Jaargang 15, Nr. 6 – september 2014
‘Eet product van eigen bodem’ Crowdfunding creëert nieuwe kansen 01_Cover.indd 1
Zoutreductie: kleine stapjes vooruit 04-09-14 10:14
WIJ KOMEN U GRAAG IETS BRENGEN
Gemak Onze demotruck staat bij u voor de deur.
Tijdwinst In minder tijd, veel meer specifieke informatie.
NIEUW
Profile Advantage metaaldetectie
Maatwerk Een demonstratie naar uw wensen.
Persoonlijke aandacht Al uw vragen worden uitgebreid beantwoord.
Actuele informatie Blijf op de hoogte van actuele ontwikkelingen.
Dit jaar vindt u METTLER TOLEDO niet op de Macropak. In plaats daarvan komen wij in de maand oktober graag naar u toe! In onze demotruck presenteren we onze nieuwste product inspectie oplossingen.
Nodig ons uit!
Mettler-Toledo Product Inspection B.V. Tel: +31 (0)73 548 11 88 E-mail:
[email protected] www.mt.com/pi
MET4333 Adv 230x300mm V1.indd 1
01-09-14-wk36 14:09
Jaargang 15, Nr. 6 – september 2014
Inhoud nr. 6 – september 2014
‘Eet product van eigen bodem’ Crowdfunding creëert nieuwe kansen
Productnieuws
Zoutreductie: kleine stapjes vooruit
01_Cover.indd 1
04-09-14 10:14
Bij de voorpagina: De Russische boycot maakte dat er talloze initiatieven zijn ontstaan om Nederlandse groente en fruit te promoten. Sociale media spelen hierin een belangrijke rol. Vanaf pagina 8.
FrieslandCampina
21 24 25
Na de brand in Gerkensklooster
Sneltest toxines
Mixed
4 8 12 16
Detectie in schelpdieren
Kweekvlees Kookboek Kort nieuws uit de sector
Groente en fruit ‘Koop Nederlands’
Zoutreductie
Gebreide biefstuk en popstervlees
Verpakkingsmachine Hygiënisch van roestvast staal
Succesvol inkopen Werk samen met leveranciers
Productnieuws Europese foodhub Dachser
Speedclean
Volkoren
28
43 44 46 48 49 50
Smaakstoffen perzik
Veerkracht moet claim onderbouwen
Verschillen blijven groot
Reinigingssysteem voor schroeven
Service
Cartoon, agenda en colofon
Vakbeurs Sial Nederlandse nieuwtjes
Crowdfunding
Royaan
18
Krokante snack uit de oven
31 34 40
Boer start zuivelfabriek
Industrial Processing Met World of Technology, Macropak en Dairy Show
Zeekraal en lamsoor Van het Zeeuwse land
Dit keer twee extra’s bij EVMI: • VerpakkingsSpecial (links), met daarin onder meer: skin- en webshopverpakkingen, Macropak, finalisten De Gouden Noot en de trend tot personalisering van verpakkingen. • Products4Engineers (rechts), met informatie over nieuwe instrumenten en machines.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
03_Inhoud.indd 3
3
04-09-14 12:18
Kort nieuws CEO Bakkersland weg Eugène Scholten (48) is teruggetreden als CEO van Bakkersland. De Raad van Commissarissen wil de huidige CFO, Chris Deen (47) benoemen als zijn vervanger. “Scholten en Bakkersland zijn in goed overleg overeengekomen dat Scholten als CEO van Bakkersland terugtreedt”, stelt het bedrijf. ‘Ad van Geloven te koop?’ De eigenaren van Ad van Geloven, bekend van het merk Mora, willen de snackfabrikant mogelijk verkopen. Investeringsmaatschappijen Lion Capital en Avadon Capital Partners zouden een zakenbank ingehuurd hebben. Maatregelen vanwege boycot FrieslandCampina speelt in op de Russische boycot van zuivelproducten, door meer melkpoeder te produceren om de kaasmarkt te ontlasten. Het zuivelconcern zegt de gevolgen van de boycot, net als de zuivelsector als geheel, te merken. E. coli in rauwmelkse kaas Rauwmelkse kaas van het Franse Etoile du Vercors is vorgie maand ook in Nederland teruggeroepen omdat er mogelijk E. coli O26 H11 in zit. Dat meldt de NVWA. Het gaat om kazen van de merken Saint Félicien, Saint Marcellin IPG, Sechon de Vache en Tommes Du Dauphine. Meer ‘beestjes’ in agf De NVWA heeft vorig jaar bij importinspecties in planten en plantaardige producten uit landen buiten de EU 438 keer een quarantaineorganisme aangetroffen. Dat is meer dan in voorgaande jaren. Mink directeur Pervasco Frank Mink is benoemd tot algemeen directeur van Pervasco Import-export zoetwaren. Hij was de afgelopen jaren adviseur en interim-manager en eerder onder meer algemeen directeur bij Nutricia Drinks, Riedel Drinks, Wessanen en Johma. Vuist tegen ‘oververpakking’ De European Packaging Gallery (EPG) en het Duitse Fraunhofer Instituut gaan samenwerken om ‘oververpakking’ tegen te gaan. Ze willen aantonen dat materiaalgebruik effectiever kan. Overname Uniekaas toegestaan De investeerders Antea Participaties Management, Nimrod Beheer i.o en Paul Wilde Beheer mogen UnieKaas Group overnemen. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft geen bezwaar tegen de overname.
4
Mixed
Louise Fresco: ‘Steeds meer wantrouwen tegen innovatie’ Het optimisme in de technologische vooruitgang maakt steeds meer plaats voor een diepgeworteld wantrouwen tegen innovatie. Zeker als het gaat om voeding. Dat zei Louise Fresco, de nieuwe voorzitter van het college van bestuur van Wageningen UR, in haar officiële rede tijdens de opening van het academisch jaar. “De gouden driehoek van regering, wetenschap en maatschappij is al heel lang onze solide basis. Maar die gouden driehoek begint te verkruimelen”, stelde ze. Fresco ziet dat zeker ook in Europees verband. Volgens haar lijkt het voor consumenten tegenwoordig makkelijker om het internet vol met ongefundeerde beschuldigingen te geloven dan de geverifieerde wetenschap. Zij ziet dan ook als grootste opdracht de groeiende kloof tussen wetenschap en publieke mening te dichten.
Zuiveldrank Tjolk keert weer terug Tjolk keert terug in de winkels. Ondernemer Niek Nielen (Galatrada) wil het zuiveldrankje van vroeger (zie foto’s) nieuw leven inblazen, inclusief de bekende dierfiguren op de verpakking. Nielen verwacht dat ouders het retromerk nog kennen uit hun jeugd en het nu voor hun kinderen willen kopen. Tjolk wordt geproduceerd met echte melk, 15 procent fruit(puree), faitrade chocolade en bananen en weinig toegevoegde suiker, als gezonder alternatief in het zuiveldrankenschap. De zuiveldrank werd in 1977 gelanceerd door Coberco. Eerst heette het Sjolk maar daar staken de Skol-brouwerijen een stokje voor, omdat de naam te veel op Skol-bier zou lijken. Tjolk verdween begin jaren 90 van de markt, mede door hoge kosten en mindere verkopen, door het ‘kinderlijk’ imago en de wat kunstmatige smaak. In 2010 probeerde ondernemer Sjoerd Stouten het drankje ook al te herintroduceren, als biologische variant met natuurlijke ingrediënten en met een eigentijdse verpakking. Deze herintroductie had het tij niet mee, want kort na de lancering kreeg Tjolk te maken met een recall, omdat de inhoud vroegtijdig kon bederven. De nieuwe Tjolk wordt vanaf half september verkocht bij Jumbo en in oktober bij Plus. Er lopen nog gesprekken met Albert Heijn.
Vion sluit Duitse slachterijen Vion Food sluit opnieuw drie Duitse slachterijen. Straubing en Pfarrkirchen sluiten ‘op termijn’, ‘gezien de concentratie van varkensvleesproductie op de locaties Landshut en Vilshofen’. De runderslachterij in Leutkirch sluit omdat de runderen in de toekomst geleverd gaan worden aan de productielocaties in Buchloe en Crailsheim. Vorig jaar september kondigde Vion ook al de sluiting van drie Duitse varkensslachterijen aan. Toen ging het om Kasel-Golzig, Minden en Lingen. Ook de diepvries-convenienceproductie in Wunstorf is gesloten. Het concern investeert echter ook miljoenen, in Beieren. Bijna de helft gaat naar de slacht- en verwerkingslocatie in Landshut voor capaciteitsuitbreiding. Ook worden miljoenen geïnvesteerd in Vilshofen, vooral in nieuwe technische apparatuur. Beide locaties zijn voor Vion van belang bij de verwerking van varkensvlees en voor de export. In Waldkraiburg wordt het grootste runderslacht- en -verwerkingsbedrijf van de totale organisatie gebouwd. Daar gaat de capaciteit van 3000 naar 4500 runderen per week.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
04-05-06-07_mixed.indd 4
04-09-14 12:18
V
C i f s t G r c s a n k s h b
‘
S z t p w v w h ( n d h v g
F
C d f ( h p b n O
Column
Vitaminwater VS weer zónder stevia Coca-Cola maakt een eerdere aanpassing aan Vitaminwater in de VS weer ongedaan. In mei werd Vitaminwater geherformuleerd met stevia, maar na diverse klachten over de smaak gaat het frisdrankconcern nu weer over op de vertrouwde ingrediënten. Glacéau Vitaminwater in de VS werd altijd gezoet met rietsuiker en fructose. Sinds mei werd gekozen voor een combinatie van rietsuiker en natuurlijke zoetstof stevia. De smaak was echter zo veranderd dat er onder meer op sociale media veel protesten ontstonden. Klagers noemden de nieuwe smaak ‘walgelijk’ en ‘chemisch’ en riepen op tot een kopersstaking. Coca-Cola maakte daarop bekend de receptverandering weer terug te draaien. De variant met rietsuiker en fructose, dus zonder stevia, komt waarschijnlijk komend najaar weer in de schappen in de VS. Het bedrijf hoopt de operatie de komende winter te hebben afgerond. Vitaminwater Zero, de lightversie van Vitaminwater, blijft met stevia gezoet worden.
‘Producenten separatorvlees nog altijd in de fout’ Separatorvleesproducenten gaan nog altijd in de fout. De NVWA heeft, na afwijkingen in 2012, in 2013 bij zestien van de twintig producenten in Nederland opnieuw inspecties uitgevoerd. Slechts vijf van de zestien monsters voldeden aan alle microbiologische parameters. De NVWA vindt dat deze producenten hun productieproces beter moeten beheersen om gezondheidsrisico’s uit te sluiten. In tien partijen (63 procent) werden afwijkingen rond E. coli aangetroffen. In zeven partijen (44 procent) ging het om Salmonella en vijf partijen hadden afwijkingen in het aëroob kiemgetal. Dat de normen voor Aëroob kiemgetal en E-coli worden overschreden, duidt er volgens de NVWA op dat de kwaliteit van de gebruikte grondstoffen en van het separeerproces onvoldoende is. De meeste afwijkingen in het productieproces betreffen etikettering (80 procent), kwaliteit van de grondstoffen (40 procent), hygiëne tijdens de productie (30 procent) en het niet voldoen aan de eisen van Verordening 2073/2005 (25 procent). Zo lang afnemers (vleesproducenten die separatorvlees gebruiken voor eindproducten als knakworstjes en frikandellen) hun eindproducten een hittebehandeling geven, hoeven de gevonden waarden geen problemen op te leveren. In Nederland is dat vrijwel altijd het geval, meldt de NVWA. Alle bedrijven worden in 2014 opnieuw geïnspecteerd. Als eerder geconstateerde tekortkomingen niet zijn opgeheven, volgen boetes en - bij herhaling - verscherpt toezicht.
Foodwatch-actie tegen ‘verborgen dieren’ Consumentenorganisatie Foodwatch is een e-mailactie gestart tegen ‘verborgen dierbestanddelen’ in voedingsmiddelen, zoals ingrediënten van rund in chips, visgelatine in vruchtensap en schellak van luizen op fruit. Volgens Foodwatch melden voedingsmiddelenproducenten niet altijd op de verpakking dat er dierlijke (bij)producten in hun producten zitten. De Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters en Sappen (FWS) is het niet eens met de aantijgingen over visgelatine in sappen. “Gebruikte technologische hulpstoffen in het productieproces zijn geen ingrediënten en de kans is zeer klein dat deze als residu in het eindproduct achterblijven.” Foodwatch wil strengere etiketteringsegels. Het ministerie van VWS zegt dat de Europese regelgeving net is aangepast. Volgens de FNLI leidt meer informatie op het etiket juist tot verwarring onder consumenten. Ook zijn er volgens de branchevereniging genoeg andere bronnen om te achterhalen wat in een product zit.
De sancties van de EU tegen Rusland vanwege de steun aan de rebellen in Oost-Oekraïne, hebben een kettingreactie teweeggebracht. Rusland legde als tegenmaatregel een importverbod op van een lange lijst voedingsmiddelen. De EU kwam daarop met steunmaatregelen. Er werd 125 miljoen euro uitgetrokken om tuinbouwproducten van de markt te halen en mogelijk volgen nieuwe maatregelen.
Hollandschen waar De meeste initiatieven werden echter niet in Europees verband genomen, maar op nationaal niveau, zoals een steunpakket voor tuinders in Nederland. Daarnaast waren er publieke acties om Nederlandse producten te kopen. Zo moet worden voorkomen dat Nederlandse producenten te lijden hebben van de ingestorte markt. Op zich natuurlijk een nobel streven, maar eigenlijk ook wel weer raar. De in EU-verband genomen strafmaatregelen leiden er indirect toe dat de lidstaten hun eigen producenten steunen en dus de afzet uit collega-EU-lidstaten bemoeilijken. De eensgezinde maatregelen van de Europese Unie tonen dus niet alleen de kracht aan van de EU, maar leggen ook de zwakte bloot. Die eenheid in de EU is er bij de bevolking helemaal niet. We hebben niet meer affiniteit met een Oostenrijker, dan met een Zwitser en we steunen liever die boer in Limburg, dan die teler een paar kilometer verderop in de gelijknamige Belgische provincie. Dat gebrek aan eenheid is één van de redenen dat de EU ingewikkelde zaken waar geen overeenstemming over is, op de lange baan schuift. Denk maar aan de voedingsprofielen. Aan de andere kant gaan lidstaten aan de slag met thema’s die de EU niet oppakt. Zo heeft Groot-Brittannië de industrie stapsgewijs verplicht tot zoutreductie wat leidt tot een ‘ongelijk speelveld’ in de EU. Tot slot: Retailers ondersteunen ook de promotie van Nederlandse producten. Daarmee wordt de aandacht afgeleid van het al bestaande probleem van de lage prijzen in de winkels. Groente en fruit is goedkoop en de boeren en telers houden er te weinig aan over. Dat heeft alles te maken met verhoudingen in de keten. Meer ‘Hollandschen waar’ eten verandert daar weinig aan. Norbert van der Werff, redactiecoördinator eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
04-05-06-07_mixed.indd 5
5
04-09-14 12:19
Kort nieuws Esbro mogelijk in Duitse handen Paul Wesjohann & Co GmbH III, onderdeel van de Duitse PHW-Gruppe, wil pluimveeslachterij Esbro in Doetinchem overnemen. De PHW-Gruppe bezit dertien slachterijen en verwerkingsbedrijven met de naam Wiesenhof. Ball Packaging breidt uit Ball Packaging Europe is bezig de fabriek in Oss uit te breiden met een derde productielijn. Hierdoor neemt de jaarlijkse productiecapaciteit voor drankblikjes toe, van 1,5 miljard (nu) naar 2,35 miljard (in maart 2015). Retail wil snoep bij kassa weren Lidl, Jumbo en Plus willen het snoep bij de kassa in de ban te doen. Nederlandse supers krijgen steeds meer klachten van ouders die zeggen dat ze niet meer kunnen winkelen met hun kinderen, vanwege het gezeur. Ook overgewicht speelt een rol. Van Ruiten Food naar MKB Fonds MKB Fonds heeft een meerderheidsbelang genomen in Van Ruiten food, producent van vleesproducten en kant-en-klaarmaaltijden. Eelco en Gerard van Ruiten van het familiebedrijf uit Leeuwarden kozen voor deze omdat er geen opvolging is. CEO Sonneveld vertrekt CEO en managing director Cees Hack vertrekt per 1 januari 2015 bij de Sonneveld Group. Wie hem gaat opvolgen, is nog niet bekend. Ambachtelijk en vers ‘loze termen’ Foodproducenten zetten consumenten op het verkeerde been met termen als ‘ambachtelijk’, ‘vers’, ‘natuurlijk’ en ‘zonder conserveermiddelen’. “Het klinkt gezond maar het zijn meestal loze termen”, meldt het Voedingscentrum op website De waarheid op tafel. Oorzaak brand ‘niet meer te achterhalen’ De oorzaak van de brand in het kaaspakhuis van FrieslandCampina in Gerkesklooster afgelopen zomer, is niet meer te achterhalen. Dit vanwege de felheid van de brand, meldt het concern. Meer over de brand op pagina 21. ‘Olie zuiverder uit citrusschil Met milde extractie kan sneller en goedkoper olie uit de schil van citrusvruchten worden verkregen. Ook is er minder kans op onnatuurlijke residuen in het eindproduct. Dat meldt Phytonext uit Wageningen. Mac-filialen dicht om hygiëne McDonald’s moet in Rusland enkele vestigingen tijdelijk sluiten. Volgens de Russische Voedsel- en Warenautoriteit Rospotrebnadzor zijn hygiëneregels overtreden. Het is waarschijnlijk een represaille voor de sancties en anti-Russische politiek van de VS.
