorstations

293,3

9,6

-

21,3

281,6

Installaties Hoofdtransportleidingen c.a. Regionale transportleidingen c.a.

664,3

13,6

0,0

41,2

636,7

2.987,7

58,9

14,2

77,3

2.955,1

808,2

10,1

-

20,8

797,5


81,5

28,8

6,3

19,7

84,3

Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering

87,5

134,6

-

-

222,1

5.035,6

256,8

20,7

183,8

5.087,9

Des- Afschrij- investe- vingen ringen

Boekwaarde per 31 dec. 2004

Totaal voor boekjaar 2005


Boekwaarde Investe- per 1 jan. ringen 2004


116,5

0,3

0,2

3,5

113,1

Compressorstations

296,2

18,1

-

21,0

293,3

Installaties Hoofdtransportleidingen c.a. Regionale transportleidingen c.a.

698,1

7,6

0,0

41,4

664,3

3.046,7

17,4

0,0

76,4

2.987,7

820,7

8,0

0,0

20,5

808,2


71,1

34,6

-

24,2

81,5


59,6

27,9

-

-

87,5

5.108,9

113,9

0,2

187,0

5.035,6

Totaal voor boekjaar 2004

100 Cumulatieve Cumulatieve Aanschafwaarde afschrijvingen *) Aanschafwaarde afschrijvingen *) in miljoenen euro’s per 31 dec. 2005 per 31 dec. 2005 per 31 dec. 2004 per 31 dec. 2004


171,3

60,7

170,3

57,2

Compressorstations **)

323,9

42,3

314,3

21,0

Installaties **)

719,2

82,5

705,6

41,3

Hoofdtransportleidingen c.a.**)

3.108,8

153,7

3.064,1

76,4

Regionale transportleidingen c.a.**)

838,8

41,3

828,7

20,5


223,7

139,4

201,2

119,7


222,1

-

87,5

-

5.607,8

519,9

5.371,7

336,1

Totaal

*) Inclusief eventuele bijzondere waardeverminderingen. **) De aanschafwaarde en de cumulatieve afschrijvingen van deze activa zijn aangepast als gevolg van de herwaardering per 1 januari 2004.

Afschrijvingstermijnen Er heeft in 2004 een heroverweging plaatsgevonden van de economische levensduur; dit heeft in 2004 niet geleid tot schattingswijzigingen omdat dit, gezien de boekwaarde, géén materiële effecten had. Als gevolg van de herwaardering naar de reële waarde zijn de effecten wel materieel en zijn de verlengde afschrijvingstermijnen in de vergelijkende cijfers over 2004 toegepast. De nieuwe afschrijvingstermijnen brengen de huidige inzichten in de verwachte technische en economische levensduur van deze activa tot uitdrukking en liggen in lijn met vergelijkbare bedrijven in Europa. De resterende afschrijvingstermijnen bedragen voor leidingen 40 jaar en voor compressorstations/ installaties 30 jaar. Bij installaties wordt de resterende afschrijvingstermijn beperkt door de technische levensduur van 30 jaar. In de jaarrekening 2004 werd een totale afschrijvingstermijn gehanteerd voor leidingen en compressorstations/installaties van respectievelijk 20 jaar en 10 jaar.


101 De financiële impact van het verlengen van de afschrijvingstermijn op de afschrijvingslasten 2004 zonder rekening te houden met de gevolgen van de herwaardering zijn als volgt: Afschrijvingen in miljoenen euro’s

Nieuwe afschrijvingstermijnen

Oorspronkelijke afschrijvingstermijnen

Compressorstations/installaties

7,0

32,5

Leidingen

13,3

57,9

De afschrijvingstermijnen van de andere componenten zijn als volgt:· •

Bedrijfsgebouwen: 50 jaar.

•

Andere vaste bedrijfsmiddelen: 3-20 jaar.

Op terreinen wordt niet afgeschreven. Bijzondere waardevermindering In 2005 en 2004 hebben geen bijzondere waardeverminderingen van activa plaatsgevonden. Ook zijn in 2005 geen bijzondere waardeverminderingen van voorafgaande perioden geheel of gedeeltelijk teruggenomen.

102

2. Investeringen in geassocieerde deelnemingen De vennootschap heeft een 33 % belang in EuroHub GmbH gevestigd te Haan (Duitsland) en 50% belang in C.V. Gasexpansie IJmond gevestigd te Groningen.


31 dec. 2005

31 dec. 2004

Boekwaarde op balansdatum

1,2

1,3

3. Belangen in joint ventures De vennootschap heeft (indirect) een 60% belang in BBL Company V.O.F. In deze vennootschap onder firma hebben Gasunie BBL B.V. en twee andere partijen de gezamenlijke zeggenschap. BBL Company V.O.F. heeft ten doel het aanleggen en exploiteren van een gaspijpleiding tussen Balgzand in Nederland en Bacton in het Verenigd Koninkrijk. De gaspijpleiding is naar verwachting eind 2006 gereed. De vennootschap heeft (indirect) een 50% belang in GATE Terminal B.V. Het betreft een samenwerkingsverband met Koninklijke Vopak N.V. met als doel om een terminal voor vloeibaar aardgas (LNG) op de Maasvlakte te bouwen en te exploiteren. Het aandeel in de activa en verplichtingen op balansdatum en de baten en lasten over het boekjaar van de joint ventures, die zijn opgenomen in de consolidatie zijn als volgt:


31 dec. 2005

31 dec. 2004

Vaste activa

124,2

17,7

Vlottende activa

34,4

16,7

158,6

34,4

Langlopende verplichtingen

0,0

0,0

Kortlopende verplichtingen

24,0

6,2

24,0

6,2

Netto investering

134,6

28,2

Omzet

0,0

0,0


1,0

-/- 0,1


103

4. Uitgestelde belastingvorderingen De tijdelijke verschillen tussen de waardering in de jaarrekening en de fiscale jaarcijfers geven aanleiding tot het opnemen van de uitgestelde belastingvorderingen. Zij kunnen als volgt worden gespecificeerd:


