Custodie Zeeland
Jaargang 7
April 2014
Geluk Gelukkig zijn is heel eenvoudig Het geheim zit in het zijn niet in weemoed en verlangen naar wat was en wat kan zijn Maar in dat wat zich nu aandient ook al doet het nog zo'n pijn Als men dat weet te omarmen kan men echt gelukkig zijn Was geluk maar zo eenvoudig
ArtemisiA
© ArtemisiA: www.arte-mi-sia.com
Custodie Zeeland
Nummer 59
■
Zaterdag 3 mei Op zaterdag 3 mei (12.30 - 17.00 uur) wordt in het Franciscushuis in Den Bosch de tweede studie- en bezinningsmiddag georganiseerd over betrokkenheid. Houd de website in de gaten voor nadere informatie: www.franciscaansebeweging.nl . Meer informatie elders in deze nieuwsbrief.
■
Vrijdag 6 tot en met maandag 9 juni Pinkstervoettocht in Oosterhout (N. Br). Meer informatie in het Franciscaans Maandblad dat omstreeks 3 mei a.s. verschijnt.
■
25 – 29/30 augustus 2014 Franciscaanse Jongerenontmoeting: Vanuit heel Europa komen jongeren bijeen in Lourdes bijeen om samen te bidden en te vieren, voor ontmoeting en bezinning. Lees hier meer over elders in deze nieuwsbrief.
Custodie Zeeland
Zuster Petronilla Vermey overleden
In de nacht van donderdag 3 op vrijdag 4 april is in haar slaap in het moederhuis van de zusters franciscanessen in Aerdenhout overleden zuster Petronilla Vermey. Ze werd 88 jaar. Op woensdag 9 april was de uitvaartplechtigheid met aansluitend de begrafenis op het kloosterkerkhof. Tekst: Peter Vrancken Zuster Petronilla werkte, samen met andere franciscaanse zusters, 34 jaar in het toenmalige Sint Josefziekenhuis in Vlissingen. Na haar pensionering zette ze zich nog ruim 22 jaar in voor de bewoners van zorgcentrum Ter Reede in Vlissingen. Ze coördineerde daar de R.K. vieringen. In 2002 droeg ze haar werkzaamheden over en in 2006 besloot ze terug te keren van het moederhuis van de franciscanessen in Aerdenhout. Ze was 59 jaar lid van de congregatie.
,,Zuster Petronilla, die kleine zuster, altijd in de weer voor de medemens.’’
Zo herinnert pastoor drs. Paul de Maat van de Heilige Mariaparochie in Vlissingen de overleden zuster. In het parochieblad Getijden verscheen van de hand van Jeannette Vrancken in 2006 een uitgebreid artikel over zuster Petronilla, dat we hieronder op hoofdlijnen weergeven.
Foto: Peter Vrancken
Het is november 2001 dat ik tijdens een bezoek aan de zusters om hen uit te nodigen voor de adventviering in gesprek kom met zuster Petronilla. De zusters willen net gaan eten, maar nemen ruimschoots de tijd voor mij. Tijdens dit gesprek kwam aan de orde dat ik in mijn vorige woonplaats zeer actief was binnen de parochie en dat ik die activiteiten wel miste nu ik in Vlissingen woonde.
