Jaargang 15, nr februari Meer slagkracht voor NVWA. Voedselvertrouwen: kroegpraat bestrijden. Horecava zet smaak en presentatie centraal

Jaargang 15, nr. 1 – 11 februari 2014

Meer slagkracht voor NVWA Horecava zet smaak en presentatie centraal 01_Cover.indd 1

Voedselvertrouwen: ‘kroegpraat’ bestrijden 30-01-14 09:14

Hoofd Kwaliteit Communicatief vaardige manager met oog voor mens en proces

Den Dolder

Remia is een zelfstandige, dynamische en markt- en klantgerichte onderneming met een bekende en vooral vertrouwde “Hollandse” naam. Remia is volop in ontwikkeling en investeert in de toekomst. Met zo’n 400 medewerkers staat zij garant voor kwaliteit en diversiteit op het gebied van sauzen, margarines, vetten en oliën. De afzet vindt internationaal plaats in het retail- en foodservicekanaal en de industriële markt. Naast het sterke A-merk produceert Remia ook private labels voor vooraanstaande retailers. De organisatie kenmerkt zich door slagvaardigheid, flexibiliteit, haar informele karakter en stimulerende werkomgeving. Voor de locatie in Den Dolder zijn wij op zoek naar een Hoofd Kwaliteit die verantwoordelijk is voor het verder ontwikkelen, realiseren, evalueren en zo nodig bijsturen van het gehele QA/QC beleid voor de beide fabrieken op de gehele productielocatie. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885

Teamleider Quality Testing People manager die interne samenwerking verder vorm geeft

Zierikzee

De Koninklijke Zeelandia Groep ontwikkelt, produceert en levert hoogwaardige bakkerij-ingrediënten voor brood en banket. Naast betrouwbaar en dienstverlenend wordt Zeelandia gezien als inspirerend en innovatief. Zeelandia producten worden in meer dan 70 landen verkocht aan brood- en banketbakkerijen. De Zeelandia Groep heeft vestigingen in de meeste Europese landen en ook bedrijven in Azië en Zuid-Amerika. In totaal zijn er ruim 1.700 medewerkers in dienst, waarvan circa 400 medewerkers werkzaam zijn op het hoofdkantoor en de productielocatie in Zierikzee. De afdeling QESH bestaat uit 3 subafdelingen: Assurance, Quality Improvement en Quality Testing. Voor de afdeling Quality Testing zijn wij op zoek naar een ambitieuze Teamleider Quality Testing die verantwoordelijk is voor het aansturen van het proces en het spelen van een centrale rol op het gebied van klachtenonderzoek en klachtenafhandeling. Consultant: Janneke van der Logt, telefoon 0317-468686 of 06-23637490

Strategisch Inkoper Cruciale rol bij een sterke A-merk leverancier

Huizen

Westland Kaasspecialiteiten BV is gespecialiseerd in de verkoop en marketing van verschillende kaasmerken, zowel nationaal als internationaal. Bekende merken zijn onder andere Maaslander en Old Amsterdam. Totaal werken er ruim 100 medewerkers. Door de commerciële, marktgerichte instelling en focus op innovatie is dit succesvolle familiebedrijf inmiddels uitgegroeid tot grootste particuliere kaasonderneming van Nederland. Om deze ambitieuze onderneming verder te versterken zoeken wij een proactieve en slagvaardige Strategisch Inkoper. Deze ervaren leidinggevende Inkoper is verantwoordelijk voor het opstellen en implementeren van het strategische en tactische inkoopbeleid en de gehele inkoop van producten en diensten; van onderhandeling tot en met levering. Deze resultaatgerichte relatiebouwer is sterk in het selecteren van leveranciers en het onderhandelen over prijzen en condities. Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon: 0317-468686 of 06-53310126

Manager Inkoop Die verandering kan doorvoeren vanuit een actieve centrale inkoopafdeling

Boxtel

VION Food Group is een internationaal voedingsmiddelenconcern met productie- en verkoopvestigingen op alle continenten. VION produceert hoogwaardige voedingsmiddelen voor mens en dier. Met een omzet van € 9,7 miljard en circa 21.000 medewerkers behoort VION tot de top van de industriële bedrijven in Nederland en is wereldwijd één van de grotere voedingsmiddelenbedrijven. VION Food Nederland kent twee Business Units: varkensvlees en rundvlees. Het bedrijf levert klantspecifieke producten en innovatieve concepten aan retail-, industriële- en foodserviceklanten in Nederland, Europa en de rest van de wereld. Voor VION Food Nederland zoeken wij een gedreven Manager Inkoop die verantwoordelijk is voor de inkoopafdeling (bestaande uit een drietal Inkopers) en het verder ontwikkelen van de inkoopafdeling op centraal niveau. Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148

Productieleider Ambitieuze people manager met doorgroeipotentieel

Bolsward

Hochwald Foods Nederland b.v. is onderdeel van Hochwald Foods GmbH met het hoofdkantoor in Duitsland en 8 plants in Duitsland en 1 plant in Nederland. In Bolsward staat een melk- en een blikfabriek, dagelijks werken hier ruim 200 medewerkers. In de melkfabriek worden gesuikerde gecondenseerde melk, room en ‘ready to drink’ producten gemaakt en verpakt. Deze worden onder diverse eigen merken en voor derden geproduceerd en voornamelijk geëxporteerd. Voor de melkfabriek zijn wij wegens continue groei op zoek naar een slagvaardige en resultaatgerichte Productieleider. Deze daadkrachtige manager geeft direct leiding aan zes 1e Operators en indirect aan 25 medewerkers en is verantwoordelijk voor het optimaal laten functioneren van het productie- en verpakkingsproces. Deze enthousiaste team player is communicatief en organisatorisch sterk en heeft kennis van zuivelprocessen. Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon 0317-468686 of 06-53310126 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]

dupp - food recruitment

Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl e [email protected] t 0317-468686

Jaargang 15, nr. 1 – 11 februari 2014

Inhoud nr. 1 - 11 februari 2014

Meer slagkracht voor NVWA Horecava zet smaak en presentatie centraal

Voedselvertrouwen: ‘kroegpraat’ bestrijden

01_Cover.indd 1

30-01-14 09:14

Bij de voorpagina: De Nederlandse voedselautoriteiten hebben in tien jaar tijd 35 procent aan mankracht moeten inleveren. Na een reeks voedselschandalen krijgt de NVWA er nu weer 165 fte’s bij, voor meer slagkracht. Vanaf pagina 22.

RASFF

18

Productnieuws Aantal meldingen foodfraude stijgt

NVWA

22

Risk management Uitbreiding handhaving na voedselschandalen

Streekproduct

26

Modern bier op basis van oergraan emmer

Mixed

4

37

Orderverzameltrucks voor DrankDozijn

38

Tool om omvang schade recall in te schatten

NVVL

41

Ad Nagelkerke: ‘Vertrouwen in 2014’

Productnieuws

42

Kort nieuws uit de sector

Horecava

9 10 13 14

Dutch cuisine voor ‘Less is more’

Noviteiten: presentatie en smaak

Lupine

17

Nice op een stokje

47

Patisserie om te delen

Flammkuchen wint Innovation Award

Winnaar Smaak van NL scoort met eenvoud

Wagyu-vlees

30

Japan stelt exportmarkt open

Productnieuws

32

OCS Checkweighers ook in Nederland

Voedselvertrouwen Nieuwe toepassing in brood

Snelle luchtdeuren

33

Sector moet hand ook in eigen boezem steken

Service

50

Cartoon, agenda en colofon

eisma voedingsmiddelenindustrie | februari 2014

03_Inhoud.indd 3

3

30-01-14 15:39

Duurzame afvalwaterzuiveringsinstallatie Vion Boxtel realiseert de bouw van een nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) op zijn terrein op industrieterrein Ladonk. De installatie produceert duurzaam en hoogwaardig biogas uit het afvalwater. Dat betekent dat Vion minder aardgas hoeft aan te kopen. NZO en LTO starten ZuivelNL De Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) en de vakgroep Melkveehouderij van LTO Nederland hebben samen ZuivelNL opgericht als opvolger van het Productschap Zuivel. Doel is de zuivelketen in Nederland te versterken. Vlees van renpaarden De Franse affaire met paardenvlees - afkomstig van paardensportcentra en farmaceutische laboratoria is naar Nederland uitgebreid. Het gaat om zo’n 11.000 kilo paardenvlees dat tussen januari en oktober 2013 is geleverd aan vijf Nederlandse bedrijven. Dat schrijft staatssecretaris Sharon Dijksma van EZ in een brief aan de Tweede Kamer. Infocentrum Grondstofallergie Het Nederlands Bakkerij Centrum (NBC) heeft met ingang van 1 januari de activiteiten van het Informatiecentrum Grondstofallergie overgenomen van het Productschap Akkerbouw. Adifo neemt Brilliant/Brill over Het Belgische Adifo staat op het punt om Brilliant Alternatives en Brill Resellers over te nemen. De onderhandelingen zijn in een vergevorderd stadium. Met deze overname verstevigt het softwarebedrijf voor voedings- en voederprocessen zijn internationale positie, onder meer in China. Agrarische export piekt De waarde van de export van agrarische producten uit Nederland is in 2013 gestegen naar een recordhoogte van 79 miljard euro. Dat is ten opzichte van 2012 een stijging met 5 procent. Dat blijkt uit cijfers van het LEI. De Ridder stapt op bij Heineken Algemeen directeur van Heineken Nederland Philip de Ridder vertrekt eind maart bij het concern. De Fransman Pascal Gilet, nu nog managing director Heineken West-Europa, volgt hem op. Koffie leidt niet tot uitdroging Gematigde consumptie van koffie leidt niet tot uitdroging, maar draagt, net als water, bij aan de vochtbalans. Dat blijkt uit onderzoek aan de Universiteit van Birmingham. De resultaten zijn gepubliceerd in PLOS ONE.

4

Mixed Louise Fresco bestuursvoorzitter WUR WAGENINGEN - Prof. dr. ir. Louise O. Fresco is per 1 juli benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur van Wageningen UR. Zij is momenteel universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en honorary professor aan Wageningen University. Fresco volgt Aalt Dijkhuizen op die op 1 maart na 12 jaar afscheid neemt van Wageningen UR. Met Louise Fresco is een internationaal gerenommeerd deskundige benoemd op het gebied van voedselzekerheid, internationale samenwerking en wetenschap. “Wageningen UR staat internationaal op de kaart als leidend in het domein gezonde voeding en leefomgeving”, zegt Job Cohen, voorzitter van de Raad van Toezicht van Wageningen UR, over de benoeming. “Louise kan vanuit haar internationale ervaring en haar brede wetenschappelijke achtergrond deze positie uitbouwen. Ook verwachten we dat ze haar verbindend vermogen zal inzetten om de missie van Wageningen UR te verwezenlijken.” Fresco promoveerde in 1986 cum laude op het gebied van tropische plantenteelt en productiesystemen aan Wageningen University. Van 1990 tot 1997 was zij hoogleraar plantaardige productiesystemen aan dezelfde universiteit. Van 1997 tot 1999 was zij Director of Research op het Agriculture Department van de FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties in Rome. Vervolgens was Fresco van januari 2000 tot juni 2006 Assistant Director-General van de FAO. Zij werd in 2006 benoemd tot universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en is sinds 2001 honorary professor aan Wageningen University. De beloning van de nieuwe voorzitter van de Raad van Bestuur is conform de Wet Normering Topinkomens. Tot de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering, uiterlijk begin tweede kwartaal 2015, zal Fresco haar functie als non-executive director bij Unilever behouden.

(Foto: Wageningen UR/Jeroen Oerlemans)

Kort nieuws

Beoogd voorzitter Wessanen Koffrie treedt af DIEMEN – Commissaris en beoogd voorzitter/niet-uitvoerend directeur van Wessanen Frans Koffrie is afgetreden omdat de grootste aandeelhouder Delta Partners zijn benoeming niet steunde. Wessanen trok op 24 januari, de dag dat erover gestemd zou worden op de buitengewone aandeelhoudersvergadering, het voorstel om de bestuursstructuur te wijzigen in. Tijdens de aandeelhouders werd ingestemd met de benoeming van de Fransman Christophe Barnouin als nieuwe CEO van het concern. Wessanen wil de raad van bestuur en de raad van commissarissen samenvoegen, waardoor de niet-uitvoerende bestuurders meer invloed krijgen. De ‘two-tier board structure’ blijft nu voorlopig gehandhaafd.

M n b k H h D n t t D e M D S n

Michiel Herkemij nieuwe CEO Vion EINDHOVEN – Michiel Herkemij (49) wordt de nieuwe CEO en voorzitter van de Raad van Bestuur van Vion Food Group. Herkemij heeft ruime ervaring in de food en beverage en gaf leiding aan verschillende bedrijven in transitie. Recentelijk was hij CEO van D.E Master Blenders 1753. Bij Douwe Egberts was hij onder meer verantwoordelijk voor de verzelfstandiging van het bedrijf na de afsplitsing van Sara Lee. Eerder was hij voor Heineken betrokken bij de acquisitie en integratie van de bierdivisie van Femsa en daarna eveneens voor Heineken CEO in Mexico. Voor FrieslandCampina werkte Herkemij onder meer in Azië, Afrika en in het Midden-Oosten. Herkemij gaat voor Vion een nieuwe strategische koers uitzetten en verder bouwen aan de nieuwe foodstructuur en de kwaliteit van Vion en haar producten. Hij is 15 januari in zijn nieuwe functie van start gegaan.


04-05-06-07-08_mixed.indd 4

T

30-01-14 13:17

N

V d M M m D L

Column

(Foto: Wageningen UR/Jeroen Oerlemans)

Industrie tekent Akkoord Verbetering Productsamenstelling DEN HAAG – Minister Edith Schippers van VWS heeft met het bedrijfsleven afspraken gemaakt over verlaging van de gehaltes aan zout, verzadigd vet en calorieën in producten. Schippers en het bedrijfsleven hebben daarvoor het Akkoord Verbetering Productsamenstelling getekend. Namens de foodsector ondertekenden het CBL, de FNLI, Koninklijke Horeca Nederland en de Vereniging Nederlandse Cateringorganisaties de overeenkomst. Het bedrijfsleven stelt zelf de maximumnormen per categorie. Voorwaarde is dat de normen haalbaar zijn, maar ook voldoende ambitie hebben. Daarbij weegt het advies van een wetenschappelijke adviescommissie zwaar. De selectie van de productcategorieën wordt gebaseerd op relevantie voor de volksgezondheid. Bijvoorbeeld de mate waarin een product gegeten wordt en de verbetering die mogelijk is. Minister Schippers stelt een wetenschappelijke adviescommissie in om de afspraken onafhankelijk te toetsen op ambitieniveau. De Consumentenbond noemt het akkoord net gatenkaas. “Alles moet nog ingevuld worden in werkgroepen”, zegt directeur Bart Combée. De Consumentenbond wijst erop dat Schippers in mei 2013 de Tweede Kamer al concrete normen en een concreet tijdspad voor zoutreductie beloofde. “Het akkoord is bovendien niet met bedrijven gesloten, maar met brancheorganisaties, die bedrijven dan moeten bewegen om aan de slag te gaan. De geschiedenis leert ons dat dit zelden werkt. Niet voor niets pleiten wij al jaren voor wetgeving. Vrijblijvende zelfregulering heeft tot nu toe weinig tot niets opgeleverd.”

Tetra Pak sluit fabriek Moerdijk MOERDIJK – Tetra Pak wil de fabriek in Moerdijk gaan sluiten. Afhankelijk van het overleg met de ondernemingsraad en de vakbonden gaat de productielocatie in Moerdijk eind 2014 dicht. Daarmee komen 215 banen te vervallen. De sluiting is volgens Tetra Pak noodzakelijk door de afnemende vraag naar drankenkartons in Centraal- en Noord-Europa en daaruit voortvloeiende overcapaciteit bij fabrieken in deze regio. Het management stelt bovendien voor om het personeel van de commerciële Benelux-organisatie te verhuizen naar een andere, nabijgelegen locatie. De productielocatie in Moerdijk is de enige ‘roll-fed’-fabriek van Tetra Pak ter wereld met offset printtechnologie. Inmiddels heeft het bedrijf Pak echter met succes een pilot afgesloten waarbij een nieuwe printtechnologie is gebruikt met ‘flexo-process’ printers. Deze bieden kwalitatief eenzelfde hoogwaardige printtechniek. Binnenkort kunnen deze printers bij verschillende fabrieken wereldwijd worden ingezet. Door deze uitrol, kan Moerdijk naar verwachting eind 2014 dicht. Het volume van Moerdijk zal door fabrieken in Duitsland, Spanje en Servië worden overgenomen.

Nieuwe directie voor Scelta VENLO – Martin Bolscher is de nieuwe algemeen directeur van Scelta Mushrooms. Hij volgt Jan Klerken op, die zich volledig gaat richten op strategie, marketing en innovatie van de groep als geheel. Martin Bolscher (48) krijgt de dagelijkse leiding binnen Scelta Mushrooms. Voor Bolscher bij Scelta Mushrooms begon, was hij werkzaam als algemeen directeur bij de NuscienceGroup/Pre-Mervo. Biochemicus Jos Lebouille (60) is aangesteld als nieuwe algemeen directeur van Scelta Ceuticals/SylvanScelta. Dit bedrijfsonderdeel richt zich op de ontwikkeling van voedingssupplementen op basis van champignons. Lebouille was werkzaam als algemeen directeur van NOF Foods te Lelystad.

Wat is een innovatie? Die vraag wordt opgeroepen door Flammkuchen, dat de Horecava Innovation Award in de categorie Food & Beverage won. Flammkuchen is een interessant concept. Horecaondernemers kunnen de afbakbodems van biologische tarwe beleggen met wat ze maar voor handen hebben. Ideaal voor restverwerking dus. De biologische tarwe maakt de Flammku-

Innovatie? chen eigentijds, de goede mogelijkheden om de koeken te beleggen met groente spelen in op de behoefte aan gezond. Van de koeken wordt gezegd dat ze de toegankelijkheid van een pizza hebben en het rendement van een pannenkoek. Een aantrekkelijk product dus voor de horeca, die het niet gemakkelijk heeft nu de consument zijn geld in zijn zak houdt. Maar nieuw zijn de Flammkuchen dus niet. Ze bestaan in Frankrijk al 100 jaar en zijn ook in Duitsland populair. Een lezer schrijft in een reactie op onze berichtgeving op evmi.nl dat het product meerdere keren per jaar bij de Lidl te koop is. “Beter goed gejat dan slecht gemaakt, maar zeker geen innovatie.” Daar is wel wat voor te zeggen. Als we alles een innovatie noemen, krijg je uitholling van het begrip. Dan heeft het geen enkele betekenis meer, net als ‘vers’ en ‘ambachtelijk’. Kaas die drie jaar heeft gerijpt, is dat vers? Een product waarvan er duizenden per uur van de band komen, is dat ambachtelijk? Eigenlijk moet een innovatie iets van een nieuwe technologie in zich hebben of een volledig nieuwe toepassing zijn. Zoutvervangers, Listeria bestrijden met bacteriofagen, de Senseo, kweekvlees, de MAP verpakking; dat zijn radicale innovaties. Nagemaakte producten, zoals je regelmatig ziet bij huismerken, uit het buitenland overgewaaide trendy producten en producten die voortborduren op een bestaand concept, zijn dat niet. Flammkuchen is nieuw, of in ieder geval nog niet erg bekend, op de Nederlandse markt. Horecaondernemers en als het aan Flammkuchen ligt ook de retail kunnen ermee scoren. Maar dat maakt het nog geen innovatie. Meer een interessante introductie. Norbert van der Werff, redactiecoördinator eisma voedingsmiddelenindustrie | februari 2014

04-05-06-07-08_mixed.indd 5

5

30-01-14 13:17

Kort nieuws Mobiele lijn Budelpack Budelpack ontwikkelt een mobiele verpakkingslijn. Daarmee kunnen voedingsmiddelen als groenten en fruit ook op locatie verpakt worden. Destoop topman PepsiCo Benelux Wim Destoop (48) wordt per 1 maart de nieuwe vice president general manager van PepsiCo Benelux. Destoop begon in 1999 bij het concern. Hij volgt Richard den Hollander op die overstapt naar Smartwares. Vision Food failliet Technologie- en verpakkingsbedrijf Vision Food in ter Apel is 6 januari failliet verklaard. Het bedrijf hield zich bezig met milde conservering met behulp van de High Pressure Processing (HPP) techniek. Ook was Vision Food actief op het gebied van duurzaam verpakken. Er wordt gekeken of Vision Food een doorstart kan maken. Bas en Digros worden Dirk Detailresult Groep gaat de drie takken van de discountformule, Dirk van den Broek, Bas van der Heijden en Digros, omvormen tot Dirk. “Het hanteren van één naam levert de organisatie meer slagkracht, daadkracht en efficiency op”, zegt René van Klooster, CEO van Detailresult Groep. Afzet De Olmenhorst naar Bickery Bickery Food Group heeft de verkoop, marketing en distributie van producten van De Olmenhorst volledig overgenomen. Hierdoor kan De Olmenhorst zich volledig toeleggen op de verdere ontwikkeling van het landgoed zelf. Bierens voorzitter productschappen Bram Bierens (66) is voorzitter van de productschappen Akkerbouw, Diervoeder, Wijn en HPA geworden. Tijdens zijn eerste werkdag op een nieuwjaarsbijeenkomst sprak hij over de negatieve gevolgen van het opheffen van de productschappen voor personeelsleden en bedrijfsleven. Hij wil die gevolgen zoveel mogelijk beperken. Thormählen CTO Corbion Corbion heeft de Duitser Sven Thormählen benoemd tot Chief Technology Officer (CTO). Hij treedt per 1 april in dienst. In de functie van CTO is Thormählen verantwoordelijk voor de wereldwijde R&D-organisatie. Koemelkeiwit tegen allergie Bestanddelen van koemelkeiwit kunnen mogelijk gebruikt worden om mensen met een koemelkallergie te behandelen. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Laura Meulenbroek aan de Universiteit Utrecht.

6

Mixed Luteoline in nanodeeltjes remt tumoren

V

ATLANTA – Antioxidant luteoline verpakt in nanodeeltjes kan het ontstaan van tumoren remmen. Dat stellen onderzoekers van de Emory Universiteit in Atlanta na proeven met muizen. Van luteoline, een flavonoïde uit groene groenten als broccoli, selderij en artisjokken, wordt al langer gesteld dat het een kankerremmend effect zou hebben. Door het in nanodeeltjes te stoppen, werd dit effect nog vergroot, aldus het onderzoek. De onderzoekers, onder leiding van hoogleraar hematologie Dong Moon Shin, omsloten luteoline in bolletjes wateroplosbaar polymeer, ter grootte van een tienduizendste millimeter. Door luteoline in deze deeltjes te verpakken, wordt de stof oplosbaar in vloeistoffen, zoals bloed. Zo transporteren de nanodeeltjes de werkzame stof effectiever. Bovendien kwam de luteoline op deze manier in hoge concentraties in het bloed. De gebruikte nanodeeltjes zijn biologisch afbreekbaar en daardoor niet schadelijk. Hoewel de groei van de tumoren werd afgeremd, kon de groei niet tot stilstand worden gebracht. Ook gaat het op dit moment uitsluitend om experimenten met cellen en muizen. De resultaten zijn gepubliceerd in tijdschrift Cancer Prevention Research.

Kostenreductie in food belangrijkste doel EDE – Het reduceren van kosten is voor foodbedrijven de belangrijkste doelstelling voor 2014. Nog voor het verhogen van productiecapaciteit en het verhogen van kwaliteit. Dat blijkt uit het Good Practice Onderzoek van ROVC (technische trainingen en opleidingen). Kostenreductie is door de directie, productieleiders, hr-managers en medewerkers technische dienst met 76 procent als meeste genoemd, gevolgd door productiecapaciteitsverhoging (47 procent) en verbetering van de kwaliteit (42 procent). De resultaten zijn gebaseerd op 21 diepteinterviews bij middelgrote tot grote foodproductiebedrijven. Als meest voorkomende verbetermethoden in de foodbranche wordt TPM (total production maintenance) genoemd. De helft van de ondervraagden gebruikt dit als intern verbeterproces of is bezig met de invoering ervan. Hierdoor treedt volgens ROVC een verschuiving op van eerstelijns onderhoud, van de technische dienst (TD) naar de operators.