6
Mixed
N h
‘Meergranenbrood bevat weinig soorten graan’ Meergranenbrood van grote broodbakkerijen bevat maar weinig verschillende graansoorten. Soms gaat het maar om twee soorten. Dit blijkt uit een test van de Consumentenbond, die gepubliceerd is in de Consumentengids. Ook zijn de granen op de korst meestal sier, want in het brood ontbreken ze vaak, stelt de test. Verder houdt de hoeveelheid van de granen die erin zitten - naast tarwe meestal niet over. Doorgaans gaat het om niet meer dan één procent per graansoort. Voor de voedzaamheid kunnen consumenten meestal beter volkorenbrood kiezen dan meergranenbrood, meldt de bond. Meer dan de helft van de onderzochte meergranenbroden bevat minder vezels dan volkorenbrood. De donkere kleur komt dikwijls doordat gerstemoutmeel en gebrande suiker is toegevoegd. Die kleur zegt dan dus niets over de voedzaamheid van het brood, stelt de consumentenorganisatie. In het onderzoek zijn vijftien soorten meergranenbrood uit diverse supermarkten getest. Beste uit de test komen het Casonette licht meergranenbrood van Ekoplaza en het Boeren meergranen maanzaadbrood van Albert Heijn. De meeste broden blijven goed onder de wettelijk afgesproken zoutgrens. (Op de foto: meergranenbrood bij een ambachtelijke bakker. Dit brood komt niet in de test voor.)
Nutri-Pulse e-Cooker wint innovatieprijs IXL Netherlands heeft in Montreal met de Nutri-Pulse e-Cooker de Global Food Industry Award 2014 gewonnen in de categorie product- en procesinnovatie. De e-Cooker bereidt voedsel binnen enkele minuten en bij lage temperatuur met behulp van korte elektrische pulsen (Pulsed Electric Field technologie oftewel PEF). Het product won eerder al de Koks! Innovatietrofee en de Food Valley Award 2011. De prijs is uitgereikt tijdens het zeventiende World Congress of Food Science and Technology. “Het winnen van deze Award maakt het makkelijker om contacten te leggen met grote en kleine bedrijven, wetenschappelijke instellingen en overheden”, stelt Hans Roelofs, Innovation Director bij IXL Netherlands.
Hoger Salmonella-risico eieren bij langere shelf-life Een langere shelf-life van eieren in de supermarkt vergroot het risico op voedselinfectie door Salmonella. Ook het thuis langer bewaren van eieren is een verhoogd risico. Dat staat in een nieuwe wetenschappelijke opinie van Efsa over Salmonella Enteritidis. De Efsa-experts keken naar de gevolgen van het verlengen van de uiterste verkoopdatum en THT-datum van eieren. Als de shelf-life van eieren verlengd wordt van 21 naar 28 dagen, neemt het risico van infecties toe met 40 procent voor rauwe eieren en met 50 procent voor zacht gekookte eieren. Bij een shelf-life van 42 dagen en een THT-datum van 70 dagen is het risico bij rauw en zachtgekookt zelfs drie keer zo hoog als bij huidige houdbaarheidsdata. Bij Salmonella in eieren kunnen bacteriën sneller vermenigvuldigen bij hogere temperaturen en langere bewaarperioden. Eieren koken beperkt het risico op infectie, stelt het Biological Hazards Panel. Volgens Efsa heeft het Salmonella control programme van de EU de afgelopen jaren geleid tot een afname van Salmonella-infecties bij mensen. Salmonella bij pluimvee nam ook af, vooral bij leghennen. Dat is waarschijnlijk de voornaamste reden voor de afname van Salmonella-infecties bij mensen, want eieren vormen de belangrijkste infectiebron.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
04-05-06-07_mixed.indd 6
04-09-14 12:19
T b t 4 z D g n t e p p
‘
G d i m d p m n t n e t z H o b h t d v
F W
F t z I ’ v I d p f
Nieuwe koeltechniek Permachill verlengt houdbaarheid agf Top BV heeft een nieuwe koeltechniek ontwikkeld waardoor aardappelen, groenten en fruit langer goed blijven. Met Permachill wordt op een stabiele manier overal in een koelruimte dezelfde optimale temperatuur van net boven nul graden Celsius bereikt. Conventionele technieken koelen op een temperatuur van 4 tot 7 graden via luchtkoeling. Die luchtaanvoer zorgt voor temperatuurfluctuaties die volgens het bedrijf zelfs kunnen leiden tot vorstschade aan het tere product. De stabiele koeltechniek van Permachill gebruikt de wanden van de ruimte als koelelement, waardoor een gelijkmatige koeling wordt bereikt die ook egaal koel blijft. Zo is de meest ideale temperatuur (net boven nul) mogelijk, zonder kans op bevriezing. De agf gaat zo in ‘winterslaap’ en blijft dagen langer goed. De techniek kan worden toegepast bij gekoelde opslag maar ook bij koeltransport. Behalve minder derving en een hogere productkwaliteit zorgt het voor meer flexibiliteit in het proces, waardoor gecentraliseerde productie en een groter afzetgebied mogelijk zijn. Een rekenmodule op www.permachill.eu berekent de potentiële houdbaarheidswinst bij diverse soorten groenten en fruit.
‘Vleesvervanger mist voedingswaarde vlees’ Geen enkele vleesvervanger levert volledig de essentiële voedingsstoffen als eiwitten, ijzer en vitamine B12 die vlees wel heeft. Ze maken hun naam als vervanger van vlees dan ook niet waar. Ook bevatten de meeste producten te veel zout. Dat stelt de Consumentenbond in de Gezondgids van augustus, na onderzoek onder groenteschijven, vegetarische alternatieven voor gehakt, burgers, nuggets en reepjes, rookworsten, schnitzels en kaasschnitzels van verschillende fabrikanten. Er werd gelet op voedingswaarde, eiwit, zout, ijzer en vitamine B12. Hoewel de producten over het algemeen minder belastend zijn voor het milieu, schieten alle producten op de onderzochte gebieden op één of meerdere punten tekort, aldus het onderzoek. De kaasschnitzels bevatten bijvoorbeeld geen ijzer en in de groenteburgers is nauwelijks eiwit te vinden. In alle producten zit heel weinig vitamine B12. Vooral Fijngehakt van Quorn scoort slecht: ijzer en vitamine B12 zijn er amper in terug te vinden, net als bij de andere Quorn-producten. In vegetarisch gehakt, zit dan wel minder verzadigd vet dan in rundergehakt, maar het is erg zout. Zout is sowieso een groot probleem bij veel vleesvervangers. Gemiddeld bevat 100 gram vleesvervanger 2 gram zout.
FrieslandCampina versterkt positie West-Afrika, in Ivoorkust FrieslandCampina neemt de zuiveltak van Olam International in Ivoorkust over. Het gaat om de activiteiten, het merk Pearl en de fabriek voor zuivelproductie in het West-Afrikaanse land. Daarover heeft het zuivelconcern overeenstemming bereikt met agro-concern Olam uit Singapore. De productieportefeuille in Ivoorkust omvat gezoete gecondenseerde melk en geëvaporeerde melk. Met de overname stelt CEO Cees ’t Hart de positie van FrieslandCampina in West-Afrika verder uit te kunnen bouwen. Het Nederlandse zuivelconcern is al actief in Ivoorkust met het merk Bonnet Rouge. In de Olam-zuivelfabriek in Abidjan wordt verse lokale melk en melkpoeder verwerkt tot gezoete, gecondenseerde melk en geëvaporeerde melk, onder merknaam Pearl. Er werken zo’n 80 medewerkers. Beide partijen verwachten de overname de komende maanden af te kunnen ronden. De zuivelactiviteiten en de fabriek gaan deel uitmaken van het bedrijfsonderdeel FrieslandCampina Europe, Middle East & Africa.
Kort nieuws ‘Salmonella bij Foppen geen incident’ De Salmonella-besmetting bij Foppen in 2012 stond niet op zichzelf. In 2010 is ook al de Listeria-bacterie aangetroffen op zalm. Verder werden in 2010, 2011 en 2012 hygiëneregels overtreden. Unilever onderzoekt pesticidevrije theeteelt Unilever doet in India onderzoek naar de milieutechnische en economische haalbaarheid om thee te telen zonder gebruik van pesticiden. Dit bijvoorbeeld door biologische bestrijdingsmiddelen toe te passen. Vion versterkt foodservice Vion Food neemt het Duitse FVZ Convenience GmbH (productielocatie in Holzwickede en de handelsmerken FVZ en Salomon FoodWorld) over van Westfleisch eG. Daarmee breidt het concern zijn foodservice-activiteiten verder uit. Het handelsmerk en naamdeel Westfood gaat eind 2014 terug naar Westfleisch. Listeria-doden door Deense vleeswaren In Denemarken zijn de afgelopen maanden mogelijk twaalf mensen overleden aan besmetting met Listeria monocytogenes door het eten van vleeswaren van het bedrijf Jørn A. Rullepølser A/S. De vleeswaren zijn niet op de Nederlandse markt beland. Guacamole dip ‘wint’ Kletsmajoor-award De guacamole dip van Albert Heijn is door consumenten verkozen tot ‘slechtste smoes’ in de Kletsmajoor-verkiezing. Volgens de Consumentenbond bevat de dip slechts 0,7 procent avocadopoeder. AH had al eerder aangekondigd de dip uit het schap te halen. Nieuwe melktanks in Borculo FrieslandCampina heeft vier nieuwe melktanks geplaatst bij de productielocatie in aanbouw in Borculo. Deze melktanks zijn bedoeld voor de opslag van verse melk die straks op deze nieuwe productielocatie wordt verwerkt. Efficiënte verpakking Arla Arla Foods Nederland introduceert voor Arla en Melkunie een nieuwe zuivelverpakking, met vouwlijnen, waardoor ook de laatste restjes makkelijk uit het pak gehaald kunnen worden. Het bedrijf wil met de Pure-Pak Sense voedselverspilling tegengaan. Demeyere Cargill-directeur chocolade Inge Demeyere is bij Cargill de nieuwe directeur voor de chocoladedivisie voor de regio Europa, Azië en Midden Oosten. Ze werkt sinds 2009 in de cacao- en chocoladedivisie, meest recentelijk als commercieel directeur.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
04-05-06-07_mixed.indd 7
7
04-09-14 12:19
Steun voor tuinbouwers na Russische boycot
‘Eet Nederlandse groente en fruit’ Tekst en foto’s: Tom van der Meer
In Nederland zijn talloze initiatieven als pad-
m p O v d g b k d o k 2
denstoelen uit de grond geschoten, om de eigen groenten en fruit op de kaart te zetten en te promoten. Dit als reactie op de Russische boycot. Sociale media spelen hierin een belangrijke rol.
Elf partners uit de tuinbouwsector hebben op de community stichtingsamensterk.nl en twitter de handen ineen geslagen onder het motto ‘Samen sterk met Hollandse groente en fruit aan het werk!’. RedStar, Looije, Greenco, ZON fruit & vegetables, Harvest House, DOOR Partners, Van Nature, LTO Nederland, Koppert Cress, The Greenery en Best of Four promoten de diversiteit, smaak en kwaliteit van Nederlandse groente en fruit. Via #SamenSterk kunnen ‘recepten, foto’s en inspiratie’ gedeeld worden. Hoogvliet en Boni zijn de eerste retailketens die het initiatief ondersteunen. De supermarktbranche (CBL) is met Dutch Produce Association (DPA, onderdeel van GroentenFruitHuis), LTO Nederland en #SamenSterk
Russische boycot Rusland heeft op 7 augustus de invoer verboden van onder meer vis, vlees, zuivelproducten, groente en fruit uit alle 28 EUlidstaten en Australië, de Verenigde Staten, Noorwegen en Canada, voor de duur van één jaar. Dit als reactie op de sancties van die landen tegen Rusland vanwege de houding van Moskou in het conflict in Oekraïne. Enkele producten zijn later weer van de boycotlijst afgehaald. Het gaat onder meer om voedingssupplementen, lactosevrije melkproducten, vitamineproducten, jonge zalm, forel en aardappelzaden. Dit is waarschijnlijk gebeurd om de voedselvoorziening aan de eigen Russische burgers niet in gevaar te brengen.
8
om de tafel gaan zitten. Afgesproken is dat retailers hun ‘uiterste best’ zullen doen om schadelijke gevolgen van de boycot voor de telers zo veel mogelijk te beperken. Boze tongen stellen dat retailers toch al nooit om groente- en fruittelers gaven, omdat leveranciers aan alle kanten worden uitgeknepen en dat dit nu ook niet zal veranderen. Tijdens het gesprek is echter afgesproken dat alle partijen belang hebben bij een sterke en gezonde groente- en fruitketen. Ook hebben ze gepraat over manieren waarop de productie en consumptie van groente en fruit op langere termijn en structureel een impuls kan worden gegeven, door aan te sluiten bij de wensen van de klant. Retailers Diverse retailketens zijn eigen initiatieven gestart om Nederlandse groente en fruit onder de aandacht van de Nederlandse consument te brengen. Jumbo wil klanten vooral laten zien welk deel van het agf-aanbod in hun supermarkten van Nederlandse bodem afkomstig
is. AH verkocht pakketten met een komkommer, drie paprika’s en trostomaten voor een actieprijs. LTO Glaskracht (organisatie van glastuinbouwers) is niet blij met prijsstunts. “Ze zijn mooi voor consumenten, maar telers zijn er niet mee geholpen. Zij krijgen namelijk minder voor hun producten, terwijl zij er juist een eerlijke prijs voor zouden moeten krijgen.” AH wil nog kijken wat met andere retailketens samen gedaan kan worden om de Nederlandse telers te helpen. Plus steekt Nederlandse telers een hart onder de riem met de actie ‘Mag het een tomaatje meer zijn’, via onder meer paginagrote dagbladadvertenties. Dirk van den Broek roept onder het motto ‘Onze telers kunnen wel een steuntje gebruiken’ consumenten op om meer Nederlandse appels te eten. Op de website zijn talloze recepten met appels geplaatst. Consumenten Online consumentenplatform Verse Oogst is de twitteractie #versuitNL gestart om consu-
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
08-09-10_groentenenfruit.indd 8
04-09-14 12:19
P D o g m d t t o e d m D D g i d c o t s f n C a S Z s
menten te bewegen meer Nederlandse versproducten te kopen. Op de site van Verse Oogst worden berichten, foto’s en video’s verzameld. Stichting Boerenfluitjes initieerde de actie #VoedselDank, als brug tussen het groente- en fruitoverschot dat telers nu hebben en het tekort waarmee voedselbanken kampen. Voor 10 euro kunnen consumenten de actie steunen, waardoor gezamenlijk de oogst opgekocht kan worden om deze te kunnen uitdelen aan de voedselbanken. Op 25 augustus stond de teller op 5500 euro. Politiek De politiek heeft zich het lot van de sector ook aangetrokken. De Europese Unie gaat getroffen telers compenseren. Er wordt 125 miljoen euro uitgetrokken om tuinbouwproducten, zoals tomaten, appels en peren, wortelen, druiven en komkommers, uit de markt te halen of niet oogsten. De maatregel ging op 18 augustus in en geldt in elk geval tot eind november. Als deze regeling onvoldoende is, zijn nog extra steunmaatregelen mogelijk, gaf Europees landbouwcommissaris Dacian Ciolos aan. De compensatieregeling is in het leven geroepen, omdat Rusland een invoerverbod instelde als reactie op de EU-sancties vanwege de Oekraïne-crisis (zie kader Russische boycot). Door dit verbod blijven tuinbouwers met onverkoopbare groente- en fruitbergen zitten, terwijl marktprijzen kelderen. De Europese steunmaatregel is bedoeld om de groente- en fruittelers in Europa tegemoet te komen en negatieve gevolgen op te vangen. Volgens Ciolos helpt de maatregel de markt om zich aan te passen aan de nieuwe situatie. Staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken is blij met het besluit. “Dit is de juiste stap voor nu, waar Nederland in Europa voor
??