Custodie Zeeland
Zuster Petronilla stelt al vrij snel de vraag of ik niet haar taken in Ter Reede over zou willen nemen. Ik beloof haar hier over na te denken. Als ik in eerste instantie niet al te snel reageer belt zuster Petronilla mij op. Ze houdt vol!! Ik spreek met haar af dat ik af en toe mee help met de zaterdagviering. Vol ijver en enthousiasme vertelt ze dan hoe alles reilt en zeilt binnen de organisatie en hoe het is begonnen. Het was pastor Van de Riet, gesteund door dominee de Wind, die haar vroegen om vieringen te organiseren in het verzorgingshuis Ter Reede. Zij zeiden tegen haar ,,Doe het maar, u bent een geschikte persoon om dit te doen.’’ Aanvankelijk was het heel erg moeilijk om alles in goede banen geleid te krijgen. Uiteindelijk leidde dat op zaterdagmiddag tot R.K.-vieringen in de kerkzaal op de bovenste verdieping die goed bezocht werden. Er waren voor de viering best veel voorbereidingen te treffen. De altaartafel moest worden klaar gemaakt en ook moesten verschillende bewoners worden opgehaald. Tijdens de viering probeerde ze altijd de mensen actief er bij te betrekken, door de zangbundels tijdens de viering op de juiste pagina te leggen. Jaar in jaar uit zette zij zich daarvoor in samen met haar dames. Maar niet alleen de zaterdagmiddag was zij aktief ook bezocht zij in haar eentje ongeveer 40 R.K.bewoners van Ter Reede. Dit deed ze altijd met zoveel liefde en enthousiasme! Bij velen was ze geliefd in Ter Reede. Langzaam aan namen anderen haar bezoekwerk over. Op 22 februari 2003 nam zuster Petronilla afscheid in Ter Reede en heeft ze haar activiteiten beëindigd op het bezoekwerk van ongeveer 6 personen na. Uitspraken als: ,,als ik ooit wat geleerd heb van het leven dan is dat daar van die ouderen’’. En: ,,die ouderen, zij hebben zoveel wijsheid!’’ En als er iemand eens een keer boos reageerde dan zei ze altijd: ,,wacht even, dan ga ik een paraplu ophalen dan kan ik de bui opvangen!’’ zullen we erg missen. In de zomer van 2006 nam zuster Petronilla de moeilijke beslissing om terug te keren naar het moederhuis Alverna in Aerdenhout. In de viering van 27 augustus 2006 is afscheid genomen van zuster Petronilla. Zij ontving vanuit de parochie als dank een prachtige bos bloemen en een kaars voor al die jaren van inzet en liefde voor de bewoners van Ter Reede en binnen de verdere parochie. Bron: Getijden, parochieblad van de H. Maria Parochie Walcheren
Custodie Zeeland
Zuster Petronilla begraven in Aerdenhout
Zuster Petronilla is op woendag 9 april begraven op het kloosterkerkhof van de zusters Franciscanessen in Aerdenhout. Tekst: Peter Vrancken ,,De heer heeft mij gezien en onverwacht ben ik opnieuw geboren en getogen’’ Dat was de spreuk bovenaan de overlijdenskaart van zuster Petronilla. Voor de begrafenis was er een plechtige uitvaartdienst, waarin kloosterpastor Marlies Roelofs voorging. Op de kist lag een toepasselijk tegeltje: ,,Het gebed is de sleutel voor de ochtend en de grendel voor de avond’’. Enkele citaten uit de overweging van kloosterpastor Marlies Roelofs Er zijn woorden te geven aan dat ‘alles’ wat zij was. Woorden die zuster Petronilla tekenen. In plaats van tekenen zouden we ‘sieren’ moeten zeggen: er zijn woorden die haar siéren. Een daarvan is het woord eenvoud. Maar een eenvoudig leven leiden betekent veel meer dan geen behoefte hebben aan luxe. Voor zuster Petronilla betekende eenvoud je nergens op laten voorstaan, je niet nodeloos op de voorgrond dringen. In plaats daarvan richtte zij haar aandacht op medemensen. Leven in eenvoud, zoals zuster Petronilla deed, houdt dus in veel ruimte laten en geven aan de ander; ook aan de Ander met een hoofdletter, die wij God noemen. Veel bloemen sieren het graf van zuster Petronilla Foto: © Jeannette Vrancken
In het leeg en vrij houden van de innerlijke ruimte past een ander woord dat haar zo siert. En dat is het woord dankbaarheid. Ze dankte voor alle grote en kleine dingen, en vooral voor de goede zorg die ze kreeg. Ze vroeg weinig tot niets voor zichzelf, ze was in alles een gévende vrouw. Wilt u de volledige overweging van pastor Marlies Roelofs lezen? Stuur dan een mailtje naar onze redactie via
[email protected] en we sturen de overweging omgaand naar u toe.
