JAARVERSLAG 2005 MUSEUM DE PAVILJOENS

——————————————————————————————————————

JAARVERSLAG 2005 MUSEUM DE PAVILJOENS ———————————————————

———————————————————

‘MUSEUM DE PAVILJOENS ONTVANGT VANDAAG DE AICA–OORKONDE, ALS BESTE MUSEUM VAN NEDERLAND. […] GROOT VERTROUWEN IN JONGE EN ACTUELE KUNST. […] MUSEUM DE PAVILJOENS RICHT ZICH OP DISCIPLINES DIE IN NEDERLANDSE MUSEA MONDJESMAAT AAN BOD KOMEN’— Anne van Driel in De Volkskrant, 17 maart 2005

MUSEUM DE PAVILJOENS—Odeonstraat 3 – 5 —1325 AL Almere NL— T +31 36 54 50 400—F +31 36 54 50 800 —www.depaviljoens.nl— [email protected]

——————————————————— CHIKAKO WATANABE legt de regels van STADSBOERDERIJ SUGOROKU (2005) uit. Dit werk is aangekocht voor DE COLLECTIE ALMERE

01

——————————————————————————————————————

INLEIDING Het jaar 2005 stond in het teken van nationale waardering. In maart werd bekend dat het MUSEUM DE PAVILJOENS de AICA-oorkonde in ontvangst mocht nemen voor een instelling ‘die zich onderscheid door uitzonderlijke kwaliteit’. Ook de toegekende subsidies van de Provincie Flevoland en het ministerie van OCW werd samen met de meer langdurige verbintenis met de Gemeente Almere door de staf ervaren als een blijk van grote waardering voor de inzet van de afgelopen jaren. Het is dank zij het enthousiasme en de motivatie van een klein, maar professioneel team, dat het museum een indrukwekkend aantal activiteiten heeft kunnen ontplooien die door ruim 13.000 bezoekers zijn bezocht. ——————————————————— In 2005 werd hard gewerkt om de ambities van het museum verder gestalte te geven. In dit activiteitenoverzicht wordt allereerst ingegaan op het programma; het geheel van tentoonstellingen, kunstenaarsprojecten, DE COLLECTIE ALMERE en publicaties. Vervolgens wordt ingegaan op het uitgebreide educatieve aanbod van MUSEUM DE PAVILJOENS, op de communicatie en ten slotte op de organisatie.

02

Staatssecretaris Medy van der Laan ondertekent het Cultuur Convenant Midden Nederland

——————————————————————————————————————

INHOUDSOPGAVE JAARVERSLAG 2005 ———————————————————

———————————————————

INLEIDING

COMMUNICATIE

37

— PROMOTIE LANDSCHAPSKUNST — ONTVANGSTEN, VERHUUR & MUSEUMWINKEL — BIJZONDERE BEGUNSTIGERS & SPONSORING — TOEGANGSPRIJZEN EN BEZOEKERSAANTALLEN

39 40

02

———————————————————

PROGRAMMA

04

41 42

— TENTOONSTELLINGEN — PEOPLE CAN ONLY DEAL WITH THE FANTASY WHEN THEY ARE READY FOR IT—JOB KOELEWIJN 1992 – 2004 — SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND — GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN — LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE / DE SCHILDER VAN HET MODERNE LEVEN

05 05 06 09 10

ORGANISATIE

43

— ONGOING SERIES EN NEVENPROGRAMMA — KUNSTENAARSPROJECTEN — DE COLLECTIE ALMERE — PUBLICATIES

12 16 19 25

— BESTUUR — PERSONEEL — GEBOUW EN FACILITAIRE ZAKEN

43 43 45

———————————————————

———————————————————

———————————————————

EDUCATIE

26

BIJLAGEN

— EDUCATIEVE PROGRAMMA’S BIJ TENTOONSTELLINGEN —JOB KOELEWIJN —FLEVOLANDSE VERHALEN EN LANDSCHAPSKUNST —GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN —SCHILDERIJEN SALON VAN DE 21E EEUW

27

— 1 ORGANISATIE 47 — 2 PROGRAMMA OVERZICHT 47 — 3 AANWINSTEN BIBLIOTHEEK MUSEUM DE 49 PAVILJOENS —4 OVERZICHT PERS & COMMUNICATIE 51

— THEMATISCHE EDUCATIEVE PROJECTEN — HOGER ONDERWIJS — VOLWASSENENEDUCATIE —BIBLIOTHEEK EN ARCHIEF

32 34 35 36

03

27 28 30 30

47

——————————————————————————————————————

PROGRAMMA ———————————————————

MUSEUM DE PAVILJOENS BIEDT MIDDELS AANKOPEN, OPDRACHTEN EN TENTOONSTELLINGEN INZICHT IN DE INTERNATIONALE KUNST- EN CULTUURONTWIKKELINGEN ZOALS DIE ZICH SINDS DE JAREN ZESTIG WERELDWIJD VOORDOEN IN GROTE STEDEN EN VERSTEDELIJKTE GEBIEDEN. MUSEUM DE PAVILJOENS STREEFT ERNAAR OM DE BEST MOGELIJKE CONDITIES TE SCHEPPEN OM HEDENDAAGSE BEELDENDE KUNST VANAF DE JAREN ’60 TE LATEN ZIEN, MEE TE ONTWIKKELEN EN TE REALISEREN. COMMITMENT AAN EEN KUNSTENAAR STAAT DAN OOK CENTRAAL IN HET VERZAMEL- EN EXPOSITIEBELEID.

Een dergelijke werkwijze vereist grote flexibiliteit en inzet van alle medewerkers; de programmering ligt alleen in grote lijn voor langere tijd vast. De precieze uitwerking vindt pas tijdens het proces van de voorbereidingen per project plaats. Daarnaast betekent deze werkwijze ook een flexibel gebruik van het gebouwencomplex van MUSEUM DE PAVILJOENS. Per project wordt bekeken op welke wijze het gebouw ingezet wordt en welke (tijdelijke) aanpassingen er noodzakelijk zijn. Bijzonder daarbij is dat het gebouw door haar structuur en opzet telkens opnieuw als katalysator voor ideeën functioneert. MUSEUM DE PAVILJOENS voert een internationaal programmeringbeleid. De nadruk ligt op het tonen van werk van Nederlandse en buitenlandse kunstenaars, die al dan niet wonen en werken in Nederland. Alle disciplines die bijdragen aan de beeldcultuur in de moderne stad komen daarbij aan bod: beeldende kunst, nieuwe media, mode, grafische vormgeving, design, stedenbouw en architectuur. De tentoonstellingen en kunstprojecten komen tot stand in een nauwe samenwerking met de kunstenaars enerzijds en de directeur en de coördinator tentoonstellingen of coördinator kunst in de publieke ruimte anderzijds. Deze intensieve samenwerking leidt tot de ontwikkeling en productie van nieuwe werken als onderdeel van een tentoonstelling of van De Collectie Almere. Het museum toont (inter)nationale kunstenaars die

04

——————————————————— MUSEUM DE PAVILJOENS, tijdens LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE

soms in groepsverband, soms individueel de ruimte van het museum tot hun beschikking krijgen of actief zijn in de stad Almere. Dit betekent dat MUSEUM DE PAVILJOENS zowel in als buiten het museumgebouw actief is. Hierdoor creëert MUSEUM DE PAVILJOENS een unieke traditie waarbij er een inhoudelijke samenhang ontstaat tussen activiteiten in het museum en activiteiten in de stad. Dit is onder meer zichtbaar in DE COLLECTIE ALMERE. Naast het tentoonstellings- en kunstprojectenprogramma organiseert het museum diverse publieksactiviteiten onder de titel ONGOING SERIES. Sinds 2002 nodigt MUSEUM DE PAVILJOENS regelmatig beeldend kunstenaars, filosofen, documentairemakers, ontwerpers of architecten uit om te spreken over actuele onderwerpen in de wereld van kunst en cultuur. De ONGOING SERIES spelen in op de actualiteit van het tentoonstellingsprogramma en bieden de mogelijkheid om andere disciplines zoals mode, grafische vormgeving, design, stedenbouw en architectuur bij de thematiek van de tentoonstellingen te betrekken.

——————————————————————————————————————

TENTOONSTELLINGEN

PEOPLE CAN ONLY DEAL WITH THE FANTASY WHEN THEY ARE READY FOR IT— JOB KOELEWIJN— 1992 – 2004— 6 11 2004 – 17 04 2005 ———————————————————

——————————————————— Groep leerlingen bezoekt de tentoonstelling van JOB KOELEWIJN

‘KRACHTBOUILLON VOOR DE GEEST. […] MET VLUCHTIGE MATERIALEN BENADRUKT HIJ DE KWETSBAARHEID VAN HET MENSELIJK LEVEN. IN DE PAVILJOENS IS TOT EN MET 3 APRIL ZIJN EERSTE OVERZICHTSTENTOONSTELLING TE ZIEN—De Telegraaf, 7 januari 2005 DE KWETSBARE KUNST VAN JOB KOELEWIJN KOMT INDRINGEND DICHTBIJ—Gooi en Eemlander, 29 januari 2005

MUSEUM DE PAVILJOENS biedt met solotentoonstellingen ruimte aan in Nederland werkende kunstenaars die van belang zijn voor de Nederlandse kunstgeschiedenis van de afgelopen 15 jaar. PEOPLE CAN ONLY DEAL WITH THE FANTASY WHEN THEY ARE READY FOR IT: JOB KOELEWIJN 1992 – 2004 was de eerste museale overzichtstentoonstelling van de Nederlandse kunstenaar JOB KOELEWIJN. De tentoonstelling bracht enkele bijzondere en veelomvattende installaties in nauwe samenwerking met de kunstenaar opnieuw tot leven en toonde daarnaast foto’s en multiples van Koelewijn. Tevens werden twee nieuwe installaties door de kunstenaar speciaal voor deze tentoonstelling ontwikkeld. Door het succes van de tentoonstelling werd deze verlengd van 3 april tot 17 april 2005.

05

EDUCATIE Voor de tentoonstelling van JOB KOELEWIJN ontwikkelde MUSEUM DE PAVILJOENS een educatief programma voor basis- en voortgezet onderwijs uit de gehele provincie Flevoland. Het VSB fonds maakte dit financieel mogelijk. Alleen al in 2005 bekeken ruim 4.100 leerlingen uit het primair en secundair onderwijs in groepjes van maximaal 15 leerlingen door middel van een interactieve rondleiding met een museumdocent de kunstwerken van JOB KOELEWIJN. In totaal bezochten in 2004 en 2005 6.500 leerlingen de tentoonstelling. COMMUNICATIE De eerste museale overzichtstentoonstelling van Job Koelewijn kreeg bijzonder veel publiciteit. Ook van januari tot april 2005 verschenen recencies in kranten en vakbladen. De Nederlandse pers was unaniem lovend over deze tentoonstelling in MUSEUM DE PAVILJOENS. De herhaalde, zeer positieve vermelding in diverse landelijke kunstrubrieken leidde tot een continue bezoekersstroom. SPONSORING / MET DANK AAN: De tentoonstelling kwam tot stand met dank aan Gemeente Almere, Ministerie OCW, Provincie Flevoland, Galerie Fons Welters, Museum Het Domein, Stedelijk Museum Amsterdam, Caldic Collectie, De Vleeshal, Collectie Van Valen, Zwitsal, MAGGI, VSBfonds, Baken Park Lyceum in Almere en Heijmans IBC Property Development

——————————————————————————————————————

SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND— 23 04 – 23 10 2005 ———————————————————

FLEVOLAND…NIEUWE RUIMTE, IN ENKELE DECENNIA UIT HET WATER VERWORVEN. IN ALLE NUCHTERHEID, MAAR NIETTEMIN MET VEEL VERBEELDINGSVERMOGEN, INGERICHT EN IN GEBRUIK GENOMEN. EEN LANDSCHAP DAT ZICH KENMERKT DOOR GROTE SCHAAL EN RECHTE LIJN; DAT DE WEERSLAG VERTOONT VAN RATIONEEL OMGAAN MET FYSISCHE GEGEVENS EN FUNCTIONEEL GEBRUIK. HET MONUMENTALE RESULTAAT VAN DIT MENSELIJK HANDELEN MAKEN WE ONS STEEDS MEER EIGEN. HET BLIJFT UITDAGEN DOOR DE RIJKDOM AAN MOGELIJKHEDEN TOT VERDERE ONTWIKKELING. —Evert Vermeer in Een kunstreis door Flevoland (1991) BLIJKBAAR IS OOK GÖTTKE IN DE BAN GERAAKT VAN ONS DOOR MENSENHANDEN GEMAAKTE POLDERLAND. MAAR HIJ IS BOVENAL EEN LEKKER OUDERWETSTE KUNSTENAAR DIE VERBEELDING KOESTERT EN DE VEELZIJDIGHEID VERKIEST BOVEN RECHTLIJNIG GELIJK.— Marina de Vries in De Volkskrant, 1 juni 2005

——————————————————— IN CONTACT MET NAGELE (1999 – 2005)—foto’s van WITHO WORMS

Naast presentaties van kunstenaars in het museum stond in project SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND de landschapskunst in Flevoland centraal. Landschapskunst en Flevoland zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Flevoland is de enige provincie in Nederland en één van de weinige plekken in de wereld met een groot aantal vrij toegankelijke landschapskunstwerken.

———————————————————

———————————————————

KUNSTENAARS

Het project SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND bestond uit presentaties en activiteiten in en buiten het museum en stelde kunstwerken centraal die reflecteren op de identiteit van Flevoland of deel uitmaken van de identiteit van de jongste provincie van Nederland.

WITHO WORMS—IN CONTACT MET NAGELE 1999 – 2005

Het project sloot aan bij eerdere activiteiten in het museum, zoals SITUATIES / ALMERE in 2004, waarbij ruimte wordt geboden aan kunstenaars en (landschaps-)architecten om te reflecteren op de specifieke kwaliteiten van de stad en de regio. SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND ging in op de – veranderingen in het – landschap in en rond Almere en de provincie Flevoland, daar waar SITUATIES in 2004 de stad en de bewoners centraal stelde.

06

De fotograaf WITHO WORMS (Amersfoort, 1959) werkte gedurende zes jaar aan een project waarin hij het dorp Nagele in de Noordoostpolder op foto vastlegde. Het verhaal van Nagele wordt verteld aan de hand van panorama’s, portretten, landschappen en dorpsgezichten, die WORMS tussen 1999 en voorjaar 2005 fotografeerde. De portretten zijn gemaakt tijdens een artist in residence in Museum Nagele. Zijn werk toont een grote betrokkenheid bij de geportretteerden en hun leefomgeving. De foto’s van WITHO WORMS zijn allemaal gemaakt in platinadruk en werden getoond in Paviljoen 5.

——————————————————————————————————————

FLORIAN GÖTTKE—BORROWED SCENERIES

ROB VOERMAN—MEGA FARM—2004

Onder de titel BORROWED SCENERIES geeft GÖTTKE met zijn werk commentaar op het landschap en de vormgeving van de natuur door de mens. Hij houdt zich bezig met nagemaakte landschappen in dierentuinen en natuurhistorische musea, maar bijvoorbeeld ook met fictieve landschappen in amusementsparken en speeltuinen, met een macrolens vastgelegde natuur in films, en met door de mens nagebouwde natuur in de polder. Tijdens SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND toonde GÖTTKE diverse installaties, foto’s en video’s. Ook maakte hij speciaal voor MUSEUM DE PAVILJOENS twee nieuwe werken; de kleitafel TABULA RASA en BORROWED SCENERIES waarbij onder andere zes meter hoge bomen in Paviljoen 4 werden geplaatst. —1

Ook beeldend kunstenaar ROB VOERMAN snijdt met het werk MEGA FARM de problematiek aan van het platteland in Nederland en de veranderende rol van de boer. VOERMAN maakte een maquette die bestaat uit een absurde en groteske versie van een varkenshouderij, waarin de boer als een mega-projectontwikkelaar een symbiose tot stand heeft gebracht tussen de varkenshouderij, het museum, bejaardenwoningen, een restaurant, appartementen, vakantiewoningen en een uitvaartcentrum. De varkensboerderij is verworden tot een geavanceerde varkens- en entertainmentfabriek. VOERMAN geeft met zijn werk commentaar op de Nederlandse leefomgeving. Zijn streven is om zijn ruimtelijke installaties steeds vaker werkelijk te gaan laten functioneren.

CHIKAKO WATANABE—STADSBOERDERIJ SUGOROKU—2005 Kunstenaar CHIKAKO WATANABE ontwikkelde voor MUSEUM DE PAVILJOENS STADSBOERDERIJ SUGOROKU. Dit levensgrote spel is gebaseerd op het Japanse Sugoroku spel en op de geschiedenis van de Stadsboerderij in Almere. Onder leiding van de kunstenaar werd het spel enkele keren gespeeld gedurende de tentoonstelling. —2

———————————————————

———————————————————

BORROWED SCENERIES (2005), FLORIAN GÖTTKE

DAGTOCHT LANDSCHAPSKUNST SJAAK LANGENBERG / THEO VAN DEN AKER— DE UITBREIDING VAN POLDER MASTENBROEK— 2004 SJAAK LANGENBERG en THEO VAN DEN AKER maakten samen – op initiatief van de provincie Overijssel, SKOR en Kunst & Cultuur Overijssel – de film DE UITBREIDING VAN POLDER MASTENBROEK. Deze weidse polder staat onder druk door de uitbreiding en ambities van Zwolle. Vinex-locaties zoals Stadshagen rukken op ten kosten van het polderlandschap en het agrarische gebied. Dit fenomeen komen we overal in Nederland tegen en zo ook in Flevoland. De film oogt als een documentaire waarin de boeren en het polderlandschap de hoofdrol spelen. Het doel van de film is om beeldende kunst te betrekken bij de ontwikkeling van de openbare ruimte om op deze manier een serieuze discussie op te zetten over de toekomst van de polder en de relatie tussen stad en platteland. De film werd ieder heel uur vertoond in Paviljoen 3

07

DANIEL LIBESKIND—RICHARD MORRIS— PIET SLEGERS—RICHARD SERRA— MARINUS BOEZEM In voorgaande jaren organiseerde MUSEUM DE PAVILJOENS maximaal enkele keren per jaar een dagtocht, onder andere op de dag van het landschap, derde dinsdag van september. Meer aandacht voor landschapskunst was in 2005 een van de speerpunten van het museum. In 2005 werd er dan ook voor gekozen om wekelijks een dagtocht naar de kunstwerken te organiseren. Tussen 23 april en 23 oktober startte iedere zondag om 10.00 uur een dagtocht naar de vijf bijzondere landschapskunstwerken in Flevoland. Museumdocenten van MUSEUM DE PAVILJOENS begeleidden deze volledig verzorgde dagexcursie. —3 In samenwerking met De Volkskrant werd een lezersaanbieding ontwikkeld. Ruim 400

——————————————————————————————————————

deelnemers van Groningen tot Breda maakten de dagtocht mee. Daarnaast werd informatie verschaft aan tientallen belangstellenden die de kunstwerken liever op eigen gelegenheid wilden bezoeken.

