jaargang 4 - april 2010
t a a m n e r o K Hét
t
Martin Zonnenberg
ren lle ko a r o vo hrift ijdsc
Vox Jubilans
oorl en k
de in Ne n e d e
rland
Leander van der Steen
Van
de
redactie
Voor u ligt alweer de 9e editie van ons magazine “Korenmaat”. Korenmaatcomponist” is ditmaal de Edese musicus Leander van der Steen. Leander geeft koormuziek van zijn hand uit bij PromusicPublishing. Leander is vooral bekend geworden door zijn Kerst oratorium “In de volheid van de tijd”. Ed Kooimans schreef hiervoor de teksten. De Herv. Gem. Zangver. “Vox Jubilans” uit Waddinxveen bestaat dit jaar 65 jaar. Het koor presenteert zich in deze editie. Het mannenensemble “Cantare” uit Woudenberg stelt zich eveneens aan u voor. Het schijnt dat deze groep van 17 zangers heel wat in hun mars hebben. André van Vliet tekende als altijd weer voor de column. Panfluit en viool. Een bijzondere combinatie. Twee jonge vrouwen die elkaar op de middelbare school zijn tegengekomen, Gerlinda van de Berg en Corrie Wielink. Gerlinda speelt panfluit en Corrie viool. Zij vormen alweer heel wat jaren een duo. Dit keer in Korenmaat een interview met ‘Duo Friends’. Dit keer in Korenmaat geen artikel van Annette Essers. Zij is herstellend van een operatie. In de volgende korenmaat zal weer artikel van haar te lezen zijn. Wel in deze Korenmaat het vervolg op “Koormuziek door de eeuwen heen”, een serie over de geschiedenis van de vocale muziek. Wij vinden het belangrijk dat de vele artikelen u aanspreken. Dat het gaat over dingen die ú de moeite waard vind om te lezen. Daarom houden we ons aanbevolen voor suggesties en opmerkingen. Die kunt u via een e-mail aan ons sturen:
[email protected]
We wensen u opnieuw bijzonder veel leesplezier! Aarzel niet om extra exemplaren aan te vragen voor uw mede-koorleden! De redactie
Colofon Tarieven Uitgever
klein formaat
€ 75,-
PromusicPublishing Nunspeet
groot formaat
€ 100,-
Korenmaat is een uitgave
Pascalweg 16
Tarieven zijn excl. BTW
van PromusicPublishing Nunspeet
8071 SE Nunspeet
Jaargang 4 - april 2010
tel. 0341-263709
Een contract voor vier plaatsingen houdt in dat er
Verschijnt 2 keer per jaar
[email protected]
slechts drie worden berekend.
Oplage: 2500 exemplaren
www.promusicpublishing.nl
Vormgeving
Aan dit nummer werkten mee
Jeannette van der Lit, Barneveld
Martin Zonnenberg, Duo Friends, Vox Jubilans,
kunt u bellen met PromusicPublishing Nunspeet.
Leander van der Steen, André van Vliet.
telefoon
0341-263709
e-mail
[email protected]
Ook bedrijfs- en koorpresentaties kunnen worden
Redactie
geplaatst. Voor meer informatie over de mogelijkheden
Arjan Post
Advertenties
Hans van der Maten
- advertentieformaat 80 x 95 mm
Voor vragen, suggesties en opmerkingen kunt u
Edith Post- Groothuis
- advertentieformaat 135 x 190 mm
contact met ons opnemen:
E-mail:
Het laatst genoemde formaat komt
PromusicPublishing
[email protected]
ongeveer overeen met een halve A4
telefoon
0341-263709
e-mail
[email protected]
Uitgever
Column Partir, c’est mourir un peu Ongetwijfeld kent u dit Franse spreekwoord: “Afscheid nemen is een beetje sterven. Bedenker was de Franse journalist en schrijver Alphonse Allais. Geboren in 1854 en gestorven in 1905. Hij was een kunstzinnig onderlegd iemand en auteur van de eerste minimalistische muzikale compositie Marche Funèbre composée pour les Funérailles d’un grand homme sourd. Ik had eerlijk gezegd nog nooit van de goede man gehoord, maar was wel op de hoogte van zijn overbekende quote. Sterker nog, ik onderschrijf deze pennenvrucht. Want zonder direct aan het ergste te denken, kennen we allemaal dit gevoel toch wel een beetje? Als wij na tweeënhalve week kamperen op een Franse camping worden uitgezwaaid door onze buren – waar we het zo goed mee konden vinden zonder elkaar voor die tijd ooit ontmoet te hebben – gaat er toch een raar gevoel door je heen. Natuurlijk heb je adressen uitgewisseld en de stellige belofte gedaan elkaar in Nederland nog eens op te zoeken. Maar ergens weet je best: Partir c’est mourir un peu. Nog sterker heb ik dit gevoel als we onze vrienden uit Roemenië ontmoeten. Of wij nou daarheen gaan, of dat zij bij ons verblijven, iedere keer bekruipt me dit aparte gevoel als we elkaar een goede reis terug wensen. En het overkwam me in eerste instantie ook na het gesprek met mijn goede vriend en collega Jacques Marcus. We hadden met onze vrouwen ergens afgesproken omdat er iets bijzonders te melden was. En zo kregen we op deze bewuste afspraak te horen dat Jacques gaat stoppen met musiceren. Natuurlijk eerst de schrik. Daarna de nodige vragen. Maar naarmate het gesprek vorderde, nam de waardering voor hem alleen maar toe. En zo werd het voor mij een heel leerzame morgen. Jacques hield mij – misschien zonder het zelf in de gaten te hebben – een spiegel voor. En zeg nou zelf, als je een (te) lange tijd niet in een spiegel hebt gekeken, kan je best een beetje schrikken. Enthousiast als altijd, vertelde hij over de vele plannen die ze hebben. En het werkte aanstekelijk. Uiteindelijk hebben we Jacques en Debbie gefeliciteerd met deze bijzondere keuze. En na de nodige “knuffels” vervolgden we onze eigen weg met blijdschap. Partir, c’est mourir un peu? Ik zou er vandaag een nieuw spreekwoord aan toe willen voegen. Want: - hoewel we het nu zonder Jacques zijn spel moeten doen, - hoewel zijn onnavolgbare kameel-imitaties nu zullen zwijgen, - hoewel we de “mens” Jacques en zijn oprechte interesse natuurlijk gaan missen,
Partir c’est une nouvelle vie un peu. Jacques en Debbie: bedankt voor alles! God zij met jullie. Namens alle liefhebbers, André van Vliet
2
De
muzikant
Martin Zonnenberg Tijdens een sneeuwstorm in januari 1958 ben ik geboren als 12e (en laatste) kind van een groot slagersgezin. Het orgel ‘speelde’ een belangrijke rol bij de “Zonnenbergen”. Mijn vader was een groot Bach-liefhebber en als hij geen klanten in de winkel had, luisterde hij naar de orgelwerken en cantates van Bach. Met deze muziek zijn wij allemaal grootgebracht.
Hij was ook kerkorganist en gaf zonodig de eerste orgellessen aan ieder van ons die dat wilde. We hadden een rooster ‘wie-wanneer’ op het pedaalharmonium mocht spelen. De grote orgelbank was tevens bittere noodzaak als iedereen aan tafel ging; er konden wel 3 of 4 kinderen op. Kerkelijk zweefden we de eerste jaren tussen Hervormd en Chr. Gereformeerd in. Vanaf mijn 10e ging ik met mijn moeder naar de Grote Kerk in Sliedrecht. Daar kwam ik onder de indruk van het Naberorgel waar ik nu zelf al 30 jaar organist op ben.
Na orgellessen bij mijn vader en een broer, kreeg ik les op het Naberorgel in de Grote kerk te Sliedrecht van de toenmalige organist Gijs Kusters. Dat was een goede tijd. Kusters leidde mij in in de wereld van de kabbalistiek rond Bach. Inmiddels ging ik als 12-jarige al koren begeleiden, twee van mijn broers waren koordirigent. Vanaf die zelfde leeftijd gaf ik orgelles, voornamelijk aan volwassenen. Na de middelbare school was het eerst ‘werken voor de kost’… de gevolgen van een groot gezin. Ik wist al gauw dat een kantoorbaan tot mijn 65e niets voor mij was.
Vanaf mijn 17e jaar dirigeerde ik koren in de Alblasserwaard, deed later koordirectie bij Jos Vranken en schoolmuziek aan het Lennards Instituut in Den Bosch. Al heel gauw was ik muziekdocent op een 3-tal scholen en dirigent van een aantal koren.
In 1984 werd ik door Pieter Stolk gevraagd om te solliciteren naar een baan op de TV-Muziekafdeling van de E.O. In 1985 kwam ik daar in dienst en leerde daar behalve Pieter ook mannen als Arie Pronk, Jan de Haan e.v.a. kennen. Ik stond aan de wieg van ‘Nederland Zingt’. De eerste jaren bij de E.O. maakte ik het TV-programma ‘Jong Geleerd’. Via dat programma kwam ik een leuke fluitiste tegen, jawel… mijn vrouw, Marjolein de Wit.
3
De
muzikant
Op dit moment ben ik dirigent van twee koren, t.w. het Chr. Sliedrechts Mannenkoor ‘Ichthus’ en het Chr. Gem.Drechtstedenkoor ‘Praise Him’ in Dordrecht. Beide koren dirigeer ik overigens al vanaf de oprichting. Tijdens repetities moet er gewerkt worden; als één partij repeteert zingen de andere partijen mee. We studeren in een hoog tempo. Leden die een repetitie niet aanwezig zijn moeten dat merken. Kwaliteit staat bovenaan, zelfs een eenvoudig lied moet mooi. We zingen toch tot eer van God! De concerten worden aangekleed met een keur aan solisten en begeleiders. Door de jaren heen heb ik een vriendenkring opgebouwd van muzikale toppers. Het is voor mij een sport om met een koor opvallend bezig te zijn. Elk koor (lees: dirigent) moet nadenken over origineel repertoire én de kwaliteit van het koor. Het regelmatig doorstemmen van je koor en het geven (of laten geven) van stemvoming e.d. is van het grootste belang. Nederland telt veel koren, maar te weinig goede. Enerzijds wil ik niet zingen wat iedereen al doet. Anderzijds moet er wel een herkenning zijn. Naast het geestelijk lied wordt op mijn koren ook gewerkt aan klassieke muziek. De koorleden noemen dit ‘kluiven’, ik noem het ‘hellingtrekken’.