31 dec. 2005

31 dec. 2004

2.413,4

-

-/- 13,7

-

financiële instrumenten

2,1

-

D. materiële vaste activa

-/- 1.155,7

-

A. fiscale verwerking van de door de Staat betaalde koopsom B. fiscale verwerking van de voorziening inzake personeelsbeloningen C. fiscale verwerking van de

Totaal

1.246,1

-

A. fiscale verwerking van de door de Staat betaalde koopsom In 2005 heeft de herstructurering van de N.V. Nederlandse Gasunie plaatsgevonden. Op 1 juli 2005 zijn het transportbedrijf en het handelsbedrijf juridisch volledig ontvlochten. De Staat der Nederlanden heeft vanaf die datum het volledige belang verworven in het transportbedrijf N.V. Nederlandse Gasunie waaronder ook Gas Transport Services B.V. valt. De bij de herstructurering betrokken overige partijen betroffen: Energie Beheer Nederland B.V., Shell Nederland B.V., Esso Nederland B.V. In samenhang met de bovenstaande wijzigingen in de contractuele verhoudingen tussen de bij de herstructurering betrokken partijen heeft de Staat aan deze partijen een compensatie betaald, die wordt beschouwd als een vergoeding voor de uitkoop van deze partijen. Deze compensatie vormt in fiscale zin een informele kapitaalstorting in de N.V. Nederlandse Gasunie door de Staat der Nederlanden. Op grond hiervan heeft de N.V. Nederlandse Gasunie met ingang van 2005 een additioneel fiscaal afschrijvingspotentieel ter grootte van de betaalde compensatie ontvangen in de vorm van een fiscale herwaardering van het netwerk. De hieruit voortvloeiende uitgestelde belastingvordering is ten gunste van het eigen vermogen verwerkt. Ook de gevolgen van de tariefswijzigingen zijn en worden in het eigen vermogen verwerkt.

104 De mutaties in de uitgestelde belastingvorderingen in 2005 zijn als volgt:


2005

2004

Stand per 1 januari

-/- 1.203,0

-/-1.404,1

Mutaties verwerkt in het eigen vermogen

2.503,7

181,5

0,8

-/- 2,3

kortlopende belastingen

-/- 55,4

21,9

Stand per 31 december

1.246,1

Mutaties verwerkt in de winsten verliesrekening Mutaties overgeboekt naar

-/- 1.203,0


31 dec. 2005

31 dec. 2004

Debiteuren

186,5

103,1

Belastingen en sociale premie

-

11,2

Afgeleide financiële instrumenten

43,0

-

Overige vorderingen

13,9

3,4

5. Handels- en overige vorderingen

Totaal

243,4

117,7


105

6. Geldmiddelen en kasequivalenten in miljoenen euro’s

31 dec. 2005

Banken

33,7

55,0

Callgeld en deposito’s u/g

1,3

264,4

Totaal

35,0

31 dec. 2004

319,4

7. Geplaatst kapitaal Geplaatst kapitaal Het maatschappelijk kapitaal op 31 december 2005 bedraagt € 756.000 en is verdeeld in 7.560 aandelen van elk € 100 nominaal. Hiervan zijn 1.512 aandelen geplaatst en volgestort. De geplaatste aandelen worden gehouden door de Staat der Nederlanden. Het maatschappelijk kapitaal op 31 december 2004 bedraagt € 1.512.000 en is verdeeld in: •

4.000 gewone aandelen van elk € 37,80 nominaal.

•

10.000 aandelen A van elk € 37,80 nominaal.

•

10.000 aandelen B van elk € 37,80 nominaal.

•

16.000 aandelen C van elk € 37,80 nominaal.

Alle aandelen zijn geplaatst en volgestort. De mutaties in het geplaatst kapitaal in 2005 zijn als volgt:

in euro’s

2005

Stand per 1 januari

2004

1.512.000 181.512.000

Intrekken aandelenkapitaal in verband met de splitsing per 1 juli 2005

-/- 1.360.800

-

Aan de afgesplitste vennootschap meegegeven eigen vermogen Stand per 31 december

- -/- 180.000.000 151.200

1.512.000

106

8. Rentedragende leningen Langlopende leningen Van het totaalbedrag aan langlopende obligaties is op balansdatum € 0 miljoen (ultimo 2004: € 223 miljoen) variabel rentend. Er worden geen open valuta posities ingenomen. Mutatie-overzicht rentedragende leningen in miljoenen euro’s

2005

2004

Saldo per 1 januari

181,6

381,6

Aflossingsverplichting in volgend boekjaar

-/- 90,8

-/- 200,0

Saldo per 31 december

90,8

181,6

Overzicht toekomstige aflossingen De toekomstige aflossingen op langlopende leningen (in miljoenen euro’s) tonen het volgende verloop:

Jaar

2006

2007

2008

2009

Bedrag der aflossingen per jaar

90,8

90,8

-

-

2010 na 2010

-

Totaal

- 181,6

Overzicht langlopende leningen Onderstaand volgt een overzicht van de langlopende leningen per 31 december 2005 inclusief aflossingsverplichtingen in 2006 met de daarbij behorende oorspronkelijke rentepercentages.

Oorspronkelijk Restant hoofdsom rentepercentage oorspronkelijke lening

Saldo per 31 dec. 2005 in miljoenen euro’s op basis van nominale waarde

5,750 € 90,8 miljoen

1997 - 2007

90,8

4,250 € 90,8 miljoen

1996 - 2006

90,8

181,6

Aflossingsverplichting in 2006

-/- 90,8

Per saldo langlopend

90,8


107 Het gewogen gemiddelde effectieve rentepercentage van de langlopende leningen bedroeg per balansdatum 4,9% (ultimo 2004 : 3,8%).