‘

M k m M l z n v v i d l n g O b b e c

IAS ontkracht bericht asbestkanker bakkers ZOETERMEER – Het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) bestrijdt de lezing van tv-programma Zembla dat het instituut sinds 2000 38 meldingen van bakkers met asbestkanker zou hebben ontvangen. In een persverklaring zegt het IAS dat tussen 2005 en eind 2012 drie aanvragen zijn binnengekomen van asbestkankerpatiënten, die zelf zeggen in de broodindustrie aan asbest te zijn blootgesteld. Volgens het IAS waren er 28 aanvragers met asbestkanker die verklaarden in de broodindustrie of bakkerijsector te hebben gewerkt, maar ook elders met asbest in aanraking kunnen zijn gekomen. “Op basis van deze informatie kan niet geconcludeerd worden dat de broodindustrie of bakkerijsector relatief veel asbestslachtoffers heeft veroorzaakt. Hiervoor zou eerst een vergelijking moeten worden gemaakt van het aantal mensen dat in de betreffende sector gedurende de periode van blootstelling werkzaam was”, aldus het IAS. Het gaat volgens het IAS namelijk om blootstellingen die normaal gesproken tientallen jaren geleden hebben plaatsgevonden, waardoor het dus ook tientallen jaren duurt voordat mensen ziek worden.


04-05-06-07-08_mixed.indd 6

E n V t t D v v b i

30-01-14 13:17

D

P h b v a z I 3 D

Kort nieuws Vion rondt verkoop Ingredients af EINDHOVEN – Vion heeft de verkoop van de volledige divisie Ingredients aan het Amerikaanse Darling International afgerond. De verkoopprijs bedraagt zo’n 1,6 miljard euro in contanten. Vion bracht op 7 oktober 2013 naar buiten dat een definitieve overeenkomst was afgesloten met Darling International voor de verkoop van Vion Ingredients. Dit volgde op de beslissing in april van datzelfde jaar, dat de twee hoofdactiviteiten van Vion, Food en Ingredients, op eigen benen komen te staan. Darling International, met het hoofdkantoor in Irving, biedt de voedingsindustrie oplossingen voor de recycling van reststoffen uit vleesverwerkende en bakkerijbedrijven. Het bedrijf recyclet reststromen die ontstaan bij de verwerking van rund- en varkensvlees en gevogelte, en verwerkt deze tot ingrediënten als vetten, vlees- en beendermeel, pluimveemeel en huiden. Darling International heeft 125 locaties en ruim 3900 medewerkers in Noord-Amerika. VION Ingredients heeft zo’n 5700 medewerkers en 58 bedrijven in Europa en wereldwijd.

‘Lightproduct kan leiden tot meer voedselinname’ MAASTRICHT – Mensen die lightproducten consumeren om af te vallen, kunnen als resultaat juist meer gaan eten en dus in gewicht toenemen. Dat stelt Karolien van den Akker, promovenda aan de Universiteit Maastricht. Van den Akker spreekt van de zoetstofmythe. Veel Nederlanders consumeren light producten en producten met kunstmatige zoetstoffen om te proberen gewicht te verliezen. Volgens haar laat een nieuwe tak van psychologisch onderzoek zien dat een belangrijk aspect van deze producten volledig wordt genegeerd. Wie zoete producten vervangt door kunstmatig gezoete producten, vermindert zijn energieinname en zou dus gemakkelijker gewicht verliezen. Maar volgens Van den Akker brengen zoetstoffen een zoete smaak met zich mee die het lichaam kan verwarren. Zodra mensen zoet proeven, gaan er signalen naar het brein dat er suiker (en dus energie) aan gaat komen. Het brein geeft vervolgens de opdracht om extra insuline af te scheiden. Omdat er echter geen suiker komt, wordt als reactie op dit ‘vals alarm’ bestaande glucose uit het bloed verwijderd. Dit kan leiden tot een lage bloedsuikerspiegel in het bloed, wat weer wordt ervaren als ‘trek in eten’ en dus tot mogelijke inname van meer voedsel. “Het wordt tijd dat we simplistische ideeën over de consumptie van kunstmatige zoetstoffen en andere lightproducten opzij zetten”, stelt van de Akker.

Danone klaagt Fonterra aan PARIJS – Danone gaat Fonterra aanklagen. De zuivelproducent wil compensatie voor de omzetderving door het incident met weipoeder van Fonterra. Fonterra haalde in augustus 2013 weipoeder terug omdat het besmet zou zijn met de bacterie die botulisme veroorzaakt. Dat leidde tot een groot aantal recalls van babyvoeding waarin het weipoeder was verwerkt, met name in Azië. Ook Danone moest producten terughalen, in acht landen. Eind augustus bleek overigens dat de schadelijke bacterie helemaal niet in het zuivelingrediënt zat, maar een andere clostridium-bacterie die kan leiden tot voedselbederf, maar verder onschuldig is. In oktober 2013 maakte Danone bekend, te verwachten dat in dat jaar de gederfde omzet zou oplopen tot 350 miljoen euro. Danone wil naast compensatie van de omzet schadeloosstelling voor de reputatieschade. Danone gaat processen aanspannen in Nieuw Zeeland en in Singapore.

‘Misleiding bij producten met stevia’ Fabrikanten zetten kletspraatjes op het etiket bij producten met stevia. Dat beweert de Consumentenbond. Bij omschrijvingen als ‘natuurlijke zoetstoffen’, ‘weinig calorieën’ en ‘nul procent suiker’ zitten wat addertjes onder het gras, stelt de organisatie. Darmflora volgt voeding direct Als mensen hun voedingspatroon radicaal aanpassen, blijkt de darmflora zich daar al binnen enkele dagen op aan te passen. Nog niet bekend was dat dit al zo snel gebeurt. Dat stellen onderzoekers van de Harvard Universiteit. GRAS-erkenning voor Salmonelex Het Wageningse bedrijf Micreos heeft GRAS-erkenning gekregen voor het middel Salmonelex, dat Salmonella bestrijdt met behulp van bacteriofagen. Door de GRAS-erkenning kon Micreos in januari van start gaan met projecten op industriële schaal bij pluimveeverwerkers in de VS. Zijerveld neemt kaaspakhuis A-ware over Kaasspecialist Zijerveld neemt het kaaspakhuis van A-ware Food Group in Bodegraven over. De overdracht vloeit voort uit de overname van Zijerveld door FrieslandCampina, begin 2013. Marktwerking hindert duurzame kipfilet Kip is gezond, goedkoop en relatief duurzaam vlees. Dat is het gevolg van marktwerking, ‘superspecialisatie’ en innovaties. Maar diezelfde marktwerking belemmert een nieuwe innovatiesprong die hard nodig is, gericht op minder antibiotica, beter dierenwelzijn en een kleinere footprint. Dat stelt de Wetenschappelijke Raad voor Integrale Duurzame Landbouw en Voeding, een interdisciplinaire en onafhankelijke denktank, in de nieuwe publicatie Kipfilet: het meest complexe stukje vlees. Proefaudits met nieuwe Food Fraud module Begin 2014 wordt in de voedingsmiddelenindustrie in Nederland een aantal proefaudits gedaan met de Food Fraud-module van GFSI. Daarmee wordt vooruitgelopen op de publicatie van de module, die in februari wordt gepubliceerd. Dat is afgesproken in de Taskforce Voedselvertrouwen. Jeurgens bouwt nieuwe fabriek Jeurgens Banket-, Biscuit- en Chocoladefabriek BV heeft de eerste paal geslagen voor een nieuwe fabriek op het nieuwe bedrijventerrein Bemmer 4 in de gemeente Laarbeek. Bij de bouw van de nieuwe productielocatie speelt duurzaamheid een belangrijke rol.


04-05-06-07-08_mixed.indd 7

7

30-01-14 13:18

Mixed Heiploeg failliet en overgenomen ZOUTKAMP – Garnalenverwerker Heiploeg is failliet. Het bedrijf is overgenomen door Parlevliet & Van der Plas en gaat in afgeslankte vorm verder. Door de doorstart kan volgens Heiploeg een groot deel van de werkgelegenheid in Groningen behouden blijven. Wel worden hun arbeidsvoorwaarden versoberd. In totaal worden 60 voltijds arbeidsplaatsen van Heiploeg in Groningen geschrapt. Dat zijn zo’n 90 medewerkers met een vast dienstverband. Groningen heeft in totaal 378 medewerkers. Parelvliet & Van der Plas verwerft met Heiploeg ook visserijactiviteiten in Suriname (MSC-gecertificeerd) en Brits Guyana, verwerkingsfaciliteiten aan de wal (850 medewerkers) en een garnalenpelatelier in Marokko waar zo’n 2000 mensen werken. Het faillissement over Heiploeg’s Nederlandse activiteiten werd eind januari uitgesproken door de Rechtbank in Noord-Nederland, op de dag dat het bedrijf de door de Europese Commissie opgelegde boete van 27 miljoen euro had moeten betalen. Heiploeg verkeerde al langer in zwaar weer. De boete (waartegen Heiploeg in beroep ging) voerde de financiële druk nog verder op. Voortzetting van het bedrijf in de bestaande vorm bleek - ook zonder de boete - niet meer mogelijk. Het bedrijf had een schuldenlast van 130 miljoen euro en leed miljoenenverliezen. In december werd een koper gezocht voor Heiploeg Nederland. Drie partijen hebben, na het inzien van de boeken, een bod uitgebracht. Met Parlevliet & Van der Plas werd uiteindelijk een ‘eindresultaat uitonderhandeld’. Het overnamebedrag, dat grotendeels naar de banken gaat, is niet bekendgemaakt. Parlevliet & Van der Plas uit Katwijk, startte in 1949 met haringhandel. Het familiebedrijf (1500 medewerkers en eigen schepen) zit in de vangst, handel en verwerking van vis, waaronder haring, makreel en kabeljauw. Het bedrijf nam in 2009 ook al het failliete Ouwehand over.

Verplichte heffing productschappen nu vervallen DEN HAAG – Vrijwel alle verplichte heffingen die ondernemers betalen aan de producten bedrijfschappen zijn per 1 januari 2014 vervallen. Voor de bedrijven betekent dit een lastenverlichting van in totaal circa 220 miljoen euro, heeft de overheid berekend. De publieke taken van de productschappen zijn per 1 januari 2014 voor 80 procent overgedragen aan de ministeries van EZ en VWS. Voor de taken op het gebied van het Europese landbouw- en visserijbeleid die zijn overgedragen, was geen wetswijziging nodig, omdat die al in opdracht van de minister van Economische Zaken werden uitgevoerd. Het is de bedoeling dat uiterlijk per 1 januari 2015 de overige publieke taken van de productschappen zijn overgedragen. Een wetsvoorstel daarover wordt naar verwachting in het voorjaar naar de Tweede Kamer gestuurd.

‘Marktaandeel private label blijft stijgen’ DOETINCHEM – Het marktaandeel van private label blijft verder stijgen. Het marktaandeel zal ook in Nederland groter worden dan 50 procent. Dat verwacht 65 procent van de stemmers op de evmi-poll. In Zwitserland en Spanje is nu al meer dan de helft van de verkochte producten private label. Ruim een kwart van de stemmers (27 procent) ziet een relatie tussen de groei van huismerken en de recessie. Zij verwachten dat als de recessie weer voorbij is, weer meer mensen voor A-merken zullen kiezen. De overige 8 procent van de stemmers meent dat het marktaandeel de 50 procent niet gaat halen, aangezien dat in 2012 slechts 29 procent was. In 2000 lag het aandeel op 20 procent.

Haribo stopt met ‘racistische’ drop BONN – Haribo haalt in Zweden en Denemarken de traditionele Skipper Mix uit de handel. Klanten hebben geklaagd dat enkele dropjes racistisch zouden zijn. Het gaat om de dropjes in de vorm van Aziatische, Afrikaanse en Indiaanse maskers. De laatste tijd circuleren er op social media steeds meer klachten, omdat de maskers stereotyperingen zouden zijn. Dat melden Zweedse en Deense media. Nu de klachten bleven aanhouden, heeft de Duitse fabrikant besloten te stoppen met de historische dropjes, in zowel Zweden als Denemarken. “Het is een zeer oud product, uit 1943, dus nu is het tijd om het te veranderen”, zegt een woordvoerder van het bedrijf. “Ik zie geen reden om drop die kan worden opgevat als beledigend, in het assortiment te houden.” Bij anderen viel deze beslissing van Haribo niet in goede aarde. Op een Zweedse facebookpagina werd al opgeroepen tot een boycot van Haribo, vanwege ‘slappe knieën’ en ‘laf gedrag’.

Wessanen zet Izico in etalage AMSTERDAM – Wessanen zet Izico (van snackmerk Beckers) in de etalage. De diepvriessnackactiviteiten zijn niet langer kernactiviteit, meldt het bedrijf. Izico ontstond begin vorig jaar uit de samenvoeging van Beckers Benelux en Favory Snacks. Wessanen had al eerder aangegeven de diepvriesactiviteiten te willen afstoten. Het bedrijf zegt de voorbereidingen voor de verkoop te zijn gestart. Er wordt geen tijdpad aangegeven. Izico produceert snacks onder merknamen Beckers en Bicky en onder private label in bijna heel Europa. Het hoofdkantoor staat in Breda.

8


04-05-06-07-08_mixed.indd 8

30-01-14 13:18

Vergroten van de beleving

Patisserie om te delen

Theo Derix en Diantha van Beek willen dat hun patisserie zoveel mogelijk gedeeld

Tekst en foto’s: Norbert van der Werff

wordt.

Crème de la Crème Patisserie uit Zoeterwoude Dorp introduceerde op de Horecava de nieuwe lijn Shared Pastry, fraai vormgegeven desserts in de vorm van een terrine, die bedoeld zijn om te delen. Het bedrijf stelt dat shared dining een trend is die in Nederland aan het doorzetten is en niet alleen in tapasrestaurants of bij de Indische rijsttafel. “Mensen willen alles delen”, legt Theo Derix van Crème de la Crème Patisserie uit. “Als mensen uit eten gaan, doen ze dat om het sfeertje. Veel jongeren die uit eten gaan, willen daarbij meer beleving. Dat kan supergoed door patisserie te delen.” Shared Pastry is een handgemaakt product waarmee Crème de la Crème Patisserie twee weken voor de Horecava van start ging. Tot het Shared Pastry assortiment behoren terrine framboise, terrine croustade mango, bûchette pistache mandarijn, terrine café noir, bûchette passion praliné en terrine tarte au citron. De terrines zijn afhankelijk van de smaak 4 tot 6

cm breed en 27 of 28 cm lang. Ze wegen tussen de 260 en 400 gram. “Ze worden geserveerd op een bord met een mes, zodat de gasten ze zelf kunnen portioneren. Een hele terrine Shared Pastry is bedoeld voor vier of vijf personen. Als mensen met z’n tweeën zijn, kunnen ze bijvoorbeeld één smaak warm en één smaak koud proberen”, zegt Derix. Free publicity Mensen delen de laatste jaren al hun ervaringen via social media. Ze laten weten waar ze zijn en wat ze doen. Derix constateert dat dat zeker ook geldt voor hun eetervaringen. Als

restaurants Shared Pastry mooi serveren, zal daar vaak een foto van gemaakt worden die wordt gedeeld via bijvoorbeeld Facebook. Lucratief voor horecagelegenheden, want die kunnen zo profiteren van free publicity. Shared Pastry heeft wat de beleving betreft iets weg van een grand dessert. “Maar die zijn arbeidsintensief om te maken en de omloopsnelheid is laag. Shared Pastry wordt diepgevroren aangeleverd, waardoor de derving laag is. De terrines worden in circa anderhalf uur ontdooid.” Met de lijn producten wil Crème de la Crème Patisserie naast shared dining inspelen op de gasten in de horeca die het dessert overslaan omdat het ze teveel is. Door kleine stukken te serveren kunnen mensen zelf kiezen hoeveel ze willen eten én kunnen ze verschillende smaken proberen. Mogelijk komen er nieuwe smaken Shared Pastry. “Als ondernemers geïnteresseerd raken, kunnen we bijvoorbeeld met het assortiment aansluiten bij de seizoenen.”

Op de voorgrond terrine café noir (chocoladebiscuit met koffiepunch en café noir chocolade ganache met zwarte glacering) en terrine framboise (frambozenbiscuit, -cremeux, -mousse en -ganache). Op de achtergrond terrine tarte au citron (een klassiek citroentaartje met citroencrémeaux en met limoenmeringue) en terrine croustade mango (met mangoblokjes à la tartin gebakken op een millefeuille met amandelspijs). eisma voedingsmiddelenindustrie | februari 2014

09_horecavasharedpastry.indd 9

9

30-01-14 09:15

Koeken mogelijk ook in de retail

Food-award Horecava voor Flammkuchen Tekst en foto’s: Norbert van der Werff

Flammkuchen ging tijdens de beurs Horecava in januari aan de haal met de Horecava Innovation Award in de categorie Food & Beverage. De Karel de Vos Award was voor Kromkommer, dat voedselverspilling wil tegengaan.

Flammkuchen is knapperige Elzasser plaatkoek met “de toegankelijkheid van een pizza en het rendement van een pannenkoek”. De jury noemde de dunne afbakbodems van biologische tarwe een smakelijk alternatief voor pizza en pannenkoek die geschikt zijn voor meerdere eetmomenten. “Een ideaal sharing gerecht en snel te bereiden. Er zijn mogelijkheden om er een eigen touch aan te geven, van basic tot zeer culinair. Ook geschikt voor restverwerking, makkelijk inpasbaar in kleine keukens zonder gekwalificeerde kok en goede rendementskansen voor de ondernemer.” Alex Klein van Flammkuchen is trots op de Horecava Innovation Award in de categorie Food & Beverage. Hij heeft al zeven jaar het agentschap voor de Flammkuchen, maar gaat er pas recent serieus de boer mee op. “De koeken bestaan in Frankrijk al 100 jaar. Sinds enkele jaren zijn ze ook in Duitsland populair, onder meer in hotels. Ik deelde ze onder meer uit aan de bar van mijn eigen restaurant Spangen in Rotterdam. Ik had al heel lang in mijn hoofd er meer mee te gaan doen.” “Ondernemers kunnen zich onderscheiden met formaten en ingrediënten. Ze kunnen de gasten er een leuke prijs voor vragen”, zegt Klein. “Het is geschikt voor groente en fruit en is dus ook gezond. Kinderen vinden het ook lekker. Je kunt er bovendien ‘waste ingredients’ op doen, zoals resten kaas en afsnijdsels van vis.” De Flammkuchen worden in de oven bereid, in drie minuten op 280 °C. Ze zijn dus snel klaar. De Flammkuchen worden geleverd in ovalen van 38 x 28 cm en 28 x 16 cm. Ze kunnen echter op verzoek ook worden geproduceerd als rechthoek en rond. Dat laatste is aantrekkelijk voor ondernemers die de Flammkuchen willen afbakken in een pizzaoven. 10

Het bedrijf levert de koeken vers rechtstreeks aan de horeca en diepgevroren via Deli XL. Klein wil de producten ook aan de retail leveren. Hij voert gesprekken met supermarktketen Deen en met groenteverwerker VeZet, die aan Albert Heijn levert. De Flammkuchen voor de supermarkt worden wat langer voorgebakken, omdat de gemiddelde consumentenoven niet op 280 °C kan. Voor de retail wordt bovendien gewerkt aan Flammkuchen met bodems van spelt en van rogge. De Flammkuchen worden in Duitsland geproduceerd. Het deeg bestaat uit tarwebloem met water, olie en zout. Het deeg wordt in 12 minuten tussen platen van 250 °C naar de drukpers vervoerd. Daar wordt het deeg gedurende één seconde platgewalst met een drukgewicht van 10.000 kilo.

In de Categorie Food & Beverage waren naast Flammkuchen drie andere inzendingen genomineerd. Bionade Cola van 2food Bionade uit Amersfoort is biologische cola met 50 procent minder suiker. De cola is gemaakt volgens de brouwmethode: door fermentatie van water en mout. De cafeïne komt uit groene koffiebonen. De jury loofde de geslaagde poging om een biologische, caloriearmere variant naast een high volume product als cola te zetten. “Het is een stoer flesje met een goede uitstraling. Hier zitten ondernemers die bewust kiezen voor gezond en verantwoord op de kaart op te wachten. Een lekkere colasmaak en energieopwekkend zonder al teveel suiker.” BubbleFroot

Bionade

BubbleFroot van Foodkitchen uit Zevenbergen is een milkshake met smaakbolletjes van tapioca. BubbleFroot is geïnspireerd op de bubbletea en wordt gemaakt van melk of sojamelk die vermengd wordt met een poeder van natuurlijke ingrediënten dat zorgt voor de smaak. Zo krijg je een milkshake, waaraan


10-11-12_Horecava_awards.indd 10

30-01-14 09:16

A

e d e A j g b i k i e N n d a s

Alex Klein van Flammkuchen, geflankeerd door zijn partner. Rechts het product waarmee hij de award in de categorie food won.

extra smaakbolletjes worden toegevoegd. Het drankje én de smaakbolletjes drink je door een extra dik rietje. De jury stelde dat de uit Azië overgewaaide bubbletea trendy is onder jongeren. “De bolletjes knappen open en zorgen voor een verrassend mondgevoel. BubbleFroot is een vrolijke, kleurrijke verschijning in een doorzichtige beker. Het bevat geen kunstmatige zoet-, kleur- of smaakstoffen en is lang houdbaar. Behalve melk zijn alleen een blender en ijsklontjes nodig.” Niet genomineerd voor een award, maar wel nieuw zijn de Quick Milk-rietjes met bolletjes die oplossen in melk en daar een smaakje aan geven. De magische rietjes zijn er in verschillende smaken.

Koppert Cress Infusions Koppert Cress was genomineerd met Koppert Cress Infusions, verse kruidenmelanges voor een kop thee verpakt in cellofaan. Koppert Cress presenteert 4 smaken, die net even wat specialer zijn dan munt: lavendel/munt; tijmbloemen/munt; verveine/lavendel en verveine. Volgens de jury is het innovatief door gebruik van de combinaties van verse kruiden. “Koppert Cress Infusions spelen in op de theetrend, zijn gebruikersvriendelijk en gezond. Ze zorgen voor versbeleving. Koppert Cress neemt zijn verantwoordelijkheid met dit theeproject door de lokale bevolking in Kenia actief bij de productie te betrekken en ter plekke een dam te bouwen om de watervoorziening te verbeteren.

PET-fles met lampje

Ook in sommige andere categorieën waren inzendingen genomineerd die met voeding te maken hebben. In de categorie Interior & Design Illuminated Water, PET-flesjes water van 0,5 liter met ingebouwde led-verlichting. De flesjes zijn gevuld met bronwater van Mount Temborine in Australië. In de bodem is een led-lampje ingebouwd, in te schakelen met een druktoets. De flesjes zijn leverbaar in verschillende kleuren. Het lampje kan langzaam of snel knipperen. Het product is bedoeld voor verkoop op dance-events, in clubs en discotheken. De jury noemde het product een leuke gadget.

>>>

Duurzaamheid en social media Juryvoorzitter Hayk Simons benadrukte het belang van innovatieprijzen tijdens de recessie. “Juist op dit moment moeten horecabedrijven zich kunnen blijven onderscheiden van de supermarkt. Ze moeten toegevoegde waarde bieden. Hij constateerde dat er bij de innovaties een verschuiving is naar duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen en ook naar digitalisering en inspelen op social media. Daarnaast waren er ook inzendingen waarbij de traditionele gastvrijheid centraal staat. “Dat blijft de belangrijkste factor in ons vak.”



11

30-01-14 09:17

De drie ondernemers kijken samen met Puck Kerkhoven (helemaal rechts) naar het filmpje over hun nog jonge bedrijf.