>>> eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
08-09-10_groentenenfruit.indd 9
9
04-09-14 12:19
gepleit heeft”, reageerde ze. Tezamen met het steunpakket van het Nederlandse kabinet kunnen de tuinders door een moeilijke periode heen geholpen worden, stelt ze. “Zo kunnen banen behouden blijven en kan de exportmotor blijven draaien.” Overigens heeft de slechte (na)zomer ervoor gezorgd dat er op een gegeven moment geen overschotten in komkommers, paprika’s en tomaten meer waren. Door het koude weer is de afzet een stuk minder. Hierdoor stegen de prijzen na een aanvankelijke daling weer. Als dit zo blijft, is de EU-steun misschien niet meer nodig, al is het nog te vroeg om daar uitspraken over te doen. Volgens de Dutch Produce Association (DPA, sectorvereniging voor de afzetorganisaties van groenten en fruit) hebben de promotieacties ook bijge dragen aan hogere prijzen, net als het feit dat Nederlanders weer massaal van vakantie zijn teruggekeerd.
Zeker 300 miljoen schade De boycot door Rusland kost Nederland zo’n 300 miljoen euro. Dat was althans vorig jaar de exportwaarde van de producten die nu geboycot worden, heeft het CBS berekend. Met name de landbouw en de voedingsmiddelenindustrie worden getroffen. Ook toeleverende en ondersteunende bedrijfstakken (groothandel, transport) zijn betrokken bij de export. In totaal waren in 2013 zo’n 5000 banen betrokken bij de export van de producten. Dat was voor ruim de helft in de producerende bedrijfstakken (landbouw en voedselindustrie).
10
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
08-09-10_groentenenfruit.indd 10
04-09-14 12:20
AROVAC ADV FOOD Portrait_NL_HiRes.pdf
Bag Filling Units
Mogen wij even opscheppen? C
Kijk dagelijks op www.evmi.nl M Y
u meteen aan voor de gratis CM
nieuwsbrief.
ichten w e g l u v Voor af 50 kg! tot
Capaciteit op aanvraag.
CY
CMY
K
01_Cover 04-05-12 14:03 Pagina 1
Jaargang 15. Nr. 4 – 5 augustus 2014 Jaargang 13, nr. 4 - 18 mei 2012
Ingredients: weglaten en opvullen
Thema: voedselveiligheid Veel misverstanden
Fabrikant moet over volkoren e-proof worden
Unilever voorbij
Opening Callebaut’s laaghangend fruit Chocolate Academy Centre
Stretchhooders
Geen micro perforaties Langere levensduur 100% bescherming tegen vocht Geen geuren en/of lekkages Zeer geschikt voor fijn poederproducten zoals melkpoeder, voedsel ingrediënten, etc.
MY
www.nutri-akt.nl
www.evmi.nl
01_Cover.indd 1
11:03
Arodo ontwerpt en ontwikkelt zakkenvul machines voor het vacuüm verpakken van diverse voedsel producten. Dit brengt vele voordelen met zich mee ten opzichte van conventioneel verpakken:
in vakkennis voor de
voor actueel nieuws en meld
Palletisers
24/04/14
VACUÜM M FOOD ZAKKENVUL MACHINES
EVMI is de online marktleider
voedingsmiddelenindustrie.
Bag Vacuumisers
1
23-07-14 09:44
ARODO BVBA Tel. +32 14 67 23 32
[email protected] www.arodo.com
Lichte daling in zoutgehalte, verschillen blijven groot
Kleine stapjes vooruit Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Tom van der Meer, Bakkers in bedrijf, EVMI, Vlees+
De monitoring van de zoutgehaltes in voedingsmiddelen geeft al jaren hetzelfde beeld. Het gaat de goede kant uit, maar wel langzaam. De verschillen tussen vergelijkbare producten van verschillende fabrikanten blijven groot. De Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) is positief over de bereikte resultaten.
Etikettering Fabrikanten zijn nog niet verplicht om het zoutgehalte op hun producten te vermelden. Volgens de NVWA staat op ongeveer driekwart van de producten het zoutgehalte. Volgens de nieuwe etiketteringsregels van de verordening Voedselinformatie, die op 13 december 2014 in werking treedt, moet op het etiket ‘zout’ in plaats van ‘natrium’ worden vermeld, omdat dat voor consumenten duidelijker is. Alle natrium moet daarom worden omgerekend naar zout. Producten waar al een vrijwillige voedingswaardedeclaratie op stond, dienen bij het in werking treden van de nieuwe verordening aangepast te zijn. Twee jaar later moet er op alle producten een voedingswaardedeclaratie staan, dus ook met de hoeveelheid zout.
12
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) constateert over de periode 2011 tot 2013 een lichte verlaging van het gemiddelde zoutgehalte. Bij brood, conserven en kaas is de daling het grootst, maar bij diepvriessnacks, kant-en-klaarmaaltijden, sauzen, soepen en vleeswaren is er nauwelijks verlaging, zo staat in een eind juli verschenen rapport. De NVWA monitort de hoeveelheid zout in levensmiddelen in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Minister Schippers zit de voedingsmiddelenindustrie achter de broek, maar legt de sector vooralsnog niet over de knie. Critici menen dat de zoutreductie veel te langzaam gaat en dat wettelijke maatregelen noodzakelijk zijn.
Richtlijnen Goede Voeding In de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad uit 1986 werd een zoutinname aanbevolen van maximaal negen gram per dag. Door voortschrijdend inzicht werd dat bij de Richtlijnen Goede Voeding van december 2006 met een derde verlaagd, tot een aanbevolen maximum van zes gram zout per dag. Gebleken was dat door minder zout te consumeren, het risico op hart- en vaatziekten aanzienlijk kon worden verlaagd. De Richtlijnen uit 2006 hadden een grote impact, met name omdat de Consumentenbond het nieuwe advies aangreep voor een grote actie in het voorjaar van 2007. De organisatie wees erop dat de consument maar een klein deel van het zout zelf toevoegde; het overgrote deel zat in producten uit de levensmiddelenindustrie. Die moest daarom zijn verantwoordelijkheid nemen en zout uit producten halen. De voedingsmiddelenindustrie sputterde aanvankelijk tegen. Zout heeft immers invloed op de houdbaarheid en de smaak. Bovendien is het van belang voor het productieproces. Bedrijven vreesden dat consumenten hun producten links zouden laten liggen als zij wél aan productherformulering zouden doen, terwijl hun concurrenten het zoutge-
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
12-13-14-15_zoutreductie.indd 12
04-09-14 12:20
h p s I d F g v i d g d
O I l l w k d h v g s s O m e
halte niet zouden verlagen. Consumenten bepalen hun keuze immers vooral op basis van smaak. In Engeland was het bedrijfsleven al wat verder. Daar was sprake van lichte dwang. De Food Standards Agency (FSA), de Britse tegenhanger van de NVWA, maakte destijds vóór de taken van de organisatie fors werden ingeperkt - met het bedrijfsleven per productcategorie bindende afspraken over stapsgewijze zoutverlaging. Zoutreductie bleek wel degelijk mogelijk.
zoutperceptie worden beïnvloed. Diverse fabrikanten ontwikkelden producten om natrium uit producten te halen met behoud van smaak en functionele eigenschappen en er worden nog steeds nieuwe toepassingen ontwikkeld. Ook werd gekeken naar manieren om zout efficiënter in aanraking te laten komen met de smaakpapillen. Door het zout bijvoorbeeld anders in een product te verdelen, lijkt een product met minder natrium nog steeds even zout te smaken.
Onderzoek In de jaren die volgden, werd ook in Nederland veel onderzoek gedaan naar de mogelijkheden zout uit producten te halen. Daarbij werden twee sporen gevolgd. Aan de ene kant werd gekeken hoe de samenstelling van de producten kon worden aangepast met behoud van smaak. Aanvankelijk werd vooral veel gekeken naar kaliumchloride ter vervanging van natriumchloride, maar ook werd het samenspel van onder meer aroma’s en smaakversterkers onder de loep genomen. Onderzoekers maakten spinnenwebdiagrammen van de smaakprofielen van producten en door aan de knoppen te draaien, kon de
Collectieve zoutvermindering De andere stroom ging juist uit van het omgekeerde: door collectief en geleidelijk minder zout in producten te verwerken, wennen consumenten aan een wat flauwere smaak en accepteren ze minder zoute producten. Het leidde tot de zoutreductieparadox. Producenten die werk maken van herformulering en de producten gezonder maken, dragen ertoe bij dat consumenten niet wennen aan een flauwere smaak en minder zoute producten dus niet accepteren. De collectieve zoutvermindering werd een succes in de bakkerijbranche. De goed georganiseerde branche verlaagde in verschillende
stappen de maximale hoeveelheid zout in brood en dat werd ook vastgelegd in het Warenwetbesluit Meel en brood. Daarmee werd afgedekt dat bakkers zouden afzien van deelname aan de collectieve zoutverlaging en daarmee concurrentievoordeel zouden hebben. In de eerste stap, op 1 juli 2009, werd de norm verlaagd van maximaal 2,5 procent keukenzout naar 2,1 procent, berekend op de droge stof, waardoor een zoutreductie werd bereikt van 10 procent. Bij een tweede stap, per 1 januari 2013, werd de maximale norm verder verlaagd naar 1,8 procent keukenzout op de droge stof. Tussen 2011 en 2013, de periode onderzocht in de laatste monitor van de NVWA, was er een zoutreductie van 15 procent.
De broodbranche loopt voorop met collectieve zoutverlaging.
>>>
Etiket niet aangepast Het etiket wordt bij geherformuleerde producten niet altijd aangepast. Daardoor lijkt het alsof er meer zout in zit dan daadwerkelijk het geval is. Volgens de NVWA is dat vaak het geval, bij producten waarvan het zoutgehalte is verlaagd. De voedselautoriteit geeft hiervoor geen verklaring, maar noemt het “een aandachtspunt”.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
12-13-14-15_zoutreductie.indd 13
13
04-09-14 12:20
Vleeswaren moeten eind 2015 tien procent minder zout (en vijf procent minder verzadigd vet) bevatten.
Taskforce De broodbranche loopt voorop met collectieve zoutverlaging. Voor andere sectoren, waar sprake is van een internationaal speelveld, is het moeilijker alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. De FNLI startte in 2008 de Taskforce Zout op. Doelstelling van de in november 2008 naar buiten gebrachte doelstelling was een zoutreductie van 12 procent, op basis van het zoutgehalte van 2006. Dat moest gerealiseerd worden in anderhalf jaar tijd. Die doelstelling werd echter niet gehaald. De zoutreductie bleef steken op zo’n tien procent. De verschillen tussen dezelfde producten van verschillende producten waren groot. Voor de tweede fase van het project is geen overkoepelende doelstelling voor de gehele voedingsmiddelenindustrie meer vastgesteld, maar bepalen individuele bedrijven en brancheorganisaties zelf targets voor producten of merken. Die doelen moeten in 2015 worden gehaald. In 2012 werd gestart met 15 fabrikanten en twee brancheorganisaties. Inmiddels presenteren 19 bedrijven en vier brancheorganisaties (AKSV, Vigef, Nebafa en NZO) hun targets op www.fnli.nl/taskforcezout/wie-doen-mee.html. Akkoord Andere initiatieven zijn het door FNLI en CBL in 2011 opgerichte Platform Productsamenstelling en het Netwerk Herformulering Productaanbod, een vervolg op de Taskforce Vetzuursamenstelling. Stond bij die Taskforce de vetzuursamenstelling centraal, binnen het
14
Netwerk HP, waar een groot aantal brancheverenigingen lid van is, draait het ook om zout, suiker en voedingsvezels. Begin dit jaar tekenden het CBL, de FNLI, Koninklijke Horeca Nederland en de Vereniging Nederlandse Cateringorganisaties bovendien samen met minister Schippers van VWS het Akkoord Verbetering Productsamenstelling, met als doel de zoutgehaltes, verzadigde vetten en calorieën in producten te verminderen. In het akkoord is afgesproken dat maximumgehaltes zo nodig in meerdere stappen worden verlaagd. Het zoutgehalte van producten waarover afspraken zijn gemaakt, mag niet omhoog. Vanwege smaakgewenning is het van belang dat alle sectoren meedoen. Met deze afspraken wordt duidelijk de lijn gevolgd die in de broodsector succesvol is gebleken. Begonnen wordt met producten die voor een belangrijk deel bijdragen aan de inname van zout. Daarbij wordt gekeken naar de mate waarin een product gegeten wordt en de zoutreductie die mogelijk is. Schippers wil met het akkoord de verbetering van producten en maaltijden over de hele linie versnellen. De minister lag vorig jaar zelf onder vuur, omdat ze niet kordaat genoeg zou optreden. Ze had aangekondigd dat als de sector zich niet voldoende zou inspannen er wettelijke zoutnormen zouden komen. Toen het RIVM in 2012 cijfers over de zout inname publiceerde (zie kader zoutinname), meenden de Consumentenbond, de Hartstichting en de Nierstichting dat Schippers haar belofte moest nakomen. De minister
schreef voedingsmiddelenbedrijven die beduidend meer zout in producten stoppen dan collega-bedrijven een brief, maar bleef volharden in zelfregulering. Ook volgens het Akkoord Verbetering Productsamenstelling stelt het bedrijfsleven zelf de maximumnormen per categorie vast. De minister houdt wel een oogje in het zeil. De normen moeten haalbaar zijn, maar aan de andere kant ook substantieel. Schippers stelt een wetenschappelijke adviescommissie in om de afspraken te toetsen op ‘ambitieniveau’. Zelfregulering De FNLI houdt vol dat zelfregulering werkt. “De productgroepen waarbij zoutverlaging is gerealiseerd, zijn precies die categorieën waarvoor de levensmiddelenindustrie, samen met retail, de laatste jaren stevige afspraken over zoutreductie heeft gemaakt”, geeft de FNLI aan. Naast brood zijn er afspraken gemaakt over Goudse kaas, groenteconserven en vleeswaren. Bij conserven met enkelvoudige groenten en peulvruchten was er een daling van het zoutgehalte van gemiddeld 27 procent, bij Goudse 48+ kaas van 24 procent en bij brood van 15 procent. Over vleeswaren hebben fabrikanten en supermarkten vorig jaar afspraken gemaakt. Vleeswaren moeten eind 2015 tien procent minder zout (en vijf procent minder verzadigd vet) bevatten. Kennelijk was het nog te vroeg om dat in de statistieken terug te kunnen zien. De volgende keer is dat vermoedelijk wel zo, maar ook dan zijn er nog vele stappen te zetten.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
12-13-14-15_zoutreductie.indd 14
04-09-14 12:20
B
Op zo’n drie kwart van de etiketten staat het zoutgehalte nu al vermeld, stelt de NVWA.