Effectieve Renteherzieningsdatum Uitstaand bedrag rentepercentages in miljoenen euro’s

5,75%

niet van toepassing

90,8

6,3442%

niet van toepassing

68,1

2,009%

25 april 2006

22,7

Het renterisico wordt beheerst met behulp van financiële derivaten (zie ook punt 14 van de toelichting). Overeenkomstig de voorschriften van IAS 32/39 komt de marktwaarde van de afgeleide financiële instrumenten met ingang van 1 januari 2005 in de balans tot uitdrukking. Gasunie maakt in het boekjaar gebruik van afgeleide financiële instrumenten voor het beheersen van renterisico’s, alsmede het afdekken van het risico van een aflossing boven pari van een langlopende lening. De marktwaarde van deze afgeleide financiële instrumenten bedraagt op 1 januari 2005 per saldo € 4,3 miljoen. Dit bedrag is rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt onder aftrek van een voorziening voor latente belastingen van € 1,3 miljoen. De marktwaarde van de langlopende leningen zonder rekening te houden met een eventuele aflossing boven pari bedraagt op 31 december 2005 € 185 miljoen. De marktwaarde van de afgeleide financiële instrumenten wordt afzonderlijk opgenomen onder Overige vorderingen of Overige schulden afhankelijk van de waardering op balansdatum. Waardeveranderingen in de verslagperiode worden verantwoord in de winsten verliesrekening.

108

9. Personeelsbeloningen in miljoenen euro’s

31 dec. 2005

31 dec. 2004

A. pensioenverplichtingen

-

73,1

B. jubileumuitkeringen

4,0

4,0

C. secundaire arbeidsvoorwaarden na pensionering

9,0

70,8

13,0

147,9


31 dec. 2005

31 dec. 2004

Totaal

A. Voorziening voor pensioenverplichtingen De voorziening voor pensioenverplichtingen is als volgt opgebouwd:

Contante waarde toegekende pensioenaanspraken

785,1

783,8

Fondsbeleggingen

-/- 777,3

-/- 652,8

Nog niet verwerkte actuariële resultaten

-/- 58,3

-/- 57,9

Pensioenverplichtingen

-/- 50,5

73,1

De voorziening voor pensioenverplichtingen heeft op 31 december 2005 het karakter van een actiefpost en wordt in de balans gepresenteerd onder “Pensioenactief”.


109 Het verloop van de pensioenvoorziening luidt als volgt:


2005

2004

Stand per 1 januari

783,8

689,4

Toename toegekende pensioenaanspraken

19,1

16,5

Afname tengevolge van wijziging pensioenreglement

-/- 64,5

-

Oprenting

36,1

36,5

Contante waarde toegekende pensioenaanspraken

Actuarieel resultaat

41,3

70,7

Betaalde pensioenuitkeringen

-/- 30,7

-/- 29,3


785,1

783,8

Stand per 1 januari

652,8

609,6

Verwacht rendement

39,2

36,6

Ontvangen pensioenbijdrage werkgever

75,1

23,1


40,9

12,8

Betaalde pensioenuitkeringen

-/- 30,7

-/- 29,3


777,3

652,8

Stand per 1 januari

57,9

0,0


0,4

57,9

Aan resultaat toegerekende actuariële resultaten

-

-


58,3

57,9

Fondsbeleggingen

Nog niet in aanmerking genomen actuariële resultaten

110 De totale pensioenlasten uit hoofde van de toegezegde pensioenregeling in de winsten verliesrekening bestaan uit:


31 dec. 2005

31 dec. 2004

Toename toegekende pensioenaanspraken

19,1

16,5

Afname tengevolge van wijziging pensioenreglement

-/- 64,5

-

Oprenting

36,1

36,5

Verwacht rendement pensioenbeleggingen

-/- 39,2

-/- 36,6

Totaal pensioenlasten

-/- 48,5

16,4

De aannames die ten grondslag liggen aan de berekening van de pensioenverplichtingen zijn als volgt:

2005

2004

Disconteringsvoet

4,2%

4,6%

Verwachte toekomstige salarisverhogingen

3,7%

3,7%

Verwachte toekomstige pensioenverhogingen

1,5%

1,5%

Verwacht rendement op pensioenbeleggingen

6,0%

6,0%

B. Voorziening voor jubileumuitkeringen De voorziening heeft betrekking op de jubileumuitkeringen die de N.V. Nederlandse Gasunie uitkeert aan haar werknemers bij dienstjubilea. Er is rekening gehouden met de kans dat de uitkering zal plaatsvinden en met de rekenrente die ook voor de pensioenverplichting wordt gehanteerd.


111 C. Voorziening voor kosten van de secundaire arbeidsvoorwaarden na pensionering voor postactieve en gepensioneerde werknemers De N.V. Nederlandse Gasunie verstrekt overige vergoedingen aan niet-actieve en gepensioneerde medewerkers. De mutaties in de voorziening in 2005 zijn als volgt:


Saldo per 1 januari 2005

70,8

Toevoegingen

0,9

Vrijval ten gunste van het resultaat

-/- 44,7

Kortlopend deel van de voorziening

-/- 18,0

Saldo per 31 december 2005

9,0

Met ingang van 1 januari 2006 geldt er een nieuw zorgstelsel. Gasunie is – als werkgever – verplicht om een wettelijke bijdrage te betalen. De werkgeversbijdrage in de ziektekostenpremie (als onderdeel van de secundaire arbeidsvoorwaarden) is komen te vervallen. Voor de post-actieve en gepensioneerde werknemers is een afkoopregeling van toepassing. In deze jaarrekening is daartoe een kortlopende voorziening ad € 18 miljoen opgenomen. Het gedeelte van deze voorziening dat betrekking had op de verplichtingen uit hoofde van de ziektekostenregeling is ultimo 2005 onder aftrek van de kosten van de afkoopregeling vrijgevallen. De resterende voorziening, die betrekking heeft op de verstrekking van overige vergoedingen, heeft overwegend een langlopend karakter. De voorziening is niet afgefinancierd.

112

10. Voorzieningen in miljoenen euro’s

31 dec. 2005

31 dec. 2004

A. Reorganisatiekosten

6,8

8,4

Totaal

6,8

8,4

A. Voorziening reorganisatiekosten De voorziening dient ter dekking van de verplichtingen (aan postactieve werknemers) die voortkomen uit reeds eerder gestarte reorganisaties. De verplichtingen zijn contant gemaakt tegen een rekenrente van 4% per jaar. De mutaties in de voorziening in 2005 zijn als volgt:



8,4

Toevoegingen

5,1

Onttrekkingen ten laste van de voorziening

-/- 6,7


6,8

De voorziening heeft overwegend een langlopend karakter.