Kromkommer Kromkommer, het initiatief om samen met telers, groothandels, restaurants en retail voedselverspilling te bestrijden door afwijkende groente weer op het bord te krijgen, won de Karel de Vos Award. Het gaat daarbij om groente die er net even wat anders uitziet, terwijl met de smaak niks mis is. Voorbeelden zijn de kromme komkommer, de dubbele tomaat en de tweebenige wortel. Het project was ook genomineerd voor de Food Innovation Award in de categorie Concepts & Co-Creation, maar die prijs ging naar het milieuvriendelijke vaatwasmachinemiddel Ecodish, dat werkt met

behulp van onder meer micro-organismen. Kromkommer, dat in 2013 van start ging, wil van anders gevormde groente ook producten maken, zoals jam, chutney en soep. Als eerste wil Kromkommer van start met een soeplijn. De start-up kreeg financiering van de Stichting Doen en wil het resterende bedrag ophalen via crowdfunding. Daartoe is er een ‘Krommunity’ gevormd. De crowdfundingcampagne ging op de Horecava van start. Kromkommer wil als de campagne op 14 maart afloopt direct soepen gaan produceren. De Karel de Vos Award werd voor de tweede keer uitgereikt. De prijs is genoemd naar de

in september 2012 overleden initiatiefnemer en gedurende 12 jaar voorzitter van de Food Innovation Award. De award werd uitgereikt door de partner van De Vos, culinair journaliste Puck Kerkhoven. Om in aanmerking te komen voor de award moesten de innovaties de gastvrijheid verhogen en een duurzaam karakter hebben. Bovendien moet de horecaonderneming er profijt van hebben. Kromkommer voldeed aan alle criteria. De award is voor de jonge onderneming een steuntje in de rug. “De winnende startende ondernemers kunnen wel wat lucht onder de vleugels gebruiken”, aldus Kerkhoven.

Gastologie De overall Horecava Innovation Award was voor het bordspel over gastvrijheid Gastologie van Sok Organiseert uit Nijmegen. Met deze door studenten van de Cas Spijkers Academie Twente ontwikkelde trainings- en motivatietool krijgt horecapersoneel bruikbare tips om gastvrijheid te herkennen en te optimaliseren. De jury roemde de bedenkers omdat het laagdrempelig en ludiek is en personeelsleden spelenderwijs het kennisniveau vergroten en samen invulling geven aan het begrip gastvrijheid.

Jeanine Sok won niet alleen de prijs in de categorie Equipment & Services, maar ook de overall award. Deze wisselbokaal kreeg ze uit handen van beursmanager Luuk Scholte.

12



30-01-14 09:17

Pleidooi voor duurzame, gezonde keuken

Dutch Cuisine: 80 procent plantaardig, 20 procent dierlijk Tekst en foto: Norbert van der Werff

Chefkoks, telers en producenten moeten durven experimenteren. Dat zeiden chefkoks die zich hebben verenigd in Dutch Cuisine, in een presentatie op de Horecava. Ze pleiten voor betere voeding onder de noemer ‘Less is more’. Dutch Cuisine is een initiatief van branchevereniging Koksgilde Nederland. Kernwoorden van Dutch Cuisine zijn ‘eenvoudiger, vertrouwder, authentieker, leefbaarder, duurzamere en gezonder’. De naam Dutch Cuisine geeft al aan dat de koks niet pleiten voor een terugkeer naar uitsluitend oud-Hollandse gerechten. “De Nederlandse keuken is van oudsher een mix van regionale en internationale ingrediënten en kooktechnieken. Enigszins eigenwijs, maar altijd praktisch, met smaak en vanuit eenvoud. Vanuit deze twist brengt Dutch Cuisine de nieuwe Nederlandse keuken tot leven”, aldus Dutch Cuisine, dat een platform wil bieden aan alle koks in Nederland. De principes zijn in iedere keuken toepasbaar, stelt Dutch Cuisine: in de keuken van een sterrenrestaurant, eetcafé, bedrijfsrestaurant, ziekenhuis of bij de mensen thuis. SVH Meesterkok en docent aan Stenden Hogeschool in Leeuwarden Albert Kooy lichtte tijdens de Horecava de filosofie van Dutch Cuisine toe aan de hand van cultuur, gezond, natuur, kwaliteit en waarde. Hij pleit voor een cultuuromslag waarbij 80 procent van de ingrediënten uit Nederland komt – producten die bij de eetcultuur passen zoals groente van de koude grond en fruit uit de eigen regio – en 20 procent van buiten Nederland of van buiten de regio. Volgens de filosofie van Dutch Cuisine moet altijd rekening worden gehouden met de seizoenen, de smaken, herkenning en keukentradities. “Het gerecht moet vertellen waar en in welk seizoen je je bevindt.” Zijn ideaalbeeld is om de verhouding vlees/ vis en groente om te draaien. Dierlijke ingrediënten worden dan de garnituur bij de groente. Daar heeft hij ook een 80-20 regel voor. “80 procent groente, 20 procent dierlijk en 100 procent smaak.” Dat komt niet alleen

ten goede aan de gezondheid van mensen, maar ook aan de aarde. Het vlees dat wordt gegeten, moet dan wel van goede kwaliteit zijn. “Van een goede boerderij en een goede fokker.” Dutch Cuisine staat voor creatief zijn om een geheel product toe te passen en niet alleen de meest voor de hand liggende delen. Op die manier wordt eten spannender, gevarieerder, gezonder, goedkoper en wordt minder weggegooid. Kooy zei voorstander te zijn van producten zonder kunstmatige E-nummers. Hij stelde niets tegen de voedingsmiddelenindustrie te hebben als bedrijven eerlijke producten gaan maken. “Maar dat kunnen ze niet, want dat is te duur…” De beweging pleit voor bewust koken en eten, en genieten van minder, maar van een betere kwaliteit producten. Kies voor een eerlijke kwaliteit producten en gebruik waar mogelijk: biologisch, fairtrade, diervriendelijk, puur, vers, uit het seizoen en regionaal. Kooy

wees verder op het belang van weten wat de herkomst van producten is. Wanneer producten van dichtbij komen, is het gemakkelijker de kwaliteit in de hand te houden. Het vijfde kernbegrip was waarde. Vlees en vis worden steeds schaarser en dus duurder en kwaliteit heeft een prijs. Wanneer we meer groente eten en kleinere porties vlees en vis, is dit goedkoper. “Dat levert winst op voor jezelf, voor de boer en producent en voor de planeet. In prijs kun je beter kiezen voor een kleine portie kwaliteit dan een grote portie massaproductie.” Restverwerking Jeroen van Ooijen van ideeëngenerator voor koks Gastronomixs werkte het Dutch Cuisine uitgangspunt om verspilling te voorkomen door zoveel mogelijk van een product te benutten, verder uit. Gastronomixs ontwikkelde de tool ‘from waste to taste’. Op de site kunnen koks per ingrediënt zien wat ze kunnen doen met delen die normaal worden weggegooid, zoals tarte tatin van een stuk boerenkool en sous vide gegaarde boerenkoolstelen. De mogelijkheden zijn legio. “Aan gemberschillen zit ontzettend veel smaak. Daar kun je zelf ginger ale van maken. Dat is een leuk drankje om te introduceren.”


13_horecavadutchcuisine.indd 13

13

30-01-14 09:17

Noviteiten Horecava

Presentatie en smaak centraal

A O r p t b M l s a g m M v w v w r

Tekst en foto’s: Norbert van der Werff, Clara Bloemhof en Baukje van der Meer

Het mag dan nog steeds recessie zijn, op de Horecava in Amsterdam werden volop nieuwe producten gepresenteerd. Van bitterballen met bier, tot ijs met wijn. Maar aan de andere kant ook alcoholvrije wijn en cocktails. EVMI nam een kijkje op de horecabeurs.

Hostesses volgehangen met informatie heten de bezoekers welkom en voorzagen hen van info.

Geen gewone boterham Topbakkers presenteerde op de beurs Conewich (bovenste foto links), een krokante broodhoorn die kan worden gevuld met warme of koude vulling, droog of nat en zoet of hartig. Horeca-ondernemers kunnen ze ook gebruiken voor restverwerking, de mogelijkheden voor de vulling zijn legio. Het bedrijf levert ze in de diepvries en ze worden in vier minuten (ongevuld) of acht tot tien minuten (met vulling) afgebakken op 190 graden Celsius. Op de foto is ook de producthouder voor op de counter te zien. Eveneens in de categorie brood het tuinbrood (onderste foto links), een brood met drie soorten groenten (wortel, tomaat en selderij) en elf soorten granen en zaden. Tuinbrood bevat minder calorieën, minder koolhydraten en minder verzadigd vet, maar meer voedingsvezels. Het is verkrijgbaar als grootbrood en als kleinbrood. Het brood is nu nog alleen verkrijgbaar bij de acht vestigingen van Bakker Bertram, maar moet binnenkort ook te koop zijn bij supermarkten en via de groothandel.

14


14-15-16_Horecava_Noviteiten.indd 14

30-01-14 09:20

M J S T n g E o e m A W m p v k k

Authentiek Op de stand van groothandel Makro werd teruggegrepen op natuurlijke en authentieke producten. De Oestercompagnie maakte Bretonse creuses open, die gretig aftrek vonden bij de Horecava-bezoekers. Ook te zien op de Makro-stand was een groot assortiment knollen, wortels en bieten van Hollandteelt, in alle soorten, formaten en vooral kleuren. Ze zijn al weer zo populair dat ze niet worden aangeboden onder de naam ‘vergeten groenten’, maar als ‘groenten van weleer’. Makro hield op de beurs dagelijks een proeverij van beursgerechten. Op drie beursdagen was er een kookdemonstratie door klanten van Makro. De groothandel staat sinds 2012 weer op de Horecava na een afwezigheid van ruim 30 jaar.

Mét/zónder alcohol Jongfood presenteerde de La Trappe Quadrupel Bitterballen van De Jong Snacks. De rundvleesbitterbal is verrijkt met Nederlandse Trappist, La Trappe Quadrupel. Dat wordt gebrouwen bij de trappistenabdij O.L.V. Koningshoeven in Berkel-Enschot. Ze zijn diepgevroren verkrijgbaar, wegen 30 gram en zitten in dozen van 65 stuks. Eveneens met alcohol is Mercer Wine Ice Cream, van een Amerikaanse coöperatie boeren in New York. Roomijs met wijn is in de Verenigde Staten een populaire combinatie. Daar is het al jaren hip om wijn te combineren met chocolade of fruitsoorten in een ijsje, zo laten de standhouders van American Food Service weten op de Horecava. Merlot, Port, Cabernet, White Zinfandel, Chardonnay en Riesling lijken prima te combineren in een melkijsje. Het ijs wordt verpakt in kartonnen cups van 473 ml en bevat 12 procent room en een aandeel van minder dan 5 procent alcohol. Het ijs is verkrijgbaar in zes smaken. Cherry Merlot bestaat uit door Merlot verzadigde kersen in een roomijs met een lichte kersensmaak. Het ijs bevat stukjes kers. Port is lavendelkleurig roomijs met de smaak van de wijn met de

meest uitgesproken smaak. Chocolate Cabernet is chocoladeroomijs met stukjes chocolade en een nasmaak van volle Cabernet. Peach White Zinfandel is licht perzikkleurig roomijs gecombineerd met White Zinfandel. Dit is in Amerika een bekende roséwijn gemaakt van de blauwe druif Zinfandel. In het ijs zitten kleine stukjes perzik. Red Raspberry Chardonnay is een combinatie van framboos met Chardonnay. Royal Riesling lijkt in eerste instantie een vanille-ijsje, maar dan komt de zachte smaak van de Riesling subtiel naar voren. La Source Nederland toonde op de beurs een assortiment alcoholvrije wijnen, cocktails, likeuren, whiskey en rum. Ze zijn readyto-drink en ook geschikt voor een alcoholvrij mixdrankje. La Source Nederland startte in 2003 met de import van alcoholvrije wijnen in Nederland. “Alcohol vrij bier is niet meer weg te denken uit onze maatschappij, maar dat er ook heerlijke smaakvolle alternatieven zijn voor wijn, is nog lang niet bij iedereen bekend”, aldus het bedrijf. La Source prijst de alcoholvrije dranken niet alleen aan voor gelegenheden waar alcohol niet gepast is, maar ook voor mensen die een dieet volgen. De alcoholvrije wijnen bevatten tot 66 procent minder calorieën.

>>> eisma voedingsmiddelenindustrie | februari 2014


15

30-01-14 09:20

Een smakelijke ijspresentatie bij Carpigiani.

Sjokolatl Sjokolatl is een drank op basis van Belcolade-chocolade die zowel warm als koud te drinken is. Het is gebaseerd op de oeroude, mysterieuze cacaodrank van de Azteken, genaamd xocoatl. Sjokolatl wordt gekenmerkt door zijn rijke, volle smaak. Ook koud komt de drank mooi tot zijn recht, met een boeiende textuur: een koude Sjokolatl voelt namelijk aan als een smoothie, met spikkels chocolade die smelten op de tong. “De ondernemer kan er ook mee experimenteren”, tipt de demonstratrice op de stand van Sjokolatl. “Zo kan er een likeurtje doorheen of combineert het perfect met diverse specerijen. Voor kinderen is het leuk om er minimarshmallows in te doen.” Het drankje dient in twee delen geserveerd te worden: een glaasje warme of koude melk (liefst volle melk voor een vollere smaak) met daarnaast een chocolaatje in de vorm van het oer-Hollandse dropje kattentong. Het biedt de consument een stukje extra beleving doordat hij de chocolademelk voor zijn ogen vorm ziet krijgen. Met de eerste paar keer roeren ontstaat een mooi, gemarmerd effect van de chocolade door de melk, totdat het chocolaatje volledig is opgelost. Sjokolatl is verkrijgbaar in drie formaten: klein (150 ml) voor bijvoorbeeld het serveren naast een bol ijs of naast een Irish Coffee, medium en groot, voor een glas van circa 200 tot 250 milliliter, afhankelijk van de wens van de klant.

Salted caramel Hot Profiteroles, de High Tea Box, biologische slagroomsoesjes, Cheesecake Bites, Salted Caramel slagroomsoesjes (zie foto); Van Diermen Masterbakers introduceerde op de Horecava een groot aantal nieuwe producten. De Hot Profiteroles zijn licht knapperige soesjes gevuld met zachtromige bakkerscustard, die gegarneerd worden met poedersuiker of warme chocoladesaus. De Hot Profiteroles worden diepgevroren aangeleverd en worden bereid in de oven. Het Salted Caramel soesje is een slagroomsoesje omhuld door Belgische chocolade. In het hart van het soesje zit caramelsaus met een vleugje zout. “Salted Caramel slagroomsoesjes veroveren in rap tempo de wereld en zijn nu ook in Nederland verkrijgbaar”, stelt Van Diermen Masterbakers.

16



30-01-14 09:21

Onderzoek naar nieuwe toepassingen

Perspectief voor brood van lupine Tekst: Durkje Hietkamp

L.I. Frank, de grootste verwerker van lupinebonen van Europa, richt zich op nieuwe toepassingen. Zo ontwikkelde de onderneming samen met bakkerijtechnologen een lupinebrood.

Peulvruchten als ingrediënt voor brood en banket. Dat biedt bakkers interessante mogelijkheden, meent Carrie Lucassen, foodmarketeer van L.I. Frank. Vooral lupinen vallen op door de hoge voedingswaarden en teelteigenschappen. Bovendien sluiten ze goed aan bij gezonde en verantwoord geproduceerde voedingsmiddelen. “Zonder dat veel consumenten het weten, worden lupine-ingrediënten verwerkt in diverse producten als borrelnootjes, koekjes, gepaneerde producten, kroketten, ijshoorntjes, ontbijtgranen, muffinmixen en sauzen”, vertelt Lucassen. “Het maakt de producten krokant en stevig en houdt de wat nattere recepten langer mals.” Lucassen gaf vorig jaar uitleg aan bakkers tijdens een inspiratiedag van Bakery Nexus, een vereniging voor mensen werkzaam in de bakkerijbranche. De rol van lupine wordt zwaar onderschat, vindt Lucassen. Naast functionele eigenschappen is de lupineboon rijk aan waardevolle voedingsbestanddelen. Het is rijk aan eiwitten (40 procent), rijk aan voedingsvezels (40 procent) en bevat weinig vet. De hullen bestaan voor 80 procent uit koolhydraten. Uit onderzoek blijkt dat lupine het cholesterolgehalte en de bloeddruk verlaagt en de darmfunctie verbetert. Er zijn zelfs lupinetabletten om af te slanken. “Bovendien is het de beste vleesvervanger die er is”, zegt de foodmarketeer. Grootste van Europa Lupine is een oud landbouwgewas. Oorspronkelijk zijn lupinen bitter van smaak en werden ze alleen als diervoedergewas geteeld. Nu

worden ook zoete varianten ontwikkeld. Australië is de grootste producent van lupine. Hier komt voornamelijk blauwe lupine vandaan. Ook in Europa wordt lupine geteeld, vooral in Duitsland en Frankrijk. L.I. Frank is de grootste verwerker van lupinebonen van Europa. Daarnaast worden er ook sojabonen en maïs verwerkt. Het bedrijf, met 25 medewerkers, werd in 1753 opgericht als familiebedrijf. Vanaf 1950 specialiseerde L.I. Frank zich in de verwerking van sojabonen. In 2000 introduceerde het bedrijf de lupineboon ter vervanging van genetisch gemodificeerde soja, om tegemoet te komen aan de bezwaren van consumenten die dergelijke producten niet willen eten. Bewerkingen Voor de verwerking ondergaat de lupineboon diverse bewerkingen. Na het schonen worden de bonen getoast om de van nature aanwezige enzymen te inactiveren. Zo ontstaan na het doppen twee producten: de hul en de kern. Uit de kern kunnen diverse ingrediënten worden geproduceerd: lupinemeel, lupinegrits en eiwitconcentraat. “Wij maken gebruik van een gepatenteerde scheidingsmethode. Hiermee kunnen we het eiwitgehalte opkrikken tot 60 procent.” Vervolgens kan de hul ook worden vermalen, zodat een vezelproduct ontstaat dat in allerlei toepassingen voor vezelverrijking kan worden gebruikt”, legt Lucassen uit. De verschillende lupinegrondstoffen vervolgen hun eigen weg. “Lupine bevat een hoge hoeveelheid vitamine E en is daarmee vergelijkbaar met soja’, zegt Lucassen. Lupine voldoet

dan ook goed als alternatief voor soja in bakkerijproducten. Het bezit namelijk veel unieke eigenschappen die de bakkerijproducten verbeteren. Eiwitconcentraat van lupine wordt bijvoorbeeld toegevoegd aan cake. Hier verbetert het de wateropname en het waterbindend vermogen; de cake wordt minder snel oud. Ongetoast lupinemeel wordt toegevoegd aan broden. Door natuurlijke bleekwerking worden de broden witter van kleur. Lupinemeel bindt ook vocht, zodat de houdbaarheid van het brood wordt verbeterd en het langer vers blijft. Getoast lupinemeel wordt veel in banket gebruikt vanwege de emulgerende werking, houdbaarheid, structuur en het mondgevoel. Ten slotte kunnen gebroken lupinekorrels (bits en grits) ter decoratie op brood worden gebruikt of als soort van meergranencomponent aan brood worden toegevoegd. L.I. Frank heeft in 2012 de fabriek uitgebreid met een nieuwe unit voor het toasten, malen en verpakken van maïskiemen. “De nieuwe unit heeft opties voor alles wat glutenvrij is”, zegt Lucassen. Hier wordt het nieuwe product Flav-R Grain geproduceerd. “Een gentechvrij gegranuleerd maïsproduct dat door het toasten weer op smaak wordt gebracht”, legt Lucassen uit. “Flav-R Grain biedt een aangename nootachtige, volkorensmaak en -aroma.” Het product wordt toegepast in bijvoorbeeld crackers, tortilla’s, biscuit, muesli en pindakaas zonder pinda’s. L.I. Fank wil de voordelen van lupine verder uitbouwen en richt zich op nieuwe toepassingen. Het bedrijf ontwikkelde samen met bakkerijtechnologen een lupinebrood met zeer hoge percentages lupine, tot zelfs 65 procent. Een ander voorbeeld is de lupinespecialiteit FraluCPS, die kan worden gebruikt als romige melkvervanger in ijs. “Dit maakt roomijs geschikt voor mensen met een lactose-intolerantie.” eisma voedingsmiddelenindustrie | februari 2014

17_lupineverwerker.indd 17

17

30-01-14 09:19

Europees waarschuwingssysteem RASFF

Meldingen over fraude nemen toe Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Vismagazine, Norbert van der Werff

Dat voedsel veilig moet zijn, daar is in de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie geen discussie over. Toch gaat het nog vaak verkeerd. Uit analyse van de meldingen in het Europese waarschuwingssysteem voor food en feed RASFF blijkt dat er het afgelopen jaar 118 keer grensoverschrijdende incidenten waren met Nederlandse foodproducten, of levensmiddelen die via Nederland naar andere landen in de EU gingen.

In maïs werd de schimmel aﬂatoxine aangetroffen.

18

Wie de waarschuwingen in het Rapid Alert System for Food and Feed bekijkt, merkt al gauw hoe complex en ondoorzichtig het handelsverkeer van voedingsmiddelen is. Bij incidenten is het vaak niet helemaal duidelijk wat nu exact de bron van het ondeugdelijke product is. Dan gaat het bijvoorbeeld om gekookt, gemalen rundvlees uit Duitsland met niet-gedeclareerd paardenvlees waarbij de grondstof uit Polen afkomstig is en via Nederland bij de ooster-/westerburen is beland. Het

kan nog ingewikkelder: gehaktballetjes uit Zweden met 60 tot 90 procent niet-gedeclareerd paardenvlees die zijn gedistribueerd in tien landen in de EU – en waarvan de grondstof afkomstig is uit zeven landen, bijna evenveel dus. Fraude Met name fraude/vervalsingen waar Nederland als land van oorsprong bij betrokken was, maakten een groter deel uit van de

meldingen. In 2010 werd dat helemaal niet gemeld, in 2011 vier keer en in 2012 één keer. Het afgelopen jaar waren er twaalf waarschuwingen vanuit heel Europa over fraude met Nederlandse producten, waarvan elf gerelateerd aan paardenvlees. In totaal werden er in het systeem van februari tot eind mei 52 meldingen over grensoverschrijdende fraude met paardenvlees gedaan. Zat er voorgaande jaren geen paardenvlees verstopt in rundvleesproducten, of wisten we het simpelweg niet? Vermoedelijk het laatste. Detectietechnieken op basis van DNA worden steeds beter en in het geval van het paardenvlees werd er na de eerste berichten ontzettend veel getest. De niet aan vlees gerelateerde melding ging over illegaal geïmporteerde zuiveldrank uit China, via Nederland. De drank werd naar elf landen geëxporteerd,


18-19-20-21_RASFF.indd 18

30-01-14 15:50

w l m

V E f v m e d w t O s g I m o n C d s s v d s d k T e c g f c m e a N g N E t D v e

Meldingen over Nederland Meldingen over Nederland of producten die via Nederland gedistribueerd zijn naar EU-lidstaten (en eventuele andere landen). De aantallen zijn exclusief feed en food contact materials. 2013: 129 2012: 147 2011: 154 2010: 121 2009: 142

waaronder Italië dat de melding deed. Nederland zat trouwens niet onder de bestemmingslanden. Verboden stoffen Er werden zoals ieder jaar ook verboden stoffen in producten ontdekt. Dat gebeurde vooral in voedingssupplementen. Zo werd in maart het niet-toegestane novel food ingrediënt Epimedium aangetroffen en opnieuw in december. Ook in een energiedrank uit de VS werd naast andere verboden stoffen een niettoegestaan novel food ingrediënt gevonden. Ook werd in een voedingssupplement kleurstof E127 aangetroffen, terwijl dat niet is toegestaan. In één voedingssupplement zaten de zware metalen arsenicum lood. Ook hier ging het om een product dat via Nederland de EU binnenkwam, in dit geval een supplement uit China. Het incident werd gemeld door Zweden. Denemarken vond maar liefst 13 keer stoffen die niet zijn toegestaan in voedingssupplementen uit Nederland. In december vond België lood in een ayurvedisch voedingssupplement, afkomstig uit India, en arseen, lood en kwik in eveneens een ayurvedisch voedingssupplement, van Nepalese herkomst. Tot drie keer toe waren er meldingen over enzympreparaten met het antibioticum chlooramfenicol, één keer werd in hamburgers en gehaktballen ontstekingsremmer fenylbutazon aangetroffen en één keer malachietgroen, dat wordt gebruikt tegen schimmels, in meerval uit Vietnam. Twee keer was er sprake van een te hoog gehalte aan het antibioticum doxycycline. Eén keer in vers Nederlands kippenvlees en één keer in diepgevroren kipfilet uit Brazilië, via Tsjechië, via Nederland, via Slowakije en via Denemarken. Een kip legt na zijn dood veel meer kilometers af dan in zijn leven... Daarnaast was er sprake van industriële vervuiling, zoals dioxine in biologische eieren en bezo(a)pyreen en andere polycyclische >>>

Veel incidenten worden ontdekt door eigen controles van bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie.

