Jaargang 8 nr. 5 2010
Oktober 2010 Beste sponsors en geïnteresseerden. Op donderdag 30 september om 05.00 uur zijn wij, Jan en Coby Willemsen, vertrokken voor ons najaarsbezoek aan onze projecten in Roemenie. De auto is behoorlijk aan- en opgeladen met materialen die wij persoonlijk willen afleveren. Hoewel het weer goed is, wordt onze eerste reisdag tot aan Mosonmagyarovar in Hongarije gekenmerkt door STAU en Umleitung. Met meer dan 4 uur vertraging bij Würzburg bereiken we om 22.30 uur pension Nest; snel naar bed! Vrijdag 1 oktober na een ontbijt vertrekken we met helder weer richting Roemenie, onze planning is om laat in de middag in Osorhei, Roemenie aan te komen. We maken een kleine omweg naar Karsag (H), vergelijken prijzen bij een Tesco en drinken een lekkere Lavazza espresso. Om 16.00 uur rijden we de tuin van pastor Joszef binnen, vrolijk begroet door de 2 honden. Jocka komt aangesneld: Joszef is nog op Caritas; hij heeft om 18.00 Uur een kerkdienst; hoe laat willen we eten? Wij wonen eerst een concert bij in de basiliek: het is ouderenweek; er wordt een concert gegeven dat opgedragen is aan alle (oud-) leraren en leraressen. Om 18.30 komen we in de basiliek, Andrea Nagy ziet ons en laat ons plaatsnemen in het gereserveerd gedeelte. Om 18.45 komen een aantal bewoners van bejaardenhuis St. Martin binnen, ze zien ons, we gaan hen begroeten en beloven op maandagmiddag aan te komen. Het concert is mooi, een sopraan, een tenor en een bas zingen een selectie van klassieke liederen. Vooraf worden er door diverse mensen speeches gehouden en fruitmanden uitgedeeld. Om 20.30 zijn we terug; bij Joszef zijn ook Konrad en Jozef uit Oostenrijk, hen hebben wij eerder ontmoet. Het is een hele toer om het dialect van Konrad te verstaan, maar gelukkig niet voor ons alleen, ook Joszef heeft er moeite mee. Na een eerste Johannissegen van deze week nemen we afscheid van de Oostenrijkers en gaan op tijd slapen. Zaterdag 2 oktober. Aan het ontbijt hebben we voor het eerst tijd om met Joszef te praten, er liggen nog wat zaken die doorgesproken dienen te worden. Wij gaan naar Dan en Veronika Butuc in Caminul Felix (www.caminulfelix.org). Dan vertelt ons over de organisatie: er zijn in Oradea 2 Caminul Felix villages, compounds met circa 10 huizen waarin ouders met biologische en adoptiekinderen wonen. De ouders krijgen (beide) een bescheiden inkomen en de wees- of verlaten kinderen groeien op in gezinsverband. Hierdoor krijgen ze de nodige “gezins-“skills die in een weeshuis of kinderhuis niet of nauwelijks tot ontwikkeling komen.
Pagina 1 van 5
Daarnaast krijgen ze, ook na hun 18e jaar nog advies en ondersteuning van hun familie. Er is een mogelijkheid voor hen om drie jaar begeleid zelfstandig te wonen, bij Theranova staat een gebouw met een aantal apartementen.