Als dirigent/componist ben ik altijd op zoek naar melodieën en teksten. Ik schrijf veel koormuziek, die ik eerst kan uitproberen met m’n eigen koren. Ik merk dat koren op zoek zijn naar wat grotere werken. In heel het land kom ik ook als begeleider de Psalmen en Oratoria van o.a. Johan Bredewout tegen. Prachtige, goed in het gehoor liggende nieuwe muziek. Verfrissend om zoiets met je koor te gaan doen. Een mix van goede kwaliteit, herkenning, emotie en originaliteit.
Jaren geleden schreef ik op verzoek van één van mijn koren een cantate over Psalm 23. Dit stuk is destijds uitgevoerd met koor, 4 solisten en orkest. Daarna is het jaren blijven liggen. Op verzoek van André van Vliet heb ik het werk ‘uit het stof’ gehaald, aangepast aan deze tijd en uitgebreid met een aantal delen en recitatieven. Het wordt uitgegeven bij PromusicPublishing en wordt binnenkort op CD gezet door André van Vliet.
De Koraalcantate ‘The Lord is my Shepherd’ (Psalm 23) bestaat uit 8 delen en is geschreven voor gemengd koor, sopraan- en baritonsolo, fluit, hobo, fagot en orgel (en/of piano). De tekst werd geschreven door Jan Post.
Tenslotte. Voor de Christelijke koren is er zeker toekomst, als we blijven nadenken over samenwerking, kwaliteitsverbetering, repertoire en uitstraling.
Ik wens u veel zangplezier.
4
Martin Zonnenberg.
st i n o p m o c t Korenmaa
“Waar mooie muziek, een inhoudsvolle Bijbelse tekst en blijde, gedreven zangers en speellieden elkaar ontmoeten heb ik het erg naar mijn zin.”
Leander van der Steen Een organist, pianist, maar ook componist in hart en
En
waar
het
orgel
en
het
orkest
elkaar
nieren. Heeft al heel wat werken op zijn naam staan:
ontmoeten, zoals in het prachtige concert voor
Cantates zoals “Licht in de duisternis” en “Meer dan
orgel, pauken en orkest van Poulenc hadden ze het
Overwinnaars” en ook het kerstoratorium “In de volheid
helemaal naar hun zin. Zo herinnert hij zich nog een
van de tijd”. In deze Korenmaat aandacht voor de
uitvoering van dit werk in de Grote kerk in Maassluis.
componist Leander van der Steen. Thuis had Leander een orgel; hij kreeg les op de Leander is geboren en opgegroeid in Ede en heeft één
muziekschool in Ede. Daar kwam hij onder de hoede
zus. Thuis werd er niet actief gemusiceerd, maar des
van Jan van Gijn, waar hij heel veel van geleerd heeft.
te meer geluisterd. Van zijn moeders kant kreeg hij de
Op de middelbare school ging hij naar het schoolkoor
liefde voor koorzang mee, terwijl zijn vader hem naast
van Cees het Jonk.
orgelmuziek ook heel veel klassieke orkestwerken voor-
op het conservatorium in Utrecht, waar hij les kreeg
schotelde. Van Bach tot Rachmaninov en van Mozart tot
van o.a. Jan Raas en Jaap Zwart jr. Daarnaast volgde
Poulenc. Leander werd op jonge leeftijd meegenomen
hij de
naar klassieke concerten in het Utrechtse muziek-
verslaafd aan de piano.
centrum Vredenburg. In de Reehorst in Ede kwam het
kiezen tussen die twee instrumenten: “ze vullen
Gelders Orkest regelmatig concerten geven en was hij
elkaar zo prachtig aan, al is het maar in het repertoire”.
Later werd Leander toegelaten
schoolmuziekopleiding en raakte min of meer En nog steeds kan hij niet
ook vaak van de partij.
Dirigeren
5
Zijn vaders passie voor orgelmuziek werd aangewakkerd
Het eerste koor van Leander was het Hervormd
door het spel van organisten als Feike Asma en Piet van
Zangkoor Lunteren. Hij kreeg daar het kinderkoor, het
Egmond. Feike Asma gaf ook ieder jaar concerten in de
meisjeskoor en het gemengd koor onder zijn hoede. Het
Oude kerk in Ede. Deze concertserie werd ook
meisjeskoor werd al snel een jongerenkoor. Daarnaast
regelmatig door Leander en zijn familie bezocht. Ook
werd Leander dirigent van diverse kinderkoren in de
zondag’ s gingen zij naar deze hervormde Oude kerk
omtrek.
met zijn prachtige akoestiek.
Korenma atcompon ist Momenteel is hij dirigent van de gemengde koren Crescendo uit Hulshorst, Euodia uit Hierden, het Hervormd Kerkkoor Ermelo en de Lofstem uit Putten. Deze vier koren zijn onderdeel van de Verenigde Veluwse Koren. Ook is hij dirigent van de reformatorische zangvereniging Cantilene uit Barneveld, het jongerenkoor Reach Out uit Ermelo en het christelijk ensemble Parlando uit Rhenen.
Handwerk Op het conservatorium genoot Leander van de theoretische vakken, het arrangeren en het analyseren van zeer uiteenlopende muziekstukken. “We moesten een keer voor het orkest (toen nog) handgeschreven partijen aanleveren. Ik weet nog goed dat ik de partituur wel op tijd af had maar te laat aan de losse partijen begon. Dat werd dus een nacht doorwerken en de volgende morgen tijdens de repetitie maar hopen dat
Het arrangeren/componeren Al op jonge leeftijd vond Leander het heerlijk om met noten te “knutselen”. Hij herinnert zich een bewerking die hij maakte voor een huwelijksjubileum van zijn oom. “Het is boeiend om daar mee bezig te zijn en daarnaast kun je er ook iets van jezelf in kwijt. Zo herinner ik me
er geen fouten in geslopen waren. Tegenwoordig kan er heel veel met de computer worden gedaan, maar het was wel leerzaam om te ervaren hoe componisten dat vroeger hebben moeten doen.” “Opeens begreep ik nog beter waarom Bach zijn leerlingen losse partijen liet uitwerken”.
dat ik een korte fantasie heb geschreven over psalm 103, nadat ik hoorde dat er een jongen was verongelukt na afloop van een verjaardag waar ik ook was geweest. Aan de ene kant is het iets van binnen uit, waardoor ik graag wil componeren, terwijl ik aan de andere kant ook prikkels van buitenaf krijg. Als ik een mooie compositie hoor of een fraai arrangement dan wil ik dat graag analyseren.
Teksten Bij het opstarten van zijn lespraktijk heeft Leander een bundel met korte werken geschreven voor zijn orgel- en pianoleerlingen: 50 muziekminiaturen. Daarvan heeft hij geleerd om zichzelf op 1 A4tje muzikaal uit te drukken. Hij was betrokken bij het tot stand komen van de liedbundels “Uit aller mond” en “Uit de mond der kinderen” deel 2 en 3. “Tijdens de werkgroepvergaderingen werd elk lied bekeken door een neerlandicus, een musicus, een theoloog en iemand uit het onderwijsveld. Juist door op verschillende manieren naar het zelfde lied te kijken leer je heel veel over de relatie tussen tekst en muziek. Daarom componeer ik vooral met de tekst in gedachten, maar natuurlijk ook gericht op het koor waarvoor ik schrijf. Het grootste gedeelte van mijn repertoire is voor gemengd koor en begeleiding, waarbij
Hoe komt het dat je de ene CD na twee keer luisteren al aan de kant legt terwijl een andere CD blijft boeien elke keer als je hem opnieuw beluistert? “Een voorbeeld van een CD die mij blijft prikkelen en inspireren is Musica di Gloria, waarop pianist Louis van Dijk samen met een goed orkest prachtige liedbewerkingen laat horen die
6
fris blijven, zowel door het sprankelende spel van Louis als door de smaakvolle arrangementen”.
ik de rol van de begeleiding heb uitgebreid door in noten en klankkleuren de tekst nog meer reliëf te geven. Ik vind het belangrijk dat de tekst als het ware de wortel is van de totale compositie. Daardoor worden niet alleen de vorm en de dynamische verschillen bepaald, maar ook de klankkleur, de stemvoering en de toonsoort.
st i n o p m o c t Korenmaa Daarnaast heb ik ook vaak een beeld bij bepaalde
Tijdens een drietal concerten in de Doelen heeft hij zijn
muziek, zeker bij mijn instrumentale werken. Ook bij
werken mogen uitvoeren. “Dat was een geweldige
Psalm 42 voor koor en orkest begint het werk met een
ervaring waar ik met veel dankbaarheid op terug kijk.”
verklanking van een beeld: een aanstormend hert op zoek naar water.”
Naast de grote koorwerken heeft Leander werken geschreven voor orkest, voor orgel (Psalmen in klank, 2
Kerstoratorium
delen), voor piano (Liedimpressies voor piano, 2
Het kerstoratorium “In de volheid van de tijd” is ontstaan
delen) en het “Komt allen tezamen” voor 2 vleugels en
in samenwerking met de neerlandicus Ed Kooijmans. De
4 pianisten).
rode draad door dit 60 minuten durende werk is Lucas 2. Daarnaast heeft Leander op teksten van Kooijmans
Momenteel is Leander bezig met een instrumentaal
twee cantates gecomponeerd: “Licht in de duisternis” en
werk over Psalm 116 voor het tienjarig jubileum van zijn
“Meer dan Overwinnaars”. Bij grotere werken voor orkest
ensemble. Hij is ook bezig met een kort werk voor koor
en koor vindt Leander de vorm erg belangrijk, hij wil dat
en orkest “Loof de Heer met hart en stem” op een tekst
de verhoudingen kloppen. Hij probeert een zekere ge-
van zijn schoonvader, ds. J. Van Amstel. Daarnaast heeft
laagdheid aan te brengen in details; die diepen de tekst
hij de eerste twee delen klaar van een nieuwe
uit, zodat je bij een tweede of derde keer luisteren weer
adventscantate.
nieuwe dingen kunt ontdekken. Leander probeert in een toegankelijke stijl, met klassieke- en tot de verbeelding
“Componeren is geweldig om te doen, je kunt jezelf er
sprekende elementen de tekst te verklanken, zoals bij-
helemaal in kwijt. Het vraagt veel concentratie en
voorbeeld in de cantate “Meer dan overwinnaars”.
daarom beleef je het proces ook zo intensief. Van het hardop doorlezen van de tekst tot het veranderen van
In deze cantate zit een gedeelte waar na een klassiek
het laatste nootje, om tot nog meer eenheid te komen.
opgezet intro een trompetsignaal klinkt, vlak voor de
In de hoop dat je de luisteraar iets mag meegeven van
inzet van “Ontwaakt gij die slaapt” door de bassen en
wat je zelf ook hebt ontvangen.” “Waar mooie muziek,
tenoren. Dat roept een beeld op van een doden-
een inhoudsvolle Bijbelse tekst en blijde, gedreven
herdenking, zoals die bijvoorbeeld op de Grebbenberg
zangers en speellieden elkaar ontmoeten heb ik het erg
wordt gehouden.
naar mijn zin.”