Zoutinname Meer dan 85 procent van de Nederlandse bevolking consumeert te veel zout. Volwassen mannen krijgen gemiddeld 9,9 gram per dag binnen en vrouwen 7,5 gram per dag. De inname van te veel zout begint al op jonge leeftijd: jongens krijgen via voeding dagelijks gemiddeld 8,3 gram binnen, meisjes 6,8 gram. Dit blijkt uit een onderzoek van het RIVM uit 2012 op basis van de Nederlandse Voedselconsumptiepeiling 2007-2010. Uit het onderzoek blijkt dat het meeste zout wordt gebruikt voor de warme maaltijd (36 procent), gevolgd door de lunch (31 procent). Vleesproducten en sauzen zorgen bij de warme maaltijd voor de grootste zoutinname. Bij ontbijt en lunch zit het zout voornamelijk in brood en kaas. Tussen de maaltijden door zijn koekjes en gebak de ‘boosdoeners’. Bacon van Vion met slechts 1,44 procent zout. eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
12-13-14-15_zoutreductie.indd 15
15
04-09-14 12:20
Vakbeurs Sial Parijs
Deegrol, awards, uitjes en vrolijkheid Vakbeurs Sial, die van 19 tot en met 23 oktober in Parijs wordt gehouden, heeft een internationaal aanbod aan standhouders die hun bedrijfsactiviteiten en nieuwe producten onder de aandacht willen brengen. EVMI belicht enkele opvallende Nederlandse exposanten.
w v t h O v z z m k B b r “ o t k n g a v m ó
Prickles met een ‘sunny tickle’
Koekjesdeegrol voor thuisbakken
Op de Sial presenteert FoodBlendz een nieuwe serie producten onder de naam ‘Prickles’ en het motto ‘Tasty prickles with a sunny tickle’. Het bedrijf levert vier productgroepen, waarvan in ieder geval een tweetal op de beurs worden gepresenteerd. Het gaat om Prickles snackaugurkjes, gebaseerd op diverse chipsmaken, en Prickles wilde komkommersstukjes, op verschillende soorten fruitcoulis. Deze verrassende combinaties leggen de nadruk op de beleving van smaak en gezond. Afnemers zijn in eerste instantie retailers wereldwijd maar foodservice en industrie zijn ook mogelijk, stelt Erwin van der Kroon van familiebedrijf van der Kroon Food products. Het overkoepelende FoodBlendz is specialist in export van food en drinks van met name Nederlandse familiebedrijven en ontwikkelt ook food & drinkconcepten. FoodBlendz Hall 5A, stand T 234
16
D. van der Pol en Zonen introduceert op Sial een nieuwe manier voor consumenten om koekjes te bakken. Consumenten, met of zonder kinderen, hebben een toenemende belangstelling voor thuisbakken, maar willen daarbij geen rotzooi in de keuken. Ook wensen ze een bakproduct waar ze een eigen invulling of draai aan kunnen geven, terwijl de smaak van wezenlijk belang blijft. Met het nieuwe product Home Baked Cookies kunnen op een eenvoudige manier thuis mozaïekkoekjes gebakken worden. De verpakking (koel of vries) bevat een rol deeg met lijnen die gesneden kunnen worden. Wanneer de consument wil bakken, haalt hij de rol uit de
vriezer of koelkast, snijdt plakken af en legt ze op een bakplaat om ze vervolgens binnen een kwartier tot goudbruine koekjes te bakken. De koekjes kunnen zowel voor als na het bakken gedecoreerd worden, voor een eigen, persoonlijke touch. Het deeg wordt geproduceerd met de beste ingrediënten, zoals verse Hollandse boter, die geproduceerd wordt door zusterbedrijf Royal VIV Buisman in Zelhem. Van der Pol uit Wijk en Aalburg, opgericht in 1885, is hofleverancier en levert onder meer boter en bakkerijgrondstoffen (zoals bladerdeeg, croissantdeeg en bake-off producten) voor (banket)bakkers, restaurants, catering en retail. Van der Pol Hal 7, stand K 187 (Royal VIV Buisman)
Awardwinning cheese De Jong Cheese uit Alphen (Noord-Brabant) heeft eind juli met de geitenbrie van het merk Alphenaer de Sainsbury Trophy gewonnen en een Golden Award in de categorie ‘Best New Dairy Product’. Dit gebeurde bij de jaarlijkse International Cheese Awards in het Engelse Nantwich. Er
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
16-17_sial.indd 16
04-09-14 12:20
D H
N O K s D v H d h v d b g d e e v m t n r
waren dit jaar 4443 kazen ingezonden uit 26 verschillende landen. Dit was een recordaantal. Meer dan 200 professionele kaasmakers hebben de kazen geproefd en beoordeeld. Ook andere producten van De Jong Cheese vielen in de prijzen. De geitenkaasbolletjes in zonnebloemolie met tomaat kreeg de Bronzen award in de categorie ‘Beste geitenkaas met toevoegingen’. In de categorie ‘Geitenkaas’ behaalde de Alphenaer Geitenbrie een Bronzen Award. De Alphenaer geitenkaasbolletjes in zonnebloemolie kreeg van de juryleden de vermelding ‘Zeer goed’. “Het winnen van de awards is een kroon op ons harde werken en de zeer strenge kwaliteitscontroles die worden uitgevoerd in de kaasmakerij”, reageert Arjan de Jong, eigenaar en oprichter van De Jong Cheese. Hij geeft aan dat het succes ook te danken is aan de goede kwaliteit melk die het bedrijf van de boeren ontvangt. Het hele assortiment is te proeven tijdens de Sial 2014. Dus óók de award-winnaars.
een aantrekkelijke nieuwe partner voor de internationale handel, foodservice en indus triële verwerkers.” Deelname aan internationale beurzen, zoals onder andere de Sial, geeft het bedrijf de mogelijkheid om in een kort tijdsbestek tegen relatief lage kosten veel bestaande, maar zeker ook potentieel nieuwe klanten te ontmoeten. “Als nieuwe speler is het creëren van ‘awareness’ namelijk van groot belang. Onderdeel uitmaken van het Holland-paviljoen tijdens de Sial draagt hier zeker aan bij”, besluit het bedrijf.
De Jong Cheese Hal 7, stand K 011
Onion Specialties International Hal 2, stand R 028
Nieuwe speler gebakken uitjes Onion Specialties International (OSI) uit Kruiningen presenteert zich als een nieuwe speler op de markt voor gebakken uitjes. De sleutelfiguren in de organisatie werkten voorheen bij Danisco Foods en Rieber & Søn Holland. “Hierdoor is er gecombineerd meer dan 100 jaar ervaring in de business”, meldt het bedrijf. Gebakken uitjes bieden een grote variëteit aan mogelijkheden. Omdat het product vrijwel overal in gerechten wordt gebruikt, betekent dit dat OSI klanten over de gehele wereld heeft. Toch wordt de markt de laatste jaren gekenmerkt door een enorme overcapaciteit en prijsdruk. OSI wil een positie in de markt voor gebakken uitjes verwerven, door te voldoen aan de door de markt vereiste certificeringen, productkwaliteit en leverbetrouwbaarheid. “Dit gecombineerd met een hoge mate van automatisering in zowel productie als inpak, maakt OSI
Veilig, gezond, lekker én vrolijk Rosies produceert biologische en niet-biologische glutenvrije en zuivelvrije (dus ook lactosevrije) ontbijtgranen. Het bedrijf stelt dat veilige en gezonde voeding ook gewoon lekker moet smaken. Nieuw in het assortiment is Shake Awake, een biologische en glutenvrije ontbijtshake. 150 ml koude melk erbij, even schudden en de shake is klaar voor gebruik. Het vrolijke Shake Awake is er in de smaken Banaan, Sinaasappel en Karamel. Elke doos bevat 5 zakjes van 19 gram. De nieuwe Little Rosies lijn omvat grappige en kleurige verpakkingen die het ontbijt voor kinderen weer leuk maakt. De doosjes in de vorm van een aap of een uil hebben oortjes of vleugeltjes die uit het pak steken. Binnenin zitten choco pops en cornflakes die gegarandeerd biologisch, glutenvrij en zuivelvrij zijn. Rosies, dat zich presenteert in het Holland-
paviljoen, is sinds 2009 fabrikant van een variëteit aan glutenvrije havermout, (crunchy) muesli en flakes in diverse smaken. Ze worden in Nederland geproduceerd in een eigen, dedicated productiefaciliteit waar uitsluitend glutenvrije en zuivelvrije ingrediënten en producten worden gebruikt. Het bedrijf is biologisch geaccrediteerd door Skal en is gecertificeerd BRC (level A) leverancier.
Rosies Hall 2, stand R 032
Nederland op de Sial Sial is de tweejaarlijkse internationale vakbeurs voor de wereldwijde voedingsmiddelenmarkt in Parijs. Dit jaar wordt deze voor de vijftigste keer gehouden. Er zijn tot nu toe bijna 5400 exposanten bekend, waarvan 137 uit Nederland. Ons land was in 2012 qua standoppervlak het zesde exposerende land en qua bezoekersaantallen het vierde land, na Frankrijk, Italië en België. Diverse Nederlandse bedrijven presenteren zich met een eigen stand in het Holland-paviljoen van het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering (NCH). Dit onder een gezamenlijke, Nederlandse paraplu.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
16-17_sial.indd 17
1 7
04-09-14 12:20
Nieuwe marktkansen met Kwekkeboom Ovensnacks
‘Net zo krokant als uit de frituur’ Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Royaan
Royaan pakt uit met Kwekkeboom Ovensnacks. Eerst voor de foodservice en later dit jaar ook voor de retail. Volgens CEO Bart Bakker is het de grootste introductie van de snackfabrikant ooit. “Echt een doorbraak, omdat de ovensnacks net zo krokant zijn als gefrituurde snacks.” Daarmee komen krokante snacks nu ook beschikbaar op plekken waar geen frituur kan staan, zoals in vliegtuigen, treinen en bioscopen of bij evenementen.
Gezonder? Royaan afficheert de ovensnacks (nog) niet als gezonder alternatief. “Ze zijn wel vijf tot tien procent minder vet, maar dat vinden wij nog niet genoeg om groot naar buiten te brengen”, zegt Bakker. “Wij gaan uit van het motto: als je snackt, doe het dan goed. De smaak is daarbij het belangrijkste.” Maar de krokantekorsttechnologie werkt niet alleen voor het huidige assortiment snacks maar ook voor snacks met vis, vlees, aardappel en groente, al dan niet met sauzen. “Als we hiermee verder aan de slag gaan, wordt het gezondheidsaspect ook interessanter.”
18
“Bij bestaande snacks uit de oven moesten eerder toch altijd concessies worden gedaan op het gebied van smaak en krokantheid”, zegt Bart Bakker. “Geen enkele fabrikant kreeg het voor elkaar om een goed krokante snack te produceren die in de oven bereid kan worden.” Gangbare ovensnacks scheuren ook nogal eens open omdat de korst te dun is waardoor de vulling naar buiten loopt. “Wij hebben twee jaar aan de krokantheid van onze ovensnacks gewerkt en waren pas tevreden toen uit smaaktests bleek dat consu-
menten en professionele gebruikers geen verschil proefden tussen onze ovensnacks en gangbare gefrituurde snacks.” Bakker vergelijkt de nieuwe ovensnacks met de opkomst van light in frisdranken of met vleesvervangers. “Eerst waren er concessies op smaakgebied, maar naarmate het marktsegment groter werd, gingen de ontwikkelingen in razend tempo. Tot het een volwaardige categorie is geworden die op smaak kan wedijveren met de gangbare producten.” Nieuwe categorie De Royaan-CEO ziet in de ovensnacks een nieuwe categorie ontstaan. “Deze marktverruiming is noodzakelijk voor additionele omzet in de foodservice. Deze sector kampt namelijk al zes jaar lang met een krimpende markt. Dit verhaal biedt cateraars en bedrijfskantines en hun klanten meerwaarde. Consumenten kiezen voor kwaliteit en komen dan
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
18-19-20_royaan.indd 18
04-09-14 13:58
g m k v o i s w w d f b s
T R e d v i k o
Crisp Sensation Het Zwitserse Crisp Sensation Holding is eigenaar van een wereldwijd gepatenteerd coatingsysteem. De paneerkorst blijft krokant en de coating zorgt ervoor dat de vulling niet migreert en bovendien smeuïg blijft. Dat maakte het ook mogelijk om sauzen binnenin toe te voegen, denk aan kerriesaus of satésaus. Royaan is licentiehouder voor snackproducten in de Benelux.
graag terug.” Volgens Bakker is het mooie met de ovensnacks dat aanbieders pieken kunnen opvangen. “Denk aan de rust bij voetbalwedstrijden of tijdens de pauzes in bioscopen. Er passen nu eenmaal meer snacks in de oven dan in de frituur. Ook kunnen de snacks eerder bereid worden, waarna ze in warmhoudkasten nog minimaal anderhalf uur warm en krokant blijven.” Bakker benadrukt dat Royaan absoluut geen afstand neemt van frituren. “Ovensnacks worden additioneel. We blijven als Kwekkeboom ook frituren ondersteunen.” Technologie Royaan is overtuigd van het product en heeft er meerdere miljoenen in geïnvesteerd. Een deel daarvan was bestemd voor het kopen van de exclusieve licentie voor de technologie in de Benelux voor snackproducten. De krokantekorsttechnologie is acht jaar geleden ontwikkeld door het Zwitserse Crisp Sensa-
tion. “Wij kwamen twee jaar geleden met het bedrijf in contact en zijn samen verder gegaan om de techniek te verfijnen voor snacks”, vertelt Bakker. “Deze samenwerking heeft vorige maand uitgemond in de introductie van zeven ovensnacks en -hapjes. Het is de eerste introductie in de wereld met deze technologie voor snacks.” Over de krokantekorsttechnologie wil hij niet te veel kwijt. “De voornaamste uitdaging bij snacks uit de oven is ervoor te zorgen dat geen vocht vanuit de vulling naar de korst migreert en dat de vulling smeuïg en de korst krokant blijft. Het vocht en de krachten die daarop inwerken, moet je beheersen voor temperaturen van -20 graden Celsius tot 180 tot 220 graden Celsius.” De korst is wat dikker, maar uit smaaktesten blijkt dat dit voor de krokantheid juist goed gevonden wordt. “We streven ernaar om in de producten met de Crisp Sensation-technologie zo min moge-
lijk kleur-, geur- en smaakstoffen te gebruiken en ook geen conserveermiddelen, om deze op den duur tot nul terug te brengen.” Er worden enkele E-nummers gebruikt als stabilisatoren. “Ze zijn technisch noodzakelijk om de coating en de vulling te stabiliseren.” De ovensnacks worden in de fabriek in Wijk bij Duurstede geproduceerd. “We coaten zelf met ingrediënten van Crisp Sensation.
>>>
Assortiment Het Kwekkeboom ovenassortiment met krokantekorsttechnologie dat nu geïntroduceerd is voor de foodservice, omvat: croquetten, bitterballen, kaashapjes, kiphapjes, kiphapjes saté, kiphapjes kerrie en kiphapjes Italiaans. Later dit jaar volgt de introductie van Kwekkeboom ovensnacks in de retail.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
18-19-20_royaan.indd 19
19
04-09-14 13:58
Private label-hausse voorbij Volgens Royaan-CEO Bart Bakker lijkt de hausse aan private label voorbij. “Merken vormen de basis van vertrouwen. Inzetten op inferieure producten om te besparen is een heilloze weg. Wij nemen onze verantwoordelijkheid door anticyclisch te investeren. Dat is investeren in de toekomt. Dat moet leiden tot een sterke positie in de markt.” Kwekkeboom is op dit moment in de retail een kleine speler. Bakker verwacht dat het marktaandeel met de nieuwe ovensnacks flink kan groeien.
De producten worden kort vóórgefrituurd en daarna ingevroren om ze te stabiliseren. Grootste uitdaging is met name het grotere product, zoals de kroket. De kerntemperatuur moet meer dan 70 graden worden, zonder dat de korst scheurt.” De snacks gaan direct uit de vriezer de oven in en mogen dus niet worden ontdooid. De instelling van de oven luistert nauw. “De oven vooraf instellen op een vochtpercentage is voor de ovensnacks niet handig. Beter is te werken met de instelling nul procent vocht.” Stilzwijgend testen Belangrijk bij het veroveren van de markt is om consumenten te overtuigen van de volwaardige smaak en bite. Voor de introductie zijn diverse smaaktests uitgevoerd totdat het leeuwendeel van het testpanel de krokantheid ‘precies goed’ vond. Nu gebeurt het testen stilzwijgend. Zo serveert HMS Host op Schiphol (die zeventig restaurants en horecapunten op de luchthaven exploiteert) broodjes Kwekkeboom-croquet vanuit de warmhoudkast zonder dat mensen weten dat die uit de oven komen. Luchtvaartmaatschappij Corendon serveert de kroketten al ruim twee maanden uit de oven tijdens diverse vluchten. Eerder kon het cabinepersoneel nooit krokante snacks bereiden, maar dat lukt nu wel. En bij bioscoop Pathé in Amsterdam worden eveneens ovensnacks
Kwekkeboom Croquetten uit de oven.
20
Bart Bakker: “Nu is er een volwaardige keuze: frituur of oven.”
van Kwekkeboom geleverd. “Er zijn geen klachten, dus niemand merkt het”, zegt Bakker. “Je moet ze overtuigen met kwaliteit. Nu is er een volwaardige keuze: frituur of oven.” De ovensnacks passen in de meerjarenstrategie ‘snacken opnieuw ontdekken’ die Roy-
Kaashapjes uit de oven.
aan anderhalf jaar geleden naar buiten bracht. Er wordt ingezet op premium snacks (al dan niet via co-creatie) die bereid zijn met verse en eerlijke ingrediënten, en ontdaan van bestanddelen die niet functioneel zijn. “We willen snacken beter, gemakkelijker en lekkerder maken”, aldus Bakker.