Rasff Het Rapid Alert System for Food and Feed (RASFF) is een database waarin de Europese Commissie, de nationale voedselautoriteiten van de EU-lidstaten, voedselagentschap Efsa, de Toezichthoudende Autoriteit van de Europese vrijhandelassociatie (EVA) en de EVA-leden Noorwegen, Zwitserland en Liechtenstein informatie uitwisselen over grensoverschrijdende incidenten met voedsel om zo de voedselveiligheidsrisico’s te beperken. Dit jaar werd het sys teem echter ook gebruikt voor fraude met paardenvlees, ook al was de voedselveiligheid daarbij niet in het geding. Het systeem richt zich op food, feed en contact materials. Food maakt daar het grootste deel van uit: 2644 incidenten (129 producten uit Nederland). Feed (diervoeder) was goed voor 272 meldingen (42 producten uit Nederland). Food contact materials, zoals bijvoorbeeld bekers waaruit een giftige stof kan migreren naar de drank in de beker, waren er in 2013 slechts 223 (8 producten uit Nederland). Het systeem maakt onderscheid in alerts (waarschuwingskennisgevingen waarbij andere leden direct actie moeten ondernemen (in 2013 in totaal 586 keer), weigeringen producten toe te laten tot de EU bij de grenscontroles (1443 keer), en information for attention/information for follow-up (als het product vermoedelijk maar in één land of niet meer op de markt is; samen 1110 keer).


18-19-20-21_RASFF.indd 19

19

30-01-14 15:50

Met Salmonella Thompson besmette gerookte zalm van Foppen zorgde in 2012 voor een melding in het RASFFsysteem.

aromatische koolwaterstoffen in raapzaadolie. De raapzaadolie met bezo(a)pyreen ging naast Nederland naar vijf andere EU-landen en de VS, en bij een tweede incident naar zes landen, maar niet naar Nederland. Allergenen Slechts vijf meldingen gingen over allergenen. Toch zijn allergenen een veel voorkomende reden voor recalls. Het beperkte aantal komt wellicht doordat het vaak gaat om een lokaal etiketteringsprobleem waar slechts één land bij betrokken is. Bij de vijf meldingen ging het om bouillon met selderij, sporen van pinda in gemalen amandelen, cashewnoten in biologische pesto, ei en selderij in soepen, en melk in chocoladekoekjes.

Pijnboompitten Er waren 13 meldingen van de schimmel aflatoxine in voeding: in maïs, cayennepeper, gedroogde vijgen en nootmuskaat, maar vooral in pinda’s afkomstig uit India en daarnaast uit India en Brazilië. Eén keer werd histamine in tonijn ontdekt, waarbij de vis afkomstig was uit Yemen. Ook werd in Nederlandse boontjes zwarte nachtschade aangetroffen. De bessen daarvan zijn giftig. In Frankrijk werd geklaagd over pijnboompitten uit Nederland, die weer waren geïmporteerd uit China. Het bleek om Pinus Armadii te gaan die verantwoordelijk is voor het pijnboompitsyndroom. Consumenten krijgen enkele dagen na consumptie een bittere smaak in de mond die versterkt wordt door het eten

of drinken van sommige voedingsmiddelen. De bittere smaak kan wel twee weken aanhouden. In juli ontdekte een Nederlandse slachterij dat runderkarkassen niet waren gecontroleerd op BSE. De karkassen waren geëxporteerd naar Duitsland. Ook waren er meldingen over vreemd materiaal in voedingsmiddelen, zoals glas in aardbeien, glas in zure kersen, plastic in bevroren spinazie, metaaldraad in scholfilet en veren in kippenvleesworst. In augustus werden na consumentenklachten in Nederlandse wafels deeltjes van de vloer aangetroffen. De producten waren naast Nederland gedistribueerd in België, Duitsland, Ierland, Zweden en Groot-Brittannië.

Meldingen over Nederland Meldingen over Nederland of producten die via Nederland gedistribueerd zijn naar EU-lidstaten (en eventuele andere landen). In categorieën. Supplementen/dieetvoeding: 26 Groente en fruit: 24 (Pluimvee)vlees: 25 Vis/schelpdieren: Noten: Maaltijden, soepen: Graan- en bakkerijproducten Kruiden en specerijen: Overig:

20

14 12 10 4 4 10

Via RASFF werd gewaarschuwd voor sporen van pinda in gemalen amandelen.


18-19-20-21_RASFF.indd 20

30-01-14 15:51

Pathogenen De meeste meldingen gingen over ziekteverwekkende micro-organismen. Dat waren er in voeding maar liefst 26. Overigens waren er daarnaast ook nog eens 20 meldingen over met pathogenen besmette diervoeding. De meeste incidenten hadden betrekking op diverse typen Salmonella op vlees. Zo werd Salmonella typhimurium aangetroffen in kippendijen uit Brazilië, Salmonella anatum in diepvrieskip uit Argentinië, Salmonella Hadar in diepgevroren kalkoenfilet uit Brazilië, Salmonella Stanley in diepgevroren kippendijen uit Groot-Brittannië en Salmonella London in diepgevroren gesepareerd varkensvlees uit Nederland. Bij verschillende incidenten met afsnijdsels van rundvlees uit Polen, die werden verwerkt in Nederland, werd Salmonella Montevideo, Salmonella Bredeney en Salmonella anatum aangetroffen. Ook was er een melding over diverse typen Salmonella op Nederlandse diepgevroren kipfilet afkomstig uit Thailand en gemarineerde kipfilet uit Nederland. Ook op gemberpoeder en zwarte peper werd Salmonella aangetroffen. Mosselen uit Nederland waren één keer besmet met Salmonella en één keer met E.coli (zie kader mosselen). Daarnaast waren er meldingen over Listeria monocytogenes op garnalen en op diepgevroren gekookt vlees uit Polen, waarbij het vlees uit Nederland kwam. In Finland werd Bacillus cereus gevonden op verpakte rucola. Op diepvrieshamburgers uit Zweden werd de shigatoxine-producerende Escherichia coli (O157: H7) aangetroffen. Het gebruikte vlees was afkomstig uit Nederland en Polen. De hamburgers waren geleverd aan elf landen, waaronder Nederland. Ook virussen waren diverse keren aanleiding voor waarschuwingen. Zo werd het norovirus gedetecteerd in diepgevroren frambozen uit Polen, die in Nederland waren verwerkt. Ze waren geleverd aan elf landen in en buiten de EU, waaronder Nederland. In twee gevallen werd het norovirus aangetroffen in Nederlandse oesters, één keer waren ze afkomstig uit Spanje en de andere keer uit Nederland zelf. Gekoelde oesters uit Frankrijk en Nederland bleken besmet met het hepatitis A virus.

In Frankrijk werd geklaagd over pijnboompitten uit Nederland, die weer waren geïmporteerd uit China. Het bleek om Pinus Armadii te gaan, verantwoordelijk voor het ‘pijnboompitsyndroom’.

Mosselen Plus Supermarkten en Marks & Spencer deden in december een recall van mosselen vanwege de aanwezigheid van de biotoxinen AZP en DSP. Die kunnen binnen enkele uren na consumptie misselijkheid, braken en diarree veroorzaken. Van de verontreinigde mosselen waren maar kleine hoeveelheden verkocht: minder dan 155 bij de Plus en 50 bij Marks & Spencer Food, verkrijgbaar bij de foodstore van enkele benzinestations. Bij Plus betrof de recall de mosselen in witte wijnsaus, bij Marks & Spencer mosselen in knoflook, mosselen in witte wijn en de mosselen en venusschelpen. Uit de melding in het Europese waarschuwingssysteem valt op te maken dat het om Ierse koelverse mosselen gaat die in Nederland zijn verwerkt. De melding is gedaan door Groot-Brittannië naar aanleiding van klachten van consumenten. Naast Groot-Brittannië en Nederland zijn de mosselen verkocht in Ierland zelf, Tsjechië, Oostenrijk en Frankrijk. Er zijn in 2013 in het RASFF-systeem in totaal 35 meldingen gedaan over grensoverschrijdende incidenten met mosselen. Van de andere 34 gevallen was er in 13 sprake van biotoxinen en in 17 gevallen van bacteriologische verontreiniging: 16 keer E. coli en 1 keer Salmonella. Ook werd één keer het virus Hepatitus A aangetroffen. Bovendien werd één keer het giftige cadmium aangetoond. In één geval was er sprake geweest van illegale visserij (en dus geen controle op de veiligheid) en eenmaal was er een uitbraak van ziekte zonder dat de oorzaak werd omschreven. De mosselen met E.coli waren in tien gevallen afkomstig uit Spanje, de mosselen waarin biotoxinen zaten, hadden in vijf gevallen Spanje als oorsprong. Mosselen uit Nederland waren één keer besmet met E.coli en één keer met Salmonella.


18-19-20-21_RASFF.indd 21

21

30-01-14 15:52

Accent verschuift naar handhaving

NVWA krijgt weer meer slagkracht

T n d k v a i t p d o s z b t d k j m k d a g

Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: SignBiblio

Zelfregulering en een zich terugtrekkende overheid was jarenlang het devies. De Nederlandse voedselautoriteiten moesten in tien jaar tijd 35 procent van de mankracht inleveren. Na een reeks voedselschandalen slaat de balans weer door naar handhaving. De NVWA krijgt er 165 fte’s bij, zo staat in het plan van aanpak van staatssecretaris Dijksma en minister Schippers.

De NVWA krijgt er pionnen bij.

22


22-23-24-25_Slagkracht NVWA.indd 22

30-01-14 15:46

Tot rundvlees omgekat paardenvlees, salmo nella in gerookte zalm, regulier varkensvlees dat als biologisch wordt verkocht; het is een kleine greep uit de vele recente affaires met voeding. Zowel voedselveiligheidsincidenten als etiketteringsfraude. De voedingsmiddelen industrie kreeg er van langs, maar ook de kri tiek op de voedselautoriteiten was het afgelo pen jaar niet mals. De criticasters maakten duidelijk dat de schuld niet bij de NVWA ligt, omdat daar voortdurend op is bezuinigd en steeds minder mensen, steeds meer werk zaamheden moesten verrichten. De kritiek betrof meer de politiek die verkeerde priori teiten zou stellen. Na de roep om meer han den aan het bed en meer blauw op straat, kwam er dus een heuse roep om meer witte jassen in voedingsmiddelenbedrijven. Daar mee werden dan niet de kwaliteitsmedewer kers van de ondernemingen bedoeld, maar die van de NVWA. Die moesten niet langer afspraken maken voor inspectie, maar onaan gekondigde controles uitvoeren. Levensmid

delenbedrijven worden namelijk niet langer blindelings vertrouwd. In het voorjaar van 2013 kwam er een kente ring in het beleid van bezuinigingen. Het ka binet besloot na alle perikelen met paarden vlees de geplande korting van 4,2 miljoen euro op het budget van de NVWA te schrap pen. Ook werden hogere boetes voor fraude aangekondigd. Daarmee werd ingespeeld op het groeiend onbehagen bij consumenten over misstanden in de voedingsmiddelen industrie. Maar ook de industrie zelf pleitte, bij monde van brancheorganisatie FNLI, voor opsporing van fraude en hardere sancties tegen overtreders. Fusie Begin 2012 fuseerden VWA, Algemene In spectiedienst en Plantenziektenkundige Dienst. Doel was vergroting van de efficiency en kostenbesparingen. De Algemene Reken kamer veegde daar afgelopen november in een rapport over de fusie de vloer mee aan.

De regering had in 2007 verwacht dat de fusie van de inspectiediensten een besparing van 50 miljoen euro per jaar zou opleveren. Die doelstelling is echter niet gehaald en de Rekenkamer acht het niet waarschijnlijk dat dat in de periode tot 2018 wél gebeurt. Naast kritiek op de financiële kant was de Al gemene Rekenkamer vernietigend over het toezicht. Van de meeste sectoren had de NVWA geen inzicht in de naleving van de weten regelgeving. Dat inzicht is noodzake lijk voor ‘risicogericht toezicht’. Het is namelijk beleid bedrijven die het niet zo nauw nemen met de regels vaker te inspecteren dan on dernemingen die zich daar strikt aan houden. De NVWA heeft met sommige voedingsmid delenbedrijven afspraken gemaakt over be perkter toezicht. Die bedrijven moeten aan specifieke voorwaarden voldoen, onder meer om bepaalde informatie met de NVWA te delen. Dit systeemtoezicht blijkt echter voor alsnog veel tijd en dus geld te kosten, in plaats van te besparen. “Integendeel; voor de uitvoering van audits op interne borgingssys temen van bedrijven is ander, hoger opgeleid (en dus duurder) personeel nodig, met kennis van het gehele productiesysteem van bedrij ven en de (veiligheids)risico’s daarin. Op korte termijn zijn er dus veeleer kosten in plaats van besparingen te verwachten”, aldus de Al gemene Rekenkamer. Bovendien schrijft de Rekenkamer dat niet zeker is of die vorm van toezicht wel effectief is omdat informatie daarover niet beschikbaar is.

>>>

Data-analyse De NVWA krijgt een team ‘informatiegestuurd toezicht’. Dat gaat zich bezighouden met data-analyse om vroegtijdig onregel matigheden te signaleren ter preventie, trends te ontdekken en risicoprofielen van bedrijven op te stellen. Op die manier kan de toezichtscapaciteit gerichter ingezet worden. “Dit vraagt ontslui ting van databronnen, moderne analysetools en vooral het aan trekken van medewerkers met vaardigheden in data-analyse en datamining”, zo staat te lezen in het plan van aanpak. Voor de data-analyse wordt gebruikgemaakt van informatie uit interne en externe bronnen over de bedrijven waarop de NVWA toezicht houdt. Voorbeelden zijn gegevens uit het klantcontact centrum, data van toezicht en opsporing, databestanden uit het bedrijfsleven, kwaliteitssystemen en ook sociale media.



23

30-01-14 15:46

Zelfcontrole door bedrijven is dus niet alleen niet goedkoper, maar mogelijk ook nog eens niet effectief. Maar naast kritiek op de slager die zijn eigen vlees keurt, kwam ook het de legeren van inspecties door het Centraal Or gaan Kwaliteitsaangelegenheden Zuivel (COKZ) onder vuur te liggen. Rusland maakte op 10 december bekend de erkenning van een deel van de Nederlandse zuivelbedrijven, waaronder dochterbedrijven van Friesland Campina, op te schorten. Dat betekent dat ze tijdelijk niet mogen exporteren naar Rusland, Kazachstan en Wit-Rusland, waarmee het land een douane-unie heeft. Reden daarvoor is dat de NVWA het toezicht op de zuivel heeft gedelegeerd aan het COKZ. Rusland er kent dat orgaan niet. Afgezien van het proce durele bezwaar, meenden de Russische auto riteiten dat het COKZ certificaten afgaf zon der dat het product gecontroleerd was. De certificaten waren daardoor niet betrouwbaar. De Russische maatregel werd in verband ge bracht met alle aanvaringen tussen Nederland en Rusland in het afgelopen jaar – nota bene het Nederland-Ruslandjaar – waaronder de arrestatie van een Russische diplomaat in Den Haag, de Nederlandse juridische stappen tegen de aanhouding van de bemanning van het onder Nederlandse vlag varende Green peace-schip dat in het Noordpoolgebied actie voerde tegen Russische olieboringen, en de Nederlandse protesten tegen het Russische anti-homobeleid. Ook de Europese Commis sie en derde landen hebben Nederland er echter op gewezen dat het Nederlandse sys teem, waarbij private en publieke activiteiten verweven zijn, niet aan de eisen voldoet, onder meer vanwege het ontbreken van een onafhankelijk bestuur. Die kritiek heeft ook betrekking op de vleessector, waarbij de Kwaliteitskeuring Dierlijke Sector (KDS) de keuring van geslachte varkens, kalveren, run deren, schapen, geiten en paarden verzorgt, evenals de bemonstering en analyse van run deren in verband met BSE. Plan van aanpak De week voor Kerstmis kwamen staatssecre taris van EZ Sharon Dijksma en minister van VWS Edith Schippers met een plan van aan pak om de geconstateerde ‘zwakke plekken’ bij de NVWA te versterken. “Bedrijven zijn verantwoordelijk voor eerlijk en veilig voedsel, met een toezichthouder die hier bovenop zit en handhaaft”, aldus Dijksma. De veranderin gen zijn ingrijpend. Liep het aantal medewer kers bij de NVWA en diens voorgangers van 2003 tot 2013 terug van 3478 naar 2261 medewerkers, nu komt er in de periode tot 24

2018 105 fte bij, tussen 2014 en 2016 aange vuld met nog eens circa 60 tijdelijke mede werkers. De ministeries van EZ van VWS trekken geld uit voor de versterking van de NVWA: 33 miljoen extra per jaar vanaf 2014 en een incidentele investering van 34 miljoen euro in de jaren 2014-2017. Het bedrijfsleven moet echter ook meebetalen. Hogere tarie ven moeten 10 miljoen euro per jaar opleve ren. De investeringen zijn bedoeld voor meer in specteurs en dierenartsen en voor de vorming van interventieteams om in te zetten bij inci denten. Want als er meer wordt gecontro leerd, zullen er ook meer incidenten naar boven komen, legde Dijksma uit. Ook komt er ongeveer 50 fte bij, oplopend tot 90 fte, voor de versterking van de organisatie. Dat richt zich onder meer op verbetering van de ICT, waardoor medewerkers beter hun werk kunnen doen. Een deel van de maatregelen uit het plan van aanpak wordt echter uitgevoerd door perso neel dat elders wordt vrijgemaakt. Het gaat hierbij om circa 40 fte in 2014, oplopend tot in totaal zo’n 140 fte in 2018. Dat kan door een aantal efficiencymaatregelen, stellen de bewindslieden. Helemaal gebroken met het oude beleid hebben ze dus niet. Onbezoldigd ambtenaar Het keuringssysteem zal worden herzien. Hoe is nog niet duidelijk. Het kabinet zal bij de herziening de aanbevelingen in het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, dat in februari verschijnt, in aanmerking nemen. Dat onderzoek richt zich op de voedselveiligheids risico’s van de productie en verwerking van vlees. Daarin wordt ook ingegaan op de rol van de NVWA en van private organisaties in het toezichtsysteem. Voor de Russische kritiek op het keuringssys teem is wel al een oplossing gevonden: de NVWA-isering van COKZ-medewerkers. Vooruitlopend op de aanpassingen in het keuringssysteem zijn de keuringsdienstmede werkers van de COKZ namelijk aangesteld als onbezoldigd ambtenaar van de NVWA. Bo vendien kwam er een mandaat van de in specteur-generaal van de NVWA voor het onder toezicht van de NVWA afgeven van gezondheidscertificaten.

De afgelopen jaren was het aantal NVWAmedewerkers behoorlijk gereduceerd.



30-01-14 15:46

Voedselveiligheid hoort bij Volksgezondheid “Waar Europa vanaf 2000 duidelijk heeft gekozen om een on afhankelijk agentschap als Efsa op te tuigen, heeft Nederland precies het omgekeerde gedaan door voedselveiligheid onder het ministerie van Landbouw en nu Economische Zaken onder te brengen”. Dat zei Herman Koëter, voormalig wetenschappelijk directeur van Efsa, in een rapport van de Stichting Maatschappij en Veiligheid uit 2013. De (N)VWA is in 2003 van het ministerie van Volksgezondheid overgeheveld naar Landbouw. Later kwam het bij Economische Zaken te liggen. Vele experts en betrokkenen vinden dat het daar niet thuishoort. Zo ook oud-minister van Landbouw Cees Veerman. “De landbouwsector heeft uit eigenbelang een stevige tegenmacht nodig. Anders vertrouwen de politiek en het publiek de sector op den duur niet meer.”



25

30-01-14 15:46

‘

Sinds november 2010 is de Jacobskerk in Haarlem de nieuwe thuisbasis van Jopen Bier.

J

g

s

v

D d N b V g v v m l h g e v g d v i v s N w t

E B S S B w t g é m n E B i 26


26-27-28_emmer.indd 26

30-01-14 15:51

‘Prachtig voor op het terras’

Modern bier van oergraan Tekst en foto’s: Jacqueline Wijbenga

Jopen HRLMMR & Meer is de naam van het in de Haarlemse Jopenkerk gebrouwen bier op basis van emmer. De teelt van deze oude graansoort is opgepakt in de Haarlemmermeerpolder. Het unieke karakter van het graan maakt emmer geschikt voor diverse toepassingen.

De Haarlemmermeerpolder werd in 1852 drooggelegd. Vis maakte plaats voor graan. Nog altijd wordt hiernaar verwezen via gebouwen en wijken die de naam ‘Graan voor Visch’ dragen. Granen waren een belangrijk gewas bij de landbouwkundige ontwikkeling van de polder. “Tegenwoordig is het belang van graangewassen in deze polder niet groot meer”, memoreert Jasper Engel, graanhandelaar en diervoederverkoper in Beinsdorp. Voor hem was de teruglopende aandacht voor de graanteelt reden om zijn bakens de verzetten en zich qua verkoop meer te richten op diervoeders. Maar zijn hart ligt nog altijd bij de graanhandel. “We slaan granen op die hier in de polder worden geoogst, maar lang niet zo veel meer als jaren geleden. Daarnaast houd ik me nog bezig met wat kleinere teelten”, vertelt Engel. Hij was dan ook direct enthousiast toen akkerbouwer Pieter Bijlsma uit Nieuw-Vennep hem benaderde voor medewerking aan het project gericht op de herintroductie van het oergraan emmer. Emmer Bijlsma, akkerbouwer onder de rook van Schiphol, werd drie jaar geleden door Sándor Schiferli en René Zanderink van de stichting Bio-Di-vers benaderd of hij geïnteresseerd was in de teelt van een oergraan. “Ik ben altijd wel in voor wat nieuws en heb regelmatig geëxperimenteerd met andere teelten. Het één pakt goed uit, het andere wat minder, maar als je het niet probeert, weet je ook niet of het wat kan worden”, aldus Bijlsma. En dus was de boodschap aan de heren van Bio-Di-vers: “Lever maar wat zaad, dan plan ik het wel in.”