Voor meer informatie:
www.leandervandersteen.nl
7
Koorzang
door
de
eeuwen
heen
-
2
In een eerdere uitgave van Korenmaat (juni 2009) hebben we in een eerste artikel het een en ander verteld over koorzang door de eeuwen heen. We hebben in grote lijnen gezien hoe de vocale muziek, dus de muziek die met de stem wordt gemaakt, zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld. Via het Gregoriaans en de Ars Nova kwamen we uit in Duitsland, in het begin van de 16e eeuw: Maarten Luther en Johann Walter bewerken ouder Gregoriaans materiaal, passen volksliederen aan en componeren nieuwe koralen. Zij hebben hiermee de bouwstenen aangereikt voor de ontwikkeling van het (latere) oratorium.
Mis De Christelijke Kerk had haar gang van zaken in de eredienst al in de middeleeuwen vastgelegd. Dat lazen we in het voorgaande deel: Karel de Grote zorgde ervoor dat het Gregoriaans in zijn gehele rijk werd opgenomen in de Mis, de RK eredienst. In de RK kerk betekent het dat de Mis de belangrijkste liturgische vorm is geworden. In de Protestantse kerk van vandaag kennen we de mis niet als liturgische vorm; toch maakten de Protestanten direct na de Reformatie ook nog gebruik van de latijnse mis. Het latijn werd later weliswaar vervangen door de eigen landstaal, de structuur (opbouw) van de mis bleef lange tijd behouden. Wat is nu een mis?
Een mis is een liturgische plechtigheid, die door een priester voor de aanwezigen wordt opgedragen. Men gebruikt ook de termen een mis doen, celebreren, lezen of zingen. Veel onderdelen in de mis zijn door de gebruikte symboliek en sacramentele handelingen sterk mystagogisch, wat in de katholieke theologie wil zeggen: de betekenis achter het symbool wordt werkelijkheid. Dit is speciaal van belang in verband met de betekenis die aan de eucharistie gehecht wordt. Met de eucharistie wordt het offer van Christus aan het kruis niet alleen herdacht, maar volgens de katholieke traditie bij elke viering opnieuw “tegenwoordig gesteld”. In die zin is de mis ook daadwerkelijk een offerdienst. Dit in tegenstelling overigens tot de protestantse theologie en eredienst, waarin de gebruikte symbolen (avondmaal, brood en wijn) slechts een tekenfunctie, een herinnerings- en gedenkingswaarde hebben en waar de offergedachte nadrukkelijk wordt afgewezen.
Vermeldenswaard is wellicht dat er verschillende missen zijn te noemen. De Hoogmis is de belangrijkste wellicht. Deze mis wordt gezongen op zon- en feestdagen. Maar zo zijn er bijvoorbeeld ook de Huwelijksmis, de Vroegmis, terwijl ook het Requiem een mis is. Bekend zijn bijvoorbeeld het Requiem van Mozart en dat van Fauré. En er is zelfs een Houten mis (oefening waarbij seminaristen aan een niet-gewijd altaar met ongewijd vaatwerk repeteren).
De aandacht van de componist richt zich (uiteraard) met name op het zogenaamde ordinariumgedeelte van de mis. Het ordinarium zijn de vast weerkerende gezangen, als onderdeel dus van de mis als liturgische plechtigheid. De vorm en de inhoud ervan zijn sinds de definitieve organisatie door Paus Gregorius niet gewijzigd (zie het voorgaande deel). Componisten echter kunnen wel degelijk de gevoelsinhoud beïnvloeden, ondanks de dus min of meer vaststaande vorm en inhoud. Luister bijvoorbeeld naar een Mis van Bach of een Mis van bijvoorbeeld Louis Vierne (Messe Solonelle). De vorm en de opbouw zijn herkenbaar maar het idioom, de klankwereld en in het verlengde daarvan de beleving zijn echter totaal verschillend.
8
Koorzang
de
door
eeuwen
heen
-
2
Het ordinarium van de mis bestaat uit de volgende gezangen: -
Kyrië
-
Gloria
-
Credo
-
Sanctus / Benedictus
-
Agnus Dei
-
Ite Missa Est
Waarschijnlijk kent u deze termen wel. Er zijn ook veel “losse” koorwerken die één van deze titels meegekregen hebben. Of ze zijn wel een onderdeel van een bepaalde mis. Als zelfstandig koorwerk is er echter wel steeds de overeenkomst met het gelijknamig gezang uit de mis. Met andere woorden: de tekst van bijvoorbeeld een Sanctus of een Agnus Dei is steeds herkenbaar.
Het zal geen verbazing wekken dat de de naam van de grootste componist van Protestantse kerkmuziek, Johann Sebastiaan Bach, ook aan miscomposities is verbonden, evenals andere componisten, niet alleen uit die tijd maar ook later. Een naam die niet onvermeld mag blijven is die van Palestrina. Van hem zijn tussen 1554 en 1601 in 13 boeken 105 missen verschenen. Palestrina was een meester: de volmaaktheid van zijn missen heeft volgende generaties in of meer gedwongen naar andere uitdrukkingvormen te zoeken. Zelfs tijdgenoten, zoals bijvoorbeeld Orlando di Lasso laat de traditionele ceremoniële vorm los om te kiezen voor een meer lyrisch geheel. Palestrina markeert de afsluiting van de polyfonie (meerstemmigheid) in de katholieke kerkmuziek.
In de 17e eeuw zien we dat de a capella cultuur (a capella is zonder begeleiding) moet wijken voor het tijdperk van de basso continuo. De basso continuo is het geïmproviseerde versierende en aanvullende spel inclusief basis van de harmonie en een altijd uitgeschreven baslijn. De harmonieën zijn weergegeven door middel van een cijfersysteem onder de basnoten, de zogenaamde becijferde bas. Maar dat terzijde. Belangrijk is dat deze ontwikkeling min of meer gelijk loopt aan een ontwikkeling die we tegelijkertijd zien plaatsvinden in de wereldlijke muziek, die monodie wordt genoemd. Monodie is melodie met akkoordbegeleiding. Werd er dus tot dan overwegend a capella gezongen, geleidelijk gaat dat dus veranderen en komt begeleiding van de zang in beeld.
Van Mis naar Cantate Niet als versterking maar meer als contrasterend element zien we nog weer later dat er, naast vocale groepen, ook instrumentale koren of groepen ontstaan. Dit wordt een meer concertante stijl genoemd.. Zo ontstaat een veelheid aan klankmiddelen, van solo tot uitgebreide meerstemmige koren, van eenvoudige basso continuo begeleidingen (zie boven) tot geweldige uitgebreide meerstemmige koren.
Dat alles leidt ertoe dat de mis, zoals we die hebben beschreven, steeds meer het karakter, het uiterlijk krijgt van wat we de cantate noemen. Met een afwisseling van vocale soli, duetten en machtige vocale en instrumentale koren. Het was in het begin van de 18e eeuw dat deze vorm ontstond. Een belangrijke compositie in deze gedaante, waar iedere zanger eigenlijk wel eens van heeft gehoord, is de Hohe Messe van Bach.
9
Koorzang
door
de
eeuwen
heen
-
2
De titel zegt het als: het is een Mis. Maar het is dus een Mis, die door voornoemde ontwikkeling echter meer het karakter van een cantate heeft gekregen. De Mis in b-klein, beter bekend dus onder de naam Hohe Messe is de naam voor een verzameling van meerstemmige toonzettingen die Johann Sebastian Bach maakte van de vaste onderdelen van de Rooms-Katholieke Mis (Ordo Missae), het eerder genoemde Ordinarium. Bachs toonzetting van dit klassieke Ordinarium behoort, strikt muzikaal gezien, tot het genre van de Missa Solemnis ofwel ‘plechtige Mis’.
Het werk is gebaseerd op een toonzetting van het Kyrie en Gloria dat Bach in 1733 aanbood aan de nieuwe keurvorst van Saksen (tevens koning van Polen), waarmee hij een belangrijke positie aan het Saksische hof probeerde te verwerven. In de periode 1748-1749 voegde hij hieraan toonzettingen toe van het Credo (of ‘Symbolum Niceanum’), Sanctus (en Benedictus) en het Agnus Dei. Hiervoor putte uit rijkelijk uit eerder gecomponeerd werk: hij gebruikte delen van wereldlijke en geestelijke cantates die hij eerder schreef. De betiteling ‘Hohe Messe’ voor Bach’s grote mis dateert overigens van 1830. Het werd bedacht door de Berlijnse musicus Adolf Bernhard Marx voor een uitgave - de eerste - van de koorpartijen van de miscompositie. Minder bekend is ook dat bijvoorbeeld Joseph Haydn 13 missen heeft geschreven. En naast Beethoven en Schubert zijn Frans Liszt en Anton Bruckner nog belangrijke componisten van missen geweest.
Te Deum Andere bekende muziekwerken, die velen zullen herkennen, zijn bijvoor beeld het Te Deum, het Stabat Mater en het Magnificat. Het Te Deum, ook wel het hooglied van Ambrosius en Agustinus genoemd) is wellicht het meeste bekend. Denk aan het indrukwekkende Te Deum van Hector Berlioz (1849) of dat van Anton Bruckner. Het lofgezang Te Deum Laudamus is de feestelijkste uiting van vreugde zowel in de RK kerk als in andere Christelijke kerken. Over de oorsprong van het Te Deum zijn verschillende theorieën bekend; tegenwoordig neemt men aan dat het Te Deum moet worden toegeschreven aan bisschop Nicetas (begin vijfde eeuw). Het is maar dat uw het weet! Ook G.F. Handel schreef 5 Te Deums. De vrede van Utrecht (1713) werd gevierd met een Te Deum van Handel, dat daarom bekend geworden is onder de naam Utrechter Te Deum.
