JAARLIJKSCHE BOE.KENSCHOUW

JAARLIJKSCHE BOE.KENSCHOUW 1928

DAGBLAD „DE TIJD" In de voornaamste katholieke kringen van Nederland het meest gelezen dagblad. Abonnementsprijs f 4.50 per kwartaal ; met geïllustreerd Zondagsblad f 5.—.Vraagt gratis proefnummers. Voor doelmatige advertentie-reclame onder een kapitaalkrachtig publiek is DE TIJD wel het meest aangewezen orgaan.Vraagt onze advertentie-tarieven Bureaux: N. Z. Voorburgwal 69-73 Amsterdam Tel. Afd. Abonnementen 46100, Afd. Advertentiën 49666

DAGBLADDE AMSTELBODE

pp

KATHOLIEK DAGBLAD VOOR NEDERLAND Actueel Nieuwsblad, aangesloten bij de voornaamste Pers.bureaux, met foto-bladzijden, en bladzijden voor de Vrouw en de Jeugd. Abonnementsprijs met geïllustreerd Zondagsblad 25 cts p. week, f 3.25 p. kwartaal.Vraagt gratis proefnummers. De publiciteitswaarde van het Dagblad DE AM STELBO D E, voor een doel,. treffende reclame onder de katholieke be-. volking,wordt reeds jaren door de grootste binnen- en buitenlandsche firma's erkend. Uitgebreide advertentie-tarieven worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureaux: N. Z. Voorburgwal 69-73 — Amsterdam Tel. Afd. Abonnementen 46100, Afd. Advertentiën 49646

DRUKKERIJ 'T KASTEEL VAN REMSTEL levert alle soorten Drukwerk, in één of meer kleuren, tegen concurreerende prijzen. Vraagt offerte of bezoek van een vertegenwoordiger. Gebouw „'t Kasteelvan Aemstel", N.Z.Voorburgwal 69-73 Amsterdam, Telefoonnummers 40812 en 48812.

JAARLIJKSCHE BOEKENSCHOUW 1928 (NAJAAR 1927 TOT NAJAAR' 1928) NEGENDE JAARGANG

REDACTIE-RAAD FELIX OTTEN O.P.; Prof. Dr. B. V. BENTHEM O.P.; P. VAN LUYK S.,J.; HERLUF VAN MERLET; ANTON VAN DUINKERKEN;,JOS. VANDERVELDEN;JAN ENGELMAN; Mej. Dr. J. B. HOL; C. BULTEN; ALBERTINE STEENHOFFSMULDERS. REDACTEUR-SECR.: DR. H. VAN DE MARK

HET NEDERLANDSCHE BOEKHUIS, TILBURG

Karakter - Kennis - Kunst. Een nieuwe serie geïllustreerde leesboeken, onder leiding van D. Wouters en W. G v. d. Hulst. 10 deeltjes voor het L.O. en 4 deeltjes voor het LI.L.O. in den prijs van f 0.75 tot f 1.30 ; prijs van het slotdeeltje (deel 4 voor U.L.O.) is f 1.70. Al de deeltjes bevatten een aantal schetsen van groote mannen en vrouwen, van alle tijden en van alle nationaliteit, die op een of andere wijze voor de menschheid van groote beteekenis zijn geweest. Tezamen een 90-tal schetsen, geschreven door bekende schrijvers en schrijfsters. De inhoud is magnifiek, de stijl eenvoudig, de druk keurig, de gravures mooi. De Maasbode. Uitvoerig prospectus van alle 14 deden van deze serie o p aanvrage.

J. C. Kapteyn. Zijn leven en werken door H. Hertzsprung-Kapteyn. Met 16 prachtfoto's buiten den tekst f 3.25, gebonden f 3.75. Dit boek van Kapteyn's dochter is een zeer menschelijk boek ; tevens een boek van moedige, eerlijke onbeschroomdheid. Zij leert ons Kapteyn zien, z ooals slechts weinigen hem kunnen hebben gekend. N. Rott. Crt.

De Biologische Achtergrond van Aanleg, Milieu en Opvoeding. Met namenregister, zaakregister, lijst van vak-

Dr. P. J. Waardenburg.

termen. definities en toelichringen, literatuurlijst. Talrijke illustraties in den tekst en 20 buitentekstplaten f 5 75, gebonden f 6.25. Wie werkelijk belangstellend is zal met volle aandacht moeten werken, doch dan ook ruim beloond worden voor de moeite, immers wat is heerlijker dan den mensch beter leeren verstaan ? Daar zal dit boek zonder twijfel toe meewerken.... Dit alles culmineert nu in : Opvoedingen Eugenese, een behandeling van allerlei zeer belangrijke problemen van bevolking, belasting, waardeering van het huwelijk, degeneratiefactoren, geneeskundig onderzoek voor het huwelijk, minderwaardigen, philantropie, crimineelen, onderwijs, beroepskeus, godsdienstige opvoeding. Te veel om er nog uit te citeeren. Men moet 't boek zelf lezen en dan zal men bemerken een bron van groote rijkdom te hebben gevonden. Mogen velen zich de moeite getroosten dit studiewerk ter hand te nemen, 't gaat om een algemeen belang. Hollandsche Revue. De bedoeling van deze uitgave is, om de practische gevolgtrekkingen van onze kennis der genetica, anthropologie, eugenetica en aanverwante vakken voor den belangstellenden leek en speciaal voor opvoeders bevattelijk weer te geven. De practische beteekenis van onze kennis voor de opvoeding en de genetica wordt uitvoerig toegelicht. Tal van interessante onderwerpen. die elk een studie op zichzelf vormen, als het bevolkingsvraagstuk. geneeskundig onderzoek voor het huwelijk, onderwijs, beroepskeuze, enz. besluiten deze veelzijdige studie. Ik zou. dit boek in handen willen zien van opvoeders, medici, studenten en eiken ontwikkelden leek. Het is niet alleen een verhandeling geworden, maar een studieboek dat leidt tot verdieping van inzicht en prikkelt tot eigen onderzoek. L. Dooren in de „Geneeskundige Gids".

Prof. Dr. C. F. A. van Dam. El Castigo sin Venganza. Tragedia de Frey Lope Félix De Venga Carpio. Edición conforme al manuscrito aut6grafo de la Ticknor Library. Ingenaaid frs. 100.-/25 pesetas/4 dollar,

Gebonden frs. 120.-/30 pesetas/5 dollar.

Leerboek der Zonnephysica van wijlen Prof. Dr. W. H. Julius, bewerkt door Dr. M. Minnaert, f 9 75. Gebonden f 10.50. Dit leerboek geeft een uiteenzetting van de geschiedenis , der zonnephysica en daarna van den tegenwoordigen stand van de wetenschap omtrent dit vraagstuk, waarbij vooral Julius' opvattingen op den voorgrond treden. Het boek is niet bedoeld als een populaire verhandeling voor den ontwikkelden lezer, maar voor natuurwetenschappelijk georiënteerden, die van de zonnephysica studie willen maken Jaarlijksche Boekenschouw.

UITGAVEN P. NOORDHOFF GRONINGEN. Postgiro 6593.

INLEIDING. Al moest om redenen van practischen aard de uitdijende omvang van deze jaarlijksche uitgave, in de normale, meer overzichtelijke bedding worden teruggevoerd, de boekenstroom mocht hier niet verzanden in een dorre bibliographie. De inleidingen, die in vroegere jaargangen ons op de hoogte hielden-van de boekenwereld in Europa en den Jaarlijkschen Boekenschouw een zuiver eigen stempel opdrukten door hem te maken tot een literaire encyclopedie met een even duurzame documentaire als instructieve waarde, mochten niet heelemaal achterwege blijven. We laten dan hier ook volgen een meer overzichtelijke, bondige samenvatting van de wereldstroomingen van kunst en gedachte en verwijzen voor meer uitvoerige bijzonderheden naar Boekzaal der geheele Wereld, waarin vanaf November a.s. deze cultuurspiegel der verschillende landen in extenso zal verschijnen. Uitvoeriger kon daarbij op de stroomingen, die liet aanschijn van tijd en leven beweging en relief geven, niet worden ingegaan, hoe dankbaar ons deze taak overigens ook leek. De eisch tot beperking noopte ons tot vluchtig signaleeren van hetgeen ons trof op onze sightseeing door eigen en vreemde literaturen. Geenszins tot overmatige verheugenis stemt in het jaar van Uruguayts overwinning en Zus Braun de literaire productie in de lage landen aan de zee. Is men geneigd dit eenigszins te wijten aan de overrmpelende be langstelling,welke film en radio ten onzent genieten, anderzijds staat men hier tegenover een opmerkelijke - kwalitatief althans - poëtische bloei, al bepaalt deze zich hoofdzakelijk tot het lyrische genre. Waarin de jongere katholieken lang geen onverdienstelijk figuur slaan, gesteld Van Duin~ kerken 's Onder Gods Oogen en Songs of Kalua van A. Kuyle naast Hemel en Aarde van Werumeus Buning of Inkeer van P. v+Eyck. Vooral de gedichten-van eerstgenoemde dienen geroemd om hun forschen levensstijl, hun scherpe intelligentie en hun fellen rhythmischen slag. Een gevoelig verlies van de Nederlandsche dichtkunst was de dood van Herman Gorter, Henriëtte Roland Holst leverde dit jaar Verworvenheden, Heldensage-, gedichten geboren, uit een eerlijke geesteshouding, waarbij eigen kwelling verzwegen werd, doch een groote liefde zich manifesteerde voor 't leed en den nood van eenvoudige menschen. Niettemin onderschatte men geenszins de invloed van film en radio op de mentaliteit van ons volk; hoe anders de verklaren, dat er dit jaar een ware banjir van detective- en avonturen verhalen over ons neerstortte in diverse vormen uit eigen en vooral brit vreemde pen?... Moeilijk is de belangrijkheid van het kwantitatief grooter aantal romans af te meten ; bepaalde in 't oog springende verrassingen zijn er ook niet bij. Het veelbesproken Komen en gaan is een hartelooze ontieding van een niet bepaald belangrijk driehoek-geval ; Siempie, een eenvoudige, doch psychologisch niet al te sterke kinderroman; Querido's Sirnson, een taalkunstig gewrocht, doch geen zielsdrama, sterk van ingehouden bewogenheid. Scharten Antink zingt in De Nar uit de Maremmen met vale en vermoeide stem, zonder geestelijke drift, de late lof van echtelijke liefde en stoeren arbeid. In al deze boeken is 't besef der gebondenheid van

INLEIDING. de ziel aan haar oorzaak vervangen door een vaag verlangen naar iets onbestemde. Zonderen we Van Schendel's Merona: 't 'verhaal van den dolenden edelman, die z'n ziel onbesmet heendraagt door alle wereldsche verleiding, geschreven in een lucied en toch samengedrongen proza, echter zonder diepe ontroering, Aart van der Leeuw's Ik en mijn Speelman, de geestige en speelsche historie van de kostelijke avonturen van een jong menschenpaar én Aug, de Wits De avonturen van een mu? ikant, een lezenswaardige roman, waarin echter niet meer zoo onverdoezeld en stemmingsvol naklinkt 't lokkende fluitgeluid van Si-Bengkok uit haar fijngevoelde Orpheus in de Dessa, — voor een oogenblik uit, dan concludeeren we tot een zeer schrale oogst. Gelukkig leverde de katholieke literatuur eenige frissche voortbrengsels van rustigen groei op. Daar zijn : de boeiende reisverhalen uit Afrika, Italië, Zwitserland, etc. Van Pij en Burnous van het wakkere tweemanschap Helman-Kuyle : rake, nooit vervelende journalistieke schetsen met hier en daar een dieper accent; de merkwaardige, niet geheel evenwichtige roman Mijn aap schreit ; ' t felle manifest Verdediging van Carnaval; de suggestief geschreien Chesterton-biographie van den voortreffelijken journalist Willem Nieuwenhuis, de gevoelige legende Thubal de Os van diens broer Jan ; De Man's Jan Allemachtig, schetsen uit het Hollandsche polderland, getuigend van schrijvers creatieve gaven en epische talenten; de verdienstelijk doorwrochte Dantevertaling van Pater Kops en Brom's essays-verzameling hollandse schilders en schrijvers in de vorige eeuw, meesleepend van voordracht en beschouwing. Na z'n helden-vereeringroman, product van een verwilderde phantasie liet Kees Meekel volgen De laatste cowbov, rake schetsen van ranchersleven en prairieavonturen, vol kloppend leven, doch niet altijd in zuiver proza, terwijl Marie Koenen in Wat was en werd eenige van hare zuivere op ontroerenden toon verhaalde legenden bundelde, waarin Limburg's verleden in wondere verbeeldingen wordt opgeroepen. Ten leste verdient nog vermelding de nieuwe Vondel-editie van de W. B. om 't belangrijke aandeel van katholieke deskundigen. Edoch, ondanks zware beloften en krampachtige essayistische bezweringen bleef de sociale roman, waarin 't leven der menschheid in zijn botsing en worsteling, zijn open neergang zich voltrekt volgens 't eeuwigheidsplan, zooaat zichtbaar wordt de goddèlijke genademacht bij 't ingrijpen in 's menschen lotsbestemming, ook in Nederland, onder 't katholieke volksdeel ongeschreven. We zijner sinds ettelijke jaren aan gewoon geraakt den zgn. „korten roman" het voor onzen tijd meest convenabele middel tot vluchtige. verstrooiïng te vinden en meer-deelige romans tot de onmogelijkheden te rekenen in onzen gejaagden tijd. In Frankrijk heeft men echter 't middel gevonden, om 't oude met 't nieuwe te vereenigen. Barros en Adam waren de schakel tusschen Balzac, Zola e.a. en de nieuwe richting, waarin na Proust en Rolland ook R. Martin du Gard werkt. Deze laatste heeft 'n 4e en 'n 5e boek aan z'n „Les Thibaults" toegevoegd. Als we weten, dat de schrijver een geestverwant is van Gide, kennen we meteen den beden ke lij ken inhoud .

INLEIDING. van menige passage in z'n werk. 't Oeuvre lijdt thans reeds aan overdrijving en onevenwichtigheid. Wat zal 't zijn na het beloofde 20e deel ? En hoeveel meer onjuistheden over de Fransche katholieke haute bourgeoisie zullen dan zijn gelanceerd door iemand, die hoofdzakelijk in protestantsche kringen verkeert? Mauriac, in wien men terecht vertrouwen heeft, als een groot katholiek romancier heeft ook in z'n nieuwste roman Destins 't conflict tusschen genade en instinct gesteld, doch liet hier de bovennatuur niet meer zoo sterk spreken als in z'n vroeger oeuvre. We heeten 't een vaag teeken, (dat voor ons de beteekenis van een waarschuwing kan hebben) dat de perverse Gide hier evenals in Mauriac's Vie de Rarine niet zoozeer de magistrale uitbeelding, als wel 't gedurfde gegeven openlijk waardeerde ! 't. Geval wordt terecht bedenkelijk door 't schandaal, dat J. Cocteau allérwege gewekt heeft met z'n inleiding op J. Desbordes J'adore. Cocteau's bekeering werd destijds al door Montherl an t „l' éponge de fiel tendue à Notre Seigneur " genoemd, En Cocteau verklaart nu openlijk, dat alleen oppervlakkige geesten zijn brief aan Maritain als een bekeering konden betitelen. Hij instigeert tot pornografie en wordt daarin gerugsteund door Delteil en M. Jacob. Van deze school, is ook P. Morand een steunpilaar, wiens Magie Noire : zijn laatste en beste boek, men echter ten onrechte als een verheerlijking van 't zwarte ras wil doen doorgaan. 't Publiek wendt zich meer en meer af van Morand en in dezen afkeer deelt ook Ramuz, wiens La beauté sur la terre niet vrij is van effectbejag en leeg vertoon. Het toekennen van den Concourtprijs aan M,Bedel heeft heel wat stof opgejaagd, zoodat er in Noorwegen stemmen zijn opgegaan, om aan een werk van dieper geaardheid een prijs toe te kennen. Een Bretonsche onderwijzeres in Canada verwierf den prijs , Femina-Vie-heureuse, terwijl de groote prijs der Academie niet naar A. Thérive, doch naar Mad. Jean Balde ging. We zijn echter van gevoelen, dat de academie haar niet om Reine d' Arbieux, dat beslist niet haar beste werk is, die onderscheiding heeft toegekend, doch het gezamenlijk oeuvre der schrijfster daarbij op het oog heeft gehad. Thérive's : Sans Ame is de verdienstelijkste roman, door hem dusver in 't licht gegeven. De jongere generatie voert dus in Frankrijk de boventoon in de romanliteratuur,terwijl de ouderen teren op hun roem en hun beurs, Van al de Europeesche literaturen is 't de Duitsche, welke ons de meeste moeite geeft, om 't waardevolle te onderscheiden in de massale productie, waarvan dit land 't hachelijk geheim bezit. Sterker nog dan elders spreekt er een groote vermoeidheid uit, gevolg van een nerveuze levensjacht door cen niet te verkroppen verleden, dat zich telkendage nijpender opdringt. De economische nood drijft tot een zekere „Geschâfts-Ti chtigkeit'' onder de schrijvers onderling en de industrialiseering : van 't heele literatuurbedrijf. Ook de katholieke publicisten trachten op 't voorplan te dringen, doch ook zij hebben met de tijdsomstandigheden te rekenen en zijn geheel afhankelijk van den toestand in de uitgeverij. Onder de wetenschappelijke werken, die vooral de belangstelling gaauide maakten, vermelden we E. Ludwig's Leben Jesu. Heel Duitschland door

8

INLEIDING.

maakt men zich bezorgd over dit in acht talen tegelijk verschenen boek, dat den eerbied, die men voor de Duitsche wetenschap had, ten zeerste compromitteert. Rond Wittig is 't zachtjesaan wat kalm geworden. Hij publiceert nog wel samen met zijn vriend Rosenstock, doch hij is heel wat minderextremistisch. Den jubileerenden leider van Hochland : Karl Muth werd 'n feestalbum aangeboden, dat uiteraard wat eenzijdig aandoet, doch tevens zeer belangrijk is voor de beoordeeling van 't Duitsche Katholicisme der laatste jaren. Een der mooiste,diepste en literair volmaaktste boeken over de vragen des tijds is Th. Haeker's Christentum und Kultur. Leo Weismantel wil in zijn Der Geist als Sprache tot de oorspronkelijke krachten terug, die zich in de taal manifesteeren. We hopen, voor onze oosterburen, dat zijn wenschen omtrent een geestelijke nationale wedergeboorte in vervulling mogen gaan. Van 't standpunt der scheppende kultuurkracht beschouwd, is P. Wust's boek Dialektik des Geistes 't waardevolste van 't heele jaar. 't Is een wijsgeerig werk, doch tevens een van de hoogate levenswijsheid, wijl 't niet alleen 't product is van een scherpe denkkracht, doch tevens van een diepen levensnood. Meli's Apostelspiel en Schrinherr's Judas Iskarint zijn de eenige dramatische werken, die affiche houden en wier beteekenis niet berust op toevallige sensatie. In de zuivere lyriek gaf Oberkofler waardevolle proeven met Triumph der Heimat en in de epiek is G. Hauptmann's Teil Eulenspiegel, een werk van geweldige kracht en rhythme, doch zonder geestelijke diepte. In G i ether getuigt Handel-Mazze tti van haar onvermoeide scheppingskracht; J. Winkler behandelt in Der Teufelsessel de Zuid-Tiroolsche vraagstukken in hun cultureel en geschiedkundige verband ; J. von Guenther neemt den Europeeschen zwendelaar Cagliostro tot held van een wanstaltig boek; W. Schmidtbonn vindt als steeds in 't erotische zijn levenselement; A. Schnitzler verhaalt ons in Therese de lotgevallen van een meisje van goede familie: een werk van een fijngevoelige psychologie met veel talent voor treffende effecten, echtei moreel gevaarlijk om 't overheerschende sexualisme. Fr. Werfel bouwde uit de herinnering aan zijn studentenjaren een meesterlijken roman, welks rijkdom aan motieven wel wat verwarrend werkt. Knap van uitwerking als steeds, doch ondanks de monumentaliteit van compositie is er heel weinig diepere menschelijkheid. Tenslotte gaf de fijne opmerker J. Roth een zuiver marxistisch getint boek, waaruit toch ook zijn geloof aan de onvergankelijke kracht van den geest spreekt. --

--

De crisis in 't sociaal-economische en godsdienstige leven, waar 't vorig jaar op gewezen werd, is nog niet opgelost en 't dispuut rond het Prayerbook heeft de tegenstellingen nog wat verscherpt. Alle schrijvers zien 't chaotische van den toestand in. Ze wijzen openlijk op de ontstane verwarring, waarschuwen tegen verdere inzinking in 't godsdienstige en maatschappelijke leven en zoeken naar een oplossing. De onzekerheid der toekomst weerspiegelt zich dan ook in de werken van den laatsten tijd. Gibbs steunt in z'n nieuwste romans op 't gezag van Rome en oordeelt vanuit een universeel standpunt. Hij vraagt zich af, of de snelle vooruitgang der

INLEIDING. wetenschap een zegen of een vloek is voor de menschheid. Zijn conclusie is, dat de mensch ten gronde zal gaan, tenzij hij den eenigen weg volgt, die heil brengen kan. Elders toont hij, hoe de moderne heen en weer geslingerde mensch der wetenschap, zonder bovennatuurlijk leven bankroet gaat, tenzij dat hij den weg terugvindt naar de Moederkerk. Ook in 't tegenovergestelde kamp zoekt men naar een oplossing voor de zich opeenstapelende moeilijkheden. Wells is een beetje moe geprofeteerd en in zijn laatste boek troosteloozer dan ooit, en, naar gewoonte, meer afbrekend dan opbouwend. Ook Galsworthy neemt de na-oorlogsche generatie onder de loupe, doch beperkt er zich toe hier en daar een weinig overtuigend betoog op te zetten. Geen woord echter lezen we bij hem over de wederopleving van het religieuze leven. Is Wells anti, hij is a-religieus. Daarom richt zich 't katholieke geschut dan ook hoofdzakelijk t.:gen den eersten. Belloc in zijn artikelen in The Universe, zijn laatste geschiedkundige werken en zijn reisbeschrijvingen, breekt een lans voor de waarde van geestelijke stroomingen. In 't neutrale kamp verdienen vermelding den sympathieken J. Oxenham, die 't katholieke standpunt zuiver belicht. En in eigen kamp behooren de twee romanschrijfsters G. Norman en I. Clarke wel niet tot de grootste sterren aan den literairen hemel, doch ze leveren uitmuntende populaire lectuur. Chesterton heeft ditmaal geen gelijken tred geh;,uden met den enorm productieven Belloc. Enkel een biographie en een treurspel, waarin hij Engeland de zedenverwildering van Dr. Johnson's tijd voorhoudt, opdat het ook de voor onzen tijd daarin besloten lessen ter harte nemen zou. Tenslotte memoreeren we nog twee werken met zuiver katholieken tendenz: een van M. Baring over Rusland onder den titel Tinkers Leave en een van C. Mackenzie over de up en downs in't tooneelleven Rogues and Vagabonds. Ook de Hongaarsche letteren maken een crisis-tijd door. De uitgevers overstelpen de markt met middelmatige, zelfs waardelooze ontspanningslectuur, vooral vertalingen en Schund-literatuur, Degenen, die iets te zeggen hebben, wordt eenvoudig de mond gesnoerd. Eenheid in richting vinden we enkel bij de katholieken, wier levensstijl en uitingsvorm echter nog niet volmaakt harmoniëeren. Het waardevolste werk op 't gebied der poëzie, werd geleverd door drie geestelijken : Mecs, Sik en Harsanyi. Bij den eersten stoo_ t de holle rhetvriek vaak 't kunstgenot. De tweede, die de moderne opvattingen in de katholieke dichtkunst introduceerde, schonk een nieuwen bundel in vrije verzen en laatstgenoemde schoeide zijn mystiek hee leenaal op D an te's leest. De vrije versvorm is overigens reeds lang gemeengoed geworden in Hongarije. Doch ook de klassieke kunstvorm wordt beoefend o.a. door den grijzen protestantschen dichter J. Varcha. In Zevenburgen werkt 't conflict tusschen modernen en conservatieven stremmend op de literatuur. Onder de romans dient eerst en vooral vermeld Bibin, 't vijfde boek uit 't nagelaten werk van. Gardonyi. Hier is de grijze dichter zelf aan 't woord. Van 't Boeddhisme evolueerde hij langzamerhand naar 't Christendom en 't einde van dit boek is in zuiver katholieken geest geschreven. Het nieuwe boek van F. Herczeg, den beroemdsten romanschrijver van Hongarije, is een aanwinst voor de -

10

INLEIDING.

literatuur, 1-let traditioneele hartelooze observeeren van 't leven heeft plaats gemaakt voor een hooger en dieper begrijpen. Doch de katholieke St. Kincs vertolkt 't zelfde gebeuren heel wat eenvoudiger en waarachtiger, J. Komaromi ontleende nogeens zijn stof aan den grooten oorlog, G. Tarczai plaatst zich op een zuiver nationaal standpunt en Irene von Gulacsy treurt om 't door Roemenië afgenomen Zevenburgen. Het beste tooneelstuk van 't seizoen schreef Hegedüs, die de gunst van 't publiek verwierf door 't uitwerken van een sterk romantisch gegeven en 't fijne uitbeelden van karakters. Den in heel de Europeesche theaterwereld gevierden Frans Molnar kunnen we ditmaal gerust voorbijgaan. Want in zijn laatste stukken laat hem zelfs zijn innerlijk-vermolmde techniek in den steek, welke een tijdlang ieder dramaturg hem beneed. De Italiaansche ziel blijkt evenals die van de andere door den oorlog geteisterde landen, gesloopt door de droeve herinnering aan 't doorstane wee. Italië hoopt op de toekomst en bouwt op de nieuwe geslachten, waarin 't zijn vroegere geniale krachten denkt terug te vinden. En als we den oogst van het afgeloopen jaar overzien, bespeuren we duidelijke teekenen van een ,,Vita nuova," Het materialisme, inwendig vermolmd, raakt in ontbinding en alle systemen houden tast aan de overheerschende onaantastbare beteekenis van den geest. Doch wil men 't beoogde doel bereiken, zoo is 't eerst en vooral noodig, dat 't matelooze nationalisme verdwijne, dat nu den scheppenden geest bijna geheel aan banden legt. 't Doctrinaire is in Italië de duidelijkste oorzaak van 't tijdelijke intellectueele verval. Doch we dienen tevens te bedenken, dat op de achter ons liggende periode van geforceerde krachtsontwikkeling, van bijna wilden groei, noodzakelijkerwijze een tijdelijke verslapping volgen moest. In geen land zijn de letterkundige uitingen zoo onderhevig aan crises, even geweldig als de dagelijks wisselende politieke gebeurtenissen. Alles werkt in 't land van Mussolini samen, om een slagboom te vormen tusschen 't heden en 't verleden. Overal scheen 't actualisme te triompheeren. Doch de vereering voor de oudheid zat te diep geworteld in dit volk en een der meest wezenlijke trekken van 't fascisme is de traditie. Wellicht ligt juist in 't Neoclas sicisme de verhoopte herleving. De roman, die vroeger den toon aangaf, is in 1928 van den troon gedaald, om de plaats te ruimen voor de poëzie. In onstuimigheid is over dit volk gekomen de adoratie van het Ik. De vlam der liefde voor den evenmensch is gedoofd. Ieder werk is een tableau zonder achtergrond, zonder eenheid van opvatting. In den satiriek-kritischen roman viert de negatieve, sceptische humor hoogtij. De fantastisch-avontuurlijke vindt nog steeds toegewijde beoefenaars en in den psychologischen roman hebben velen zich geschaard in 't gelid van onbeduidende nieuwlichters. Onder de romanciers, wier serene moraal zich verheft boven 't benepen scepticisme der overige vertellers, vermelden we Deledda, Moretti, Moscardelli, Fiumi, Twee uitstekende figuren verdwenen van 't ideale terrein der romanliteratuur : de Napolitaansche mystieke schrijfster M. Serao en de Italiaansche Querido, de veelgelezen F. Paolieri.De tooneelcritiek ten spijt, die overal de grootheid van 't Italiaansche toonee! uitbazuint, moeten we zeggen, dat de tooneelproductie in een verre-

INLEIDING.

11

gaanden staat van verwording verkeert ! De artistieke élite zwijgt. Pirandello sluimert en de nieuwste werken o.a. van Ratti, Tumiati enz. zijn drama's met ongenietbare doctrinaire dialogen, die 't volk ontevreden stemmen. De dichters liggen neergedwongen onder den ban van een hoogmoedig individualisme. Doch de poëzie is ontwaakt en teekent den ovegang van 't actualisme naar de traditie. De maat triomfeert en de voet huppelt weer als 2000 jaren terug op de cadans van't volmaaktste rhythme. De gedichten van Carsia, Ragazzoni zijn zwaarmoedig en gevoelerig, bij wijle vol van zichzelf en eigen verwikkeling. Bij Ravasio en d'Albe lijkt 't er op, alsof we tot Petrarca, het Trecento en de hoofsche literatuur zijn weergekeerd. In Italië zien we ook, als in alle landen van Europa, dat we leven in een eeuw van eruditie en niet van scheppende kunst. De letterkundige critiek verkeert in een toestand van ongekende bloei, doch de historische studies geven minder rede tot voldoening. En in de wijsbegeerte, zonderling mengsel van spiritualistisch positivisme en scepticisme, komt men allengs tot het concept van 't goddelijke der mystieken en der scholastieken. Het steekspel op de vulpen, dat zich dit jaar afspeelde naar aanleiding van de grootsche feesten van Tolstoi en Gorki is even leerzaam voor de letterkunde der Sovjets, als voor de emigranten-literatuur. In Tolstoi vierden de Sovjets den kunstenaar. Doch de emigranten verweten uitgevers en commentators, dat zij hem ideeën aangewreven hebben, die hij zeker zou verfoeid hebben. In Gorki fê teeren de Sovjets hoofdzakelijk diens aanhankelijkheid aan 't tegenwoordige regiem. Doch de emigranten hopen, dat 't niet de laatste maal is, dat hij zijn huik naar den wind hangt. We zien na de verbanning van Woronski, dat de proletarische literatuur in Rusland kunstmatig en onder dwang wordt gemaakt en boeken over 't nieuwe leven nu als op bestelling worden geleverd. Karaweja en A. Tolstoi in zijn grootsch opgevatte trilogie, munten 't meest uit in dit genre. De nieuwe literatuur is vol herinneringen aan partijstrijd en woelige gebeurtenissen, die een gevolg waren van den strijd tusschen macht en oppositie. Een typisch voorbeeld is 't laatste boek van Alexejew. Terwijl Oznew ons een merkwaardigen kijk geeft op de schooljeugd, beeldt Fadejew, dien men „den rooden Tolstoi" noemt, ons den door zijn klasse gedetermineerden proletariër uit. L. Leonoff heeft in zijn jongste novelle wel dezelfde' kracht en directheid als vroeger, doch zijn conceptie is totaal verbrokkeld en de stemming grotesk. Ook J. Babel is er niet op vooruitgegaan. In zijn laatste boek is hij breedsprakerig zonder beeldend vermogen en toont hij zich een menschenhater met een antipathieke mentaliteit, gelijk die in Rusland graag gezien wordt. Den strijd tusschen oud en nieuw behandelt Romanoff in een nog onvoltooiden roman. Z'n werk is van degelijker en grootscher allure, dan de ook in 't buitenland gewaardeerde productie van A. Kollontaj. Katasew gaf een nieuw bewijs van zijn talent en vond in geestige ironie een handigen partner in W. Schischkoff. Tenslotte worde nog vernoemd I. Ehrenburg, die ons in Het Stormachtige leven van Lasik een werk schonk van diepe ontroering, dat als compositie tevens van een strakke klare monumentaliteit is.

12

INLEIDING,

De Russische-emigranten-literatuur is dit jaar vooral polemisch ingesteld. Belangrijk was de pennetwist tusschen Balrnont, Gorki en Bunin eenerzijds en Romain Rolland anderzijds, waaruit eerstens bleek, hoe zelfs de intellectueele élite zich vergist in de ethische beoordeeling van 'n zoo belangrijke zaak als de Russische revolutie is ; en vervolgens, dat er in Rusland een belangrijke literatuur aan 't groeien is, welke bloeit en van een driftige leefkracht is, ondanks het communistisch regiem. Een andere reden van opwinding en voortdurende spanning is de beweging der Eurasiërs, die zich eerst uitsluitend op philosophisch terrein bewogen, doch nu langzamerhand evolueeren tot politieke demagogen. Belangrijk is in dit verband het artikel van Florowski in de Annales Contemporaines, waarin ook een nieuwe roman van Bunin aan 't verschijnen is. De meest karakteristieke verschijnselen der Russische emigranten zijn de nieuwste werken van Schmelev en Ossorgin, waarin ze al hun weemoed en heimwee hebben uitgezegd, welke niet alleen gevolg is van hun physieke afwezigheid uit Rusland, doch veeleer voorkomt uit hun moreele en geestelijke verwijdering uit 't land der moujiks. De symbolist Arbatoff, de pessimist Saizew en de cynisch-humoristisch Teffi deden hun naam als scheppende kunstenaars gestand. Een waarachtige literaire gebeurtenis voor Noorwegen en heel Scandinavië, was 't verschijnen van een tweedeeligen roman van Sigrid Undset Olav Audunnson. Een grootsche epopee, die alleen met 't proza-epos Kristin Lavransdatter te vergelijken is. Zonder overdrijving mag gezegd worden, dat op 't gebied van den historischer roman niets hiernaast kan gesteld worden, zelfs niet Flaubert's Salambo. Met welk een rijkdom van gebeurtenissen en met welk 'n gevoelige fantasie zijn hier de katholieke middeleeuwen in 't hooge Noorden uitgebeeld. Geweldig groot 'is dit jaar de productie van novellen en vertellingen. Knut Hamsun schreef een nieuwe roman als tegenhanger van Zegen der Aarde, terwijl een nieuw boek van J. Bojer bij zijn beroemd werk Der store Hunger aansluit. Tot zijn roem zal 't echter weinig bijdragen. Om wille der actualiteit verwijzen we hier ook naar Roald Amundsen's relaas van zijn avontuurlijk leven. Evenals in Noorwegen, valt in Zweden een afname in de boekenproductie waar te nemen, die intusschen meer aan de terughoudendheid der uitgevers, dan aan de improductiviteit der schrijvers te wijten is. En vervolgens is ook hier te constateeren, wat we al zoo vaak elders opmerkten, dat de wetenschappelijke productie verre de bovenhand heeft op de overige literaire scheppingen. De bekende professor Fred, Bööks is dit jaar de leidende persoonlijkheid op proza-gebied. Eerst door een bundel essays, waarin hij een vernietigende kritiek schrijft over Anatole France en Brandes. Daarna deed de kunsthistoricus en letterkundige geschiedschrijver zich van een andere zijde, n.l. als romancier kennen en z'n debuut was zoo opmerkelijk, dat 't Deensche volk nog meer zulke metamorphosen hoopt te beleven. Nog is vermeldenswaard een verzenbundel van Erik Axel Karlfedt, waarin vanwege den echten Zweedschen toon, de ziel der heele natie meetrilt. Dat de belangstelling voor 't Christendom in Zweden grooter is dan een oppervlakkig beschouwer vermoeden zou, bleek uit de polemiek, die gevoerd werd rond 't boek van Hugo Toll, waarin Christus' Verrijzenis als

INLEIDING.

13

een opstanding uit een schijndood werd voorgesteld. Zelfs 't publiek nam stelling tegen hem in dit twistgeschrijf, De Deensche uitgeverij is hoofdzakelijk in handen van de reeds sinds 1770 bestaande firma Gyldendal. Weliswaar is de tijd voorbij, dat ze van Kopenhagen uit ook Norwegen beheerschte. Haar danken we ook, dat vele schrijvers, o,a. Ibsen weigerden Noorsch te schrij.en. Haar voornaamste uitgave dit jaar is een boek van Pontoppidan : Mauds Himmerig, waarin schr. met 't Denemarken uit den coilog affekent. Nog gaf Gyldendal twee nieuwe boeken uit van den onvermoeibaren Laurids Bruun, De Deensch schrijvende IJslander Gunnar Gunnarsson voltooide zijn vierdeeligen epischen ,Uggi Greipson ' ' cyclus, en Otto Rung verzamelde zijn verspreidde novellen in drie deelen. Het afgeloopen jaar was voor de Poolsche literatuur een Vrij armoedige periode, doch er zijn teekenen te over, dat we ons over de toekomst der belletrie niet ongerust behoeven te maken, Er is een onloochenbare crisis en meer dan ooit is auteur zijn in Polen een hachelijke baan. In welk opzicht Polen zich hoegenaamd in niets van Nederland onderscheidt ! Allerhande deprimeerende levensvoorwaarden remmen de geestelijke vitaliteit en energie. En het lezend publiek is onbeduidend : 300 '.00r een goeden roman en 500 voor een verzenbundel. Schrijvers en uitgevers blijven zich richten naar den onveranderden smaak van 't publiek en steeds dezelfde motieven keeren tot vervelend wordens toe terug. De invloed der Fransche literatuur is nog altijd overwegend. En opvallend is ten slotte, dat van al de naar voren tredende persoonlijkheden alleen Maria Kuncewicz ten volle de belofte vervuld heeft door vorig werk verwekt. Het laatste werk van Strug is chaotisch en slecht geschreven en Ossendowski's ster is snel aan 't verbleeken. De groote steden trachten door 't toekennen van letterkundige prijzen de noodgedwongen indolentie van de schrijversbent tegen te gaan. Doch 't was een pijnlijke verrassing voor eenieder, dat juist een paar weken voor zijn dood den veelzijdige genialen Przybyszewski de prijs der stad Poznan ontgaan moest. Nog twee andere schrijvers zijn van 't tooneel verdwenen : de romanschrijver Danilowski, wiens veelbelovend talent in massaproductie verstikte, en de lyriker Mieczylawski. 't Poolsche publiek verlangt op 't tooneel vooral buitenlandsch repertoire en de directies verwaarloozen dus eigen werk, ofschoon er geen werkelijke beteekenisvolle schrijver valt te signaleeren. Withiewicz is nog steeds z'n Sturm- und Drangperiode niet te boven; Krzywoszewski vindt in weerwil van ernstige belemmeringen in een vaag patriotisme, nog steeds de stof voor z'n tafereelmatige drama's. In de lyriek bestaan steeds nog dezelfde groepeeringen. De Skamandergroep rond Turwin, wiens volksepos 't waardevolste product is in de literaire oogst van dit jaar. Dan de Czartokogroep met Zegadlowicz : den gevierden nationalen Poolschen dichter. En tusschen dezen linker- en rechtervleugel het centrum met Illakowicz, dat naar den vorm verplichtingen heeft aan de eerste en naar de gedachte aan de tweede groep. In 't vertellend proza keeren een paar motieven steeds terug. Maria Kunce wicz's laatste werk herinnert aan Fr. de Curel en dat van mevrouw Rut-

14

INLEIDING.

kowska aan Paul Morand. Op een behoorlijk niveau blijft ook de laatste roman van Perczynski. Verreweg de meeste borduren voort op 't thema der corruptie. Sommigen worden door den oorlog geïnspireerd of hangen een geschiedkundig beeld op; doch innerlijke spanning ontbreekt overal. Er tusschendoor loopen enkele excentrieke fantasieën. Ook reis-beschrijvingen zijn zeer gewild. Kaden-Bandrowski en andere groote sterren blijven productief, maar hun welbespraaktheid hangt dikwerf samen met een zekere vaagheid van voelen en denken. Zooals elders, heeft ook in Polen de wetenschappelijke productie de overhand. Poolsche historie, kunstgeschiedenis, nationaal economie, politieke literatuur, literatuurgeschiedenis en philologie, allerhande vakken worden even druk beoefend en meer dan een mag bogen op standaardwerken, wier roem tot over de grenzen reikt. Deze bloei van klassieke studiën doet ons de hoop koesteren, dat zelfs na een weinig hoopvol jaar als dit, de Poolsche literatuur niet geheel verloren is. Slechts zelden kwam dit jaar de literaire productie der. Tsjechen en Slowaken boven 't middelmatige uit. De meeste prozaisten zochten hun stof in 't wreede oorlog-gebeuren. In tegenstelling met vroeger beschouwt men den oorlog niet meer uitsluitend van politiek standpunt. Men schildert de ellende en geeft een boeiend relaas van 't leed en de ontreddering, welke hij allerwege te weeg bracht, alsmede de genotzucht, de benepen geldzucht en 't vooze verlangen naar een leventje zonder last, strijd en moeite, die vooral onder de jongere generatie de ongodsdienstigheid in de hand heeft gewerkt. Zooals de vorige jaren domineert nog steeds een atheïstische eeredienst van den mensch,een brute amoreele .vitaliteit en een sexueele perversie zonder _weerga in de wereldliteratuur. Hier en daar heerscht zelfs een fel antisemitisme, hetwelk vroeger maar zelden voorkwam. Bij een ander publicist, zelf een semiet — vinden we een sympathieke schets van een „idealen" Jood,die zich opoffert voor een christen straatmeid( 1), om daar-oor niets dan ondank te oogsten. Ook in dit nieuwe Europeesche rijk is de aberratie reeds ingetreden. Onder de romans, die vooral den oorlog tot onderwerp hebben, treffen we er aan van de hand van Medek, Tilschova, Nors, Jerabek, Orban en Nopta. Jan Vrba blijft bij z'n Boheemsche-Beiersche grensstreek. Kropac schildert de ellende van 't proletariaat, terwijl Lev Blatny zich tracht los te maken uit zijn sentimenteel socialistisch getint humanitairisme. In Jaroslav Maria vinden we heel de erotische decadentie van den modernen mensch in een reeks van verbluffende beelden samengevat. Van het literaire tooneel verdwenen Rudolf Tesnohlidek, die zelfmoord pleegde en K. M. Kapek-Chod, wiens laatste boek een verzoenend slotaccoord was, dat ons, na de bittere boeken, die hij vroeger schreef, 't verlies van dezen ongetwijfeld meer dan begaafden dichter ten zeerste doet betreuren 't Meest waardevolle werk van dit jaar is de kleine novelle Kuryr van Jaroslav Durych. Een ander genre, dat als overal zeer gewild is, zijn de Amerikaansche short-stories : een spannende handeling zonder dieperen zin. Wat de dramatische productie van dit jaar betreft — er valt nauwelijks één belangrijk stuk te vermelden. Belangrijker dan de origineele werken

INLEIDING.

15

zijn vertalingen van Goethe 'S Faust door Oskar Fischer en Dostojewski's Schuld en Boete door Jan Bora. -- Quantitatief is de lyrische poëzie, ook dit jaar wederom verbluffend. Maar onder de jongere lyrische dichters zijn geen bijzondere talenten. Van de ouderen verschenen integendeel eenige opmerkelijke bundels o.a. van Neumann, Krupicka, Rutte, Klicka en Kucera. Een gelukkig verschijnsel is, dat naast de orgiën van wellust, gelijk die in de moderne Tsjechische letterkunde gevierd werden, hier en daar een zwakke poging tot geestelijke levensvernieuwing valt waar te nemen, bijv. in de bundels van Bojkos en Rasin, terwijl Weiner's laatste werk Vele Nachten er op wijst, dat 't kwaad zichzelf begint te neutraliseeren. De Zwitsersche en de heele Roomsche letterlievende wereld betreurt den dood van H. Federer, die einde April aan een blindedarm-operatie overleed. Reeds met zijn eerste vertellingen oogstte hij welverdienden roem. Niet alleen in eigen land was hij een veelgelezen auteur, met zijn literair talent veroverde hij ook het buitenland. Deze fijnbeschaafde man, wiens kunstenaarsch ip evenredig was aan zijn priesterschap, bezat als slechts weinigen de gezegende gave van een vlotte fijngeestige causerie, waardoor hij natuur en waarheid onder de lezers kwistig deelde, zonder stichtend te preeken, waardoor hij jong en oud, geloofsgenoot en andersdenkende, eiken rang en stand onder de bekoring i an zijn bezielend woord bracht. — Een tiental merkwaardige werken verschenen dit jaar van de hand van Ebersold, Eschmann, Jens, Lienert, Meerbold, J. Schaffner, Huggenberger, Herm. Kohlbrunner, C. Schaffner en Z ahn. Onze indruk is, dat de Zwitser zijn venster nog steeds hermetisch gesloten houdt voor het groote were ldgebeuren. Er is maar een, die z'n bergen verlaten heeft, om elders een bron van literaire inspiratie te vinden n.l. Kohlbrunner, de naar Amerika uitgeweken schrijver, Zijn laatste boek : Die Schenke des Misters Kalo, met veel kennis van zaken geschreven, geeft in z'n schokkende vaart . een pakkend beeld van de ellende en bittere ontberingen der emigranten in dit land van gewetenlooze autocraten en geldhaaien. Heel de overige literatuur beweegt zich in een engen cirkel en vertoont niet zelden een draaien rond een onbelangrijk zielsgeval. Er wordt in den laatsten tijd veel vertaald, vooral uit 't Fransch. Het teoneel leverde niets nieuws op,alleen het mysteriespel mag zich verheugen in een groeiende belangstelling. 't Gebrek aan literaire samenhorigheid, grootendeels te wij ten aan de afwezigheid van een leidend orgaan, doet zich in 't land van Wilhelm Tell met den dag scherper voelen. De feestviering bij 't eeuwfeest van Gongora is een vertooning geweest van de verwarce verfijning, de vooringenomenheid en 't uitzinnige paradoxisme der jongste generatie, die den scepter der kritiek voor zich opeischt en met haar pseudo-eruditie en bizarre denkbeelden door dik en dun de wereld der semi-jongeren * (van letterkundigen tot hoogleeraars toe) overbluft. Het tradionalisme heeft ook dit jaar over heel de lijn gezegevierd en de hartstochtelijke verdedigers der regionale literatuur hebben zich de poorten der Academie weten te openen en hun dialect op één lijn geplaatst met 't Castil-

16

INLEIDING.

liaansch, waarvan ze de superioriteit erkennen, tot welks glans en groei ze 't hunne willen bijdragen. In alle provincies zijn dientengevolge figuren van beteekenis buiten de academie gebleven. Opvallend is 't bijna algeheele negeeren van Catalonië, waar tegenwoordig meer dan 300 boeken verschijnen en dat op de tentoon,.telling van't Catalonische boek in Madrid (1927) lang geen onbeduidend figuur sloeg.. Catalonië heeft naam op het gebied van regionale vaderlandsche geschiedenis, terwijl de reman,de letterkundige geschiedenis en de kritiek een crisis doormaken. Niettemin werd B. Soler's roman Marcos Villari alom beschouwd als een literaire gebeurtenis. Er is heel wat herrie geweest rond den prijs Fastenrath. Er waren niet minder dan 200 liefhebbers voor de 5000 pesetas en de winnaar G. Mirro werd als ge.olg door de een torenhoog verheven, terwijl de ander hem als volslagen incompetent doodverfde. Eenzelfde geharrewar kenmerkte de toekenning van den nationalen literatuurprijs. De verderfelijke Perez de Ayala, de niet minder beruchte Ferd Florez en Concha Espina moesten hem deeltin. Daarentegen had de laatste allerlei bedenkingen, zoodat de beide anderen tenslotte met den buit gingen schuiven. Alle goede verwachtingen omtrent een kentering ten goede ten spijt en ondanks 't ingrijpen van hooger hand zijn de pornographische romans in overstelpende mate het Iberische schiereiland blijven overstroomen. Van waar echter die groote belangstelling ? Immers al deze schrij vers stelt ,n slechts hun eigen leegheid te kijk, hun innerlijke ontwrichting en troebele zinnen. Valdes, Baroja, Inclan, De Ayala en Concha Espina betwistten in dit lugubere Eedrijf elkander den voorrang, terwijl tegenover andere schrijvers, die uitstekende literatoren en katholieken zijn, een samenzwering van 't stilzwijgen werd op touw gesteld. Ook 't Spaansche tooneel is aan een omwenteling onderhevig. 't Bezielende drama sterft uit en 't amusements-theater, zonder ernstige artistieke leiding en met heel weinig moreel bewustzijn, heeft 't industrialisme in den arm genomen. Ook hiel weer on tmoé ten we de oude namen : Azorin, Ben av en te, de Quinteros e.a., terwijl onder de beloftevolle jongeren Maura en Abril dienen te worden aangestipt. De geschiedenis concentreert zich dit jaar geheel rond de eeuwfeesten van Arias, Montano en Philips II. Voor het overige onderging het nieuwe deel van ons jaarboek gein aanmerkelijke wijziging. Het zedelijk gehalte der boeken werd hoofdzakelijk aan geduid door de bisschoppelijke qualificatieletter, welke ieder subjectief moralisme overbodig maakt, terwijl bij een bondiger inhoudsformuleering de aesthetische waardebepaling onaangetast werd gelaten. Ons laatste woord zij een oproep om welwillende waardeering en erkentelijke steun gericht tot heel katholiek Nederland, dat veel, zooal niet alles kan bijdragen, dat wij telken jare opnieuw,geruggesteund door zijn rijke ervaring en veelzijdige voorlichting, het ideëele doel meer nader komen. Dr. H. v. d. Mark.

jI

«ISI»iJ) GODSDIENST EN APOLOGIE.

Prof. Dr. W. J. Aalders, HET ONZE VADER. J. Ploegsma, Zeist, 1928. (20.5 x 15) 61 blz, gec. f 1.75. In acht hoofdstukken, beantwoordend aan de acht beden van het Protestantsche Onze Vader, wordt hier het Gebed des Heeren overwogen.

Joh. Albani, RECHENSCHAFT. Bonifacius-Druckerei, Paderborn, 1928. (20.5 x 14) 182 blz. ing. M. 3.-, geb. M. 4. -. In 1921 ging Albani als Evangelisch-Luthersch predikant over tot de katholieke kerk. Zijn levensloop en levensverhoudingen, mislukkingen en strijd, ergernissen en overwinning verhaalt hij met groote waarheidsliefde in dit boek.

A. d.Al.es, LE DOGME DE NICËE. G. Beauchesr.e, Paris 6, 1927. (18.5 x 12) VIII270 blz. ing. Ffr. 24. -. De drie eerste hoofdstukken zijn een breeduiteengezette, rijk gedocumenteerde inleiding van 't Concilie van Nicea. De vier andere hoofdstukken behandelen 't concilie, de reactie aldaar, het optreden van den H. Athanasius, het Semi-arianisme, het Meletische schisma in Egypte en eindelijk het symbolum van Nicea.

Emmanuel d'Alzon, MÉDITATIONS SUR LA PERFECTION RELIGIEUSE. La Bonne Presse, Paris 8, 1928. (18.5 x 11) Deel II : XV-463 blz. ing. Ffr. 12. -. De eerste helft bevat meditaties geschikt voor een retraite; de tweede helft meditaties voor onbepaalde gelegenheden. De stof ervan is ontleend aan de Summa Theologie van St. Thomas.

Pierre Batiffol, SAINT GREGOIRE LE GRAND. Gabalda & Cie., Paris 6, 1928. Les Saints. (18.5x12) 233 blz. ing. Ffr. 7.50. Het leven van Paus Gregorius den Groote door den beroemden kenner der christelijke oudheid. Een boekje, waar naast den heilige, de mensch in voorkomt.

Math. Bauduin, LIJDENSPREEKEN. H. Lebesque, Venlo, 2e druk: 1926. (21 x 15.5) 268 blz. ing. f 3,75, geb. f 4.75. Deze lijdenspreeken zijn verdeeld in drie reeksen Gethsemane-Golgotha, de Kruisweg en de Kruiswoorden, ieder zes conferenties omvattend. Priesters, die een pittige en vruchtbare lijdenspreek willen maken, moeten het meditatieve boek consulteeren.

Charles Baussan, IMAGES POPULAIRES DES SAINTS. Geïllustreerd, Art. Catholique, Paris, 1928. (16.5 x 12.5) 221 blz. ing. Ffr. 14.- -. Van St. Maria, St. Joseph, de apostelen, de patroons van gilden en zieken, wordt ons simpelweg 't leven verhaald; vervolgens worden ons de symbolen en attributen verklaard, waardoor ieder hunner gekenmerkt is.

Réné Bazin, FILS DE L'9GLISE. J. de Gigord, Paris 6, 7e druk: 1927. (18.5x12) 311 blz. ing. Ffr. 12. -. Na de gestalte van den Zaligmaker wordt die van Sinte Maria Magdalena geschetst, dan Sint Ambrosius, de verdediger der heilige- kerk, daarna het doopsel van Sint Augustinus, Sint Ignatius van Loyola en zijn invloed, Sint Jean Baptiste de la Salle en zijn groot opvoederswerk, en eindelijk eenige tijdgenooten.

Mgr. jo. Th. Beelen, S.T.D., HET HEILIG EVANGELIE VAN JESUS CHRISTUS VOLGENS LUKAS. Karel Beyaert, Brugge, 1927. (25 x 17.5) 124 blz. ing. Bfr, 17.50. Mgr. jo. Th. Beelen, S.T.D., GROOTE PROFETEN: JEREMIAS-BURACH. Karel Beyart, Brugge, 1928. (25x18) 219 blz. Bfr. 32.50. Mgr. Jo. Th. Beelen, S.T.D., HET HEILIG EVANGELIE VAN JESUS CHRISTUS VOLGENS JOANNES. Karel Beyart, Brugge, 1927. (25 x 17.5) 128 blz. ing. Bfr. 17.50. Prof. Dr. G. A. van den Bergh-van Eysinga, INLEIDING TOT DE OUD-CHRISTELIJKE LETTERKUNDE. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. (18.5 x 13) 182 blz. ing. f 2.25, geb. f 2.90.

18

GODSDIENST EN APOLOGIE.

De 27 proeven van oud-christelijke letterkunde, die de canon bevat, staan, wat herkomst en karakter betreft op één lijn met de overige voortbrengselen van Christenen in de eerste eeuwen onzer jaartelling. Alle zijn ontstaan pl.m. 150 na Christus. Dit is een der vele misvattingen van dit boek, voor ons van minime beteekenis.

Dr. Nils Biskow, VOOR GODS AANSCHIJN. Vertaald uit het Zweedsch door A. Metz, 0. Cist. Geïllustreerd. Foreholte, Voorhout, 1928, (24.5 x 16) 230 blz. ing. f 2.40. Geeft als orthodox-protestant gedegen raad, hoe ons sociaal en godsdienstig leven te saneeren.

J H. Bolt, MESSIASVERWACHTING IN ONZE DAGEN. Theosophische Vereenigings-Uitg.-Mij., Amsterdam, 1927. (19.5 x 13.5) 157 blz. geb, f 1.50. ,

AIs men zich niet overrompelen laat door de dubbelzinnige termen, die telkens christelijk klinken, door de schijn-geleerdheid en door de blinde persoonsvereering, dan kan dit boekje aan hen, die het lezen mogen, een inzicht geven in het willen en streven der theosofie, speciaal van de Orde van de Ster in het Oosten.

Fr, M. Bonaventura, FIORETTI. Vertaald door P. Salvator Palman. Geïllustreerd. Drukkerij Oisterwijk, Oisterwijk, 1928. (21 x 16.5) 261 blz. ing. f 1.25. Een bekoorlijke vertaling, die in taal en heelding iets behouden heeft van den schamelen eenvoud van 't origineel, geschreven in den tijd der mirakelspelen en toegewijde exempelen.

P. Gaudentius Bootsma, O.F.M., TRACTATUS DE OFFICIO DIVINO ET MISSA. Sterner & Co, Freiburg i. Br., 1928. (24 x 15.5) 243 blz. ing. M. 5. —. Behandelt de rubrieken van Brevier en Mis, en stipt heel bizonder het eigenaardige der Seraphynsche orde aan.

Georg Boss, DIE ERBSCHULD DER GLAUBENSSPALTUNG. Leopold Klotz, Gotha, 1927. (22.5 x 14.5) VIII-346 blz. ing. M. 7.—, geb. M. 10.—. Dit boek staat geheel in het teeken van het streven naar hereeniging onder de Christenheid. Het wordt er door gedragen en bezield. Doch de hereeniging predikt schr. buiten het dogma om. Waardoor dit boek misleidend wordt.

Valentin M. Breton,O.F.M., LE CHRIST DE L'AME FRANCISCAINE. Bloud & Gay, Paris 6,1927 Caritas. (18.5 x 12) 226 blz. ing. Ffr. 10. —. Schr. volgt de leer van den H. Bonaventura en Joannes Dunn Scot en schreef dit werkje ter onderrichting en stichting van het ontwikkelde, maar niet theologisch-gevormde publiek.

G. K. Chesterton, KERK EN BEKEERING. Vertaald uit het Engelsch door Ellen Russe. Foreholte, Voorhout, 1927. (19.5 x 13) 134 blz. ing. f 1.75, geb. f 2.50. De inhoud is zoowel apologetica als autobiografie. Natuurlijk wordt meegedeeld langs welken weg schr. Rome bereikt heeft, doch telkens neemt hij de gelegenheid waar, om de leer en de practijk van de Katholieke Kerk als het redelijker standpunt te plaatsen tegenover de dwalingen, waardoor hij zijn weg heen zoeken moest, om de Waarheid te vinden.

E. van Coppenolle, DE BOVENNATUURLIJKE MENSCH. St. Alfonsus-Boekhandel, Esschen, 1925. (22 x 14) 429 blz. ing. Bfr. 22.50. Uiteenzettingen over het begrip bovennatuur en over het genadebegrip en de verschillende vormen van genade, over het deugdbegrip en over geloof, hoop en liefde, over de gaven van den H. Geest en de voltooiing der genade in de aanschouwing der zaligheid.

Dr. J. A. Cramer, DE HEILIGE SCHRIFT. G. J. A. Ruys, Zeist, 1927. Practisch Christendom. (21 x 15) 130 blz. ing. f 1.90. Zeer zeker is de H. Schrift voor Prof. Cramer „de oorkonde van Gods openbaring"; doch anderzijds volstrekt niet het woord Gods in den zin eener letterlijke inspiratie met objectief gezag en feilloosheid. Schr. 's opvattingen vertoonen nauwelijks eenige aanrakingspunten met de katholieke leer.

Prof. K. Cruysberghs, ONZE VERLOSSING. Lecturis, Eindhoven, 1927. (16.5 x 12.5) 68 blz. ing. f0,65. Paul Dahlke, DER BUDDHISMUS. E. Reinicke,Leipzig, 1926. (22.5 x 15) 255 blz. ing. M. 9.—, geb. M. 12,—,

GODSDIENST EN APOLOGIE,

19

Een boek, dat critisch dient gelezen te worden door allen, die zich ex-professo bezig houden met het Boeddhistische en theosofische leersysteem.

Othmar M. Decker, O.P., HEIN WEG AUFWARTS. Geïllustreerd. Benziger & Co., Einsiedeln, 1926. (16.5x10) 131 blz. geb. M. 2.60. Schr. heeft zich met deze korte biographie van St. Thomas vooral een stichtelijk, geen wetenschappelijk doel gesteld.

J. J. M. van Doornik, MARGARETHA SINCLAIR, Geïllustreerd. Missiehuis, Kaatsheuvel, 1928. 160 blz, ing. f 1.25. Vriendelijke en ongekunstelde levensschets van een eenvoudig fabrieksmeisje — kind van onzen tijd, dat 't levende bewijs aanvoert, dat iemand aan sport en dans, aan vermaak en jool kan doen en toch heilig zijn.

Fr. Drehmans, ONZE LIEVE VROUW VAN HET H. HART VAN JEZUS, Norbertijner Abdij, Averbode, 1927. (20 x 13.5) . 305 blz. ing. Bfr. 7.50. Waar Maria's Middelaarschap meer en meer ingang vindt, zal dit actueele boekje aan alle kinderen van Maria dubbel dierbaar zijn.

Erhard Drinkwelder, LITURGISCHE LEBENSWEIHE DER KATHOLISCHEN FAMILIE Theatiner-Verlag, München, 1927. (22 x 15.5) 206 blz.geb. M. 6.--.. Een ernstige poging om het familieleven van een bovennatuurlijken geest te doordringen.

G. H. Duder, MINOR SAINTS AND FESTIVALS. Richardson, St. Albano, 1926. (18x12) VIII-99 blz. ing. Sh. 1. —. Een breede en eerbiedige uiteenzetting van de persoonlijke gevoelens van den schrijver over de heiligen van den Anglicaanschen kalender en over hun vereering.

E. Duplessy, LE CATÉCHISME. Geïllustreerd. P. Téqui, Paris 6, 1927. (18.5 x 12) 305 blz. ing. Ffr. 9.—. F. X. P. Duynstee, O. Aug., MAARTEN LUTHER IN DE KRITIEK." Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (24.5x16) Deel 1: 512 blz. deel II: XIII-409 blz. deel III: c.a. 500 blz. Tesamen ing. f 12.50. geb. f 15. —. Na de bewijzen, die deze karakterschets bijeenbrengt over de toestand en personen rondom Luther, bestaat er geen twijfel meer aan het feit, dat noch de orde, noch de toestanden in de Kerk en in de kloosters eenig aandeel hebben aan Luthers optreden, en dat zijn dwaling uitsluitend een uitvloeisel was van zijn karakter en zijn persoonlijkheid,

Constant Eeckels, DE GELUKKIGE ANNA VAN DEN H. BARTHOLOMEUS, Geïllustreerd, Excelsior, Brugge, 1927. (22 x 13.5) 93 blz. ing. Bfr. 5.—. P. W. Ph. Elsensohn, O.P., OVERZICHT DER KERKELIJKE GESCHIEDENIS. H. van Lieshout, Reuver, 1927. (22 x 13.5) 320 blz. ing. f 2.75. Schr. heeft getracht de hoofdgedachte eener periode tot een tamelijk afgerond geheel saam te brengen, meestal binnen de grenzen eener eeuw. Dit geeft een gemakkelijk overzicht, doch geschiedt niet altijd zonder de stof hier en daar wat te verwringen.

Dr. Joseph En Bert, DAS NEUE LEBEN. Jos. Kösel & Fr. Pustet, München, 1927. (22.5 x 15) 107 blz. gecart. M. 2.75, 'n Tiental zakelijke preken voor de Paaschtijd, om nieuw leven te verwekken.

Frans Erens, ANNA CATHARINA EMMERICK. Uitg. Mij. Veldeke, Maastricht, 1928. (21 x 14) 42 blz. ing. f 4.50. Een wondere biographie in soepele taal, die aan 't innerlijk wonderbare van A. C. Emmerich's ziel te weinig aandacht leent. Het boeiend geheel wordt gedragen door een nobele geestesstroom. Verluchting, druk en omslag zijn zeer verwant aan de sfeer van 't boekje.

Prof. Dr. Jac. van Ginneken, S.J., VOORDRACHTEN OVER HET KATHOLICISME VOOR NIETKATHOLIEKEN. Geïllustreerd door Jan Toorop. W. L. & J. Brusse, Rotterdam, 1928. 432 blz. geb. f 20. —. Een werk van diepgaande argumentatie en apologetische strekking. Inhoud en verluchting zijn

20


niet overal versmolten tot een harmonieuze eenheid. Om strekking en doel de voornaamste uitgave van dit jaar,

Alban Goodier S. J. JEZUS ALLEEN. Vertaald uit het Engelsch door Wouter Lutkie. Druk-

kerij Oisterwijk, Oisterwijk, 1927. (20.5 x 14.5) 79 blz. ing. f 1.40.

Troostend en ontroerend schoon boekje, dat ons leert, hoe deugdzame liefhebbende menschen te worden van binnen uit.

G. Goyau, SAINT BERNARD. E. Flammarion, Paris, 1927. (19 x 12) 217 blz. ing. Ffr. 12. —. Dringt diep door tot de ziel van St. Bernardus, vermijdt alle bijkomstigheden zonder waardij.

J. de Gruyter, LEVEND GELOOF. Geïllustreerd, Ontwikkeling, Amsterdam, 1927. (23.5 x 15.5) 311 blz. ing, f 5.50, geb. f 6.50. Een stuk evolutie in de goede richting, hoe vaag en oppervlakkig en daarom gevaarlijk dan ook, dat het socialisme niet zoo hardnekkig meer gelooft, dat een mensch „is, wat hij eet

Theodor Haecker, CHRISTENTUM UND KULTUR. Jos Kösel & Fr. Pustet, München, 1927. (18 x 11) 273 blz. ing. M. 5.50, geb. M. 7. —. Oefent scherpe kritiek op de kerkelijke en cultureele verschijnselen in het R.K. leven. 't Oordeel van dezen vurigen convertiet steunt op diepe studie van Kierkegaard, Newman en Scheler (geen betrouwbaar mentor). Critisch te lezen; al te veel mist men eenvoud: het ware sigillum verf. Hoe een cultureel onderwerp literair te behandelen, leert dit boek ons in overtuigende mate.

Henry Thomas Hamblin, DE WEG NAAR BEVRIJDING. Vertaald uit het Engelsch door M. H. T. Ho l la nd ia, Baarn, 1928. (16.5x12.5) 127 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.75. Deze bevrijding wordt in 't verschiet gesteld langs theosofischen weg.

Anton Heinen, DIE BERGPREDIGT JESU CHRISTI. Geïllustreerd, VolksvereinsVerlag, M. Gladbach, 1927. (22 x 14.5) 194 blz. ing. M. 2.30, geb. M. 4.— De diepe, onuitputtelijk rijke inhoud van de Bergrede is hier in korte hoofdstukken op pakkende en bevattelijke wijze weergegeven. Zelfs de minst ontwikkelde arbeider kan alles verstaan.

Dr. L. J. van Holk, DE KOSTBARE PAREL. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1927. (21 x 15.5) 70 blz. ing. f 1.75. geb. f 2.25. Een fantastische parafrase van Mattheus XIII, 45-46. 'Erg duidelijk is ze niet.

Antoon Huonder, S.J., AAN 'S MEESTERS VOETEN. Vertaald uit het Duitsch door J. B. Poukens, S.J. De Vlaamsche Drukkerij, Leuven, 1927. (16.5 x 12) Deel II: 398 glz. ing. f 1.50. Een pracht-boek! Het is dogmatiek, exegese, geschiedenis en ascese tegelijk. En overal hangt de fijne geur van het lijden en van het mede-lijden,

Al. Janssens, ANGLICAANSCHE BEKEERLINGEN. R.K. Boek-Centrale, Amster-

dam, 1928. (20 x 15.5) 199 blz. ing. f 1.90.

Zeven bekeeringsverhalen: Newman, Faber, Manning, Benson, Knox, Kinsman en Chesterton. Aanbevolen om heldere stijl en boeienden inhoud. Leerzaam ook voor andersdenkenden.

Al. Janssens, DE HEILIGE MAAGD EN MOEDER GODS MARIA. R. K. Boekcentrale, Amsterdam, 1926. Leerboeken der Dogmatica. (22.5 x 17) Deel I V-309 blz. deel II: XII-202 blz. Deel I: ing. f 2.—, Deel II: ing. f 1.75. Het voorwoord geeft kort en krachtig de bedoeling van deze dealen aan. „In der römischen Kirche ist die Christuskirche zu einer Marienkirche geworden; der ganze Mariendienst aber ist gegründet in Legende" Deze woorden geven trouw de grondgedachte weer van al de aanvallen tegen de katholieke Marialeer en den katholieken eeredienst van Maria. Inderdaad was het een verdienstelijk werk de stelling van de hedendaagsche ketters te onderzoeken en te weerleggen. In het eerste boek wordt v e r d e d i g d het katholiek geloof over Maria, In 't volgende boek wordt de theologische verklaring gegeven van den geloofsinhoud en aangetoond, dat de geloofsinhoud vervat is in de bronnen der openbaring. Deze mariologie munt evenzeer uit door zuiverheid van leer, als door kracht van argumentatie, in heldere verwoording, Een kostbare verrijking der katholieke theologie.

J. L. Jansen, C.ss.R., FRANCOIS MATHIAS DE POILVACHE, C.ss.R. J. J. Romen &


21

Zonen, Roermond, 1927. Zonen van Alfonsus. (17.5 x 14) 77 blz. ing. f 0.75. J. L. Jansen, C.ss.R,, HET SMEEKGEBED IN HET VERLOSSINGSWERK. Excelsior, Brugge, 1927. (23x15) 134 blz. ing. Bfr. 10. —. Schr toont de verheven waarde en de onontbeerlijkheid van het smeekgebed overtuigend aan uit Christus eigen gedrag en leer.

Dr. L. N. de Jong, DE SCHUTSENGEL. Van Gorcum & Co., Assen, 1927. (21 x 15.5) 68 blz. ing. f 1.90. Een ethisch werk, geschreven door een modern protestant. Het boek is voor katholieken. onbruikbaar. Wijsgeerig begaat het de fout van een religieus utilitarisme.

Johannes J®r gensen, NADAT IK CHRISTEN WAS. Vertaald uit het Deensch door D. Logemann van de Willigen. Paul Brand, Hilversum, 1928. (21.5 x 15) 139 blz. ing. f 1.90. Met eenvoudige eerlijkheid verhaalt schr. zijn smartvisioenen en zijn oogenblikken van blij geluk om 't gevonden geloof. Ontroerend levensdocument; hoe Jörgensen na z'n bekeering heel z'n gemoeds-, denken werkleven trachtte te reformeeren naar de lijnen van 't dogma.

Mgr. von Xeppler, LIJDENSSCHOOL. Vertaald uit het Duitsch door M. van Hoeck.

De Vlaamsche Drukkerij, Leuven, 1927. (17 x 13) 158 blz. ing. f 1.--. Jos. Keulers, S.T.D., HET BOEK JUDITH. Karel Beyaert, Brugge, 1927. (25 x 17.5) 95 blz. ing. Bfr. 17.00. S, Johannes vom Kreuz, AUFSTIEG ZUM BERGE KARNTEL. Vertaald uit het Spaansch door P. Ambrosius a.S. Theresia O.C.D. Geïllustreerd. Theatiner-Verlag,

München, 1927. (20.5 x 13) Deel I: XXIII-425 blz. geb. M. 9.50.

De sinds Augustus 1926 onder het getal der Kerkleeraren opgenomen Heilige vindt meer en meer een kring van toegewijde en dankbare lezers en overwegers. Ook deze verdienstelijke vertaling zal daartoe bijdragen.

Friedrich Ritter von Lama, THERESE NEUMANN. Rhenania-Verlag, Bonn, 1928. (20x15) 112 .2. —. blz. ing. Het mysterie van Könnersreuth onder katholieke belichting.

C. W. Leadbeater, TWEE WONDERBARE RITUALEN. Geïllustreerd, Theosophische Vereenigings Uitg.-Mij., Amsterdam, 1927. Theosofische Studie-Bibliotheek. (19.5 x 13.5) 37 blz. ing. f 0.60. Een misleidend en profaneerend boek zonder wetenschappelijk gehalte.

Prof. Dr. J. A. C. van Leeuwen, HET EVANGELIE VAN MATTHEUS. J. B. Wolters, Groningen, 3e druk: 1927. (19.5 x 12.5) 171 blz. ing. f2,90. P. Lhande, S.J., RUIT FRESQUES DE SAINTS. Geïllustreerd. l'Art Catholique, Paris 6, 1927. (16x13) 222 blz. gecart. Ffr. 14.—. Van Sint Ignatius tot Sint Thomas van Aquine, van de heilige Pastoor van Ars tot de martelaren der Fransche Revolutie kan de lezer een prachtige tocht maken op het gebied der heiligheid.

Moeder Mary Loyola, JEZUS VAN NAZARETH. Vertaald door Christine Tienzesen, Geïllustreerd. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 3e druk: 1927. (21.5 x 14.5) 318 blz. ing. f 1.15, geb. f 1.50. In korte, devote zinnen, maakt schr. van Jezus' leven en werken levendige tafereelen, die phantasie en verstand van 't kind moeten aangrijpen.

Emil Ludwig, DER MENSCHENSOHN. Geïllustreerd. E. Rowohlt, Berlin S.W. 68, 1928. (21.5 x 13.5) 273 blz. ing. M. 6.50, geb. M. 9.50. Een schrikbarende scepsis en een weeë gevoelerigheid, zijn de poovere elementen, waaruit dit rationalistisch Christus-leven werd samengesteld.

22


Verano Magni, HET LEVEN VAN DEN HEILIGEN FRANCISCUS DOOR ZIJN TIJDGENOO-TEN VERHAALD. Vertaald uit het Italiaansch door M. Favai-Kievits, Paul Brand, Hilversum, 1928. 323 blz. ing. f 2.90, geb, f3,90. Een Franciscusleven, hetwelk begint met een poëtische fictie. Twee minderbroeders, Br. Leo en Br. Egidius, vertellen, elkander aanvullend, het wondere leven van den Poverello aan een geloovig Italiaansch arbeider. Zoo ontstond een stichtend boek, dat vrij van gezwollenheid en vroom geteem is, doch eenvoudig schrijvers visie en vereering vertolkt. Terecht een literair bekroond leven, verdienstelijk vertaald.

Dr. Konrad Metzger, DAS LEBEN DER HEILIGEN HEDWIG. Geïllustreerd. Otto Borgmeyer, Breslau, 1927. (19 x 13.5) 246 blz. geb. M. 6.—. We vinden in dit boek een nieuwe vertaling der Legenda maior en ontrolt zich in ontroerenden eenvoud St. Hedwigs deugdenrijk leven, dat geadeld werd door tallooze wonderen.

Paul Henri Michel, LES PLUS BELLES LETTRES DE SAINTE CATHÉRINE DE SIENNE. P. Lethielleux, Paris ' 6, 1927. (18 x 12) XIII-214 blz. ing. Ffr. 10. —. Deze fijne bloemlezing is als een Inleiding tot het geestelijk leven te beschouwen. De levende briefvorm voorkomt het vermoeiende, dat dikwijls aan systematische uitzettingen. eigen is.

Alfred Dedo Muller, RELIGION UND ALLTAG. Furche-Verlag, Berlin, N.W.7, 1927. (23x15) 192 blz. ing. M. 4.80, geb. M. 6. —. Het werk van een overtuigd Christen, die droef constateert, dat de hedendaagsche samenleving den geest en de leer van Christus volledig weerspreekt en loochent, doch die in zijne Kerk dien geest en die leer niet voldoende leven en werken ziet, om met onwrikbaar vertrouwen van haar een nieuwe bezieling der wereld te durven verwachten.

Karl Muth, e.a., WIEDERBEGEGNUNG VON KIRCHE UND KULTUR IN DEUTSCHLAND. Geïllustreerd. Jos. Kösel & Fr. Pustet, München, 1927. (18.5 x 11) 395 blz. ing. M 6. —. Behalve het probleem der toenadering (Hoe moet zich het Katholicisme houden tegenover de cultuur?) bestaat er het feit. Hoofdzakelijk met het feit der toenadering houdt dit boek zich bezig.

Johanna W. A. Naber, VROUWENLEVEN IN PRAE-REFORMATIETIJD, BEZEGELD DOOR DEN MARTELDOOD VAN WENDELMOET CLAESDOCHTER. Geïllustreerd. Martinus Nijhoff, Den Haag, 1927. (23.5 x 15) 108 blz. ing. f 1.60. Zakelijk en degelijk overzicht over de zusters des gemeenen levens, de nonnen van Diepenveen, den praereformatorischen geest der begijnhoven en ' de daarop gevolgde ketterjagerij in Holland.

Mother St. Paul, VIRGINIBUS CHRISTI, Vertaald uit het Engelsch door M. C. van Zaanveer. Withelm van Eupen, Eindhoven, 1927. 191 blz. geb. f 1.75. Een bundel waardevolle conferenties voor kloosterzusters, hen opwekkend hun roeping steeds meer te waardeeren en den religieuzen staat waardig te beleven.

_ J. Perinelle, O.P., L'ATTRITION D'APRES LE CONCILE DE TRENTE ET D'APRES LA SAINT THOMAS D'AQUIN. Le Saulchior, Kain, 1927. Bibliothèque Thomiste. (25.5 x 16.5) 151 blz. ing. Bfr. 17.50. Een studie over de eertijds, veel omstreden, nog niet geheel tot klaarheid gebrachte vraag naar het wezen van het onvolmaakt berouw, Theologen aangeraden.

A. Pierson, CHRISTUSBEELDEN. Geïllustreerd. P. N. van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1928. (23.5 x 18.5) 74 blz. ing. f 2.50, geb. f 3.50. Protestanten kunnen wellicht uit dit boek oogenblikken van verkeer met den Heiland putten.

Raoul Plus, S.J., DE DWAASHEID DES KRUISES. Vertaald uit het Fransch door J. A. R. Munnecom. C. N. Teulings, Den Bosch, 1927. (20 x 13.5) 176 blz. ing. f 2.40, geb. f 3. —. In drie groote tijdperken onderscheidt schrijver de geschiedenis der christelijke wereld in haar verhouding tot Christus' lijden en kruis. Een bloemlezing van kruismystiek.


23

J. M. Pluym, C,ss.R., GROOTE MANNEN EN VROUWEN. E. de Bont & Zoon, Rotterdam, 1927. (24.5 x 15.5) 236 blz. ing. f 1. —. Een stichtelijke verzameling van levens van heilige mannen en vrouwen.

Mgr. P. Potters, VERKLARING VAN DEN KATECHISMUS. C. N. Teulings, Den Bosch, 1928. Deel I: 276 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.90. Dit boek naar zijn innerlijke beteekenis prijzen, waar het tientallen jaren de toetssteen van priester en leeraar doorstond, staat ongeveer gelijk met de uilen naar Athene dragen. Deze nieuwe druk, bijgewerkt volgens de jongste gegevens, zal de godsdienstonderwijzers uitnemende diensten bewijzen bij de religieuze vorming van jong en oud.

Dom. Jean de Puniet, O.S.B., LA LITHURGIE DE LA MESSE. Aubanel, Avignon, 1928. (19 x 13) 230 blz. ing. Ffr. 14. Geen vakstudie, maar een heldere verklaring van het groote dankgebied der Kerk, om de liefde tot H. Mis te versterken.

Arnold Rademacher, RELIGION UND LEBEN. Herder & Co., Freiburg i.Br., 1926. (225x 14.5) VII-223 blz. ing. M. 4.40, geb. M. 6. —. Een wijsgeerig ingesteld handboek over de Ignatiaansche ascetische levenshouding, die in onzen tijd de meest practische en vruchtbare is.

S. D. Rambaud, SAINT DOMINIQUE. Geïllustreerd. P. Téqui, Paris 6, 1926. (19 x 12) XIV-310 blz. ing , Ffr. 12. —. Een stichtelijke beschrijving van St. Dominicus en zijn orde pour les mieux faire connaitre et aimer.

Kurt Reinhardt, MYSTIK UND PIETISMUS. Theatiner-Verlag, München, 1926. Der katholische Gedanke. (18 x 14.5) , 256 blz. geb. M. 4. —. De titel kan alleen den ingewijde doen vermoeden wat belangwekkende beschouwingen het bevat over Katholiek en Protestantsch godsdienstig leven. Over het wezen der Katholieke mystiek kon men terecht een andere formuleering wenschen.

W. Roche, S.J., GEZEGEND HIJ, DIE KOMT. Paul Brand, Hilversum, 1927. (14.5 x 11.5) VII-96 blz geb. f 1.25. Dit boekje is bestemd, om ons tekort aan begrip en waardeering voor de rijke geheimen van het H. Misoffer aan te vullen.

Dr. Nico van Suchtelen, TOT HET AL-EENS. Goede & Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 1927. (18.5 x 11.5) 335 blz. geb. f 3.25. Schr. staat in deze vlot geschreven verhandeling een psychisch monisme voor met Bergsoniaanschen evolutionnistischen inslag. Toch blijkt schr. allerminst blind voor de wonden en het wee van onzen tijd.

A. Surmont, C.I.C.M., DE PSALMEN IN HET H. OFFICIE. De Standaard, Brussel, 1928. (16 x 11.5) Deel T: 493 blz., deel II : 103 blz. Tesamen ing. f 1.50. Geeft kort en bondig een uitleg der psalmen: het onderwerp, den schrijver, de omstandigheden in welke ze gedicht werden, de grondgedachten; een beschouwing na elken psalm in verband met ons leven als priester of kloosterling; ten slotte de noodige verklaring van den tekst.

Fritz Tillmann, DIE HEILIGE SCHRIFT DES NEUEN TESTAMENTES. Geïllustreerd. Jos. Kösel & Fr. Pustet, München, 1927. (22 x 15) Deel 1: 430 blz. deel II: 336 blz. geb. M. 14.- -. Deze vertaling houdt zich zoo getrouw mogelijk aan de oertekst en wil haar ook in schijnbaar-onbeduidende gezegden letterlijk weergeven. Trouwens de indeeling van den inhoud in hoofdgedachten en vooral de verluchting naar reproducties van schilderijen van Rubens, Rembrandt, Van Eyck maken naast de sobere vertolking, dezen volksbijbel tot een waardevol bezit, welke iederen dag moge geraadpleegd worden.

E. Francis Udny,

VOORLICHTING BIJ DEN EEREDIENST IN DE VRIJE KATHOLIEKE KERK. Vertaald uit het Engelsch door J. J. Agema. Theosofische Ver. Uitg. Mij., Amsterdam, 1928. (19 x 13) 99 blz. ing. f 1.90, geb. f2.90.

24

GODSDIENST EN APOLOGIE,

Voor katholieken waardeloos, tenzij alleen om den theosofischen gedachtengang te benaderen. Niet zonder gevaar.

E. Francis Udny, HET OORSPRONKELIJK CHRISTENDOM. Vertaald uit het Engeísch door J. J. Agema. Geïllustreerd, Theosophische Vereenigings Uitg, Mij., Amsterdam, 1927. (18.5 x 13) XV-167 blz, ing. f 2.—, geb. f 3.--. Dit „oorspronkelijk christendom" is van een zeer persoonlijk maaksel, want Tibet, bakermat van het Boeddhisme, blijkt het archief van het oorspronkelijk Christendom — lees; theosophie —. te zijn.

Th. G. de Valk, O.P., WAT VADERLIEFDE DEED. J. J. Romen & Zonen, Roermond, 1928, Ster-Serie. (19x15) 198 blz. ing. f 2.75. • Bewijst; hoe uit liefde tot de menschen Gods Voorzienigheid de bovennatuurlijke orde aan de natuurlijke aanpast en zij den christen door het stoffelijke naar het geestelijke leidt.

M. H. A. van der Valk, DE MORMOONSCHE LEER. Geïllustreerd, Goudswaard, Rotterdam, 1928. (19.5x13) 33 blz. ing. f 0.30. Joseph Vianey, LE SAINT CURÉ D'ARS. J. Gabalda, Paris 6, 41e druk: 1925. (19x 12) 210 blz. ing. Ffr. 5.—, geb. Ffr. 9.50. Dit leven is zonder pretentie, eenvoudigweg verhaald. En dat rustig vertellen van het zoo prachtig apostolisch werken van den pastoor van Ars doet ons meer en dieper begrijpen, dan alle kwasi-diepzinnige commentaren.

Erich Wassmann, S.J., EINS IN GOTT. Herder & Co., Freiburg i.Br., 3e druk ; 1928. Bücher für Seelenkultur. (17 x 11) XIV-104 blz. ing. M. 2.—, geb. M. 3.--. In de laatste jaren is zeer veel geijverd voor de verbreiding van monistische denkbeelden en ook onder de katholieke intellectueelen is menigeen niet vrij van monistische smetten. Tegenover het monisme stelt schr in enkele korte hoofdstukken uiteen, de verhouding van God tot den mensch en de schepping.

Dom Athanasius Wintersig, DIE VATERLESUNGEN DES BREVIERS. Herder & Co., Freiburg i.Br., 1928. Ecclesia Orans. (17x10.5) 601 blz. ing. M. 10.20, geb. 11.80. Goede vertaling der lessen van het Brevier, die ontleend zijn aan de H. Vaders,

Renée Zeller, HISTOIRE DE L'ENFANT %SUS. Geïllustreerd door Paula Marrat, L'Art Catholique, Paris 6, 1927. (18x12) 160 blz. gecart. Ffr. 18. —. Het Evangelie is de vaste grondslag, waarop deze geheimen der kindsheid van onzen Zaligmaker zich afspelen.

(Zonder naam), DEUX ARTICLES DE LA CIVILTA CATHOLICA EN RËPONSE A L'ACTION FRANÇAISE. La Bonne Presse, Paris 8, 1928. (19x 11.5) 64 blz. ing. Ffr. 0.75. Duidelijke en verzoenende interpretatie van het kerkelijk standpunt.

(Zonder naam), HET BOEK DER OPENBARING VAN DEN H. APOSTEL JOHANNES. Vertaald uit het Grieksch door Dr. D. A. W. H. Sloet. C. N. Teulings, Den Bosch, 1927. (20 x 13) 85 blz. ing. f 0.90. Een nieuwe vertaling van de apocalyps, die uitmunt door helderheid en mede om de treffende verklaring voorkeur verdient boven de bestaande uitgaven.

(Zonder naam), HET GEWONE DER H. MIS. Paul Brand, Hilversum, 1927. (17 x 10.5) 66 blz. ing. f 0.25. (Zonder naam), POURQUOI ROME A PARLÉ, Bloud & Gay, Paris 1928. ing. Ffr. 10.-. Met onverbiddelijke helderheid wordt uiteengezet, waarom de Paus de intellectueele beweging, der Action Française en de philosophisch-moreele denkbeelden van Maurras heeft veroordeeld.

(Zonder naam). VOLKSMISBOEK EN VESPERALE. Geïllustreerd door Jos. Speybrouck, Abdij Af f l ighem, Hekelgem, 3e druk: 1927. (16 x 10) XXV I1836 blz. geb. f 4.50. Een prettig missaal, in vlotte Nederlandsche vertaling.

KS 1 OPVOEDKUNDE EN WIJSBEGEERTE. 1 [2 In 't bewustzijn een allernoodzakelijkst werk te schrijven voor onze Roomsche Paedagogiek, is Fr. Rombouts met een onbegrijpelijke energie blijven doorwerken aan zijn Historiese Pedagogiek 1). Op 't einde konden we verleden jaar nog even gewag maken van 't eerste deel: nu zijn reeds 't tweede en derde deel verschenen. De groote verdiensten van Rombouts' beschouwingen liggen vooral hierin, dat hij de verschijnselen der paedagogiek beschouwt als inherente gevolgen van de algemeen-heerschende cultuur. Daarom laat hij telkens aan de meer specifieke beschrijvingen der paedagogiek korte uiteenzettingen van cultureele toestanden voorafgaan. In het tweede deel, dat de negentiende en twintigste eeuw omvat bestempelt hij de eerste als de eeuw van de ,,ontkerstening der cultuur", de tweede als de eeuw van ontreddering en bezinning. De negentiende eeuw is 't bloeitijdvak van 't liberalisme, 't positivisme met zijn loochening van 't bovennatuurlijke, van 't subjectivisme ; daarnaast werken nog allerlei factoren, om de katholieke levensgedachte te verduisteren, totdat eindelijk de twintigste eeuw de totale wegzinking bracht. Wat revolutionnaire geesten gepredikt hadden, werd in werkelijkheid omgezet in de Fransche revolutie. Maar die totale ontreddering bracht veel denkende geesten tot bezinning ; ze zagen in, dat antichristelijke levensbeginselen of zuiver stoffelijke cultuur de wereld niet kan redden. Denkers en leiders der menigte beginnen hun dwaze vooroordeelen tegen Kerk en Godsdienst prijs te geven-, de liberale halfslachtigheid verdwijnt langzamerhand en een duidelijker geloofs overtuiging dringt overal door-, 't is de bezinning na den roes van dwaze afdwaling. Wat nu in 't geestesleven der volkeren woelt en werkt, weerspiegelt zich in de paedagogiek. Om een juist beeld te geven van de paedagogische werking der negentiende eeuw, ontwerpt Rombouts eerst eenige orïenteerende hoofdstukken over dien troebelen tijd-, b.v.: Liberalisme ; Duitsche Philosophie en Opvoeding ; Positivisme en Evolutionisme; Reactie tegen Intellectualisme en Positivisme ; Neohumanisme en Middelbaar Onderwijs, etc., daarna worden de voornaamste paedagogen dier eeuw behandeld : Spencer ; Newman ; Pestalozzi ; Girard ; Sailer ; Dupanloup; Don Bosco; Willmann, Deze uiteenzettingen zijn als illustraties te beschouwen van de samenvattende hoofdstukken. Van de twintigste eeuw wordt een beeld gegeven door 't uiteenzetten van eenige systemen: Revolutionaire Paedagogiek ; Kunstpaedagogiek ; Amerikaansche Paedagogiek ; Arbeidschool en Staatburgerlijke opvoeding ; Sociaalpaedagogiek; Persoonlijkheidspaedagogiek ; Moraalpaedagogiek ; Psychologische Pae dagogiek; Katholieke Paedagogiek. ,,De oude en nieuwe school, vooral in Nederland", getiteld, zal wel 't meeste inspanning aan Rombouts gekost hebben. In den chaos van allerlei paedagogische verschijnselen moest gezocht, geschift, gerangschikt worden om de groote lijnen uit te teekenen, 't Eerste gedeelte zet den schoolstrijd uiteen tot de schoolwet van 1920. De invloed van 't beroemd geworden vastenmandement van 1868 wordt even in herinnering gebracht. 't Blijft altijd nog als een grondwet voor ons lager, middelbaar

26

OPVOEDKUNDE EN WIJSBEGEERTE.

en hooger onderwijs. Hoe ons Katholiek L.O. uitgegroeid is, blijkt uit eenige cijfers, door het R.K. Centraal Bureau gepubliceerd : in 1888 waren er 86.000 kinderen, die de Roomsche scholen bezochten ; in 1916 reeds 230.000; in 1927 zijn het er 345.000. Een apart hoofdstuk wordt gewijd aan de vorming der onderwijzers, die voor 1800 over 't algemeen ongeschoold en ongeschikt waren. 't Heeft veel strijd gekost, eer men echt Roomsch-voelende onderwijzers had voor ons gelijkgesteld onderwijs. Daarop worden een honderd bladzijden aan de methodiek der verschillende vakken gewijd — wel wat te minitieus afgedaald in den opzet van 't werk. Aan de nieuwe schoolbeweging wordt de rest van 't boek, ongeveer twee derde, besteed. Hier verricht Rombouts pionierswerk : een principieele, overzichtelijke beschouwing over de nieuwste hervormingen bestond nog niet. Eerst worden de klachten opgesomd tegen de oude school, die te veel intellectualistisch is georïenteerd, te weinig contact houdt met 't leven. 't Is een lange, droeve litanie, die Rombouts hier afbidt over de oude school. In vijf-en-twintig lange hoofdstukken worden de geweldige schoolhervormingen ontleed en becritiseerd : De eenheidschool, Montessori, Garry, etc., etc. 't Is een lange lijst van systemen en zoekers, waarin grootere intellectualistische ontwikkeling of meer practische aanpassing aan 't leven wordt nagestreeft. Veel is er -door de moderne zoekers ook geschreven over wilssterkte en karaktervorming, maar wie vernieuwing zoekt op dit gebied der vorming buiten Christus, buiten de leer Zijner kerk, moet bedrogen uitkomen : „hij is een idealist, in den zin van een illusionist, utopist." (blz. 380). Een vierde deel. der Historiese Pedagogiek zal weldra dit standaardwerk voltooien. Samen met Rombouts' werk moeten twee Duitsche boeken genoemd worden, in een zelfden geest samengesteld, maar met beperkter omvang en bedoeling. Het eerste Geschichte der neueren Pddagogik in Leitlinien 2 is een studieboek, een repetitieboek van de geschiedenis der paedagogiek in Duitschland vanaf 't begin der Renaissance. Vooral wil de samensteller de hoofdlijnen uitteekenen, door besprekingen van personen, die hun omgeving en tijdvak hebben beïnvloed, b.v. Hegel, Spencer, Sailer. In 't laatste hoofdstuk wijkt hij van die methode af, waar hij de naoorlogsche schoolhervormingen teekent. Oordeel en critiek over personen wordt dikwijls objectief-juist gegeven, maar omdat 't zoo kort wordt ineengedrongen, in een paar woorden samengeperst, is 't nog al eens vaag of neutraal. Wat de schrijver over de Jezuïeten zegt, is onjuist. Een boek van diepere studie en van grootere beteekenis is 't werk van Georg Grünwald Die Pádagogik des zwanzigsten Jahrhunderts 3 De buitengewoon snelle opbloei der paedagogie in de laatste eeuw en 't diepe verschil in richting, deed 't verlangen ontstaan naar een werk, dat deze twee vragen zou beantwoorden : welke zijn de hoofdrichtingen der paedagogiek en welken weg moeten wij inslaan in de toekomst? Grunwald's boek geeft voor Duitschland een duidelijk antwoord op beide vragen. Hij noemt zijn boek: „Ein Kritischer Ruckblick" und „Programmatischer Ausblick". De paedagogiek der laatste jaren brengt hij terug tot de revolutionnaire, die een totale verandering eischt van de opvoedingspraxis, de experimenteele, die de methoden der natuurwetenschappen zich eigen )

).


27

maakt en de moderne techniek tot voorbeeld neemt, de philosophische, die steunt op een bepaalde wereldbeschouwing, de theologische, die haar hoofdbeginselen afleidt uit de waarheden der openbaring. Blijkt het nu bij dat onderzoek van systemen en personen, dat de groote tegenstellingen in de eischen der paedagogiek voor een groot gedeelte afhangen van de -methoden bij die paedagogische vorschingen gebruikt, dan is daarmee duidelijk een antwoord gegeven op de tweede vraag; welke weg moeten wij in de toekomst inslaan ? De opvoedingswetenschap moet in de toekomst voor alles in verbetering van methoden worden gezocht — en wel op de eerste plaats van de heuristische en systematische en vervolgens ook van de zoo dikwijls verwaarloosde methode van voorstelling. Dat onderzoek van methoden blijkt absoluut noodzakelijk: 't moet dat gebrek aan alle methodische behandeling -in 't licht stellen,- coat 't droeve resultaat is van 't onrustig, onregelmatig aangroeien van allerlei systemen evengoed als van een paedagogisch quietisme, 'dat niet minder verbreid is en even gevaarlijk. Het diep en critisch scherpe boek van Grünwald heeft de feilen en goede eigenschappen van de paedagogiek der twintigste eeuw overzichtelijk en eenvoudig gekenschetst. In een warm-enthousiast werk Die erzieherischen Eigenwerte der Katholischen Kirche 4 ), wijst Dr, L. Bopp op de opvoedkundige factoren, die in de leer der Kerk, in haar dogma's en sacramenten gelegen zijn. Te veel hebben we ontleend aan materialistische en anti-godsdienstige levensopvattingen voor de opvoeding, met verwaarloozing van de cultuurgoederen onzer Kerk en bovennatuurlijke genadegaven. Na de algemeene inleiding wordt de leer der Kerk over's menschen roeping en over haar positief-ingrijpende maatregelen geschetst. Dan volgt 't vierde hoofdstuk met een breede uiteenzetting van de opvoedkundige momenten der katholieke Kerk: de opvoedkundige waarde der zedenleer en dogmatiek,van ascese en mystiek, van litu rgie en sacramenten. Met trotsch en vreugde zal ieder katholiek opvoeder de schatten zijner Kerk overschouwen en in toepassing brengen bij zijn practisch werk. Een niet-katholiek lezer zal hier kunnen zien, waarom een echt katholiek een zuiver-Roomsche opvoeding boven alle andere verkiest voor zijn kinderen. Malmberg's paedagogische bibliotheek groeide dit jaar niet aan, terwijl de Opvoedkundige Brochurenreeks klom van No. 36 tot 42. De titels der laatste nummers zijn : E.K. in Opvoeding en Onderwijs ; Het Karakter 5 ), i

Leven en verzorging dèr rijpere jeugd 6 ); Een merkwaardig geheugen 7 ); Algemeene Deugdpaedagogiek 8 ); Zoo ge volmaakt wilt zijn 9) ; Zielkunde en Lichaamscultuur. De brochure van P. Gervasius over algemeene deugd-

paedagogiek is een breed-opgezette inleiding voor een grooter werk. De brochure van Dr. W. Geerts is een duidelijke uiteenzetting van de leer over de roeping volgens de groote meesters van het geestelijk leven. De „Losse paedagogische Studiën" onder redactie van Dr. H. J. Gunning en Dr. Ph. Kohnstamm gaven o.a. de volgende brochures uit : Middelbaar Onderwijs Problemen, rede voor directeuren van H.B.S. met vijf jarigen cursus door Ir. D. Kruytbosch ; Zelfwerkzaamheid bij 't Middelbaar Onderwijs door Ir. W. van Dorp ; De Schifting van Leerlingen voor de Middelbare Scholen en de resultaten op H.B.S. door Dr. G. Revisz; De plaats van de

28


School in de huidige Maatschappij door Dr.. J. H. Gunning, Wzn; Het persoonlijk contact tusschen leeraar en leerling door Dr. J. A. van der Hare.