De oven-kiphapjes met saté hebben de satésaus ín de snack.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
18-19-20_royaan.indd 20
04-09-14 13:58
FrieslandCampina schuift met aanvoer en productie
Gerkesklooster ná de brand Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Jilmer Postma
FrieslandCampina werd afgelopen zomer getroffen door een grote brand bij de kaasfabriek in Gerkesklooster. EVMI zet de gebeurtenissen en de maatregelen die het zuivelconcern vervolgens nam op een rij.
De volgens de brandweer ‘zeer grote brand’ breekt in de ochtend van 29 juli uit in het kaaspakhuis van FrieslandCampina in Gerkesklooster, in het oosten van Friesland. Twee medewerkers ontdekken een rode gloed in het plafond, vertrouwen het niet en alarme-
ren de bedrijfshulpverlening. Al snel wordt de brandweer gebeld en moeten twintig medewerkers worden geëvacueerd, omdat de vlammen al uit het pand slaan. De brand in het pand waar kazen liggen opgeslagen, woedt vooral in de wanden en onder het dak.
De brandweer kan het gebouw niet in, omdat deze dreigt in te storten. Daarom besluiten ze om het gecontroleerd te laten uitbranden en ervoor te zorgen dat het vuur niet overslaat naar nabijgelegen panden. Een kraan trekt de wanden van het pakhuis uit elkaar. Op een gegeven moment is een explosie te horen, vermoedelijk afkomstig van een koelinstallatie op het dak. Zwarte rookwolken zijn op dat moment al in de wijde omgeving te zien. Omwonenden wordt aangeraden om ramen en deuren gesloten te houden. Ook het
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
21-22-23_brandfrieslandcampina.indd 21
21
04-09-14 12:21
Branden in food Dit jaar was er in juni ook een brand bij vleeshandel Jan Zandbergen in Veenendaal. Hier werd met name het vrieshuis getroffen. De brand sloeg over naar het naastgelegen pand van verpakkingsbedrijf VIV. Omdat de brandweer drie vuurhaarden vond, wordt hier brandstichting vermoed. Kaas kan nog lang nasmeulen. Een brandende vrachtauto met brunost (een Noorse karamelachtige geitenkaas) zorgde er in januari 2013 voor dat een tunnel in Noorwegen twee weken dicht moest. Dit omdat de hoge concentratie vet en suiker in de smeulende kazen zorgde voor dampen die leken op olie, waardoor de brand moeilijk blusbaar was. In november 2012 werd in Zeewolde een loods van Walter Koops Logistics door brand verwoest. Hier lagen kaas- en diepvriesproducten opgeslagen. In datzelfde jaar waren er ook branden bij laboratorium Dr. A. Verwey in Rotterdam en bij koekjesfabriek Eklund in Zutphen.
scheepvaartverkeer op het nabijgelegen Prinses Margrietkanaal ondervindt hinder van de brand. Zo mogen schepen met gevaarlijke stoffen en de pleziervaart niet meer langsvaren. Dagen lang moet nog worden nageblust omdat er op verschillende plaatsen smeulende hopen aanwezig zijn en de brandweer er slecht bij kan komen. De brandweer geeft pas na ruim drie dagen (tachtig uur) aan dat de brand gedoofd is. Twee dagen later moet alsnog worden nageblust. Dit omdat het volgens de brandweer gaat om zeer complexe materialen en diverse vuurhaarden die zo weer opnieuw in brand kunnen vliegen. Alleen al de nog aanwezige kaas is dan nog zeer heet en dus ontvlambaar.
22
Balans opmaken Na het blussen kan de balans worden opgemaakt. Het kaaspakhuis blijkt volledig verwoest, maar de productie is redelijk intact gebleven. Het pakhuis wordt gesloopt en de verbrande resten van het pand en de producten worden in containers afgevoerd. Medewerkers van FrieslandCampina helpen hieraan mee. De kaasmakerij op het complex is behouden gebleven. Wel blijkt sprake van rooken roetschade. De voorfabriek (voor de eerste bewerking van de melk) en de poedertorens zijn eveneens niet aangetast door het vuur. Het productieproces ligt eerst volledig stil. Al snel neemt FrieslandCampina maatregelen om de aanvoer van melk veilig te stellen. Locaties als Workum, Leeuwarden, Marum, Beilen en Bedum nemen de verwerking van de melk over. In Gerkesklooster wordt een tent neergezet die dienst doet als kantine en vergaderplek. Een andere tent dient als kleedruimte. Vanuit twee tijdelijke kantoorcabines krijgen medewerkers en contractors werkinstructies en worden de veiligheidsregels uitgelegd. Gekleurde linten en gekleurde hesjes geven aan welke medewerkers waar op het terrein mogen komen en waar niet. Hervatten productie Direct na de brand streeft het bedrijf ernaar de productie van de Valess-vezel, kaas en melkpoeder zo snel mogelijk te hervatten en productie eventueel zo snel mogelijk elders onder te brengen, binnen of buiten FrieslandCampina. “Omdat we voorraden aanhouden en door in overleg met de afnemers het assortiment aan te passen, zijn we in staat geweest een en ander op te vangen”, aldus
woordvoerder Jan-Willem ter Avest. Voor Valess is half augustus proefgedraaid, waarna de productie van deze vezel (gebruikt voor vleesvervangers) kon worden hervat. Kaas en
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
21-22-23_brandfrieslandcampina.indd 22
04-09-14 12:22
melkpoeder zijn deels binnen andere vestigingen van FrieslandCampina ondergebracht en deels bij derden. Zo is de geitenkaasproductie tijdelijk overgenomen door de vestiging in Rijkevoort. Sinds 23 augustus produceert Gerkesklooster weer zelf melkpoeder. Het weekend ervoor kon er weer melk worden ontvangen. De poedertorens waren niet door de brand aangetast, maar moesten wel van productresten worden ontdaan en geheel worden gereinigd. De losplaats voor melk op de locatie is tijdelijk verplaatst. Specialisten hebben de pekelruimte leeggepompt. Machines en installaties zijn gereinigd en daarna getest. In de kaasmakerij wordt eind augustus de laatste hand gelegd aan het aanbrengen van een nieuw plafond omdat
het oude plafond door rook en roet zwaar is aangetast. Wanneer de productie van kaas weer hervat wordt, is dan nog niet bekend. De sloopwerkzaamheden van het afgebrande kaaspakhuis zijn naar verwachting begin september afgerond. Oorzaak en schade De oorzaak van de brand is volgens de politie, de verzekeraar en FrieslandCampina niet meer achterhalen. Dit komt door de felheid van de brand en de sloop van een deel van de wanden in opdracht van de brandweer, om bij de brandhaard te kunnen komen. Medewerkers zijn in het begin dagelijks en later wekelijks op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. De totale schade is volgens Ter Avest op dit moment moeilijk aan
te geven, ook omdat nog sprake is van vervolgschade. Het totale schadebedrag wordt pas bekendgemaakt bij de presentatie van de jaarcijfers over 2014. Dit gebeurt in maart 2015.
Gerkesklooster In het kaaspakhuis in Gerkesklooster lag zo’n 1,1 miljoen kilo kaas opgeslagen en in het pekellokaal nog eens 500.000 kilo. In de voorraadtanks was ten tijde van de brand 1,6 miljoen kilo melk aanwezig. Alle productresten zijn naar de vergister gebracht. Van de ongeveer half miljard kilo kaas die FrieslandCampina op jaarbasis produceert, is 65 miljoen kilo afkomstig van deze locatie. In totaal werken er in de fabriek in Gerkesklooster 78 mensen.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
21-22-23_brandfrieslandcampina.indd 23
23
04-09-14 12:22
Detectie in 5 minuten
Nieuwe sneltest voor PSP toxines in schelpdieren Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Neogen
Neogen heeft een nieuwe test voor schelpdieren ontwikkeld. Daarmee kunnen schelpdiertoxines die PSP kunnen veroorzaken worden gedetecteerd.
Monitoring van schelpdieren is van groot belang. Van toxines in schelpdieren kunnen mensen behoorlijk ziek worden. Ziekteverschijnselen als misselijkheid, diarree, buikpijn en zelfs ademnood en spierverlamming kunnen optreden na het eten van mosselen of sint-jakobsschelpen die met toxines verontreinigd zijn. Regelmatig gaat het verkeerd. In het Europese waarschuwingssysteem RASFF staan alleen al in de periode van januari tot en met juli van dit jaar tien meldingen over schelpdiertoxines. In zeven gevallen ging het om Diarrhoeic Shellfish Poisoning (DSP), twee keer om Amnesic Shellfish Poisoning (ASP) en één keer om Paralytic Shellfish Poisoning (PSP). In laatstgenoemd geval, in juni, ging het om vlees van sint-jakobsschelpen uit Groot-Brittannië, waarin 122 microgram per kilo PSP was aangetroffen. De sint-jacobsschelpen moesten zowel in Groot-Brittannië als in Frankrijk van de markt worden gehaald.
De AccuScan Pro leest de strips voor DSP, ASP en PSP.
24
Reveal 2.0 Met de Reveal 2.0 test voor PSP kunnen verwerkers van mosselen, sint-jakobsschelpen, oesters en kokkels in slechts vijf minuten vaststellen of de schelpdieren PSP bevatten. De nieuwe Reveal 2.0 test voor PSP detecteert PSP-veroorzakende toxinegehaltes van meer dan 800 ppb (parts per billion). Net als de sneltesten voor ASP (met detectie boven 20 ppm (parts per million) en DSP (met detectie boven 160 ppb), kan zowel op de werkvloer als in het laboratorium worden getest. “Met de Reveal 2.0 test voor PSP kunnen nauwkeurige resultaten behaald worden in slechts vijf minuten na extractie, terwijl andere PSP-testen tot drie uur in beslag kunnen nemen”, zegt Steve Chambers van Neogen Europe, de Europese dochteronderneming van Neogen Corporation. Extractie in water De sneltest is een eenstapstest met een simpele extractie in water. Daartoe dient gedestilleerd water aan een gehomogeniseerd monster te worden toegevoegd en een halve minuut te worden geschud. Dan moet het verdunde monster in een aan beide zijden gemarkeerde extractiezak worden gegoten. De zak wordt vervolgens goed gesloten,
PSP Schelpdiertoxinen die PSP kunnen veroorzaken, worden geproduceerd door dinoflagellaten van verschillende types, zoals Alexandrium en Gymnodinium. De meeste dinoflagellaten zijn mariene plankton, maar ze komen ook in zoet water voor. De meest onderzochte toxine is saxitoxin (STX).
waarna met een roller over de extractiezak wordt gerold om tot een homogeen extract te komen. De inhoud wordt vervolgens uit de andere zijde van de zak in een beker gegoten en daarna met een wegwerppipet 100 microliter naar een PSP-bufferfles overgebracht zodat de vloeistof wordt gemengd. Met een wegwerppipet wordt vervolgens 100 microliter overgeplaatst naar een microwell. Daar wordt vervolgens een PSP-strip in geplaatst. Na vijf minuten wordt de teststrip verwijderd en in de AccuScan Pro reader geplaatst om het resultaat af te lezen. Met het AccuScan Pro afleesapparaat worden de resultaten automatisch opgeslagen en verwerkt op de computer. Neogen geeft technische ondersteuning. Het in Schotland gevestigde bedrijf beschikt bovendien over een Nederlandstalige klantenservice. Meer informatie vindt u op www.neogeneurope.com.
De Reveal 2.0 voor PSP, met 24 testen per kit.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
24_neogenpsp-test.indd 24
04-09-14 12:21
Kweekvlees Kookboek verkent toekomstige eetcultuur
Gebreide biefstuk en popstervlees Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Next Nature Network
Deze zomer is het Kweekvlees Kookboek gepresenteerd: het enige kookboek dat gebruikmaakt van ingrediënten van de toekomst. Het boek bevat 45 originele en speelse recepten, die (nog) niet te maken zijn, zoals gebreide biefstuk, popstervlees, een ‘keelkietelaar’ en doorzichtige sashimi.
“De kweekvleesburger is een paardloze koets”, zei Hendrik-Jan Grievink, art director bij Next Nature Network, in mei op het EVMIsymposium Innoveren in de voedingsmiddelenindustrie bij HAS Hogeschool in Den Bosch. “Professor Mark Post heeft met de kweekvleesburger aangetoond dat de technologie voor het maken van kweekvlees werkt. Nu gaat het erom creatieve toepassingen te bedenken.” Kijken voorbij kweekvlees dus. Grievink lichtte tijdens zijn presentatie al een tipje van de sluier op: origamivlees en vlees van de uitgestorven dodo. Andere toepassingen, zo kondigde hij al aan, staan in het Kweekvlees Kookboek. Dat boek is nu op de markt. ‘Distaster bar’ Het diverse aanbod mag er zijn. De recepten zijn ontwikkeld door een team van koks, ontwerpers en kunstenaars. Bij ieder recept staat met sterren aangegeven wat de technologische haalbaarheid ervan is. Eén ster staat
Een bewegende smaaksensatie die de keel kietelt.
voor ‘voorlopig nog niet haalbaar’ en vijf sterren betekent dat het vandaag al geproduceerd kan worden. Zo heeft het kweken van oesters in de reageerbuis bijvoorbeeld één ster, terwijl vijf sterren zijn gegeven aan de ‘distaster bar’, een verpakte voedzame krachtreep met vlees, extra vet, vitaminen, mineralen en vezels die bij rampen kan worden uitgedeeld. Waaier Zowel vleeseters als vegetariërs moeten nadenken over de toekomst van vlees, stelt
kunstenaar, filosoof en wetenschapper Koert van Mensvoort van Next Nature in het voorwoord. “Nu de wereldbevolking groeit naar 9 miljard mensen in 2050, wordt het onhoudbaar vlees te blijven produceren en consumeren zoals we dat nu doen.” Hij noemt de opwarming van de aarde, het energieverbruik, dierziekten, dierenwelzijn en de te verwachten wereldwijde voedselschaarste. Het boek biedt een ‘waaier aan potentiële voedselproducten en eetculturen’ die kunnen helpen bepalen ‘welke toekomst we eigenlijk willen’.
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
25-26-27_kweekvleeskookboek.indd 25
25
04-09-14 12:22
Eetbare verf van vlees. Bacon in keukenrolvorm: ultieme convenience. Vleesfruit: nepfruit van echt vlees.
Vlees van stamcellen van je favoriete sterren. Bijvoorbeeld een ‘Wrecking Cube’ van Miley Cyrus.
26
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
25-26-27_kweekvleeskookboek.indd 26
04-09-14 12:23
Vleesschuimcocktail.
Gebreid vlees.
Gekleurde vleesballetjes.
In vitro oesters.
.
Kweekvlees Kookboek Het Kweekvlees Kookboek bevat behalve recepten ook per hoofdstuk de redenen om kweekvlees te willen toepassen: de behoefte aan duurzame productie, het voorkomen van voedseltekorten, het vermijden van dierenleed en het opdoen van bijzondere nieuwe eetervaringen. Tevens bevat het boek essays, interviews, grafieken en specials die dieper ingaan op de kweekvleestechnologie, historie, verwachtingen, mogelijke valkuilen en morele implicaties. Het boek van virtueel platform Next Nature is er in een Nederlandse en Engelse versie en kost 24 euro. Meer info: www.kweekvleeskookboek.nl.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
25-26-27_kweekvleeskookboek.indd 27
2 7
04-09-14 12:23
Veerkracht moet gezondheidsclaims onderbouwen
‘Bewijzen dat volkoren gezonder is’ Tekst: Bert van Rees (Bureau Berdt) | Foto’s: Martynas Galdikas, Michael Flippo
Hoe toon je de EFSA-officials aan dat volkoren brood écht goed voor de gezondheid is? Het Nederlands Bakkerij Centrum en TNO werken in een van de Topsectorprojecten aan het antwoord. Veerkracht is daarbij een belangrijk thema.
Via onder meer bloedonderzoek kan TNO bepalen of volkoren producten inderdaad tot een betere veerkracht en dus betere gezondheid leiden.