Dat lieten Zanderink en Schiferli zich geen twee keer zeggen. Het juiste gewas hadden ze al in het vizier: emmer. “Emmer is een graansoort die vroeger werd geteeld in Nederland. Door de veredeling en de aandacht die vooral op opbrengst per hectare is gericht, is deze soort in de vergetelheid geraakt”, vertelt Zanderink, kenner van oerrassen. Via, via lukte het om een paar zakken zaad op de kop te tikken in Duitsland. Die werden bij Bijlsma afgeleverd. Hij zaaide in 2011 een klein hoekje in met emmer voor zaadvermeerdering. In 2012 werd het areaal al iets groter en oogstte hij 2000 kilo. Afgelopen teeltseizoen besloeg het areaal emmer zo’n 2,5 hectare, wat resulteerde in ongeveer 10.000 kilo graan. “De opbrengst van emmer is ongeveer een vijfde van reguliere wintertarwe”, vertelt Bijlsma. Biodiversiteit De herintroductie van een gewas als emmer in de Haarlemmermeerpolder past volgens Schiferli en Zanderink in het streven van de stichting Bio-Di-vers om de biodiversiteit in Nederland te vergroten. Voor dat doel zoekt de stichting samenwerking met diverse initiatieven in den lande. In dit geval sluit de herintroductie van emmer aan bij Park21, een plan om in de regio Haarlemmermeer een park te ontwikkelen voor grootschalige publieksattracties. De bedoeling is dat inwoners, agrariërs, ondernemers en publieke partijen initiatieven ontwikkelen voor de inrichting van Park21. In dat kader richtte een groep boeren, waaronder Bijlsma, de stichting AgroNova op. Deze stichting richt zich op duurzaam agrarisch ondernemen met als onderde-

len agrarisch natuurbeheer, duurzame energie, cultuur, recreatie, sport en akkerbouw. “De herintroductie van een gewas als emmer past bij Park21 en AgroNova”, meent Schiferli. De teelt alleen is niet genoeg. Het gewas moet ook een bestemming hebben, wil het een vaste plek kunnen innemen in het bouwplan van akkerbouwers en dus in Park21. “Granen zijn breed toepasbaar, dus hebben we onze pijlen alle kanten op gericht. Daarvoor biedt emmer, een laag-glutengraan, volop kansen, omdat de graansoort zich onderscheidt qua smaak”, aldus Schiferli. Brood, bier en jenever zijn de meest voor de hand liggende producten waarin het graan een plek kan krijgen. Zanderink: “We weten dat

Jopen HRLMMR & Meer is de naam van het in de Jopenkerk gebrouwen bier op basis van emmer.

>>>



27

30-01-14 15:51

Bier Michel Ordeman, directeur van de Jopen Brouwerij, is erg te spreken over het eerste brouwsel, dat de naam Jopen HRLMMR & Meer kreeg. “Het is een mooi bier geworden met een uitgesproken, unieke smaak.” Het bier is ook door bezoekers van de Jopenkerk goed ontvangen en zal naar verwachting op de kaart blijven, vooralsnog zolang de voorraad strekt. Ordeman verwacht dat de belangstelling voor dit bier groter zal zijn in het voorjaar. “Het is een prachtig terrasbier. Ik wil het brouwen ervan zo inplannen dat we dit bier in het voorjaar vanaf mei volop beschikbaar hebben.” Daarnaast wil hij het graan testen in een moutbier. Ordeman heeft met het oog daarop alvast een deel van de emmer-oogst 2013 vastgelegd. Hij is echter niet de enige belangstellende. “Een graanstokerij in Amsterdam heeft duizend kilo gevraagd om er jenever van te maken”, vertelt Bijlsma. Bovendien heeft Engel zich gestort op het malen van een hoeveelheid graan. Daarvan bakten hij en Jacqueline Bijlsma al met succes smaakvolle pannenkoeken. Engel kocht bovendien een broodbakmachine en produceerde daarmee zijn eigen emmer-brood, dat bij de introductie van het emmer-bier door de aanwezigen met smaak werd gegeten.

Emmer is hoger dan reguliere tarwe. De opbrengst is een vijfde van de gemiddelde tarweopbrengst.

28

emmer of gerst aan de basis heeft gestaan van Egyptisch bier, dus lag het voor de hand contact te zoeken met een brouwer.” Mooie bijkomstigheid was de aanwezigheid van een lokale brouwerij: de Jopen Brouwerij in Haarlem.

Brouwen Op 30 augustus begon de brouwmeester met het brouwen van het bier op basis van emmer. Aan dat proces ging nog het nodige vallen en opstaan vooraf, vertelt Engel. “In tegenstelling tot de hedendaagse granen, wordt bij het dorsen van emmer het kaf niet van het koren gescheiden. Dus moesten we het graan eerst pellen. Pelmachines zijn er echter niet meer zo veel.” Engel vond er een bij een biologische akkerbouwer in Groningen. De gepelde granen moesten vervolgens nog worden geplet alvorens ermee kon worden gebrouwen. Ook geen sinecure, zo bleek. Engel tikte een pletmolen op de kop en ging samen met Bijlsma aan de slag. Het geplette graan werd voorgeschoteld aan de brouwmeester. “Die stuurde ons onverrichter zake naar huis. Het resultaat van onze eerste inspanningen was niet goed genoeg om bier mee te brouwen, kregen we te horen.” Een tweede pletronde leverde wel het door de brouwmeester gewenste resultaat.

Ontwikkeling Voor verdere ontwikkeling van het brood zocht Bio-Di-vers toenadering tot de Nederlandse Brood- en banketbakkers Ondernemersvereniging (NBOV). In samenwerking met hen wordt het door Engel gemalen graan momenteel bij het Bakery Institute in Zaandam gebruikt voor het maken van desem- en rijsbrood. “We hopen dat we een brood kunnen ontwikkelen dat uniek is voor de regio, zodat ambachtelijke bakkers in dit gebied ook profiteren van dit initiatief”, aldus Zanderink. Of de regio gaat profiteren van alles wat er mogelijk is met emmer, hangt niet alleen af van de succesvolle testen met het graan in brood, bier of jenever, maar vooral ook van het saldo voor de teler. Bijlsma: “Uiteindelijk heeft zo’n gewas alleen toekomst als het zich qua saldo kan meten met andere gewassen, met name met tarwe. Emmer heeft een lage opbrengst. Daar staat tegenover dat het gewas veel minder gewasbescherming en bemesting vraagt. Dat verschil is echter niet genoeg om de overstap te maken. Afnemers moeten een goede prijs per kilo betalen om qua saldo vergelijkbaar met tarwe uit te komen. Pas dan heeft emmer hier echt toekomst”, besluit Bijlsma.



30-01-14 15:52

voor echt voor echteten! eten!

ARODO Ad BASIC 86x127_NL_FC.pdf

Bag Filling Units

Bag Vacuumisers

1

Palletisers

13/05/13

www.hevel.nl

www.hevel.nl

Eerlijke EerlijkeVacuumzakken Vacuumzakken

10:57

Stretchhooders

ONTWERP EN PRODUCTIE VAN VERPAKKINGSMACHINES

C

M

Y

CM

ARODO ontwerpt en produceert, volledig in eigen beheer, diverse typen zakkenvul-, vacumeer- en palletiseermachines en rekhoes-installaties voor bulkgoederen in onder meer de volgende sectoren: Bouw Chemie Food

Feed Agricultuur etc...

MY

CY

CMY

K

ARODO BVBA Tel. +32 14 67 23 32 [email protected] www.arodo.com

De komende editie van EVMI verschijnt op 25 maart. Het thema voor deze editie wordt: PROCESSING Sluiten uw producten/diensten aan bij dit thema? Reserveer dan vóór 4 maart uw advertentie. Het materiaal dient uiterlijk 7 maart aangeleverd te worden. Neem voor informatie over adverteren contact op met Felix Berentsen, tel. +31 (0)6-42 75 95 18 [email protected] of met Wilma Zijlstra, tel +31 (0)88-2944847 [email protected]

Japan stelt exportmarkt Wagyu open

M t h o h H v h t d w p V p N b e l E v h m k v p v

‘Keizerlijk’ stukje vlees Tekst: Baukje van der Meer | Foto’s: Baukje van der Meer en Nice to Meat

Wagyu is een exclusief stuk vlees, met een rijke, Japanse historie. Goedkoop is het niet: afhankelijk van de kwaliteit, kan een Wagyu-rund wel 20.000 euro opleveren. Dit voorjaar stelt Japan de exportmarkt voor Wagyu-vlees open. Het authentieke product is straks verkrijgbaar bij exclusieve slagerijen en toprestaurants in Nederland. Wat typeert dit ‘keizerlijke’ stukje vlees?

Landbouwattaché Shin Nishioka van de Japanse ambassade (links) overhandigt de proefzending Japans Wagyu-vlees aan Mikel Pouw, directeur Nice to Meat.

30

Wagyu betekent letterlijk: Japans rundvlees. Japanners zijn van oudsher echte viseters, maar de Japanse elite die heel vroeger af en toe een stukje vlees at, koos niet voor het eerste het beste stukje vlees. De keizer en zijn familie aten Wagyu-runderen, die werden gebruikt als trekdieren in de rijstvelden. De dieren hadden daardoor veel spierkracht en een hoog uithoudingsvermogen. Wagyu staat bekend om de hoge marmering; de mate van vetverdeling over de spier. De marmeringsgraad is vast te stellen op een schaal van 1 tot 12. Hoe hoger de score, hoe beter en fijnmaziger de vetver-

deling over het vlees. Wagyu bevindt zich in de hoogste klasse. Raszuiverheid Het ene stukje Wagyu is het andere niet. Japans Wagyu onderscheidt zich, doordat het vlees altijd afkomstig is van 100 procent Wagyu-runderen. Vooral die raszuiverheid heeft invloed op de marmeringsgraad en de vleeskwaliteit. Leveranciers konden Wagyu-vlees al langer importeren uit de Verenigde Staten, Australië en Nieuw-Zeeland. Dit vlees is ook van hoge kwaliteit, maar smaakt anders dan de oorspronkelijke variant uit Japan.

In Japan mag het vlees alleen de naam Wagyu dragen, als zowel de vader als moeder 100 procent ‘Wagyu’ is. Andere Wagyu-kruisingen mogen in Japan niet onder die naam worden verkocht en worden ‘high breeds’ genoemd. In Japan zijn vier oorspronkelijke Wagyu-rassen: Japanse Black, Japanse Brown of Red, Japanse Polled en Japanse Shorthorn. Proefzending Horecaslager en importeur Nice to Meat, die sinds eind jaren negentig leverancier is van Wagyu-vlees uit de VS, Australië en NieuwZeeland, organiseerde in december een proeverij met Japans Wagyu-vlees. Zo’n tachtig genodigden kwamen naar de proefkeuken van Nice to Meat in Almere Poort, om kennis te maken met dit bijzondere vlees. De gasten konden proeven van een ‘niet-commerciële proefzending’ van Japans Wagyu, waarvoor een speciale vergunning was afgegeven. Ook konden ze het verschil proeven tussen Japans en Australisch Wagyu.


30-31_wagyu.indd 30

30-01-14 09:24

H B d w f v v d g D z n d

J

Mikel Pouw, directeur van Nice to Meat, toonde zich zeer verheugd. Jarenlang werkte hij achter de schermen mee aan de lobby en onderhandelingen op Europees niveau voor het openstellen van de Japanse exportmarkt. Hij beschrijft Japans Wagyu als uiterst smaakvol en mals, gemarmerd rundvlees van de hoogste kwaliteit. Pouw: “We hebben er vijftien jaar op moeten wachten. Nu is het eindelijk zover; vanaf het voorjaar 2014 mogen wij Japans Wagyu rechtstreeks uit Japan importeren en verkopen. Het doel is bereikt.” Vanaf dit voorjaar gaat Nice to Meat het Japanse Wagyu-vlees ook daadwerkelijk naar Nederland halen. Het is vanaf dan verkrijgbaar in diverse Nederlandse toprestaurants en -slagerijen. Het wachten is nog op de laatste controles die op dit moment door de Europese veterinaire inspectie worden uitgevoerd in Japan. Het gecertificeerde vee heeft een paspoort met neusafdruk, waarmee garanties worden afgegeven over herkomst, dierenwelzijn en gezondheid. Naar verwachting zal dit voorjaar het eerste Europees goedgekeurde slachthuis in de buurt van Tokio operationeel zijn. Hoge voedingswaarde Behalve dat Wagyu wordt gezien als een echte delicatesse, heeft het ook een hoge voedingswaarde, meldt Nice to Meat. Zo bevat het fosfor, ijzer, zink en de vitamines B6 en B12. Het vlees wordt ook gekenmerkt door veel enkelvoudig, onverzadigd vet. Dit is bijzonder, want dierlijk rundvet bestaat normaal gesproken grotendeels uit verzadigde vetten. De onverzadigde vetten van Japans Wagyu zijn het resultaat van de genetica en de manier van voeden en verzorgen. In Japan worden de runderen per traditie langer, intensie-

In de proefkeuken van Nice to Meat in Almere-Poort. Het Japanse Wagyu-vlees werd à la minute bereid door chefs van Hotel Okura Amsterdam en Wim Looij, slager bij Nice to Meat.

ver en met meer aandacht verzorgd. Een uitgebalanceerd dieet van rijststro, maïs en mineralen, plus rust, regelmaat en reinheid vormen 36 maanden lang de ingrediënten voor gezonde en stressvrije runderen. Er gaan verhalen dat de dieren vroeger van de elite bier te drinken kregen en massages ontvingen van geisha’s, om ‘ontspannen vlees met ragfijne vetaders’ te krijgen. Daarna zou de rug ingesmeerd worden met sake. Of dit echt zo is gegaan, valt te betwijfelen. Wat duidelijk is, is dat Wagyu staat voor echte kwaliteit, waar culinaire genieters wereldwijd graag voor willen betalen, vertelt het bedrijf.

Consumentenprijs Afhankelijk van herkomst, genetica en uiterlijk kan een Japans Wagyu-rund de veehouder tot 20.000 euro opleveren. Wat in Nederland de prijs per kilogram voor restaurants en de consument zal worden, is nog niet bekend. Wel zal de prijs op een hoger niveau liggen dan die van Wagyu met een andere herkomst. Pouw: “Voor vleesliefhebbers is het absoluut een ongeëvenaarde ervaring om Japans Wagyu te eten. Het is kostbaar, maar je eet het in zeer bescheiden porties. De extreem sappige smaak geeft een weldadig mondgevoel. Zorgvuldig kauwen van het zoetige vlees, geeft elke keer een smaakexplosie in je mond. Vergelijk het met een bonbon: een knapperig omhulsel, fluweelzacht van binnen. Japans Wagyu is machtig, maar 100 tot 150 gram geeft al een heel verzadigd gevoel.”

Wagyu-runderen van eigen bodem Ook in Nederland zijn er boeren die Wagyu-runderen houden. Voorbeelden zijn Klaas Vlaar en Chris Boomsma uit het NoordHollandse Benningbroek en Venhuizen, die op dit moment een Wagyu-kudde aan het opbouwen zijn. Ze geven hun dieren een uitgekiend voedingspatroon met onder meer rijststro. Ook worden er borstelmassages gegeven, zodat het vet zich nog beter over het spiervlees verdeelt. Japanse Wagyu (links) en Australische Wagyu. eisma voedingsmiddelenindustrie | februari 2014

30-31_wagyu.indd 31

31

30-01-14 09:24

De Kweker breidt elektrisch bezorgen uit

OCS Checkweighers ook in Nederland

Levensmiddelengroothandel De Kweker heeft twee nieuwe hybride bezorgvoertuigen in gebruik genomen. Hiermee breidt De Kweker zijn Elektro service uit. Sinds 2008 kunnen klanten in Amsterdam producten laten bezorgen via elektrisch vervoer. “Klanten kunnen hun producten zelf uitzoeken in de zelfbedieningsvestiging in Amsterdam, waarna het nog dezelfde dag elektrisch wordt bezorgd. Hierdoor hoeven klanten geen eigen vervoer meer te regelen en kunnen ze op de fiets langskomen”, aldus De Kweker. Om de inzetbaarheid te verhogen, is gekozen voor hybride voertuigen, maar in de binnenstad wordt alleen elektrisch gereden. Dat zorgt voor minder fijnstof en minimaliseert geluidsoverlast. De Kweker stelt dat maatschappelijk verantwoord ondernemen bij het bedrijf een grote rol speelt. Zo had De Kweker als één van de eerste levensmiddelengroothandels een ruim biologisch assortiment. Daarnaast maakt De Kweker zich al geruime tijd hard voor (streek)producten, die met liefde voor mens en dier worden geproduceerd.

Het Duitse OCS Checkweighers heeft sinds begin dit jaar een eigen vertegenwoordiging in Almere. Dit om aan de toenemende vraag te kunnen voldoen. Algemeen manager van deze jongste vestiging is Remco van Zijl. De samenwerking met de partnerbedrijven zoals Mundi Technology en Vioprint wordt gewoon voortgezet. Het bedrijf ondersteunt ook Mundi Technology commercieel. Voor technische ondersteuning blijft Mundi Technology voortdurend bereikbaar. OCS Checkweigher is partner voor dynamische weeg- en inspectietechnologie en leverancier van checkweighers, dozenwegers, metaaldetectoren en X-Ray scanners. Klanten zijn actief in de levensmiddelen-, farmaceutische, chemische en cosmetische industrie en in de mail- en logistieke branche.

Meer info: De Kweker www.kweker.nl

Meer info: OCS Checkweighers www.ocs-cw.nl

Intern geheugen voor instrumenten Penko Penko heeft zijn instrumenten uitgebreid met een intern geheugen waarmee de weeggegevens gedurende minimaal zeven jaar opgeslagen worden. Daarna vervangt het systeem volgens een FIFO-systeem (first in, first out) de gegevens in blokken van circa zes procent van de inhoud. De informatie per weging bevat minimaal de tijd, de datum, het gewicht en een identificatie. Afhankelijk van de toepassing behoren aanvullende gegevens, inclusief een volledige e-teken registratie, tot de mogelijkheden. Het geheugen bevindt zich in het instrument zelf. De inhoud kan opgeroepen worden, geprint of overgedragen aan een bovenliggend systeem. Deze uitbreiding is onder andere van belang voor toepassingen zoals continue (bandwegers) en discontinue (verladingssystemen) totaliserende systemen, maar bijvoorbeeld ook voor controlewegers en vulinstallaties. In veel gevallen bespaart het een ‘alibiprinter’. Deze uitbreiding is vanzelfsprekend in de EU-certificaten van de betreffende instrumenten opgenomen en mag dus ook voor handelsdoeleinden gebruikt worden. Meer info: Penko www.penko.com

Hebu wordt Manuli Fluiconnecto

Nieuw design modulaire luchtbehandelingsunits SMC SMC heeft de AC-serie modulaire luchtbehandelingsunits in een nieuw jasje gestoken. De vernieuwde AC-serie heeft reduceerventielen, die een lager en geoptimaliseerd luchtverbruik garanderen en tot wel 50 procent minder drukval opleveren. Bovendien biedt de nieuwe, dubbellaagse, doorzichtige filterpot een betere bescherming en zichtbaarheid rondom. Bij het nieuwe model is ook tot 46 procent minder ruimte nodig om het filter te vervangen, dankzij de filterconstructie die in de filterpot is geassembleerd. Andere voordelen zijn volgens SMC de moderne ‘urban white’ look en de aangepaste ronde behuizing, waarin een handig vergrendelingsysteem voor de filterpot verwerkt is. Meer info: SMC www.smcpneumatics.nl

Manuli Fluiconnecto B.V is sinds 1 januari de nieuwe naam van Hebu B.V. Manuli Fluiconnecto levert slangen en koppelingen en is serviceverlener op het gebied van hydrauliek. Hebu werd in 2008 overgenomen door de industriële onderneming MRI en werd onderdeel van het MRIdistributiekanaal onder de naam Fluiconnecto. Het internationale hoofdkantoor werd gevestigd in Rotterdam. De namen Hebu en Fluiconnecto werden de afgelopen jaren beide gebruikt. Sinds begin januari is sprake van één naam: Fluiconnecto. Meer info: Manuli Fluiconnecto www.fluiconnecto.nl

32


32_productnieuws1.indd 32

30-01-14 15:47

Voedselvertrouwen herstellen

Hand in eigen boezem steken Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Harmen de Jong, Tom van der Meer

Het vertrouwen in gezond en veilig voedsel neemt steeds verder af. De voedingsmiddelenindustrie wordt gezien als de grote boeman. Dit mede door de vele meningen en pseudowetenschappen op internet die worden verward met feiten. Hoe neemt de sector dit wantrouwen weg?

Vorig jaar had zo’n veertig procent van de Nederlandse consumenten minder vertrouwen in hun voeding gekregen, onder meer door de vele voedselschandalen. Dat blijkt uit het DuurzaamheidKompas van MarketResponse en Schuttelaar & Partners dat in juni verschenen is. Sindsdien is het aantal negatieve berichten onveranderd doorgegaan, denk maar aan het

Frank van Ooijen (FrieslandCampina): “Er heerst nationaal wantrouwen, terwijl het Nederlands product in het buitenland juist een zeer goede naam heeft.”

gerommel met biologische ham bij Encebe, de perikelen bij de NVWA, asbestbrood en een nieuwe Franse affaire met paardenvlees van paarden uit renstallen en farmaceutische laboratoria die tot in Nederland reikt. “Iedereen heeft tegenwoordig een mening klaar”, stelt Marcel Schuttelaar tijdens het nieuwjaarsdebat van Schuttelaar & Partners, “maar wat vindt de

industrie, de advisering en de wetenschap ervan?” Een overgrote meerderheid van de aanwezige deskundigen in Nieuwspoort in Den Haag is positiever dan de meeste consumenten in het land en vindt de huidige voeding juist méér te vertrouwen dan in het verleden. Paradox Frank van Ooijen, directeur communicatie en duurzaamheid van FrieslandCampina, spreekt van een opmerkelijke paradox: er heerst nationaal wantrouwen, terwijl het Nederlands product in het buitenland juist een zeer goede naam heeft. “Nederland scoort als zuivelland vanwege de uitstekende reputatie. Zozeer zelfs dat er op grote schaal melkpoeder werd opgekocht en per post naar China werd gestuurd.” Volgens hem scoort voeding niet hoog op het prioriteitenlijstje van de maandelijkse uitgaven van consumenten. “Maar klanten willen al boe roepend wél voor een dubbeltje op de eerste rang zitten.” In zijn ogen moet de sector, als keten, laten zien hoe gebouwd wordt aan vertrouwen.” FrieslandCampina doet dat bijvoorbeeld met de Campina boerderijdagen.

>>>

Industrie en wetenschap ‘Voedingswetenschappers zijn pas weer geloofwaardig als ze ophouden om samen met de industrie te werken’ is een van de stellingen tijdens het debat. Veel aanwezigen zijn het hier niet mee eens. “We moeten elkaar juist meer opzoeken.” “Het lijkt net alsof wetenschappers altijd meegaan met de industrie”, zegt Sikke Meerman van Unilever. “Maar met afslankmiddel hoodia zijn we bijvoorbeeld na onderzoek juist gestopt.” Anderen vinden dat de banden te innig zijn en samenwerking te ver is doorgeschoten. Hierdoor is volgens hen de onafhankelijkheid in het geding en neemt het consumentenvertrouwen over de oprechtheid van de bedoelingen af.


33-34-35_debatvoedselvertrouwen.indd 33

33

30-01-14 09:23

Theo van Uffelen (Coca-Cola): “Waakhonden moeten beseffen dat ze ook zélf een sociale verantwoordelijkheid hebben.”

‘Eigenbelang voorop’ Volgens Hilde Anna de Vries, directeur Foodwatch, zéggen bedrijven wel iets te willen doen, maar blijven ze juist hun eigenbelang vooropstellen. “Wie af wil van kritiek, moet zorgen dat er geen kritiek te geven is. Niet ngo’s, die namens consumenten spreken, maar de industrie is de partij die dagelijks bewust misleidt. De industrie eist zelfregulering, maar maakt dit zelden waar. De industrie lobbyt tegen het implementeren van wetgeving die transparantie borgt. En de industrie bepaalt via commissies in Brussel wat aan ons eten wordt toegevoegd.” Volgens haar zouden industrie en overheid de hand in eigen boezem moeten steken en de kritiek van ngo’s moeten zien als kans om consumenten het beschaamde vertrouwen terug te geven.