De meeste dezer uitgaven zijn vlugschriften of toespraken, die door den titel reeds genoeg getypeerd worden. In de mededeelingen van de Dr. D. Bos-Stichting verscheen als no. 13 Het Psvchotechnisch onderzoek aan de Ambachtschool te Eindhoven door Dr. J. L. Prak, en no. 14 Classificatie der Schoolvakken naar moeilijkheid en naar innerlijken samenhang : een onderzoek ingesteld op grond van ral,portcijfers aan twee Hoogere Burgerscholen met vijfjarigen cursus door Jac. Woldendorp. In de „Bekende Paedagogen" onder redactie van Prof. Dr. J. Gunning, J. G. Nij k en P. A. Hoogwerf, verscheen Fróbels opvoeding van den mensch 10), met een levenschets van Fröbel door de vertaalster en Fröbel's grondgedachten als een inleiding tot de 'studie zijner werken door Prof. Dr. J. Gunning. 't Is een practisch boek voor candidaten der hoofdakte, van wie bekendheid geeischt wordt met enkele geschriften van groote paedagogen. Fröbels levensopvatting is moeilijk te definieeren, maar voor 't onderwijs der kleine kinderen heeft hij de groote verdiensten gehad, dat hij 't wist te baseeren op twee groote grondbeginselen ; gestadige bezigheid en productieve arbeid. Hij stond ver van alle kerkelijke en confessioneele belijdenissen en bouwde uit natuur en openbaring een eigen godsdienstbeschouwing op, die veel heeft van 't pantheïsme, In. 't derde deel der Historiese Pedagogiek heeft Fr. Rombouts een hoofdstuk gewijd aan 't oudste en gewichtigste onderwijsvak, 't godsdienstonderwijs. De groote catecheten der oudheid, Cyrillus, Augustinus, de latere Canisius, Overberg, Potters etc. worden besproken. In den lijn van vruchtbaar catechismusonderricht wordt veeg gezocht. Dr. Edmund Jehle, die de mentaliteit der rijpere jeugd goed doorschouwt, heeft aparte boekjes voor dien leeftijd samengesteld. Hij weet alles over geloof en zedeleer in zulk een taal en voorstellingswijze uit te drukken, juist de jeugdpraestati -s in 't volle licht te plaatsen, dat die lessen moeten inslaan bij de rijpere jeugd. 't Eerste deeltje behandelt de christelijke geloofsleer in zijn volle schoonheid en diepte : 't tweede het godsdienstig leven met al de natuurlijke en bovennatuurlij ke middelen ; een derde deel behandelt de zedenleer voor de hoogste klassen. Geheel 't godsdienstonderwijs is volgens de grondbeginselen der moderne arbeidschool ; zelfdenken en zelfdoen zijn hier krachtig onderstreept. Twee van de drie deelen der practische en warm-overtuigende catechismuslessen van Alf. v. d. Mueren Op den weg der Liefde 11 ) en Bij de ware levensbronnen 12 ) verschenen dit jaar. 't Eerste behandelt de goddelijke en kerkelijke gebeden, niet koud-redeneerend, maar warm-overtuigend: hij wil niet enkel dieper inzicht brengen, maar op de eerste plaats 't geweten vormen, Iedere les loopt uit op leeren leven volgens de heilige liefdewetten van God. 't Derde deel behandelt de Sacramenten, niet alleen om 't wezen te leeren kennen, maar om ze te begrijpen voor 't Christelijk leven. Bij de verklaring is telkens de bewijsgrond benut van de ceremonies en gebeden der Kerk, die bij 't toedienen der Sacramenten worden gebruikt. Goed voorgesteld oefent de liturgie der Kerk een weldoenden invloed uit op de ziel van den mensch ; ze doet de sacramenten leven, ze werkt sterk op de verbeelding en dringt door in 't hart van het kind. Pastoor Nabuurs ,


29

heeft in zijn Practisch Katechismus-Onderwijs 13) naar een methode gezocht, om 't catechismusonderwijs vruchtbaarder te maken voor 't leven. In eenvoudig-sprekende voorbeelden toont hij aan, hoe we contact moeten zoeken met 't leven der kinderen, om dat leven te beïnvloeden, nietalleen door 't aanleeren van godsdienstwaarheden, maar door volgens die waarheden te leeren leven. Zulke catechismuslessen kunnen geheel de levensrichting van een kind bepalen. Ze zullen telkens gevoelen, dat hun leven erin betrokken is en dus met volle belangstelling luisteren. Een omvangrijk werk in vier deelen, steunend op gereformeerde levensopvoeding is Prof. Waterinck begonnen. In 't eerste deel De Paedagogiek als wetenschap 14 ) wordt 't begrip der paedagogiek omschreven en de voornaamste bezwaren doorzocht, die tegen de paedagogiek als wetenschap kunnen ingebracht worden: daarna. wordt gezocht onder welke wetenschappen de paedagogiek moet gerangschikt worden. Daarop volgen twee hoofdstukken over de vraag of de paedagogiek een wetenschap is naar haar inhoud en naar haar vorm. De schrijver concludeert, dat 't een echte wetenschap is, ,,omdat ze eigen momenten en eigen relaties volgens wetenschappelijke methoden tot een systematisch geheel kan opbouwen". In 't slothoofdstuk, waar de geldigheid der paedagogiek wordt onderzocht, komt 't gereformeerde standpunt goed aan 't licht, dat de grondslag is van deze wetenschappelijke paedagogiek. 't Tweede stuk 15) van 't eerste deel dezer ,,Inleiding tot de theoretische Paedagogiek", bespreekt de verhouding tusschen psychologie en paedagogiek en de verhouding tusschen ,,sociologie en paedagogiek". Voorop is een hoofdstuk aangegeven, om de grenzen af te bakenen der paedagogiek. Prof. Waterinck maakt een onderscheid tusschen normwetenschappen en hulpwetenschappen. De eerste moeten richting geven, de tweede kunnen alleen hulpdiensten verrichten. Psychologie en sociologie worden als hulpwetenschappen aangenomen, maar niet als normatieve, die de grondslagen moeten zijn voor de paedagogiek; zij heeft haar eigen normen, waarvan ze zich niet zal losmaken. Vieroorzaken hebben de verhoudingen tusschen paedagogiek en psychologie in een ongunstigen zin doen uitvallen. Soms maakte de psychologie zich totaal meester van de paedagogiek, zoodat ze haar zelfstandig karakter verloor: dan weer eigende de psychologie zich het recht toe, om te beslissen over zedelijke en dogmatische normen: z66 moest de paedagogiek buigen voor de zielkunde als haar normenwetenschap zonder dat beiden steunden op één philosophie. Dikwijls was't maar een bepaalde zielkunde, die alleen maar pastte bij één bepaalde opvatting omtrent zedelijkheid en waarheid: daar wast dus een psychologie, die enkel te gebruiken was in een school met die bepaalde paedagogiek. Ten slotte gingen sommige stelsels van psychologie van zulke vage praemissen uit, dat ze niet als basis van een wetenschappelijke paedagogiek konden gebruikt worden. Ten slotte wordt de verhouding van de sociologie en paedagogiek uitgewerkt. Hier toont Waterinck aan, dat de sociologie een hulpwetenschap is voor de paedagogiek. Dat moet ze blijven. Werd het een normenwetenschap, dan kwamen we t(it scholen, die niet meer door 't licht der openbaring werden geleid. De paedagogiek heeft haar eigen normen verlicht door 't licht der goddelijke openbaring. Met 't werk van Waterinck loopt parabel een

30

OPVOEDKUNDE EN WIJSBEGEERTE,

compendiarisch boek van Hoeningswald Ueber die Grundlagen der Paidagogik 16 ), dat 't wetenschappelijk-begrip van de opvoedkunde wil uitwerken, meer dan concrete paedagogische strijdvragen behandelen. 't Is een methodische opbouw op philosophische grondslagen, waar alle dogmas en dogmatische beginselen dienen uitgesloten te worden. Als philosophisch vak alleen heeft volgens Hoeningswald de paedagogiek academisch bestaansrecht, een opvatting, die lijnrecht staat tegenover de opvattingen door Waterinck in 't tweede stuk van zijn eerste deel verdedigd. In Grondslagen en vorming van het Karakter 17 ) heeft Dr. Mausbach alles uit de werken van St.Thomas bijeengebracht, overzichtelijk gerangschikt en verklaard wat in diens tractaten over karaktervorming was te vinden. De hooge beteekenis van St. Thomas' leer over vorming van 't karakter van geschied- en zedelijkopvoedkundig standpunt komt hier goed aan 't licht.'t Is een zwaar studieboek, dat ons de karaktervorming in zijn volle diepte en moeilijkheden laat zien. En waar 't gaat over de bovennatuurlijke zijde dier vorming, kunnen we geen zekerdc,r en helderder gids vinden dan St. Thomas, De Vlaamsche vertaling van dit hoogstaand werk bevredigt ons niet. Dr. J. C. Bolt zoekt in zijn boek Wetenschappelijke Karakterkennis 1 $) een juiste definitie van't karakter, om zoo tot een vaste karaktervorming te komen, de kern van alle opvoeding. Wat hij meent te kunnen doen, dat is, datgene, wat in den loop der eeuwen over 't karakter is geschreven, wetenschappelijk, met behulp van de theorie der herinn .ringsbeelden te kunnen ordenen. Over veel theoretische quaesties, die met deze vragen samenhangen, b.v. over de vrijheid van den wil, instinct, etc, denken wij anders dan Dr. J. C. Bolt. Gracian met zijn schitterende wijsheidsspreuken was geen persoonlijke leerling van Loyola,zooals op blz. 66 wordt beweerd. Dr. Tihamer Toth behandelt in Bildung des Jungen Menschen 10 ) de vorming van den opgroeienden jongen. 't Eerste hoofdstuk over omgangsvormen en 't derde over studie en lectuur, waarin de quaestie van Grieksch en Latijn nog eens scherp en juist behandeld worden : 't laatste gedeelte over beroepskeuze is wel 't zwakst. Naast de twee werken van Dr. A. H. Hesnard, La psychanalyse 20 ) een warme verdediging van Freud en diens psychoanalyse en 't vreemde werk l'Individu 21 ), een studie van 't eigen ik in zijn betrekking tot het sexueele, moeten we nog noemen een werk van meer beteekenis van Jean Bodin, dat hij betitelt Contre Freud. 't Is gericht tegen de theorie van Freud en vervolgens tegen iedere theorie van 't onbe ruste. De theorie van Freud behoort zeker niet tot de groote philosophische systemen : 't is een stukje psychologie te midden der materi-alistische bewegingen der negentiende eeuw. De medicus observeert eerst eenige feiten, legt ze op zijn wijze uit en laat daarop de feiten rusten : op zijn uitleg bouwt hij een systeem op en de feiten moeten, zoo goed als 't kan, daarin weer teruggebracht worden. Bodin beschouwt 't systeem van Freud vooral van psychologischen kant.Vooreerst laat hij de psychische omlijsting zien bij Freud, hoe hij n.l. tot het begrip van 't onbewuste zieleleven komt of liever hoe hij daarvan uitgaat om er weer terug te keerera. Daarna doorzoekt hij, waarmee dit is opgevuld : 't zijn voorstellingen, die uit 't sexueele zijn voortgekomen : daarna legt Bodin 'n mechanisme uit,waarmee Freud dat alles wil vastknoopen, om er een systeem van te vormen. Dat


31

systeem vertoont zich met een dubbel uiterlijk; een physiologisch en een philosophisch : ze sluiten echter zeer slecht ineen : 't systeem immers bestaat uit elementen, die maar al te dikwijls op dwalingen berusten. Bodin wil daarom een systeem, dat geen steun meer zoekt in 't onbewuste of 't verledene. 't Boek van Bodin is een heldere uiteenzetting en weerlegging van 't Freudisme. Een tweede uitgaaf is dit jaar verschenen van Mental and Scholastic Tests 22 ). Veel van hetgeen op het gebied van verstandtests en schooltests verscheen, vooral in Amerika, vindt men hier critisch bestudeerd : vervolgens zijn hier eigen bevindingen van Londensche kinderen van verschillenden leeftijd beschreven. Breed wordt in' t eerste en tweede deel de schaal voor testsonderzoek van Binnet Simon beschreven en de resultaten. In 't derde deel worden resultaten van schoolonderzoek nagegaan, maar slechts genomen bij de gewone vakken van 't lager onderwijs. Geheel 't werk door zijn lijsten, grafische voorstellingen, kinderteekeningen etc. opgenomen, alles even royaal en duidelijk. De crie werkjes Wilsvorming 23 ), Wij, onze kinderen en de school 24 ) en Moderne Jeugd 25 ) behandelen eenige practische opvoedkundige quaesties voor de rijpere jeugd. Het eerste behandelt bondig wilsverzwakking en wilsvorming in den geest van Foerster: het tweede bevat drie voordrachten, godsdienstonderwijs op de middelbare school, de kinderen binden aan huis, huiswerk en ontspanning. De tweede lezing is van de meeste beteekenis, omdat ze den weldadigen invloed van 't intieme huislijk leven nog eens goed uitlegt. H. G. Cannegieter beschrijft na-oorlogsche toestanden, maar heel juist maakt hij de opmerking, dat alles, wat naoorlogsch is, zich vroeger ook vertoonde. De hoofdconclusie van dit prettig geschreven werkje dat men de moderne Jeugd in 't licht van onzen tijd moet bestudeeren en trachten te vormen, zal iedereen gaarne onderschrijven. Geweldig groeit de literatuur over theoretische en practische opvoedkunde in allerlei richtingen, maar de klachten over de levenspraxis onzer kinderen en vooral der rijpere jeugd nemen niet in evenredigheid af.Onz. tegenstanders zitten immers niet stil en veel ontbreekt er in de huisgezinnen, waarvan de grootste stuwkracht voor de Roomsche vorming moet uitgaan.

P. v. Luyk S.J.

1) Fr. S. Rombouts, HISTORIESE PEDAGOGIEK. Geïllustreerd. R.K. Jongensweeshuis, Tilburg, 1928. (23,5x 17) Deel II: XXII-431 blz., deel III: XXIII 404 blz. Per deel: ing. f 5.50, geb. f 7. —. 2) Oskar Nagelbuhr, GESCHICHTE DER NEUEREN PADAGOGIK IN LEITLINIEN. Fr. Korn, Ni rnberg, 1928.. (23 x 15) 360 blz. 3) Dr. Grünwald, DIE PADAGOGIK DES ZWANZIGSTEN JAHRHUNDERTS. Herder & Co., Freiburg i.Br., 1927. (22,5 x 14,5) VII-286 blz. ing. M. 8.—, geb. M. 10. —. 4) Dr, L. Bopp, DIE ERZIEHERISCHEN EIGENWERTE DER KATHOLISCHEN KIRCHE. Bonifacius-Druckerei, . Paderborn, 1927. (20.5 x 14) 712 blz. ing. M. 9.—, geb. - M. 11. —. 5 ) J. Guibert, S.S., HET KARAKTER. Vertaald uit het Fransch door Mevr. M. St. .

32


R.K. Jongensweeshuis Tilburg, 1927. Opvoedkundige Brochurenreeks. (20.5x 13.5) 87 blz+ ing. f 1.10. 6) F. J. Schimmel, pr., LEVEN EN VERZORGING DER RIJPERE JEUGD. R. K. Jongensweeshuis, Tilburg, 1927. Opvoedkundige Brochurenreeks, (20x 13,5) 66 blz, ing. f 0.75. 7) Fr. N. Augustino,

EEN MERKWAARDIG GEHEUGEN. R.K. Jongensweeshuis, Tilburg, 1928. Opvoedkundige Brochurenreeks, (20 x 13.5) 56 blz. ing. f 0.75.

8) p Gervasius, O.M.Cap., ALGEMEENE DEUGDPAEDAGOGIEK. R.K. Jongensweeshuis, Tilburg, 1928. Opvoedkundige Brochurenreeks. (20 x 13.5) 55 blz. ing. f 0.75. 9) Dr. W. Geerts, M.S.C., ZOO GE VOLMAAKT WILT ZIJN... R.K. Jongensweeshuis, Tilburg, 1928. Opvoedkundige Brochurenreeks. (20 x 13.5) 81 blz. ing. f 1.-. 10) Prof. Dr. J. H. Gunning, Wzn., FROBELtS OPVOEDING VAN DEN MENSCH. Vertaald door J. M. Telders, J. B. Wolters, Groningen, 1928. Bekende paedagogen. (19 X 13) 332 blz. geb. f 2.90. 11) Alf. van der Mueren,

OP DEN WEG DER LIEFDE. De Vlaainsche Drukkerij, Leuven, 1926.

(23x15) Deel II: VIII-466 blz. ing. f2.-. 12) Alf. van der Mueren,

BIJ DE WARE LEVENSBRONNEN. De Vlaamsche Drukkerij, Leuven,

1927- (23.5x15.5) Deel III: VII-443 blz, ing. f2.-. 13) M. C. Nabuurs, PRACTISCH KATECHISMUSONDERWIJS . L. C. G.Malmberg, Den Bosch, 1927. (20 x 13) 267 blz. ing. f 2.40, geb. f 2.90.

14) Dr, J. \Vaterink, DE PAEDAGOGIEK ALS WETENSCHAP le STUK. G. J. A. Ruys, Zeist, 1927. (24x16) 167 blz. ing. f3.-.

Dr, J. Waterink, DE PAEDAGOGIEK ALS WETENSCHAP 2e STUK. G. J. A. Ruys, Zeist, 1927. (24x16) 167 blz. ing. f3,-. 16) Dr, R. Hoeningswald, ÜBER DIE GRUNDLAGEN DER PADAGOGIK. Ernst Reinhardt, München, 2e druk, 1928. (23.5 x 15.5) 220 blz. ing. M. 9.-, geb. M. 11.-. 17) Dr, Jos. Mausbach, GRONDSLAGEN EN VORMING VAN HET KARAKTER. Vertaald uit het Duitsch, Veritas, Gent, 1927. (23x 14.5) 255 blz. ing. Bfr. 16.-. 18) Dr, J. C. Bolt, WETENSCHAPPELIJKE KARAKTERKENNIS. P. N. van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1928. (23.5 x 14) 112 blz. ing. f 2.50. 19) Dr. Tihamer Toth, BILDUNG DES JUNGEN MENSCHEN. Herder & Co., Fretburg, i.Br,, 1927. (20 >< 12.5) Deel 1++ 170 blz. gecart. M. 3.40, geb. M. 4.20. 20) Dr, A. Hesnard, LA PSYCHANALYSE. Geïllustreerd, Stock, Paris 6, 1928. La culture nl)derne, (18.5x12) 218 blz. ing. Ffr. 12.-. 21) Dr. A. Hesnard, L 'INDIVIDU. Stock, Paris 6, 1927. La culture moderne, 1 (18.5 X 12) 227 blz. ing. Ffr, 12.-. 22) Cycil Burt, MENTAL AND SCHOLASTIC TESTS. Geïllurtreerd. P. S. King & Son, Westminster S,W.I., 1928. (243 x 15.5) XV-432 blz. geb. Sh. 18.-. 23) p Oosterlee, WILSVORMING. G. J. A. Ruys, Zeist, 1928. Practisch Christendom, (21 x 15) 75 blz. ing. f 1.50, geb. f 1.80. 10)


33

24) Dr. J. A. Vor der, Hake, WIJ, ONZE KINDEREN EN DE SCHOOL. Hollandia, Baarn 1928. (19.5 x 12.5) 72 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.90. 25) H. G. Cannegieter, MODERNE JEUGD. Hollandia, Baarn, 1928, (20x12.5) 81 blz. ing. f 1,25, geb. f 1.90. H. Ammann, DIE MENSCHLICHE REDE. Moritz Schauenburg, Lahr, i,Br., 1927, (24.5 x 16) Deel I: V-134 blz. ing. M. 4.50, geb. M. 5.50.

Dit boek wil geen linguistische onderzoeking geven, maar met zijn hoofdstukken: ,,Die Idee der Sprache" en Das Wesen der Wortbedeutung ' een ,,Besinnung auf das Wesen der Sprache' zijn

A. Baeumler, M. Schröter e.a., HANDBUCH DER PHILOSOPHIE. R. Oldenbourg, München, 1926. (26x 17.5) Deel 1: 64 blz., ing. M. 2.60; deel II: 95 blz., ing. M. 3.90; deel III: 104 blz., ing. M. 4.25; deel IV: 64 blz., ing. M. 2.60; deel V: 97 blz., ing. M. 4.—; deel VI: 80 blz., ing. M. 3.25; deel VII: 90 blz., ing. M. 3.75 ; deel VIII : 96 blz., ing. M. 3.90; deel IX : 87 blz., ing. M. 3.60; deel X: 99 blz., ing. M. 4.10; deel XI: 111 blz., ing. M. 4.55; deel XII: 115 blz., ing. M. 4.35; deel XIII: 64 blz., ing. M. 2.60; deel XIV: 63 blz., ing. M. 2.60; deel XV: 86 blz., ing. M. 3.60; deel XVI: 112 blz., ing. M. 4.55. Plan en opzet van dit handboek zijn nieuw, al is in sommige inleidingen een historische ontwikkeling der problemen reeds op kleinere schaal beproefd De wijze van behandeling is uiterst merkwaardig. Er is systematisch gewerkt. flleen 't waarlijk-wezenlijke uit de historie wordt naar voren gehaald. De zeer verzorgde en dus beperkte literatuuropgave en de korte aanduiding van betwiste punten werken bijzonder suggestief. Of de samenstellers bij zooveel verschil van meening hun doel zullen bereiken kan hier buiten beschouwing blijven. Voor beginners is geen van de bijdragen geschreven maar voor wie de eerste wijding in de wijsbegeerte al hebben ontvangen, is het n goed werk, om veel in te studeeren en veel uit te leeren.

Gustave Bardy, CLËMENT D'ALEXANDRIE+ J. Gabalda, Paris 6, 1927. (18x12) 319 blz. ing. Ffr. 15.—. Clemens van Alexandrië is de meest sympathieke van de leeraren van de Alexandrijnsche school. Vele bladzijden zijn in dit boek voor een ieder de overdenking waard. Mits men er zich voor hoede, om a 11 e ethische theorieën van Clemens, die hier onder de ,moralistes chrétiens" wordt aangediend, zonder meer als algemeen-christelijke zedeleer aan te zien.

Rudolf Hans Bartsch, DAS GLÜCK DES DEUTSCHEN MENSCHEN. L. Staackmann, Leipzig, 1927 (20.5x14) 113 blz. ing. M. 2.—, geb. M. 3.—. Opstellen over het huiselijk leven en het buitenleven, aantrekkelijk geschreven, echter met pantheïstischen inslag.

Siegfried Behn,

SEIN CJMD SOLLEN. Ferd, Dtmmler, Berlin S.W. 68, 1927. (23.5 x 16) 320 blz. ing. M. 9.75, geb. M. 11.75. Zwaar geladen van wijsgeerige bespiegeling en echt-Duitsche geleerdheid is dit boek. Schrijver staat op Thomistisch standpunt; zijn ethiek is dus realistisch, zijn en behooren, metaphysiek en ethiek hooren bij elkander.

Dr. L. H. M. Berger, DE ONTWIKKELING VAN DE LOGISCH-GRAMMATISCHE FUNCTIES TUSSCHEN HET TWAALFDE EN HET ACHTTIENDE

LEVENSJAAR. Dekker & Van de Vegt & J. W. van Leeuwen, Utrecht, 1928. (24.5x16) 114 blz. ing. f3,90,

In deze zijne dissertatie geeft de schr. verslag over een uitgebreid onderzoek, dat hij ter ijking der z.g.n. invultest op bijna 1200 kinderen, jongens en meisjes van 12 tot 18 jaar, had ingesteld.

Ernst Bergmann, Hans Leisegang, WELTANSCHAUUNG. Geïllustreerd, Ferd, Hirt, Breslau, 1927, (24x 17) Deel 1: 172 blz., geb. M. 4,50; deel II: 204 blz... geb. M. 5.50.

34


De wijsgeerig gevormde, die de verantwoordelijkheid van elk der teksten in dit wijsgeerig leesboek aan de respectieve schrijvers kan overlaten en de leerling, die ze onder degelijke leiding ter illustratie van het geleerde krijgt voorgelegd, zullen uit deze boeken, waaruit elke positief-godsdienstige „Weltanschauung" geweerd werd, ter verheldering van hun historische kennis veel nut kunnen trekken.

Dr. H. J. F. W. Brugmans, OM HET WAARHEIDSPROBLEEM. J. B. Wolters, Groningen, 1927. (20.5 x 13.5) Deel 1: VII-192 blz., geb. f 3.50. Een poging, om eenigszins uit het moeras van het subjectivisme te komen. Schr. houdt te veel vast aan oude stelsels. Bij een studie van St. Thomas zouden zijn definitiees en meeningen beter gefundeerd zijn.

J. B. Deelen, HET SEXUEELE IN DEN MENSCH. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1927. (20x13.5) 125 blz, inga f 1.50. Doel van dit boek is aan jong-volwassenen sexueele voorlichting te geven. De uiteenzetting is in een literatuurvorm geschreven en tevens breed uitgewerkt. Zoo kan dit werk een veel grooteren lezerskring krijgen. De feiten zijn objectief, wetenschappelijk behandeld.

Georges Duhamel, LIEF EN LEED VAN TWEE KLEINE JONGENS. Vertaald uit het Fransch door J. Riemens-Reurslag. Geïllustreerd door Frans Masereel. J. Ploegsma, Zeist, 1927. (20 x 15.5) 162 blz. ing. f 2.—, geb. f 2.90. Duhamel beschrijft 't lief en leed van zijn twee kleine jongens. Hij ziet die twee jongentjes, hoort ze, zooals zelden iemand kinderen zag; hij teekent in de zuiverste literatuurtaal de gebeurtenissen uit van dat kinderleven, de verhoudingen tegenover de volwassenen, de spelen en ontspanningen, de groei der taal en dat alles in de meest afwisselende en aantrekkelijke voorstellingen.

Hans Heinrich Ehrler, DAS GESETZ DER LIEBE. Leopold Klotz, Gotha, 1928. (18.5 x 11) 315 blz. geb. M. 8. —.

Ademt een rationalistischen geest en geeft in niets het bovennatuurlijke, dat de Liefde toont, in den Zoon Gods menschgeworden, in de bovennatuurlijke heilsmiddelen ons binnenvloeiend en zoo ons in Christus ómvormend tot een goddelijk leven hier en in de eeuwigheid.

Dr. K. Emmel, DES AURELIUS AUGUSTINUS DREI BÜCHER GEGEN DIE AKADEMIKER, Ferd, Schöningh, Paderborn, 1927. (19.5 x 12) 127 blz. Helmut Fahsel, DES HEILIGEN THOMAS VON AQUIN KOMMENTAR ZUM ROMERBRIEF. Vertaald uit het Latijn. Geïllustreerd. Herder & Co., Freiburg, i.Br., 1927. (23.5x14) XV-511 blz. ing. M. 12.—, geb.

M. 14. —.

De grootste wijsgeer en theoloog werkt in dit boek samen met den grooten Apostel en ontwikkelt diens leer o. a. over wezen en werking der genade, over erfzonde en 's menschen (gevallen) natuur, over geloof en verdienstelijkheid der goede werken, over natuurlijke Godskennis en den gezagsoorsprong van den wereldschen staat, enz. Minder juist wordt tegenover de „positieve" uitwerking der genade (rechtvaardigmaking der ziel) haar „privatieve' of negatieve uitwerking (het wegnemen der zonde) door „private" uitwerking weergegeven.

Paul Heuzé, HOE HET STAAT MET DE META-PSYCHICA. Vertaald uit het Fransch door M. G. Haighton-Reintles. Geïllustreerd, Leidsche Uitg. Mij., Leiden, 1926. (18.5 x 13.5) 302 blz. geb. f 3.90. Schr. erkent het bestaan van verschijnselen, die niet langs den natuurlijken weg te verklaren zijn; deze opvatting komt in wezen geheel met de katholieke overeen, die de verschijnselen in natuurlijk-verklaarbare en natuurlijk-onverklaarbare verdeelt.

Dr. Martin Honecker, LOGIK. Ferd, Dümmler, Berlin S.W. 68, 1927. (19.5 x 12.5) 194 blz. gecart. M. 3.80, geb. M. 5. —. Dit boek is mislukt; een goede begripsbepaling van logica wordt - niet gegeven. Bovendien wordt veel te weinig over wetenschap, over wetenschappelijke bewijsvoering en haar soorten, over inductie, over de methode, om definities op te sporen geboden.

Dr. Edmund Jehle, KATECHESEN FUR DIE OBERSTUFE. Herder & Co., Freiburg i.Br., 1928. (20 x 13) Deel II : VIII-284 blz. ing. M. 4.—, geb. M. 5.50. Behandelt de zedenleer volgens den Duitschen eenheidscatechismus.


35

M. Jenneskens, EUCHARISTIE EN LEVEN, J. J. Romen & Zonen, Roermond, 1927. (15.5 x 11.5) 143 blz. f 0.90, geb. f 1.40. Niet alleen wordt hier de Eucharistie levendig en rijk uiteengezet, maar nog veel andere onderwerpen, samenhangend met ons geestelijk leven, b,v. de plaats van Maria in ons genadeleven, de inwoning van den H. Geest, vinden daarnaast hun plaats.

A. Joos, LEVENSWIJSHEID EN MENSCHENKENNIS. De Standaard, Brussel, 1927. (24x19) 119 blz. ing. Bfr. 9. —. Gedachten uit den dagelijkschen omgang met menschen en boeken, met natuur en omgeving, in korte, pittige kernspreuken vastgelegd.

J. H. F. Koh.ibrugge, PRACTISCHE SOCIOLOGIE. J. B. Wolters, Groningen, 1928. (24x 15.5) Deel V: 221 blz., geb. f3,90. Geschreven meer met het hart dan met het hoofd, boeit dit boek met zijn loffelijke onpartijdigheid en volledige objectiviteit. Behandeld worden: de vrouw als arbeidster, echtgenoot, meisje naar Westersche en Oostersche opvatting. Belangrijk vooral zijn de degeneratieverschijnselen, waarbij uitvoerig wordt stilgestaan bij het uitsterven der hoogere sfanden en den nood der alcoholisten. Hetgeen op drankbestrijdersgebied van R. K. zijde wordt verricht, wordt toegelicht met toegewijde sympathie. Helder en logisch in stofbehandeling; een massa wetenswaardigheden wordt ons deskundig voorgelegd.

Prof Dr, Pb. Kohnstamm, HET WAARHEIDSPROBLEEM. H. D. Tjeenk Willink, Haarlem, 1927, geb. f 10.- -. Het eerste belangrijk verschijnsel, waaraan de noodige aandacht moge worden gewijd van de „beweging naar het object", die in Duitschland de laatste jaren zulk een interessante ontwikkeling doormaakt. Kohnstamm's oorspronkelijke critiek op het idealisme vormt het meest waardevolle deel van dit boek. Het positieve gedeelte blijft hierbij ten achter. Bij zijn eerlijke „verdieping in de objectieve realiteit" heeft schr. zich geen scherp omlijnde theorie daarover kunnen vormen. Onze opvatting van de verhouding van geloof en weten, godgeleerdheid en wijsbegeerte, is zóó verschillend van die van den schr., dat een overeenstemming omtrent het wezen der wijsbegeerte en dus ook omtrent den opbouw van een wijsgeerig systeem tusschen hem en ons is uitgesloten.

P. W. de Koning, OVER HET SAMENSTELSEL VAN DEN MENSCHELIJKEN GEEST: HET GEVOEL. P. N. van Kampen & Zn., Amsterdam, 1928. (23 x 14) Deel 1I1-182 blz+ ing. f 4. —. Het oordeel over dit derde deel kan volstaan met hetgeen over de twee vorige hier gezegd is.

Raph. Kreemers, JOHN RUSKIN ALS OPVOEDKUNDIGE. Adr. M. Kleman, Arnhem, 1927. (20x13.5) 140 blz. ing. f 0.75. Kreemers laat in dit werkje wel duidelijk de groote, machtige ideeën van Ruskin over opvoeding zien.

O. W. Leadbaeter, BIJDRAGEN UIT DE GESCHIEDENIS DER VRIJMETSELARIJ. Vertaald uit het Engelsch. Geïllustreerd, Theosophische Ver. Uitg.-Mij., Amsterdam, 1928. (22 x 15) XII-358 blz. geb. f 9.50. Leadbeater behoort tot de occultistische theosofische groep der Oppervrijmetselaren. Een werk, alleen voor katholieken, die zich met de studie der moderne dwalingen ex officio bezighouden.

Otto Leibecke, DAS 'RATSELHAFTE ICH. Weltbucher-Verlag, Berlin-Friedenau, 1928. (18.5 x 12.5) 237 blz. ing. M. 2.90. Een hopelooze warboel van schijn-wijsgeerige notities en kalenderbriefjes-wijsheid, zooveel mogelijk ondergebracht in „driften", die de menschen regeeren, zooals (lacht niet) : honger, geslachtsdrift, machtsverlangen e. d. Een gevaarlijk boek.

Dr. Rhaban Liertz, PSYCHONEUROSEN. Jos. Losel & Fr. Pustet, München, 1928. (22.5x 15.5) 478 blz. ing. M. 12.—, geb. M. 14.50. Een handleiding voor psychische heelkunde, waarmee ieder opvoeder, die met psychisch abnormalen te doen heeft, z'n nut kan doen. Wenschelijk ware een meer systematische opzet.

B. de Ligt, WERELDCRISIS EN WIJSBEGEERTE, Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1928. (20x13,5) 194 blz. Dit boek geeft een merkwaardig voorbeeld van de intellectueele propaganda, die in ons land voor de wereldrevolutie gevoerd wordt. Men zij bij de lezing van dit boek op zijn hoede!

36


C. L. de Ligt-van Rossem, DE TIJD DRINGT. Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1928. (20x33) 59 blz. ing. f 1.25. Een oproep aan ouders en opvoeders tot totale verandering van het geschiedenisonderwijs.

Ben B. Lindsey, Wainwright Evans, OPSTANDIGE JEUGD. Vertaald uit het Engelsch door E. A. Voogd-Pull. H+ Meulenhoff, Amsterdam, 1927. (23 x 16) XII-379 blz, ing. f 4.90, geb. f 5.90. Voor een nadere bespreking van dit werk verwijzen we naar J. B. 1927 t. a. p. blz. 161.

Wouter Lutkie, DE MAN 'N MAN. Drukkerij Oisterwijk, Oisterwijk, 1928. (21 x 13.5) 326 blz, ing. f 4.75, geb. , f 5.50. Het boek lijkt een bonte opeenvolging van allerlei onderwerpen, die schijnbaar niets met elkaar hebben uit te staan. Maar het eenheidsbeginsel is hier: de eigen-aardige, van-hetgewone-afwijkende geest van den schrijver. . Het eerste opstel van het boek heeft zijn naam gegeven aan het heele werk. De man is geen man meer, evenmin als de vrouw nog langer vrouw is, De moderne tijd streeft naar assimilatie der geslachten. De psychische en physische verschillen tusschen beide sexen tracht men weg te doezelen. Een echte man moet sterk zijn, ernstig, dapper. De vrouw moet aanhankelijk en tegelijk zelfstandig zijn, eerlijk, rechtschapen en goedwillig. Zelden werden zoo scherp de vooze plekken en onevenwichtige poses in het z.g. Neo-katholicisme aangewezen als hier geschiedde, De stijl is gespierd en krachtig. Soms vermoeit het boek door onnoodige herhalingen en door losse gedachtenflitsen. Het wil echter geen kunstwerk zijn, maar eenvoudige waarheden aanroeren, die echter in dezen modernen tijd over 't hoofd gezien worden. Het is een waarschuwing voor al de excessen, waarin de moderne mensch valt, die meer op het effect, dan op het wezen van iets acht slaat. Daarom: lees dit boek met een eenvoudig hart.

Emily Lutyens, DE ROEPING DER MOEDER. Vertaald uit het Engelsch door 1`1Ir. J. D. van Ketwich-Verschuur. Theosophische Vereenigings-Uiig. Mij.,

Amsterdam, 1927. (19.5 x 13.5) IX-74 blz. ing. f 1.25. Een onevenwichtig en verward boekje, over de verhouding tusschen man en vrouw etc. Overbodig en waardeloos.

De Maréchale, ONZE KINDEREN. Vertaald door E. van Boetzelaer van Dubbeldarm.

W. Landstra, Utrecht, 1928. (16.5 x 11.5) 107 blz. geb. f 1.90.

Een klein boekje over opvoeding door een der bekende leidsters van het Leger des Heils. Hoewel de losse grond, waarop hun godsdienst is gebouwd, voor ons altijd bedenkelijk blijfft, moeten we waardeeren de liefde tot de allerarmsten, welke de leiders bezielt.

F. Mentré, POUR QJ'ON LISE COURNOT. G. Beatichesne, Paris 6, 1927. (22.5 x 15) V I I I-244 blz. ing. Ffr. 20. —. Dit boek bespreekt, ontwikkelt en weerspreekt bijwijle de meeningen van Cournot over de plaats van de geschiedenis in het menschelijk weten, over het verband van positieve wetenschap met religie, en voornamelijk betreffende de definitie van toeval. Jammer dat Mentré zich niet nauwer aansluit aan het streven van Maritain.

Dr. J. C. Mom, PHYSISCHE THERAPIE. Geïllustreerd. La Rivière & Voorhoeve, Zwolle, 1926. (21.5 x 15) 367 blz, geb. f4,90, De waarde van de physische therapie mag hoog worden aangeslagen, maar alleen uitgeoefend onder streng medisch toezicht en op duidelijke indicatie. Wordt het boek bestudeerd door den leek, dan krijgen we vermeerdering van halve kennis. De medicus vindt er wel wat wetenswaardigs in.

Th. Moreux, DE GRENZEN VAN WETENSCHAP EN VAN GELOOF. Vertaald uit het Eransch door F. D. J. Holtzer. F. H. Lamoen, Den Haag, 1928. (20 x 14) IV-220 blz. ing . f 2.25, geb, f 3,—. Zekerheid, evolutie, scheppingsleer, cosmogonie, elementen, atoom, materie en energie.... al deze onderwerpen worden door den geleerden astronoom, wijsgeer en theoloog keurig en boeiend besproken.

Aloys Muller, PSYCHOLOGIE. Ferd. Dümmler, Berlin S.W. 68, 1927. Leitfder der Philosophie. (19 x 12.5) 346 blz. getart. M. 7.--, geb. M. 8.90. De auteur maakt zich radikaal los van het, sinds kort mode geworden, subjectivistisch gehaspel. Maar omdat het boek een ruggegraat van thomistische wijsbegeerte mist, is het soms slap en achterlijk en scheef gegroeid.


37

Johannes Mumbauer, DIE BRIEFE DES SELIGEN JORDAN VON SACHSEN. Vertaald uit het Latijn. Albertus-Magnus-Verlag, Vechta i. Oldenbourg, 1927. (18x12) L -129 blz. geb, M. 3.80. D. Noordam, GEKROOKT RIET, Erven J. Bijleveld, Utrecht, 1927. (21 x 15.5) 177 blz. ing. f 2.15, geb. f 2.90. Boeiend beschreven, zijn eenige ervaringen over gestichtsjongens hier samengebracht door den directeur van het Opvoedingsgesticht „Valkenheide" tot een boek, waarin de wonden der maatschappij voor ons blootgelegd en geschilderd worden de gruwzame gevolgen van verwaarloosde opvoeding door plichtvergeten ouders.

Arthur Frank Payne, WHAT DO YOU KNOW ? Rae D. Henkle & Co., New York, 1927. (20.5x15) 143 blz. geb. S. 1.50. Een eerste deel handelt over algemeene ontwikkeling en bekwaamheid. Een volgend over wat we weten over de dingen in het algemeen. Een derde hoofdstuk over de kennis van onze persoonlijkheid. Om te eindigen met wat we weten over onze kinderen. In Socratischen vorm opgesteld, met het antwoord op de vraag op de volgende blz., spant het van 't begin tot het einde als een roman.

D. M. Pri romer, O.P., MANUALE THEOLOGIAE MORALIS. Herder & Co., Freiburg i.Br. 1928. 538 blz. ing. M. 10. —. Dit deel bevat: de Justitia, cum tractatu de contractibus et vitiis oppositis, de Fortitudine et vitiis oppositis, de Temperantia et vitiis oppositis. St, Thomas' leer vinden we hier gaaf en goed terug, Ook volgens St. Thomas methode, klare uiteenzetting der deugd gaat die van de tegenovergestelde ondeugd vooraf.

M. D. Rolland Gosselin O.P., ARISTOTE. E. Flammarion, Paris, 1928. 250 blz. ing. Ffr, 12. —. Een populair gehouden studie over het leven en de leer van den grooten Griekschen wijsgeer, op wiens philosophie St. Thomas heeft voortgebouwd,

R. Rusk, THE PHILOSOPHICAL BASES OF EDUCATION. University--Press, London, 1928. 200 blz. ing. Sh. 5. —. Uitgaand van de stelling, dat de katholieke opvoeder behoefte heeft aan een levensbeschouwing, behandelt deze geziene Engelsche paedagoog het naturalisme, het pragmatisme en het idealisme. ,

Dr. A. Schierbeek, INSTINKT OF VEESTAND ? Geïllustreerd. Goede & Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 1927. Elck 't Beste. (18.5 x 12) VI-212 blz. geb. f 2.75. Dr. Schierbeek geeft een uitstekend overzicht over de soorten van verschijnselen, die het gevolg kunnen zijn van instinkt of van verstand en komt in het algemeen tot de gevolgtrekking, dat planten en dieren geen bewijzen geven van verstand.

P. Paulinus Sch®ning, O+C..D., UNSERE MADCHENERZIEHUNG. Ludwig Auer, Donauwörth, 1927. (19.5x13) 119 blz, ing. M. 1. —. 't Goede • en 't minder gewenschte van 't kostschoolleven voor meisjes komt hier goed aan den dag met de noodige vingerwijzingen voor verbetering.

Christoph Schrempf, SOKRATES. Fr. Frornann, Stuttgart, 1927. (22 x 14) 184 blz. ing. M. 4.50. Geeft geen nieuwe gezichtspunten omtrent Socrates' leer en leven, Volgens schr, is Socrates een psychopaath.

Dr. G. H. van Senden, CHRISTENDOM EN UNIVERSEELE RELIGIE. Van Loghum Slaterus Arnhem, 1927. (20x14) 63 blz. ing. f 0.85. Een positieve religie is bij den schrijver natuurlijk a priori uitgeschakeld. Met zulke geschriften voor oogen begrijpt men, dat men van het religieuse in het socialisme geen al te hooge verwachtingen mag hebben.

Benedietus de Spinoza, ETHICA. Vertaald door Jhr. Dr. Nico van Suchtelen. Geïllustreerd. Goede & Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 2e druk : 1928. (18 x 12) XX-405 blz. geb. f 3.50.

ROMANS EN ONTSPANNINGSLECTUUR.

38

Te weinig aandacht wordt geschonken aan de religieuse zijde van Spinoza's denken, die juist bij de eeuwfeestviering in 1927 zoo op den voorgrond is getreden. Deze vertaling is knap en welluidend.

Chanoine Thevenot, LA JEUNE FILLE CHRÉTIENNE. P. Téqui, Paris 6,1927. (17.5 x 11.5) 156 blz, ing. Ffr. 4.—. Schrijver stelt aan onze tegenwoordige meisjes de H. Margaretha Maria voor als haar ideaal. Een prachtboekje voor directeuren van congregaties der meisjes of voor leiders van meisjespensionaten.

J. B. Umberg, ENCHIRIDION SYMBOLORUM. Herder & Co., Freiburg i.Br., 1928. 670 blz. geb. M. 15.—. In chronologische volgorde vindt men hier alle symbola, dogmatische beslissingen, kerkelijke uitspraken van beteekenis op het gebied van geloof en zeden.

Dr. J. Valckenier Suringar, VERSCHIJNSELEN VAN GEDACHTEN-OVERDRACHT. Geïllustreerd. R. C. Kniphorst, Wageningen, 1927. (19.5 x 13.5) 420 blz. ing. f 3.25, geb. f 4.25. Schrijver behandelt gedachten-overdracht door tafelpooten — planchette — kruislat, dus langs echt spiritistischen weg, zij het meestal van levende personen, Hierom moeten wij lezing ontraden.

Dr. Antoon Vloemans, LEVEN EN LEER DER GROOTE DENKERS. Geïllustreerd H. P. Leopold, Den Haag, 1928. (24.5 x 15.5) XV-580 blz. ing. f 10.—, geb. f 12.50. Hoe vooruitstrevend deze studies ook mogen schijnen — vooral ook in het neerhalen van het Christendom — toch is dit boek in zijn geheel verbijsterend achterlijk. Het meent den organischen groei der wijsbegeerte te kunnen overzien en wel zonder de scholastiek. Sapienti sat.

Dr. Antoon Vloemans, VOORBEREIDING TOT DE WIJSBEGEERTE. H. P. Leopold, Den Haag, 1927. (24x16) 201 blz. ing. f 3.90, geb. f 4.90. Ondanks het vele mooie, dat deze studie biedt, is zij toch opnieuw één groot bewijs, hoe moderne philosophie den menschelijken geest heeft gekleineerd en verarmd. Allerlei ont,ewezen beweringen, het vasthouden aan zulke absoluut-verouderde tradities en totaalongemotiveerde vóóroordeelen vormen een allesbehalve aanbevelenswaardige „voorbereiding tot de wijsbegeerte".

(Zonder naam), REPORT OF THE NINTH ANNUAL MEETING. Geïllustreerd.

Capuchin College, Brookland, Washington, 1927. (23 x 15) 596 blz. Een bibliografie in strikt wetenschappelijken zin hebben we hier niet, maar een proeve van geschiedenis, waarbij heel veel nadruk wordt gelegd op bibliografische gegevens. Een verdienstelijk werk.

r

ROMANS EN ONTSPANNINGSLECTUUR. _

De beteekenis en draagwijdte der hieronder gebezigde letterqualificatie A., B., Bc., C. en D geven wij weer in de volgende nadere omschrijving. A-boeken kunnen gegeven worden aan lezers boven 18 jaar, of aan jongeren, door hun ouders gemachtigd, , B-boeken kunnen gegeven worden aan lezers boven 21 jaar, of aan jongeren, door hun ouders gemachtigd. Bc-boeken kunnen gegeven worden aan volwassenen, die meer ontwikkeld zijn. C-boeken zijn alleen op persoonlijke, schriftelijke aanvrage bij het bestuur der leeszaal verkrijgbaar. D-boeken zijn volstrekt verwerpelijk en mogen dus niet in de R.K. Openbare Leeszalen aanwezig zijn. Hierbij dient opgemerkt dat de eigenlijke jeugdboeken niet onder A vallen.

Cecil Adair, ^- A — GEKNAKT ..... OM SCHOONER OP TE BLOEIEN. Vertaald uit het Engelsch door Theo de Witte. D. Bolle, Rotterdam, 1928. (22 x 15) 111-281 b lz. ing. f 2.—, geb. f 2.75. Wat dit boek bij het publiek van Barclay en Garviee bijzonder welkom zal zijn, is het ongecompliceerde, het zuivere in het oplossen der levensvragen, het grootsche in de heldenfigur,-n.


39

-- Bc — Claude Anet, DE ONDERGANG EENER WERELD. Vertaald uit het Fransch door Fenna de Meyier. Goede & Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 1928, Nieuwe Romans, (18x12) 264 blz, geb. f 2.75. Voor nadere bespreking zie J. B. 1926 blz. 168.

— Bc — Henri Ardel, GE MOET JEAN DOEN TROUWEN. Vertaald uit het Fransch door Jef. Scheirs. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (20.5 x 14.5), 242 blz. ing. f 1.45, geb. f 1.95. Jean, eerst verzot op z'n gouden vrijheid, vindt op 't onverwachte moment een levensgezellin.

Claude Askew, —A— NIET BEWEZEN. Vertaald uit het Engelsch door J. van der Sluys. Stella-editie, Amsterdam, 1928. (20 x 13.5) 218 blz, ing. f 0.50. Ontspanningslectuur zonder literaire gehalte.

Schalom Asch, - --- Bc — EEN POGROM. Vertaald uit het Duitsch door Joseph Compers. Ontwikkeling, Amsterdam, 1927. (20 x 13.5) 164 blz. ing. f 1.40, geb. f 1.90. Dit boek levert stof voor een film; in zijn half-melodramatische passages van volstrekte toewijding, die aan scènes uit de Fransche Revolutie doen denken, en in zijn zoo weemoedig Tristan-Isolde slot, in de scheiding der twee jonggehuwden. Zonder literair gehalte.

T. Avany, — D -DOLLY, DE DANSERES. Gebr. E. & M. Cohen, Amsterdam, 1927. (19.5 x 13.5) 251 blz+ ing. f 1.25, geb. f 1-.75. Onder 't mom van mooi karakter wordt het veile leven van de danswereld voor je oogen gezet, waarbij het naakte je gedachten en verbeelding vasthoudt.

— Bc -T. Avant', DE EAGERTON-JUWEELEN. Gebr. E. & M. Cohen, Amsterdam, 1926. (19.5 x 13.5) 223 blz. ing. f 0.90, geb. f 1.40. Een jong dametje speelt een dubbele rol — een detective speelt een dubbele rol — op stuk van zaken spelen ze zich elkaar in de armen — fatsoenlijk, doch in broddeligen vorm.

Ruby M. Ayres, --- C — DE LAATSTE ROEP. Vertaald uit het Engeisch door Lydia Belinfante.

Uitg.-Mij. Holland, Amsterdam. 1927. (19.5 x 14) 266 blz. ing. f 1.60, geb. f 2.25.

Een huwelijk, waarbij de onschuldige jeugdige vrouw van een bruut een vriend heeft en deze beiden laatsten strijden en verzetten zich tegen die misdadige liefde en overwinnen ten slotte.

Ruby M. Ayres, — Bc — EEN MAN VAN ZIJN WOORD. Vertaald uit het Engelsch door Lydia Belinfante, Uitg. Mij. Holland, Amsterdam, 1927. (19.5 x 14) 278 blz. ing. f 1.60, geb. f 2.25. It is long way eer Robin en Jean het eens zijn geworden. Te lang wordt er getracht de spanning er in te houden, terwijl de uitkomst van het begin af duidelijk doorschijnt.

Temple Bailey, -- B — JUFFER ANNA. Vertaald uit het Engelsch door Ari Dane. Hollandia, Baarn, 1927. (20 x 13.5) 270 blz. ing. f 2.25, geb. f 2.90. Geen rijkdom, maar trouwe plichtsvervulling maakt den mensch gelukkig. Juffer Anna's doen en laten illustreert en bewijst de waarheid van dezen wijzen levensregel. Aardig met goed getypeerde persoonlijkheden.

Herman Bang, -- C — MIKAEL. Vertaald uit het Deensch door D. Logeman-van der Willigen, Geïllustreerd. Goede & Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 3e druk : 1925. (18.5 x 12.5) 287 blz. geb. f 1.20. Bang laat het levensdrama van Claude Zoret, die eigenlijk méér dan Mikaël de hoofdpersoon is in deze roman, zich ontrollen in een décor van mondaine weelderigheid, doch mist de diepere kracht om ons dit drama, en wel: de spiritueeÏe waarde er van, in de ziel te branden.

Peter Baron, -- B — DE VIERDE SEPTEMBER. Vertaald het het Engelsch door Leo Borst Jr. Geïllustreerd. door G. J. van Overbeek. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. Keurboekerij (16 x 11.5) 360 blz., ing. f 1.70, geb. f 2.25. Een spel van scherpzinnigheid en durf tegenover de geraffineerde trucs van Japansche opiumsmokkelaars.

40


— Bc — Vicki Baum, VEEMGERICHT. Vertaald uit het Duitsch door R. de Vries. Ontwikkeling Amsterdam, 1928. (20 x 13.5) 251 blz, ing. f 1.95. De misdaad van Warhim Burthe, hier beschreven, wekt herinneringen aan 't geval-Rathenau. Knappe vertelling.

—A— Emile Baumann, DE DOOP VAN PAULINE ARDEL. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (19 x 12) 311 blz, ing. f 1.25, geb, f 1.75 . De wedergeboorte voltrekt zich in 't krachtig gedragen offer. Literair niet onverdienstelijk.

— Bc — Emile Baumann, DE LEEUWENKUIL. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (20.5 x 14.5) 264 blz. ing, f 1.45, geb, f 1.95. Een vrekkige landjonker geeft zich aan alle hartstochten over en bemoeilijkt z'n zoon bij den opbouw van 't vaderlijk bezit. Geslaagd van compositie.

—A— René Bazin, CHARLES DE FOUCAULD. Vertaald uit het Fransch. Geïllustreerd.

Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (20 x 13) 554 blz, ing, f 1.90, geb. f 2.40. Levensschets van den onverschrokken Sahara-officier, later kluizenaar-missionaris.

— B -° René Bazin, DAVIDA BIROT. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (19 X 12) 353 blz., ing. f 1.45, geb. f 1.95. 'n Onderwijzeresje vindt geen moreel steunpunt in de leekenmoraal, tot zij rust vindt in 't geloof. Nogal zwak literair en daardoor weinig overtuigend.

—B— René Bazin, HET STERVENDE LAND. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (17.5 x 12) 251 blz., ing. f 1.25, geb. f 1.75. René Bazin, -- B -DONATIENE. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (17.5 x 11) 244 blz., ing. f 1.25, geb. f 1.75. —A— René Bazin, ER WAREN VIER KINDERTJES. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (19x 12) 316 blz. ing. f 1.45, geb. f 1.95. Pleidooi in diverse toonaarden voor trouw aan 't platteland, waarvan men niet straffeloos scheidt.

— Bc — Arnold Bennett, EEN GROOT MAN. Vertaald uit het Engelsch door P. Bolkesteinvan Zanten, J. Philip Kruseman, Den Haag, 1927. (19.5 x 13.5) 272 blz.

ing. f 2.15, geb. f 2.90. Humoristisch verhaal, hoe iemand schrijver wordt, Filmtooneeltjes. Opvroolijkend werk.

-- Bc — Alice Berend, DE VERLOVING VAN MATTHIAS SENF. Vertaald uit het Duitsch door Christine Oudemans. A. G. Schoonderbeek, Laren, 1927. (20 x 14) 228 blz. ing. f 1.50, geb. f 2.50. Mathias Senf, rijk jongmensch van gewone kom-af, raakt verliefd op 'n winkelmeisje en verlooft zich met de vriendin, die 'n freule blijkt te zijn. 'n Humoristisch boekje, maar de optredende personen timmeren niet hoog.

Louis Bertrand, — A -SANGUIS MARTYRUM. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (19 x 12) II-430 blz., ing. f 1.25, geb. f 1.75. Populair verhaal uit de christenvervolgingen,

-- B --George H. Birmingham, WILDZANG. Vertaald uit het Engelsch door C. F. van der Horst. Ontwikkeling, Amsterdam, 1927. (20 x 13.5) 234 blz. ing. f 1.40. geb. f 1.90. Vroolijke geschiedenis van een meisje van haar veertiende jaar tot haar trouwdag. Wat langdradig en taai, maar leesbaar om de grapjes.

Theo van Blankensee, —B— HET RAADSEL VAN DEN HAZENPOOT. Vertaald uit het Duitsch door P. J. Aerssens. Geïllustreerd door C. J. van Overbeek. Het Nederlandsche


41

Boekhuis, Tilburg, 1928. Romans van Avontuur. (19 x 13.5) 144 blz.

ing. f 0.90.

Een jong Amerikaan bezoekt een villa in Duitschland, waarvan zoo juist de eigenaar is vermoord. De noodlottige dolk, met een hazepoot als heft, werd gehaald van de kamer van een logèe, terwijl zij lag te slapen. Na allerlei avontuurlijke gebeurtenissen weet een Engelsche detective de oplossing te brengen.

—B— Henri Bordeaux, DE VERRIJZENIS DES VLEESCHES. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (18 x 12) 302 blz. ing. f 1.45, geb. f 1.95. Deze verrijzenis geschiedt in 't kind van een Elzasser meisje, dat bij de moeder harer verloofde opname vindt. Braaf maar talentloos.

—D— jaap van Boyl, VRIJAGE. De Gulden Ster, Amsterdam, 1927. (22 x 13.5) 179 blz. ing. f 1.75, geb. f 2.50. Een voos tijdsverschijnsel, dat verder geen aandacht verdient.

— Bc — W. Brockhaus, HET GELOOF OVERWINT. Vertaald uit het Duitsch door H. J. van der Munnik. Geïllustreerd J. N. Voorhoeve, Den Haag, 1927. (19.5 x 13.5) 142 blz. ing. f 1.—, geb. f 1.25. Pillen ter bevordering van fanatisme en papenhaat.

—C— Carry van Bruggen, EVA. Em. Querido, Amsterdam, 1927. (20 x 14) 250 blz. ing. f 3.75, geb. f 4.75. De zielegang van 'n meisje, dat vrouw en moeder wordt, de confessie van eigen levensleed en vertwijfeling. In deze strijd met 't leven verliest „Eva" hopeloos. Dit plastisch bijna volkomen werk vertolkt 'n vruchteloos pogen naar synthese.

— Bc — Carry van Bruggen, DE VERLATENE. Goede & Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 9e druk : 1928. (18 x 12) 392 blz. geb. f 4.25. Met veel talent wordt geschilderd de strijd en ellende van 'n orthodoxe Jood, die in z ° n kinderen 't geloof aan de oude Israëlitische traditie ziet wegsterven.

— B -Jacob B. Bull, DE BRUID VAN HET GLOMMENDAL. Vertaald uit het Noorsch door Wilma. Uitg.-Mij., Holland, Amsterdam, 1927. (20x 13.5) 174 blz. ing. f 1.75 geb. f 2.50. Bent Glomhof, 't mooie meisje, is een middelpunt van Noorsch boerenleven, keurig beschreven. Aantrekkelijk, door en door gezond werk.

— Bc — Sani van Bu.ssunn, DE LAMP VAN DEN MEESTER. J. Pioegsma, Zeist, 1928. (20 x 13.5) 196 blz. ing. f 2.90. Een bundel schetsjes over het leven der misdeelden uit een paupersbuurt der residentie, uit eigen ervaring opgeteekend. Fijn en zuiver van taal, maar teveel aandacht schenkend aan de erotiek in het kinderbestaan.

J. van Callant, —B— DE. SPIN EN HAAR WEB. H . ten Brink, Arnhem, 1927. Nieuwe detective-serie. (16.5 x 12.5) 239 blz. ing. f 0.90. geb. f 1.25. — c -Willa Cather, EEN VERLOREN VROUW. Vertaald uit het Engelsch door J. van Schaïk Wieling. H. P. Leopold, Den Haag, 1927. (21 x 14.5) 180 blz. ing. f 2.25, geb. f 2.90. Marian Orsby, een vrouw met een verleden, raakt na den dood van haar man verslingerd op heel wat jeugdige parvenus en raakt zoodoende verloren voor haar neef Niel, die heel veel met haar ophad. Van vrouwenpsychologie en karakteruitbeelding 'n sterk boek.

—A— Paul. Cazin, DEKADI. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg. 1927. (19.5x13) 270 blz+ ing. f 1.45, geb. f 1.95. Levenshistorie van een Fransch gezin, met een ondeugend zoontje. Einde ietwat abrupt.

—A— Paul Cazin, DE PAASCHLEEUWERIK. Vertaald uit het Fransch. Iet Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (20.5 x 15) 177 blz. ing, f 1.45, geb. f 1.95. Een verzameling losse interessante schetsen in modernen toon gevat.

42


—B— Dr V. Celen, PASTOORKE VAN VOSSENDONK. Standaard-Boekhandel, Brussel, 1928. (20 x 13.5) 79 blz. ing. Bfr. 9. —. Grappige verhaaltjes, hier en daar iets ondeugend en politiek-getint. Volksch van allure.

—D— Madeleine Chaumont, HET ALLERHOOGSTE. Vertaald uit het Fransch door Dicky Wafelbakker. A. W. Bruna & Zn., Utrecht,1928. (21 x 15.5) 284 blz. ing. f 2.75, geb. f 3.50. Cuy en zijn voogd Pierre Chandel zijn beiden verliefd op de beeldhouwster Christiane. Pierre wordt ziek. Zijn dagen zijn geteld en hij begaat de allerhoogste dwaasheid: zelfmoord.

— Be — Georges Chapell, DE FUIFNUMMERS. Vertaald uit het Engelsch door Betsy Kater. Geïllustreerd door Gluyas Williams. J. T. Swartsenburg, Zeist, 1928. (20 x 13.5) 160 blz, ing, f 1.50, geb, f 2.25. Een gewild geestig boekje met onbenulligen inhoud.

—A— G. K. Chesterton, DE KRANKZINNIGE RECHTER IN DE CLUB VAN ZONDERLINGE ZAKENLUI. Vertaald uit het Engelsch door F. van Velsen. Geïllustreerd. door Herman Moerkerk. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. Keurboekerij. (16x 11.5) 277 blz. ing. f 1.50, geb. f 1.95. Een Rabelaisiaansch festijn van verbeeldingen, de een nog stoutmoediger dan de andere, gezien met de verbaasde oogen van een kind.

—A— G. K. Chesterton, DE VLIEGENDE HERBERG. Vertaald uit het Engelsch door Jean P. Jacobs. Geïllustreerd door Nico Baak. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. Keurboekerij. (16 x 11.5) E 300 blz. ing. f 1.70, geb. f 2.25. Lord Ivywood wil Engeland oriëntaliseeren. Hij slaagt er in het „droog te leggen", Tengevolge daarvan wordt de herberg van Humphrey Pump „een vliegende herberg", die het land doortrekt langs zonderlinge wegen, „een vliegende colonne" bestaande uit twee mannen, een ezel, een hond, een vaatje rum, een kaas en een paal. In dezen roman, vol van de zonderlingste avonturen staat hui ior naast ironie, die haar vormen vindt in de pakkende taal van dezen meester en die stil maakt en tot peinzen brengt, terwijl met een schaterlach plots een liedje opparelt uit het hart van een ernstig fragmant .....

— . Bc -Chip, HERINNERINGEN VAN EEN MONDAIN SCHOLIER. Geïllustreerd door Ton van Tast. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1928. (20 x 13) 147 blz. ing. f 1.40, geb. f 1.90. Dagboek-aanteekeningen, die te denken geven over de uitwassen van troetel-paedagogie en van opgeschroefd wereldsch leven,

Colin Clements, — Bc — GEVEN HEEREN DE VOORKEUR AAN BLONDJES? BESLIST NIET ! Vertaald uit het Engelsch door Betsy Kater. Gelllustreerd. J. T. Swartsenburg, Zeist, 1927. (20 x 13.5) 192 blz. ing. f 1.50, geb. f 2.25. Bedoeld als een carricatuur van het would-be leven in Hollywood, maar in z'n uitwerking al te gechargeerd.

—B— Joseph Conrad, F. M. Hueffer, HET KAPERSNEST. Vertaald uit het Engelsch door Caspar Hendriks. Geïllustreerd door Herman Moerkerk. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. Keurboekerij. (16 x 11.5) 414 blz. ing . f 1.70, geb. f 2.25. Het verhaal van een blonde Kentsche jongen, die als matroos de wereld bevarende een even dappere als ware romanheld wordt. Er is over dit boek een lichte poetische aanslag.

— Bc — Antoon Coolen, HUN GROND VERWAAIT. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1927. (20x13.5) 220 blz. ing. f 2.95 . Niet altijd is de objectiviteit van 't reëel-beleefde voelbaar in dit suggestief en vaak sterkgezin in andere lijn geschreven verhaal van een zandboertje met z'n ferme vrouw, dat ziet opgroeien dan de zijne. Aangrijpend en ontroerend, ondanks de onbrabantsche sfeer van dit Brabantsche boek.

z'n

Antoon Coolen, — Bc — JANTJE DEN SCHOENLAPPER EN ZIJN WEENSCH KIENDJE. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1927. (19.5 x 12.5) 61 blz. ing. f 1.—, geb. f 1.75.


43

In dit uiteraard simpele verhaal van Jantje den schoenlapper en z'n zuster Regien laat Coolen ons de schuchtere teederheid van dit uiterlijk wat stroeve en onbeholpen, maar toch veelal goedhartige Brabantsche volk goed aanvoelen.

Helene Christaller, — Be — RUTH'S HUWELIJK. Uit het Duitsch vertaald door Jacqueline E. v, d. Waals. D. A. Daamen, Den Haag, 2e druk: 1928. (15,5x11) 239 blz., geb. f 1.25. Een aantrekkelijk boek, met enkele passages, die een nogal sterken trek van de doorsneeroman-literatuur der vorige eeuw eigen zijn, Het zich ontwikkelende huwelijk in de luxueuse omgeving van Nico's wereld, vormt feitelijk de hoofdinhoud van dit boek en teekent heel goed het eenigszins loszinnige leventje onder kunstenaars.

Ridgwell Cullum, — B — VALSCH BESCHULDIGD. Vertaald uit het Engelsch door Henriette Rappard. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1927. (20.5 x 15) 288 blz, ing. f 2.25, geb, f 3.25. Connolly is valsch beschuldigd als veedief en tot 15 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Deze spannende prairie-roman beschrijft, hoe hij zich wreekt.

James Oliver Curwood, —B— DE ZWARTE JAGER, Groot Nederland, Amsterdam, 1928. (21.5 x 15.5) 277 blz. ing. f 1.75, geb. f 2.40. Een alledaagsch amusements-boek, volgens het 'bekende Curwoodsche recept.

Alphonse Daudet, .—B— 't KERELTJE. Vertaald uit het Fransch. Prometheus, Amsterdam, 1927. (19.5 x 12.5) 334 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.60. Men ziet hier 't gave beeld groeien van dat kleine kereltje in zijn zorgvolle jeugd, als secondant aan een Fransche kostschool, als dichter te Parijs. Een frissche vertelling,

Ethel M. Dell, — Bc — IN DIENST VAN ALLEN. Vertaald uit het Engelsch door Dicky Wafelbakker, A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1927. (19.5 x 13.5) 327 blz. ing, f 1.75, geb. f 2.50. Ernstige, met veel humor tevens, geschreven roman. Hoe Quentin, een sympathieke dominee zich een valsch beschuldigde vrouw tot levensgezellin kiest.

Marie Diers, -- Bc -DER ZWAKKEN KRACHT. Vertaald uit het Duitsch door Georgette Schoonderbeek-Vreedenberg. A. G. Schoonderbeek, Laren, 1927. (20.5 x 14.5) 163 blz. ing. f 2.50, geb. f 3.50. Een ongehuwde vrouw, die slechts leeft van sport, uitgaan en plezier, ziet zich tengevolge van 'n ongeluk, dat zij veroorzaakt, geroepen elf ouderlooze kinderen te verzorgen. Literair zonder veel bekoring.

Marie Diers, — B — HET AL TE GOEDE HART. Vertaald uit het Duitsch door E. H. C. J. Slothouwer, Amersfoort, 1927. (21.5 x 15.5) 219 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.90. Renate trouwt met 'n luitenant, na eerst uit medelijden met 'n neef-dokter verloofd - te zijn geweest. Vier kindertjes en hard tobben. Bij 'n onberedeneerde poging, om 'n verdrinkend kind te redden, komt ze om. Dwaas en sentimenteel.

Marie Diers, -- Bc — DE ILLUSIE VAN JOHAN SENAPIUS. Vertaald uit het Duitsch door Christine Oudermans. A. G. Schoonderbeek, Laren, 1927. (21.5 x 15.5) 208 blz. ing. f 2.50, geb. f 3.90. Johan Senapius, harkerig kamergeleerde, heeft zijn zinnen gezet op Inge von Brittmann, een dame met een dubbelzinnig verleden. Een duistere drang beheerscht die tegenstrijdige karakters en drijft ze tot hun ongeluk in elkanders armen.

F. Dostojewski, — Bc — NETOUCHKA. Van Munster, Amsterdam, 1927. (19 x 12) 217 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.65. Een kettingverhaal in drie afdeelingen, met de vertelster, Netouchka als schakel. Het kind van een abnormalen vader komt in een nieuw milieu, bloeit daar op, gaat er toch ook onder. Het is een van Dostojewski's zwakkere boeken, maar spannend door zijn avontuurlijk verhaal.

Herman van den Eerenbeemt, e. a., — A -VAN MUNSTERS KERSTBOEK. Geïllustreerd. Van Munster, Amsterdam, 1927. (20 x 24) 137 blz. geb. f 3.90. Verhaal en verluchting ademen weldadig den geur van 't Hoogheilig Kerstfeest en houden de gedachte levendig aan deze geweldige werkelijkheid.

44


Dr. R. Eichacher,

—C—

KRASPUTIN, DE WONDERDOENER. Seyffardt, Amsterdam, 1928. Pijlserie. (19.5 x 13.5) 239 blz. ing, f 1.20, geb. f 1.75. Een zoogenaamd weldoener der menschheid weet door z'n suggestieve machten tal van menschen te verrijken ten koste van anderen, Op het hoogtepunt van z'n succes wordt hij waanzinnig, Een onwaarschijnlijke mystificatie, waarbij handig(?) de persoon van den Rus Rasputin in herinnering geroepen wordt.

Sven Elvestad, — B — DE GEHEIMZINNIGE KAMERS. Vertaald uit het Duitsch door P. J. Aerssens. Geïllustreerd door G. J. van Overbeek. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. Romans van Avontuur. (19 x 13.5) 98 blz. ing. f 0.90. De oude Aakerholm in Amerika rijk geworden, heeft in Noorwegen een uitgestrekt landgoed gekocht, waar hij zijn laatste levensjaren in rust en vrede doorbrengt, omringd door tal van vrienden, Plotseling wordt hij een eenzelvig mensch, een door angst opgeschrikte vreemdeling. Hij heeft drie ineenloopende kamers voor zich gereserveerd, slaapt in de laatste en duldt niemand in de beide eerste. De knappe detective i sbjörn Krag kwijt zich op uitstekende wijze van zijn moeilijke en gevaarlijke taak.

Sven Elvestad, — B — DE STAALBLAUWE HANDSCHOEN. Vertaald uit het Duitsch door P. J. Aerssens. Geïllustreerd door G. J. van Overbeek. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. Romans van Avontuur. (19 x 13.5) 116 blz., ing. f 0.90. De woekeraar Jaerven heeft onder eigenaardige omstandigheden zijn woning verlaten, zonder zijn zaken te hebben geregeld of iemand te hebben ingelicht. De politie vermoedt „moord" en neemt den beroemden detective Asbjörn Krag in den arm, "Jaerven blijkt na den datum, waarop hij moet zijn vermoord, nog gezien en gehoord te zijn in zijn eigen woning.... Een staalblauwe handschoen dient als bewijsstuk, om te getuigen dat Krag goed heeft gezien en meesterlijk gecombineerd,

Pierre 1'Ermite, — B — LANGS DE STRAAT. Vertaald uit het Fransch. Van Munster, Amsterdam, 1927. Opgang Bibliotheek. (18 x 12) 127 blz. geb. f 1.25. Een aardige bundel pittig geschreven, korte verhalen, waarin schr. de verschillende mistoestanden, die hij iederen dag onder de menschen „langs de straat" aantreft op felle wijze hekelt.

Nataly von Eschtruth, — C DOOR HET NOODLOT ACHTERHAALD. Vertaald uit het Duitsch door Titia van der Tuk. J. T. Swartsenburg, Zeist, 1927. (21,5 x 15.5) Deel I: 174 blz., deel II ; 145 blz. Tesamen ing. f 3.90, geb. f 4.90. Weerzinwekkend verhaal uit tsaristisch Rusland. Leesvoer van bedenkelijk gehalte.

Johan Fabricus, — Bc — HET MEISJE MET DE BLAUWE HOED. Geïllustreerd door den schrijver. H. P. Leopold, Den Haag, 2e druk : 1928. (21 x 14.5) 268 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.75. De geschiedenis van Daantje Pieters, het moederszoontje, dat vanachter de toonbank van de grutterszaak in het kleine dorp, overgeplaatst wordt in het soldatenleven in Den Haag. Stijl niet plastisch genoeg, om dit onderwerp relief te geven.

A. H. van der Feen, -- Bc — HERESTLEUGEN, Geïllustreerd. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. (22.5 x 14.5) 160 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.50. Het gegeven is niet veel bijzonders, maar de uitbeelding en de karakterteekening zijn geslaagd. Jan van Brueles, de broer van Simon, 'n echte perverse stiekemerd en de huishoudster, juffrouw Lurkus, zijn typen à la Balzac,

A. Fielding, — A -DE BRIEF VAN DEN DOOD. Vertaald uit het Enge.isch door A. Boers. Geïllustreerd door Herman Moerkerk. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. Keurboekerij. (16 x 11.5) ± 270 blz., ing. f 1.70, geb. f 2.25. Tijdens de afwezigheid van professor Charteris wordt in een zandgroeve in de nabijheid van Stillwaterhouse het lijk gevonden van diens dochter Rose, Aanvankelijk meent men met een ongeluk te doen te hebben, doch weldra blijkt, dat er een moord is gepleegd.... De detectieve Pointer geeft verrassende staaltjes van scherpzinnigheid en doortastendheid bij de ontsluiering van deze moordzaak met haar vele mysteries.

C, Flaes, — A — BUITEN DE UITERTON. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. (21.5 x 15.5) 229 blz. ing. f 2.90, geb. f 3,90.


45

Als 'n schip „de Uiterton" gepasseerd is, ligt 't vaderland achter hem en de wijde wereld heeft 't voor de boeg. We maken met de schrijver verschillende reizen mee naar de Oost, hij vertelt daarvan in ronde woorden, zonder mooi-doenerij, met 'n tikje humor vaak,

Charles Foley, — B — HET GEHEIMZINNIGE KASTEEL. Van Munster, Amsterdam, 1927. (19x12) 328 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.65. Een liefdesgeschiedenis, geweven door het verhaal van een opstand der Vendeëers tegen Louis en Philippe. Zonder letterkundige waarde.

Ellen Forest, — Bc — HET WERELDSCHE LEVEN VAN TOBIE. P. N. van Kampen & Zn., Amsterdam, 1927. (20 x 13.5) 233 blz. ing. f 2,90, geb. f 3.90. Iet tragische verhaal van een zonderling, die naar de waarheid zoekt en haar ten slotte vindt. De poort der heiligheid: 't klooster, wordt bereikt langs ongewone wegen: Koran, boeddhisme, confucianisme. Toch heerscht nog niet de zekerheid in dit boek van iemand, die „weet". Vaag, ietwat somber, niet zonder talent verteld.

Anatole France, — Bc — CRAINQUEBILLE. Vertaald uit het Fransch door Jan Romein. Geïllustreerd. Seyffardt, Amsterdam, 1927. Van boek tot boek. (16.5 x 12) 92 blz. ing. f 0.90, geb. f 1.50. Een geestige en tevens weemoedige satyre op de Fransche rechtspraak.

Julia Frank, — C — VROUWEN. Leidsche Uitg.-Mij., Leiden, 1927. (20 x 13*5) 159 blz. ing, f 1.75, geb. f 2.50. Vijftien opstellen over vrouwen, waarvan de meeste de grenzen der zedelijke tradities te eng vinden en vrije lucht wenschen. Aardig, knap geschreven, maar elke diepere grondslag ontbreekt.

David. Garnett, — Bc SILVIA VOS. Vertaald door P. W. Zeilmaker, Geïllustreerd door Mevr. R. A. Garnett. Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1927. (21.5 x 13) 135 blz. ing. f 1.65, geb. f 250. Naar den inhoud is het de gedaantewisseling van Silvia, een vrouw, in een vos, uit welke metamorphose voor den echtgenoot een droeve reeks van pijnlijke conflicten voortvloeien, die met een raffinement en een bewustheid uitgerafeld worden, welke niet des sprookjes zijn,

Kahlil Gibran, — C — ZAND EN SCHUIM. Vertaald uit het Engelsch. Geïllustreerd. Servire,

Den Haag, 1927. (19x13,5) 70 blz. geb. f_ 2.50. Een boek vol aphorismen, die getuigen van een superieure wijsneuzigheid, een vage symboliekerigheid en een teemerige mildheid. En lachwekkend, om de verluchting, bovendien niet ongevaarlijk boekje.

Korneel Goossens, — Bc — JUDOKUS. Geïllustreerd door Felix Timmermans, De Spieghel, Amsterdam, 1928. (21 x 15) 105 blz. ing. f 2.10, geb, f 2.90. De geschiedenis van 'n sullige vent en z'n kwezelige zusters. Judokus, de held, wordt de huwelijkshel ingedreven, waaruit hij eindelijk verlost wordt. De geest van dit burlesk verhaaltje heeft Timmermans erin geblazen.

Jackson Gregory, — B — DE DOODENSPRONG. Vertaald uit het Engelsch door Henriette Rappard. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1927. (20,5 x 14.5) 292 blz, ing, f 2.25, geb. f 2.35. Een rasechte Gregory-novel met vlotte beschrijvingen en stoere karakters, die recht op hun doel plegen af te gaan.

Jackson Gregory, — Bc — WOLVENGEBROED. Vertaald uit het Engelsch door C. C. Bender. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1927. (20.5 x 14.5) 247 blz. ing. f 2..25, geb. f 3.25. Jackson Gregory, — B — DE WOESTIJN -VALLEI. Vertaald uit het Engelsch door Cath. A. Dermont-Visser, J. Philip Kruseman, Den Haag, 1927. (21 x 15.5) 294 blz. ing. £2,25, geb. f 3.25. Wild-West drama's van de beste soort, waarin edeler gevoelens verwinnen dan die van moord en doodslag.

—B— Jackson Gregory, GEWROKEN, Vertaald uit het Engelsch door L. D. A. P. van Son. J

46

ROMANS EN ONTSPANNINGSLECTUUR,

Philip Kruseman, Den Haag, 1927, (20.5 x 15) 291 blz. ing. f 2,25, geb. f3,25. Vertelt ons de geschiedenis van Judith Sanford, wie met de hulp van den meesterknecht, Bud Lee, die Judiths hart verovert, na veel tegenstand gelukt 't den dief Trevor schaakmat te zetten. Vlotte amusements lectuur.

Alfred A. Hai ghton, — C — SUCCESSIE. Leidsche Uitg.-Mij., Leiden, 1927. (21 x 15.5) 518 blz. ing. f 4.50, geb. f 5.50. Joodsche schelmsheid en Oostersche wulpschheid spelen schaamteloos zich uit. De held: een trust-magnaat en naakt-schilder.

Knut Hamsun, °" — Bc — ZWERVERS. Vertaald uit het Noorsch door Dr. Annie Posthumus. Van Loghum, Slaterus & Visser, Arnhem, 1928. (21 x 15.5) 439 blz., geb. f5,90. Hamsun schreef een ontroerend boek, al ligt hem niets verder dan de goedkoope lyriek der dichterlingen. Ontroerend om het diepe doorvóélen en weergeven van den mensch in zijn volle menschelijkheid. Er was deernis in dezen . man, deernis om het lot der menschen op deze aarde, diepe droeve deernis om dat wondere raadsel, dat doolt en nimmer rust vindt. Deze deernis, deze liefde redt het boek.

Ernest van der Hallen, — B — KRISTIAAN., Leeslust, Antwerpen, 1928. (19 x 15) 122 blz. ing. Bfr. 13. —,

Kristiaan heeft een bovennatuurlijke boodschap van God ontvangen, om 't Godsrijk op aarde te vesten. Hoedanig hij als pelgrim deze volvoert bij de eenzame Kempenbewoners, de misdeelden van Nazareth en de verdoolden van Toreven verhaalt dit boek in sprookjestoon. Literair minder geslaagd, want deze heldenfiguur eischt andere, fellere, meer reëele bewerking.

Enrica von Handel Mazzetti, — B — HET ONVERGETELIJKE JAAR. Vertaald uit het Duitsch. Geïllustreerd door Herman Moerkerk. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927, Keurboekerij. (16 x 11.5) 424 blz. ing. f 2.40, geb. f 2.95. De tendenz is: dat de liefde een groote zaak is: magna res est caritas. Niet de starre abt, die een donderende keterhamer is, maar de goede, toegeeflijke, ja zwakke Pater Meinrad, slaagt er in 'n kleinen maar koppigen ketter: Edwin, te bekeeren, Boeiend en literair verdienstelijk.

Christian Haugen, — A — HET GEHEIMZINNIGE DOCUMENT. Vertaald uit het Duitsch door P. J. Aerssens. Geïllustreerd door G. J. van Overbeek. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. Romans van Avontuur. (19 x 13.5) 120 blz. ing. f 0.90. .-,ls Algy Rodney zich gereed maakt, om op vacantie te gaan, wordt van uit een venster, gelegen boven zijn kamer, op hem geschoten en onmiddellijk daarna hoort hij per telefoon een angstige meisjesstem hem waarschuwen. Van dat oogenblik af is het avontuur niet meer van de lucht en hij wordt verwikkeld in de wonderlijkste intriges en gebeurtenissen....

Clare Heitefuss, — Bc — DE GOUDEN RING. Vertaald uit het Duitsch door Gerrie Wagenvoort, J. N. Voorhoeve, Den Haag, 1927. Evangelisatie-Bibliotheek. (20.5 x 15. 166 blz. geb. f2.—. Een genoegelijke protestantsche roman vertaald in een kleurloos Nederlandsch.

Max - Hellen, — B — HET PARELENDE LEVEN. Paul Brand Hilversum, 2e druk: 1928. (23 x 15) 271 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.90. Albert Helman, Albert Kuyle, — Bc — VAN PIJ EN BURNOUS. Geïllustreerd door Ger. Huysser, De Gemeenschap, Utrecht, 1927. (20 x 13.5) 225 blz. ing, f 2.50, geb. f 3.50. ;

Een bonte verzameling schetsen van een reis door Zwitserland, Italië en Afrika. Brokstukken van een innige schoonheid, naast fragmenten van vlotte journalistiek. Kuyle herkennen we aan de rake notities en 't levenswarm lyrisme, Helman zegt z'n ontroerende visie op de realiteit uit met dieper accent in zinnend proza.

Albert Helman, — B — ZUID-ZUID-WEST. De Gemeenschap, Utrecht, 1926. (22 x 18) 118 blz. ing. f 1.80. Origineel van taal, stijl en beeldspraak, fijngevoeld, geschreven met een warmte, die een mensch behaaglijk aandoet. Juist getypeerd is de gemoedsgesteltenis en het leven van de verschillende volkeren in Suriname: Chineezen, Negers en Hindoes, die in bonte kleuren-


47

mengeling dooreen wonen, maar die allen, weemoedig, schoone dingen in hun hart bewaard hebben, ieder volgens eigen karakter en landaard.

-- Bc — Albert Helman, MIJN AAP SCHREIT. De Gemeenschap, Utrecht, 1928. (19.5 x 13.5) 70 blz. ing, f1,90, geb. f 2.90. Een roman met zeer merkwaardige literaire kwaliteiten en suggestieve aanduidingen, welke u onder het lezen een intellectueel genot schenken en uw geest aan het mijmeren brengen. Knap van visie, sterk van waarneming en plastiek, doch de diepste kern ontgaat ons.

H. J. M. van den Heuvel, --- B — UIT HET LAND VAN RAVENSTEIN. Geïllustreerd, Jan Verhoeven, Wijngaardstraat 2, Antwerpen, 2e druk : 1927. (22 x 13.5) 157 blz. ing. Bfr. 10.--. Oolijk volksboek zonder artistieke waarde, maar niettemin leesbaar, vooral voor kenners van dorpstoestanden.

C. M. van Hille-Gaerthe, -- Be -DE HEG. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1928. (23 x 16) 243 blz. ing. f 3.---, geb. f 3.90.

Een wereldje-in-'t-klein zien we hier afspelen in dit boek — een wereldje met menschen van

allerlei slag. De leegte van 't moderne leven wordt in raak-scherpe trekken ons nader gebracht; maar de oplossing kan ons niet bevredigen; zij is teleurstellend, zooals het leven, dat zich voltrekt buiten de groote lijnen, ons gebaand door een doelzekere levensbeschouwing.

William Holt, -- A — BIJ DEN TWAALFDEN KLOKSLAG. Geïllustreerd door G. J. van Overbeek. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. Romans van Avontuur. (19x13.5) 113 blz. ing. f 0.80. Dit is het eerste deeltje van een serie van vier doelen, waarvan ieder een compleet verhaal bevat. Het schildert de stoutmoedige avonturen van Harold Hunter, edelman in geheimen dienst. Deze heeft te strijden tegen een organisatie van spionnen, voor een groot gedeelte desperado's, voor wie een menschenleven telt voor minder dan niets. De detective weet tot in de schuilplaatsen van zijn vijanden door te dringen, waarbij hij de hachelijkste avonturen beleeft.

William Holt, — A — DE GEHEIME KAMER VAN 'T CECIL-HOTEL. Geïllustreerd door G. J. van Overbeek. Het Nederlandsche Boekhuis Tilburg, 1928. Romans van Avontuur. (19x13.5) 127 blz. ing. f 0.80. ;

Op een bal bij den Russischen zaakgelastigde, wil men Harold Hunter en luitenant Vignard, die men buiten zijn voorkennis gestolen staatsstukken in de kleeren heeft genaaid, onsterfelijk compromitteeren. Een strijd van list tegen list.

William Holt, — A — EEN STRIJD OM EER EN LEVEN. Geïllustreerd door G. J. van Overbeek. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. Romans van Avontuur. (19x13.5) 128 blz. ing. f 0.80. Een diefstal van staatsstukken aan het ministerie, waarin de familienaam Clairemanor gemengd dreigt te worden, brengt den hertog van Clairemanor er toe zijn neef Harold te verzoeken, die zaak ter hand te willen nemen.

William Holt, -- A -HET DRAMA • OP HET JACHT VAN DEN HERTOG. Geïllustreerd door G. J. van Overbeek. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. Romans van Avontuur. (19x13.5) ± 127 blz. ing. f 0.80. Deze roman schildert den heftigen strijd tusschen Harold Hunter en den buitenlandschen spionnage-dienst om de gestolen stukken van het Departement van Buitenlandsche zaken.

A. van Hoogstraten Schoch, — A — DE GROOTE L1VENSWET. D. A. Daamen, Den Haag, 2e druk : 1928. (15.5x11) 189 blz. ing. f 1.25. Drie meisjes op een Parijsche kostschool gaan voor goed naar huis. Hun verdere ontmoeting met het leven beschrijft wijdloopig dit haastig geschreven verhaal.

Annie Hruschka, — A — KINDEREN DER WERELD. Vertaald uit het Duitsch door Christine Kamp. L. J. Veen, Amsterdam, 1928. (21.5 x 15.5) 191 blz. ing. f2,90, geb. f 3.50. Verhaal met kasteeltafereelen en plechtige gesprekken. Liefde en strijd in allerlei vorm.

Leo Huisman, — B — DE LIEFDE VAN DEN CHEF DER RECHERCHE. G. Kolff & Co., Leiden, 1927. (24 x 16) 90 blz. ing. f 1.--. Indische detective-roman, fatsoenlijk pikant. Treinlectuur.

48

ROMANS EN ONTSPANNINSGLECTUUR.

Fergus Hume, -- B — HET AAS VAN DEN DUIVEL. Vertaalt uit het Engelsch door Willy H. van der Tak. Stella-editie, Amsterdam, 1928. (19.5 x 13) 219 blz. ing. f0.50. Fannie Hurst, -- Bc -MANNEQUIN. Vertaald uit het Engelsch door J. van Schaik-Willing H.P. Leopold, Den Haag,1927. (21 x 14.5) 257 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.90 Oppervlakkig, niet literair, wat door den opzet — het werd ter verfilming geschreven — grootendeels verklaard wordt. Een tweejarig meisje wordt door haar gouvernante gestolen. Door een wellusteling aangerand, komt deze zoo ongelukkig te vallen, dat de priem van haar chape zijn hart doorboort. Zij komt nu onder verdenking hem vermoord te hebben. Men ziet: aan tragische verwikkelingen geen gebrek.

Panait Istrati, -- C — CODINE. Vertaald uit het Fransch door A. M. de Tong. Kosmos, Amsterdam, 1958. (20 x 14.5) 188 blz. ing. f 2.75, geb. f 3.50. Panait Istrati, -- C -NARRANTSOULA. Enoch, Haarburg, 1928. (20 x 11.5) 191 blz. ing. M. 3.50. Deze verhalen zijn ondanks de beweringen van den vertaler, geen verheerlijking van het volle, vrije zwerversleven. In diepsten zin zijn ze geen verheerlijking, maar een aanklacht, een verdoemenis van het volle zwervende vrijbuitersleven en het is dit besef, dat ze zoo groot doet zijn. Nergens is de zwakte van den machtigen mensch zoo tastbaar gebeeld als hier.

— Bc -Panait Istrati, LEVEN EN STERVEN VAN OOM ANGHEL. Vertaald uit het Fransch door A. M. de jong. Kosmos, Amsterdam, 1927. (20 x 14.5) 192 blz. ing. f2,75, geb. f 3.50. Voor nadere bespreking zie J. B. 1926 blz. 222.

Ivans, —B— DE ROODE HAAN. Geïllustreerd. Scheltens & Giltay, Amsterdam, 1928. (20.5 x 13.5) 259 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.90. Ramp op ramp — misdaad op misdaad en de schuldige is.... 't menschelijk recht, hier vertegenwoordigd door een eigenzinnigen sukkelaar, Dat schijnt van dit boek de tendenz te zijn. Niet sympathiek.

Ivans, -- A — DE DWERG VAN STOCKTON-COURT. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1927. G.-G.-serie. (20 x 13.5) 298 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.90. Een beetje onwaarschijnlijk is deze roman.

Ivans, -- Be — ZIJNE EXCELLENTIE. Geïllustreerd door Pol Dom. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1928. G.-G. -serie (20 x 13.5) 259 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.90. Het eenige nieuwe in deze Excellentie-roman is, meenen we, 'n zin-spelen op 'n minder delicate situatie, iets, waar we Ivans niet mee feliciteeren kunnen. Overigens, de geschiedenis verloopt tamelijk tam en saai.

J. Kilmeny-Keith, —A— NEMESIS. Geïllustreerd door Herman Moerkerk. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. Keurboekerij. (16x 11.5) 381 blz. ing. f 1.70, geb. f 2.25 . John Rayman, een beursmagnaat vindt men vermoord in zijn studeervertrek met het raadselachtige kaartje: Nemesis-Londen. De geest die in geen enkel oud kasteel in Engeland ontbreekt, schijnt de wreker te zijn. Griezelige mysteries met diep tragischen ondergrond.

Hugo Kingmans, —A— ZOEKERS. D. A. Daamen, Den Haag, 1927. (21.5x15.5) 228 blz. ing. f 2.75, geb. f 3.75. Ds. Treebeek in Buurtwolde is gestorven en zijn gezin bestaande uit de weduwe met twee zoons en twee dochters vertrekt naar Rotterdam. Ida huwt met een braven dokter, Op sentimenteelen toon worden verdere lotgevallen beschreven,

Alexander L. Kjelland, -- C — ARBEIDERS. Vertaald uit het Duitsch door H. M. -S. Ontwikkeling, Amsterdam, 1927. (19 x 13.5( 220 blz. ing. f 1.40, geb. f .1.90. Bittere scherpe beschrijving van misstanden in Noorsche ambtenaarskringen.

A. H. Kober, —B— SUCCESNUMMERS. Vertaald uit het Duitsch door J. G. de Haas. H


49

P. Leopold, Den Haag, 1928. (21.5 x 14.5) VII-138 blz. ing, f 1.90, geb. f 2.75. Een reeks korte ops -tellen vertelt van de geschiedenis, het doen en laten van eenige „succesnummers" uit groote circussen. Hoewel zeer vlot, zijn ze met veel eruditie geschreven.

Alexandra Kollontay, — C — DE MAN-KAMERAAD. Vertaald uit het Russisch door Mr. Eerta, Austeiczer. De Ploeg, Utrecht, 1928. (1.8.5 x 12.5) 250 blz. ing, f 2.75, geb. f 3.50. De inhoud is wars van sensatie en directe propaganda, en desondanks een populaire Russische apologie voor het communisme en den nieuwen heilstaat, waarin alles zoo eenvoudig en begrijpelijk zal zijn, zoo logisch en zonder hinderpalen. Literair krachtig van eenvoud.

Marie Koopmans, — A — OM HEUVELEN VOL KUNST. L. J. Veen, Amsterdam, 1927. (21 x 1.5) 184 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.90. In dit boek treden allemaal menschen op uit de kunstenaarskolonie in het Gooi: ze doen erg artistiekerig en schijnen vooral in de liefde echte brekebeenen te zijn. Een simpele historie met onbeduidende kunstbeschouwingen en quasi-diepzinnige wijsgeerige bespiegelingen.

E. Lacombe, — A — DE DAPPERE DASCIE. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. Keurboekerij. (16 x 11.5) ± 150 blz. ing. f 1.50, geb. f 1.95. Dascie raakt in een kluwen van intrige's en telkens is het haar liefde die haar tot verkeerde handelingen brengt. Oorlog en verslagenheid brengt zij over Sabran. En als allen haar geloof in Dascie hebben opgegeven is het haar marteldood, die haar ongekrenkte trouw en haar heilige liefde — helaas te laat — in eere herstelt.

H. Laran Trip-de Beaufort, — Bc -ONDER DE ZON. C. A. J. van Dishoeck, Bussum, 1927. (21.5 x 15.5) 219 blz, ing. f 2.50, geb. f 3.50. 'n Bundel goed geschreven schetsen, die onder den oorlog zich afspelen. In de laatste schets wordt scherp en wreed de oorlogsellende geteekend, maar over de katholieke kerk wordt daarin zeer onwaar en ook dom geoordeeld.

Herman Landon, — B — DE KAMER ONDER DE TRAP. Vertaald uit het Engelsch door H. Deemster. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1927. (21 x 15.5) 283 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.75. Advokaat Littleby zet een duivelachtigen streek in elkaar, om den schatrijken Thomas Dean dood te laten verklaren bij levenden lijve. Wat daar allemaal bij te pas komt, wordt in het boek wijd en breed verhaald.

Aart van der Leeuw, — Bc — IK EN MIJN SPEELMAN. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1927. (22 x 16) 276 blz, ing. f 4.—., geb. f 4.90. Een graaf wil ontkomen aan vaders dwang. Dies gaat hij op zwerftocht met een reizend speelman, ontmoet een zwerfster, die ook 't ouderlijk huis ontvlucht is. Men wordt wederzijds verliefd en we zitten midden in deze „luchthartige historie", geschreven in een lenig, soepel proza, vol schitterende taalvondsten. Te veel kunst-allures, om innerlijk te boeien.

Cam. Lemonnier, — Bc — WIND OP DE MOLENS. Naverteld uit het Fransch door A. Thiry. G. W. den Boer, Middelburg, 1927. (24.5 x 16.5) 242 blz, ing. f 3.90,

geb. f 4.50.

Schr. schildert ons in dit boek den strijd op 't platteland om herwording. Met liefde en bezieling geschreven, maar de uitbundigheid van den stemmingskunstenaar schaadt de compositie.

André Lichtenberger, -- A — MIJN KLEINE TROTT. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche

Boekhuis, Tilburg, 1927. (18.5 x 11.5) 156 blz. ing, f 1.25, geb. f 1.75. Aantrekkelijke schets van de geheime roerselen in een kinderziel.

Grace Livingston Hill, — B — OP MOEDERS PLAATS. Vertaald uit het Engelsch door G. W. Elberts.

A. W. Sijthoff, Leiden, 1927. (23 x 16) 224 blz. ing, f 2.90, geb. f 3.75. Geëxalteerde lievigheid naar protestantsch ideaal. Te mooi om natuurlijk, te vlak om bovennatuurlijk te zijn, Goed bedoeld maar onecht,

N. S.. Ljeskow, — C — DE RUSSISCHE LADY MACBETH. Vertaald uit het Russisch door

50


S. van Praag. Geïllustreerd. Seyffardt, Amsterdam, 1927. Van boek tot boek. (16,5x12) 172 blz. ing. f 0.90, geb. f 1.50. Een ongeoorloofde verhouding, wordt in vlotten stijl zeer zinnelijk en uitvoerig verhaald.

— Bc — Thomas Olesen Lokken, UE BOER NIELS HALD. Vertaald uit het Deensch door G. J. RisseladaGarrer. Elsevier, Amsterdam, 1927. (19 x 13) 206 blz, ing. f 2.75, geb. f3.50. Met rake vegen, recht op den man af, het verhaal van den echten „boer" Niels Hald, hoe hij door zijn boerentrots te gronde gaat. Hij zoekt met koppige volharding het groote, slaagt even en valt weer terug. Verliest daarbij alles ... behalve de liefde van zijn vrouw.

— Bc — William J. Long, MOEDER NATUUR. Vertaald uit het Engelsch door Cilia Stoffel. Geïllustreerd. W. L. & J. Brusse, Rotterdam, 1928. (23 x 18) 182 blz., ing. f 1.90. Wat schrijver, die der dieren intieme gaan en doen kent, over de slimheid van den weerwolf debiteert, is boeiende en gezonde lectuur voor jong en oud. Hetgeen hij hier echter zegt over de struggle for life in 't dierenrijk, vergt eenige ontwikkeling.

Hermann L, ns, --- Bc — DE HUILEN VAN OHLENDOF. Vertaald uit het Duitsch door J. J. Musschenhâge, Geïllustreerd. A. G.. Schoonderbeek, Laren, 1928. 178 blz. (21x16) ing. f 2.90. Teekent ten voeten uit de typen, welke 't dorpje Ohlendorf bevolken, waar de patriarchale gewoonten met hof en erf van vader tot zoon overgaan. Ruw realistisch zooals deze boeren zijn „van buiten uit zijn 't christennienschen, van binnen heidenen!"

Jos. Aug. Lux, --B-SCHUBERTS LEVENSROMAN. Vertaald uit het Duitsch door Mr. G. Keller, Geïllustreerd.' J. Philip Kruseman, Den Haag, 1928. (21 x 15) 246 blz. ing. f2,90. geb. f3,90. Een in ouderwetschen stijl geschreven romantische fantasie over het leven van Franz Schubert.

— Bc -Thomas Maan, TONIO KRUGER. Vertaald vit het Duitsch door A. M. Buis. Neder-

landsche Uitg.-Mij., Amsterdam, 1927. (18 x 11.5) 168 blz. geb. f 1.50. De innerlijke tweeslachtigheid in Tonis Kröger's wezen heeft Mann met groote liefde gepeild. Een novelle, die literaire waardeering verdient.

-- B — Hans Martin, - COCKTAIL W. L. & J. Brusse, Rotterdam, 3e druk: 1927. (19x 12) 159 blz. ing. f 1,50, geb. ' f 2.25. Dartele, kluchtige stukjes, hier en daar soms wrang van leed, maar doorgaans getuigend van een gezonde en gemoedelijke levensopvatting.

—. B — Kees Meekel, DE LAATSTE COWBOY. De Gemeenschap, Utrecht, 1928. (20 x 13) 269 blz, ing. f2.60 , geb. f 3.60. In dit boek huist de zekerheid, de wilsvastheid van den cowboy; de openheid en vlakte van de prairie, en soms even de schalkschheid van de mannen, die één oogenblik een grap uithalen in hun harde leven. Het mist de bezieling en overtuiging van Van Cowboys en Pioniers.

—B— Kees Meekel, DE VAL VAN DEN DICTATOR, Van Munster, Amsterdam, 1928. 187 blz. ing. f 2.50. Klaar en kloek van stijl, doch onbelangrijk van gegeven en onevenwichtig van compositie. Een dictator (zuivere copie van Mussolini) zet met halstarrige koppigheid z'n wil door; - een ongeluk met een vliegmachien slaat hem tijdelijk met volslagen onmacht. Intusscben is een revolutie tegen hem ontketend -- in stilte bereidt hij zich op tegenstand voor — doch genezen, blijkt hij vergeten bij z'n volk en.... deze ontgoocheling doet hem in 't gekkenhuis belanden ... .

Herman Middendorp, --- G — IN 'T MOERAS. Allert de Lange, Amsterdam, 1928. (21 x 15.5) 228 blz, ing. f 2.90. Als roman, degelijk van opzet en niet onverdienstelijk van taal. Een pleidooi tegen de echtscheiding, doch niet overal even overtuigend van argumentatie. Naar den inhoud; een man ontdekt, dat z'n vrouw in aanleg en aanvoelen veel van hem verschilt. In een valsche jeugdliefde dreigt z'n huwelijk schipbreuk te lijden, doch een ziekte brengt beiden weer bijeen.

Bertram luitford., —B— DE DUBBELGANGER. Vertaald uit het Engelsch door J. Knap. Stellae ditie, Amsterdam, 1928. (19.5x13) 219 blz. ing. f0,50.


51

De held van dit verhaal, wordt bij vergissing voor zijn niet gunstig bekend staanden dubbelganger aangezien. Ten slotte komt alles terecht.

L. G. Moberley, -- A -ZIJN KLEINE MEISJE. Vertaald uit het Engelsch door P. P.T. Stellaeditie, Amsterdam, 1928. (20 x 13.5) 218 blz. ing. f 0.50. De karakters in de samenhang van dit verhaal — merk volkslectuur — zijn onlogisch.

L. M. Montgomery, -- O -HET REGENBOOGDAL. Vertaald uit het Engelsch door A. E. de Vries. H. D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem, 2e druk : 1928. Bij de Haard-serie. (18.5 x 12.5) 325 blz. geb. f 2.90. Een dominé-weduwnaar geabstraheerd in theologische sferen. Z'n kroost levend van kattekwaad. Hem een vrouw — hun een opvoedster, dat is 't leuk-uitgewerkte thema ... Montgomery bederft zijn boeken voor ons door ongeloovige schimpscheuten.

L. M. Montgomery, — Bc -EMILY'S EERZUCHT. Vertaald uit het Engelsch door A. E. de Vries. H. D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem,1928. Bij den Haard-serie. (18.5 x 12.5) 311 blz., geb. f 2.90. Voor bruidsmeisje gevraagd bij huwelijk van den lieve die haar hart 't eerst brak, voelt Emilij zich bruid en ze wordt het. Onwaarschijnlijk en melo-dramatisch,

Chikamatsu Monzaemon, -- C -DE SNEEUWVROUW. Vertaald uit het Japansch door S. van Praag. Holland ia, Baarn, 1927. (21 x 13.5) 203 blz. ing. f 2.40, geb . f 3.25. Een episode uit de Japansche geschiedenis, doch niet zooals deze zich werkelijk heeft afgespeeld, maar geïnterpreteerd naar de bloemrijke fantasie van den schrijver, die in 1723 stierf en als de grootste tooneelschrijver van Japan gevierd wordt. Er hangt over dit boek een teer waas van poëzie.

Henriette Mooy, — Bc — MAALSTROOM. Goede & Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 1927. (19 x 12) Deel I. 197 blz. geb. f 2.75. 't Dagboek in gewilden stijl van 'n opvliegend, onharmonisch artistiek aangelegd meisje, met oud-vrouwelijke bespiegelingen en bakvisch allures. De heldin piekert voortdurend over godsdienstige problemen en redeneert onbeduidend.

Dhan Gopal Mukerji, —C— HET GELAAT VAN MIJN BROEDER. Vertaald uit het Engelsch door Carolus Verhuist. Servire, Den Haag, 1927. (21.5 x 15.5) 367 blz., ing. f 3.50, geb. f 4.50. Een sympathieke poging om de gapende klove tusschen Oost en West te overbruggen in den vorm van een dichterlijk, ietwat onwerkelijk verhaal over een tegen het Britsche gezag. gerichte beweging, welke door schrijvers broeder werd gesteund en door de Indische regeering genadeloos streng onderdrukt.

---- Bc —. Dahn Gopal Mukerji, MENSCHEN EN DIEREN IN HET OERWOUD. Vertaald uit het :átigelsch. Geïllustreerd, Servire, Den Haag, 1928. (21.5 x 15,5) 132 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.75. Voor nadere bespreking zie Jaarlijksche Boekenschouw 1927 blz'. 239.

Clarence E Mulford, -- Bc --NOPALONG CASSIDY. Vertaald uit het Engelsch door J. N. Akker-

mans. .. T. Swartsenburg, Zeist, 1927. Cowboy Serie. (20x 13.5) 272. blz, ing. f 1.75, geb. f 2.50. Clarence E. Mulford, TEX EWALT. Vertaald uit het Engelsch door

--- B —

J. H. Akkermans, J. T.

Swartsenburg, Zeist, 1927. Cowboy Serie. (20 x 13.5) 264 blz. ing. f 1.75. geb. f 2.50. Vol avonturen, altijd dol, meestal bloedig. En de held is onoverwinnelijk door zijn spierkracht. erg behendigheid en zijn nooit messenden ijver.

— C — Dora Musbach, HET ONBEREIKBARE. G. J, Slothouwer, Amersfoort, 1927. (21.5 x 15.5) 261 blz, ing. f 3.90, geb. f 4.90. 't Onbereikbare is 't huwelijksgeluk, dat het ocialisme niet bestaanbaar weten wil. Níni is een tijpe van gedesillusioneerde. Dora Musbach vermorst haar talent aan zulk een leugenpreek. Leonard Nason, --- Bc — GROOTE PARADE. Vertaald uit het . Engelsch door C. C. Bender. Allert de Lange, Amsterdam, 1928. (21 x 15.5) 272 blz. ing. f 2.90.

52

ROMANS EN ONTSPANNINSLECTUUR.

Sergeant Eadie en soldaat Darcy, vrienden uit het hospitaal, maken heel den gruwbaren oorlog mee aan het Westfront. Hun beleven is enkel schieten, honger en kou lijden in de loopgraven. Gelukkig laat de humor hen niet in den steek, die aan dit huiveringwekkende boek een blijde tint geeft. Een niet onverdienstelijk staal van oorlogsliteratuur.

—B— G. van Nes-Uilkens, INGRID. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1928. (21.5 x 15.5) 272 blz. ing. f 3.25. geb. f 3.90. 'n Boek van edelen strijd om geestelijke voornaamheid en menschelijke beteekenis. Ingrid is het geestelijk kind van Duikelaartje en de kennis van dit andere werk van G. van NesUilkens, verheldert 't inzicht in de beteekenis van dezen laatsten roman van de schrijfster.

-- c -Alfred Neumann, DE DUIVEL. Vertaald uit het Duitsch door C. F. van der Horst. W. de Haan, Utrecht, 1927. (21.5 x 15.5) 307 blz. ing. f 3.50, geb, f 4.75. De duivel, zoo heet de raadsman en vriend van Lodewijk XI, die in zijn zelfopoffering zóó demonisch ver gaat, dat hij zich bijna één maakt met zijn vorst. Zeer spannend is deze angstaanjagende vriendschap uitgebeeld, terwijl de historische ondergrond op moderne wijze bezield werd.