De tekst van de Ambrosiaanse hymne Te Deum is voor veel christelijke componisten wellicht het grootste raakvlak geweest. Deze universele lofprijzing inspireerde zowel Rooms Katholieke, Lutherse, Calvinistische als Anglicaanse componisten.
We hebben u in twee delen het een en ander opgediept uit de geschiedenis van de vocale (kerk)muziek. Er zou nog veel meer over te zeggen zijn, dat valt echter buiten dit bestek. In een volgend nummer gaan we kijken naar de Cantate. We lazen in dit verhaal al dat de mis door verschillende invloeden en ontwikkelingen meer het karakter kreeg van een cantate. Wat is een cantate? Welke componisten zijn hierbij te noemen? Daarover een volgende keer.
Hans van der Maten
10
Jacques
Marcus
Nog niet zo lang geleden maakte Jacques Marcus, de man die zoveel kan op zoveel fluiten, bekend dat hij stopt met musiceren. Je zou kunnen zeggen dat hij zijn fluiten aan de wilgen hangt. Hij was als fluitist bekend en geliefd. Een formidabele techniek en een prachtige toon kenmerkten zijn altijd boeiende spel. Maar ook als mens was Jacques een graag geziene gast bij velen.
Het zijn persoonlijke redenen die tot zijn besluit hebben geleid. Hij wil zich na de ziekte van zijn vrouw Debbie de komende tijd enkel bezig houden met dingen die ze samen altijd hebben willen doen.
In de column voorin dit nummer staat André van Vliet op zijn wijze stil bij dit gebeuren. Wij als redactie hebben gemeend het in maart vorig jaar geplaatste interview met Jacques nog eens op te moeten nemen. Als eerbetoon aan deze onvergetelijke speelman. Wanneer is bij jou de interesse voor de fluit ontstaan? In ons gezin werd veel muziek gemaakt, mijn vader en moeder speelden beiden piano. Al op jonge leeftijd, zat ik samen met mijn tweelingbroer opschoot bij mijn moeder achter de piano. Na de AMV lessen ben ik begonnen op blokfluit en daarna heb ik de keuze gemaakt voor de dwarsfluit. Door de bekendheid van o.a. Thijs van Leer en Rampal is mijn interesse gegroeid; ik was geboeid door de klank van de fluit. Ik heb bij Abbie de Quant gestudeerd in Utrecht, maar heb ook altijd de lichte muziek beoefend. Tijdens het eind van mijn opleiding in Utrecht ben ik op het spoor gekomen van Nicolai Pirvu, panfluitist, uit Roemenië van wie ik een
11
aantal jaren les panfluitles gehad heb.
Jacques
Marcus
Je hebt een poos in een combo/orkestje gespeeld. Is dat direct na je studie begonnen? Kan je hier iets meer over vertellen? Tijdens middelbare school heb ik een tijdje als slagwerker in een bandje gezeten en op fluit speelde ik diverse improvisaties, zodoende mijn affiniteit ook met de lichte muziek. Direct na mijn opleiding ging ik op tournee met het radio-orkest Psalter door o.a. Zweden. Het jaar erna werd dat orkest het “huisorkest”van de E.O. Psalter heeft zo’n negen jaar bestaan, met twee uitzendingen per week, een heel fijne tijd! Het orkest speelde in diverse stijlen, zodoende was dat voor mij een goede leerschool. In sommige stukken speelde ik een solo waardoor ik me ook op dat terrein kon ontwikkelen. Vooral na die tijd ben ik veelvuldig gevraagd als medewerker of/en als solist bij diverse koren, waarbij ik dan ook op diverse instrumenten en in diverse stijlen kan spelen. Ook word ik regelmatig gevraagd om in studio’s CD’s in te spelen. Je speelt niet alleen dwarsfluit maar nog veel meer soorten en maten fluiten. Welke zijn dat? Bij de meeste mensen is de “gewone”fluit (C-fluit) het bekendst. Daarnaast speel ik ook de piccolo, altdwarsfluit en de basdwarsfluit. Ook de panfluit en de tinwhistle (Ierse fluit) bespeel ik vaak bij concerten en opnames. Waarom ben je die andere fluiten gaan bespelen? Andere culturen hebben me altijd geboeid, vooral de muziekcultuur. In het buitenland heb ik veel concerten bezocht en heb ik interesse in meerdere fluiten gekregen. Op onze laatste “grote” reis (ook een hobby), in Turkije, in Istanbul, heb ik bij een atelier de Turkse fluit Ney gekocht. In het zuiden van het land heb ik, na afloop van een concert, les gehad van een Neyspeler. De communicatie was niet makkelijk, maar met een vertaalcomputer kom je een heel eind! Je bent een veelgevraagd solist. Is een bijzondere gebeurtenis wat je is bijgebleven? Wat bij me opkomt: tijdens een radio opname van Psalter had mijn buurman de wisser van de dwarsfluit in mijn fluit gedaan, dus bij de eerste inzet.....................(niets)! In het algemeen is de chemie tussen muzikanten en/of koor de mooiste ervaring!
PromusicPublishing koormuziek Oratorium “Schepping” voor mannenkoor (TTBB) Oratorium “Ruth”(nu ook met orkestbegeleiding verkrijgbaar) Passie- Paasoratorium “Van Liefde Ongekend” (SATB) Kijk op www.promusicpublishing.nl onder koormuziek voor de allerlaatste uitgaven Van deze uitgaven vindt u zichtexemplaren in onze webwinkel
12
Presentati e:
Mannenens emble
Cantare
Het mannenensemble Cantare in Woudenberg bestaat momenteel uit zeventien ervaren zangers uit Woudenberg en wijde omgeving, die repeteren onder leiding van dirigent Evert van Dijkhuizen. Het ensemble ontstond in het najaar van 2007 als gelegenheidskoor voor een uitvoering in de Maartenskerk te Zaltbommel. De ervaringen van zowel de koorleden als de dirigent waren zo positief, dat besloten werd er een ‘vast’ koor van te maken.
Om de veertien dagen, op woensdagavond, komen de mannen bij elkaar in kerkelijk centrum Eben-Haëzer te Woudenberg. Thuis bereiden de koorleden de stukken voor, op de gezamenlijke repetitie worden ze verder afgewerkt. Er wordt veel aandacht besteed aan het zingen vanuit de tekst en aan de koorklank. Dat laatste is bij een klein koor nog belangrijker dan bij een groot koor, omdat elke stem van grote invloed is op de totaalklank. Tegelijk geeft dat de mannen een kick: hun inbreng telt voor de volle 100 procent mee en gaat niet, zoals bij grote mannenkoren, verloren in de massa. Dit vraagt van de mannen wel optimale inzet. Er kan op het ensemble geen enkele stem gemist worden!
Hoogtepunt Op het repertoire staan psalmen, geestelijke- en vaderlandse liederen, afhankelijk van de uitvoering die wordt voorbereid. Overigens heeft Cantare over uitnodigingen voor optredens niet te klagen. Een hoogtepunt vorig jaar was het Oranjeconcert op Koninginnedag in de Dorpskerk te Woudenberg, dat door ruim 600 mensen werd bezocht. Ook dit jaar geeft Cantare weer een Oranjeconcert in Woudenberg op 30 april.
Ook het concert in februari jongstleden, waarbij het oratorium “Schepping” van Johan Bredewout werd uitgevoerd, was een succes. Aan dit concert werd meegewerkt door professionele musici: Martin de Deugd (viool), Jacques
12
Marcus (fluit), Arjan en Edith Post (trompet), Johan Bredewout (piano) en Marco den Toom (orgel). Zij toonden zich na afloop zeer enthousiast over de prestaties van Cantare. Ook dit concert trok zo’n 600 bezoekers.
e: Presentati
emble Mannenens
Cantare
De komende maanden staan er weer interessante concerten op het programma. Zo zal het mannenensemble drie keer optreden samen met het Groot Samengesteld Jongerenkoor, dat ook door Evert van Dijkhuizen wordt gedirigeerd. Deze concerten zijn op zaterdag 15 mei in de Maartenskerk te Zaltbommel, op zaterdag 29 mei in de Elimkerk te Amersfoort en op zaterdag 12 juni in de Bovenkerk te Kampen. Er wordt meegewerkt door Marco den Toom (orgel) en Noortje van Middelkoop (panfluit). Concert in Tiel Op uitnodiging van de Kom Ook-groep, die bijeenkomsten voor christelijke jongeren organiseert, mag Cantare het oratorium “Schepping” nog een keer uitvoeren, namelijk op Tweede Pinksterdag, maandag 24 mei, in de Maartenskerk te Tiel. Het bijzondere is dat alle musici van het concert op 6 februari opnieuw voltallig meewerken. Zij waren allen beschikbaar, ondanks de korte termijn, en wilden graag opnieuw met Cantare dit prachtige werk van Johan Bredewout uitvoeren. Het concert in Tiel begint om 19.30 uur. Meer informatie over dit bijzondere concert op www.komookgroep.nl. Cantare heeft een eigen website: www.cantare-woudenberg.nl. Daar zijn foto’s te bekijken van onze optredens, maar ook geluidsfragmenten te horen en videobeelden te zien, onder andere van het Scheppingconcert in Woudenberg. De dirigent van Cantare, Evert van Dijkhuizen, studeerde orgel bij Willem Hülsmann, Theo Teunissen en Jaap Zwart. Vanaf 1984 dirigeert hij koren. Zijn dagelijks beroep is journalist bij het Reformatorisch Dagblad. Muziek is zijn grote passie. Op dit moment heeft hij de leiding over vijf koren. Met het Groot Samengesteld Jongerenkoor maakte hij concertreizen naar onder meer Parijs, Salisbury, Wenen, Praag en Berlijn. Als organist begeleidt hij zondags de gemeentezang in de Elimkerk te Amersfoort. Daar heeft hij de beschikking over een prachtig drieklaviers BAG-orgel met 33 stemmen. Mannen die belangstelling hebben om bij Cantare te komen zingen, zijn van harte welkom een repetitie mee te maken. Graag vooraf een berichtje per telefoon of email naar de dirigent: 06 53 63 81 22 of
[email protected].