Dan is deze zomer druk geweest met een CF jongeren project: jonge echtparen kunnen met hulp van CF een huis kopen: ze dienen zelf minimaal 600 arbeidsuren mee te werken, voor het huis krijgen ze een lening ( 16.000 €) die ze snel terug betalen waarna het volgende huis gestart kan worden. Er zijn veel aanvragen: de ruimte is groot genoeg voor 84 woningen met een kavelgrootte van 400 m2. De woning heeft een woonkamer, keuken 2 slaapkamers en een badkamer beneden, de grote zolder is wel bevloerd en geïsoleerd maar casco, daar kan het jonge stel verder zelf aan bouwen. De hypotheek rente in RON is 12%, niet op te brengen voor jongeren, vandaar dit ondersteuningsplan van CF voor hun jonge echtparen, veelal in CF opgegroeid . Er is een houtbewerkingafdeling, een “naaiatelier” waar bv. schorten etc. gemaakt worden, een boerderij met 140 melkkoeien waar ook bewoners van CF werken en een groot gastenverblijf met een capaciteit van 50 bedden. Sponsorgroepen die komen werken aan bv. de woningbouw hebben zo een onderdak met 3 maaltijden per dag tegen een redelijk tarief. Voor uitstapjes is er een grote bus ter beschikking ( 50 plaatsen).Een goede mogelijkheid voor jongeren reis of als overnachtingplaats voor verdere reizen in Roemenie. Na de lunch pakken we de auto uit: bloembollen voor de tuin van Veronica, speculaas en knutselmateriaal voor de kinderen, 2 goede Gazelle fietsen voor de kinderen, en 2 mooie keyboards: een schot in de roos en voor ons en de sponsors ( Mathieu / Wil+ Jorgos) leuk om te zien / horen dat hun geschenk zo gewaardeerd wordt. Een waardevol nieuw contact met positief ingestelde, gedreven mensen. Wij gaan verder naar Elisabeth en Attila; inmiddels zijn Herman en Elly geland op Budapest airport en rijden zij met chauffeur naar Oradea. Om 19.00 uur komen zij ook bij Elisabeth aan. Iedereen is blij om ons weer te zien en nu ook Elly te ontmoeten. We krijgen een uitgebreide maaltijd en vertrekken om 21.00 uur naar Osorhei waar Joszef, Jocka en Mici Herman en Elly ook hartelijk begroeten. Bij een Johannissegen bespreken we ons zondagprogramma. Zondag 3 oktober. We wonen de kerkdienst bij in Osorhei bij Joszef, eten een” lichte” lunch en bezoeken daarna het Orthodoxe klooster met de mooie muurschilderingen. Om 15.00 uur zijn we in Cauaceu bij de moeder van Elisabeth, de jongens geven netjes een handje… en rommelen daarna lekker verder. Om 16.00 uur wonen we de kerkdienst bij waar een vrouwelijke dominee voorgaat. Na de dienst hebben we een gesprek met Ds. Laslo Forro waarbij Elisabeth vertaalt. Wij vragen naar de noodzaak om een voedselpakketten project te starten voor de wintermaanden in Cauaceu voor de bejaarden met lage inkomens. Het blijkt dat er wegens gebrek aan middelen geen diaconaat is. De vrouwenvereniging verdient met het maken en verkopen van Csiga wat geld waarmee ze voor de Kerst voedsel kopen voor de armen, daarnaast leveren de vrouwen wat weckgroenten en fruit in dat ook in de pakketten gaat.
Pagina 2 van 5