MUSEUM DE PAVILJOENS. Een folder werd geproduceerd en verspreid via bibliotheken, VVVs en hotels. Ook werd reclame gemaakt op toeristische websites zoals lekker weg in eigen land, de evenementenkrant Flevoland en in het vakblad Kunstbeeld. —5

EDUCATIE Bij de tentoonstelling SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND is er voor een breed publiek een scala van educatieve materialen en activiteiten ontwikkeld en aangeboden. Voor scholieren van het primair en voortgezet onderwijs en voor kinderen buiten schoolverband was het educatief programma Flevolandse verhalen beschikbaar. Meer dan 2000 leerlingen maakten op deze manier kennis met de tentoonstelling SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND. Daarnaast konden kinderen buiten schoolverband via de workshops KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN kennis maken met de getoonde kunstwerken. Iedere week werd daarvoor een nieuwe les uitgewerkt. Ook de kunstenaars FLORIAN GÖTTKE en WITHO WORMS begeleiden een aantal workshops KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN, die helemaal vol waren geboekt. Voor de tentoonstellingsbezoekers was er een zaaltekst en plattegrond op papier. Tijdens elke eerste zondagmiddag van de maand hadden bezoekers de mogelijkheid om deel te nemen aan een gratis rondleiding. Groepen konden ook op afspraak een rondleiding door de tentoonstelling krijgen. Ter verdieping werden op donderdagavonden de ONGOING SERIES georganiseerd. —4

COMMUNICATIE Gezien de thematiek van het project SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND richtte het communicatiebeleid zich specifiek op de provincie en haar bewoners, en op kunst en landschapgeïnteresseerden in Nederland. In het lokale dagblad Almere Vandaag stond een serie van vijf artikelen over de kunstenaars en in deze en andere lokale en regionale bladen werd herhaaldelijk aandacht aan het project gegeven. In De Volkskrant verscheen een recensie van het werk van FLORIAN GÖTTKE, en weekblad Vrij Nederland nam zijn werk op als tip. Diverse kranten, zoals Het Parool, namen de tentoonstelling op in de kunst agenda. Voor de dagtocht landschapskunst werd landelijk free publicity gecreëerd. Dagblad Trouw schreef een paginagroot artikel en met De Volkskrant werd een lezersaanbieding ontwikkeld. De dagtocht was ook aanleiding voor het weekblad HP / De Tijd voor een uitgebreid artikel over landschapskunst en

08

SPONSORING / MET DANK AAN: De tentoonstelling kwam tot stand met dank aan Gemeente Almere, Ministerie OCW, Provincie Flevoland, Stichting Flevo-landschap. De Verbeelding kunst landschap natuur, Willem Barentsz café-restaurant, Heijmans IBC, Staatsbosbeheer en Boogaart Almere B.V.

——————————————————— Dagtocht landschapskunst, bezoek aan SEA LEVEL (1996) van RICHARD SERRA, Collectie De Verbeelding kunst landschap natuur

——————————————————————————————————————

GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN—23 10 – 30 10 2005 ———————————————————

WIJ WILDEN IETS ANDERS AAN KINDEREN LATEN ZIEN DAN DE TELETUBBIES, TIK-TAK EN BOB DE BOUWER. MET GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN GEVEN WE KINDEREN OP JONGE LEEFTIJD AL IETS MEE VAN DE VORMENTAAL VAN BEELDENDE KUNST.—Carolien Euser en Nathalie Faber van Cut-n-Paste

De tentoonstelling vond plaats in samenwerking met CAROLIEN EUSER en NATHALIE FABER van Cut-n-Paste. Zij gaven elf beeldend kunstenaars een verfrissende opdracht: maak een filmpje van 1 tot 3 minuten voor kijkers van twee jaar en ouder. Het resultaat was een ‘audiovisueel prentenboek’ dat op zijn plaats valt in de wereld van het kind én die van de hedendaagse beeldende kunst. De filmpjes gingen tegelijkertijd in première in MUSEUM DE PAVILJOENS in Almere en in de bioscoop tijdens het Cinekid festival in Amsterdam. In begin 2006 worden de films door de KRO vertoond in het TV-programma Zeppelin op Nederland 3. De films zijn uitgebracht op DVD. Deze DVD is te koop in de museumwinkel.

WORKSHOPS VOOR KINDEREN In de periode van 23 tot en met 30 oktober 2005 werden elke dag van 14.00 – 15.30 uur workshops voor kinderen van 4 tot 8 jaar georganiseerd. Onder begeleiding van een museumdocent bekeken en bespraken de kinderen enkele filmpjes. Daarna gingen ze aan de slag met drama of met animatie. —7

COMMUNICATIE, PERS & BEZOEKERS

——————————————————— Kinderen bekijken een van de films tijdens GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN

Van zondag 23 oktober tot en met 30 oktober, precies in de herfstvakantie van 2005, vond in de ruimte van het 1e Paviljoen de tentoonstelling GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN plaats. —6 Elf hartveroverende filmpjes van JASPER VAN DEN BRINK, FEMKE SCHAAP, EDDIE D, PIPS:LAB, ELSPETH DIEDERIX, PERSIJN BROERSEN & MARGIT LUKÁCS, MICHAL BUTINK, JEROEN EISINGA, PIA WERGIUS, SYLVIE ZIJLMANS en LUNA MAURER & ROEL WOUTERS werden in een speciale tentoonstellingspresentatie vertoond. De muren werden geverfd, twee grote video-ruimtes werden gebouwd en de ruimte werd ingericht met diverse monitoren, zitjes met eivormige Tumbly-zitobjecten (naar een ontwerp van ANNET NEUGEBAUER) en schemerlampen. De opening van de tentoonstelling werd op zondag 23 oktober met een brunch gevierd.

09

MUSEUM DE PAVILJOENS ontwikkelde een uitnodiging, met daarop een video still van ACHTER DE KAST (2005) van PERSIJN BROERSEN & MARGIT LUKÁCS. Deze werd naar alle geïnteresseerden van het museum gestuurd. Alle scholen voor primair onderwijs en alle crèches en instanties voor kinderopvang in Almere kregen een speciale uitnodiging. Ook kregen zij een door Cut-n-Paste ontwikkelde ansichtkaart. In De Volkskrant, Trouw, De Gooi- en Eemlander en diverse regionale kranten werden recensies, nieuwsberichten en foto’s van de tentoonstelling opgenomen. Omroep Flevoland maakte voor de Tv-uitzending een item over de animatie workshop met kinderen.

MET DANK AAN: Cut-n-Paste, de deelnemende kunstenaars, Provincie Flevoland, Ministerie OCW, Gemeente Almere, Mondriaan Stichting, ThuisKopie Fonds, VSB Fonds en Nederlands Fonds voor de Film

——————————————————————————————————————

LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE / DE SCHILDER VAN HET MODERNE LEVEN— 05 11 2005 – 19 03 2006 ———————————————————

“DE SCHILDERKUNST IS ZWAAR BELAST MET DE GESCHIEDENIS VAN DE KUNST. DAT MAAKT HET MOEILIJK OM EEN SCHILDER VAN HET MODERNE LEVEN TE ZIJN. DE TENTOONSTELLING IN ALMERE LEGT DEZE DILEMMA'S FEILLOOS BLOOT.” JANNEKE WESSELING, ‘ALLES STAAT OP INSTORTEN. SCHILDERS VAN HET MODERNE LEVEN IN MUSEUM DE PAVILJOENS’,—NRC Handelsblad, CS, vrijdag 18 november 2005 Van 5 november 2005 tot en met 19 maart 2006 vond de tentoonstelling LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE / DE SCHILDER VAN HET MODERNE LEVEN plaats. Meer dan 100 schilderijen van de kunstenaars SVEN KRONER, SOPHIA SCHAMA, YESIM AKDENIZ GRAF, STEFAN KÜRTEN, ULF PUDER, INA BIERSTEDT, PETER STOFFEL, ARJAN VAN HELMOND, TJEBBE BEEKMAN en ANGELINA GUALDONI werden getoond. De 6 meter hoge wanden van MUSEUM DE PAVILJOENS waren ingericht als een 19e eeuwse Salon. Het eigentijdse leven van de schilders van LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE bestaat uit verlaten steden, het breekbare geluk van de suburbs en de utopie van het modernisme. De schilders maken gebruik van eigentijdse media zoals gemanipuleerde foto’s, computerbeelden en satellietopnames. Het eigentijdse leven op deze schilderijen ademt de rust van het dorpje Twin Peaks: niets is wat het op het eerste gezicht lijkt. Het merendeel van de ruim honderd schilderijen was afkomstig uit privé-collecties uit ondermeer New York, Amsterdam, Parijs, Düsseldorf, Chicago, Berlijn en Zürich. Om tot een selectie van kunstenaars en schilderijen te komen werden werkbezoeken afgelegd naar Basel, Düsseldorf, Berlijn en Leipzig.

10

——————————————————— Overzicht van de tentoonstelling LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE / DE SCHILDER VAN HET MODERNE LEVEN

EDUCATIE Dankzij een subsidie van de MONDRIAAN STICHTING kon een uitgebreid educatief programma worden uitgevoerd bestaande uit een film als voorbereiding op school, lesmaterialen voor verschillende doelgroepen en interactieve rondleidingen. Scholen uit heel Flevoland kregen de mogelijkheid om de tentoonstelling te bezoeken, inclusief busvervoer. Daarvan werd massaal gebruik gemaakt. Voor kinderen die de tentoonstelling met hun ouders bezochten, en voor individuele CKV leerlingen werden diverse zelfstandige ‘doe-opdrachten’ ontwikkeld. Vanaf november startte iedere 1e woensdag van de maand een cursus van 4 woensdagen KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN. Iedere eerste zondag van de maand werden rondleidingen voor volwassenen georganiseerd, deze werden goed bezocht. Ook werd door diverse groepen een betaalde rondleiding geboekt.

——————————————————————————————————————

COMMUNICATIE Voor de tentoonstelling werd een communicatiebeleid gevoerd op nationaal en internationaal niveau. Tijdschrift Kunstbeeld plaatste een foto van het schilderij DAS VERSPROCHENE LAND 3 (2004) van SOPHIA SCHAMA op de voorpagina van de november-editie. Een week na de opening verscheen een grote recensie over de tentoonstelling in het NRC Handelsblad en in de Gooi- en Eemlander. Diverse kranten namen de tentoonstelling op in de agenda. De reacties van de bezoekers was zeer positief. ——————————————————— MET DANK AAN: Provincie Flevoland, Ministerie OCW, Gemeente Almere, Mondriaan Stichting en alle bruikleengevers afkomstig uit veertig privé-collecties, waaronder Saatchi Collection / Londen, Arario Collection / Zuid Korea, Collectie Christopher Vroom en Illya Szilak, Collection Karen en Steven Berkowitz, Collection Mary en Harold Zlot, Collection Asya Geisberg, Collection Brad McCallum / New York, Collection Dean Valentine and Amy Anderson / Los Angeles, Zabludowicz Art Trust / Liechtenstein, Caldic Collectie, Collectie De Heus Zomer, Collectie Fons Welters, Collectie Matthias Kogon / Basel, Andreas Westhoff Collection Wiesbaden, Collectie Hunting en Van Esch, Collectie Mels en Angelique Crouwel, Collectie Mager & Hermann / Berlijn, Collectie Wittman, Collectie Bremm / Düsseldorf, Collection Edward Tyler Nahem / New York, Collectie Vortex, Collectie de heer en mevrouw Van den Broek – Crebolder / Amsterdam, Lobeck Collection / Wuppertal, Collectie Inge en Philip van den Hurk, Collectie Kerstin Oehmig, Collectie J.G. Princen en privé collecties uit Amsterdam, Düsseldorf, Leipzig, Dresden, Genève en New York en uit de collectie van Freshfields Bruckhaus Deringer / Amsterdam, Collectie Wampfler & Partner AG / Zürich, Collectie F. Hoffman-La Roche AG / Basel, Collectie Swiss Post / Bern, Collectie Willy Brandt Haus / Berlijn en de Collectie Städtische Galerie Dresden. Daarnaast waren werken in bruikleen van: Kavi Gupta Gallery / Chicago, Galerie Fons Welters / Amsterdam, Galerist / Istanbul, Galerie Diana Stigter / Amsterdam, Kuttner Siebert Galerie / Berlijn, Galerie Juliette Jongma / Amsterdam, FA Project / Londen, Galerie Anne De Villepoix / Parijs, Galerie Michael Cosar / Düsseldorf, Galerie Ute Parduhn / Düsseldorf, Dogenhaus Gallery / Leipzig, Galerie Onrust / Amsterdam, Galerie Spielhaus Morrison / Berlijn en Ausstellungsraum 25 / Zürich.

11

Rondleiding door LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE tijdens de 1e Landelijke Ontmoetingsdag georganiseerd door het Oranjefonds

——————————————————————————————————————

ONGOING SERIES EN NEVENPROGRAMMA

Naast het hoofdprogramma werden gedurende 2005 diverse ONGOING SERIES en een nevenprogramma georganiseerd. Naast onderstaande selectie is een volledig overzicht afgedrukt in BIJLAGE 2.

ZONDAG 2 JANUARI, ZONDAG 6 FEBRUARI, ZONDAG 6 MAART, DONDERDAG 17 MAART, ZONDAG 3 APRIL – PERFORMANCES JOB KOELEWIJN Tijdens de tentoonstelling PEOPLE CAN ONLY DEAL WITH THE FANTASY WHEN THEY ARE READY FOR IT: JOB KOELEWIJN 1992 – 2004 werd het werk DREAMING (1996) uit de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam getoond. Op gezette tijden werd deze performance daadwerkelijk uitgevoerd waarbij één vrouw in mannenpyjama met een aftershaveroller een gedicht schreef op een hiervoor speciaal opgestelde vloer.

——————————— Janneke Wesseling naast Macha Roesink, directeur MUSEUM DE PAVILJOENS, tijdens uitreiking AICA-oorkonde

MUSEUMWEEKEND ZATERDAG 9 EN ZONDAG 10 APRIL 2005 – PERFORMANCE YAEL DAVIDS Gedurende het MUSEUM WEEKEND 2005 werd van op zaterdag en zondag het werk TABLE (1997) van YAEL DAVIDS uitgevoerd. De live performances met vier performers was te zien tussen 12.00 – 17.00 uur. Deze performances vonden plaats naar aanleiding van de uitzending Nieuw in Nederland van de AVRO die geheel gewijd was aan dit werk uit DE COLLECTIE ALMERE. Daarnaast werd ieder uur een rondleiding door de tentoonstelling van JOB KOELEWIJN gegeven door museumdocenten en waren er workshops KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN. —————————— PERFORMANCE DREAMING (1996 – 2004) van JOB KOELEWIJN

UITREIKING AICA OORKONDE, DONDERDAG 17 MAART 2005 MUSEUM DE PAVILJOENS kreeg uit handen van Janneke Wesseling, werkzaam bij NRC Handelsblad en voorzitter van de AICA, de vereniging van Nederlandse kunstcritici, de AICAoorkonde uitgereikt ‘voor een instelling, publicatie of tentoonstelling die zich onderscheid door uitzonderlijke kwaliteit’. De laudatio werd uitgesproken door Linda S. Boersma, kunsthistoricus en verbonden aan de Universiteit Utrecht.

12

—————————— PERFOMANCE TABLE (1997) van YAEL DAVIDS tijdens museumweekend. TABLE is onderdeel van DE COLLECTIE ALMERE

——————————————————————————————————————

PRESENTATIE AANKOOP TEKENINGEN MAARTEN MANSON, 20 APRIL 2005

publiek gevolgd werden. In de middag deed het museum mee aan de Kunstroute Almere

Van de Almeerse kunstenaar MAARTEN MANSON zijn enkele tekeningen en grafieken verworven. Deze zijn permanent zichtbaar op de omgang van de raadzaal in het Stadhuis. Op 20 april 2005 vond een feestelijke opening plaats van de presentatie en is de door MUSEUM DE PAVILJOENS uitgebrachte verzamelkaart aangeboden aan de kunstenaar.

ONGOING SERIES, DONDERDAG 19 MEI 2005, FILMS VAN JEAN ROUCH MET INLEIDING VAN WITHO WORMS Fotograaf en antropoloog WITHO WORMS gaf een inleiding bij twee antropologische films van de Franse filmer en cineast JEAN ROUCH (1918 – 2004). MOI, UN NOIR (1957) en TOUROU ET BIB, LES TAMBOURS D’AVANTS (1967) werden vervolgens vertoond met een filmprojector. De films waren in bruikleen gegeven door de Universiteit Leiden.

ONDERTEKENING CULTUUR CONVENANT DOOR MEDY VAN DER LAAN, 1 JUNI 2005

—————————— Opening van de tentoonstelling met tekeningen en grafiek van MAARTEN MANSON in het stadhuis van Almere

Het cultuur convenant Midden Nederland werd ondertekend in MUSEUM DE PAVILJOENS. Staatssecretaris Medy van der Laan, Michel Jager Commissaris van de Koninging Flevoland, gedeputeerden uit Flevoland en Utrecht en Wethouders, waaronder Frits Huis van Almere, ondertekenen het convenant. Tijdens een feestelijke borrel ontvingen alle genodigden een exemplaar van de publicatie LOGBOEK VAN EEN GEBOUW van MUSEUM DE PAVILJOENS.

OPENING SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND, ZATERDAG 23 APRIL 2005 De tentoonstelling werd in het bijzijn van de kunstenaars feestelijk geopend. Burgemeester Jorritsma was op persoonlijke titel aanwezig.

JAPANS FESTIVAL, DONDERDAG 6 SEPTEMBER 2005, PERFORMANCE STADSBOERDERIJ SUGOROKU VAN CHIKAKO WATANABE Bezoekers kunnen het Sugoroku-spel van kunstenaar CHIKAKO WATANABE spelen. Dit levensgrote spel, met een speelvlak van 5 x 8 meter, is gebaseerd op het Japanse Sugoroku spel en op de geschiedenis van de Stadsboerderij in Almere. Deelnemers en aanwezigen kregen daarna soep gemaakt van producten van de stadsboerderij. De performance werd herhaald op 8 oktober 2005.

——————————— Burgemeester Jorritsma woont op persoonlijke titel de opening van SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND bij

KAMERMUZIEKFESTIVAL EN KUNSTROUTE ALMERE, MA 16 MEI 2005 (2E PINKSTERDAG) In het kader van het Kamermuziekfestival verzorgde het blaaskwartet CALEFAX een optreden in MUSEUM DE PAVILJOENS. Zij speelden op verschillende plekken in het gebouw waarbij zij telkens door het

13

——————————— STADSBOERDERIJ SUGOROKU, soep eten van kok Freddie Wouters, met producten van de stadsboerderij

——————————————————————————————————————

OFFICIËLE ONTHULLING LOST PARADISE VAN ANNE & PATRICK POIRIER, 15 SEPTEMBER 2005 DOOR BURGEMEESTER JORRITSMA Voor DE COLLECTIE ALMERE is het werk LOST PARADISE van ANNE & PATRICK POIRIER aangekocht. Tijdens een officiële presentatie onthulde burgemeester Annemarie Jorritsma dit kunstwerk.

ONGOING SERIES, DONDERDAG 22 SEPTEMBER 2005, LEZING VAN ZEF HEMEL OVER C. VAN EESTEREN Lezing door Zef Hemel (adjunct-directeur Dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam) over stedenbouwkundige CORNELIS VAN EESTEREN, één van de grondleggers van Nagele.

———————————————————

ONGOING SERIES, DONDERDAG 29 SEPTEMBER 2005, LEZING VAN HAN LÖRZING

DONDERDAG 6 OKTOBER 2005, DISCUSSIEAVOND MET SJAAK LANGENBERG

Lezing door de bekende landschapsarchitect HAN LÖRZING (TU Eindhoven en Ruimtelijk Planbureau) over de karakteristieken en de ontwikkeling van het landschap in Flevoland.