Vox
Jubilans
65
jaar
Vox Jubilans De Herv. Gem. Zangver. “Vox Jubilans” uit Waddinxveen bestaat dit jaar 65 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum wordt op 17 september a.s. een Jubileumconcert gegeven in de Ontmoetingskerk te Waddinxveen en maakt het koor in de week daaropvolgend een tournee door België en Frankrijk. Optredens staan dan gepland in de Notre Dame van Parijs, de OLV kathedraal te Rouen en Brugge en de St.Michielskathedraal te Brussel. Dirigenten In de 65 jaar van haar bestaan heeft het koor een aantal dirigenten gekend, waardoor het grote bekendheid heeft gekregen. Te noemen valt Marinus Egberts, die vanaf 1948 tot 1966 de muzikale leiding had. Hij maakte van dit dorpskoortje een koor van naam met een karakteristieke koorklank. Na hem kwam Andries Noordegraaf, die tot 1973 dirigent was. Onder zijn leiding werd in 1968 voor het eerst een kerstconcert gegeven in concertgebouw De Doelen te
13
Rotterdam, het begin van een jaarlijks terugkerende traditie, die tot op de dag van vandaag nog steeds in ere wordt gehouden.
Vox
Jubilans
65
jaar
In 1973 volgde Jan Bonefaas hem op die het koor leidde tot 1980. Hij introduceerde bij “Vox Jubilans” de engelse koormuziek. In mei 1981 werd Pieter Stolk aangesteld als dirigent. Deze musicus leidde, tot aan zijn overlijden in 2007, méér dan 25 jaar het Waddinxveense koor. Onder zijn directie is de bekendheid alleen maar toegenomen en telde het koor op een gegeven moment meer dan 160 leden. Ook werd in deze periode ook buiten de landsgrenzen opgetreden. Zo maakte het koor concertreizen naar o.a. Amerika en Canada, Tsjechië, Engeland en Duitsland en werden er zo’n 15 CD’s van het koor uitgebracht. De geheel, eigen koorklank, die Pieter Stolk eens typeerde als warm, verzadigd en symfonisch, was voor hem steeds uitgangspunt voor het maken van de vele arrangementen en composities die hij speciaal voor Vox Jubilans schreef. Na het overlijden van deze geliefde dirigent stond het koorbestuur voor de moeilijke opgave een persoon te vinden die Pieter moest opvolgen. Bestuur en leden zijn heel dankbaar dat zij in de persoon van André van Vliet een waardige opvolger hebben gevonden. Sinds september 2007 is hij aan “Vox Jubilans” verbonden. Onder zijn inspirerende, muzikale leiding komen de leden, niet alleen uit Waddinxveen, maar ook vanuit de wijde regio, iedere dinsdagavond graag naar De Morgenster in Waddinxveen. Daar wordt hard gerepeteerd voor de vele concerten die jaarlijks op de agenda van het koor staan. Ook André maakt, evenals zijn voorganger, bij het schrijven van zijn arrangementen dankbaar gebruik van het stemmenmateriaal wat “Vox Jubilans” in huis heeft. Als één van de weinige gemengde koren in ons land kan “Vox” bogen op een uitstekende mannenpartij. Zo zijn er van de ruim 130 koorleden die “Vox” momenteel heeft, zo’n 50 mannelijke leden! Hierdoor kan mede van een grote variatie in muziek gesproken worden en kan in een arrangement voor gemengd koor bijvoorbeeld ineens een vierstemmig mannenkoor opklinken! Begeleiders “Vox Jubilans” heeft het genoegen gehad in de jaren van haar bestaan een aantal bekende vaste begeleiders te hebben gehad. Zo waren Feike Asma, Klaas Jan Mulder en Jan Mulder jarenlang aanwezig op de orgelbank tijdens concerten en opnamen van “Vox Jubilans”. Sinds 2007 is de bekende organist Marco den Toom de vaste begeleider van het koor. NIEUWE CD Onlangs is de nieuwste CD van “Vox Jubilans” uitgekomen, de eerste die onder leiding van André van Vliet is opgenomen. Met begeleiding van een aantal rasmusici, te weten Anja van der Maten, Kees Alers, Arjan & Edith Post, Johan Bredewout en Marco den Toom werd in de Evangelisch Lutherse kerk te ’s Gravenhage een prachtige opname gemaakt, door STH Records uitgegeven onder de titel “Kom maar bij Mij”. Veertien koorwerken zijn er op te beluisteren. De CD heeft in de landelijke pers een uitstekende recensie gekregen. Meer weten
14
Op de website van het koor, www.voxjubilans.nl kunt u meer te weten komen over koor, dirigent en organist. Daarnaast ook de concertagenda, concertverslagen etc. en informatie over het Jongerenkoor en het kinderkoor “De Zangvogels”.
Duo
Friends
Panfluit en viool. Een bijzondere combinatie. En twee jonge vrouwen, die elkaar op de middelbare school zijn tegengekomen, Gerlinda van de Berg en Corrie Wielink. Gerlinda speelt panfluit en Corrie viool. Zij vormen al weer heel wat jaren een duo. Dit keer in Korenmaat een interview met ‘Duo Friends’. Naast haar concertpraktijk is Gerlinda in het dagelijks leven verbonden als docente muziek aan het Driestar College in Gouda en Lekkerkerk. In het dagelijkse leven is Corrie werkzaam als groepsleerkracht in het basis onderwijs.
Waarom hebben jullie voor dit instrument gekozen?
Corrie: “Dan moet ik even ver terug….” “Van jongs af aan heeft muziek een grote rol gespeeld in het gezin waar ik ben opgegroeid. Altijd stond er wel een CD aan met klassieke of geestelijke muziek of werd er over muziek gepraat. Regelmatig ging ik met mijn vader mee om hem mee te helpen tijdens CD’s opnames. Wat hoor je dan veel muziek, gespeeld op verschillende instrumenten en wat wil je dan graag zelf een instrument gaan bespelen!”
“De blokfluit kwam in beeld. De basis werd gelegd tijdens de AMV uurtjes op de muziekschool. Tijdens deze uurtjes kom je ook in aanraking met andere instrumenten. Daarom ben ik na 2 jaar AMV de tenorblokfluit gaan bespelen. Maar helemaal enthousiast was ik niet, ik ben er na een jaar weer mee gestopt. Ik wilde een ander instrument; harp, dat leek me wel wat! Helaas werden op de muziekschool waar ik heen ging geen harplessen gegeven.”
“In groep 8 van de basisschool kwam de viool in beeld door een klasgenootje, die dit instrument ook bespeelde. Ik was meteen enthousiast en ging vioollessen volgen. Dit ging erg goed en de huurviool werd in de loop van de tijd ingeruild… ik kreeg een viool die helemaal van mijzelf was!”
“Veel meer van deze beginperiode kan ik me niet meer herinneren, mijn ouders nog wel. Ze hebben nog wel eens met hun ogen moeten knipperen want het leek soms meer op zagen dan op vioolspelen. Maar alle begin is moeilijk en oefening baart kunst!”
Gerlinda: “Toen ik voor het eerst in mijn leven een panfluit hoorde was ik meteen verkocht. Ik hoorde het instrument op het een beurs en stapte op het geluid af, zonder te weten hoe een panfluit er eigenlijk uit zag; alleen het geluid al trok me enorm. Vanaf dat moment wist ik dat ik panfluit wilde gaan spelen. De combinatie panfluit en viool was vrij uniek toen wij als duo begonnen. Maar het bleek een uitstekende combinatie te zijn. Ondanks dat beide instrumenten een geheel eigen klankkleur hebben mengen de klanken zich goed met elkaar.”
15
Duo
Friends
Kunnen jullie wat vertellen over het ontstaan van Duo Friends?
Corrie: “Op de middelbare school was er een mogelijkheid om in het schoolorkest te gaan spelen. Dat leek me leuk en zo gezegd, zo gedaan! In dat orkest ben ik in contact gekomen met Gerlinda, en dat klikte meteen. Op school hebben we veel samen gemusiceerd maar ook tijdens voorspeelavonden op de muziekschool begeleidde Gerlinda mij vaak op de piano.” Door de hobby van mijn vader kwam ik in diverse kerken. Dit bracht mij op een dag in de Bovenkerk te Kampen. Het leek me leuk om daar eens te kunnen spelen! Tijdens de pauze heb ik mijn viool gepakt en ben een “riedeltje” gaan spelen. Dit vormde de basis voor Friends 1. Het idee om een CD te maken vond ik erg leuk maar alleen zag ik dit niet zitten. Ik moest meteen denken aan Gerlinda, want ik wist dat zij panfluit speelde. Zo gezegd, zo gedaan! Er volgde een CD opname en vanaf dat moment vormen wij het Duo Friends.”
Wat is het repertoire van jullie? En bewerken jullie zelf muziek?
Gerlinda: “Het repertoire is heel breed. We spelen klassiek, geestelijk, populair en volksmuziek. We moeten regelmatig muziekstukken bewerken of zodanig omzetten dat het voor beide instrumenten bespeelbaar is. Er bestaat erg weinig muziek voor de panfluit en de muziek die er is, is vaak niet vanuit een panfluitist gedacht, dus er moet er meestal het een en ander worden om gezet. Verder spelen we ook muziek voor die andere instrumenten geschreven zijn en omdat we met z´n tweeën zijn vinden we het wel leuk om een tegenstem te maken. Die halen we dan uit de andere partijen of schrijven we zelf aan de hand van de akkoorden die gegeven zijn. Het komt ook regelmatig voor dat we een 2e stem improviseren, dus die ontstaat dan ter plekke.”
Corrie: “Belangrijk vinden wij dat het repertoire verrassend en afwisselend blijft. Dit zet ons beiden ook op scherp om goed rond te blijven kijken naar nieuwe muziekstukken en om origineel te blijven. Over het algemeen ligt onze muziekkeuze wel op één lijn.”
Hebben jullie dezelfde opvatting over muziek of is er wel eens een flinke discussie?