11. Uitgestelde belastingverplichtingen De tijdelijke verschillen tussen de waardering in deze jaarrekening en de fiscale jaarcijfers geven aanleiding tot het opnemen van uitgestelde belastingverplichtingen. Zij kunnen als volgt worden gespecificeerd:


31 dec. 2005

31 dec. 2004

A. materiële vaste activa

-

1.227,3

-

-/- 24,3

-

1.203,0

B. fiscale verwerking van de voorziening inzake personeelsbeloningen Totaal


113

12. Kortlopende financieringsverplichtingen in miljoenen euro’s

31 dec. 2005

31 dec. 2004

Aflossingsverplichtingen op langlopende leningen

90,8

200,0

Commercial paper

-

833,2

Kredietfaciliteit/kortlopende leningen

627,6

24,1

Totaal kortlopende financieringsverplichtingen

718,4

1.057,3

Kredietfaciliteit De N.V. Nederlandse Gasunie heeft in maart 2005 twee kredietfaciliteiten afgesloten voor de financiering van uitgaven in de beginperiode na de afsplitsing van het gasbedrijf; elk voor een bedrag van € 375 miljoen. De gemiddelde verschuldigde vergoeding bedraagt op balansdatum 2,43 % over de opgenomen gelden. De looptijd van beide kredietfaciliteiten is maximaal twee jaar. Bij ingebreke blijven, kunnen de krediet faciliteiten worden ingetrokken. Er zijn géén zekerheden gesteld.

13. Handelsschulden en overige te betalen posten in miljoenen euro’s

31 dec. 2005

31 dec. 2004

Handelsschulden

167,7

46,0

Afgeleide financiële instrumenten

49,9

-

Overige schulden en overlopende passiva

30,5

42,4

248,1

88,4

Handelsschulden en overige te betalen posten

De handelsschulden en overige te betalen posten zijn niet rentedragend.

114

14. Financiële risico’s Algemeen Door de N.V. Nederlandse Gasunie wordt gebruikgemaakt van afgeleide financiële instrumenten voor het beheersen van valuta- en renterisico’s die voortvloeien uit de gewone bedrijfsuitoefening. Het risicobeleid is erop gericht om de korte termijn effecten van de koers- en renteschommelingen op het resultaat te beperken en om op lange termijn de vigerende marktwisselkoersen en marktrentes te volgen. Valutarisico De N.V. Nederlandse Gasunie streeft ernaar om valutarisico’s te minimaliseren. Valuta-instrumenten worden uitsluitend toegepast op basis van onderliggende posities. Valutatransactierisico’s zijn volledig afgedekt voorzover er in voldoende mate zekerheid bestaat over de omvang en het tijdstip van de kasstromen in vreemde valuta. Termijncontracten worden gebruikt om valutarisico’s te beperken. Renterisico Voor het beheersen van het renterisico wordt gebruik gemaakt van renteswaps. Rente-instrumenten worden alleen toegepast op basis van onderliggende posities. Kredietrisico Het kredietrisico bestaat uit het verlies dat zou ontstaan indien op verslagdatum tegenpartijen volledig in gebreke zouden blijven en hun contractuele verplichtingen niet na zouden komen. De onderneming loopt geen belangrijk kredietrisico ten aanzien van een enkele individuele afnemer of tegenpartij. De onderneming heeft selectiecriteria opgesteld ten aanzien van tegenpartijen van financiële instrumenten. Deze criteria beperken het risico verbonden aan mogelijke kredietconcentraties en marktrisico’s.

15. Meerjarige financiële verplichtingen Ultimo 2005 heeft de N.V. Nederlandse Gasunie voor ruim € 251 miljoen niet in de balans opgenomen verplichtingen inzake investeringsprojecten. Hierin is begrepen een bedrag van ruim € 105 miljoen in het kader van de aanleg van de gasleiding van Balgzand in Noord-Holland naar Bacton in Groot-Brittannië. Ultimo 2004 heeft de N.V. Nederlandse Gasunie voor ruim € 250 miljoen niet in de balans opgenomen verplichtingen inzake investeringsprojecten. Hierin is begrepen een bedrag van ruim € 210 miljoen in het kader van de aanleg van de gasleiding van Balgzand in Noord-Holland naar Bacton in Groot-Brittannië. Leaseverplichtingen (operational lease) De leaseverplichtingen eind 2005 bedragen € 6 miljoen (2004: € 6 miljoen). Deze verplichtingen hebben betrekking op de operational lease-overeenkomsten van bedrijfswagens.


115

Nadere toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening 16. Personeelskosten in miljoenen euro’s

2005

2004

Salarissen

89,4

86,6

Sociale lasten

6,6

5,6

96,0

92,2


2005

2004

Pensioenkosten

-/- 48,5

16,4

Mutatie voorzieningen secundaire arbeidsvoorwaarden

-/- 40,2

22,5

Overige personeelskosten

-/- 88,7

38,9

Salarissen en sociale lasten

Bezoldiging van bestuurders en commissarissen

I. Bestuurder(s) van de vennootschap

in euro’s Periodiek Bonus betaalde beloningen 2005

Werkgeversbijdrage secundaire arbeidsvoorwaarden (incl. pensioenlasten)

Raad van Bestuur Mr. M.P. Kramer, voorzitter, 1 juli – 31 dec. 2005

138.875

69.438

49.776

Drs. Ir. H.A.T. Chin Sue RC, 1 juli – 31 dec. 2005

103.680

45.620

34.222

Ing. E. Dam, 1 juli – 31 dec. 2005

103.680

47.693

31.712

Drs. P.E.G. Trienekens, 1 juli – 31 dec. 2005

103.680

49.767

32.298

Bovengenoemde bonusbetalingen zijn gebaseerd op het bereiken van de afgesproken doelstellingen gedurende het verslagjaar. Zij bestaan uit collectieve Gasunie-doelstellingen en uit functie-specifieke doelstellingen. De collectieve Gasunie-doelstellingen hebben betrekking op te behalen financiële en operationele resultaten. De bonussen zijn uitbetaald in 2006.