—C— Alfred. Neumann, REBELLEN. Vertaald uit het Duitsch door C. F. van der Horst. W. de Haan, Utrecht, 1928. (21.5 x 15.5) 260 blz. ing. f 3.50. Met onverbiddelijke helderheid worden de verschillende gebeurtenissen uit een woelig en verward historisch tijdperk belicht op moderne wijze. Neumann's visie is samenvattend, waardoor we de listige pogingen van deze rebellen op Toscaanschen bodem niet als individueele episoden, doch in 't kader van de groote vrijheidsbeweging in het begin der vorige eeuw leeren zien. Z'n vermogen tot vormgeving van deze ongeordende gebeurtenissen is sterk en ongeschonden. Een belangrijke roman, behoudens eenige wanstaltige beschrijvingen.

—D— Martin Andersen Nex®, DAT MOET GEBOET WORDEN. Vertaald uit het Deensch door C. Bienfait, Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. (21.5 x 15) 195 blz+ ing, f 2.90, geb. f3,90, 't Dagboek van 'n erfelijk belaste eroticus. Voor 't grootste deel wordt 't boek gebruikt tot rauwe schildering van 't lugubere bedrijf van den ziekelijk-erotischen vader.

— A °-jan Nieuwenhuis, THUEAL DE OS. Van Munster, Amsterdam, 1928. 116 blz. ing. f 2.50. Thubal was een der dieren, die stonden rond de kribbe van Jezus en werd van een onwillig en opstandig lastdier een aanhankelijk wezen, dat willig zich slachten liet als offerdier voor den tempel. Het gegeven in gevoelige taal gevat is te veel uitgesponnen. Goede legende-vertelling.

—D— L. Bioel, DE CAID. Vertaald uit het Engelsch door A. Veurhard-Eerkhout. A.

W. Bruna & Zn., Utrecht,1927. (20 x 13.5) 275 blz. ing. f 1.75, geb. f 2.25.

De opzet is de prostitutie van een vrouw door haar eigen man aan een harem-turk om b.andelsfaveurs. Afschuwelijk van profanatie,

-- O -Kathleen Norris, DE ZWARTE VLEMINGS. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1928. (17 x 11) 319 blz. gecart. f 1.25. Een onliteraire familieroman met verwikkelingen, voortvloeiend uit het weinig navolgenswaardige leven van den „Zwarten Roger Vleming".

—A— E. Phillips Oppenheim, GELDKONINGEN. Vertaald uit het Engelsch door Mevr. Spies- van der Linden. Seyffardt, Amsterdam, 1927. Pijl-serie. (20 x 13) 237 blz. ing. f 1.20, geb. f 1.75. Een van die geldmagnaten laat een stuk teekenen. Om 't schelms geteekende stuk terug te krijgen wordt hemel en aarde bewogen.... maar hij wint èn kapitalen èn een meisje.... Volkslectuur, van literatuur geen spoor.

•--- Bc --E. Phillips Oppenheim, DE WRAAK VAN WINGRAVE. Vertaald uit het Engelsch door F. E. Rinck, Seyffardt, Amsterdam, 1927. Pijl- serie. (20 x 13) 240 blz, ing. f 1.20, geb. f 1.75. Wingrave speelt een boerenrol en is de beste mensch van de wereld. 't Komt uit en dan wint hij er een gewanhoopte liefde mee. Spannend en als amusements-lectuur verdienstelijk.

--- B — E. Phillips Oppenheim, DE GRUWELIJKE WAANVOORSTELLING VAN DR. LONDE. Vertaald uit het Engelsch door A. Vuerhard-Eerkhout, A. W. Bruna &

Zn., Utrecht, 1927. (20 x 13.5) 230 blz. ing. f 1.—, geb. f 1.50.


53

Een boeiend, maar wel wat griezelig verhaal, van een geneesheer, die, krankzinnig, een ware operatie-manie heeft en tallooze slachtoffers maakt.

E. Phillips Oppenheim, — Bc — HET CHANNAYSYNDICAAT. Vertaald uit het Engelsch door Jhr. R. H. G. Nahuys. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1928. (19.5 x 13) 234 blz. ing f 1.-, geb, f 1.50. Gilbert Channay wordt, tengevolge van een samenspanning door zijn medeleden in een syndicaat, tot eenige jaren gevangenisstraf veroordeeld. Op weinig kieskeurige wijze, slaagt hij erin al zijn tegenstanders te treffen.

E. Phillips Oppenheim, — Bc — SAMENZWEERDERS. Vertaald uit het Engelsch door L. V. Sevffardt, Amsterdam, 1927. Pijl-serie. (19.5 x 13) 240 blz, ing. f 1.20, geb, f 1.75. Het geval beweegt zich om het gevaarlijk bezit van een pakje brieven en een echtscheidingsproces in hofkringen. Simplistisch van intrige, zwak van compositie.

Baronesse Orczy, -- B — DE WRAAK VAN DE ROODE PIMPERNEL. Vertaald uit het Engelsch door P. W. J. Jorissen. Blankwaardt & Schoonhoven, Rijswijk, 1927. (20x14) 283 blz. ing, f 3.—, geb, geb. f 3.90. Hoe een ruwe vader in den revolutietijd als leider van zoon bende zijn eigen dochter als een dapper meisje tegenover zich krijgt,

Martha Ostenso, — Bc --DE DOLLE CAREWS. Vertaald uit het Engelsch door F. C. Dominicus, De Ploeg, Utrecht, 1928. (19 x 12.5) 304 blz. ing. f 2<—, geb. f 2.90. De adelijke Carews knechten de arme prairiebewoners van Minnesota, tot een jongste telg van dit heerschersgeslacht een prairie-meisje tot vrouw kiest, dat hem tot een beter leven brengt, Stoer van heelding, soms wat ruw en onbedwongen. Lectuur, die aanbeveling verdient.

Martha Ostenso, — Bc -DE DONKERE JAREN VAN LUCIAN DORRIT. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1927. (21.5 x 15.5) 316 blz. ing. f 3.—, geb. f 3.90. Herinnert in koene kracht en stoere stijl aan Hamsun. Boeiend relaas van het harde leven in Minnesota; hoe Lucian Doritt zich door de duisternis, geholpen door een krachtige vrouw, een weg baant naar 't licht. Momenten van intense ontvoering schept dit origineele verhaal.

Jeanna Oterdahl, — A -DE FAMILIE KRUSE. Vertaald uit het Zweedsch door N. EasenauGoernan.s. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1928. (20.5 x 15) 341 blz. ing. f3.50, geb. f4.90. Een sympathiek boek, waarin naast een religieuze bezieling een neiging valt waar te nemen naar een al te gemakkelijke „copiëerlust des dagelijkschen levens."

Jeanna Oterdahl, -- A -HET HUIS MET DE ROZENHAAG. Vertaald uit het Zweedsch door N. Casenau-Goemans.

J, M. Meulenhoff, Amsterdam, 1927. (21x15)

116 blz. ing. f 2.—, geb. f 2.95.

De tocht naar Rozenhage, het paradijs der kinderdroomen, langs een weg vol hindernissen en grauwe lotgevallen, maar die ook nu en dan bevloerd wordt met bloemen van poëzie, wordt in allen eenvoud beschreven, zonder dweperige sentimentaliteit, maar met suggestieve kracht,

— A — Robert van Passen DE GOUDEN DROOM. P. N. van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1927. (20x 14) 130 blz. ing. f 2.50, geb. f 2.35. ;

De tragiek van „het Haantje van den. Toren" in 'n nieuwen vorm. 'n Mild boekje. Anneke is een arm tuberculoosje, dat op het platteland beterschap zoekt en verliefd raakt op een jongen schilder. Ze sterft echter voor 't groote geluk,

Francois Pauwels, — Bc — BOEVEN EN BURGERS. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1926. (20 x 14 242 blz. ing. f 1.60, geb. f2,90. Met humanen zin fijn en raak gebeelde momenten van tragisch menschenleven. Een felle aanklacht tegen het Ned. strafstelsel in den vorm van een ten tooneele voeren van diverse „boeven" en „burgers": de rechtvoerende machten. Niet altijd objectief en overtuigend.

Kathrene en Robert Pinkerton, — A — FORT-MYSTERY. Vertaald uit het Engelsch door C. Baerwaldt. Geïllustreerd door G. J. van Overbeek. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. Keurboekerij. (16x 11.5) + 350 blz. ing. f 1.70, geb. f 2.25. Fort-Mystery is de geheimzinnige post, waar de Hudson Bay Compagny den scepter zwaait. Een roman van haat en strijd, van liefde en leed, in sneeuw en ijs....

54


A. M. Pols, - Be HET LIED VAN DE KRIJGSBENDE VAN IGORI+ Geïllustreerd, De Sikkel, Antwerpen, 1928. (25 x 19) 78 blz. ing. Bfr. 45.—. Geslaagde vertaling van het merkwaardige Russische epos dat in geest en gehalte aan den

Ilias herinnert.

Eleanor H. Porter, - A POLLY-ANNA'S LENTELEVEN. Vertaald uit het Engelsch door Mevr. P. Kapteyn-Schröder. J. T. Swartsenburg, Zeist 1927. (21.5 x 15.5) 175 blz. ing. f 2.25, geb. f 3.25. Heel aardige fantasie van Pollij-Annas jeugd. Opwekkend boek met frisschen, zij 't wat gekunstelden inhoud

Gene Stratton Porter, - Be DE TOOVERTUIN. Vertaald uit het Engelsch door W. J. Ankersmit

Blankwaardt & Schoonhoven, Rijswijk, 1927. (21.5 x 15) 197 blz. ing. f 2.50,

geb. f 3.50.

Een sentimentele geschiedenis uit de oude doos Het komt alles juist uit. De geliefde was vijf jaar, toen ze een jongen aantrof.... Natuurlijk verwaarloosd geen moederliefde gehad. En dat wordt allemaal nadrukkelijk gezegd. Wat gemakkeîijk in heel ernstige dingen.

J. Pravieux, - A WAT VROUWEN VAN EEN MAN MAKEN. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. (20 x 14.5) 259 blz., ing. f 1.45, geb. fl.95. Levenswijsheid in humoristischen vorm. Soms inslaand bijwijlen ook humor van den kouden grond.

J. Pravieux, - A DE NIEUWE DOKTER. Vertaald uit het Fransch. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, (19 x 12) 297 blz, ing. f 1.25, geb. f 1.75. Homerische strijd-om-den-schoonzoon tusschen eenige aspirant schoonmoeders. Niet homerisch van allure.

Israel Querido, - Be SIMSON DE GODGEWIJDE. Scheltens & Giltay, Amsterdam, 3e druk: 1927. (21.5x 15.5) 348 blz. ing. f 4.25, geb. f 5.50. Querido heeft met de hem eigen weelderige breedsprakigheid twee episoden naverteld uit het wonderrijke en wonder-grillige leven van den laatsten Rechter uit Israël: ,,Simson in zijn helrooden, kniekorten mantelrok."

- Be William le Queux, DE VROUW VAN DEN MISDADIGER. Vertaald uit het Engelsch. A, W. Bruna & Zn., Utrecht, 1928. (17x 11) 320 blz. gecart. f 1.25. Schr. onthoudt zich van het neerschrijven of aanduiden van prikkelende scènes, doch had beter gedaan op het gebied van kloosters en moraal zich niet op glad ijs te begeven.

E.J.Rath, —B— DE INNEMENDE LANDLOOPER. Jacob van Campen, Amsterdam, 1927. Feuilleton-bibliotheek. (17x11) 341 blz. geb. f 1.25. Wade Rawlins, een rijke jongen, verneemt in den trein van den gril, welke Mrs. Kilbourne er op na houdt, om landloopers op te nemen en te verbeteren. Hij meldt zich aan en trouwt met haar. Vlot en aangenaam ontspanningslectuurtje.

Jösine Reuling, - A SIEMPIE. Hollandia, Baarn, 1927. (20x 13.5) 231 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.75. Reuling hield het heel haar roman' ' d66r vol over Siempie, het tengere burgerluiskind, te vertellen in Siempie's eigen taal. Geen oogenblik wordt daardoor de bekoring verbroken. Daar is Siempie zelf, het kind met de sprietharen, droomerig natuurtje. Dan Grootmoe die 'r heeft opgevoed, omdat haar ouders naar Rusland waren getrokken. Allemaal sympathieke menschen in hun eigen doen raak neergestreken.

- Be Sax Rohmer, DE GEHEIME OPIUMCLUB. Vertaald uit het Engelsch door W. J. A. Roldanus Jr. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1927. Boeken van avontuur. (18.5x12) 278 blz. geb. f 2.30. Spannend verhaal van avonturen in en om duister Londen. Filmachtige vervolgingen met dood en liefde tot slot. Vroolijk, maar prikkelend.

Berta Ruck, - B HOE ROSAMUND FAYRE VERLOOFD RAAKTE. Vertaald uit het


55

Engelsch door J. Jorissen, W. de Haan, Utrecht, 1927. (19.5 x 13.5) 264 blz. ing. f 2.—, geb. f 2.90. Een prettig, vlot geschreven verhaal; hoe drie jonge menschen hunne bestemming vinden.

Berta Ruck, —B— MISS MILLION'S KAMENIER. Vertaald uit het Engelsch door C. F. van der Horst. W. de Haan, Utrecht, 1927. (19.5 x 13:5) 330 blz. ing. f 2.—, geb. f 2.90. Million is het dienstmeisje van Miss Anastasia Lovelace, die met°haar nichtje Beatrice in een volksbuurt van Londen woont. De twee jonge meisjes maken allerlei avonturen mede, totdat ze een gelukkig huwelijk sluiten. Onschuldige ontspanningslectuur.

—B— Rafael Sabatini, EEN HUWELIJK TEGEN WIL EN DANK. Vertaald uit het Engelsch door P. Bolkestein- van Zanten. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1927. (19.5 x 13.5) 336 blz. ing. f 2.15, geb, f 2.90. Bioscooptooneelen met drukke verwikkelingen. Weinig geest. Veel dikke woorden.

Rafael Sabatini, — Bc — DE LIEFDE IN HET HARNAS. Vertaald uit het Engelsch door P. Bolkestein-van zanten; J. Philip Kruseman, Den Haag, 1927. (19.5 x 13) 303 blz, ing. f 2.15, geb. f 2.90. Romantisch wat opgeschroefd verhaal over Aquila, die Donna Velentina in de belegering bijstaat van de vesting Roccaleone, waar zij zich op raad van den verrader Romeo Gonzaga heeft teruggetrokken tegen het opdringen van haar huwelijkscandidaat hertog Gian Maria.

Rafael Sabatini, -- Bc — DE ONBERADEN WEDDER. Vertaald uit het Engelsch. Jacob van Campen, Amsterdam, 1927. (14.5x10) 467 blz. geb. f 1.25. Een roman uit Frankrijk ten tijde van Lodewijk XIII. Een kariger toepassing van niet-Hollandsche woorden zou boek en vertaling geen afbreuk doen.

Rafael Sabatini, -- Bc --• NARRENSCHANDE. Vertaald uit het Engelsch door P. Bolkestein-van Zanten. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1927 (19.5x13) 293 blz. ing. f2.15, geb. f 2.90. Een hoog-romantisch verhaal uit den tijd den Borgia's en Sforza's. Romantiek van de oude school gesteld tegenover de stereotiepe misdadigers-romantiek van heden ten dage.

Annie Salomons, — Bc — BALLINGEN. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. (19x13) 174 blz. ing. f 2.50, geb. f 3.25. Niets zou de schrijfster zóó zeer grieven, dan dat ze van dogmatisch Katholicisme werd „beschuldigd" — toch doet 't goed, dat ze nu 'ns niet aldoor haar godsdienstige overtuiging wegmoffelt, al is 't nog lang geen „getuigen".

W. Sandberg-Gaster, —A— UIT HET SLOP VAN WILLEM KLEIN. J. Ploegsma, Zeist, 1928. (20x 15.5) 89 blz. gec. f 1.75. Een boeiend boekje over het innige contact, dat heerscht tusschen een onderwijzer, zijn eega en de schoolklas. Ontroerend is te lezen, hoe de kinderen het volle leven tegemoet geleid worden.

Sapper, — B -DE VERDWENEN PROFESSOR. Vertaald uit het Engelsch door Jhr. R. H. G. Nahuys, A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1927. (20 x 13) 269 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.90. Al is de literaira waarde ongeveer nul, het is in geen geval 'n kwaadaardig werk.

Sapper, —B— DE ZWARTE BENDE. Vertaald uit het Engelsch door Jhr. R. H. G. Nahuys. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1927. (20 x 13) 251 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.90. De zwarte bende is een naam, die schrik aanjaagt en tenslotte blijkt zij een heilzame organisatie, om het Bolschewisme in Engeland te keeren. Onschuldig detective-verhaal.

Henri 't Sas, -- B — KEURBUNDEL UIT 500 NOVELLEN. Excelsior, Brugge, 1927. (21.5 x 16.5) 255 blz. ing. f 2.50, geb. f 3.50. Grappige vertelsels en schetsen met bittere bijsmaakjes.

Magda Scharlau-Alberti, — B -STRIJD. Vertaald uit het Duitsch door C. Ingen-Housz. Het Nederlandsche

56


Boekhuis, Tilburg, 1927. Keurboekerij. (16 x 11.5) 246 blz, ing. f 1.50,

geb. f 1.95.

Schildert 't leven van schrijfster, een domineesvrouw uit de diaspora, die katholiek wordt en moeder van een priesterzoon.

C. Scharten, —B M. Scharten-Antink, HET BEKERTJE VAN VALENTIJN EN ANDERE VERTELLINGEN. P. N. van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1926. (14.5 x 10) 68 blz. geb.. f1.—. Een bundeltje niet onverdienstelijk-gestyleerde novellen over nogal onbeduidende themata.

A. van Schendel, —B— MERONA. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1927. (21.5 x 15.5) 205 blz. ing. f 4.25, geb. f 5.590. Merona is 'n edelman, die in Noord-Italië van 't eene hof naar 't andere zwerft, temiddén van intriges z'n adel ongerept bewarend, hoofsch en ridderlijk. Hij is belichaming van den volmaakten ridder. Rustig en edel, zonder gedruisch van felheden.

Franz von Seeburg, —B— HET MARIAKIND. Vertaald door J. J. G. Wahlen. M. Waterreus, Roermond, 1928. (21 x 14.5) 328 blz. ing. f 2.—. Jef. Scheirs, —B— DE BOETSEERDER DER SMART, Norbertijner Abdij, Averbode, 1927. X(16.5 x 13.5) 178 blz. ing. Bfr. 7.50. Roman van louter godsdienstige strekking. Eerlijk werk, doch eentonig van expressie.

Marie Schmitz, — Bc — MOEDERS. Goede & Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 1928. (18 x 12) 236 blz. geb. f 3.50. Drie soorten moederliefde geeft de schrijfster in haar drie schetsen. Knap geschreven, maar wat 'n wrange troosteloosheid in die levens. Ook 't geloof is heel ver weg uit deze literatuur.

Charles Alden Setzler, —A— DE WAAK VAN JEFFERSON GAWNE. Vertaald uit het Engels door Henri van de Weg. Johan Mulder, Gouda, 1927. Tom Mix- Serie. (20x15) 268 blz. ing. f 2.25, geb. f 2.90. Als 'n dolle passie zich ontladen moet in bandietenkringen bij oermenschen — dan druipt en broeit 't van haat- en bloed-scènes Hier slaat ze echter spoedig om in een alledaagsche liefdespassie.

Bernard Shaw, — Bc — DE VUISTVECHTER. Vertaald uit het Engelsch door P. Raeskin. Scheltens & Giltay, Amsterdam, 1927. (21 x 15) 313 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.90. Een saai boek van een halve eeuw terug. Geen levende personen, maar marionetten die alleen door de touwtjes van Shaw bewegen, Allerdwaast getheoretizeer zonder 't minste belang of de minste attractie.

Alie Smeding, —C— ALS EEN BES IN EEN HOFJE. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1927. (19.5x 12.5) 72 blz. ing. f 1.—, geb. f 1.75. Wrang en zinnelijk hier en daar, hopeloos en zonder verheffing, schuilt in dit korte verhaal al het troostelooze van het leven zonder eeuwigheidsachtergrond.

Elise Soer, —B— TUSSCHEN ZEE EN DUIN, L. J. Veen, Amsterdam, 1927. (21.5 x 15.) 156 blz. ing. f 2.40, geb. f 2.90. Pakkend en boeiend deze oorspronkelijke schildering van een stukje echt Hollandsch leven.

Wilhelm Speck, — Bc — DE BOETELING. Vertaald uit het Duitsch door N. K. Bieger. Uitg.Mij. Holland, Amsterdam, 1928. (21 x 15.5) 252 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.90. Een psychologische roman over een misdadiger, die zijn schuldenleven berouwt en nu de bevrijding van boete ondergaat. Meesleepend van beschrijving, tragisch en ontroerend, met zwaarmoedigen ondertoon.

Joseph Spillman, S. J., —B— KRUIS EN CHRYSANTHEMUM. Vertaald door Christine Kamp. M. Waterreus, Roermond, 1928. (22 x 14.5) 415 blz. ing. f 2.—. Bram Stoker, —C— DRACULA. Vertaald door J. Wink-Nijhuis. Van Holkema & Warendorf,


57

Amsterdam, 1928. Society reeks. (19 x 12.5) 319 blz. ing. f 1. 90, geb. f2,50. Een vlot geschreven aaneenschakeling van griezelige nonsens. Schr. laat zijn personen veel bidden en godsdienstige phrases uiten, doch doet hen ter bestrijding van de monsters het Kruis en ... knoflook op één lijn stellen.

Burton Stevenson, —O— HET GEHEIM VAN DEN PROFEET. Vertaald uit het Engelsch door Arda Boogers. Em. Querido, Amsterdam, 1927. (19 x 12.5) 255 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.40. Haren-scènes — ritueele ceremonies, dood en verdwazing midden in de Sahara, waar 't broeinest zit van 't wereldbestormend Bolsjewisme.

Herbert Strang, —A— PALMENEILAND. Vertaald uit het Duitsch door Mr. G. Keller. Geïllustreerd door Arch. Webb. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1927. (24.5 x 15) 247 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.50. Een Robinson Crusoë verhaal van twee jongens op een eiland in de Stille Zuidzee.

Theo Thijssen, -- Bc — HET GRIJZE KIND. C. A. J. van Dishoeck, Bussum. 1927. (21 x 15.5) 249 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.90. Op 'n felle manier ranselt dit boek sommige opvoedingssystemen, die van den jongen mensch 'n romantische huichelaar (zouden willen) maken, — iemand die het gekwebbel en gekakel van veelderlei burgerlijke lieden gewichtig vindt. Geschreven in een literairen vorm, die lijnrecht voortvloeit uit Thijssens ideeëngang: hatend, scherp en fel — met tegelijk een zekere goedmoedigheid.

A. L. Tere go, —D— KUNST EN LIEFDE. Nederlandsche Uitg.-Mij., Amsterdam,1927. (20.5 x 13) 268 blz. ing. f2,90, geb. f 3.90. Het hoogtepunt van dit relaas is de ontdekking van een vader, dat z'n zoon connecties heeft met z'n eigen onwettige dochter, doch de beschrijving daarvan is zwak en stupide.

Felix Timmermans, — Bc -BRUEGHEL, ZOO HEB IK U UIT UWE WERKEN GEROKEN. Geïllustreerd. P. N. van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1928. (21.5 x 15)

387 blz.

Dit boek is geen essay geworden. Timmermans is niet over Bruegel aan het beschouwen geslagen; hij riep hem op uit zijn werken en deed hem handelen, zooals hij gehandeld moet hebben in levenden lijve, drie, vier eeuwen geleden. Een der meest overtuigende evocaties onzer literatuur, lu;^^ d ^,°

A. P. Tjechow, — Bc — DE ZWARTE MONNIK. Vertaald uit het Russisch door A. RbrneinVerschoor, Seyffardt, Amsterdam, 1928. Van boek tot boek, (16.5 x 12) 85 blz, ing. f 0.90, geb. f 1.50. In dit knap geschreven boek is een pathologisch geval behandeld met een klaarheid en zuiverheid, waarvan een beklemming van schoonheid uitgaat op den lezer.

Louis Tracy, — A. — HET RAD DER FORTUIN. Vertaald uit het Engelsch door Ier. M, A. Kwitser, Stella-editie, Amsterdam, 1928. (20 x 13.5) 220 blz. ing. f 0.50. Het wentelen van het rad der Fortuin verandert „King Dick' in Sir Richard en laat hem het meisje winnen, waarop hij zijn hart had gezet. Geen letterkundige waarde.

. — c ---Miguel de Unamuno, ABEL SANCHEZ. Vertaald uit het Spaansch door Dr. G. J. Geers,

Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1927. (20 x 14) 191 blz. ing. f 2.6C, geb. f 3.60. De levensgang van twee* vrienden, waarvan de eene den strijd van Kaïn heeft te voeren, en ondanks zijn inspanning niet in staat is zijn haat uit afgunst te onderdrukken. De snelheid van weergave van dezen roman heeft aan haar diepte geen afbreuk gedaan.

James Vancouver,

— Bc —

DE AVONTUREN VAN DOKTER ROOF IN HET WILDE WESTEN.

Wed. P. van Waesberge & Zoon, Rotterdam, 1927. (21.5 x 15.5) 166 blz,

ing. f 1.90, geb. f 2.50.

Dokter Roof wil bewijzen, dat Amerika duizend jaar voor Columbus ontdekt was. Op zoek naar argumenten beleeft hij in de Wild-West al de Wild-West avonturen. Te fantastisch.

Minca Versier-Bosch-Reitz, -- Bc -GIJ DIE MIJN SCHREDEN LEIDT. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. (21.5 x 15) 478 blz. ing. f 4.90, geb. f 5.90,

58


Hekelt „die vervloekte pretenties en die luiheid en die vadsigheid, dat lichtlooze onmachtig gestumper" om een stand op te houden, waartoe men niet meer in staat is. Fragmentarisch uit een oogpunt van romankunst opmerkelijk.

T. Vogel- Jor gensen, —A— IN DE RIOLEN VAN EEN WERELDSTAD. Vertaald uit het Deensch door P. J. Aerssens. Geïllustreerd door G. J. van Overbeek. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1927. Romans van Avontuur. (19 x 13.5) 150 blz. ing. f0,90. Avonturen van een journalist-detective gedurende den grooten oorlog.

—C— Olive Wadsley, GESTOLEN UREN. Vertaald uit het Engelsch door Dicky Wafelbakker. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1927. (19.5 x 13.5) 224 blz, ing. f 1.75, geb. f 2.25. In dit vlakke leesromannetje worden vele verkeerde en belachelijke dingen gezegd en gedaan en schijnt de „conventie" 's menschen eenig richtsnoer te zijn op zedelijk gebied.

Edgar Wallace, —A— DE ENGEL DER VERSCHRIKKING. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1927. (20 x 13.5) 259 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.80. De Engel der Verschikking is een lieftallige jonge dame, misdadigster van de ergste soort. Het echte type Wallace-roman: een tijdspasseering voor loome hersens, die nu en dan een „thriller" noodig hebben..

Edgar Wallace, —B— DE ROODE CIRKEL. Vertaald uit he t Engelsch door Bep Zody. Koloniale Boek-Centrale, Amsterdam, 1928. (19x 13.5) 256 blz. ing. f 1.75, geb, f 2.25. Wallace toont hier weer zijn talent in het te voorschijn tooveren van ongedachte avonturen en onverwachte ontknoopingen. Eenige moorden minder, zou ook nog kunnen.

Edgar Wallace, —B— DE VALSCHE GRAVIN. Vertaald uit het Engelsch door Jhr. R. H. G. Nahuys. A. U.J. Bruna & Zn., Utrecht, 1927. (19.5 x 13) 270 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.80. In den aanvang van dezen als volkslectuur bedoelden speurders-roman ontdekt Lois Reddle, dat haar moeder, die zij dood waande, in een gevangenis verblijft, als. veroordeeld wegens moord. Het einde van dit boek vereenigt vier gelukkige menschen.

Edgar Wallace, —A— VALSCH GELD. Vertaald uit het Engelsch door L. V. Seyffardt, Amsterdam, 1927. Pijl- serie. (19.5 x 13) 239 blz. ing. f 1.20, geb. f 1.75. Een spannende detective-roman, die men achter elkaar uit leest, die bovendien goed geschreven is.

Jacob Wassermann, —C— LAUDIN EN DE ZIJNEN. Vertaald uit het Duitsch door J. jac. Thomson. J. Bijleveld, Utrecht, 1927. (20x13.5) 354 blz. ing. f 3.25, geb. f 4.25. Voor een nadere bespreking van dit vlot vertaald boek verwijzen wij naar J. B. jrg. 1926 blz. 163.

Thornton Wilder, — Bc — DE BRUG VAN SAN LUIS REY. Leidsche Uitg.-Mij., Leiden, 1928. (20.5x14) 196 blz. ing. f 2.75, geb. f 3.75. Vijf personen verliezen 't leven bij een bruginstorting te Lima. Schr. gaat 't leven van elk der slachtoffers na en besluit dat dit einde de beste oplossing was en kon zijn. Een prachtig boek, meesterlijk origineel geschreven.

Valentine Williams, -- Bc — MENEER X. Vertaald uit het Engeisch. Jacob van Campen, Amsterdam, 1927. (17 x 11) 464 blz. geb. f 1.25. De beschrijvingen van Napels, Egypte en heel het Oostersche leven zijn fleurig, humor ontbreekt ook niet, maar het geheel is wuft.

C. N. Williamson, -- B — LEVEND BEGRAVEN. Vertaald uit het Engelsch door A. VerhardBerkhout. A. W. Bruna, & Zn., Utrecht, 1928. (17 x 11) 312 blz. gecart. f 1.25. Een meisje verlieft op een geest, die levend dood is in een kasteel. Een oude jaloersche dame speelt den kwaden geest, maar de goede wint 't en wordt weer mensch en man. Phantastisch.


59

— Bc — Augusta de Wit, DE AVONTUREN VAN EEN MUZIKANT. Em, Querido, Amsterdam, 1927. (21 x 14) 404 blz, ing. f 5.75, geb, f 6.90. Hoe een muzikaal aangelegd zoon van een N. O. I, ambtenaar afstand doet van alle maatschappelijke voordeelen, om z'n roeping, scheppend musicus, te kunnen volgen. Een bijkomstig liefdesverhaal zorgt voor de noodige romantiek. Breedsprakig en gekunsteld hier en daar; niet zoo zuiver van stemming en juist van teekening als vorig werk, bekoort 't om een eigen charme en is 't lezenswaard.

— B --P. G. Wodehouse, HET MEISJE IN DE TAXI. Vertaald uit het Engelsch door R. L. d. W J. W. Boissevain & Co., Haarlem, 1927. (21.5 x 15.5) 217 blz, ing` f 2.25, geb. f 3.25. Vroolijk, vriendelijk boek, met heel goede trekjes van menschenkennis en wereldwijsheid.

P. G. Wodehouse, -- B — SAM EN ZIJN SCHAT. Vertaald uit het Engelsch. Jacob van Campen, Amsterdam, 1927. (17 x 11) 396 blz. geb. f 1.25. Sam is op een onbekend meisje verliefd geworden en.... ontdekt in Londen het meisje zelf en slaagt er in haar hart en hand te winnen. Hoe dit gegaan is, door allerlei koddig misverstand en wondere avonturen, wordt dan op een geestige, boeiende manier verteld.

Daan van der Zee, -- C — DE LEVENDE BERG. Em. Querido, Amsterdam, 1927. (21.5x16) 292 blz. ing. f 4.25, geb, f 4.90. Een drakerige historie van een strooperszoon, die zich opwerkt tot groot-kapitalist. Een socialistische roman met heftige tendenzen, waarvoor literaire schoonheid moet wijken.

isabetl Zernike, — Bc — EEN SPROOKJE. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1927. (19.5 x 13.5) 56 blz. ing. f 1.--, geb. f 1.75. Verscheidene fijne scherpe trekken omlijnen het groote mysterie: de kunstenaar, zijn werk en de vrouw.

— Bc — J. P. Zoomers-Vermeer, HET MOLENiUIS. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. (21.5 x 15.5) 250 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.90. Een mislukte boerenroman. Het leven van deze figuren is een zuiver instinctleven zonder andere accenten. Geslaagd is alleen de uitbeelding van de tegenstelling tusschen de partij die 't leven opeischf (de beide jonge meisjes) en de partij, die 't wil dooden (de mismaakte Christiaan en de sombere vader in 't vreugdelooze Molenhuis) . Het naargeestige boek is . een liefdelooze illustratie van 't gezegde „Wacht u voor de van God geteekende."

-- C — (Zonder naam), CASANOVA: ZIJN LIEFDESLEVEN EN AVONTUREN. Vertaald door W. J. A. Roldanus. Jr. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1928. Meulenhoff -editie. (18.5 x 12) 269 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.30. Ontleend aan de Memoires van Casanova, Ridder de Seingalt, bevat dit boek het avontuurlijke leven van dezen Italiaanschen Don Juan. Literair is dit werk geschreven in een verwrongen taaltje, vol geforceerde fraai-doenerij.

FRANSCH. —C— Claude Anet, LA RIVE D'ASIE. B. Grasset, Paris 6, 30e druk: 1927. (18.5 x 12) 239 blz. ing. Ffr. 12.—. Het hoofddoel schijnt te zijn: dec ouw-„ van den man goed te keuren. Afgezien van het feit, dat de sexueele, zwoele droom hier werkelijkheid wordt, is het letterkundig beschouwd verdienstelijk.

— Bc — Louis Aragon, LE PAYSAN DE PARIS. La Nouvelle Revue Française, Paris 6, 1926. (18.5x12) 252 blz. ing. Ffr. 10. —. Een der meest moderne en gedurfde jongeren geeft hier zijn levensbeschouwing ten beste in soepel en veerkrachtig Fransch.

— Bc — René Arcos, AUTRUI. F. Rieder & Cie., Paris 6, 4e druk: 1927. (19 x 12) 253 blz. ing. Ffr. 9.—. De beelding van een mensch, die zich in een stadium bevindt, waarin hij uiterst scherp — onnatuurlijk hevig-bewust haast -- ervaart, hoe ieder de dingen ánders ziet en ánders waardeert. Een verrukkelijk schoon verhaal!

60


Louis Artus, - C LES CFIIENS DE DIEU. B. Grasset, Paris 6, 7e druk: 1928. (19 x 12) 276 blz. ing. Ffr. 12.-. Op 't eerste gezicht een boek van volslagen hysterie, maar wie dieper schouwt in deze zonderlinge mengeling van mysterie en tragedie, opstandigheid en innige vroomheid, ervaart een diepe deernis met Carlo de Salty, die ernstig zoekt den verbindingsweg van de natuur naar de bovennatuur! Abrupt van inhoud, zuiver van vormvermogen in soms kantig proza.

Comtesse de Baillehache, -- B UNE HIRONDELLE DANS LA JUNGLE. La Vraie France, Paris 6, 1927. (18.5x11.5) IV-299 blz. ing. Ffr. 12.-, geb. Ffr. 13.50. Jean Balde, - Bc REINE D'AREIEUX. Pion Nourrit & Cie., Paris 6, 1928, (19 x 12) 245 blz. ing. Ffr. 12. -. Reine, tegen haar zin gehuwd, wordt het hof gemaakt door een zakenvijand van haar man. Ze doorschouwt z'n onedel pogen en redt op 't kritieke moment haar eer. Ontroerend en verheffend in menig fragment. Te weinig psychologische diepgang.

Emile Baumann, -- B LES CHARTREUX. B. Grasset, Paris 6, 1928. ing. Ffr. 12. -. Levensschets van St. Bruno en eenige bezielende beschrijvingen van het leven in een Kartuizer klooster. Leerzaam en onderhoudend. De sfeer en geest is juist getroffen.

Paul Bourget, - Bc -LE TAPIN. Pion Nourrit & Cie., Paris 6, 1928. ing. Ffr. 12. -. Smeeig en behagelijk in de beschrijving van personen en plaatsen, een zekere climax in de ontwikkeling. Een bundel novellen, genoemd naar de eerste; een apologie voor den Latijnschen geest. Diepe, beleefde aandoeningen ontbreken.

Maurice Bédel, - C JEROME, 60e LATITUDE NORD, Galiirnard, Paris 6, 1927. (19 x 12) 362 blz. ing. Ffr. 12. -. Kennelijk geschreven met de overtuiging, om zijn medemenschen te amuseeren. Een prettig boek. Als men het leest vergeet men de litteratuur. Speelt alleen wat lichtzinnig met de huwelijksmoraal. En dat op zestig graden Noorderbreedte!

Julien Benda,

- Bc --

LA TRAHISON DES CLERCS. B. Grasset, Paris 6, 1928. ing. Ffr. 12. -. Fulmineert scherp tegen de plichtvergétenheid van menigen clerc (schrijver in den zin van paedagoog) . Fel en bezielend, niet overal evenwichtig en overtuigend.

Lya Berger, - Bc LES SOURCES ARDENTES. La Vraie France, Paris 6, 1928. (19 x 11.5) IV-260 blz. ing. Ffr. 12.-. gecart. Ffr., 13.50. G. Bernanos, L'IMPOSTURE. Pion Nourrit & Cie., Paris, 1928. 312 blz. ing. Ffr. 12. -., Een pastoor, overgeleverd aan de macht van den booze ondergaat een felle zielestrijd. Een sleutelroman, met schoone fragmenten, doch missend de structuur van schr. debuutroman.

Maurice le Beaumont, -- B -PARPAILI-IOL. Gautier & Languereau, Paris 6, 1927. Collection Familia. (17x11) 254 blz. geb. Ffr. 6.-. - B Gaetan Bernoville, LA CROIX DU SANG. B. Grasset, Paris 6, 1928. ing. Ffr. 12. -. Tragisch levensgebeuren van een ietwat ongewonen curè tijdens de Carlisten-oorlog in 't land der Basken. Sober en forsch van taal vol pittoreske bijzonderheden over land en zeden.

- Bc Dr. Marthe Bertheaume, OUELIE CE QUE TU SAIS. La Vraie France, Paris 6, 1928. (18.5 x 11.5) IET-251 blz. ing. Ffr. 12.-, gecart. Ffr. 13.50. Dr. Marthe Bertheaume, - Bc SPORTIVE. La Vraie France, Paris 6, 1926. (18 x 12) 276 blz. ing. Ffr. 12.-, gecart. Ffr. 13.50. Langzaam evolueert in dit boek van breeden kijk de waanzin voor de sport als eenig geloof van den modernen heiden naar de schoone verbintenis van lichaams- en zielecuituur.

Henry Bister, - A DAME EËRENGERE. Gautier & Languereau, Paris 6, 1927. (18.5x 11.5) 285 blz. ir.g. Ffr. 8.50.


61

- D Jean Richard Bloch, LEVY. La Nouvelle Revue Française, Paris 6, 6e druk : 1926. (18.5 x 12) 249 blz. ing. Ffr. 7.50. Een zestal verhalen, waarin het zeer bijzonder schrijverstalent van Bloch op èclatante wijze tot uiting komt.

- C Henry Bordeaux, LE CALVAIRE DE CIMIEZ. Plon Nourrit & Cie., Paris 6, 1928. ing. Ffr. 12. -. Beatrice d'Aumonts weduwe, adopteert 't kind van haar neef: een wees. Ze ontdekt, dat dit kind haar niet toebehoort. Toch blijft ze er goed voor zorgen, tot de inmiddels genezen moeder, de kleine Renèe opeischtl Zeer vrij in beschrijving; laat geen indruk na, slordig van compositie.

Henry Bordeaux, - Bc L'ECRAN ERISË. Plon-Nourrit & Cie., Paris 6, 1927. (18,5x12) 216 blz. irig. Ffr. 3.50. Eene nobele vrouw, om de eer te redden eener geliefde plotseling gestorven zuster, stemt er in toe een ernstige verdenking op zich te laden. Letterkundige en moreele waarde gaan niet samen.

Jean Camp, -- B JEP LE CATALAN. La Vraie France, Paris 6, 1928. (19 x 11.5) 190 blz. ing. Ffr. 12.-, gecart. Ffr. 13.50. De liefde tot 't vaderland geeft bezieling aan dit boek. De stijl is nogal stug op enkele plaatsen.

- Bc Francis Carco, DE MONTMARTRE AU QUARTIER LATIN. Albin Michel, Paris, 14, 1927. (18.5x12) 247 blz. ing. Ffr. 12. -. Waardevol om de psyche der hedendaagsche schrijversgeneratie van Frankrijk te begrijpen. Dwaze lichtzinnigheden om een gouden kern.

M. de Carnac, - B LE POIDS DUN SECRET. Geïllustreerd. door R. de la Nézière. Gautier & Languereau, Paris 6, 1926. (21.5 x 13) 126 blz. Ffr. 4.50, geb. Ffr. 7.50. -- B Myriam Catalany, MADAMOISELLE D'AUTAINVILLE. Gautier & Languereau, Paris 6, 1928. (18.5x12) 311 blz. ing. Ffr. 8.50, geb. Ffr. 12.-. - B Champol, L'IDËAL DE L'ONCLE CAILLOU. Gautier & Languereau, Paris 6, 1927. (17x11.5) 254 blz. geb. Ffr. 6.-. --- Bc -Marc Chadourne, VASCO. Plon Nourrit & Cie., Paris 6, 1927. 298 blz. ing. Ffr. 12. -. Een boek van onrustig zoeken, knap geschreven. Schildert den geestestoestand van iemand, die den oorlog heeft doorgemaakt en niet wennen kan aan 't middelmaat leven van alledag en dies op avontuur gaat.

Max Colomban, - B CLAUDINETTE ET SON FILLEUIL. Geïllustreerd, La Bonne Presse, Paris 8, 1926. (13 x 9.5) 253 blz. ing. Ffr. 3.-, geb. Ffr. 5.50. Jeanne Danemarie, -- B LA SOLITAIRE. La Vraie France, Paris 6, 1927. - (18.5 x 11.5) IV-227 blz. ing. Ffr. 12.-, geb. Ffr. 13.50. - B -Lucie Delarue-Mard.rus, LA PETITE FILLE COMME CA. J. Férenci & Pils, Paris 4, 1927. (19x12) 197 blz. ing. Ffr. 12, -. Een planken-meisje, dat door een zeer ouderwetsche tante wordt opgevoed en toch haar artiesten-natuur niet verloochenen kan. Populair, literair onbelangrijk.

Joseph Delteil,

- C -

LA FAYETTE. B. Grasset, Paris 6, 1928. (19 x 12) 279 blz. ing. Ffr. 12.-. Een der sterkste en spannendste boeken van het jaar. Te hopen is, dat Delteil eindelijk zijn sexueel liefdebegrip uitzuivert en de geestelijke crisis zijner helden weer naar voren brengt. Kan alleen met het grootste voorbehoud worden geprezen.

Charles Deslys, - B LES DIABLES ROUGES. Gautier & Languereau, Paris 6, 1928. (17 x 11.5 57 ,blz., geb. Ffr. 6.-.

62


Pierre Dominique, SA MAJESTÉ. B. Grasset, Paris 6, 10e druk : 1928. (19 x 12) 323 blz. Ffr. 12, —. Een pseudo-avontuurlijke roman over een sjofelen Duitschen baron, die gedurende acht maanden tot koning van Corsica wordt uitgeroepen en alom gevierd wordt als de illustre Roi Thëodore. Brutaal naar karakter en zeden. Geschreven in slappe boulevard stijl.

Georges Duhamel, — Bc — LA NUIT D'ORAGE. Mercure de France, Paris, 1928. (19 x 12) 260 blz. ing. Ffr. 12.- -. De geschiedenis van een tand, die aangezien wordt voor een ongelukteeken en die inderdaad ongeluk brengt, totdat hij verdwijnt. Juist als hij wordt teruggevonden in dezelfde kast, waarin zijn funeste aanwezigheid oorzaak van onheil werd, verneemt de verteller, dat hij geen ongelukteeken, maar een geluksteeken is. Het portret van den gehavenden Europeeër van vandaag, wordt met een pijnlijk meesterschap geteekend.

— Bc — Georges Duhamel, LE JOURNAL DE SALAVIN. Mercure de France, Paris, 1927. (19 x 12) 246 blz. ing. Ffr. 12. —. De geschiedenis van een maatschappelijk ontredderde, die wanhopige pogingen aanwendt om te ontstijgen aan zijn toestand, maar nergens de kracht daartoe vindt. Dit type is de vaste hoofdpersoon van alle later werk van Duhamel, die door het na-oorlogsch Europa diep ontgoocheld werd.

— Bc — Georges Duhamel, LE VOYAGE DE MOSCOU. Mercure de France, Paris 6, 1 le druk: 1927. (18.5x11.5) 258 blz. ing. Ffr. 12. —. Een reis naar Rusland, waar de humanitaire denker en schrijver Duhamel alles eenigszins aarzelend beziet en overweegt, om ons in vlotte, journalistieke stijl zijn weifelende conclusies mee te deelen.

Marie Le Franc,— Be — GRAND LOUIS L'INNOCENT. Bieder, Paris, 1927. (19x 12) 240 blz. ing. Ffr. 12. —. Een prachtig debuut, dat in stoere trekken het leven van een zwerver in den mist verhaalt.

—B— Jacques des Gachons, AVEC SON TEMPS. E. Flammarion, Paris, 1927. ing. Ffr. 12.—. Een blijmoedige vertelling, literair niet genoeg doorwerkt. Vier broeders, waar rond dit verhaal uit de „gezeten" burgerij te Versailles geweven is, zien het leven van hun tijd veranderen. Hoe hun houding daartegenover is, wordt amusant verhaald.

Bc — Robert Garric, BELLEVILLE. B. Grasset, Paris 6, 7e druk : 1928. (19 x 12) 250 blz. ing. Ffr. 12. —. --1

Schetsen uit het sloppenleven van de Parijsche metropool met de zuivere bedoeling dit slovende volk zedelijk te verheffen, door 't schoonheid te bieden. Scherp gedacht, meesleepend van uitvoering.

—D— André Gide, LA SYMPHONIE PASTORALE. Gallimard, Paris, 1928. (17x11) 117 blz. ing. Ffr. 12.—. Een landelijke liefdesgeschiedenis, waarin de fatale ontbindingstendenzen, die Gide's werk beheerschen, een minder groote rol spelen dan in zijs "overige boeken. —A— P. Goazee, L'ONCLE GROQUEMITAINE. Geïllustreerd door Le Raillic. Gautier & Languereau, Paris 6, 1927. (21.5 x 13.5) 122 blz. ing. Ffr. 5.—. — D -Jean de Granvilliers, QUAND LES COEURS BATTAIENT TROP VITE... Geïllustreerd door Roger Prat. Jules Tallandier, Paris 4, 1927. (19 x 11.5) 218 blz. ing. Ffr. 10. —. Speelt tijdens den oorlog te Parijs. De moraal is: il faut que jeunesse se passe. Fleurig geschreven.

-- C — Georges Imann, SEIZE ANS. B. Grasset, Paris, 7e druk: 1928. (18.5x12) 254 blz. ing. Ffr. 12. —. Twee novellen, waarvan de eerste en best-geschrevene speelt in de Provence en een onkiesche uitstalling van de vroege liefde van een zestienjarigen knaap voor 't liefje van z'n broer behelst. Zielkundig vol onjuiste observaties, stijlloos.

— Bc — Edmond Jaloux, 0 SOLEILS DISPARUS ! Pion Nourrit & Cie., Paris, 1928. ing. Ffr. 12.-.


63

De zonnen, welke een knap, maar kinderlijk leeraar te Parijs en elders ziet ondergaan, zijn vrouwen van divers kunnen, aanleg en stand. Goed geschreven, doch somber van levenssfeer.

- Bc Jo sue Jehouda, DU PERE EN FILS. Geïllustreerd door M. Sauvayre. B. Grasset, Paris 6, 8e druk: 1927. (18.5 x 12) 226 blz. ing. Ffr. 12.-, Strijd tusschen geld en geest, boeiend beschreven in eenige Jodentypen.

- Bc Henry de Jouvenel, LA VIE ORAGEUSE DE MIRABEAU. Pion Nourrit & Cie., Paris 6, 1928. (19x12) 268 blz. ing. Ffr. 12. -. Henry de Jouvenel heeft zich weinig bezig gehouden met de psyche van zijn held en aan den lezer overgelaten haar te construeeren uit zijn nauwkeurig en boeiend feitenrelaas, om haar naar eigen inzicht te beoordeelen.

- A M. J. Leduic, DANS SON SILLAGE. Gautier & Languereau, Paris 6, 1927. (18.5 x 11.5) 285 blz. ing. Ffr. 8.90, geb. Ffr. 12.-. - c Louis Lefebure, FÉLICE. Fasquclie, Paris, 1928. ing. Ffr. 12. -. Een somber Freudiaansch verhaal, van een leeraar en goed huisvader, die onder invloed van een vreemde onbewuste macht in een navrante liefdeshistorie verstrikt raakt. Meesleepend van stijl, doch 't verhaal komt niet boven de middelmaat uit,

- Be Jean Leune, LE MALFAISANT. La Vraie France; Paris 6, 1927. (18.5 x 12) 250 blz. ing. Ffr. 12.-, gecart. Ffr. 13.50. Over 't werk van den duivel in 't land van Atrecht. Boeiend en suggestief.

- B André Lichtenberger, DES ENFANTS DANS UN JARDIN. Plon-Nourrit & Cie., Paris 6, 1927. (18.5x11.5) 245 blz. ing. Ffr. 12.-. Luchtige beschrijving van kinderleven, zooals grootvader dat ziet. Stil betoog, dat kinderen de natuur in moeten.

- A André Lichtenberger, NANE AU íiIAROC. Geïllustreerd door Henry Morin. Gautier & Lan-

guereau, Paris 6, 1927. (30.5 x 22.5) 31 blz. Pierre Louys, -- C -ARCHIPEL. Albin Michel., Paris 14, 1927. (18.5 x 11.5) 254 blz. ing. Ffr. 12. . i -

Over het algemeen ondermijnt schr, de katholieke beginselen over reinheid, huwelijksleven, enz. Z'n taal is van haast klassieke zuiverheid.

-.. c PSYC Ë. Albin Michel, Paris 14, 1928. (18.5 x 12) 252 blz. ing.

Pierre Louys, ,

Ffr. 12.- -. Het schoonste werk van een schrijver, die in droeve schoonheid del beperktheid van 's menschen zinnelijke vermogens, vorm en gestalte gaf.

- Bc M. Mrayan LA COUSIN E ESTHER. Gautier & Languereau, Paris 6, 1927. (17 x 11.5) 253 blz. geb. Ffr. 6.-. - C Francois Mauriac, DESTINS. B. Grasset, Paris 6, 1928. (19 x 12) 264 blz. ing. Ffr. 12.-. Het late en wanhopig zich verlieven der te oud geworden vrouw op een vreemde, aan zijn omgeving ontgroeide knaap, vindt zijn verzoening in den levensgang van haar eigen wereldvreemden zoon naar God en in den stroom des levens zelf, die haar wegvoert, een der levende lijken, maar die een rust en een berusting vonden. Geschreven met een uiterst raffinement van vizie en stijl.

Francois Mauriac, - C LA VIE DE JEAN RACINE. Pion Nourrit & Cie., Paris, 1928. (19 x 12) 254 blz. ing. Ffr. 12.-. . Een psychologisch zeer geslaagde Racine-biographie, die inderdaad de roman van een dichterziel geeft. Het motto van het werk kon zijn: „Le caractére, c'est la destinèe." Racine treedt terug in de orde, waaruit zijn „lotsbeschikking", die zijn temperament was, hem wegwierp.

- Bc André Maurois, VOYAGE AU PAYS DES ARTICOLES. Gaiiimard, Paris, 1928. 120 blz. ing. Ffr. 9.-. Een ongrappige historie om eenige kunstenaars belachelijk 'te maken. Voos en gekunsteld.

64


Henri Mazeau, - A HELENA DE JAURIAS, Geïllustreerd. P. Téqui, Paris 6, 1928. (18.5 x 12) XVI-307 blz. ing. Ffr. 10.-. 't Leven van een liefdezuster, die in 1855 in China aankwam in Ning-Po, en te midden van de plunderingen van den bokseropstand in 1900 stierf.

Henry de Montherlant, - C AUX FONTAINES DU DÉSIR. B. Grasset, Paris 6, 1927, (19x12) 255 blz. ing. Ffr. 12,-. Een bundel essays en reisschetsen van Frankrijks grootsten jongeren prozaschrijver. Er is een toon van opstandigheid in, die niet overal heel eerlijk aandoet en een ideologie, die zich meer en meer verwijdert van de katholieke gedachte,

Henry de Montherlant, - C PAGES DE TENDRESSE. B. Grasset, Paris 6, 1928. (19 x 12) 209 blz. ing. Ffr. 12.-. Bloemlezing uit zijn werken, door schr zelf samengesteld en inderdaad 't schoonste bevattend, dat hij schreef. In den loop van het jaar brak De Montherlant met de katholieke kerk, maar dit is geen reden om hem_ plotseling neer te halen van de hoogte, waarop zijn genie hem recht geeft. Zijn proza is het sterkste, dat tegenwoordig geschreven wordt.

Paul Morand,

--- C ---

MAGIE NOIRE. B. Grasset, Paris 6, 39e druk: 1928. (19 x 12) 303 blz. ing. Ffr. 12.-. Reeks boeiende vertellingen, sterk van evocatieve kracht, om ons een idee te geven van het zwarte ras in zijn verschillende nederzettingen: Amerika en Afrika. Pittig geschreven met

nogal vrije passages.

_.,

E ,. 1 ^ 4 A

Jacques Morian, - Be C'EST LA VIE. La Vraie France, Paris 6, 1928. (18.5 x 11.5) 220 blz. ing. Ffr. 12.-. Amusante schetsen van het familieleven.

Jean Moura, - Be LA MARIËE NOIRE. La Vraie France, Paris 6, 1928. (18.5 x 11.5) IV-246 blz. ing. Ffr. 12.-. Aangrijpend, omdat men door een diep medelijden voor den armen schilder Ramon wordt verteederd en omdat men huivert bij de duivelsche drift van de halfzuster Belsa. De folklorische tint schaadt niet aan de bevattelijkheid.

Raoul de Navery, - B LE CLOITRE ROUGE. Gautier & Languereau, Paris 6, 1927. (17 x 11.5) 256 blz. geb. Ffr. 6.-. Nalim, - A L'ÉTAELISSEMENT DE CÉLINE. Gautier & Languereau, Paris 6, 1928. (18.5x12) 284 blz. ing. Ffr. 8.60, geb. Ffr. 12.-. - B Raymond Postal LE ROMAN DE L'ALSACE. La Vraie France, Paris 6, 1927. (18.5 x 12)

IV-250 blz. ing. Ffr. 12.-, . gecart. Ffr. 13.50. - B -Alice Pujo, , LA HUTTIERE. Gautier & Languereau, Paris 6, 1927. (18.5 x 12) 316 blz. ing. Ffr. 8.50. René Quverne, - Be L'ERREUR. La Vraie France, Paris 6, 1927. (19x12) 250 blz. ing. Ffr. 13.50.

Een reeks treffende tranches de vie. Een .sober, effectloos boek, waarin we echter het godsdienstig element missen.

Saint S y gne, - A CORDELIA. La Vraie France, Paris 6, 1927. (18.5 x 12) IV-307 blz. ing. Ffr. 12.-, gecart. Ffr. 13.50. Charles Silvestre, - A AMOUR SAUVË. Pion Nourrit & Cie., Paris 6, 1927. (18.5 x 12) 246 blz. ing. Ffr. 12.-. Amour Sauvè, is als titel niet erg gelukkig gekozen, - Amour Sauveur ware wel juister geweest. Want het is de edele en reine liefde van Nadalette, die Bernard van den ondergang redt, zoodat hij al, een herboren mersch haar groote genegenheid beantwoorden kan. Onderhoudende lectuur.


65

Mme, Saint-René Taillandier, — Be -RACINE. Pion Nourrit & Cie., Paris 6, 1927. (19.5 x 14) 124 blz. ing. Ffr. 6. —. Vlotte Racine-biographie, die de verdienste der historische nauwkeurigheid paart aan de verdienste der zachte, maar weinig intense en weinig diepgaande, aanvoeling der harte-roerselen, welke Racine heeft geschilderd.

Jean Tharaud, —B— Jeróme Tharaud, MES ANNËES CHEZ BARRES. Pion-Nourrit & Cie., Paris 6, 1928. (19x12) 303 blz. ing. f 12.50. Een goede verdienste der Tharauds Barrès langs zijn huiselijken kant benaderd te hebben, omdat zij rijk genoeg aan inzicht waren, om er langs dezen kant te komen. Een portret en een commentaar. Zeer geslaagd en zeer helder en buitendien zeer aangenaam ter lezing.

Jean . Tharaud, ---- Be — Jerôme Tharaud, PETITE HISTOIRE DES JUIFS. Pion Nourrit & Cie., Paris 6, 1927. (19 x 12) 282 blz. irng. Ffr. 12. —. Een korte uiteenzetting van de tragische geschiedenis der Joden, sympathiek en boeiend verteld door de gebroeders Tharaud, die in verschillende hunner romans een groote bekendheid met het leven der Joden bleken te bezitten.

—C— Joseph Wi1bois, L'HOMME QUI RESSUSCITA ENTRE LES VIVANTS. Spes, Paris, 1928. (19x12) 396 blz. ing. Ffr. 18. —. Een mislukt letterkundig product, maar een ernstig moreel document, dat de geestelijke toestanden van het huidige Frankrijk zonder schroom schetst en een scherp licht werpt op eenige tactische lacunes in het optreden van het meerendeel der leiders.

Jean Yole, —B— LA SERVANTE SANS GAGES. La Vraie France, Paris 6, 1928. (19 x 11.5) 234 blz. ing. Ffr. 12.—.

— Be — Herman Anders--Kruger, DIE SIEBEN RAUDEL. Grethlein & Co., Leipzig, 1927. (19x12) 598 blz. geb. M. 6.50. Scherp getypeerd zijn: de tijd van 1890-1914, de vrije jeugd der zeven hoofdpersonen met hun kattekwaad, flinkheid en idealen, maar ook de tijd, waarin de Duitschers, de eertijds schoone romantici; tot zulke plompe materialisten zijn geworden.

—D G. Amori, DIE GASSE DER TAUSEND SCH ERZEN. Weltoucher-Verlag,

Berlin, 1928. 282 blz., ing. M. 3.50. Een student, trouw bezoeker van een Russisch bordeel, ontvoert eenige meisjes, om ze het leven „als een weg van duizend smarten" te doen doorloopen. Technisch knap; ontstellend scabreus.

-- C — Iwan Babal, GESCHICHTEN AUS ODESSA. Vertaald uit het Russisch door Dmitry Umansky. Maiik-Veriag, Berlin W. 50, 1926. (19x12.5) 112 blz. ing. M. 1.60. Donkere tafereelen van dezen „haard van ongerechtigheid", 't ontmoetingspunt tusschen Noord en Zuid, de baaierd waarin de rassen en massa's dooreen krioelen, 'n menschenmaatschappij op haar weerzinwekkendst. Stijl is in overeenstemming met dit nihilistische rumoer.

Hans Bachwitz, -- Be — LEUTE DIE SICH LIEBEN. A. Bergmann, Leipzig, 1927. (18 x 12) 254 blz. eng. M. 3.75, geb. M. 5. —.

Een dol verhaal van een jongen kunstenaar, die door zijn vader, een koopman, met allerlei middelen van de kunst wordt afgehouden, maar door de hulp van zijn vrouw er toch komt.

— Be —. Hermann Bahr, DER INWENDIGE GARTEN, Franz 13orgmever, Hildesheim, 1928. (19x13.5) 194 blz. ing. M. 3.—, geb. M. 4.50. Als verhaal onbeduidend, want niet boeiend of meesleepend, doch in een aantrekkelijk en buigzaam Duitsch. Een graaf heeft echtelijke onaangenaamheden met z'n vrouw; tijdelijke verzoening is: hij geeft haar met haar „stille geliefde" „vrij spel" zoo hij er maar niets van merkt. Daar komt de pastoor tusschen beiden, wijst hen op 't averechtsche van deze

66


opvattingen. De tweede en stabiele verzoening treedt in met 't blijde uitzicht op de geboorte van een stamhouder. Vol heldere bespiegelingen, doch in een roman niet op hun plaats,

Rudolph Hans Bartsch, —C— DIE VERLIEBTEN UND IHRE STADT Geïllustreerd. L. Staackmann, Leipzig, 1927. (20x 14.5) 273 blz. ing. M. 6, —. {

Graz pittoreske schoonheid in heden en verleden weet schrijver's verbeelding op te roepen in enkele heldengestalten. Na lange omwegen vinden twee menschen elkander weer in de liefde tot hun kind. Dit verhaal is vol van de ziekelijke weekheid der romantiek.

—C— Herbert Becket', GRIPSE. G. Weller & Co., Leipzig, 1928. (18.5 x 10.5) 247 blz. ing. M. 4.—, geb. M. 6. —. Het verband tusschen deze drie novellen, getiteld Grips I, II en III is niet erg duidelijk. Verwerpelijk om de overbodigheid en den nogal scabreuzen aard. ..... ..... .....

— Bc -Hans Bethge, DIE TIZEULOSE. Universitas, Berlin W. 50, 1927. (18.5 x 12) 155 blz. ing. M. 2.50, geb. M. 4.--, Acht novellen in een klassieke taal en harmonischer stijl, die ieder verhaal tot een juweeltje maken.

Jean Richard B1 , —D— KURDISCHE NACHT. Vertaald uit het Fransch door Paul Amann. Rotapfel-Verlag, Zürich, 1927. (20.5 x 12) 321 blz. geb. Zfr. 10. —. Bestiaal. Een Islamiet met Christenmoeder, haat het Christendom dierlijk — dat hij een wolf wordt, in passielust zijn prooi doodbijtend....

—C— Hans Friedrich Blunck, DIE WEIBSMÜHLE. Eugen Diederichs, Jena, 1927. (20x 13) 291 blz. ing. M. 4.—, geb. M. 6.50. Een Duitsch emigrant bouwt met velerlei inspanning, na een leven vol boosaardig zwerven, zich een nieuw bestaan in de weelde der Braziliaansc ie wouden. Z'n woeste avonturen en roekelooze daden te midden der verschrikkingen van het oerwoud worden boeiend verhaald in een taal, die te zuiver en te precieus is voor een dergelijk naturalistisch gegeven.

-- B e -Fritz Bond DER `PRUG VON DER BÜHNE, Philipp Reclam, Leipzig, 1927. Universal-Bibliothek. (14.5 x 9.5) 143 blz. ing. M. 0.80, geb. M. 1.20. De held van dit verhaal is 'n akteur die 't tooneel met de werkelijkheid verwisselt, z'n bedrijf als bedelaar, oplichter, als kroonprins enz. wonderlistig weet te spelen. Geestig satyrisch, hier en daar bedenkelijk.

—C— Else Bonin,.. BORWIN LÜDEKINGS KAMPF MIT GOTT. J. C. Gotta, Stuttgart, 1927. 299 blz, geb. M. 6.50. Deze strijd om God heeft een zeer buitenissig karakter. Beter ware 't dit smakelooze product te heeten: „Strijd om geld" want naar macht en materie gaat heel 't begeeren uit van den groot-industrieel Lüdeking, die huis en haard, hart en geest voor dit vooze verlangen prijs geeft. Een onverkwikkelijk boek, slordig geschreven vol abrupte invallen,

Artur Brausewetter, —B— DER SEE, Bergstadt-Verlag, Breslau, 1928. (19 x 12.5) 272 blz. geb. M. 6.80. Het levensverhaal van een rijke landsvrouwe, die woont aan de voet van een bekoorlijk bergmeer te midden van bijgeloovige menschen, Veel oude legenden doorstrengelen dit levensgebeuren vol boeiende en vlotvertelde momenten,

—C— Marie Bre endahl, JUNGVOL . Vertaald uit het Deensch door Else von Hollander Lossow.

Georg Westermann, Braunschweig, 1927. (18,5 x 12.5) 390 blz. geb.

M+ 8.—♦

Hoe een meisje naar een jongen verlangt. Wat zwoel, zooals een zomeravond. Meer losse deelen dan een geheel. Geschiedenis van een misstap. Hoe Else iemand uit de stad lief krijgt, naar de stad gaat en verloren raakt. Literair bij fragmenten verdienstelijk.

—A— Henriette Brey, DIE VOM HEIDEHOF. Bergland-Verlag, Elberfeld, 5e druk: 1928. (18.5x13) 324 blz. geb. M. 5.—, 'n Goed ontspanningsboek op het motief: Vergessen sie nicht, dasz es fur alles eine Sühne gibt.

—D— Arnold Bronnen, FILM UND LEBEN., Ernest Rowohlt Berlin, W. 35, 1928. (20 x 14.5) . 320 blz. ing. M. 5.50.


67

Barbara la Marr, eens een der gevierde filmdiva's van Hollywood, vanwege hare schoonheid, geenszins wegens haar speeltalent, zien we hier beschreven in haar dagelijksche doening, vanaf haar intrede in film — dorado tot haar tragischen dood. Een leven, dat verteerd werd door eerzucht en den demon der ontucht en onbestendigheid. Een abject boek.

Max Brod, —c— DIE FRAU, NACH DER MAN SICH SEHNT P. Zsolnay, Wien I, 1928. (20 x 12.5) 398 blz. ing. M. 5.50, geb. M. 6.50. Een uitstekend geschreven roman van aardsch geluk dat , t een eeuwigheidsvlek" werpt op de ziel. Scherp is de aantrekking en afstooting van twee menschen geteekend tegen den achtergrond van verschillende Europeesche steden. Als compositie buitengewoon geslaagd.

Otto Bries, — Bc — JUPP BRAND. Bühnenvolksbundverlag, Berlin, 1928. 392 blz. geb. M. 7. —. Een idealistische jongeman terug uit de loopgraven wil met enkele kameraden het vrije leven der nieuwe jeugd beginnen; dit nieuwe leven bouwt hij op vrijere ontplooiing van liefde, socialen zin etc. Suggestieve beschrijvingen naast oppervlakkig gezwam. Als tijdsbeeld mislukt.

Friedrich Castelle, — A —. DER VOGEL HOLDERMUND. Franz Borgmeijer, Hildesheim, 1927. (15.5 10.5) 132 blz. gecart. M. 1.60, geb. M. 2.10.

x

Dorpsgeschiedenissen en volksverhalen met iets van de sage en de ballade erin. Fijn werk.

Grazia Deledda, — Bc — DIE FLtJCflT NACH AGYPTEN. Vertaald uit het Italiaansch door Dr. Ernst Fall. Albert Bonnier, Berlin W. 9, 1928. (19x 12.5) 211 blz. geb. M. 5.50. Een oude schoolmeester redt een vrouw uit de handen van zijn pleegzoon. Het verdriet, dat hij daarbij heeft, zuivert hem tot een bijna transparante figuur. En als hij des nachts met de vrouw moet vluchten, kan hij dat met zoo groote zuiverheid doen, dat men onwillekeurig zijn vlucht vergelijkt met den titel van het boek.

Grazia Deledda., —c— ELIAS PORTALU. Engelhorn, Stuttgart, 1928. 157 blz. ing. M. 1.75. De levensgang van een priester zien we gebeeld, die in zijn jeugd onschuldig veroordeeld, na z'n terugkeer zich verlieft op de vrouw van z'n broeder en met deze zware verleiding te worstelen heeft tot de heroïsch verworven zege. Levendig en beknopt van taal, sterk van compositie, te veel zich nog bewegend in 't amoreele.

Harry Donicla, — Be — DER FALSCHE PRINZ. Malik-Verlag, Berlin W. 9, 1927. (18.5 x 13) 307 blz. gecart. M. 2.80, geb. M. 4.40. Even kloek als deze heldenguit zijn prinsenrol wist te spelen, even frisch weet hij 't na te vertellen.

Hans D.ominil — Bc — DER BRAND DER CHEOPSPYRAMIDE., Ernst Keil, Leipzig, 1927. (18.5x12.5) 295 blz. ing. M. 5.—, geb. M. 6. —. Europa zal ten ondergaan.... echter: de redding daagt nog juist bijtijds uit Duitschland. De atoom-energie wordt daar uitgevonden en de groote strijd wordt gunstig beslecht. Onbeduidend in ieder opzicht.

Peter Dörfler,

— B _._.

IflE SCHMACH DES KREUZES. Jos. Kösel & Fr. Pustet, Münchep 1928, (19 x 11.5) Deel I : 327 blz., deel II : 461 blz., Per deel geb. M. 8.— Een historische roman, spelend in het Oosten ten tijde van Keizer Heraclius. Byzanthium met zijn weidsche pracht en diepe verdorvenheid onder Phocos, de renegaat, is de achtergrond waarop de zware strijd en eindelijke zege van een heldhaftig mensch om het geroofde kruis zich afspelen. Zuiver van sfeer, boeiend van handeling, hier en daar te wijdloopig van beschrijving en gewrongen van taal en plastiek.

Peter D®rfier, -- Bc — AM EICHENTISCH Jos. Kösel & Fr. Pustet, München, 1928. (18 x 11) 283 blz. geb. M. 3.50. Eenvoudige vertellingen, waarvan de stof aan 't landelijk leven ontleend werd, geschreven om te amuseeren en .. , . te stichten, Zwak van compositie, stroef geschreven met inmenging van geforceerd-dichterlijke mijmeringen over moreele problemen.

Il j a F hrenbs g, — c —. MICHAIL LYKOW. Malik Verlag, Berlin W 50, 1927. (18.5 x 12.5) 560 blz., ing. M. f 4.80, geb. M. 7. —. De held loopt op de slingerwegen naar 't Bolsjewistisch ideaal al de banen van immoraliteit af, tot hij in zelfmoord-terdood veroordeeld omkomt. Een moeilijk boek, onverteerbaar sterk.

68


Minna Falk, —C— META GRAGERT. August Scherl, Berlin S.W. 68, 1927. (19 x 13) 175 b lz. ing. M. 3.—, geb. M. 5.50. Het zeer urgente en penibele vraagstuk: das Studium der Ehe und Mutterschaft, heeft Falk tot in de kern aangepakt en ontleed. Troebel en duister van inhoud en taal.

Heinrich Federer, —B— AM FENSTER,. G. Grote, Berlin, 1928. (21 x 13.5) 454 blz, ing. M. 5,50, geb. M. 7.50. Een bundel vriendelijke jeugdherinneringen, waarmee schr, onbewust afscheid nam van zijn schrijver- en dichterschap.

Konstantin Fedin, — Bc — STADTE UND JATIRE. Malik-Verlag, Berlin W. 50, 1927. (18,5x 11.5) 444 blz. ing. M. 4.50, geb. M. 7.—. Fedin kegelt niet alleen jaren, steden, feiten en personen dooreen, maar om dit op de radicaalste manier te bereiken, ook de hoofdstukken van zijn boek. Een revolutionnaire compositie, dus consequent geadapteerd aan de stof.

Bruno Frank, — Bc — ERZAF!LVNGEN. Ernst Rowohlt, Berlin W. 35, 1926. (21 x 13) 310 blz. ing. M. 5.—, geb, M. 7. —. In het schetsen der verhoudingen van mensch en dier is Frank een kunstenaar, voor het overige is hij een verteller, zooals er velen zijn,

— c --Helen Gosewitz, QUERSTRASL, N. Weltbücherverlag, Berlin-Friedenau, 1928. 197 blz. ing, M. 4. —. Een roman à thése: als 't in huis niet botert, moet men dat „boteren" maar zoeken buitenshuis, Zulks wordt waar gemaakt aan 't leven van een jong verwend vrouwtje, dat haar man ontvlucht en in de „dwarsstraten" van 't leven redding en levensrust zoekt. Een mak geschreven boek, dat ons opnieuw bewijst, dat er een ketting van invloeden is tusschen literatuur en tijdsmoraal: beide immers staan in het teeken van echtbreuk.

Oskar Maria Graf., — C --WIR SIND GEFANGENE. Drei Masken-Verlag, München, 1927. (18x12+5) 745 blz. geb. M. 15. —. Hoe Graf, een forsche bakkerszoon, die dolgelezen van huis wegliep om als schrijver z'n geluk te beproeven zich als arbeider, soldaat, smokkelaar en haveloos bandiet door 't leven sloeg i,c, de chaotische verhoudingen tijdens en na den oorlog in Beieren, Realistische levensherinneringen, geen synthetisch levensbeeld.

— Bc — Marie Eugenie della Grazie, DAS BUCH DER LIEBE. Ullstein, Berlin S.W. 68, 1927. UllsteinBi cher. (16.5x10.5) 315 blz. ing. M. 1. —. Uiterst kiesch is het delicate onderwerp van offer en liefde hier behandeld,

—B— Paula Gro ger, DIE STERNSINGER. Ostdeutsche Verlagsanstalt, Breslau 1, 1927. (19x12.5) 136 blz. ing. M. 3.—, geb. M. 4.50. In dit typische verhaal van het bergmeisje Notburg, dat met 0. L. Heer wilde spelemeien, zijn de werkelijke dingen van natuur en menschen zoo bedwongen phantastisch opgevoerd tot symbolische acten, dat de overgang niet meer te bespeuren valt.

Stefan Grossmann,— C — CHEFR 11 KTEUR ROTH FÜHRT DRIEG. Paul Zsolnay, Luien, 1928. (20,5 x 12.5) 408 blz. ing. M. 4,—, geb. M. 6.50. Hoe een houwdegen van 'n journalist z'n tijdschrift sticht en den strijd aanbindt tegen z'n tijd en strijdensmoe op z'n beurt moet plaats maken voor 'n jonger geslacht. In dit tijdsbeeld zijn echtbreuk en corruptie schering en inslag. Niet prikkelend, doch ernstig en oprecht van toon. Uitstekende journalistiek, compositief geslaagd.

Gunnar Gunnarssan, — Bc — SIEBEN TAGE FINSTERNIS. Universitas, Berlin W. 50, 1927. (18,5x12) 316 blz. ing. M. 4.75, geb. M. 7. —. Een aangrijpend boek, sterke structuur, Hoe Poel Eindman de vrouw van zijn vriend Grimar Ellidogrimer belaagt op een cynisch-koele manier en Grimar tot een radelooze jaloerschheid drijft, dat hij er krankzinnig van wordt.

-- C Johannes van Gunther, CAGLIOSTRO, Grethlein & Co., Leipzig, 1928. 417 blz. ing. IVE. 8.50. Cagliostro is ons bekend uit Goethe's werk, Deze charlastan, dit 't lichtgeloovige volk ten tijde van de Verlichting door magie en tooverij een rad voor de oogen wist te draaien, wordt in de phantasie van schr, een persoonlijkheid met verbluffende magische vermogens. Treffend worden z'n duistere daden gebeeld op zijn zwerverstochten door Londen, Petersburg en Rome,


69

Maar de krachten welke dit leven richting en zin gaven, zijn slechts vaag en dooreen warrend gezien. Een historische roman vol bewogenheid en spanning; waar sprake is over religie en bovennatuur is schrijvers geest nog bevangen door t rationalisme.

Enrica von Handel-Mazzetti, -BeJOHANN CHRISTIAN GUNTHER. Jos. Kösel & Fr. Pustet, München, 1928. (24x13+5) 363 blz. geb. M. 8.—. Meer dan de helft van dit boek is autobiographisch; de weerslag van het leven en lot van den grootsten Schlesischen dichter (1695-1723) op haar eigen werk en gedachten-wereld. Van een diepe ontroerende kracht is de beschrijving van zijn dood; terwijl geheel Jena in feestroes z'n gedichten voordraagt, ligt deze poëet, wien tucht en beheersching ontbraken in 'n eenzaam zolderkamertje in agonie....

K. B. Heinrich, - B MARIA IM VOLKE. Führer-Verlag, M. Gladbach, 1928, (26,5 x 19) Deel T : 140 blz., deel II : 160 blz. Per deel geb. M. 5.—. Met zijn zachte gevoelige, soms ietwat precieuse taal weet schr. een wondere sfeer te scheppen rond de gebeurtenissen waarin Maria's hulp tot de menschen tot uiting komt. De oude tint in woordkeus en zinsbouw geeft t geheel een intieme charme.

Heinrich Herm - Be DAMON MEER, G. Grote, Berlin S.W. 11, 1927. (18,5 x 12.5) 324 blz. ing. M. 4.50, geb, M. 6.50. Een Zwitsersche jongen uit de bergen gaat naar zee wil er weg, maar vond daar een vrouw even geweldig als de zee, terwijl zijn kreupele vriend, die naar de zee wil, in de bergen blijft, gaat studeeren trouwt, niet vindt wat hij zoekt en ten slotte voor de kinderen van zn vriend zorgt. Een boek van ongewone kracht in al zijn ruwheid.

Georg Hermann, - CTRANEN UM MODESTA ZAMBONI, Deutsche Verlagsantalt, Stuttgart, 1927. (18.5x12) 265 blz. geb. M. 6.50, Een student ontmoet op een kunstreis Modesta Zamboni, een jeugdige weduwe en neemt bij baar zijn intrek. Het gaat boven verwachting lang goed, maar in een onweersnacht komt zij bij hem op de kamer en. .. . verloopt dit goed ingezette verhaal in een bedenkelijk slot. Onevenwichtig van bouw. Zonder gloed verteld.

Anton Hofer, - B PETER ZWIESEWIND. Herder & Co., Freiburg i.Br., 1927. (19 x 12.5) 145 blz. ing. r'L 2.—, geb. M. 3.40. Door het wakkere echtpaar Zwiesewind zijn drie pleegkinderen opgenomen. Kajetan en Christel, kinderen van een dronkaard en Peter een wees. Spannend is de ellende beschreven door Kajestan gebracht, voordat Peter en Christel als boer en boerin het blijde slot leveren. Volkslectuur zonder artistieke beteekenis.

Anna Hruschka, - A DER UNBEKANNTE IN DER KAPELLE, Benziger & Co., Einsiedein, 1927. (18x12) 238 blz. ing. M. 4.—, geb. M. 5.—. Een spannende detectivevertelling, zij het zonder nieuw motief.

Friedrich Huebner,

.

- D -

DAS ANDERE ICH. Iris-Verlag, Frankfurt, a.M., 1928. 182 blz. ing. M. 3.50.

Een rijkelijke dosis literair cyankalium in een blinkende fiool. Een pleidooi voor een vrijere liefdesopvatting, zooals die in het vervallen Rome in zwang was. De perverse ideeën van een Kraft Ebeling Notzing in een romantischen vorm.

Ludwig Huna, - CHERR WALTHER VON DER VOGELWEIDE. Grethlein & Co., Leipzig, 1927. (20x13.5) 397 blz. ing. M. 6.—. Een vlot geschreven boek, dat ons vol onbegrin binnenleidt in het Duitsche land der Middeleeuwen, waar minnezangers rondtrokken, om voor prinsen en edellieden hun liederen te zingen. • Werner Jansen, CDIE KINDER ISRAEL. Georg Westermann, Braunschweig, 1927. (18.5x12.5) 302 blz. geb. M. 6.50.

E2n roman over de kracht des bloeds, een verafgoding van het ras. Uebç,Depb, in opzet en bedoeling, ouderwetsch feitenblind; het hoogstaande en heilige wöidt zelfs zonder blikken of blozen onteerd.

- Be Felix Janoske, ONKEL ELIAS. Fr. Wilh. Grünow, Leipzig, 1927. (19x 13) 223 blz. ing. M. 3.—., geb. M. 5.—. Hoe Onkel Elias enkele paartjes koppelt, zich als een beminnelijk mensch ontpopt, die de zon in t water kan zien schijnen en. . . . rasverbetering beoogt. Heelemaal op z'n veefokkers. Humoristisch bedoeld. Allesbehalve fijn.

70


Paul Keller, -._ B — TITUS UND TIMOTHEUS. Bergstadt-Verlag, Breslau, 1927. (19 x 13.5) 295 blz. geb. M. 7.—. Uit afkeer voor hun levensmilieu besluiten twee gemoedelijke grapjassen een kluizenaarsleven te gaan leiden. Doch de goégemeente misgunt hun dit en tracht herhaaldelijk hun een poets te bakken tintelt van geestige ironie. Kostelijk van typeering.

Herman Kesser, — Be — STRASZENMANN. Rütten & Loening, Frankfurt a.M., 1927. (20 x 12.5) 59 blz. geb. M. 3.—. Een novelle van het kleine-straatsleven in een groote stad. Hier en daar suggestief, maar vaak ook breedsprakig.

-- c Jakob Kneip., HAMPIT DER JAGER. Horen-Verlag, Berlin, 1927. (18 x 12.5) 287 blz., ing. M. 5.—. Geen roman; een landelijke idylle uit den Hunsrück. Hier leeft Hampit en doet zich kennen als een luimige jager, die zich alleen in z'n bosschen en bergen in z'n element voelt. Sterk. van plastiek, doch de humor is grof en kwetsend. Franz Kafka,

-- c

AMERIKA. Kurt Wolff, München, 1928. 388 blz. geb. M. 8.50. Een werk dat onverhoeds de dood beëindigde. Een vluchtig relaas van de lotgevallen van een jong gymnasiast, die huis en haard verlaten moet en vol zelfvertrouwen de nieuwe wereld bereist. Van een variante verscheidenheid zijn z'n lotgevallen onder de dollarkoningen en de deraciné's van New-York-East. Slordig, als met benauwende haast geschreven is er geen contact tusschen de verschillende gebeurtenissen van dit boek, dat een cerebraal-enthousiaste visie is op de U.S.A.

Herm, E. Kos.ê1, —C— ALBRECHT DÜREL Geïllustreerd. ,zich. Bong, Berlin W. 57, 1926. (21.5 x 13.5) Deel IIT : 372 blz. ing. M. 6.50, geb. M. 7.50. Een cultuur-historische roman van groote waarde, gesteld in stoere, beeldrijke. taal.

Friede H. Kraze, — Bc -DIE FREIHEIT'DES KOLJA=IWANOW. Hellmuth Wollerman, Braunschweig, 1927. (18.5 x 12.5) 368 blz. ing. M. 5.—, geb. M. 6.50. Kolja Iwanow, zoon van een slavin, wordt als een vrije groot gebracht; ook Sonja. Hij krijgt liefde tot Chorlj, wat Kolja voelt. Dat gaat in hem ook om zijn roeping: dokter voor de slaven te zijn. Totdat de brute zoon van zijn weldoenster hem als slaaf opeischt. Dat opent Kolja's oogen, die bij de zijnen blijft. Wat te lang, maar goed geschreven.

Peter Krasnow, --1 Bc -KOSTJA DER KOSAK. Deutsche Verlagsanstalt, Stuttgart, 1928. 495 blz. geb. M. 8.50. Een avontuurlijke roman uit de 17de eeuw, welke 't levenslot van twee Bojaren kinderen schildert, die in hun prille jeugd wreedaardig gescheiden, elkaar na bittere gevaren en ontreddering terugvinden. Spannende beschrijvingen van het leven: onder de kozakken. Volkslectuur van beter gehalte.

Sven Larsen, — Bc -DIE SAAT DER MOHREN.. Bernhard Steffier, Leipzig, 1927. (18.5 x 12.5) 268 blz. ing. M. 4.--, geb. M. 6,—. Jens Petersen, zoon van 'n Hernhutter missionaris en vrouw, verhaalt over zyn ouderlooze opvoeding. Die opvoeding wordt oorzaak van veel botsing in het leven; strijd; onbeslistheid en eindelijk na lezing van een boek vol opoffering, ook Hernhutter missionaris. Voor opvoeders van waarde. Goed geschreven.

—C— Wolfgang von Lengerke, DIE AMAZONE GLORIA. Weltbücher-Verlag, Berlin-Friedenau, 1928. (18.5x125 244 blz. gecart. M. 3.—, . geb. M. 4.50. Een vlot geschreven roman in den stijl van film-teksten, spelend in den tijd, dat Amerika heelemaal gek geworden is. Een aaneenschakeling van sensationeele en.... pikante gevalletjes.

Robert ., 4 ci ^1,

— Bc ---

JESUS IM BOHMERWALD . Speidel, Wien s 1927. `20 x 11.5) 275 blz.

ing. M. 4.—, geb. M. 6.—.

Een legende-verhaal, maar van een weeke romantiek en vage onwaarschijnlijkheid. Een knaap wordt door z'n medemenschen als een Messias beschouwd, doch is 't onschuldig offer van een verdwaasde moeder, die den jongen in een afgelegen bosch in Bohemen opvoedde met den Bijbel en hem als heilige vereerde.

Dhan Gopal MukerdschL — Bc — WIR PILGERN Z J HIMALAYA. Rütten & Loening, Frankfurt a.M., 1928. (21.5x13.5) 155 blz. ing. M. 4.—, geb. M. 5.—. Door eenzame steppen, dorpen en steden, steeds omringd door goochelaars en wonderpriesters,

71


zien we twee Indische knapen op pelgrimagie, voortdurend in aanraking met de geheimzinnigheden der gevaarvolle jungle. Meditatief van toon naar Oosterschen trant.

_c_

Alfred Neurna., REBELLEN. Deutsche Verlagsanstalt, Stuttgart, 1927. (20 x 13) 385 blz. geb. M. 7.—. Voor nadere bespreking van dit werk zie de vertaling op blz. 53.

—C— Robert Neumann, MIT FREMDEN FEDERNI J. Engelhorn, Stuttgart, 1927. (18.5 x 11) 175 blz. ing, M. 3.90, geb. M. 5.20. Parodieën — zeventig -- op werk van Duitsche schrijvers. Zeer knap en handig. Bijna een hulpmiddel voor studie van nieuwe letteren.

--- Bc — Hans Nuchtere., DER STTJMME KAMPF. Geïllustreerd, Osterreichischer Bundesverlag, W ie n 1, 1924. (18.5 x 13.5) 172 blz. geb, M. 2.40. Drie geschiedkundige verhalen. Prachtige doch zware lectuur.

Alfred Pol ar,— C — lt, Berlin W. 35, 1928. (20x 11.5) ICH BIN ZEUGE. Ernst Rowoh XVI-288 blz, ing. M. 5.—, geb. M. 8. —. Veertig moderne prozastukken, voortreffelijk geschreven, maar Voltairiaansch van geest. in hun Terwille van het knappe woordenspel geeft de schrijver onaanvaardbare geconcentreerden vorm des te gevaarlijker.

meeningen,

C — Arthur Schnitzler 2 --THERESE. S. Fischer, Berlin S.W. 68, 392 blz. ing. M. 5.—. Therese is een tierig, dapper wezen maar heeft -- hoe kan dit anders bij Schnitzler? — een erfelijk lichaamsgebrek. Ze slaat zich dapper door 't leven heen, i.c. haar verschillende betrekkingen bij adelijke families. Tot de verlammende druk harer omgeving zoo onheilspellend geworden is, dat zij ten offer valt aan haar kwade instinctsdrang. 't Droeve einde is de dood door haar eigen zoon. Een ontroerende schildering van levensmoede menschen in wonderzuivere taal. Het leven, zooals het hier wordt geopenbaard, heeft geen spanning meer, omdat het groote contact tusschen hemel en hel is uitgeschakeld. Een navrant tijdsdocument, scherp van psychologische ontleding.

Anton Schott, --- B -HUSSENZEIT. Buchgemeinde, Bonn, 1928. (19 x 11.5) 294 blz. geb. M. 6.—. De beroeringen van den Hussietenstrijd worden ons voorgesteld binnen 't kader van een nog al alledaagsche liefdeshistorie. Volkslectuur met „pakkend" slot. Geen literaire, relatieve wetenschappelijke waarde.

-- B -Niklaus Schwarzkopf, DAS DOMKIND, Führer-Verlag, M. Gladbach, 1927. ing. M. 9.50. Een fijne suggestieve novelle van een Domkindje, dat geen kind, maar een engel, op Kerstmis geboren werd en stierf.

Erwin Sedding, JAllYN. Weltbücher-Verlag,

-- D

Berlin-Friedenau, 1928. (18.5 x 13) 359 blz. gecart. M. 3.—, geb. M. 4.50. De Jazz-ziekte. Een boek waarin het ronselen in liefde aan het woord is. Langs 81 hoofdstukken naar het huwelijk. Veel talent besteed aan een schadelijk boek,

— Bc — Ina Seidel, BROMSESHOF. Deutsche Verlagsanstalt, Stuttgart, 1928. (19 x 12.5) 273 blz. geb. M. 6. —. Een jonge boer, uit Siberische krijgsgevangenis teruggekeerd, wil z'n erfgoed aanvaarden. Doch z'n zusters hebben 't heft in handen en weren hem als onecht kind. Alle tragische moeilijkheden bevecht hij samen met z'n vrouw tot the happy end. Fijn van psychologie, sterk van poëtisch vermogen.

__. c — Upton Si.nclair, PETROLEUM. Malik- Verlag, Berlin W. 50, 1927. (18.5 x 12.5) 639 blz. gecart. M. 4.80, geb. M. 7.—. Dit machtige boek had een Amerikaansch etroleum-epos kunnen zijn, als de letterkundige in Upton Sincair niet zoo vaak verdrongen werd door den knappen journalist en meer nog door den hartstochtelijken maar eenzijdigen socialist.

— Bc --Sigfrid Siwerts, ZURÜCK AUS BABYLON. Vertaald uit het Zweedsch door Alfons Fedor Sohn. Otto Quitzow, Lubeck, 1927. (18.5 x 12.5) 306 blz. geb. M. 6.80. Hoe Linus Treffenberg quasi sterft en als John Bidencop, zijn vriend, die hem alles naliet, gaat leven, aan 't boemelen slaat, alles najaagt en ontgoocheld wordt. Hij proeft de leegte,

72

ROMANS EN ONTSPANNINGDLECTTJUR.

Totdat hij zijn eerste liefde Brilla weer vindt en tot rust komt. Een zonderling boek van meer dan gewoon talent.

Michael Sosc]atschenko - Be LUSTIGES ABENTEUER+ Vertaald uit het Russisch door L. M. Schubert. Merlin-Verlag, Heidelberg. 1928, 81 blz. geb. M. 2,—. Een verliefde jongeman is zonder geld; uit zijn kommernis redt hem de dood van z'n suikertante. Tintelend van humor, zuiver van sfeer.

W. Speyer, - B DER KAMPF DER TERTIA. E. Rowohlt Berlin, 1928. (19x 13.5) 236 blz. geb. M. 5.50. In het middelpunt van dit viotgeschreven schoolverhaal staat de obertertia van een schoolstaat, die den strijd opneemt voor de vervolgde katten en honden van de streek tegen een ambtenaar en een vilder en 't pleit wint. De jeugd in den schoolstaat wordt te zeer geideali seerd.

Hermann Stegemanz, - B JAKOBAA. Deutsche Verlagsartstalt, Stuttgart, 1928. (19.5 x 12) 231 blz. geb. M. 6.—. De heldin is 'n kloek meisje dat aan de zijde van haar vader, een felle houwdegen uit den dertigjarigen oorlog, een groote rol speelt en moedig en keizerstrouw een vroegen heldendood ingaat. Barbaarsch van beschrijving, opgeschroefd en onecht van Duitsch chauvinisme.

Juliana von Stockhausen - Be GREIF. Jos. Kösel & Fr. Pustet, München 1928. (20x13.5) Deel 1: 309 blz. geb. M. 8.—. Alex von Greif in Hongarije geboren, komt naar Baden en neemt dienst onder Napoleon in 't Badische leger, dat aan de Berezina overhoop geschoten wordt. Later als de rollen zijn omgekeerd trekt hij tegen Napoleon op en sneeft in den Elzas. Als een gouden draad spint zich door dit chaotische gebeuren zo liefde tot Camilla, een burgermeisje, waarmee hij in 't geheim huwt, doch dat later door de familie Greif als gelijke wordt aanvaard. Poëtisch van toon, niet innerlijk beleefd, prachtvolle beschrijvingen hier en daar wat uitgesponnen.

Frank Thiesz, C FRAUENRAUB. Gustav Kiepenheuer, Potsdam, 1928. (20x12.5) 257 blz. ing. M. 6.—. Een tendentieus, doch o.i. ontstellend onbeduidend boek, dat bewijzen wil aan het tragisch levenslot van een gesitueerd architect, dat in ons willooze(l) menschen instincten leven, die eens dierlijk losbreken kunnen. Kunstzinnig doch decadent.

Valerian Tornius, - Be DER MORDER. Geïllustreerd door Olaf Gulbransson. C. Weller & Co., Leipzig, 1927. (17.5x10.5) 140 blz. ing. M. 3.50, geb. M. 5.—. Een naïef renteniertje bemerkt, dat het signalement van een gevreesde moordenaar op hem past, wil iedere verdenking afwenden, komt daardoor in de gevangenis en daarna in het gekkenhuis. Vlotte., ietwat sarcastische novelle.

P. Vallerin. - Be DER KURIER DER KONIGIN. Geïllustreerd door Rudolf Wirth, Jos. Kösel & Fr. Pustet, München, 1927. (18.5 x 11) 201 blz. ing. M. 3.—, geb. M. 3.80. ..

Een vlotte geschiedenis van het detectieven soort, die boeit om haar zonderlinge gevallen. Een markiezin bewaakt door een tooverheks en een jong meisje. De page, die de markiezin zoekt, verliefd op het meisje, en wordt op slot van rekening de bevrijder! Onderhoudend, en een beetje raar.

Clara Viebig, c DIE GOLDENEN BERGE. Deutsche Verlagsanstalt, Stuttgart, 1928. (18x12.5) 350 blz. geb. M. 6.50. -

-

Een lyrisch loflied aan het schoone Moezelland. Doch niet alleen de bloeiende pracht der wijnbergen en de vreugde der wijngaardeniers wordt bezongen, ook hun rampspoed, hun zware ontberingen, hun duistere driften en toomelooze begeerten worden den lezer nader gebracht in pakkende beelden en gevoelige tirades, mitsgaders grove en rauwe beschrijvingen, zooals we dat van Viebig gewoon zijn.

Robert Walter, - Be DIE IGELIADE. Philipp Reclam, Leipzig, 1927. (18x12.5) 310 blz ing. M. 4.50, geb. M. 7.—. Een feest-figurant speelt zijn tyrannen-rol zou reëel, dat ze 'm in 't gekkenhuis willen zetten - maar hij schuift er den anderen in. Een groteske grapl Waarom die spot met huwelijksmoraal?


73

Jakob Wassermann, - Be DER GEIST DES PILGERS. Philipp Reclam, Leipzig, 1926. (18 x 12) 197 blz. ing. M. 4.—, geb, M. 5+50. Mooie losse verhalen in sterk-beeldende taal voor rijpere lezers.

F. C. Weiskopf, - CUMSTETGEN IM 21, JAHRHUNDERT . Malik-Verlag, Berlin W. 9, 1927. (19x12.5) 156 blz. gecart. M. 2.40, geb. M. 3+80. I

De wereld is voor Rusland". Schr. heeft er 't volksleven bespied, in de hut, op de kar, van den katheder beluisterd: De wereld wordt bolsjewistisch. Literaire propaganda. Fijnonnoozel.

Leo Weismantel, - Be DIE GESCHICHTE DES RICHTERS VON ORB, Herder & Co., Freiburg fr iBr,, 1928, (17x 11.5) 121 blz. geb. M. 4,—. De sage van den onbetrouwbaren rechter, die onder den schijn van recht, misdaad op misdaad begaat en ten slotte als roover ontmaskerd wordt. Er doorheen strengelt zich een liefdesidylle vol treffende effecten, mooi van taal.

Lisa Wgi ger. c PRUFUNGEN, Huber & CO., Frauenfeld, 1928, (18x 12.5) 268 blz. gecart. M. 6.—. -

-

Meisje, dat bemind wordt, doch als te min geacht door moeder van den jongen. Verslingerd op haar leeraar. Ergernis. Moet weg.... Kind.... Armoede.... Ten slotte in filiaal van den vroegeren jongenman. Trouwt. Strijd in haar kind. . . . dat dien leeraar als leermeester neemt , , . Komt uit . . . Poging tot zelfmoord. Van geen enkelen kant iets bijzonders,

Franz Werfe1, c DER ABITURIENTENTAG+ Paul Zsolnay, Wiep., 1928. (20x 12,5) 325 blz. ing. M. 3.80, gecart. M. 5,30, geb. M. 6.80. -

-

Een sleutelroman met vele literaire kwaliteiten ondanks 't opgeschroefde van taal en beelding en de onzuivere ethische ondergrond. Hoe op een oud-studenten-feest een rechter in een van en oud-collega's een beklaagde meent te zien, wiens „geval"' juist in behandeling is. Hoewel hij zich vergist, dringt duidelijk tot hem door, dat niet beklaagde doch hij de ware schuldige is....

Franz Werfel, - C GEHEIMNIS EINES MENSCHEN. Paul Zsolnay, Wien, 1927. (20x 14.5) 315 blz. ing. M. 5.50. Een viertal novellen, handelend over pathologische gevallen. Knap geschreven, doch zonder diepere menschelijkheid. De laatste novelle is buitendien een gewaagde grap, waaraan veel talent verspild is,

Joseph Winckler, - CIM TEUFELSSESSEL. Deutsche Verlagsanstalt, Stuttgart, 1928. (19>< 11.5) 349 blz. geb. M. 6.50. Vier lugubère verhalen, spelend in 't Tiroolsche land, over menschen, die bezeten zijn door den demon van wellust cci wraakzucht. Naast juweeltjes van volkspoëzie, cynische beschrijvingen, welke demonische nuances vertoonen. Bode van een naderend verval.

Ernst Zahn? - Be BRETTSPTBL DES LEBENS. Deutsche Verlagsanstalt, Stuttgart, 1928. (19.5x12) 297 blz. geb. M. 6.50. Het conflict tusschen een boeren zoon met z'n oom, die den jongen, zwerver in Amerika, bij zich inneemt op z'n hoeve en den lichtzinnigen nietsnut een degelijke opvoeding wil geven, Sober in taal en uitwerking,

Paul Zech, - D PEREGRINS HEIMKEHR. Geïllustreerd, J. H. W. Dietz, Berlin S.W. 68, 1926. (18.5x11) 384 blz. geb. M. 8.—. Gevaarlijk boek; grof en hard: teekeningen van een verschrikkelijken strijd om het bestaan en zedelijk verval.

Fedor von Zobeltitz,

- Be -

DIE ZWEI IN D:R SONNE. J. Engelhorn, Stuttgart, 1927, (17.5 x 11) 272 blz. ing. M. 2,—, geb. M. 3.50. -

Die Zwei zijn Michael Lubjanzev en Jürgen HolI, die beiden dingen naar de hand van Emy von Laij. Zij beslist voor Lubjanzev. Aantrekkelijk geschreven.

74


ENGELSCH. De twee problemen, die het leven in Engeland beheerschen en waar we in ons overzicht het vorig jaar op wezen, omdat zij de literatuur zoozeer beïnvloeden, zijn nog niet opgelost. Het zijn de crisissen in het sociaal economisch leven en in den godsdienst. Beide problemen zijn uiterst nauw aan elkaar verwant, als men bedenkt, dat de Engelsche episcopaalsche kerk een staatskerk is en dat hetparlement te beslissen heeft over de interne aangelegenheden van die staatskerk. Toen dus in het najaar van 1927 de herziening van het Prayerbook voor de volksvertegenwoordiging werd gebracht en de felste debatten plaatsvonden, deed zich het eigenaardig feit voor, dat behalve de leden der Anglikaansche staatskerk, C.ok katholieken, vrijdenkers en puriteinen een oordeel konden uitspreken over de gebeden die voortaan in het Prayerbcok gebruikt zouden worden en over dogmatische kwesties als de Transsubstantiatie. De katholieken onthielden zich van debat, maar vrijdenkers en afgescheidenen, als de Non Conformists, maakten druk gebruik van de geboden gelegenheid. Allen moesten toen stemmen over de voorgestelde veranderingen, Die najaarsdebatten leidden niet tot een definitieve beslissing, de kwestie werd verdaagd en na bespreking der bisschoppen opnieuw in het parlement behandeld. Het eindresultaat in Juni 1928 was, dat het Prayerbook zooals het anglikaansch episcopaat het na veel wikken en wegen en na het doen van vele concessies had samengesteld, door het parlement verworpen werd, omdat het meerendeel der Engelsche natie vond, dat aan de katholiseerende anglikanen of anglocatholies te veel werd toegegeven. Wat zal er nu gebeuren? Zullen de anglo-catholics zich afscheiden en een aparte kerk stichten? Zullen zij toetreden tot Rome en komt er dus een massabekeering ? Of zal er een algeheele verbrokkeling komen? En dan de voornaamste vraag, die weer het economische leven raakt: welke regeling zal er getroffen worden aangaande de kerkelijke goederen, die . nu staatseigendom zijn. Terwijl we dit schrijven (in den nazomer) zijn al deze vragen nog onbeantwoord gebleven en is de toekomst hoogst onzeker, maar wel vinden we de weerspiegeling dier onzekerheid in de boeken van den laatsten tijd. De anglo catholics pleiten voor hun richting d.w.z, roomsch zijn in alles behalve in de erkenning van Rome als oppergezag, geen prijsgeven van het nationalistische element in de religie. Ook Sir Philip Gibbs is nog steeds vervuld van de gedachte, hoe het staat met de levenshouding en toekomst der Engelsche jeugd. In zijn verleden jaar geschreven boek Young Anarchy was hij vrij optimistisch gestemd over de jeugd. Maar nu sedert Mei 1926 de crisis op religieus en sociaal gebiec: in hevigheid eer toe dan afneemt, toont hij zich lang niet optimist. Zoo snel eigenlijk zijn de gebeurtenissen elkander opgevolgd of liever, zoo hevig neemt de verwarring aan alle kanten toe, dat Gibbs het noodig geoordeeld heeft zijn opinie te herzien en opnieuw aan eeuwige waarden te toetsen. Als katholiek steunt hij op het gezag van Rome en oordeelt vanuit dit universeel standpunt, terwijl Raymond, hoe dicht hij in sommige opzichten ook bij het katholicisme staat, toch altijd het nationalistisch standpunt in geloofs- en sociale aangelegenheden handhaaft.

ROMANS EN .ONTSPANNINGSLECTUUR.