Gerlinda en Corrie: “We hebben over het algemeen dezelfde opvattingen, en zeker geen discussies over de manier van spelen. In het begin was het nog wel even zoeken en wennen aan de verschillende interpretaties. Over de muziek zelf kunnen we wel eens een meningsverschil hebben. Een muziekstuk dat de één niet mooi vind en de ander wel, of andersom, zorgt wel eens voor discussies, zeker als er tekst aan te pas komt. Dan merken we wel dat we soms een andere belevingswereld hebben.” “Maar we komen er altijd uit, er wordt gezocht naar oplossingen en we moeten het allebei leuk vinden om te spelen anders doen we het niet.”
16
Duo
Friends
Geven jullie, naast het lesgeven op school, veel concerten? Geven jullie daarnaast nog viool-en panfluitles?
Corrie: “Vioolles geven aan anderen, daar durf ik niet aan te beginnen. Als ik terugdenk aan hoe de basis is gelegd bij mij m.b.t. het vioolspelen dan weet ik niet meer op welke wijze dat gegaan is. Bepaalde dingen weet je nog wel, maar ik weet te weinig daarover om les te gaan geven aan anderen, nee…ik zou het niet durven!” “Zelf ontvang ik met veel plezier nog vioollessen van Martin de Deugd. Elke keer weer valt er nog zoveel te leren, je raakt nooit uitgeleerd!” Juist dan is het leuk om het geleerde in de praktijk te brengen. De concerten die wij geven zijn daarom elke keer weer leerzaam en erg leuk om te doen, ik zou het niet meer willen missen.`
Gerlinda: “Voor dat ik les ging geven op school heb ik heel wat jaren piano- en panfluitlessen gegeven, maar met een baan in het voortgezet onderwijs is dat moeilijk te combineren. Dus sinds een aantal jaren doe ik dat niet meer. Wel geven we regelmatig concerten en dat geeft veel voldoening, omdat ik in de eerste plaats een musicus ben.”
Hebben jullie CD’s uitgebracht?
Corrie: “Wij hebben verschillende CD’s uitgebracht: Friends 1,2 en 3. Daarnaast hebben wij ook een CD uitgebracht die de naam ‘Friends en orkest’ draagt. Aan deze CD werkten diverse “mede-vioolgenoten” mee. Het was een erg leuk project om samen met hen op een dergelijke manier muziek te maken! Daarnaast is er een Kerst CD uitgebracht. Om het origineel en verrassend te houden hebben wij bij deze CD verschillende instrumenten gebruikt. Bij ‘Friends en Pasen’ heeft een celliste haar medewerking verleend. Met medewerking van Marco den Toom hebben wij de CD ‘Natuurlijk’ uitgebracht. Deze CD heeft als thema ‘de natuur’ en heeft ook een verrassend tintje gekregen omdat er Vocals aan meewerken!” “De laatste CD die wij als Duo hebben uitgebracht is onze Psalmen CD. Naast de medewerking van Marco den Toom achter het orgel werken ook Arjan Post (bugel) en mijn zus Henrieke (dwarsfluit) mee!” “En: er is net een nieuwe CD uitgekomen met de titel Colours of Instruments. Een prachtige CD met Harm Hoeve op orgel, Johan Bredewout aan de vleugel, Arjan en Edith Post op trompet en wij beiden op panfluit en viool. Met deze leuke en enthousiaste groep musici toeren we de komende maanden door Nederland.”
Hebben jullie nog plannen voor een nieuwe CD en/of concerten?
Corrie: “Er zijn plannen genoeg voor de toekomst. We doen het met enorm veel plezier en we hopen dit ook zo te mogen voortzetten in de toekomst.”
Gerlinda: “Er zijn zeker plannen voor de toekomst. Er liggen ideeën voor CD opnames en concerten, maar de plannen moeten nog concreet gemaakt worden. Dat gaat nog veel tijd kosten want het is belangrijk dat je creatief blijft en telkens met iets nieuws komt.”
17 Kijk voor meer informatie op www.duofriends.nl
t Persberich
Promusic
“Bekende musici introduceren nieuw concept” André van Vliet (organist/dirigent) en Arjan Post (trompettist) zijn onlangs gestart met een geheel nieuw concept binnen de wereld van de koo rmuziek. Zij willen hiermee in Nederland een totaal nieuwe koers teweeg brengen rond de Christelijke muziek voor koren en orkesten. Het doel is om regelmatig nieuwe muziek en nieuwe muziekarrangementen op de Nederlandse markt uit te brengen, die bestemd zijn voor koren, solisten en orkest. Onder de vlag van PROMUSIC wordt deze muziek eerst op CD gezet en vervolgens gepresenteerd in het land d.m.v. groots opgezette concerten. Op deze manier hopen de initiatiefnemers nog meer aandacht te krijgen voor de prachtige muziek, die met regelmaat gecomponeerd en gearrangeerd wordt. Tot op heden wordt deze muziek door een betrekkelijke kleine groep koren en orkesten ingestudeerd en uitgevoerd. André en Arjan verwachten met hun nieuwe plannen dat zij de interesse zullen wekken bij vele koorzangliefhebbers, dirigenten, muziekcommissies en koorbesturen. Zodat hierdoor nieuwe muziek en nieuwe arrangementen op een veel grotere schaal op de Nederlandse markt hun intrede zullen doen. Deze muziek wordt uitgegeven door uitgeverij PromusicPublishing in Nunspeet, zodat elk koor in de gelegenheid wordt gesteld om deze muziek ook op hun repertoire op te nemen. Uniek is dat u, als koorzanger, mee kunt werken aan dit unieke concert! Hierover straks meer. Het eerste project: “PSALMS AND HYMNS” Inmiddels zijn de voorbereidingen voor dit project al in volle gang. De muziek wordt al door de koren ingestudeerd, de CD opname is al gepland en ook het presentatieconcert staat al vast. Dit mag u beslist niet missen! Noteer daarom alvast de datum in uw agenda:
Zaterdag 4 september Grote kerk aan de Loolaan te Apeldoorn Tijdens dit premièreconcert worden de volgende muziekwerken gepresenteerd en uitgevoerd: *
Songs of Praise.
Dit is de “verzamelnaam” voor Engelse koormuziek, gearrangeerd door o.a. Johan Bredewout en van Nederlandse teksten voorzien door Hans de Ruiter, aangevuld met klassiekers uit de koormuziek gearrangeerd door André van Vliet.
*
Cantate ”The Lord is my Sheperd”
Deze geheel nieuwe cantate, geïnspireerd op psalm 23, is gecomponeerd door Martin Zonnenberg. De teksten zijn van Jan Post.
*
Penitence, Pardon and Peace (boete, vergeving en vrede)
Een muziekwerk van ongeveer 30 minuten gecomponeerd door John Henry Maunder. Dit grootse werk van Maunder wordt heruitgegeven door
18
PromusicPublishing in Nunspeet.
Persberich t
Promusic
Medewerkenden aan dit concert zijn: *
Christelijke Regionaal koor “The New Voices”
*
Projectkoor “Oriolus”
*
Arjan en Edith Post, trompet
*
‘L Orchestra Particolare
*
Marjo van Someren, sopraan
*
Bart Oenema, bariton
*
Johan Bredewout, vleugel
*
Marco den Toom, orgel
*
Martin Zonnenberg, orgel
*
Imperial Brass
*
André van Vliet, algehele muzikale leiding
CD OPNAME Zoals gezegd worden deze projecten op CD opgenomen. Er worden van dit project 2 CD’s uitgebracht. “Songs of Praise” wordt op één CD opgenomen, de cantate “The Lord is my Sheperd” en “Pentence, Pardon and Peace” worden op een tweede CD uitgebracht. SCRATCH DAG Behalve de genoemde koren kunt u, als zangliefhebber, ook aan dit concert meewerken. U kunt een deel van het programma tijdens het premièreconcert in het koor meezingen. Op de zaterdagmiddag van de concertdag (4 september 2010) wordt er namelijk een scratchmiddag georganiseerd. Het gaat hierbij om de liederen uit “Songs of Praise” van o.a. Johan Bredewout en Hans de Ruiter. Iedereen die enigszins in staat is om deze liederen in een kort tijdsbestek in te studeren, wordt uitgenodigd om zich in te schrijven voor deze scratch. Met behulp van een oefen-CD zal er thuis al het nodige studiewerk gedaan moeten worden. Op die middag worden dan de liederen o.l.v. André van Vliet verder ingestudeerd en afgewerkt, gevolgd door een generale repetitie met koor, solisten en orkest. De prijs om aan deze scratch deel te nemen bedraagt slechts € 39.50. U ontvangt hiervoor: -
de bladmuziek (wordt u toegestuurd)
-
de oefen-CD (wordt u toegestuurd)
-
koffie en soep in de pauze’s (wilt u zelf voor een broodje zorgen?)
-
uiteraard deelname aan het premièreconcert op 4 september 2010 in de Grote kerk te Apeldoorn
-
een (gratis) CD van “Songs of Praise” met de uitvoering door koren, solisten en orkest
-
kortingsbon van € 5.00 op één extra toegangskaart voor dit concert
-
kortingsbon van € 5.00 op één extra CD “Songs of Praise”
Aanmelden en bestellen: Aanmelden kan via de website: www.promusic.nl Graag met vermelding van uw naam, adres, telefoonnummer, stemsoort (sopraan, alt, tenor of bas) en uw leeftijd. Uw aanmelding graag insturen vóór 16 augustus 2010. Bestellen van toegangskaarten voor het premièreconcert of de eerder genoemde CD’s kan eveneens op www.promusic.nl De toegangsprijs van het concert bedraagt € 15.00 en de prijs van de CD is eveneens € 15.00 per stuk, exclusief verzendkosten. Binnenkort zal er nog meer informatie over dit project en de vervolg-projecten bekend worden gemaakt. Deze informatie kunt u vinden op de website www.promusic.nl
19
Voor meer informatie kunt u ook bellen met Promusic, telefoon 0341-263709.
Promusic
Zaterdag 4 september Grote kerk aan de Loolaan te Apeldoorn
Project “PSALMS AND HYMNS” - SCRATCH EN PREMIERECONCERT Christelijke Regionaal koor “The New Voices”
Projectkoor “Oriolus”
Arjan en Edith Post, trompet
‘L Orchestra Particolare
Marjo van Someren, sopraan
Bart Oenema, bariton
Johan Bredewout, vleugel
Marco den Toom, orgel
Martin Zonnenberg, orgel André van Vliet, algehele muzikale leiding
PromusicPublishing Niet alleen voor uw koormuziek!