116 in euro’s Periodiek Bonus betaalde beloningen 2005

Werkgeversbijdrage secundaire arbeidsvoorwaarden (incl. pensioenlasten)

Hoofddirecteur Ir. H.G. Dijkgraaf, 1 januari – 30 juni 2005

162.500

-

25.000

164.205

437.750

37.007

2004 Hoofddirecteur Drs. G.H.B. Verberg, 1 januari – 30 juni 2004

Bovengenoemde bonusbetalingen zijn gebaseerd op het bereiken van operationele doelstellingen gedurende het verslagjaar. Hierin is begrepen een bonus ad € 310.000 in verband met het verlengen van het arbeidscontract tot en met 30 juni 2004. Tevens is aan de heer Verberg ten laste van het boekjaar 2004 een uitkering in verband met het langer aanblijven na de pensioengerechtigde leeftijd toegekend van € 41.051. In bovengenoemde periodiek betaalde beloningen is niet begrepen de bezoldiging ad € 57.875 voor de heer Verberg in zijn functie van voorzitter van de “International Gas Union”. Ir. H.G. Dijkgraaf, 1 juli – 31 december 2004 *)

177.272

-

*) In dienst getreden bij de N.V. Nederlandse Gasunie per 15 juni 2004

Leningen verstrekt aan bestuurders Aan de heer Trienekens is een renteloze lening verstrekt met een specifiek bestedingsdoel. De restant hoofdsom bedraagt per 31 december 2005 € 12.500. In 2005 is in totaal € 6.000 afgelost.

27.084


117 II. Commissarissen van de vennootschap

in euro’s

Bezoldiging

1 januari – 30 juni 2005 *) 1. J.G.M. Alders (voorzitter)

8.622

2. Drs. R.J. Atsma

2.269

3. Ir. H.E. Benne

2.269

4. Ir. A.E.M. Broenink

2.269

5. Ir. P. Dekker

2.269

6. Mr. A.J. Dijkhuizen

2.269

7. Mr. P.A.F.W. Elverding

3.403

8. Drs. G.J. Lankhorst

3.403

9. Ir. J.M. Van Roost

3.403

10. Mw. drs. M.A. Scheltema

2.269

11. Ir. R. Willems

3.403

12. Ir. J. Zuidam

3.403

*) Deze bezoldiging is niet additioneel aan de bezoldiging zoals die is opgenomen in het jaarverslag 2005 van Gasunie Trade & Supply B.V., maar zij maakt deel uit van de daar vermelde totale bezoldiging van de commissarissen.

1 jan. –

1 juli –

30 juni 2005

31 dec. 2005

Drs. C. Griffioen RA, voorzitter

12.500

16.000

Drs. D.A. Benschop

8.750

-

Ir. J.D. Bokhoven

8.750

-

Mr. drs. C.W.M. Dessens (afgetreden per 1 januari 2006)

8.750

12.500

Drs. J.C. de Groot

8.750

-

Drs. ing. R.M. de Jong

8.750

-

Drs. A. Lont (aangetreden per 20 september 2005)

-

12.500

Ir. G.J. van Luijk (aangetreden per 20 september 2005)

-

14.500

Ir. H.L.J. Noy

8.750

15.000

Mw. mr. M.E.C. Pernot

8.750

12.500

Prof. mr. M.H. van der Woude

8.750

11.000

De bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen over het boekjaar 2005 bedraagt in totaal € 215.751 (2004: € 78.507).

118 III. Ex-bestuurder(s) van de vennootschap

in euro’s

Periodiek Bonus betaalde beloningen

Werkgeversbijdrage secundaire arbeidsvoorwaarden

2005 Drs. G.H.B. Verberg

116.329

29.227

-

De periodiek betaalde beloningen betreft de bezoldiging ad € 116.329 voor de heer Verberg in zijn functie van voorzitter van de “International Gas Union”.

17. Overige bedrijfslasten in miljoenen euro’s

2005

2004

Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten

197,4

106,0

Kosten van grond- en hulpstoffen

18,2

17,7

Overige bedrijfskosten

245,8

303,0

Totaal

461,4

426,7


2005

2004

Interestbaten

3,0

6,7

Totaal financieringsbaten

3,0

6,7


2005

2004

Interestlasten

24,2

34,2

Financieringskosten

0,2

0,0

24,4

34,2

18. Financieringsbaten

19. Financieringslasten

Totaal financieringslasten


119

20. Belastingen De belastinglast over het resultaat in de geconsolideerde winsten verliesrekening bestaat uit de volgende componenten:


2005

2004

Belastingen over resultaat huidig boekjaar

198,2

237,0

in verband met wijziging belastingtarief of nieuwe belastingwetgeving

-/- 0,8

2,3

Aanpassingen in verband met belastingen vorige boekjaren

-/- 0,3

-

Totaal belastinglast/-bate

197,1

239,3

Wijziging uitgestelde belastingvorderingen/-verplichtingen

De aansluiting tussen het effectieve belastingtarief en het toepasselijke belastingtarief voor de geconsolideerde jaarrekening luidt als volgt:

2005 %

2004 %

31,5

34,5

in verband met wijziging belastingtarief of nieuwe belastingwetgeving

-/- 0,2

0,3

Aanpassingen in verband met belastingen vorige boekjaren

-/- 0,0

-

31,3

34,8

Toepasselijk tarief

29,6

31,5

Effectief tarief

29,1

30,1

Winst- en verliesrekening Toepasselijk tarief Wijziging uitgestelde belastingvorderingen/-verplichtingen

Effectief tarief

Uitgestelde belastingen

120

21. Aantal werknemers Gemiddelde stand; in fulltime-equivalenten

2005

2004

Gemiddelde personeelsbezetting in fulltime-equivalenten

1.391 *)

1.353

Personeelsbezetting ultimo 2005 in fulltime-equivalenten

1.390

1.367

*) Op basis van de standen in de periode 1 juli en 31 december 2005.

22. Gebeurtenissen na balansdatum Op 7 december 2005 zijn TenneT, Transmission System Operator B.V. en de vennootschap overeengekomen dat Gasunie met ingang van 1 januari 2006 een belang zal verwerven van 25,5 % in het kapitaal van APX B.V.