Onder leiding van Let Geerling (Stichting Kunst & Cultuur Overijssel) bekeken deelnemers de film DE UITBREIDING VAN POLDER MASTENBROEK (2004) van SJAAK LANGENBERG en THEO VAN DEN AKER en discussieerden over de toekomst van het platteland. Kunstenaar SJAAK LANGENBERG was aanwezig. Voorafgaand aan de avond speelden het merendeel van de deelnemers onder leiding van kunstenaar CHIKAKO WATANABE het spel SUGOROKU STADSBOERDERIJ en genoten van een kop soep met producten van de stadsboerderij. Onder de deelnemers waren veel mensen uit de agrarische sector in Flevoland en het Eemland.

Dagtocht Landschapskunst, bezoek aan POLDERLAND GARDEN OF LOVE AND FIRE (1992 – 1997) van DANIEL LIBESKIND

—————————— HAN LÖRZING met de lezing: LANDSCHAP ALS PRODUCT VAN DE GEEST

FILMWIJKPARADE 2 OKTOBER 2005 Speciaal voor de kinderen van de Filmwijk organiseerde MUSEUM DE PAVILJOENS een workshop KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN. Na het bekijken en bespreken van een aantal kunstwerken in de buurt ontwierpen de kinderen zelf een kunstwerk voor de Filmwijk. RONDLEIDING AARDZEE TIJDENS DE MANIFESTATIE WANDELEN IN HET LANDSCHAP, ZONDAG 2 OKTOBER 2005 In samenwerking met Stichting Flevo-landschap gaf een gids van MUSEUM DE PAVILJOENS een uitgebreide rondleiding door het landschapskunstwerk AARDZEE.

14

——————————— ONGOING SERIES, brainstorm over de actuele stad- plattelanddiscussie met o.a. SJAAK LANGENBERG

——————————————————————————————————————

OPENING GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN, 23 OKTOBER 2005 Met een feestelijke brunch en in het bijzijn van bijna alle kunstenaars en de initiatiefnemers van Cut-n-Paste werd de tentoonstelling geopend. Wethouder van Cultuur Vincent van de Velde woonde de bijeenkomst bij.

OPENING LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE / DE SCHILDER VAN HET MODERNE LEVEN, 5 NOVEMBER 2005 De opening werd gevierd met de deelnemende kunstenaars en diverse verzamelaars uit binnen- en buitenland. Na de opening werd voor het gezelschap een diner in Paviljoen 5 georganiseerd ter ere van de tentoonstelling.

———————————————————— Museumdocent Diane Carp werkt met kinderen aan de TABULA RASA (2005), de kleitafel van FLORIAN GÖTTKE

LANDELIJKE ONTMOETINGSDAG I.S.M. ORANJEFONDS, ZATERDAG 19 NOVEMBER 2005 Op initiatief van het Oranjefonds werd in Nederland voor het eerst de LANDELIJKE ONTMOETINGSDAG georganiseerd om ontmoetingen tussen buren en inwoners van de stad te stimuleren. Hoewel in eerste instantie vooral gericht op maatschappelijke- en welzijns organisaties heeft MUSEUM DE PAVILJOENS zich direct aangemeld en meegedaan. Het museum wil graag functioneren als een ontmoetingsplek. Bezoekers, waaronder een buurman van 80, werden ontvangen met koffie en thee en konden ieder uur meedoen met rondleidingen van de museumdocenten.

———————————————————— Opening LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE

15

——————————————————————————————————————

KUNSTENAARSPROJECTEN

——————————————————— MUSEUM DE PAVILJOENS biedt kunstenaars de ruimte om nieuw werk te ontwikkelen voor een tentoonstelling in het museum of als project in de stad Almere. Naast de artistieke begeleiding is de productie van deze projecten in handen van MUSEUM DE PAVILJOENS. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met de kunstenaars. De kracht van dit opdrachtenbeleid is dat kunstenaars de vrijheid krijgen om een werk te ontwikkelen waarbij ze de ruimte krijgen om dit in, buiten of rond het gebouwencomplex van MUSEUM DE PAVILJOENS gestalte te geven. Aan de keuze voor een kunstenaar en de productie van een nieuw werk gaat een gedegen onderzoek vooraf. Na het identificeren van een geschikte kunstenaars worden diverse gesprekken gevoerd en voorstellen besproken. Ook worden gesprekken gevoerd met onder andere gebiedsmanagers van de gemeente indien het een werk in de openbare ruimte betreft.

FLORIAN GÖTTKE— BORROWED SCENERIES —2005 en TABULA RASA —2005—SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND

In 2005 werd gestart met de voorbereidingen van een interactieve kunstwerk van de kunstenaars JOES KOPPERS en SUSANN LEKÅS voor het nieuwe stadscentrum. Ook de voorbereidingen van een werk van de kunstenares ESTHER POLAK in de Oostvaardersbuurt en een nieuw werk voor de Danswijk zijn in volle gang. Deze werken zullen in 2006 worden gepresenteerd. In 2005 werden kunstenaarsprojecten uitgevoerd met FLORIAN GÖTTKE en CHIKAKO WATANABE. Gedurende de loop van de tentoonstelling van JOB KOELEWIJN (tot 17 april 2005) zijn twee kunstenaarsprojecten geproduceerd; 120.000 in bouillonblokjes verpakte gedichten en een 4,5 meter hoog beeld gemaakt van spiegelglas.

——————————————————— Bezoeker in BORROWED SCENERIES (2005) van FLORIAN GÖTTKE

Tijdens SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND was van buitenaf door de hoge raampartijen al een deel van de installatie van FLORIAN GÖTTKE (Gelsenkirchen-Buer, 1965) te zien als je via de loopbrug het museum binnenloopt. De tijdelijke installatie BORROWED SCENERIES ontwikkelde GÖTTKE speciaal voor MUSEUM DE PAVILJOENS. Het werk bestond uit grote decordoeken, enkele zes meter hoge bomen en diverse ‘speelattributen’. Onder de titel BORROWED SCENERIES geeft GÖTTKE met zijn werk commentaar op het

16

——————————————————————————————————————

——————————————————— ge(re)construeerde landschap en de vormgeving van de natuur door de mens. Hij houdt zich bezig met nagemaakte landschappen in dierentuinen en natuurhistorische musea, met fictieve landschappen in amusementsparken en met door de mens nagebouwde natuur in de polder. Is natuur die door de mens of de machine is aangeplant eigenlijk wel natuur? De term BORROWED SCENERIES is ontleend aan de Japanse tuinarchitectuur en verwijst naar het gebruiken van een bestaand landschappelijk element in een totaal nieuwe context. GÖTTKE ‘leent’ op gelijke wijze landschappen en vergezichten en zet ze neer in een nieuwe ruimte waardoor het oorspronkelijke beeld, en onze representatie ervan, in een totaal nieuw perspectief komt te staan. De kunstenaar creëert BORROWED SCENERIES om het begrip landschap te bevragen. Hij onderzoekt hoe (re)constructies tot stand komen en welke motieven daarbij een rol spelen. Het geheugen en het door de mens zelf gecreëerde beeld van een landschap speelt hierbij een belangrijke rol. Een tweede kunstenaars project dat GÖTTKE ontwikkelde was TABULA RASA (2005). Bezoekers konden plaatsnemen aan een grote picknicktafel waarvan het tafelblad bedekt was met een dikke laag boetseerklei. Aan deze tafel kon men zijn eigen BORROWED SCENERIES vormgeven. Gedurende de tentoonstelling veranderden de taferelen op deze tafel voortdurend.

MET DANK AAN: Staatsbosbeheer en Boogaart B.V. Almere

17

CHIKAKO WATANABE— STADSBOERDERIJ SUGOROKU—2005— SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND De Japanse kunstenares CHIKAKO WATANABE baseert haar werk op ontmoetingen met mensen in verschillende – alledaagse – situaties. Ze is vooral nieuwsgierig naar lokale en traditionele gebruiken, die voor haar als buitenstaander helemaal niet zo gewoon zijn. In MUSEUM DE PAVILJOENS nam ze in 2000 al deel aan de tentoonstelling IDEAS FOR LIVING II. In 2003 deed WATANABE voor de tentoonstelling BLACK MY STORY onderzoek naar rurale tradities in Flevoland, dat – eenmaal gewonnen van de zee – in snel tempo verstedelijkt. Ze onderzocht het ontstaan van nieuwe steden als Almere en het verdwijnen van oude ambachten. In Almere maakte WATANABE onder andere kennis met de kaasboerderij, die inmiddels verdwenen is. Ze leerde zelf kaas maken, die ze kruidde met wasabi. Tijdens haar onderzoek voor BLACK MY STORY kwam WATANABE ook in aanraking met de stadsboerderij in Almere, een biologische boerderij die sinds 1996 een plek heeft in de stad. In 2005 werd deze voor Nederland unieke boerderij het uitgangspunt van een nieuw werk van WATANABE: op basis van het ontstaan en de geschiedenis van de Stadsboerderij ontwikkelde zij de STADSBOERDERIJ SUGOROKU. Voor de ontwikkeling van dit spel had zij diverse ontmoetingen met de eigenaars van de boerderij waarbij ze zich verdiepte in de dagelijkse praktijk van de stadsboerderij en in haar ontstaansgeschiedenis. In het werk betrok ze ook andere agrariërs en de ontwikkelingen van de agrarische sector in Flevoland. Het eeuwenoude Japanse dobbelspel Sugoroku heeft als basis een levensloop of een reeks belangrijke gebeurtenissen. Dit spel heeft in de loop van de tijd verschillende vormen aangenomen en is een afspiegeling van gebruiken, gewoontes en waarden uit een bepaalde tijd. In de STADSBOERDERIJ SUGOROKU heeft WATANABE de realiteit van een boerenbedrijf in Almere verbeeld op een speelveld van 8 x 5 meter. Door het spelen van het spel kan het publiek zich inleven in de situatie van de Stadsboerderij: van de onder-

——————————————————————————————————————

handelingen met de gemeente Almere over grond en de klachten over het koeienpad tot het succes van het kweken van ecologische uien en het uitbundige oogstfeest. Ook met de STADSBOERDERIJ SUGOROKU richt WATANABE zich op meerdere zintuigen: voordat het spel gespeeld wordt, kiest elke bezoeker een biologische groente van de Stadsboerderij; na het spel is Flevoland te proeven in de soep die is gemaakt van al deze verschillende groentes. Tijdens het JAPANSE FESTIVAL werd STADSBOERDERI SUGOROKU gespeeld op 8 september en tijdens de ONGOING SERIES van 6 oktober 2005. Het werk is aangekocht voor DE COLLECTIE ALMERE.

——————————————————— Op 8 september wordt STADSBOERDERIJ SUGOROKU (2005) van CHIKAKO WATANABE buiten MUSEUM DE PAVILJOENS gespeeld

18

——————————————————————————————————————

DE COLLECTIE ALMERE

MUSEUM DE PAVILJOENS BOUWT AAN HET CULTUREEL ERFGOED VAN NEDERLAND DOOR DE COLLECTIE ALMERE UIT TE BREIDEN EN ACTIEF BIJ TE DRAGEN AAN DE KWALITEIT VAN DE STEDELIJKE EN LANDSCHAPPELIJKE OPENBARE RUIMTE IN FLEVOLAND. DE COLLECTIE ALMERE BESTAAT UIT EEN BINNENCOLLECTIE.

ONTSLUITING DE COLLECTIE ALMERE Op verschillende manier heeft MUSEUM DE PAVILJOENS in 2005 gewerkt aan de promotie van het culturele erfgoed van Almere en zich actief ingezet voor kunsteducatie. In 2005 werd een derde reeks VERZAMELKAARTEN —8 uitgebracht. Deze kaarten zijn verkrijgbaar in de Museumwinkel van het MUSEUM DE PAVILJOENS. De kaarten kunnen gratis door bezoekers en ambtenaren van het stadhuis worden meegenomen uit de displays die bij diverse werken in het stadhuis hangen. Sinds november 2005 is een groot deel van de kunstwerken uit DE COLLECTIE ALMERE ook digitaal in te zien op http://www.depaviljoens.nl/. In de lokale media werd door een actief persbeleid ook aandacht voor kunstwerken uit DE COLLECTIE ALMERE gegenereerd. Aan de onthulling van het nieuwe werk LOST PARADISE van ANNE & PATRICK POIRIER, de tekeningen en grafieken van MAARTEN MANSON en STADSBOERDERIJ SUGOROKU van CHIKAKO WATANABE, allen onderdeel van DE COLLECTIE ALMERE, werd in de lokale en regionale media aandacht besteed. Nationale aandacht was er via het AVRO televisieprogramma Nieuw in Nederland waarin het werk TABLE (1997) van YAEL DAVIDS centraal stond. In het programma kwamen naast de kunstenaar en de directeur van het museum ook de performers en de kunsthistoricus Marga van Mechelen (verbonden aan de Universiteit van Amsterdam). In 2005 werden de voorbereidingen getroffen voor het nieuwe project KUNSTAMBASSADEURS. Dit zijn inwoners van Almere die vertellen over hun favoriete kunstwerk in de openbare ruimte van de stad. Vanaf begin 2006 zal het museum, samen met deze ambassadeurs, aandacht genereren voor kunstwerken uit de buitencollectie van DE COLLECTIE ALMERE.

19

——————————————————— EVEN LATER..., (2001) van EDWIN ZWAKMAN hing in bruikleen in de Nieuwe Kerk in Amsterdam

——————————————————————————————————————

——————————————————— BRUIKLEEN AAN DERDEN

BINNENCOLLECTIE VAN DE COLLECTIE ALMERE BEHEER EN BEHOUD In 2005 zijn geen grootschalige restauraties uitgevoerd voor de binnencollectie. De gedetailleerde inventarisatie van de stand van het onderhoud van de kunstwerken in de buitencollectie is up-to-date gehouden. In 2005 werd een begin gemaakt met het doorlichten van de verzekeringen van kunstwerken. In 2006 zal dit nader worden bekeken. PRESENTATIE DE COLLECTIE ALMERE Zoals eerder aangegeven kreeg een groot deel van DE COLLECTIE ALMERE in 2004 een langdurige plek voor presentatie in het stadhuis, zowel op kamers van ambtenaren als op diverse locaties in het stadhuis. In 2005 is deze presentatie verder uitgebreid met ondermeer belangrijke ensembles van MAARTEN MANSON en ANNE & PATRICK POIRIER. Bij verschillende werken werden displays opgehangen met daarin de gratis mee te nemen verzamelkaarten. Deze displays worden regelmatig bijgevuld. De plaatsing van werken in het stadhuis werd mede mogelijk gemaakt door een goede samenwerking met de dienst AFB in het stadhuis van de gemeente Almere.

——————————————————— Foto’s van de vijf landschapskunstwerken tentoonsgesteld tijdens SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND

20

In 2004 werd een groot deel van DE COLLECTIE ALMERE in bruikleen gegeven aan individuele ambtenaren ter verfraaiing van de werkkamers in het stadhuis. In 2005 bleven deze werken hangen. In 2006 staat weer een nieuwe kunstuitleen op het programma. Ten tijde van de tentoonstelling SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND waren de foto’s van de landschapskunstwerken van MARINUS BOEZEM en DANIEL LIBESKIND, die normaal hangen in de vergaderruimte van het college, in MUSEUM DE PAVILJOENS te zien. In 2005 werd, net als in 2004, tweemaal een beroep door derden gedaan op werken uit DE COLLECTIE ALMERE. Het werk ACEPHALIC van ELISABETH STIENSTRA werd getoond in de tentoonstelling Territoria in het Centro Pecci, in Prato, Italië. Het werk EVEN LATER...(2001) van EDWIN ZWAKMAN, een foto van 175 x 335 cm, werd in bruikleen gegeven aan de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Het werk werd van 2 juli tot en met 23 oktober 2005 getoond in de tentoonstelling WERELD NATUUR KUNST die geopend werd door Koningin Beatrix. De Nieuwe Kerk organiseerde deze tentoonstelling over natuur in de kunst in opdracht van Staatsbosbeheer.

ADVIES De expertise van MUSEUM DE PAVILJOENS wordt regelmatig geraadpleegd door partnerinstituten en andere instanties. Zo vroeg de Provincie Flevoland om de deskundigheid van het museum inzake een werk van PETER STRUYKEN in het Provinciehuis. Dit werk moest ontmanteld worden in verband met een grootscheepse verbouwing en renovatie van het Provinciehuis.

——————————————————————————————————————

AANKOPEN EN SCHENKINGEN Voor DE COLLECTIE ALMERE heeft MUSEUM DE PAVILJOENS in 2005 de volgende werken verworven. —STEPHAN BALKENHOl, Z.T. (2004), zeefdruk op papier, oplage 40/50, aankoop Aangekocht als aanvulling op enkele tekeningen en sculpturen van STEPHAN BALKENHOL die al deel uit maken van DE COLLECTIE ALMERE. —KEVIN VAN BRAAK, SUBLIMATION (2005), object (paraplu), oplage 1/100, aankoop —FLORIAN GÖTTKE, MOUNTAINVIEW (2002) foto op aluminium, oplage 21/45, schenking van de kunstenaar Schenking naar aanleiding van de tentoonstelling BORROWED SCENERIES van FLORIAN GÖTTKE bij MUSEUM DE PAVILJOENS. —JOB KOELEWIJN, JUMP ( 2005), installatie, aankoop —JOB KOELEWIJN, INHALATIEZALF (1995), object (doosje met zalf), ongenummerde editie, aankoop —JOB KOELEWIJN, INTERNE COMMUNICATIEVERSTERKER (1997), object (plastic buis en douchekoppen), ongenummerde editie, aankoop De beide edities en de monumentale installatie JUMP (2005) van JOB KOELEWIJN zijn aangekocht naar aanleiding van de solotentoonstelling PEOPLE CAN ONLY DEAL WITH THE FANTASY WHEN THEY ARE READY FOR IT—JOB KOELEWIJN 1992 – 2004 bij MUSEUM DE PAVILJOENS. —GABRIEL LESTER, URBAN SURFACE,(2005), dvd, 10’7”, oplage 1, aankoop —MAARTEN MANSON, 6 TEKENINGEN (1968) ATHALIA, ASTRID, AUDREY, ADELE, ISOLDE, NICOLINE —MAARTEN MANSON, 4 ZEEFDRUKKEN (1980), oplage 2/5: PARALLAX 14A, PARALLAX 14B, PARALLAX 14C, PARALLAX 14D, aankoop Ter vervanging van het KIJKERPROJECT van MAARTEN MANSON uit de buitencollectie van DE COLLECTIE ALMERE adviseerde MUSEUM DE PAVILJOENS de Gemeente Almere het bedrag voor schadevergoeding in zetten om enkele tekeningen en zeefdrukken van MAARTEN MANSON te verwerven voor DE COLLECTIE ALMERE. De Gemeente Almere ging hiermee akkoord. De werken zijn inmiddels permanent te zien in de omgang van de raadzaal van het stadhuis, samen met een scultpuur van de kunstenaar uit DE COLLECTIE ALMERE. Naar aanleiding van de aankoop werd tevens een verzamelkaart gemaakt. —ANNE & PATRICK POIRIER, LOST PARADISE (2004), installatie, 10 glazen objecten (verre de murano)

21

———————————————————— Nieuwe aanwinst voor DE COLLECTIE ALMERE. LOST PARADISE van ANNE & PATRICK POIRIER werd onthuld in het stadhuis

Schenking van Rijkswaterstaat directie IJsselmeerpolders / Gemeente Almere In 1997 werden ANNE & PATRICK POIRIER uitgenodigd een ontwerp voor kunstwerk te ontwikkelen in het nieuwe stadscentrum. Naar mate de plannen voor het stadscentrum verder werden uitgewerkt bleek dat het werk van ANNE & PATRICK POIRIER niet meer tot haar recht zou komen in het nieuwe centrum. MUSEUM DE PAVILJOENS adviseerde de Dienst Stadscentrum van de Gemeente Almere dan ook om met een deel van het bestaande budget een bestaand werk aan te kopen. Rijkswaterstaat directie IJsselmeerpolders, schenker van het budget kon zich hier eveneens in vinden. Inmiddels heeft het werk in een speciaal vervaardigde vitrine een permanente plek gekregen op de omgang van de raadzaal in het stadhuis. Twee fotowerken die al deel uit maakten van DE COLLECTIE ALMERE werden aan deze presentatie toegevoegd. —JAN ROELAND, SIGNATURE IX (2005), 6 litho’s in map, oplage 7/30, aankoop DE COLLECTIE ALMERE bevat inmiddels al twee belangrijke schilderijen van de Nederlandse kunstenaar JAN ROELAND. —CHIKAKO WATANABE, STADSBOERDERIJ SUGOROKU (2005), performance/installatie, aankoop STADSBOERDERIJ SUGOROKU werd speciaal ontwikkeld door CHIKAKO WATANABE voor MUSEUM DE PAVILJOENS. Het werk is gebaseerd op de ontwikkeling van de stadsboerderij die gevestigd is op Stadslandgoed De Kemphaan. Het werk draagt bij aan de visuele geschiedschrijving van Almere.