De ZWO- cie van de Bethelkapel-Bergkerk gemeente te DEN HAAG heeft besloten om in de Veertigdagentijd van 2011 aandacht te besteden aan onze projecten in Roemenië, met focus op zorg voor ouderen. Wij hebben gekozen om een voedselhulp project te starten voor (minimaal) 3 wintermaanden, vanaf januari 2011. Dit zijn de moeilijke maanden wanneer de voorraad groenten op is en er geen zicht is op groei in de tuin. De predikant vertelt ons dat er op de 600 inwoners van Cauaceu 100 mensen zijn die van minder dan 70 € per maand rond moeten komen. Voor wie denkt dat het leven goedkoop is in Roemenie: omgerekend kost een brood 0,65 € , een liter olie 1,25 € 500 gram margarine 0,80 €, een liter halfvolle melk 0,75€, een kilo suiker 0,80 € . een kilo jonge kaas 4,50 €, kilo meel 0,43, goedkope rijst kg.0,75 € macaroni 1, 10 € kg,een ei 0,12 €. Het voedselpakket wordt engros ingekocht met basisvoeding voor 100 inwoners. De vrouwenvereniging heeft de zorg voor dit project op zich genomen. Stichting Steungroep Nederland Roemenie doet de voorfinanciering van dit project en staat garant voor de financiële afspraken. We spreken af dat er foto’s gestuurd zullen worden van de pakketten en dat de privacy van de ontvangers gewaarborgd kan blijven. De meegebrachte bloembollen die wij voor de tuin voor de kerk bedoeld hadden worden, op aanraden van de vrouwen, verdeeld onder hen: nu heeft ieder 5 bollen en zal in het voorjaar aan ons denken. We zingen voor een jarige, eten wat lekkers en gaan via de M naar Osorhei. Maandag 4 Oktober. Een gescheiden programma: Jan en Herman hebben een renovatie vergadering, Elly en ik bezoeken diverse plaatsen: als eerste de winkel/ de opslag aan Spartakus. Veel te zien en veel van te maken…Ideeën te over… we lopen naar het Caritas gebouw, zien daar de andere winkeltjes en de opslag en gaan naar de apotheek waar we Melinda en Alexandra ontmoeten. Zij is inmiddels klaar met haar universitaire studie en is nu ook apotheker. Ildiko belt dat ze wat later komt. Hartelijk weerzien en allen zijn blij om kennis met Elly te maken. Ook voor Elly is het leuk om de mensen waarvan ze al veel gehoord heeft nu te ontmoeten. We bezoeken Andrea Nagy die voor veel van de speciale rolstoelen die Elly stuurt geschikte ontvangers zoekt. Met haar bespreken we de mogelijkheid / wenselijkheid om een werkgerelateerde stage in Nederland te komen doen volgend jaar. Ze is erg enthousiast, vooral als we vragen of ze een collega heeft die mee kan/ zou willen. Hun werkterrein: de zorg voor de integratie van gehandicapte medemensen in de maatschappij is moeilijk en er zijn weinig klankbord mogelijkheden. Weer wordt vastgesteld dat het ontbreekt aan een goede technische dienst om eventuele problemen aan hulpmiddelen vast te stellen en te repareren. De mannen hebben een heftige vergadering, de zienswijze over de renovatieplannen lopen uiteen. Tijdens de gezamenlijke lunch is de sfeer goed en ontspannen. Na de lunch wandelen we naar het centrum, worden door Herman op een espresso getrakteerd, en kijken wat winkels. We leggen een kort bezoekje af aan St.Martin, het bejaardenhuis en het valt ons direct op dat het zowel van buiten als van binnen er goed uitziet: de buitenzijde is gerepareerd en geschilderd, binnen zijn de overtollige rolstoelen etc. uit de gangen verwijderd en ruikt het fris. Hierna een bezoekje aan de Reaal en Metro om Elly ook wat prijzen te laten zien en de prijzen van incomateriaal vast te leggen. Terug naar Osorhei waar we verse walnoten uit Joszefs tuin eten. Een hilarische herinnering. Na het warme eten spreken we met elkaar nog wat dingen door, samen stellen we vast dat Joszef erg veel dingen zelf moet regelen, en van teveel markten thuis moet zijn. We gaan bijtijds naar bed: Herman en Elly vertrekken dinsdagochtend om 0.600 uur naar Budapest, zodat ze woensdag 6 oktober Hugo, die naar Nieuw Zeeland vertrekt, uit kunnen zwaaien op Schiphol.