75

De twee boeken, die Gibbs dit jaar geschreven heeft, zijn beiden belangrijk en zeer actueel. Beiden beantwoorden de vraag : is de tegenwoordige snelle vooruitgang der wetenschap een zegen of een vloek voor de menschheid ? Het eerste boek beantwoordt die vraag in een reeks artikelen, oorspronkelijk voor een neutraal blad geschreven en later gebundeld. Gibbs nam als titel The Day after Tomorrow x) „De ware beheerschers der toekomst -- aldus Philip Gibbs — zijn de mannen der wetenschap. De vlucht, die de wetenschap genomen heeft en binnen de eerst komende tijden nog nemen zal, is haast zinsverbijsterend. Op het oogenblik beleven we nog maar de dageraad in de toepassing van vele nieuwe uitvindingen en ontdekkingen, maar wel weten we,dat 'n algeheele omwenteling in het leven der maatschappij en van het individu op handen is." Gibbs gaat dan de nieuwste uitvindingen op technisch en biologisch gebied na : radio, luchtverkeer, televisie, warmtevoorziening, kunstmatige nevels, gifgassen, en de proeven der doctoren Voronoff en Steinach, om de menschen weer te verjongen, ook de nieuwste theorien over de voeding (vitaminen) en hygiene (ultra violette stralen en vita glas). Maar nog ontzagwekkender dan dit alles is de vlucht,die de wetenschap neemt met betrekking tot den menschelijken geest. Zoo worden, naar men thans vaag vermoedt, gedachtentrillingen ergens verzameld en bewaard, om ze later naar willekeur weer te kunnen loslaten over de wereld. Zal er misschien een tijd komen, waarin men alle gesproken woorden uit het verleden weer zal doen opklinken? Ook dit opent wijde perspectieven. Daarbij beschouwt Gibbs dan nog de nieuwe politieke stroomingen en regimes, het bolsjewisme en het fascisme om zich eindelijk angstig af te vragen : zal de mensch in staat zijn al die weelde der wetenschap waardig te dragen ? Elke ontdekking of uitvinding kan ofwel een zegen of een middel van verdelging worden. In waanzinnigen overmoed waant de mensch zich bijna een godheid, doordat hij meent zijn lichaam en zijn geest zoo te kunnen versterken,tot hij haast onoverwinnelijk is, ook voor den dood. (Een zinspeling op Wells' boeken o.a. op diens Men like Gods). Gibbs concludeert: de mensch zal aan dit alles ten gronde gaan, tenzij hij den eenigen weg volgt dien heil brengen kan. Die weg geeft Gibbs aan in het slothoofdstuk, waarboven hij The Way of Salvation schreef en waaruit we de conclusie vertalen: „Ik ben nog ouderwetsch genoeg om te gelooven dat de wereld feitelijk alleen nog maar gered kan worden door voorwaarts te gaan naar, of terug te keergin tot het christelijk ideaal en de christelijke wetten van het leven en door het erkennen van een geestelijk gezag, waaraan men gehoorzaamt en zich berustend onderwerpt. Een gezag waarvoor men zijn kleine ik-heid opoffert en dat naastenliefde predikt. Aan dat gezag moeten we gehoorzamen al lijkt het ons onredelijk en al kunnen we er door wetenschappelijke formules of patriotische principes geen verklaring voor vinden." Duidelijker heeft Gibbs, schrijvend voor een niet-katholiek publiek, zich niet willen uitlaten, maar eenieder begrijpt welk Gezag hij bedoelt. Veel duidelijker doordat hij wel met name het katholieke Gezag noemt, is hij in het andere boek, een roman, waarin hij precies dezelfde problemen beschouwt, maar in een populairen vorm gegoten. Zoodoende is zijn nieuwe roman The Age of Reason 2 ) een felle aanklacht geworden tegen de moderne

76

ROMANS E6 ONTSPANNINGSLECTUUR,

jeugd en tegen haar leiders, die meenen dat de rede alles in het leven kan oplossen en dat de materie den geest opbouwt, om over alles te zegevieren. In dit spannend geschreven verhaal worden ook weer al de nieuwe vindingen der wetenschap gevolgd en de bereikte resultaten aanschouwelijk voorgesteld. Tegelijk ook beschrijft Gibbs de verwarring in de Engelsche staatskerk en het telkens opdoemen van nieuwe geestelijke ,,mode" stroomingen fr waar menschen die het christelijk geloof verloren hebben zich aan vast trachten te klampen. Hij toont, hoe al die heen en weer geslingerde menschen ten gronde gaan en hoe de mannen der wetenschap,die elk bovennatuurlijk leven uitschakelen het bankroet hunner theoriën gadeslaan tenzij : (ook hier weer datzelfde ,,tenzij het voorbeeld gevolgd wordt van den anglikaanschen kapelaan, die pas steun vindt, wanneer hij toetreedt tot de Moederkerk. Gibbs heeft deze beide boeken geschreven, om zijn tijdgenooten de oogen te openen voor den chaos, waarin zij zich bevinden en een reddingsmiddel aan de hand te doen. Eveneens doet hij dit in zijn prettig geschreven roman over een bekeering, getiteld Helen of Lancaster Gate, die dit jaar in een goedkoope uitgave herdrukt werd. Zijn boeken zijn vol van bruischende levensproblemen en ac tueele gebeurtenissen. In het andere tegenovergestelde kamp - het neutrale of anti-religieuse blijven de schrijvers ook zoeken naar oplossing of geneesmiddelen voor de zich opeenstapelende moeilijkheden. Wells en Galsworthy gaan beiden voort het Engelsch volk voor te lichten en klaar en duidelijk te doen zien in eigen verwarring. Maar zij doen dit op een geheel andere wijze. Wells die nog altijd droomt van utopiën, heilstaaten en een volmaakte wereldorde schijnt ditmaal ietwat moe te worden van het voortdurend profeteeren van een betere toekomst tenminste hij oppert een mogelijk compromis. De roman Meanwhile 3) blijft echter geheel en al kenschetsend voor Wells' levensopvatting. De profeet - utopist Sempack is de tolk van Wells' eigen gedachten, die ditmaal troosteloozer, zijn dan ooit. Sempack-Wells ziet in, dat de tijden nog niet rijp zijn voer den heilstaat (het Millenium door hem genoemd), maar wel moeten om te beginnen alvast alle bestaande regimes en godsdiensten vernietigd worden. Niets deugt : geen Katholicisme, geen enkele christelijke kerk, geen fascisme, geen bolsjewisme, geen socialisme, geen liberalisme, alleen het Darwinisme heeft recht op bestaan en dank zij de Darwinistische theorie van ,, the survival of the fittest" zal het millenium beleefd worden door menschen, die ideale wezens zijn, sterk van lichaam en geest. Maar om die ideale toestand te bereiken moet de ,,zegen" der geboortebeperking hoogtij vieren en moeten schrijvers en journalisten alom de leer van den profeet Sempack-Wells luide aan den volke verkondigen. Heel dit boek bevat het programma van hetgeen er ,,intusschen" gebeuren moet en die tusschentijdsche arbeid is afbrekend en in geenen deele opbou werd. Ook deze roman speelt gedurende de algemeene staking maar waar Gibbs de jongelui kordaat laat optreden en meehelpen, om het dreigend revolutiegevaar te keeren, laat Wells zijn hoofdfiguur Philip, een klenmagnaat, niets doen dan vaag theoretiseeren over een oplossing, waarbij de staat de kolenindustrie voortaan zou exploiteeren, en de mijnwerkers dan een soort van publieke macht zouden vormen te vergelijken met de


77

brandweer of de kustwacht. De wijze, waarop Philip intusschen zijn particulier leven leidt is verre van aanbvelenswaard. Een triestig boek. Even troosteloos is Gaisworthy's slot van de Forsyte saga, het langver wachte en met veel ophef aangekondigde Swansong 4), Deze zwanezang van het Victorian geslacht der Forsytets speelt zich ook weer af tijdens de algemeene staking. Gaisworthy's figuren hebben meer fut, dan die van Wells, wanneer het aankomt op het behoud van Engeland's roem en eer. Over het behoud van hun eigen eer denken zij lichtvaardiger, althans de moderne telg der Foresyte's Fleur, de dochter van Soames. Wel gaat zij onmiddelijk aan het werk in de antistakingsactie evenals haar man Michael Mont, zij richten een cantine op ni d vrijwilligers van voedsel te voorzien en later na de staking, als Michael hygienische toestanden wil scheppen in de achterbuurten van Londen. sticht Fleur een rusthuis voor overwerkte fabrieksmeisjes. Maar bij Fleur is er geen ernst of overtuiging voor dat sociale werk te bespeuren zij doet het alleen maar om grootere vrijheid te kunnen genieten en om die vrijheid op verkeerde wijze te benutten. Alles spant zij in he werk,om haar neef John met wien zij vroeger verloofd was en die inmiddels ook getrouwd is, weer in haar strikken te vangen. En verder is haar eenigste illusie om te schitteren in society. Het schandaal in The Super Spoon beschreven, is door het snel levend publiek vergeten en zij troont weer op een eerezetel. Tusschen deze beide boeken schreef Galsworthy nog twee schetsen, die hij Two Forsyte Interludes 5 ) noemde en die de schakel vormen in het relaas der gebeurtenissen van de familie. De eenige figuur, die werkelijk groot is opgevat en ook groot blijft is Fleur's vader Soames door zijn ontroerend opofferende liefde voor zijn dochter. Maar door die overgroote liefde heeft hij haar verwend, Fleur is door al dat toegeven bedorven en zooveel offers niet waard. Soames eindigt met zijn kind voor den dood te redden tijdens een brand, die op zijn buitengoed uitbreekt en sterft zelf aan de bekomen verwondingen, Met Soames is het laatste echte Victorian type der Forsytes heengegaan, een periode uit Engeland's geschiedenis is afgesloten en de periode die met de na-oorlogs generatie is ingetreden belooft weinig goeds. Galsworthy laat wel vaag doorklinken, dat landLouw redding brengen kan t ook voelt hij voor emigratie en soms voor geboortebeperking maar overtuigend klinkt het niet en over een wederopleving van religieus leven schrijft hij geen woord. Gaisworthy is a-religieus Wells beslist anti-religieus. Het zal wel daarom wezen s dat de kleine bent van Engeland's katholieke schrijvers het doorloopend noodig oordeelt, vooral Wells te bestrijden. We zagen reeds, hoe Gibbs te werk ging en herinneren aan het treffendste, meest uitgesproken voorbeeld dat verleden jaar verscheen nl. Belloc's

weerlegging van Wells' Outline of History in zijn Companion+ In die richting gaat Belloc dan ook voort, zij het in minder polemischen vorm, Zijn History of England 5) werd dit jaar verrijkt door de verschijning van het derde deel (er moeten er nog twee volgen). In dit deel behandelt hij de periode van 1348-1525, toen Anna Boleyn en Hendrik VIII ,,came to their arrangement". Het is een duistere periode der Engelsche, neen der Europeesche geschiedenis, wanneer men ze beschouwt, Zooals Belloc het doorloopend doet, vanaf de hoogten der zeven heuvelen

78


van Rome. Behalve deze prachtige aanwinst in de katholieke geschiedschrijving heeft Belloc ook nog een zeer merkwaardig boek geschreven James the Second 7 ) dat overal ook in de neutrale pers zeer werd geroemd en bovendien publiceerde hij een schitterend, ofschoon vrij kostbaar boek Many Cities 8 ), waarvoor zijn vriend de architect Edmond Warre de teekeningen maakte. Deze historische reisbeschouwingen verschenen oorspronkelijk, evenals de teekeningen, in The Graphic en handelen over Spanje, Noord-Afrika, Zuid-Frankrijk en de Rijnstreek. Evenals in zijn vroegere werken The Road en The Cruise of the Nona wijst Belloc op de groote beteekenis der landen waterwegen voor de verspreiding van geestelijke stroomingen. Dergelijke historische reisbeschrijvingen zijn van onschatbare waarde, als men bedenkt, hoe de boekenmarkt, vooral de Engelsche, overstroomd is met reisromans, reisboeken en gidsen, die z.g+ neutraal, maar in werkelijkheid geheel anti-katholiek zijn. Prettig is het daarom om in het voorbijgaan te wijzen op de volgende boeken, die allen het katholiek standpunt zuiver belichten en wel het werk van den niet-katholieken maar altoos sympathiek tegenover het Katholicisme staanden schrijver John Oxenham, die nu een historische roman over het Comomeer schreef getiteld The Hawk of Como 9 ), waarbij het geslacht der Boromaeën en de ouders van den H. Carolus op sympathieke wijze aan de lezers worden voorgesteld. En verder op twee romans uit het hedendaagsche leven The Town on the Hill 10 ) van Mrs. George Norman (over Fiesole bij Florence) en It. Happened in Rome 11 een verhaal dat zich te Rome afspeelt tijdens het Heilig jaar, geschreven door Isabel Clarke. Deze beide Roomsche romancières behooren weliswaar niet tot de grootste sterren aan den letterkundigen hemel, maar hun vlotgeschreven en beginselvaste boeken vormen uitmuntende populaire lectuur en dienen als zoodanig met waardeering te worden genoemd. Doch om terug te komen op Belloc, van hem dient nog vermeld te worden de reeks artikelen,die hij schreef in The Uniiverse over „The Church Today" waarin hij de gevaren nagaat die de Kerk thans bedreigen en een van die gevaren ziet hij natuurlijk in de verspreiding van verkeerde boeken op geschiedkundig en religieus gebied, een punt van het allergrootste belang in deze tijden van oneenigheid en vertroebeling in het religieus leven. In verhouding tot de enorme productiviteit van Belloc heeft Chesterton dit jaar minder geschreven. Wel wordt er voor het najaar weer een boek van hem aangekondigd, maar overigens kunnen we slechts ditmaal op twee boeken wijzen, ten eerste een biographie over Stevenson 12 ), waarin hij tegelijk een soort handleiding geeft voor de manier, waarop een biographie geschreven moet worden en terloops Stevenson aan Stevenson openbaart ten aanzien van diens innerlijk leven en ten tweede het tooneelstuk The Judgement of dr Johnson 13 ). Na Magic .had Chesterton niets meer voor het toonel geschreven. In de door en door christelijke figuur van Dr. Johnson, levende in een tijd van oneenigheid, frivoliteit, verwildering der zeden en ondermijning van het gezag met een sterke uiteenvalling van het christelijk gezinsleen ziet Chesterton een heilzaam voorbeeld voor het Engelsche volk, nu de tijden veel overeenkomst bieden met. de dagen )

;


79

van Dr. Johnson. De wijze raadgevingen en het rechtvaardig oordeel, juist met betrekking tot het gezinsleven van deze „chère gloire de 1e nation anglaise", zooals Henri Brémond den XVIIIen eeuwschen geleerde noemde, kunnen gerust door de Engelschen van thans ter harte worden genomen. Dit is de wijze, waarop Chesterton ditmaal medehelpt, om Engeland de oogen te openen en de manier aan te geven,omweer gezond te worden. Een schrijver, die zich afzijdig houdt van de maatschappelijke problemen van dezen tijd is Maurice Baring. Hij schreef twee nieuwe romans, de eene is een uitwerking van wederwaardigheden, ongeveer twintig jaar geleden in Rusland opgedaan tijdens den Russisch-Japanschen oorlog, welke hij als correspondent voor Engelsche bladen meemaakte. Hij noemde het boek Tinker's Lease 14 ) naar aanleiding van een Shakespeare citaat. Baring beheerscht zijn stof volkomen en met zijn bijzonder talent voor het scheppen van sferen, heeft hij iets heel bijzonder moois van dit onderwerp gemaakt. Hij heeft de geheel aparte bekoring van het Russisch leven in half-tinten geschetst en iets neergelegd in z'n boek van het lokkende, de nimmer loslatende charme van het land, voor wie het eenmaal bezocht. In de lange gesprekken, die achter het front gevoerd worden, vindt hij telkens gelegenheid den weg te wijzen naar Rome. Zijn ander werk Comfortless Memory 15 is veel minder goed geslaagd, het is ' een troostelooze beschrijving van het leege, futiele leven eener society-schoone in Rome, Tenzij Baring dit boek als waarschuwing bedoeld heeft, is het weinig opbouwend. Tenslotte noemen we nog Rogues and Vagabonds 16 ) het boek van Cómpton Mackenzie, die zich weer in het tooneelleven verdiept en een boeiend overzicht geeft van honderd jaar plankenleven in Engeland met sterk uitgesproken katholieke tendenz. Wanneer we nu een conclusie moeten trekken uit de productie van het afgeloopen jaar, dan moeten we constateeren, dat alle schrijvers het chaotische van den toestand in Engeland inzien, allen wijzen openlijk op de ontstane verwarring, waarschuwen tegen verdere inzinking in het religieus en maatschappelijk leven en _zoeken naar een oplossing. Maar de geneesmiddelen, die zij voorstellen, zijn uiteraard zeer verschillend. -

)

Ellen Russe. 1) Philip Gibbs, — Bc — THE DAY AFTER TOMORROW. Hutchinson & Co., London, 1928. (15x22) 237 blz. geb. Sh. 7/6. 2) Philip Gibbs, -- Bc — THE AGE OF REASON. Hutchinson & Co., London, 1928. (20 x 13) 288 blz. geb. Sh. 7/6.

3) H. G. Wells,

—c—

MEANWHILE. Ernest Benn, London, 1927. (20 x 13) 288 blz. geb. Sh. 7/6. 4) John Galsworthy, —BcSWANSONG. Heinemann, London, 1928. (20 x 13) 345 blz. geb. Sh. 7/6. — Bc — b) John Galsworthy, TWO FORSYTE INTERLUDES. Heinemann, London, 1927. (18 x 11) 75 blz. geb. Sh. 1.—,

80

ROMANS EN ONTSPANNINGSLECT1JUR,

6) Hilaire Be11oc, HISTORY OF ENGLAND. Methuen & Co., London 1928. (24 x 14) Deel III: 375 blz. geb. Sh, 15.—, 7) Hilaire Bel1oc, JAMES THE SECOND. Faber & Gwyer, London 1928. 297 blz. geb. Sh. 15.—. 8) Hilaire J3elioc, MANY CITIES, Constable & Co,, London, 1928, (25x15) 261 blz. geb. Sh. 21.—.

- B 9) John Oxenham., THE HAWK OF COMO. Longmans, Green & Co,. London, 1928. (24 x 14) 261 blz. geb. Sh. 7/6. - B 10) George Norman THE TOWN OF T Hg HILL. Hurst & Blackett London. 1928. (20x 13) 257 blz. geb. Sh. 7/6.- B 11) Isabel Clarke, IT HAPPENED IN ROME. Burns Oates & Washbourne, London 1928. (17x12) 316 blz. geb. Sh. 2.—. 12) G. K. Chesterton, STEVENSON. Hodder & Stoughton, London, 1927. (19x14) 259 blz. geb. Sh. 6.—. - B 13) G. K. Chesterton, THE JUDGEMENT OF DR. JOHNSON. Sheed & Ward,. London, 1928. (20x12) 91 blz. geb. Sh. 3/6. 14) Maurice Baring, TINKERtS LEASE. Bernhard Tauchnitz, Leipzig. 1928. - Be 15) Maurice Baring, COMFORTLESS MEMORY. Heinemann., London, 1928. (20x13) 192 blz. geb. Sh. 6.—. 16) Compton Mackenzie, - Be ROGUES AND VAGABONDS. Casseli & Co.. London, 1927. (20 x 14) 283 blz. geb. Sh. 7/6. -

- B Herbert. Asbury, THE DEVIL OF PEI-LING. Macy-Masius, New York. 1927. (19 x 13) 284 blz. geb. $. 2.—. Het meest sensationeele wat oude heksenboeken en duivelsleer, zwarte mis en heksensabbath ons kunnen bieden, vinden wij hier verwerkt, om den lezer de noodige sensatie en kippenvel te bezorgen.

Ruby M. Ayrzs

- D -

THE MAN THE WOMAN LOVED. George H. Doran & Co., New York, 1927. (18.5 x 12.5) 291 blz. geb. $. 2.—.

't Opofferend karakter van Mollie domineert het heele boek dat we toch, moreel, volstrekt moeten afwijzen,

- B Temple Bailey, WALLFLOWERS. The Penn Publishing Co., Philadelphia, 1927. (19x12.5) 350 blz. geb. $. 2.—. De muurbloempjes zijn twee jonge meisjes (een tweeling) die frisch uit de provincie om haar onweerstaanbare jeugd en bekoorlijkheid niet lang muurbloempje kunnen blijven.

- D Ada Barnett, MARY'S SON. G. Allen & Unwin, London W.C. 1, 1927. (18.5 x 12.5) 320 blz. geb. Sh. 7/6. De jonge Mary Duberly is uit familietrots gehuwd met een ouden Lord. Op trouwreis raakt ze verliefd op een Spanjaard en hun kind Michael groeit op tot een zeer eigenaardige persoonlijkheid. Een godslasterlijke periode van begin tot einde.

- B Peter Baron, WHO? Selwyn & Blount London W.E. 2, 1927. (18x12) 304 blz. Sh. 7/6. Voor nadere bespreking zie blz. 39 De Vierde September.

- B James W. Bennett, THE JELLOW CORSAIR. John Hamilton, London W. 1, 1928. (19x 12.5) 228 blz. geb. Sh. 7/6.


81

Zeer interessante avonturen in het woelige door vreemdeling-haat en Bolsjewistische propaganda verdwaasde Oosten

Edgar Rice Burroughs, - B THE MASTER MIND OF MARS. Geïllustreerd door J. Allen St. John. A. C. Mc Clurg & Co., Chicago, 1928, (18,5x 12.5) 312 blz. geb. $. 2.-, B. is een vereerder der planeet Mars en beschrijft de lotgevallen van Kapitein Ulysses Paxton, die van het aardsche oorlogstooneel door een granaat naar Mars wordt overgeplaatst Een fantastisch dwaas boek dat bovendien zeer middelmatig geschreven is.

Arthur Bowie Chrisman - A THE WIND THAT WOULDN tT BLOW. Geïllustreerd door E13e Hasselrïis, E. P. Dutton & Co., New York, 1927. (19 x 13) XII-355 blz. geb. $. 2.50. Zeventien verhalen uit het Chineesche leven in een heerlijken oorspronkelijken stijl geschreven en prachtig geïllustreerd.

- B James Boyd MARCHING ON. Charles Scribner's Sons, New York, 1927. (19 >< 13.5) 426 blz. geb. $. 2.50. Een spannend relaas van den burgeroorlog tusschen Zuid- en Noord-Amerika onder Lincolns presidentschap. Een juweeltje van historische romankunst

- B THE RIGHTS OF MALLAROCHE. George Allen & Unwin, London W.C. 1, 1927. (18.5x12) 336 blz. geb. Sh. 7/6.

C. Nina Boyle,

Op 't eiland met dezen naam oefent een avonturier het volledigste zelfbeschikkingsrecht uit. Al de ultra-romantische gegevens van vroeger komen er bij te pas. Mooi geschreven en spannend, ondanks 't uitgesproken feminisme.

- D J. L. Campbell, TACE VALUE. E. P. Dutton & Co., New York, 1927. (19x 13) 335 blz. geb. $. 2.50. Serge English wordt door Brent uit het Parijscbe Montmartre gehaald en in het Engelsche High Life overgeplant. Doch hij ontdekt, dat de hartelooze hardvochtigheid der geldmagnaten niet opweegt tegen zijn vroeger leven en hij keert ertoe terug. Weerzinwekkende schilderingen der , onderwereld".

- Bc \Villa Cathr, DEATH COMES TO THE ARCHBISHOP. Bernard Tauchnitz, Leipzig, 1927. British and American Authors. (16.5 x 11.5) 276 blz. ing. M. 1.80, geb. M. 2.50. Het leven en sterven van Vaillant en Latour de eerste geloofshelden hij de Tesuque Indianen in den tijd van den ,,gold-rush' in Californië. Een mooie levensbeschrijving met een fijnen historischen en geographischen achtergrond.

- B -Whitman Chambers, DON COYOTE. Rae D. Henkle & Co., New-York, 1927. (19x 12.5) 304 blz. geb. $. 2.—. Een spannend verhaal uit 't Westen, waarin Don Laurence ten overvloede bewijst niet voor niets naar den held van Cervantes genoemd te zijn. Om zijn snelle vaart en zijne karakteruitbeelding een prachtboek.

- C Lester Cohen, THE GREAT BEAR. Boni & Liveright, New-York, 1927. (18.5 x 13) VIII-357 blz. geb. $. 2.50. Een karakterstudie van den koning der speculanten op de graanbeurs in Chicago 't Heilige en 't heidensche, alles door elkaar. Een sterk geschreven roman.

- D Theodore Dreiser, THE FINANCIER. Constable & Co., London W.C. 2, 1927. (205x 12) geb. 5h. 7/6. Een immoreel boek, waarin maar één God gehuldigd wordt, nl. de Mammon, waar het doel de middelen heiligt en het allerelementairste fatsoen met de voeten wordt getreden. Sterk als roman, doch te veel realisme uit de kliniek,

- C John Erskine, GALAHAD. Bobbs Merrili & Co., New-York, 1926. (19x 13) 340 blz. geb, $. 2.50. Hier wordt getracht langs anatomischen weg , er het fijne van af te weten' ' van alles wat verband houdt met Galahad en de Graalridders. Een uitpluizing, die veel te kort doet aan het idealisme van Tennyson. Een ideaal doodend boek.

B John Eyton, BULBULLA. J. W. Arrowsmith, London W.C. 1, 1928. (18.5 x 12.5)

316 blz. geb. Sh. 7/6.

82


Bulbulla is de naam van een moeras, waarin zich Bhagat en zijn bende schuil houden. Ze hebben een dorp geplunderd, doch worden achtervolgd en achterhaald door de Engelsche politie. Een boeiend verhaal met mooie natuurbeschrijvingen uit Nepal.

— D _. R alph Fox STORMING HEAVEN. Constable & Co,, London W. E., 2, 1928. (19x 12) VI-311 blz. geb. Sh. 7/6, Een krasse beschrijving van het leven in de hel van 't bolsjewisme vooral in Oost-Rusland rond 1922. Het allergewoonste hiernamaals is verkieselijker dan dit z.g.n. hemeltje.

Joseph Gaer, -- Bc — THE LEGENDE CALLED MERYOM. Wm. Morrow & Co., New York, 1928. (19x13) 289 blz. geb. $. 2.50 De invloed van Meryom in het alledaagsche leven van deze Russische, misvormde en misdeelde Joden, hun gewoonten en eigenaardigheden, is mooi en in een klassieke taal beschreven.

John Galsworthy, — —C — BEYOND. Bernard Tauchnitz, Leipzig, 1927. British and American Authors. (16.5 x 11.5) 318 blz. ing. M. 1.80, geb. M. 2.50. Gijp huwt tegen haar zin met een artist en leeft dan met een advokaat die haar in den steek laat. Ze wil zich zelfmoorden, doch wordt juist op tijd opgepikt door haren pleegvader. Te veel onverkwikkelijkheden uit 't artistenleven en 't High Life.

—. c —

Elinor G1y, ., „IT" AND OTHER STORIES. Bernard Tauchnitz, Leipzig, 1927. British and American Authors. (16.5 x 11.5) 2277 blz. ing. M. 1.80,

geb. M. 2.50.

„It'' en „Pritzy" zijn de twee eenige verhalen in dezen bundel die op literaire waarde aanspraak mogen maken. Flapperisme en vrije liefde zijn schering en inslag,

Cosmo Hamilton, -- C — CASTE. C. P. Putnam's Sons, New York, 1927. (18.5 x 12.5) 347 blz. geb. $. 2.--. Mama flirt in New York, papa leeft met een andere vrouw in Florence en de dochter laat ze beiden In den steek, om in Parijs verliefd te worden op een Joodschen virtuoos. Een contraststudie van Jodendom en Christendom.

Alvin Halo w, —B Eddie Foy, CLOWN ING THROUGH LIFE. Geïllustreerd, E. P, Dutton & Co., New York, 1928. (22.5 x 15) 331 blz. geb. $. 5. —. .

De clown Foy verhaalt hier zijn artistieke loopbaan heel 't land door. Als ontwikkelingsgeschiedenis van de vaudeville in de V. S., een eerste-rangs document in pittigen stijl.

Hiram Wallace Hayes, —A— THE NEWSPAPER GAME. Geïllustreerd door Harold Cue. Lothrop,

Lee & Shepard Co., Boston, 1927. (18,5 x 12.5) 348 blz. geb. $. 1.50.

Twee jongens van rond de 20 weten hun aangeboren zakenijver zoo te benutten, dat ze van een onbeduidend dagblad, ondanks 't conservatisme van den bestuurder, de leidende krant van de omgeving maken. Vol humoristische avonturen en durfkracht.

Thomas M. Jjeiny, — Bc. — DEEP SEA DAYS. Geïllustreerd. H. F. & G. Witherby, London W. C 1, 1926. (22 x 14) 224 blz. geb. Sh. 12/6.

Reisindrukken over 't leven op zee.

Fannie Hsrst, --- Bc — A PRESIDENT IS BORN. Jonathan Cape, London, 1928. (19,5 x 13) 416 blz. geb. Sh. 7/6. De geschiedenis van den jongsten der Schuylerfamilie: een nakomertje dat tusschen groote broers en zusters en neven en nichten opgroeit, en die later president der V. S. zal worden. De patriarchale familie met haar droomers en reëele menschen staat als in graniet gehouwen.

Aldous Huxley, -- c — TWO OR THEE GRACES. Bernard Tauchnitz, Leipzig, 1928. British and American Authors. (16.5 x 11.5) 271 blz. ing. M.1.80, geb. M. 2.50. Een epicurist en een ultra-modern schilder maken het hof aan Girace, de vrouw van een hyper-raisonneur. P. lle typen zijn maar , spreekbuizen voor schrijver's soms erg dwaze theorieën.

Charles Kingston, —C— ENEMIES OF SOCIETY. Geïllustreerd. Stanley Paul & Co., London W. C. 1, 1927. (21.5x14) 255 blz. geb. Sh. 12/6. v

Een gereserveerde historische opfrissching van 24 griezelige moordprocessen dienstig voor studenten in de criminologie doch, hoe knap ook geschreven, geen lectuur voor menschen met aanleg voor kippenvel.


83

-- Bc --Alexander Kuprin, SASHA. Vertaald uit het Russisch door Dauglas Ashby, Geïllustreerd.

Stanley Paul & Co., London W.C. 1, 1927. (17.5 x 11) 253 blz. geb. Sh. 7/6. Een 12-tal los en ruw geborstelde schetsen uit 't Russische leven in 't begin dezer eeuw. De groote klassieken in miniatuur.

Jack Mc Laren, - Be SUN MAN. Ernest Benn, London E.C. 4, 1928. (18 x 12.5) 287 blz. geb. Sh. 7/6. De grootste aantrekkelijkheid van dezen roman is de mooie en belangwekkende beschrijving der sensaties van een duiker. De duiker is een Engelsch artiest, die in 'n vlaag van afkeer voor z"n werk en z'n leven duiker wordt en daardoor 'n dieper besef en 'n betere levensopvatting krijgt.

Anita Loos, -- D --BUT GENTELMEN MARRY BRUNETTES. Geïllustreerd door Ralph. Barton. Boni & Liveright, New York, 1927. (18.5x13) 248 blz. geb.

$. 2. -. Geestigheid, die vooral gezocht wordt in gewaagde toestanden, waarover met voorgewende onnoozelheid wordt gesproken.

- B A. E. W. Ma son, NO OTHER TIGER. Bernhard Tauchnitz, Leipzig, 1927. British and American Authors. (16.5 x 1.5) 319 blz. ing. M. -1.80, geb. M. 2.50. Een spannend, onliterair verhaal, met een prachtige beschrijving van den nacht in de jungle, op loer op den tijger.

W. B. Maxwell, - Bc --GABRIELLE. Bernard Tauchnitz, Leipzig, 1927. British and American Authors. (16.5x 11.5) 390 blz. ing. M.-1.80, geb. M. 2.50, De arriviste Gabrielle Deane wordt uit winstbejag door haar stiefvader gestuwd naar een huwelijk boven haren stand. Zij schrikt ervoor terug. Het buitenechtelijk kind, dat de geliefden scheidde, brengt ze weer tot elkaar. Knap geschreven boek.

W. B. Maxwell, -- Bc -THE CASE CAP BEVAN YORKE. Bernard Tauchnitz, Leipzig, 1927. British and American Authors. (16.5 x 11.5) 335 blz. ing. M.1.80, geb, M. 2.50. Bevan flirt met Ursula Dibden. Zijn vrouw wil scheiden, doch kan niet, wijl ze haar 4de kind verwacht. Hij verdrinkt na veel reizen. Cecil hertrouwt met een vriend van Bevan. Een sterke psychologische roman met te veel bijpersonen.

H. L. Menck n,

- D ---

IN DEF' NCE OF WOMEN. Bernard Tauchnitz, Leipzig, 1927. British and American Authers. (16.5 x 11.5) 255 blz. ing. M. 1.80, geb. M. 2.50,

Een aaneenflansing van allerhande enormiteiten en stommiteiten over christendom, huwelijk, liefde, de vrouw en al wat er verband mee houdt. Hoogstens een verdediging van een heel speciaal soort Eva's dochters.

Sarah Gertrude Millies, - C AN ARTIST IN THE FAMILY. Constable & Co., London W.C. 2, 1928. (19x12.5) 208 blz. geb. Sh. 6. -. Een Transvaalsche boerenjongen, naar Engeland gezonden om er te studeeren, keert als artist, gehuwd met een verloopen meisje, terug etc. Mooie uitbeelding van karakters en 't Transvaalsche leven.

- Bc R. H. Mottram, THE CRIME AT VAN DER LYNDEN'S. Chatto & Windus, London W. C. 2, 1927. (19x 12.5) 220 blz. geb. Sh. 2/6. Een kalm-strenge analyse der oorlogspsyche en het kontrast tusschen de Angelsaksische en de Latijnsche wereld. Een merkwaardig boek om zijn oorspronkelijkheid.

- Bc J. D. Newsom, THE LEGIONAIRE. William Heinemann, London W.C. 2, 1927. (18.5 x 12) 274 blz. geb. Sh. 3/6. Vijf forsch geschreven schetsen over het Vreemdelingenlegioen „waarin geweer en knapzak hoofdzaken en onbeduidendheden als leven en dood bijzaken zijn."

- B E. Phillips OP enheim, THE EX-DUK . Hocider & Stoughton, London B.C. 4, 1927. (18.5 x 12.5) 312 blz. geb. Sh. 7/6. Francis, de wettige zoon van een Engelschen hertog, gesproten uit een geheim huwelijk, leeft slechts voor deze ééne gedachte: zooveel mogelijk oneer te laden op den hertogelijken naam, die zijne Italiaansche moeder niet dragen mocht, Hoe hij dit klaar speelt, wordt met de noodige sensatie verteld.

84


Howard W+ Odum, - Be RAINBOW ROUND MY SHOULDER, Geïllustreerd door Harry Knight, M. Bobbs Merrili & Co., Indianapolis, 1928+ (20 x 13+5) 323 blz. geb, $ 3.—+ De in neger-engeisch geschreven Odyssea van een zwarten Ulysses die door al de staten van Amerika trekt doch immer tot 't Zuiden, zijn geboorteland, weerkeert. Soms ruw realistisch, doch van een aangrijpende tragiek

William Le Oueux, - CPOISON SHADOWS. The Macaulay Co. New York, 1928. (18.5 x 13) 307 blz. geb. $ 2+—. Een bandietenbende, die leeft van huwelijksmakelarij wordt door de detectiven gedwarsboomd. Het middel tegen haar snelwerkend vergif wordt gevonden en de gescheiden geliefden keeren tot elkaar weer. Literair zonder belang

Capt, H. E. Raabe, - A CANNIBAL NIGHTS. Geïllustreerd. Payson & Clarke, New York, 1927. (20.5 x 13.5) 324 blz. geb. $+ 3.—. De avonturen van Captain Raabe als zeevaarder. Zal iedereen boeien door de aaneenschakeling van ongekende avonturen, waarin de fijngevoeligheid der zeelieden soms een treffend contrast vormt met hunne onbeschaafdheid in taal en omgang

H. Rider Haggard 1 ALLAN AND THE ICE-GODS. Bernhard Tauchnitz Leipzig, 1927, British and AmeriCan Authors. (16.5 x 11 .5) 303 blz. ing. M. 1.80, geb. M. 2.50. -

-

Tezamen met een handvol quasi-wijsgeerige beschouwingen over zielsverhuizing, godsdienstcrdwikkeling, occultisme etc is uit kunstmatig opgewekte bedwelmingsdroomen deze roman samengeflanst. Hoog positief gewin brengt dit product van een literairen kwakzalver niet.

- Be Berta Ruck MONEVYOR ONE. Bernard Tauchnitz, Leipzig, 1927. British and AmeriCan Authors, (16.5x 11.5) 310 blz. ing. M. 1+80, geb. M. 2.50. Kitten zal volgens een testament al haren rijkdom verliezen als ze trouwt. Toch huwt ze in 't geheim. Ieder gaat zijns weegs. Totdat een tweede testament alles in 't reine trekt. Tintelend van humor. Ontspanningslectuur.

- B Owen Rutter, GOLDEN RAIN. Ernest Benn, London E. C. 4, 1927, (18.5 x 12.5) 314 blz. geb. Sh. 7/6. Jeludin, een onttroonde inlandsche vorst op Borneo, gerugsteund door zijn adelijke vrouw, zet zich schrap tegen den wassenden vloed der beschaving. Doch tegen Engeland is hij niet opgewassen. Glorievol gaat hij ten onder en de oude kultuur met hem. Een model van literatuur over de kolonie.

C Samuel Scoville Jr., LORDS OF THE WILD. Geïllustreerd door Charles Livingston Bull. Wm. Morrow & CO., New York 1928. (19 x 12.5) 246 blz. geb. $ 2.—. Dertien schetsen uit het leven der wilde dieren, die de schrijver met veel ontberingen moet hebben bespied.

A Arthur E. Snio, JACKSON 'S JU-JU. The Seldon Press, London, W.C., 1927. (18.5 x 12) 222 blz. geb. 5h. 2/6. Schurken van handelaars hebben het plan opgevat een bijgeloovig negerkoning te berooven van zijn goed. Hun pogen wordt evenwel verijdeld door een sympathiek zendeling. Geen literaire waarde, amusant.

- Be Nora K. Strange, ACCORDINt TO JILL. Stanley Paul & Co. London W.C. 1, 3e druk, 1927. (18.5x12,5) 252 blz. geb, 5h. 2/6, Het relaas van Jills liefdesavonturen tusschen haar 21 en 27ste jaar. Ze geeft een rijke erfenis weg en opent zon de deur voor Latimer. die in dien rijkdom een bezwaar zag voor een aanzoek. 't Avontuurlijke wint het hier ver van 't sacramenteele.

E. Temple Thurston,

- C -

JANE CARROLL+ C. P. Putnam 's Sons, London W.C. 2, 1927. (18.5x 12) 380 blz. geb, 5h. 7/6.

Jane Carroll is de zéér mooie vrouw van 'n rijk en bekend historieschrijver, die als Ier zich in de lersche kwestie mengt. Jane Carroli wordt verliefd op den leider der lersche partij en als betooverd door de lersche sfeer en al het avontuurlijke, wanneer zij dan heengaat. De volgelingen van Madden, de lersche leider, vermoorden hem omdat hij een getrouwde vrouw naloopt. De lersche kwestie en vooral ook het Katholicisme wordt er zeer eenzijdig in voorgesteld.


85

Guy Thorne, - Bc PORTALONE. Stanley Paul & Co,, London N. W. 1, 4e druk : 1927. (17.5x11) 285 blz, geb. Sh. 2. -. Het eeuwenoude conflict tusschen Pan en Apollo. Een mooi boek van strijd der lagere vermogens tegen het hoogere in den mensch, maar ook van triomf uit geloofskracht, waar Pan alleen nog maar een Sirenenzang zingt. Iets bizonders, te midden van veel mindermatig boekwerk.

Edgar Wallace, - A ANGEL ESQUIRE. J. W. Arrowsmith, London W.C. 1, 1927. (18.5 x 12.5) 300 blz. geb. Sh. 7/6. Een strijd van vernuft, list en ruw geweld met de meest onverwachte verwikkelingen naar het beproefd recept van meester Wallace.

Edgar Wallace,: - B GOOD EVANS. Webster's Publications, London E. C. 4, 1927, (18.5 x 12) 286 blz. geb. Sh. 3/6. Mr. Evans' grappigheid is niet altijd 18 karaats en men dient een weinig op de hoogte te zijn met de renbaantaal, om dit Engelsch volkomen te waardeenen.

Edgar Wac_e, -- B THE MELODY OF DEATH, J. W. Arrowsmith, London W,E. 1, 1927. (18.5 x 12.5) 271 blz. geb. Sh. 7/6. . Het tragische van die melodie des doods, die een invloed op het leven van den held van het verhaal moet uitoefenen, voelt men niet genoeg, voor de verklaring ervan gegeven wordt op 't einde.

Edgar Wallace. - B THE SQUEAKER. Hodder & Stoughton, London E.C. 4, 1927. (18.5 x 12.5) 312 blz. geb. Sh. 7/6. Een driemaal overgehaalde schurk: bigamist, moordenaar, oplichter, die bovendien nog de hebbelijkheid heeft zijn handlangers aan de politie te verraden (to squeak) . De vernuftige wijze, om hem te ontmaskeren, laat zich niet navertellen.

Edgar Wallace, - B TERROR KEEP. Bernard Tauchnitz, Leipzig, 1927. British and American Authors. (16.5 x 11.5) 287 blz. ing. M. 1.80, geb. M. 2.50. Al heeft Terror Keep allerlei geheimzinnige ondergrondsche toegangen, een voor een weet de detective Reeder deze geheimen te ontdekken en zelfs een landverschuiving moet dienst doen, om een pakkend slot te verzekeren.

Hugh Wa1poie.

WINTE SMOON.

-- Bc --

Macrillan & Co., London

X-620 blz. geb. Sh. 7/6.

W.C. 2, 1928. (19 x 12.5).

'n Prachtboek waarin de achtergrond evengoed „leeft" als de personen. Een der beste romans van den grootgin verteller. 't Gegeven is meer behandeld; een span dat zonder liefde trouwt, het van elkaar weet en toch, na veel verdriet en strijd tot elkaar komt. Maar nieuw, levend en mooi is de manier, waarop Walpole het geval behandelt.

J. M. Wal sh, - B .--THE SILVER GREY-HOUND, John Hamilton, London W. 1, 1928 (18 x 12) 288 blz. geb. Sh, 7/6. Een aardig verhaal, met als achtergrond het geheimzinnig samenzwerende Oosten en doorweven met een interessante liefdesintrige.

- Bc Carolyn Wells, WHERE'S EMILY? J. B. Lippincott & Co., London W.C. 2, 1927.(19 x 12.5) 318 blz. geb. Sh. 7/6. Emily verdwijnt spoorloos een uur voor haar huwelijk, en wordt aangezien als de daderes van een moord met diefstal. De detective Fleming Stone lost 't geheim op en brengt de geliefden weer samen. Spannend met onvergetelijk getypeerde karakters.

-- D -Charles Westenbaker, BOOJUM. Boni & Liveright, New York, 4e druk : 1928. (18.5 x 12.5)

307 blz. geb. $ 2.--.

De inhoud geeft het leven op de Universiteiten weer. Drinken, vloeken, vloeken en drinken, plus achter vrouwen loopen, van iets anders hooren we niets.

Alice M. Willia ..s.on, -- Bc SHEIKH BILL. Bernard Tauchnitz, Leipzig, 1927. British and American Authors. (16.5 x 11.5) 279 blz. ing. M. 1.80, geb. M. 2.50. De Amerikaansche Sanda is bedwelmd door boeken over sheikhs en wil er een in levende lijve ontmoeten. Op het kritieke oogenblik treedt de, als niet romantisch genoeg, overboord geworpen Bill op en herovert haar liefde. Tintelend van humor, goed van opzet en uitwerking.


86

— Bc — Anthony Wynne, THE HORSEMAN OF DEATH. Hutchinson & Co., London E. C. 4, 1927. (19x12,5) 286 bJz. geb. Sh. 7/6. Een griezelverhaal van moorden onder spiritistische invloeden, dat ons voert naar het meest bedorven deel onzer tegenwoordige beschaving. De ontaarding van het detectieve verhaal, dat' steeds sensationeeler wil worden.

—A— May Wynne, BRAVE RTGANDS. Stanley Paal & Co., London W.C. 1, 1927. (18.5x 12.5) 316 blz. geb. Sh. 2/6. „Brave brigands" zijn een leger van desperados, tuchteloos en wraakgierig, die de Provence terroriseeren, en waartegen eene adelijke Witte Terreur met een groote verwoedheid ten velde trekt. Een ouderwetsche avonturen roman.

— Bc — Margaret Wilson, DAUGTHERS OF INDIA. Jonathan Cape, London, 1928. (19.5x13) 287 blz. geb. Sh. 7/6. Davida, 'n protestantsche zendelinge in Lahore, 'n jong meisje nog, heeft plots de leiding in het missiehuis. Geestig zijn haar moeilijkheden beschreven tegenover de inboorlingen.

n

J(C1i

I

De tiende verjaardag van den wapenstilstand herinnert ons hoofdzakelijk aan de snelheid, waarmee wij vergeten. De maatschappelijke strevingen, die de na-oorlogsche dichtkunst beheerschten en kenmerkten zijn grootendeels strevingen gebleven en de menschlievendheid is in de wereldpolitiek een bitter beetje toegenomen. Na de meest onmiddellijke behoefte, de behoefte aan verzoening en nieuwe broederschap liet zich een andere gelden : de nood der wereld aar_ her-ordening, Zulke bewegingen en behoef ten des geestes vinden hun weerslag in de dichtkunst en het is kenmerkend voor de poëzie, die in het afgeloopen jaar in ons land werd uitgegeven en beoordeeld, dat de beide genoemde tendenzen er in botsing kwamen en dat de zegepraal aan de zijde der ordenaars viel. Het „grenzen vervagen", het „handen reiken over de zeeën 't, het „sluiten van een nieuw en broederlijk verbond ", dat de hoofdbezigheid der dichters uit de jaren '18-'23 geweest is, verloor de belangstelling van het nieuwe geslacht. Het ietwat onthutste publiek heeft die overgang gevolgd en is, wanneer het zijn conclusies niet opschortte, tot vreemde gevolgtrekkingen gekomen. De meening, dat het „uit" was met de jongere beweging vond nu en dan ingang in dagbladkolommen en is van daaruit doorgedrongen in de letterkundige gesprekken aan allerhande stamtafels des geestes. Een der slachtoffers van de reactie was de Vlaamsche jongere Achillus Mussche i), een wijdloopig zanger, die een paar j aar geleden profeet gegolden zou hebben. De felle kritiek, uitgebracht op de slordigheid zijner versificatie, is in diepste grond een uiting van de nieuwe behoefte, die tucht vraagt en scholing van denken en kunnen. Het „grenzen vervagen" met al de dichterlijke gevolgen van dien heeft zijn periode gewisseld tegen eene, die nieuwe grenzen trekt en zich aan grenzen weet te houden. De kritiek op Mussche was niet onrechtvaardig, doch wel bijzonder eenzijdig; zij was een openbaring van beteekenis voor wie de stand der hédendaagsche dichtkunst kennen wil. De nieuwe orde, die elk in zichtel-, en ontwierp, om zich te vrijwaren tegen

DICHTWERKEN.

87

de ontreddering van den grenzen vervagenden tijd heeft in de loop van het jaar zeer verschillende stemmen bezield, Over het algemeen is een inkeer naar het binnenste van den eigen geest merkbaar en daarom is het van kenmerkend belang dat een reeds ietwat oudere bundel Inkeer 2 door P. N. van Eyck juist nu een populaire herdruk beleefde. Het werkje trok minder aandacht dan waarop het recht had: hier spreekt een teruggetrokken, stoïcijnsche, levens-inzicht zich uit in een sterk-gebonden lyriek. De dichter Van Eyck, wiens werk tot heden van smartelijke aarzeling tastte naar het juiste, het eenige woord, vond hier de formule, die zijn ziel en geest behoefden, om zich te geven, Met opzet zeiden we ,formule": zijn vers heeft de klaarheid, de gebondenheid en de praegnantie van een helder uiteengezette hersenòndst. Met het hervinden der innerlijke rust kwam het herstel der zuivere lyriek na een tijdperk, waarin ieder gedicht denken deed aan een dramatisch conflikt, De droomsfeer, waarmee de bekroonde dichter Aart van der Leeuw het gebeuren der natuur en de wisseling der jaargetijden omhangt is ietwat vaag en nat, maar doorgaans zeer zuiver. Van hooger poëtische waarde is de bundel Hemel en Aarde van J. W. F. Werumeus Buning 3 ), het zuiverst-lyrische dichtwerk van den laatsten tijd. Het geheele beek is een onafgebroken verrukking om de heerlijkheid der natuur, uitgezegd in verzen van een vloeiende klaarte en die als tijdeloos aandoen. Naast deze dichters is Albert Kuyle met zijn Songs of Kalua 4 ) te noemen. De katholieke dichter nam met dit werk een zeer vooraanstaande plaats in : hier vloeien jeugdige sentimentaliteit en weerbaar cynisme tezamen tot een zeer origineele eenheid van direkt zingende verzen. Men heeft op de zwakheden van dit bundeltje gewezen: het ware jammer, wanneer daardoor de kracht ervan vergeten werd. De groep der jonge katholieken was de vruchtbaarste van het jaar: behalve Kuyle '5 Songs of Kalua verscheen De Reiziger r) var. Willem ten Berge, een nog zeer jong dichter, die geschoold bij Marnix Gijsen, een eigen, boeiende toon trof, De Klinkhoorn6 ) van A. J. M. van Moorsel, een wat zwakke getuigenis van vroom Codsvertrouwen en optimistisch levensinzicht, Het Mes') van Ernest Michel, waarin de tragische wereldblik eer. pose van onverantwoorde hevigheid aannam en die dan ook vrijwel volkomen mislukt moet heeten als poging, om een katholieke overtuiging te transponeeren tot poëzie, en ten slotte Onder Gods Ogen 8 ) van Anton van Duinkerken. Het verlies van Herman Gorter voor Noord-Nederland en van den jongen, scherpen dichter en prozaschrijver Paul van Ostayen voor. Vlaanderen is een sombere schaduw. Daartegenover staat de vijftigste verjaardag van Karel van de Woestijne, een van Europa's grootste dichters, die loyaal en door alle generaties en gezindten gevierd werd. Te weinig aandacht schonk men aan de dichters Réné de Clerq en Richard de Cneudt, die eveneens hun vijftigste levensjaar voleindden. De beduidendste dichterlijke gave was voorzeker de kleine bundel Verworvenheden 9 ) door Henriëtte Roland-Holst-van-der-Schalk die terecht een „inkeer tot het eigen hart" genoemd werd. Ook bij deze, Hollands grootste

)

DICHTWERKEN,

88

vrouw openbaarde zich de behoefte naar poëtische en vitale reconstructie van binnen uit. Zoodat we het afgeloopen jaar een jaar van inkeer, zelfontdekking en ingetogen studie kunnen noemen, waarvan de cirecte vruchtbaarheid misschien geringer was dan die van het voorafgaande, doch dat zijn eigen en eelb 1ovende be teekenis heeft. Anton van Duinkerken, 1)

A. J. Mussche,

DE TWEE VADERLANDEN. Van Loghum Slaterus Arnhem, 1927 (25,5x19) 114 blz. ing, f3,50, geb. f4,50, 2) P. N. van Eyck, INKEER. C. A. J. van Dishoeck, Bussum, 1927. (20 x 13,5) 28 blz, ing. f 1,90, geb. f 2,90, 3) J. W. F. Werumeus Buning HEMEL EN AARDE. Em, Querido, Amsterdam, 1927, (20 x 13) 36 blz, ing. f 225, geb, f 3.25. 4) Albert Kuyle, SONGS OF KALUA. Ch. Nypels Maastricht, 1928. ing. f 6.—. 5) Willem ten Berge, DE REIZIGER. De Gemeenschap, UtrechÉ, 1928. (20.5 x 14) 46 blz. ing. f 2.50, geb. f 3.50. 6) A. J. M. van Moorsel, DE KINKHOORN. A. A. M. Stols, Maastricht, 1927. 7) Ernest Michel,

HET MES. Mij, Oisterwijk, Oisterwijk, 1928. 37 blz' ing. f 1.50. 8)

Anton van Duinkerken,

ONDER GODS OGEN. A. A. M. Stols, Maastricht, 1927. (21 x 12.51 66 blz ing. f 3+—. Henriette Roland Holst van der Schalk, VERWORVENHEDEN. W. L. & J. Brusse, Rotterdam, 2e druk: 1928. ing. f 1.50. 9)

C. S. Adama van Scheltema, MEIDROOM. W. L. & J. Brusse, Rotterdam, 3e druk: 1928. (19x 13) geb. f 1.90. 48 blz. ing. f l ;

Onheilspellend ernstig en wijs; slechts een dood volk kan zoo zijn lentefeest vieren. Wie het met de oude vastenavondspelen vergelijkt, begrijpt wat hier te kort komt.

Dr. H. van Belle, KATHERINE BOUDEWIJNS. De Sikkel, Antwerpen, 1927. (21 x 14) 172 blz. ing. Bfr. 35.—. Een volksche dichteres, wier werk is van een naïeve, deernis-dragende vrouwelijkheid, die zich in de mystiek zoowel als in de poëzie kenmerkt door de volmaakte overgave aan de inspraak.

S. A. Baelde,

KEUR UIT DE GEDICHTEN VAN H. ROLAND HOLST. W. L.

% J. Brusse, Rotterdam, 1928. (20.5 x 14) 161 blz. ing. f 2.25, geb. f 3.25.

Een fijngekozen keurlezing, om haar volledigheid aanbevolen. De inleiding laat zoowel in lite raire waardeschatting, als zielepeiling veel te wenschen over,

R. Blij stra, IJZERENVLINDERS+ Geïllustreerd door A. C. Willink. TV. N. Dinger, Bussum, 1927. 23x15.5) 75 blz. ing. fl.50. Minder satyrisch sterk dan de gedichten van zo strijdgenoot P. v, Ostayen, bewijzen deze verzen een nuchter ironische zeggingskracht.

Horatio PptUuii1y, CONVICT ,,13". Stanley Paul & Co., London W.C. 1927. (18.5x12) 13 blz. geb. 5h. 1.—. Er staat geen regel poëzie in en de overspannen geest van B. heeft er een profetisch berijmd nawoord aan toegevoegd, dat op zich volstaat om te overtuigen, dat hij ieder gevoel voor verhoudingen mist.

DICHTWERKEN.

89

Dr. V. Celen e.a., WERKEN VAN MICHIEL DE SWAEN+ De Sikkel, Antwerpen, 1928. (14 x 23) Deel 1 : 278 blz. Deel II : 302 blz. Per deel : ing. Bfr, 40,—. De Swaen is niet bijster origineel maar hij weet den alexandrijn te hanteeren met een pakkende viriliteit De grootste Vlaamsche dichter der 17de eeuw verdient algemeene literaire aandacht.

Jean Cocteau, OPERA. Stock, Paris, 1927. Oeuvres Poétiques. (19 x 12) 93 blz. ing. Ffr, 7.50. Een bundel Cocteau-poëzie waarin eenige kristalheldere gedichten worden afgewisseld door weinig beduidende spelerijen van een ijskoude doodsheid. Cocteau's onverminderd talent richt zich den laatsten tijd moedwillig op futiliteiten, die hoogstens elementen tot de waarachtige schepping kunnen leveren.

Dirk Coster, DE NEDERLANDSCHE POEZIE IN HONDERD VERZEN. Van Loghum Slaterus Arnhem, 1927. (21 x 13.5) CVIII-176 blz. ing. f 2.50, geb. f350. Behalve een puur poëtische heeft dit werk een instructieve waarde. Hier blijkt dat onze oude dichters poëzie schreven geen paraphrase-materie of declamatie-stukjes.

Mona Dahmen-Scholte, VERZEN. A. W. Sijtlioff, Leiden, 1928. (21 x 15) 53 blz. ing. f 1.25. Alles is dichterlijk in deze bundel. De stilte, de sterren, de illusies, het vage natuurgevoel, alles, behalve de verzen.

Engelbert Drerup, VON DER LEBENSREISE. Lothar Schütte, Aichach, 1927. (16.5 x 12) 160 blz. ing. M. 4.—. Poëzie van een goed, vroom ietwat huisbakken, maar hartelijk man, die men moet weten te nemen zooals hij is, geen Rilke, geen George, geen Werfel, maar een aardig professor.

A. E., CÖLLECTED POEMS. Macinillan & Co., London W.C. 2, 1926. (19.5x13) XVIII-373 blz. geb. Sh. 10/6. Onder de gedichten uit deze bundel, waarin Ierland's leed en strijd geteekend staan, behooren ,,An Inch Face' ' en „A Prisoner" zeker tot de mooiste.

Jan W. Eekhout, LOUTERINGEN. G. W. den Boer, Middelburg, 1927. (17.5x14.5) 85 blz. ing. f 1.75, geb. f 2.50. De doodgewone liedjes zijn de bestgeslaagde prestaties, maar zij zijn géén dichtkunst. Eekhout zal eerst zich zelf moeten worden, voordat hij beoordeelbaar is.

A. P. Garnier, LA BRANCHE DE GUI. Geïllustreerd door Pierre Gusman. Garnier Frères, Paris 7, 1927. (20x 14) 57 blz. Poëtische probeersels van een tamelijk zwak leerling van de Plejade-dichters.

Stefan George, DIE FIBEL. Geïllustreerd. Georg Bondi, Berlin W. 62, 1928. (21 x 15) 143 blz. ing. M. 4,50, geb. M. 6.50. Dit werk doet aan als een marmeren graftempel; koud, harteloos en van een zwevende symboliek. De idee, die het bijeenhoudt, is vaag en hoogmoedig. Een verbinding van Antieke en Duitsche motieven. Maar het eeuwige licht brandt niet in dezen verlaten tempel en op het koude marmer van het altaar rust eenzaam en somber-trotsch het versluierde beeld van een onbekende God".. Stefan George hoe technisch volmaakt z'n gedichten, is voor ons een ivoren torendichter.

J. Greshoff, A. F. Mirande, LYRIEK. W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928. (22.5 x 17) 450 blz. ing. f 1.40, geb. f 4.90. Een bloemlezing van de nieuwere Nederlandsche dichtkunst vanaf 1880. De uitvoerigheid is hier en daar te ver doorgevoerd; zoo werd van sommige dichters bijna t bede oeuvre, geplaatst terwijl anderen geheel werden uitgeschakeld. Voor schoolgebruik aan te bevelen.

Albert Helman, BEATRIJS VAN NAZARETH. Geïllustreerd door Jozef Cantre. De Gemeenschap, Utrecht, 1928. (20 x 13.5) 39 blz. ing. f 3.50, geb. f 4.50. De zielservaringen van een non in zuivere poëzie vertolkt. We worden verplaatst midden in het liefdeleven van de ziel met God. Diep van wijsheid met een gloed van liefde-verdwazing om „de liefste Heer' ' zijn deze zangen, zuiver van gevoel, mild van toon met hier en daar

90

DICHTWERKEN.

hemelsche verheffingen. De levende taal is in helder en gespannen-eenvoudig Nederlandsch getransponeerd. Gesoigneerd en smaakvol uitgegeven.

H. Roland Holst van der Schalk, HELDENSAGE. Em, Querido, Amsterdam, 1927. (22x 15) 119 blz. ing. f 1.—, geb. f 1.40. Een laatste strijd om het schoone leven op aarde. Het accent van groote lijdende menschelijkheid in deze stem treft dieper, dan veel wat, zuiver poëtisch beschouwd, puurder is.

Claude Jouquière, AU SOUFFRE DU PAMPERO. Geïllustreerd. Fauconnier, Paris 7, 1926. (18.5x12) 62 blz. ing. Ffr. 4. —. De versificatie is niet altijd gelukkig; vaak is zij slordig en slap.

Marie van K., VERZEN. Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1927. (19x12.5) 36 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.95. Boeit ons meer als „interessant geval" dan als zuivere schoonheid, maar sluit het eventueele ontstaan dezer laatste niet uit.

Jakob Kneip, BEKENNTNIS. Horen-Verlag, Berlin-Grunewald, 1927. (19 x 12) 174 blz. ing. M. 3.50, geb. M. 6. —. De onrust naar God, het hoofdmotief van deze bundel, is het schoonst vertolkt, wanneer een eenvoudige vroomheid den dichter boven zijn twijfels verheft.

Mien. Labberton, IN U HEB IK GEVONDEN. W. de Haan, Utrecht, 1926. (19.5 x 13) 99 , blz. ing. f 1.50, geb. f 2.50. Vlot geschreven, zonder eenig artistiek verantwoordelijkheidsgevoel. De verzen loopen goed en zeggen weinig.

Aart van der Leeuw, HET AARDSCH PARADIJS. C. A. Mees, Santpoort, 1927. ing. f 3.60. De dichter van de jaargetijden en van derzelver wisseling, vat in een uiterst sensitief rhythme de tijdsverschijnselen, waaronder de natuur zich aan ons voordoet, bijeen.

W. van Leeuwen, DICHTERLAND. Van Gorcum & Cie., Assen, 1927. (13x16) 110 blz. Elk der 23 opgenomen gedichten wordt voorafgegaan door een inleiding, welke men beter overslaat, omdat ze volkomen onbenullig en begripsloos is en stellig niet tot het genieten van poëzie kan bijdragen.

John Masefield,, PHILIP THE KIND. Geïllustreerd door William Strang. Wm. Heinemann, London W.E. 2, 1927. (18x12) VII-117 blz. geb. Sh. 6. —. Het lyrisch drama dat deze bundel opent is zóó geheel persoonlijk, zóó ontdaan van ieder conflikt en van elke intrigue, dat het alleen geschreven lijkt uit liefde tot het vers.

„e., Sara MIDDEN MEDITATIONS. Shrewesbury Publishing Co., Chicago, 1927. (19x13) 160 blz. geb. $. 1.25. Bij lichtzinnige prentjes, die op de hoogte staan der illustraties van De Lach heeft Moore de overdenkingen van het moderne meisje berijmd

Henri 't Sas, RIJMELARIJ. Excelsior, Brugge, 1927. (19x13.5) 61 blz. ing. Bfr. 3. -. Van Zeggelen leeft voort. Er zijn menschen, die van zulke rijmelarij houden. Hier hebben zij een koopje.

Charles-Rafael Poiree, L'ECHARPE DE BRUME. Geïllustreerd. Fauconnier, Paris 7, 1928. (18.5x11) 124 blz. ing. Ffr. 8. —. Het bundeltje bestaat uit onberispelijke natuur-melancholie, doorgaans nogal welluidend, nooit in eenig opzicht bitonder.

Joseph Muis, e.a., 77 blz. VAN OSTAYEN, Boekhandel Standaard, Brussel, 1928.7 z. ing. Bfr. 7.50. De verschillende zijden van de veelzijdige talenten van dezen dichter en intelligenten prozaist worden op een sympathieke wijze belicht. Dit verzamelwerk steekt weldadig af bij de oude mannetjeskwijl, waarmee zijn lijk door een publicist ten onzent bedruppeld werd.

William Herbert Scoti, THE LUTE OF LIFE. T. Werner Laurie, London E.C. 4, 1927. (18.5 x 12) 126 blz. geb. Sh. 5.---.

TOON E EL .

91

Humoristische gezangen, die goed en wel kabaretliedjes zijn en ernstigheden, die aan knappe vertalingen van Nicolaas Beets in het Engelsch doen gelooven.

P. B. She ey, EPIPSVCHIDION. Vertaald git het Engelsch door D. Spanjaard. Geïllustreerd, Em. Queridc, Amsterdam, 1927. (20 x 13) 42 blz. Beteekenisvolle proeve van vertaling, die echter beneden 't origineel blijft.

Siegfried von der Trenck, FLAMMEN LIBER DIE WELT. Leopold Klotz, Gotha, 1926. (23 x 15) 231 blz. geb. M. 5.--. Deze verzen zijn van een eigenaardige ruige en stoere schoonheid.

J. V. Vondel, LUCIFER. Geert-Groote Genootschap, Den Bosch, 1927. G.G.G.-serie. (19.5 x 13.5) 96 blz. ing. f 0.25. Albert Verwey, DE GETILDE LAST. C. A. Mees, Santpoort, 1927. ing. f 3.60. Deze aloude dichter blijkt zijn toon en bèheerschtheid te handhaven met het meesterschap, dat hem kenmerkt.

Margareta Windhorst, HOHENWIND. Geïllustreerd, Führer-Verlag, M. Gladbach, 1926. (23.5 x 15.5) 66 blz. geb. M. 4.--. De strijd om zelfwording wordt hier gebeeld in eenige symbolische liederen. In het gewaad van een herderin roept schr. hare geestverwanten op, om met haar den tocht aan te vangen door het bergland der ziel. Slechts hem opent zich de hemelpoort, die in alles zich zelf verwint. Is de geestelijke spanning nog zwak, 't vermogen over 't woord is opn4erkelijk.

De eeuwherdenking van Ibsen's geboortedag, dit jaar met grooten luister gevierd, was een welkome gelegenheid om even terug te blikken op het werk en den invloed van den Noorschen denker. Of er meerdere beschouwingen zijn gewijd aan den invloed van Ibsen's philosophie op de Angelsaksische volkeren is ons onbekend. Het wil ons echter voorkomen, bij het nagaan der laatste producten van het veel verspreide Amerikaansche tooneel, dat de invloed van Ibsen's gedachtengang nergens zoo diepgaand en zoo funest is geweest als daar. Ongetwijfeld is er aan Ibsen's werk een monumentale positieve kant, de lyrische vlucht zijner denkbeelden, de muzikaliteit zijner inspiratie heeft een smoren weerklank gevonden ook in het Amerikaansche proza, doch maatschappelijk-constructief heeft dit weinig uitgewerkt. Integendeel. De praedispositie der germaansche en „ angelsaksische volkeren om waarheden meer sensitief dan zuiver verstandelijk aan te voelen en te beleven heeft deze bekorende muzikaliteit vaak tot een middel ten kwade gemaakt. Immers het onverbiddelijke negeeren der gehuldigde maatschappelijke vensnormen, het afbreken der erkende zedewetten moest de tragische tegenstelling van goed en kwaad, van schuld en boete ontzenuwen, aan hun conflict de traditioneele scherpe spanning ontnemen. Alle tragische motieven werden gereduceerd tot dit eene : de strijd voor de bevrijding van alle maatschappelijke leugens. Doch, beperkte zich deze tragiek bij Ibsen tot het breke vann maatschappelijke normen, bij zijn navolgers verscherpte zich deze tendenz tot de wilde strijd voor onbeteugelde vrijheid van geest en lichaam, van sensitief beleven, dat vereenzelvigd werd met zieleleven.

92

TOONEEL.

Nu is het Amerikaansche tooneel het breede en klankrijke podium waar deze extreme tendenzen, in Freudistische en psycho-analystische vormen hoogtij vieren. Alle zieleactiviteit wordt teruggebracht tot fatale manifestaties van troebele levensmachten die ongebreidelde bevrediging eischen. Alles is passie of genot, dat terwille der vrijmaking, dient doorleefd en uitgeleefd te worden tot eindelijk de slaap komt ver boven alle verlangen uit, het zalig wegzinken in vredig onbewustzijn. Het meest representatief dezer tendenzen is Eugène O'Neill's Strange Interlude'). Hier wordt ons het z.g. louteringsproces eener vrouw voorge houden, die zich uitleeft tegen alle bestaande zedelijke wetten in. De afschuwelijk-cynische gebeurtenissen, die dit leven vullen, worden ons door den schrijver voorgehouden als ,,Merely strange dark interludes in the electrical display of God the Father,' ' Geboren uit den brand van passieleven wil de mensch - aldus O'Neill - het geloof vooral doorvoelen, doorleveii. Dat is de bron zijner zedelijke overtuiging: het gevoel. O'Neill's werk laat echter de hoogste levensproblemen, het geloof in den Vader s niet onaangeroerd. Op welke wegen, naar welk doel hij ons brengen wil, zullen wij ras ervaren. Zijne heldin, gepijnigd naar lavend liefdeleven kan onmogelijk reiken tot de oneindige zaligheid harer verlangens. Zij schreeuwt het uit.- ,,Ik wil gelooven wat ik kan voelen en ik ben onmachtig iets te voelen ! Ik kan heelemaal niet voelen ! God de Vader ik hoor u lachen... Gij ziet het dwaze in,,. Ik lach nu ook.., 't is alles zoo krankzinnig niet waar?..." Aldus schreeuwt het verdwaasde menschenhart en stort zich in een hel van lijden, opzettelijk gezocht en bemind ter wille van de kwelling zelve, tot wanneer, na onnoemlijke folteringen doorleefd te hebben, eindelijk de rust wordt bereikt, de slaap der onbewustheid verre boven alle verlangen. Men kan, na dit alles, er moeilijk aan twijfelen of O'Neill, de meest gevierde Amen kaansche dramaturg huldigt de bcedhis tische levensbeschouwing. Het nirwana is de hemel waar hij ons, na vele louteringen in aardsche kwellingen, voeren wil. Dit vermoeden wordt bevestigd door een ander werk van denzelfden schrijver, n.l, Marco's Millions 2 ). Daar treffen wij een tooneel aan, waarin de leer van Christus vergeleken wordt met de wijsheid van Lao-Tse, Confucius en Boedha. De held van het stuk is Marco Polo, de Venetiaansche zeevaarder. Hij wordt ons voorgesteld begiftigd met een rijk en ontvankelijk instinct; maar een ziel, zelfs een sterfelijke ziel blijkt hij niet te bezitten. Wat hem drijft op zijn levenstochten is schrokkerige hebzucht. O'Neill maakt hem tot het symbool van den koopman, die de schoonheid van wereld en leven prijs geeft voor koopwaar. Striemend van bittere ironie, die soms tot het caricaturale overgaat, wordt de brutale huichelarij van den koopman geteekend, en de Westersche philosophie van eigendom, succes en macht gebrandmerkt tegenover de Ocstersche levensbeschouwing. Uit de pantheïstische tendenzen van beide werken, uit den bijval dien de schrijver allerwegen ontmoet, zal de lezer de noodige conclusies trekken. O'Neill's werk is een waarschuwing, waarnaar scherp dient geluistert de worden,

TOONEEL,

93

Behalve door het werk van O'Neill wordt, in de Angelsaksische letteren onze aandacht nog getrokken door de tooneelwerken der Ieren: Sean 0 'Casey 31 , Lennox Robinson 4), en Lady Gregory 5). Zij zijn voor de lezers onzer overzichten geen onbekenden meer. Ook hun werk treft nu door de sombere bitterheid der levensbeschouwing. Naklanken van oorlogsmisère, opstanden en moorden vormen de hoofdthemas van OtC asey t s The Silver Tassie. De kunst van Lady Gregory heeft zich van het keltische, uit bitterheid en desillusie naar het caricaturale gewend. In Sancho ts Master, Dave en The Would-be gentleman verlaat zij de fantasie der intrige voor de ruwe en nieedogenlooze teekening naar het leven. In Duitschiand is het levensbeeld onzer beschaving al even somber uitgevallen. Hier zijn het problemen van arbeid en van oorlog die onze aandacht vragen. Mechanisatie vat den arbeid en oplegging van machi nalen plicht, dus het conflict van bruut geweld en bewust mensch zijn, schetst ons Georg Kaiser in zijn tooneelwerk Gas 1, hetwelk alhier met medewerking van socialistische arbeidersgroepen werd opgevoerd, Voert Kaiser ons niet verder dan het absurde noodlot van fatale vernieling, Fritz von Unruh opent hoopvoller perspectieven in zijn tooneelwerk E'in Menschengeslecht, waar hij wijst op de komst van een beter menschengeslacht, dat streven zal naar den opbouw der ideale maatschappij. Wat nu de landen betreft, die meer onder latijnscheu invloed staan kan men zeggen, dat het zwaartepunt der dramatiek niet zoozeer in maatschappelijke, ethische of metaphysische vraagstukken wordt gelegd dan wel in de compositie zelve. De vorm is interessanter dan de idee. Vormoorspronkelijkheid leidt hier vaak tot vormvirtuositeit. De methodiek der compositie wordt soms opgevoerd tot psychische acrobatie, kan ook menigmaal teruggebracht worden tot een meetkundige formule. Dit was en is het geval met het werk van Pirandeilo; dit is het in nog hoogere mate met de tooneelstukken van Michel de Ghelderode, den schrijver der Beeldekens van St. Franciscus, Wij geven echter dadelijk toe, dat het brabantsch realisme van den Belgischen schrijver in ruime mate het fel abstracte der compositie vergoedt. In ons vorig overzicht hebben we reeds gewezen op het oorspronkelijke van de Ghelderode 's werk,name lijk op zijn conceptualistische dramatiek, waardoor een zoo prachtige verbeelding van St. Franciscus' leven bereikt werd, De Ghelderode is zijn methode getrouw gebleven en heeft die toegepast nu op enkele oude legenden en op een groote geschiedkundige figuur. We houden La Mort de Docteur Faust 6 ) voor het knapste werk van het hedendaagsche tooneel. De hier ten toon gespreide technische virtuositeit is verbluffend, bovendien overtreft de wijsgeerige zin van het behandelde gegeven, in belangrijkheid, de technische vaardigheid, waarmede he.t werk is opgetrokken. Aldus zien wij Faust na eeuwen van overdenking en studie uit zijne middeleeuwsche studeerkamer in de moderne wereld stappen, waar hij zijn eigen vervlogen leven bij wijze van tooneelspel ziet opgevoerd. Hij wordt zoodanig door dit schouwspel aangegrepen, dat hij de legende : eens werkelijkheid, wederom in het leven roepen wil. De psychische beklemming, de angstvisies, die uit deze onmogelijkheid ontstaan, de dramatische ge-

TOONEEL.

94

volgen van eeuw en zielsverwarringen, van dooreenmengeling van realiteit en ideëel zijn, van heden, toekomst en verleden, dit alles vormt het gebeuren dezer zeldzaam fantastische visie op het leven, die men allicht voor een nachtmerrie zou kunnen houden, ware het niet dat alles tot in de minste details met een koel nuchtere wil is beheerscht en aldus doorgevoerd tot het logisch fatale slot. Oneindig lyrischer en veel zuiverder van structuur is De Ghelderode's Christophe Colomb 7 ). waarin schrijvers fantasie verloren op de oneindig-» heid der deinende zee, tusschen de cirkelende planeten zich wederom tot de pure hoogten der beschouwing verheft. Zeker, bittere ironie over Columbus lot, het lot der groote ontdekkers ontbreekt hier niet, maar hier waait ten minste, boven den whiskylucht der dronken Indianen, de frissche wind der open zee, boven de menschelijke kleingeestigheid wiekt de vleugelslag van het ideaal. Wat nu het eigenaardige dezer drie werken uitmaakt, het gansch nieuwe, is, dat zij geschreven zijn voor de Music-hall. Alles wordt begeleid door een helsche muziek, die het zotte der situaties opstuwt tot het krankzinnige of het bespottelijke toe. De indruk, die de opvoering dan ook nalaat, en dit was het geval te Rome bij Bragaglia, waar La Mort du Docteur Faust werd opgevoerd, is er een van wrange publieke vermakelijkheid : de menschheid waanzinnig lachend om eigen wreed leed. Indien het ook bij de Ghelderode's werk waar is -- en wij hebben goede redenen om het te gelooven — dat het doel van den schrijver is aan de wereld haar eigen beeld voor te houden, dan heeft de Ghelderode wel op brandend schrijnende wijze de verdorvenheid en de verwildering dezer eeuw uitgebeeld. Zijn werk is een verschrikkelijke aanklacht, die eenieder diep schokken moet. Hoe steekt bij deze schrijnende tafereelen het naïef folkloristische af van het eenvoudig-goede mysteriespel, dat de Ghelderode voor het marionettentheater componeerde : Le Mystère de la Passion de Notre Seigneur Jésus Christ s). Het is een der eerste, maar ongetwijfeld een der beste werken van den nog jongen schrijver. We willen dit jaarlijksch overzicht niet sluiten zonder even sti! te staan bij enkele critische uitgaven op tooneelgebied. De voornaamste dezer uitgaven is wel The Variorum Shakespeare 9 ). Deze critische uitgave, waarvan reeds een tiental deelgin verschenen, is een ware encyclopedie, waarin de minstetekstvarianten van af de second folio uitgave van 1632 tot nu toe niet alleen vermeld, maar ook opgenomen zijn. Het omvangrijke en luxueus uitgegeven werk t evat bovendien een uitvoerig commentaar, met verklaring van teksten aldus samengevat, dat het ook een historisch overzicht geeft van den ontwikkelingsgang der Shakespeare critiek. Een appendix vult tenslotte dit zinrijke commentaar aan. Het werk is dus bestemd voor critische studie, niet voor den gewonen lezer, die nog steeds het best uit is met de Cambridge-edition van W. G. Clark en W. A. Wright. Van minder beteekenis, maar niet minder verheugend om den ingeslagen weg, is het Nederlandsche werkje dat Dr. C. J.Wijnaendts Francken wijdde aan Friedrich Hebbel en zijn werk 10 ). Het doet prettig aan, in onze dagen van dilettantisch essayisme, een belangrijke figuur als denker be-

TOONEEL.

95

handeld te zien. Al kan men het niet altijd met Dr. Wijnaendts Francken eens zijn, toch 'zou men zijn werk niet graag willen missen, om den ernstigen opzet der critische behandeling. Is het te wijten aan de betrachte beknoptheid, dat wij enkele essentieele gegevens omtrent Hebbel's gedachtenleven en bronnen in de voorhanden studie tevergeefs zochten? Aan den invloed van het Spaansche tooneel en vooral aan de denkbeelden van de Duitsche wijsgeeren Solger en .Schelling, die zoo belangrijk zijn voor het begrijpen van Hbbel's historische opvattingen, is geen enkele bladzijde gewijd. Nog betreuren wij, behalve het harde licht, waarin Elise Lensing Hebbel's goede genius, wordt geplaatst, de vrij tendentieuze opstelling van citaten, . aphorismen en gedachten uit Hebbel's werken. Het onmisbare verband tusschen leven en werk ontbreekt hier al te eel, en de vrees is gewettigd, dat vele uitspraken verkeerd begrepen en toegepast zullen worden. Voor oningewijden kan dan ook het lezen der citaten niet zonder gevaar zijn. Er rest ons nog de aandacht te vestigen op het in teress an te, maar hopeloos eenzijdig Franschgezinde proefschrift van E. C. van Bellen over Les Origines du Mélodrame 11 ), en de verdienste te prijzen van F. L. Lucas' werk Tragedy' 2 ), waarin de wijsgeerige waarde van het drama tegenover de wilde weergave van het wereldgebeuren wordt uiteengezet. Vooral dit laatste werk bevelen wij aan.

Jos. Vandervelden 1) Eugene O' Neill STRANGE INTERLUDE. Boni & Liveright, New-York, 3e druk: 1928. (20.5 x 14) 352 blz. geb. $. 2.50. 2) Eugene O NeilL MARCO'S MILLIONS. Jonathan Cape, New-York, 1928. (21x14) 350 blz. geb. $.2.50. 3) Sean O'Cas:ey, THE SILVER TASSIE. Macmillan, London W.C. 2, 1928. (21x14) 182 blz. geb. Ski. 7-6. 4) Lennox Robinson, PLAYS. Macmitlan, London W.C, 2, 1928. (21x14) 360 blz. geb. Sh. 7/6. 5) Lady Care ory, THREE LÂSr ILAYS. Putnam, London, 1928. (21x12) 285 blz. 6) Michel de Ghelderode, LA MORT DU DOCTEUR FAUST. La Flandre Littéraire, Ostende, 1926. (24x17) 36 blz. 7) Michel de Ghelderode, CHRISTOPHE COLOMB. La Renaissance d'Occident, Bruxelles, 1928. (19x14) 70 blz. 8) Michel de Ghelderode, LE MISTÈRE DE LA PASSION DE NOTRE SEIGNEUR JÉSUS CHRIST. La Renaissance d'Occident, Bruxelles, 1928. (20x 14.5) 82 blz. 9) Horace Howard Furness, A NEW VARIORUM EDITION OF SHAKESPEARE. J. B. Lippincot Co., London W.C. 2, 1928. (24 x 1C.5) XI-762 blz. geb. Sh, ;,5. 10) Dr. C. I. W naendts Francken, FRIEDRICH HEBBEL. Goede & Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 1928. (18 x 1.2) 133 ulz. geb. f 1.25. 11) E. C. van Bellen, LES ORIGINES DU MÉLODRAMA. Kemink & Zoon, Utrecht, 1927. (24x15.5) 210 blz.

---.

96

TOONEEL.

p L. Lucas, TRAGEDY. The Hogarth Press, Londo, 1928, (21x14) 260 hlz.

12)

Marcel Achard, MARLBOROUGH S'EN VA-T-EN GUERRE. La Nouvelle Revue Française, Paris 1926+ (19 x 12) 264 blz. ing. Ffr. 7.70. Een stuk van het Parijsche boulevardtooneel wemelend van scabreuse en lichtzinnige scénes.

P. Adhemar, 0+ Cap., ELKERLIJK, Excelsior, Brugge, 1927. (19,5 x 13,5) 46 blz. ing. Bfr. 5.—. Aeschylos, ZEVEN TEGEN THEBAJ, Vertaald uit het Grieksch door Dr. P. C. Boutens. W. L. & J. Brusse, Rotterdam, 1927. 60 blz. ing. f 2.25. Een waardige bijna congeniale vertaling van het Grieksche treurspel; de tocht der zeven vorsten tegen Thebe tot aan den broedermoord van Eteokles en Poluneikes

E. Afman, ARTISTENSTREKEN. J Bakker, Scheemda, 3e druk-, 1927. (19 < 13) 56 blz. ing. f0,90. Herman Aubil, DER KUNSTLERISCHE TANZ UNSERER ZEIT+ Langewiesche-Verlag Königstein, 1928. 118 blz. geb. M. 2.20. Een bondige samenvattende beschouwing over den ontwikkelingsgang der huidige danskunst, beschouwd van aesthetisch en ethisch standpunt, vanaf Isidora Duncan via Anna Pawlowna tot Mary Wigman. Met verschillende uitingen kan men vrede hebben gelijk bv de danser moet over den toeschouwer doen uitgaan een fluïdum van gezondheid, reinheid en schoonheid. Instructief en boeiend.

Walter Benjamin, DIE URSPRUNG DES DEUTSCHEN TRAUERSPIELS. E. Rowohit,

Berlin, S. W., 68, 1928. 257 blz.

Het treurspel, waarvan schr. het geboorteproces wil nagaan is de Duitsche tragedie uit de XVIIe eeuw, van Gryphius en Caspar von Lohenstein, waarbij Vondel en Coster betrokken waren en welk geboorteproces samen viel met het tijdperk der barok in Duitschiand Een leerrijk, hoewel niet overal helder, en een weinig teveel polemiseerend boek.

E. F. van de Bilt, VONDELS LUCIFER. L. C. G. Malinberg, Den Bosch, 1928. (18x 11.5) 109 blz. ing. f 0.70, geb. f 0,95. Karl Wilhelm Bink, NACHTWACHTER. Bihnenvolksbundverlag, Berlin S. W. 68, 2e druk: 1927. Wir Rüpelspieler. (12x 12) 35 blz. ing. M. 0+90. A. F. de Booy, D. 16 M.M. J. Waitman, Delft, 2e druk: 1928. (16.5x 13.5) 111-68 blz. ing. f 1.25. Modern is dit lustrumspel naar den inhoud omdat het toont de vermechaniseering van den mensch en den menschlijken geest, naar den vorm omdat het herinnert aan de tooneelcraties der hervormers Tairof en Meyerbold.

Henri Brochet, SINT FELIX EN ZIJN AARDAPPELEN. K. Beyaert, Brugge, 1927+ 42 blz. ing. Bfr, 6.50. Een grappige triptiek: de centrale figuur wordt omspeeld door twee bijfiguren. Verhaal wat buitenissig: hoe een tuinier z'n aardappelen die noodgedwongen op t land moeten overnachten, toch in z'n huisje krijgt. Het einde wat abrupt.

Henri Brochet c DE MEESTER BOUWT U EEN HUIS. Boekhandel Standaard, Brussel, 1928. (12x 10) 43 blz. ing. Bfr. 6.—. Over 'n kranke zuster, die op haar sterfbed een ijdele wensch uit welke niet wordt aanvaard, doch i.itegendeel plots verkeert in een vroom verlangen. Ook hier het einde abrupt! Een levende dialoog; goed van sfeer.

Don Pedro Calderon de la Barca, HET NIEUWE GASTHUIS DER ARMEN. Vertaald uit het Spaansch door J. M. J. Knaapen. Zuid Nederlandsche Boekhandel, Tilburg, 1927. Calderon-vertalingen, (20 x 13.5) 83 blz. ing. f 0.80.

TOONEEL.

97

H. G. Cannegieter,

ZEVEN KATTEN OP HET DAK. H. D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem 1928, (20x 13,5) 44 blz. ing. f 1,25, Dr. V. Celen, WERKEN VAN MICHIEL DE SWAEN. De Sikkel, Antwerpen, 1928. (22 x 14) 278 blz. ing. Bfr. 40.—. Na een algemeene inleiding over leven en werk van den Duinkerkschen heelmeester volgen een herziene tekst van de tooneelwerken: De Menschwordingh van het Eeuwigh Woon, De Gecroonde Leerse, Triomf van hef Kristen Geloof over dafgoderij in de Martelarij . . . . van Catharina. Een werk van literair-historische beteekenis en tooneelkundige waarde.

Henri Cochard, SAINTE MONIQUE. Gabriel Enault, Mamers, 1928. 97 blz. ing. Ffr. 6.—. Meer lees- dan speeldrama zijn deze gedramatiseerde tableaux uit 't leven van Sint Monica, de heilige moeder van den Heilige van Nippo. De taal is te sierlijk en 't geheel te wijdloopig van opzet en uitwerking. Een goedbedoelde, doch zwakke, nabloei van Ghèon's dramatisch kunnen.

Jean Cocteau,

OEDIPE ROl - ROMEO ET JULIETTE. Plon Nourrit & Cie, Paris 6, 1928. (19.5x 12.5) 203 blz. ing. Ffr, 18.—. Een weldoende baldadigheid versnelt de klassieke meesterwerken en intensiveert hun ontroering, maar waarom herhaalde Cocteau dit spel zoo vaak! Men moet au fond toch diep vermoeid zijn om deze soort baldadigheden aan te grijpen aan creatieve prikkels.

Dr. B. Diebold, HABIMA. Geïllustreerd, 1-1, Keller, Berlin-Wilmersdorf, 1928. (23 x 14) 60 blz. geb. M. 4+80. Habima is de naam van het Moskousche Hebreeuwsche theater, Habima beteekent tooneel en de spelers acteeren in het Hebreeuwsch. Den laatsten tijd is dit gezelschap beroemd geworden om hun weerbaar en actief spel, hun extatische inspiratie, hun geweldige rhythmiek De beteekenis van hun theater voor de religieuze gezindheid van het jodendom en de vernieuwing van de tooneelspelkunst in West, Europa, belicht schr. op suggestieve wijze aan de hand van eesige markante reproducties van acteurs in hun hoofdrollen

Lucien Dtibech, LA CRISE DU THËATRE. Librairie de France, Paris, 1928. ing. Ffr. 12.— Schr. onderzoekt de oorzaken, waartoe hij precedenten tracht te achterhalen uit de historie, waaraan de tooneelcrisis te wijten is en geeft middelen ter oplossing aan. Z'n conclusie is: er is geen gebrek aan talenten en theaters, doch we leven in een wanordelijken tijd. Schuld draagt daarvan de democratie. Alleen de monarchie kan algeheele verbetering brengen. Als documentatie waardevol; bij menige conclusie zou een noot te plaatsen zijn,

Konrad Dürre EIN DEUTSCHES WEIHNACHTSSPIEL. Bühnenvolksbundver lag, Berlin, S.W. 68, 5e druk: 1927. (21 x 13.5) 36 blz. ing. M. 1.25. In de heilige handeling van den Kerstnacht laat schrijver eenige volksche gebeurtenissen zich afspelen. Hierdoor kreeg dit spel een eigen aard, welke o.i, wat Duitsch-eenzijdig aandoet, zoodat veel van de vrome wijding om, de oude Kerstspelen eigen, teloor gaat.

Walther Eckart, DAS FREIHEITSSPIEL VON WILHELM TELL. Buhnenvoiksbundverlag, Berlin S.W. 68, 1927. (12x9.5) 63 blz. gecart. M.1.—. P, J. Ferdinant, DE ACROBATEN. H. D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem, 1928. (20x13.5) 18 blz. ing. f0,75, E. Geibel, SOPHONISBE. Drama in 5 bedrijven. P. Noordhoff, Groningen, 1927. (18.5 x 12.5) 96 blz. ing. f 0.60. Paul Géraidy, LES NOCES D'ARGF..NT+ Stock, Paris, 1928. (19 x 12) 262 blz. ing. Ffr. 12.—. Glanzende onbeduidendheden, die op het tooneel hun aardig effect niet missen. Beide stukken teekenen hoe kinderen ontgroeien aan hun ouders en welk een huiselijke, intieme, tragiek daaruit kan ontstaan. De dialoog is vlot, sentimenteel en paraat.

H. Ghéon,

0. L. VROUW IN DE DOORNKENS. Vertaald uit het Fransch door Felix Timmermans, P. N. van Kampen & Zn., Amsterdam, 1928. (15 x 10)

79 blz. gecart. f 1.25.

98

TOON E EL .

In den eenvoudigen zin der abele spelen is de legende van Maria ten Doorn bij Eecloo herschreven. Het moderne is vreemd aan dit naieve spel.

H. Ghéon, DE BALDADIGE SPEKSLAGER. Vertaald uit het Fransch door Paul de Mont. Verma ut, Kortrijk, 1928. 30 blz. ing. Bfr. 7.50. Een scènisch en tooneelmatig niet onverdienstelijke bewerking in modernen trant van de legende van Sint Nikolaas en de drie guiten in de vleeschkuip. Grappig van satyre, treffend van actie.

H. Ghéon, NICOLAZIC EN HOE HIJ DEN RECTOR MET SINTE ANNA VERZOENDE, Vertaald uit het Fransch door P. van Durme. Vermaut, Kortrijk, 1927. (18x13) 88 blz. ing. Bfr. 12. —. Nicolazic is een Bretonsche pachter, die voor St. p nna een kapel moet bouwen. De pastoor gelooft er niet veel van en wordt zwaar ziek. St. Anna treedt nu als redster op. Sprankelend van geest.

Robert Grosche, PAUL CLAUDEL. J. Hegner, Hellerau, 1928. 136 blz. geb. M. 4.50.

Over de geestelijke grondslagen van Claudel en z'n poëtische werkzaamheid, waarbij vooral geaccentueerd wordt z'n beteekenis als geloovig katholiek en theoloog. Geeft bovenal een objectief beeld, mengt geen persoonlijk oordeel of sympathie in z'n Duitsch-gedegen schets, die vertolkt is in een strakke saamgebalde taal.

August Heyting, RADIN OF WIJSHEID EN WAANZIN. Lector et Emergo, Den Haag, 1928. 180 blz. Radin droomt zich koning. Waanzinnig houdt hij dit vol tegenover z'n omgeving; totdat de priester Hampton hem leert, hoe 't geestelijk koningschap den mensch adelt. Stoute verbeelding, gevaarlijk van mystiek en noodeloos pikant en prikkelend.

Gerhart Hauptmann, TEIL EULENSPIEGEL, S. Fischer, Berlin, 1927, 303 blz. geb. M. 30. —. Het relaas van den goochelaar, die alle landen doortrekt en als nar zijn meening zegt over den huidigen tijd, die naar de ondergang neigt. Rhythmisch vermogen en geweldige taalkracht bezit schrijver in benijdbare mate. Doch daar tegenover valt zijn gemis aan geestelijke diepte of hoogere eerbied des te meer op. Niettemin 't meest belangrijke Duitsche spel van dit jaar.

Karl Jacobs, DER MUMMENSCHANZ. Bühnenvolksbundverlag, Berlin S.W. 68, 1927. (12x9.5) 63 blz, gecart. M. 1.—. Lucy Jurriers, DIE CHINESISCHE NACHTIGALI.L. Geïllustreerd. Euhnenvolksbundverlag, Berlin S.W. 68. 1927, (17.5 x 10) 47 blz. ing. M. 0.90. Hans Christoph Kaergel, VOLK OHNE HEIMAT. Bühnenvolksbundverlag, Berlin S.W., 68. 1928. 64 blz. ing. M. 1.25. Behandelt de inval der Polen in Opper-Silezië en het verjagen der Duitsche bevolking. Een spel van sterke psychologische momenten, van een aangrijpende tragiek, want geboren uit eigen beleving. Soms klinkt z'n stem hol en grootsprakig, maar z'n geroep is echt. Het geheel is een hooggestemde hymne aan de magnanimiteit van den frontsoldaat, die leed en aanhankelijk bleef aan eigen haard en heira.

Jan van Kasteel, FILM ALS KUNST. Geïllustreerd, De Tijdstroom, Huis ter Heide, 1928. (18 x 12.5) 56 blz. ing. f 1.10. Een pleidooi voor de film als schoonheidsuiting en amusementsmiddel, naar opzet en uitwerking van typisch Duitsche factuur. Overzichtelijk is 't niet, ondanks de vele onderwerpen, welke ter behandeling komen. Het best lijkt ons 't hoofdstuk over „film-zien" en „filmkunst". Menige enormiteit wordt gedebiteerd in 't oppervlakkig schetsje „film en overheid".

C. J. Kelk, KATRIJN. Geïllustreerd. De Spieghel, Amsterdam, 1928. 78 blz. Alleen lichtzinnige zinspelingen schijnen in deze herschepping van een verloren Jan Klaassenspel beoogd, waardoor de luimige, koddige zijde niet tot haar recht komt.

Mathias Kemp, DE GROOTE DRIJVER. Uitg.-My. Holland, Amsterdam, 1928. 112 blz. Spel van een ongebreidelde fantasie, met grootsche effecten, naast onbeholpen tooneelzetten. Ondanks eenige singuliere moraliteitsbegrippen is 't geheel van 'n edele bedoeling en rechtzinnige religiositeit. Om de overbevolking tegen te gaan, brengt de groote Drijver het Oosten in beroering, door een 60 millioen Europianen naar 'n ander werelddeel over te brengen. Zelf valt hij in een opstand tusschen de in Europa overgebleven volksstammen.

TOONEEL.

99

Alfred Kerr, RUSSISCHE FILMKUNST, Geïllustreerd. Pollak-Verlag, Berlin, 1928. 172 blz. geb. M. 7.50. Geeft door z'n keus van rijke reproducties een volledigen kyk op de Russische filmkunst. Ook in deze nieuwste kunst zijn de Russen de grootste kunstenaars der wereld. Dank hun streven om hun sociale overtuiging in dienst ook van de filmkunst te stellen. Hun filmen worden gedragen door een tendenz. die stellig te verwerpen is, welke tevens te denken geeft. Een instructief en voor wie goed te lezen weet, opwekkend boek. Wat Kerr over de Russen en hun artistiek filmpogen pretendeert, is waardevol en belangwekkend " en vervult met eerbied voor de kunst onder invloed van 't Kremlin ontstaan. Misleidend en averechtsch zijn Kerr's bespiegelingen over censuur en moraal. Voor volwassenen een fraai en boeiend geïllustreerd werk.

Klabund, DER KREIDEKREIS. J. M. Spaeth, Berlin, 1926. 102 blz. geb. M. 7.50. De krijtkring — naar een oude Chineesche legende — is een toovercirkel, die driemaal aan het leven van Haitong een beslissende wending geeft, zoodat ze van geisha, keizerin wordt. In geraffineerden vorm geschreven boeit dit sterke drama ademloos, ondanks de heerlijke lyrische ontboezemingen. Ironisch en gevoelig ' van sentiment. Een merkwaardig experiment.

C. Lindemans, DE BLINDE. Vermaut, Kortrijk, 1927. (19 x 13) 104 blz. ing. Bfr. 15.—. Een arme laat zich blind branden, om meelij te wekken; wordt weer ziende door den raad van wijze uilen en leert z'n mede-armen .... werken. Oubollig en tragisch zonder veel overtuigingskracht.

Elve Mögelin, EIN CHRISTGEEURTSSPIEL. Geïllustreerd. Bühnenvolksbundverlag, Berlin, S.W. 68, 2e druk: 1927. (21 x 14) 47 blz. gecart. M. 1.50. Paul de Mont SMIDJE SMEE. Vermaut, Kortrijk, 1928. 60 blz. ing. Bfr. 10. —. De uitbeelding van een psychisch gebeuren, dat zich voltrekt in een roes van dronkenschap, onder invloed van auto-suggestie. De oude legende getransponeerd in onzen tijd. Handig en fijn van compositie, nogal volksch van taal.

Willem Nieuwenhuis, HEMELSCHE BANDEN. Leeslust, Antwerpen, 1928. (22 x 17) 72 blz. ing. Bfr. 15. —. Zuster Angelica is de engel, die de hemelsche banden van plicht en offer voor ons vertastbaart. Het eeuwigheidslicht overglanst alle personen en daden in dit spel, dat door een surplus van woorden en gevoelens de gebonden eenheid van 't moderne tooneel mist.

Willem Putman, TONEELGROEI. Excelsior, Brugge, 1927. (21 x 16) 44 blz. ing. Bfr. 40. —. Indrukken n. a. v. de meest markante opvoeringen van drie speelseizoenen 1923—'26 in België. Geestig-prettig, objectief geschreven, doch zonder vaste richtingslijn en synthese. Fragmentarische geschiedenis van het Vlaamsche tooneelwezen in de evolutiejaren.

Willem Putman, HET MASKER. Vermaut, Kortrijk, 1928. (19 x 13) 128 blz. ing. Bfr. 15. —. Heeft niet de strakke gebondenheid van 't moderne tooneel. De behandeling van 't probleem man-vrouw is niet altijd psychologisch aanvaardbaar.

Nico Rost, HET NIEUWE TOONEEL IN HET NIEUWE RUSLAND. Geïllustreerd

Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1927. (24.5 x 15.5) 35 blz. ing. f 1.25. Gewild of ongewild levert de auteur een propagandabrochure voor het sovjetsysteem en bewerkt daarmee de velen, die grasduinen in de kunst. Alsof het nieuwe Russische tooneel bij Meijerhold begint en eindigt.

Upton Sinclair, SINGENDE GALGENVOGEL. Malik-Verlag, Berlin, W. 50, 1927. (18.5 x 12.5) 104 blz. gecart. M. 1.80. Tusschen al het zingen door van rooie gevangenen wordt nog een geval van abortus goedgepraat en stevig gespot met den christelijken hemel.

Leo Schidrowitz, SITTENGESCHICHTE DES THEATERS. Geïllustreerd. Verlag

für Kulturforschung, Leipzig, 1927. 320 blz. Het tooneel wordt niet beschouwd als factor van sociale, cultureele en geestelijke waarde, doch als dienaar van ontucht, perversie en immoraliteit — als zinnenstrelend amusement. Een chronique scandaleuse van 't theater vanaf de Grieksche antieken tot op heden.

100

TOON E EL .

F. E. Schneegans,

LE THËATRE ËDIFIANT EN FRANCE. P. de Boccard, Paris, 1928. 158 blz. Een vrije bewerking van Fransche middeleeuwsche Maria-spelen, L'histoire de Griseldis, Passion en Madeleine, alsmede een summaire inleiding op het laat Middeleeuwsch tooneel, haar karakteristieke zijden, spelsoorten, regie- en encèneeringswijzen.

Alie Smeding, HET PRINSESJE VAN HET GROENE EILAND. Nijgh & Van Ditmar,

Rotterdam, 1927. 128 blz.

Wolmet, 't princesje, kan 't niet harden op het eenzame eiland Marken onder de tirannie van haar vrekkigen vader. Ze hunkert naar vrijer bestaan, gaat met toeristen naar Amsterdam, waar zoowel vreugde als ontgoocheling haar wachten, zoodat ze kleinmoedig naar 't groene eiland weerkeert. Sterk van karakteristiek, vlotte dialoog, zonder dieper geestelijke beteekenis, dan 'n vluchtig society-stuk.

Heinz Steguweit, DIE GANS, Buhnenvolksbundverlag,Berlin S.W. 68, 1927, Wir Ru.pelspieler. (12x12) 32 blz. ing. M. 0.75. Heinz Steguweit, IHA, DER ESEL ! Buhnenvollcsbundverlag, Berlin S.W. 68, 1927, Wir Rüpelspieler. (12 x 12) 42 blz. ing. M. 0.65. W. StenstroM, SCHNICK UND SCHNACK, DIE BEIDEN. Vertaald uit het Zweedsch door Pia Budde. Bühnenvolksbundverlag, Berlin S.W. 68, 1927. (18.5 x 12.5) 52 blz. gecart. M. 1.25. Een lustig kinderspel, naar het motief van Robert en Bertrand, die velen om den tuin leiden, tot ze zelf bij den neus genomen worden door een sluwen boy.

W. Stenstr®m, DIE TROLLE VOM GRADEN BERGE. Vertaald uit het Zweedsch door P. Budde, Bühnenvolksbundverlag, Beriin, S.W., 68, 1927. (19 x 12) 48 blz. ing. M. 1.10. W. Stenstrom, HAFERGRUTZE. Vertaald uit het Zweedsch door F. Budde. Bühnen-

volksbundverlag, Berlin S.W. 68, 1927, (19 x 12) 51 blz. ing. M. 1.--

,

Leuke kinderspelen met rake zetten en levendige actie. Eerstgenoemde werkje is 't beste, want meer zin voor werkelijkheid bezittend, dan 't tweede, 't verhaalt van een trotsche prinses, die haar kasteel ontvlucht, omdat ze havermout moet nuttigen. Van der honger keert ze spoedig weer en 't loon is .... een bord havermout en een .... schneidige prins ...