——————————————————————————————————————

—LUUK WILMERING, A PERSONAL GEOGRAPHIC SPECIALE EDITIE (2005), boek, oplage 12/50, aankoop —LUUK WILMERING, INTERVIEW, (2005), Boek, oplage 33/300 LUUK WILMERING nam in 2000 deel aan de tentoonstelling HOUDBAAR in MUSEUM DE PAVILJOENS. Van hem is destijds een werk aangekocht voor DE COLLECTIE ALMERE. De twee recente kunstenaarsboeken van Wilmering vormen hierop een mooie aanvulling. —WITHO WORMS, ZONDER TITEL, (2005), Foto, platinadruk, Oplage 1/15, aankoop —WITHO WORMS, ZONDER TITEL, (2005), Foto, platinadruk, Oplage 1/15, aankoop —WITHO WORMS, ZONDER TITEL, (2005), Foto, platinadruk, Oplage 1/15, aankoop Naar aanleiding van de tentoonstelling IN CONTACT MET NAGELE 1999 – 2005 in MUSEUM DE PAVILJOENS verwierf het museum drie werken voor DE COLLECTIE ALMERE. De drie fotowerken dragen in belangrijke mate bij aan de visuele geschiedschrijving van Flevoland.

BUITENCOLLECTIE VAN DE COLLECTIE ALMERE De buitencollectie van DE COLLECTIE ALMERE bestaat uit ruim 50 kunstwerken in de publieke ruimte van de stad. Beheer en behoud van kunst in de openbare ruimte wordt uitgevoerd in nauw overleg tussen de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO), het Almeers Facilitair Bedrijf (AFB) en MUSEUM DE PAVILJOENS. MUSEUM DE PAVILJOENS geeft artistiek advies met betrekking tot het onderhoud, renovatie en tijdelijke of permanente verplaatsingen van kunstwerken. Het onderhoud van de kunstwerken van DE COLLECTIE ALMERE is in 2005 goed verlopen. Het driemaandelijkse overleg tussen de partners zorgt daarbij voor een goede voortgang van het onderhoud.

———————————————————

ONDERHOUD ALGEMEEN

Een keer per jaar voert de coördinator kunst in de publieke ruimte van MUSEUM DE PAVILJOENS een meerdaagse monitoring uit van alle kunstwerken in de openbare ruimte die behoren tot DE COLLECTIE ALMERE. Daarnaast wordt op drie momenten per jaar de meest kwetsbare en graffiti-gevoelige kunstwerken geïnspecteerd. Het museum ontvangt ook meldingen van inwoners en van ambtenaren als er met een bepaald kunstwerk iets aan de hand is waar de coördinator aktie op onderneemt. MUSEUM DE PAVILJOENS heeft met Alliantie Flevoland (voormalige Groene Stad) een contract getekend met betrekking tot het artistiek advies voor het onderhoud.

22

——————————————————————————————————————

SPECIFIEKE ONDERHOUDS KWESTIES

PROSPER VERWILLIGEN, ZONDER TITEL In overleg tussen Gemeente Almere, AFB en MUSEUM DE PAVILJOENS is besloten om het kunstwerk van PROSPER VERWILLIGEN aan het Leeuwardenplein te verwijderen. Redenen hiervoor zijn dat het kunstwerk wordt gebruikt als afvalplek en dat schoonmaak van graffiti niet bij te houden is. De (continue) slechte toestand doet geen recht aan de kwaliteiten van het kunstwerk en de omringende openbare ruimte. Het kunstwerk kan niet verplaatst worden omdat het speciaal voor het Leeuwardenplein is gemaakt. Bewoners hebben geen bezwaar tegen verwijdering. De kunstenaar heeft schriftelijk ingestemd met het verwijderen van het kunstwerk. Bewoners rondom Leeuwardenplein zijn door MUSEUM DE PAVILJOENS per brief op de hoogte gesteld, waarbij bewoners in de gelegenheid zijn gesteld eventuele nieuwe ideeën voor het plein bij de organisatie Mooi Zo Goed Zo in te dienen. Het kunstwerk is in oktober 2005 verwijderd. Op de plaats van het kunstwerk is gras gezaaid.

BEZINNINGSMONUMENT VAN JAN VAN IJZENDOORN Het BEZINNINGSMONUMENT van JAN VAN IJZENDOORN aan het Mandela park achter Station Almere Centraal is ernstig aan het verzakken. Gebleken is dat vanwege de bouw van het nieuwe stadscentrum dit openbare gebied (rondom het station) op de schop zal gaan en het kunstwerk een nieuwe locatie zal krijgen. MUSEUM DE PAVILJOENS houdt hierover contact met de kunstenaar en de Dienst Stadscentrum en informeert de gemeente zodra meer bekend is over de plannen. Verwacht wordt dat in het voorjaar van 2006 een ontwerp wordt gemaakt door een landschapsarchitect en dat de werkzaamheden vanaf september van start zullen gaan. MUSEUM DE PAVILJOENS zal in overleg met de kunstenaar en de Dienst Stadscentrum advies geven over de nieuwe locatie.

DE GROENE KATHEDRAAL VAN MARINUS BOEZEM MUSEUM DE PAVILJOENS is het onderhoud van DE GROENE KATHEDRAAL in Almere Hout met de kunstenaar geëvalueerd. Naast het reguliere onderhoud en de afspraken met de Tomin Groep is omgang van het verval van de positieve kathedraal en zijn adviezen m.b.t. toekomstig groot onderhoud

23

———————————————————— DE GROENE KATHEDRAAL van MARINUS BOEZEM, foto: Vincent Wigbels

op papier gezet. De gemeente Almere zoekt in 2006 uit wat de financiële mogelijkheden zijn voor extra onderhoudswerkzaamheden van DE GROENE KATHEDRAAL. MUSEUM DE PAVILJOENS geeft prioriteiten aan. —schelpen bij bomen moet regelmatig aangevuld worden —het gemaaide gras moet worden weggehaald: schelpen en lijnen die verwijzen naar de gewelven moeten van onkruid worden ontdaan (spuiten). —er moet een nieuwe grote boom geplant worden aan de zuidkant van de kathedraal (hoek). —De paaltjes die bij bomen staan, maar geen ondersteunende functie of ander functie (maaien) meer hebben, kunnen worden weggehaald.

MAARTEN MANSON KIJKERPROJECT Ter vervanging van het KIJKERPROJECT in Almere Haven dat door toedoen van eerdere bouwwerkzaamheden van Dienst Stedelijk Beheer van de gemeente Almere deels is verdwenen, zijn voor DE COLLECTIE ALMERE tekeningen op papier aangekocht. Deze zijn te zien in de omloop van de Raadzaal in het Stadhuis. Op 20 april 2005 vond een feestelijke opening plaats van de expositie en is de door MUSEUM DE PAVILJOENS uitgebrachte verzamelkaart aangeboden aan de kunstenaar.

——————————————————————————————————————

———————————————————

(TIJDELIJKE) VERPLAATSINGEN VAN KUNSTWERKEN

JEROEN SNIJDERS, ZONDER TITEL Vanwege de bouw van het stadscentrum zal het kunstwerk van Jeroen Snijders aan de Wandellaan tijdelijk moeten worden weggehaald. In overleg met de kunstenaar heeft MUSEUM DE PAVILJOENS een nieuwe locatie voorgesteld. De Dienst Stadscentrum zorgt voor goede depotruimte en houdt MUSEUM DE PAVILJOENS op de hoogte over het tijdstip van verplaatsing.

MAARTEN MANSON, ESCAPE 2, BIJ SPORTHAL HAVEN Vanwege herinrichting Stadswerfpark zal het kunstwerk een nieuwe plek krijgen. In overleg de Gemeente Almere DSB en de kunstenaar is een nieuwe locatie aangewezen. De verplaatsing vindt naar verwachting eind 2006 of begin 2007 plaats.

PETER ZEGVELD, HET SCHRIJFKANON

——————————————————— ESCAPE 2 (1983) van MAARTON MANSON

HET SCHRIJFKANON van PETER ZEGVELD is tijdelijk weggehaald vanwege ophoging geluidswal. De fundering wordt mee opgehoogd. De gemeente Almere informeert MUSEUM DE PAVILJOENS als bekend is wanneer het beeld herplaatst wordt.

———————————————————

DE COLLECTIE ALMERE

In 2005 zijn er geen kunstwerken toegevoegd aan de buitencollectie. MUSEUM DE PAVILJOENS heeft geadviseerd het TEGELPROJECT van BEN HOSMAN (2001) in Almere Haven, havenkom niet op te nemen in DE COLLECTIE ALMERE.

24

——————————————————————————————————————

PUBLICATIES

MUSEUM DE PAVILJOENS ontwikkelde in 2005 een derde serie VERZAMELKAARTEN met de werken HIER van MARC RUYGROK, VIVA VINEX van SCHIE 2.0, ESCAPE 2 en andere werken van MAARTEN MANSON, TABLE van YAEL DAVIDS en Introductie van NICKY ZWAAN. Het in 2004 uitgegeven boek LOGBOEK VAN EEN GEBOUW / JOURNAL OF A BUILDING werd in oktober 2005 uitgeroepen tot een van de best verzorgde boeken van 2004.

VERZAMELKAARTEN De VERZAMELKAARTEN ontsluiten DE COLLECTIE ALMERE voor een breed publiek. De kaarten zijn laagdrempelig van karakter, en geven specifieke informatie over een selectie van werken uit DE COLLECTIE ALMERE. De VERZAMELKAARTEN werden in 2005 ingezet bij de herinrichting van het stadhuis van de gemeente Almere. Op de openbare plekken in het stadhuis kan men nu diverse werken uit DE COLLECTIE ALMERE bekijken en direct informatie over de werken verkrijgen middels de VERZAMELKAARTEN die bij het werk zijn opgehangen. In MUSEUM DE PAVILJOENS zijn de beeldkaarten eveneens beschikbaar, eventueel met een passende verzamelmap. De teksten van de vijf nieuwe kaarten van serie 3 werden voor het grootste deel geschreven door NICOLINE WIJNJA, coördinator kunst in de publieke ruimte en door MARTINE SPANJERS, coördinator tentoonstellingen en DE COLLECTIE ALMERE. De VERZAMELKAARTEN zijn vrij beschikbaar in het stadhuis. Met dank aan de gemeente Almere.

25

——————————————————— In 2005 werd onder andere een VERZAMELKAART uitgebracht van het werk HIER (1993) van MARC RUYGROK

———————————————————

VOETNOTEN PROGRAMMA

1— Zie KUNSTENAARSPROJECTEN: FLORIAN GÖTTKE p.16 2— Zie KUNSTENAARSPROJECTEN: CHIKAKO WATANABE p.17 3— Zie EDUCATIE p.29 4— Zie ONGOING SERIES EN NEVENPROGRAMMA p.12 5— Zie COMMUNICATIE EN PROMOTIE VAN LANDSCHAPS KUNST p.40 6— 23 10 2005 was de laatste dag van de tentoonstelling SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND. GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN vond in het 1e Paviljoen plaats. In de overige vier paviljoens werd gedurende de tentoonstellingsperiode voorbereidingen getroffen voor de nieuwe tentoonstelling LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE. 7— Zie EDUCATIE SCHILDERIJEN SALON VAN DE 21E EEUW p.30, over de invulling van de workshops 8— Het betreft VERZAMELKAARTEN van MAARTEN MANSON, NICKY ZWAAN, MARC RUYGROK, YAEL DAVIDS en SCHIE 2.0, zie ook PUBLICATIES p.25

——————————————————————————————————————

EDUCATIE ———————————————————

MONDRIAAN STICHTING 20 oktober 2005 – correspondentie LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE: ‘ER ZIJN MAAR WEINIG KUNSTINSTELLINGEN DIE ZO SERIEUS MET KUNSTEDUCATIE OMGAAN. IN DIE ZIN BEGREPEN KAN UW PROGRAMMA ALS VOORBEELDSTELLEND WORDEN GEKENSCHETST’.

In 2005 werden er bij de tentoonstellingen PEOPLE CAN ONLY DEAL WITH A FANTASY WHEN THEY ARE READY FOR IT: JOB KOELEWIJN 1992 – 2004; SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND; GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN en LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE educatieve programma’s ontwikkeld voor de verschillende doelgroepen van het museum. Een groot succes – zowel kwalitatief als kwantitatief – waren de educatieve programma’s voor basis- en voortgezet onderwijs bij de overzichtstentoonstelling van JOB KOELEWIJN en bij LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE. Voor volwassenen was de dagtocht landschapskunst bijzonder succesvol. Deze werden geleid door museumdocenten van het museum.

— — — — — — — — — — Basisschool De Kameleon bekijkt en bespreekt met een museumdocent de schilderijen van LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE

uit Almere en omgeving een bezoek aan MUSEUM DE PAVILJOENS met een educatieve activiteit. De educatieve afdeling werkt aan verbreding en verdieping van het aanbod, en komt daarmee tegemoet aan de vraag naar specifieke educatieve activiteiten.

Daarnaast werden er voor het basis-en voortgezet onderwijs thematische educatieve programma’s aangeboden waarmee de scholen gedurende het hele jaar aan de slag konden, zoals bijvoorbeeld VERZAMELEN, KUNST IN ALMERE, LAND LUCHT LIJN. LANDSCHAPSKUNST IN FLEVOLAND, MUSEUM ACHTER DE SCHERMEN, FIETSROUTES LANGS KUNST & ARCHITECTUUR en WAT IS KUNST?

Het aanbod is afgestemd op vijf doelgroepen: —leerlingen en leerkrachten uit het basisonderwijs —leerlingen en docenten uit het voortgezet onderwijs —studenten en docenten uit het hoger onderwijs —kinderen —volwassenen

De educatieve programma’s, activiteiten en materialen – waaronder ook de zaalteksten – zijn bedoeld om de museumbezoekers de kunst zo intens mogelijk te laten ervaren. De educatieve activiteiten en programma's worden georganiseerd en ontwikkeld door de coördinator educatie, en een medewerker educatie die de roosters, diverse logistieke zaken en bepaalde extra projecten voor haar rekening nam. Negen freelance museumdocenten begeleidden de groepen. De coördinator educatie traint en begeleidt de docenten. De educatie richt zich, naast de dagtochten en de rondleidingen voor volwassen, momenteel voor een groot deel op het primair- en voortgezet onderwijs in de regio. In 2005 brachten ruim 8.000 leerlingen

WAARDERING EN LEEREFFECTEN VAN MUSEUMBEZOEK

26

De educatieve afdeling is in 2004 meer tijd gaan inruimen voor onderzoek en verslaglegging van de educatieve activiteiten en leerprocessen die er plaats vinden. Dit is in 2005 voortgezet. Leerkrachten / docenten vullen na afloop van het begeleide museumbezoek een enquête in. Op deze manier worden de waardering en de leereffecten van het museumbezoek gemeten. De resultaten zijn intern van nut omdat ze het educatiebeleid kunnen meten, (bij)sturen en motiveren. Verder kunnen ze worden gebruikt voor eindrapportages naar subsidiegevers.

——————————————————————————————————————

EDUCATIEVE PROGRAMMA’S BIJ DE TENTOONSTELLINGEN JOB KOELWIJN Het werk van JOB KOELEWIJN is aansprekend voor kinderen en jongeren vanwege het zintuigelijke en interactieve karakter. Op de tentoonstelling viel er van alles te zien, te ruiken en te horen. Op initiatief van MUSEUM DE PAVILJOENS is subsidie aangevraagd bij het VSB fonds om een uitgebreid educatief programma voor basis- en voortgezet onderwijs te kunnen ontwikkelen, om een logistiek medewerker educatie te kunnen inzetten, en om 200 klassen een begeleid museumbezoek gratis aan te kunnen bieden. Dankzij deze subsidie van het VSB fonds brachten 6.500 kinderen en jongeren met educatieve activiteiten een bezoek aan de tentoonstelling. Vele basisschoolklassen (700 leerlingen) uit Lelystad, Dronten en Zeewolde kwamen voor het eerst kennis maken met MUSEUM DE PAVILJOENS. Het educatieve programma liet leerlingen op actieve, receptieve en reflectieve wijze kennis maken met het werk van JOB KOELEWIJN. Bijzonder aan het educatief project was ook dat er een relatie wordt gelegd met oude kunst, omdat 17e eeuwse Hollandse meesters deels met dezelfde thematiek van de vergankelijkheid van het leven werkten als KOELEWIJN.

———————————————————

SAMENWERKING BAKEN PARK LYCEUM ALMERE

MUSEUM DE PAVILJOENS heeft voorafgaand en tijdens de tentoonstelling van JOB KOELEWIJN intensief samengewerkt met 1.600 leerlingen en het docententeam van het Baken Park Lyceum in Almere. Op 15 oktober 2004 gingen de 1.600 leerlingen samen met JOB KOELEWIJN en de museumdocenten van MUSEUM DE PAVILJOENS de hele dag aan de slag om mee te bouwen aan het bijzondere kunstwerk van JOB KOELEWIJN door 120.000 bouillonblokjes in te pakken in poëzie. Zowel tijdens de opening van de tentoonstelling op 6 november als gedurende de tentoonstelling die tot 17 april liep, hebben 800 leerlingen van het Baken Park Lyceum onder begeleiding van museum-

27

——————————————————— Kinderen kijken gefascineerd naar het werk van JOB KOELEWIJN met de rolluiken

docenten en met het educatieve programma de kunst van JOB KOELEWIJN bekeken. Daarnaast hebben vele leerlingen van Baken Park Lyceum op eigen gelegenheid – regelmatig met hun ouders – de tentoonstelling gezien.