Van alle tijden Ad Nagelkerke, managing partner Schuttelaar & Partners en voorzitter van de NVVL, schetst dat voedingswantrouwen van alle tijden is. “In 1919, toen de Warenwet ontstond, was het namaken van producten lucratief. Melk werd aangelengd met water en bessensap met stijfsel. Het huidige gevoel van onvrede wordt gevoed doordat iedereen tegenwoordig zender is geworden. Er is een stroom van zelfverkondigde ‘wetenschappers’. Sociale media zijn de kroeg van de wereld geworden.” Duiders van de feiten komen volgens hem niet meer boven het rumoer van de ‘kroegpraat’ uit. ‘Nuance ontbreekt’ Theo van Uffelen, marketing directeur bij Coca-Cola, category sparkling softdrinks, ergert zich aan de neerwaartse spiraal in de kwaliteit van de berichtgeving over voeding. “Tv-programma’s, ngo’s en bloggers hebben te weinig interesse in de nuance en de neveneffecten van hun kritische boodschappen. Hierdoor worden consumenten op het verkeerde been gezet. Het is daarom geen wonder dat het vertrouwen in voedsel is afgenomen.” Als voorbeeld stelt hij de kritiek van Foodwatch op het Nationaal Schoolontbijt. Foodwatch noemde dat destijds ‘een

34

promotie van ongezond eten’ en zei dat kinderen meer groenten en fruit moeten eten. Volgens Van Uffelen is het juist óók belangrijk om ontbijten te promoten. “Met deze kritiek spoel je het kind met het badwater weg”, zegt hij, “en verlies je het grotere plaatje uit het oog. Ik sta hier als marketeer in food, maar ook als vader van twee kinderen. Ik vind dat we van een corporate social responsibility over moeten naar een collective social responsibility.” Volgens Van Uffelen zijn marketeers en bedrijven de pubertijd inmiddels ontgroeid. “Bij pubers moet de verantwoordelijkheid nog van buiten komen. Daarna ontstaat zelfreflectie en de eigen verantwoordelijkheid. Kritische berichtgeving en waakhonden hebben een gunstige invloed gehad. En dat was ook nodig. Maar nu is er de eigen sociale verantwoordelijkheid. Bedrijven en marketeers snappen dat en willen dat ook.” Sociale verantwoordelijkheid Van Uffelen vindt dat de rol van waakhonden is veranderd. “Van beschermer van consumentenbelangen zijn ze zich meer en meer de rol van deskundige gaan aanmeten en daarbij hebben ze een groeiende invloed op de publieke opinie. Maar zij hebben ook een verantwoordelijkheid bij het eindresultaat, het vermogen van de consument om een verantwoorde, gezonde keuze te maken. In een tijd van overgewicht is het zwartmaken van veilig en gezond voedsel eerder het tegenovergestelde.” Ter illustratie noemde hij de uitzending van Tros Radar waarin werd gesproken over een ‘hype rond cholesterolverlagers’. “Volgens de tv-uitzending was cholesterol niet erg. Het gevolg was dat patiënten in verwarring raakten en stopten met medicijngebruik.” Kwaad daglicht Als recenter voorbeeld noemt Van Uffelen de discussie over aspartaam. “Op internet



30-01-14 09:24

H

w

Hans van Trijp (Wageningen UR): “Bedrijven hebben in het verleden de focus gelegd op ‘can do’. Nu

Ad Nagelkerke (Schuttelaar & Partners en NVVL): “Laat de boodschap ook

wordt de ‘will do’ kant belangrijk.”

gaan over je twijfels en gebruik eigen mensen als ambassadeurs.”

wordt voortdurend geschermd met wankel onderzoek dat tegenover veertig jaar degelijk onderzoek wordt gezet. EFSA beoordeelt aspartaam voor de vijfde keer als veilig. Toch blijft de zoetstof in een kwaad daglicht gezet worden. Door het creëren van onrust worden consumenten op het verkeerde been gezet en ontneem je ze een alternatieve keuze.” Van Uffelen zegt de frustratie van bedrijven en ook diëtisten goed te begrijpen. Hij vindt dat waakhonden moeten beseffen dat ze ook zélf een sociale verantwoordelijkheid hebben. Dat helpt hen ook om hun geloofwaardigheid op langere termijn te behouden. Een aanwezige reageert dat waakhonden eigenlijk snuffelhonden moeten worden. “Niet meteen blaffen,

want primaire reacties doen de consument vaak geen goed.” ‘Can do’ en ‘will do’ “Bedrijven hebben bij vertrouwen in het verleden de focus gelegd op ‘can do’ (in staat zijn, via skills).” Dat stelt Hans van Trijp, hoogleraar Marktkunde en Consumentengedrag aan Wageningen UR. “Gaat het dan een keer mis, dan schieten we direct in de stress en stellen: ‘ons treft geen blaam. Alle procedures zijn gevolgd’. Maar nu het vertrouwen in autoriteit en procedures onder druk staat, is het zaak om vertrouwen een menselijk gezicht te geven. De ‘will do’ kant, de motivationele kant van vertrouwen, wordt nu belangrijk als strategische keuze

NVWA twee keer zo groot? ‘Om het Voedselvertrouwen te herstellen moet de NVWA twee keer zo groot worden’. Deze stelling heeft gemengde reacties uitgelokt. Velen zijn het erover eens dat de inkrimpingen hebben geleid tot uitstroom van deskundigheid, die de controle en dus de voedselveiligheid geen goed heeft gedaan. Enkele reacties: “De kans dat een bedrijf bezoek krijgt van de NVWA is bijna nihil.” “Toch blijft het altijd een steekproef.” “Twee keer zo groot is twee keer zo bureaucratisch.” “Alsof een overheid alles kan regelen.” “Niet twee keer zo groot maar wél twee keer zo goed.”

van bedrijven en merken. Hoe je omgaat met people, planet en profit. Vertrouwen is te voet vertrokken. Ik wens u veel succes om de paarden te vinden, die het weer terughalen.” Transparantie? ‘Transparantie is het belangrijkste middel om voedselvertrouwen terug te winnen’, is aan het eind van de dag een van de stellingen in het debat. “Nee, wat je doet als bedrijf is belangrijker”, reageert een tegenstander. “Transparantie is een randvoorwaarde. Je moet het eerst doen en dan pas laten zien.” Een voorstander vindt het een kip-ei-discussie. “Als je niet eerst transparant bent, weet niemand wat je doet.” Ad Nagelkerke wijst op transparantie, openheid en oprechtheid, óók naar jezelf. “Ken je eigen product, laat zien wat je doet en waarom en zorg dat je verhalen kloppen met je portfolio. Laat de boodschap ook gaan over je twijfels en gebruik eigen mensen als ambassadeurs. En ga echte gesprekken aan die verder gaan dan in de sociale media. We moeten toe naar een ambachtelijke vorm van dialoog op basis van feiten. Behandel de doelgroep als volwassenen, dan gaan ze zich er ook naar gedragen.” eisma voedingsmiddelenindustrie | februari 2014


35

30-01-14 09:25

QESH Manager Verantwoordelijk voor 2 locaties bij een dynamische en groeiende speler

Utrecht / Nijkerk

Intertaste is marktleider in de levering van pure kruiden en specerijen direct vanuit origine en productie van seasonings, sauzen en soepen in tal van toepassingen en samenstellingen. Intertaste is georganiseerd in de 3 Business Units: Food Ingredients, Finished Products en Degens. Finished Products worden vervaardigd in Utrecht (droge soepen, mixen en sauzen) en Nijkerk (natte sauzen en dressings). Het betreft de ontwikkeling en productie voor A-merk klanten en voor Private Label. Voor de Business Unit Finished Products, met ruim 200 medewerkers, zoeken wij een enthousiaste en overtuigende QESH Manager. Deze daadkrachtige manager is verantwoordelijk voor het opstellen, verder ontwikkelen en borgen van het kwaliteitsbeleid op de locaties Utrecht en Nijkerk. Deze onafhankelijke professional werkt nauw samen met de Kwaliteitsmanagers van beide locaties en is aanspreekpunt voor diverse externe partijen. Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon 0317-468686 of 06-53310126

Sales Manager Industrie Benelux Bruggenbouwer tussen interne organisatie en nieuwe en bestaande klanten

Benelux

CSM Baking is wereldwijd marktleider op het gebied van bakkerijproducten. Het productassortiment van CSM Bakery Supplies is breed en varieert van ingrediënten tot halffabrikaten, diepvries-, afbak- en kant-en-klare producten. Tot de klanten behoren ambachtelijke bakkers, bakkerijketens, in-store bakkerijen, industriële bakkerijen en het out-of-home segment. CSM Bakery Supplies is actief in 13 landen in Europa vanuit 18 productielocaties en 4 innovatiecentra. In totaal zijn er 4.200 medewerkers werkzaam. Om het commerciële team voor de industriële markt te leiden zoeken wij een proactieve Sales Manager Industrie Benelux die verantwoordelijk is voor het realiseren van omzet- en afzetgroei bij nieuwe en bestaande accounts in de bakkerijen zuivelindustrie binnen de Benelux. Deze mensgerichte coach is in staat om succevol intern en extern accounts te managen. Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148

Inkoper Verpakkingen en Food Uitdagende positie met volop kansen om de inkooppositie te verbeteren

Boxtel

VION Food Group is een internationaal voedingsmiddelenconcern met productie- en verkoopvestigingen op alle continenten. VION produceert hoogwaardige voedingsmiddelen voor mens en dier. Met een omzet van € 9,7 miljard en circa 21.000 medewerkers behoort VION tot de top van de industriële bedrijven in Nederland en is wereldwijd één van de grotere voedingsmiddelenbedrijven. VION Food Nederland kent twee Business Units: varkensvlees en rundvlees. Het bedrijf levert klantspecifieke producten en innovatieve concepten aan retail-, industriële- en foodserviceklanten in Nederland, Europa en de rest van de wereld. Voor VION Food Nederland zoeken wij een gedreven Inkoper Verpakkingen en Food die verantwoordelijk is voor het inkopen van goederen en het coördineren van het inkoopproces binnen de categorieën verpakkingen, kruiden & specerijen en versproducten voor de retail. Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148

Process Technology Engineer (Spray Drying) Central expert role within an A-Brands Infant Food multinational

Schiphol

Danone is a Fortune 500 company and one of the most successful healthy food companies in the world. Its mission is to bring health through tasty, nutritious and affordable food and beverage products. Danone consists of 4 divisions, Dairy, Water, Early Life Nutrition and Advanced Medical Nutrition. Danone’s baby division holds leadership positions in baby nutrition around the world. With years of experience and constant innovation Danone developed a unique expertise in every baby food segment. Danone Place Schiphol (DPS) is the global head office of the baby and medical divisions. For the central Global Engineering Team, based in Schiphol, we are searching for a highly motivated Process Technology Engineer (Spray Drying) who is responsible for defining and developing the technical process standards in Infant Milk formula installations for the Danone Early Life Nutrition Division. Consultant: Daphne van der Hee, telephone +31( 0)317-468686 or +31 (0)6-53868415

Key Account Manager Retail Met passie voor A-merk en Private Label

Den Dolder

Remia is een zelfstandige, dynamische en markt- en klantgerichte onderneming met een bekende en vooral vertrouwde “Hollandse” naam. Remia is volop in ontwikkeling en investeert in de toekomst. Met zo’n 400 medewerkers staat zij garant voor kwaliteit en diversiteit op het gebied van sauzen, margarines, vetten en oliën. De afzet vindt internationaal plaats in het retail- en foodservicekanaal en de industriële markt. Naast het sterke A-merk produceert Remia ook private labels voor vooraanstaande retailers. De organisatie kenmerkt zich door slagvaardigheid, flexibiliteit, haar informele karakter en stimulerende werkomgeving. Voor het hoofdkantoor in Den Dolder zijn wij op zoek naar een Key Account Manager Retail die verantwoordelijk is voor het zo optimaal mogelijk bedienen van een aantal belangrijke retail accounts in Nederland, op zowel hoofdkantoor- als ledenniveau. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]



CTST introduceert Hybrid Centrifuge

Isotron Systems lanceert temperatuurregelaar

Centri Tech Separations Twente heeft een nieuwe serie centrifugaal separatoren op de markt gebracht. De Hybrid Centrifuge (HC), is geschikt voor het real-time scheiden van niet-mengbare vloeistoffen. De HC kan worden toepast om afvalstromen te reduceren en/of procesomstandigheden te verbeteren. De Hybrid Centrifuge (HC) gebruikt centrifugale kracht om in een rotor rond een centrale as vloeistoffen met verschillende dichtheid te scheiden. De HC heeft een capaciteit tot netto 30 m3 per uur. De machine is uitgevoerd met een hangende constructie (waardoor de vloeistof via een direct-feed rechtstreeks de rotor in gaat). De body van de nieuwe machine is uitgevoerd in Polyurethaan (PUR) met een RVS huis aan de binnenzijde, zodat de machine aanmerkelijk lichter van gewicht is. Al naar gelang de toepassing en de vloeistoffen in het proces, kan ook een ander materiaal binnenhuis worden toegepast.

Isotron Systems introduceert een nieuwe temperatuurregelaar van West Control Solutions waarbij het beheer en de set-up van de temperatuurregeling volgens de leverancier eenvoudiger is dan ooit. Deze temperatuurregelaar heeft een tekstgebaseerde mens-machine interface (HMI). Personeel van ieder niveau kan daardoor de regelaar eenvoudig instellen en bedienen. De Pro-EC44 is uitgerust met twee PID-algoritmes waardoor de regelaar gebruikt kan worden in applicaties waarbij twee verschillende temperaturen onafhankelijk van elkaar geregeld kunnen worden. Door de universele ingangen kan deze regelaar ook worden ingezet bij processen waarbij twee verschillende eenheden, zoals luchtvochtigheid en druk, geregeld moeten worden. De regelaar heeft de belangrijke eigenschap dat er meerdere productieprogramma’s of segmenten van productieprogramma’s afgelopen kunnen worden waarbij gebruikgemaakt kan worden van vijf verschillende PID regelinstellingen. Hierdoor kan per product of programmasegment een optimale regeling worden gegarandeerd. De Pro-EC44 is bedoeld voor regeltoepassingen in onder meer industriële ovens, koelsystemen, laboratorium- en testapparatuur en regelingen in de voedsel- en drankenindustrie.

Meer info: CTST www.ctstwente.com

Meer info: Isotron www.isotron.eu

SyndicatePlus beheert productinfo op sites en apps van derden

DrankDozijn koopt Linde orderverzameltrucks

SyndicatePlus is een op maat gemaakt platform voor brand managers dat ervoor kan zorgen dat productinformatie op internet voldoet aan de nieuwe etiketteringsregels, die medio december in werking treden. SyndicatePlus is in 2012 opgericht door Pieter van Herpen. Hij realiseerde zich tijdens zijn loopbaan als marketeer bij Procter & Gamble dat zijn marketingteam geen controle had over de manier waarop hun producten vertoond werden op websites en via apps van derden. Met het oprichten van SyndicatePlus wil hij dit probleem oplossen en fabrikanten van levensmiddelen volledige controle over hun productgegevens op het internet geven. Volgens EU-verordening 1169/2011 moeten alle levensmiddelenfabrikanten in Europa per 13 december 2014 hun verpakkingsinformatie en productfoto’s op het internet up-to-date houden. De dwingende richtlijnen van de verordening, bepalen onder andere dat er up-to-date productinformatie beschikbaar moet zijn voor de consument voorafgaand aan een online aankoop van levensmiddelen. Dit geldt ook voor mobiele aankopen. Die informatie moet gratis beschikbaar zijn. Van Herpen: “De regelgeving is er om consumenten, maar ook bedrijven, te beschermen bij hun aankopen. Dat is terecht, maar het betekent voor producenten en retailers een stevige uitdaging om eraan te voldoen.”

Online slijter DrankDozijn heeft tien nieuwe Linde orderverzameltrucks aangeschaft. De trucks combineren optimale ergonomie en gebruiksvriendelijkheid met topprestaties, die voor de online slijter onmisbaar zijn, aldus MotracLinde. DrankDozijn wil over drie jaar circa 10 procent van de markt in handen hebben. In het afgelopen jaar is het aantal orders per dag verviervoudigd, terwijl de omzet per maand stijgt met ongeveer 15 procent. Om een snelle en betrouwbare uitlevering ook in de toekomst te garanderen en de beoogde groei mogelijk te maken, nam DrankDozijn tien nieuwe Linde orderverzameltrucks, type N20, in gebruik. Een logische keuze, stelt commercieel manager Berry Plokker:“We werkten al met Linde en hadden goede ervaringen met het merk. Ook de samenwerking met MotracLinde bevalt prima. Ze bieden een uitstekende service, met een korte reactietijd. Voor ons is dat cruciaal, want stilstand is hier uit den boze.” De afhandeling van een order duurt ongeveer 2,5 minuten. Dat was voorheen 4 minuten; een winst van bijna 40 procent. Het orderverzameltraject verloopt overigens volledig papierloos via voicepicking. De verzamelde orders worden in een speciaal ontwikkelde ‘antibreuk’ doos verzameld en de volgende dag thuis bezorgd.

Meer info: SyndicatePlus www.syndicateplus.com

Meer info: MotracLinde www.motraclinde.nl



37

30-01-14 09:23

NOVI Product Recall Cost Estimator

Tool voor schatten kosten bij recall Tekst en foto’s: Norbert van der Werff

Verzekeringsmaatschappij AIG heeft de NOVI Product Recall Cost Estimator gelanceerd. Voedingsmiddelenbedrijven kunnen met behulp van de tool een inschatting maken van de directe en indirecte kosten waarmee ze te maken kunnen krijgen bij een recall.

Yuri Cosco (links) en Johan Broeders menen dat de NOVI Product Recall Cost Estimator voedingsmiddelenbedrijven meer inzicht kan verschaffen in de mogelijke omvang van schade bij een incident.

38

In 2012 vonden er in Nederland circa 300 recalls plaats. Slechts een deel daarvan betreft producten die al in het schap van de supermarkt en in de koelkast of het keukenkastje van de consument beland zijn. Het overgrote deel bestaat uit stille recalls; dan worden de producten al in een eerder stadium onderschept. Ook de stille recalls brengen echter kosten met zich mee: de waarde van de producten zelf, de verloren gegane omzet, het bedrag dat gemoeid is met het logistieke traject om de producten terug te halen, de kosten van het vernietigen van de producten en de verliezen door stilstand van de productielijn of de hele fabriek. Bovendien kunnen incidenten leiden tot verlies van een afnemer. In het retail-landschap met slechts vijf grote spelers, kunnen voedingsmiddelenbedrijven dan in grote problemen komen. Verzekeringsmaatschappij AIG is gestart met de NOVI Product Recall Cost Estimator omdat bedrijven weinig inzicht hebben in de mogelijke omvang van schade bij een inci-


38-39-40_recallverzekering.indd 38

30-01-14 09:22

d m k z A b c v

T D e M e k b e m c r e o m i N e h s d D d v d e V d d c g n

Aansprakelijkheid De schade waarmee ondernemers worden geconfronteerd bij een terughaalactie of een productcontaminatie kan volgens Broeders worden onderverdeeld in twee delen: aansprakelijkheidsclaims voor recallschade van derden (zoals de retailer of consument) en eigen schade. De claims van derde partijen zoals retailers betreffen voornamelijk de door hen gemaakte terugroepkosten en schadeclaims van consumenten. De eigen schade van de producent bestaat doorgaans uit productschade (waarde teruggeroepen producten), de zelf gemaakte kosten in de terugroepactie en bedrijfsschade. Een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering is gericht op de aansprakelijkheidsrisico’s, zoals ten aanzien van letselschadeclaims van consumenten of B2B claims in verband met geleverde ingrediënten. Een separate recall verzekering, ook productcontaminatieverzekering genoemd, vergoedt voornamelijk de eigen schade.

dent. Het is daarom voor ondernemingen moeilijk een raming te maken van de totale kosten, legt Johan Broeders uit. Hij houdt zich vanuit de Rotterdamse vestiging van de Amerikaanse verzekeringsmaatschappij AIG bezig met de acceptatie van verzekeringsrisico’s op het gebied van aansprakelijkheid en van product recalls in de voedingsindustrie. Tool De NOVI Product Recall Cost Estimator is een riskmanagement tool om de Probable Maximum Recall Loss (PRLM), de maximale eigen schade van een eventuele recall, te kunnen inschatten. NOVI is opgezet voor bedrijven met een omzet vanaf vijf miljoen euro, dus niet voor de bakker op de hoek, maar wel voor de grotere bakkerijen. De computer maakt via een algoritme een berekening van de hoogte van de schade bij een worst case scenario. Het gaat dus niet over de kans dat het incident zich voordoet, maar de grootte van de schade mocht het incident zich voordoen. NOVI is niet bedoeld als acceptatietool voor een verzekering, maar ondernemers kunnen het programma wel gebruiken om vast te stellen of een recallverzekering, ook wel productcontaminatieverzekering (CPI), zinvol is. De tool is gratis beschikbaar voor elk voedingsbedrijf en is niet gekoppeld aan de aanvraag voor een verzekering, al erkent Broeders dat AIG wel hoopt dat de interesse voor een verzekering gewekt wordt. Voor de tool heeft AIG gebruik gemaakt van de expertise over schade bij terughaalacties die het bedrijf de afgelopen 25 jaar met recallverzekeringen heeft opgedaan. Ook zijn gegevens over de ervaringen van NSF International, een consultancybureau voor voed-

Broeders schat dat vrijwel alle bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie een aansprakelijkheidsverzekering hebben. Hij benadrukt dat dekking voor aansprakelijkheidsclaims voor recallkosten van derden niet standaard in de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering zit, maar dat hiervoor aanvullende dekking nodig is. Dit risico wordt wel in de productcontaminatieverzekering meeverzekerd. Slechts rond de 15 procent beschikt over een recallverzekering, zo schat hij. Hoewel de recallverzekering het eigen bedrijf beschermt tegen de financiële gevolgen van een recall, leeft dit minder bij de ondernemingen. “Van de tien telefoontjes over recallrisico’s gaan er gemiddeld zes of zeven over de aansprakelijkheid voor recallschade. Vaak kunnen we dan vanuit een aansprakelijkheidsverzekering een oplossing bieden.” Toch is het bewustzijn van de problemen die kunnen voortkomen uit productcontaminatie of recall de afgelopen jaren sterk toegenomen. Diverse keren bleken bedrijven niet of onderverzekerd; het verzekerde bedrag was dan bijvoorbeeld een miljoen euro, maar de schade was wel drie miljoen euro.

selveiligheid, verwerkt. De tool is bovendien het afgelopen jaar gefinetuned met behulp van recente voedselincidenten. Batchgrootte Bedrijven kunnen zich via internet aanmelden voor de NOVI Product Recall Cost Estimator. AIG filtert de niet-voedingsmiddelenbedrijven eruit en stuurt het voedingsbedrijf dan binnen drie dagen een pdf toe met een serie vragen, onder meer over het soort producten, de omzet, de grootte van de batches, het percentage van de grondstoffen dat wordt getest en de herkomstlanden van grondstoffen. Ook zijn er vragen over voedselveiligheid en risicobeheer. De vragenlijst wordt doorgaans ingevuld door verschillende mensen van een voedingsmiddelenbedrijf. De financieel verantwoordelijke vult de vragen over de kwantiteit in en de kwaliteitsmanager de vragen over de kwaliteit. Als de vragen beantwoord zijn, berekent de computer de hoogte van de geschatte eigen schade van een recall. De uitkomst wordt na een menselijke check naar de aanvrager gestuurd. Dat duurt doorgaans ook een dag of drie. De verstrekte informatie wordt vertrouwelijk behandeld. Het programma kijkt naar factoren die een ri-

sicofactor vormen voor de hoogte van de kosten. Een belangrijke factor daarbij is de batchgrootte. Wanneer het gaat om relatief kort houdbare producten is het aantal producten dat bij een incident moet worden teruggehaald waarschijnlijk niet zo groot, terwijl dat bij een gesteriliseerd product in blik wel het geval kan zijn. Wanneer een bedrijf een groot aantal verschillende bereide maaltijden produceert, is de batch kleiner dan bij een volcontinue productie bij een zuivelbedrijf. Ook is van belang hoe goed de verontreinigde producten kunnen worden getraceerd. Is er sprake van een productiecode per dag, per uur, of per minuut? Bij een bacteriële besmetting van de productieomgeving in een vlees- of visverwerkend bedrijf is de omvang van de eigen schade al gauw groter dan wanneer er op een bepaald ogenblik tijdens productie een vreemd voorwerp in een product is aangetroffen, zo is in de praktijk gebleken. Sommige elementen worden níet in de tool meegenomen, zoals imagoschade en de kosten van campagnes om verloren marktaandeel terug te winnen, en het verlies van een klant. Ook de kosten van de reparatie of reiniging van processing equipment worden niet verdisconteerd.