Pagina 3 van 5
Dinsdag 5 oktober. We zwaaien Herman en Elly uit en gaan nog even terug naar bed…na het ontbijt gaan we naar Caritas. Met de microbus met 400 kilo mais, materiaal voor Marghita en Cauaceu gaan we met Joszef naar Sacueni waar Karoly Kiss ons al opwacht. Er is een gesprek met de burgemeester over de overname van een bejaardenhuis door Caritas. Karoly Kiss heeft zich goed voorbereid, het gesprek duurt twee uur, onze planning loopt giga uit. Na het gesprek komen we om 14.30 uur aan in Marghita waar ik een om 14 uur een demo en oefening met de tilliften zou geven . Deze hebben we gekregen van de Berghorst Apeldoorn, we hebben de batterijen en de opladers vernieuwd zodat ze weer 5 jaar mee kunnen. Maar eerst nog lunchen. De dames zijn al jolig aan het racen met de liften… we demonstreren en oefenen en Joszef vertaalt zo af en toe als hij niet aan zijn hoorijzer hangt. Maar, met handen, voeten veel goede wil en de nodige humor komen we er wel uit met elkaar. De gebreide bedjasjes worden in dank aanvaard! Heel fijn voor de bedlegerige bejaarden, dames hartelijk dank voor het maken!!. We vertrekken en gaan bij de moeder van Joszef aan; zo dichtbij…( 20 km over een slechte weg…) . Ze belde Joszef al waar hij bleef, de koek staat klaar… Hier mijn verpleegkundige blik op haar open been geworpen en een advies gegeven. En weer verder: nu naar een nicht van Joszef, daar moet de mais afgeleverd worden voor het te mesten varken…En ja hoor, weer eten, ze heeft een warme maaltijd bereid. Als we weggaan is het al donker, een onbekende slechte weg , regen, gelukkig is Jan een goede chauffeur. In Cauaceu laden we nog goederen uit voor de tombola van zaterdag a.s. en bij Caritas leveren we de microbus in. In Joszefs auto racen we naar Osorhei… het valt hem op dat ik stil ben…, ja, ik heb nog niet vaak in een raceauto gezeten. Woensdag 6 oktober. In de ochtend naar St. Martin waar een hartelijk weerzien is met de bewoners. Andy, de sociaal werkende, nodigt ons uit voor een bijeenkomst ter nagedachtenis aan de 13 martelaren van ARAD (1849). Na de kerkdienst waarin Joszef ons welkom heet en door Irina op het orgel gespeeld wordt, wonen we deze bijeenkomst bij. Er is een mooie PowerPoint voorstelling en veel bejaarden lezen “ laatste woorden” op van deze martelaren. Na twee minuten stilte is het tijd voor de Hollandse speculaas. We gaan ook de zalen langs en nemen zoveel mogelijk foto’s, die sturen we afgedrukt op, leuk voor de mensen en hun evt. families. Na een lunchbezoekje aan de M gaan we naar het Romacentrum. Ongeveer de helft van de kinderen is vandaag naar een begrafenis: de vrouw van de Baptisten predikant is overleden. Joszef Barna heeft de zaken goed voor elkaar, de tuin staat er goed bij. We leveren het sponsorgeld van de SKKB af (www.skkb.nl) , een videorecorder, heel veel papier en schriften waaronder 2 dozen kettingprintpapier, prima om op te tekenen. Traktaties voor de kinderen, voor Joszef en de Juf een pak koffie en we gaan weer verder.705Een bezoekje bij Monika en Tibi wordt door hen afgezegd wegens buikgriep bij een van de kinderen. Even wat kleine boodschappen doen bij de Metro en dan naar Osorhei, we kunnen weer in de tuin zitten. ’s Avonds hebben we een gesprek met Joszef over de veranderingen in de wereld. Door de te verwachten bezuinigingen bij diverse europese overheden worden de sponsormogelijkheden minder, veel zorgmiddelen worden niet meer vergoed of langer gebruikt voordat ze afgeschreven worden: daardoor droogt deze bron voor Roemenie op. Caritas zal wegen dienen te zoeken om hier op in te spelen: niet alleen door in eigen land naar sponsormogelijkheden te zoeken maar ook door de Caritas organisatie door te lichten op efficiency, doelmatigheid en door verspilling tegen te gaan.