23. Uitgekeerd en voorgesteld dividend Het uitgekeerd dividend over 2004 ad € 491,4 miljoen is een pro forma berekend bedrag om het eigen vermogen per de datum van de splitsing te brengen op € 1,5 miljoen aandelenkapitaal. Voorgesteld wordt om de winst over 2005 ad € 432,3 miljoen als dividend uit te keren, na aftrek van het reeds betaalde interim dividend ad € 155,0 miljoen.


121

Vennootschappelijke balans per 31 december (vóór winstbestemming) in miljoenen euro’s

2005

2004 *)

Activa Vaste activa - materiële vaste activa

4.963,7

5.017,9

- financiële vaste activa

138,8

31,1

- uitgestelde belastingvorderingen

1.246,1

-

- pensioenactief

50,5

-

- voorraden

18,2

17,6

- handelsvorderingen en overige vorderingen

239,7

114,4

- liquide middelen

8,7

303,9

Vlottende activa

Totaal

6.665,7

5.484,9

Passiva Eigen vermogen - geplaatst kapitaal

0,2

1,5

- herwaarderingsreserve

2.759,2

2.814,8

- algemene reserve

2.511,6

32,6

- resultaat boekjaar

432,3

447,4

- uitgekeerd (interim) dividend

-/- 155,0

-/- 491,4

5.548,3

2.804,9

Voorzieningen

19,8

1.359,3

90,8

181,6

- kortlopende financiële verplichtingen

718,4

1.057,3

- handelsschulden en overige te betalen posten

249,1

80,8

- belastingverplichtingen

39,3

1,0

Langlopende schulden - langlopende financiële verplichtingen Kortlopende schulden

Totaal

*) Pro forma cijfers in verband met de verwerking van de splitsing in de jaarrekening.

6.665,7

5.484,9

122

Vennootschappelijke winsten verliesrekening in miljoenen euro’s

Opbrengsten

2004 *)

2005

1.322,4

1.441,1

Som der bedrijfslasten

-/- 672,8

-/- 727,4

Bedrijfsresultaat

649,6

713,7

Financieringsbaten en -lasten

-/- 17,4

-/- 27,1

Aandeel in resultaat kapitaalbelangen

-/- 2,8

0,1

voor belastingen

629,4

686,7

Belastingen

-/- 197,1

-/- 239,3

Overige bedrijfslasten

-/- 472,3

-/- 540,4

Afschrijvingskosten

-/- 200,5

-/- 187,0

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening


*) Pro forma cijfers in verband met de verwerking van de splitsing in de jaarrekening.

432,3

447,4


123

Toelichting op de vennootschappelijke financiële overzichten 1. Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Algemeen

De vennootschappelijke jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor de financiële verslaggeving en de wettelijke bepaling inzake de jaarrekening (NL GAAP), waarbij gebruik is gemaakt van de in het Burgerlijk Wetboek 2 artikel 362 lid 8 geboden mogelijkheid om in de vennootschappelijke jaarrekening de waarderingsgrondslagen toe te passen die ook worden toegepast in de geconsolideerde jaarrekening. Dit betreffen de bepalingen van de IFRS, zoals aanvaard door de Europese Unie. Voor de grondslagen voor de waardering van de activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening. In deze toelichting worden de aanvullingen op de toelichting op de geconsolideerde financiële overzichten vermeld. Belangen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd op netto-vermogenswaarde. Indien en voor zover de vennootschap niet zonder beperking uitkering van de resultaten aan haar kan bewerkstelligen, worden de resultaten in een wettelijke reserve opgenomen.

124

2. Nadere toelichting op de vennootschappelijke balans Materiële vaste activa

De boekwaarde van de materiële vaste activa per 31 december 2005 bedraagt € 4.963,7 miljoen (ultimo 2004: € 5.017,9 miljoen). Voor een nadere specificatie van de boekwaarde over de activa-groepen, de aanschaffingswaarde, de cumulatieve afschrijvingen en de actuele waarde wordt verwezen naar het geconsolideerde overzicht van de materiële vaste activa, zoals opgenomen onder punt 1 van de nadere toelichting op de geconsolideerde balans in de geconsolideerde jaarrekening. De boekwaarde van de materiële vaste activa van de geconsolideerde groepsmaatschappijen bedraagt per 31 december 2005 € 124,2 miljoen (ultimo 2004: € 17,7 miljoen) en is in de geconsolideerde overzichten verantwoord onder “Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering”. Financiële vaste activa


2005

2004

Groepsmaatschappijen Balans per 1 januari

29,8

0,5

- Investeringen

0,0

1,0

- Verstrekte langlopende leningen

107,8

28,3

Mutaties

- Resultaat groepsmaatschappijen vóór vennootschapsbelasting

-/- 2,8

2,3

- Dividenduitkering/verliesfinanciering

2,8

-/- 2,3

Balans per 31 december

137,6

29,8


1,2

1,3

Totaal financiële vaste activa

138,8

31,1

Het totaal van de financiële vaste activa bestaat op 31 december 2005 uit verworven kapitaalsbelangen (€ 1,5 miljoen) en verstrekte langlopende financieringen (€ 137,3 miljoen). Voor een toelichting op de Investeringen in geassocieerde deelnemingen wordt verwezen naar punt 2 van de nadere toelichting op de geconsolideerde balans in de geconsolideerde jaarrekening.


125

Eigen vermogen Geplaatst kapitaal

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 756.000 en is verdeeld in 7.560 aandelen van elk € 100 nominaal. Hiervan zijn 1.512 aandelen geplaatst en volgestort. De geplaatste aandelen worden gehouden door de Staat der Nederlanden. Het maatschappelijk kapitaal op 31 december 2004 bedraagt € 1.512.000 en is verdeeld in: •

4.000 gewone aandelen van elk € 37,80 nominaal.

•

10.000 aandelen A van elk € 37,80 nominaal.

•

10.000 aandelen B van elk € 37,80 nominaal.

•

16.000 aandelen C van elk € 37,80 nominaal.