28
De afgelopen jaren delfde een lange rij producten met gezondheidsclaims het onderspit bij de EFSA. Producenten wisten niet onomstotelijk aan te tonen dat hun product een positief effect had op de gezondheid. “De regels en de beoordeling zijn erg strikt en soms is het ook ontzettend moeilijk om onomstotelijk te bewijzen dat consumptie van een bepaald voedingsmiddel effect heeft op de gezondheid”, zegt Marjan van Erk van TNO. “Want de processen in het menselijk lichaam zijn ontzettend complex.” Toch is TNO in een project gestapt waarin wordt onderzocht of volkoren producten een positief effect op de gezondheid hebben. De onderzoekers hebben er vertrouwen in tot een overtuigend EFSA-dossier te komen. “Dat komt vooral omdat we het begrip gezondheid op een andere manier gaan benaderen”, zegt Suzan Wopereis, collega van Van Erk. “In de medische wereld wordt tot nu toe de definitie gebruikt die de WHO al in 1948 opstelde. Daarin staat dat gezondheid ‘een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekte of gebrek’ is. De definitie maakt gezondheid tot een absoluut begrip: je bent gezond of je bent het niet. Daarom is eigenlijk niemand gezond; een lichte verkoudheid bijvoorbeeld is al genoeg om als ‘ongezond’ aangemerkt te worden.” Nuance De laatste tijd gaan er steeds meer stemmen op om meer nuance in het begrip gezondheid te brengen. “Veel onderzoekers en medici vinden de veerkracht van een persoon een betere maat voor gezondheid. Hoe veerkrachtiger je lichaam reageert op prikkels, hoe gezonder je bent”, zegt Wopereis. “Voordeel van die definitie is dat gezondheid geen absoluut begrip meer is, maar dat je er een maat aan kunt geven. We stuiten dan vervol-
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
28-29_volkoren.indd 28
04-09-14 14:00
g m N v v b e m e s k v h b n a h i d m h k v v w m e s
gens wel meteen op een nieuwe vraag: hoe meet je die veerkracht?” Naar die vraag wordt momenteel wereldwijd veel onderzoek gedaan. Ook de onderzoekers van TNO werken er aan. Wopereis: “We hebben, uit eigen onderzoek en uit de literatuur, een uitgebreide set aan indicatoren voor lichamelijke veerkracht gevonden. Zo hebben we een onderzoek uitgevoerd waarbij proefper sonen een drankje met veel vet en glucose kregen. Zo’n drankje is een flinke uitdaging voor het spijsverteringsysteem, we noemen het dan ook een ‘challenge-test’. We namen bij de proefpersonen vóór en een aantal keren ná het nuttigen van het drankje bloedmonsters af. Je ziet dan dat meteen na het drinken van het drankje een aantal bloedwaarden de lucht inschiet. Bij fitte proefpersonen dalen de waarden veel sneller dan bij proefpersonen met medische problemen. De snelheid waarmee het lichaam na de challenge-test weer terugkeert naar de ‘basisstand’ is een maat voor de veerkracht van de proefpersoon. Aan de hand van dit en andere onderzoeksprojecten hebben we een uitgebreid overzicht gekregen van biomarkers voor veerkracht. Niet alleen voor vet en glucose, maar voor heel veel verschillende stressfactoren.”
Effecten De kennis over veerkracht die de onderzoekers hebben opgebouwd, maakt het mogelijk om de gezondheidseffecten van voedingsproducten nauwkeuriger in beeld te krijgen. Toen Flip van Straaten, directeur van het Nederlands Bakkerij Centrum (NBC) dit vernam, meldde hij zich bij TNO met de vraag om de gezondheidseffecten van volkoren producten in beeld te brengen. “Wij hebben heel sterke aanwijzingen dat volkoren producten bijdragen aan een goede gezondheid. Toch konden we dat voor EFSA nog niet hard maken. Met de aanpak van TNO verwachten we dat wél te kunnen.” Het NBC diende daarom een projectvoorstel in bij de Topsector Agri & Food en kreeg de gevraagde financiële steun. Wopereis: “In het project kijken we vooral naar het effect van volkoren producten op het hart, de lever en de glucoseverbranding. Inmiddels weten we welke stoffen in het bloed hiervoor goede indicatoren zijn.”
producten, zoals volkoren brood en ontbijtgranen aangeboden. Tijdens het onderzoek wordt met behulp van de challenge-test gekeken of de veerkracht van de proefpersonen die volkoren producten eten beter is dan die van de proefpersonen die geen volkoren producten eten. Van Erk: “Als we na de onderzoeksperiode bij de groep die volkoren producten kreeg aangeboden een grotere veerkracht zien, hebben we een stevig bewijs in handen dat een belangrijk onderdeel kan zijn voor een EFSA-claim.” Van Straaten heeft vertrouwen in een positieve uitkomst. “Verschillende studies wijzen al uit dat volkoren een positief effect op de gezondheid heeft. Deze studie moet die conclusies grondig gaan onderbouwen waardoor het voor consumenten duidelijk wordt waarom ze voor volkoren producten moeten kiezen.”
Proefpersonen Binnenkort start TNO samen met Wageningen Universiteit een onderzoek met proefpersonen. Een deel van de proefpersonen krijgt gedurende twaalf weken uitsluitend volkoren
Volkoren meer verzadigend? Naast het onderzoek naar het effect van volkoren op de gezondheid, voert het Nederlands Bakkerij Centrum nog een ander onderzoek uit met steun van de Topsector Agri & Food. In de tweede studie wordt onderzocht of volkoren producten een sterker verzadigend effect hebben. Ook deze studie wordt samen met TNO uitgevoerd. “We bootsen in dit project de volledige spijsvertering na”, vertelt NBC-directeur Flip van Straaten. “Inclusief een speciale kunstdarm die ons goed inzicht moet geven in hoe verzadiging precies werkt. Op basis van de uitkomsten hopen we aan te tonen dat volkoren inderdaad een sterker verzadigend effect heeft. Op basis van de studie kunnen we dan bijvoorbeeld werken aan de ontwikkeling van nieuwe graanproducten die helpen bij de bestrijding van obesitas.’
NBC wil harde claims kunnen maken over het effect van volkoren producten op de gezondheid en over het verzadigende effect ervan. eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
28-29_volkoren.indd 29
29
04-09-14 14:00
for your next career move in food Area Sales Manager Juice Die de Zuid-Europese markt uitbouwt en laat floreren
Amsterdam
Wild Flavors met het hoofdkantoor in Zug, Zwitserland en meer dan 85 jaar ervaring, is wereldwijd één van de toonaangevende spelers op het gebied van fruit-based ingredients voor de levensmiddelenindustrie. De markt wordt onderverdeeld in de sectoren Beverages en Food (onder meer dairy en bakery). De fruit-based ingredients worden veelal op tailor-made basis geleverd aan alle grote spelers binnen de levensmiddelenindustrie. Klant- en marktgerichtheid, kwaliteit en duurzaamheid zijn termen die de cultuur van Wild Flavors typeren. Voor Wild Juice, locatie Amsterdam, waar naast een productielocatie ook het Centre of Excellence voor hoog-sapconcentraten en foodservice gevestigd is, zoeken wij een proactieve Area Sales Manager Juice die verantwoordelijk is voor enerzijds het ontwikkelen en uitvoeren van op de klantgerichte salesplannen en verkoopstrategieën en anderzijds de forecast planning. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885
Innovation/Renovation Project Manager The connecting element in projects from concept to launch
Amsterdam
Headquartered in Minong, Wisconsin, Jack Link’s is the undisputed No. 1 U.S. meat snack brand and fastest growing meat snack manufacturer worldwide. The Jack Link’s brand represents a heritage of quality and consumer trust. Jack Link´s is a family owned business that started producing the famous beef jerky in 1986 and since then has grown from their first plant in Minong, Wisconsin to 10 different plants worldwide. The company has been very successful in hiring and developing a team that lives the entrepreneurial spirit. In April 2014, Jack Link’s acquired the well-known BiFi and Peperami brands from Unilever, both well established brands in Europe. For the shortly to open EMEA HQ in Amsterdam we are looking for a strong and experienced Project Manager who is responsible for coordinating innovation and renovation projects. In this role you are the link between S&M in Amsterdam and the plant in Germany. Consultant: Annemarie van den Bos, telephone: +31(0)317-468686 or +31(0)6-53310126
QA Supervisor Operations Die QA vanuit operationsvisie implementeert in een dynamische productieomgeving
Reeuwijk
Vergeer Holland is met 600 medewerkers een toonaangevende speler in de internationale kaasmarkt. Een familiebedrijf dat door haar innovatieve, trendsettende en dynamische karakter alle marktsegmenten op een maatschappelijk verantwoorde wijze van kwalitatief hoogwaardige producten voorziet. Zo biedt Vergeer Holland voldoende keus voor alle kaasliefhebbers. Vergeer Holland heeft 4 vestigingen: Reeuwijk, Woerden, Bodegraven Rijping en Bodegraven Distributiecentrum. Zij leveren kaasproducten aan klanten in binnen- en buitenland. Rijpen, versnijden en verpakken behoren tot de kernactiviteiten. Om de productielocatie in Reeuwijk verder te versterken zijn wij op zoek naar een gedreven en enthousiaste QA Supervisor Operations die verantwoordelijk is voor het uitvoeren, onderhouden, monitoren en verbeteren van het QA-beleid en de implementatie hiervan op de werkvloer. Consultant: Janneke van der Logt, telefoon 0317-468686 of 06-23637490
Export Manager Europe and Middle East To expand markets through building relationships
Almelo
Zwanenberg Food Group is one of the leading European producers and exporters of meat products and canned meat. They have 13 production sites in the Netherlands, the United Kingdom and the United States. The organisation, which was founded in 1875, sells various successful international brands. The company also supplies a number of well-known private labels. Zwan is a global A-brand in luncheon meat, hot dogs and smoked sausages. For further development of the expanding brand Zwan we are currently searching for an Export Manager Europe and Middle East who is responsible for executing the businessplan, realising commercial targets and budgets for the region. For independent candidates with excellent verbal and written communication skills in Dutch, English, Spanish and German and eager to work within various cultures this is a challenging next career step. Consultant: Annoek Kogelman, telephone: +31(0)317-468686 or +31 (0)6-12504148
Business Development Manager Entrepreneurial international business developer
Amsterdam
Headquartered in Minong, Wisconsin, Jack Link’s is the undisputed No. 1 U.S. meat snack brand and fastest growing meat snack manufacturer worldwide. The Jack Link’s brand represents a heritage of quality and consumer trust. Jack Link´s is a family owned business that started producing the famous beef jerky in 1986 and since then has grown from their first plant in Minong, Wisconsin to 10 different plants worldwide. The company has been very successful in hiring and developing a team that lives the entrepreneurial spirit. In April 2014, Jack Link’s acquired the well-known BiFi and Peperami brands from Unilever, both well established brands in Europe. For the shortly to open EMEA HQ in Amsterdam we are looking for a strong , entrepreneurial international Business Development Manager who is responsible for developing existing markets for the BiFi and Peperami brands in Austria, Switzerland & Ireland and identify new markets in other EMEA countries. Consultant: Daphne van der Hee, telephone: +31(0)317-468686 or +31(0)6-53868415 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar:
[email protected]
dupp - food recruitment
Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl t 0317-468686
Boer start zuivelfabriek
Crowdfunding creëert nieuwe kansen Tekst: Bert Platzer | Foto’s: Tekà Kappers, EVMI
Crowdfunding is bezig met een opmars. Bij deze sociale financieringsvorm denken veel mensen aan hippe startups in de ict- of designwereld. Toch heeft crowdfunding de agrofoodsector wel degelijk veel te bieden, ook voor verduurzaming en het creëren van draagvlak.
Een paar jaar geleden werd er nog wat vreemd tegenaan gekeken: kleine, veelal startende bedrijfjes die het publiek vroegen geld te investeren in hun product. Inmiddels is crowdfunding een geaccepteerde en gewaardeerde financieringsvorm geworden. Naar verwachting zal crowdfunding voor bedrijven blijven groeien en volgend jaar alleen al in Nederland goed zijn voor 255 miljoen euro aan investeringen. Geen overbodige luxe, want sinds het uitbreken van de economische crisis zijn banken steeds minder bereid om kredieten te verstrekken. Bestaansrecht “Crowdfunding heeft zich ruimschoots bewezen. Het is geen hype, maar echt iets blijvends”, zegt Pascal Philipsen van Boer & Co. Hij is met een aantal bestaande crowdfunding-platforms in gesprek over het oprichten van een platform specifiek voor het crowdfunden van projecten in de agrofood- en feedsector. “Doelstelling is om het dit najaar of begin 2015 in de lucht te hebben. We zijn er allemaal van overtuigd dat een crowdfunding-platform voor de agrofood- en feedsector bestaansrecht heeft.” Dat bestaansrecht is volgens Philipsen tweeledig. Omdat banken terughoudender zijn in het verstrekken van leningen, kan crowdfunding een belangrijke poot in een hybride financieringsvorm worden. “Als je met crowdfunding een deel van het benodigde kapitaal weet in te zamelen, zal een bank ook sneller geneigd zijn in te stappen. Daarnaast is crowdfunding aantrekkelijk, omdat je vanaf het prille begin burgerambassadeurs en draagvlak creëert.”
Draagvlak Tekà Kappers is mede-eigenaar van De Zonnehoeve, een gemengd biodynamisch boerenbedrijf in de Flevopolder. Toen het bedrijf een eigen zuivelfabriek wilde beginnen, zocht Kappers meteen zijn toevlucht tot crowdfunding. “We zijn niet met crowdfunding aan de slag gegaan, omdat de bank ons niet wilde financieren. Het is voor ons een mooie manier om ons ideaal te verwezenlijken. Anderzijds kunnen we zo de burger bij ons bedrijf betrekken, door middel van een mooi verhaal
over het produceren van gezonde voeding volgens het biodynamische gedachtengoed.” Met de crowdfundingactie op Doorgaan.nl haalde het bedrijf van Kappers in 50 dagen 55.000 euro op. Met dat geld wordt het eerste deel van ‘operatie zuivelfabriek’ uitgevoerd. Dat is de verbouwing van een bestaande ruimte conform de daarvoor geldende wet- en regelgeving, en de aanschaf van de inventaris. Meebeslissen Als tegenprestatie voor hun geld kregen investeerders een certificaat dat ze mede-eigenaar maakt van de coöperatie waarin De Zonnehoeve is ondergebracht. “Zo wordt ons boerenbedrijf onderdeel van de burgersamenleving. De investeerders als dragende kracht onder het bedrijf, dat is het idee. Op de certificaten krijgen de investeerders twee procent rendement.
>>>
Keesmakers zag ervan af Keesmakers slaagde er in 2013 in binnen drie maanden maar liefst 150.000 euro op te halen voor groei. Keesmakers produceert Kees, kaas waarbij de dierlijke vetten vervangen zijn door plantaardige. Kees bevat niet alleen minder verzadigd vet, maar ook minder zout. Het bedrijf wilde door crowdfunding de klanten bij het bedrijf betrekken en free publicity genereren. De beide ondernemers Gijs Jansen en Marc van Wanroij besloten echter toch af te zien van crowdfunding, omdat ze privé moesten bijtekenen voor hoofdelijke aansprakelijkheid om het geld te kunnen innen. Ze hadden bewust gekozen voor een bv en wilden dat dus niet. Keesmakers groeit nu verder via informal investors.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
31-32-33_crowdfunding.indd 31
31
04-09-14 16:43
Tekà Kappers gebruikt crowdfunding niet alleen om te kunnen investeren, maar ook om mensen bij de landbouw te betrekken.
Hoe werkt crowdfunding? Projecten die bij crowdfunding-platforms worden aangemeld, worden kritisch doorgelicht op hun haalbaarheid. Als de organisatie achter het platform positief oordeelt, wordt het op de betreffende site gezet. Dan begint de campagne: met video’s en via social media probeert de projecteigenaar zo veel mogelijk mensen te interesseren om te investeren. Meestal heeft een projecteigenaar twee of drie maanden om het gewenste bedrag bij elkaar te krijgen. Haalt hij het doelbedrag niet binnen die termijn, dan krijgt iedereen die heeft ingelegd, zijn geld terug. Wordt het bedrag gehaald, dan krijgt het platform in de meeste gevallen een fee van drie tot acht procent van het opgehaalde bedrag. De tegenpresaties voor de investeerders staat in het projectvoorstel vermeld. Dat kan rente zijn, maar ook een uitbetaling in goederen of diensten. Een goede crowdfundingcampagne kost behalve tijd ook geld. Professioneel videomateriaal kost volgens Pascal Philipsen van Boer & Coinvest 2000 tot 3000 euro. Hij adviseert bovendien om een accountant in te schakelen om het project door te rekenen. Het is uiteraard ook mogelijk helemaal op eigen kracht, buiten een crowdfundingplatform om, een campagne op te zetten.