Pagina 4 van 5
Donderdag 7 oktober. We spreken een aantal mensen op het Caritas terrein en hebben om 11.00 uur een afspraak met de financiële vrouw Mw. Tenzi Nagy. We spreken over de opslag van evt. renovatie goederen uit Dekkersduin en het Immendaal. We doen een voorbespreking met haar van de vergadering van die middag waarvoor we uitgenodigd zijn. Na een verlate lunch wordt de vergadering gehouden: daar is groot nieuws: de EU heeft de 2e fase van nieuwbouw van het bejaardenhuis plan op het Spartakus terrein goedgekeurd. Een felicitatie is op de plaats. Nu nog de bouwkundige fase. Ilona zit naast me en vertaalt, ook vragen of observaties van ons worden vertaald en er ontspint zich een discussie over de Spartakuswinkel en opslag: die moet beter. Ik neem de kans waar om officieel toestemming te vragen om Andrea Nagy en haar collega uit te nodigen voor een werkgerelateerd bezoek aan Holland. Joszef accepteert dit. Het bijwonen van de vergadering was bijzonder: geen agenda, geen notulen vorige vergadering, geen aktielijst. In onze ogen “anders”…. Om 16.00 uur hebben we een afspraak met Dr. Corbu en Melinda. We lopen naar een restaurant en hebben daar een heerlijke maaltijd, terwijl we intussen spreken over de palliatieve zorg in Roemenie, een onderwerp dat oncoloog Corbu na aan het hart ligt.Wat ik ervan begrijp is dat ziekenhuizen of verpleeghuizen een accreditatie dienen te hebben voor palliatieve zorg, medium of high care. Dan is er ook een vergoeding door de ziekenfondsen. Vlgs. Dr. Corbu kan hij op de palliatieve care unit 1 verpleegkundige op 6 patiënten hebben terwijl op de gewone afdeling dit 1 op 30 patiënten is. Ik weet te weinig van deze materie, maar twijfel niet aan zijn kennis en kunde. Hij is erg gedreven, ook met betrekking tot educatie van patiënten en personeel. Na thuiskomst pakken wij de koffers weer in, en spreken met Joszef ons bezoek door. Daarnaast vragen wij zijn aandacht voor de apotheker Sandra, die 3 jaar vrijwillig en zonder vergoeding als leerling apotheker bij Caritas werkt. Nu ze is afgestudeerd zoekt zij een volledige baan buiten Caritas en is bereid om ook een deeltijd baan bij Caritas in te vullen. Gezien de promotie studie van Melinda is een goed ingewerkte,-vooral in de diversiteit aan europese geneesmiddelen die Caritas ontvangt, te vertrouwen tweede apotheker geen overbodige luxe. Maar, daar dient nu wel een vergoeding tegenover te staan. Joszef spreekt met ons af om begin november hierop met hen terug te komen. Misschien kan onze stichting hier iets in betekenen. We wachten af. Na een laatste Johannissegen gaan we vroeg slapen. Vrijdag ochtend 8 Oktober Om 04.00 uur Nederlandse tijd rijden we weg, uitgezwaaid door Joszef. Het weer is goed, maar zoals altijd wordt er hard gejaagd over de wegen. In Hongarije staan we meer dan 15 minuten stil, er is een heftig ongeluk gebeurd. Meerdere malen die dag zijn er ongelukken en bijna ongelukken. We hebben om de problemen van de heenreis bij Würzburg te voorkomen een alternatieve route gezocht, helaas zijn er veel meer mensen op dat idee gekomen en zijn in Duitsland ook schoolvakanties begonnnen: druk, file , druk. ’s Avonds heel laat komen we thuis en duiken het bed in, dankbaar dat we heelhuids de 1645 km. afgelegd hebben. Vliegen lijkt wel heel aantrekkelijk als alternatief!. Al met al een drukke week waar veel besproken is en waarin veel vriendschappen hernieuwd zijn. Thuis stonden heel veel zakken goederen van de Sprengenhof Bazar, AnneliesVerhaaf en medewerkers, Hanco, Loes en Claudia, bedankt hiervoor. De volgende week zijn de contacten met het Immendaal Beekbergen en Dekkersduin Den Haag opgenomen en afspraken gemaakt: voor Dekkersduin wordt op 2 Nov. een oriëntatie / materiaal selectie bezoek afgelegd, waarna we een planning gaan maken van “demontage dagen/ groepjes”. Wilt u meedoen, van harte welkom, neem a.u.b. dan na 2 nov. contact met ons op via mail of telefoon. Hartelijke groeten, Jan en Coby Willemsen De kosten van deze nieuwsbrief worden vergoed door een sponsor; zij komen niet ten laste van de door u gedane giften!!
Pagina 5 van 5