Custodie Zeeland
Vreemdelingendetentie: gevangenissen voor ‘illegale’ vreemdelingen bij Schiphol, Zeist en in Rotterdam
Foto: Ans Pieper (Franciscaans Maandblad)
Custodie Zeeland
Uitgeprocedeerde asielzoekers, partners die niet aan de verblijfsvoorwaarden voldoen, toeristen die langer blijven dan hun visum toestaat, families uit Syrië die asiel aanvragen – allemaal migranten die hier verblijven zonder verblijfsvergunning. Illegaal verblijf is niet strafbaar, maar vastzetten ‘ter fine van uitzetting’ mag wel. Nederland zet jaarlijks zo’n 5.000 vreemdelingen vast. De meesten kunnen niet uitgezet worden, maar worden na een verblijf in detentie van een half jaar weer op straat gezet, zonder rechten, zonder voorzieningen. De omstandigheden in vreemdelingendetentie zijn vergelijkbaar met die in een gewone gevangenis. ‘s Avonds en ‘s nachts zijn de deuren op slot. Bezoek is twee uur per week mogelijk, bezoekers moeten van tevoren aangemeld worden. Er ontbreekt een toekomstgerichte dagbesteding: er is geen werk en nauwelijks onderwijs of educatie, waardoor het aangeboden dagprogramma niet als zinvol wordt ervaren. Er zijn ook klachten over de medische zorg en het eten. Protesterende vreemdelingen worden nogal eens afgezonderd in isoleercellen. De Franciscaanse Gideonsbende roept op tot een wake op Goede Vrijdag 18 april 2014 van 14.00-15.30 uur georganiseerd door de Franciscaanse Vredeswacht (Justitieel Complex Schiphol, Duizendbladweg 100, Badhoevedorp). Een teken van solidariteit – laat je betrokkenheid zien: grenzeloos! www.schipholwakes.nl Een aantal suggesties: * Doe mee aan een wake bij de detentiecentra: Zeist, 1e zondag van de maand, 16.30 uur – www.wakezeist.nl Rotterdam, 1e zondag van de maand, 19.00 uur – www.stichtingros.nl Amsterdam, 2e zondag van de maand, 14.00 uur – www.schipholwakes.nl * Koop telefoonkaarten voor vreemdelingen in detentie (niet zelf aan te schaffen) via wakegroep Zeist www.wakezeist.nl of via de Franciscaanse Beweging o.v.v. Gideon1014: NL95TRIO 0198368275 * Ga op bezoek bij vreemdelingen in detentie; neem contact op met de bezoekgroepen via de bovengenoemde wakegroepen. * Stort een bijdrage voor de aanschaf van speelgoed en kinderboeken via de Franciscaanse Beweging o.v.v. Gideon2014: NL95TRIO 0198368275 * Lees en praat over vreemdelingendetentie met vrienden en kennissen. Maak daarbij gebruik van informatie op de sites www.schipholwakes.nl; www.meldpuntvreemdelingendetentie.nl; www.geenkindindecel.nl www.amnesty.nl/mensenrechten/dossiers/vreemdelingendetentie; Meer informatie: www.franciscaansegideonsbende.nl
Custodie Zeeland
Tweede studie- en bezinningsmiddag over ‘betrokken zorg’ op zaterdag 3 mei ‘Gelukkig de mens die zijn naaste in diens broosheid draagt, zoals hij door hem gedragen wil worden, als hij in een soortgelijke situatie verkeert.’ Wijsheidsspreuken Franciscus 18
Betrokken zijn, betrokken worden, nabij zijn of nabij worden. Mooie woorden om aan te geven waar het om gaat in een zorgzame relatie en/of betrokken zorg. In onze samenleving gaat het alsmaar over ‘participatie´ en over de uit de kluiten gewassen kosten en ontslagen in de zorg. Maar waar gaat het over als we spreken van betrokkenheid in relatie tot zorg? En hoe zit het met onze eigen draagkracht?
Foto: Lidwine Klunder
Bij Franciscus zien we dat hij betrokken was op ieder die hij tegenkwam op zijn levensweg. Niet alleen was hij betrokken op mensen, maar ook op dieren, planten en de gehele schepping. Zijn betrokkenheid ging over alle grenzen heen - zelfs over alle tijden heen.
Inleidingen 1 Op wie en wat is franciscaanse spiritualiteit betrokken? Om te zien hoe Franciscus betrokken raakte op mensen die te lijden hebben, kijken we naar zijn bekeringsverhaal. Maar hij was ook betrokken op de gehele schepping: de vogels, de Schepper, de zon, de maan en de sterren, de aarde in al haar vier elementen etc. Hans Sevenhoven heeft meerdere publicaties over franciscaanse spiritualiteit geschreven. Hij is theoloog, Gestalttherapeut en Master Practitioner NLP en werkzaam als stafmedewerker bij La Verna Amsterdam.