32
Dat wordt niet in geld uitgedrukt, maar in fysieke producten. We produceren hier zó veel en we willen de mensen daar ook bij betrekken en laten meedelen in de vruchten van het bedrijf. Zo willen we mensen inzicht geven in wat de landbouw allemaal biedt. Daar zijn we met zijn allen behoorlijk van vervreemd. Campagne voeren Voor een geslaagd crowdfundingproject is het volgens Philipsen belangrijk dat de ondernemer doordacht te werk gaat. “Het project moet niet alleen een idee zijn, maar ook realiseerbaar. De Smart-criteria moeten van toepassing zijn: een project moet selectief, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden zijn.” De projecteigenaar moet ook campagne voeren. “Sociale media zijn daarbij belangrijk. Binnen het nieuwe agro&food crowdfunding-platform Boer & Coinvest worden projecten via diverse social media in het netwerk van Boer & Coinvest
en de projecteigenaar verspreid. Daarnaast is videomateriaal wenselijk. Het blijkt namelijk dat film veel bijdraagt aan een geslaagde funding. Ondernemers mogen zelf video’s aanleveren, maar we adviseren wel om dat professioneel aan te pakken, want je hebt maar één kans om het bedrag op te halen.” “De campagne heeft me wel vijftien uur per week gekost”, legt Kappers uit. “Maar dat kan ook niet anders. Als je er inspringt, moet je dat vol overtuiging doen, anders is het zonde van je inspanningen. Mijn doel was om sowieso de actie te halen, anders heb je alles voor niets gedaan.” Kappers had het geluk dat hij hulp kreeg van verzekeraar De Amersfoortse, die een aantal kansrijke initiatieven van het crowdfundingplatform Doorgaan.nl steunde bij de campagne. Kappers heeft al ideeën voor volgende via crowdfunding te financieren projecten. “Maar eerst zijn we nog bezig met het realiseren van de zuivelfabriek.”
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
31-32-33_crowdfunding.indd 32
04-09-14 16:44
Zwambassadeurs RotterZwam haalde tussen medio februari en medio april met crowdfunding 20.000 euro op voor de uitbreiding van de productiecapaciteit van oesterzwammen van vijf naar 50 kilo oesterzwammen per week. RotterZwam kweekt de zwammen in het voormalige zwemparadijs Tropicana in Rotterdam. De zwammen worden gekweekt op koffiedik, afkomstig van sandwichketen Lebkov & Sons op het Centraal Station. Het met de campagne binnengehaalde geld wordt besteed aan extra kweekruimtes, een mengmachine, een ventilatiesysteem, een klimaatinstallatie en luchtfiltering. Op de website bedanken ondernemers Siemen Cox en Mark Slegers de vele ‘zwambassadeurs’ voor hun investering en kondigen ze aan om hen spoedig te informeren over de tegenprestaties.
Faillissement fabrikant gezonde snacks Yummm! Concepts haalde in 2012 via het crowdfunding-platform Seeds.nl 35.000 euro binnen voor het ontwikkelen en uitbreiden van het assortiment gezonde kindersnacks op basis van groente en fruit. Maar liefst 168 investeerders zagen brood in de sympathieke voedingsmiddelenfabrikant, bekend van de merknaam Yuno en de producten WackoWaves, chips bestaande uit 95 procent groente, en FreakyFruits, met 95 procent fruitsap. De producten leken perfect aan te sluiten bij de behoefte aan gezonde snacks voor kinderen. Begin 2014 moest het bedrijf echter faillissement aanvragen. Met name de WackoWaves bleven aanzienlijk achter bij de verwachtingen van de supermarkten. Andere problemen waren de kleine marges op de producten en de eisen van retailers om fors te investeren in promotie. Eind 2012 haalde Albert Heijn het product geleidelijk uit de schappen, andere retailers volgden in 2013. De omzet in 2013 halveerde daardoor ten opzichte van het jaar daarvoor, terwijl juist op een forse groei gerekend was.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
31-32-33_crowdfunding.indd 33
33
04-09-14 16:44
I
Vakbeurs Industrial Processing
Energie, innovatie en onderhoud Tekst: Jos Verleg (vakblad Bulk) | Foto’s: VNU Exhibitions
Vakbeurs Industrial Processing (IP) opent van 30 september tot en met 3 oktober zijn deuren in Utrecht. Belangrijke thema’s zijn energie, innovatie en onderhoud. De beurs vindt plaats samen met de Macropak en twee nieuwe initiatieven, waaronder de Industrial European Dairy Show.
In het kort Industrial Processing (hal 3 en 4, www.industrialprocessing.nl) is de vakbeurs voor procesapparatuur, -engineering en -automatisering, onderverdeeld in de sectoren solids processing en liquids processing. Macropak (hal 1 en 2, www.macropak.nl) is de vakbeurs voor verpakken, onderverdeeld in de sectoren verpakkingen & materialen, verpakkingsmachines en labeling & codering. Industrial European Dairy Show (www.industrialeuropeandairyshow.com, hal 4) is een internationaal evenement voor de zuivelindustrie, waarbij de overdracht van kennis en ervaring centraal staat. World of Technology & Science (hal 7 t/m 11, www.wots.nl) is de vakbeurs voor aandrijftechniek, industriële automatisering, ICT-oplossingen en laboratoriumtechnologie. Bezoekers kunnen van 30 september tot en met 3 oktober met één gratis toegangsbadge naar alle vier de evenementen.
34
Het ‘grootste evenement voor de procesindustrie in de Benelux’ vindt plaats in een nieuwe setting, zegt Martijn de Weerd, marktmanager industrie van VNU Exhibitions. “Het is voor het eerst dat alle hallen van de Jaarbeurs Utrecht moeten worden ingezet. Industrial Processing is daarbij goed voor 210 exposanten. Zij presenteren producten en diensten voor zowel de solids- als de fluids-kant van de procesindustrie.” Thema’s zijn dit keer energiebesparing, procesinnovatie en maintenance. De Weerd verwacht voor Industrial Processing zo’n 14.000 bezoekers, inclusief overloop van bezoekers van andere vakbeurzen, namelijk de Macropak en twee evenementen die dit jaar hun première beleven: de Industrial European Dairy Show en World of Technology & Science. Dairy Show De Industrial European Dairy Show (IEDS) is een nieuw evenement voor de zuivelindustrie.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
34-35_vakbeursip.indd 34
04-09-14 12:24
“ e z g v m g e v M
W V ( m t r s ‘ i b A
Procesindustrie aanjager economisch herstel De economie heeft de weg naar boven weer gevonden. Dit geldt niet in de laatste plaats voor de industrie die, onder invloed van de aantrekkende export, als aanjager van het herstel wordt gezien. Omzet en resultaat vertonen groei en er is weer durf om te investeren, meldt het jaarlijkse brancheonderzoek dat de Machevo & Bulk Vereniging in het eerste kwartaal van 2014 door VNU Exhibitions Europe heeft laten uitvoeren. Impressie van de Industrial European Dairy Show.
“Het gaat hier om specifieke kennisoverdracht en het delen van ervaringen, en dat in brede zin”, vertelt De Weerd. “De Dairy Show heeft geen conventionele stands, maar biedt ruimte voor kennisuitwisseling en netwerken, onder meer via interactieve seminars en een congres. Zo kan een participant aan dit nieuwe event bezoekers diepgaand informeren en ze vervolgens uitnodigen op de eigen stand op Macropak of Industrial Processing.” WOTS Vakbeurs World of Technology & Science (WOTS) gaat dit jaar eveneens in de première. Dit evenement richt zich op aandrijftechniek, industriële automatisering en laboratoriumtechnologie. Feitelijk is het een optelsom van het vroegere ‘Het Instrument’ en ‘Industrial Automation & Drives’. WOTS is een initiatief van FHI (federatie van technologiebranches) en FEDA (Federatie Aandrijven en Automatiseren).
Macropak Macropak is de vakbeurs voor verpakken en verpakkingen in de Benelux. Een tendens is dat leveranciers steeds meer totaaloplossingen gaan aanbieden. System Integration is hierbij het toverwoord. Een uitgebreide voorbeschouwing op de Macropak staat in de VerpakkingsSpecial die als extra is meegestuurd met deze EVMI. Human capital Alle vier de evenementen bieden congressen en seminars, met als algemene, overkoepelende thema’s: human capital, duurzaamheid en veiligheid. Het congres met het thema human capital wordt op 1 oktober in Supernova in de Jaarbeurs georganiseerd, samen met WOTS, en gaat over mogelijke oplossingen voor het dreigend tekort aan arbeidskrachten in de industrie. Een belangrijk aspect van duurzaamheid is volgens De Weerd ‘cleantec’ produceren.
“Het gaat daarbij om de inzet van duurzame technologie, zoals energievoorziening op basis van zonnepanelen of wind, maar ook de winning van energie uit afvalstoffen.” In het verlengde daarvan is er ook aandacht voor energiebesparing in het productieproces, vooral bij perslucht en compressoren. Bij het thema veiligheid gaat het onder meer over machineveiligheid en veiligheid op de werkvloer.
Innovatieprijs De Proces Innovatie Prijs (PIP) is een erkenning voor innovatieve producten en oplossingen binnen de procesindustrie, op initiatief van de Machevo & Bulk Vereniging en VNU Exhibitions. De prijs bestaat uit twee Awards: de Vakprijs en de Publieksprijs. De jury heeft uit 23 inzendingen vier nominaties en zeven ‘Innovators’ vastgesteld. De genomineerden zijn: • TetraPak met CoAguLite sensor voor optimale wrongelkwaliteit; • Pathema met IVG-C CoolWater-technologie om koelwater volledig vrij van chemicaliën te beheersen en te recyclen; • Schubert & Salzer Control Systems met motor-ventielaandrijving voor optimale nauwkeurigheid en snelheid; • TetraPak met Tetra Therm Aseptic Flex, de continue aseptische verwerkingsunit voor indirecte UHT-behandeling van zuivel en andere levensmiddelen. De jury kiest uit de genomineerden de winnaar van de Vakprijs. Het publiek kan via internet stemmen welke genomineerde de Publieksprijs verdient. De winnaars worden bekendgemaakt op dinsdag 30 september.
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
34-35_vakbeursip.indd 35
35
04-09-14 12:25
Bedrijvengids De EVMI-bedrijvengids is een praktische lijst van bedrijven die actief zijn in de voedingsmiddelenindustrie. Deze lijst is ook te vinden op www.evmi.nl, waar u kunt zoeken op alfabet, categorie en regio. Staat uw bedrijf nog niet in de EVMI-bedrijvengids? Kijk dan op www.evmi.nl/bedrijvengids voor de mogelijkheden om ook uw bedrijf in dit overzicht op te nemen.
Advies/Consultancy
Lubron Waterbehandeling BV Postbus 540 4900 AM OOSTERHOUT 0162-426931 www.lubron.eu
ACO BV Postbus 217 7000 AE DOETINCHEM 0314-368280 www.aco.nl
DNV GL Business Assurance Certificering & Training Zwolseweg 1 2994 LB Barendrecht 010-2922700 www.dnvba.nl Huijbregts Groep Postbus 165 5700 AD HELMOND 0492-596300 www.huijbregts.nl
MasterLab BV Postbus 1 5830 MA BOXMEER 0485-589470 www.masterlab.nl
MPS Red Meat Slaughtering B.V. Albert Schweitzerstraat 33 7131 PG LICHTENVOORDE 0544-390500 www.mps-group.nl
Improving Quality
ALControl Food & Water Everdenberg 41 5346 VA Oosterhout 0162-488 488 http://nl.alcontrol.com/nl
Liniestraat 1 -A 4051 BN OCHTEN 06-22940774 www.improvingquality.nl
ISACert Nederland Obrechtstraat 28 E 8031 AZ ZWOLLE 0031 (0) 88-4722378 www.isacert.nl
Nederlandsch Octrooibureau Jan Willem Frisolaan 13 2517 JS ‘S-GRAVENHAGE 070-3312598 www.nlo.nl
Uw bedrijfsgegevens ook op deze pagina’s? Ga naar www.evmi.nl/ bedrijvengids of bel voor meer informatie naar 088-2944847 36 36
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014 eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
_EVMI_bedrijvengids_6-2014.indd 36
04-09-14 16:26
Nutrilab BV Postbus 7 4284 ZG RIJSWIJK 0183-446305 www.nutrilab.nl
O. P. & P. Product Research BV Burg. Reigerstraat 89 3581 KP UTRECHT 030-2516772 www.opp.nl
Tebodin Netherlands B.V. Postbus 16029 2500 BA Den Haag 070-3480911 www.tebodin.com
Beneo Aandorenstraat 1 B-3300 TIENEN 0032-16801301 www.beneo.com Brenntag Nederland BV
PACCOR Netherlands B.V.
Postbus 79 3300 AB DORDRECHT 035-5889200 www.brenntag.nl
Watergoorweg 69 3861 MA NIJKERK 088-5790900 www.paccor.com
Heeft u al een gratis abonnement op de digitale
UTICON INGENIEURSGROEP BV BEEMDSTRAAT 3 5653 MA EINDHOVEN 040 297 46 00 WWW.UTICON.NL
Chr. Hansen Gelderlandhaven 5A 3433 PG NIEUWEGEIN 030-6019920 www.chr-hansen.com
nieuwsbrief van EVMI? Ga naar de website en
Ingrediënten en grondstoffen
registreer u! Azelis Food & Health Benelux Précon Food Management BV Postbus 26 3980 CA BUNNIK 030-6566010 www.precon-food.nl
Meerpaal 5 4904 SK Oosterhout (NB) 0162-423240 www.azelis.com
Codrico Rotterdam B.V. Rijnhaven Z.z. 15 3072AJ ROTTERDAM 010-2906666 www.codrico.com
Fa. L.I. Frank Postbus 46 7390 AA TWELLO 0571-272141 www.lifrank.nl
Simac QuadCore BV De Run 1101 5503 LB VELDHOVEN 040-2582100 www.simacquadcore.nl
IN2FOOD Postbus 93 6920 AB DUIVEN 026-3186704 www.in2food.nl
Bakels Senior NV
Silliker Netherlands B.V. Postbus 153 6710 BD EDE 0318- 649444 www.silliker.nl
Postbus 44 1380 AA WEESP 0294-414559 www.bakels-senior.nl
Puratos Nederland Industrieweg 1 4762 AE ZEVENBERGEN 0168-326260 www.puratos.nl
Ranks Meel BV Postbus 16 4233 ZG AMEIDE 0183-606200 www.ranksmeel.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
_EVMI_bedrijvengids_6-2014.indd 37
37
04-09-14 16:27
Schobbers BV, H. CH. Vasco da Gamaweg 8 5928 LD VENLO 077-3969120 www.schobbers.nl
Raps Benelux Postbus 369 5680 AJ BEST 0499-373525 www.raps.com
Unifine Industry Postbus 5631 3297 ZG PUTTERSHOEK 078-6762344 www.unifine.com
Refresco Benelux B.V. Oranje Nassaulaan 44 6026 BX MAARHEEZE 0172-630630 www.refresco.nl
C O N T R O L
S Y S T E M S
CIMPRO Cimpro Postbus 3196 4800 DD BREDA 076-5317788 www.cimpro.com Dinnissen BV
Van Delft Biscuits BV Postbus 365 3840 AJ HARDERWIJK 0341-411624 www.vandelftbiscuits.nl
Remia C.V. Dolderseweg 107 3734 BE DEN DOLDER 030-2297911 www.remia.nl
O P E N
Horsterweg 66 5975 NB SEVENUM 077-4673555 www.dinnissen.nl
Endress+Hauser B.V. Verstegen Spices & Sauces B.V. Postbus 11041 3004 EA ROTTERDAM 010-2455100 www.verstegen.nl
Nikkelstraat 6-12 1411 AK NAARDEN 035-6958611 www.endress.nl
Roem van Yerseke B.V. Groeninx van Zoelenstraat 35 4401 KZ YERSEKE 0113-577700 www.roemvanyerseke.nl
Vipam BV Poppenbouwing 26 a 4191 NZ GELDERMALSEN 0345-565670 www.vipam.nl
Vollebregt Fresh Company
Voor het meest actuele nieuws uit de voedingsmiddelenindustrie gaat u naar www.evmi.nl
Platinastraat 10 2718 RZ ZOETERMEER 079-3610067
Machines, apparatuur en toebehoren/ diensten
Eriks Bv Toermalijnstraat 5 1812 RL ALKMAAR 072 515 15 14 www.eriks.nl Hethon Nederland BV Vlijtstraat 47-49 7005 BN Doetinchem Tel: 074-2500555 Website: www.hethon.nl
BITO Systems NV Royaan B.V. Hoge Maat 8 3961 NC WIJK BIJ DUURSTEDE 0343-596659 www.royaan.nl
Niasstraat 1 3531 WR Utrecht Tel 030 711 30 90 www.bitosystems.com
Hosokawa Micron B.V. Gildenstraat 26 7005 BL DOETINCHEM 0314-373333 www.hosokawamicron.nl
DPA Processing & Technology Gatwickstraat 11 1043 GL Amsterdam 020 – 5151555 www.dpaprocessing-technology.nl
38
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
_EVMI_bedrijvengids_6-2014.indd 38
04-09-14 16:27
Krohne Nederland b.v.