EDUCATIEF PROGRAMMA —Voorbereiding op school door de eigen leerkracht aan de hand van een lespakket. —Bezoek tentoonstelling JOB KOELEWIJN onder begeleiding van museumdocenten: (45 minuten) Interactieve rondleiding met kijk- denk-, eigen mening-, spel- en discussieopdrachten. (45 minuten) Zintuigenmuseumspel —Verwerkingsles op school door de eigen leerkracht aan de hand van een lespakket. Een schriftelijke reactie via een evaluatieformulier: Tom, havo 3 De Meergronden: TOEN WE AANKWAMEN, VERWACHTTE IK ONZINNIGE KUNST. ZODRA WE VERDER KWAMEN MET DE RONDLEIDING VIEL HET ALLEMAAL BEST MEE. DE GEURHERKENNING, DE GESCHIEDENIS VAN DE KUNSTENAAR EN HOE HIJ ZICH UITTE IN ZIJN WERKEN. DE KAMER MET BABYPOEDER GAF MIJ OOK EEN GEVOEL VAN DE TIJD DAT

——————————————————————————————————————

——————————————————— MIJN BROERTJE NET GEBOREN WAS. DE LIFT EN DE GEDACHTE ERACHTER VOND IK OOK ERG INTERESSANT, DE FOTO MET HET SPIEGELHOOFD VOND IK ZEER ORIGINEEL, DAT HAD VOOR MIJ EEN BETEKENIS. IK DEED TIJDENS DE TOUR ALSOF IK HET OERSAAI VOND, MAAR EIGENLIJK VOND IK HET REUZE INTERESSANT. OOK DE BOUILLONKAMER WAS ECHT TE GEK: 160.000 BOUILLONBLOKJES INGEPAKT EN OPGEPLAKT. DE GEDICHTEN ERIN DIE DE KUNSTENAAR WEER TOT EMOTIES BRACHTEN, RAAKTE MIJ BEST WEL. ALS IK WIST HOE DEZE TOUR WAS VOORDAT IK GING, ZOU IK BUITEN SCHOOL ZELF LANGS ZIJN GEWEEST. MIJN COMPLIMENTEN.

———————————————————

EDUCATIEF PROGRAMMA: FLEVOLANDSE VERHALEN EN LANDSCHAPSKUNST Voor scholieren van het primair en voortgezet onderwijs was het educatief programma FLEVOLANDSE VERHALEN beschikbaar. Meer dan 2000 leerlingen maakten op deze manier kennis met de tentoonstelling SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND. Daarnaast konden kinderen buiten schoolverband via de workshops KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN kennis maken met de getoonde kunstwerken.

EDUCATIE KINDEREN BUITEN SCHOOLVERBAND ——————————————————— Voor kinderen die de tentoonstelling buiten schoolverband bezochten, was er een geuren- en kleuren speurtocht langs de kunst van JOB KOELEWIJN: Loop je neus achterna met een bijbehorende ZintuigenZak ontwikkeld. Daarnaast werden elke woensdagmiddag, tijdens schoolvakanties en in het museumweekend workshops KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN rond de kunst van JOB KOELEWIJN aangeboden. Op het programma stond onder meer: een eigentijds vanitas-stilleven samenstellen en schilderen ; geurgedichten en tekst-inhalers maken; JOB KOELEWIJN in relatie tot JOSEPH BEUYS, kunst maken met natuurlijke materialen naar aanleiding van gebeurtenissen uit je leven – persoonlijke mythologie.

EDUCATIEF PROGRAMMA FLEVOLANDSE VERHALEN—BASIS- EN VOORTGEZET ONDERWIJS

De kunstwerken van de tentoonstelling SITUATIES / LABORATORIUM Flevoland vertellen allerlei verhalen over Flevoland. Tijdens het educatief programma vonden gedurende 1,5 uur verschillende activiteiten plaats olv 2 museumdocenten: — Interactieve rondleiding met kijk-, denk-, eigen mening-, spel- en discussie- en klei-opdrachten. (45 minuten) — Ontwerp je favoriete speelplek (45 minuten) (middenbouw) òf — FlevoLandSpel (45 minuten) (bovenbouw, voortgezet onderwijs)

FLEVOLANDSPEL

——————————————————— Tijdens de workshop KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN maken de deelnemers hun eigen Land Art onder het gebouw

28

De bovenbouw-leerlingen en de leerlingen voortgezet onderwijs (vmbo/havo/vwo) speelden tijdens het museumbezoek het FLEVOLANDSPEL waarbij ze Flevoland opnieuw gaan inrichten. Naar aanleiding van de tentoonstelling denken de leerlingen na over de inrichting van de openbare ruimte en het landschap in Flevoland en Almere. Het spel is een hulpmiddel om te discussiëren, na te denken en een mening te vormen over de eigen omgeving en zaken als wonen, werken, studeren, uitgaan, verkeer, recreatie en de indeling van de ruimtelijke ordening in hun eigen leefomgeving.

——————————————————————————————————————

——————————————————— INTRODUCTIELES EN CREATIEVE VERWERKING VOOR BASISONDERWIJS Om het zo goed mogelijk te laten verlopen, worden leerkrachten aangeraden om het museumbezoek op school voor te bereiden met hun leerlingen aan de hand van een lespakket (met lesbrief, foto- en videomateriaal (Klokhuis-video over de polder). Het lespakket bevat ook creatieve verwerkingsopdrachten naar aanleiding van de Flevolandse verhalen. Naar aanleiding van de foto’s van WITHO WORMS lieten leerlingen zich portretteren op hun woonplek en op hun lievelingsplek in de buurt. CKV1 Voor individuele leerlingen en kleine groepjes CKV1-leerlingen waren er museumopdrachten op papier beschikbaar. Deze opdrachten zetten de leerlingen aan om gericht te kijken en na te denken en hun mening te vormen over de kunstwerken. In overleg met hun CKV1-docent kunnen de leerlingen deze opdrachten opnemen in hun CKV-dossier.

LANDSCHAPSKUNST

DAGTOCHT LANDSCHAPSKUNST Gedurende SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND werd iedere zondag een dagtocht landschapskunst georganiseerd. Museumdocenten van MUSEUM DE PAVILJOENS begeleidden deze volledig verzorgde dagexcursies. De coördinator educatie traint en begeleid de museumdocenten. In 2005 werden vier docenten voor dagtochten ingezet, twee hadden al eerder dagtochten begeleid, twee docenten werden ingewerkt. Ervaren of niet, voorafgaand aan iedere dagtocht bereiden de docenten zich – opnieuw – voor. Zij voegen iedere keer nieuwe details en feiten over landschapskunst, andere kunstwerken langs de route en van ontwikkelingen in Flevoland aan hun feitenkennis toe. Op deze wijze kunnen zij alle deelnemers de informatie geven die zij wensen en kunnen ze flexibel omgaan met de groepen. Ruim 400 volwassenen maakten in 2005 een tocht langs de landschapskunstwerken in Flevoland.

KINDEREN BUITEN SCHOOLVERBAND Elke woensdagmiddag vond tijdens SITUATIES de workshop KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN plaats. Kinderen van 8 – 12 jaar gingen onder begeleiding van een museumdocent kunstwerken uit de tentoonstelling bekijken, bespreken en zelf creatief aan de slag. Op het programma stonden onder meer: ontwerp en maak je eigen landschapskunstwerk; ontwerp een multifunctioneel gebouw n.a.v. MEGAFARM van kunstenaar ROB VOERMAN; met fotograaf WITHO WORMS fotogrammen afdrukken met de zon; en met kunstenaar FLORIAN GÖTTKE microlandschappen fotograferen.

RONDLEIDING AARDZEE In samenwerking met Het Flevo-Landschap werd op 2 oktober een extra publieksactiviteit ontwikkeld over landschapskunst. In het kader van ‘wandelen in het landschap’, georganiseerd door alle provinciale landschappen, gaf een gids van MUSEUM DE PAVILJOENS een rondleiding door AARDZEE, het landschapskunstwerk van PIET SLEGERS in Lelystad. Twee keer maakte de gids gedurende een uur een wandeling door AARDZEE. LANDLUCHTLIJN LANDSCHAPSKUNST IN FLEVOLAND MUSEUM DE PAVILJOENS heeft ook de redactie uitgevoerd van het project LANDLUCHTLIJN LANDSCHAPSKUNST IN FLEVOLAND, dat zich richt op het voortgezet onderwijs. —1

——————————————————— Deelnemers aan de dagtocht bekijken het landschapskunstwerk AARDZEE van PIET SLEGERS (1982)

29

——————————————————————————————————————

———————————————————

———————————————————

EDUCATIEF PROGRAMMA: GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN 23 10 – 30 10 2005

EDUCATIEF PROGRAMMA: SCHILDERIJEN SALON VAN DE 21E EEUW 05 11 2005 – 19 03 2006

Tijdens de herfstvakantie richtte MUSEUM DE PAVILJOENS zich met de tentoonstelling GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN op een nieuwe groep bezoekers: jonge kinderen van 2 – 6 jaar. Hiervoor werden kinderen en begeleiders van kinderdagverblijven in Flevoland uitgenodigd, evenals de jongste groepen van de basisscholen in de regio. Gedurende deze week brachten 600 kinderen, ouders en begeleiders een bezoek aan de tentoonstelling en aan de workshops.

SCHILDERIJEN SALON VAN DE 21E EEUW: PRIMAIR EN VOORTGEZET ONDERWIJS

Naar aanleiding van de elf filmpjes uit de tentoonstelling werden workshops drama en animaties georganiseerd samen met de museumdocenten DIGNA VAN DER PUT (animatie) en DIANE CARP (drama). Tijdens de animatie-workshop leerden de kinderen (4 – 8 jaar) met zelf gemaakte tekeningen en geluiden een animatie van ongeveer 20 seconden te maken, die met de beamer werd geprojecteerd en bekeken. De workshops waren volgeboekt; 130 enthousiaste kinderen namen deel aan de workshops.

Op initiatief van MUSEUM DE PAVILJOENS werd bij de Mondriaan Stichting subsidie aangevraagd om een uitgebreid educatief programma voor basis- en voortgezet onderwijs te kunnen ontwikkelen, om een logistiek medewerker educatie te kunnen inzetten, en om 200 klassen een begeleid museumbezoek gratis aan te kunnen bieden. MUSEUM DE PAVILJOENS richt zich met het educatief programma SCHILDERIJEN SALON VAN DE 21E EEUW op een breed publiek van kinderen, jongeren, scholieren en volwassenen, maar heeft nadrukkelijk ook een nieuwe publieksgroep uitgenodigd: het voortgezet onderwijs uit Lelystad, Dronten, Zeewolde en andere plekken in de provincie. DOCENTENBIJEENKOMST Er vond een speciaal georganiseerde docentenbijeenkomst plaats om docenten van het voortgezet onderwijs uit Lelystad, Emmeloord, Zeewolde en Dronten te informeren en enthousiasmeren. Scholen uit heel Flevoland kregen de mogelijkheid om de tentoonstelling te bezoeken, inclusief busvervoer, omdat eerder uit de enquêtes was gebleken dat het vervoer een knelpunt was. Op deze manier werd de drempel verlaagd voor scholen om het enige museum voor hedendaagse kunst in de provincie te bezoeken.

LESPROGRAMMA SCHILDERIJEN SALON VAN DE 21E EEUW (PO EN VO)

———————————————————— Workshop Animatie tijdens GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN

30

—Voorbereiding op school door de eigen leerkracht aan de hand van de film CHARLES BAUDELAIRE EN DE SCHILDERS VAN HET MODERNE LEVEN (productie MUSEUM DE PAVILJOENS en Zonlicht Produkties). —Bezoek tentoonstelling onder begeleiding van museumdocenten: –(45 minuten) Interactieve rondleiding met kijk- denk-, eigen mening-, spel- en discussieopdrachten.

——————————————————————————————————————

Zo gaan de leerlingen onder meer aan de slag als Salon-jurylid om de meest bijzondere schilderijen te selecteren. Als onderzoeker vergelijken ze de eigentijdse schilderijen – die verwijzen naar verschillende schilderkunstige tradities – met reproducties van werk van de oude meesters. –(45 minuten) Museumspel waarbij leerlingen als tentoonstellingsmaker een metalen maquette van De Paviljoens inrichten met magnetische replica’s van schilderijen, en een kwartetspel van de schilderkunst spelen waarin de verschillende genres uit de oude en eigentijdse schilderkunst aan bod komen, zoals landschappen, stadsgezichten en interieurs. —Verwerkingsles op school door de eigen leerkracht aan de hand van een lespakket

museumdocent op pad om het moderne leven van Almere te fotograferen met digitale camera’s. — Ze maken een collage van de zelf gemaakte foto’s. Deze collage vormt de basis voor hun schilderij van het eigentijdse Almere. Ook oefenen ze om – nav de schilderijen uit de tentoonstelling – te experimenteren met verschillende schildertechnieken. — Op basis van de collage schilderen ze het moderne leven van Almere. — Tijdens de laatste les richten de kinderen met hun eigen schilderijen zelf een Schilderijen Salon in. Eerst oefenen ze als tentoonstellings maker in een maquette van De Paviljoens. Behalve het presenteren, verzorgen ze ook zelf de educatie, communicatie en catering. Tijdens de opening kunnen ouders, broers, zussen, opa’s en oma’s komen kijken.

SPEURTOCHT MET SCHILDERS–TAS Voor kinderen (en ouders) die de tentoonstelling buiten schoolverband bezoeken was er een Speurtocht met een bijbehorende Schilders–tas.

———————————————————

CURSUS KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN TIJDENS LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE ——————————————————— Vanaf begin november 2005 is KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN de overkoepelende naam voor cursussen voor kinderen op woensdagmiddag, speciale workshops en activiteiten in vakanties, kinderverjaardagsfeestjes, en speurtochten die bij de suppoost verkrijgbaar zijn voor individuele kinderen of kleine groepjes.

Cursisten van de cursus KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN geven een rondleiding door de tentoonstelling LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE

Voorgaande jaren organiseerde MUSEUM DE PAVILJOENS jaarlijks zo’n 60 workshops KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN op woensdagmiddag en in de schoolvakanties. Om meer continuïteit en kwaliteit te bieden zijn deze ‘losse’ workshops Kunst Kijken voor Kinderen vervangen door de cursus KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN. Elke cursus bestaat uit vier lessen op woensdagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur en is een combinatie van kunst bekijken en bespreken en zelf creatief aan de slag gaan. Gedurende de cursus werken de kinderen aan een beeldend werkstuk . Tijdens LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE was de cursus opgebouwd uit de volgende lessen: — Bekijken en bespreken van schilderijen van TJEBBE BEEKMAN; kinderen gaan met de

31

——————————————————— Een museumdocent bekijkt en bespreekt samen met leerlingen de schilderijen van STEFAN KÜRTEN

——————————————————————————————————————

THEMATISCHE EDUCATIEVE PROJECTEN

MUSEUM DE PAVILJOENS biedt ook diverse thematische educatieve projecten aan. Deze projecten kunnen gedurende het hele jaar worden uitgevoerd en zijn niet direct gekoppeld aan de tentoonstellingen.

maquette van De Paviljoens gaan de kinderen als tentoonstellingsmaker aan de slag en leren ze om voorwerpen te selecteren, te ordenen en te presenteren. Tijdens de laatste les gebruiken de leerlingen alle opgedane kennis en ervaring bij het maken van een tentoonstelling van hun eigen verzameling in het klaslokaal of in de aula.

———————————————————

———————————————————

VERZAMELEN – BASISONDERWIJS

KUNST IN ALMERE VAN GROTE MARKT TOT WORD WIDE WEB – BASIS ONDERWIJS

Uitgangspunt van het project Verzamelen is dat de meeste kinderen iets sparen of verzamelen: schelpen, archeologische voorwerpen, boeken van Carrie Slee of postzegels. Zo’n verzameling wordt zorgvuldig bewaard, aangevuld, gekoesterd en zo mooi mogelijk gepresenteerd. Via hun eigen verzameling maken de leerlingen spelenderwijs kennis met de mens die door de eeuwen heen verzamelt en met het museum dat verzamelt. Zo leren de kinderen over de verzamelingen in de Egyptische grafkamers, de 17e en 18e eeuwse poppenhuizen (miniatuurmusea), de vorstelijke verzamelingen in de eerste Europese musea, en de kunstverzameling van de stad Almere. Het project VERZAMELEN bestaat uit drie lessen begeleid door een museum(vak)docent: —een introductieles op school —een bezoek aan MUSEUM DE PAVILJOENS —en een praktische verwerkingsles op school Tijdens de introductieles praten en denken de leerlingen na over hun eigen verzamelingen, ze bekijken afbeeldingen en doen hierbij opdrachten in een speciaal werkboekje. Aan de hand van een video maken ze kennis met bijzondere verzamelingen van kinderen. Ze leren wat een museum is, wie er werken en wat er zoal wordt gedaan. Tijdens het museumbezoek neemt de klas een kijkje in het depot van MUSEUM DE PAVILJOENS waar een deel van de kunstverzameling van Almere – DE COLLECTIE ALMERE – wordt bewaard. Hier wordt duidelijk gemaakt hoe de kunstwerken bewaard, ingepakt en schoongemaakt worden. De leerlingen bekijken en bespreken een aantal kunstwerken uit DE COLLECTIE ALMERE. De leerlingen onderzoeken hoe de kunstwerken in de tentoonstelling worden gepresenteerd. In een

32

Na de pilot in het schooljaar 2003 – 2004 heeft dit project in het schooljaar 2004 – 2005 wederom succesvol plaats gevonden. Tijdens vijf middagen maken de leerlingen kennis met de kunstwerken in hun eigen omgeving. Ze leren aan de hand van een werkboekje, afbeeldingen, een video en een spel van alles over de kunstwerken in Almere.

——————————————————— Leerlingen werken als tentoonstellingsmaker met de maquette van MUSEUM DE PAVILJOENS

Ze brengen een bezoek aan MUSEUM DE PAVILJOENS waar veel modellen van kunstwerken in de stad te zien zijn en waar ze meer te weten komt over de kunstwerken in de stad. Ook fietsen ze langs de kunstwerken in hun eigen buurt om ze te bekijken en bespreken. Als kunstspotter fotograferen de leerlingen ook de beschadigde beelden.

——————————————————————————————————————

——————————————————— De foto's worden naar de coördinator kunst in de publieke ruimte gemaild, die er vervolgens schoonmaakploegen op af stuurt. Tot slot gaan de leerlingen zelf aan de slag om een kunstwerk voor Almere te bedenken en te maken. De projecten VERZAMELEN en KUNST IN ALMERE zijn in opdracht van Kunst & Vliegwerk van Bureau Openbaar Onderwijs ontwikkeld. De Almeerse basisscholen konden op kosten van Bureau Openbaar Onderwijs deelnemen aan de projecten. Sinds de zomer van 2005 is Kunst & Vliegwerk opgeheven en gaan scholen dit soort kunstprojecten zelf financieren met de Cultuur & School gelden.

———————————————————

WAT IS KUNST? – VOORTGEZET ONDERWIJS

Kinderen en jongeren worstelen vaak met de vraag wat nou precies kunst is. Om aan die vraag tegemoet te komen is in 2003 de pilot voor de lessenserie WAT IS KUNST? gelanceerd. Deze lessenserie maakt duidelijk wat kunstenaars met hun kunst willen vertellen en wanneer iets kunst is. De inhoud van het lesmateriaal beperkt zich niet tot beeldende kunst, maar geldt ook voor andere kunstdisciplines, zoals muziek, theater en literatuur. Dit project is in 2005 succesvol voortgezet.

LANDLUCHTLIJN LANDSCHAPSKUNST IN FLEVOLAND – VOORTGEZET ONDERWIJS In 2005 hebben vele leerlingen van het voortgezet onderwijs op school en thuis gebruik gemaakt van het interactieve digitale lesmateriaal over de landschapskunst in Flevoland en de rest van de wereld. Dit lesmateriaal is in opdracht van het Nieuwlanderfgoedcentrum in Lelystad, met geld van de provincie Flevoland, door de educatieve afdeling van MUSEUM DE PAVILJOENS ontwikkeld en getest met leerlingen van het Baken Park Lyceum. Zie www.nieuwlanderfgoedcentrum.nl/landluchtlijn/ Het lesmateriaal is opgebouwd uit een docentenhandleiding en leerlingenmateriaal. Het leerlingenmateriaal bestaat uit materiaal voor een introductieles, een bezoek aan een landschapskunstwerk, en materiaal voor een verwerkingsles waarbij gebruik wordt gemaakt van onder meer fotografie, film, strips, tekst en digitale technieken. Leerlingen kunnen opdrachten maken over landschapskunst in Flevoland en over Land Art in de Verenigde Staten. Ze maken hierbij gebruik van het digitaal archief van Flevoland, maar ook van het hele world wide web. Er zijn filmfragmenten te zien en de landschapskunstwerken kunnen virtueel worden bezocht. Als bezoeker kun je door de kunstwerken wandelen, erboven vliegen en chatten met medebezoekers.