Custodie Zeeland
Spiritualiteit vergeten factor of inspiratie voor gezondheid en welzijn? Is de term ’participatiesamenleving’ wel een vlag die de lading dekt of verhult deze eerder een verborgen agenda? Het gaat in het leven om verbondenheid, betrokkenheid en cohesie, kortom: liefdevol samenleven. Wat is dat en vooral: wat betekent dat voor de gezondheid? Wat betekent spiritualiteit voor gezondheid? Myriam Steemers - van Winkoop is werkzaam als Hoofd dienst geestelijke zorg in een woonzorgcentrum, voorzitter van de Stichting Spiritualiteit en gezondheid en auteur van meerdere boeken.
Workshops 1 Verhalen van betrokkenheid uit de franciscaanse traditie N.a.v. de inleiding wordt dieper ingegaan op de verhalen vanuit de franciscaanse traditie over de betrokkenheid van Franciscus en wat dit voor ons kan betekenen in deze tijd. Hans Sevenhoven 2 Spiritualiteit vergeten factor of inspiratie voor gezondheid en welzijn? Het thema van de inleiding wordt nader uitgewerkt aan de hand van casussen uit de praktijk. Voor zorgdragers, -verleners, mantelzorgers en geïnteresseerden. Myriam Steemers - van Winkoop 3 Uit de bronnen van Franciscus: betrokken en zorgzaam In deze workshop staan enkele citaten uit oude franciscaanse bronnen centraal. Aan de hand van tekstfragmenten gaan we dieper in op Franciscus' opvatting over zorgzame betrokkenheid. Hubert Bisschops ofs is auteur van ‘Franciscus van Assisi: mysticus en mystagoog’ en verbonden aan de Franciscaanse Beweging (werkgroep Studie & Vorming en redactie Franciscaans Leven). Programma vanaf 12.30 uur 13.00 uur 13.05-13.50 uur 13.50-14.05 uur 14.05-14.50 uur 14.50-15.00 uur 15.00 uur 15.50 uur 16.40 uur
Inloop met koffie en thee Woord van welkom Inleiding Hans Sevenhoven Pauze Inleiding Myriam Steemers – van Winkoop Pauze Workshops 1e ronde (workshop 1, 2 en 3) Workshops 2e ronde (workshop 1, 2 en 3) Afsluiting
Aanmelding via: Franciscaanse Beweging, Van der Does de Willeboissingel 11, 5211 CA Den Bosch. Telefoon: 073-6131340; e-mail:
[email protected] Voor deelname aan de studie- en bezinningsmiddag vragen we een bijdrage van €20,(leden van de Franciscaanse Beweging betalen €15,-). Ter plaatse te voldoen. Routebeschrijving Het Franciscushuis is eenvoudig te bereiken. Vanaf NS-station ’s-Hertogenbosch is het vijf minuten lopen. Vanaf het station rechtdoor lopen richting centrum en voor de brug rechts afslaan.
Custodie Zeeland
Stoutenburg: Informatiemiddagen en Koken met de seizoenen
Kom naar een informatiemiddag van Milieuproject Stoutenburg als je wilt weten hoe de bewoners er wonen, wat ze doen en waarom. Je krijgt informatie over het project en een rondleiding door huis, moestuin en bos. Data en tijd: zondag 27 april, 25 mei, 31 augustus, 26 oktober en 23 november (14.00 - 16.00 uur). Meer informatie: mail naar
[email protected] of bel naar 033-4945500. Kosten: vrijwillige bijdrage. Koken met de seizoenen: vegetarisch koken met biologische groenten van het seizoen uit de tuin van Stoutenburg. Samen oogsten, groenten schoonmaken, een maaltijd bereiden en genieten van het (h)eerlijke eten. Data en tijd: donderdag 10 april, 8 mei, 12 juni, 10 juli, 14 augustus, 11 september, 2 oktober, 13 november en 11 december (15.00-19.00 uur). Meer informatie en aanmelding: mail naar
[email protected] of bel naar 0334945500 en vraag naar Carolien Looman. Kosten: €15,00 per keer. Locatie: Franciscaans Milieuproject, Stoutenburgerlaan 5, 3835 PB Stoutenburg.