Cd’s van koormuziek van PromusicPublishing, verkrijgbaar in onze webwinkel, telefonisch of via mail -
Van Liefde Ongekend
J. Bredewout
€ 14,50
J. Bredewout
€ 10,00
H. v.d. Maten
€ 14,50
(Passie en paascantate) -
Ik zing een eeuwigdurend lied
-
Zingt een nieuw lied
(Psalmen opnieuw getoonzet) (koormuziek van Henk v.d. Maten) (alle cd’s: excl. verzendkosten en korting bij aanschaf van meer dan 10 exemplaren)
Kijk op onze website voor volledige stukken www.promusicpublishing.nl onder koormuziek VRUCHT VAN DE GEEST
8
SATB + Begeleiding q = 70
Tekst: Klaas Heek Muziek: Gerrit Koele
+A j œ # ˙œ˙ œ
b œ œ œ œ œ œ œ œ . œ
Dm
A m/C
& b 44 œ P œ œ œ ? b 44 °
B
A
œ
œ œ œ ˙
œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ
Dm
œ
A m/C
œ œ
&b
∑
?b
∑
&b œ
G m/B
b
œ œ
P
œ œ œ œ
A
œ œ ? œ b
6
SA
1. Is
œ œ
P
de Geest nu
D m2
Dm
œœœ
œ
?b œ
B b2 & b œœœ
œ œ
œ
b œœœ
œ
A
B
? b œ.
nu
œ
œ
hun dro
œ
+
-
men?
œ œ
œ
j œ œ.
&
##
P
&b œ
en,
œ œ
œœ œ
en
?b œ
œ.
œ
œ œ œ œ ‰
al - le - maal pro - fe
-
œœ œ
& b œœ œ ?b
j œ
œ.
œ.
12
&b œ
ten
waar
?b œ
Am
œœ œ
œœœ
œ œ
œœ œ
-
F/C
C
?b
ten?
al - les
zal
ge - ne
-
je
œ
‰
œ.
vrucht
œ
œ
œ
œ
œ œ œœ œ
œ.
‰
œœ œ
œ
œ œ œ œ œ ‰
œ
hem
zal
œ
œ.
œ J œ # œœ
œ.
C/E
A/C
œœ œ
œ
#œ Ó
n##
œ
Ó
n##
A
G/A
œ
œ A sus4
œœœ
j œ
# œœœ
œ.
j œ
n œœœ
2
B
#
we - zen
E
n œœœ
ken
œ œ œ œ ‰
j œ œ œ
-
œ œœ
œ.
van
E sus4
œ
œ
œœ œ
j œ
ken
œœ œ
j œ œ
F
œ.
-
D m7
œ
œ
œ
j œ
PPK10.1410B
te spre
Maar de Geest zal niet ont - bre
œ
j œ
niet
œ œ œ œ œ œ ‰
œœ œ
œœœ
œœ œ
œ œ œ.
de
œ
F2
œœ œ
œ
œ
œœœ F
‰
zen.
œ œ œ œ œ
œ
œ
Klank - taal hoef
C
œœ œ
œ
œ œ œ œ œ ‰ œ
j œ
œ œ œ œ œ
œ œ œ
œ
SATB unisono
A m7
œœ œ
œ œ œ.
& b œœ œ
j œ
œ œ œ œ
œ
œœ œ
œ œ œ niet
F
ren ver - ge
Dm
œœœ
œ œ. J
-
G m7
j œ
© Copyright PromusicPublishing 2010
14
10
‰
∑ Dm
œœœ
-
?b œ œ
A m/C
œœœ
‰
A
# œœœ
œ œ
ge - kom
wel
œ J
Zijn wij
dro - men ou - den TB
œ
A sus4/C
œœœ
œ.
∑
&b
œ
œ
œ
is Pink - ste
G m7
∑
œ œ œ œ œ
œ
œ
of
&b œ œœ ?b œ.
A 4
∑
&b
A
œœ œ
poco rit.
œ
œ
n## n##
PPK10.1410B
O, SCHEPPING ZINGT VAN VREUGD
refrein
œœ
œœ
Lief - de
? # # œœ
œ
œ œœ œ œœ œœ œœ staat op num - mer één,
œœ œœ œœ œœ œ
# # D D/F G & # œœ œ œ œœ œ œ œ P œa tempoœ œ ? ## œ œ œ œ œ # & # 44 œœ œ œ
17
vreug - de
? # # 44 œœ œœ # B m7 & # 44 œœ œ œ œ ? ## 4 . 4 œ
œ œœ œ danst er blij
œœ œœ œœ E m7
œœœ
j œ œ
24 œ œ œœ œœ œœ
j ‰ œJ œœ œœ œœ œœ œœ
24 œœ œœ œœ œœ
44
24 œ œœ œœœ œœœ œœ œ j 2 œ œ 4 œ
44
de mooi - ste
œ A sus4
A
˙
œ. œœ
om - heen,
œœ œ
œ œ œ œ
# 4 j & # 4 ‰ œ œ œœ œœ œœ œœ œœ œœ œ œ J F
Ge - duld ver - draagt de zwa - re
œ ? # # 4 ‰ œj œ œ œ œ œ œ 4 œ œ œ œ œ œ œ œ J B m2 Bm # 4 & # 4 œœœ œœ œœœ œœ œ œ F j ? ## 4 . œ œ œ œ 4 œ
44 44
24 œœ œ œ œ œ œœ œ
44
ons
œœ œœ œœ œ œ œ
œœ œœ
Œ
˙˙
G/D D D sus D
œ
goed - heid
˙˙
F m
Œ
œ
#
j œ œœ œ œ œ ˙ D/F
˙
œœ œœœ
œ.
4 4
Schep - ping
zing
van
vreugd,
weer - kaats
uw
Ma - kers
lach,
uw
kiest de lach,
œœ œœ œœ
œœ ˙˙
G2 G
9
œ œ œ œ œ œ
œœ ˙
tij - den,
SATB: O,
sa - men - le - ven.
j 2 œ 4 œ
œ.
3
5
24 œœ œœ œœ œ
˙
œ
4 4
j œ œ œ œ œ œ ‰ J A
# œœ .. œ.
=120 Meastoso
24 œ œ œ œ œ œ œœ
œ œ œ. œ œ œœ ..
œœ œœ
G/D D A 7/D D
Nahum Tate 1696 Nederlandse tekstbewerking: Hans de Ruiter Arrangement: Johan Bredewout
SATB Orgel
‰ œj œ œ œ œ œœ œ œ œ œ œ J
A sus4
20
Ye boundless realms of joy
weg te ge - ven,
om
de vre - de siert
œ
œ
gift
œœ œœ œœ œ œ œ
œœœ ...
œ œ œ œ
œœ œœ
44
‰ j œœ œœ œœ œœ œœ œœ J
13
A 9/G
œœ œœœ œ
lof - stem klinkt ver - heugd, bo - ven
de
ster
-
ren
-
pracht.
Ver -
j œ ˙
PPK10.1410B
© Copyright PromusicPublishing 2010
PPK10.1399
GROTE KONING, VREDEVORST
17
hef
uw
stem,
waar
wij
ook
zijn,
Tekst: George Herbert(1593-1632) Ned. tekstbewerking : Hans de Ruiter. Melodie :J.H Jones(1827-70) Arrangement : Johan Bredewout
SATB Piano
van
Andante
20
a capella of obligate orgelbegeleiding
groot
tot
klein,
en
zing
voor
Hem.
2. De
23
zil
' vren
maan
des
nachts,
des
daags
de
gou - den
zon,
der
5
Gro - te
Ko - ning,
Vre - de - vorst,
'k wil
U
ge
-
ven,
om
Uw
27
ster - ren
glinst ' ring
zacht, gaat
heel
de
aar
-
de
om.
Dat
31
nooit
ver - stomt,
de
lof - stem Heer, zo
gaat Uw eer
de
we - reld
rond.
Hij
© Copyright PromusicPublishing 2010
2
PPK10.1398
PPK10.1399
WOHL MIR, DAS ICH JESUM HABE
9
(Jesu joy of man's desiring) SATB, FLUIT/HOBO + ORGEL
lief - de
eind' loos groot,
heel mijn
le
-
ven.
Want U luis - tert
als
# 3 & 4
SATB
? # 34
# 3 & 4
Fluit
? # 34 ˙
Orgel
mij,
ziet mij waar
ik - sta of
zit,
on - der - steunt
mij.
? # 34 œ 5
&
#
?# & 19
Couplet 2, a capella of obligate orgelbegeleiding
Daar - om
met
mijn
laat - ste kracht,
&
zal
ik
zin
-
gen.
en
het
# #
..
∑
∑
∑
∑
..
∑
∑
∑
œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ
∑
# & 34 ˙œ
14
-
∑
# 3 œ œ œ & 4 ‰ œ œ œ œ œ
Hobo
en ver - hoort
Muziek: J.S. Bach Arr.: Jaap Wijnands
ik bid,
∑
∑
œ œ œ œ œ œ œ œ .. œ
j j j j j œ œj œœ œ .. œœ œ œœ œ œ œj œœ œj œœ œj œœ œ œœ œj œœ œ œœ œj œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ..
œ
œ
.. œ
œ
œ
œ
∑
∑
∑
∑
∑
∑
∑
∑
œ œ œ
œ œ œ
œ Œ J
Œ
Œ
œ
œ
œ œ œ
œ œ œ
œ œ œ
∑
œ
œ œ
œ œ œ ∑
#
œ
œ
œ
œ
œ
#œ
© Copyright PromusicPublishing 2010
PPK10.1398
œ
œ
œ
œ
œ
œ œ œ
œ œ œ
œ œ œ
œ œ œ
∑
j œ jœ j j œ œj œœ œj j j j j j j œ ˙œ œ œ œ œœ œ œ œ œ œ œœ œ œœ œ œœ œ œ œœ œœ œœ œ œJ J J J œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ œ ?# J J J œ J &
?# 2
∑
simile
‰ œ œ
Fluit
..