>>>



39

30-01-14 09:22

haal. Een goede auditor kan wel meerdere foto’s van het bedrijf nemen, maar de hele film krijgt hij nooit te zien.” Hij merkt echter op dat systemen als BRC en IFS werken aan onaangekondigde controles, waardoor een beter beeld wordt verkregen. Belangrijker dan het certificaat vindt hij echter het onderliggende auditrapport en de opmerkingen die door de auditor gemaakt worden. Als er bij de audit een deur openstond die dicht moest zijn, is dat minder ernstig dan wanneer Listeria monocytogenes of Salmonella op de producten is aangetroffen. Aan de hand van de papieren audit worden nadere vragen gesteld. Zo wordt bijvoorbeeld bij handelaren die als belangrijkste leverancier weer andere handelaren hebben, goed gekeken naar de supply chain. Cosco: “Als 80 tot 90 procent van de grondstoffen uit China komt, worden aanvullende vragen gesteld. Hoe zorgt het bedrijf ervoor dat de risico’s onder controle zijn?” Naast China worden India en Turkije als risicolanden gezien. Broeders: “Daarbij baseren we ons op het Rapid Alert System for Food & Feed (RASFF) van de EU. Dat is voor ons van grote waarde.”

Preventie Bij NOVI gaat het dus om de ernst van de calamiteit mocht die zich voordoen. Voor ondernemingen is echter ook de frequentie van belang. Yuri Cosco van AIG legt aan de hand van een grafiek met de kans afgezet tegen de ernst uit, dat veel voorkomende incidenten die geen grote schade met zich meebrengen, vaak kunnen worden voorkomen door de HACCP aan te scherpen. Door preventie dus. De kosten hiervan kunnen door het bedrijf zelf worden gedragen als onderdeel van het normale bedrijfsrisico. Voor een incident met een kleine risicokans maar grote gevolgen, kan een productcontaminatieverzekering een overweging zijn. Wanneer bedrijven daar verstandig aan doen is afhankelijk van wanneer de schade het bedrijf echt pijn gaat doen. Cosco werkt vanuit België als principal consultant bij AIG. Hij komt in beeld wanneer een voedingsmiddelenbedrijf belangstelling heeft getoond voor een verzekering. Cosco is voedingsmiddelentechnoloog en heeft ervaring als kwaliteitsmedewerker bij de voedingsmiddelenbedrijven McCain, Beckers en Quick. 40

Ook heeft hij voor Lloyd’s Register Quality Assurance LRQA audits gedaan bij levensmiddelenbedrijven. Cosco stelt in de ruim tien jaar dat hij als quality manager werkzaam was in de voedingsindustrie, nooit te maken te hebben gehad met verzekeringen. Dat staat ver van een QA-manager af en is meer iets waar bijvoorbeeld de CFO zich mee bezig houdt. Cosco is dan ook veel bezig met het maken van de vertaalslag tussen bedrijf en verzekeringsmaatschappij. Papieren audit Als een voedingsmiddelenbedrijf een aanvraag heeft gedaan voor een productcontaminatieverzekering voert Cosco een ‘desktopaudit’ uit, waarbij hij op basis van documentatie onderzoekt hoe de HACCP in elkaar zit en of er certificatie voor bijvoorbeeld BRC of IFS is. Zo’n certificaat wordt gezien als positief maar niet zaligmakend, onder meer omdat inspecties aangekondigd worden. Cosco: “Als ik bezoek krijg, ga ik ook stofzuigen… Een auditor ziet een foto van een bepaald moment en niet de film, het hele ver-

Recallverzekering Bij de productcontaminatieverzekering gaat het onder meer om de kosten van het terughalen van verontreinigde producten, de kostprijs van de producten, de kosten van het inhuren van consultants en de bedrijfsstilstand die met de calamiteit gepaard gaat. Ook de recallkosten van een afnemer worden gedekt. Als sprake is van verlies van een contract met een retailer die het directe gevolg is van een verzekerde contaminatie of recall, valt in beginsel ook de bedrijfsschade die hieruit voortvloeit onder de dekking. De recallverzekering heeft betrekking op verontreinigde producten of producten met verkeerde etikettering waarbij er gezondheidsrisico’s zijn. Het gaat dus niet om kwaliteitskenmerken. Cosco: “Dus niet als er bijvoorbeeld een tomaat op het etiket staat, terwijl die er niet in zit. Of als het gewicht of formaat van een product niet voldoet aan de specificaties, waardoor de retailer er niet mee uit de voeten kan. Of als een drankje met frambozensmaak afgevuld blijkt te zijn met aardbeiendrank. Als de retailer gemaakte kosten op de leverancier verhaalt, vallen deze niet onder de productcontaminatieverzekering. Of de geclaimde schade wel gedekt wordt door de aansprakelijkheidsverzekering, is afhankelijk van de reikwijdte van die verzekering.



30-01-14 09:23

NETWORK FOR FOOD EXPERTS

Vertrouwen in 2014 Namens het bestuur en de werkgroepleden van de NVVL wil ik iedereen langs deze weg het allerbeste wensen voor 2014. Laat 2014 een jaar zijn, waarin we weer vol vertrouwen durven vooruit te kijken.

Network for Food Experts

Uit een recent onderzoek van Oxfam Novib werd geconcludeerd dat de Nederlandse voedselsituatie de allerbeste ter wereld is. Oxfam concludeert in haar ‘Good Enough to Eat Index’ dat Nederland het meest gevarieerde, gezonde, betaalbare en voedselrijke dieet heeft. Dat is een positief begin van het jaar, zeker na de berichtgeving over mogelijk asbest in brood en na de voedselfraudezaken uit 2013. Maar toch blijft er iets knagen… Het vertrouwen van consumenten in onze voeding blijft laag. Hoe goed de voedingssector ook zijn best doet, hoe veilig, betaalbaar, gevarieerd en smakelijk ons voedsel dan moge zijn: elk negatief verhaal wordt eruit gepikt. En dit soort berichten veroorzaakt gevoelens van ongenoegen, onvrede en wantrouwen. Dat wordt vervolgens ook nog eens duizendvoudig versterkt, omdat met internet en social media iedereen zender geworden is. Helaas lijken deze gevoelens van ongenoegen een goede voedingsbodem te zijn, waarop allerlei irrationele ideeën van zelfbenoemde deskundigen welig tieren. Nuancerende geluiden of enige duiding komen helaas niet boven dit rumoer uit. Iedereen is zender geworden en er lijkt weinig ruimte voor echte dialoog. Opinies zijn al gevormd. En het lijkt erop dat opinies niet meer worden getoetst aan de feiten, maar feiten worden getoetst aan de opinies. In 2014 wordt het dus tijd om het vertrouwen in ons voedsel weer te laten toenemen! En dat moet toch kunnen! Dat begint natuurlijk door verder te bouwen aan een gezond en duurzaam productportfolio. Dat is gewoon de standaard. Transparantie naar de consument toe is één ding; naar jezelf toe is minstens zo belangrijk: snap je producten, snap de ketens, weet wat je doet en waarom je het zo doet. Onze primaire sector, de industrie, onze technologische kennis en onze kennis en toppositie op het gebied van voeding en gezondheid moeten toch de sleutel bevatten om het vertrouwen te herstellen? En als we daarnaast inzetten op minder voedselverspilling (2014 is namelijk het jaar tegen voedselverspilling), dan kan het toch niet anders zijn dat we een goed jaar tegemoet gaan? Ook dit jaar zullen we als NVVL weer verschillende

De NVVL is opgezet voor kennisvermeerdering en informatieuitwisseling binnen de voedings(middelen)industrie. De vereniging telt 600 leden, van vakinhoudelijke professionals zoals levenmiddelentechnologen, voedingskundigen en diëtisten tot andere experts in food. De vereniging organiseert symposia, workshops en bedrijfsuitjes voor foodexperts. Met de jaarprijzen probeert de vereniging studenten die voedingsgerelateerde onderwerpen bestuderen te stimuleren. Lid of donateur worden kan via www.NVVL.nl of [email protected]

NVVL Jaarprijs De jury van de NVVL jaarprijs is op dit moment in druk beraad. De eerste selectieronde zit er inmiddels op, waarbij een aantal scripties is afgevallen. Enkele veelbelovende scripties zijn door naar een tweede ronde. De jury hoopt eind maart tot een definitieve keuze te komen en de winnaars te berichten.

activiteiten ontplooien. Waarbij kennisuitwisseling zoals altijd centraal staat. De NVVL wil wel het debat voeren. Zodat meningen weer worden gevormd nadat we naar elkaar geluisterd hebben en op basis van argumenten een positie innemen. Zo hopen wij ook ons steentje te kunnen bijdragen aan het herstellen van het vertrouwen. Door te netwerken, door bedrijfsbezoeken te organiseren, Rond-de-tafel sessies, nieuwsbrieven, etcetera. Ik heb er het volste vertrouwen in dat het een mooi jaar wordt! Ad Nagelkerke, Voorzitter NVVL

Workshop ‘Helder en aantrekkelijk presenteren’ Bijna iedereen moet wel eens een presentatie geven: aan het team, het bestuur, een klas of tijdens een symposium. Het lukt meestal wel om een verhaal te maken en te houden, maar... komt de boodschap ook over? Wat ís precies je boodschap? Krijg je ook mensen enthousiast voor je ideeën? Zit de zaal geboeid te luisteren? De NVVL organiseert voor haar leden een workshop ‘Helder en aantrekkelijk presenteren’ waarin al deze aspecten naar voren komen. Tijdens de workshop laat Pauline le Rûtte-de Monyé, gespecialiseerd in presentatie- en mediatrainingen, de deelnemers zien wat de belangrijkste ingrediënten zijn voor een succesvolle presentatie. Dit gebeurt aan de hand van voorbeelden uit verschillende zogenaamde TED-talks. Sprekers op een TED-event worden door de beperkte spreektijd van 18 minuten gedwongen om tot de kern van hun betoog te komen. En dat is precies wat vakspecialisten vaak lastig vinden. Toch is dat nood-

zakelijk voor het overbrengen van een boodschap. De deelnemers krijgen inzicht in de eerste stappen die zij kunnen zetten om een heldere en aantrekkelijke presentatie te maken. Na afloop kan er uitgebreid nagepraat worden tijdens een borrel. Datum: donderdag 6 maart Tijd: 15.30 - 18.30 uur Plaats: Yakult fabriek, Schutsluisweg 1, 1332 EN Almere Kosten: 30 euro Programma: 15.15 – 16.00 uur

16.00 – 17.15 uur 17.15 - 18.30 uur

Ontvangst met thee en koffie Mogelijkheid om het productieproces van Yakult te bekijken Workshop Borrel


41_nvvl.indd 41

41

30-01-14 09:22

Compacte labelprinter Duranmatic introduceert de CL-S321 van Citizen. Deze is eenvoudig te gebruiken, aldus het bedrijf. De printer is zowel thermisch als thermal transfer te gebruiken. De CLS321 is volledig EPL 2 compatibel. Standaard is de printer voorzien van een snelle USB 2.0, RS-232 serieel en 10/100 MB ethernet-interface die network printing mogelijk maakt. Zo kan de printer makkelijk geïntegreerd worden in oude en nieuwe printerapplicaties. Volgens Duranmatic zorgt de Hi-Open behuizing ervoor dat gemakkelijk media worden geladen. Het compacte ontwerp bespaart ruimte op de werkvloer. Meer info: Duranmatic www.duranmatic.nl

Main Capital investeert in Chainfood Investeerder Main Capital Partners heeft een minderheidsbelang genomen in het Arnhemse Chainfood, aanbieder van een SaaS-platform voor supply chain monitoring in onder meer de voedingsindustrie. Chainfood was op zoek naar een sterke en ervaren partner waarmee het bedrijf in de toenemende internationale vraag kan voorzien en haar producten en diensten nog beter op deze vraag kan afstemmen. Omgekeerd is Chainfood voor Main Capital een interessante partner. “Het is wereldwijd de meest vooruitstrevende leverancier van keten-informatiesystemen”, aldus managing partner Charly Zwemstra. De waarde van zowel merken als bedrijven is grotendeels gebaseerd op het vertrouwen van de consument. Om dat vertrouwen te behouden, moeten alle schakels in de toeleveringsketen aan de verwachtingen van de consument voldoen en indien nodig snel en adequaat reageren. Een belangrijke voorwaarde daarvoor is: transparantie. Met het SaaS-platform ChainPoint biedt Chainfood een oplossing waarmee bedrijven en ketens in deze transparantie kunnen voorzien. Op basis van informatie die de ketenpartners met ChainPoint verzamelen, kunnen zij hun toeleveringsketen monitoren en hun onderlinge samenwerking verbeteren. “Foodbedrijven hebben meestal hun interne processen goed op orde, maar in de supply chain is nog veel winst te halen met verlaging van kosten en risico’s en verbetering van kwaliteit en duurzaamheid”, zegt Johan Zandbergen, CEO van Chainfood. Meer info: Chainfood www.chainfood.com

Snelle luchtdeuren Om een snelloopdeur of een strokengordijn veilig te passeren zijn vaak wachttijden van vele seconden nodig, maar bij luchtdeuren komen wachttijden niet voor en gaat geen werktijd verloren. Dat stelt producent van luchtdeuren Air In Motion. Volgens het bedrijf biedt de nieuwe generatie AFIM Luchtdeuren (hogedruk luchtgordijnen) een groot aantal voordelen ten opzichte van conventionele systemen als snelloopdeuren, snelsluiters, roldeuren, overheaddeuren en strokengordijnen. Vooral belangrijk zijn de tijdwinst en de lage onderhoudskosten. Anders dan luchtdeuren hebben snelloopdeuren en strokengordijnen geregeld onderhoud nodig, onder andere om aan de HACCP te blijven voldoen. Beschadigingen zijn onmogelijk, de koude in bedrijfsruimten blijft beter behouden, de productkwaliteit is beter gewaarborgd en vliegende insecten worden beter tegengehouden. Bovendien hebben werknemers bij luchtdeuren altijd goed zicht op de andere bedrijfsruimte en is er minder kans op ongevallen. Volgens Air In Motion is bovendien een terugverdientijd van minder dan twee jaar mogelijk. Meer info: Air in Motion www.luchtdeur.com

Rentokil lanceert ongedierterapportage-app Klanten van Rentokil die hun ongediertesituatie online beheren, kunnen de myRentokil smartphone-app downloaden. De gratis app is beschikbaar voor iPhone en Android gebruikers. De myRentokil-app laat in één opslag zien of er ongedierteactiviteit is geconstateerd en welke aanbevelingen de Rentokil servicemedewerker heeft gedaan. Voor uitgebreide informatie over de ongediertesituatie kunnen klanten gebruikmaken van de myRentokil desktopversie. “Het beheren van de ongediertesituatie kan erg tijdrovend zijn”, zegt Sander van Harn, manager Organisation & Business Development. “Met de myRentokil-app kunnen onze klanten hun ongediertesituatie altijd en overal inzien en beheren. De app is ideaal voor zowel grote als kleine organisaties. De gebruiker kan op ieder moment zien of er ongedierte is, wat voor soort ongedierte en wat eraan gedaan kan worden.” Meer info: Rentokil rentokil.nl/myrentokil-app

42



30-01-14 09:38

Bedrijvengids De EVMI-bedrijvengids is een praktische lijst van bedrijven die actief zijn in de voedingsmiddelenindustrie. Deze lijst is ook te vinden op www.evmi.nl, waar u kunt zoeken op alfabet, categorie en regio. Staat uw bedrijf nog niet in de EVMI-bedrijvengids? Kijk dan op www.evmi.nl/bedrijvengids voor de mogelijkheden om ook uw bedrijf in dit overzicht op te nemen.

Advies/Consultancy

MasterLab BV Postbus 1 5830 MA BOXMEER 0485-589470 www.masterlab.nl

ACO BV Postbus 217 7000 AE DOETINCHEM 0314-368280 www.aco.nl

DNV Business Assurance Zwolseweg 1 2994 LB Barendrecht Tel: 010-2922700 www.dnvba.nl

MPS Red Meat Slaughtering B.V. Albert Schweitzerstraat 33 7131 PG LICHTENVOORDE 0544-390500 www.mps-group.nl

Hethon Nederland BV Granaatstraat 50 7554 TR HENGELO (O) 074-2500555 www.hethon.nl

Huijbregts Groep

ALControl Food & Water Everdenberg 41 5346 VA Oosterhout 0162-488 488 http://nl.alcontrol.com/nl Bito Systems NV Boomsesteenweg 97 B-2630 AARTSELAAR 0032-38709900 www.bitosystems.

Postbus 165 5700 AD HELMOND 0492-596300 www.huijbregts.nl

Nederlandsch Octrooibureau Jan Willem Frisolaan 13 2517 JS ‘S-GRAVENHAGE 070-3312598 www.nlo.nl

Improving Quality Liniestraat 1 -A 4051 BN OCHTEN 06-22940774 www.improvingquality.nl

Nutrilab BV Postbus 7 4284 ZG RIJSWIJK 0183-446305 www.nutrilab.nl

ISACert Nederland Obrechtstraat 28 E 8031 AZ ZWOLLE 0031 (0) 88-4722378 www.isacert.nl

Lubron Waterbehandeling BV Postbus 540 4900 AM OOSTERHOUT 0162-426931 www.lubron.eu

Uw bedrijfsgegevens ook op deze pagina’s? Ga naar www.evmi.nl/ bedrijvengids of bel voor meer informatie naar 088-2944847 eisma voedingsmiddelenindustrie | februari 2014

EVMI_bedrijvengids_1-2014.indd 43

43

29-01-14 11:58

O. P. & P. Product Research BV

Chr. Hansen

Burg. Reigerstraat 89 3581 KP UTRECHT 030-2516772 www.opp.nl

Gelderlandhaven 5A 3433 PG NIEUWEGEIN 030-6019920 www.chr-hansen.com

PACCOR Netherlands B.V. Watergoorweg 69 3861 MA NIJKERK 088-5790900 www.paccor.com

Tebodin Netherlands B.V. Postbus 16029 2500 BA Den Haag 070-3480911 www.tebodin.com

Ingrediënten en grondstoffen

Codrico Rotterdam B.V. Rijnhaven Z.z. 15 3072AJ ROTTERDAM 010-2906666 www.codrico.com

Fa. L.I. Frank Postbus 46 7390 AA TWELLO 0571-272141 www.lifrank.nl

Heeft u al een gratis abonnement op de digitale nieuwsbrief van EVMI?

IN2FOOD

Ga naar de website en registreer u!

Précon Food Management BV Postbus 26 3980 CA BUNNIK 030-6566010 www.precon-food.nl

Simac QuadCore BV De Run 1101 5503 LB VELDHOVEN 040-2582100 www.simacquadcore.nl

Beneo Aandorenstraat 1 B-3300 TIENEN 0032-16801301 www.beneo.com Bakels Senior NV Postbus 44 1380 AA WEESP 0294-414559 www.bakels-senior.nl

Brenntag Nederland BV Postbus 79 3300 AB DORDRECHT 035-5889200 www.brenntag.nl

Postbus 93 6920 AB DUIVEN 026-3186704 www.in2food.nl

Puratos Nederland Industrieweg 1 4762 AE ZEVENBERGEN 0168-326260 www.puratos.nl

Ranks Meel BV Postbus 16 4233 ZG AMEIDE 0183-606200 www.ranksmeel.nl

Silliker Netherlands B.V. Postbus 153 6710 BD EDE 0318- 649444 www.silliker.nl Azelis Netherlands Meerpaal 5 4904 SK OOSTERHOUT (NB) 0162-423240 www.azelis.com

44 44

eisma voedingsmiddelenindustrie | februari 2014 eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013


29-01-14 11:58

Schobbers BV, H. CH. Vasco da Gamaweg 8 5928 LD VENLO 077-3969120 www.schobbers.nl

Raps Benelux Postbus 369 5680 AJ BEST 0499-373525 www.raps.com

Unifine Industry Postbus 5631 3297 ZG PUTTERSHOEK 078-6762344 www.uniﬁne.com

Refresco Benelux B.V. Oranje Nassaulaan 44 6026 BX MAARHEEZE 0172-630630 www.refresco.nl

Van Delft Biscuits BV Postbus 365 3840 AJ HARDERWIJK 0341-411624 www.vandelftbiscuits.nl

Remia C.V. Dolderseweg 107 3734 BE DEN DOLDER 030-2297911 www.remia.nl

Verstegen Spices & Sauces B.V. Postbus 11041 3004 EA ROTTERDAM 010-2455100 www.verstegen.nl

Roem van Yerseke B.V. Groeninx van Zoelenstraat 35 4401 KZ YERSEKE 0113-577700 www.roemvanyerseke.nl

Vipam BV

Machines, apparatuur en toebehoren/ diensten

O P E N

C O N T R O L

S Y S T E M S

CIMPR O Cimpro Postbus 3196 4800 DD BREDA 076-5317788 www.cimpro.com Dinnissen BV Horsterweg 66 5975 NB SEVENUM 077-4673555 www.dinnissen.nl

Endress+Hauser B.V. Nikkelstraat 6-12 1411 AK NAARDEN 035-6958611 www.endress.nl

Poppenbouwing 26 a 4191 NZ GELDERMALSEN 0345-565670 www.vipam.nl

Vollebregt Fresh Company

Voor het meest actuele nieuws uit de voedingsmiddelenindustrie gaat u naar www.evmi.nl

Platinastraat 10 2718 RZ ZOETERMEER 079-3610067

Eriks Bv Toermalijnstraat 5 1812 RL ALKMAAR 072 515 15 14 www.eriks.nl

Techmation B.V. Royaan B.V. Hoge Maat 8 3961 NC WIJK BIJ DUURSTEDE 0343-596659 www.royaan.nl

Postbus 195 4250DD Werkendam 0183-500 331 www.techmation.nl



45

29-01-14 11:58

Hosokawa Micron B.V.

Scharff Techniek BV

Gildenstraat 26 7005 BL DOETINCHEM 0314-373333 www.hosokawamicron.nl

Atoomweg 51 3542 AA UTRECHT 030-2410972 www.scharfftechniek.nl

Krohne Nederland b.v. Postbus 110 3300 AC DORDRECHT 078-6306200 www.krohne.com

Munters BV Postbus 655 2400 AR ALPHEN AAN DEN RIJN 0172-421600 www.munters.nl

Schouw Informatisering B.V. Postbus 435 4870 AK ETTEN - LEUR 076-5042520 www.schouw.org

Oxoid BV LSBL Services VOF Galvanistraat 1 6716 AE EDE 0 318 69 69 99 www.lsbl.nl

Scheepsbouwersweg 1 B 1121 PC LANDSMEER 020-4106500 www.oxoid.com

Spraybest Europe BV Zwanenburgerdijk 335 1161 NN ZWANENBURG 020-4976780 www.spraybest.nl

Pedak Meettechniek BV Postbus 3030 6093 ZG HEYTHUYSEN 0475-497424 www.pedak.nl

TQC BV Molenbaan 19 2908 LL CAPELLE A/D YSSEL 0180-631344 www.tqc.eu

Ishida Europe BV De Dieze 5 5684 PR BEST 0499 39 3675 www.ishidaeurope.nl Rittal BV Postbus 246 6900 AE ZEVENAAR 0316-591911 www.rittal.nl Roma Nederland BV

Mettler-Toledo BV Postbus 6006 4000 HA TIEL 0344 638363 www.mt.com

Postbus 59 4940 AB RAAMSDONKSVEER 0162-512012 www.romaned.nl

SCA Hygiëne Products BV Postbus 670 3700 AR ZEIST 030-6984600 www.sca.com

De volgende editie van EVMI verschijnt op: 25 maart 2014 Sluitdatum reserveren advertenties: 4 maart 2014 Voor vragen over advertenties: Wilma Zijlstra: 088-2944847 Felix Berentsen: 06-42759518

46



29-01-14 11:58

Winnaar Smaak van NL scoort met eenvoud

Nice: fruitijs op een stokje Tekst: Hilco Wagenaar | Foto’s: Nice

Aardbeien, Fries kraanwater, rietsuiker en citroensap. Fruit in de blender, in een vorm gieten, stokje erbij en in de vriezer. Zo krijg je een fruit pop: een gezond ijsje op stok. Nina Weerman van ‘Nice op een stokje’ maakt ze, in vier smaken. Van biologisch fruit. Consumenten smullen gretig van de verantwoorde lekkernij die uitblinkt in eenvoud.