———————————————————

FIETSROUTES LANGS KUNST EN ARCHITECTUUR – VOORTGEZET ONDERWIJS

Van de in samenwerking met Stichting CASLa ontwikkelde fietsroutes werd in 2004 opnieuw veelvuldig gebruik gemaakt. De leerlingen fietsten in groepjes langs kunst en architectuur in de stad en brachten telkens ook een bezoek aan het museum. —————————— Leerlingen spelen een kwartet dat door MUSEUM DE PAVILJOENS is ontworpen bij een van de educatieve projecten

33

——————————————————————————————————————

HOGER ONDERWIJS

MUSEUM DE PAVILJOENS heeft in 2005 ook weer regelmatig bezoek gehad van groepen studenten uit het hoger en academisch onderwijs. Studenten van onder meer de Rietveld Academie in Amsterdam, Hoge School voor de Kunsten in Utrecht, Koninklijke Academie in Den Haag, Frank de Moor Instituut in Groningen, studenten kunstgeschiedenis van de Rijks Universiteit Leiden en de Vrije Universiteit van Amsterdam, de curatorenklas van De Appel, ROC Flevoland en PABO Almere bezochten MUSEUM DE PAVILJOENS en kregen op verzoek een inleiding of rondleiding door medewerkers van het museum of door eigen docenten. Kunst- en erfgoededucatie heeft in 2005 een vaste plaats gekregen in het curriculum van de Pabo Almere waardoor ze nog meer de samenwerking opzoeken met MUSEUM DE PAVILJOENS en andere culturele instellingen in de regio. Studenten van de PABO-Almere brengen – als keuzeopdracht – een bezoek aan MUSEUM DE PAVILJOENS en maken kennis met het aanbod educatie voor primair onderwijs. Deze kennis dragen ze door middel van een presentatie over aan hun medestudenten.

——————————————————— Studenten bezoeken LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE

34

——————————————————————————————————————

VOLWASSENENEDUCATIE

De volwasseneneducatie is geïntegreerd in het tentoonstellingen- en activiteitenprogramma van MUSEUM DE PAVILJOENS. Naast de schriftelijke informatie die elke activiteit begeleidt, organiseert MUSEUM DE PAVILJOENS regelmatig rondleidingen langs de binnen- en buitencollectie. Al deze activiteiten worden begeleid door deskundige museumdocenten.

ZONDAGMIDDAGRONDLEIDING Elke eerste zondagmiddag van de maand organiseert MUSEUM DE PAVILJOENS een gratis rondleiding. Daarbij staat steeds een ander aspect van de tentoonstelling of het museum centraal. De rondleidingen worden gegeven door museumdocenten. Deze rondleidingen worden goed bezocht door uiteenlopende doelgroepen.

GROEPSRONDLEIDINGEN MUSEUM DE PAVILJOENS organiseert op afspraak ook rondleidingen voor groepen volwassenen. Deze groepen variëren van vriendenverenigingen van diverse musea, kerkgenootschappen, amateurkunstenaarsverenigingen, het Ministerie van Verkeer en Waterstaat en de Rotary Club, tot beleidsmedewerkers van de gemeente Almere en andere geïnteresseerden.

RONDLEIDINGEN EN DAGTOCHTEN LANGS DE LANDSCHAPSKUNST Elke zondag vind een dagtocht landschapskunst plaat onder begeleiding van een museumdocent —2.

35

——————————————————— Dagtocht landschapskunst, bezoek aan DE GROENE KATHEDRAAL (1987 – 1996) van MARINUS BOEZEM, DE COLLECTIE ALMERE / MUSEUM DE PAVILJOENS

——————————————————————————————————————

BIBLIOTHEEK EN ARCHIEF

De bibliotheek van MUSEUM DE PAVILJOENS fungeert als vraagbaak voor bezoekers en studenten in het bijzonder. De bibliotheek omvat boeken en toonaangevende tijdschriften over hedendaagse kunst, vormgeving, mode, muziek en architectuur vanaf de jaren zestig —3 . De bibliotheek is aangevuld met documentatie over de kunstenaars die betrokken waren bij projecten als SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND en LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE. Voor zover mogelijk is de bibliotheek aangevuld met publicaties over kunstenaars, waarvan werken zijn opgenomen in DE COLLECTIE ALMERE. De verdere ontwikkeling van de digitale ontsluiting van de bibliotheek van MUSEUM DE PAVILJOENS zal medio 2006 uitgevoerd worden met middelen van de Openbare Bibliotheek Almere. Een Nederlandse privé verzamelaar schonk MUSEUM DE PAVILJOENS een omvangrijke collectie knipsels met betrekking tot beeldende kunst vanaf 1960 tot heden. Deze collectie wordt opgenomen in het archief van het museum. In de ruimte KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN is een bescheiden bibliotheek met kunstboeken voor kinderen, en onder meer de tijdschriften Dada en Mister Motley. In 2005 werd deze bibliotheek verder uitgebreid.

———————————————————

VOETNOTEN EDUCATIE

1— Zie THEMATISCHE EDUCATIEVE PROJECTEN p.33 2— Zie p.07, p.29, p.40 voor de educatieve en communicatieve aspecten van DE DAGTOCHT LANDSCHAPSKUNST 3— Zie BIJLAGE OVERZICHT VAN DE AANWINSTEN BIBLIOTHEEK MUSEUM DE PAVILJOENS

36

——————————————————— SOPHIA SCHAMA’S DAS VERSPROCHENE LAND 3 (2004) op de cover van Kunstbeeld (november 2005)

——————————————————————————————————————

COMMUNICATIE ——————————————————— Met dank aan de extra middelen van de provincie Flevoland en Ministerie OCW is in 2005 een coördinator communicatie aangesteld. Hij kreeg als taak in 2005 en 2006 het communicatie- en sponsoringbeleid verder te professionaliseren. Het communicatiebeleid van MUSEUM DE PAVILJOENS heeft als doel een zo breed mogelijk publiek te informeren en te betrekken bij de activiteiten van het museum. Toegankelijkheid, helderheid en consistentie vormen de leidraad in de communicatie. MUSEUM DE PAVILJOENS richt zich in haar communicatieactiviteiten op de volgende doelgroepen: —volwassenen met interesse in cultuur (regionaal en nationaal) —jeugd —professionals (in de kunst- en cultuursector) —bedrijven —pers

———————————————————

WEBSITE Voor het technisch ontwerp van de nieuwe website www.depaviljoens.nl werd samengewerkt met webarchitect Lex Koetzier (www.koetzier.nl). Zijn stijl van websites maken, zijn up-to-date kennis van nieuwe technieken en zijn flexibele aanpak maakten hem tot een geschikte ontwikkelaar voor het wensenpakket van MUSEUM DE PAVILJOENS. De vormgeving zal in 2006 – 2007 nog verder worden ontwikkeld.

———————————————————

HUISSTIJL Gedurende het hele jaar 2005 werd de bestaande huisstijl gebruikt in brieven, in zaalteksten, advertenties en op uitingen zoals een nieuwe banier aan de voorzijde van MUSEUM DE PAVILJOENS.

37

PROMOTIE TENTOONSTELLINGEN, PERSAANDACHT EN PR FREE PUBLICITY Het creëren van free publicity is voor een instelling, zoals MUSEUM DE PAVILJOENS, van vitaal belang. MUSEUM DE PAVILJOENS investeert dan ook veel tijd en energie in het onderhouden van waar mogelijk, persoonlijk contact met vertegenwoordigers van de diverse media. In 2005 publiceerden diverse landelijke dagbladen en weekbladen over de tentoonstellingen en activiteiten van het museum. Over de tentoonstelling van JOB KOELEWIJN verschenen in 2005 nog een paginagroot artikel in De Telegraaf en in kunstblad de Witte Raaf. De Volkskrant publiceerde een recensie van Florian Göttke tijdens SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND, dagblad Trouw schreef een paginagroot artikel over de dagtocht landschapskunst, HP/De Tijd besteedde vijf pagina’s aan het museum en het NRC Handelsblad recenseerde de tentoonstelling LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE. Met de komst van de coördinator communicatie was er meer tijd om naast de persberichten rond openingen, ook persberichten met ‘kleiner’ nieuws te publiceren, duidelijk gericht op lokale en regionale doelgroepen. In 2005 plaatste de lokale en regionale media bijna wekelijks berichten van het Museum. De aandacht voor het museum in kranten als Almere Vandaag nam sterk toe —1 . Ook op TV was MUSEUM DE PAVILJOENS verschillende keren te zien. De Omroep Almere maakte samen met een staflid een item over landschapskunst. Omroep Flevoland maakte samen met stafleden van het museum items over SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND, over de dagtocht landschapskunst, over de tentoonstelling GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN en een special met BN-er Sandra Reemer in DE GROENE KATHEDRAAL. De AVRO zond enkele keren een item uit in de serie ‘Nieuw in Nederland’. Daarin werd TABLE van YAEL DAVIDS gepresenteerd. Dit werk werd door MUSEUM DE PAVILJOENS aangekocht voor DE COLLECTIE ALMERE.

——————————————————————————————————————

RELATIEBEHEER MUSEUM DE PAVILJOENS maakt van een professioneel mailingbestand (IOmail). In 2005 is onderzocht welke programma’s beschikbaar zijn om verfijnder de juiste intermediairs en doelgroepen te bereiken. In 2005 werden bezoekers aan de tentoonstellingen actiever benadert door suppoosten met het aanbod om als geïnteresseerde op de verzendlijst te komen. Ruim 500 personen werden gedurende het jaar aan het bestand toegevoegd.

ADVERTENTIES In 2005 had het museum dankzij de middelen uit de Cultuurnota een ruimer budget voor advertenties dan voorheen. Gezien het internationale karakter van de solotentoonstelling van Job Koelewijn werd een paginagrote advertentie in het internationale kunstblad Flash Art van januari – februari 2005 geplaatst, en in het kunstblad Tubelight. Voor de tentoonstelling SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND en voor de ONGOING SERIES werden advertenties in De Groene Amsterdammer, HTV / De IJsberg geplaatst. Eind september 2005 werd eenmalig geadverteerd in de Museumladder, een uitgave die tweewekelijks verschijnt in het NRC, de Volkskrant, Trouw en het Parool. In 2006 zal afhankelijk van het budget worden onderzocht of MUSEUM DE PAVILJOENS daar vaker in kan staan. Het bereik, rond de 700.000 lezers, is aantrekkelijk. Voor LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE werd een advertentie geplaatst in kunstblad Jong Holland. In 2005 werd voor de dagtocht landschapskunst de meeste advertenties geplaatst.

38

——————————————————— Illustratie van advertentie in Flash art

——————————————————————————————————————

PROMOTIE LANDSCHAPSKUNST

Zoals aangegeven in de sectie over de tentoonstelling SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND was de promotie van landschapskunst in 2005 een speerpunt. Voor de wekelijkse dagtocht (tussen april en oktober 2005) werd aandacht gevraagd in een breed verspreid persbericht. Daarnaast werd op verschillende wijzen aandacht gecreëerd voor landschapskunst in Flevoland.

Deze – gratis geplaatste – advertenties stonden drie keer in het Zaterdagse katern De Verleiding van De Volkskrant in juli en augustus 2005. Lezers van de krant konden de dagtocht voor een gereduceerd tarief konden meemaken (32,50 i.p.v. 45 euro p.p.).

LANDLUCHTLIJN LANDSCHAPSKUNST IN FLEVOLAND FOLDERS In de zomer 2005 werd een nieuwe folder over de dagtocht landschapskunst geproduceerd. Deze werd verspreid bij alle bibliotheken, VVV’s en hotels in Flevoland, Utrecht, Noord- en Zuid Holland. Via het Flevolands Bureau voor Toerisme werd de algemene folder over landschapskunst, die in 2003 werd geproduceerd i.s.m. De Verbeelding en Stichting Het Flevo-landschap, verspreid over Flevoland.

In 2005 werd het educatieve programma LANDLUCHTLIJN LANDSCHAPSKUNST IN FLEVOLAND afgerond. MUSEUM DE PAVILJOENS zorgde voor de laatste correcties van lesbrieven en webteksten. De site ging online, de film was beschikbaar en de lesbrieven gereed. De film werd gedurende zes maanden in het museum vertoond tijdens de tentoonstelling SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND.

ADVERTENTIES

MEDIA AANDACHT

De doelstelling van het plaatsen van advertenties was zowel het trekken van deelnemers als het genereren van extra aandacht voor landschapskunst. Vakantiegangers en Almeerders werden benaderd via een advertentie in de Almare en in de Evenementenkrant Flevoland (uitgave Flevolands Buro voor Toerisme), waarin gedurende de zomer zes keer werd geadverteerd. In tijdschrift Kunstbeeld werd een advertorial geplaatst in een special over beeldentuinen en op de toeristische portal www.lekkerweg.nl (ook www.holland.com). In de NRC werd eenmalig een advertentie geplaatst in een special voor senioren.

Het persbeleid leidde tot onder andere artikelen over landschapskunst in HP/De Tijd, dagblad Trouw, De Telegraaf en in diverse lokale kranten, TV reportages van Omroep Flevoland en Omroep Almere en agenda vermeldingen in diverse publicaties. In de loop van 2005 werden met diverse redacties voorbereidingen getroffen voor publicaties in 2006, zoals o.a. Er-op-Uit!, een uitgave van de NS, een Engelstalige uitgave over Land Art en een Franstalige uitgave over landschapskunst.

WEBSITE PUBLICATIES In de museumwinkel werd de FLEVOKUNSTKAART, ontwikkeld door Paviljoen De Verbeelding te koop aangeboden, alsmede de special van Kunstschrift uit 2003 over Land Art, en de twee verzamelkaarten van MARINUS BOEZEM en DANIEL LIBESKIND.

De vijf landschapskunstwerken uit De Collectie Flevoland zijn ontsloten via www.depaviljoens.nl. Ieder landschapskunstwerk heeft een eigen pagina.

POSTZEGEL LEZERSAANBIEDING In samenwerking met De Volkskrant ontwikkelde MUSEUM DE PAVILJOENS een lezersaanbieding.

39

Met de TPG werd in het najaar van 2005 overleg gevoerd over een postzegel van DE GROENE KATHEDRAAL van MARINUS BOEZEM. Het museum regelde toestemming bij de kunstenaar en de fotograaf. De postzegel komt in januari 2006 uit.

——————————————————————————————————————

ONTVANGSTEN, VERHUUR & MUSEUMWINKEL

VERHUUR EN ONTVANGSTEN In 2005 kreeg MUSEUM DE PAVILJOENS weer enkele verzoeken om ruimte beschikbaar te stellen aan instellingen, bedrijven of personen ten behoeve van uiteenlopende activiteiten. MUSEUM DE PAVILJOENS maakt nu telkens een afweging te maken tussen de pr-waarde van een dergelijke activiteit en de mogelijkheden voor aansluiting bij de programmering. Ook wil het museum ontvangsten in het museum enigszins exclusief houden voor partners zoals de gemeente Almere en bestaande en nieuwe sponsoren. In 2005 is ruimte geboden aan een lunchontvangst tijdens de landelijke vrouwelijke bestuurdersdag georganiseerd door Burgemeester Jorritsma, de ondertekening van het Cultuur Convenant met staatssecretaris Medy van der Laan en een ontvangst voor de commissie cultuur van Provincie Flevoland. Daarnaast werden een groot aantal activiteiten en evenementen georganiseerd zoals Museumweekend, Kunstroute Almere of de Landelijke Ontmoetingsdag die passen binnen de programmering. —2 Eenmalig werd ingegaan op het verzoek voor een fotosessie voor het seniorenblad Plus. MUSEUM DE PAVILJOENS zal in 2006 verder gaan met het professionaliseren van ontvangsten en de standaardprijzen voor verhuur en catering verder uitwerken.

MUSEUMWINKEL Bij de entree van het museum worden publicaties verkocht. Dit betreft eigen uitgaven zoals het boek BLACK MY STORY (2003), LOGBOEK VAN EEN GEBOUW / JOURNAL OF A BUILDING (2004) en VERZAMELKAARTEN. Ook worden relevante boeken van kunstenaars, veelal in consignatie, aangeboden tijdens tentoonstellingen. Met de komst van een geautomatiseerd kassa-systeem —3 wordt het in 2006 eenvoudiger om verkoop te administreren. In 2006 zal het museum onderzoeken hoe de omzet van de museumwinkel verhoogd kan worden.

40

——————————————————————————————————————

BIJZONDERE BEGUNSTIGERS & SPONSORING

MUSEUM DE PAVILJOENS is actief deelnemer aan Sponsor Profiles, een initiatief van Stichting DOEN en de Mondriaan Stichting. In 2005 publiceerde MUSEUM DE PAVILJOENS, samen met 192 andere culturele organisaties een pagina in het boekje Sponsor Profiles. 5000 bedrijven kregen een exemplaar van dit boek. In september 2005 was MUSEUM DE PAVILJOENS ook actief aanwezig bij het eerste Nationale Cultuurbal, in de Stadsschouwburg in Amsterdam. Deze avond werd gebruikt om diverse interessante contacten te leggen met diverse bedrijven, fondsen en intermediairs. IBC Heijmans Vastgoed is bijzondere begunstiger van MUSEUM DE PAVILJOENS. Deze sponsor heeft zich tot en met 2007 aan het museum gecommitteerd. Begin 2006 wordt een aangepast sponsorplan voorgelegd aan het bestuur. In 2006 – 2008 zal actief worden gezocht naar nieuwe bijzondere begunstigers.

41

——————————————————— MUSEUM DE PAVILJOENS werkte aan sponsoring tijdens het 1e Cultuurbal in de Stadschouwburg Amsterdam

——————————————————————————————————————

TOEGANGSPRIJZEN Na een vergelijking met andere musea voor moderne kunst in Nederland werd in november 2005 besloten om de individuele toegangsprijs voor volwassenen te verhogen van 3 2,– naar 3 4,– p.p. Aangezien MUSEUM DE PAVILJOENS er aan hecht toegankelijk te zijn voor alle doelgroepen werd ook besloten om iedere 1e zondag van de maand gratis toegankelijk te zijn en om de Stadspas te accepteren. Houders van de museumkaart kregen in het museum 50% korting, zonder dat MUSEUM DE PAVILJOENS daarvoor gecompenseerd werd. Vanaf 1 januari 2006 zal het museum formeel bij de Museumkaart aangesloten zijn. Houders van een Museumkaart krijgen gratis toegang. Van de museumvereniging ontvangt het museum per bezoeker een vergoeding. ——————————————————— Voor de nieuwe 4–weekse cursus KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN, die startte in november, werd een vergoeding van 3 7,50 per kind gevraagd om de betrokkenheid van de didactische opzet te vergroten. Tot dan toe waren workshops op woensdag gratis geweest en was de didactische opbouw voor twee uur ontwikkeld. Nu kunnen de kinderen na een curcus van vier weken à twee uur echt beter leren kijken naar kunst.

BEZOEKERSAANTALLEN In 2005 bezochten in totaal 13.264 personen MUSEUM DE PAVILJOENS. Dat is een stijging ten opzicht van 2004 toen 12.467 personen het museum bezochten. Het aantal deelnemers aan een educatief programma bedraagt ruim 8000 leerlingen, studenten en jongeren. Ruim 5200 volwassen bezoekers bezochten MUSEUM DE PAVILJOENS in 2005.