œ
œ
Œ œJ œ œj PPK10.1386B
9
&
# ˙ ˙ Wohl Dass
˙ ?# œ & &
&
œ
#
œ
œ œ
Œ
Œ
# ˙ ˙
œ
#
œ œ œ
#
∑
∑
‰
∑
∑
œ œ
˙œ
œ
œ
˙ œ fes krank
œ
œœ
œ œ œ
œ œ œ
œ œ œ
œ
-
œ
œ œ
œ
œ œ œ
œ œ œ œ œ
SATB
Œ
∑
3 &4
œ œ œ
halt trau
œœ
œ œ œ
œ œ œ
œ
-
œ œ
Œ œ œ œ œ J J œ
?# œ
œ
œ
œ
œ
ich rich
œ œ œ
œ
œ
œœ œ
11
j œ Œ
œ œ œ
Œ
Hobo
‰ œ œ œ œ œ
œ
œ
und zu mei - ner
? œœ
œœ
..
Œ
..
Œ
..
œ œ œ
..
j. j œœ œ œœ œ .
œ
œ
œ
& ˙˙ Œ mir,
? ˙˙ Œ
21
Ruh',
œ œ œ œ
Ruh' zum
? œœ
..
Freu
œœ .
œ œ œ œ
œ. œ . œœ
ben
œœ .. œœ
j œ œ œ #œ œ œ œ
œœ .. œœ
˙˙ ..
zum Ster - ben
‰œ
j œ œ œ œ œ œ œ
den
zum
Ster - ben
œ œœ .. œ
˙. ˙.
œ œ œœ œ J
j # œ œ œœ -
œ. œ œ. œ
œ. œ œ. œ
# œœ
œœ
œ œ
Ruh'.
œœ .. œœ
˙. ˙.
œœ .. œ
bei
œ œ œ œ
œ œ
mei - ner
œœ
œœ
j œ œ J
Ach, wie
œ œ œ œ œ œ
œ
œœ
œ. œ.
œ œ
Bist du
und zum mei - ner
und
œœ
œœ
œœ œ œ b œœ œ œ
˙˙ ..
œ . # œœ
Ster - ben und zum mei - ner Ruh'.
œ œœ .. œ
PPK10.1386B
2
-
œœ
˙ œ œ œ œ
Ster - ben und zum mei - ner
œ. œ œ. œ
˙˙
ster
# œœ
Freu - den.
œ œ
Sopr.
geh' ich mit
Zum
geh' ich - mit
œ. œ œ œ. œ œ. œ ˙
˙œ œ J
ben
‰ œ
œœ œœ
œœ # ˙œ œ
œœ . œj œ
-
œ˙ œ œœ
Œ
Ruh', zum
œœ
œ. œ œ ˙
& œ
..
œ
˙ ˙
Ruh',
mei - ner
und
16
˙ ˙
mir,
œ œ œ œ œ œ
5
zum ster
Sopr.
œ œ œœ œ œœ
Œ
˙ ˙
& œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ
Œ œ œ œ J J Œ
j œ. œ œœ œ . œ J
5
Bist du bei
ihn. bin.
œ œ œ ˙
∑
œ
Muziek: J.S. Bach Arr.: Jaap Wijnands
?3 4
∑
˙˙
j œ jœ j j j j j j j ˙œ œ œ œ œœ œ œ œ œ œ œœ œ œœ œ œœ œ œœ œœ œœ J œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ?# ˙ J &
œ œ œ œ œ œ
j j j œ œ # œœ œœ œ œœ œJ œœ J œ œ œ œ œ J
∑
∑
∑
œ œ œ
Fluit
œœ œ œ ˙œ
te und
œ œ
œœ
œœ
œ œ
œœ
œ
BIST DU BEI MIR
Œ
∑
˙
œ
œ
œ œ
#
œœ
œœ
ha - be la - be
œœ
œ
wie ich
œœ
œœ œ
˙
œœ
œ
˙
Je - sum Her - ze
œ œ
œ
œ
˙œ
ich mein
œ
˙œ
œ
# ˙ ˙
˙ ?# œ
&
˙œ
œ
O wenn
&
dass mir
œœ
˙
œ œ
œ
∑
?# œ
&
mir, er
#
?#
14
˙œ
œœ
œœ
˙œ # œ Œ
ver - gnügt
œ œ
˙ ˙
ΠPPK10.1385
© Copyright PromusicPublishing 2010
JUDGE ME GOD OF MY SALVATION (Psalter 120 n.a.v. Psalm 43)
SATB
bewerking Arie Kortleven
1. Judge me God of 2. On Thy strength a -
my lone
sal - va - tion, Plead my cause re - ly - ing, Why am I
for cast
Thee I trust. off by Thee,
17
Hear my in my
s/a op "ah"
3. Light and truth,
my
way
at - ten - ding, Send Thou forth
to
be
my guide,
Till Thy
t/b unisono
5
22
ear - nest help - less
sup - pli - ca - tion, Save my sor - row sigh - ing, While the
from foe
my foes un - just. op - pres - ses me?
O
my ho - ly
9
mount as - cen - ding,
I
with - in
art
What
Thy
house
a - bide.
O
my
26
soul,
why
art
thou grie - ving?
What
dis - qui
-
ets and
dis - mays?
Hope in
13
soul,
with
God,
His
thou grie - ving?
dis - qui
-
ets and
dis - mays?
Hope in
30
God,
His
help
re - cei - ving,
I
shall
yet
©Copyright PromusicPublishing 2009
my Sav - iour praise.
PKK09.1378
help
re - cei - ving,
I
shall
2
yet
my Sav - iour praise.
PKK09.1378
LET THERE BE PEACE ON EARTH BEDE DES HARTEN
SATB
& b c ˙˙ 1. Geef 2. O
œ œ
œœ œ œ
& b œœ œœ œœ œœ ?
œœ
œ œ
œœ
œ œ
nim - mer on - der vreugd' nog los mij van de zon - de
œ œ œ œ b œ œ œ œ
11
& b ˙˙
m' on mij
? b ˙˙
-
& b ˙˙ op van
˙
? b ˙œ
zin schou
-
œ
˙œ
œ
œ
œ œ
œœ œœ ˙˙
te dat te met
ik Uw stem U - wen heil'
œ œ œ œ
œ œ ˙˙ œ œ
œ ˙
œ
te mijn ei te, schoon dui
˙ œ
œœ
Uw der
-
ge ver
œ ˙œ œ
œ˙
-
œœ
˙˙
˙œ
dan wordt in U
œ œ
mijn U
˙ ˙
œ œ
œœ
-
het we
œœ
Schep eeu
œ œ
œ˙ ein heer
œ œ
peace
on
earth
and
let
it
be - gin
with
me
9
˙
˙˙
˙˙
œœ
˙œ #œ
œ œ
let
there
God
as
be
peace
on
earth
the
peace that was
meant
to
be
with
17
our
father
broth - ers
all
are
we
-
de lijk
-
œ ˙
˙ ˙
let
œ˙ œ
˙ ˙
˙
-
goed. heid.
œ
me
walk with my
broth - er
in
har - mo - ny
per - fect
mm
walk 32
œ œ œ œ
œ
me
25
pers - lof wig moog
˙œ
œ
let
˙˙
˙˙
˙œ œ œ˙ œ
œ
be
gen een rein wen, o bron
˙ œ œ
˙˙
ik ik
˙˙
-
there
gen ga. mis - deê.
œœ
œœ œœ œ œ ˙
˙œ œ ˙œ œ Dat Dat
nin trou
bew.: G.M.Veldman
1. Let
œ œ
˙˙
˙ œ œ
Miller/Jackson
en Ver -
œœ ˙˙
œ ˙ œœ œ ˙
œ œ
œ œ
ver - sta gen vreê.
-
gen we zend - werf
˙˙
ze lijk
-
œœ ˙˙
œ œ œœ ˙˙
-
œœ
œ ˙˙
˙˙
gen wen
œœ œœ
œœ
œ œ
- moed. - heid.
œœ
˙ ˙
-
˙œ n œ ˙˙
œ ˙œ
-
˙˙
ge lig
œ -
al kin
-
& b œ˙ mag aan
der een
-
œ #œ
smar smar
œ
recht za
har har
œ
˙ œ
œ
œ ˙œ
˙œ
˙˙
˙œ
? # ˙œ b 21
˙˙
œ œ œ nœ
œ nœ ˙
n ˙˙
˙ n˙
16
œœ
œ œ
#œ œ
˙˙
Geef Geef
œœ
mij, o Heer, een o - pen Heer ver - vul mijn zon - dig
? b c ˙˙ 6
œœ
œœ œœ
TTBB
Tekst en muziek: G. Bakker Jzn. Arr.: Arie Kortleven
2. Let
mm
peace
be - gin
with
me,
let
this be the
mo - ment
now
40
˙˙
with
ev' - ry
step
I
take,
let
this
be
my
sol - emn
vow
PPK10.1388
© Copyright PromusicPublishing 2010
PPK10.1381
©Copyright PromusicPublishing 2010
ZINGT EEN NIEUW GEZANG DEN HEERE (Psalm 96) TTBB
PEACE LIKE A RIVER (Vrede van boven)
TTBB
traditional arrangement en Nederlandse tekst: Henk van der Maten
Tekst en bewerking: Wim van Galen
Peace Vre Zingt
een nieuw ge - zang den Hee
-
re,
zingt
den Heer, gij
gan - se
-
like
a
ri
-
ver,
love
de
van
bo
-
ven,
vreug
like -
a
moun - tain.
de
voor eeu - wig.
blo - wing
ev' - ry - where.
The De
aar - de,
5
wind
of
your spi - rit
is
Geest
van
Uw
ver - vult
lief - de
ons
de - ze
dag.
5
prijst
Zij
-
ne Naam!
Zingt
een nieuw ge - zang den
Hee
-
re,
9
Joy Stro
-
like
a
foun
-
tain,
hea - ling springs of
life,
men
van
ze
-
gen,
bron
wa - ter.
van
le -
vend
cresc.
9
13 buigt
u voor Hem
ne
-
der
en
beeft
voor
Zijn
aan - ge -
1.
2.
zicht!
cresc.
© Copyright PromusicPublishing 2010
PPK09.1368
come,
Ho - ly
Spi -
rit, let your fi
Kom,
Geest van
bo -
ven, en ver- warm
-
re
fall.
fall.
ons
hart.
hart.
© Copyright PromusicPublishing 2010
WWW.PROMUSICPUBLISHING.NL
PPK10.1395