Alle aandelen zijn geplaatst en volgestort. De mutaties in het geplaatst kapitaal in 2005 zijn als volgt:

in euro’s

2005

Stand per 1 januari

2004

1.512.000 181.512.000

Intrekken aandelenkapitaal in verband met de splitsing per 1 juli 2005

-/- 1.360.800

-

Aan de afgesplitste vennootschap meegegeven eigen vermogen Stand per 31 december

- -/- 180.000.000 151.200

1.512.000

126 Herwaarderingsreserve

De mutaties in de herwaarderingsreserve in 2005 zijn als volgt:



2.814,8

Effect tariefswijziging op de uitgestelde belastingen

35,7

Gerealiseerd deel van de ongerealiseerde herwaardering 2005

-/- 91,3


2.759,2

Algemene reserve

De mutaties in de algemene reserve in 2005 zijn als volgt:



32,6

First-time adoption IAS 32/39 per 1 januari 2005

-/- 3,0

Bestemming van het resultaat 2004

-/- 44,0

Fiscale verwerking van de door de Staat betaalde koopsom

2.434,7

Gerealiseerd deel van de ongerealiseerde herwaardering 2005

91,3


2.511,6

Resultaat boekjaar

De mutaties in het resultaat boekjaar in 2005 zijn als volgt:



447,4

Uitgekeerd (interim) dividend

-/- 491,4

Bestemming van het resultaat 2004

44,0

Resultaat over het boekjaar 2005

432,3


432,3


127

Voorzieningen in miljoenen euro’s

2005

2004

Voorziening voor pensioenverplichtingen

-

73,1

Voorziening voor jubileumuitkeringen

4,0

4,0

Voorziening voor secundaire arbeidsvoorwaarden

9,0

70,8

Voorziening voor reorganisatiekosten

6,8

8,4

Voorziening voor belastingverplichtingen

-

1.203,0

19,8

1.359,3

Totaal voorzieningen

Voor een nadere specificatie van deze voorzieningen wordt verwezen naar de nadere toelichting op de geconsolideerde balans (punten 9 en 10) in de geconsolideerde jaarrekening.

Overige posten in de vennootschappelijke balans Voor een toelichting op de overige posten in de vennootschappelijke balans wordt verwezen naar de toelichting op de desbetreffende geconsolideerde posten in de geconsolideerde jaarrekening.

128

3. Nadere toelichting op de vennootschappelijke winsten verliesrekening De toelichting op de bezoldiging van bestuurders en commissarissen is opgenomen in de toelichting op de geconsolideerde financiële overzichten. Financieringsbaten en - lasten


2005

2004

Ontvangen interest

7,3

6,9

Financieringsbaten

7,3

6,9

Interestlasten

-/- 24,5

-/- 34,0

Financieringskosten

-/- 0,2

-

Financieringslasten

-/- 24,7

-/- 34,0

Saldo

-/- 17,4

-/- 27,1

Overige posten in de vennoots chappelijke winsten verliesrekening

Voor een toelichting op de overige posten in de vennootschappelijke winsten verliesrekening wordt verwezen naar de toelichting op de desbetreffende geconsolideerde posten in de geconsolideerde jaarrekening.


129 Overzicht deelnemingen



EuroHub B.V.

Groningen

100%


Groningen

100%

Gasunie BBL B.V.

Groningen

100%

Gasunie Engineering B.V.

Groningen

100%

Gasunie LNG Holding B.V.

Groningen

100%

C.V. Gasexpansie IJmond EuroHub GmbH

Groningen

50%

Haan, Duitsland

33 %

De Raad van Bestuur,

M.P. Kramer, voorzitter

H.A.T. Chin Sue

E. Dam

P.E.G. Trienekens

De Raad van Commissarissen,

C. Griffioen, voorzitter

A. Lont

G.J. van Luijk

H.L.J. Noy

Mw. M.E.C. Pernot

M.H. van der Woude

Groningen, 31 maart 2006

130

Overige gegevens Gebeurtenissen na balansdatum Voor een nadere toelichting op de gebeurtenissen na balansdatum wordt verwezen naar de desbetreffende paragraaf in de toelichting zoals die is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening.

Winstbestemming De Raad van Bestuur acht een reservering van de winst op grond van artikel 39 lid 2 van de Statuten niet noodzakelijk. Hierdoor staat de winst over het boekjaar ter vrije beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover haar eigen vermogen groter is dan het bedrag van het geplaatste kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. De Raad van Bestuur stelt voor om de winst over 2005 volledig uit te keren. In november 2005 is reeds een interim dividend betaald ter grootte van € 155 miljoen zodat er een slotdividend resteert van € 277,2 miljoen.


131

Accountantsverklaring Opdrac ht

Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2005 van de N.V. Nederlandse Gasunie te Groningen gecontroleerd. De jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en de vennootschappelijke jaarrekening. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden

Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel met betrekking tot de geconsolideerde jaarrekening

Wij zijn van oordeel dat de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2005 en van het resultaat en de kasstromen over 2005 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de geconsolideerde jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW voorzover van toepassing. Tevens zijn wij nagegaan dat het jaarverslag voorzover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de geconsolideerde jaarrekening. Oordeel met betrekking tot de vennootschappelijke jaarrekening

Wij zijn van oordeel dat de vennootschappelijke jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2005 en van het resultaat over 2005 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de vennootschappelijke jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Tevens zijn wij nagegaan dat het jaarverslag voorzover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de vennootschappelijke jaarrekening. Groningen, 31 maart 2006 Ernst & Young Accountants namens deze, Drs. P.J.T.A. van Kleef RA

Drs. J.J. Nooitgedagt RA

132

Hoofd- en nevenfuncties commissarissen N.V. Nederlandse Gasunie De commissarissen hebben de Nederlandse nationaliteit.