Dr. J. Walch, AAN WEERSKANTEN VAN HET VOETLICHT. Goede & Goedkoope

Lectuur, Amsterdam, 1927. 120 blz, ing, f 1.75. Een zestal artikelen over „schrijven voor het tooneel", „publiek en tooneelwereld", „Calderon'' met rake tooneelopmerkingen. Een zekere partijdigheid treedt aan 't licht in z'n uiteenzetting over de houding der kerk t:o.v. het tooneel en onvolledig zijn z'n denkbeelden over censuur. Een vulgarisatie werk, dat beleering beoogt.

Fr. W. W eber, GOLIATH. Geïllustreerd. Josef Habbel, Regensburg, 1927. (16.5 x 12) 80 blz. ing. M. 0.60,geb. M, 1.--. Fritz Wee ge, DER BAUER UND SEIN KNECHT. Bühnenvolksbundverlag, Berlin S.W. 68, 1927, Wir Ri pelspieler. (12 x 12) 40 blz. ing, M. 0.90. Leo Weismantel, LEONARDO DA VINCI. Bühnenvolksbundverlag, Berlin S.W. 68, 1927. 129 blz. geb. M. 3.75. Een modern spel, gebouwd op een legende uit de bergen van Lugano. Zwaar van gedachten, waaruit wellicht deze kerngedachte te distilleeren is: de vrouw als verleidster in het scheppingsvermogen van den man. De handeling mist klaarheid, overtuiging, werkt verbrokkelend door de talrijke bijkomstigheden. Teveel diepzinnigheden zonder diepte. Henri van Wermeskerken, DE TANTE UIT INDIË. L. J. Veen, Amsterdam, 1928. 114 blz. ing. f 1.90. Een luchtige klucht met veel charge en parodie. De jacht naar een verhoopte erfenis, die echter nog in 't verre verschikt hangt. Steekt grappig den draak met radio, humanitarisme, negerkunst etc.

KUNST.

101

J. W. F. Werumeus-Buning, TWEE EEUWEN DANSKUNST EN CURIOSITEIT, Geïllustreerd. Em, Querido, Amsterdam, 1927. (21 x 11.5) 154 blz. ing, f 3.75, geb.

f 4.90.

Over de groei en het wezen der danskunst in de 18de en 19de eeuw, de levenshistorie van beroemde danseressen, wier specifieke danswijze evenzeer geaccentueerd wordt als hun amoureuze avonturen en ten slotte een suggestief en leerrijk opstel over de dans vanaf de rococo tot de romantiek. Meer een aantrekkelijk dan ernstig boekje. Verdienstelijke oordeelvellingen en rake definities naast onbelangrijke opmerkingen. Te veel aandacht werd gewijd aan het anecdotische.

Remier Ysabie, DE SNIPPEN. Gebr, van Aelst, Maastricht, 1928. 48 blz, ing. f 0.75. Een luimige eenakter, ietwat ouderwetsch. Het lachwekkende ligt geheel in 't onmogelijke. Een goedbedoeld niemendalletje.

I

KUNST

I

Van werken, die in Boekzaal der geheele wereld reeds een ampele bespreking vonden, • vermelden wij wegens plaatsgebrek alleen den titel.

J. Adriaen, PROEVE VAN GREGORIAANSCHE CHIRONOMIE VOLGENS DE REGELS VAN SOLESMES. Vertaald door Jos. Lennards, Henri Bergmans & Cie., Tilburg, 1928. (27.5x21.5) 24 blz. ing. f 1.40. Een aantal grafisch zeer duidelijke proeven van handbewegingen bij bekende stukken, die gevoegelijk als uitgangspunt tot verdere oefening kunnen dienen.

Alba, DAS BEINBUCH. Geïllustreerd, F. Krick, Leipzig, 1928. (20x13) 157 blz. geb. M. 3.50. —. Een jammerlijk tijdsproduct; ontstellend symptoom van een geestesaberratie.

Dr. Peter van Anrooy, INLEIDING TOT DE JEUGDCONCERTEN. Geïllustreerd. Ver. voor Jeugdconcerten, Den Haag, 2e druk: 1927. (24.5 x 16) 60 blz. ing. f 1.20. Uitstekende foto's van verschillende instrumenten laten niet allen zien, hoe hun vorm is, maar ook hoe ze bespeeld worden. In de historische inleiding, die voorafgaat, zijn er enkele onjuistheden, die een deskundige gemakkelijk verbeteren kan.

Willy Arndt, ALTDEUTSCHE VOLKSLIEDER. C. F. Peters, Leipzig, 1926. (21.5 x 18.5 204 blz. Uit de bijna ontelbare Duitsche volksliederen, ontstaan tusschen de 13e en 17e eeuw, heeft Arndt er 68 uitgezocht. Hij voorzag de melodieën van een uitstekende en voor het moderne oor aannemelijke begeleiding door luit of guitaar.

Julius Bab, AGNES SORMA. Geïllustreerd. Niels Kampmann, Heidelberg, 1927. ('22.5x16) 162 blz. geb. M. 7.50. Een boeiend relaas van de tooneel-ontwikkeling in Duitschland gedurende de laatste decenniën; gedenkboek, dat ons Sorma's leven en kunnen schetst naar de rangorde van de door haar gespeelde rollen.

Charles Bernard, VAN DIJCK. Krijn, Brussel, 1927. (17 x 12) 124 blz. ing. Bfr. 10.—. Zijn leven, zijn karakter, zijn artistieke ontwikkelingsgang (van historieschilder werd hij door geest en levensconditie gedreven tot portrettist) worden aan de hand van kleine feiten den lezer nader gebracht. Een geslaagd boekje.

Paul Bernhard, JAll. Geïllustreerd. Delphin-Verlag, München, 1927. (24 x 14) 110 blz. ing. M. 4.50, geb. M. 6.50. Bernhard geeft een interessant relaas van de coöperatieve massa-productie van Jazz-muziek, ziet rustig en onbevangen de voor- en na-deelen van de nieuwe kunst onder het oog, en komt tenslotte tot zeer gezonde en breedopgevatte conclusies omtrent toekomstmuziek.

Gerard Brom, HOLLANDSCHE SCHILDERS EN SCHRIJVERS IN DE VORIGE

102

KUNST,

EEUW. Geïllustreerd, W. L. & J. Brusse, Rotterdam, 1927, (21 x 17) 188 blz. ing. f3,90. Tracht na te gaan: in hoeverre de Hollandsche schilders en schrijvers in de 19de eeuw elkander gekend en beïnvloed hebben Met de stichting van de Nieuwe Gids voelden schrijvers en schilders zich één in natuurvereering en leverden 1 art pour art. Dit was bedenkelijk voor menig publicist hetgeen Brom met z'n suggestieve vergelijkingen helder bewijst Op t einde der XIXde eeuw komt kentering en streeft men naar sociale kunst in de architectuur 't eerst toegepast. Diepgaand van analyse, origineel van synthese, verrassend in bespiegeling en uitingswijze.

Willemien Brom-Struick, REIDANSEN. Geïllustreerd door Pol Dom. W. L. & J. Brusse, Rotterdam, 1928. (21.5x16.5) 84 blz. ing. fl.90. Een tweede, welgekozen reeks gezelschapsdansen, met verklarenden tekst, nationale en gewestelijke muziek en gedetailleerde wenkon voor passen en houding en accompagnement, die onze jongens en meisjes moeten aanleeren, om te reageeren tegen de uitheemsche steppen en trotten

Jacob Burckhardt, ERINNERUNGEN AN RUBENS. Geïllustreerd. Alfred Kröner, Leipzig C. 1, 1928. (17x11) 298 blz. geb. M. 3.50. Een typisch staal van Duitsch-wetenschappelijke makelij. Schr. weet verbluffend veel van Rubens en z'n tijd en is een matelooze bewonderaar ervan. Toevallig is hij geen schrijver, hetgeen z'n geschrift maakt tot een studieus werk, moeizaam en zorgvol samengesteld, maar dat weinig inzicht geeft, matig boeit en in 't geheel geen perspectieven opent

J. F. van Deene, INGRES EN DELACROIX, Geïllustreerd. H. J. Paris, Amsterdam, 1928. (20.5 x 15) 52 blz. geb. f 1.50. Een breede kennis, doch een gering begrijpen van de beiden schilderfiguren: Ingres (1780-1866) en den ongemeen-productieven Delacroix (1798-1863) manifesteert zich uit deze zorgvol en welgedocumenteerde biographie.

Joachim von Deibruck, CHOPIN'S LEVENSROMAN. Vertaald uit het Duitsch door Mr. G. Keller, Geïllustreerd, J. Philip Kruseman, Den Haag, 1927. (21 x 14.5) 192 blz+ ing. f2,90, geb. f3.90. Een uiterst populair gehouden verhaal van Chopin's levensgang; een verhaal met weinig historisch-juiste gegevens, en veel romantische fantasie.

Louis Dimier, L'ART D'ENLUMINURE. l'Art Catlzolique, Paris 6, 1927+ (16x13) gecart. Ffr. 8.—. Niet alleen wie belangstelt in de kunst der verluchting, maar ieder kunstenaar, die zich met het vraagstuk van de kleur bezig houdt, moet het bezitten.

Pericle Ducati, STORIA DELLA CERAMICA GRECA. Geïllustreerd. Instituto di Edizioni Artistiche, Firenze, 1927. (29x22.5) Deel I: VI-258 blz deel II : XIX-281 blz. Tesamen ing. Lire 340.—. Potten en pannen, welker beschildering de bron is, waarmee de tuin der taalgeleerden wordt besproeid, en de kennis van kunst, oudheid en geschiedenis wonderbaarlijk door bevorderd wordt. Met de studie dezer materie heeft Ducati zich bezig gehouden en zijn bevindingen hier gepubliceerd

W. F. Duunk Jr., EEN EN ANDER OVER HET EX-LIBRIS. De Driehoek, Den Haag, 1928. (20x13.5) 34 blz. ing. fl.25, geb. f175. Een aantrekkelijk geschriftje over het ontstaan en de ontwikkeling van het ex-libris, van boekspreuken en boekvloeken, de vervaardiging van boek-spreuken en uitgeversmerken.

Max J. Friedlânder, LUCAS VON LEYDEN. Geïllustreerd. Kiinkhardt & Biermann, Leipzig, 1926. (21.5x22) 207 blz. geb. M. 24.—. Lucas en Leyden geldt als de grootmeester van de kopergravure, doch ook als landschapschilder bezit hij een groote reputatie. Na een bondige levecsschets bevat dit boek een lofzang over het veelzijdige oeuvre van den Hollandschen meester, wiens naam steeds naast dien van Dürer genoemd wordt.

Dr. H. van Gelder, WILLEM A. VAN KONIJNENBURG, Geïllustreerd, J. van Es,

Wassenaar, 1928.

Een rijke collectie reproducties en een breed essay ontwerpen een beeld van den ontwikkelingsgang van dezn bijzonderen kunstenaar Overzichtelijk en belangwekkend om de weergave ook van de eigen kunstideeën van den merkwaardigan schilder.

KUNST.

103

D. H. S. Cranage, TI-IE HOME OF THE MONK. Geïllustreerd. University Press., Cambridge, 1926+ (20x14) 123 blz. Algemeen oriënteerende niet specifiek architectonische beschouwing over het gebouwencomplex van een Engelsche klooster in de Middel-Eeuwen

W. Jos. de Gruyter, CËZANNE EN RENOIR. Geïllustreerd. H. J. Paris, Amsterdam, 1928. (20.5x15) 54 blz. geb, fl.50. E r wetenswaardige schets welke ons de picturale ontwikkeling schetst van Cézanne (1839-1906) tot Renoir (1841-1919) . Schrijvers sympathie gaat uit naar laatstgenoemde i;' hij beter begrijpt en juister taxeert dan Cézanne, wiens zieleleven hem ontging.

Kitty Hack-Wijsmuller, VERNIEUWING IN ONZE DAGELIJKSCHE OMGEVING. Geïl-

lustreerd, Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1927. (24x18.5) 90 blz, ing. f2,75, gel:, f 3,50.

Wil leering en inlichting geven aan het publiek hoedanig ook in de gebruiksartikelen van ons dagelijksch milieu eenigen stijl en kunstzinnigheid te brengen. Hetgeen gedemonstreerd wordt aan de verschillende soorten glas- en aarde-drijiwerk, kleinplastiek, weet- borduur- en bindwerk. Duidelijke en fraaie reproducties naast een inzichtgevende inleiding. Aanbevolen.

Fred. Hildenbrandt, DIE TANZERIN VALESKA GERT. Geïllustreerd, Walter Hödecke, Stuttgart, 1928. 138 blz. gec. M 4.50, geb. M. 6.50. Valeska Gert is een interessante verschijning, als mensch, als kunstenares. Van beide verhaalt dit boek wijdloopig. Ietwat behagelijk in de schildering harer levensomstandigheden. Voortreffelijk wordt haar dans getypeerd, die Vrij is van sensueele erotiek of pikante buite nissigheden. De humor harer beweging is gezond, de ironie van haar mimiek echt en onvervaischt. Een lezenswaardige monographie.

Etienne Houvet, MONOGRAPHIE DE LA CATHEDRALE DE CHARTRES. Geïllustreerd, Maison de l'Horloge, Chartres, 1927. (22 x 13.5) 108 blz. ing. Ffr. 65.—, geb. Ffr. 90,—. Deze gids voor de kathedraal, is voor wie de groote monografie te duur of te uitvoerig is, een uitmuntende inleiding in de schoonheid van dit grootsch gebouw.

Louis Howland, AUTOBIOGRAPHIE OF A CATHEDRAL. Geïllustreerd door Joseph Pcnndll. The Century Co,, New-York, 1927. (16.5x10.5) IX-184 blz. geb. $. 1.50. Louis Howland heeft de kathedraal al sprekend ingevoerd, wat 'n hinderlijk naïef of komisch effect geeft.

Ir . Daan Jansen, KERK EN KUNST. Geïllustreerd, G. E. A. Reys, Zeist, 1927. Practisch Christendom. (21 x 15.5) ' 62 blz. ing. f 1.75. Dit boekje stelt vast, aan welke eischen de kerkelijke kunst moet voldoen, om een echt protestantsche kunst te zijn. Lezenswaardig ondanks eenige specifiek protestantsche zienswijzen.

Marino de Jong, PRAE-INTER-ET POSTLUDIA GREGORIANA. Seyffardt, Amsterdam, 1927. (31x23.5) 20 blz. ing. f 1.20. Friedrich Klose, MEINE LEHRJAHRE BEI BRUCKNER. Gustav Bosse, Regensburg, 1927. Deutsche Musikbücherei. (18.5 x 13) X-479 biE. gecart. M. 6.—, gcb+ M. 8.—. Zoowel voor de kennis van Brückner's persoonlijkheid als voor de kennis van zijn theoretischmuzikale inzichten en zijn beteekenis als paedagoog is dit boek van veel waarde.

Dr. P. Albert Kuhn, O.S.B., DIE ANDACHT ZU DEN VIERZEHN NOTHELFERN . Geïllustreerd, door P. Rudolf Bittler, O.S.B. Benziger & Co., Einsiedeln, 1927. (14x10.5) 35 hlz. geb. M. 3.—. Dr. Karl Künstle, IKONOGRAPHIE DER CHRISTLICHEN KUNST. Geïllustreerd. Herder & Co., Freiburg i,Br,, 1928. 670 blz. ing. M.37.—, geb. M. 40.-. Geeft samen met ikonographie der Heiligen een al g emeen overzicht van de christelijke kunst uit iconographisch oogpunt, waarbij de kunstwerken naar hun geestelijken inhoud gerang schikt en besproken worden. Na e2n inleiding, die door de veeiheid van aspecten weinig

104

KUNST,

inzicht geeft, komen ter behandeling de didactische hulpmotieven: deugden, laster, de zeven vrije kunsten etc. Het derde deel voert de kernpunten aan nl, de openbaringsfeiten en eindigt met een leerrijk opstel over de Christus- en Maria-afbeeldingen. Een uitstekend handboek, degelijk van opzet, niet altijd boeiend van voordracht.

Paul Lambotte, RUBENS, Krijn Brussel, 1927, (17x 12) 134 blz. ing. Bfr. 10. —. ;

Geef Rubens leven en werk in chronologisch verloop; schetst geen zielebeeld; te veel bijzonderheden, geen strakke eenheid.

Jan Lauweriks, NIEUWE NEDERLANDSCHE RUIMTEKUNST. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1928. (26 x 20) 68 blz, ing. f 2.25, geb, f 3,25. —.

Een van fraaie reproducties voorzien, volledig, doch bij ontstentenis van richting of inzicht verwarrend overzicht van hetgeen op het gebied van binnenhuiskunst door onze architecten en interieur-kunstenaars gecreëerd werd. Rangschikking is bedroevend: Kramer, Krop op één lijn met Ravesteyn, Berlage, enz.

Huib Luns, DE RUBENSSYMPHONIE, Geïllustreerd, Van Munster, Amsterdam, 1927. (21x15) 210 blz. ing. f' 3.50, geb. f 4.90. Deze Rubens-symphonie is 'n panegyriek van extatische verheerlijking. Alsof Luns 't erop aangelegd heeft de stijl te gebruiken, die 't best bij de weelderige Rubens past. De galm der bewondering is wel eens hinderlijk, met Luns waardeeringen zal niet iedereen instemmen, maar dat alles hindert niet, om ons over dit boek te verheugen.

A. Mankes Zernike, ju st Havelaar e.a., JAN MANKES. Geïllustreerd. J. van Es, Wassenaar, 1928. Een levensbeschrijving, en een karakteriseering van dit typische oeuvre, welke meer is in de breedte dan in de diepte gaat. Ook Mankes' ontwikkeling als schilder, etser, houtsnijder etc, komt niet in een helder licht te staan, Om zijn oer-hollandschen aard en aanleg, verdient Mankes echter wel belangstelling, waartoe deze boeken kunnen bijdragen,

E. M. Mungenast, ASTA NIELSEN. Geïllustreerd, Walter Hi decke, Stuttgart, 1928. (21 x 13.5) 154 blz. getart. M. 3.80. Boeiende levensschets van de eenige filmster van beteekenis, Haar talent liet, naar terecht schrijver beweert, zich door geen omstandigheden dwingen, doch werd herhaaldelijk misbruikt door armzalige scenario's,

Prof. Dr. K. A. Neugebauer, BRONZEGERAT DES ALTERTUMS. Geïllustreerd. Velhagen & Klasing, Bielefeld, 1927. Bilderhefte zur Kunstgeschichtc. (24,5 x 17) Deel II: 12-XXXVI blz. ing. M. 1.50. Schr. bespreekt hier eerst bondig de bronstechniek der klassieke oudheid en geeft ons dan het mooiste, wat de oudheid in dit opzicht heeft voortgebracht,

Kaspar Nichaus, ROUSSEAU EN GAUGUIN. Geïllustreerd, H. J. Paris, Amsterdam, 1928. (20.5 x 15) 55 blz. geb. f 1.50. Het objectieve beeld van Gauguin (1848-1903), den begaafden veelzijdigen kunstenaar, doch oriedelen mensch, die in een eenzame hut op Tahiti een smartelijken dood onderging, doet aangenaam aan naast de admiratieve schets van den eenvoudigen douanier, Rousseau (1844) de schilder „van een geheel eigen oorspronkelijke primitiviteit",

Kaspar Niehaus, DAUMIER EN MILLET. Geïllustreerd, H. J. Paris, Amsterdam,

1928. (20.5x15) 55 blz. geb. f 1.50.

De beteekenis van Daumier (1808-1879) den ongemeen-scherpen caricaturist en den „Millet der groote stad" en Millet (1814-1875) de „Daumier der boeren", wiens ngelus-tafereel een der meest gereproduceerde doeken is, voor de Fransche schilderkunst der XIXe eeuw, wordt in enkele rake lijnen geschetst.

Dr. A. Pit, AESTHETISCHE ONTWIKKELING. Em. Querido, Amsterdam, 1928. 153 blz. ing. f 2.25, geb. f 2.90. Schetst de verandering van het aesthetisch inzicht door den loop der eeuwen en wijst op het bestaan van een doorloopenden aesthetischen gedachte-stroom, Volgens Feber ziet het boek echter alleen den buitenkant der aesthetiek. „Louter cerebraal, raakt het essay de ziel van zijn object niet; gespitst in de analytische beschrijving, faalt het in het nawijzen der diepere causale verhoudingen."

Friedrich Por ge s, rvlEIN FILM-BUCH. Geïllustreerd, Johann N. Vernay, Wien IX, 1928, (16.5x14.5) 518 blz.

KUNST.

105

Over de groei en ontwikkeling van de film als een zelfstandige kunst handelt het eerste deel van deze bioscoop-vraagbaak, het tweede deel releveert de namen en daden van allen, die aan de cinematographie aandeel hebben, de regisseurs, de acteurs en last not laest de producers, Fraai verlucht, Van iederen film-acteur werd een korte biographie bijgevoegd.

C. Proos Berlage, SIERKUNST EN VROUWENKLEEDING, Geïllustreerd. W. L. & J+ Brusse, Rotterdam, 1928. (21 x 16) 56 blz. ing, f 1.50, Brengt ons in kennis met versierde vrouwenkleeding, zooals die vervaardigd is volgens verscheidene patronen.

Oskar van Riesemann, MONOGRAPHIEN ZUR RUSSISCHEN MUSIK. Geïllustreerd, Drei Masken-Verlag, München, 1926. (22.5 x 14) Deel I: 'XVI-493 blz. ing, M, 9.60, geb. M. 11.—, deel II: XIX-556 blz, ing. M. 12.—, geb, M. .15. —. Daar een diepere kennis van het intieme Russische leven zoo verhelderend kan zijn voor het begrijpen van sommige kunstwerken, voldoet deze monografieënreeks aan een reeds lang gevoelde behoefte bij allen, die thans, en in niet geringe getale, belangstelling koesteren voor de Russische muziek,

Prof, R. N. Roland-Holst, CHASSERIAU EN PUVIS DE CHAVANNES. Geïllustreerd. H. J. Paris, Amsterdam, 1928. (20.5 x 15) 52 blz. geb. f 1,50. Een bezonken studie, gestemd op een toop van diepe warme vereering over Puvis de Chavannes (1824-1898), wiens monumentale schilderkunst weer aansloot bij de XVIIde eeuw en geheel gegroeid is uit de schilderijkunst.

A. J. Rozemeyer, DE KATHOLIEKEN EN HET BIOSCOOPVRAAGSTUK+ RoomschBureau van internationale propaganda voor het lichtbeeld in het onderwijs. Rechte Rottekade 63, Rotterdam, 1928. (21 x 13.5) 34 blz+ ing, f 0,25. Een heldere uiteenzetting van het standpunt der Katholieken t.o.v. de film.

Dr. Hans Schaal, GRIECHISCHE VASEN. Geïllustreerd. Velhagen & Klasing, Bielefeld, 1927. Bilderhefte zur Kunstgeschichte. (24.5x 17) Deel III: 16-XXXII .blz. ing. M. 1.50. Een voorbereiding tot de helaas al te weinig beoefende museumstudie, ook een prettige herinnering ná het bezoek.

Arnold. Schmitz, BEETHOVEN, Geïllustreerd, Die Buchgemeinde, Bonn a.Rh,, 1927. (24+5x17.5) 158 blz. geb. M. 4.—. Geschreven door een privaatdocent van de universiteit van Bonn, zijn er alle gegevens in verzameld, die het Beethovenhuis aldaar oplevert. Het voornaamste van dit boek is dan ook de aanhang, die ruim vijftig prachtige foto's geeft, deels van nagenoeg onbekende Beethoveniana,

Aug. M. Sevenhuysen, NEDERLANDSCHE BURGERLIJKE BOUWKUNST. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1927. (26 x 20) 71 blz. ing. f 2.25, geb, f 3.25. Wat typeerend is voor de Nederlandsche architectuur in 't verleden in hare verschijningsvormen: stadhuizen, torens, poorten, paleizen, vleesch- en kaashallen, bruggen en kasteelen werd verzameld, doch zonder veel smaak en overleg, zoodat er geen totaalbeeld van onze nationale bouwkunst ontstond.

W. J. Steenhoff, COROT EN COURBET. Geïllustreerd. H. J. Paris, Amsterdam, 1928. (20.5 x 15) 58 blz+ geb. f 1.50. „Tegenover den kalmen, zachtaardigen Corot (1796-1875), verschijnt Courbet (1819-1877) als een woelwater, een heethoofdigen ijveraar en die vergelijking is door te trekken bij hun kunstbedrijf. Het stoffelijk verschil in hun schilderwerk is haast even groot als van satijn en van metaal." Beider psychogisch portret is juist getroffen; hun werk wordt geschat volgens bezonken oordeel. Een begeerlijke kunstbeschouwing,

Max Tak, HAROLD LOYD, Geïllustreerd. Scheltens & Giltay, Amsterdam, 1928. (24x16) 60 blz. ing, f0,65. Max Tak, DOUGLAS FAIRBANKS. Geïllustreerd. Scheltens & Giltay, Amsterdam, 1928. (24x16) 63 blz. ing. f 0.65.

LETTERKUNDIGE GESCHIEDENIS,

106

Max Tak, POLA NEGRI. Geïllustreerd. Scheltens & Giltay, Amsterdam, 1928. (24x16) 64 blz, ing. f0,65. Max Tak, TOM MIX. Geïllustreerd, Scheltens & Giltay, Amsterdam, 1922. (24x16) 64 blz. ing. f0,65. Max Tak, GLORIA SWANSON. Geïllustreerd. Scheltens & Giltay, Amsterdam, 1928. (24x16) 64 blz. ing. f 0.65. Max Tak, CHARLIE CHAPLIN, Geïllustreerd. Scheltens & Giltay, Amsterdam, 1928. (24x16) 62 blz. ing. fO.65. Van elk der genoemde filmsterren worden met aandoenlijke accuratesse de levensbijzonderheden medegedeeld als daar zijn geboorte, lief en leed ontwikkelingsgang (bij sommigen langs singuliere wegen) carrière voor en tijdens hun intrede in filmland. Uitvoerig wordt stilgestaan bij der filmdiva's amoureuze lotgevallen (die niet altijd van verheffenden aard zijn) en de rolprenten waardoor ze min ofmeer bekendheid, mitsgaders klinkende dollars verkregen in den loop van hun filmgroei Schaars zijn uiteraard de definities omtrent hun artistieke kwaliteiten, want deze zijn alleen te zoeken bij Chaplin (welks karakteristiek niet onverdienstelijk is) en . Asta Nielsen, doch deze laatste ontbreekt alsnog in de serie der (Amerikaanschel) acteurs van het witte doek. Eindconclusie: oppervlakkig artificieee en weinig origineele handleidinkjes voor bioscoopbezoekers, waarvan de grootste waarde ligt in de variante rijkdom van film-photo's

Frans Vermeulen, EEN GESCHIEDENIS DER NEDERLANDSCHE BOUWKUNST. Geïllustreerd, Martinus Nijhoff, Den Haag, 1928. Deel 1: 520 blz., deel II: 345 blz. Per deel ing. f 8.—. Een helder rijk-gedocumenteerd betoog over het wezen der Nederlandsche architectuur, vakkundig toegelicht en geïllustreerd. Het beste handboek op dit gebied. Het eerste deel handelt over de voorgeschiedenis en de Middeleeuwen. Bijzondere aandacht verdienen de belangwekkende bespiegelingen over de grondslagen der christelijke bouwkunst de kerkelijke militaire en burgerlijke architectuur der M. E. Instructief en van universeel nut

C. Veth, MUZIEK EN MUSICI IN DE KARIKATUUR. J. Philip Kruseman Den Haag, 1928. Al wat op muziek betrekking heeft 't orkest, de militaire muziek, het wonderkind en het muziekonderwijs maakt deel uit van de collectie caricaturen, welke Veth links en rechts bijeengaarde en met een toelichtende causerie in 't licht zond.

Charles Walston, NOTES ON GREEK SCULPTURE. Geïllustreerd. Cambridge University Press,, London O.C.4, 1927. (26 x 18.5) VI-23 blz. geb. Sh. 316. Uiterlijk keurig verzorgd, maar wetenschappelijk zeer ongelijk.

Constant van Wessem, CHARLIE CHAPLIN. Geïllustreerd. De Gulden Ster, Amsterdam, 1928. (20x14) 121 blz. ing. fl.25. Voor nadere bespreking zie J. B. jrg. 1927 blz. 280.

Gustave van Zijpe, BRUEGHEL. Krijn, Brussel, 1927. (17x12) 118 blz. ing. Bfr. 10.—. Een niet onverdienstelijk betoog over Brueghel, die alle kanten van 't leven op zou geheel eigen wijze vertolkte in z'n doeken. Goed van opzet, laat schr. zich te veel door z'n sympathie meesleepen.

;i i

LETTERKUNDIGE GESCHIEDENIS.

'KW"

Van werken, die in Boekzaal der geheele wereld reeds een ampele bespreking vonden, vermelden wij wegens plaatsgebrek alleen den titel

Antoine Albalat, GUSTAVE FLAUBERT ET SF5 AMIS. Pion Nourrit & Cie., Paris 6, 1927. Verzameling verspreide documenten die bijdragen tot de kennis van Flauberts leven en mentaliteit. Aardige anecdoten veraangenamen de lezing van dit stukje speciaal-studie.


107

Sofia Andrejewna Tolstoi, MEINE EHE MIT LEO TOLSTOI, Geïllustreerd, C. Weller & Co., Leipzig, 1928. (19x11.5) 104 blz. gec. M. 3.80, Jammer, dat deze interessante publicaties over het intieme gezinsle.'en van den profeet van Jasnaja Poljana niet omvangrijker is en literair beter gedocumenteerd Menig feit blijft onweersproken én al te veel wordt afgewimpeld met losse indicaties die voor een outsider niet zonder meer begrijpelijk zijn.

G. Apollinaire,

IL Y A. A. Messein, Paris 5, 1925. (19x 13.5) 245 blz. ing. Ffr, 12.—. Een zeer luciede en algemeen oriënteerende inleiding voor Ii y a, van Apollinaire den grooten voortrekker der moderne richting in de Fransche literatuur.

Paul Archambault, JEUNES MAITRES. l3loud & Gay, Paris 6, 1926. (23x14) 218 blz. ing. Ffr+ 12.—. 'n Streng requisitoir gehouden tegen de eenzijdige psychologische aanvoeling van François Mauriac,

Hermann Bahr,

DER ZAUBERSTAB. Franz Borgmeyer, Hildesheim, 1928. (19x13.5) 13,5) 388 blz. ing. M. 7.—, geb. M. 9.—, Een bundel scherp-gedachte en boeiend-voorgestelde samenvattende beschouwingen naar aanleiding van nieuw-verschenen boeken en gedenkdagen. Een kleurige afwisseling van onderwerpen: Hitler en zijn aanhang Shaw, Rome Weenen Kant, St Ignatius etc. Een diepe geloofsovertuiging spreekt uit deze dagboekbladen van den convertiet

Maurice Barrès, LES MAITRES. Pion Nourrit & Cie., Paris 5, 1927. (19 >< 12) 326 blz. ing. Ffr, 12.—. Nagelaten essays van den grootmeester der Fransche prozakunst behandelend de figuren van Dante en Sinte Teresia van Pascal en Lamartine, van Hugo en Renan met een nobele volkomen penetratie het détail tot voorwendsel nemend ter ontdekking van het algemeenkarakteristieke Barrès is de Chateaubriand der twintigste eeuw. Zijn werk verdient de volle aandacht van ieder, die zich met de studie der Fransche letteren bezig houdt.

Louis Barthou, LA VIE AMOUREUSE DE RICHARD WAGNER. E. Fiaminarion, Paris 6, 1926. (17.5x11.5) 203 blz. ing. Ffr, 8.50. Vlot en oppervlakkig zijn de amoureuze verhoudingen van Wagner benaderd, die niet altijd van de sympathiekste vorm waren Het geheel is lectuur' zonder meer.

Emile Baumann, INTERMEDES. B. Grasset, Paris 6, 5e druk : 1927. (18.5 x 12) 280 blz. ing. Ffr, 12.—. Over de mogelijkheden van den katholieken roman. De katholieke romancier moet een realist en een surnaturalist zijn: ziedaar de groote moeilijkheid, maar ook de bron zijner onuitputtelijke mogelijkheden.

Louis Bertrand, IDËES ET PORTRAITS. Pion-Nourrit & Cie., Paris 6, 3e druk: 1927. (18,5 x 1 1 .5) XLVII-204 blz. ing. Ffr, 12.—. Een der beste studies, tot nu toe over Baumann verschenen. Ook Bertrand's artikel over Bourget als reconstructeur is alleszins het lezen en overwegen waard.

Paul Berret, VICTOR HUGO. Garnier-Frères, Paris 7, 1927. Bibliothèque d 'Histoire litteraire et de critique. (20x14) 476 blz. ing. Ffr, 20.—, Schr, betracht de uiterste objectiviteit: hij camoufleert geerszins de fouten van den dichter en tooneelschrijver, zijn bewondeing voor den romanschrijver en philosoof is niet onbegrensd, de politicus ziet hij als de zwakste zijde van Hugo.

Sainte Beuve,

LES GRANDS ËCRIVAINS FRANÇAIS. Garnier-Frires, Paris 7,

1927, (19x 12) Deel 1: 319 blz , deel II: 328 blz., deel III: 406 blz.,

deel IV: 374 blz., deel V: 388 blz. Per deel ing. Ffr, 9+— De grootmeester der Fransche kritiek, wordt den laatsten tijd weer drukker bestudeerd dan ooit. Een zeer goede uitgave is deze van Maurice Allem,

Dr. J. D. Bierens-de Haan, GOETHE 'S FAUST. Goede & Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 2e druk: 1927. Eick 'tbeste, (18.5x12) 88 blz, geb. f1,75. Voor katholieken, die uiteraard niet kunnen meegaan met het eclecticisme van Bierens de Haan, is het feit dat ook Paulus wordt gerangschikt onder „de groote zoekers", wel typeerend voor het gansche boekje.

108


Paul Burikoff, TOLSTOI UND DER ORIENT, Rotapfel-Verlag, Zürich, 1927, (20 x 14) 266 blz. ing. M. 5.50, geb, M. 6,80, Een belangwekkend boek waarin we, aan de hand van Tolstoi's briefwisseling met vooraanstaande figuren uit de religieuze bewegingen in het Oosten, zijn godsdienstige en staatkundige ideeën leeren kennen,

Léon Bloy, LETTRES A PIERRE TERMIER+ Geïllustreerd, Stock, Paris 6, 1927. (19x13) VIII-304 blz. ing. Ffr, 16.—. Wie Bloy's intieme laatste levensjaren wil leeren kennen, verwijzen we naar deze brieven vol geloof en Godsvertrouwen

A. Brou, LE DIX-HUITIEME SIECLE, P. Téqui, Paris 6, 1927. (18x12) 465 blz. ing. Ffr, 12.—. Over Jean Jacques Rousseau en de schrijvers onder de regeering van Lodewijk XVI. Degelijk werk, zeer principieel van wereldbeschouwing.

G. K. Chesterton, ROBERT LOUIS STEVENSON. Hodder & Stoughcon, London, (19 x 13) Sh. 6.—. Een prachtige studie over een schrijver, die tegenwoordig in Engeland nogal aangevallen wordt en uit wiens werk een gretige en sterke aanvaarding van het leven spreekt,

A. L. Constandse, CHRISTUS EN DE ROMANTIEK. Orion, Den Haag, 1927, Groote Persoonlijkheden. (19x14) 48 blz. ing. f0,75. Over Christus in de romantiek, van Chateaubriand tot Wilde. Een hopeloos prul.

Dirk Coster,

VERZAMELD PROZA. Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1927. (21.5x13) Deel II: 233 blz. ing. f2,90, geb. f3,90. Coster is als gids bij t beoordeelen van levensverschijnselen vrij gewaagd. Van groot belang voor literaire vakmenschen, die leeren kunnen, hoe Coster 'n essay bouwt, een boek beschouwt en zinnen proza schrijft. Op hun terrein zeer waardevolle kwaliteiten.

Leon Daudet, MELANCHOLICA. Geïllustreerd, B. Grasset, Paris, 1928. (20x 14.5) 299 blz. ing. Ffr, 12.—. Deze boeken handelen over alles in een drukdoende wanorde, die Daudet synthese noemt en die het ook zou kunnen worden als de geest, die over zulk een chaos van wetenschap zweefdè, wat scheppender was uitgevallen. Schrandere opmerkingen, kernige gezegden, prachtig-polemische fragmenten.

Jacques Disford, L'AVENTURE DE P. J. TOULET. B. Grasset, Paris, 1928. ing. Ffr, 12.—. Documentaire studie van het zedelijk-literaire leven op 't eind der XIXe eeuw. Toulet was Bohèmien en opiumsnuiver; z'n werk is adequaat daarmee.

Erich Ebermayer, ANTHOLOGIE JUNGSTER PROZA. J. M. Spaeth, Berlin, 1927. 283 blz. ing. M. 4.50. Een nogal eenzijdig exposé van de jongere Duitsche literatuur op 't gebied van het proza. Alleen vertegenwoordigd is la jeunesse, née de la guerre in hare meest vooraanstaande representanten zooals Vring, Süskind. Goil, Hausmann, De opzet is meer humanitair dan informatorisch; niet om hun beteekenis werden der publicisten opgenomen, doch om hun een „Podium"' te verschaffen, van waaruit ze verder werken kunnen. Merkwaardige talenten zijn er onder hen niet; er is een vaagheid van gevoel en gedachte, een rammelende verwoording en vooral een cerebrale visie op ziel en leven. Tastende probeersels van een onevenwichtige schrijversgroep.

Joris Eeckhout,

LITTERAIRE AKTUALITEITEN. Boekhandel Standaard, Brussel, 1927. (19x15) 106 blz. ing. Bfr, 12.—. Over Bremond en de poëzie pure; het Duitsche expressionisme en het romantisme in 1927 in Frankrijk herdacht. Geweldige belezenheid, doch onverteerbaar om de vrijmoedige hoeveelheid citaten.

Dr. G. J. Geers, UNAMUNO EN HET KARAKTER VAN HET SPAANSCHE VOLK. J. B. Wolters, Groningen, 1928. (24 x 15.5) 31 blz. ing. f 0.75. Een uitstekende monografie over dezen meest karakteristieken vertegenwoordiger van de hedendaagsche Spaansche letterkunde en tevens een uitnemend specimen van moderne literatuur-studie.


109

Michel Georges-Michel, EN JARDINANT AVEC BERGSON+ Albin Michel, Paris 14, 1927. (19x12) 347 blz. ing. Ffr, 10.—. Het pittige en scherpe interview-boek bevat menig onderhoud dat voor de kennis der moderne letteren van belang is want het anecdotische kleedje verbergt soms zeer rake typeeringen.

Dr, D. G. Hesseling, UIT HELLAS HEDEN EN VERLEDEN, H. D. Tjeenk Willink, Haarlem

1927, (25x15.5) 200 blz. Dit boek dat ons het oude Griekenland openbaart in een nieuw licht van beschouwing is wel een dankbaar studieobject voor hen, die willen nagaan de banden, die het Griekenland van Venuzuelos met dat van Perikles verbonden.

Dr. K. H. E. de Jong, HEEFT LETTERKUNDIGE KRITIEK WAARDE...? W. P. van Stockum & Zoon, Den Haag, 1927, (23 x 16) 30 blz, ing. f 0,60,

Dr. G. Kalff, Jr., FREDERIK VAN EEDEN, PSYCHOLOGIE VAN DEN TACHTIGER. Geïllustreerd. J. B. Wolters, Groningen, 1927. (23.5 x 16.5) XII-542 blz. geb. f 11.50. De vloedgolf dezer, als verpletterend bedoelde compilatie ebt zonder eenigen indruk achter te laten in onze herinnering. Een stuk geschiedschrijving, dat van alle objectiviteit is gespeend, een troebel essay, dat bij gemis aan groot inzicht en vasten norm tot geen enkele positieve waardebepaling komt een mislukte psychologische analyse, die bij een onvermogen tot peilen en ontleden verloopt in prikken en steken en schenden.

Dante, DANTE'S GODDELIJKE KOMEDIE. Vertaald uit het Italiaansch door Chr, Kops O.F.M. Geïllustreerd door Charles Eijck. Joost van den Vondel, Amsterdam, 1927. (32 x 25) Deel 1 : 48 blz., deel II : 49-80 blz. deel III: 81-112 blz., deel IV: 113-128 blz., deel V: 129-144 blz., Deel VI: 145-176 blz. Per deel ing. f 1.50. 1 n Vertaling die n zeer persoonlijk accent draagt en zeer ver de verheven schoonheid van Dantes goddelijke komedie benadert. De vertaler heeft hier afgezien van het rijm dat zeker karakteristiek voor de Divina Commedia, niet echter in die mate dat een rijmlooze vertaling â priori tot mislukking gedoemd is. Zich spiegelend ook aan de vergeefsche pogingen om Dantes werk in werkelijk-schoone rijmterzinen te vertolken heeft hij 't rijm opgeofferd, om zijn heele kracht te geven aan die dingen die per saldo meer dan 't rijm de onsterfelijkee schoonheid der commedia uitmaken. En hierin is Kops uitstekend geslaagd. Zoo is de commedia te lezen niet alleen maar 'n nieuwe schoonheid geworden, waarvoor we den vertaler dankbaar hebben te zijn. Ook de uitwendige vorm dezer vertaling is alleszins Dante-waardig. De verluchting van Charles Eijck is fijnzinnig en nobel,

R. Kuypers, SOCIALISTISCHE SCHOONHEIDSBESCHOUWINGEN. Ontwikkeling, Amsterdam, 1927. (19.5 x 13) 67 blz. ing. f 0.75. Een nogal pretentieuze titel! Juister ware geweest ,,Schoonheidsbeschouwingen van een Socialist" , waarbij dan nog weer een gedetailleerde uiteenzetting van hef standpunt des Heeren Kuypers inzake socialisme had behooren te volgen, want de meeningen over de , leer' ' loopen in zooveel opvattingen uiteen, als zij aanhangers telt.

Gustave Lanson, METHODES DE L'HISTOIRE LITTÉRAIRE. Les Belles Lettres, Paris 6, 1926. Etudes Françaises. (20.5 x 13.5) 57 blz. ing. Ffr. 4.--, Dit boek belooft veel vruchten voor de studie der Fransche taal en letterkunde, wanneer de leiders hun wetens4iappelijk ideaal weten hoog te houden en werkelijk onpartijdig blijven.

Henri Lavedan, EMOTIONS. Spes, Paris 5, 1927. (18.5 x 11.5) 268 blz. ing. Ffr, 9.—. Eenige emotions ,,devant les hommes" en ,,devant les bêtes' ' . We signaleeren de fijngevoelige schetsen van prinses Mathilde en keizerin Eugènie, de warme kritieken over Villiers de l'Isle Adam, en Mistral, en de dichterlijke beschouwingen van een groot vriend der dieren en der natuur.

André Lopez, LA VIE ËTRANGE DE GERMAIN NOUVEAU. Beyaert et Giraudou, Paris, 1928. ing. Ffr. 12.—. Mooie levensschets van dezen zonderlingen tijdgenoot van Verlaine en vriend van Bloy, die bedelaar en gevoelig dichter was.

Emil Ludwig, KUNST EN LEVENSLOT. Vertaald uit het Duitsch. Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1928. (21 x 14) 330 blz. ing. f 4.50, geb. f 5.90. 1

110


Emil Ludwig, KUNST UND SCHICKSAL. Geïllustreerd. Ernst Rowohlt, Berlin, 1927. (24x16) 249 blz. geb. M. 7. —. Een bundel biographische schetsen van Da Vinci, Rembrandt, Beethoven, Schiller, Goethe, Schiller en De Balzac, novellistische meesterstukjes. Niet de gedachten dezer genieën worden essayistisch ontleed, doch hun levensdaden worden met beeldend vermogen vertolkt in een taal van een strakke geslotenheid en levende gespannenheid. Deze levensverhalen, zij mogen iets bevatten van den zielenood, de scepsis van den schrijver, zijn van een sterke objectiviteit en een flitsend inzicht, welke den lezer lang bijblijven. Je ne suppose rien, je ne propose rien, J expose. Zijn expositie is zuiver bij de weergave van het conflict tusschen genie en samenleving, hetgeen nog niet zeggen wil, dat al zijn verklaringen zonder meer kunnen aanvaard worden. „De kunstenaar is een dwaas en zijn dwaasheid bepaalt zijn conflict met de zedelijke wereld." Hoe de geteekende figuren dit conflict vergeefs hebben trachten te ontgaan, of moedig doorstonden, wordt boeiend beschreven en is nadere kennismaking overwaard,

W. Van Mannen, MAARTEN MAARTENS POET AND NOVELIST, Geïllustreerd. P. Noordhoff, Groningen, 1928. (24.5 x 15.5) 168 blz, ing. f 3.50, geb. ;

f 4.50.

De ontleding van de verschillende romans en novellen is meesterlijk. Zoo zelfs, dat we, zonder alles van Maartens te hebben gelezen, een volledig overzicht krijgen van zijn werk. Al kunnen al de besproken werken niet iedereen ter lezing worden aanbevolen, we zullen na de lezing van dit boek toch eerbied hebben voor het rechtschapen karakter en den zielenadel van Maartens.

M. Martin du Gard, DE SAINTE BEUVE A EËN LON-HENRI ERËMOND. Simon Kra, Paris 9, 7e druk: 1927. (18.5x11.5) 231 blz. ing, Ffr. 15,—. Henri Massis, RAYMOND RADIGUET. Cahiers Libres, Paris 16, 1927. (19 x 13.5) 101 blz. ing. Ffr. 15. —. De eenige der jongeren, die genade in zijn oogen vindt, is Radiguet. Cocteau schreef na zijn dood: „Radiguet werd geboren den 18en Juni 1903; hij stierf zonder het te weten, den 12en December 1923, na een wonderbaar leven

Henri Massis, REFLEXIONS SUR L'ART DU ROMAN. Plon-Nourrit & Cie., Paris 6, 1927. (16.5x11,5) XVI-107 blz, ing, Ffr, 7.50. Massis' stokpaardje heet: „révision radicale des valeurs littéraires," De constateering, dat de bakens verzet zijn in de vaargeul onzer kunstwaardeering, is zeer juist gezien. Hij schrijft: „De verveling, ziedaar de onherstelbare fout, die ons de boeken vergalt, waarin wij vroeger met pleizier lazen."

Francois Mauriac, LE ROMAN. L'artistan du livre, Paris, 1928, ing. Ffr. 12. —. Onmisbaar bij de lectuur van Manriac's romans, belangrijk om z'n meening omtrent artistieke en moreele plichten van den romancier.

Dr, J. van Mierlo, S. J., GESCHIEDENIS VAN DE OUD- EN MIDDELNEDERLANDSCHE LETTERKUNDE. Boekhandel Standaard, Brussel, 1928. (24x 16) 452 blz. ing . Ffr. 60. —. Geschiedenis van de N. L. onder een geheel ander aspect; een geheel nieuwe waardeschatting van de poëzie en literatuur in de X, XI, XII en XIIIe eeuw, Belangwekkend om de glasheldere beoordeeling der minnelyriek, mystieke proza, Eckhart en Ruusbroec. Verdiensten van Anna Bijna worden juist bepaald en Marnix kwade trouw en valschheid in een scherp licht gesteld,

Pierre Moreau, CHATEAUBRIAND, Garnier Frères, Paris 7, 1927. Bibliothèque d'histe,ire litteraire et de critique. (20x 14) 111-313 blz. ing. Ffr. 15. —. Stuk voor stuk zijn tal van episoden uit Chateaubriands leven en vele fragmenten uit zijn werk aan nieuwe kritische onderzoekingen onderworpen, Dit werk brengt ons Réné Chateaubriand nader.

Willem Nieuwenhuis, CHESTERTON. J. J. Romen & Zonen, Roermond, 1927. Ster-serie. (19.5 x 15) 158 blz, ing. f 2.25. Raak in zijn typeering, helder en aanschouwelijk in zijn beschrijving. In zes étappes laat schr ons de opgang van Chesterton zien naar de wondere plaats, waar eindelijk diens vernuft een zoo verheven materie doorvorschte, dat ze plotseling veranderde in wijsheid.

Dr. N. Perquin, S. j., WILHELM RAABES MOTIVE ALS AIJSDRUCK SEINER WELT-


111

ANSCHAUUNG. H. J. Paris, Amsterdam, 1928. (2.5 x 16) XVI-302 blz. ing. f 5.90.

Dr. Perquin is teruggekeerd tot de bronnen, om een zuiver oordeel te kunnen neerschrijven over Raabe's bedoelingen en de plaats van Raabe in de letterkunde en de ideeën-geschiedenis van zijn tijd te bepalen. De arbeid, hieraan besteed, dwingt eerbied af.

Dr. Jul Persijn, GEDENKDAGEN. Boekhandel Standaard, Brnssel, 1927. (20x 16) Deel I: 264 Deel II: 270 blz. Per deel ing. Bfr. 20. —. Boeiende schetsen over de groote geesten van heden ,en verleden, die in hun werk iets hebben neergelegd van de onrust, de karakteristieke kenmerken en tegenstrijdigheden van hun eeuw. Voorts eenige gedegen studies van groote Vlamingen: meesterstukken van humor en studiezin.

Jean Plattard, TAT PRÉSENT DES ÉTUDES RAEELAISIENNES, Les Belles Lettres, Paris, 1927. Etudes Françaises, (20x 13) 91 blz. Armand Praviel, DU ROMANTISME A LA PRIERE. Perrin & Cie., Paris 6, 1927. Eeri bundel kritieken opbouwend van strekking. De weg begint bij Pierri Loti, het laatste enfant du siècle en eindigt bij Louis le Cardonnel. De voornaamste pleisterplaatsen zijn: Proust, Benoit en Duhamel

Herman Poort, OPSTELLEN EN LEZINGEN. P. Noordhoff, Groningen, 1928. (21 x 14.5) 189 blz. ing. f 2.25, geb. f 2.75. Herman Poort is niet alleen een literator, die verbluffend veel weet, hij is ook een knap schrijver, die in z'n beschouwingen 't juiste midden houdt tusschen taxatie en karakteriseering. De figuren van Brederode, Henriette Roland-Holst, Rathenau en Keyserling komen zoo uit deze suggestieve bladzijden getreden als levende gestalten. Bezonken studies, waaruit een grondige kennis en een weloverwogen oordeel spreken. Bij het psychologisch portret van Gide en Dostojewski zouden wij een noot willen plaatsen. En zeker zijn misleidend voor oningewijden z'n theorieën over natuur en bovennatuur in 't opstel over Rathenau.

Siegfried. van Praag, IN EIGEN EN VREEMDEN SPIEGEL. Geïllustreerd, Menno Hertzberger, Amsterdam, 1928. 203 blz. ing. f 4.25, geb. f 5.25. Een bundel belangrijke essays, die elk voor zich een der aanrakingspunten van wereld. literatuur en jodendom behandelen vanuit het gezichtspunt eener eerlijke geloofsovertuiging.

Arthur Quiller-Couch, STUDIES IN LITERATURE. Cambridge University Press, London F.C. 4, 1927. (17x11) 291 blz. geb. Sh. 5. —. Over Byron, Shelly, Milton, Antony and Cleopatra, over . Chaucer en de Post Chaucerianen, en de Eeuw van Victoria. Geen steile voordrachten, maar taiks en gossips, die het een genot moeten doen zijn naar dezen professor te luisteren.

Dr. G. Ras, BORNE UND HEINE ALS POLITISCHE SCHRIFTSTELLER. Geïllustreerd. J. B. Wolters, Groningen, 1927. (21 x 16.5) 182 blz. geb. f 3.90. Menigeen, wien de werken dezer Duitsche publicisten lang niet vreemd meer zijn, zal in dit boek merkwaardige bijzonderheden vinden uit het leven van beide strijders, beide dichters, die in politieken zin baanbrekers waren en als journalisten op schitterende wijze hunne overtuiging en wisselende opvattingen hebben verdedigd.

Edgell Rickword, SCRUTINIES. Wishart & Co., London, 1928. (19.5 x 13.5) VII-197 blz. geb. Sh. 7/6. Onderzoekingen naar de werkelijke beteekenis van voorname Engelsche acteurs als Barrie, Bennett, Chesterton, Galsworthy, Kipling, Shaw en Wells. Ook daar waar men het niet geheel eens met de conclusie kan zijn, is hun critiek als corrigendum de moeite der kennisname overwaard.

Renatus Ritzen, O.F.M., DER JUNGE SEBASTIAN BRUNNER IN SEINEL VERHALTNIS ZU JEAN PAUL, ANTON GZ NTHER UND FÜRST METTERNICH. Geïllustreerd. Lothar Schutte, Aichach, 1927. (23.5 x 15) XVI-190 blz. geb. M. 6.--. Dr. Ritzen heeft het bedrijvig, edelmoedig en veelbewogen leven van Brunner van alle kanten bestudeerd. Uit de vele brokken uit Brunner's poëzie kunnen wij echter niet den indruk meenemen, dat hij als dichter van groote beteekennis zou geweest zijn. In dit opzicht heeft deze Oostenrjjksche Schaepman wel wat weg van den Nederlandschen.

112 1 12

GESCHIEDENIS. LETTERKUNDIGE GESCHIEDENIS.

Rutten, Th. Rutten, FELIX TIMMERMANS. TIMMERMANS. Gerllustreerd , J. B. B.Wolters, Wolters,Groningen, Groningen, FELIX Geïllustreerd. 1928. (22 X 15.5) VIII-225 VIII-225 blz. geb , ff 3.90. 3.90. 1928. (22x15.5) blz. geb. In dit dit rijk-gedokumenteerde r ijk-gedokumenteerde proefschrift proefschrift is is een eenbelangrijk belangriik levensfragment levensfragrncnt van van den dengevierden gevierden In Vlaming eigentiids werk z.'n beteekenis en literatuurVlaming eigentijdsbehandeld. behandeld Als Als zoodanig zoodanigheeft heeft'tt werk z'n beteekenis en de de latere literatuurhistoricus zal zal hiermee hiermee rekening rekening hebben hebb en te houden. Dr. Dr. Rutten Rutten heeft heeft zijn zijn onderwerp onderwerp grondig grondig historicus te houden. behandeld. Na Na n'n breedvoerige brcedvoerige inleiding inleiding over over de de ontwikkeling ontwikkeling en en n'nzorgvuldige zorgvuldige karakteristiek karakteristiek behandeld. Vlaamsche leHerkunde milieu,waarin waarinTimmermans Timmermans opgroeide opgrocide worden worden we we geleid geleid door door der Vlaamsche letterkunde en en t'tmilieu den bonten bonten zomertuin zomertuin van van Timmerman's Timmerman's werken. werken. Heel Heel wat wat merkwaardigheden merkwaardigheden in in de deontwikontwikden ke ling van Timmerman's persoonliikheid, inkeling van Timmerman's persoonlijkheiddeelt deeltDr. Dr.Rutten Ruttenons onsmede, mede Treffend Treffend en en voor voor 't t inzicht in in Timmermans Timmerman's wezen wezen onontbeerlijk onontbeerlijk is de geschiedenis geschiedenis van van Timmermans Timmerman's zwarten zwarten tijd tijd, zicht is de zijn aanhankelijkheid Haye en en Flor Flor van van zijn aanhankelijkheidaan aande de Maeterlinck-Cultus, Maeterlinck-Cultus z'n z'n vricndschap vriendschap met met De De la la Haye Reeth tot zzn opgang via via Holdijn Holdijn en Schemeringen tot Pallieter, en Schemeringen tot Pallieter. Reeth ' n opgang

MauritsSabbe, Sabbe, Dr. Maurits LETTERKUNDIGE VERSCHEIDENHEDEN. VERSCHEIDE:r~HEDEN. Lecturis, Lecturis, Antwerpen, Antwerpen, LETTERKUNDIGE 1928. (19 x X 13) 100 blz. b lz , ing. ing , Bfr. Bfr. 12.50. 12.50. 13) 100 1928. (19 Wat de de zakelijke zakcliike inhoud inhoud van wcrkje betreft, zal het het alleen aIleen z'n z'nbizonder bizonder nut nuthebben hebben Wat van het het werkje betreft zal voor n 'n zeker zekersoort soortletterkundige Ietterkundige snuffelaars snuffelaars, die dievoor voordedealgemeene algemeeneliteratuurgeschiedeis Iiteratuurgeschied en is voor zeker niet niet zonder zonder eenige cenige beteekenis 'n boekje boekje van van aesthetisch aesthetisch genot genot of of letterkundige lctterkund ige zeker beteekenis zijn. zijn. Als Als n studie en en dieper d ieper letterkundig letterkundig inzicht inz icht lijkt Iijkt het hetwerkje werkjeons ons geheel geheelongeschikt. ongeschikt , Trouwens Trouwens zoo zoo studie zal t•took nietbedoeld bedoeld zijn. zijn. zal ook niet

Johannes Scherr, Scherr, Johannes ILLUSTRIERTE GESCHICHTE GESCHICHTE DER DER WELTLITERATUR. WELTLITERATUR. GeïlGeiJILLUSTRIERTE lustreerd , Dieck Dieck &&c«, X 16.5) I: Deel 1: druk:: 1927. 1927. (23.5 (23.5x 16.5) Dee! Co.,Stuttgart, Stuttgart, lie druk lustreerd. 442 bblz., lz ,; deel dee! II: II: 444 444 blz. blz , Per Perdeel dee!geb. geb , M. M.14.50. I4~50. 442

n-

Hierin wordt wordt heel heel de de wereldliteratuurgeschiedenis wereldliteratuurgeschiedcnis behandeld vrocgste tijden tijden tot tot Hierin behandeld vanaf vanaf de de vroegste heden , Vooraf Vooraf worden worden de verschillende stroomingcn de heden. de verschillende stroomingenbehandeld behandeldenenhun hun verband verband tot tot de cultureele en en godsdienstige godsdienstige verhoudingen. verhoudingen. Daarna over de de verschillende verschillende schrijvers schrijvers met met cultureele Daarna wordt wordt over we lnig boeiende aard van van weinig boeiende bijzonderheden, bijzonderhedenhet hetnoodige noodigegezegd gezegdomtrent omtrenthun hunleven levenen en de de aard hun werk. werk. Nieuwe Nieuwe gezichtspunten gezichtspunten worden geopend, terwijl terwijl tal tal van vanaanvechtbare aanvechtbaremeeninme en inhun worden niet niet geopend, gen worden worden verkondigd. verkondigd. Cr itisch ge1ezen Iraai geïllustreerde gei:Ilustreerde boek boek een een prettig prettig consulconsulgen Critisch gelezenisis dit dit fraai werk. tatie werk.

Upton Sinclair, Sinclair, Upton DIE GOLDNE GOLDNE KETTE. KETTE. Vertaald Vertaald uit uithet he tEngeisch Enge lsch dcor dearHermynia Herrnyn ia DIE zur Miihlen. Malik Verlag, Verlag, Berlin W+ 50, 50, 1927+ 1927. (18.5 (18.5 x X 12.5) 12.5) 422 422 blz. biz. zur Mühlen. Malik Berlin W. ing , M. 2.80, 2.80, geb. geb , M. M. 4.50. 4.50. ing. Een lijvige Iiivige en en toch toch hoogst hoogst onvolledige onvolledige kunstkunst- en en literatuurgeschiedenis Iiteratuurgeschiedenis, geheel geheel geschoeid geschoeid op op Een socialistische en en communistische communistische leest. leest. socialistische

Susanne M. Sorge, Sorge, Susanne M. SORGE UNSER UNSER \XTEG, \VEG. Josef Josef Kosel Munchen, 1928. (22x Kösel & & Pr. Fr. Pustet Pustet,, München, 1928. (22x 14+5) 135 blz. blz , ing. ing , M. IV!. 4.—. 4.-. 14.5) 135 Dit boek boek is is zoowel zoo weI een een menschelijk menschclijk document, als een een historische historische schets schcts van van den den ontwikontwikDit document als kclmgsgang van d ichter, die die via via het hetsvmbolisme svmbolisme tot tot het hetkatholicisme katholicisme kwam. kwam. Sorge Sorge was was kelingsgang van een een dichter, een der der veelbelovende veelbelovende expressionisten jaren 1910-1914 1910-1914 en stierf een een ontijdigen ontijd igen dood dood een expressionisten uit uit de de Jaren en stierf op het het slagveld slagveld aan aan de de Somme. Somme. Zijn Zijn religieuze re ligieuze als als artistieke artistieke ommekeer ommekeer komt komt door door deze deze innige innige op biographie van zijn echtgenoote Iicht te te staan. staan. biographie van zijn echtgenooteinin een een helder helder licht

Dr. Werner Werner Thormann, Thor-mann, Dr, ALFONS PAQUET. Gerllustreerd door door Wilhelm inhausen , FuhrerFührerALFONS PAQUET. Geïllustreerd Wilhelm Ste Steinhausen. Verlag, X 14.5) 137 geb , M. 1\1I. 3.—. 3.-. blz., geb. 137 blz (22x14.5) Verlag, M. M. Gladbach, Gladbach, 1926+ 1926. (22 Tuffrau, Paul Tuffrau, DE LEGENDE LEGENDE VAN VAN WILLEM he t DE WILLEM VAN VAN ORANJE+ ORANJE. Vertaaid Vertaald uit uit het Fransch door door Henry Henry Cochius. Servire, Den (21.5 X 15.5) 1928. (21.5x15.5) Cochius. Servire, DenI-Iaag, Haag, 1928. Fransch 300 blz , ing. ing , ff 2.90, 2.90, geb. geb. ff 3.75. 3.75. 300 blz. Het boek boek, dat datininFrankrijk Frankrijkklaarblijkelijk klaarblijkelijk gewaardeerd gewaardeerd wordt, wordt, zal zal ook ook in in Nederland Nederland dienst d ienst Het kunnen doen doen bij bii de de studie studie van van de demiddeleeuwsche middelceuwsche dichtkunst dichtkunst en en geschiedenis. geschiedenis. Het Het Neder Nederkunnen landsch is is niet niet vlekkeloos, vlekkeloos, noch noch vrij vrij van vangallicismen. gallicismen. landsch

Hugh Tuite, Tuite, Hugh

AND THE PEN PENiThe TheGregg Gregg Publishing Publishing Co., CO. t London London W.C. W.C. 2, 2, PROFITS AND 1927. (18.5 x 12) 149 149 blz. blz. geb. geb , Sh. su. 33/6. /6. 1927. (18,5x12) 1

Hier wordt wordt uitsluitend uitsluitend gewezen gewezen op de mogelijkheden, mogelijkheden, om journalist rijk rijk te te worden, worden, een een Hier op de om als als journalist opvoedende waarde schrijven niet. oak van van eik elk opvoedende waardeziet zietMr. Mr.Tuite Tuiteinin het het schrijven niet. Zijn Zijnwerk werkisis dan dan ook idealisme volkomen volkomen gespeend. gespeend. idealisme

Emil Utitz, Utitz, DIE UBERWINDUNG UBERWINDUNG DES DES EXPRESSIONISMUS EXPRESSIONISMUS.. Geïllustreerd, Gerllustreerd. P. Enke, Enke, Stuttgart, X 16.5) , ing 9.-, geb. geb , ing., M. M. 9.—, VI-190blz blz. 16.5) VI-190 1928. (25 x P. Stuttgart, 1928. M. 10.80. 10.80. M. Vol,gens Utitz drie dingen dingen wordt wordt gegeVolgens Utitz beleven beleven wij wij een een zwaren zwaren cultureelen cultureelencrisis, crisis,die die door door drie

GESCHIEDENIS.

113

kenmerkt: door haatreacties door vage programma's en niet te verwezenlijken plannen, en door vluchtpogingen, om onder te duiken in het verleden. Een interessante prognose van een nog hoogst actueel verschijnsel.

José Vincent, PROPOS UN PEU VIFS+ La Monde Moderne, Paris, 1928. 230 blz. ing. Ffr, 12.—. Knap en resoluut geschreven opstellen over Unamuno, Duhamel, Hugo, de rechten van de Katholieke kritiek, elk door ons te aanvaarden.

Albert Verwey, VONDELS VERS. De Sikkel, Antwerpen, 1927, (20 x 14) 170 blz. ing. Bfr. 29,—, Meer beelding van Vondels ontwikkelingsgang, dan inleiding tot zijn poëzie. Ernstig in bewonderenden toon.

Karel van de Woestijne,

DE SCHROEFLIJN, C. A. J. van Dishoeck, Bussum, 1928, (21.5x 17) Deel 1 : 142 blz., deel II : 145 blz. Per deel ing. f 2.90, geb. f 3.90. Over schilders en schrijvers rond Laethem. In deel 1 over plastische, in deel II over literaire kunst. Treft scherp en zuiver aesthetisch Maeterlinck, George Rodenbach en Gilkin. Zuiver aesthetisch want aan moreele taxatie naar onze normen is deze Hellnist niet toegekomen. il de opstellen zijn boeiend om de levendheid der herinneringen, waarin ze geschreven zijn, aantrekkelijk om het geserreerde voorname en beeldende van het proza.

Dorothy Wooldrdige,

THE POETRY OF TOIL, Faber & Gwyer, London W.C. 1, 1926. (18.5x12.5) 202 blz. geb. 5h. 8/6. De beste Engelsche gedichten, van de vroegste tijden tot nu, die betrekking hebben op den Arbeid in zijn vele verschijningen, op de vreugd en de pijn, die aan den arbeid des menschen verbonden zijn, zijn hier bij elkaar gebracht.

Elisabeth Zernike, HERMAN ROBBERS ALS ROMANSCHRIJVER. Elsevier, Amsterdam, 1928. (19x13) 72 blz. ing. f0,75. Als jubileumgave op zijn zestigsten verjaardag heeft Zernike dit boekje waarin beknopt en duidelijk Robbers' ontwikkelingsgang als romanschrijver geschetst wordt met piëteit en dankbaarheid samengesteld. Naar Zernike's opvatting is Robbers' succes 'n zegen geweest. Wij denken daar heel anders over.

(Zonder naam), LIEFDESBRIEVEN VAN WILLEM KLOOS EN JEANNE REYNEKE VAN STUWE. H. P. Leopold, Den Haag, 1928. geb. f 15.—. Zonder bijgedachte op toekomstige publicatie zijn deze minnebrieven oprecht en onopgesmukt, maar voor 't overige onbelangrijk, banaal. De uitgave is een bedotting van het publiek. Voor de literatuur-historie van geen belang

(Zonder naam), ONZE MEI. Geïllustreerd, Hollandia, Baarn, 1927. (21.5x 14) 244b!z. ing. f2,75, geb. f3,75. Twaalf Nederlandsche schrijfsters, die heenstapten over de gemoedsbezwaren, die ze, naar de samenstelster aanvankelijk onderstelde, zouden hebben tegen de publicaties hunner jeugdherinneringen.

(Zonder naam), PAPIERS INTIMES ET JOURNAL DU DUC DE REICHSTADT. Bewerkt door Etienne Kruger. Geïllustreerd. Payot, Paris 6, 1927. (22x14) 197 blz. ing. Ffr, 16.—.

GESCHIEDENIS. Van werken die in Boekzaal der geheele wereld reeds een ampele bespreking vonden, vermelden wij wegens plaatsgebrek alleen den titel.

Copin Albancelli, LA GUERRE OCCULTE. Perrin & Cie, Paris 6, 3e druk : 1927. (18.5 x 12) 288 blz. ing. Ffr. 12.—. Een van die boeken, die ons door hun troubleerende waarheid aan het peinzen brengen. Hebben de geheime genootschappen den wereldstriid, waaronder wij allen geleden hebben ontketend, geleid, geëxploiteerd en eindelijk stop gezet, om er de onvoorziene gevolgen van te benutten!

114

GESCHIEDENIS.

H. J. M. Alink, MOBILISATIE-HERINNERINGEN. Geïllustreerd. H. J. M. Alink, Hoofdgracht 78, Den Helder, 1928. (18 x 11.5) 103 blz, ing, f 1,--. T'An g Leang-Li, CHINA IN AUFRUHR, Geïllustreerd. C. Weller & Co. Leipzig, 1927. (21 x 13) XXIV-349 blz. gecart. M. 6.50, geb. M. 8.--. Wie het boek goed weet te verstaan, kan er zich in hoofdomtrek een denkbeeld uit vormen omtrent de illusies van de jong-Chineesche partij, die haar brandpunt vindt onder de studeerende jeugd en de afgestudeerden, het nog jeugdig modern intellect van West-China.

Jacques Bainville, HISTOIRE DE FRANCE, Geïllustreerd, J. Tallandier, Paris 14, 1926. (21 x 13.5) Deel I : 307 blz. deel II t 282 blz. ing. Ffr. 25.—, geb. Ffr. 45.-. Stanley Baldwin, OUR INHERITANCE. Hodder & Stoughton, London E.C. 4, 1928. (22.5 x 14) 309 blz. geb. Sh. 12/6. „Speeches and addrenes" der drie laatste jaren van den Britschen premier Stanley Baldwin die hij nu onder den typeerenden titel Our Inheritance ter lezing aanbiedt,

H. M. H. Bartels, Paul de Sevaux, TWEE HELDENGESTALTEN. M. Waterreus, Roermond, 1928, (22.5 x 14) 88 blz. ing. f 0.45. Achtereenvolgens worden ons hier de levens van Don Bosco en van Ozanam verhaald.

Louis Barthou, LE NEUF THERMIDOR. Hachette, Paris 6, 1926. (18.5 x 12) 126 blz. ing. Ffr. 6. Deze episode wordt beschouwd alleen uit parlementair oogpunt. Voor de dramatische bewogenheid van deze scène, is de trant veel te kalm.

Sara Ware Ba s sett, THE STORY OF VASCO DA GAMA. Geïllustreerd door Max Schwartz.

The Penn Publishing Co., Philadelphia, 1927. (19 x 13.5) 264 blz. geb. $1.50. Een zeer tamme en zeer onschuldige benadering van een der vèrdragendste gebeurtenissen in de historie van het menschdom.

Louis Batiffol, LA JOURNËE DES DUPES. Hachette, Paris 6, 1927. (18.5 x 12) 125 blz. ing. Ffr. 5.—. Verhaalt met veel levendigheid en een te lichtgeloovige sympathie voor Richelieu, deze eigenaardige episode uit de regeering van Lodewijk XII,

Hilaire Belloc, THE SERVILE STATE. Constable & Co, London W. C. 2, 3e druk : 1927. (18.5 x 12.5) XXII-189 blz. geb. Sh. 4/6, Schr. heeft willen uiteenzetten, dat onze maatschappij op weg is, en snel ook, te geraken in een toestand van verdeeldheid in twee groepen; een onvrije meerderheid van armen (,,nonewners" is de term), op wie drukt -de last van gedwongen arbeid, ten bate van een vrij zich bewegende minderheid van rijken („owners” genoemd) . Belloc's uiteenzetting berust voor een goed deel op historische voorlichting.

Général Bonnier, L'OCCUPATION DE TOMBOUCTOU. Geïllustreerd. Le Monde Moderne, Paris, 6, 1926. (25 x 17) 288 blz. ing. Ffr. 25.—. De broeder van dezen ongelukkige, de tegenwoordige generaal Bonnier, heeft alle documenten op Timboktoe en op den rol, dien de gesneuvelde in de geschiedenis der stad speelde, verzameld, en biedt ze van de noodige commentaren en kritische bemerkingen voorzien, onder bovenaangehaalden titel den lezer aan.

G. A. Borgese, DIE TRAGODIE VON MAVERLING. Vertaald door L. M. Kutzer. Geïllustreerd. Merlin-Verlag, Heidelberg, 1927. (18.5 x 12) XVI-248 blz. gecart. M.5.—. De botsing van den liberalen en anticlericalen Habsburgschen kroonprins Rudolf tegen zijn . vader, keizer Frans Jozef, een familie-tragedie, waarbij echter de belangen van de Oostenrijksche monarchie nauw betrokken waren.

W+ J. Brown, THREE MONTHS IN RUSSIA. Geïllustreerd. The Labour Publishing Co., London, W. C. 1, 1928. (18.5x12) 189 blz. geb. Sh. 2/6.

GESCHIEDENIS.

115

Wij moeten tegen dit relaas van een driemaandelijksch verblijf in Rusland ernstig waarschuwen, Het is zeer tendentieus en propagandistisch, het kan een gevaarlijken invloed uitoefenen op wie niet weten te onderscheiden tusschen schijn en wezen,

Konrad Burdach, DIE NATIONALE ANEIGNUNG DER BIBEL UND DIE ANFANGE DER GERMANISCHEN PHILOLOGIE. Max Niemeyer, Halle, 1924. (25 x 17.5) 131 blz, ing. M. 6. —. De persoonlijk levendigere verhouding tot den Bijbel in de 13de-14de eeuw wordt als gemeenschappelijke wortel va ij Renaissance en Humanismus beschouwd en aan de 14de eeuw het recht geschonken, den naam van „eeuw van den leekenbijbel" te dragen, Moge het tot verder onderzoek aansporen,

Dr. Cabanès, LE MAL HÉRË DIT AIRE DANS L'HISTOIRE. Geïllustreerd. Albin Michel, Paris 14, 1926. (18.5 x 14) 377 blz. ing. Ffr. 15. —. Je bekende zenuwdokter Cabanès, verklaart in dit boek de oorzaken en gevolgen der geesteIjke ontaarding van de Spaansche Habsburgers,

Dr, J. Calbrecht, DE VLAMINGEN EN DE SPAANSCHE ONTDEKKINGSREIZEN TIJDENS DE XVIe EEUW IN HET OOSTEN. Leeslust, Antwerpen, 1928. (24 x 19) 284 blz. ing. Bfr. 30. —. Boeiend vertoog vol historische feiten (die uiteraard maar los samenhangen) over de rol, die de Vlamingen — kolonisten en missionarissen — gespeeld hebben in het verre Oosten,

Gustave Combès, LA DOCTRINE POLITIQUE DE SAINT AUGUSTIN. Plon-Nourrit & Cie, Paris 6, 1927. (25 x 16.5) VIII-482 blz. ing. Ffr. 35, —,

Combès heeft aangetoond, dat de opvattingen van Augustinus over de staatkunde, hoe verspreid en stuksgewijs ook in zijn werken te vinden, toch een echt wetenschappelijk geheel vormen.

Aug. C. J. Commissaris, VAN TOEN WIJ VRIJ WERDEN. Geïllustreerd, J. B. Wolters,Groningen, 1928. (21 x 16.5) Deell : 178 blz, ing, f 1,90, geb. f 2.25. Hoe de katholieken in de XIXde eeuw zich hebben losgewerkt uit de schijnbare overmacht van wantrouwen, vooroordeel en achterstelling en de kerk van St, Willibrord in de lage landen herstelden, toont ons dit sterk-opbouwende boek.

M. E. H. Daisomont, DE STRIJD VAN HENDRIK VIII OM ANNA BOLEYN, Geïllustreerd, Drukkerij Sinte Katharina, Brugge, 1928, (19 x 15) 180 blz. ing. Bfr. 18. —. Vestigt de aandacht op de gronden, welke Engeland bewogen zich van Rome los te scheuren, Apologisch meer belangrijk, dan historisch,

Dr. E. Daniels, DE INVALLEN DER HONGAREN. L. Opdebeek, Antwerpen, 156 blz. ing. Bfr, 15. ---,

De Hongaarsche volksstammen, die plunderend en brandschattend door Italië, Duitschland en Frankrijk trokken in het begin der 10de eeuw, waren afkomstig uit het steppengebied van Rusland, Hun zeden en gewoonten, de aard van hun invasies, hun strijdwijze en bestuur, worden levendig beschreven, doch te veel gedetailleerd en niet overzichtelijk genoeg,

F. Doornick LES SLAVES, BYZANCE ET ROME AU IXe SIECLE. E. Champion, Paris 6, 1926. (23 x 16,5) V-360 blz. ;

Een zeer opmerkelijk boek, De geschiedenis van de kerstening der Slaven door Byzantium van den dag af, dat het Oostersche keizerrijk met deze nieuwe volkeren in verbinding komt en hen in zijn provincies ziet binnendringen.

Henri Fouqueray, S. J., HISTOIRE DE LA COMPAGNIE DE JÉSUS. Bureau des Etudes, Paris 7, 1926. (25 x 16) Deel IV : 430 blz., deel V : 470 blz. Per deel ing. Ffr. 25, —. Mag een keer de liefde tot de rechtvaardigheid den schrijver zijn kalmte een weinig doen verliezen, hij heeft toch ook met meesterhand een hoofdstuk geschreven uit de Kerkgeschiedenis en de geschiedenis van Frankrijk, die tijdens de XVIIe eeuw, dank zij de Jezuieten, zoo bijzonder haar plicht kende en zin had voor orde,

A. W. Geerling, D, de Geus, OVERZICHT DER VADERLANDSCHE GESCHIEDENIS. W. Versluys, Amsterdam, 5e druk 1927. (19.5 x 13,5) VIII-254 blz, ing. f 2.50. Een duidelijk en zakelijk overzicht der Vaderlandsche Geschiedenis; het is neutraal gehouden en in 't algemeen niet hinderlijk voor den Katholieken godsdienst.

116

GESCHIEDENIS,

Maxime Gorki, LENINE ET LE PAYSAN RUSSE, Simon Kra, Paris 9, 1926. (19 x 12) 187 blz. ing. Ffr, 7,50, Bij het lezen van Gorki's korte schets drukt zich Lenin's buitengemeene verschijning imposant af. Zijn tweede schets over den Russischen boer, is pessimistisch.

Dr, Mr. L. J. C. van Gorkom DE BETEEKENIS VAN DEN FRANSCH-DUITSCHEN OORLOG 1870-1871. Dekker & Van de Vegt & J, W. van Leeuwen, Nijmegen, 1927. 24.5x16) XI-193 blz. ing. f3,60. In de acht hoofdstukken wordt ons een helder overzicht gegeven van de politieke onderhandelingen en verwikkelingen van de oorlogsgebeurtenissen die zich concentreeren in den strijd om de natuurlijke grenzen.

P. J. L. M. Goulmy, HET INTERNATIONAAL OUD-KATHOLIEKEN-CONGRES OP 14, 15, 16 AUGUSTUS 1928 TE UTRECHT. Noord-Hou. Dagblad, Alkmaar, 1928. (24x16) 16 blz. ing. f0135. Ferdinand Gregorovius, ROME IN DE MIDDELEEUWEN. Vertaald uit het Duitsch door P. Kat Pzn. Geïllustreerd. W. J. Thierae & Cie,, Zutphen, 1928. (22 x 15) Deel 1: V-303 blz.; deel II: 16-380 blz. Per deel: ing. f 3,90, geb. f 4.90. Een vertaling van de meest markante beelden uit Gregorovius geschiedenis van Rome die in 't origineel uit acht deelen bestaat en de lotgevallen der eeuwige stad behandelt gedurende een tijdperk van tien eeuwen van den val van het West-Romeinsche rijk tot de ballingschap der pausen te Avignon, Het levendig geschreven boek - dat op den index staat - berust geheel op archivalische gegevens, doch is sterk persoonlijk gekleurd, vol haat tegenover de kerk en hare bedienaren.

Mr. G. Groen van Prinsterer, HANDBOEK DER GESCHIEDENIS VAN HET VADERLAND. Koning, Baarn, 8e druk : 1928. (24 x 15) Deel 1 : 453 blz. ; deel II : 454 blz. Tesamen geb. f 8.—. Voor Groen van Prinsterer mag geschiedenis „geen voorwerp van ijdele nieuwsgierigheid zijn, ze is nuttig, dewijl ze in de ervaring der voorgeslachten treffend onderrigt geeft en vooral omdat ze, bij het licht van het evangelie Gods almagt, wijsheid, regtvaardigheid en genade in de lotgevallen van een zondig menschdom openbaart.' ' Vanuit dezen gezichthoek heeft de christelijk-gereformeerde staatsman de geschiedenis van het Nederlandsche volk vanaf zijn wording tot het jaar 1863 beschouwd Er spreekt uit dit boek - dat critisch gelezen en veelvuldig geraadpleegd moge worden - een degelijke geschiedkennis, een gerijpte ervaring en een loffelijke geestdrift voor de historie. Zijn kracht, doch ook zijn zwakheid is o.i. deze, dat het niet anti-katholiek is, doch positief-calvinistisch is, hetwelk leidt tot onaannemelijke conclusies. Voor deskundigen altijd nog een interessant werk,

Friedrich Gundolf, PARACELSUS. Georg J3ondi, Berlin W. 62, 1927. (22 x 14.5) 135 blz. ing. M. 3.50, geb. M. 5.50. Friedrich Gundolf heeft Paracelsus hier geteekend niet als vakman, maar als heel eigenaardig mensch, persoonlijkheid. Met niet alle inzichten kan de katholiek natuurlijk medegaan.

Louis Haiphen,

LES BARBARES. F. Alcan, Paris 6, 1926. (23 x 14) 393 blz. ing. Ffr, 40. Bevat de geschiedenis van zeven eeuwen: van de vierde tot de elfde. De naam Halphen boezemt vertrouwen in voor alles, wat in verband staat met de Middeleeuwen. Men houde er rekening mee, dat hij zich op een standpunt plaatst, dat buiten het Christendom ligt.

Marcel Handelsman, LES IDËES FRANÇATSES+ F. Alcan, Paris 6, 1927. (19.5 x 12.5) VVII215 blz. ing. Ffr. 18.—. De staatkundige geestesvorming in Polen in het begin der 19e eeuw is het onderwerp van dit leerzaam boek.

Prof. Dr. Otto Hellinghaus, MAXIMILIAN VON MEXIKO. Geïllustreerd, Herder & Co., Freiburg i, Br., 1928. (17x 11) VII-195 blz. geb. M. 4.—. Er staat geen letter romantiek in, maar het is vol van de welsprekende werkelijkheid. De schrijver gunt ons ook de blik op de misrekeningen van keizer Maximiliaan, wiens zwakste zijde wel was zijn verbluffend gemis aan menschenkennis, wiens te groot en te gemakkelijk vertrouwen, mede zijn ondergang verhaast hebben.

Paul Hutchinson, WHAT AND WHY IN CHINA. Willet, Clark & Colby, Chicago, 1928. (18.5x12) 131 blz. geb. $. 1.—.

GESCHIEDENIS,

117

De crisis in China duurt nog altijd voort. Wat er uit groeien zal, niemand weet het. De schrijver heeft in zijn helder en illustratief overzicht niet gedacht aan de Nederlanden en hun koloniën, een fout, waarin wij hem niet moeten volgen.

Felix Ju s supoff, RASPUTINS ENDE, Pantheon-Verlag, Berlin, 1928.263 blz, ing. M. 5.50. De herinneringen van den hater en moordenaar van Rasputin; een rechtvaardiging van de beweegredenen, die hem tot dezen wreeden moord dreven en een adembenemende schildering van z'n daad, welke een einde maakt aan een leven, dat even zooveel menschelijks als demonisch bevatte, Rasputin rijst ook uit deze historische teekening als 't baarlijke dier, zooals dat verborgen leeft in de misdadigersfiguren van Dostojewski. Voor de historie van relatief belang.

K. Dammer, TRIERER KULTURKAMPFPRIESTER. Geïllustreerd door Matth. Eberhard, Paulinus-Drweerei, Trier, 1926. (22 x 14.5) 163 blz. ing. M. 4.50+ Een eerste poging om op den grondslag van historische documenten in hoofdomtrek een schets te leveren van de voornaamste gebeurtenissen in het diocees Trier tijdens den Kulturkampf,

J. van de Linde, MARIA STUART. P. Noordhoff, Groningen, 1927. (20.5 x 14.5) 207 blz. ing, f 2.50. De rol, die v, d. Linden Maria Stuart laat spelen, is te ongunstig, die van Elisabeth van Engeland en haar ministers valt veel te fraai uit. Schr. is niet op de hoogte van de katholieke historiografie over zijn onderwerp.

Alexandre Masseron, LÈGENDES FRANCISCAINES. Bloud & Gay, Paris 6, 1927. Coilection Caritas. (18.5 x 11.5) 201 blz. ing. Ffr. 10.—. J. Moonen, C.ss.R., MEXICO, HET LAND DER TEGENSTELLINGEN. Geïllustreerd, J. J. Romen en Zonen, Roermond, 1928. (25x 16) 127 blz. ing. f 1.50. Een actueel boekje over het Mexicaansche gebeuren, dat in het middelpunt der wereldbelangstelling -staat. Helder en overzichtelijk en de velerhande gebeurtenissen in dit mysterieuze land beschouwend in een meer aaneengeschakeld verband.

Edouard de Moreau, S.J., SAINT AMAND. Museum Lessianum, Leuven, 1927. (23 x 15) X-367 blz. ing. Bfr. 25.—. Een voortreffelijk hoofdstuk uit de geschiedenis van de Merovingische periode.

L. Mahieu, LE CARDINAL AMETTE. Geïllustreerd. J, de Gigord, Paris 6, 1927. (20.5 x 13.5) 202 blz. Een belangrijke bijdrage tot de geschiedenis van de laatste Fransche Kerkvervolging en van den wereldoorlog.

Freiherr Ludwig von Pastor, GESCHICHTE DER PAPSTE. Herder & Co., Freiburg, i.Br., 1927. (22.5 x 14.5) Deel XII : XXXVI-698 blz. ing. M. 20.—, geb. M. 24.— Dit twaalfde deel loopt tot het begin van den dertigjarigen oorlog — de contrareformatie neemt hier dus een voorname plaats in — en omvat het kortstondige pontificaat van Paus Leo XI en de pauselijke regeering van den grooten Borghese-telg Paulus V. Leo XI, de vriend van den H. Philippus Nerius. Het welgeslaagde resultaat van een immense kennis en een ononderbroken werkkracht. De laatste pennevrucht van den inmiddels overleden historicus.

Giorgio Pini BENITO MUSSOLINI. Vertaald uit het Italiaansch door Mary Robbers. Geïllustreerd, Elsevier, Amsterdam, 1927. (20.5 x 15) VIII-88 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.75. Als exposé van Benito's leven en schepping is dit boekje een waardevol pendant van Nitti's verpletterende kritiek op het Fascisme. Het wil sympathie wekken voor het fascisme, doet dit naar blind-nationalistische opvatting en 't boekje is vandaar minder objectief,

Dr. B. Poertner, GESCHICHTE AEGYPTENS IN CHARAKTERBILDERN. Geïllustreerd. Jos. Kösel & Fr. Pustel, München, 1926. Sammlung Kösel. (17x11) 98 blz. geb. M. 2.50. E. Renard, LE CARDINAL MATHIEU. J. de Gigord, Paris 6, 1926. (22 x 15) 618 blz. ing. Ffr, 18.—. De studie van dit leven, dat hier frisch en ridderlijk verhaald is, is onontbeerlijk voor de kennis van de opheffing van het concordaat in Frankrijk.

GESCHIEDENIS.

118

Caetano Salvemini, THE FASCIST DICTATORSHIP IN ITALY. Geïllustreerd. Henri Holt & Co., New York, 1927. (20 x 13.5) Deel 1: VIII-319 blz. geb. -

S. 3. —.

Mussolini in liberale belichting, dat is de sfeer van dit boek. Het is kwalijk anders te verwachten; de volkstribuun komt er niet al te fraai af. Hij wordt met zijn fascisme scherp onder de loupe genomen. Het is een kil boek, men voelt er ' t lemmet van 't ontleedmes bij over z'n rug.

Emmerich Zeno von Schonta, AUS DEN ERINNERUNGEN EINES FLUGELADJUTANTEN. Geïllustreerd. Reichsbund der Oesterreicher, Wien 1, 1928. (21 x 13.5) 117 blz. Osh. 3.50. Sulpice Sévére, SAINT MARTIN. Vertaald door Paul Monceaux, Payot & Cie., Paris 6, 1926. (18.5x12) 235 blz. ing. Ffr. 9. —. Vertaalt het leven van den H. Martinus door Sulpicius Severus en de Dialogen van den zelfden schrijver, verhalen vol naïeve diepte en nederig verborgen rijkdom.

Dr. J. F. M. Sterck, DE HEILIGE STEDE IN DE GESCHIEDENIS VAN AMSTERDAM. Geïllustreerd. De Tijd, Amsterdam, 1928. (20.5 x 15) 208 blz. ing. f 1.25. Tot vermeerdering en versterking dezer godsvrucht zal dit degelijk boekje, dat verlucht is met talrijke, mooie afbeeldingen zeer zeker veilig voorlichten en krachtig opwekken.

Dr. Th. v. d. Velde, DE EROTIEK IN HET HUWELIJK. Leidsche Uitg.-Mij., Leiden, 1928. 94 blz. geb. f2,25. Schrijver wil in zijn beschouwing over huwelijksnood en huwelijksgeluk de stelling verdedigen, dat de erotische verhouding der echtgenooten de factor is, welke in hun samenleving den doorslag geeft. De gronden waarop z'n bespiegelingen steunen zijn over 't algemeen te aanvaarden, al is de opzet van z'n betoog in een hooger opzicht eenzijdig en niet geheel gevaarloos.

c, Vervoort,

KARDINAAL MERCIER. Geïllustreerd. 0. Platteau & Co., Antwerpen, 1926. 27.5 x 18.5) Deel II : 206 blz. Per deel ing. f 5. —. Het tweede deel sluit zich waardig aan bij het eerste, om het geheel tot een volledig g; cumenteerde biographie van den grooten kerkvorst te maken.

J. Vienot, HISTOIRE DE LA REFORME FRANCAISE. Geïllustreerd, Fischbacher, Paris 6, 1926 (23.5 x 19) 469 blz. ing. Ffr. 70.—. Als geloovig en ijverig protestant tracht schr. het ware historische gelaat van de Hervorming te schetsen. Hij legt het echter zeer onhandig aan, om de waarheid te vinden. Z'n boek wemelt van naïeve historische misvattingen.

Alfons van Werveke, BIJDRAGEN TOT DE GESCHIEDENIS EN DE OUDHEIDKUNDE VAN VLAANDEREN. Van Rijsselberghe & Rombaut, Gent, 1927. (20 x 13) 238 blz. ing. Bfr. 15. —. Vulgarisatiewerk met historische nota's over allerlei Vlaamsche bijzonderheden. Misleidend hier en daar vanwege de beknoptheid. Onderhoudend om te lezen, met menige interessante wetenswaardigheid.

Dr. J. H. J. M. Witlox, STUDIEN OVER HET HERSTEL DER HIERARCHIE IN 1853.

H. Bergmans & Cie., Tilburg, 1928. (25 x 16.5) 116 blz. ing. f 1.50. De wisselende strijd om de vrijwording der kerkelijke hiërarchie, de teleurstellingen en uiteindelijke vreugde vinden in dit boek een bezonken beoordeeling en objectieve beschrijving.

Dr. J. Witlox, MONSEIGNEUR JOHANNES ZWIJSEN. C. N. Teulings, Den Bosch, 1928. De verhouding van Zwijsen tot Willem II, zijn rol in den onderwijsstrijd, zijn werk als organisator na het herstel der Hiërarchie, men vindt het hier aandachtsvol, smakelijk en vlot beschreven. Een verdienstelijk levensbeeld.

Comte Woeste, MÉMOIRES. Geïllustreerd. Albert Dewit, Brussel, 1927. (19.5 x 13.5) Deel I: X-550 blz. ing. Bfr. 25.—. Dit boek omvat de periode. 1859-1895. Voor menigeen zal het een ontdekking zijn, dat Graaf

LAND- EN VOLKENKUNDE,

119

Woeste, die als staatsman in België een gelijkwaardige rol heeft gespeeld, als de groote leiders van de katholieken ten onzent, een bekeerling was. Met de geschiedenis van deze bekeering wordt het boek geopend, een prachtig hoofdstuk, dat het lezen en overdenken van het diepzinnig onderwerp tot een weelde maakt,

II LAND- EN VOLKENKUNDE Wel geen gebied ter wereld heeft zoozeer de wetenschappelijke aandacht van geografische en geologische onderzoekers getrokken als de Alpen. En geen wonder: de ongerepte majesteit van het hooggebergte en de talboze problemen die deze ,,ruggegraat ' van Europa verborgen' hield, zoowel in zijn inwendigen bouw als in zijn uitwendigen vormenschat en zijn gletsjerwereld, trokken steeds meer de geleerden in den ban zijner betoovering. Maar hoezeer dan ook reeds in de vorige eeuw onze wetenschappelijke kennis van de Alpen gegroeid was, hebben toch de laatste tientallen jaren ons inzicht in hun bouw en vorming zoodanig verdiept, dat van een algeheele revolutie onzer denkbeelden gesproken mag worden, wat tot uiting is gekomen in een onafzienbare reeks tijdschriftartikelen en afzonderlijke werken aan de Alpen gewijd. Het is verheugend, dat enkele der uitmuntendste Alpen-onderzoekers uit de volheid hunner wetenschap geput hebben, om in samenvattende werken den huidigen stand der Alpen-problemen weer te geven. Noe * we allereerst Kreb's Die Ost-Alpen'). Die eerste druk was gedacht als het le deel van een geographie van Oostenrijk-Hongarije, maar de afloop van den wereldstrijd bewees overtuigend, hoe vergankelijk landgrenzen zijn, en hoe men zich beter houden kan aan natuurlijke eenheden. Oostenrijk-Hongarije was uiteengevallen en zoo werd uit de landkunde der Oostenrijksche Alpen eene der geheele Oost-Alpen. Het boek groeide uit tot een tweedeelig stan daard-werk met een schat van schetskaarten, die de verschillende geografische factoren, welke tezamen het geografisch beeld der Oost-Alpen bepalen, in beeld brengen. Een andere uitmuntende samenvattende beschouwing-, Die Osterreichischen Alpen 2 ) door Hans Leitmeier ontstond uit een twintigtal voordrachten door evenzoovele geleèrden van naam voor de Weensche Volksuniversiteit gehouden, Van alle zijden worden de Oostenrijksche Alpen belicht, zoowel de bodem en oppervlaktevormen, als de dieren- en plantenwereld, en de volkenkunde. Voor vele lezers zal van de hoofdstukken over volksdrachten, volkslied, toonkunst en schilderkunst in de Alpen een bizondere bekoring uitgaan. Van algemeen belang is ook de Sammiung geographischer Führer, waarin tot nu toe een voor Nordtirol 3 van Prof, Dr, Johann Sölch, en een voor Freiburg und Umgebung 4) van Prof. Dr, Norbert Krebs en Dr, H. Schrepfer verschenen, De algemeene inleidingen oriënteeren in alle richtingen, terwijl de beschrijvingen der afzonderlijke routes het oog vestigen op alle geologische en geographische merkwaardigheden. In populairen vorm heeft Prof. Kober Das Werden der Alpen 5 beschreven, De zoo moeilijke problemen worden helder en eenvoudig uiteengezet, waarbij foto's en afbeeldingen met verklarende beschrijving een uit)

)

120

LAND- EN VOLKENKUNDE,

muntende toelichting geven ; toch is eenige kennis van geologische en petrografische begrippen noodzakelijk, om dit werkje te kunnen bestudee ren. Enkele zinnen in de inleiding, waaruit schr,'s evolutionistische opvattingen spreken, zullen den ontwikkelden ernstigen lezer - voor anderen is dit boekje niet bedoeld - wel niet schaden. Een alleraardigst rijk geïllustreerd werkje van den Weenschen hoogleeraar Schaffer : Geologische Geschichte urid Bau der Umgebung Wiens

6)

zal den geograaf of geoloog, die zijn reis tot Weenen uitstrekt een welkome aanleiding zijn, om het geologisch zoo interessante gebied rondom Weenen wat nader in het terrein te bestudeeren. Naar het Alpenvoorland, waar zoovele meren als parels verscholen liggen, voert ons het kunstzinnige werkje van Ludwig Finckh : Der l3odensee 7). Rijk aan poëzie en schoonheid in afbeeldingen en tekst is dit boekje, waarin het een vreugde is te bladeren. Onder de in dit jaar verschenen methodische werken neemt Alfred Hettnerts Die Geographie, ihre Geschichte, ihr Wesen und ihre Methoden 8) een eerste plaats in. Weinigen hebben zoo midden in dezen strijd gestaan, als de schrijver van dit werk, dat zoodoende de charme van een sterk sprekend persoonlijk element bezit. Den te vroeg gestorven eminenten geograaf Prof. Dr, Partsch werd onder den titel.- Aus fünfzig Jahren verlorene Schriften 9) door zijne leerlingen een herinneringsboek gewijd, waarin een uitvoerige biographie en bibliographie benevens de herdruk van een tiental verhândelingen het leven en het werken van den zoo sympathieken geleerde doen herleven. Van het iederen geograaf bekende standaardwerk : Grundzige der physischen Erdkunde 10) van Alexander Supan, verscheen een nieuwe druk, althans van het le gedeelte. Op wensch van wijlen Prof. Supan nam Erich Obst de bewerking op zich, waarbij hij echter door de steeds verdergaande vakspecialiseering gedwongen werd de hulp van andere vakgeleerden in te roepen. Zoo wordt b.v, het hoofdstuk over de zee door Prof, Schott en dat over de wateren van het vaste land door Prof, Machatschek be handeld. Tallooze figuren en gekleurde kaarten vergemakkelijken de lectuur, terwijl druk en uitvoering allen lof verdienen. Het werk is geheel up-to-date en een aan ieder der beide deelen afzonderlijk toegevoegd register vergemakkelijkt het naslaan in dit uitmuntende werk, Karl Sapper verblijdde ons met een nieuw handboek over Vuikankunde' 1 ), dat voorzien van een petrografische inleiding van A. Bergeat een waardevol bezit is voor ieder, die uit belangstelling of om onderwijsredenen zich met de studie der vulkanologie wil bezighouden. Als uitermate geschikt hulpmiddel bij het onderwijs in de aardrijkskunde wijzen we in de eerste plaats op de alleraardigste Landeskunde des Freistaates Baden 12) door den Freiburger Privatdozent Dr, Hans Schrepfer. Na een korte algemeene inleiding wordt een uitvoerige beschrijving gegeven van 100 platen in miniatuur in het boek gereproduceerd, welke de meest karakteristieke geographische verschijnselen van Baden in beeld brengen. Op een geheel andere wijze is door den Leuvenschen hoogleeraar in de geografie, P. L. Michotte een landkundig beeld van België ontworpen door

LAND- EN VOLKENKUNDE.

121

de uitgave van een acht-tal wandkaarten op schaal 1 :20.000 : Echantillons-types de Régions géographiques 13), welke ieder een karakteristiek landschapstype uit België weergeven, De verklarende tekst is juist onlangs verschenen. Van officieele uitgaven noemen we het rijk geïllustreerde werk: De Nederlandsche spoorwegen 14) dat heden en verleden van dezen voor den bloei van een land zoo bélangrijke tak van dienst behandelt. Het ook voor ons Limburg nog steeds actueele vraagstuk naar, herkomst en ontstaan der vruchtbare lössbedekking wordt behandeld in het Utrechtsche proefschrift van J. H. Druif: Over het ontstaan der Limburgsche löss in verband met haar mineralogische samenstelling 15) ; aan dit werk is een literatuurlijst van 503 nummers toegevoegd. ,.De onbekendheid van vele ingezetenen van Batavia met de plaats hunner inwoning, benevens de groote onwetendheid welke er in het Moederland heerscht aangaande de in Indië en Indië s hoofdstad bestaande toestanden en gewoonten", deden zooals het voorwoord zegt den schr., den Gep. Kapt. der Inf. J. J. de Vries, besluiten tot de samenstelling van het geïllustreerde Jaarboek van Batavia en omstreken 1927 16) een goed geschreven werk, dat ons het oude Batavia en zijn Europeesche samenleving uit de 17e en 18e eeuw doet kennen maar tevens een uitmuntend beeld levert van het tegenwoordige Batavia waarbij ook een overzicht gegeven wordt over de indeeling en het bestuur van de nieuwe Provincie West-Java en vooral de hoofdstukken over ,,onderwijs en volksontwikkeling" en over ,Armenzorg en liefdadigheid" onze aandacht trekken. In geen bibliotheek eener middelbare school of eener MissieCongregatie uit ons Indië mag dit werk ontbreken. Van de hand van B. Alkema en F. J. Bezemer, verscheen een Beknopt handboek der volkenkunde van Nederlandsch-Indië 17) Het is een moeielijke taak een beknopte samenvatting te geven van de resultaten eener nog z66 jonge en toch zoo uitgebreide wetenschap ; voor het volbrengen van die taak moet men de schrijvers dankbaar zijn, al wordt door hen ons missiewerk in Indië over het hoofd gezien. Het belangrijke werk van onzen landgenoot Prof. J. C. van Eerde over Koloniale Volkenkunde waarvan reeds de 4e druk verschenen is, werd uitgegeven onder den titel: Ethnologie coloniale 18) Aan deze vertaling van het oorspronkelijke Nederlandsche werk werden twee hoofdstukken over ,,Koloniaal Beleid" en ,,Koloniale zelfopvoeding" reeds vroeger in De Gids verschenen, toegevoegd ; terwijl het werk geopend wordt met een uitvoerige, zeer waardeerende inleiding van de hand van Joseph Chailley, den bekenden schrijver van Java et ses habitants. L'Apôtre du Congo, Mgr. Augonard 19), duor G. G. Beslier met een voorwoord van Mgr. Le Roy is wel een missie-boek van de allerbeste soort. Het leert ons niet alleen het rustelooze heldhaftige werken en zwoegen kennen van dezen Missie-Apostel aan de verre boorden van de Congo, maar tevens levert het een uitmuntende apologie voor de getuigenis, dat de wetenschap en speciaal de volkenkundige ontzaggelijk veel aan het Missiewerk te danken heeft. Een kranig stuk werk op literatuur-studie berustend, brengt ons het .

.