??

Weerman won met haar fruitijs de wedstrijd ‘Smaak van NL’.

Nee, ze heeft geen achtergrond als ijsbereider. Ook maakte ze (nog) geen carrière in de foodsector. Nina Weerman (43) uit Amsterdam is management consultant en heeft haar eigen adviesbureau. Ze helpt bedrijven over de hele wereld hun organisatie te verbeteren. Thuis staat ze echter graag in de keuken waar ze lekker dingen maakt met verse ingrediënten. Heerlijk vindt ze het om haar gezin, familie en vrienden te verrassen met zelfbedachte lekkernijen. “De markt, verswinkels en de supermarkt zijn als snoepwinkels voor me”, bekent de onderneemster. “Ik kan er uren rondstruinen op zoek naar juist dát ingrediënt.”

Nooit had ze verwacht nog eens geld te gaan verdienen met die passie voor food. Tot ze twee jaar geleden in een Amerikaans tijdschrift een artikel las over ‘popsicles’: fruitijsjes op een stokje. “Die zijn daar erg populair.” Het bracht haar op het idee om dat zelfs eens te gaan proberen. “Ik kocht een ijsmachine en een blender en ging experimenteren met verschillende combinaties van vers fruit, kruiden, diksap en yoghurt.” Haar omgeving was zo enthousiast over het eindresultaat, dat het zaadje definitief was geplant: “Ik moet hier wat mee gaan doen”, besefte Weerman. “Ik word zo blij van deze ijsjes: dat geeft energie. Aan de andere kant had ik sterk het idee dat er meer

mensen zoekende waren naar iets lekkers dat puur, echt, origineel én eenvoudig is.” Netwerk Het (internationale) netwerk dat de Amsterdamse opbouwde met haar consultancy werk, kwam handig van pas. Ze benaderde een aan-

>>>


47-48-49_niceopeenstokje.indd 47

47

30-01-14 09:38

tal relaties met haar idee om fruitijsjes te gaan maken. Samen kwamen ze tot een concept: ijs van vers fruit, heel transparant gemaakt, origineel, onderscheidend en kwalitatief van hoog niveau. “De kernwaarden hadden we snel geformuleerd”, weet Weerman nog goed: “Echt, origineel en ‘simply good’. De kern is dat ik het ijsje niet te ingewikkeld wil maken. Iedereen moet het meteen snappen. Fruitijs dat honderd procent natuurlijk is en waar verder niets aan is toegevoegd.” Uren bracht Weerman door achter internet voor informatie over de kunst van het maken van fruitijs met een zo hoog mogelijk percentage aan fruit. “Ik wilde écht iets anders maken. De valkuil is dat je concessies gaat doen. Maar uiteindelijk doet dat afbreuk aan je product. En de consument snapt het minder goed.” In vriendin Elisabeth Weerman, eigenaar van een cateringbedrijf en getrouwd met een neef van haar man, vond Nina een zakenpartner. “Ook zij was zó enthousiast

48

over mijn idee voor fruit pops. Dat werkt aanstekelijk.” Aan de slag Samen gingen de kersverse ijsmakers in het voorjaar van 2012 aan de slag. Met fruit van het seizoen ontwikkelden ze zo’n 25 verschillende ijssmaken, in mei van rabarber en vlierbloesem en in september van bramen: ijsjes van 70 gram in een natuurvriendelijke, diepvriesbestendige verpakking. Tal van vraagstukken moesten worden opgelost. Waar gaan we produceren? Een oplossing werd snel gevonden. De keuken van een bevriende restauranthouder mocht worden gebruikt: twee dagen in de week. Blenders, mengbakken, vormen, messen, schorten, gietkannen en andere benodigdheden werden aangeschaft. Thuis bedacht Nina met haar man de naam ‘Nice op een stokje’. “Het verwijst naar mijn naam, ijs en dat het lekker is: nice!”, lacht ze. Een bedrijfslogo, website en professionele fo-

toshoot van de fruit pops werden ook geregeld. Wederom door professionals uit het netwerk van Weerman die dat als vriendendienst verrichten. “Zonder kruiwagen ben je nergens”, bekent de onderneemster. Met Elisabeth ging ze vervolgens de boer op om verkooppunten te zoeken voor het ijs. Bij verszaken en restaurants in de buurt. Binnen de kortste keren stonden er twaalf adressen op papier. Ook gingen ze met een auto langs festivals in de regio. Een oude caravan diende als verkoopplek, beschilderd en ingericht door hen zelf. Het ijs werd met speciale foamdozen vanuit de kofferbak afgeleverd. De hele zomer ging dit zo door. “Een gekkenhuis”, kijkt Weerman terug op die maanden. “We deden álles zelf: het ijs maken, het vervoer naar de verkooppunten en de verkoop op de festivals.” Bom De fruit pops sloegen in als een bom. “We konden er niet tegenop produceren. Uiteinde-



30-01-14 09:38

lijk gaat dat ook ten koste van de kwaliteit van je product. Maar de respons die we kregen was geweldig. Soms sta ik op een festival gewoon even te kijken naar al die mensen die ons fruitijs eten. Dan word ik heel blij. Eigenlijk zou ik dat vaker moeten doen.” Dit jaar deden Nina en Elisabeth het anders. Het aantal ijssmaken is teruggebracht naar vier: framboos-hibiscus, peer-sinaasappel, puur aardbei en watermeloen-munt. “25 smaken is écht geen doen.” Het fruit in het ijs is puur biologisch. De productie is uitbesteed aan een Fries bedrijf: B&G Food Factory in Surhuisterveen, specialist in het maken van ijs en chocolade. Wederom een relatie van Weerman. “Ze hebben een mooie keuken en een grote vriezer. Hun bedrijfsfilosofie past bij die van ons”, verklaart ze. “We profiteren bovendien van het schaalvoordeel bij de inkoop van biologisch fruit en rietsuiker.” Ook de logistiek is ondergebracht bij een externe partij: een logistiek bedrijf uit Tilburg. “Het geeft ons de ruimte om ‘Nice op een stokje’ verder te ontwikkelen”, licht Weerman toe. Regelwerk Vanuit een kantoor in het centrum van Amsterdam wordt het regelwerk gedaan: bestellingen, facturatie, administratie. Ook werken Elisabeth en Nina er aan nieuwe plannen: knijpijsjes. Hetzelfde fruitijs als op het stokje, maar dan vanuit een knijpverpakking. Het plan is de knijpijsjes per drie of vier te verpakken zodat de consument ze ook mee naar huis kan nemen. “Met een ijsje op een stok is dat toch lastig.” De ijsjes op stok worden voor 2,50 euro per stuk verkocht, de knijpijsjes kosten 1,50 euro. Ze wegen 50 gram. En er komt een nieuwe smaak bij: ananas-kokosmelk. De retail toonde al interesse. Zo liggen de knijpijsjes binnenkort waarschijnlijk in verschillende (biologische) verszaken en natuurvoedingswinkels. “Het is belangrijk dat we matchen met onze verkooppunten. We moeten niet te snel, te groot willen worden.” Verkoop Uitbreiding van het aantal verkooppunten is ook een speerpunt. ‘We zitten nu op vijftig”, glundert Nina. “En we hebben nog niet eens echt gas gegeven.” Partijen die interesse hebben, kunnen een afspraak maken. “Samen bekijken we dan of we elkaar ook echt kunnen versterken. En of de winkel, de formule of het restaurant past bij onze kernwaarden. Want die willen we niet verloochenen.” Klanten in de regio Amsterdam moeten minimaal

zes dozen in de week afnemen: die daarbuiten negen. In een doos zitten twintig ijsjes. “Desgewenst leveren we ook een buitenbord en infodisplays die op de toonbank of op de tafel kunnen worden gezet.” Zelfs het afleveren van een vriezer voor de ijsjes, behoort tot de mogelijkheden. “Het is inderdaad snel gegaan”, besluit Weerman, terugkijkend op twee jaar ‘Nice op een stokje’. Hoe een keukenidee een goed lopend bioconcept werd, verbaast haar ook. “Hoeveel andere mensen zijn thuis niet aan het knutselen met ingrediënten? Ik heb gewoon mijn gevoel gevolgd.” Ze voegt eraan toe dat ze het tij mee heeft. “Consumenten zoeken tegenwoordig naar eten dat echt en eerlijk is. Te vaak wekt de supermarkt de suggestie dat een product dat is. Maar als je dan de achterkant van de verpakking bekijkt, word je al snel teleurgesteld. Dat is ook de reden waarom onze ingrediënten met een groot en dik lettertype achterop staan. We hebben geen geheimen. Nice op een stokje is honderd procent natuurlijk, zonder geknutsel. Het ijs is eerlijk, transparant en eenvoudig. Iedereen snapt het. Dat is onze kracht.”

Winnaar Smaak van NL Eind november won ‘IJs op een stokje’ van onderneemster Nina Weerman de wedstrijd om de lekkerste smaak van Nederland. Onder de naam De Smaak van NL streden foodondernemers voor het zesde achtereenvolgende jaar om het lekkerste product van Nederland. Syntens Innovatiecentrum organiseert deze landelijke competitie voor producenten van smaakvolle voedingsproducten. Syntens wil met deze competitie ondernemers uitdagen zich verder te ontwikkelen en biedt hiertoe inspiratie, kennis en contacten aan. De negen deelnemers aan de finale kwamen uit heel Nederland en zijn in regionale voorrondes geselecteerd. De smaakjury bestond uit voorzitter Jonathan Karpathios (van restaurant Vork & Mes en onder meer bekend van KRO’s Kookschool), Jeroen Thijssen (schrijver en journalist bij dagblad Trouw), Makkie Mulder (hoofdredacteur van Delicious) en Harry van Delft, (directeur Food-opleidingen en Lector AgroFoodMarketing aan de HAS Hogeschool). “Bijzonder leerzaam”, noemt Nina Weerman de deelname aan de wedstrijd. Ze werd getipt door adviseurs van Syntens die haar begeleiden, om mee te doen. “De contacten met de andere deelnemers zijn heel waardevol voor me geweest. We hebben veel kennis gedeeld. De jury stelde goede vragen en kwam met nuttige tips. Je merkte dat de deelnemers hun raad ter harte namen. Ik raad iedere versondernemer dan ook aan om mee te doen in 2014.” De winst leverde Weerman veel publiciteit op. “En nog steeds ontvangen we mails met felicitaties.” Omdat het ijsseizoen nog moet beginnen, denkt de onderneemster dat door die aandacht het aantal bestellingen nog flink zal toenemen.



49

30-01-14 09:39

In de rubriek Agenda staan evenementen en activiteiten vermeld voor de komende weken. Op www.evmi.nl is de volledige lijst beschikbaar voor zover de activiteiten bekend zijn bij de redactie. Daar vindt u ook uitgebreide informatie over de evenementen.

Agenda 26-27 februari PLMA’s 2014 Roundtable Conference, Londen (GB)

26-28 februari Global Food Safety Conference, Anaheim (VS)

5-6 maart Food Safety and Dietary Risk Assessment, Mainz (D)

13 maart

Het UWV verwacht de komende tijd een forse groei van het aantal vacatures in de industrie. De voedingsmiddelensector krijgt daar-

Training Vital2.0 drempelwaarden, Renswoude

door te maken met een flink tekort aan vakmensen. Goed idee om snel aan de lopende band nieuwe medewerkers klaar te stomen.

14 maart De Masterclass Commodity risk management niveau III, Ellecom

16-18 maart Beurs Tavola, Kortrijk (B)

17 maart Workshop Adult food allergy, Londen (GB)

20 maart Symposium Sectie Levensmiddelenmicrobiologie KNVM, Wageningen

28 maart Chocoa Conference, Amsterdam

31 maart – 2 april Food Feed Water Analysis, Noordwijkerhout

Colofon Eisma Voedingsmiddelenindustrie is het vakblad voor de professional in de levensmiddelenindustrie. Het richt zich op kwaliteitsmanagers, productontwikkelaars, marketingmanagers en algemeen managers bij bedrijven in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, de toeleveranciers en de afnemers van deze bedrijven. UITGAVE Eisma Businessmedia bv, Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem REDACTIE Norbert van der Werff (redactiecoördinator), tel. (088) 2944829 Tom van der Meer (eindredactie), tel. (088) 2944830 Clara Bloemhof, Baukje van der Meer, Lieneke Schuitemaker (redactie) [email protected] DIRECTIE Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur UITGEVER Jacqueline Wijbenga

ABONNEMENTEN E-mail: [email protected] Tel. (088) 226 66 48 De abonnementsprijs bedraagt € 188,50 (excl. 6% BTW) per jaar (bij automatische incasso bespaart u € 2,- administratiekosten) en is bij vooruitbetaling verschuldigd. Voor andere landen op aanvraag. Abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan en worden genoteerd tot wederopzegging. Opzegging dient schriftelijk te geschieden, een maand voor het einde van de abonnementsperiode; u ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging. BANKRELATIE Rabobank Leeuwarden-Noordwest Friesland, IBAN: NL64RABO0335434991 VORMGEVING ZeeDesign, Witmarsum DRUK Scholma druk bv, Bedum © 2014, Eisma Businessmedia bv Leeuwarden.

1-2 april Sports & Performance Nutrition Platform, Keulen (D)

2-3 april Verpakkingsbeurs Empack, Den Bosch

MARKETING Ria Hoekstra, tel. (088) 2944862, [email protected] ADVERTENTIES Verkoop binnendienst: Wilma Zijlstra, tel. (088) 2944847, [email protected] Senior accountmanager Felix Berentsen, tel. (06) 42759518, [email protected] TRAFFIC ZeeDesign, tel.: (0517) 531672, fax: (0517) 531810, [email protected]

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Leveringsvoorwaarden: zie www.eismamediagroep.nl.

7-10 april Cursus Validatie van methoden voor residuanalyse, Wageningen

50

www.evmi.nl


50_servicepagina.indd 50

30-01-14 09:22

Brinky is a family owned company based in Ermelo (The Netherlands) that is active in both trade and production for decades. Since 1996 they have been building up an unique supply chain for chicken production in Russia, CJSC P/F Severnaya. Severnaya has been growing steadily for many years and currently has 4 locations around Sint-Petersburg and 3,000 employees. Their supply chain implies a breeding farm, a hatchery, feed factory, more than 300 chicken houses and a slaughterhouse. CJSC P/F Severnaya has developed the facilities with modern and state of the art techniques to provide high quality meat with a long shelf-life to the Russian market. The company is supported by Brinky’s office in the Netherlands with purchase and project management and within the Russian facilities they use modern management styles based on Western European insights. To ensure further growth CJSC P/F Severnaya wants to strengthen their management level in several areas of the company, we are currently searching for

Sint-Petersburg (Russia)

Operations Manager Pragmatic manager who is able to establish cross-functional teams Position: Responsible for managing high-tech chicken processing location / Directly managing the Production, Maintenance and Planning Supervisors and indirectly more than 300 employees / Improving and implementing manufacturing processes and technology that foster high quality, cost efficiency, customer service and compliance to regulatory requirements / Providing visible leadership and striving to be a role model to improve employee safety and quality / Keeping in touch with the day-to-day production and being the linking pin between the other departments of Severnaya’s Supply Chain / Initiating and coordinating improvement projects for processes and people / Member of the Management Team and Reporting to the Director of Severnaya. Profile: Bachelor’s or Master’s degree in a technological or technical direction / Several years of relevant working experience within a manufacturing environment, experienced in managing teams / Effective in building teams and able to imbed change with a positive critical mentality and cultural sensibility / Willing to relocate to the Sint-Petersburg area / Personal skills: entrepreneurial, problem solving, creative, helicopter view, people manager and result driven.

Manager Engineering Solution oriented manager within a fast growing high-tech environment Position: Responsible for expanding and maintaining technical equipment and installations for the entire supply chain of Severnaya / Managing investment projects for improvement in cooperation with local and western suppliers / Setting up maintenance planning and assessing risk investments for crucial processes / Mapping regulatory requirements for implementing technical changes in the organization / Working closely together with internal clients to understand needs and requirements for a successful implementation / Leading decision processes for investments or repair in case of machine failures, sometimes ad-hoc based / Monitoring engineering projects to ensure quality and progress / Reporting to the Director of Severnaya. Profile: Bachelor’s or Master’s degree in a technical direction / Several years of relevant working experience in a technical environment, dealing with cooling techniques, electric and/or mechanical operation techniques / Good project management and interpersonal skills and capacities / Effective in communication and how to influence people and win support / Willing to relocate to the Sint-Petersburg area / Personal skills: decisive, self-confident, can-do mentality, flexible, commercial aware, creative and pragmatic.

Manager Logistics Wide role within an unique supply chain Position: Responsible for the internal logistic performance of the Severnaya organization to ensure products are produced and delivered as efficiently as possible at the right time and to the right place / Ensuring and coordinating an optimal delivery performance of internal supply chain and locations (hatchery, feed factory, more than 300 chicken houses and a slaughterhouse) / Setting up transport planning and observing day-to-day performance / Leading maintenance planning and other facilities around transport / Coaching and developing a team of car-mechanics and improving the garage facilities / Working closely together with the Manager Supply Chain, internal clients and with external authorities / Member of the Management Team and Reporting to the Director of Severnaya. Profile: Degree in Logistics, Mechanical or Business Administration / Relevant work experience in planning or logistics / Able to the intermediary role for technical/mechanical issues / Enthusiastic to professionalize the supply chain within a team-setting / Willing to relocate to the Sint-Petersburg area / Personal skills: team player, problem solving, good analytical skills, motivator and entrepreneurial.

Manager Poultry Farm Who is able to prepare industrial farms for a next step Position: Responsible for the performance of the Poultry Farms with more than 300 chicken houses at 3 locations of the Severnaya organization / Monitoring procedures and assisting with daily issues / Initiating and coordinating improvement projects in cooperation with the Farm Leaders / Set-up animal health strategy and implement the plan at the farms / Inventing and further expand knowledge on Poultry farming in order to prepare the organization for further growth / Evaluating implemented changes and implementing process learnings into the organization / Working closely together with the Farm Leaders, internal clients and with external authorities / Member of the Management Team and Reporting to the Director of Severnaya. Profile: Bachelor’s or Master’s degree in Agricultural Sciences or Veterinary studies / Relevant work experience with livestock farming / Passion for poultry farming / Inventive to extract farming knowledge into pragmatic solutions / Willing to relocate to the Sint-Petersburg area / Personal skills: entrepreneurial, creative, eager to learn, problem solving, creative, helicopter view and result driven. Consultant: Annoek Kogelman, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-12504148, for application: [email protected]



Kwaliteitsmanager Pragmatische kwaliteitsambassadeur die zaken op scherp weet te zetten

Etten-Leur

Bettinehoeve BV is de marktleider in Nederland op het gebied van verse geitenkaas. Dit snelgroeiende familiebedrijf, opgericht in 1982, is uitgegroeid tot een organisatie van ongeveer 70 medewerkers met twee productielocaties in Etten-Leur. Op jaarbasis verwerkt Bettinehoeve ongeveer 30 miljoen liter geitenmelk van circa 50 geitenhouders tot een uitgebreid assortiment geitenkaasproducten. Deze producten worden in circa 10 landen in Europa vermarkt. Daarnaast wordt er hard gewerkt aan de bouw van een sproeidroogtoren in een joint-venture met een Zwitserse multinational. Hier zal naast geitenmelkpoeder ook wei-eitwitpoeder worden geproduceerd. Door de introductie van deze nieuwe business, en daarmee de uitbreiding van de capaciteiten, zoeken wij een motiverende Kwaliteitsmanager, die verantwoordelijk is voor het opstellen, implementeren, evalueren en zo nodig bijsturen van het gehele QA/QC beleid. Consultant: Daphne van der Hee, telefoon 0317-468686 of 06-53868415

Lead Buyer Commodities & Ingredients Who is able to imbed the new role in the organisation

Amstelveen

Dawn Foods Inc. is a rapidly growing global leader in the baking industry. The company, with approximately 4,000 employees and its headquarters in the US, is family owned. Their refreshing family culture values teamwork, genuine innovation and the ability to grow. In 2011 Dawn Foods acquired Unifine Food & Bake Ingredients, resulting in a Dawn Foods Europe organisation of ± 700 employees. The European headoffice is based in Amstelveen, where the central function leaders such as R&D, Finance and Marketing are located. To further strengthen the European Purchasing team of Dawn Foods Europe we are currently searching for an energetic Lead Buyer Commodities & Ingredients. This Lead Buyer is responsible for the procurement of a range of key commodities (€50 million spend in materials such as Cocoa & Chocolate / Dairy / Fats / Starches / Egg powders) for all of the 7 Dawn production sites in Europe. Consultant: Annoek Kogelman, telephone +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-12504148

Sales Representatives Bakkerij/Out of Home Die door Passie, Partnership en Performance succesvol zijn

Nederland

CSM Baking is wereldwijd marktleider op het gebied van bakkerijproducten. Het productassortiment van CSM Bakery Supplies is breed en varieert van ingrediënten tot halffabrikaten, diepvries-, afbak- en kant-en-klare producten. Tot de klanten behoren ambachtelijke bakkers, bakkerijketens, in-store bakkerijen, industriële bakkerijen, het foodservice - en het out-of-home segment. CSM Bakery Supplies heeft vestigingen in 28 landen. CSM Bakery Supplies heeft zich ten doel gesteld klanten te helpen om nog succesvoller te worden in hun eigen markt. Ter versterking van de organisatie met een drietal functies, zijn wij op zoek naar ambitieuze kandidaten voor de posities van Sales Representatives Bakkerij/Out of Home, verantwoordelijk voor de sales performance van CSM Benelux in de marktsegmenten ambachtelijke bakkerij (Zeeland/Zuid-Holland of Limburg/Brabant) of out-of-home segment (Zuidoost Nederland). Consultant: Janneke van der Logt, telefoon 0317-468686 of 06-23637490

Teamleider Technische Dienst Leidinggevende die het service-level op een hoger plan brengt

Reeuwijk

Vergeer Holland is met 600 medewerkers een toonaangevende speler in de internationale kaasmarkt. Een familiebedrijf dat door haar innovatieve, trendsettende en dynamische karakter alle marktsegmenten op een maatschappelijke verantwoorde wijze van kwalitatief hoogwaardige producten voorziet. Zo biedt Vergeer Holland voldoende keus voor alle kaasliefhebbers. Vergeer Holland heeft 4 vestigingen: Reeuwijk, Woerden, Bodegraven Rijping en Bodegraven Distributiecentrum. Zij levert kaasproducten aan klanten in binnen- en buitenland. Rijpen, versnijden en verpakken behoren tot de kernactiviteiten. Voor de productielocatie in Reeuwijk zijn wij op zoek naar een pragmatische en gedreven Teamleider Technische Dienst die verantwoordelijk is voor de dagelijkse aansturing van circa 15 Storings- en Onderhoudsmonteurs en er tevens verantwoordelijk voor is om het service-level op een hoger plan te brengen. Consultant: Janneke van der Logt telefoon 0317-468686 of 06-23637490

Productie Manager Initiator en motivator met impact op de gehele organisatie

Rotterdam

MaasRefinery BV is een jong, markt- en klantgericht bedrijf dat zich toelegt op de specialistische verwerking van plantaardige oliën en vetten voor de voedingsmiddelenindustrie, in kleine batches. Het is een ‘state of the art’ raffinaderij, ontworpen volgens de laatste technologische en milieutechnische ontwikkelingen. MaasRefinery is volop in ontwikkeling en verwerkt zowel conventionele als biologische oliën en vetten. Zij raffineert de oliën en kan ook winteriseren en degummen. Op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu worden de hoogste eisen gesteld aan techniek en personeel. Voor deze dynamische, onderscheidende speler zijn wij op zoek naar een Productie Manager die verantwoordelijk is voor het aansturen van de productie, om doelstellingen op gebied van kwaliteit, efficiëntie, kosten en leverbetrouwbaarheid te verwezenlijken. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]



Jaargang 15, nr februari Meer slagkracht voor NVWA. Voedselvertrouwen: kroegpraat bestrijden. Horecava zet smaak en presentatie centraal

Recommend Documents