Drs. C. Griffioen RA Huidige hoofdfunctie: geen Voormalige hoofdfunctie: Lid Raad van Bestuur en CFO Koninklijke KPN N.V. Overige bezoldigde nevenfuncties: Vice-voorzitter Raad van Commissarissen TenneT B.V. Lid Raad van Commissarissen Cordares Holding N.V. Lid Raad van Commissarissen Berenschot Holding B.V. Lid Raad van Commissarissen Kas-Bank N.V Lid Raad van Toezicht Zorggroep Noorderbreedte Adviseur Regiodirecteur Deloitte

Drs. A. Lont Hoofdfunctie: Managing Director ECON Analysis, een internationaal energie-consultancybureau Overige bezoldigde nevenfuncties: geen

Ir. G.J. van Luijk Hoofdfunctie: Voorzitter College van Bestuur Technische Universiteit Delft Overige bezoldigde nevenfuncties: geen


133

Ir. H.L.J. Noy Hoofdfunctie: Voorzitter Raad van Bestuur ARCADIS NV, Arnhem Overige bezoldigde nevenfuncties: 2000 - heden Lid Algemeen Bestuur VNO-NCW 2003 - heden Bestuurslid Stichting Management Studies (SMS) 2000 - heden Voorzitter Stichting Habiforum voor vernieuwend ruimtegebruik 2004 - heden Bestuurslid Stichting PSIBouw, Proces- en Systeeminnovatie in de Bouw 2001 - heden Lid Adviesraad Uitgevende Instellingen Euronext 2004 - heden Bestuurslid Vereniging Effecten Uitgevende Ondernemingen 2003 - heden Lid Raad van Toezicht Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN)

Mw. mr. M.E.C. Pernot Hoofdfunctie: Algemeen directeur Vereniging Eigen Huis Overige bezoldigde nevenfuncties: Lid Stichtingsbestuur Universiteit van Tilburg Lid Regieraad Bouw, voorzitter van de werkgroep Woningbouw Lid van de Commissie de financiële consument van de AFM Lid van de Strategische Adviesraad Witteveen en Bos

Prof. mr. M.H. van der Woude Hoofdfuncties: Advocaat - Willkie Farr & Gallagher LLP Hoogleraar Mededingingsrecht, Erasmus Universiteit Rotterdam Overige bezoldigde nevenfuncties: Lid Algemene Energieraad, Den Haag

134

Begrippenlijst Aardgasbuffer Zuidwending Samenwerkingsverband van Gasunie en Nuon voor de realisatie van een ondergrondse aardgasbuffer nabij Zuidwending (gemeente Veendam). Akzo Nobel stelt hiervoor een deel van haar zoutwinningsconcessie ter beschikking en verzorgt mede het projectmanagement voor de realisatie van de cavernes. BBL Balgzand Bacton Leiding, een 36 inch gasleiding met een lengte van 235 kilometer die Nederland met GrootBrittannië zal verbinden. BBL Company V.O.F. BBL Company is een joint venture tussen dochterbedrijven van de N.V. Nederlandse Gasunie, E.ON Ruhrgas en Fluxys en opdrachtgever van de aanleg van de BBL. DTe Directie Toezicht Energie, een directie van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa). Belast met de uitvoering en het toezicht op de naleving van de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet. Entrypunten Punten (circa 50) in het gastransportsysteem waar gas wordt ingebracht vanuit de systemen van producenten of andere netwerkbedrijven. EuroHub GmbH Deze onderneming faciliteert de handel in aardgas in het gebied Oude Statenzijl – Bunde – Emden. Gasunie is met 33 % van de aandelen één van de aandeelhouders naast Ruhrgas Transport, BEB, Statoil en Wingas. Exitpunten Punten (circa 1.100) in het gastransportsysteem waar het gas het systeem van Gasunie verlaat (bijvoorbeeld naar andere netwerkbedrijven in binnen- en buitenland en industrieën). Flexibiliteitsdienst Een dienst waarmee de shipper via GTS een hoeveelheid aardgas in zijn portfolio kan inbrengen of uit zijn portfolio kan onttrekken. GATE Terminal B.V. Samenwerkingsverband van Gasunie en Vopak voor de realisatie van een LNG-terminal in het Rotterdamse havengebied.


135 Methodebesluit Het besluit dat de NMa in 2005 heeft vastgesteld ter regulering van een aantal taken van GTS. In dit besluit, dat geldt voor de periode 2006 tot en met 2009, heeft de NMa gekozen voor een systeem van omzetregulering. Noodleverancier Op grond van de Gaswet vervult GTS een specifieke rol op het moment dat een gasleverancier met een leveringsvergunning in gebreke blijft wat betreft de levering van aardgas aan kleinverbruikers. GTS heeft in die situatie de taak het proces zo goed mogelijk te begeleiden en eventueel de levering gedurende een beperkte periode over te nemen. Pieklevering Pieklevering is een publieke dienstverlening en betreft de gaslevering in het geval van extreem lage gemiddelde etmaaltemperaturen. Op basis van de Gaswet is GTS verplicht voorzieningen te treffen voor de pieklevering aan kleinverbruikers. Bij een gemiddelde effectieve etmaaltemperatuur in De Bilt lager dan –9°C levert GTS gas. Het betreft een ‘extra levering’ van gas die de gasleverancier in staat moet stellen bij de eerdergenoemde temperaturen gas te leveren aan de kleinverbruikers. Shippers Partij op de gasmarkt, veelal groothandelaar, die voor de levering van zijn gas transportdiensten en aanverwante diensten bestelt bij GTS als gastransporteur. Title Transfer Facility (TTF) Platform voor de overdracht van gas. Deze dienstverlening maakt het shippers mogelijk om gas van het ene portfolio naar een ander portfolio over te dragen (te kopen en te verkopen). Zo vormt het TTF voor shippers een extra virtueel entry- en/of exitpunt. Ook de APX-gasbeurs handelt op het TTF.

136

Colofon Uitgave

N.V. Nederlandse Gasunie Grafisch ontwerp

G2K designers, Groningen/Amsterdam Fotografie

Taco Anema, Amsterdam Peter Tahl, Groningen (foto Raad van Bestuur) Druk

Zalsman grafische bedrijven, Groningen

Van deze uitgave is eveneens een Engelstalige editie verschenen. Verdere informatie is te verkrijgen bij de afdeling Communicatie van de N.V. Nederlandse Gasunie.

N.V. Nederlandse Gasunie Postbus 19 9700 MA Groningen (Concourslaan 17) Telefoon (050) 521 91 11 Fax (050) 521 19 99 E-mail: [email protected] Internet: www.nvnederlandsegasunie.nl

Jaarverslag 2005 N.V. Nederlandse Gasunie. gaat verder in gastransport

Recommend Documents