122


proefschrift Ueber Ahnenkult in Hinterindien und auf den grossen Sunda Inseln 20 ) van onze landgenoote Mej . E. Camerling, die hierop te Zürich doc toreerde. Sinds eenigen tijd verschijnt een aardige serie geïllustreerde geschriften over het Vlaamsche land onder den titel : Steden en Landschappen 21) onder leiding van Ir. Dr, Stan Leurs, Aardrijkskunde en econbmie, geschiedenis, kunstgeschiedenis, kerkelijke geschiedenis en folklore van het betrokken gebied worden in ieder deeltje, dat zoodoende een afgerond geheel vormt, behandeld, o.a. verschenen reeds : De Kempen, De Haven van Antwerpen, West Brabant, De Kust, enz Een uitmuntend werk over Duitschland, waarvan de afzonderlijke hoofdstukken door de beste Duitsche vakgeleerden zijn geschreven, is Deutschland 22 ).

Met vreugde moge vermeld, dat van de zoo voortreffelijke beschrijving van Palöstina 23 ) door Prof. Dr, I-Iermann Guthe in de bekende serie ,,Monographien zur Erdkunde" thans eindelijk een nieuwe druk verschenen is. Het was en blijft steeds een der handigste en beste boeken voor wie land en volk nader wil keren kennen. Zeer belangrijk is ook de Landeskunde der Südeten- und Westkarpatenlönder 24) van Prof. Fr. Machatschek uit Zürich, wiens groote kunde door

zijne hoogle.raarsbenoeming te Weenen naar waarde geëerd werd. Naar de kalkgebieden van Zuid-Oost-Frankrijk met hun vele interessante .Karstverschijnselen voert ons La France ignrée 25), een werk van den wereldbekenden Franschen grottenonderzoeker E. A. Martel, De zoo brandende politieke vraagstukken in Zuid- en Oost-Azië gaven het aanzijn aan een groote reeks geschriften. Noemen we slechts.- Upton Close, The revoits of Asia 26 ) the end ot the white man 's world dominance. De resultaten bij zijn onderzoekingen in Zuid-West China gedurende een reeks jaren bereikt, heeft de botanicus, Dr. Heinrich Handel-Mazzetti in een prachtwerk : Naturbilder aus Südwest-China 27) neergelegd. Hoewel in hoofdzaak van botanischen aard geeft dit werk veel meer dan alleen botanie. Van land en volk, van zijn vele interessante reiservaringen vertelt schr. op boeiende wijze. Onder de keur van origineele afbeeldingen treffen vooral de prachtige autochrome platen. Niet minder belangwekkend is Franz Köhn's werk over Argentinien. Deze uitstekende kenner van het Argentijnsche land geeft hier een voortreffelijk overzicht van de physishe gesteldheid. Dr, Jacoba B. L. Hol. 1) Dr. W. Krebs, DIE OSTALPEN UND DAS HEUTIGE OESTERREICH. Geïllustreerd, J. Engelhorn, Stuttgart, 2e druk, 1928. (23.5 x 15.5) XIII-330 blz. ing. M.48.—, geb. M.52.—. 2) H. Leitmeier, DIE OESTERREICHISCHEN ALPEN. Geïllustreerd. Franz Deuticke, Wien 1, 1928. (24x 16.5) 414 blz, geb. M. 24.—. 3) Prof. Dr. Johann Soich, GEOGRAPHISCHER FUHRER DURCH NORDTIROL. Geïllustreerd. Gebr. Borntraeger, Berlin W. 35, 1924. (16 x 11) 258 blz. 4) Prof. Dr. Norb. Krebs, Dr. Hans Schrepfer, GEOGRAPHISCHER FÜHRER DURCH FREIBURG UND UMGE-


123

BUNG, Geïllustreerd, Gebr. Borntraeger, Berlin W. 35, 1927, (15,5 x 11) 230 blz. geb. M. 7.50. 5) L. Kober, DAS WERDEN DER ALPEN. Geïllustreerd. G. Braun Karlsruhe, 1927. (21 x 13.5) 86 blz. ing. M. 3.50 geb. M. 4.50. 6) Prof, Dr. F. X. Schaffer, GEOLOGISCHE GESCHICHTE UND BAU DER UMGEBUNG WIENS. Geïllustreerd, Franz .Deuticke, Wien 1,. 1928. (24 x 15,5) 115 blz. ing. M. 8.—, geb. M. 10.—. 7) Ludwig Finckh, DER BODENSEE. Geïllustreerd. Velhagen & Klasing. Bielefeld, 1928. (22,5 x 14,5) 64 blz. 8) A. Hettner,

DIE GEOGRAPHIE, Ferd. Hirt, Breslau IV, 1927, (22,5 >< 155)

VIII-463 blz. gec. M. 22,—. 9) Joseph Partsch, AUS FUNFZIG JAHREN VERLORENE SCHRIFTEN : Geïllustreerd. Ferd, Hirt, Breslan IV. 1927. (235 x 16,5) 184 blz.geb. M. 15.—. 10) Dr. A. Supan, G RUNDZUGE DER PHYSISCHEN ERDKUNDE. Geïllustreerd. Walter de Gruyter, Berlin W. 10, 7e druk : 1928. (25 x 17.5) Deel 1 : X-495 blz. ing. M. 22.—, geb. M. 24.—. 11) Karl Sapper, VULKANKUNDE. Geïllustreerd. J. Engelhorn, Stuttgart, 1927. (23 x 16) 424 blz. 12) Dr. Hans Schrepfer, LANDESKUNDE DES FREISTAATS BADEN. Geïllustreerd. E. A.

Seemann, Leipzig, 1928. (22x 15) 113 blz. 13) p L. Michotte, ECHANTILLONS - TYPES DE RËGIONS GËOGRAPHIQUES.

Office de publicité. Bruxelles. Per kaart: Ffr, 30.—. 14) (Zonder naam), DE NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN. Geïllustreerd. NederlandschEngelsche Uitg. Mij., Rotterdam, 1928. (31 x 23) XLI-76 blz. 15) J. H. Druif, OVER HET ONTSTAAN DER LIMBURGSCHE LÖSS IN VERBAND MET HAAR MINERALOGISCHE SAMENSTELLING. Geïllustreerd.

L. E. Bosch & Zn., Utrecht, 1927. 330 blz. J, J. de Vries, JÂARBOEK VAN BATAVIA EN OMSTREKEN. Geïllustreerd, G. Kolff & Co., Leiden, 1927 (32x24) geb. f 15.—. 17) T. J. Bezemer, BEKNOPT HANDBOEK DER VOLKENKUNDE VAN • NED. INDIE. Geïllustreerd. F. Bohn, Haarlem, 1927. 18) J. c van Eerde, 16'

ETHOLOGIE COLONIALE. Editions du monde nouveau, Paris, 1927.

(25x17) 274 blz. 19) G. G. Beslier, L'APÔTRE DU CONGO MGR. AUGOUARD. Geïllustreerd. La Vraie France, Paris 6, 1928. (185 x 11.5) 1V-263 blz. ing. Ffr, 12.—.

20) El. Camerling, UEBER AHNENKULT IN HINTERINDIEN UND AUF DEN GROSSEN-SUNDA-INSELN. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1928. (24 x 17) 326 blz. 21) Dr. Stan Leurs, STEDEN EN LANDSCHAPPEN. Geïllustreerd. C. A. Mees, Santpoort,

1928. 22) (Zonder naam), DEUTSCHLAND. Quelle & Meyer, Leipzig, 1928. (25x 20) 361 blz.

124


23) prof. Dr. Hermann Guthe, PALASTINA, Geïllustreerd. Velhagen & Klasing, Bielefeld, 2e druk: 1927, (25x17) 172 blz.

24) Fritz Machatschek, LANDESKUNDE DER SUDETEN UND WESTKARPATENLANDER, Geïllustreerd, J. Engelhorn, Stuttgart, 1927. (23 x 16) 440 blz, ing, f 18.-25) E. A. Martel, LA FRANCE IGNORÉE. Geïllustreerd, Delagrave, Paris, 1928. (28 x 123. 286 blz. 26) Upton Close, THE REVOLT OF AS IA. Jonathan Cape, London, 1927. 27) Dr. Heinrich Handel Mazzetti, NATUREILDER AUS SUDWEST-CHINA. Geïllustreerd, Oester-

reichischer Bundesverlag für Unterricht, Wissenschaft und Kunst, Leipzig, 1927. (25x18) 380 blz.

Van werken, die in Boekzaal der geheele wereld reeds een ampele bespreking vonden, vermelden wij wegens plaatsgebrek alleen den titel.

Dr. Alberta, J. Portengen, PRIMITIEVE CULTUUR. Geïllustreerd. W. J. Thieme & Cie., Zutphen, 1928. (22x15) 224 blz. ing. f 3.90, geb, f 4.90. Er zijn de laatste jaren talrijke werken verschenen overeen bepaalden stam van z.g. wilden. Op ethnographisch gebied zijn schatten van wetenswaardigheden opgehoopt, zonder dat men een meer algemeenen kijk kreeg op de resultaten der vergelijkende volkenkunde. Hierin voorziet dit boek, door in populairen trant een helder inzicht te openen op het leven en wezen der primitieve volkeren. We ervaren bijzonderheden over taal en schrift, middelen van bestaan, kunst en techniek, huwelijksinstellingen, over ziekten en doodsgebruiken, zooals die in zwang zijn onder onbeschaafde en oeroude stammen in hun ongerepten natuurstaat. Als vergoeding voor de nogal dorre compositie, worden oog en fantasie geprikkeld door een rijke collectie van interessante afbeeldingen.

Alfred Bergeat, DIE VULKANE. Geïllustreerd, Ferd, Hirt, Breslau, 1927. jedermanns Bücherei. (19x12.5) 112 blz. geb. M. 3.50, D. C. M. Bauduin, HET INDISCHE LEVEN. H. P. Leopold, Den Haag, 1927. (21 x 14.5) VIII-220 blz. ing. f 2.25, geb. f 2.90. Bauduin heeft z'n werk met allerlei kleine, insulindische wetenswaardigheden volgepropt, maar men kan veilig aannemen, dat de thuisblijvers 90 pCt. van die wetenswaardigheden allang onder de knie hebben. Toch verdient het boek warme aanbeveling, vanwege de vlotte toon van causerie,

J, W. Bilby, NANOOK DE ESKIMO. Vertaald uit het Engelsch door C. van Eeghen. Geïllustreerd. H. D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem, 1927. (28x 15) 327 blz. geb. f 4.90. We lezen van moedige jachten en gevechten met dieren te land en te zee, we maken nationale feesten en griezelige geestesbezweringen mee, en vernemen, hoe bijgeloof dit volk in z'n vangarmen gekluisterd houdt. Het boek is vlot en aangenaam geschreven, bevat een liefdeshistorie, die ons nader doet kennismaken met de zonderlinge opvattingen omtrent verloving en huwelijk en 'is leerzaam en spannend en door markante filmphoto's prachtig verlucht.

G. Blachon, WAAROM IK VLAANDEREN LIEFHEB. Vertaald uit het Fransch door Stijn Streuvels. L. J. Veen, Amsterdam, 1926. (21 x 15.5) 159 blz. ing. f 1.90, geb. f2,50. Blachon heeft in een warm lyrischen, soms rhetorikalen stijl, getuigd van zijn bewonderende sympathie voor de physische en psychische kwaliteiten der Vlamingen.

Max von Boehn, ANTIKE MODE. Ernst Heimeran, München, N. 23, 1927. Tusculum Schriften. (16.5x10.5) 57 blz. ing. M. 0.65. W. N. Broekhuysen, Drs. A. van Deursen, J. Muiderman, VAN DE WADDEN TOT DE WIELINCGEN. Geïllustreerd. Gebr.


125

Zomer & Keuning, Wageningen, 1927. (22,5x15) 206 blz+ ing. f3,20, geb. f3,90. We lezen van het geweldige verkeer op de Maas en van de verlaten Peel van watersnood en aardbeienpluk van t zwoegen in de mijnen en 't zoeken van kievitseieren, enz enz. Een rijk - hier en daar wat eenzijdig - studieboek.

Prof, Dr, Ed. Brückner, GEOGRAFISCHER JAHRESBERICHT AUS OESTERREICH. Geïllustreerd, Franz Deuticke, Wien 1, 1926. (25.5 x 17) XIII : 170 blz. ing. M. 12—, Howard Carter, HET GRAF VAN TUT-ANCH-AMON, Vertaald uit het Evgelsch door A. Moresco, Geïllustreerd door Harry Burton, Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. (24 x 16) Deel II : 297 blz. ing. f 6+25, geb, f 7,50. Een instructieve samenvatting omtrent de resultaten en bijzonderheden van de sensationeele ontdekking van het graf van Tut Anch Amon den Egyptischen vorst die op achtienjarigen leeftijd stierf, Interessant zijn de wefenswaardigheden omtrent het interieur van graf en grafkamer, zooals dat geleidelijk zich voordeed bij het openen van de sarcophaag, omtrent het onderzoek de koninklijke mummie en de frescos naar Egyptische motieven. Tot in details worden meegedeeld de gebruiken, welke in zwang waren bij de begrafenisplechtigheden en het sluiten en openen der doodekisten. Een boek voor bibliotheken onontbeerlijk welks wetenschappelijke waarde door den naam des schrijvers verzekerd is.

Dr, W. Conrad, e.a., STEDEN EN LANDSCHAPPEN. De Sikkel, Antwerpen, 1927, (24 x 18) 92 blz. ing. Bfr+ 12+—, Veelzijdige behandeling in beknopten vorm van de Vlaamsche kust haar architectuur, historie flora en fauna en taal! Prachtig verlucht,

G. de Clercq, DE LIMBURGSCHE KOLENMIJNEN. Van Mantgem & de Does, Amsterdam, 1927, (21x13) 32 blz, ing. f 0.60+ Henry Debraye, BELGIE+ Vertaald door W. J. M. Linden. Geïllustreerd. J. H. de

Bussy, Amsterdam, 1928, 161 blz, ing. f 3,60, geb. f 4,50, Charles Diehi, CONSTANTINOPEL+ Vertaald uit het Duitsch door Dr. N. J. Singels, Geïllustreerd, W. J. Thieme & Cie., Zutphen, 1927+ (22x 15) VI-200 blz. ing. f 5,50, geb, f 6,50+ Schrijver voert ons in het moderne Constantinopel binnen, maar springt spoedig naar het verleden over en levert ons daarbij eene massa wetenswaardigheden over datgene, wat momenteel nog van de oude pracht van Byzantium overeind staat.

Dr, C. Easton, Titia Easton, KLEINE GIDS VOOR ITALIE, Geïllustreerd. H. P. Leopold, Den Haag, 1927. (18,5x12) 94 blz, geb. f2+50, Bern, F. Eilers, TYPISCH HOLLAND. Geïllustreerd. Kosmos, Amsterdam, 1928+ 28 blz+ ing. f 2.50. Een keurcollectie van typisch Hollandsche beelden en instantanies gezien met een oog van een kunstzinnig mensch die z'n camera volmaakt weet te hanteeren.

Hanss Heinz Ewers, VON SIEBEN .MEEREN+ Sieben-Stöbe-Verlag, Berlin-Zehiendorf, 1928+ (19x 12+5) 345 blz. ing. M. 4+50, geb. M..7. Ewers heeft als romancier terecht een kwade reputatie, want zijn stof koos hij met voorliefde uit de duistere gebieden van drift en sexueele woeling. Ook als reisbeschrijver is hij niet geheel vrij van die pernicieuse kwaliteiten, al heeft hij zich hier eenige tucht en teugel aangelegd! In dit reisjournaal overheerscht echter het artistiek talent, dat geestelijk volwassenen zullen te waardeeren weten, doch wetenschapsmeischeu als ondoorwerkt en fantastisch zullen afwijzen. Bijna psychisch ondergaat men, deze reisverhalen langs zeven zeeën lezend de vochtige zwoelte der Chileensche salpeterkusten, riekt men de afstootende geuren in het negerkwartier van New-Orleans, hoort men de dartele jool der danseressen van Sevilla en speurt men de troostelooze desolatie van het provincieleven in de U.S.A. of aanschouwt men de bloedige zwaarddans der Perzische derwischen in Constantinopel . . . Een heel knap werk - vooral in de figureerende uitbeelding van exotische personen en toestanden - doch in vele punten zwevend van begrip en spottend met religie en moraliteit

126


Dr. J. J. Fahrenfort, HET HOOGSTE WEZEN DER PRIMITIEVEN,

Groningen, 1928.

J. B. Wolters,

Een boek over het oermonotheïsme bij eenige primitieve volkeren, niet om dit te constateeren, doch om het — uitgaande van het evolutionisme — te bestrijden als onwetenschappelijk. Het boek is tegen den grooten ethnoloog P. Schmidt S.V.D. gericht, wiens verdiensten echter gewaardeerd worden.

Gabriel Faure, ROME. Vertaald uit het Fransch door W. J. M. Londen. Geïllustreerd. J. H. de Bussy, Amsterdam, 1926. (21 x 16.5) 147 blz. ing. f 3,60, geb. f 4.50.

Harry L. Foster, A VAGABOND IN FYI. Geïllustreerd door den schrijver. Dodd, Mead & Co., New York, 1927. (20 x 14) VIII-309 blz. geb. $. 3. —. De vagabondage bestaat bij nader inzien uit tallooze bezoeken aan de bars van de hoofdstad en een wandeling in de bergen. Maar aan humor en frischheid ontbreekt het niet. Schrijver ligt chronisch met de Zending overhoop en ook de Missie kan het - hem niet naar den zin maken. Over de Fyi-eilanden verneemt men intusschen hoegenaamd niets.

Jean Richard Frey, DIE RHEINSCHIFFAHRT NACH BASEL. Geïllustreerd. Orell Füszli, Zürich, 1927. (24x16) 64-XLIV blz. ing. Zfr. 2.50. Vooral de voordeelen, die Bazel biedt als Rijnhavenplaats, als koopstad, als goederenverkeerscentrum worden omschreven en met cijfers toegelicht.

Hans Fuchs, Mr. R. van Genechten, DE SLECHTE ONEINDIGHEID VAN HET VLAAMSCH BELGICISME. Exselsior, Brugge, 1926. (20.5x13.5) 94 blz. ing. Bfr. 5. —. Schr. heeft hier de stelling willen doen ingang vinden, dat geen oude partij het Vlaamsche probleem kan oplossen.

G. A. Dollock, SONS OF AFRICA. Student Christian Movement, London, W.C. 1, 1928. (19x12.5) 247 blz. geb. Sh. 5. —. Aan de hand van eigen ervaringen wordt een gedragslijn voor het beschavings- en opvoedingswerk in Afrika uitgestippeld, en worden ook een aantal behartenswaardige wenken voor de missioneering gegeven. Sympathiek worden katholieke beginselen door den protestantschen auteur gehuldigd.

Hugo Grothe, SIEBENHUNDERT JAHRE DEUTSCHEN LEBENS - IN DER ZIPS. Geïllustreerd. Rohland & Berthold, Crimmitschau, 1927. (22x 14.5) XX-327 blz. geb. M. 10.—. Marnix Gij sen, ONTDEKT AMERIKA. Geïllustreerd. Boekhandel Standaard, Brussel, 1927. (23x17) 180 blz. ing. Bfr. 20.- -. Gijsen heeft opgeteekend wat hem uiterlijk het meest trof en heeft getracht dit voor zich zelf te verklaren. Het werk is in drie deden verdeeld: het land en de steden, de gemeenschap en hare problemen, het geestelijk leven. Het best gedocumenteerde boek. over de U.S.A. en de artist spreekt zijn woordje mee zelfs als de historicus aan het woord is.

Paul W. Garrison, ONDER DE ARABIEREN. Geïllustreerd. H. P. Leopold, Den Haag, 1928. (25x15.5) 183 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.90. Geen avonturenboek, doch een beschrijving van het Arabische leven in zijn onderscheidene vormen en schakeeringen. Getuigt van een scherpe waarneming van het gewone alledaagsche leven en een toegewijde doordringing van den religieuzen zin der woestijnbewoners, welke laatste belicht wordt vanuit een typisch-protestantschen gezichtshoek (schrijver is zendeling en geneesheer). Naar den eenen kant zijn de arabieren menschen die alleen leven in het geestelijke, blind voor de wonderen der tropische natuur, naar den anderen kant blijken zij wreed van aanleg, listig, zinnelijk en van Oostersche gewetensruimheid. Hoe de wijde vlakten hen beïnvloeden, een stempel drukken op hun volksaard en mede hun zucht naar vrijheid en expansie bepalen, komt goed naar voren in dit boeiend (doch critisch te lezen) relaas, dat o.m. interessante details behelst over de parelvisscherij en de ervaringen van het Britsche gouvernement in Mesopotanië.

Sven Hedin, MEIN LEBEN ALS ENTDECKER. Geïllustreerd door Sven Hedin. F. A. Brockhaus, Leipzig, 1928. (22.5 x 15) VIII-403'blz. ing. M. 13.—, geb. M. 15.—.


127

Van een man als Sven Hedin weet ieder, dat hij iets met Tibet uit heeft te staan. Sommigen meenen ook, dat hij een geheel leven doorgebracht heeft met vergeefsche pogingen de heilige stad Lhasa binnen te dringen, maar dat een boosaardig noodlot hem daarin steeds verhinderd heeft. Erg veel meer kan men doorgaans niet van hem vertellen. Gelukkig heeft Hedin dat hiaat zelf aangevoeld en zich dus neergezet, om een lijvig boek aan zijn eigen leven als ontdekkingsreiziger te wijden.

L. H. C. Horsting, .. VAN LEVEN EN WERKEN IN INDIE, Geïllustreerd. Visser & Co., Amersfoort, 1928. VII-277 blz, ing. f 5.30, geb. f 5.90. Em. Hullebroeck, ZUID-AFRIKA. Centrale Boekhandel, Brugge, 1928. (17 x 13) 92 blz. ing. Bfr. 7. —. Aannemelijk beeld van Afrika, z'n kunst en toeristische schoonheden, zeden en gewoonten. Tot besluit levensschets van De Wet.

Heras. J. Jacobs, SURINAME. Geïllustreerd. J. B. Wolters, Groningen, 3e druk : 1927. (19.5 x 13.5) 132 blz. ing. f 0.75. Zr. M. Juliana, DE MOHAMMEDAANSCHE VROUW IN NOORD-AFRIKA. Xaveriana, Leuven, 1927. Islam-Reeks. (15.5 x 10.5) 31 blz. ing. f 0.10. H. C. A. van Kampen, NEDERLAND ALS WATERLAND. Geïllustreerd. Elsevier, Amsterdam, 1928. XXIII-48 blz. ing. f 5.50. Egon von Kapherr. DIE ANSIEDLER IN SIBIRIEN. Geïllustreerd, E. Haberland, Leipzig, 1927. (22 x 14.5) 190 blz. ing. M. 2.50, geb. M. 4. —. Een Duitscher, een Zweed en twee Russen hebben genoeg van het na-oorlogsche Europa en van de menschen, die er in wonen, gaan dus naar de boven Ob, bouwen er een hut en leven een paar jaar lang van jacht en vischvangst. Tamelijk mat en langdradig.

Dr. Ing. Karl Klinghardt, ANGORA-KONSTANTINOPEL. Geïllustreerd. Frankfurter S'ociëtats-

Druckerei, Frankfurt a.M., 1926. (22 x 14) 265 blz. geb. M. 12.50. Wij vinden in dit frisch en degelijk geschreven boek een massa wetenswaardigheden, die in de eerste plaats de Turken zelf en in de tweede hun land in een prettig aandoend daglicht stellen. Prettig maar ietwat eenzijdig, want de schrijver heeft zijn onderwerp zóó lief, dat hij ons alleen de zonnezijde ervan laat zien en een sluier over den anderen kant werpt.

J. Koning, D. Wouters, MOOI EN NIJVER INSULINDE. Geïllustreerd door Menno van Meetenen Brouwer. P. Noordhoff, Groningen, 1927. (27 x 19.5) 217 blz. ing. f 9.50, geb. f 10.50. Dit prachtwerk, uitmuntend uitgegeven, is volgens de ontwerpers vooral bedoeld, om den onderwijzer aan lagere en middelbare scholen in Nederland en in Indië te helpen bij de vervulling van de belangrijke taak; den leerling vertrouwd te maken met volk en land van Ned. Indië. Dit zijn zeer zeker interessante onderwerpen, welke in woord en beeld hier behandeld worden.

Dr. Ki lz, DEUTSCHLAND. Geïllustreerd. Helingsche Verlagsanstalt, Leipzig, 1927. (20.5 x 14.5) VIII-248 blz. geb. M. 4.--. Alfons Lambrecht, NAAR DE GONDELSTAD. Gelllustreerd door A. Lambrecht. J, van Lanschot loens, Dendermonde, 1928. (20.5 x 14) 223 blz. ing. Bfr. 15.— Een musicus en een schilder maken bij het bekende oude Kerkje van Vlassenbroeck in ver, heven bewondering het voornemen Zwitserland, Italië en bizonder Venezia la bella te bezoeken. Dit boekje is 't relaas van hun avonturen.

James Langland, THE CHICAGO DAILY NEWS ALMANACH AND YEARBOOK. The Chicago Daily News Co., Chicago, 1928. (18 x 13) 984 blz. geb. $. 0.50. Een aantal statistieken over den laatsten oorlog, en over elk der Europeesche staten worden bijzonderheden vermeld, vooral natuurlijk vanuit Amerikaansch standpunt beschouwd.

F. E. Lawrence, ARABIË IN OPSTAND. H. P. Leopold, Den Haag, 1927. 247 blz. ing. f 4.5C, geb. f 5.90.

123


Om het persoonlijk aandeel, dat de schrijver in den Arabischen opstand van 1916-1918 had, is dit boek dubbel interessant en historisch waardevol. Deze jonge Engelschman werd naar Arabië gezonden om deze volksstammen te helpen in hun strijd tegen het Turksch gezag. Hand aan hand met zijn vriend, den Arabischen grootvorst Feisoel brengt hij eerst eenheid onder de onderling verdeelde Arabische horden en dringt de Turken naar het Noorden terug. totdat hij na een langen moeitevollen strijd in een blanke burnoe het verwonnen Damascus binnentrekt. Vooral deze intocht binnen de oude stad is een stilistisch meesterstuk! Dit boeiende boek is tenslotte niet er_kei een gedetailleerd relaas van eigen strategisch inzicht en persoonlijken heldenmoed. 't Geeft tevens een belangwekkenden kijk op leven en cultuur van de exotische volkeren, met wie schrijver onafgebroken in contact was,

Hendrik Willem van Loon t AMERICA. Geïllustreerd. Borg & Liveright, New York, 1927, (24 x 16) XIV-470 blz. geb . S. 5. —. ,

Als geschiedkundige beschouwing van den oorsprong, de vrijmaking en den groei van de groote republiek in het Westen, is het boek belangwekkender voor transatlantische dan voor Europeesche lezers, die America alleen kunnen genieten, als zij bereid zijn hun geloof in de onfeilbaarheid van den Paus te verwisselen voor een veel heldhaftiger geloof in de onfeilbaarheid van Hendrik van Loon!

Emil Lucka, INBRUNST UND D STERNIS. Deutsche Verlagsanstalt, Stuttgart, 1927. (20x13.5) 291 blz. geb. M. 8.—,

Morris Markey, Johan Buil, THAT'S NEW YORK. Macy-. iasius, New-York, 1927. (22.5 x 15) 204 blz. geb. $. 2. —. Een bundel schetsen, welke de pretentie hebben New York te geven, zooals het is. Ze hebben daarvoor echter te weinig pit. We maken in het boek de gewone ronde door de gevangenis, de rechtbank, achterbuurten, beurs, redactiebureau's, boxmatches, enz., enz.

E . de Martonne, T .AITÉ DE G1OGRAP IE PHYSIQUE. Geïllustreerd, Ariaaud Colin, Paris 5, 1927. (25.5 x 17) Deel 1: 496 blz. ing. Ffr. 40. —. Hierin worden behalve eenige algemeene quaesties als b.v. de ontwikkeling der geografie, de voorstelling van den aardbol etc, het klimaat en de hydrografie behandeld, waarbij met de nieuw verworven inzichten geheel rekening wordt gehouden.

S. P. Melgoenov,, DE ROODE TERREUR IN RUSLAND. Vertaald uit het Russisch door Dr. R. Raptschinsky. Geïllustreerd. W J. Thieme & Cie., Zutphe;z, 1928. (22 x 15) 260 blz. ing. f 3.90, geb. f 4.90. .

Een breed-opgezette en knap-uitgewerkte bijdrage, om het geheimzinnige en lugubere werk van de Tsche-ida te ontraadselen en tevens de geweldadigheden en ongerechtigheden van het Russische-juridische systeem aan de kaak te stellen. Droog, zakelijk doet 't aan als een verpletterend requisitoir. Een verbluffende opsomming van gemartelde of vermoorde perzonon, naast een gruwelijk relaas van de wreedaardige werkwijze der Sovjettische gerechtsdienaars. Historisch van onschatbaar belang, waar alle mededeelingen resulteeren uit eigen ervaring en met eigen levensgevaar openbaar gemaakt werden, Als document van groote propagandistische waarde; een overtuigende acte-van-beschuldiging tegen Moskou, Niet voor nerveuze menschen,

Charles erz, THE GREAT AMERICAN BAND WAGON. Geïllustreerd door Woward W. Willard. Tere John Day Co., New York, 1928. (20.5 x 14) 263 blz. geb. $ :. 3.—. Günter Probszt, DIE STAD T WIEN. Geïllustreerd. Deutsche Verlagsanstalt, Stuttgart, 1926. (18x12) 187 blz. Wie een dieper inzicht in geschiedenis, wezen en bouw van Weenen wil verkrijgen, dan uit een reisgids of architectonische beschrijving is te putten, vindt in dit werkje, waaraan enkele kaartjes en gezicht op Weenen van Merian zijn toegevoegd, een betrouwbaren gids.

Leo de Raedt, NAAR DE NOORDKAAP. Geïllustreerd. De Standaard, Brussel, 1928. (21.5x 15) 109 blz. ing. Bfr. 15.- -. Leo de Raedt omschrijft de natuurschoonheden, welke zijn oog troffen, alsmede de kleine avonturen, welke hij met zijn hutgenooten beleefde,

Dr. Jan Romein., BYZANTIUM. Geïllustreerd. W. J. Thi-ome & Cie., Zutphen, 1928. 1928. (22x15) X I i-316 blz. in . f 4 ,90, geb. f 6.50 . Een geschiedkundig overzicht van staat en beschs ving in het Oost-Romeinsche rijk, waarbij vooral de staatkundige gebeurtenissen en de oeconc 'r che ontwikkeling een beduidende plaats


129

innemen, om de ontzaglijke cultuur van het Byzantijnsche imperium te accentueeren. Interessante leerzame beschouwingen over het geestelijk leven, de administratie, de politiek en het recht in dit machtige gemeenebest wisselen af met eenzijdige beoordeelingen van de daden der oostersche patriarchen en de verhoudingen tusschen de Westersche en Oostersche kerk. Toch zal de visie op dit vrijwel „terra incognita" velen belang inboezemen. Een belangwekkend betoog, boeiend geschreven en prachtvol verlucht, doch critisch te lezen om enkele geschiedbeschouwingen van den auteur.

Firmin Roz,

LES ÉTATS-UNIS D'AMËRIQUE. . F. Alcan, Paris 6, 1927. (19x 12) 280 blz. ing. Ffr. 18.---, Sapiens, HET LAND VAN HET WESTEN, Drukkerij Helmond, Helmond, 1928. (19x13) 198 blz, ing, f 2.50, geb. f 3.25.

Over dit aarddomein met z'n rijk verleden en eeuwenoude historie, z'n exotische gebruiken, zonderlinge zeden en wreede wetten, z'n wulpsche feesten en slavenmarkten vertelt Sapiens in een reeks logisch-opgebouwde opstellen, die een fel licht werpen op een beschaving, die ongewijzigd is gebleven in de werveling der eeuwen.

Sapiens, GODSPRAAK UIT HET OOSTEN. Drukkerij Helmond, Helmond, 1928. (25 x 16.5) 256 blz. ing. f 2.50, geb. f 3.25. Bonte afwisseling van verhalen, waarvan de stof ontleend werd aan de profetische boeken en ernstige bespiegelingen over de Hebreeuwsche literatuur, beeldspraak en volkszang in den bijbel.

Dr. D. Sassen, ASS EL T, ZIJN KERK, ZIJN MUSEUM EN HET SLO T H ILL EN RAAD . Geïllustreerd, Cl. Goffin, in, Maastricht, 1928. (24 x 16) 26 blz. ing. f 0.50. Erich Scheurmann, DIE LICHTBRINGER. Maien-Verlag, Oberhof im Thüringer Waid, 1928. (19x13) 236 blz. getart. M. 4.50, geb. M. 5.50. In negen min of meer dichterlijke beelden schildert Scheurmann de ondergang van de Samoa-eilanders.

Ernest Shackleton, MIJN ZUIDPOOLTOCHT. Vertaald uit het Engelsch door Arthur Tervooren. Geïllustreerd. Scheltens & Giltay, Amsterdam, 4e druk : 1927. (24x 16.5) 381 blz. ing. f 3.25, geb. f 4.50+ Dit boek bevat in achttien onderhoudend geschreven hoofdstukken het verhaal van de wetenschappelijke expeditie naar de Zuidpool via Zuid-Georgië, de Middellandsche-Zee, het verblijf in den barren Poolwinter, het worstelen met de met gruwelijke kracht om zich heen grijpende elementen, waarbij aanhoudende sneeuwstormen, het plotseling veranderen der ijsgesteldheid, het onklaar worden der instrumenten, gebrek aan voedsel trots alle met beleid genomen voorzorgen, aan de orde van den dag waren.

Dr. W. G. N. van der Sleen, VIER MAANDEN KAMPEEREN IN DEN HIMALAJA. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1928. (26 x 18) 178 blz. ing. f 3.90, geb. f 4.90. Een aantrekkelijk relaas van een negen maanden lange zwerftocht door Egypte, Arabië, de Roode Zee, Erythrea en Britsch Indië, Minder interessant, want te tam en te oppervlakkig in beschrijving is z'n tocht en kampement op den Himalaya. Enthousiast wordt schr. eerst dan, wanneer hij van z'n geologische steenverzameling en vogel- en vlindercollectie vertelt, welke hij als een waardevolle buit van z'n expeditie meebracht. Niettemin een merkwaardig reisjournaal, rijk en smaakvol verlucht.

A. Stelzmann, MEXICO, Geïllustreerd. Otto Quitzow, Lübeck, 1927. (21 x 14,5) 293 blz. geb. M. 11. —. Stelzmann heeft vijf jaar in dit land van Mexico als commis voyageur rond gedoold en gelukkig niet al zijn opgedane wetenschap in een treincoupé en te midden van een paar collega's laten vervluchtigen. Zijn vlotte causerieën geven een origineelen en frisschen kijk in de werkelijke verhoudingen, die in Mexico heerschen en zijn als dusdanig te begroeten.

W. Teigelkamp, IM FALTBOOT UM EUROPA. Geïllustreerd, Bergland-Verlag,

Elberfeld, 1928. 200 blz. ing* M. 4. —.

Het sobere relaas van een tocht met een zeilboot rond Europa. Vanuit Passau ging de moedige zeiler langs den Balkan, de Zwarte Zee, Turkije, Griekenland, Italië, Nizza, langs den Rijn tot Mülheim. Wat Duitsch van allure, overigens blijk gevend van een frisschen kijk op land en luyden, kunst en leven, historie en traditie.

Johanna Veenstra, EEN BLANKE VROUW ONDER DE KANNIBALEN. Vertaald uit het

130

NATUURKUNDE EN NIJVERHEID,

Engelsch door Dr. D. K. Wielenga. Geïllustreerd. J. H. Kok, Kampen, 1928. (21.5 x 15.5) 188 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.75. Annie Vivanti, HET LAND VAN CLEOPATRA. Vertaald uit het Italiaansch door Ellen Forest. Foreholte, Voorhout, 1927. (19.5x13.5) 135 blz. ing. f 0.80, geb. f 1.30. De gelukkigen, die zelf het land van Cleopatra hebben bereisd, zullen er allicht iets van

hun eigen aandoeningen in vinden; anderen kunnen een paar uurtjes denken aan het wonderlijke land, waarvan aardrijkskundeboeken uiteraard droger vertellen.

A. S. C. Wallis, EEN HOLLANDER BIJ UITNEMENDHEID. Goede & Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 1927. (18.5 x 12) 54 blz. geb. f 1.25. Behoudens hier en daar een zwakkere plek is deze beschouwing over Jan de Witt welgeslaagd, levendig geschreven en illustratief genoeg, om door velen gewaardeerd te worden.

Prof. Dr. H. Walser, LANDESKUNDE DER SCHWEIZ. Geïllustreerd. W. de Gruyter, Berlin W. 10, 3e druk : 1926. Sammlung Göschen (15.5 x 10.5) 140 blz. geb. M. 1.50. Dit aardige werkje is ondanks zijne beknoptheid een der allerbeste geografische beschrijvingen van Zwitserland.

L. C. Westenenk, WAAR MENSCH EN TIJGER BUREN ZIJN. Geïllustreerd. H. P. Leopold, Den Haag, 1927. (25.5 x 19) 163 blz. ing. f 3.75, geb. f 4.90. Dit land is Ned. Indië, dat schr. in al z'n schakeering bij eigen aanschouwing kent en welks bevolking hij 'n warm hart toedraagt en waarover hij te vertellen weet met zulk een rijke verscheidenheid van persoonlijke, tragische en comische ervaringen, dat 't ons lezend is, of we 't leven van dit wondere land zelf mee beleven. Voor volwassenen.

Prof. Dr. F. Zschokke, NORDLAND. Geïllustreerd. Helbing & Lichtenhahn, Basel, 1927. (19x12.5) 248 blz. geb. M. 6.50. Welk een scherp, zuiver aanvoelen van den eigenaard van het Noordsche landschap en welk een gave, om zijn indrukken met suggestieve kracht in woorden af te beelden, zoodat ook aan ons geestesoog ze voorbijtrekken als gloedvolle tafereelen; Spitsbergen, de lofotenkust, de fjorden en scheren, het Fjeldlandschap ...

(Zonder naam), . MIDDEN-OOST-BORNEO EXPEDITIE 1925. Geïllustreerd. G. Kolff, & Co., Leiden, 1927. (27 x 18.5) I1I-423 blz. geb. f 10.75. Buijs heeft bij zijn expeditie de bewijzen afgelegd, dat hij over groote topografische en aanvoerende talenten beschikt, maar vertellen kan hij niet. De ander expeditieleden overtreffen hem op deze punten weliswaar niet, maar ook hun verslagen missen al die levendigheid en die kleur, welke noodig zijn, om de leekenwereld van belangstelling te doen popelen, alsmede van respect voor de mannen, die er heen togen, om ons de schaarsche geheimzinnigheden van Borneo te ontsluieren.

u

iit.1.fli-uJp,J :• :K.Iwj :i j :i:*i


A. B. Andu, OVER : CHOLERA-TOXINE. Geïllustreerd. G. Naeff, Den Haag, 1928.

VIII-77 blz. ing. f 2.--.

Ir. M. H. Bauma e. a., HET RADIOBOEK VOOR DEN HANDEL, AMATEUR EN LUISTERAAR. Geïllustreerd. Karel C. Schoemeyer, Bussum, 1928. 360 blz. geb. f 3.25. J. B. Bernink e. a., DE ROEP DER VELDEN. Geïllustreerd, A. G. Schoonderbeek, Laren, 1927. (24 x 18.5) 328 blz. ing. f 6.—, geb. f 7.50. Geen uitstalling van geleerdheid op 't gebied der natuurlijke historie, maar een heerlijke zwerftocht naar de bronnen van schoonheid en vreugde in de natuur voor zoover deze zich beperkt binnen de Nederlandsche grenzen. Geen valsche romantiek of pantheïstisch gezwam,

NATUURKUNDE EN NIJVERHEID.

131

maar aantrekkelijke weergave van natuur-bewondering. Leerzaam, boeiend en interessant ook vanwege de levensloop der veertien Nederl. samenstellers.

Bobbin, DE STORINGEN AAN DE AUTOMOBIEL, G. J. Lankkamp, Deventer, 8e druk: 1925. (19.5 x 12.5) 89 blz, ing. f 1.60. Wilhelm Bölsche, LICHTGLAUBE. Geïllustreerd. Philipp Reclam, Leipzig, 1927. Univer sal-Bibliothek. (14.5 x 9.5) 321 blz. ing. M. 1.60, geb. M. 2.40.

-

Bölsche is 'n knap causeur, die geweldig veel weet, maar wiens natuur- en wereldbeschouwing zeer gevaarlijk is te noemen. ,

Dr. T. J. Boks, 'T A. B. C. DER RADIO. Geïllustreerd. Gebr. Zomer & Keuning Wa;

geningen, 1928. 130 blz. ing. f 1.40. Voor radio-amateurs bevat dit handzame boekje tal van practische wenken, hoe te handelen in geval van niet- of slechte ontvangst etc.

W. j. D. Dobbenburgh, CHEMISCHE EN PHYSISCH ZUIVERE STOFFEN. Geïllustreerd.

P. Harte, Bergen op Zoom, 1928. X-126 blz. ing. f 3.50. J. Duesberg, L'OEUF ET SES LOCALISATIONS GERMINALES. Geïllustreerd,

Les Presses Universitaires de France, Paris 6, 1926. (23.5 x 15) 107 blz. geb. Ffr. 18. —. Schr. bespreekt uitvoerig de verdeeling der functies over de onderdeelen van het dierlijk ei, 'earbij duidelijk wordt, dat men met het wetenschappelijk onderzoek nog niet aan 't eind is.

G. D. Duursma, ONZE CACTUSSEN. Geïllustreerd. Kosmos, Amsterdam, 1927. (24 x 16) 144 blz. geb. f 4.30. De vraagstukken, welke zich voordoen bij het kweeken van cactussen — een sport die in Holland buitengewoon gewild is — worden in dit boek aangenaam en wetenswaardig opgelost.

Engberding, LUFTSCHIFF UND LUFTSCHIFFAHRT IN VERGANGENHEIT, GEGENWAHRT UND ZUKUNFT. Geïllustreerd. U. D. I. Verlag, Berlin, N. W. 7, 1928. (21 x 15.5) 303 blz. geb. M. 7. —. Engberding beschrijft den nieuweren bouw van alle deelen, noodig gebleken door de oorlogsen verkeerspractijk; hij beschrijft het als wapen en verkeersmiddel vooral in de laatste drie jaren in klare, heldere uiteenzetting, zoodat ook de leek een goed overzicht krijgt.

A. Gelderblom, DE ELECTROTECHNIEK VAN DEN AUTOMOBIEL. Geïllustreerd. Nijgh & van Ditmar, Rotterdam, 1927. (19x 13) 212 blz. ing. f 2.90. Mr. E. G. J. Gimbrère, EENIGE BESCHOUWINGEN OVER DE FINANCIERING VAN DE SUIKERINDUSTRIE EN DEN SUIKERHANDEL OP JAVA. Henri Bergmans & Cie., Tilburg, 1928. (24.5 x 15) 178 blz. ing. f 4.90. Van uitnemende beteekenis voor ieder Nederlander, die belang stelt in onze overzeesche bezittingen. In een zestal hoofdstukken worden achtereenvolgens de geschiedenis, de financiering, de levering en koopcondities van de suiker tot een leerzaam geheel samengevat.

C. S. Th. van Gink, DE DUIVENRASSEN. Geïllustreerd, Kosmos, Amsterdam,1927. (24 x 16) 127 blz. ing. f 2.90. Een tegenwicht tegen de weinig hartverheffende sportmanie is de duivensport. Wie deze liefhebberij met hart en ziel beoefent, vindt in dit boek van z'n gading: een boeiende reeks .djke gegevens omtrent het voorkomen, de kenmerken en eigenschappen van de verschillende I.iiivenrassen.

Viscount Grey of Follodon, THE CHARM OF BIRDS. Geïllustreerd. Hodder & Stoughton, London E.C. 4, 1927. (22x14.5) XII-243 blz. geb. Sh. 12/6. Een Britsch landedelman, tijd, liefhebberij en gelegenheid vindend, om het leven van wilde vogels te bestudeeren, deelt een gedeelte van zijn rijke ervaringen mede en doet dat op een wijze, die van een groote beschaafdheid getuigt.

P. Guilonard, G. Spit, DE WEG DOOR DE LUCHT. Geïllustreerd. Scheltens & Giltav, Amsterdam, 1927. (25 x 18) VIII -320 blz. ing. f 3.75, geb. f 4.90.

132


Het eerste deel behandelt het vliegtuig als instrument. Vanaf het eerste zweeftuig tot het motorvliegtuig der toekomst, vinden we alles beschreven met practische gegevens omtrent de techniek van vleugel en stuur en motoren, alsook de verschillende types van machines tot op heden in gebruik. Het luchttransport is 't tweede deel van 't boek, waarin de lezer wordt ingeleid in de geheimen van de berichten en radiodienst, beiden onmisbare schakels in de organisatie van het verkeer in de lucht, Tevens wordt ons een kijk gegeven op de wijzen; waarop de hedendaagsche luchtlijnen zijn ontstaan en hoe de verkeersmaatschappijen zich hebben ontwikkeld tot de hedendaagsche onmisbare transportcentra in de lucht, Een kort relaas van de Amsterdam-Batavia-vlucht besluit dit leerzame en fraai uitgegeven boek.

D. ter Haar, ONZE VLINDERS. Geïllustreerd, W. J. Thieme & Cie,, Zutphen, 1928 VII-491 blz, geb. f 14,90. J. J. Hansma, FOTOCHEMICALIEN EN RECEPTEN. Geïllustreerd. Focus, Bicemendaal, 1927. (19x135) 118 blz. Na een korte inleiding over het laboratorium van den photograaf en de gereedschappen, welke hem bij z'n ontwikkelings-arbeid ten dienste staan, bevat het een verhandeling over scheikunde en een complete verzameling van betrouwbare chemische recepten,

E. Heimans, Jac. P. Thij s se, IN SLOOT EN PLAS. Geïllustreerd, W. Versluys, Amsterdam, 1928. (19x13) 210 blz. geb. f2,75. Prettig van toon, leerzaam van inhoud, keurig verlucht.

Max Heindel, VEREENVOUDIGDE WETENSCHAPPELIJKE ASTROLOGIE.

Gnosis, Amsterdam, 1928. 232 blz. geb. f 3.50. Een nieuw vade-mecum van trucjes, om uit astronomische gegevens gevolgtrekkingen te kunnen maken van puur phantastischen aard, Dit boek kan de betreurenswaardige half-wetenschap slechts vergrooten.

Prof. Dr. J. Hopmann, WELTALLKUNDE. Geïllustreerd. Buchgemeinde, Bonn, 1928. (24 x 18) 231 blz. geb. M.4. —. Het werk bevat drie hoofdstukken: 1. De werkmethoden: de instrumenten, inrichting der sterrewachten, de organisatie van het onderzoek. 2, Het zonnestelsel; zon, maan en planeten. 3. De bouw van de sterrenwereld, Een werk, dat wel in staat is belangstelling in de astronomie te wekken en te bevorderen.

Wouter Hulstijn, BOUW ZELF UW RADIOTOESTEL. Kosmos, Amsterdam, 1928. 61 blz. gec. f 1 1 .90. Een eenvoudige handleiding voor iederen radio-amateur, die zonder veel moeite en aan de hand van de rijke collectie van werkelijk voorlichtend foto-materiaal een 1, 2, 3, 4-lamps toestel of een ultra-kortegolf-radio-apparaat wil construeeren. Is in 't technisch gedeelte volledig en duidelijk.

Nanno A. Imelman, DE PRINCIPES DER CONSTRUCTIE VAN MACHINES EN INSTALLATIES. Geïllustreerd. Van Mantgem & de Does, Amsterdam, 1928. Polytechnische bibliotheek. (21 x 13.5) 175 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.50 Dit werk geeft een analyse van het fot stand komen van een uitvinding en de uitwerking van het idee tot handelsproduct,

Prof. Dr, W. H. Julius, LEERBOEK DER ZONNEPHYSICA. Geïllustreerd. P. Noordhoff, Groningen, 1928. (24.5 x 16) VI-342 blz. ing. f 9.75, geb. f 10.50. Dit leerboek geeft een uiteenzetting van de geschiedenis der zonnephysica en daarna van den tegenwoordigen stand van de wetenschap omtrent dit vraagstuk, waarbij vooral Julius opvattingen op den voorgrond treden. Het boek is niet bedoeld als een populaire verhandeling voor den ontwikkelden lezer, maar voor natuurwetenschappelijk georiënteerden, die van de zonnephysica studie willen maken.

Cornelia Kikkert, AANSLAG EN ASTROLOGIE. Geïllustreerd. Hollandia, Baarn, 1927. (23x15) 102 blz. ing. f 2.25. Astrologie is eene reeds eeuwen verouderde, pseudo-wetenschap,Theosofen en spiritisten kunnen er misschien iets voor voelen, voor ons is het boekje onbruikbaar,

John Kooy, HET BOEK VAN DEN HEMEL. Geïllustreerd, W. de Haan, Utrecht, 1928, (21,5x14) 224 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.9J.


133

Boeiend verhaal over de ontwikkeling der astronomie in den loop der eeuwen. Eerst de historische ontwikkelingsgang. Hoe de antieken en primitieven het sterrenstelsel beschouwden en de baanbrekende studies op dit gebied door Ptolemaeus tot Kepler en Newton. Daarna een uiteenzetting van ons wereldbeeld: 't zonnestelsel, de melkweg, de afgelegen sferen der wereldruimte. Een leerzaam, doch in menig opzicht eenzijdig en misleidend vulgarisatie werk, waarvan de illustreering bijzonder dient genoemd.

H. A. Kramers, Helge Holst, DE BOUW DER ATOMEN. Geïllustreerd. D. B. Centen, Amsterdam, 1928. (31x16) 201 blz. geb. f 4.90.

Na een behandeling van de oudere theorieën omtrent de atomenleer, wordt Rutherfords ontdekking van den atoomkern belicht en nagegaan, hoe de atoom-theorie van Bohr het zekerste kan toegepast worden. Tenslotte wordt — aldus in chronologische volgorde deze vraagstukken behandelend — de aandacht gevraagd voor de lichtquanto van Einstein en Heisenberg's quantum mechanica en de golftheorie van den beroemden Oostenrijker Schrödinger.

Basil Lubbock, SAIL Geïllustreerd door J. Spurling. The Blue Peter Publ. Co., London E. C. 3, 2e druk : 1928. (31 x 26) X-153 blz. geb. ^^, 3.—. •

Een prachtig uitgegeven boek, opgesierd met de heerlijkste, gekleurde afbeeldingen van beroemde zeilschepen. De tekst is een voor den leek misschien wat langdradige opsomming van de technische en historische bijzonderheden van een talloos groot aantal zeilschepen, welke in het midden van de vorige eeuw van stapel werden gelaten, en dus in een tijdperk, toen het bouwen van zeilschepen zijn hoogste punt bereikt had en van eene industrie was overgegaan in een kunst, die niet aangeleerd kon worden, maar slechts bij gratie verkregen werd.

Charles Mauclère, LE POMME DE TERRE. La Bonne Presse, Paris 8, 1928. Bibliothèque du „Laboureur" (18x 10) 112 blz. ing. Ffr. 2.—. Geschiedenis, beschrijving, cultuur en gebruik van den aardappel. Lichtelijk verouderd.

Dr. Ir. G. Minderhoud, LANDBOUWBEDRIJESSTELSELS. H. Veenman & Zonen, Wageningen, 1927. (24.5x16) 23 blz. ing. f 0.60. Schrijver schetst de ontwikkeling van den landbouw in algemeene trekken, meer in het bijzonder in ons land en geeft aan, hoe hij zich denkt voort te kunnen bouwen op de grondslagen der Nederlandsche landhuishoudkunde. Over de moreele en filosofische grondslagen der economische wetenschap vindt men zeer weinig.

A. No s set, HET MODERNE MOTORRIJWIEL. Geïllustreerd. Kosmos, Amsterdam 2e druk: 1926. (20x13) 200 blz. geb. f3,25. Ant. P. Oosterhof, HANDBOEK VOOR DEN LOODGIETER. Geïllustreerd, Van Mantgem & De Does, Amsterdam, 1928. 422 blz. ing. f 5.90, geb. f 6.50.

J. M. L. Otten, BEMESTINGSLEER. Geïllustreerd. J. B. Wolters, Groningen, 3e druk: 1927. VIII-237 blz. geb. f 2.25.

B. Oziemblowsky, WAT WIJ VAN DE MODERNE GENEESKUNDIGE WETENSCHAP TE WACHTEN EN TE DUCHTEN HEBBEN. Holland ia, Baarn, 1928. (24 x 16) 127 blz. ing. f 1.50. Dit boek bestaat uit 22000 excerpten uit de geneeskundige wetenschap. Er wordt daardoor een groote aanslag gepleegd op zijn lezenswaardigheid. Het doel is om op de gevaren te wijzen, vnl. van vaccinatie en serumtherapie.

Ir. Max Polak, BEELDTELEGRAFIE EN TELEVISIE. Geïllustreerd, Kosmos, Amsterdam, 1928. (19.5 x 13.5) 72 blz, ing. f 0.95. Uitvoerige behandeling van verschillende beeldzenders en ontvangers. De verklaringen zijn bevattelijk en instructief, alleen het begrip televisie is niet in den kern gevat.

J. Ravestein,

DRAAISTROOMMOTOREN IN DE PRACTIJK. Geïllustreerd. Ruygrok & Co., Haarlem, 1928. II-153 blz, geb, f 3.25. B. Rethmeier, EINSTEINS RELATIVITEITSBEGINSEL. H. J. Paris. Amsterdam, 1927. (28x20) 151 blz. ing. f 1.75. De schr. baseert zijn conclusie op de onjuiste stelling dat geheel deze theorie gecondenseerd

134

NATUURKUNDE EN NIJVERHEID,

ligt in het Relativiteitsbeginsel. Einstein zelf is het met den schr, niet eens waar hij betoogt, dat er twee wel onderscheiden beginselen zijn (nl. het Rel Beg. en het princiep der constantie der lichtsnelheid) , waarop de relativiteitstheorie, als op twee pijlers, rust.

Izaak Rietsema, BESCHRIJVING EN RANGBESCHIKKING VAN IN NEDERLAND VOORKOMENDE KERSENVORMEN. Geïllustreerd. H. Veenman &

Zonen, Wageningen, 1928+ 242 blz, ing. f 5,40.

Ten einde te bereiken, dat meer aandacht zou geschonken worden aan de kers, het stiefkind der pomologie stelde schr. deze dissertatie samen dat een inventaris is van hetgeen op dit gebied in den loop van 20 eeuwen aan practisch werk werd nagelaten.

H. A Romeijn, ELECTROTECHNISCHE VRAAGSTUKKEN TEN GEBRUIKE BIJ HET ONDERWJS IN DE ELECTROTECHNIEK. W. J. Thieme & Cie., Zutphen, 4e druk-, 1928. 24 blz. ing. f 0.75. A. A. Schroevers, STANDAARD-LEERBOEK VOOR HET MACHINESCHRIJVEN. Alg Steno-Dactyl, Uitg. Centrale, Den Haag, 2e druk: 1927. (31 x21) 64 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.50. Dr. A. Stager, GEWITTER UND LUFT-ELEKTRIZITAT. Tyrolia, Innsbruck, 1927. (20,5 x 12.5) 84 blz. ing. M. 2.—. In een kort bestek behandelt schr. enkele verschijnselen van luchtelectriciteit, na een inleiding over statische electriciteit in het algemeen. Een zeer interessant werkje met de noodige zaakkennis geschreven. .

R•. J. de Stoppelaar, WIND EN WATER, KLANK EN KLEUR. Geïllustreerd door Anna Roes. Haga, Den Haag, 2e druk: 1927. (20,5x15) 185 blz. ing. f2,90, geb, f 3.90. Groote voorliefde voor de levende natuur, naast 'n vaardige pen kenmerken deze schetsen over de schoonheid van Gods schepping, die om ons heen ligt met haar duizendvoudig, mooi en argeloos leven.

Ch. A. Takes, DE LUISTERVINK EN ZIJN ONTVANGTOESTEL. Geïllustreerd. Kosmos, Amsterdam, 1927. (19x 12) 104 blz. ing. f 1.75. Een alleraardigst werkje, dat de luistervinken en hen die dat willen worden, op zeer bevattelijke wijze inlicht omtrent radio.

D. Tector, RAAD BIJ RADIO-RAADSELS. G. J. Lankkamp, Deventer, 3e druk: 1928. (19.5x 13.5) 72 blz. ing. f 1.—. Leert vooreerst te zoeken naar eigen oplossing van radio-gebreken en geeft vingerwijzia om zelf voorkomende toestelstoringen te kunnen opheffen. Populair, bevattelijk en leerzaaz

Dr. E. J. Tobi, UITSCHAKELING VAN DEN GROOTHANDEL IN DE INIJUSTRIEELE PRODUCTEN. J. J. Romen & Zonen, Roermond, 1928. VII-152 blz. ing. f 3.50. J. Valentin, L'AGRICULTIJRE EN GÉNÉRAL. Geïllustreerd. La Bonne Presse, Paris 8, 1927. (19x 12.5) XIII-234 blz. ing. Ffr. 8.—. Een uitstekend kenner van den landbouw, tevens een geloovig katholiek leidt den lezer, op uitstekende wijze, in in de groote hoofdzaken van het bedrijf.

Dr. Emile Verviers, ECONOMISCH ASPECT DER VLOEIBARE BRANDSTOFFEN. Drukkerij Oisterwijk, Oisterwijk, 1927. 207 blz. ing. f 3.50, geb. f 4.25. Dr. P. J. Waardenburg, DE BIOLOGISCHE ACHTERGROND VAN AANLEG, MILIEU EN OPVOEDING. P. Noordhoff, Groningen, 1928. (28x 15) Deell : 108 blz deel TI-: 186 blz. Tesamen geb. f 625. Dit boek wil de practische gevolgtrekkingen van onze kennis der genetica', anthropologïe eugenetica en aanverwante vakken voor den belangstellenden leek en speciaal voor opvoeders bevattelijk weergeven. De stof is verdeeld over twee deelen, waarvan het eerste als inleiding bedoeld is om de algemeene biologische begrippen en feiten te verklaren. Het tweede deel behandelt de speciale biologische verschijnselen bij den mensch. Schr. geeft steeds blijk niet alleen in, maar boven de vraagstukken te willen staan.

SOCIALE EN AANVERWANTE WETENSCHAP.

135

Klaas Tammo Wieringa, QUANTITATIEVE PERMEABIL ITEITSBEPALINGEN. Geïllustreeerd. H. Veenman & Zonen, Wageningen, 1928. (24,5x16)77 blz, ing. f2,90. Een knappe studie over de diffusie bij levende cellen. Er wordt aangetoond, dat de diffusiesnelheid in hooge mate samenhangt met de absorptie in de cel.

J. Wimmer, JENSEITS DER SONNENWELT. Tyrolia, Innsbruck, 1927. (20.5 x 125) 90 blz. ing. M. 2.—. Rijk is de inhoud van dit kleine werkje over de sterren, de schr. geeft een belangwekkend overzicht over de moderne problemen der astronomie.

(Zonder naam), BIJDRAGEN TOT DE DIERKUNDE. Geïllustreerd. E. J. Brili,

Leiden, 1928. IV-162 blz. ing. f 16.—.

1

1


1

cm

Van werken die in Boekzaal der geheele wereld reeds een ampele bespreking vonden, vermelden wij wegens plaatsgebrek alleen den titel.

Hugo van den Abeele. OORLOGSDAGBOEK VAN EENEN GEMEENTESECRETARIS. Erasmus, Gent, 1924. (25 >< 16) 140 blz. ing. Bfr. 10.—. Een spieghel historiael van een Vlaamsch dorp in en ongenietbaar taaltje.

Dr. Ludwig Adamovich, OESTERREICHISCHES VERWALTUNGSRECHT. Hölder-PichlerTempsky, Wien IV, 1924. (15.5x 10.5) VIII-348 blz. geb. M. 5-4 Dr. Ludwig Adamovich, OESTERREIXHISCHES VERWALTUNGSVERFAHREN. Hölder Pichler-Tempsky, Wien IV, 1926. (15.5x10.5) 210 blz. geb. M.4.50. Dr. Ludwig Adamovich, OESTERREICHISCHES VERFASSUNGSRECHT. Hölder-PichlerTempsky, Wien IV, 1927. (15.5 x 10.5) X-245 blz. geb. M. 3.60. -

Voor juristen en zakenlui die veel met Oostenrijk in aanraking komen, zijn deze boekjes onmisbaar.

Prof. J. D. J. Aengenent, Prof. J. H. Visser, HANDBOEK VOOR DEN LEEKENAPOSTEL. Futura, Utrecht, 1928. 219 blz. ing. f 2.90. Een zeer practische handleiding, bevattelijk geschreven en zeer leerzaam, behandelend alles wat tot het gebied des leekenapostels behoort.

Prof. J, D. J. Aengenent, GOD EN HET KWAAD IN DE WERELD. A. J. Roebert, Den Haag, 2c druk, 1928. (22x15) 59 blz. ing. f0,50. Er is geen contradictie gelegen in het feit eener goddelijke Voorzienigheid en het bestaan van zooveel kwaad op physiek en moreel gebied. Meer speciaal wordt zulks aan het oorlogs probleem getoetst.

Mr. J. M. J. Baak, DE RECHTSGEVOLGEN VAN HET HUWELIJK IN HET INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT. Gebr. Belinfante, Den Haag, 1928. VI-131 blz. ing. f 3.60. E. W. Beekman, DE MOTOR- EN RIJWIELWET. Geïllustreerd. Nijgh & Van Ditrnar, Rotterdam, 5e druk: 1927. (19x13) 126 blz. ing. f 1.25. geb. f 1.50. Emmy J. Belinfante, DE VROUW ALS JOURNALISTE. C. Morks Cz., Dordrecht, 1928. 32 blz. ing. f 0.90.

136


Een keurig boekje dat een voortreffelijken kijk geeft op de mogelijkheden en moeilijkheden, welke de vrouw op het journalistieke pad te wachten staan.

Prof. Mr. J. H. P. Bellefroid, HOOFDSTUKKEN VAN INLEIDING TOT DE RECHTSWETEN SCHAP. G. C. Richelle, Nijmegen, 1927. XVIII-202 blz. ing. f 4.—. Ernest J. P. Benn, BEKENNTNISSE EINES KAPITALISTEN. F. Bruckmann, München, 1926. (18.5x13) 203 blz. gecart. M.3.50, geb. M,5,50. -

In een socialistisch orgaan zou men Benn's boek kunnen karakteriseeren als oer-reactionflair'. Wij zouden het willen accepteeren omdat er hier en daar dingen staan, die tot denken prikkelen. Overigens economie van den kouden grond.

John S. Berrington,

DE BOEKHANDELAAR, M. Lindenbaum & Co,, Amsterdam, 1927, Berrington's practische taalboekjes. (19.5 x 12,5) 24 blz. ing. f 0.35. Dr. Th. Brauer, CHRISTENTUM UND OEFFENTLICHES LEBEN. VolksvereinsVerlag, M. Gladbach, 1927. (24.5 x 16.5) 222 blz. ing. M. 5.—. geb.

M. 6.50.

Zeven degelijke studiën, die terecht ingedeeld zijn onder de dubbele rubriek: christendom en Politiek, christendom en Sociaal-economisch Leven . . .

Edward W. Bok,

DOLLARS ONLY. Charles Scribner's Sons, London W 1, 1926. (19x 13) XI245 blz. geb. Sh. 7/6. De ingekeerdheid van een Amerikaansch zakenman, mitsgaders beschouwingen over geldmaken. Het is stichtend maar vlak: en bovendien wat opdringerig. Bok geeft zich af en toe het air van een modernen godsdienstleeraar, wiens oratorisch talent grooter is dan zijn kennis. Vlot geschreven - doch ten slotte zonder inhoud.

Edward W. Bok,

TWICE THIRTY. Charles Scribner's Sons, London W. 1, 1925. (23 x 15.5) 539 blz. geb. $. 4.50. Edward Bok is behalve een geslaagd zakenman, ook een goed journalist. Hij zit om woorden niet verlegen en schreef dit boek over zichzelf en aan zijn twee zoons en wel bij gelegenheid van z'n zestigsten verjaardag. Het persoonlijk element zit er dus dik op; niettemin zijn zijn opmerkingen toch wel lezenswaard al gaan ze niet diep. Maar we leeren er den geest van een modern zakenman in kennen en dit maakt het boek tenslotte toch wel interessant.

Prof. Dr. H. Burger, LEERBOEK VAN ZIEKTEN VAN OOREN, NEUS, MOND, KEEL, EN SLOKDARM. Geïllustreerd, F. Bohn, Haarlem, 2e druk: 1928. XII-641 blz. ing. f 16.—. geb. f 19.—. H. A. Brinkhorst, OVER DEN SAMENHANG TUSSCHEN MAATSCHAPPELIJKE EN GEESTELIJKE KRACHTEN. Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1927. (21x14) 70 blz. ing. f0,85. Het boek geeft heel wat minder dan de titel aanduidt. Op zich zelf is dat nog niet zoo erg, doch de schrijver laat ons in het onzekere omtrent hetgeen hij nu eigenlijk onder maatschappelijke en geestelijke krachten verstaat, en een verklaring van den samenhang geeft hij feitelijk niet.

Herbert N. Casson, MOEILIJKHEDEN TE BOVEN KOMEN. Vertaald uit het Engelsch.

De Zakenwereld, Amsterdam, 1928. (19.5 >< 14.5) 123 blz. ing. f 1.50. Om de traagheid, waarmee zoo vele kooplieden en fabrikanten behept zijn, op te heffen. Richtlijnen voor succesvolle organisatie van een bedrijf, gebaseerd op een star en innerlijk voos materialisme.

Dr. M. J. H. Cobbenhagen, DE VERANTWOORDELIJKHEID IN DE ONDERNEMING. J. J.

Romen & Zonen, Roermond, 1927. (24.5 x 16) 103 blz. ing. f 2.50.

Schr. vat deze werkelijkheid aan met de eerst-gewonnen opvatting omtrent verantwoordelijkheid, welke dan ook de ethische structuur dient aan te geven in bijzonderheden, in de groot-onderneming met de karakteristieke moderne machtsverhoudingen. Aldus komt hij tot niet geheel geacheveerde, maar principieel hoogst beduidende conclusies, waarop uitnemend kan worden voortgebouwd.

H. Colijn, KOLONIALE VRAAGSTUKKEN VAN HEDEN EN MORGEN. De Standaard, Amsterdam, 1928. (25 x 17) X-145 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.75.


137

Een ongemeen bekwaam staatsman en econoom laat in dit boek zijn licht schijnen over de groote problemen, die het koloniaal beleid en daarmee het welzijn van het Rijk der Nederlanden beheerschen. De verkenning der Indische beweging is diep en klaar; de critiek op de bestaande staatsorganisatie zakelijk en treffend in den kern; de beschouwingen over economie en financiën getuigen van evenveel nuchtere voorzichtigheid als opbouwend vermogen. De grondgedachten over de beginselen, waarop een Indische staatsinrichting naar het oordeel van den schrijver behoort te berusten, dwingen tot overweging. Wie in het koloniaal probleem belang stelt, wie beseft dat voor de verwezenlijking eener koloniale ideologie een gezonde orde op staatkundig en maatschappelijk gebied noodzakelijk is, zal dit buitengewone boek niet ongelezen mogen laten.

Pater Damasus, O.M.C., WELKE RICHTING. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1928. (20.5 x 13.5) 131 blz. ing. f 1.50. Dit zakelijk en nuchtere boekje zegt heel precies wat de vrouwenbeweging is en wat zij wil. Het beschrijft doel en richting van de neutrale en socialistische beweging en doet zien, waarom die vereeniginnen voor 'n katholieke vrouw verboden zijn.

Thomas Dawson, THE LAW OF THE PRESS. P. S. Icing & Son Ltd., Westminster S. W. I, 1927. (21.5 x 14) XXI-240 blz. geb. Sh. 10/6. Het werk is bedoeld als een handleiding voor Engelsche uitgevers, redacties en pleiters; de bevoegdheid van den auteur, die een der beste pers-advocaten van Londen is, en zijn boek met klare methodiek heeft ingedeeld en behandeld, is de beste waarborg, dat het zijn beoogd doelwit niet zal missen.

Dr. Fritz Eckardt, DAS BESPRECHUNGSWESEN. Börsenverein der deutschen Buchhándler

Leipzig, 1927. (21.5x15) 128 blz. In deze brochure, die bedoelt uitgevers en redacteurs in te leiden in de vraagstukken betreffende het recensie-exemplaar en het besprekingswezen is zoowel rekening gehouden met het standpunt van den auteur en uitgever, als met het standpunt van den recensent en den bibliograaf.

Ier. W. R. Emmen Riedel, HET WETSONTWERP TOT HEFFING VAN BELASTINGEN VAN NEDERLANDERS IN HET BUITENLAND. J.' J. Romen & Zonen,

Roermond, 1927. (24.5 x 16) ing. f 0.75. Mr, W. R. Emmen Riedel, BELASTINGVLUCHT EN BELASTING OP NATIONALITEIT. Geïllustreerd, door Louis Raemaekers. Gebr. Belinfante, Den Haag, 1928. 68 blz. ing. f 1.60. Dr. W. F. Enklaar, HET GEZONDE EN HET ZIEKE KIND. Geïllustreerd, Van Holkema Warendorf, Amsterdam, 1928. (28 x 14) 294 blz+ ing. f 3.90, geb. f 4.90. Uitvoerige aandacht word gewijd aan de voedingsstoornissen, veroorzaakt door infectie, verkeerd toegediend voedsel of afwijkende constitutie, welke zoo'n groote rol spelen in het leven van den zuigeling. Verdienstelijk is, dat schrijver bij al die methoden welke hij inleidt den lezer rekenschap geeft van de draagwijdte en eventueele gevolgen, welke de toepassing van die methode kan met zich brengen. Een degelijk, leerzaam boek met vele verduidelijkende foto's. Onmisbaar voor iedereen, wien het jonge kind ter harte gaat.

Mr. Dr. J. F. M. Eras, DE OVEREENKOMST IN HET INTERNATIONAAL PRIVAAT RECHT. Gebr. Belinfante, Den Haag, 1928. XV-187 blz. ing. f 5.—. Fritz Geyer, GRIECHISCHE STAATSTHEORIEN. Geïllustreerd. R. Oldenbourg,

München, 1926. (19.5x13) 89 blz. geb. M. 1.20.

Wie iets over de Grieksche en vooral de Platonische staatsopvatting wil vernemen, hij weze al of niet klassiek geschoold, kan een elementaire voorlichting vinden in dit werkje.

Alfred. Fabre-Luce, LOCARNO SANS REVES. B. Grasset, Paris 6, 1927. (18.5 x 12) 238 blz. ing. Ffr. 12. —. Alle vraagstukken, welke met den Volkenbond verband houden, behandelt schrijver kundig, boeiend, ook voor dengene, die het Fransche gezichtspunt niet deelen zou.

Dr. G. Faldix, HENRY FORD ALS WIRTSCHAFTSPOLITIKER. A. Pfeiffer, München, 1925. (24.5x16) 90 blz. ing. M. 2.40. Er is over Ford al heel wat geschreven! Vooral door oppervlakkige leiders, die het succes van Ford ziende, nu meteen maar meenen, dat het stelsel, dat hij in zijn fabrieken toepast, de wereld zal hervormen. Tegen deze eenvoudigen komt gelukkig weer protest en een van

138

SOCIALE EN AANVERWANTE WETENSCHAP,

de beste weerleggingen van het Fordisme' ' levert dit boekfe, waarin betoogd wordt, dat de politiek van Ford niet constructief, doch destrutief is

Mr. G. J. Ph. Fo1mer, ONTWIKKELING VAN INTERTEMPORAAL. BURGELIJK RECHT IN DE THEORIE EN DE PRACTIJK. H.J. Paris, Amsterdam, 1928. VIII-130 blz+ ing. f 2,90, Prof, Dr. Aug. Forel, HET SEXUEELE VRAAGSTUK. Gebr. Grauw, Amsterdam, 8e druk, 1928. 479 blz. geb. f 6.90. Onder een schijn van wetenschappelijkheid worden tal van niet ter zake doende problemen aan de orde gesteld en onnoodig breedvoerig uitgerafeld.

M. Dr. A. Fontein,

DE VOLKENBOND. Gebr. Belinfante, Den Haag, 4928. (21.5x 14) 151 blz. ing. f2,40. Bevattelijke ujteenzetting van het ontstaan, de inrichting, taak en aard en dagelijksche werkzaamheid van het instituut van Genève. Voor zelfonderricht.

Dr. R. van Genechten, DE ONTWIKKELING DER WAARDELEER SINDS 1870. Elsevier, Amsterdam, 1927. (23.5 x 15.5) VIII-296 blz. ing. f 4.90, geb. f 5.75. Bij de studie der staathuishoudkunde, waarbij een juist begrip der waardeleer van zeer groot belang is, is kennisname van dit boek welhaast noodzakelijk.

Fritz Giese, .. DIE FRAU ALS ATMOSPHARENWERT. Deiphin-Verlag, München, 1927. (25.5x17.5) 56 blz. ing. M. 4.80. Schrijver van deze brochure mag een tamelijk goed waarnemer zijn van Feiten langs experimenteel psychologischen weg; de opbouw der theorie daaruit is niet vrij van grove feilen, waarin de zwakke en vaak onbetrouwbare zijde ligt van dit werk,

G. Gonggrijp, SCHETS EENER ECONOMISCHE GESCHIEDENIS VAN NEDERLANDSCH-INDIË. F. Bohn, Haarlem, 1928. (17x10) 242 blz, geb. f 1.90. Hoe het economisch gebeuren in de wereldhuishouding te samen met de natuurlijke gesteldheid van land en volk, de kapitaalvôrming en bevolkingsdichtheid den Nederlandsch Indischen Archipel in economisch en historisch opzicht beheerscht hebben en bepaald vanaf den compagnie-strijd tot de na-oorlogsjaren - men vindt het klaar en bevattelijk beschreven in dit rijke samenvattende boekje dat niet alleen de verhoudingen critiseert, doch ook richting geeft in opbouwençlen zin volgens deskundig inzicht.

Dr, I. H. Gosses, WELGEBORENEN EN HUISLIEDEN. ONDERZOEKINGEN OVER STANDEN EN STAAT IN HET GRAAFSCHAP HOLLAND. J. B. Wolters, Groningen, 1926. VIII-221 blz. geb. f 5,50. Niet alleen wordt de juiste grens afgebakend tusschen welgeborenen of edelen en huislieden, maar de beteekenis van schot en bede, de inrichting van de heervaart, van het rechtswezen, de verhouding tusschen vrijen en onvrijen; van allerlei soort wordt nauwlettend uit de verspreide bronnen nagespeurd en voor het eerst samenvattend blootgelegd. Bevat veel averechtsche theorieën omtrent middeleeuwsche toestanden.

Georges Goyau, CATHOLICISME ET POLITIQUE. La Revue des Jeunes, Paris 7, 1925. (20.5 x 14.5) 330 blz. ing. Ffr. 9.—. Ieder boek van Goyau is lezenswaard. Ook dit. Historicus, goed stylist, scherp waarnemer en volkskenner is hij bij uitstek bevoegd over dit onderwerp te schrijven. Voor wie kennis wil nemen van het katholieke standpunt inzake den vrede, is dit boekje een goede gids. Vooral het hoofdstuk: ,,spirituel et temporel' raden we ter overweging aanl

H. Handke, DER BUBIKOPF VON AGAMEMNON BIS STRESEMANN. Ge-

ïllustreerd, Verlag für Kulturpolitiek, Berlin W. 15, 1927. (25 x 18) 98 blz. ing. M. 3.—.

Een tijdsymptoom! Het probleem van 't moderne pagekopje gaf den schr. dit boek in de pei, waarin hij genoemd vraagstuk naar echt Duitschen aard, met hier en daar een sprankje ironie, behandelt vanuit historisch, archeologisch, aesthetisch, sociologisch en natuurlijk ook philo sophisch standpunt.

J. D. Hamstra Pik, PRACTISCHE HANDLEIDING VOOR BELASTINGPLICHTIGEN.

D. H. Littoy Azn., Ter Neuzen, 1928. E2 blz. ing. f 1.60.


139

G. den Harto gh, DE WET OP DE GRONDBELASTING EN OVERZICHT VAN DE KADASTRALE EN HYPOTHECAIRE BOEKHOUDING, Noordduyn & Zu, Gorichem, 1928, 68 blz.ing, f 1,—, W. W. E. von Hemert, VERKEERSREGELS EN VERKEERSTEEKENS, Geïllustreerd,

Mouton & Co., Den Haag, 1927. 142 blz. ing. f 1.75. Mr. B. H. D. Hermesdorf, ENKELE BESCHOUWINGEN OVER HET ROMEINSCHE RECHT IN VERBAND MET HET ACADEMISCH STATUUT. Dekker & Van

de Vegt, Nijmegen, 1928. 19 blz. ing. f 0.75.

G. den Hartog, WEGENBELASTINGWET. J. Noorduyn & Zoon, Gorichem, 1928. 67 blz. ing. f 1.—. Dr. J. A. van Heuven, DE BEHANDELING VAN SCHEELZIEN. Geïllustreerd. De Ploeg, Utrecht, 1928. 132 bis. ing. f 3.50, geb. f 4.25 G. Horreus de Haas, STUDENTEN EN MAATSCHAPPIJ. Ontwikkeling, Amsterdam, 1925. (24.5x16) 24 blz. ing. f0,25. Een onderwerp dat tijdelijk de aandacht vasthoudt doch onvermijdelijk aan belangrijkheid verliest, De student" verdwijnt en gaat in de maatschappij op. Intusschen zijn de beschouwingen van Horreus de Haas lezenswaard, al zijn we het met tal van uitspraken niet eens.

Mr. J. Kalma, HET ARBEIDSCONTRACT MET DEN INLANDER. Gebr. Hoitsema, Groningen, 1925. (24.5 x 16) 75 blz. ing. f 1.50. Het is merkwaardig en beschamend, hoe weinig de gemiddelde Nederlander van Indië weet. En hoe hij vaak heelemaal niets weet van de rechtspositie van millioenen, die in onze „bezittingen' ' arbeid verrichten. Het boekje van Mr. Kalma is een leerrijk geschrift.

Elga Kern, FÛHRENDE FRAUEN EUROPAS. Geïllustreerd. E. Reinhardt,

München, 286 blz. ing. M. 7.50.

Vrouwen uit alle geestelijke beroepen. wier prestaties ver buiten de grenzen van hun land vermaardheid verwierven verhalen van hun ontwikkelingsgang, hun eigen levenslijn en hun arbeidsgebied. Alexandra Kollontay, naast Selma Lagerlof, de psycholoog Gina Lombroso naast Mary Allan, de commandante van de Londensche vrouwenpolitie - voorwaar een al te bont gezelschap. Dit boek heeft slechts relatieve documentaire waarde vanwege de richtingboze keuze.

J. G. Klaassen, HUWELIJKSGOEDEREN EN ERFRECHT. S. Gouda Quint, Arnhem, 1928. 111-528 blz. geb. f 12.—. J. H. F. Kohibrugge, DE INLANDSCHE BEWEGING EN DE ONRUST IN INDIË. A.

Oosthoek, Utrecht, 1927. 111-83 blz. ing. f 1.25.

Heinrich Korff, BIOGRAPHIACATHOLICA. Herder & Go., Freiburg i.Br., 1928. (26.5x 17.5) 279 blz. ing. M. 6.50. Prof. Mr. R. Kranenburg, POSITIEF RECHT EN RECHTSBEWUSTZIJN. P. Noordhoff, Groningen, 2e druk: 1928. 111-203 blz. Prof, Dr. H. J. Lameris, OVER DE BEHANDELING VAN STRUMA. Geïllustreerd, F. Bohn, Haarlem, 1928. 41 blz. ing. f 1.75. Dr. J G. W. Lekkerkerker, CONCESSIES IN ERFPACHTEN VOOR LANDBOUWONDERNEMINGEN IN DE BUITENGEWESTEN. J. B. Wolters, Groningen, 1928. VIII-225 blz. geb. f 5.90.

140


B. de Ligt, KERK, CULTUUR EN SAMENLEVING. Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1925. (21.5x16) 479 blz, ing. f 2.90, geb. f3,90. Een vlot geschreven, maar dan toch doorloopend een zéér oppervlakkig werk, waarin de schrijver de meest uiteenloopende vraagstukken „behandelt" en altijd zóó, dat hij ze ten slotte in betrekking brengt tot den wereldvrede. Was de schrijver alleen maar oppervlakkig! Doch bovendien is hij een gevaarlijk dwaalleeraar, des te gevaarlijker, omdat wat hij — vooral op godsdienstig gebied — betoogt, zich zoo gemakkelijk laat lezen. Alleen ontwikkelden zullen aanstonds zijn denkfouten aanwijzen, doch overigens in het boek geen bevrediging vinden, omdat de schrijver wel ernstige vraagstukken noemt, doch ze nergens ernstig behandelt.

A. A. Luyendijk, GREPEN UIT DE PRAKTIJK DER STATICA. Geïllustreerd, Van

Mantgem & De Does, Amsterdam, 1928. 88 blz. ing. f 1.90.

H. Ch. G. J. van der Mandere, DE VREDESBEWEGING EN HARE GESCHIEDENIS A. W. Sijthoff, Leiden, 1928. IX-217 blz. ing. f 2.50, geb. f 3.25. Dr. Mansoer, DE LACHGASNARCOSE IN DE HEELKUNDE. Geïllustreerd, Patria,

Leiden, 1928. VII-85 blz. ing. f4,50. Valerian Marcu, LENIN. Geïllustreerd, Paul List, Leipzig, 1928. 356 blz. ing. M. 6,--. geb. M.9. —. Voor het bewustzijn van West-Europa is Lenin, de derde Internationale, de Russische proefneming met integraal socialisme, iets verafs en min of meer onwerkelijke. En toch is er geen werkelijker werkelijkheid en wie meent, dat die meer dan een werelddeel omvattende werkelijkheid aan West-Europa niets te zeggen heeft, dwaalt gevaarlijk. Rusland zelf heeft zich na de groote revolutie omhuld en zich nog onbegrijpelijker gemaakt, dan dit half Aziatische land reeds was. Lenin is dood en men heeft gediviniseerd en tot den Ammon — Rah van 'n half officieele cultus gemaakt. Dat maakt den werkelijker Lenin nog moeilijker bereikbaar. Valerian Marcu heeft in Lenin's omgeving geleefd. Onmogelijk daarom, dat zijn beschrijving van Lenin's opvattingen en werkmethode, van diens persoonlijkheid en daden onbeduidend wezen zou, al schrijven wij nog zooveel af op de objectiviteit. Hoe meer men over Lenin leest, hoe meer zich de overtuiging versterkt, dat hij onder de menschen een der grootstbegaafden is geweest. Marcu doet hem zien als den facile princeps, den van nature aangewezen leider, als den man, die den moed heeft tegen alles in te gaan, de logicus, die zich door bijzaken niet afleiden laat en onverbiddelijk op zijn doel afgaat, die daarom ook zelfbewust de wreedheden der revolutie aanvaardde, omdat hij de revolutie wilde. Als historisch document voor wie critisch te lezen weet een belangwekkende biographie, getuigend van een immense eruditie en een fijn psychologisch aanvoelingsvermogen.

Sir Charles Marston, THE CHRISTIAN EAITH AND INDUSTRY. Society for promoting christian Knowledge, London W. C. 2, 1927. (18.5 x 12) 94 blz. geb. Sh. 2/6. Katherine Mayo, MOEDER INDIË. Vertaald uit het Engelsch door J. de Gruyter. Elsevier, Amsterdam, 1928. 266 blz. ing. f 2.35, geb. f 3.90. Een lijvig boekdeel over den moreelen, socialen, oeconomischen, politieken en sanitairen toestand van geheel Indië, dat terecht een felle frontaanval is op geheel het sociale stelsel in al zijn geledingen. Want hetgeen schr. omtrent het Engelsche regiem als de Hindoesche verhoudingen gedocumenteerd aan 't licht brengt is ten hemel schreiend en spot met alle hygiëne en socialiteit. Aangrijpend — zij het dan ook wat rauw-realistisch — zijn haar schetsen over de kindhuwelijken, den weduwenstaat en de voortdurende godsdiensttwisten tusschen Hindoes en Mohammedanen. Een boek met frappante onthullingen omtrent godsdienstige, sexueele en en sociale gewoonten in 't Oosten.

Dhan Gopal Mukerij, A SON OF MOTHER INDIA ANSWERS. E. P. Dutton & Co., New York, 1928. (16x11) 114 blz. Een vernietigende kritiek op Mother India, dat overduidelijk bewijst, al de vooringenomenheid, de onwetenschappelijkheid, de voorbarigheid en voortvarendheid in 't oordeel, de kleinzieligheid en kleingeestigheid, die het vermelde boek kenwerken.

Dr. A. C. J. Mulder, INLEIDING TOT HET NEDERLANDSCHE INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT. S. Gouda Quint, Arnhem, 1928. VIII-292 blz. geb. f 10.—. Mc. Murtrie, THE GOLDEN BOOK. Geïllustreerd, Pascal Covici, Chicago, 1927. (24 x 18.5) XIV-410 blz. geb. $ 6.


141

Het boek verhaalt ons niet slechts 't leven en werken van beroemdheden als Jenson, Aldus, Froben, De Colines Plantin, Baskerville, Didot, Bodoni, Benjamin Franklin, e.d. maar het geeft ons het geboorteproces, ja, de geheele geschiedenis van het boek op heden; het ontsluiert de oningewijden de geschiedenis van het alphabet, het papier, de boekdrukkunst, het boekbinden, de boekillustratie, enz. en veraangenaamt de studieuze lezing door toepasselijke rijke verluchting.

Robert Michels, SOZIALISMUS UND FASCISMUS IN ITALIEN. 1Vei'er & Jessen, München, 1925. (21.5 x 14) 345 blz. ing. M. 4.—, geb. M, 6. —. Tegen propagandistische geschriften met een tendenz als dit, bestaat in den regel het bezwaar, dat licht en schaduw te zeer eenzijdig zijn verdeeld. Dat is ook hier het geval en daarom kunnen wij dit werkje niet hoog aanslaan.

Dr. E. Neter, ARZT UND KINDERSTLTBE. ODUo Gmelin, München, 3e druk: 1927. (21 x 143) 102 blz. ing. M. 2.80, geb. M. 4.--. Over de voeding van den zuigeling, over de gedragingen van moeder en kind in het eerste huwelijksjaar, over de hygiëne van het kind en overdrijving in de kinderopvoeding — over deze en aanverwante onderwerpen zijn hier _ wenken en wenschen bijeen gebracht door een bekend kinderarts.

Vincenzo Nitti, DAS WERK FRANCESCO NITTIS. Vertaald uit het Italiaansch door Berthold Feningsteinn. Geïllustreerd. Frankfurter Societáts-Druckerei

Frankfurt a.M., 1925. (23 x 15.5) 192 blz. ing. M. 4.—.

Een boek met piëteit geschreven, dat het leven en den arbeid van den grooten Italiaanschen staatsman behandelt.

Mr. J. G. Noist Trenité, NEDERLANDSCH ASSURANTIERECHT. F. Bohn, Haarlem, 2e druk: 1928. XX-463 blz. ing. f 8.50. Dr. Karl Notzel, DIE RUSSISCHE LEISTUNG. G. Braun, Karlsruhe i.B, 1927. Wissen und. Wirken (21 x 13.5) 114 blz. ing. M. 2.40. De Russische volksziel wordt gepeild, die uitmunt in 't volle beleven van elders uitgedachte wereldstelsels. Schr. slaagde vooral goed in het aangeven der oorzaken, die 't Marxisme in de praktijk deden mislukken; zooals weergalooze mechanisatie en verlammende automatisatie; staats-kapitalisatie, massa-moord, multi-terreur; en dat alles voor een problematisch toekomstig heil.

Mr. J. Oppenheim, HET NEDERLANDSCHE GEMEENTERECHT. F. Bohn, Haarlem, 5e druk, 1928. Deel I : XXIV-858 blz. deel II : XII-462 blz. Tesamen : ing. f 32.— geb. f 38.—. M. van Overeem, ORGANISATIE EN TECHNIEK VAN DEN HANDEL. H. Honing, Utrecht, 2e druk: 1928. VIII-335 blz. ing. f 8.50. J. L. Gaston Pa s tre, L.ËTERNEL FËMININ, P. Téqui, Paris 6, 1927. (18.5 x 12) 153 blz. ing. Ffr. 6. —. Wanneer men enkele zinspelingen op en aanpassingen aan Fransche toestanden historisch, sociaal en politiek buiten beschouwing laat, kan men zegden, dat dit werkje vrij volledig de beginselen nawijst, voor een redelijk feminisme op zijn verschillend terrein,

Prof Dr. H. Doogeweerd, Ier, J. W. Noteboom, A. de Hoop, 16) DE BIOSCOOPWET. N. Samson, Alphen a.d. Rijn, 1927. ( (24.5 x 16 230 blz, geb. f 4.50. Prof. Mr. G. A. van Poelje, Mr. J. W. Noteboom, DE BIOSCOOPWET-SUPPLEMENT. N. Samson, Alphen a, d. Rijn, 1928. (24+5x16) 49 blz. geb, f 1.25. Gezien de snelle uitbreiding en de geweldige beteekenis van de bioscoop in onze samenleving, is kennis van de wettelijke en staatkundige bepalingen omtrent dit amusementsmiddel noodzakelijk en nuttig. Dit boek geeft de geschiedenis van de totstandkoming der wet, de tekst met bevattelijke toelichting en behelst ten slotte tal van practische gegevens omtrent de organisatie van het bioscoopbedrijf in binnen- en buitenland, alsmede de gemeentelijke regelingen omtrent keuring etc. Zakelijk en volledig zijn deze boeken van groote sociale waarde.

142


Prof. Mr. G. A. van Poelje, BEGINSELEN VAN NEDERLANDSCH ADMINISTRATIEF RECHT, H. Samson, Alphen a, d. Rijn, 1927. (20.5 x 14.5) Deel I: XXIX-500 blz. geb. f9,25. Dit boek geeft meer een algemeenen kijk op de grondslagen van het Nederlandsch Administratief Recht en de bestuurspraktijk der tegenwoordige gemeente. Dit is ook de reden, waarom het niet alleen voor studeerenden, maar ook voor de mensch-uit-de-praktijk van groot nut is er kennis van te nemen.

Prof Dr. L. V. Polak Daniels, OVER DE KOORTS EN HET BELOOP DER KOORTS BIJ DE GENUINE PNEUMONIE. Geïllustreerd, F. Bohn, Haarlem, 1928. 30 blz. ing. f1.—. Mr. Ir. M. M. van Praag, DE HINDERWET. W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928. III-241 blz. ing. f 6.25 geb. f 7.25. Floris Prims, ANTWERPIENSIA 1927. De Vlijt, Antwerpen, 1928. (21 x 16) 248 blz. ing. Bfr. 15. —. Vulgarisatiewerk van goed gehalte. Gegevens geput uit de archieven geven aan menig voorval uit Antwerpen's verleden een heel ander aspect.

Mr. W. R. Emmen Riedel, HET WETSONTWERP TOT HEFFING VAN BELASTINGEN VAN NEDERLANDERS IN HET BUITENLAND. J. J. Romen & Zonen, Roermond, 1927. (24.5 x 16) 22 blz. ing. f 0.75. Dr. Erwin Ritter FREIE REICHSLANDER. Gilde Verlag, Kóln, 1927. (23 x 14.5) 215 blz. ing. M. 4.80. Ritter staat op het standpunt der Republiek; maar de grondwet van Weimar is zijn ideaal niet. Deze laat niet genoeg vrijheid aan de Duitsche landen; gevolg, dikwijls conflicten tusschen Rijks- en landsregeering. Daarom wil hij een sterke rijksregeering met een ruime zelfstandigheid der Duitsche staten binnen het kader van het Duitsche Rijk.

Prof. Mr. G. Ru s sel BESCHOUWINGEN OVER NATIONAAL EN INTERNATIONAAL BELASTINGRECHT. Dekker & Van de Vegt, Utrecht, 1928. 59 blz. ing. f 1.—. Eugen Schniedland VOLKSWIRTSCHAFTSLEHRE. W. Kohlhammer, Stuttgart, 1928. Dit werk lijkt ons een voortreffelijk leerboek. Men zou kunnen zeggen, dat in de groote problemen van eigen opvatting te weinig blijkt. Daarentegen heeft de schrijver zich beijverd zoo goed mogelijk de voornaamste inzichten mede te deelen. Onderhoudend geschreven is dit werk niet, doch de stof is degelijk behandeld en als leerboek heeft het ongetwijfeld verdienste.

Dr. Georg Schreiber POLITISCHES JAHRBUCH 1927-28. Volksvereins-Verlag, M. Gladbach, 1928. (22 x 14)' 829 blz. gec. M. 6.—, geb. M. 7.50. B. Selhorst, RECLAME. Geïllustreerd H. P. Leopold. Den Haag, 1928 (20 x 13) 149 blz ing f 1 90, geb. f 2.50. Een practische gids, belangrijk zoowel voor bedrijfsproducent als bedrijfsconsument.

Mr. Dr. J. H. R. Sinninghe Damste e. a., BESLISSINGEN IN BELASTINGZAKEN. L. J. Veen, Amsterdam, 1928. Afl. 2. 113-192 blz. ing. f 3.—. Dr. Wilhelm Stekel, DE WIL TOT DEN SLAAP. Vertaald uit het Duitsch door H. A. E. van Dishoeck. Leidsche Uitg. Mij, Leiden, 4e druk : 1927. 20 x 14) 63 blz. ing. f0,90. Dit onderwerp wordt volgens de theorie van Freud zeer populair behandeld, zonder eenig correctief.

Dr. W. Schuurmans Stekhoven, MAATSCHAPPELIJKE GEZONDHEIDSZORG. Geïllustreerd. J. B. Wolters, Groningen, 1928. 326 blz. ing. f 4.90, geb. f 5.50.


143

Dr. A. Sternhei m, HET BANKWEZEN IN NEDERLAND. Geïllustreerd. J. Morks, Den Haag . 1925. (32 x 24.5) 132 blz. geb, f 2.50. Door zijn onvolledigheid zoowel in omvang der stof als in de wijze van behandeling, brengt dit werk minder dan hetgeen men naar den titel v_ erwachten zou.

Dr. Kurt Sternberg, WALTHER RATHENAU DER KOPF. Dr, Walther Rothschild, Berlin Gri newald, 1924. (19.5 x 13.5) 152 blz. ing. M. 3.—. geb M. 4.80. Misschien ware de titel: Rathenau das Herz. beter geweest! Intusschen hebben wij dit werkje over Rathenau met veel belangstelling gelezen en zijn er nog eens te meer van overtuigd, dat de moord op dezen man voor Duitschland een gevoelige slag is geweest, te meer, omdat mannen als Rathenau overal — en ook in Duitschland — zeldzaam zijn. Het is een goed geschreven werkje, dat een goed inzicht geeft in de denkbeelden van Rathenau.

D. Stieltjes, VERDEDIGINGSLEER. Geïllustreerd. W. E. J. Tjeenk Willink,

Zwolle, 1928. 75 blz ing. f 0.90.

Mr. Dr. A. A. H. Struycken, VERZAMELDE WERKEN. S. Gouda Quint, Arnhem,. 1928. VII-439 blz. ing. f 11.—, geb. 12. —. Voor de kennis der staatkundige verhoudingen in Nederland van onschatbare waarde.

Mr. B. M. Telders, STAAT EN VOLKENRECHT. S. G. van Doesburgh, Leiden, 1927. (24.5 16) VIII-161 blz. ing. f 1.90.

x

Wil ingang doen vinden de leer en methode van Hegel's philosophie omtrent het volkenrecht.

H. J. van Toorn, HET VERZEKERINGS BEDRIJF. J. Heijnis Tsz., Zaandijk, 1928. VII-200 blz. ing. f 4.—, geb. f 5.25. Franz von Tunkl, GESCHICHTE DER KLOSTER, Ferd, Schoeningh, Paderborn, 1928. 198 blz. geb. M. 5 —, Een monographie over de groei, de verwording en confiscatie van kloosters en kloosterorden in de voornaamste historische tijdperken. Tevens een populaire vraagbaak, voor wie zich een beeld wil vormen van het wijdvertakte gebied van het kloosterordenswezen van verleden en heden. Voor de cultuur historie van belang, meer als compendium van het voorhandene materiaal; als een inzichtgevende handleiding.

Stanley Unwin, THE TRUTH ABOUT PUBLISHING. George Allen & Unwin, London W. E. 1, 1926. (20 x 13) 359 blz. geb, Sh. 7/6. Op de eerste plaats verdient dit boekje gelezen en bestudeerd te worden door de vaklui, de uitgevers, de boekhandelaars, de drukkers, de binders, de papierhandelaars, en de employé's in hun bedrijven, en last not least ... door de auteurs.

Dr. I. L. J. de Ven, TIJDSTUDIËN VOOR HET MIDDENBEDRIJF. Geïllustreerd, H. J. Paris, Amsterdam, 1928. 171 blz. ing. f 3.75, geb. f 4.75. Prof. Dr. C. A. Verrijn Stuart, INLEIDING TOT DE BEOEFENING DER STATISTIEK. F. Bohn, Haarlem, 2e druk, 1928. V I I I-459 blz. ing. f 12.—, geb. f 15.—. Dr. Emilie Verviers, DE KENTERING IN HET MATERIALISTISCH DENKEN. Centr. Drukkerij Oisterwijk, Oisterwijk, 1927. (21.5 x 13.5) 171 blz. ing. f 2.90, geb. f 3.95. Dr. Verviers wil het verloop van de gedachte in de laatste tijden, negentiende eeuw vooral, nagaan, niet als wijsgeer, maar volgens sociologisch waardeeren. Hij stelt zich een consequent volgehouden sociologische waardeering voor. In die opzet, in het consequente althans, is hij o.i. geslaagd. Hier en daar wat vrij-gevochten doende is dit werk overigens naar onze meening zeer te waardeeren.

Dr. Ir. Th. van der Waerden, DE GRENZEN VAN HET HISTORIES-MATERIALISME. Ontwik-

keling, Amsterdam, 1927. (19.5 x 13) 63 blz.

Welgeslaagde poging om de nieuwe opvatting van het historisch materialisme te belichten. Hierbij wordt de dialectische methode toegepast, terwijl tevens een puur-autonome moraal wordt voorgestaan.

144

LEERBOEKEN.

Dr, Gerard Wagenaar, PERSONEELE BELASTING. G. J. van der Meer, Noordwijk, 1926. (24 x 15,5) Dec11 : XVI-218 blz, ing. f 4.—, geb, f 5.—. Bij de belastingen worden een aantal belangen, welke van algemeen nut zijn, o.a en allereerst de godsdienstige vrijgesteld. Schrijver wil de verschillende belastingen in hun aanraking met de kerk en andere instellingen van algemeen nut nagaan Als een aanwinst voor de praktijk zouden wij het boek zeker willen beschouwen

D. van der Zee, HET INDISCHE GEMEENTEWEZEN. M. Nijhoff, Den Haag, 1928. VIII-179 blz, ing. f4,50, geb, f6,—. (Zonder naam), HET BURGERLIJK WETBOEK VOOR NEDERLANDSCH INDIE. G. Kolff & Co., Leiden, 1928. 11-927 blz. geb. f 10.—. (Zonder naam), BEDRIJFSREGISTER VOOR NEDERLAND. De Vlijt, Arnhem, 2e druk: 1927. (31.5x34) CLXXI-1576 blz. geb. f25.—, Deze tweede druk heeft o.a. dit op den eersten voor, dat van een groot aantal van de belangrijkste groepen een indeeling is gemaakt in drieën: T. fabrikanten; H. groothandelaren, importeurs, exporteurs, agenten, commissionnairs en makelaars; III. handel (een samenvatting van wat niet onder 1 en II te sorteeren viel)

(Zonder naam), BIJ DE NONNEKENS VAN MUIZEN. De Spieghel, Amsterdam, 1927. (17 x 16) 30 blz. (Zonder naam), HOE CORRIGEER IK MIJN DRUKWERK. Eigen Drukkerij, Utrecht, 1927. (20x14) 6 blz. (Zonder naam), SOCIAAL HANDBOEK. Vertaald uit het Fransch. De Zuid Limburger, Kerkrade, 1928. (19.5 x 13.5) 98 blz. ing. f 0.90, geb. f 1.40. Van uitzonderlijk belang, zoowel om de verdragende onderwerpen, die behandeld worden, als om het gezag, dat deze besluiten onderschreef.

(Zonder naam), BELASTINGWETGEVING. M. Nijhoff, Den Haag, 1928. 285 blz. ing.

f 3.50. (Zonder naam), OVERZICHT VAN DE RECHTSPRAAK, RECHTSLITERATUUR, ADMINISTRATIEVE BESLISSINGEN. Gebr. Belinfante, Den Haag, 5e druk: 1927. XII-667 blz. ing. f2.—. (Zonder naam),

SPECULEEREN AAN DE BEURS. Wed. P. van Waesberghe & Zn., Rotterdam, 1927. 168 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.50. Meer een waarschuwing tegen speculeeren, dan een aansporing. Maar wil Jan Publiek toch speculeeren, dan leert hij in dit werk wel enkele begrippen en toestanden, welke hij noodig heeft. Over het geheel een duidelijk en voor beginnelingen wel practisch werk.

121

LEERBOEKEN

lgd


Drs. G. G. van den Andel, GERMANIA. Geïllustreerd. Kemink & Zoon, Utrecht, 1927. (19x 13.5) X-216 blz. ing. f 2.40. R. M. Ballantyne, THE CORAL ISLAND. W. Versluys, Amsterdam, 1927. (19.5x12.5) 216 blz. ing. f 1.75. J. H. van den Bosch, GEDICHTEN. W. E. J. Tjeenk-Willink, Zwolle, 2e druk, 1928. Neder landsche schrijvers. (16.5 x 12) 136 blz. ing. f .1.25, -

LEERBOEKEN.