———————————————————

VOETNOTEN COMMUNICATIE

1—Zie BIJLAGE 4 2—Zie ONGOING SERIES EN NEVENPROGRAMMA EN BIJLAGE 2 3—Zie FACILITAIRE ZAKEN p.45

42

Cursisten KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN leiden hun ouders rond door LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE

——————————————————————————————————————

ORGANISATIE ——————————————————— WIJZIGINGEN BINNEN DE ORGANISATIE

BESTUUR In april 2006 werd een nieuw bestuur geïnstalleerd. Onder voorzitterschap van Hans Ibelings werd afscheid genomen van het oude bestuur. Het bestuur bestaat uit zes personen —1 .

In januari 2005 werd de coördinator kunst in de publieke ruimte aangenomen. Het team van MUSEUM DE PAVILJOENS werd voor een groot deel van het jaar aangevuld door een freelance medewerker educatie. Het dienstverband met de medewerker techniek werd beëindigd en voor de werkzaamheden werd intern een oplossing gezocht. In april werd een nieuwe coördinator communicatie aangesteld. In oktober 2005 nam Guus Döll afscheid als suppoost en gastheer, na ruim 18 jaar, eerst bij Aleph en daarna bij MUSEUM DE PAVILJOENS werkzaam te zijn geweest.

———————————————————

PERSONEEL Net als in 2004 had MUSEUM DE PAVILJOENS acht vaste medewerkers in dienst (6 fte). —2

—————————— Afscheid van suppoost en gastheer Guus Döll

Door het succesvolle educatieve programma van MUSEUM DE PAVILJOENS is de actieve pool van free-lance museumdocenten in 2005 verder uitgebreid naar 9 personen. De museumdocenten worden ingezet voor educatieve werkzaamheden, zoals de begeleiding van groepen scholieren, workshops Kunst Kijken voor Kinderen, rondleidingen en de begeleiding van dagtochten landschapskunst. Tijdens de tentoonstelling LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE, toen ruim 100 schilderijen in het museum hingen, werd tijdens openingstijden met twee in plaats van een suppoost gewerkt. In november en december werden vijf nieuwe suppoosten aangenomen.

43

——————————————————————————————————————

STAGIAIRES

NEVENACTIVITEITEN VAN MEDEWERKERS

In februari rondde Steven van Stelten, student aan de Reinwardt Academie zijn stage bij het museum af maar zette zijn werkzaamheden als suppoost voort. Rachel Bellwinkel schreef voor de Reinwardt Academie een afstudeerscriptie over hoe alle gegevens van een tentoonstelling het beste bewaard kunnen worden. Voor de methodiek die zij ontwierp nam zij MUSEUM DE PAVILJOENS als pilot. Aangezien het structureren van informatie in de museale sector, en dus ook voor MUSEUM DE PAVILJOENS, altijd een punt van aandacht is, zal het museum de aanbevelingen van de scriptie in de loop van 2006 implementeren.

Medewerkers van het museum namen waar mogelijk deel aan cursussen en uitwisselingsprogramma’s voor verdere professionalisering. Ook werken ze mee aan publicaties en tentoonstellingen. Bijgaand een overzicht van deze activiteiten.

Daarnaast waren er nog enkele kortlopende stages ‘Arbeids Ervarend Leren’ en andere snuffelstages van scholieren van diverse scholen voor secundair onderwijs en studenten van de PABO in Almere om kennis te maken met het werken in het museum. VRIJWILLIGERS In oktober is Els Brouwer als vrijwilliger aangenomen voor het bijhouden van het archief, het verzorgen van de persmap en voor diverse werkzaamheden voor educatie en communicatie. Gedurende twee ochtenden per week is zij een welkome aanwinst. PERSONEELSBELEID In 2005 werd een start gemaakt met het professionaliseren van het personeelsbeleid en het personeelsdossier. Een freelance P&O adviseur, Louise Voerman, adviseert en assisteert de directeur. Twee keer per jaar vindt een stafoverleg plaats waarbij over de voortgang en toekomstplannen op de middellange termijn wordt gesproken. Bijna wekelijks voert de directeur individuele gesprekken met alle stafleden over alle actuele zaken. TEAMBUILDING / PERSONEELSUITJE In september werd het nuttige met het aangename verenigd tijdens een dag uit voor de hele staf, suppoosten en free-lance museumdocenten. De culturele reis ging naar het Kröller-Müller Museum (voor het nieuwe werk van KRIJN GIEZEN en ATELIERS VAN LIESHOUT), naar Museum Het Valkhof in Nijmegen voor de tentoonstelling over de gebroeders VAN LIMBURG, naar PURSUIT OF HAPPINESS in Leidsche Rijn, het PLEINMUSEUM van kunstenaar RENÉ VAN ENGELENBURG op het Museumplein in Amsterdam en een afsluitend etentje in restaurant Fifteen.

44

TENTOONSTELLINGEN — THE URBAN CONDITION / BRATISLAVA, Centre for Contemporay Art Bratislava, Guest Curator Macha Roesink ADVIES- EN REDACTIECOMMISSIES — Macha Roesink heeft zitting in de adviescommissie Kunstenaarsinitiatieven van de Mondriaan Stichting voor de periode 2005 – 2006. — Macha Roesink is voorzitter commissie Cultureel Erfgoed Minderheden van de Mondriaan Stichting — Macha Roesink heeft zitting in de redactie commissie voor de website kunst in de openbare ruimte in Nederland, SKOR, Amsterdam BESTUURSLIDMAATSCHAPPEN — Sinds 2003 is Macha Roesink lid van het bestuur van Loods 6 in Amsterdam.

——————————————————————————————————————

GEBOUW EN FACILITAIRE ZAKEN

In 2005 was er geen medewerker techniek meer in dienst en werden alle werkzaamheden met betrekking tot het gebouwenbeheer intern waargenomen door de coördinator tentoonstellingen en coördinator communicatie.

ONDERHOUD GEBOUW In het najaar werd het hout van de terrassen en de toegangsbrug door de gemeente vervangen. Na ruim tien jaar waren op enkele locaties planken gebroken en begon een onveilige situaties te ontstaan. Gedurende het jaar werd verder normaal onderhoud aan het gebouw uitgevoerd. Regelmatig werd Gemeentewerken gevraagd kleine reparaties aan toiletten, de verwarming of hang- en sluitwerk uit te voeren. Jaarlijkse controles van veiligheidsapparatuur werd uitgevoerd door Firma Koldijk en een gespecialiseerd bedrijf reinigde en controleerde de zonnewering.

ONDERHOUD BUITENGEBIED Het gebied rond het museum is sterk in verandering. Stond het museum jarenlang in een groen grasland nu staat het direct naast een school, een straat met woningen, een parkeerterrein en een bouwopslag. In 2005 is daar, met toestemming en mede op initiatief van MUSEUM DE PAVILJOENS, een grote houten graffiti wall bijgekomen voor de jongeren van Almere. Het stadsdeel van de gemeente geeft aan dat het gebouw in een ‘grijs’ gebied staat, zonder duidelijke bestuurlijke status. In afwachting van verdere planvorming zal in 2006 zal met de gemeente worden overlegd om hier samen meer duidelijkheid over te krijgen. Het gebied rond het gebouw werd op verzoek van het museum in de zomermaanden niet gemaaid waardoor wilde planten en bloemen waaronder veel klaprozen konden groeien.

KASSA SYSTEEM In december 2005 werd een volledig geautomatiseerd kassasysteem aangekocht. Een dergelijk systeem was niet alleen een wens van het museum, ook de gemeente en de Stichting

45

Museumkaart drongen aan op deze investering. Het bedrijf Quarto, dat werkt voor veel musea, leverde de apparatuur en gaf training. In december 2005 werd proefgedraaid. Op 1 januari 2006 zal de kassa volledig operationeel zijn. Het systeem kan de Museumkaart scannen. Ook is een pinautomaat aangeschaft waardoor het museum een betere service kan verlenen aan bezoekers; niet alleen een wens van het museum maar ook van de gemeente en Stichting Museumkaart.

NETWERKBEHEER Het onderhoud van het computernetwerk werd gedurende 2005 uitgevoerd door systeembeheerder Dave Langezaal van Logix. De systeembeheerder gaf aan dat het huidige computernetwerk verouderd is (bijvoorbeeld een server die nog draait op het verouderde Windows 98) en dat qua veiligheid (verlies van data, risico van spam en hacken) en de toenemende noodzaak voor onderhoud het niet wenselijk is hier mee door te blijven werken. Tevens gaf de systeembeheerder aan zijn werkzaamheden in 2006 niet langer te kunnen voortzetten. In november 2005 werd voor de aanleg en onderhoud van een nieuw netwerk offertes aangevraagd. De opdracht zal in 2006 worden verstrekt.

———————————————————

VOETNOTEN ORGANISATIE

1—Zie BIJLAGE OVERZICHT VAN BESTUUR EN MEDEWERKERS VAN MUSEUM DE PAVILJOENS 2—ibid

——————————————————————————————————————

——————————————————— Overzicht van LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE / DE SCHILDER VAN HET MODERNE LEVEN, paviljoen 4, met van rechts naar links TJEBBE BEEKMAN, SVEN KRONER, SOPHIA SCHAMA, ANGELINA GUALDONI, YESIM AKDENIZ GRAF en STEFAN KÜRTEN

46

——————————————————————————————————————

BIJLAGE

———————————————————

———————————————————

1 ORGANISATIE

2 HOOFDPROGRAMMA TENTOONSTELLINGEN

BESTUUR Hans Ibelings, voorzitter—uitgever/redacteur van A10 new European architecture Henk van den Einden, secretaris—hoofdredacteur Total Identity Otto van Blaricum, penningmeester—BDO CampsObers Accountants & Belastingadviseurs B.V Jeroen van Schooten, bestuurslid—architect Meyer en Van Schooten architecten Reint Jan Schuring, bestuurslid—directeur BrandmarC Jaap Guldemond, bestuurslid—hoofdconservator moderne en hedendaagsekunst, Boijmans van Beuningen MEDEWERKERS Macha Roesink – artistiek en zakelijk directeur Martine Spanjers – coördinatie tentoonstellingen Mireille de Putter – coördinatie educatie Nicoline Wijnja – coördinatie Kunst in de Publieke Ruimte Michel Langendijk – coördinatie communicatie (sinds 01.04.2005) Mehrvash Babouyeh – boekhouding Guus Döll – suppoost (tot 28.10.2005) Joke Mesker – suppoost & archief Steven Stelten – suppoost SUPPOOSTEN Jordy Wit – suppoost (sinds 05.11.2005) Hannah Leuvelink – suppoost (sinds 05.11.2005) Kitty Jacobs – suppoost (sinds 05.11.2005) Nina Oosting – suppoost (van 01.11.2005 tot 30.11.2005) Carmen Meloni – suppoost (sinds 01.12.2005) FREE-LANCE MUSEUMDOCENTEN Frija Klijn Digna van der Put Imke Ruygrok Diane Carp Saskia van Kampen Wieke van der Linden Donnee Festen Ester Mora Maartje van Peijpe FREE-LANCE MEDEWERKERS Frija Klein – educatieve activiteiten Kevin van Braak – techniek (opbouw tentoonstellingen) Louise Voerman – Personeel & Organisatie Floor Wesseling / goodwill – vormgeving Dave Langezaal – systeembeheer Lex Koetzier – website architectuur Marga Kalsbeek – schoonmaak / Firma Hodal Henk Cornelissen – inval suppoost VRIJWILLIGERS Els Brouwer – vrijwilliger archief (sinds oktober 2005) STAGIAIRES Bas Vervoort – stagiare TU Delft, mobiel museum (sinds december 2005)

47

PEOPLE CAN ONLY DEAL WITH THE FANTASY WHEN THEY ARE READY FOR IT—JOB KOELEWIJN 1992 – 2004, 06 11 2004 – 17 04 2005 SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND, 23 04 – 23 10 2005 — BORROWED SCENERIES, FLORIAN GÖTTKE — IN CONTACT MET NAGELE (1999 – 2005), WITHO WORMS — DE UITBREIDING VAN POLDER MASTENBROEK, SJAAK LANGENBERG & THEO VAN DEN AKER — MEGA FARM, ROB VOERMAN —STADSBOERDERIJ SUGOROKU, CHIKAKO WATANABE GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN, 23 10 – 30 10 2005 LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE / DE SCHILDER VAN HET MODERNE LEVEN, 05 11 2005 – 19 03 2006

———————————————————

ONGOING SERIES, NEVENPROGRAMMA, ACTIVITEITEN EN EVENEMENTEN Zondag 2 januari, zondag 6 februari, zondag 6 maart, donderdag 17 maart, zondag 3 april – Performances JOB KOELEWIJN 4 maart 2005, werkbezoek van de CDA fractie in MUSEUM DE PAVILJOENS. Donderdag 17 maart 2005 – Uitreiking AICA oorkonde door Janneke Wesseling Zaterdag 9 april & zondag 10 april 2005 – Museumweekend, rondleidingen en workshops KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN, performances YAEL DAVIDS TABLE 20 april, presentatie nieuwe aankoop MAARTEN MANSON, in stadhuis Almere 23 april, opening SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND Maandag 16 mei (tweede Pinksterdag), Kunstroute Almere, speciale openstelling. Tevens Kamermuziekfestival, optreden van CALEFAX in het museum Donderdag 19 mei, ONGOING SERIES, films van cineast JEAN ROUCH, inleiding WITHO WORMS Woensdag 1 juni 2005 – Ondertekening Cultuurconvenant door Staatssecretaris Medy van der Laan en o.a. commissaris van de Koningin Michel Jager, wethouder Frits Huis en gedeputeerden en wethouders uit provincie Utrecht

——————————————————————————————————————

Woensdag 29 juni 2005 – Speciale workshop KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN met fotograaf WITHO WORMS Zaterdag 2 juli 2004 – Dag van de architectuur Woensdag 10 augustus – Speciale workshop KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN met kunstenaar FLORIAN GÖTTKE

———————————————————

PUBLICATIES

Woensdag 17 augustus – Speciale workshop KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN met fotograaf WITHO WORMS VERZAMELKAARTEN – SERIE III Zaterdag 3 & zondag 4 september 2005 – Logeren in Almere, rondleidingen en discussie o.l.v. stadsfilosoof Barry van ’t Padje Donderdag 8 september – Bijzondere ontvangst van CHIKAKO WATANABE in het kader van de Japanweek Donderdag 15 september 2005 - officiële onthulling van Lost Paradise van Anne & Patrick Poirier door Burgemeester Jorritsma in het stadhuis Donderdag 22 september - ONGOING SERIES met Zef Hemel Donderdag 29 september - ONGOING SERIES, Han Lörzing Vrijdag 30 september - Vrouwelijke bestuurdersdag, lunch voor vrouwelijke bestuurders en rondleidingen op verzoek van Burgemeester Jorritsma en de Gemeente Almere Zondag 2 oktober 2005 – Culturele culinaire filmwijkparade met workshop KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN Zondag 2 oktober 2005 – I.s.m. Het Flevolandschap een speciale rondleiding door landschapskunstwerk AARDZEE van PIET SLEGERS door gids van MUSEUM DE PAVILJOENS in kader van landelijke manifestatie Wandelen in het Landschap. Donderdag 6 oktober 2005 – ONGOING SERIES, met CHIKAKO WATANABE en het STADSBOERDERIJ SUGOROKU GAME en een discussie naar aanleiding van de film DE UITBREIDING VAN POLDER MASTENBROEK van SJAAK LANGENBERG en THEO VAN DEN AKER, o.l.v. Jet Geerling Woensdag 12 oktober – Bezoek met lunch van Statencommissie Samenleving Flevoland Zondag 23 oktober – feestelijke brunch opening van tentoonstelling GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN Woensdag 28 oktober – Feestelijk afscheid Guus Döll, gedurende 18 jaar bij MUSEUM DE PAVILJOENS en het vroegere Aleph werkzaam als suppoost. Zaterdag 5 november – Opening van LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE Zaterdag 19 november – Landelijke Ontmoetingsdag i.s.m. Oranjefonds, ontvangst en rondleiding Maandag 28 november 2005 – Werkbezoek Wethouder Vincent van der Velde Donderdag 1 december – Presentatie MUSEUM DE PAVILJOENS tijdens Jongeren Informatie Markt (JIM) op de Grote Markt in Almere Stad, i.s.m. Het Pakhuis, Almere Gedurende het hele jaar vonden op woensdagmiddagen workshops KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN plaats. Iedere eerste zondag van de maand vonden er rondleidingen voor volwassenen plaats.

48

—YAEL DAVIDS: TABLE —MAARTEN MANSON: ESCAPE —NICKY ZWAAN: INTRODUCTIE —JAN DE COCK: RANDSCHADE FIG. 7, DENKMAL NO. 15 —SCHIE 2.0 VIVA VINEX Donderdag 20 oktober 2005 – opening best Verzorgde Boeken met de publicatie LOGBOEK VAN EEN GEBOUW / JOURNAL OF A BUILDING (2004) in SMCS Amsterdam

——————————————————————————————————————

3 BIBLIOTHEEK AANWINSTEN 2005

Art Now De bovenkant van Nederland / Holland from the Top 1er Salon National D’Art Contemporain, Casablanca Liste 05, 10 years liste, the young art fair in basel (magazine) Art Unlimited Art 36 Basel Volta Show 01 Jeff Wall, photographs 1978-2004 (ansichtkaartenmapje) Schaulager (ansichtkaartenmapje) Frieze Art Fair, Yearbook 2004-5 Prague Biennale 2, expanded painting / accion directa Schilderen in Nederland Security Check. Painting after Romanticism Beauty & Art 54th Carnegie International Kunst in beweging Architectuurkaart Amsterdam Art in Mind, how contemporary images shape thought Open Processes City Art, New York’s percent for art program aRT&D, research and development in art Storage and display The contingent object of contemporary art De kunst van het bewaren Archiprix 2005 The Courage to be Alone Documenta11_Platform4, Under Siege: Four African Cities Items (april/mei’05) Sophia Schama Sophia Schama, Signifikante Signaturen 2002 Paul Noble Sven Kroner, Human Highway Hombroich Ulf Puder, raumstuck Stefan Kurten, Every day is like sunday Stefan Kurten, Blue days, black night Anno 2003/2004, kunstsammlung Nordrhein-Westfalen Das Magazin der kunstsammlung Nordrhein-Westfalen #02 Sommer 2005 Afterall 10 Afterall 11 Art 7/2005 Jaarverslag 2004 – CBK Monopol Nr.3/2005 Flash Art No.242 ArtAsiaPacific No.45 Here we are! 2, 2004 Kunstbulletin Nr.6 Ideal Worlds, Neu Romantik The Gray Cloth Maak een stad Universal Experience, Art, Life and the Tourist’s eye Universal Experience, Art, Life and the Tourist’s eye Fiona Tan Fiona Tan Jaarverslag Singer Museum All that Dutch, over internationaal cultuurbeleid Frihed Prestel Museum Guide, K20 K21 Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen The Undiscoverd Country Landschap in Meervoud, perspectieven op het Nederlandse landschap in de 20ste/21ste eeuw Ritueel Bestek, antropologische kernwoorden van de liturgie Lof der Mislukking BeeldArchitectuur en kunst, Het samengaan van architectuur en beeldende kunst Het Landschap van de IJsselmeerpolders Schrumpfende Städte Cities & Eyes Bronnenboek Prixderome.bl 2005 Bedrijvige musea, Private betrokkenheid in de praktijk With All Due Intent

49

Uta Grosenick & Burkhard Riemschneider Karel Tomeï Sibyllie Völkin Samuel Keller (Schaulager) (Schaulager) Melissa Gronlund Gabriele Guzzo Rudi Fuchs Thorsten Albertz Elizabeth Prettejohn Laura Hoptman, e.a. Rosemarie Buikema, Maaike Meijer Maaike Behm, e.a. Ernst van Alphen Carme Romero Marvin Heiferman Joke Brouwer, e.a. Dieter Roelstraete, e.a. Martha Buskirk Barbara Kruijsen Henk van der Veen Lorand Hegyi Philomena Mariani Diana Krabbendam Iris Cramer Ulrich Bischoff e.a. Anthony Spira, Heike Munder Xander Karskens, Nadia Schneider Wilfried Wang Suzanne Pfleger e.a. Carlo McCormick e.a. David Frankel, e.a. Marie Muller Charles Esche e.a. Charles Esche e.a.