Franciscaanse spiritualiteit
Wilt u meer lezen over de Franciscaanse spiritualiteit? Bezoekt u dan eens een van de onderstaande websites. www.franciscaansebeweging.nl www.kapucijnen.com www.kapucijnenbreda.nl www.klooster-velp.nl www.franciscaans.nl www.franciscanen.nl www.franciscaanworden.nl www.ofmconv.nl www.clarissen.nl www.dezielgaattevoet.nl www.assisiaandemaas.nl www.franciscus-broedersenzusters.info
Custodie Zeeland
www.franciscaansevredeswacht.nu www.ofsnederland.nl www.franciscaans-studiecentrum.nl www.wonne.nl www.laverna.nl www.dezielgaattevoet.nl www.aukjewijmagedichten.nl www.franciscaanseweg.nl www.verenigingvanbroederfrans.nl www.dewonne.wordpress.com wordpress.comwww.stoutenburg.nl www.arte-mi-sia.com
Aanbod vanuit Franciscaans Jongeren Werk (18 – 30 jaar). ‘Op adem komen’ Waarin vind jij jouw inspiratie? Wie of wat be-Geest-ert jou? In dit Pinksterweekend verkennen en verdiepen we ons inzicht op wat ons begeestert. Ze leven we toe naar de viering van Pinkstermorgen in de kloosterkerk. Locatie: minderbroedersklooster Megen Data: 6 – 8 juni 2014 Prijs: € 60,00 Jongerenreis naar Assisi/Italië We maken kennis met Franciscaanse plekken in Assisi en omgeving, we horen de verhalen die daarmee verbonden zijn en we genieten van het Umbrische land. We hebben een eigen onderkomen in Assisi zelf en we reizen met een busje met één overnachting in een klooster. Data: 11-20 juli 2014 Prijs € 500,00 Europese Franciscaanse Jongerenontmoeting in Lourdes/Frankrijk Vanuit heel Europa komen die dagen jongeren bijeen om samen te bidden en te vieren, voor ontmoeting en bezinning. Data: 25-29/30 augustus 2014 Prijs: € 350 of € 450,00 Franciscaans Jongeren Treffen 2014 Data: 10-12 oktober 2014 in Megen. Thema van dit jaar is: Goed nieuws!
Informatie en opgave Theo van Adrichem ofm Kloosterstraat 6, 5366 BH Megen Telefoon: 0412 465779/465770 e-mail:
[email protected] website: www.franciscanen.nl>samen op weg
Custodie Zeeland
Disclaimer Deze gratis digitale nieuwsbrief verschijnt onregelmatig, maar in ieder geval zodra er nieuws te melden is. De nieuwsbrief wordt verspreid onder alle leden van de Franciscaanse Beweging in Zeeland, waarvan wij het e-mailadres kennen. Bovendien wordt deze nieuwsbrief ook verstuurd naar alle overige custodieën en personen, die op enigerlei wijze betrokken zijn bij de Franciscaanse Beweging alsmede naar andere geïnteresseerden. Kent u wellicht mensen die de nieuwsbrief niet hebben ontvangen, maar hem wel graag willen ontvangen? Persoonlijk aanmelden kan door een e-mail te sturen aan de redactie:
[email protected]. Afmelden kan met een e-mail naar hetzelfde adres. Vermeld a.u.b. wel altijd de onderwerpregel in de laatste aan u verzonden nieuwsbrief. Nieuws? Heeft u ook nieuws voor onze digitale nieuwsbrief? Graag een e-mail naar de redactie:
[email protected]. Wilt u in ieder geval uw naam en telefoonnummer vermelden, zodat we in voorkomend geval contact met u kunnen opnemen? Foto’s? Wanneer u ons foto’s stuurt kunnen wij deze uitsluitend plaatsen, wanneer daarvoor geen rechten (ook aan derden) zijn verschuldigd. Wilt u dat uitdrukkelijk in uw e-mail vermelden? Met toezending van foto’s verklaart u zich hiermee bekend. Wilt u altijd de naam van degene die de foto heeft gemaakt vermelden? Fotoverantwoording De foto in de kop van deze nieuwsbrief is gemaakt door Peter Vrancken © Overname van tekst uit deze digitale nieuwsbrief is uitsluitend toegestaan onder vermelding van: ''Bron: digitale nieuwsbrief Franciscaanse Beweging, custodie Zeeland''. Voor het overnemen van beeldmateriaal is voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie nodig.
Custodie Zeeland