145

L. Bot, J. Houtepen, BEKNOPTE ENGELSCHE SPRAAKKUNST. J.B.Wolters, Groningen, 1927. (19.5x 13.5) Deel T: 171 blz. ing. f 1.40, geb, f 1.60. Aug. A. Boudens, EENVOUDIGE GESCHIEDENIS DER H. ROOMSCHE KERK VOOR R.K. MULOSCHOLEN. Geïllustreerd. L. C. G. Maimberg, Den Bosch, 1927. (19,5x 13,5) 128 blz, ing. f 1,20. Aug. A. Boudens, DE LITURGIE DER HEILIGE ROOMSCHE KERK. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1927. (19.5x 13.5) 76 blz. ing. f0,65. Een leerboekje over Liturgie voor kinderen van de M.U,L,O, school.

S. M. Boumann van, Tertholen, ZONNESCHIJN IN HET KINDERLEVEN. Geïllustreerd. P. Noordhoff, Groningen, 1926. (27.5 x 20.5) 32 blz. ing. f 1 .50, geb. f 2.25, F. C. A. Bremer, INLEIDING TOT DE KUNSTGESCHIEDENIS. Geïllustreerd. Elsevier, Amsterdam, 1927. (23.5 x 15.5) 320 blz. ing. f 5,50, geb. f 6.25. Een boek dat ernstige bestudeering waard is; als vulgarisatiewerk is 't volkomen geslaagd en critisch gelezen, zal 't velen studieus genot verschaffen,

C. v. d. Broek, J. A. Nilessen, LANDEN EN VOLKEREN. Geïllustreerd. L. C. G. Maimberg, Den Bosch, 1928. (23 x 15) 197 blz. ing. f 2.50, geb, f 2.95. D. de Bruin, Jr., HET DICTEERBOEK VOOR DEN ASPIRANT KANTOORSTENOGRAAF. J. Muusses, Purmerend, 1928. (23x 15) Deel II: 87 blz. ing. f 1.—. P. Eindhoven, COMMERCIAL ENGLISH. Geïllustreerd. W. Versluys, Amsterdam, 1927. (22x15.5) Deel 1: 119 blz. ing. fl.75. P. Eindhoven, P. H. van Overbeek, STEP BY STEP. W. Versluys, Amsterdam, 5e druk: 1928. (21.5x 14) Deel 1: 106 blz. ing. fl.20. P. Eindhoven, P. H. van Overbeek,. IDIOM AND GRAMMAR. W. Versluys, Amsterdam, 5e druk: 1928. (22.5 x 15) ing. f 1.75, Dr. P. Endt, INLEIDING TOT DE STAATHUISHOUDKUNDE. J. B. Wolters, Groningen, 1927. (26 x 15.5) 293 blz. ing. f 3.50, geb. f 3.90. Wie zich van de voornaamste oeconomische vraagstukken op de hoogte wil stellen, vindt in dit boek veelzijdig materiaal in Hülle und Fülle. De voorbeelden welke deze stof verduide lijken moesten zijn ontleend aan de moderne samenleving. Vooral voor zelfstudie van belang.

J. C. van Eiji, ONS ZONNESTELSEL. Geïllustreerd, Paul Brand, Hilversum, 1928. (24x16) 111 blz. in g. f2,25, geb. f2,75. In klare uiteenzetting, welke te meer dient gewaardeerd, waar het hier een voor jeugdige hersenen zon zware stof betreft, worden als kennelijk resultaat van een langjarige onderwijservaring behandeld de aarde, haar omvang, vorm en beweging, de zon, de maan, eb en vloed, de planeten, kometen, meteoren en stabiele sterrenbeelden. Een zeer bruikbaar leerboek, ook voor zelfstudie geschikt en betrouwbaar.

Dr, J. A. Roetert Frederikse,

KRITIEK EN ESSAY. W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928. (22.5 x 16,5)

Deel 1: 134 blz. deel II: 129 blz. Per deel: ing. f 1.—. J. Greshoff, A. F. Mirande, LYRIEK. W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928. 22.5x16.5) Deel III: 142 blz. deel IV: 140 blz. Per deel : ing. f 1.—.

146

LEERBOEKEN.

Dr. J. L. Waich, EPIEK, W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928. (22,5 >< 16.5) 128 bis. ing. f 1+—. Dr, G. J. Geers, J. C. de Joode, PROZA. W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928, (22.5 x 16,5) Deel III: 127 blz. ing. f 1.—. Prof, Dr. Jan de Vries,

NOORSCHE VERHALEN. W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1927, 21 x 16) 103 blz. ing. f1.—. Drs. A. Saalborn,

DRAMA. W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928. (22.5 x 16.5) 131 blz. ing. f1.—. De keuze is uitstekend en veelzijdig en strikt neutraal ten opzichte eener levensbeschouwing. Behandeling streng methodisch en ontwkkelend. Eenige keurstukken houden wel eenige bezwaren in voor de fantasie onzer jeugd. Een waardeerbare serie die hopelijk stimuleerend zal werken op R.K. onderwijskrachten.

F. M. Gescher, KENNIS VAN LAND EN VOLK. Geïllustreerd. H. J. Dieben, Leiden, 1928. (23.5x15.5) Deel 1: 275 blz. ing. f2.75, gec. f3.—, geb. f3,25, Geschiedenis godsdienst, onderwijs, beschaving alles wat op de volkeren heeft ingewerkt, betrekt schr. in z'n vlotte beschrijving. De uitgebreide stof werd puntsgewijze behandeld, hetgeen naast de rijke collectie afbeeldingen dit R.K. leerboek maakt tot een up to date leermiddel

A. M. E. Grabowsky, INTERNATIONALE SCHOOLCORRESPONDENTIE. Geïllustreerd.

J. Muusses, Purmerend, 1928. (24x15.5) 70 blz. ing. f 1.—. P. G. Groenen, BEKNOPTE BIJBELSCHE ARCHEOLOGIE. Geïllustreerd, Kemink &Zn., Utrecht, 1927. (25x17) 243 blz. gec. f2.75. Aantrekkelijke uiteenzetting van den eeredienst het huiselijk leven en de maatschappelijke toestanden ten tijde van het Oude Verbond. Platen verduidelijken de stof op bevattelijke en instructieve wijze Een zeer aanbevelenswaardige handleiding

Prof. Dr, D. van Gulik, Prof. Dr. E. van Everdingen, LEERBOEK DER METEOROLOGIE. Geïllustreerd. P. Noordhoff, Groningen, 3e druk : 1927. (25 x 16) 240 blz. ing. f 6.25, geb. f 9.25. Wie zich vertrouwd wil maken met de verschijnselen der weersgesteltenis en weten wil, wat er geschiedt in den dampkring der aarde, ga te rade bij dit oudbeproefde leerboek.

Br. Gummarus, MANKE DRIEKSKE. Paul Brand, Hilversum, 1928. Sint Jozefts klasbiblioteek. (19.5 x 13) 85 blz, ing. f 0.60. A. Hartlief, DE JONGE KOOPMAN. Geïllustreerd. J. Muusses, Purmerend, 6e druk: 1928 (23 x 14.5) XII-133 blz. ing. f 1.25. P. Heilker, ESPERANTO LEERBOEK. Joh. Ykema, 's Gravenhage, 1927. (20 x 13.5) 192 blz. ing. f 2.—. Dr. S. Herrlich, BEKNOPT OVERZICHT DER GRIEKSCHE MYTHOLOGIE. Vertaald uit het Duitsch door Dr. J. S. van Veen. J. B. Wolters, Groningen, 13e druk: 1928. (195x12.5) 67 blz. ing. f0,80. J. C. Holtzappel, SAMENVATTING VAN HET GELEERDE BIJ' DE LESSEN IN HAN DELSKENNIS. Geïllustreerd. W. Versluys, Amsterdam, 6e druk: 1927. (19.5x13.5) 154b1z. ing. fl.75. Anny Huismans, IN DE REGEN. Geïllustreerd. Paul Brand, Hilversum, 1928. Sint Josef's klasbibliotheek. (19.5x13) 32 blz. ing. f 0.30. -

LEERBOEKEN.

147

J. Kicyntjes S. J., Dr, H. H. Knippenberg, VAN GODEN EN HELDEN. Geïllustreerd, J. B. Wolters, Groningen, 7e druk: 1927. (19.5 x 13,5) 197 blz. ing. f 1.90, geb, f 2,25, G. Lamers, G. van Woesik, PROSAUND DICHTUNG, L C. G, Malmberg, Den Bosch, 1928. (19.5>< 13.5) Deel II: 155 blz, ing. f 1.25, Een degelijk werkje, een aanwinst voor ohze R.K.Scholen.

El. Land, FRANSCHE GESPREKKEN. Elsevier, Amsterdam, 1928. (21.5x 16) Deel 1 : 106 blz., deel II : 196 blz. Per deel ing. f 1.50. El. Land, ENGELSCHE GESPREKKEN. Elsevier, Amsterdam, 1928. (21.5 x 16) Deel 1: 104 blz., deel II: 108 blz.. Per deel ing. f 1.50. Gesprekken zooals ze dagelijks voorkomen in die allermeest op de praktijk-gerichte centra van modern leven: de winkels, om zich te bekwamen in het spreken resp. van het Fransch en 't Engelsch; een practische handleiding voor winkelbedienden en koopers.

M. J. Langenveld, VORM EN KLEUR. Geïllustreerd. H. D. Tjeenk Willink &Zn., Haarlem 1928. (21 x 15) 54 blz. ing. f 1.20. A. D. Leeman, PRACTISCHE HANDLEIDING TER BEOEFENING VAN DE SPAANSCHE TAAL. Gebr. van Kleef, Den Haag, 3e druk : 1928. XI-255 blz. ing. f3,90. W. L. M. E. van Leeuwen, NATUUR EN DICHTER. J. B. Wolters, Groningen, 1928. (21 x 16) 406 blz. ing. f 3.90, geb. f 4.50. Een ruiker natuurlyriek met kennis en keur saamgelezen uit de Nederlandsche en verwante vreemde literatuur en smaakvol verlucht met reproducties van picturale en plastische meesterwerken. Er zij echter op gewezen, dat bepaalde keurbloemen een andere natuurvereering weergeven, dan wij katholieken aanvaardbaar achten,

Dr. Karl, Luick, DEUTSCHE LAUTLEHRE+ Franz Deuticke, Leipzig, 1926. (24 x 16) 118 blz. geb. M.3.40. Luick is erin geslaagd, zoowel voor de praktijk van den leeraar als voor de eischen van den taalvorscher, de verhouding van de ware spreekwijze in het Oostenrijksche gebied zuiver aan te geven.

Dr, S. A. van Lunteren, OVERZICHT VAN DE GESCHIEDENIS DER ROMEINSCHE EN OUD NEDERLANDSCHE RECHTSVORMING. J. B. Wolters, Groningen, 2e druk : 1928. 205 blz. ing. f 4.90. Drs. P. M. Maas, UIT HET LAND VAN STE JEANNE D'ARC. Geïllustreerd. L. C. G. Maimberg, Den Bosch, 1928. (18x 12) Deel 1: 126 blz. ing. f 1.50. R. Meurer, THE LAST YEAR+ D. A. Daamen, Den Haag, 2e druk : 1927. (22.5 x 14) 163 blz. ing. f 1.75. Herman Middendorp, UIT DE NEDERLANDSCHE LETTERKUNDE. Geïllustreerd, W. E.

J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928. (21 x 16.5) 335 blz. ing. f 3,50.

Door het meest representatieve uit de literatuurhistorie naar voren te brengen werd getracht de belangstelling van het schoone woord in onze Nederlandsche letteren op te wekken. Een ernstig werk, ook al zou men een andere keuze een juistere definitie hier en daar kunnen wenschen.

Dr, H. W. E. Moller, BEKNOPTE GESCHIEDENIS VAN DE NEDERLANDSE LETTER-

KUNDE. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1928. (19.5 x 13) 336 blz. ing. f2.90, geb. f3,90. Een veelomstreden werk dat desalniettemin goede qualiteiten bezit en waarvan wij in de tweede, herziene druk, die dezer dagen verschijnt, nog veel verwachten.

148

LEERBOEKEN.

E. Molt, VADERLANDSCHE GESCHIEDENIS. Geïllustreerd door Tjeerd Bottema en Alb. Roodenburg. J. Bijleveld, Utrecht, 1927. (23.5 x 16) 443 blz. geb. f 4.90. Dit boek heeft de Vorzüge doch ook de feilen van de neutrale geschiedbeschrijving: de Katholieken worden er geenszins naar de waarde hunner beteekenis in gewaardeerd. Vlot ia 't belichten van daden en karakter onzer groote landgenooten.

Dr. G. S. Overdiep, MODERNE NEDERLANDSCHE GRAMMATICA. W. E. ,J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928. (22.5 x 17) 293 blz. ing. f 3.50, geb. f 3.75. Dit boek tracht den leerling te doen begrijpen, waarom • men schrijft, zooals het er geschreven staat. Dit is de goede methode, al hadden we de keuze van het materiaal, waaraan deze definitie gedemonstreerd wordt, gaarne wat ruimer opgevat gezien. Ernstige studie is dit boek overwaard.

Dr. G. S. Overdiep, BEKNOPTE NEDERLANDSCHE VERSLEER, W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928. (22.5 x 17) 53 blz. ing. f 0.75. Ook hier is getracht langs inductieven weg uit de gegeven verzen de regelmaat aan te toonen.

A. Pereeck, A SURVEY OF ENGLISH LITERATURE. J. B. Wolters, Groningen, 3e druk: 1927. (18x12.5) 72 blz. geb. f 1.25. Degelijk en overzichtelijk in stofbehandeling. Afwijkend in beoordeeling van geestelijke waarden van ons R.K. standpunt.

Siegfried . van Praag, Dr. Martin Premsela, CADRE ET PORTRAITS. Geïllustreerd. W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1928. 144 blz. ing. f 1.50. Een vlotgeschreven Fransche literatuurgeschiedenis, waarbij dient opgemerkt, dat wij katholieken anders staan tegenover Zola, Montaigne, etc., dan de samenstellers.

M. Prins, GETALLENVAARDIGHEID. Prins Brothers, Haarlem, 1927. (23 x 15.5) Deel I: 111 blz. ing. f 1.90. Een boek met aardige rekenkunstjes.

P. van Renssen, NIEUWE NEDERLANDSCHE LYRIEK. Geïllustreerd. D. A. Daamen,. Den Haag, 1927. (18x12.5) 160 blz. ing. f 1.75, geb. f 2.50. Een persoonlijk accent van kiezen en keuren bezit deze verzameling stellig, doch een samenvattend inzicht in onze nieuwe Nederlandsche lyriek wordt ons niet geboden!

A. E. C. van Saarloos, BALANSLEIEN. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 2e druk : 1925 (20.5 x 15.5) 146 blz. ing. f 2.90. -

In het algemeen vinden we het boek wel geschikt voor wie het blijkens den titel geschreven is.

Dr. Fred. Schuh, HET NATUURLIJKE GETAL IN ZOO STRENG MOGELIJKE BEHANDELING. P. Noordhof f, Groningen, 1928. (24 x 16) XII-156 blz. geb. f 5.90. H. Snel, PROSE. Geïllustreerd, W E. J. Tjeenk Luitlink, Zwolle, 1927. Bibliothèque de la Semeuse. (16.5 x 12) Deel I : 193 blz. deel II : 197 blz. Per deel: ing. f 1.50. H. Snel, POÉSIE. Geïllustreerd, W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1927. Bibliothèque de la Semeuse. (16.5 x 12) Deel 1: 135 blz. deel II: 163 blz. Per deel: ing. f 1.75. H. Snel, PROSE ET POÉSIE. Geïllustreerd W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1927. Bibliothèque de la Semeuse. (16.5 x 12) Deel I : 178 blz. deel II: 184 blz. Per deel: ing. f 1.75. Annotaties en illustraties zeer deskundig en paedagogisch; alleen over de kemze der geciteerde stukken, in het bijzonder in deel II Prose, zou zijn te twisten.

LEERBOEKEN.

149

C. H. Stevens, VOOR KLEIN EN GROOT. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1927. (21 x 16) 84 blz, ing. f 0.90. Robert Louis Stevenson, KIDNAPPED. P. Noordhoff, Groningen, 1927. (21.5 x 17) 186 blz. ing. f 1.75. Dr. P. Terpstra, LEERBOEK DER GEOMETRISCHE KRISTALLOGRAFIE. Geïllus treerd. P. Noordhoff, Groningen, 1927. (25 x 16) 302 blz. ing. f 8.25 geb. f9.—. Het doel dat schrijver zich stelde: de wetten op te sporen, waaraan de kristalvormen zijn onderworpen en de grootheden af te leiden noodig voor hun beschrijving, heeft hij bereikt in dit leerboek, dat uitmunt door groote overzichtelijkheid zoowel in de algemeene hypothesen als in de uitwerkingen.

Alexander Watsen, SPEAK OUT. George G. Harrap & Co., Londen W.C. 2, 1924.. (17x 10.5) 127 blz. geb. Sh. 2/6. Een boekje met practische wenken voor allen die in het openbaar moeten spreker. Sommige gedeelten zijn ook voor niet-Engelschen lezenswaard.

Leo Weismantel, DER GEIST ALS SPRACHE. Benno Filser, Augsburg, 1927. (25 x 15.5). 156 ing. M.4.—, geb. M.5.—. Leo Weismantel, DIE SCHULE DES LEBENSALTER. Benno Filser, Augsburg, 1928. (25 x 15.5) 143 blz. ing. M. 4. —. Het bijzondere van Weismantel's werkwijze berust op de polariteit van zijn wezenseigenschappen als dichter en als opvoeder. De opvoeder, die tevens dichter is, verstaat en spreekt daardoor de taal van zijn volk. Dichter en opvoeder, beiden zijn zij voor den mensch noodig, want de dichter wijst hun het ideaal en de opvoeder den weg, die er heen leiden. Deze gedachtengang vindt zijn nadere belichting in deze beide boeken, waarvan het eerste meer theoretische en het andere meer practische aanwijzingen geeft. Niet overal even helder en overtuigend, zijn ze ernstige bestudeering echter overwaard.

Cardinal Wiseman, FABIOLA. W. Versluys, Amsterdam, 1927. (19 x 13) VI-244 blz. geb.

f2,25.

Cardinal Wiseman, PANCRATIUS. Paul Brand, Hilversum, 1927. Stella matutina. (20 x 15) 120 blz. gecart. f 1.25. J. Worp, ALGEMEENE MUZIEKLEER. Geïllustreerd, J. B. W rlters, Groningen, 11e druk: 1927. (23.5 x 14.5) VIII-351 blz. ing. f 5.25, geb. f 5.90. (Zonder naam), BLOEMLEZING UIT NEDERLANDSCHE PROZASCHRIJVERS DER ZEVENTIENDE EEUW. Geïllustreerd, J, B. Wolters, Groningen, 1927. Lyceum-Herdrukken. (20.5 x 15) IX-180 blz. geb. f 2.75. (Zonder naam), KARAKTER-KENNIS-KUNST, Geïllustreerd, P. Noordhoff, Groningen, 1928. (31 x 14.5) Deel II : 208 blz., deel III: 183 blz.; deel VII: 125 blz.; deel VIII: 120 blz.; deel IX: 139 blz.; deel X: 163 blz. Per deel ing. f0,85. ,

Indien ook (wellicht in komende?) deelen katholieke figuren behandeld werden, zou deze serie aan volledigheid en objectiviteit winnen en ook voor schoolgebruik geschikt worden, hetgeen ze thans reeds voor leeszalen en zelfstudie is

150

Ei

VOOR DE HUISHOUDING.

VOOR VOOR DE HUISHOUDING.

Van werken die in Boekzaal der geheele wereld reeds een ampele bespreking vonden vermelden wij wegens plaatsgebrek alleen den titel.

John Bergmans, DE ROTSTUIN. Geïllustreerd, Kosmos, Amsterdam, 1928, 156 blz. geb. f4,90. R. W. Broekman,

HET ONDERHOUD VAN UW GEBIT. Hijman, Stenfert Kroese & Van de Zande Arnhem, 1928. 24 blz. ing. f0,40.

Koba M. J. Catenius van der Meijden, MAI(ANLAH NASI ! W. J. Ort, Den Haag. 4e druk.- 1928. (20 x 13.5) XVI-116 blz. ing. fl.60. Dit boekje bevat recepten voor de echte Indische rijsttafel zoodat men die ook in Holland kan klaarmaken, want de meeste specerijen, die er voor noodig zijn, zijn ook in Holland te bekomen.

G. de Clercq, HOE MOET MEN KACHELS STOKEN? Geïllustreerd. Wed. G.van Soest, Langestraat 25-31, Amsterdam, 1927. 32 blz. (13 x 11.5) ing. f 0.10. J. F. Ch. Dix, HET KWEEKEN VAN ANJERS. Geïllustreerd. Kosmos, Amsterdam 1927. Weten en kunnen. (19,5x13.5) 63 blz. ing. f0,75. F, W. Drijver Jr., FINANTIEEL ALLERLEI VOOR DE VROUW. Nijglz & Van Ditmar,

Rotterdam, 1928. 62 blz. ing. f 0.90.

W. F. A. Grimme Sr., GRONDBEWERKING EN BEMESTING IN DEN LIEFHEBBERSTUIN. Kosmos, Amsterdam, 1928. Weten en kunnen. (19.5x13.5) 64 blz. ing. f 0.75. Jac. A. Güth, DE MODERNE BANKETBAKKER. M. D. de Lange, Veendam, 3e druk: 1928. (20x15) 141 blz. ing. fl.90. Dit nuttige boekje met bevattelijke raadgevingen zal menig huismoeder in voorkomende gevallen dienstig kunnen zijn.

F. H. Hankes, DE BINNEN EN BUITENLANDSCHE KAMER - EN VOLIERE VOGELS. Geïllustreerd. Kosmos, Amsterdam, 1928. Weten en kunnen. (19.5x13,5) 64 blz. ing. f0,75. Aug. Havermans, ONS TERRARIUM. Geïllustreerd. C. A. Mees, Santpoort, 1928. 126 blz. ing. f0,50. J. C. auf der Heide, WAT ELKE VERZAMELAAR VAN MUNTEN EN PENNINGEN WETEN MOET. Geïllustreerd. Auf der Iteide, Hilversum, 1928. 32 blz. ing. f 0.50. Pau van Heil-Wijnman, KLEEDINGVERSIERING. Geïllustreerd. Ontwikkeling, Amsterdam, 1928 (32x25) 18 blz., ing. f0,75. L. J. de Hoog, HET KWEEKEN VAN TOMATEN. Geïllustreerd. Kosmos, Amsterdam, 1927. Weten en kunnen. (19.5x13.5) 63 blz. ing. f0,75. M. J. Huizinga, HET NIEUWE KOOKBOEKJE VOOR DE EENVOUDIGE SPIJSBEREIDING. C. T. Bom & Zoon, Amsterdam, 7e druk: 1928. 95 blz. ing. f 0.50.

VOOR DE HUISHOUDING,

151

D. Ingerman, C. R. Koning ONDERWERPEN UIT DE WARENKENNIS, Geïllustreerd. W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle, 5e druk : 1928. (20.5 x 14) XI-195 blz. ing. f 2.50, geb. f2.75. Rie Zwart Ketjen, SOEPEN EN WINTERGERECHTEN. Geïllustreerd, A. W. Segboer, Den Haag, 3e druk : 1928, 16 blz, ing. f 0.50. Rie Zwart Ketjen, VLEESCHGERECHTEN. Geïllustreerd. A. W. Segboer, Den Haag, 3e druk : 1928. 16 blz, ing. f 0.50. Georges Malet, L'ART DE SE RASER. Editions du Siècle, Paris 5, 1927. Petite bibliothèque d 'Hygiène moderne. (16,5 x 12) 94 blz. ing. Ffr. 4.—. C. Noordanus, HET KWEEKEN ONDER GLAS EN HET BLEEKEN VAN GROENTEN. Kosmos, Amsterdam, 1928, Weten en kunnen. (19.5 x 13.5) 64 blz, ing. f 0.75. P. Riccardijn, ANTi EK DELFTSCH. C. Morks Cz,, Dordrecht, 1928, 43 blz. ing. f 1.Elis. M. Rogge, Louise H. Wildt, KUNSTHANDWEVEN. Geïllustreerd door Elis M. Rogge en G. de Graaf. Van Holkema en Warendorf, Amsterdam, 2e druk: 1928. VII-136 big. gec. f2,50. Joh. Ruys, DE CHAMPION-CULTUUR GEVOLGD DOOR EEN AANTAL RECEPTEN TOT HET BEREIDEN VAN VERSCHILLENDE EETBARE PADDESTOELEN. Geïllustreerd. J. W. Boissevain & Co., Haarlem, 1928. 48 blz. ing. f 0.90. M. A. Schalij, K. Pijper, RIETVLECHTEN. J. Muusses, Purmerend, 3e druk: 1928. (21 x 15.5) • 109 blz. geb. f 1.75. Een bevattelijke handleiding in het rietvlechten, dat niet alleen een nuttige handenarbeid, doch ook een huiselijke bezigheid van prettig karakter is.

E. M. Valk Heijnsdijk, DE VEGETARISCHE KEUKEN. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 17e druk: 1928. (19.5x13.5) 175 blz. ing. fl.90, geb. f2.50. Hoe men een behoorlijk maal kan bereiden zonder toevoeging van vleeschgerechten, blijkt uit de 600 recepten, welke dit boek behelst, dat klare inzichten geeft in de moderne voedingsleer. Belanghebbenden aanbevolen inzonder medici.

Wale son, NIEUWE HAAKBOEKJES. Geïllustreerd, D. Bolle, Rotterdam, 1928. Deel I.- VII-72 blz. deel II : VIII-60 blz. Per deel : ing. f 0.95. (Zonder naam), BEYER 'S HANDWERKBOEKEN. Geïllustreerd. Allert de Lange,

Amsterdam, 1928. 16 blz. ing. f 0.75. (Zonder naam), KINDERMODE-ALBUM. Geïllustreerd. A. W. Sijthoff, Leiden, 1928. 24 blz. ing. f 1.—.

152

SPEL EN SPORT.

i

SPEL :4 SPORT

Van werken. die in Boekzaal der geheele wereld reeds een ampele bespreking vonden vermelden wij wegens plaatsgebrek alleen den titel.

N. Broekhuysen, P, W. Scharroo, HET KORFBALSPEL+ Geïllustreerd. Kosmos, Amsterdam, 1927. Weten en kunnen, (195x13.5) 48 blz, ing. f 0.75. J. F. Ch. Dix, KLIM EN HANGPLANTEN, Kosmos, Amsterdam, 1928. Weten en kunnen. (19.5 x 13.5) 64 blz. ing. f 0.75. C. J. Groothoff, e.a., DE OLYMPISCHE SPELEN. Geïllustreerd. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1928. (18.5 x 12) 328 blz. geb. f 2.90. In e ?n vrij kort bestek is een geheel ontstaan dat historische sportieve en zeker ook journalistieke waarde te over bezit en dat we beslist ieder aanbevelen die de Olympische spelen vruchtbaar met zijn belangstelling wil volgen. Talrijke en zeer goede foto's komen het boekwerk ten goede.

M. J. Langeveld, VORM EN KLEUR. Geïllustreerd, H. D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem, 1928. VI-54 blz. ing. f 1.20. Leo Lauer, OLYMPISCHE SPORT: ATHLETIEK, Geïllustreerd. D. A. Daamen, Den Haag, 1928+ (26.5x19) 70 blz. ing. f0,75. Leo Lauer, OLYMPISCHE SPORT : WIELRENNEN. Geïllustreerd D. A. Daamen, Den Haag, 1928. (26.5x19) 62 blz. ing. f0,75. Mi'. M. C. van der Minne, HET FOTOGRAFEEREN VAN PAARDEN. Geïllustreerd, Zuid Holt.

Boek- en Handelsdrukkerij, Den Haag, 1928. 15 blz. ing. f 0.75.

I. Nauta, MIJN HERBARIUM. P. Noordhoff, Groningen, 1928. ing. f 0.50. Dr, J. H. 0, Reys, LICHAMELIJKE OPVOEDING VAN DE VROUW, Geïllustreerd. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1927. (18.5x 13) 127 Liz, gec, f 1.90. Dr. J. H. 0. Reys, LICHAMELIJKE OPVOEDING VAN DEN MAN. Geïllustreerd. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1927. (18.5x 13) 121 blz. gec. f 1.9C. Dr. J. H. 0. Reys, LICHAMELIJKE OPVOEDING VAN HET KIND. Geïllustreerd. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1927. (18,5 x 13) 127 blz. gec f 1.90. De deeltjes, welke lichamelijke opvoeding van de vrouw en den man beoog3n, zijn in groote trekken aan die voor het kind gelijk, enkel de onderdeeen en oefeningen verschillen, naar gelang schrijver, deze voor kind, vrouw of man verschillend oordeelt. Alle zullen ze nuttig zijn voor haar en hem, die t corpus lenig en frisch willen houden. In het deeltje voor de vrouw, waar spreker zwangerschap en geboorte bespreekt, had de opmerking: dat het in den tegenwoordigen tijd meer op qualiteit dan op quantiteit aankomt • als niet ter zake dienende gerust achterwege kunnen blijven.

G. J. Schreuleer, WENKEN EN REGELS VOOR EN VAN LAWN-TENNIS. Geïllustreerd, Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1928, 57 blz. ing. f 1.25, geb. f 1,50. H. J. Thiellier, HET AQUARIUM. Geïllustreerd. Kosmos, Amsterdam, 1928. Weten en kunnen, (19.5 x 13.5) 64 blz. ing. f 0.75. E. H. Wauben, ATHLETIEK. Geïllusteerd. W. J. Thieme, Zutphen, 1928. VIII-168b1z, ing. f3,50, geb. f4,50,

VOOR DE JEUGD.

153

Xenophon, PAARDRIJDEN. Vertaald uit het Grieksch door C. A. van Woelderen. Geïllustreerd. W. P. van Stockum & Zn., Den Haag, 3e druk: 1928. XI-125 blz. ing, f2.25, geb. f3.—. Een klassiek werk over het paard en het paardrijden in een woordgetrouwe vertaling.

(Zonder naam), HERBARIUM CAHIER. P. de Lange, Deventer, 4e druk: 1928. ing. f 0.30,

'bI.).):P:OL*I 1 Wanneer we de lijst, welke hier achter volgt, inzien, zouden we zeggen, dat we al heel weinig te klagen hebben over onze keuze van kinderlectuur. Er is verbazend veel in 1927-1928 uitgekomen. We worden inderdaad overstelpt met boeken voor jongere en oudere kinderen. En toch,,.. wanneer we voor onze katholieke gezinnen een keurbibliotheekje wilden opzetten, zou het niet zoo heel uitgebreid worden. 'n Goed kinderboek, 'n goed jeugdboek schrijven is nog altijd zeer moeilijk werk, en al te veel wordt nog steeds over het hoofd gezien,dat door verkeerde jeugdlectuur veel bedorven kan worden. De neutrale jeugdlectuur kan, zelfs in de kinderboeken, een verderfelijken invloed hebben, daar ze de kinderen doet leven met hun gedachten in een gezin, in een omgeving, waar God is uitgeschakeld en alle begrip van deugd en kwaad in hun kinderwereldje ontbreken, 'n Waarlijk goed geschreven neutraal kinderboek, sprookjes, versjes, vertelsels, kan natuurlijk . geen kwaad, wanneer de moeder daarnaast slechts zorgt voor katholieke lectuur, welke de overhand moet behouden, Bij 't opgroeien van 't kind en 't genieten van ,,oudere ' ' lectuur wordt ook 't gevaar van zelf grooter. De schoolmeisjes, die op allermodernste en dikwijls zeer onaangename wijze met haar ouders en onderwijzeressen omspringen, het voortdurend uitgaan, de omgang met jongens en vôdr alles de opvatting van het leven, zooals in de meeste moderne meisjesboeken schering en inslag is, - héél die omgeving,waarin onze meisjes voortdurend met haar gedachten leven, het moet 'n verkeerde uitwerking hebben. Jongensboeken vol bloedige avonturen, vol onmogelijke toestanden, vol kwajongensstreken, die géén guitenstreken meer zijn - terwijl nergens ecn woord gerept wordt van plichtbesef, zelfbeheersching, godsdienst en bidden, hoe kunnen zij zonder verkeerden invloed blijven op onze jongens? Toch herhalen we weer, wat we hier al méér gezegd hebben : 't is niet genoeg, dat een boek roomsch is; het moet ook goed geschreven zijn, want anders schieten we ons doel voorbij. Wanneer we de jeugd prullectuur geven, al is die nog zoo braaf en roomsch, dan voeden we hun smaak op in de richting van prullectuur, die niet altijd braaf en roomsch is. Wanneer het roomsche, gekeurde boek slecht van taal is, te zoetelijk, te overdreven van opvatting, dan maken we een deel van onze kinderen zelfs zeer afkeerig van alle roomsche lectuur. \)ÇTe zouden wenschen, dat de keurraad nog een stempel gaf, wanneer ze alles wil doorlaten wat toelaatbaar is, een stempel, dat het jeugdboek tot een keurboek maakte in z'n geheel.

154

VOOR DE JEUGD.

Laten we er bijvoegen, dat ook onder de neutrale lectuur zéér veel uitkwam, dat, behalve onder voorbehoud, de toets niet kan doorstaan. Nog moet bij die keuze van een kinderboek of jeugdboek in het oog worden gehouden de leeftijd en de aanleg. Vooral bij de opgroeiende meisjes en jongens gaat eigen smaak een woordje meespreken, maar daarom weer is het zoo goed in de jeugd, die smaak te vormen. Een onderwijzer schreef eens in Ons Eigen blad, dat het niet genoeg is een schoolbibliotheek samen te stellen en dan op te maken uit de keus der kinderen, welke boeken gewenschte lectuur zijn. Neen, men moet de kinderen lééren kiezen, lééren smaken, lééren lezen. Wanneer op school en thuis de beste boeken met de kinderen eens worden gelezen en op de schoonheid er van gewezen, dan zal de jeugd ook het beste kiezen. En dan zullen zij ook later een andere keus hebben in de bibliotheken, waar lang niet de beste boeken 't meest ,,uit" zijn, dat weten we maar al te goed. Lééren lezen, dat is een groot stuk opvoeding op de katholieke school, Maar 't is ook van nog niet begrepen waarde in de opvoeding thuis. Er moet door vader of moeder weer meer worden voorgelezen, - het zal ook de huiselijkheid zooveel bevorderen.

Alb. Steenhoff-Smulders. Van werken, die in Boekzaal der geheele wereld reeds een ampele bespreking vonden vermelden wij wegens plaatsgebrek alleen den titel.

S. Abramsz, ONZE KINDERVERSJES VAN VROEGER EN NU Geïllustreerd door Jan Sluyter. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 5e druk: 1927. (19x 13.5) 110 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.45. Tjeerd Adema, DE KONING DER MENSCHENREDDERS . Geïllustreerd door Pol Dom. Gebr, Kluitman, Alkmaar, 1927. (23 x 16) 284 blz. ing. f 2.50, geb. f3,50. De koning der menschenredders is de alomgevierde Dorus Rijkers de goedronde zeerob met den ruwen baard. n Vlot geschreven jongensboek.

Floris van den Aemstel,

DE HELDENDAAD VAN TWEE H.B.S. 'ERS . Geïllustreerd door J. H. Lutz. D. Bolle, Amsterdam, 1928. (22.5 x 15.5) 206 blz. ing. f 2.10, geb. f 2.90. Twee ferme Hollandsche jongens Henk en Wim brengen hun vacantie door in een dorpje aan de Noord Hollandsche kust Ze huren mitsdien een oude sleepboot en redden met levensgevaar een visscher, die met z'n schuit in nood verkeerde. Als belooning voor hun heldendaden ontvangen ze van den burgemeester een eere-medaille. Een interessant onderwerp vlot en op genietbare wijze bewerkt.

E. Angel, EDISON. Vertaald door Ir, P. Telder, Geïllustreerd. H. P. Leopold, Den Haag, 1927. (21x14) XIII-195 blz. ing. f2,25, geb. f2,90. Het leven van dit genie van verbluffende energie, die van krantenjongen opgroeide tot uitvinder van beroep, die liever onderzoeker bleef dan welgesteld zakenman, vinden we hier beschreven, boeiend en instructief, afgewisseld door aardige anecdotische bijzonderheden.

Joh. Been, AVONTUREN VAN KOKKIE EN ZIJN MAAT. Geïllustreerd door J. M. H. Wins. Gebr. Kluitman, Alkmaar, 1928. (23.5 x 16) 304 blz. ing. f2,50, geb. f3,50. Dit neutraal jongensverhaal met historischen ondergrond bevat veel leerzaams en opwekkends voor onze jeugd, die het geboeid zal lezen.

Joh. Been, DE DUBBELGANGERS. Geïllustreerd door Tjeerd Bottema. Gebr, Kluitman, Alkmaar, 1927. (23 x 16) 302 blz ing f 2 50, geb. f 3.50.

VOOR DE JEUGD. 155 Dit neutrale boek speelt in den tijd van Michiel de Ruyter, in wiens dienst Harmen Janssen is, In Engelsche gevangenschap geraakt, valt hij in handen van z'n dubbelganger Herman Janssen, de beruchte „Coupe cheveux". Naast deze avonturen maken wij den brand van Londen mee en tal van spannende historische gebeurtenissen.

W. van den Berg, DE VONDELING VAN SIMMERATH. Geïllustreerd door P. v Geldrop. L. C. G. Malmberb, Den Bosch, 1927. (25 x 16) 218 blz, ing. f 1.90, geb. f 2.50. Een ferm jongensboek met goede strekking.

W. van den Berg, SNOES. Geïllustreerd door Jan Wiegman. Van Putten & Oortmeyer, Alkmaar, 1927. R.K. Jeugdbibliotheek. (22.5 x 15) 223 blz. ing. f 1.60, geb. f 2.50. De avonturen zijn spannend, doch soms wel wat ongelooflijk; Snoes' gestorven moeder treedt later weer springlevend op! Niettemin een verdienstelijk jongensboek.

J. J. C. Bockling, DE HEIKNEUTERS. Geïllustreerd. De Spaarnestad, Haarlem, 1927. Maandbibliotheek voor de Katholieke Jeugd. (22.5 x 15) 159 blz. geb. f 1.35. Een goed Roomsch jeugdboek, maar broddelig geschreven.

1. C. de Boone-Swartwolt, HANS EN ELSJE IN HET BLOEMENVELD. Geïllustreerd door Ella Riemersma. J. M. Meulenhoff, Amsierdam, 1927. Mijn eigen boekjes. (23x17) 100 blz. geb. f 1.95. Een neutraal boekje met fijngevoelde verhaaltjes, aardig verlucht.

H. van Booven, e.a., HET GROOTE SPORTBOEK VOOR JONGENS. Geïllustreerd,

Gebr. Kluitman, Alkmaar, 1928. (25.5 x 20) 252 blz. ing. f 2.90. Prachtig boek, dat geen hinderlijke propaganda maakt voor sport, noch deszelfs manie wil vergrooten, doch de sport in hare diverse vormen beter wil doen kennen, hetwelk geschiedt door boeiende verhalen, waarbij sport wordt te pas gebracht. Kweekt aan durf en gezonden levensmoed.

Gerald Breckenridge, DE RADIOJONGENS AAN DE MEXICAANSCHE GGRENS. Vertaald uit het Engelsch. C. G. Campagne, Enschede, 1927. (25.5 x 16) 188 olz. ing. f 1.90, geb. f 2.90. Het boek is neutraal. Ter wille van eenige minder gewenschte passages valt 't niet geheel en

al onder kinderlectuur en achten wij het meer geschikt voor jongelui boven 16 jaar.

Henriette Brey, DE DAPPERE MARIUS. Vertaald uit het Duitsch door Joannes Mercator, Geïllustreerd. R.K. Boek-Centrale, Amsterdam, 1927. (21.5 x 15.5) 80 blz. ing. f 1.--, geb. f 1.50. F. C. Bridges, HET BOEK DER ONTDEKKINGEN. Vertaald uit het Engelsch door Mr. M. Stibbe. Geïllustreerd. W. de Haan, Utrecht, 1927. (21.5 x 14.5) 224 blz, ing. f 2.90, geb. f 3.90. Voor onze jeugd een begeerlijk bezit, indien door ouderen haar gewezen wordt op eenige partijdige voorlichting, vooral waar sprake is van_ de kolonisatie-arbeid van Europeanen in vreemde veroverde gewesten.

Tine Brinkgreve-Wicherink, DE KLEINE MEICLUB. Geïllustreerd door Netty Heyligers. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. Pagekop-serie. (23 x 15) 254 blz. ing. f 2.15, geb. f 2.90. Tine Brinkgreve-Wicherink, ROB EN TREESKE UIT DE PLAGGENHUT. Geïllustreerd door Mies Deinum, Logon, Amersfoort, 1927. (22 x 15.5) 220 blz. ing. f 2.10, geb. f 2.65. De vlotte schrijftrant, de prachtige uitbeelding van Daan de Vries in z'n liefde voor de kinderen en z'n goede invloed op z'n omgeving maken 't werk uitstekend geschikt voor neutrale jeugdbibliotheken of boekerijen op protestantsch-christelijken grondslag.

John Buchan, DE SCHAT VAN DEN ROOI-RAND. Vertaald uit het Engelsch door

156

VOOR DE JEUGD.

A. B. van Tienhoven. Geïllustreerd door Ecicooten Harmsen van der Baak, Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927+ (25 x 16,5) 248 blz* ing, f2.15, geb, f2.90, t Is geen boek vol moord en vechtpartijen; t is meer avontuurlijk en de nadruk wordt gelegd op de overmacht van den blanken Christen over de Turken wanneer de Christen werkelijk een goed mensch is

Carla, LIEF EN LEED UIT EEN KLEINE WERELD. Geïllustreerd. Bosch en Keuning, Baarn, 1925. (19x 13,5) 127 blz. ing. f 1.15, geb. f 1,90. Een kinderboek, dat verhaalt van 'n geloovig protestant gezin waar de vader socialist i,

Henr. Dietz, Cath. van Rennes e.a. DAPPERE WIM. Geïllustreerd door Jan Wiegman e.a. L. J. Veen, Amsterdam, 1928. (22 x 16.5) 64 blz. geb. f 1.25. Een bundeltje met alleraardigste vertelsels voor kinderen van 6-10 jaar.

A. M. van Dongen, DE KINDEREN VAN HET VREDESPALEIS. Geïllustreerd door Jan Wiegman. R.K. Boek-Centrale, Amsterdam, 1927. Jong en jolig. (15.5x11.5) 64 blz. ing. f0,60. S. H. van Dongen, ADDIE. Geïllustreerd door Jan Wiegman. R.K. Boek-Centrale, Amsterdam, 1927. Jong en Jolig. (15,5x11.5) 60 blz. ing. f0,60. S. H. van Dongen, DE ,,DERDE" ! Geïllustreerd door an Wiegman. R.K. Boek-Centrale, Amsterdam, 1927. Jong en Jolig. (15.5x11.5) 61 blz. ing. f0,60. Th. Jansen, DE TWEE VAASJES. Geïllustreerd door J. Bohncke. R.K. BoekCentrale, Amsterdam, 1927. Jong en Jolig. (15.5x11.5) 59 blz. ing. f 0.60. Th. Jansen, FRANS EN FRITS. Geïllustreerd door Jan Wiegman. R.K. BoekCentrale, Amsterdam, 1927. Jong en Jolig. (15.5 x 11. 5) 59 blz. ing. f 0.60 J

Een reeks amusante verhaaltjes om zelf te lezen en tevens om voor te lezen. Literair mochtsi ze hier en daar wel een beetje bijgewerkt worden.

Christine Doorman, ZWAANWITJE. Geïllustreerd door B. Midderigh-Bokhorst, G. B. vân Goor Zonen, Gouda, 1928. (21x16) 128 blz. geb. f 1.50. Een negental Zweedsche sprookjes, bevattelijk vaardbaar van moraal.

van inhoud aantrekkelijk van taal en aan-

w, van Doorn, ZAANSCHE SPITSBROEDERS, Geïllustreerd. Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1928. (21 .5 x 16) 236 blz. ing. f 1.10, geb. f 1.75. Levendige schildering van de grappen en rakkerstreken van een paar ,,vrijgevochtesï' H.B.S. 'ers in het Zaansche. Het gaat er bij wijlen nog al ruw en baldadig toe en 't opvoedkundig nut van dit neutrale jongensboek lijkt ons dan ook vrij relatief.

Clinge Doorenbos, KAREL KUIFKOP. Geïllustreerd door Daan Hoeksema, Gebr. Koster, Bussum, 1928, (11x30) 19 blz, ing. f0,75. Clinge Doorenbos, JAN DE BERENLEIDER. Geïllustreerd door Daar Hoeksen la. Gebr. Koster, Bussum, 1928. (11 x30) 19 blz. ing. f 0.75. M. van Dorsten, KLEINE KEES ONDER DE KABOUTERS. Geïllustreerd door Jan Wiegman. R.K. Boek-Centrale, Amsterdam, 1927. Onze kleine-jeugdserie. (21.5x15.5) 57 blz. ing. f0,65. 'n Grappig Kabouterboek voor de kleintjes. N. Doumen, ROND DE WINTERWENDE. Geïllustreerd door B. Reith. R.K. Jongensweeshuis, Tilburg, 1928. (24x 15) 148 blz. ing. f 1.90. Een bundel van zeven goede verhalen rondom den wintertijd en de feesten, die er dan zlJ*. -

VOOR DE JEUGD.

157

N. Doumen, SPIJKERS MET KOPPEN. Geïllustreerd door Fr. van Noorden. R.K. jongensweeshuis, Tilburg, 1927. Roomsche reeks. (24.5 x 16) 142 blz. geb. fl.90. Onze jong s zullen meeleven met de blije en aangename verrassingen van de jeugdige dorpsheiden en kunnen er de overtuiging uit op doen dat de vorming der jeugd dikwijls beslissend is voor t geheele leven.

Joh. Emonts, S.C.J., DE ZOON VAN HET OPPERHOOFD DER BANDARI'S. Vertaald uit het Duitsch. Geïllustreerd door P. van Geldrop. L. C. G. Maimberg, Den Bosch, 1927. (25 x 16) 254 blz, ing. f 2.40, geb, f 2.95. De fiere, kloeke zoon van 't opperhoofd der Bandaris is in z'n vreezeloos vlugge dapperheid belust op avontuur; dat brengt hem dikwijls in gevaar, maar redt hem ook van de besmetting door gewetenlooze Houssis, de kramers der woestijn over zijn stam gebracht.

Francis Finn, S. J., DE DIAMANTEN RING, Vertaald uit het Engeisch door Jozef Sirnons, Lecturis, Eindhoven, 1927. (19 x 15) 71 blz. ing. f 0.90. Een zeer geschikt boekje van opgroeiende meisjes. Finn vertelt de eenvoudige geschiedenis heel mooi.

Anna van Gogh-Kaul lach, EEN DAG IN ARTIS. Geïllustreerd door H. Verstijneri+ J. M. Meulenlwff, Amsterdam, 1927+ (24 >< 17) 86 blz, geb, f 1,95. Leerzaam en leutig zijn deze schetsen over den artis-inventaris, die schrijfster scherp heeft gadegeslagen.

T. Hellinga-Zwart, UIT JOPIE'S LEVENTJE. Geïllustreerd door Nans van Leeuwen. G. B. van Goor Zonen, Gouda, 1928, (24 x 19) 115 blz. geb. f 2.35. De treffendste momenten uit Jopie's kleuterjaren zijn in dit neutrale kinderboek verhaald in een trant, die volkomen aanpast aan smaak en begrip van 't kind.

Annie Heyermans- Jurgens, ANK VERMAES. Geïllustreerd door Karel van Seben, Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1928. (23 x 14.5) 229 blz, ing. f 2.15, geb, f2.90. Ank is een vrijgevochten H.B.S.er, de verhouding tot vader en moeder is op en top modern en ze springt met hen om als broer en zus Volgens eenzelfde opvatting wordt de verhouding tusschen jongens en meisjes bezien, al is in de beschijving een loflelijke reserve aan den dag gelegd. Een neutraal meisjesboek, vlot geschreven.

N. van Hichtum, SIP-SU, DE KNAPPE JONGEN, Geïllustreerd. Gebr. Kluitman, Alkmaar, 1927. (19 x 13) 158 blz, ing. f 0.75. Geslaagde beschrijving van land leven zeden der Eskimo's, met als entourage 't verhaal van Sip-su de Eskimo. Leerzaam, ondanks neutrale oppervlakkigheid

V. M. Hillyer, DE WERELDGESCHIEDENIS IN EEN NOTEDOP, Vertaald uit het Engeisch door Dr, J. A. Vor der Hake, Geïllustreerd door Carel M. Boog en M. S. Wright. Hollandia, Baarn, 1927, (20x 13.5) XXVIII-492 bl. ing. f 3,25, geb, f 3,90. De manier, waarop deze geschiedenis geschreven is kunnen we eenig noemen. t Is natuurlijk oppervlakkig en niet volledig; 't is gean studieboek, maar 'n boek, waardoor de kinderen smaak lsrign voor de geschiedenis. Jammer genoeg is het boek voor Katholieke kinderen niet aan te bevelen.

Willy Corsari, BOBBED EN SHINGLED. Geïllustreerd door 0, Roland, Hollandia, Baarn, 1927. (23x15,5) 239 blz, ing. f2,25, geb. f2,90, Een om gedachtengang en beschrijving minder geschikt neutraal meisjesboek.

G. Holle, MET PIETER PIKMANS HET ZEEGAT UIT. Geïllustreerd door Jan Wiegman. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927, (25,5 x 16.5) 245 blz, ing. fl.75, geb, f2,50. 't Verhaal in dit pittige jongensboek speelt onder den tachtigjarigen oorlog. 't Is 'n goed boek voor grootere schooljongens, wanneer vader of moeder 't geschiedenis-vraagstuk even belicht.

158

VOOR DE JEUGD.

Gerda C. van der Horst-van Doorn, IK WIL. Geïllustreerd door J. H. 'Isings, G. B. van Goor Zonen, Gouda, 1928, (23x15,5) 221 blz. ing. f2.00, geb. f2.90. Een mooi treffend voorbeeld wat met wilskracht en karakter in dit leven te bereiken valt.

Anny Hulsmans, REGEN EN ZONNESCHIJN. Geïllustreerd door Jan Wiegman, Van Putten & Oortmeyer, Alkmaar, 1928, R.K. Jeugbibliotheek. (22.5x 15) 225 blz. ing. f 1,60, geb. f 2+50. Zal onze meisjes boeien omdat het gaat over een paar wildzangen met gouden harten.

J. F. P. Janssen, ELISABETH DE LENONCOURT+ Vertaald uit het Fransch. Geïllustreerd door Jan Wiegman. Van Putten & Oortmeyer, Alkmaar, 1928. R.K. Jeugdbibliotheek, (22.5 x 15) 212 blz, ing. f 1.60, geb. f 2,50. Zooals uit den titel blijkt, speelt het verhaal in den tijd der Hugenoten. Voor oudere kinderen zal het wat zijn.

Felicie Jehu, TREESKE, DE WILDEBRAS. Geïllustreerd door Henri Pieck. Gebr. Kluitman, Alkmaar, 1927. (22.5 x 15) 240 blz. ing. f 1.60, geb. f 2.50. Zooals alle jeugdboeken van deze jeugdschrijfster is ook dit meisjesboek vlot en spannend geschreven, maar tegen dit boek hebben wij het bezwaar, dat 't zoo weinig paedagogisch is (zie bv. blz. 166-173 en blz. 212) en zoo verregaand neutraal zooals op blz. 205-214.

A. M. de Jong, DE WERELDREIS VAN BULLETJE EN BOONESTAAK. Geïllustreerd

door G. van Raemdonck. Ontwikkeling, Amsterdam, 1928, (15,5 x 12,5) 222 blz. ing. f 0.65, geb. f 1.20. We kunnen en willen aan den auteur een zeker schrijverstalent niet ontzeggen; maar in dit neutrale werkje heeft hij o,i, zijn phantasie niet genoeg beheerscht.

Flip Keyenburg, ONGEKENDE ADEL. Geïllustreerd door W. Wiegmans. St. Gregorius huis, Utrecht, 1927. Gregoriaantjes. (24.5 x 17) 216 blz. geb, f 2.90. -

Een graaf, vermogend en diligent, heeft een heimwee naar vergeestelijking. Zwerft rond door de wereld en verhuurt zich als huisknecht bij een Hollandsche familie, Hij ontpopt zich als talentvol musicus en geneesheer, Z'n zuster, die dezelfde neiging heeft, komt als dienstbode in 't zelfde gezin terecht Een priester maakt een einde aan dit zonderling leven en brengt hen weer bijeen op hun kasteel. Boeiend mysterieus verhaal, gebouwd op een ietwat zonderling gegeven. Of alle kinderen de motieven van dien graaf zullen aanvoelen?

C. Joh. Kieviet, DE ZEEROOVER VAN OOSTZAAN. Geïllustreerd door Eelco ten

Harmsen van der Beek. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. (21,5x15.5) 227 blz. ing. fl.10, geb. fl.75. Over de hier en daar ingelaschte geschiedkundige feiten zal menig historicus anders denken dan de schrijver. En op paedagogische gronden kunnen we 't boek geen aanbeveling als jeugdlectuur meegeven.

Jac. van der Klei, BUURTGENOOTJES. Geïllustreerd door D. Viel, A. G. Schoonder-

beek, Laren, 1927. (21 x 17) 176 blz. ing. f 1.25.

Een kinderboek, waarin tal van alledaagsche gebeurtenissen uit het kinderleven spannend worden beschreven.

Elize Knuttel-Fabius, KINNIE EN HAAR VRIENDEN. Geïllustreerd door M. MidderighBokhorst. G. B. van Goor Zonen, Gouda, 3e druk.- 1928. Na schooltijd. (19.5x13.5) 152 blz. ing. f1.—, geb. fl.65. De overgang van Kinnie's kleinkindertijd tot groot meisje wordt niet heel duidelijk geschetst, de sprong naar het laatste hoofdstuk is te groot, - De strekking van het neutrale boek is goed.

J. Koning Couturier, PENSION GOLFZANG. Gelliustreerd. G. B. van Goar Zonen, Gouda, 1928. 135 1 lz. ing. f1.—. ,

Mies en Toos brengen hun vacantie, daar moeder met een amie een uitstapje maakt, alleen door op pension Golfzang aan de zee. De beide robbedoesen maken goeden pret, tot voldoening van den pensionheer, die hun tweede vader wordt. Een amusant verteld kinderboek, niet opvallend neutraal.

VOOR DE JEUGD.

159

Marie de Koning KLEINE PIM. Geï1ustreerd door Rie Stoffers. Wed. P. van Waesberghe & Zoon, Rotterdam, 1927, (21 x 17) 56 blz. geb, f 0.80. Marie de Koning, HET GOUDEN TIENTJE, Geïllustreerd door Rie Stoffers. Wed, P. van Waesberghe & Zoon, Rotterdam, 1927. (21 x 17) 56 blz, geb, f 0,80. Marie de Koning, PRINSESJE. Geïllustreerd door Rie Stoffers, Wed. P. van Waesberghe & Zoon, Rotterdam, 1927. (21 x 17) 56 blz. geb. f 0.80. Pim 'n leuke boy krijgt van z'n vader een hondje Loetje, een schrander beest, waarmee hij dolle avonturen beleeft, en dat hij overal meeneemt behalve in zijn vliegtochtje naar Amsterdam, dat hem plots ten deel valt Een aardig kinderboekje voor jongens, neutraal evenals Het gouden tientje en Prinsesje, welk laatste meer voor meisjes bestemd is

J. G. Kramer, TON EN KEES OP 'N SLEEPBOOT NAAR SINGAPORE. Geïllustrerd door Pol Dom, Gebr, Kluitman, Alkmaar, 1927. (23 x 15.5) 285 blz. ing. f2,50, geb, f3,50. Ton en Kees treffen een ouden zeerob en gaan een zeetochtje naar Engeland maken. Nu beginnen een reeks avonturen. Het tweemanschap maakt noodgedwongen(?) ook een gevaarvollen Oceaantocht mee en de jongens doen veel ervaring en ontwikkeling op over de moeilijkheden ter zee en de gebruiken en zeden in vreemde gewesten als Arabië, Colombo en Sabang Een leerzaam neutraal leesboek

M. Kramer, GERRIT VAN DOORN. Geïllustreerd door E. ten Harmsen van der Beek. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. Oranje-Bibliotheek(21.5 x 15.5) 223 blz. geb, f 1.75. Gerrit van Doorn is 'n hartstochtelijk botanicus. De heele familie van Doorn en zelfs de buurvrouw Doove Doortje ondervinden de grappige en meer ernstige gevolgen van de verzamelmanie van deze „Linnaeus li". Een mooi neutraal boek.

Diet Kramer, STANS VAN DE VIJF-JARIGE. Geïllustreerd door W. Heskes. Jacob van Campen, Amsterdam, 1927. (24 x 16) 286 blz. ing. f 2.29, geb. f 2.90. Meer voor protestantsche lezers, dan voor onze katholieke jeugd, wie zoon natuurgetrouwe kijk op een modern vrijzinnig-protestantsch gezin beter onthouden worde

Charles Krienen, FREEK VAN DEN GROENTENBOER. Geïllustreerd door Pol Dom. Gebr.Kluitman, Alkmaar, 1927. (23 x 14.5) 207 blz. ing. f 1.60, geb. f 2.50 Een boek, dat zeer prettig leest en waarvan jongens van pim 12 jaar zullen genieten. Het is neutraal werk en al wat er aan opvoedende waarde in t verhaal zit, steunt niet op hoogere beginselen.

J. Philip Kruseman, WAT DE KLEINTJES GAARNE ZINGEN. Geïllustreerd door Daan Hoeksema, J. Philip Kruseman, Den Haag, 1927. (21 x 31) 31 blz. gecart. f2,50. Leuke liedjes voor onze kleintjes

N. W. C. Kuyk, HOE POOTIGE KEES BEROEPSSPELER WERD. Geïllustreerd door D. A. Bueno de Mesquita. Gebr. Kluitman, Alkmaar, 1927. (22.5 x 14.5) 201 blz. ing. f2.—, geb. f 2.90. Kees is n hartstochtelijk voetballer, doch, wonder boven wonder, plicht gaat bij hem voor. Nog n andere deugd bezit Kees: hij is eerlijk, strikt eerlijk, niet alleen in zo daden maar ook in z'n gemoed en karakter. Jammer dat het boek zoo neutraal is.

Ina van Laren, BOY. Geïllustreerd. De Spaarnestad, Haarlem, 1928. Maandbibliotheek voor de katholieke Jeugd. (23 x 15.5) 150 blz. geb. f 1.35. Onder ,,boy" gaat schuil een meisje, dat deze naam met eere draagt. Want deze nonchalante robbedoes geeft ouders en opvoeders handen vol werk. Op 't eind van dit keurige meisjesboek is Henriette echter een voorbeeldig meisje, dat zich geheel thuis voelt in haar staat en stand!

Lod. Lavki, FRANCESCO. Leeslust, Antwerpen, 1928. (19 x 15) 118 blz. ing. Bfr. 7.—. N. Liefhebber-Schellekens, ONDER 'T RIETEN DAK. De Spaarnestad, Haarlem, 1928. Maand-

160

VOOR DE JEUGD.

bibliotheek voor de katholieke jeugd. (22x14.5) 139 blz, geb. f 1.35. Naast een goede kinderpsychologie wordt ons een amusante kijk geopend op Let leven in en om het leven op de boerderij.

Hugh Lofting, DE ZEEREIZEN VAN DOCTOR DOLITTLE. Vertaald uit het Engelsch door G. W. Elberts. Geïllustreerd door den schrijver. Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1927. (21 x 15) 353 blz, ing, f 2.50, geb. f 3.25, Doctor Dolittle, die alle dierentaal verstaat, wil ook die van de schelpdieren leeren en gaat daarom, met een jongen leerling op reis. P 1 de dwaze avonturen worden verteld en 't grappige van 't boek is juist de ernst, waarmede al die dwaasheden worden verhaald.

Stella Mare, ZIJ, DIE SLAGEN. Geïllustreerd door Freddie Langeler. Gebr, Kluitman, Alkmaar, 1927. (23 x 16) 224 blz. ing. f 2.—, geb. f 2.90. Verhaalt met een amusante vlotheid van meisjes van het gym, hoe zij in het leven slagen en ... mislukken. De godsdienstige sfeer heeft sterk pantheïstische trekken.

M. van der Meeren, IWAN'S OFFER. Geïllustreerd door Jan Wiegman. Van Putten & Oortmeyer, Alkmaar, 1927. R.K. Jeugdbibliotheek, (22.5 x 15) 188 blz. ing. f 1.60, geb. f 2.50. Een ferm jongensboek zonder zoetelijk geteem en brave Hendrikken. Hier en daar wat hortend van verhaalgang.

Jos. Meyboom-Italiaander, CONNIE EN HAAR STIEFZUSJE. Geïllustreerd door Pol Doen, De Gulden Ster, Amsterdam, 1927. (25 x 16) 239 blz. ing. f 2.—, geb.

f2,90. Een oud gegeven in een frisch nieuw kleedje: het verhaal van een eenig kind, dat haar moeder verliest, en door het tweede huwelijk van haar vader een stiefmoeder en stiefzusje krijgt, die haar 't leven vergallen. Echter op een onderhoudende en oorspronkelijke manier verteld, die de kinderen wel zal boeien. Een goed neutraal jeugdboek.

Gab. M. Moerdijk, EEN GEZELLIGE MIDDAG. Geïllustreerd door Leo le Blanc. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1927. (21.5 x 13) 150 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.75. Kinderen van rond de twaalf jaar zullen werkelijk een echt gezellige middag doormaken als ze deze schets lezen.

Jo Nabben, HET EINDE VAN LO'S BAKVISCHTIJD. Geïllusstreerd door Henri Pieck, Gebr, Kluitman, Alkmaar, 1927. (23.5 x 16) 207 blz. ing. f 2.—, geb. f 2.90. Lo van Brechtstein's bakvischtijd, die eindigt niet alleen met 't einddiploma, doch ze gaat met 't hart van den nieuwen regent strijken. Meer voor oudere bakvischjes is dit neutrale vlotgeschreven boek bedoeld.

Nanda, BOB EN INA. Geïllustreerd door Netty Heyligers. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. Pagekop-serie. (23 x 14.5) 255 blz. 255 blz. ing. f 2.15, geb. f 2.90. Hoe ondanks Bob's driftigen aard Bob en Ina elkaar met 't klimmen der jaren weten te waardeeren en te beminnen, verhaalt dit verdienstelijk geschreven neutrale meisjesboek.

J . No wee, HET DRIEVOUDIG VERBOND. Geïllustreerd, De Spaarnestad, Haarlem, 1927. Maandblibiotheek voor de katholieke jeugd. (22.5 x 15) 191 blz. geb. f 1.35. Drie jongens vormen samen 'n verbond, zullen elkaar in alles behulpzaam zijn. Maar één valt in handen van slechte kameraden. De beiden anderen slagen er in hem aan dien funesten invloed te onttrekken.

Cor van Osenbruggen, WILDE JO. Geïllustreerd door B. Midderigh-Bokhorst. G. B. van Goor Zonen, Gouda, 4e druk: 1928. Na Schooltijd. (23 x 15.5) 144 blz. ing. f 1.—, geb. f 1.65. De inhoud van dit kinderverhaal, hoewel neutraal gehouden, zal z'n veredelenden invloed op de jeugd, waarvoor 't geschreven is, niet missen. Zonder gewilde avonturen en toch amusant voor de kinderen.

VOORDE JEUGD,

161

Cor van O senbru ggen, DE TWEELINGEN FLIP EN HENK. Geïllustreerd door M. MidderighBokhorst, G. B. van Goor Zonen, Gouda, 4e druk : 1927. Na Schooltijd. (23x15) 119 blz. ing, f 1.—, geb, f 1.65. Jongens van 8 tot 10 jaar zal dit vlot geschreven neutrale jongensboek boeien over Flip en Henk, twee fiksche boys met de gewone voorvallen van verjaardags-pret, vacantie-jool aa* 't strand.

Marie Ovink Soer, PUCK. Geïllustreerd. G. B. van Goor Zonen, Gouda, 1928. Een treffend geschreven neutraal kinderverhaal over Puck, alias het verwende Jootje van Vorden, dat onder invloed van meisjes, met wie het veel omgang heeft, wordt heen en weer geslingerd tusschen goed en kwaad, om ten slotte in 't goede te overwinnen,

Marie Ovink Soer, DE KINDEREN HERINGA. G. B. van Goor Zonen, Gouda, 1928. (21 x 15) 208 blz. ing. f 1.65, geb. f 2.50. Een kinderboek, geheel gewijd aan 't wel en wee van het kinderrijke gezin van den ziekenkuisdirecteur Dr, Heringa. Een neutraal jeugdboek, meer voor meisjes dan voor jongens,

H. Pages, VAN GODFRIED EN MECHTILDIS, DIE TER KRUISVAART TOGEN. Vertaald uit het Duitsch door B. C. Res. Geïllustreerd door Rob. Graafland, L. C. G. Malmóerg, Den Bosch 1927. (24.5 x 16) 187 biz. ing. f 1.90, geb. f 2.50. Godfried en Mechtildis sluiten aan bij de andere kleine Kruisvaarders, die uit de overige steden langs den Rijn, in één overweldigende geestdrift te samen gedreven, optrekken naar 't Heilig Land. Een zeer mooi, door en door edel boek.

Jan Peeters MUIZENVERTELSELS. Geïllustreerd door Leo Marfurt. De Gemeenschap, Utrecht, 1927. (23.5 x 18) 14 blz. ing. f 0.80. Eenvoudige voorstelling, rake teekeningen in frissche kleurgeving en geestige verhaaltrant stempelen deze kunstzinnige prentenboeken tot een waardevol bezit voor onze jeugd.

E. de Pressensé, HET HUIS OP DEN HEUVEL. Vertaald uit het Fransch door Auck Hannema. Geïllustreerd. Logon. Amersfoort, 1927. (21 x 15) 223 blz. ing. f 2.10, geb. f 2.65. Iet boek is als neutraal werk bedoeld, hoewel God niet geheel en al is uitgeschakeld.

-

P. J. Risseuw, VAN KLEIN TOT GROOT, Geïllustreerd door B. S. Claus, De Mercuur, Scheveningen, 1927. (23.5 x 15.5) 174 blz. ing. f 1.75, geb, f 2.50. Een tamelijk onbenullig jongensverhaal van 'n Scheveningsche jongensclub.

D. Rutgers, KOOS EN PRESTO. Geïllustreerd door Tjeerd Bottema. H, ten Brink, Arnhem, 1927. (21.5 x 15) 156 blz. ing. f 1.—, geb, f 1.75. 'n Leuk boek voor jongens en meisjes van christelijk scholen, vooral voor jongens. Agnes Sapper, GRETA REINWALD'S LAATSTE SCHOOLJAAR. Vertaald uit het Duitsch door C. W. Coolsma, Geïllustreerd. D. van ,dijn & Zonen, Rotterdam, 2e druk: 1927. (19.5 x 13) 415 blz, ing. f 1.90, geb. f2,50. 'h Meisjesboek, dertig jaar geleden geschreven en dat vermakelijk doet zien, hoe veel er ia dien tijd veranderd is. 't Is een protestantsch boek, maar dat door onze meisjes ook zeer goed gelezen kan worden,

Anke Servaes, KNOLLETJE. Geïllustreerd door H, van de Velde. W. de Haan, Utrecht, 1927. (24.5 x 16) 220 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.90. Waar we juist bij de verpleegster zoo graag wat diepte en begrip van roeping zien, vindem vee dit boek voor onze meisjes minder geschikt.

Josephine Siebe, HARLEKIJNTJE OP REIS. Vertaald uit het Duitsch door A. van Kempen. Geïllustreerd door E. ten Harmsen-van der Beek. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1928. (21.5 x 15) 214 blz, ing. f 1.75, De avonturen van het ondeugende Harlekijntje worden in het boek verteld. Een vermakelijk kinderboek, half sprookje, half werkelijkheid.

M. Siemer, DE VACANTIE VAN BART. Geïllustreerd door Frans van Noorden:

162

VOOR DE JEUGD.

St. Gregoriushuis, Utrecht, 1928, (21 x 15) Deel 1: 68 blz., deel II. 62 blz. Per deel geb, f 1,25+ Twee up to date leesboekjes voor onze kleine kleuters. Echt fleurig geteekend naar ' t leven zooals zich dat afspeelt in hun eigen kleine wereldje

Kees Spierings, DE 6E VAN MENEER FRANSSEN. Geïllustreerd door Herman Moerkerk, L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1927. (25x 16) 199 blz. ing. f 1.95. Wat n ideaal-onderwijzer is die meneer Franssen! Daar gaat nog ns opvoedende kracht van uit. Hij leeft mee met het wel en wee van al zo leeringen en tracht ze allemaal in de goede baan te houden. Een echt boek voor onze jongens.

Ralph Springer, NAAR RAPIDOLIE, HET ZESDE WERELDDEEL. Geïllustreerd, Jacob van Campen, Amsterdam 1927. (20 x 21) 128 blz. geb. f 2.75. Een pbantastisch kinderverhaal met spannenden inhoud amusant geschreven en geheel neutraal gehouden.

Herbert Strang, IN DE WILDERNIS VAN OOST-AFRIKA. Vertaald uit het Duitsch door Cath. A. Dermout-Visser. Geïllustreerd door F. C. Dugdale. J. Philip Kruseman Den Haag, 1927. (24.5 x 15) 295 blz, ing. f 1.90, geb, f 2.90. Een boeiend en leerzaam jeugdboek Schetst de groei van een ranch in de binnenlanden van Afrika. Welke moeilijkheden van mensch en dier het farmieven ondergaan moet, vinden we spannend verteld. Neutraal met eenige opvallend-sterke uitdrukkingen.

Anna Sutorius, Op OLDENHOVEN. Geïllustreerd. G. B. van Goor Zonen, Gouda, 1928. (21x16) 144 blz. geb. fl.20. n Leuk neutraal boekje over de gebeurtenissen, welke zich onder een vroolijk kindertroepje op het lustoord Oldenhoven afspelen.

Jon Svensson, SONNENTAGE. Geïllustreerd. Herder & Co,, Freiburg i,Br,, 1926. (18x12,5) VI-275 blz. geb. M. 4.—. Zr. Ma. Teresa, INA. Geïllustreerd. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1927. (21.5 x 15.5) 119 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.75. In dezen bundel vinden we 'n schat van vertellingen, betrekking hebbend op de kindercommunie.

Zr. Ma. Teresa, HEINTJE DEN BULT. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1927, (21.5 15.5) 183 blz. ing. f 1.40, geb. f 1.90. Dit boek geeft een dozijn schetsen bestemd voor kinderen van 11 tot 14 jaar. Heeft hooge opvoedkundige waarde.

Zr. Ma. Teresa, DE EERSTE H. COMMUNIE VAN STOUTE JETTIE. R.K. BoekCentrale, Amsterdam, 1928. Livio-serie, (19 x 12,5) 64 blz. ing. f 0,65. '

0

Héél aardig boekje voor de éérste Communiekantjes,

Zr. Ma. Teresa, MIJN BROERTJE EN ZUSJE. Geïllustreerd door Rob. Graafland. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1928. Voor Rooinsche kleuters. (15 x 22) 24 blz. ing. f0,50, geb. f 0.65. Zr. Ma. Teresa, ZUSJE BIJ HET KRIBJE. Geïllustreerd door Rob. Graafland. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1928 Voor Roomsche kleuters. (15x22) 24 blz. ing. f0,50, geb. f0,65. Zr Ma. Teresa, BROER EN ZUS BIJ HET OPSTAAN. Geïllustreerd door Rob. Graafland. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1928. Voor Roomsche kleuters. (15x22) 24 blz. ing. f0,50, geb. f0,65. Zr. Ma. Teresa, STOUTE BROER. Geïllustreerd door Rob. Graafland. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1928. Voor Roomsche kleuters. (15 x 22) 24 blz. ing. fO.50, geb. f0,65. Mooie kinderverhaaltjes, waarvan onze spes patriae zal smullen.

VOOR DE JEUGD.

163

G. Terlingen, PAULA'S OFFER Gelliustreerd door Aug. van der Linde R.K. BoekCentrale, Amsterdam, 1927. (21 x 15) 116 blz, ing. f 0.95, ' geb. f 1.45 Voor meisjes van 10-15 jaar.

G. Terlingen, ILONKA, R.K. Boek-Centrale, Amsterdam, 1928. Livio-serie. (19 x 12,5) 64 blz. ing. f 0.65. n Lief geschreven verhaaltje over de éérste communie van is Hongaarsch meisje.

T, F. Thurston, EENS EEN STRAATJONGEN. Vertaald uit het Engelsch door J. Visser. Geïllustreerd. J. van der Wal, Bruinisse, 1926. (20,5 x 15) 279 blz. ing. f 2.25, geb, f 2.90. De lotgevallen van dezen straatjongen zijn velerleien meestal van weinig verheffenden aard: gevonden geld verbrassen ongeval na ongeval beleven.

Hendrik van Tichelen, OVER BOEKEN VOOR KINDEREN. J. B. Wolters, Groningen, 1928. (18x13.5) 230 blz. geb. f2,50. Geen enkel Katholiek auteur wordt genoemd, evenmin Katholieke jeugdtijdschriften Zoude nu al onze Katholieke jeugdboeken, ook van niet-Katholiek standpunt beschouwd, prullen zijn? Waarom geen aparte hoofdstukken gewijd aan Katholieke, Christelijke en andere religieusgetinte jeugdlectuur? Voor onze Katholieke scholen en leeszalen is deze gids dus niet voldoende. Daarvoor is hij te neutraal, te negatief. Wel is hij een goede inleiding voor het complex der neutrale jeugdlectuur, die wij toch ook niet uit het oog moeten verliezen.

Hendrik van Tichelen, SPROOKJES EN VERTELLINGEN. De Gemeenschap, Utrecht, 1928. (18x 13.5) 83 blz. geb. f 1.25. Voor wat oudere kinderen verteld, maken deze met talent en begrip van de kinderpsyche geschreven sprookjes, waarin de deugd beloond en 't kwaad gestraft wordt - een juweel van een kinderboek uit.

A. B. van Tienhoven, e.a., HET GULDEN JONGENSBOEK. Geïllustreerd. W. de Haan, Utrecht, 1927. (25 x 19) 206 blz. geb. f 3.50. Eruditie en amusement beoogt deze neutrale uitgave. Minder kunnen ons bekoren de amusementsgedeelten.

Toriman, AAN DE GRENZEN VAN CAYENNE. Geïllustreerd R.K. BoekCentrale, Amsterdam, 1927 (23.5 x 15) 162 blz. ing. f 1.75, geb. f 2.25. In de „keurlijsten"' ontbraken nog boeken met ernstige, didactische leerstof. Toriman maakt hier 'n begin met 't aanvullen van die leemte, Leerzaam, nuttig, ontwikkelend en heelemaal niet saail

F. Trautwein, HAN SPRING-IN-"T-VELD. Geïllustreerd door Netty Heyligers. L. C, G. Maimberg, Den Bosch, 1927. (25 x 16) 209 blz. ing. f 1 95, Hun spring-in'l-veld is een echt meisjesboek.

E. Trautwein, VIER REKELS. Geïllustreerd. De Spaarnestad, Haarlem, 1927. Maandbibliotheek voor de katholieke jeugd. (22.5x15) 148 blz. geb. f 1.35. De familie Spenner is katholiek, houdt Roomsche gebruiken in eere, maar gaarne hadden we gezien, dat in de opvoeding der ,,rekels' ' , n ruimer gebruik was gemaakt van de bovea natuurlijke middelen.

Else Ury, OLGA ANDERSON. Geïllustreerd Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1927. Ons boekenplankje. (16x11.5) 217 blz, geb. f 1.25. Het lief en leed van twee geheel verschillend-geaarde meisjes Olga en Trees in het ouderlijk tehuis en op kostschool. Nogal verouderd van toon en sfeer. Streng neutraal,

J. P. Valkema Blouw, DE GEKANTELDE KAROS. Geïllustreerd door Hugo Polderman. W. L. & J Brusse, Rotterdam, 1927. Boeken voor jongens. (21 5 x 16) 183 blz. ing. f 2.25, geb. f 3.25. 'n Aardig en boeiend geschreven verhaal, waarin 't avontuurlijke niet onmogelijk wordt, en waarin wel persoonlijke moed, maar geen vechtlust wordt geprezen. Voor wat grootere jongens.

M. C. Versteeg, HET PRENTENBOEK VAN DE KINDERBIECHT. Geïllustreerd

164

VOOR DE JEUGD.

door B. van Reith. R.K. Jongensweeshuis, Tilburg, 1927. (27 x 18) 36 blz, geb. f 1.—. Een zeer geslaagde populariseering van een belangrijk element in de kinderopvoeding

M. A. H. Vergouw, RINI. Geïllustreerd, De Spaarnestad, Haarlem, 1927. Maandbibliotheek voor de katholieke jeugd. (22.5 x 15) 144 blz. geb. f 1.35. Rini een niet al te schrander, doch goedig meisje bewerkt door haar leuke ongedwongenheid eene verzoening tusschen vader en zoon Dit nogal gewoon meisjesboek is eigen 'n te groote mate van onwaarschijnlijkheid.

A. C. C. de Vletter, ZEVEN JONGENS EN 'N OUWE SCHUIT. Geïllustreerd door D. A. Bueno de Mesquita. Gebr. Kluitman, Alkmaar, 6e druk-, 1927. (23x14.5) 219 blz. ing. fl.60, geb. f 2.50. Een veel gelezen neutraal jongensboek. Op interessante wijze vertelt de schrijver wat de jongelui zien en ondervinden en nu en dan wordt ook nog n opvoedkundig lesje uitgedeeld

Maria Vogel, KEETJE, Hollandia, Baarn, 1927. (21 f 3.50+

x 15) 275 blz. ing. f 2.75, geb,

Om den veelzijdigen inhoud - bonte mengeling van vreugde en tragiek verwachting en teleurstelling - boeit t op neutralen grondslag gebouwd boek, dat alleen op t eind wat hortend van verhaalgang wordt.

Jan Wagenaar, WATERWILG. Geïllustreerd door H. Verstijnen . W. de Haan, Utrecht, 1927. (24.5 x 16) 234 blz, ing. f 1.90, geb. f 2.90. 'n Boek, dat vooral de jongens zal boeien. Het beschrijft Drente met z'n eerste bewoners, die uit Spanje of Noord-Afrika naar hier waren gezworven.

Percy F. Westermann, ANNESLEY ALS SPEURDER. Vertaald uit het Engelsch door Etta E. Schuurman. Geïllustreerd door Jan Wiegman. L. J. Veen, Amsterdam, 1927. (23 x 15.5) 191 blz. ing. f 2,40, geb. f 2.90. Moeten we helpen de barbaarsche onbeschaafdheid der bokswedstrijden bij onze jongens meer populair te maken door zulk een soort boeken te vertalen en te verspreiden?

Valerie Witte Eechout, M. v, Voorst v. Beest, BIJBELSCH VERTELSELBOEK VOOR DE KLEINTJES. Geïllustreerd. Floralia, Assen, 1928. (20 x 15) 208 blz. geb. f 3.25, n Boekje dat bij al zijn overigens uitstekende kwaliteiten niet in onze kringen kan binnengehaaid worden.

(Zonder naam), ANDRÉ DE THAYE+ HET BLIJE LEVEN VAN EEN JONGE HELD. Vertaald uit het Fransch door Saint-Louis. Geïllustreerd. Instituut St. Louis, Oudenbosch, 1928. (18x14) 87 blz. ing. f0,80. Deze korte geschiedenis van een jongen op vijftienjarigen leeftijd als een kleine martelaar gestorven, moet ontroeren. Zijn levensloop is gewoon en alles is bij dat bevoorrechte, heilige kind toch buitengewoon.

(Zonder naam), KINDJES ZONNEBOEKJE. Geïllustreerd door Jan Sluyters. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1927. (23 x 16) Deel 1 : 46 blz., deel II : 46 blz. Per deel geb, f 1,25. Deze wijsjes en klink-klankrijmpjes zijn, bij afwisseling van een paar godsdienstige liedjes, wei geschikt.

(Zonder naam), DE VLUCHT VAN DEN KRIJGSGEVANGENE. Verta Id uit het Fransch door A. F. L. Kannegieter, Geïllustreerd door Jan Wiegman.

R.K. Boek-Centrale, Amsterdam, 1927. (24.5 x 16) 143 blz. i g. f 1.90. 1

n Boek dat spreekt over oorlog. Voor 12 jarigen en ouderen geschikte lectuur.

( Zonder naam),

PIETJE DE WILDZANG. Vertaald uit het Duitsch door A. F. L Kannegieter. Geïllustreerd door Aug. van der Linde, R.K. Boek-Ce trale, Amsterdam, 1927. (21 x 15) 110 blz. ing. f 0.90, geb. f 1.45. Een vijftal schetsen voor kinderen van 9-12 jaar, aardig verteld, hier en daar een beetje sentimenteel.

UITG EVERSREGISTER -

HET NEDERLANDSCHE BOEKHUIS

r

-

Langestraat 70 - TILBURG - Telefoon 978 - Giro 31583

Avery : Ku-klux-klan Sven Elvestad : J De geheiming. f 1.70 geb. f 2.25 zinnige kamers ing. f 0.90 Peter Baron : De- vierde Sep- Sven Elvestad : De staalblauwe • tember ing, f 1.70 geb. f'2.25 handschoen ing. f 0.90 E. F. Benson : De tusschenpersoon A. Fielding :. De brief van den ing. f 1.70 geb. f 2.25 dood ing. f 1.70 geb. f 2.25 R. H. Benson : De hooge weg Edw. Halliwelis : De heks van de Harold

ing . f 1.95 geb. f 2.50 stille hei ing. f (1.70) geb. f 2,25 R. H. Benson: De lafaard ing. f 1.70 geb. f 2.25 Edw. Halliwells : De maaier van den dood R. H. Benson: Een doodgewoon ing. f 1.50 geb. f 1.95 mensch ing. f 1.95 geb. f 2.50 R. H. Benson : Een gevoels- E. v. Handel-Mazzetti : Het onvergetelijke jaar mensch ing. f 1.95 geb. f 2.50 ing. f 2.40 geb. f 2.95 R. H. Benson : Gezift als tarwe ing. f 1.70 geb. f 2.25 Christian Haugen : Het geheimzinnige document ing. f 0.90 R. H. Benson : Het onzichtbare licht ing. f 1.50 geb. f 1.95 L. von Hertling : Weisskirchen ing. f 1.50 geb. f 1+95 R. H. Benson: Richard Raynal ing. f 2.- geb. f 2.75 William Holt : De broeders des Roeping verderfs. ing* f (1.50) geb. f 1.95 R. H. Benson : ing. f (1.70) geb. f (2.25) William - Holt : -iet s^hot op het spook. ing. f (1.50) geb.- f 1.^5 R. H. Benson: Wat was het? ing. f 1.50 geb. f 1.95 William Holt Het drama van Schillerhorst. Theo von , Blankensee : Het ing. f 1.50 geb, f (1.95) Raadsel van den hazenpoot ing. f 0.90 William Hólt : Bij den ktwaalfden ing. f 0.80 Henri Bordeaux : Het gouderik_lokslag. William Holt : De geheime kamer stilzwijgen. van 't Cecil Hotel ing. f 0.80 ira. f 1.50; geb. f 1.95 Henri Cauvin : De rosse bandiet William Holt : Een strijd om eer ing. f l.en leven. ing. f 0.80 G. K. Chestertori : De krank- William Holt : Een drama op het zinnige rechter jacht van den Hertog. ing. f 0.80 ing. f 1.50 geb, f 1.95 G. K. Chesterton : De vliegende Jeske Choinski : De groote strijd, ing. f 1.70 geb.f 2.25 herberg ing. f 1.70 geb. f 2.25 Joseph Conrad : _ Het kapersnest Jeske Choinski : De laatste Romeinen. ing, f 1.70 geb. f 2.25 geb. f 2.25 ing. f 1.70 Pierre 1'Ermite : De gróote J. Kilmeny Keith : Nemesis ing. f 1.70 geb. f 2.25 weldoenster (Zijn liefde) ing. f 1.50 geb. f 1.95 -

,

BOEKHANDEL WED. J. R. VAN ROS SUM UTRECHT Korte Minrebroederstraat 1-3 - Telef. 10455 - Giro 6422

'Schaepman : Aya Sofia., verminderde prijs ing. f 1.25 geb. ,

f 2.90.

Schaepman : Menschen en boeken deel 2 en 5, verminderde prijs per deel f 1.-. Wibbelt: Vier bronnen, vermin-

derde prijs ing. f 1.25 geb. f 2.25 Wijting, Naar de. Moederkerk ing. f 1.50 geb .f 2.25 F. W. Faber : Het H. Sacrainent des Altaars, laatste exempi. f 1.75.

166

PORTRETTEN,

Dirk Coster fr geboren te Delft in 1887. Is thans letterkundige te Amersfoort en leider van De Stem. Voornaamste ,

werken : Marginalia, Dostojewsky,Nieuwe geluiden. Verzamelde werken, Onze scherpzinnigste literaire criticus, met wonderzuiver oordeel, dat hij verwoordt in een adaequaat proza; als moreele mentor niet altijd aanvaardbaar,

J. A. Barbey d 'Aurevilly. geboren te Parijs 2 Nov. 1808 en aldaar gestorven op 23 April 1889. Goed vriend van Léon Bloy. In zijn werk, waarvan het voornaamste is: Les

diaboliques, Une vieille maîtresse, Un prêtre marié, Cequi ne meurt pas, wat verzen en verschillende bundels kri tieken en essays, waar hij radikaal-katholiek oordeelt en o.a. Zola c,s, heftig aanvalt, ontmaskert hij steeds de krachten van den duivel, die hij in het leven ziet werken. Z'n werk alleen door geestelijk volwassenen te lezen. -

UITGEVERSREGISTER HET NEDERLANDSCHE BOEKHUIS Langestraat 70 - TILBURG - Telefoon 978 - Giro 31583

Harold Avery : Ku-klux-klan ing. f 1.70 geb. f 2+25 Peter Baron: De vierde September ing. f 1.70 geb. f 2+25 E. F. Benson : De tusschenpersoon ing. f 1.70 geb. f 2.25 R. H. Benson : De hooge weg ing. f 1,95 geb, f 2,50 R. H. Benson: De lafaard ing. f 1.70 geb. f 2.25 R. H. Benson: Een doodgewoon mensch ing. f 1.95 geb. f 2.50 R. H. Benson- Een gevoelsmensch ing. f 1.95 geb. f 2.50 R. H. Benson: Gezift als tarwe ing. fl.70 geb. f2,25 R. H. Benson:Hetonzichtbare ing. f 150 geb. f 1+95 licht R. H. Benson: Richard Raynal ing, f2.- geb. f 2+75 Roeping R. H. Benson: ing. f (1,70) geb. f (2,25) R. H. Benson: Wat was het? ing. f 1.50 geb. f 1.95 Theo von Blankensee : Het Raadsel van den hazenpoot ing. f 0+90 Henri Bordeaux .+ Het gouden stilzwijgen. ing. f 1.50; geb. f 1.95 Henri Cauvin: De rosse bandiet ing. f 1.G+ K. Chesterton: De krankzinnige rechter in g. f 1.50 geb. f 1.95 G. K. Chesterton : De vliegende herberg ing. f 1,70 geb. f 2+25 Joseph Conrad: Het kapersnest geb. f 2.25 ing. f 1.70 Pierre 1 'Ermite : De groote weldoenster (Zijn liefde) ing. f 1.50 geb, t 1.95 -

Sven Elvestad : De geheimzinnige kamers ing. f 0.90 Sven Elvestad : De staalblauwe handschoen ing. f 0.90 A. Fielding : De brief van den dood ing. f 1.70 geb. f 2.25 Edw. Halliwelis : De heks van de stille hei ing. f(i.70) geb. f2,25 Edw. Halliwelis : De maaier van den dood ing. f 1.50 geb. f 1.95 E. v. Handel-Mazzetti : Het onvergetelijke jaar ing. f2,40 geb. f2,95 e Christian Haugen: Het gheimzinnige document ing. f 0.90 L. von Hertling: Weisskirchen ing. f 1,50 geb. f 1+95 William Holt : De broeders des verderfs, ing.f (1,50) geb.f 1+95 William Holt: Het schot op het spook, ing. f (1.50) geb, f 1.95 William Holt Het drama van Schillerhorst, ing. f 1+50 geb. f (1,95) William Holt: Bij den twaalfden ing. f0,80 klokslag, William Holt : De geheime kamer van 't Cecil-Hotel ing. f 0.80 William Holt : Een strijd om eer en leven, ing. f 0.80 William Holt: Een drama op het jacht van den Hertog, ing. f0,80 Jeske Choinski : De groote strijd, ing. f 1.70 geb,f 2.25 Jeske Choinski: De laatste Romeinen, ing. f 1.70 geb, f 2.25 j' Kilmeny Keith : Nernesis ing, f 1,70 geb. f2,25

BOEKHANDEL WED, J. R. VAN ROS SUM - UTRECHT Korte Minrebroederstraat 1-3 - Telef. 10455 - Giro 6422

Schaepman : Aya Sofia., verminderde prijs ing. f 1+25 geb, f 2,90, Schaepman : Menschen en boeken deel 2 en 5, verminderde prijs per deel f1.-, Wibbeit: Vier bronnen, vermin-

derde prijs ing. fl.25 geb. f 2.25 Wijting, Naar de Moederkerk ing. f 1,50 geb,f 2,25 F. W. Faber : Het H. Sacrament des Altaars, laatste exempi. f 1,75+

168

PORTRETTEN,

Edith Wharton, geboren te New York in 1862. Bereisde, als jong meisje, met haar Rijnlandsche moeder Frankrij k fr Duitschland en Italië. Huwde in 1885 met Edw. Wharton. Zorgde onder den oorlog in Frankrijk voor de Fransche en Belgische vluchtelingen. Schreef een 30 tal romans en bundels korte verhalen. Behandelt hoofzakelijk den Amerikaan in zijn eigen grootstad en in den vreemde. Voornaamste werken :OldNew York The House of Mith, The age ofinnocence. Ze is een fijnzielige kunstenares met een zeer artistieken stijl.

Clara Viebig, geboren te Trier in 1860. Is gehuwd met den boekhandelaar Cohn en woont te Berlijn. Voornaamste werken: Die Wacht am Rhein,Das schiafende Hee r Kinder der Eifel, Absol vo Te, Diegoldene Berge. Schrijfster met benijdenswaardig episch talent over haar boeken ligt de dwang van het noodlot, waarin het sexueele ele ment overheerschend is, -

;

PORTRETTEN.

169

Hans Roselieb, geboren te Hagen in 1884, was als commissionair lang in Berlijn, Parijs en Toulouse. Trad in de openbaarheid met een scherpzinnig en diepgaand boek Die Zukunf t des Expressionismus

Voornaamste werken

Das Erbe, Narren der Arbeit. Der Abenteurer im Purpur en Rotgelbrot,

die alle boeiend van inhoud, doch geconstrueerd van compositie zijn.

Upton Sinclair, geboren te Baltimore in 1878, studeerde aan het College of the City of New York en volgde later pos tgr adu a te cursussen aan de Columbia Unisiteit. Knap, doch hartstochtelijk, materialistisch, journalist met communistische neigingen . Schreef 26 boeken: Tooneelstukken , studies over het Amerikaansche schoolwezen, journalisme en literatuur. In zijn romans o.a. - The jungle, The Moneychangers, The Metropolis, King Goal, Oil enz, trekt

hij vooral te velde tegen het„materialistisch monster.”

170

PORTRETTEN.

Fritz von Unruh, geboren te Coblenz in 1885. Maakte den oorlog strijdend mee en is thans dramaturg in Frankfurt. Voornaamste werken: (een Louis Ferdinand kasstuk), Stürme, Opfergang, Flügel der Nike,

zijn beste werk geschreven in een zeldzaam helder proza, zeer chauvinistisch en nogal zwaarwichtig van bespiegeling

Joseph Conrad, Geboren 1857. Munt uit door boeiende en karakteristieke zee-geschiedenissen. Tot zijn beste werken behooren: The Nigger of the ,,Narcissus", Tales of Unrest, The Mirror of the Sea, Under Westhern Eyes, Twixt Land and Sea, The A rr ow of Gold.

Met F. M. Hueffer schreef hij Romance waarvan bij het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg een vertaling verscheen als Het Kapersnest.

PORTRETTEN.

171

P, C. Wren, geboren in 1882. Was legionnair in hetjvreemdelingenlegioen jen verliet in 1917 de militaire loopbaan als majoor.

Beau Geste, Beau Scabreur, z'n voornaamste werken zijn gebaseerd op zijn avonturen in het vreemdelingen - legioen. Ze munten uit door een levendige realiteit, overigens zonder literaire waarde.

J. Anker Larsen, Een bekend Deensch publicist, wiens werken den laatsten tijd in alle wereldtalen gelezen worden. De Steen der wijzen, is een boek met wufte liefdesverhoudingen en theosophisch van levensbeschouwing. Versmaad is een vlot dedectiveverhaal. Martha en Maria is eveneens een voorbehouden werk, literair echter vol bekoring.

172

PORTRETTEN.

Walter de La Mare, Een van de bekendste dichters in Engeland. Hij is de delicate oproeper van het ongeziene en het haifzichtbare. De dichter ook van den waanzin en de vaagheid van verbeelding. Schreef verhalen, o,a. Broomsticks

and other tales, en ver-

zenbundels 0. m.- Stuff and Nonsense, Poems,

Newton Booth Tarkington, geboren te Indiapolis in 1869. Studeerde in Pur due en later in Princeton aan de Universiteit. I de ,,voornaamste paladijn van de Amerikaansche plutocratie.'" Kiest vooral het Midden-Westen en de jongere generatie t)t voorwerp zijner romans. Een veelzijdige romanschrijver. We noe men Seventeen, Claire Ambier, The Piutocrat,

The inagnificent Ambersons,

PORTRETTEN.

173

Hermann Graedener, geboren te Weenen in 1817. Genoot universitaire studiën en is natuurvorscher. Voornaamste werken : Utz Urbach, een verhaal uit den boerenoorlog met gedurfde episoden, meesterlij k getypeerd en van cultuur-historische waarde en Weltweihe: een merkwaardige gedichtenbundel,

Franz Karl Ginzkey, geboren te Pola (Istrië) in 1871, is in militairen dienst. Een fijnzinnig lyricus en een gevoelig romancier, die bij voorkeur ingekeerde naturen teekent, die zich van de luidruchtige wereld onbevredigd afwenden. Voornaamste werken Befreite Stunde, Der von der Vogelweide, Der Wiesenzaun en het biographische werkje: Der seltsame Soldat.

Í.V. Paul Brand's Uitgevers-Bedrijf - Hilversum Nieuwe uitgaven:

KINDEREN VAN ONS VOLK door ANTOON COOLEN schrijver van Peerke, dat manneke - Jantje den schoenlapper en zijn Weensch Kiendje - De rauwe grond - Hun grond verwaait.

Gebonden f 3.90

Prijs ingenaaid f 2.90

„ . De ziel van Brabant leeft in deze taal zooals in de personages en eerst dan als men een bladzijde van Antoon Coolen overzet in boekentaal, begrijpt men wat al schoonheid van thans in zoo'n algemeen Nederlandsch te loor zou gaan. Bovendien is dit dialect met geen verwijt te treffen, daar het verstaanbaar is en in al zijn fijnheid te genieten door ieder wiens moedertaal het Nederlandsch is. Voor Antoon Coolen is een schoone toekomst weggelegd. Wij volgen zijn werk voortaan met alle sympathie en belangstelling. Dietsche Warande en Belfort.

DE PASTOOR VAN DRIEBEEK door AUGUSTIN WIBBELT Vertaling van J. W. VAN WINDEN Met bandteekening van en geïllustreerd door AD. BEEKMANS.

Prijs gebonden f 3.50


Dr. AUGUSTIN WIBBELT, de schrijver van het Zonneboek, welk boek in Nederland zulk een groot succes had, teekent in dit werk op zijn karakteristieke wijze het leven en de mentaliteit van de geestelijkheid en van de katholieke bevolking op het platteland.

GESTILDE PASSIE door JO WEVE Tweede druk

met bandteekening van JAN TOOROP


Gebonden f 3 75

Het is een oorspronkelijke roman, genomen uit het leven van gegoede Haagsche en Nijmeegsche katholieke kringen. Er is een tijd geweest, dat men tendenz in een boek veroordeelde. We gelooven dat die tijd er inderdaad geweest is. Hoe 't zij, de Katholieke tendenz hier in dit werk verspreid, is, mogen we zeggen, ongezocht aangebracht. 't Roomsche beginsel spreekt door het verloop van den roman maar wordt nergens opgedrongen. Summa summarum, een boek, dat veel aftrek zal vinden. dat velen genot zal brengen, dat vooral onze jonge dames zal boeien. Als steeds zorgde Paul Brand voor een mooi kleed. Toorop teekende den band. Residentiebode.

E. WERNER'S MEESTERWERKEN: GLUCK AUF !, 10e DRUK. VINETA. 7e DRUK. PRIJS PER DEEL: IN GÉfLL. OMSLAG . . f 1.25 IN SMAAKVOLLEN PRACHTBAND „ 1.90

W. HEIMBURG'S BEROEMDE ROMANS: DR. DANNZ EN ZIJN VROUW 2eDRUK.—LIZETTE'S LIEFDE, 2e DRUK. PRIJS PER DEEL: IN GEÏLL. OMSLAG. . f 1.25 IN KEURIGEN PRACHTBAND „ 1.90

UITBAUEI D. BOLLE TE ROTTERDAM Kofflilische Volkszeitung und Handelsblatt. DAS WELTBLATT VON RLIF.

Deutsche Zukunft Auslands~ und Ubersee-Ausgabe der Kölnischen Volkszeitung. Verlag :

Kos*lner Góc'rres~Haus G. m. b. H. Köln, Neumarkt 18a-24. Deutsche Monatsschrift für Abendland europâische Kultur, Politik und Wírtschaft. Erscheint beim Gilde-Verlag, Köln, Neumarkt 18b.

I

Hoofden van Scholen wanneer U boeken noodig heeft voor:

Lezen, Taal, Rekenen, Vaderlandsche - of Algemeene Geschiedenis, Nat. Historie, Natuurkunde, Correspondentie.-oefeningen, Bijbelsche- of Kerkelijke Geschiedenis, Misboekjes, Getuig schriften of Plaatjes, Modellen, Koninklijke Besluiten, de Wet het Lager Onderwijs of iets anders voor uwe administratie,

raadpleeg dan den Catalogus van de

ELECTR. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ VAN HET

ST. GREGORILISHLiIS

TE UTRECHT Steeds present-exemplaren verkrijgbaar. Postrekening No 12897 kantoor Utrecht. Telefoon No 12866.— Uren 9-12 en 2-5.

Op de boekenplank van een Roomschep jongen behooren

de „Gregoriaantjes" Wad zegt de Pers van de „GREGORIA,4NTJIs"? De reeks „Gregoriaantjes" is weer met drie prachtige dealen vermeerderd. We hebben dat drietal met bijzonder genoegen doorlezen, omdat die lectuur voldoet aan alle eischen : 1. zit er spanning in de verhalen 2. zijn ze paedagogisch van hooge waarde ; 3. verschijnen ze onder het stempel van den keurraad voor Roomsche jeugdlectuur en 4. zijn ze technisch knap verzorgd. Dit laatste kan men helaas zoo zelden van katholieke jeugdboeken zeggen De Tijd.

Wat van de Serie NA VIEREN

)

, ,Bart en de bruine boon" is het eerste nummertje van de serie , Na Vieren", verhaaltjes voor kinderen van 7 tot 12 jaar. Reeds twee andere nummertjes hebben we aangekondigd van deze nieuwe uitgave. Zoo keurig als de „Gregoriaantjes" zijn voor 12 tot 15-jarigen zoo uitstekend geschikt belooft deze nieuwe serie te worden voor de kleineren. Hier vinden we den juisten kindertoon, 'n heusche , , intrige", De uitgeverij zorgde voor duidelijke lettertype, opdikkend papier en mooie illustratie, zoodat goede inhoud en voornaam uiterlijk geboden wordt voor matigen prijs. Eigen blad. 'n Leuk verhaaltje voor eerste en tweede-klassertjes uit hun eigen wereldje. Goed kinderlijk geschreven, echt naar 't leven. 'n Schattig boekje met mooie plaatjes door Frans van Noorden. Het Centrum.

Al onze boeken zijn in den boekhandel verkrijgbaar en bij de Uitgeefster: Electr. Drukkerij en Uitgeverij van het Sint Gregoriushuis te Utrecht.

Wordt lid van den K.R.O. Voor f 5.— per jaar als lid. Voor f 10.— of meer als Donateur

Secretariaat : KATHOLIEKE RADIO OMROEP HEERENGRACHT 46, AMSTERDAM Centrum Telefoon 49687 Gironummer 49744

h. U. Hoeknofigel a

P. uan SIDUUM & Z99fi

DEN HAAG

Gilliard (Pierre). 41 Het tragisch lot van Nicolaas II en zijn Gezin 1-905-1918. (Pierre Gilliard is de gewezen Gouverneur van den Czarevitch). Een boek niet alleen belangrijk uit geschiedkundig oogpunt, maar dat ook wegens zijn boeiend verloop door ieder met aandacht zal worden gelezen. Een gedeelte is gewijd aan Raspoutine en zijn invloed, met 59 fotografieën, facsimilés en kaarten f 3.90, in geh. linnen stempelb. f 4.90. Het zeer sympathieke boek is met tal van buitengewoon interessante foto's (Maasliode). en illustraties versierd.