Claudia Jolles e.a. Max Hollein, Martina Weinhart Paul Scheerbart Wouter van stiphout Kari Dahlgren e.a. Kari Dahlgren e.a. Beatrice von Bismarck e.a. Beatrice von Bismarck e.a. Ben Hurkmans e.a.

2005 2005 2005 2005 2005 2005 2005 2005 2004 2005 1979 / 2004 2005 2005 2004 2004 2005 2005 2004 2005 2005 2004 2003 2003 2005 2004 2002 2005 2004 2002 2005 2004 2004 2004 2001 2004 2005 2005 2004 2005 2005 2005 2005 2005 2005 2004 2005 2005 2001 2005 2005 2005 2002 2002 2005 2005 2004

Annette Kruszynski Russell Ferguson

2003 2004

Jan Kolen, Ton Lemaire ed. Marcel Barnard, Paul Post red. R.H. Marijnissen

1999 2001 1997

Jean Leering Zef Hemel Philipp Oswalt, e.a. Josien van Gogh ed. Rutger Pontzen e.a. Ingrid Jansen, Truus Gubbels Cecilia P. Alemani ed.

2001 1994 2004 2005 2005 2003 2004

——————————————————————————————————————

Fucking Good Art #10 Child Dat museum is een mijnheer, De geschiedenis van het Van Abbemuseum, 1936 – 2003 Interarchive Rik van Iersel: Transparancy - Wolk The Oval Interior Culture is Everywhere Sidi El Karchi - The actor, the painter and the clown Flevo Chier no.5 Maarten Wetsema Beyond the Horizon Die besten Jahre Works by Martin Eder Neue russische Kunst Ready to Shoot, Fernsehgalerie Gerry Schum videogalerie schum Die Kalte Kraft Inscape Brushwood Kabache Mise en Scene Tussenland Flößer Trilogie Flash Art No. 243 Happy magazine Bewahrer Arty Grimm Sie lacht oft ohne grund De kunst van het bewaren Sander Goosen Et al. the fundamental practice Gemeinsam für mich Scenery Malerei Didn’t hurt a bit Nagele, een collectief ontwerp (x2) Belveder Nieuws, jaargang 9, september 2005 Pink, Blanchir L’Histoire Ogenschijnlijk Suzanne Hartmans Het onderste boven van Flevoland Test Department #1 Resi van Lankveld Zum Fluge Flödes Korrektur Territoria Malerei, paintings 2002-2005 International 04 Groeten uit Zoetermeer La Nuova Voce (x2) Leipzig Protestatlas De uitbreiding van polder Mastenbroek (dvd) Weltkunst Kuni 2005 (x2) Afterhours Nox Noctis With love from Batik Babe Preview, CBK Utrecht en kunstopdrachten 2000 – 2005 Het offer an intimate I, een keuze uit de collectie Swagemakers geïnspireerd door Andrei Tarkovski

50

Rob Hamelijnck ed. Andre Geertse

2005 2004

Rene Pingen Beatrice von Bismarck ed. Dr. D. Spanke, Ulco Mes OPL Architecten, Utrecht Ex Interiors Victor Margolin, Patty Carroll Stijn Huijts Leen van Weelden Robert Zandvliet Birgit Brenner Gerd Harry Lvbke Nina Mordowina

2005 2002 2004 2002 2002 2005 2005 2005 2005 2004 2001

Ulrike Groos ed. Martin Eder Andrei Roiter Robert Zandvliet Christian Hellmich Esther Tielemans Eric Frijters ed. Ulf Puder

2003 2004 2004 2001 2005 2005 2004 1999 2005 2005 1993 2002 2003 2003 2004 2005 2004 2003 2003 2005 1984 2005 2005 2004 2004 2002 2005 2005

Maruette Döll ed. Ulf Puder France Guwy ed. Birgit Brenner Barbara Kruijsen Bart van de Ven en Katelijn Wortel Christian Hellmich Liesbeth Doornbosch Christian Hellmich Paul van Osch Zef Hemel en Vincent van Rossem Rob Perrée Judith van Bilderbeek Margo Slomp Marika Gauthier ed. Zlatko Wurzberg Ulf Puder Ulf Puder Alex de Vries ed. Ina Bierstedt Paul Domela Ivan Nio, Arnold Reijndorp Reinhard Krehl Sjaak Langenberg en Theo van den Aker Marc Bijl Iris van Dongen Hadassah Emmerich Elly Stegeman

2005 2005 2004 1997 2005 2005 2004 2005 2005 2005 2005 2005 2004

——————————————————————————————————————

4 OVERZICHT PERS 2005

PERSRESULTATEN JOB KOELEWIJN DATUM

MEDIUM

SOORT

OPLAGE TITEL

AUTEUR

07.01.2005 29.01.2005

De Telegraaf Gooi- en Eemlander

Dagblad Dagblad

Paolo van der Velde

03 – 04 2005 03 – 04 2005 13.04.2005 03.08.2005 03 2005

De Witte Raaf Int. Vakblad Evenementenkrant Flevoland Almere Vandaag h-a-h blad de Volkskrant Dagblad Almere Uit Magazine

946.491 Krachtbouillon voor de geest 50.000 De geur van Babypoeder en bouillonblokjes 17.000 JOB KOELEWIJN 75.000 Expositie JOB KOELEWIJN 70.000 Terug naar de kern 328.000 Verzoeknummer van KOELEWIJN 72.000 Overzichtstentoonstelling JOB KOELEWIJN

AUTEUR

Margriet van Seumeren Kees Keijer Xandra de Jongh

PERSRESULTATEN SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND DATUM

MEDIUM

SOORT

OPLAGE TITEL

27.04.2005 04.05.2005 08.05.2005

Almere Vandaag Almere Vandaag Zondagblad/Almare

h-a-h blad h-a-h blad h-a-h blad

70.000 70.000 68.000

08.05.2005

Zondagblad/Almare

h-a-h blad

68.000

11.05.2005 05 – 06 2005

Almere Vandaag ARCAM Nieuws

11.05.2005

Almere Deze Week

h-a-h blad 70.000 2-maandelijks blad 5500 h-a-h blad 76.000

17.05.2005

De Almare

h-a-h blad

05 2005

Kunst Klik, Omroep Almere

Radio

28.05.2005 01.06.2005 03.06.2005

Vrij Nederland de Volkskrant BK-informatie

Weekblad Dagblad

60.000 328.000 15.000

11.06.2005

Het Parool/PS van de Week

Dagblad

90.361

22.06.2005

Almere Vandaag

h-a-h blad

70.000

23.06.2005

NRC Handelsblad

Dagblad

271.532

Zomer 2005

Almere Uit Magazine

03.08.2005

Zondagblad/Almare

h-a-h blad

68.000

05.08.2005 10.08.2005

NRC Handelsblad Almere Deze Week

Dagblad h-a-h blad

271.532 76.000

11.08.2005

Omroep Flevoland

TV

11.08.2005 09 2005 07.09.2005 07.09.2005

Almere Vandaag Japans Festival Almere Vandaag De Almare

h-a-h blad programma h-a-h blad h-a-h blad

70.000

08.09.2005 09.09.2005 10.09.2005

De Gooi- en Eemlander Uit Almere Vandaag De Gooi- en Eemlander

dagblad h-a-h blad dagblad

50.000 70.000 50.000

21.09.2005 22.09.2005

Almere Vandaag de Volkskrant

h-a-h blad dagblad

70.000 328.000

28.09.2005

De Almare

h-a-h blad

68.000

51

68.000

75.000

70.000 68.000

Polder rukt op naar stad Bomen vanaf de vloer tot in de nok FLORIAN GÖTTKE creëert nieuwe landschappen in De Paviljoens Trage fotografie toont persoonlijke details van modeldorp Nagele Dorp Nagele in beeld Laboratorium Flevoland Kunst over Flevoland in De Paviljoens Bijzondere films van antropoloog JEAN ROUCH in MUSEUM DE PAVILJOENS Interview Michel Langendijk en WITHO WORMS over tentoonstelling Jose Joosten BORROWED SCENERIES In de ban van steriele nepnatuur Marina de Vries SITUATIES / LABORATORIUM FLEVOLAND, Almere FLORIAN GÖTTKE, WITHO WORMSEN, SJAAK LANGENBERG en THEO VAN DEN AKER (vermeld in ‘openingen buiten Amsterdam’) Kunstenaar WORMS leert kinderen spelen met licht Foto’s maken (in: Wat doen de kinderen) ‘SITUATIES / Flevoland in MUSEUM DE PAVILJOENS Kunstenaar FLORIAN GÖTTKE leert kinderen berglandschappen fotograferen in de polder Landschappen maken Kunstenaar FLORIAN GÖTTKE leert kinderen berglandschappen fotograferen in de polder Workshop FLORIAN GÖTTKE over landschappen Kinderen fotograferen landschappen Ontvangst met CHIKAKO WATANABE Leven als stadsboer Japans dobbelspel bij MUSEUM DE PAVILJOENS Levensgroot boerderijspel Japans ganzenbord Ganzenbordspel over leven Almeerse boer Margriet van Seumeren In de ban van het dorp Nagele vermelding lezing ZEF HEMEL over Nagele Lezing Han Lörzing over ‘mindscape’ in Flevoland

——————————————————————————————————————

28.09.2005 28.09.2005 Herfst 2005

Almere Vandaag Almere Deze Week Almere Uit Magazine

h-a-h blad h-a-h blad

70.000 76.119 75.000

05.10.2005 12.10.2005

Almere Vandaag Almere Vandaag

h-a-h blad h-a-h blad

70.000 70.000

04 – 10 2005

Diversen o.a. www.galeries.nl websites

‘Mindscape’ in polder Flevoland Lezing Han Lörzing in De Paviljoens Identiteit Flevoland centraal tijdens ONGOING SERIES Stad versus platteland Kunstenaar leert kinderen foto’s maken met de zon Informatie over SITUTIES

PERSRESULTATEN DAGTOCHTEN LANDSCHAPSKUNST DATUM

MEDIUM

SOORT

OPLAGE TITEL

AUTEUR

01 2005 20.04.2005 05 2005 05 2005 03.05.2005

Eropuit in Almere 2005 Almere Vandaag Info Regio Kunstbeeld De Almare

Stadsgids h-a-h blad Magazine Magazine h-a-h blad

75.000 70.000 12.500 15.000 68.000

Ingrid Rompa

29.05.2005 06 2005 25.06.2005 12.08.2005 13.08.2005 19.08.2005 27.08.2005 29.08.2005

Omroep Almere TV Evenementenkrant Flevoland Magazine de Volkskrant dagblad VolZin Magazine De Telegraaf dagblad HP/De Tijd weekblad de Volkskrant dagblad Trouw dagblad

04 – 10 10 2005

diversen Omroep Flevoland

75.000 328.000 10.500 752.721 33.983 752.721 115.000

websites TV

Landschapskunst Een kathedraal van populieren Dagtocht langs landschapskunst Dagtocht landschapskunst Beleef de vijf beroemde landschapskunstwerken van Flevoland met busreis van De Paviljoens landschapskunst Dagtocht landschapskunst Dagtocht landschapskunst Bomen houden van mensen Landschapskunst in Flevoland Museum in de polder Dagtocht landschapskunst Golven van gras, bomen als scheepsmasten en een groene kathedraal Informatie over landschapsdagtocht Groene Kathedraal met Sandra Reemer

Heleen Hörmann Peter Hoomans

Daan van Seventer

PERSRESULTATEN GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN DATUM

MEDIUM

SOORT

OPLAGE TITEL

AUTEUR

18.10.2005 24.10.2005 24.10.2005

Almere Vandaag De Gooi- en Eemlander de Volkskrant

h-a-h blad h-a-h blad dagblad

26.10.2005

Trouw

dagblad

28.10.2005 26.10.2005 28.10.2005

Omroep Flevoland Almere Vandaag Almere Deze Week

TV h-a-h blad h-a-h blad

70.000 Videokunst voor peuters in première 50.000 GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN 328.000 Voor kinderen, maar niet kinderachtig Sacha Bronwasser 115.000 Klikken op de verrassingen van kunstige prenten-dvd Anita Twaalfhoven Workshop animaties maken 70.000 Videokunst speciaal voor kinderen 76.119 GROTE KUNST VOOR KLEINE MENSEN bij De Paviljoens

PERSRESULTATEN LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE DATUM

MEDIUM

SOORT

OPLAGE TITEL

26.10.2005

Almere Vandaag

h-a-h blad

70.000

Herfst 2005 31.10.2005

Almere Uit Magazine Kunst-Klik Omroep Almere

Radio

11 2005 02.11.2005 04.11.2005 07.11.2005

Blend Almere Vandaag FlevoPost De Gooi- en Eemlander

h-a-h blad h-a-h blad Dagblad

09.11.2005 18.11.2005

Almere Vandaag NRC Handelsblad

h-a-h blad Dagblad

19.11.2005

De Gooi- en Eemlander

Dagblad

11 2005 01.12.2005 11 – 12 2005

Kunstbeeld NRC Handelsblad ARCAM Nieuws

52

AUTEUR

Kinderen leren expositie maken in De Paviljoens 75.000 LE PEINTRE DE LA VIE MODERNE Interview Macha Roesink ivm le peintre Jose Joosten 20.000 Levende schilderkunst! Tina Evers/Theo Paijmans 70.000 Schilderijen vullen De Paviljoens 55.000 Le peintre de la vie moderne 50.000 Negentiende eeuwse Salon herleeft in MUSEUM DE PAVILJOENS 70.000 Schilders van nu 271.803 Alles staat op instorten. Schilders van het moderne leven in MUSEUM DE PAVILJOENS Janneke Wesseling 50.000 Je komt ogen tekort in De Paviljoens Margriet van Seumeren 15.000 PEINTRE DE LA VIE MODERNE 271.803 Landschapsschilders

Dagblad 2-maandelijks blad 5500

La Vie Moderne in Almere

——————————————————————————————————————

08.12.2005

de Volkskrant

Dagblad

28.12.2005

De Almare

h-a-h blad

28.12.2005

Almere Vandaag

h-a-h blad

Winter 05/06 12 – 01 05/06

Almere Uit Magazine Museumtijdschrift Vitrine

Tijdschrift

328.000 Hoofd versus onderbuik. Het einde van de vooruitgang in de kunst 68.000 MUSEUM DE PAVILJOENS Nieuwjaarsdag geopend 70.000 Nieuwjaarsdag deuren open van Paviljoens 75.000 De kunstenaar van het moderne leven 14.000 Salonkunst

Rutger Pontzen

PERSRESULTATEN DE PAVILJOENS AICA OORKONDE DATUM

MEDIUM

SOORT

OPLAGE TITEL

09.03.2005

De Gooi- en Eemlander

Dagblad

50.000

16.03.2005 16.03.2005

NRC Handelsblad Almere Deze Week

Dagblad h-a-h blad

17.03.2005

de Volkskrant

Dagblad

18.03.2005 20.03.2005

De Gooi- en Eemlander Zondagblad/Almare

Dagblad h-a-h blad

20.04.2005 22.04.2005

diversen BK-informatie

websites

19.08.2005

HP/De Tijd

weekblad

33.983

Paviljoens Almere het beste museum 271.532 Oorkonde voor de Paviljoens 76.000 Prestigieuze oorkonde voor De Paviljoens 328.000 ‘Groot vertrouwen in jonge en actuele kunst’ 50.000 Verdiend feestje voor De Paviljoens 68.000 MUSEUM DE PAVILJOENS krijgt belangrijke kunstoorkonde AICA-oorkonde voor De Paviljoens, Almere Museum in de polder

AUTEUR

kunstredactie

Anne van Driel

Peter Hoomans

OVERIGE PERSVERMELDINGEN DATUM

MEDIUM

SOORT

OPLAGE TITEL

03 – 04 2005

Museumtijdschrift Vitrine

Tijdschrift

16.000

12.04.2005

Almere Vandaag

h-a-h blad

70.000

04 + herhalingen AVRO Nieuw in Nederland 07.04.2005 Almere Vandaag 05 2005 Flevolands Bureau voor Toerisme 11.05.2005 Almere Vandaag

TV h-a-h blad

70.000

Folder h-a-h blad

25.000 70.000

02.06.2005 03.06.2005 05.06.2005

Almere Vandaag FlevoPost Zondagblad/Almare

h-a-h blad h-a-h blad h-a-h- blad

70.000 55.000 68.000

11.07.2005 08 2005

Het Parool Toeractief

Dagblad Magazine

36.000

2005

Boek

14.09.2005

Almere Vandaag

h-a-h blad

70.000

30.09.2005 05.10.2005

Almere Vandaag De Almare

h-a-h blad h-a-h blad

70.000 68.000

16.11.2005 16.11.2005

Almere Vandaag De Almare

h-a-h blad h-a-h blad

70.000 68.000

01.12.2005

Almere Vandaag

h-a-h blad

70.000

04.12.2005

Zondagochtendblad

h-a-h blad

71.000

07.12.2005

Almere Deze Week

h-a-h blad

76.000

53

AUTEUR

De Paviljoens (n.a.v. De Paviljoens. Logboek van een gebouw / Journal of a building) Din Pieters Het is kunst die je kunt ruiken n.a.v. Museumweekend Odeke de Jong YAEL DAVIDS, aankoop TABLE ‘Ik ben een soort Jan Wolkers’ Jossie van Puijenbroek Architectuur in Flevoland Borodin Kwartet speelt Beethoven en Shostakovitch Extra geld voor cultuur in Almere Gehurkte reus waakt over kust Auke Schipper Staatssecretaris Medy van der Laan bekrachtigt nieuw cultuurconvenant Buitenkunst ondergeschoven kindje Kees Keller Aandacht voor Museum in artikel Stadswandeling Almere Veronique Hoogendoorn Tips van Meta. De 50 meest bijzondere plekjes van Nederland Collectie Flevoland kunstwerk rijker n.a.v. ANNE & PATRICK POIRIER Vrouwelijke bestuurders op bezoek Jorritsma ontvangt vrouwelijke bestuurders Ontmoetingsdag bij De Paviljoens De Paviljoens houdt open huis tijdens Landelijke Ontmoetingsdag Kinderen stellen tentoonstelling samen bij De Paviljoens Michelle Koorling KUNST KIJKEN VOOR KINDEREN succesvol Eerste kunstcursus MUSEUM DE PAVILJOENS succes

——————————————————————————————————————

COLOFON

JAARVERSLAG 2005—MUSEUM DE PAVILJOENS Samenstelling en eindredactie— MICHEL LANGENDIJK, MUSEUM DE PAVILJOENS Ontwerp—CORINE DATEMA Uitgave—MUSEUM DE PAVILJOENS Voor reacties en vragen— [email protected] & 036 – 54 50 400 MUSEUM DE PAVILJOENS—Odeonstraat 3 – 5— 1325 AL Almere NL—T 036 – 54 50 400— F 036 – 54 50 800—[email protected] —www.depaviljoens.nl © MUSEUM DE PAVILJOENS—2006

54