Kaarsberg (Helge) Ç Blank en Bruin. Dagboekbladen naar het Deensch door C. J. E. E. Knoest, nieuwe goedk. volksuitgaaf. Prijs f 1.90, geb. f 2.50 (Een reeks boeiende beschrijvingen over Maleiers, Batakkers en Europeanen). . . . . Het zijn verschrikkelijke werkelijkheden, die Kaarsberg in kunstigen vorm voor ons neerlegt. Wie aan dit boek begint, leest het in ademlooze spanning uit. Het rukt u weg uit uw fauteuil en dwingt u met soms bewonderende, soms verschrikte oogen rond te zien in de prachtige natuur waar zoo oneindig veel meedoogenloozer gestreden wordt dan in de strijdlustige cultuurwereld. Het is een boek van leven en sterven in volle naaktheid. (J. F. in hef Vaderland)

Waardevolle Boekgeschenken uitgegeven door G. J. SLOTHOUWER te Amersfoo r t.

Marie Diers. Op het Heerenhuis ,,Gijj vreemde ziel „ Het gezin van Karel Henning Het al te goede hart

Keurig eb. á fl.. 3.90 per deel.

J. B. WOLTERS, GRONINGEN, DEN HAAG

Aalder s, Dr. W . J., Mystiek. Haar vormen, wezen, waarde, ing. f 8,50 gebonden . . . , . .

. .

.

. f 10,00

Brom, Dr. Gerard, Romantiek en Katholicisme in Nederland. Eerste deel : Kunst. —. Tweede deel: Wetenschap en Staatkunde. Gewone uitgave, gebonden in linnen. Prijs per deel . . . , f 7,90 Twee deelen tezamen . . . . . . . . . f 15,80 Luxe uitgave, gebonden met perkamenten rug, kop verguld, uitsluitend twee deelen tezamen . . . . . . . . . . . . . . . f 19,80

Fahrenfort, Dr. J. J., Het Hoogste Wezen der Primitieven. Studie over het „oermonotheïsme" bij enkele der laagste volken, gebonden f 5,90

Groeneboom, Dr. P., Aeschylus' Prometheus, met inleiding, critische noten en commentaar, gebonden . . . . . . . . . . . f 5,90

Kalff, Dr, G., Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde, in 7 deelen: gebonden . .

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. .

.

. à f 7,90

.

Een uitvoerig prospectus van 32 bladzijden met inhoudsopgave var de deelen is op aanvrage verkrijgbaar. ,

Kalff, Dr, G., Westeuropeesche Letterkunde der 15e en 16e eeuw. in 2 deelen. Eerste deel, gebonden . . . . . . . . .. f 5,90 Tweede deel, gebonden . . . . . . . . . f 5,90

Kalff Jr., Dr. G., Frederik van Eeden. Psychologie van den Tachtiger, met karikaturen en portretten, bandteekening van C. A. Lion Cachet, gebonden . . . . . . . . . . . . . . . . f 11,50

Lecoutere, Dr. C. P. F., Inleiding tot de Taalkunde en tot de Ge schiedenis van het Nederlandsch. Derde verbeterde en vermeerderde druk, bew. door Dr. L. G rootaers, met kaarten en platen, geb. f 4,90

Lessen, Dr. Jacoba H. van, Samengestelde naamwoorden in het Nederlandsch, gebonden . . . . . . . . . . . . .

f 4,50

Nederlandsche Dialecten, De, in den loop der eeuwen. Een verzameling van historische dialect~bloemlezingen, onder leiding van Dr. jac. van Ginneken. Deel 1. Dr. J. Jacobs, Het Westvlaamsch van de oudste tijden tot heden, met uitslaande kaart, gebonden . . , , . , , , , f 6,50 Bij int ekening op de serie . . . . . . . . . . . . . fe 5,90

Poelhekke, M. A. P. C., Lyriek, met bandteekening van Johan Dijkstra, gebonden.*....

,

.

.

.. .

.

.

.

.

.

.

.

.

f

5,90

Roelfsema, Dr. Ena H., De Klooster~ en Proosdijgoederen in de Provincie Groningen, gebonden . . . . . . . . . . . , f 3,90

Rutten, Dr. Th., Felix Timmermans, met tal van platen en portretten, gebonden .

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. .

.

.

.

.

.

.

.

f 3.90

Schutt, J. H., An Introduction to English Literature for Secondary School, geïllustreerd, gebonden. Eerste deel, ing. f 4.25, geb. f 4.90 Tweede deel . . . . . . . . . . . ter perse

UITGAVEN VAN J. B. WOLTERS, GRONINGEN, DEN HAAG

IUS ALMANA K Een boek van 1000 pagina's Een gids voor alle Katholieken van Nederland rk4oii

Een boek waarmee U veel tijd en geld bespaart door het niet te behoeven voeren van vragen-correspondentie .^.

De Pius Almanak licht [.I in alles in Ir

In Januari verschijnt de 55e Jaargang r`. ►. Lj

Verkrijgbaar bij den Boekhandel: In luxen band . . . f 4.50 Ingenaaid. . . . . . f 3 50 alsook bij de Uitgeefster:

DRL[KKERIJ „ONS BLAD" ALKMAA R

HISTORIESE PEDAGOGIEK Grote lijnen der Geschiedenis van het opvoedkundig denken en doen in doorlopend verband niet de Kultuurontwikkeling.

door Fr. S. ROMBOUTS, in 4 deelen thans compleet verschenen. ie Deel: Van de Oudste tot de Nieuwste tijd.

2e Deel: De Negentiende en de Twintigste eeuw. 3e Doei : De Oude en de Nieuwe School, vooral in Nederland. 4e Deel : Nederlandsche Pedagogiek in de Zoe eeuw. LEERBOEK der Historiese Pedagogiek in bewerking.

Prijs van deel I: in omslag f5.-, in prachtband f6.50, de andere drie deelen resp. à f5.50en f 7.Het complete werk in 4 artistieke omslagen f 21.50, in 4 prachtbanden f 27.50.

Uitgave der Drukkerij v. h. R. K. Jongensweeshuis te Tilburg Ook verkrijgbaar in elke degelijke Boekhandel.

DRUKKERIJ

"Ih S. JACOBS-GODSHUIS HAARLEM ANTHONIESTR. 11 TELEFOON 10740

TELEFOON 10740

ALLE SOORTEN

DRUKWERK

Voor het binden van oplagen zooals: Kerkboeken — Romans — Studieboeken zijn wij prima ingericht. Wij geven gaarne adviezen, of maken modelbanden. N. V. Boekbinderij v. h. J. G. Pulle — Leiden Telephoon 459 ABONNEERT U OP JAARLIJKSCHE BOEKENSCHOUW

rEENIGE AANBEVOLEN NIEUWE UITGAVE

Mariken van Nimwegen Lyrische bewerking, naar het middeleeuwsch mirakelspel door MARTIEN BEVERSLUYS Met 5 teekeningen en bandversiering van Nans Amesz. Ing. f 3.-- in prachtband f 3.90. 20 ex. genummerd van 1 —20 op Van Gelder „Ossekop" papier in perkamenten band met goudstempel f 22 50. Een machtige schepping van den dichter Beversluys, die dit aangrijpend gegeven een nieuwe vorm gaf, schoon en zuiver van taal, prachtig van rythme, - boeiend van handeling.

Bloemen~Mythen en ~Leenden Hoe de menschen in vroeger tijden de bloemen, de boomen en al het kruid in direct contact met hun leven zagen. Naverteld door TINE COOL. Met een viertal houtsneden van B. Essers Een boek, waartoe ieder, die van bloemen en planten houdt, zich aange tr o kken zal gevoelen. Ing. f 3. — . i n p rachtband f 3.90

Ine Krekel bij' den Haard door CHARLES DICKENS. Nederlandsche bewerking van den dichter Mr. J. C. BLOEM. Met 8 gekleurde platen en vele illustraties in zwart tusschen den tekst van Francis D. Bedford. In prachtband f 3.90

Losse Blaadjes Literaire schetsen van WARD VERVARCKE. Geb. f 2.25 Met een inleidend woord van Herman Teirlinck.

Voor liefhebbers van humoristische lectuur: OP EN TOP WILLIAM. Een amusant boek voor jongens en meisjes van 12-80. Door Richmal Crompton. Uit het Engelsch door Mevr. Dorothee de Escofet Buijs. Met 36 illustr. van Thomas Henry. Ing. f 2.25. Geb. f 2.90. NOG EENS WILLIAM. Door Richmal Crompton. Uit het Engelsch door Elisab. van Beijmerwerdt. Met 23 illustr. van Thomas Henry. Ing. f 2.25, Geb. f 2.90. Buitengewoon vermakelijke boeken voor jong en oud, overloopende van kostelijken humor, die de grootste droogstoppel tranen doet lachen.

N.V. Uitgevers-Maatschappij „Kosmos" - A'dam

Y

Y

In 1928 verschenen hij:

1

kOjjT)

,u.) 1'Iil

kOjjT)

" Meneer van Netten Een boek over wellevendheid voor iedereen. Door Met bandteekening van Joan Collette.

Ingen. f 3.—

II

Marie Koopmans. ingeb. f 4.—

Van Knop tot Bloesem

De hygiëne van de zwangerschap en de geestelijke en lichamelijke op!t voeding van het kind, van deg eboorte tot aan den puberteitsleeftijd, l door Dr. C. Meuleman, Directeur van de R.K. Vereeniging „Moederschaps zorg" (De Kweekschool voor Vroedvrouwen te Heerlen) en Jacqueline Lamers-Hoogveld. Met meer dan vijftig illustraties.

Ingen. f 3.60

ingeb. f 4,60

De H. Joseph Door Kardinaal Dubois, Aartsbisschop van Parijs. Voor Nederland bewerkt door Theo Sinnige.

Ingen. f 1.20

ingeb. f 1.95

Wat vaderliefde deed Beschouwingen over het natuurlijke in het bovennatuurlijke. Door

Th. G. de Valk, 0. P. Ingen. f 2.75

Mexico Het Land der tegenstellingen. Door P. ïllustreerd).

J. Moonen, C.SS.R. (Rijk ge-

Ingen. f 1.50

Novene ter eere van Jezus' Heilig Hart Door den H. Kerkleeraar Alfonsus Maria de Liguori. Uitgegeven door

1

Stoks C.SS.R. I Martin Ingen. f 0.40

De leer der Kuischheid Prof. Mr. W. J. A. J. Duynstee. Ingen. f 1.30 Door

3e druk.

De wetenschap der Heiligen. Beschouwingen over Ascese en Mystiek. Door 2e druk.

P. van den Tempel O.P. ('

In gen. f 3.50

Eucharistie en Leven M. Jenneskens. Ingen. f 0.90

Door

2e druk.

ingeb. f 1.40

Overwegingen voor Advent en Kersttijd Clara Fey. Ingen. f 2.50

Van Moeder

2e druk.

ingeb. f 3.50

De H. Gerardus Maria Majella J. A. F. Kronenburg C.SS.R. Ingen. f 1.90

Door

6e druk.

ingeb. f 2.65

Onze uitgaven zijn bij alle boekhandelaren verkrijgbaar. Op aanvrage is onze fondscatalogus gratis te bekomen.

--

----- EEN BOEIENDE KATHOLIEKE ROMAN! n

LEVENSKANS door HERMAN ANTONSEN — f 3.50 in prachtband f 4.50 Uit de Recensies:

Ik ken den schrijver van LEVENSKANS niet. Ik heb alleen zijn boek gelezen en daaruit opgemaakt, dat de schrijver een Roomsch-Katholiek is en een hoogstaand mensch. Als hij dit laatste niet was, dan had hij ook LEVENSKANS niet kunnen schrijven, want een auteur, die zelf geen goede, gezonde levensbeschouwing heeft, kan geen hoofdpersoon teekenen, wiens karakter, zooals in dit boek, den lezer hoogachting en sympathie afdwingt. Het boek is boeiend, natuurlijk en eerlijk.

Ds. W. C. Posthumus ll'Jeijes, Nijmegen. in „Het Oosten" De menschen zijn mooi en gaaf geteekend. Ds. P. Stegenga in Predikbeurtenbladvoor A'dam Men kan met waardeering zien hoe de jonge kapelaan deelt in de moeilijkheden, die voor de jeugd vaak niet klein te achten zijn, en tegenover de verdwazing, waarmede velen spreken over het huwelijk als een verouderde instelling, doet dit boek een zuiv^ëren klank hooren. Dr. J. Lammerts van Bueren in „De Bode der Heldring-Gestichten". Het is een knap geschreven boek. 'Ds. 1. J. Knap Czn. in „Oude Paden" Dit werk is uitstekend geslaagd ; moge 'de schrijver ons nog meer werken in die richting geven.

Voor geestelijken en vooral ook voor gehuwden, is dit werk zeer aan te bevelen. Pater J. Th. Welter O.P. in De Bazuin, Weekblad voor Katholieken en Zoekenden naar de Waarheid. De Katholieke roman? Neen geenszins. Maar een Katholieke roman, waarin problemen behandeld worden en Katholieke oplossingen vrijmoedig, doch zonder eenige kwezelarij

of preekenigheid gegeven worden.

Voor hen, die omtrent huwelijksproblemen voorlichting moeten geven, dunkt het ons

een voortreffelijk boek. En als wij een wensch mogen uitspreken, is het deze, dat de schrijver ons nog vele boeken mogen geven. 'De Maasbode.

Te bestellen in den Boekhandel.Uitgavevan P.Dz.Veen te Amersfoort

In geen katholieke bibliotheek magg ontbreken: Mevr.1. R.van der Lans: ALS HARTSTOCHT DRIJFT Oorspronkelijke roman. Volgens de Maasbode geschikt voor de A. klasse.

Prijs f 2.25 ing., f 2.90 gebonden.

Annie Hruschka : KINDEREN DER WERELD Uit het Duitsch vertaald door CHRISTINE KAMP. Boeiend en interessant en waard om gelezen te worden. (De Tijd)

Prijs f 2.90 ing., f 3.50 gebonden. L. J. VEEN .-- UITGEVER

.--- AMSTERDAM

SCHATKAMERS DER KATHOLIEKE WETENSCHAP ZIJN

Tijdschrift voor Taal en Letteren Tijdschrift voor Zielkunde en Opvoedingsleer

Uitgaven van

Drvkerij Henri EEr mg 5 & Cie Tilburg ,,STUDIEN OVER HET HERSTEL DER HIERARCHIE IN ƒ 1.50 1853 door Dr. J. H. J. M. Witlox ,EENIGE BESCHOUWINGEN OVER DE FINANCIERING VAN DE SUIKERINDUSTRIE EN DEN SUIKERHANDEL Op JAVA', door Prof, W. E. G. J. Gimbrère Hoogleeraar aan de R.K. 1-landeishoogeschool te Tilburg. ƒ 4.90 )

,,PROEVE VAN GREGORIAANSCHE CHIRONOMIE", volgens de regels van Solesmes door J. Adrien, herzien door Dom Mocuereau, vertaald door Jos. Lennards, f 1,40 *,,HISTORISCH TIJDSCHRIFT 1 ', Redactie Dr. Th. Goossens, Dr,W. W Mulders S.J., Dr. H. Huijbers, Dr. J. de Jong, Dr, J. Witlox, 4 x per jaar. Ab.prijs........ f 5.50

* „,TIJDSCHRIFT VOOR TAAL EN LETTEREN "" , Redactie H. M. S. Bernsen, Prof. Dr. Th. Goossens, Drs. L. Michels, 4 x per jaar. Ab.prijs ... .......................f 7.50 *,,TIJDSCHRIFT VOOR ZIELKUNDE EN OPVOEDINGSLEER", onder Bestuur der Docenten van het Psychologisch en Paedagogisch Instituut der R.K. Leergangen 4 x per jaar. Ab.prijs ........... ........................f8,75 ', door Johanna . Ingen . . . . f 0.75 Linnen band ........ .........................fl.25

2,

,,AAN JEZUS' HART", Mis- en Communieboekje voor 1-lolland s kinderen door Johanna. 13e duizendtal met 23 plaatjes. Ingen. ƒ 0.50; gecart. f 0.60; luxe linnen bandje ƒ L Bij getallen goedkooper. ,,HET H. SACRAMENT DES ALTAARS ONZE HOOP", door Chr, Boomaars C.ss.R. Se-10e duizendtal. Per ex. 15 cts. Bij getallen goelkooper. ,,PATER DONDERS KERKBOEKJE 00r d M van Grinsven C.ss.R. In linnen bandje.......... , . ... . ...50 cent ,,THOMAS VAN KEMPEN OVER DE H. MAAGD", door J oannes Mercator Pr. met medewerking van Hilarion Thans O.F.M. In fijn linnen band ........... ........... f 1.90 NIEUWE LEVENSBESCHRIJVING VAN DEN EERBIEDW. DIENAAR GODS PETRUS DONDERS, door J. A. F. Kronenburg C,ss.R. Ing. ƒ2.50. Prachtband . . ƒ3.50 * Van deze 3 Tijdschriften zijn op aanvrage gratis proefnummers verkrijgbaar.

UITGAVEN 1928 1+ Het rad der Fortuin, . 2. Niet bewezen

. door Louis Tracy Alise

•

3. De dubbelganger. 4. Het aas van den duivel. 5. Zijn kleine meisje 6. Witte muizen

.

Ferçjus Hume

.

.....,,

•.....,,

7. Papieren rozen .......,, 8. Was

zij

schuldig

•....,,

9. Het geheim der zee

•..,,

10. Het huis der verspieders 11. Het giftige goud

Claude Askew

Bertram Mitford

.....,

Ruby Ayres Page Philips Louis Tracy Warwick Deeping

.

12. De vrouw die liegt.

L. G. Moberly Richard Harding Davis

,

Willy Wood Willy Wood

13. Om de vrijheid.

Morice Gerard

14. Koning Spar

Holman Day

15. Een vriendendienst

Harold Bindloss

.

16. Bucky O'Conner •.....,,

William Mac Leod Raine

17. Blauw Bloed.

Willy Wood

18. De eer van het huis •...,

Alice 6 Claude Askew

19. De blanke inlander

Willy Wood

•

•...,,

20. De nalatenschap van Silas Dennington, door B. M. Clay

Prijs 50 cent per ex. ingenaaid. franco per post . . . . 62 cent. In moderne band 75 cent per ex. franco per post . . . . 90 cent.

LIaJwÂ!IllaI]i11i1 -

MODERNE ROMAN-BIBLIOTHEEK

HEERENGRACHT 287, AMSTERDAM POSTREKENING 135013 - TELEFOON 31787

BELANGRIJKE BOEKEN OP MUZIEKGEBIED

MUZIEK EN MUSICI IN DE CARICATUUR DOOR CORNELIS VETH MET RUIM 250 AFBEELD. NAAR PRENTEN EN TEEKENINGEN Prijs (groot form.) geb. in linnen f 9,50, genummerde luxe cd. in heel leder f 22.50 Dit prachtwerk van den bekenden auteur is zooeven verschenen en vormt een waardevol bezit voor eiken muziekliefhebber

DE PIANO EN HARE COMPONISTEN VRIJ NAAR WALTER NIEMANN

DOOR RIENT VAN SANTEN Met vele afbeeldingen en portretten 24 cM.) Prijs groot formaat (18 geb. linnen f 6.50, in heel leder f 10.50

X

Een boek dat ieder die piano speelt moet hezitlen

Als aanvulling op bovenstaand werk verscheen zooeven .-

DE PIAN ISTEN WERELD

DE ZANGKUNST EN HARE STERREN DOOR ANT. AVERKAMP Met vele portretten en illustraties Prijs groot formaat in linnen f 6.50, in heel leder f 10.50

DE VIOOL EN HARE MEESTERS

Beroemde pianisten van voorheen en thans door A. DE WAL Met vele afbeeldingen en portretten Prijs groot formaat (18 24 cM.) geb. linnen f 6 50 , in he el l eder f 10 50

DOOR DIRK BALFOORT Gedeeltelijk vrij bewerkt naar Jos von Wasielewski Met vele afbeeldingen en portretten 24 cM.) Prijs groot formaat (18 geb. linnen f 6.50, in heel leder f 10.50

OTTOKAR JANETSCHEK

JOACHIM VON DELBRUCK

BEETHOVENS LEVENSROMAN

CHOPINS LEVENSROMAN

Met talrijke illustraties en portretten Prijs ing. f 2.90 Fraai geb. f 3.90

Met talrijke illustraties en portretten Prijs ingen. f 2.90 Fraai geb. f 3.90

X

X

JOS AUG LUX

OTTOKAR JANETSCHEK

SCHUBERTS LEVENSROMAN

MOZARTS LEVENSROMAN

Met talrijke illustraties en portretten Fraai geb. f 3.90 Prijs ing. f290

Met talrijke illustraties en portretten Prijs ing. f 2.90 Fraai geb. f 3.90

In de serie „Biographieën van beroemde musici" zijn tot dusverre verschenen BEETHOVEN, BACH, CHOPIN, DEBUSSY, MAHLER, SCHUBERT, LISZT, MOZART, SCHUMANN, WAGNER. — Prijs per deel f 3.75 Wagner kost f 4.75. Alle deelen zijn bewerkt door bekende auteurs (Wouter Hutschenruyter, Louis Couturier, Mr. G. Keller, Const. van Wessem, Rient van Santen) en in fraaie donkerblauwe banden gebonden. Alle deelen zijn rijk geïllustreerd. Zooeven verschenen Const. van Wessem : Moderne Fransche Musici.

MEN VRAGE ONZEN UITGEBREIDEN CATALOGUS UITGAVEN J. PHILIP KRUSEMAN, 'S-GRAVENHAGE

NEUS WELT NEUS WELT

4

RIJK GEILLUSTREERDE WERELDREVUE

Romans, Novellen, Gedichten, Beeldende Kunst, Wereldnieuws in woord en beeld,lVIode-bijdragen, Mode-illustraties, Raadsels, Rebussen, Carica^ duren, Wetenswaardig allerlei, Anecdoten.

Verschijnt tweemaal per maand ABONNEMENTSPRIJS p. half jaar f3.60 plus 35 et. porto

Alleenverkoop voor Nederland en Koloniën bij

4

HET NEDERLANDSCHE BOEKHLiIS -TILBURG OVERAL VERKRIJGBAAR.

4

4 4 4 4 1 4

UITGAVEN VAN

Het Nederlandsche Boekhuis TILBURG, TELEFOON 978, POSTREKENING 31583 VERKRIJGBAAR IN IEDEREN BOEKHANDEL.

( ) beteekent : Uitverkocht. * beteekent : Keurboekerij. De nieuwe uitgaven zijn niet * gemarkeerd.

Romans en Ontspanningslectuur.

Harold Avery : *Ku-klux-klap . . . . . ing. f 1.70 geb, f 2.25 In deze humoristische avonturenroman, worden de wonderlijke sensaties beschreven van 't dorpje High-Rusting, waar oom Chipperton, een eerbiedwaardige oolijkerd, John James tracht te genezen van zijn oude-jongeheeren-eigenaardigheden. Peter Baron : *De vierde September . . ing. f 1.70 geb. f 2.25 George Wace, de leider van een bende gentleman-dieven moet uit den weg worden geruimd. omdat hij het met de plannen dier heeren niet eens is. Het kaartspel wijst Hubert Chatterton aan als de moordenaar en George Wace sterft op den vierden September. Maar nu wordt er ondanks de hulp van detectives en politiemannen, precies op den vierden van elke maand, een lid van de bende gedood. De laatste leden omringen zich met een legertje van verdedigers en wachten met schrik het middernachtelijk uur, wanneer de wrekende Nemesis luidop de slachtoffers telt en er wederom een doodt... Een vlot geschrevenroman van geweldige spanning. De uit-

190

FONDS-CATALOGUS. beelding der verschillende karakters is in één woord meesterlijk. De ontknooping is onverwacht als de explosie van een bom. De roman demonstreert niet alleen de scherpzinnigheid van Scotland-Yard, maar laat eveneens den lezer kennis maken met de geraffineerde trucs van Japansche opium-smokkelaars. Een der beste detective-romans van den laatsten tijd.

René Bazin : *Uit heel haar hart . . . ing. f (1.70) geb. f (2,25) De roman van een heldhaftig edel meisje, dat zich opoffert om haar vriendin te redden. E. F. Benson : *De tusschenpersoon . . ing. f 1.70 geb.* f 2.25 Deze roman voert den lezer in de kringen van de Engelsche high life en stelt het gekonkel en geschacher aan de kaak van den criticus, die kennis en positie misbruikt. Een avonturenrijke boeiende liefdesgeschiedenis, vol fijne Engelsche humor. R. H. Benson: *De god der wereld. . . ing. f (2.40) geb. f (2.95) Een toekomstroman; de maatschappij een eeuw later, verdeeld in twee godsdienstige kampen : Katholicisme en Humanitairianisme, waarbij de strijd tusschen beiden den vorm aanneemt van strenge wetgeving en bloedvergieten. R. H. Benson : *De hooge weg . . . . . ing. f 1.95 geb. f 2.50 Dit is de gang van den rijken jongeling Frank Guiseley, naar de toppen van het inzicht. Alles verlatend wordt hij zwerver. 't Schijnt eenvoudig een boutade van een jongen uit de vlegeljaren. En 't is God, die een ziel aangrijpt en 't is een ziel, die zich zonder roer of stuur uitwerpt in de zee van Gods genade... R. H. Benson : *De lafaard . . . . . . ing. f 1.70 geb. f 2.25 Een krachtige diep-zielkundige roman van groote dramatische spanning, spelende in het milieu van een voorname, rijke Engelsche familie, voornamelijk in Italië. R. H. Benson: *De toovenaar . . . . . ing. f (1.70) geb.f 2.25 Heldhaftige, onbaatzuchtige strijd van een jong meisje om het behoud der ziel van den door haar nog half onwetend beminden jongeman, wanneer deze verdwaalt in de duistere doolhoven van het zich materialiseerend spiritisme. R. H. Benson: *Een doodgewoon mensch ing. f 1.95 geb. f 2.50 Iemand met onbegrensd enthousiasme, maar met geringe wilskracht, die zich sterk voelt, beginselvast, bijna een martelaar voor de goede zaak, maar die een doodgewoon mensch blijkt te zijn; daar tegenover een onbeholpen hulppredikant, die trots armoe en hoon zijn roeping volgt. In zijn omlijsting van sappige, geestige, sarcastische milieu- en persoonsbeschrijvingen een diep indringende ontleding van een gewone ziel, een zeldzaam verschijnsel in de psychologische romanliteratuur. R. H. Benson : *Een gevoelsmensch . . ing. f 1.95 geb. f 2.50 Een psychologische roman met frissche gedachten, aantrekkelijke humor, geestige situaties en diepen levensernst als ondergrond. R. H. Benson : *Gezift als tarwe . . . . ing. f 1.70 geb. f 2.25 Een half fantastisch, half realistisch verhaal, dat even overwacht-sensationeel begint als eindigt. Een jonge Engelsche edelman staat van zijn doodsbed op, als zijn jonge vrouw God om dit wonder heeft gesmeekt onder belofte naar 't klooster te zullen gaan. loodra echter de „schijndoode" (volgens de medici) geheel genezen is komen de precaire complicaties...

FONDS-CATALOGUS .

191

R. H. Benson : ' Het onzichtbare licht . ing. f 1.50 geb. f 1.95 Een mystiek, visionair boek, dat den lezer pakt in ademlooze spanning en doet sidderen van ontsteltenis bij de onverklaarbare, geheimzinnige gebeurtenissen, zooals : de bloedige heidensche offerande, het relaas van den verdoemde, die zijn ziel verkocht aan Satan, e.d. R. H. Benson: Richard Raynal . . . . . ing. f 2.— geb. f 2.75 Meesterlijk heeft Benson hier den stijl getroffen van een middeleeuwschen kloosterkroniek. Een ascetisch werk van letterkundige waarde, maar een Benson-fantasie, mystiek en mysterieus te gelijk. R. H. Benson: *Roeping. . . . . .. . ing, f (1.70) geb, f (2.25) Deze ernstige roman humoriseert Benson met de geestige teekening van het leege gezelschapsleven der Engelsche landlords. R. H. Benson : *Wat was het? . . . . ing. f 1.50 geb. f 1.95 Verhalen van Benige priesters van diverse nationaliteiten, die op gezette tijden samenkomen : geheimzinnigheden zoo spookachtig en fantastisch, dat ze voor een zuiver natuurlijke uitleg nauwelijks vatbaar zijn ; duivelsbezweringen, geestesverschijningen vreemde geluiden, sterfgevallen, enz., enz, Theo von Blankensee : Het raadsel van den hazepoot ing. f 0.90 Een jonge Amerikaan bereist Duitschland en wenscht de bewoners van een bepaalde villa te bezoeken. Deze echter leven onder zeer geheimzinnige omstandigheden : zij verlaten nooit hun woning en ontvangen nimmer bezoek uit den omtrek. Even voor de aankomst van den jongeman, vindt men den eigenaar vermoord. De noodlottige dolk, met een hazepoot als heft, werd gehaald van de kamer van een logée, terwijl zij lag te slapen. Na allerlei avontuurlijke gebeurtenissen weet een Engelsche detective de oplossing te brengen. Henri Bordeaux : *Het gouden stilzwijgen ing. f 1.50 geb. f 1.95 Een ontroerend pleidooi voor vergevingsgezindheid en huwelijkstrouw. Het gouden stilzwijgen der heldin brengt Paul tot inkeer. Henri Cauvain : De rosse bandiet . . . . . . .. . . ing. f 1.'n Onschuldige wordt verdacht van een moord en Maximilien Heller, 'n philosophisch zonderling met zijn vriend, den dokter, binden den strijd aan tegen de lugubere machten van donker Parijs : gift-mengers, valsch-spelers, boeven, oplichters, gentleman-dieven. Een avonturenrij ke speurdersgeschiedenis in Frankrijk van 1845. G. K. Chesterton : *De krankzinnige rechter ing. f 1.50 geb. f 1.95 Een roman met de ongeloofelijkste avonturen, felle contrasten en vernuftige vondsten. De club der zonderlinge zakenlui bestaat uit leden, die een bedrijf uitoefenen, dat voor hen nog nimmer uitgeoefend werd. Een sensationeel-spannend boek van den origineelen paradoxist Chesterton, wiens fijne Engelsche humor en schitterende paradoxen een groote vermaardheid hebben verworven. G. K. Chesterton: *De vliegende herberg ing. f 1.70 geb. f 2.25 Lord Ivywood wil Engeland oriëntaliseeren en richt b.v, zijn eigen huis naar Oosterschen trant en gebruiken in. Het land wil hij droogleggen en hij weet een wet in de kamer er door te krijgen, waardoor het land inderdaad drooggelegd wordt; echter bestaat voor de herberg nog bestaansmogelijkheid, wanneer zij

192

FONDS-CATALOGUS .. zich gedraagt als de herberg van Humphrey Pump en zijn vriend Patrick Dalroy, die een waardig tegenstander van Lord Ivywood is. Maar de gedragingen van deze herberg geven aanleiding tot vele avonturen, want het wordt een vliegende herberg, die het land doortrekt langs zonderlinge wegen, een vliegende colonne, bestaande uit twee mannen, een ezel, een hond, een vaatje rum, een kaas en een paal. Vlijmend en kervend weet Chesterton in dit werk bepaalde wezenstrekken van het moderne leven in het helle licht van zijn breed-omvattenden geest te plaatsen. Hier staat de heerlijkste humor naast een ironie, die haar vormen vindt in de pakkende taal van dezen meester en die stil maakt en tot peinzen brengt, terwijl met een schaterlach plots een liedje oparelt uit het hart van een ernstig fragment. Want er wordt veel gezongen in dit boek, op de meest zeldzame momenten en 't een met 't ander heeft een harmonieus werk gewrocht, dat niet gelezen wordt en terzijde gelegd, doch dat verbazing wekt en de oogen opent, dat nog eens opengeslagen wordt om te zien of men wel goed gelezen had, om te zien of het werkelijk waar is, dat iemand zoo'n grooten geest bezit om met groote sociale zaken te spelen of het speelgoed ware en onderwijl een humor te geven, die schateren doet en liedjes te zingen, die den dichter verraden. En dan eindigt dit werk met den waanzin van den Uebermensch, die speelt met stukjes hout en gras en er worden een paarwoorden gezegd, zoo doodgewoon, maar 't is iets wrangs, dat erin doorklinkt, alsof, zoo zegt Nieuwenhuis terecht, „alsof de schrijver zelf zich afwendt met een snik."

* Joseph Conrad: *Het kapersnest . . . ing. f 1.70 geb, f 2.25 Een jonge Engelschman, John Kemp, verlangt naar een avontuurlijk leven.. Met twee Spanjaarden Carlos Riego en Thomas Castro vlucht hij op de „Thames" naar West-Indië. Daar wordt hij meegesleept in een maalstroom van hachelijke avonturen ; edellieden, schoone jonkvrouwen, intriganten, roovers, herders, zeelieden, kapers spelen er, als bij Shakespeare, in bonte mengeling hun rol. De roman bevat vijf deelen, waarvan de titels duidelijk de interessante inhoud illustreeren : I. Het avontuur klopt aan de deur. II. Het meisje met de

FONDS-CATALOGUS .

193

hagedis. III. De ontoegankelijke stad. IV. Lier en zwaard. V. Het Lot van ons menschen. Conrad, een in Engeland genaturaliseerde Pool (1856-1924) heeft een wereldreputatie. Hij is met R. L. Stevenson, een der pioniers der neo-romantiek. Waar het realisme aan de fantasie te weinig voedsel gaf, bezorgde het romantische realisme aan zijn werken een wereldsucces. Pierre 1'Ermite : *De groote weldoenster. (Zijn liefde) ing. f 1.50 geb. f 1.95 Jacques de Ferlandière, groot-grondbezitter, heeft over de verplichtingen van de lieden van zijn stand edele en rechtvaardige denkbeelden, die hij in praktijk wil brengen. Zijn pogingen worden echter bestreden door de Harmmster's, die fabrieken op het land oprichten, welke een afschuwelijke invloed uitoefenen. Sven Elvestad : De geheimzinnige kamers . . . . . . . . ing. f 0.90 De oude Aakerholm, in Amerika rijk geworden, heeft in Noorwegen een uitgestrekt landgoed gekocht, waar hij z'n laatste levensjaren in rust en vrede wil doorbrengen. Met z'n opgewekt karakter en z'n gulle gastvrijheid, weet hij in 't begin tal van vrienden om zich heen te verzamelen. Doch later begint de oude heer zich hoe langer hoe meer terug te trekken; hij wordt 'n eenzelvig mensch, een door angst opgeschrikten zonderling. Op 'n goeden dag wordt de huisdokter ontboden en deze vindt niets meer van hem over dan 'n lichamelijk en geestelijk ontredderd wrak. De arts weet voor deze plotselinge ommekeer geen verklaring te vinden en besluit z'n vriend, den beroemden detective Asbjörn Krag, in den arm te nemen. Krag verneemt van hem, dat de oude heer drie ineenloopende kamers voor zich gereserveerd heeft, dat hij de laatste kamer als slaapkamer heeft ingericht en gedurende z'n nachtrust niemand in de beide voorste vertrekken duldt. Dit is voor den detective voldoende aanleiding om aanstonds mee op reis te gaan. Ontelbaar zijn de moeilijkheden, welke de detective moet overwinnen, temeer, wijl de oude heer koppig geworden, niets wenscht los te laten, tot zijn eigen ongeluk. Toch weet Krag de raadselen op te lossen. Sven Elvestad: De staalblauwe handschoen . . . . . . ing. f 0.90 De woekeraar Jaerven heeft reeds enkele dagen geleden onder geheimzinnige omstandigheden z'n woning verlaten, zonder z'n zaken nader geregeld te hebben en zonder iemand omtrent z'n nieuwe verblijfplaats te hebben ingelicht. De politie wordt in de zaak betrokken en deze acht 'n misdaad zóó voor de hand liggend, dat zij de hulp inroept van den detective Asbjörn Krag. Als Asbjörn Krag z'n nasporingen begint, wordt Jaerven's lijk gevonden. De detective heeft hoegenaamd geen uitgangspunt en als hij eindelijk uit 't schamel beetje gegevens heeft weten te achterhalen, op welken datum de woekeraar vermoord werd, blijkt... dat Jaerven daags nadat hij volgens menschelijke berekening gewelddadig van 't leven beroofd werd, in z'n woning werd gehoord en gezien. Krag echter geniet niet voor niets de reputatie van de kundigste criminalist te zijn van drie koninkrijken. Met onverzwakte energie speurt hij verder en weet den moordenaar en diens medeplichtige ondanks de huiveringwekkende sluwheid, waarmede zij hun misdaad volvoerden, te achterhalen. Een staalblauwe handschoen dient als bewijsstuk, dat Krag's

194

FONDS-.CATALOGUS.. gedachtengang juist was en dat z'n meesterlijk combinatievermogen niet gefaald had. Een zeer goede detective-roman.

A. Fieldin g : *De brief van den dood . ing. f 1,70 geb. f 2.25 Tijdens de afwezigheid van prof. Charteris, wordt in een zandgroeve in de nabijheid van, Stiliwaterhouse het lijk gevonden van diens dochter Rose. Oogenschijnlijk heeft men hier met een ongeluk te doen, doch er zijn teekenen, die er op wijzen dat er een misdaad in 't spel kan zijn. De kring van gasten en bewoners echter van Stillwaterhouse kan aan een misdaad blijkbaar niet gelooven. Trouwens wie zou het in zijn hoofd halen, de beeldschoone, algemeen beminde Rose Charteris te vermoorden... Tot overmaat van ramp komt er geen antwoord op het bericht van overlijden, gezonden aan prof. Charteris in Italië. Dan besluit Thornton een detective te raadplegen, buiten medeweten der anderen om. Deze komt als teekenaar op Stillwater en nu komen langzamerhand zooveel bezwarende feiten voor den dag, .dat zoowat alle bewoners van Stillwater, Thcrnton incluis onder de verdachte personen kunnen gerekend worden, Vooral het verblijf van prof. Charteris in Italië en zijn briefwisseling met zijn dochter, blijken in dit drama een rol gespeeld te hebben. De detective gaat daarop naar Italië en beleeft daar de hachelijkste avonturen. De spanning stijgt; tot het laatste toe laat de talentvolle schrijver den lezer in het onzekere omtrent de schuldvraag met haar vele mysterie's. Een uitstekend geslaagde detective-roman. Edw. Halliwells : *De misdaad van Robert Weston ing, f (1.50) geb, f (1,95) Een geheimzinnige familie-tragedie, die door de bemoeiingen van, den detective Harry Gould tot een verzoenend blij-eindigend slot komt. Edw. Halliwells : * Mij is de wraak . . ing, f (1,70) geb, f (2.25) Het uitgangspunt van dezen detective-roman is de moord op dokter Kurtey in het park van Rose Cas tle, Eenige dagen later vindt zijn verpleger Wippenham den dood. Harry Gould zorgt voor de oplossing.

FONDS-CATALOGUS

195

Edw. Halliwells : *De Heks van de stille hei, ing. f (1,70) geb. f 2.25 De strijd om een verborgen schat, waaraan de detective Harry Gould wederom te pas moet komen. Edw. Halliwelis : De maaier van den dood. ing. f 1.50 geb. f 1.95 Het stelen van een kapdoos blijkt het uitvloeisel van listige berekening te zijn en 't is de oorzaak van het verbreken van een verloving. De detective Harry Gould beleeft hier nieuwe successen. Edw. Halliwelis : *De Lawson-Brillanten. ing. f 1.70 geb, f (2.25) Niemand meer of minder dan de vrouw van Edw. Halliwells wordt hier ontvoerd. Juweelen worden gestolen en men vindt den ouden heer Lawson vermoord ! Door het speurwerk van den detective Harry Gould, die zich in verschillende vermommingen, op het oorlogspad begeeft, wordt alles opgehelderd. *- Enrica von Handel-Mazzetti: *Het onvergetelijke jaar. ing, f 2.40 geb. f 2.95 Een cultuur-historische roman onder het motto : „Boven alles de liefde" spelende in het begin van de 18de eeuw, hoofdzakelijk in Oostenrijk en Pruisen. Een kleine, adellijke pro tes tan tsche jongen komt -door toevallige omstandigheden op school in de beroemde abdij van Cremsmünster. Zijn lief en leed wordt heel teer weergegeven. August Mac Endoll, de edele maar trotsche vader komt het 'kind halen, nadat zijn vrouw op het kasteel in Engeland gestorven is. Op zijn terugreis door Pruisen wordt de Engelsche edelman, die een absoluut paganist is, verraden door zijn bediende, wanneer hij op het punt staat te Berlijn een verboden boek uit te geven. e Men beschuldigt hem van allerle onzinnigheden en martelt hm dood om een bekentenis. Wanneer men zijn kind eveneens wil martelen en een gefluisterde verzuchting plotseling redding brengt voor den knaap, sterft deze ongelukkige maar dappere man met een „credo" op de lippen.

* Christian Haugen: Het geheimzinnige document . . . ing, f 0.90 Een jongeman Algy Rodney heeft op een bank een positie, die hem wel een behoorlijk bestaan oplevert, doch z'n verlangen naar avonturen en sensatie maar matig kan bevredigen. -

196

FONDS-CATALOGUS. Als hij zich gereed maakt om op vacantie te gaan, komt't avontuur plots op hem losgestormd. Vanuit een venster, gelegen tegenover zijn kamer, wordt op hem geschoten. Even later wordt hij opgebeld door 'n onbekende jongedame, die hem waarschuwt, toch vooral voorzichtig te zijn, wijl een eveneens onbekende vijand het op zijn leven gemunt heeft. Den volgenden dag, wordt hij in een auto ontvoerd, doch weet weer te ontvluchten. Z'n nieuw schrijfbureau wordt hem ontstolen, doch alle zaken van waarde ontvangt hij netjes terug. Een onderhoud met de vader van liet meisje,een willoos werktuig, evenals z'n dochter, in handen van den tyran, is onmogelijk, wijl hij door spionnen omringd is. Deze spionnen zijn echter zoo vriendelijk om hem bij een gevaarlijke vechtpartij te redden. Zij blijken niet omkoopbaar te zijn. Het meisje ziet kans hem te bezoeken. Het blijkt, dat hun gemeenschappelijke vijand het op documenten gemunt heeft, die zich in het schrijfbureau van den jongeman zouden bevinden. Tevens krijgt hij een angstwekkend verhaal te hooren, over z'n voorganger, die toen in 't bezit der documenten was. In 't oude schrijfbureau wordt inderdaad een document in cijferschrift gevonden, alsmede vier bankbiljetten. Verband tusschen deze beide vondsten kunnen zij echter niet ontdekken. Een der spionnen wenscht tegen een krankzinnig hoogen prijs z'n geheele hebben en houden te koopen. Hij weigert. Hij begeeft zich, om z'n achtervolgers te ontkomen, op vacantie naar een verlaten oord. Doch den volgenden ochtend blijken de vier bankbiljetten reeds gestolen te zijn, echter niet 't document Een detective belt hem op en geeft hem den raad te vluchten langs 'n omweg, om dan weer in z'n hotel te arriveeren. De vier bankbiljetten schijnen in verband te staan met een nieuw mysterie, niet minder gevaarlijk dan dat van 't document. 'n Bui tengewoon boeiende roman van avontuur.

L. von Hertling: *Weisskirchen . . . . ing. f 1.50 geb. f 1.95 Een prettig te lezen verhaal, waarin sober en kort, de materieele en geestelijke zorgen van een voorbeeldig katholiek gezin uit de aristocratie worden weergegeven. William Holt: De geheimzinnige derde. ing. f (1.50) geb. f (1.95) Strijd om de uitvinding van zeer explosieve stoffen, waarvoor Nihilisten zich interessearen. William Holt : De broeders des verderfs . ing. f (1.50) geb. f 1.95 Drie vrienden binden den strijd aan tegen een misdadig genootschap, nadat een hunner een dreigbr'ief heeft ontvangen. Spannend en avontuurlijk. William Holt : Het schot op het spook , ing. f (1.50) geb . f 1.95 In een huis in Londen vindt men een Rus, Dimitri, zwaar gewond en zijn vrouw vermoord. De belagers poogden in het bezit te komen van papieren, die de plaats aanwijzen, waar in Rusland een groote schat ligt begraven. Jac. Purdy- krijgt de stukken in handen en wil de schat gaan lichten ten bate van de rechtmatige eigenares. Hachelijke avonturen vergezellen hem op zijn tocht. William Holt : Het drama van Schillerhorst ing. f 1.50 geb. f (1.95) Bankier Van Beekum vraagt finantieele hulp aan notaris Burton, die weigert en vermoord wordt, terwijl Van Beekum in zijn

FONDS-CATALOGUS.

197

nabijheid is. Van Beekum wordt verdacht, gaat bankroet en vlucht. Detective Rosch brengt opheldering, . . ing. f 0.80 Wiliam Holt : Bij den twaalfden klokslag . . Dit is het eerste deeltje, dat verhaalt van de stoutmoedige avonturen van Harold Hunter, edelman in geheimen dienst. Harold Hunter heeft te strijden tegen een organisatie van spionnen, voor een grootgedeelte desperado's voor wie een menschenleven telt voor minder dan niets. De angstige avonturen van den dapperen detective-edelman, die tot in de schuilplaatsen van zijn vijanden weet door te dringen, houden de aandacht gevangen van het begin tot het einde. Een gezonde griezel-roman. De verdere avonturen van dezen detective worden in de volgende romans van deze serie verteld. William Holt : De geheime kamer van 't Cecil-Hotel . . ing. f 0.80 Harold Hunter, de edelman in geheimen dienst, geeft in dezen roman opnieuw blijken van scherpzinnigheid en durf. Eerst laat de bekwame auteur ons kennis maken met een beroemde opera-zangeres, de vrouw, die Harold lief heeft, doch die ongelukkiglijk vroeger in relatie heeft gestaan met een spionnage-dienst Men wil er haar door bedreiging toe brengen wederom mede te werken, doch zij weigert. Men gaat nu pressie uitoefenen op haar broeder, een officier bij het Fransche leger, maar deze is te veel man van eer om zich hiertoe te leenen. Mademoiselle Vignard wordt nu gedwongen een buitenlandsche kunstreis te ondernemen naar Engeland en tijdens haar verblijf daar, lokt men haar broeder naar Londen, terwijl hij onbekend is met het feit, dat hij geheime papieren bij zich draagt, aan de Fransche regeering ontstolen. Op het bal bij den Russischen zaakgelastigde wil men luitenant Vignard en Harold Hunter compromi tteeren... Hoe dit alles in zijn werk gaat wordt door de schrijver op onderhoudende, boeiende wijze verteld,

William Holt : Een strijd om eer en leven . . . . . . ing. f 0.80 Na de scène bij den Russischen zaakgelastigde heeft Harold Hunter mademoiselle Vignard als zijn verloofde voorgesteld. Dit is echter allesbehalve naar den zin van zijn oom, den ouden hertog van Clairemanor, die nooit zijn toestemming tot een huwelijk tusschen hen geven zal. Harold blijkt nog een waardigen neef te bezitten in Herbert Cheedle, een vleierigen, kruiperigen deugniet. Deze wordt door handlangers voor den spionnage-dienst bewerkt, Door valsche voorspiegelingen wordt hij in den waan gebracht. dat Harold bij diens oom moet komen, teneinde het huwelijk met mej. Vignard te bespreken, zoodat Herbert er toe gebracht wordt mee te werken om Harold in de oude ruïne bij het kasteel van zijn oom gevangen te zetten. In de nacht verschijnt daar „het brandende spook" tot verbazing en schrik van de bewoners van het kasteel. Spionnen hebben van Harold's afwezigheid geprofiteerd om een stel geheime stukken op het ministerie van Buitenl. Zaken te stelen en dat nog wel met behulp van de neef van den Hertog van Clairemanor. Dit is echter alleen aan Harold bekend, en hij belooft zijn grijzen oom er voor te zullen zorgen, dat de oude familienaam niet wordt geschandvlekt. William Holt: Het drama op het jacht van den Hertog. ing. f 0.80 Deze roman schildert den strijd tusschen Harold Hunter en den buitenlandschen spionnage-dienst om de gestolen stukken van het Departement van Buitenlandsche Zaken. Harold, die het spoor ,,ruikt" gaat eerst naar zijn neef, om hem te bewegen voor zijn eigen bestwil de heeren spionnen te laten schieten en alle mogelijke inlichtingen te verstrekken.

198

FONDS-CATALOGUS. Door het verraderlijk .optreden van zijn vijanden wordt Harold in een krankzinnigengesticht opgesloten. Gelukkig had hij de politie reeds op het spoor gezet van monsieur Emile, een der hoofdmannen van de bende, zoodat de schurken het niet gemakkelijk hebben om met de gestolen stukken het land te verlaten. De felle strijd van list en geweld vlamt in volle heftigheid op. Een interessant boek, dat den lezer ademloos gevangen houdt en prettige ontspanning biedt.

M. van Java .
Deze diep-tragische geschiedenis leert, dat zich achter het oppervlakkige, ijdele gedoe van de mondaine wereld soms ook ernstige drama's kunnen afspelen. Schijn bedriegt!

Jeske Choinski : *De groote strijd, 2 d, cplt., per deel ing. f 1.70 geb, f 2.25 Een gigantische strijd wordt hier gestreden : in de catacomben door de binnendringende soldaten, in het circus, waar weerloozen aan de wilde dieren ten prooi vallen en zwaardvechters sterven met een trotsche groet aan Caesar op de lippen, in de harten, waar liefde en haat, onschuld en hartstocht strijden, op de slagvelden waar gemuit,geroofd,gebrand wordt en gevochten. Jeske Choinski: *De laatste Romeinen, 2 d. cplt., per deel ing. f 1.70 geb, f 2.25 Geschiedkundig verplaatst ons deze roman in de 4e eeuw na Christus, toen de christenheid -. geaffecteerd door allerlei misbruiken en dwalingen, dreigde te wijken voor de overmacht van het 'heidendom. *. J. Kilmeny Keith : *Nemesis . . . . ing. f 1.70 geb. f 2.25 John Ryman, een beursmagnaat vindt men vermoord in zijn studeervertrek met het raadselachtige kaartje : Nemesis-London. De geest, die in geen enkel oud kasteel in Engeland ontbreekt, schijnt de wreker te zijn. De griezelige mysteries worden ten slotte opgelost aan het tragische slot van dezen roman, die een diepen indruk bij den lezer achterlaat. . Em. Laeombe : *De dappere Dascie ing. f 1.50 geb. f 1.95 Dit is een roman met een aangrijpend tragisch verloop, waarin de zachte bloei van een jonge liefde met wonderlijke teederheid benaderd wordt en een droevig lot zich aan de gelieven voltrekt. Met een frappante zekerheid houdt de schrijver als ondertoon van zijn boek een gezond godsdienstige sfeer vast: de pure vroomheid van den middeleeuwschen ridder. Door alle hoofdstukken van dezen sober en fijn geschreven roman, met vermijding van alle overdaad en gevoelerigheid, straalt de liefde en vooral de zelfverloochening van Dascie. Dascie, een weesje, dochtertje van een Sarraceensch hoofdman, werd door ridder Willem van Sabran uit het Heilig Land meegebracht, Zij groeit op aan Willem's hof als een vroom christenmeisje. Een liefde ontstaat tusschen haar en de zoon van Willem. De vader verzet zich. Maar de slotvoogd weet van hun liefde partij te trekken ten bate der vijanden van Sabran. Het meisje raakt in een kluwen van intrigues verward en telkens is het haar liefde, die haar tot verkeerde handelingen brengt. Achterdocht, verguizing worden haar deel. Oorlog en verslagenheid brengt zij over Sabran. En als allen hun geloof in Dascie hebben opgegeven, is het haar marteldood, die haar ongekrenkte trouw en haar heilige liefde, helaas te laat -- in eere herstelt.

FONDS-CATALOGUS.

199

De dappere Dascie is een boek van zachten weemoed en zuiver Godsvertrouwen. C. Mackenzie : *Arme familie. . . . . ing. f 2.40 geb. f 2.95 Een beroemd tooneelschrij ver, door zijn liefhebbende, luierende „arme familie" bij voortduring geplukt, komt in de meest onmogelijke situaties. Boeiend, humoristisch en 'n tikje sentimenteel. Ontegenzeggelijk het meesterwerk van dezen gevierden auteur.

*. Kathrene en Robert Pinkerton : *Bort-Mystery.

ing. f 1.70 geb. f 2.25 Een roman van, haat en strijd, van liefde en ^«leed in sneeuw en ijs....+. 't Verhaal speelt zich hoofdzakelijk af in het hooge Noorden, Canada, het pelsland, waar de sneeuw slechts in zijn blanke rust gestoord wordt door de slede van den voor tere kkenden pelshandelaar, den jagenden Indiaan en de pelsdieren. Pelshandelaren en pelsposten liggen honderden mijlen verwijderd van de beschaafde wereld en leveren een voortdurende onderlinge strijd op leven en dood, zonder meedogen, om de macht in het pelsland. Door spionnage en intrige, door alle geoorloofde en ongeoorloofde middelen (in 't pelsland acht men ongeveer alles geoorloofd !) tracht men elkaar te verdringen, ja te vernietigen. Fort-Mystery is de eenige pelspost waar David Pattison, de

grootste pelshandelaar in zijn strijd met de Hudson-Bay Com-pany, het grootste pelsconcern, nimmer vasten voet heeft kunnen krijgen. Ook anderen faalden voor hem. Zal het nu den jongen pelshandelaar Bruce Rochette in dienst van David Pattison gelukken de groote maatschappij in die mysterieuze, florissante nederzetting te overwinnen en te vernederen ? Bruce verafschuwt de groote maatschappij, die zijn ouders ongelukkig heeft gemaakt en hij onderneemt de gevaarvolle tocht... Doch de gevaren der sneeuwwoestijnen beangstigen hem minder dan de mysterieuze dreiging van het geheimzinnige fort. 'n Buitengewoon boeiende avonturenroman. H. t' Sas : *Op den tweesprong . . ing. f 1.50 geb. f 1.95 Deze realistische roman van het Brabantsche land is zeer fijn van

FONDS-CAT ALOGUS.

200

toon en kleur en daal t nergens af tot het smake looze en banale, terwijl het gebeuren den lezer vasthoud t van het begin tot het e inde , ~

Magda Scharlau-Alberti: *Strijd ing , f 1.50 geb , f (1.95) Di t boek beva t de ragfijne on tleding van schrijfsters ' leven tot haar overgang naar het katholicisme. Magda Scharlau-Alberti: *Maarten Augustinus. ing, f 1.95 geb , f 2.50 Een roman van on troerende tragie k, van liefde en leed, van hartstoch t, van geluk en ellende, schilderende de gevaren van een groote wereldstad en de liefde van het moederhart, Louis Veuillot: *Corbin en dAubecourt ing, f (1.50) geb. f 1.95 Een zeer boeiende geschiedenis van een zich on twikkelende liefde; mooie en edele karakters, wier ware deugden tegen de zwar te achtergrond van droeve levensomstandigheden heerlijk uitstralen,

~

T. Vogel- Jorgensen: In de riolen van een wereldstad ing , f 0.90 Torben Vosz, journalist-detective, wordt op zekeren nacht opgebeld door een onbe kende, die hem vertelt dat de bankier Viggo Hansen zoo juist door bijlslagen is vermoord , Spoedig bliikt dat er rneer achter zit en al heel gauw is de lezer geboeid door' de in trige's van scherpz inn ige speurders, geheime organisaties, boeven en het volkje uit de onderwereld der groote steden, Een talen tvol geschreven, ademloos spannende detective-roman.

Vlaamsche Boekenrij voor volwassenen Ing ,'

H. Ardel: Ge moet Jean doen trouwen . . . . . Rene Bazin: (Lid der Fransche Academie): Charles de Foucauld, ontdekkingsreiziger van Marocco, kluizenaar 'in de Sahara. Met por tre t, afdruk van handschrift en re iswijzer kaar t . . . . . . . . . Rene Bazin: Davida Birot, Een onderwiizeres Rene Bazin: De Paaschleeuwerik Rene Bazin : Donatienne . . . . . . . . . . . . Rene Bazin: Er' waren vier kinder ties . . . . . Rene Bazin: He t stervende land Emile Baumann: De doop van Pauline Ardel . Emile Baumann: De leeuwenkuil. . . . . . . Louis Bertrand (Lid der Fransche Academie): Sanguis Martyrum, "t Bloed der Martelaren Henri Bordeaux (Lid der Fransche Academic}: De verrijzenis des vleesches . . . . . . . . . . . . Paul Cazin: Dekadi of een vrome kindsheid . . . . . G. Goyau: Ozanarn . . . . . . . . . . . . . . . . Andre Lichtenberger (Lid der Fransche Academie): Mijn kleine Trott . . . . . . . . . . . . . J. Pravieux: De nieuwe . dokter . . . . . . . . . J. Pravieux: Wat vrouwen van een man rnaken . R. Ysabie: Padrecito , Bekroond missie-drarna in vier bedrijven . . . . . . . . .

Geb.

f 1.45 f 1.95 -

1.90 1.45 1.45 1.25 1.45 1.25 1.25 1.45

- 1.25

f 2.40

-

1.95 1.95 1.75 1.95 1.75 1.75 1.95

- 1.75

'- 1.45 - 1.95 - 1.45 - 1.95 - 0.85 - 1.35 - 1.25 - 1.75 - 1.25 - 1.75 - 1.45 - 1.95 - 0.85

- 1.35

FONDS-CATALOGUS.

201

Boeken van Beteekenis. A. Coolen : Lentebloesem . . . . . . ing. f 2.— geb. f 2.75 Goed geschreven, mooi doorvoelde schetsen van een talentvol auteur. H. Donders : Apologetische schetsen . . . . . . . . . . ing. f 0.60 Dit werk, geschreven met kennis van de hedendaagsche toestanden der maatschappij, zal ongetwijfeld veel nut stichten. Een gemakkelijke en goede gids. H. Donders : Passiebloemen . . . . . . . . . . . . . ing. f 0.35 Eenige interessante artikelen over het lijden. F. K. P. Duynstee : Maarten Luther in de kritiek, 3 b. cplt., per boek . . . . . . . . . . . ing. f 6.25 geb. f (7.50) Een omvangrijk populair-wetenschappelijk werk (compleet in drie boeken) over Luther's leven, leer, omkeer, zielstoestand en werken tegenover de katholieke theologie, den paus, kerk en staat. Een uitgave van dezen inhoud en omvang bestaat er nog niet. Het boek zal zeker een blijvende plaats innemen naast de werken van Grisar en Denifle. De schrijver (wiens vroeger werk én door katholiek én door protestant is geprezen) heeft getracht den reformator én in zijn leer én in zijn werk aan den lezer te toonen, zonder de chronologie te onderbreken. Het gevolg is dat men het boek vlot leest en steeds meer geboeid wordt. Het geheel getuigt van een diepgaande studie, gebaseerd op de meest origineele bronnen. Zijn toon blijft steeds waardig en wetenschappelijk. Legenden bestaan er voor den schrijver niet, alleen dat wat historisch vast staat. :

L. Franke : Leven van R. H. Benson . . . ing. f 2.50 geb. f 3.90 Een van de eerste tot de laatste bladzijde onderhoudend en boeiend geschreven. levensbeschrijving. L. Kauling : Kerkelijk boekenverbod. . . . . . . . . ing. f 0.35 Een duidelijke uiteenzetting van de kerkelijke wet, die voor velen zeker nuttig zal zijn. Na iedere canon maakt de schrijver practische opmerkingen. P. Keulers : Jules Chevalier ing. f 0.80 Een zeer interessant, goed geschreven heiligenleven. -

B. van Kesteren : De christelijke jongeling ing. f 1.50 geb. f 1.95 Speciaal geschreven voor jongelui in de wereld. Het boek bevat een keurcollectie van leerzame lessen en raadgevingen van iemand, die het leven en zijn gevaren kent. B. van Kesferen: De christelijke jongedochter. ing. f 0.60 geb. f (0.95) Een hartelijk en waardig woord tot de meisjes om haar mooie reine zielen gaaf en glanzend te houden te midden van de besmettelijke zorgeloosheid en de verleidende praal- en pretzucht van het huidige geslacht>

B. van Kesteren : Het gebed des Heeren ing. f 1.50 geb. f 1.95 Inhoudrijke en toch eenvoudige meditaties over het Onze Vader. Wie nieuwe gedachten over dit gedachtenrijke gebed wil hebben, wie er de innige diepte, de alles overtreffende volmaaktheid van wil beseffen, mag niet nalaten dit boek te lezen en te herlezen. Zr. M. de Loyola : Johannes Eudes . . ing. f 2.50 geb. f (3.50) Een zeer aantrekkelijk geschreven heiligenleven.

202

FONDS-CATALOGUS

P. van Luyk : Godsdienst in de karaktervorming . . . ing. f 1.-Een buitengewoon goede leiddraad. Onmisbaar voor ouders, opvoeders en onderwijsgevenden. M. Molenaar : In koele schaduw . . . ing. f (2.—) geb, f (2.75) Teedere, zoetvloeiende, meditatieve schetsen, die van buitengewoon talent getuigen. Quirinus : De H. Elizabeth van Thüringen ing. f 1.50 geb. f 1.95 Het schoone, offervaardige leven der H. Koningin op talentvolle wijze beschreven. B.

Verhoeven: De Voorhof . . . . ing. f 2.— geb. f 2.75 Deze dichter is geboren woordzanger, een melodieuse , natuurlijke, zangerige dichter. Een bundel sublieme gedichten biedt hij ons hier, vol gevoel en van heerlijke reine eenvoud.

C. Zwij sen : De H. Franciscus * van Sales ing. f 3.90 geb. f 4.90 Een piëteitvolle geschiedbeschrijving over een der merkwaardigste figuren onder de Heiligen, boeiend als een roman. Zuster v. L. : Gelegenheidsgedichten . . ing. f 3.25 geb. f 3.90 Hier vinden ouders en opvoeders uitkomst, wanneer bij een of andere gelegenheid door kinderen versjes moeten worden opgezegd. Er is een buitengewoon uitvoerige keuze.

Schoolboeken. Julie Lavergne : Légendes

. . . . . . . . . . . . . . . . f

Ing., 0.50

Dr. H. W. E. Moller : Beknopte spraakleer van het kerklatijn met oefeningen en woordenlijst . . . . . . . . . . f 1.90 Dr. H. W. E. Moller : Het kerklatijn, spraakleer met oefeningen geheel ontleend aan de liturgie . . . . . . . . . . . f 2.90 Dr. H.W.E. Moller : Gotiese spraakleer met oefeningen, bloemlezing en woordenlijst (96 blz.) . . . . . . . . . . . f 3.25 Dr. H. W. E. Moller : Uit Nederlands taalkunst, letterkundige boekenreeks, No. 1 : Joost van den Vondel's Lucifer f 0.95 Dr, H. W. E. Moller : Uit Nederlands taalkunst, letterkundige boekenreeks. No. 2: Karel ende Elegast . . . . . . f 0.45 } Dr. H. W. E. Moller : Beknopte geschiedenis van de Nederlandse letterkunde . . . . . . . . . . . . ing. f 2.90 geb. f 3.90 Zonder naam : Controleboekje . . . . . . . . . . . . gecr, f 0.60

Bibliographie. Jaarlijksche Boekenschouw le Jrg. (1920) ing.! 1.50 A. Gielen: Jaarlijksche Boekenschouw 2e Jrg. (1921) ing. - 2.50 A. Gielen : Jaarlijksche Boekenschouw 3e Jrg. (1922) ing. - 2.50 A. Gielen : Jaarlijksche Boe kenschouw 4e Jrg. (1923) ing. - 2.50 A. Gielen : Dr.H.v.d. Mark : Jaarlijksche Boekenschouw 5e Jrg. (1924) ing. f 3.75

FONDS-CATALOGUS

203

Dr. H. v,d. Mark: Jaarlijksche Boekenschouw 6e Jrg. (1925) ing. - 3.75 Dr. H, v,d. Mark : Jaarlijksche Boekenschouw 7e Jrg. (1926) ing. - 3.75 Dr. H. v.d. Mark : Jaarlijksche Boekenschouw 8e Jrg. (1927) ing. - 3.75 Dr. H. v.d. Mark : Jaarlijksche Boekenschouw 9e Jrg. (1928) ing. - 3.75 De groote gids voor het katholieke volk inzake lectuur. Handig en overzichtelijk stelt de J. B. zijn gebruikers in staat zich in een minimum van tijd een oordeel te vormen over een bepaald boek. Een omvangrijker, beter gedocumenteerde gids, die met de regelmatigheid van een klok, jaar in jaar uit verschijnend, de lezers voorlicht, bestaat er niet. Onmisbaar voor ouders en opvoeders, die leiding hebben te geven bij de keuze van boeken, onmisbaar voor bibliotheeken, die zich immers niet alleen hebben te oriënteeren over wat er verschijnt, maar ook omtrent de toelaatbaarheid van bepaalde lectuur. Portretten verluchten den tekst.

TIJDSCHRIFTEN in exploitatie bij

HetNederlandscheBoekhuis -- Tilburg Alte und Neue Welt. Illustriertes Familienbl.att; erscheint monatlich 2 mal. Abonnementspreis per Halb j'ahr f 3.60 zuzüglich f 0.35 Portospesen. Boekzaal der geheele Wereld. Geïllustreerd internationaal tijdschrift voor boek en blad, filmkunst en . tooneelkunst; verschijnt 2 maal per maand. Abonnementsprijs per jaar f 4.—, plus f 0.40 porto. Deutscher Hausschatz. Illustrierte Familien-Monatsschrift. Abonnementspreis per Jahr f 5.50, zuzüglich f 1.-- Portospesen. Die Deutsche Familie. Monatsschrift mit Bildern. Abonnementspreis per Jahr f 5.—, zuzüglich f 0.75 Portospesen. Het Amusante Weekblad. Het aardigste ontspanningsblad voor het beschaafde publiek; bevat bijdragen van onze meest bekende Nederlandsche auteurs. Abonnementsprijs per half jaar f 2.60, plus f 0.35 porto. Hooger Leven. Algemeen weekblad voor Noord en Zuid. Abonnementsprijs per jaar f 4.50, plus f 1.— porto. La Vie Catholique. Hebdomadaire d'information religieuse, organe des catholiques franc ais. Prix d'un abonnement f 4.50, augmenté de f 1.— pour les frais. Tijdschrift voor R.K. Ouders en Opvoeders. Halfmaandelijksch orgaan voor volwassenen. Abonnementsprijs per jaar f 5.45, plu's f 0.50 porto.

BOEKZAAL DER GEHEELE WERELD GEILLUSTREERD INTERNATIONAAL TIJDSCHRIFT VOOR BIBLIOGRAPHIE, FILM- EN TOONEELKUNST -

VERSCHIJNT OP DEN lsten EN DEN 15den VAN ELKE MAAND.

De aeloude Boeksael wert door gieter Rabus opgerigt in 1692 Redactie-Raad : Prof. Dr. B. van Benthem; Ir, L. J . M. Feber; Dr. Jacoba Hol; Prof. Dr. H. F. M. Huijbers; Mr. G. Kropman; Wies Moens; Friedrich Muckermann; S. Rombouts; Dr, Ferd. Sassen; Jos. van der Velden. — Redacteur-Secretaris : Dr. H. van de Mark. — Eigen Redacteuren in de voornaamste landen der wereld. De abonnementsprijs per jaar bedraagt bij vooruitbetaling f 4.—, verhoogd met 40 cent aan expeditie per post. 1 JAARGANG BEVAT ± 2000 RECENSIES. Actueele overzichten, artikelen, essays gewijd aan boeken en bladen, filmen tooneelkunst, actualiteiten, wetenswaardig allerlei, foto's, teekeningen, caricaturen, kunstreproducties, prijsvragen, premie 's voor lezers, abonne's en romanschrijvers. ADMINISTRATIE : HET NEDERLANDSCHE BOEKHUIS, LANGESTR. 70, TILBURG.

Tijdschrift voor R.K. Ouders en Opvoeders Orgaan voor volwassenen VERSCHIJNT OP DEN 5den EN DEN 20sten VAN ELKE MAAND. Redactie-Raad : Dr. J. Deelent Mr. P. Kleene ; Dr. A. J. M. Lamers; Pater P. van Luijk; Dr. H. van de Mark, Technisch Redacteur; J. H. J. Uijlings, Hoofdredacteur. Met medewerking van diverse autoriteiten op religieus, paedagogisch, medisch, juridisch en bibliographisch gebied. De abonnementsprijs per jaar bedraagt bij vooruitbetaling f 5.45, verhoogd met 50 cent aan expeditie per post. ADMINISTRATIE HET NEDERLANDSCHE BOEKHUIS, LANGESTR. 70, TILBURG.

ROMAN-REG IS TER JAARGANG IX. Adair (Cecil): Geknakt, om schooner op te bloeien . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . IX Amori l \,)): Die L-asse der tauscnu Schmerzen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX Anet (Claude): De ondergang eener wereld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX Anet l Claude) : La rive d' Asie IX Aragon (Louis): Le Paysan de Paris IX Arcos [Rene}: Autrui IX. Ardel (Henri): Ge moet Jean trouwen IX Artus (Louis]: Les Chi ens de Dieu Ix. Asbury (Herbert): The Devil of Pel-Ling . IX IX Asch (Schalom): Een pogrom Askew (Claude): Niet bewezen .... IX IX Avany (T): Dolly, de danseres Avany (T): De Eagerton-juweclen .. IX Ayres (Ruby M.): De laatste roep .. IX Ayres (Ruby M.): The man the woman loved . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. IX Ayres (Ruby M.): Een man van zijn woord IX Babel [Iwan]: Geschichten aus Odessa IX Bachwitz (Hans): Leute, die sich lieben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. IX Balde (Jean): Reine D Arbieux IX Bahr {Hermann}: Der inwendige Garten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX Baily (Temple): Juffrouw Anna .... IX Baily (Temple): Wallflowers IX Baillehache (Comtesse de): line hirondelle dans la jungle IX Bang (Herman): Mikael . . . . . . . . . . .. IX Baring (Maurice) : Comf srfles melJ!ory IX Baring (Maurice): Tinker's lease .. IX Barnett (Ada): Mary's son . IX Baron (Peter): De vierde September IX Baron (Peter): Who? IX Bartsch (Rudolph Hans): Die Verliebten und ihre Stadt IX Baum (Vicki): Veemgericht IX Baumann (Emile): Les Chartreux IX Baumann (Emile): De doop van Pauline Ardel . IX Baumann (Emile): De leeuwenkuil .. IX Bazin (Rene): Charles de Foucauld IX Bazin (Rene): Davida Birot IX Bazin (Rene): Donatienne . IX Bazin (Rene): Er waren vier kindertjes IX Bazin (Rene): Het stervende land IX Beaumont (Maurice Ie): Parpailbol IX Becker (Herbert): Gripse IX Bedel (Maurice): Jerome, 60e Lati tude Nord IX Benda (Julien): La trahison des clercs . IX Bennett (Arnold): Een groot man. IX Bennett (James W.): The yellow corsair . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX Berend (Alice) : De verlovlng van Matthias Senf . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX Berger [Lya}: Les Sources Ardentes IX Bernanos (G): L'imposture IX Bernoville (Gaetan): La Croix du Sang IX Bertheaume (Dr. Marthe): Oublie ce que tu sais o. IX Bertheaume (Dr. Marthe): Sportive IX Bertrand (louis): Sanguis Martyrum IX B~thge (Hans): Die Treulose . IX B~rmingham (George H.): Wildzang .. IX Blster (Henry): Dame Berengcre .. IX 1

0

••

0

00

0

•••••••••• 0

•

0

••

0

0

••

0

•

0

0

•

0

0

••••••

Blankensee (Theo van): Het raadsel van den hazepoot . Bloch (J ean Richard) : Kurdische 65 l\iacht . Bloch (Jean Richard) : Levy . 39 Blunck (Hans Friedrich): Die W eibs59 miihle . 59 Bondy (Fritz): Der Sprung von der 59 Biihne . 39 Bonm (Else): Borw in Liidekings 60 Kampf mit Gott . Bcrdcaux [Henri]: Le Calvaire de 8D Cimiez 39 Bordeaux (Henri): L ccran Br ise 39 Bordeaux (Henri): De verrijzenis des 39 vleesches . 3~ Bourget lflaul): La tapm . 39 Boyd (James): Marching on Boyl [Jaap van): Vrijage . 80 Boyle (C. Nina): The rights of Mallaroche . 39 BrauseweUer [Artur]: Der See 65 Bregendahl (Marie): .lungvolk Brey (Henriette): Die vom Heidehof 65 Brockhaus (W): Het geloof overwint 60 Brod (Max): Die Frau, nach der man sich sehnt -: . 65 Bronnen {Arnold}: Film und Leben 39 Bruggen (Carry van): Eva . 80 Bruggen (Carry van): De verlatene .. Brues (Otto): Jiipp Brand 60 Bull (Jacob B.): De bruid van het Glommendal . 39 Burroughs (Edgar Rice): The master mind of Mars 80 80 Bussum (Sani van): De lamp van den meester . 80 39 Callant (J. van): De spin en haar web ...•........................ 80 Camp (Jean): Jep Ie Catalan . . 66 Campbell (J. L.): Tace value 40 Carco (Frands): De Montmartre au quartier, Latin 60 Carnac (M. de): Le Poids D'un Secret 40 . 40 Carrie (Robert): Belleville 40 Castelle (Friedrich): Der Vogel Holdermund 40 (Myriam): Mademoiselle 40 Catalany d' Autainville . 40 Cather (Willa): Death comes to the Archbishop . 40 60 Cather (Willa): Een verloren vrouw 66 Cazin (Paul): Dekadi . Cazin (Paul): De Paaschleeuwerik .. 60 Celen (Dr. V.): Pastoorke van Vossendonk . 60 Chadourne fMarc): Vasco .. 40 Chambers (Whitman): Don Coyote .. Champol: L'Ideal de Ifoncle Caillou 80 Chapelle (Georges): De fuifnummers Chaumont (Madelaine): Het allerhoogste . 40 60 Chesterton (G. K.): The judgement 60 of Dr. Johnson . Chesterton (G. K.): De krankzlnnige 60 rechter in de club van zondertinge zakenlui 60 Chesterton (G. K.): De vliegcnde herberg " ., . 60 40 Chip: Hertnnerlngen van een mondain 66 scholier .... 40 Chrisman (Arthur Borviel: The wind 60 that wouldn't blow .

38

0

••

o' • • • • • • • • • • • • •

1

0

•

o •••

0

0

••••

••••••••••••••••

0

0

0

••••••••••••••

••

0

•••••••

0

0

0

0

•••

•••••

••••••

IX 40 IX 66 IX 61 IX 66 IX 66 IX 66 IX 61 IX 61 IX 41 lX

61

IX 81 IX 41 IX IX IX IX IX IX IX IX IX IX

81 66

66 66 41

67

66 41 41 67

IX 41 IX 81 IX 41 IX 41 IX 61 IX 81 IX 61 IX 61 IX 61 IX 67 IX 61 IX IX IX IX

81 41 41 41

IX 42 IX 61 IX 81

IX 61

IX 42 IX 42 IX 80 IX 42 IX 42

IX 42 IX 81

206

ROMAN-REGIST'ER,

Christaller (Helene): Ruth's huwelijk Clarke (Isabel): It happened in Rome Clements (Colin): Geven heeren de voorkeur aan blo ndjes ? Beslist niet Cohen (Lester): The great bear .... Colomban (Max): Claudinette et son Filleul ... , ..... ..... Conrad (Joseph): HueHer (F. M.): Het kapersnest . . . . . . . . . . . . . . . . .. Coolen [Antoon]: Hun grond verwaait Coolen [Anto on}: .Iantje den scho enIapper en zijn Weensch kiendje Cullum (Ridgwell): Valsch bcschuldigd Curwood (James Oliver): De zwarte jag er Danemarie (Jeanne): La Solitaire .. Daudet (Alphonse): 't Ker eltj e Deiarue-Mardrus [Lucie}: La petite fille comme <;a . . . . . . . . . . . . . . . . .. Deledda tGr az ia]: Die Flucht nach Agyptcn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Deledda (Grazia): Elias Partalu .... Dell (Ethel' M.): In dienst van allen DeIteH ((Joseph): La Fayette Deslys (Charles): Les Diables Rouge Diers (Marie): Het al te goede hart Diers (Marie): Der zwakken kracht Domela (Harry): Der falsche Prins.. Dominik (Hans): Der Brand der Cheopspyramide . . . . . . . . . . . . . . .. Dominique (Pierre): Sa Majeste Dorner lPeter): Die Schmach des Kreuzes , Dorfler lYeterl: Am Eichentisch Dostojewski (F.): Netouchka Dreiser (Theodore): The financier .. Duhamel (Georges): Le journal de Sala vin . . .. . Duhamel (Georges): La nuit dorage Eerenbeemt (Herman v. d.) e.a.: Van Munsters Kersthoek . . . . . . . . . . .. Ehrenburg fIlja): Michail Lyk ow Eichacher (R.): Krasputin de wonderdoener . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Elvestad (Sven): De geheimzinnige kamers Elvestad (s'~~~i:'" D~" '~t~~ibl~'d~~ handscho en . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Ermite (Pierre 1'): Langs de straat.. Erskine (John): Galahad Eschtruth [Naf alv von): Door het noodlot achterhaald . . . . . . . . . . .. Eyton (John): Bulbulla Fabricus .((Johan): Het meisj e met de blauwe hoed .. , " Falk (Minna): Meta Gragert Federer (Heinrich): Am Fenster Fedin (Konstantin): SHidte und Jahre Feen (A. H." vander): Herfsfleug en Fielding (A.): De brief van den dood Flaes (C.): Buiten de Uiterton .... Foley (Charles): Het geheimzinnige kassecl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Forest (Ellen): Het wereldsche leven van Tobie Fox (Ralph): Storming heaven Frane (Marie .Ie}: Grand Louis I'mnocent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. France (Anatole): Crainquebille Frank rBrnno): F:rzahlungen Frank (Julia): Vrouwen Gachons (Jacques des): Avec son temps, " " ' ',' .. Gaer . (Joseph): .The leg~nd~ called

IX

43

IX

80

IX IX

42 81

IX 61 IX IX

42 42

IX

42

IX

43

IX IX IX

43 61 43

IX

61

IX 67 IX 67 IX 43 IX 61 IX 61 IX 43 IX 43 IX 67

Meryon . Gaiswcrthy (John): Beyond Galsworthy (John): Swansong Galsworthy (John): Two fortsyte interludes " . Garnett (David): Silvia Vos G..bbs [Philip]: The age of reason Gibbs (Philip): The day after tomorrow . Gibran (Kahlih): Zand en schuim .. Gide (Andre): La symphonie pastorale . Glyn (Elinor): "It" and other stories Goazee (P.): L'Onele Groquemitaine Gcsewitz [He ien}: Luerstraszen .... Goossens [Korn ecl]: JUdOCliS Granvilliers (Jean de) : Quand les co curs batta ient trop vite Grazie (Marie Eugenic delle): Das Buch d er Liebe , . ~gQory (Jackson): De doodensprong Gregory (Jackson) : Gewroken Gregory (Jackson): De wocstiin-vallei Gregory (Jackson): Wolvengebroed .. Graf [Oskar Maria): Wir sind GeIangene . Grogger (Paula): Die St crnsinger Grossmann (Stefan): Chefredakteur Roth Iuhrt Krieg . Gunnarsson (Gunnar): Sieben Tag e Finst ern is

.

IX 67 Giinther [Johannes von): Cagliostro IX 62 Haggard (H. Rider): Allan and the ice Gods .. , ... ' ..... IX 67 IX 67 Haighton (Alfred A.): Successie IX 43 Hallen (Ernst van der): Kristiaan .. IX 81 Hamsun (Knut]: Zwervers Hamilton (Cosmo): Caste Handel-Mazzetti (Enrica von): Johann IX 62 Christian Gunther . IX 62 Handel-Mazzetti (Enrica von): Het on vcrgete lijk e jaar " . IX 43 Harlow (Alvin): Foy (Eddie): ClowIX 67 ningthrough life ." . Haugen (Christian): Het geheimzinIX 44 nige document . Hayes (Hiram Wallace): The newsIX 44 paper game ' , .. Helrich [K. E.}: Maria im Volke .. IX 44 Heitefuss (Clare): De gouden dug IX 44 Hellen (Max): Het parelende leven .. IX 81 Helman (Albert): Mijn aap schreit.. Helman (Albert): Van pij en burnous IX 44 Helman (Albert): Zuid-Zuid- West IX 81 Henny (Thomas M.): Deep-sea Days Herm (Heinrich): Damon Meer IX 44 Hermann (Georg): Tr an en urn MoIX 68 desta Zamboni . IX 68 Heuvel (H. J. M. van den): Vit het IX 68 land van Ravenstein . IX 44 Hille-Gaerthe (C. M. van): De heg .. IX 44 Hofer (Anton): Peter Zwiesewind IX 44 Holt (William): Bij den twaalfden klo kslag . IX 45 Holt (William): Het drama op het jacht van den her tog . IX 45 Holt (William): De geheime kamer IX 82 van 't Cecil-Hotel . Holt (William): Een strijd om eer en IX 62 leven . IX 45 Hoogstraten Schoch (~. van): De IX 68 groote levenswet . IX 45 Hruschka (Anna):' Kinderen der we. reId . IX 62 Hruschka (Anna): Der Unbekannte in der Kapelle .

IX 82 IX 82 IX 79 IX IX

79 45

IX 79 IX IX

79 45

IX IX IX

62 82 62

IX

68

IX

45

IX

62

IX 68 IX 45 IX 45 IX 45 IX 45 IX IX

68 68

IX

68

IX IX

68 68

IX 84 IX 46 IX 46 IX IX

46 82

IX

69

IX

46

IX

82

IX

46

IX 82 IX 69 IX 46 IX 46 IX 47 IX 46 IX 46 IX 82 IX 69 IX

69

IX IX IX

47 47 69

IX

47

IX

47

IX

47

IX

47

IX

47

IX

47

IX

69

207

ROMAN-REGISTER. Huebner (Friedrich): Das andre Ich Hulsman (Leo): De lief de van den chef der recherche . Hume (Fergus): Het aas van den duivel . Huna (Ludwig): Herr Walther von del' Vog elweide . Hurst (Fannie): Mannequin Hurst (Fannie): A president is born Huxley [Aldous}: Two or three graces . Imann (Georges): Seize Ans Istrati [Panait]: Codine . Istrati [Panait]: Leven en sterven van 'oom Anghel . Istrati (Panait] : Narrantsoula Ivansi De dwcrg van St.ockton~ Court .. , ., " .' ., . Ivans: De roo de haan " . Ivanss Zijne Excellentie Jaloux (Edmond}: 0 soleiIs d isparus Jansen (Werner): Die Kinder Israel Jehouda (Josue): Du Per e en fils . Janoske (Felix): Onk cl Elias . Jouvenel (Henry de): La vie orageuse de Mirabeau . Kafka (Franz): Am.cr ik a Keller (Paul): Titus und Timotheus Kesser (Herman): Straszenmann .... Kilmeny-Keith (J.): Nemesis Kingston (Charles): Enemies of society . Kingmans (Hugo): Zoekers . Kjelland (Alexander L.): Arbeiders .. Kneip (Jacob): Harnpi t, del' Jager .. Kober (A. H.): Succesnummers .... Kollontay (Alexandra) : De mankameraad , . Koopmans (Marie): Om heuvelen vol kunst . Kosel ((Herm. E.): Albrecht Durer .. Krasnow IPet er t: Kosi a dr>r Kosak Kraze (Friede H.): Die Freiheit des Kolja Iwanow . Kuprin (Alexander): Sasha Kuyle [Albert}: Zie Helman I Albert] Lacombe (E.): De dappcre Dascie .. Laman Trip-de Beaufort (H.): Onder de zon , ., , . Landon (Herman): De kamer onder de trap . Larsen [Sven]: Die Saat der Mohren Leduic (M. J.): Dans son village Leeuw (Aart van dcr}: Ik en mijn speelman . Lemonnier [Cam.}: Wind op de molens . Lengerke .von (Wolfgang): Die Amazone Gloria . Leune fJean): Le Malfaisant Lichtenberger (Andre): Des enfants dans un [ardin , , . Lichtenberger (Andre): Mijn kleine Trott . Lichtenberger (Andre): Nane auMaroc . Livingston Hill (Grace): Op moeders plaats , , . Ljeskow (N. S.): De russische lady Macbeth . Lokken (Thomas Oelsen): De boer Niels Hald . Long (William J.): Moeder natuur .. Lons (Hermann): De Huizen van Ohlendof . Loos (Anita): But gentlemen marry Brunettes . Louys (Pierre): Archipel

IX 69 IX 47 IX

48

IX 69 IX 48 IX 82 IX 82 IA 62 IX 48 IX 48 IX 48

IX IX IX IX IX

48 48 48 62 69

IX 63 IX

69

IX 63 IX

70

IX 70 IX 70 IX 48 IX IX IX IX IX

82 48 48 70 48

IX 49 IX IX 1X

49 70 70

IX 70 IX 83 IX 46 IX

49

IX

49

IX 49 IX 70 IX 63 IX

49

IX 49 IX IX

70 63

IX

63

IX 49 IX

63

IX

49

IX 49 IX 50 IX 50

IX 50 IX 83 IX 63

Lcuys (Pierre): Psyche . Lux (Jos Aug.}: Schuberts levensroman . Mackenzie (Compton): Rogues and vagabonds . MamA t Ihomas): Tonio Kroger . Martin (Hans): Cocktail " . Mason (A. E. W.): No other tiger .. Mauriac (Fiancors}: Desrins Mauriac (Francois}: La vie de Jean Racine \ . Maurois (Andre): Voyage au Pays des Articoles .. .. . . Maxwell (W. B.): The case of bevan Yorke . Maxwell (W. B.): Gabrielle Mazeau (Henri): Helena de Jaurias M.eekel (Kees): De laatste cowboy .. Meekel (Kees): De val van den dictator . Mencken (H. L.): In defence of women . Michel (Robert): Jesus im Bohmerwald . Middendorp (Herman): In "t moeras .. Millin (Sarah Gertrude): An artist in the family . Mitford (Bertram): De dubbelganger Moberley (L. G.): Mijn kleine meisj e . Montgomery (L. M.): Emily's eerzucht " " ., .. " . Montgomery (L. M.): Het reg enboogdal . Montberlant (Henry de): Aux Iont aines du des.ir Montherlant (Henry de): Pages de tendresse ,. Monzaemon (Chikamatsu): De sneeuwvrouw . Mooy {Henriette}: Maalstroom . Morand {Paul}: Magie noire Morian (Jacques): C'est la vie .... Mottram (R. H.): The crime at van der Lynden's . " ., " .. " . Moura (Jean): La marie e noire . Mrayan (M.): La cousine Esther Mukerdschi [Dahn GopaI): Wir pilger'll zum Himalaya .. , .... Mukerji (Dhan Gopal): Het gelaat van mijn broeder . Mukerji (Dhan Gopal): Menschen en dieren in het oerwoud Mulford (Clarence E.): Hop~l~~g'C'a's'sidy . Mulford (Clarence E.): Tex Ewalt .. Musbach (Dora):. Het onbereikbare .. Nalim: L'etablissement de Ce lirre .. Nason (Leonard): Groote parade .... Naverv (Raoul de):. Le clo itr e rouge Nes-Uilkens (G. van): Ingrid .... Neumann (Alfred): De duivel Neumann (Alfred): Rebellen . Newson (J. D.): The Iegionaire . Nexo (Martin Andersen): Dat moet geboet worden . Nieuwenhuis (Jan): Thubal de os " Noel (L.): De Caid . Norman [George]: The fawn on the hill . Norris (Kathleen): De zwarte Vlemings . Niichtern (Hans}: Der stumme Kamni Neumann (Robert): Mit fremden Federn . Odum (Howard W.): Rainbow round my shoulder .

IX 63 IX

50

IX ix IX IX IX

80 50 50 83 6J

IX 63 IX 63 IX IX IX IX

83 83 64 50

IX 50 IX 83 IX 70 IX 50 IX 83 IX 50 IX 51 IX 54 IX 51


51 51

64 64

IX 83. IX 64 IX 63 IX 70 IX 51 IX

51

IX 51 IX 51 IX 51

I X All: IX 51

IX IX IX IX IX

64

IX IX IX

52 52 52

52 52 52

83

IX 80 IX 52 IX 71 IX 71 IX 84

208

ROMAN—REGISTER.

Oppenheim (E. Philips): De gruwelijke waanvoorstelling van Dr. ;.... . ........... ... ... .. .. Londe Oppenheim (E. * Philips): De wraak van Windgrave .... ..... ....... Oppenheim (E. Philips): Geldkoningen de ronde Pimpernel ...... Oppenheim (h;. t'nilips) : Het^Channay....... .. ........... syndicaat Oppenheim (E. Philips): Samenzweerders ... ........ ...... Oppenheim (E, Philips) : The ex-Duke Orczy (Baronesse) : De wraak van Ostenso (Martha): De dolle Carews Ostenso (Martha): De donkere jaren van Lucian Dorrith .............. Oterdahl (Jeanne) ; De familie Kruse Oterdahl (Jeanne): Het huis met de rozenhaag .......... . ......... Oxenham (John): The hawk of como Passen (Robert van): De gouden droom .... .. ......... Pauwels (Francois): • Boevenen burgers ................... ........ Pinkerton (Kathrene en, . Robert) : Fort-mystery .................... Polgar (Alfred): Ich bin Zeuge .... Pols (A. M.): Het lied van de krijgsbende van lgori .... ..... ..... Porter (Eleanor H.): Polly-Anna's lenteleven ........................ Porter (Gene Stratton): De toovertuin ........... ................ Postal (Raymond) : Le roman de l'Alsace ..... ... Pravieux (J.): De nieuwe dokter .. Pravieux (J.): Wat vrouwen van een man maken .. ................. Pujo (Alice): La Huttière ........... Querido Israël): Simson de godgewijde• . Queux (Willam le): . * Shadows. Queux (William le): De vrouw van den misdadiger .................. Quverne (René): L'Erreur ........ Raabe (Capt. H, E.): Cannibal-nights Rath (E. J.): De innemende landlooper' Reuling (Jourre) :^ Siempie .. .......... Rohmer (Sax) : De geheime opiumclub Ruck (Berta) :Miss Millions kamenier ..... ...................... Ruck (Berta): • Money for one .... Ruck (Berta): Hoe Rosamund Fayre • verloofd raakte ............ Rutter (Owen) : Golden rain ...... Sabatini (Rafael): Een huwelijk tegen wil en dank ... Sabatini (Rafael): . De • liefde în het harnas .......................... Sabatini (Rafael): Narrenschande .. Sabatini (Rafael): De onberaden wedder .......................... Saint Cygne: Cordelia ..............

Schati (Anton): Hussenzeit ... .... IX 52 Schwarzkopf (Niklaus) : Das Domkind IX 52 Scoville (Samuel Jr.J: Lords ot the IX 53 wild ... ............... Sedding (Erwin): Jazzyn ... IX 53 Seeburg (Franz von): Het Mariakind Seidel (Ina) : Brómseshof ...... IX 53 Setzler (Charles Alden) : De wraak IX 83 van Yefferson Gawne .......... Shaw (Bernard) : De vuistvechter .. IX 53 Splvestre (Charles): Amour Sauvé .. Sinclair (Upton): Petroleum ,. IX 53 Siwerts (Sigtrid(: Zurück aus Babylon IX 53 Smeding (Alie) : Als een bes in een hofje .... .................. .... IX 53 Soer (Elise); Tusschen zee enduin IX 80 Soschtschenko (Michaeil: Lustiges Abenteuer ...................... IX 53 Southon (Arthur E.): Jackson's Ju-Ju Speck (Wilhelm): De boeteling .. IX 53 Speyer (W.) : Der Kampf der Tertia Spiliman, S. J. (Joseph); Kruis en IX 53 Chrysanthemum IX Í1 Stegemann ( Hermann) :^ Jakobaa .... Stevenson (Burton); Het gehei m van IX 54 den profeet ......... Stockhausen (Juliana •von) • :^ Greif .. IX 54 Stoker (Bram) : Dracula .......... Strang (Herbert): Palmeneiland .. IX 54 Strange (Nora K.). According to Jill .. .,. IX 64 Taillandier (Mme Saint René): Racine IX 54 Terogo (A. L.): Kunst en liefde .. Tharaud (Jean), Tharaud (Jérome): IX 54 Petite histoire des Juifs ........ 1X 64 Thiesz (Frank); Frauenraub ........ Thorne (Guy): Portalone .. ....... IX 54 Thijssen (Theo): Het grijze kind .. IX 84 Timmermans (Felix): tireughel, zoo heb ik u uit uwe werken geroken IX 54 Tjechow (A. P.) ; De zwarte monnik IX 64 Tracy (Louis): Het rad der fortuin 1X 84 Unamuno (Miguel de): Abel Sanchez Vallerin (P.): Der Kurier der KóIX 54 nigin IX 54 Vancouver (James) • : De •avonturen IX 54 van dokter Roof in het Wilde Westen • 4 55 Verster-Bosch-Reitz (Mincc) : Gij die IX 84 mijne schreden leidt ... Viebig (Clara): Die Goldenen Berge IX 54 Vogel-.J' rgensen (T.) : In de riolen IX 84 van een wereldstad ............ IX 55 Wadsley (Olive): Gestolen uren .... Wallace (Edgar): Angel Esquire .. IX 55 Wallace (Edgar) : De engel der verschrikking ........ ............. IX 55 Wallace (Edgar): Good^ evans .... Wallace (Edgar) : The melody of IX 55 death .................. ......... IX 64

Salomons (Annie) : Ballingen

IX

IX IX

52

Schendel (A. van): Merona ...... Schmitz (Maria): Moeders ........

IX 56 IX 56

Sehuitzler

1A

(Arthur) :

"1'tnerese

......

71


84 71 56 71

IX IX IA IX IA

56 56 64 71 '11


72 84 56 72

IX 56 1X 72 IX IX IX IX

57 72 56 57

IX 84 IX 65 IX 57 IX 65 IX 72 IX 84 IX 57 IX IX IX IX

57 57 57 57

IX

72

IX

57

IX IX

57 72

IX 58 IX 58 IX 85 IX IX IX

58 85 85

Wallace (Edgar): De roode cirkel ..

IX

58

Sandberg-Gaster (W.): Uit het slop

Wallace (Edgar): The

IX

85

van Willem Klein .............. IX 55 Sapper: De verdwenen professor .. IX 55 Sappen: De zwarte bende . .IX IX 55 Sas (Henri 't) : Keurbundel uit 500 novellen .. ... ..... IX 55 Scharlau - Albertí (Magda): Strijd .... IX 55 Scharten (C.) : Scharten (C.), Scharten-Antink (M.): Het bekertje van Valenti)n en endere vertellingen .. .. IX 56 Scheirs (Jef.): De boetseerder der smart ............................. IX 56

Wallace (Edgar): Terror keep .... IX Wallace (Edgar): Valsch geld ..IX IX '` altace (Edoa.r) : De valsche gravin IX Walsh (J. M.) : The silver greyhound .......................... IX

.... .

55

Walter

squaker

(Robert): Die Igeliade

....

.

Wassermann (Jacob) : Der Geist des Pilgers ... ... .. .... ....... Wassermann (Jacob): Laudin en de zijnen .. ........ ........... Welfis (H. G.): Meanwhile . Wells (Carolyn): Where's Emily?..

85 58 58 85

IX

72

IX

73

IX 58 IX 79 IX 85

ROMAN-REGISTER. Wijnne (Anthony) :The horseman of

Weiskopf (F. C.) Umsteigen im 21

Jahrhundert

,..

...

...

.

209

IX 73

death

.....

................

IX 86

Wit (Augusta de):^ Deavonturenvan Weismantel (Leo): Die ^Geschichte een muzikant ... ...... . .. IX 59 .... . .......... IX 73 des Richters von Orb ........ IX 73 Wodehouse (P. G.): Het meisje in de Wenger (Lisa): Prüfungen taxi ............................ IX 59 73 IX Werfel (Franz): Der Abituriententag Geheimnis eines Wodehouse (P. G.) : Sam enzijn (Franz): Werfel

Menschen

..

........

...

..... . .

Westenbaker (Charles): Boojum .... Williams (Valentine) : Meneer X .. Williamson (C. N.): Levend begraven Williamson (Alice M.) : • Sheikh Bill quí (Joseph): L'Homme Wilbois ressuscita entre les vivants ...... Wilson (Margaret): Daugthers of India

...

....

........ .......... .. ..

IX 59

IX 85 Yole (Jean): La servante sans gages IX 58 Zahn (Ernst): Brettspiel des Lebens IX 58 Zech (Paul): Peregrins Heimkehr .. IX 85 Zee (Daan van der) : De levende berg ....... .. IX 65 Zernike (Elisabeth) : Een sprookje.. Zobeltitz von (Fedor): Die .wei in

IX 65 IX 73 IX 73

IX 73

IX

86

IX 73 ^ Winckler (Joseph) : ^ Im Teufelssessel Wijnne (May): Brave brigands .... IX 86

schat

..

der Sonne

..

.

..

.................

(Zonder Naam); Casanova: zijn liefdesleven en avonturen ..........

IX 59 IX 59 IX

73

IX

59

RECTIFICATIE. Op blz. 19 gelieve men bij F. X. P. Duynstee O.Aug. Maarten Luther in de Kritiek in plaats van tesamen f 12.50 te lezen : Per boek ing. f 6.25 ; geb uitverkocht. Het werk bestaat uit drie boeken.

1 1

5

Inleiding

Godsdienst en Apologie. . . . . . Opvoedkunde en Wijsbegeerte . . . . . . Romans en Ontspanningslectuur . . . . . . . . . . . Dichtwerken Tcone el Dunst

1 1

INHOUDSOPGAVE.

.

.

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

Letterkundige Geschiedenis Geschiedenis

.

.

.

.

.

.

. .

. .

.

. .

........

.

.

. . . .

. . . .

. . . .

. . . .

. . . .

. . ^. .

. . . .

. . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. .

.

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. . . . . . . . . .

.

.

.

Land- en Volkenkunde . . . . . . Natuurkunde en Nijverheid . . . . Sociale en Aanverwante Wetenschap . . . . . . . . . . Leerboeken Voor de Hui . . . . . . Spel en Sport.

. .

. . . .

.

.

.

.

.

.

.

.

.

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

.

.

.

.

.

.

. . . . .

. .

. .

.

.

.

.

.

.

.

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

.

.

.

.

.

.

.

. . . . .

l

.

113

. . . . .

119 130 135 144 150 152

. . Voor de Jeugd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . Uitgeversregister . . . . . . . . . . .

166

174 205 210

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

1.53 165

Ad ver ten tiër^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Romanregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inhoudsopgave

Portretten

.

91 101

106

. . . . . . . . . .

17 25 38 86

1928 HENRIK 1928 IBSEN -

door Dr. JUL. PERSIJN Een staandaardwerk. Deze monumentale biographie omvat 70 hoofdstukken, in twee boekdeelen. Prijs B. fr. 40. Beknopte inhoudsopgave van de 5 eerste hoofdstukken. De Ibsen-psyche als reflex van de 19e eeuw. Ibsen's kinderjaren te Skien. — De engheid van het Noorden. — Lutheranisme destijds. — Vaders failliet -- Sombere schooltijd --- Te zorgen voor zichzelf vanaf zijn 15e jaar. III. lbsen apothekersleerling te Grimstad. — Studie van 't Latijn. — Indruk van de Revolutie van 1848. — Zijn Scandinavenhaat tegen Pruisen — Zijn eerste strijdverzen — , , Catilina". -- Ibsens's kameraden Schulerud en Duc. IV. lbsen op de „studentenfabriek" te Christiania. — Medewerker met Abilgaard aan socialistisch blad. — Kameraadschap met Vinje en BottenHansen. — De ,,Hollanders". — Zwarte tijd. — ,,Het Hunebed". — Lyrische versjes. V. lbsen tooneeldirecteur te Bergen. -- Noorsch contra Deensch — lbsen's uiterlijk en innerlijk. I. II.

Uitgegeven door de N. V. Standaard Boekhandel, Brussel. l verkrijgbaar bij eiken degelijken Boekhandel.

•

ABONNEERT U OP HET WEEKBLAD

HOOGER LEVEN Het biedt

•

U.

ALLES wat U van een goed weekblad kunt verwachten. Abonnementsprijs per jaar slechts f 4.50 plus f 1.- porto.

Het Nederlandsche Boekhuis Tilburg

^RFFNIGDE ^Î(HÉFA6RIE1(EN

Speciaal

ontwerpen en cliché's voor boekomslagen PRINSES MARIANNELAAN 121 -VOORBURG

ST. LAURENS BOEK- EN KUNSTHANDEL (THEO HANOU)

ROTTERDAM, Eendrachtsstr. 99 - NIJMEGEN, Kelfkensbosch 23. „itgebreide wetenschappelijke boekhandel

prospecti en catalogi gratis gemakkelijke betalingscondities zichtzending in elke hoeveelheid door het geheele .l: . Met alle boeken door tusschenkomst - van een boekhandel te bestelle ontvangt men alles uit één hand, wordt porto bespaard, en men helpt , - ^ e' tot het vormen van krachtige boekhandels. In onze afdeeling kunsthandel hebben wij een steeds wisselende collectie van de mooiste religieuze kunstvoorwerpen. Door onzen grooten voorraad goede kunstreproducties naar oude en moderne meesters en onze zorgzaam gekozen encadrementen, vindt men in onze toonkamers op dit gebied een geheele aparte verzameling. .

Vrije toegang tot onze toonkamers.

Gedrukt bij Drukkerij Henri Bergmans en Cie, Tilburg

JAARLIJKSCHE BOE.KENSCHOUW

Recommend Documents