Pedak Meettechniek BV
Scharff Techniek BV
Postbus 110 3300 AC DORDRECHT 078-6306200 www.krohne.com
Postbus 3030 6093 ZG HEYTHUYSEN 0475-497424 www.pedak.nl
Atoomweg 51 3542 AA UTRECHT 030-2410972 www.scharfftechniek.nl
LSBL Services VOF
Schouw Informatisering B.V.
Galvanistraat 1 6716 AE EDE 0 318 69 69 99 www.lsbl.nl
Postbus 435 4870 AK ETTEN - LEUR 076-5042520 www.schouw.org
Precia Molen Franse Akker 1 4824 AL BREDA 076 524 2526 www.preciamolen.nl Mettler-Toledo BV Postbus 6006 4000 HA TIEL 0344 638363 www.mt.com
Spraybest Europe BV Zwanenburgerdijk 335 1161 NN ZWANENBURG 020-4976780 www.spraybest.nl
Techmation B.V. Postbus 195 4250DD Werkendam 0183-500 331 www.techmation.nl
Rittal BV Postbus 246 6900 AE ZEVENAAR 0316-591911 www.rittal.nl Munters BV Postbus 229 2400 AR ALPHEN AAN DEN RIJN 0172-433231 www.munters.nl
Roma Nederland BV
Oxoid BV
SCA Hygiëne Products BV
Scheepsbouwersweg 1 B 1121 PC LANDSMEER 020-4106500 www.oxoid.com
Postbus 670 3700 AR ZEIST 030-6984600 www.sca.com
Postbus 59 4940 AB RAAMSDONKSVEER 0162-512012 www.romaned.nl
TQC BV Molenbaan 19 2908 LL CAPELLE A/D YSSEL 0180-631344 www.tqc.eu
De volgende editie van EVMI verschijnt op: Dinsdag 28 oktober Sluitdatum reserveren advertenties: Dinsdag 7 oktober Voor vragen over advertenties: Wilma Zijlstra: 088-2944847 Felix Berentsen: 06-42759518
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
_EVMI_bedrijvengids_6-2014.indd 39
39
04-09-14 16:27
Zeekraal en lamsoor van het Zeeuwse land
Toekomst voor kweek zilte gewassen Tekst: Lieneke Schuitemaker | Foto’s: Henk Riswick
Aart-Jan Bil uit het Zeeuwse Kerkwerve kweekt sinds zes jaar binnendijks de zilte groentes zeekraal en lamsoor. Steeds meer supermarkten, groentezaken en viswinkels verkopen zeekraal. Lamsoor is nog lang niet overal te krijgen, maar het is dan ook een bijzonder moeilijk te telen gewas.
De Zeeuwse naam voor lamsoor is schorreblomme, bloem van de schorre. Zo heet ook het bedrijf van Aart-Jan en Mirjam Bil. De zilte groentes lamsoor en zeekraal groeien in het wild in zoutwateromgevingen, zoals dijkranden, schorren en Schouwse slootkanten.
Sinds een jaar of zes groeien deze twee gewassen ook op het land van teler en boer Aart-Jan Bil uit Kerkwerve op SchouwenDuiveland. Samen met zijn vrouw Mirjam begon hij ermee in hun moestuin. Inmiddels hebben ze twee hectare zilte groenten. Door te experimenteren met verschillende voedingstoffen wist Aart-Jan Bil de leefomgeving voor lamsoor en zeekraal zo goed mogelijk na te bootsen. Daarnaast verbouwt hij ook consumptieaardappelen, pootaardappelen, uien, blauw maanzaad, tarwe en gerst. Zeekraal Belangrijkste gewas is zeekraal, dat zo’n 80 procent van de productie van het bedrijf van Aart-Jan en Mirjam Bil uitmaakt. Ze leveren
aan restaurants, lokale vis- en groentewinkels en een enkele groothandel. De rest verkopen ze in de eigen huiswinkel. “Zeekraal is echt ons hoofdproduct. Daar hebben we ook altijd genoeg van, we hoeven zelden nee te verkopen.” Naast zeekraal verbouwt Bil op ongeveer een kwart hectare land lamsoor. Dat areaal wil hij gaan opschalen. “Ik wil meer tijd besteden aan lamsoor. Het is een mooi gewas, waar voldoende vraag naar is.” Arbeidsintensief De meeste telers beginnen met zowel zeekraal als lamsoor, vertelt Bil, maar stoppen al snel met dat laatste gewas. “Lamsoor is een moeilijk gewas en veel arbeidsintensiever dan zeekraal. Je moet voortdurend opletten hoe
Aart-Jan Bil: “Zilte gewassen zijn arbeidsintensief.”
40
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
40-41_lamsoorenzeekraal.indd 40
04-09-14 14:01
h b O s z g g o m L w z l m m e g s d o w L z k k d t I f p g m o t d D
Lamsoor, in Zeeland schorreblomme genoemd.
het erbij staat en bij droog weer moet je het beregenen, met brak water uit de grond. Omdat het blad zo zacht is, neemt het heel snel te veel zout op waardoor het gewas te zout wordt. Dat kun je wel sturen met je grondwater, maar het luistert erg nauw.” Dat geldt ook voor de weersinvloeden. “Als het onweerachtig weer is, zijn de zeegroenten maar twee of drie dagen te bewaren.” Lamsoor is een tweejarige plant die gezaaid wordt in februari. Eigenlijk heet het plantje zeeaster, maar omdat iedereen het inmiddels lamsoor noemt, doet kweker Bil dat ook maar. Maart tot en met juni zijn de beste maanden voor de teelt van lamsoor. “In juli en augustus is het snel te warm voor dit gewas. Dan gaat het te hard, schiet het te snel door en heb je gauw last van slappe bladeren bij deze binnendijkse teelt. In die periode maken we gebruik van lamsoor uit het wild.” Lamsoor is een erg gevoelig plantje dat veel zorg nodig heeft. De plant is vorstgevoelig. Bij koud weer in het vroege voorjaar worden de kiemende lamsoorplantjes afgedekt met doek, om een beter klimaat te creëren en ze te beschermen tegen de kou. In het tweede jaar heeft de plant in maart al flinke bladeren. In het eerste jaar heeft de plant wat meer tijd nodig en kan er pas later geoogst worden.” Dat oogsten vindt plaats met de hand, met een mesje en een mandje om de bladeren in te doen. “Zeekraal is goed te oogsten met machines, maar ook daarbij is de kwaliteit beter bij oogsten met de hand. Daarvoor heb ik zelf een speciaal mes ont-
wikkeld, een soort kleine zeis. Bij lamsoor moet je echt handmatig oogsten, dat is met machines niet te doen, dan neem je van alles mee. Het oogsten is daardoor heel arbeidsintensief.” Vandaar dat hij in de zomervakantie altijd scholieren inhuurt voor de oogst. “Dan gaat het gewas zó hard, dat is in je eentje niet bij te houden. Ik heb meestal vier scholieren die me helpen en dan draai ik nog 70 tot 80 uur in de week. Ik begin dan om vijf uur ’s morgens.” Bil oogst met een gewoon aardappelschilmesje. “Daarmee kan je heel selectief oogsten.” De kweker spuit helemaal niks op zijn gewas, hij wil het puur en duurzaam houden. “Dat betekent wel heel veel gras en ander onkruid tussen de planten en heel veel onkruid wieden. Daar ben je zeker twee dagen per week zoet mee. Ook na het oogsten moet je het onkruid er handmatig tussenuit halen. Eerst gaat het door een groentecentrifuge, voor het overtollige water.” Brak water Voor de kweek van zeekraal op land is brak water nodig, vertelt Bil. Vandaar dat binnendijkse kweek van zilte gewassen alleen mogelijk is in gebieden met brak grondwater, zoals de Zeeuwse kust. In Nederland wordt lamsoor verder alleen gekweekt in Groningen. De rest van de zeekraal die hier op de markt is, komt uit Frankrijk. “Daar groeit veel lamsoor en zeekraal op de schorren en slikken. Hier ben je toch een beetje een pionier”, aldus Bil. “Lamsoor is wel echt hot op het moment, dus ik probeer de teelt ook door te
ontwikkelen. We hebben daartoe een kenniskring opgericht van Zeeuwse bedrijven die zeekraal kweken, om kennis en ervaringen uit te wisselen. Daaruit is ook de website www.zeekraalwijzer.nl ontstaan.” Hij ziet absoluut toekomst in de zilte groenten. “Daarom hebben we een aanvraag ingediend voor deelname aan Kustlaboratorium, de proeftuin voor binnendijkse aquacultuur bij Burghsluis. Daar willen we op termijn ook andere zilte groenten telen, zoals bijvoorbeeld zeekool en strandbiet. De zilte groenten zijn een goede aanvulling op ons akkerbouwbedrijf en we verwachten dat er steeds meer belangstelling voor komt. Vroeger waren zeekraal en lamsoor gewassen die vooral door de armen gesneden werden. Tegenwoordig zijn de zilte groenten een specialiteit die een goede kiloprijs opbrengen.”
Zeekraal De levenscyclus van zeekraal begint in het najaar, bij de zaadoogst uit de planten van het vorige jaar, vertelt kweker Aart-Jan Bil. “Het is heel fijn zaad, dat langzaam wordt gedroogd, in zakken.” In februari wordt gezaaid, met een klein bemestingswagentje. Het zaad kiemt in enkele weken. Als het opkomt, duurt het nog ongeveer acht weken voordat het gewas geoogst kan worden. Meestal vindt de eerste oogst plaats in mei, afhankelijk van het weer. “Vanaf juli komen er stokken in het gewas, dan moet je hoger snijden.” Gemiddeld kan er drie of vier keer geoogst worden van dezelfde plant. Meer info: www.schouwsezeekraal.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
40-41_lamsoorenzeekraal.indd 41
41
04-09-14 14:01
Het team van EVMI feliciteert de Eisma Media Groep
140 jaar vakinformatie voor tal van sectoren, van Aannemer tot Zakenauto!
onze kennis uw succes www.eismamediagroep.nl
EVMI wordt uitgegeven door Eisma Businessmedia, onderdeel van de Eisma Media Groep.
Eisma Media Groep is uitgever van hoogwaardige informatie- en communicatieproducten en diensten (o.a. vaktijdschriften, websites, e-mail nieuwsbrieven, events & awards en leermiddelen) in diverse business-to-business en educatieve markten. Vanuit de vestigingen in Leeuwarden en Doetinchem zorgen 140 professionals voor kennis en communicatiemogelijkheden die leiden tot succesvolle resultaten van onze klanten (meer dan een half miljoen ondernemers en onderwijsinstellingen in Nederland).
Nieuw assortiment smaakstoffen perzik Aromaleverancier Sensient Flavors heeft de smaakprofielen van verschillende soorten perziken onder de loep genomen. Dat heeft geleid tot een nieuw assortiment van vier smaakstoffen. Gele perzik wordt gekarakteriseerd door de vlezige en sappige noten. Gele perzik heeft een smaakprofiel met een gebalanceerde zoet- en zuurheid. Witte perzik heeft subtiele bloemige noten. Deze smaak is vooral in trek in Azië, maar de populariteit bij consumenten in Europa neemt toe. De platte, wilde witte perzik heeft een fruitige en rijpe smaak met steenachtige noten, terwijl de gele nectarine een romige en bloemige, sappige smaak heeft met een lichte snoepachtige noot. De smaakstoffen zijn bedoeld voor dranken met en zonder koolzuur en kunnen zowel in alcoholische als nonalcoholische dranken worden toegepast. “Perzik is onder consumenten één van de favoriete smaken. Het staat in de top-10 van populairste smaken van vruchtensappen, water met een smaakje en icetea. Voor icetea is het na citroen zelfs de tweede smaak”, legt Hans-Jürgen Sachs, general manager van Sensient Flavors Beverage Europe, uit. Meer info: Sensient Flavors www.sensientflavors.com
Bouw Food Center Westland van start ABC Westland beheer heeft een overeenkomst getekend met Kroon & De Koning, onderdeel van VolkerWessels groep, voor de bouw van de eerste fase van Food Center Westland op het terrein van ABC Westland Agri & Food in Poeldijk. Food Center Westland wordt de eerste overdekte groothandelsmarkt voor groenten en fruit in Nederland, waar groentespeciaalzaken en horeca ondernemers dagelijks verse groenten en fruit kunnen aankopen. De eerste bedrijven die zich in het centrum gaan vestigen, zijn Boeregoed met Hollandse groenten en fruit en biologische producten, MitroFresh met exotische paddenstoelen, ABC Fresh Food Company met een volledig pakket groenten en fruit en de Egyptische importeur Masr Fruit International met producten als knoflook, (bos)uien, druiven en aardbeien. De directie is in gesprek met nog meer geïnteresseerden, waaronder kwekers en internationale handelskantoren. De sloop van de circa 8500 vierkante meter bestaande bedrijfsgebouwen is in augustus van start gegaan. Daarna wordt begonnen met de nieuwbouw. Naar verwachting wordt het groothandelscentrum in april 2015 geopend voor detaillisten en horecaondernemers uit de regio’s Den Haag, Delft, Rotterdam en Westland. Andere partijen die betrokken zijn bij de realisatie van het groothandelscomplex zijn: Kuyvenhoven Elektrotechniek, Dekker van Geest Werktuigbouw, Van Kempen Koeltechniek en WL Techniek Brandmeld installatie. Meer info: ABC Westland www.abcwestland.nl
Digitale koel- en verwarmingsthermostaten
Tehabo Techniek heeft zijn leveringsprogramma uitgebreid met afvulapparatuur voor poeders. Met deze unit kunnen bijvoorbeeld suikers, poeders en meel semiautomatisch worden afgevuld. De unit is uitgevoerd in rvs en is eenvoudig bedienbaar via een aanraakscherm. Het poeder kan handmatig of automatisch in de 26 liter trechter gestort worden. De unit is voorzien van een weegschaal om de af te vullen hoeveelheid in te stellen. De nauwkeurigheid is circa 1 procent en er kan tot 500 gram per keer afgevuld worden. Afhankelijk van het type poeder en de operator is een snelheid tot 60 stuks per minuut haalbaar. Naar wens kan er voor of achter de afvulunit een etiketteerlijn geplaatst worden, zodat de producten meteen van een etiket kunnen worden voorzien.
Isotron introduceert een serie nieuwe, digitale thermostaten voor eenvoudige en gebruiksvriendelijke koel- en verwarmingstoepassingen. Deze nieuwe thermostaat heeft een overzichtelijke HMI met een duidelijk display en een nieuwe behuizing met een hoge IP65beschermingsgraad. Deze thermostaat is ideaal voor voedsel- en drankfabrikanten, stelt Isotron. Voor een eenvoudige thermostaatregeling, waarbij alleen verwarmen of koelen nodig is, is nu de ET2011 digitale thermostaat beschikbaar. Deze thermostaat is gemakkelijk te programmeren en heeft een duidelijk, viercijferig display. De voornaamste voordelen zijn de ingebouwde ‘PID-self-tuning’, een soft start-functie, een keuze voor thermokoppels of PT100-sensoren en de configuratiemogelijkheid om de relais- of SSR-uitgang als belangrijkste regeluitgang toe te wijzen. Het nieuwe assortiment omvat ook drie verschillende EDT-ontdooithermostaten. Deze apparaten zijn het meest geschikt voor koeltoepassingen waarbij een automatische ontdooiing nodig is. De flexibele thermostaten bieden een verscheidenheid aan opties, zoals de keuze van uitgangen voor het ontdooien van de koelcompressor of het regelen van de ventilator. De EDT kan voor verschillende ontdooicycli worden ingezet, zoals het afschakelen van de compressor, de elektrische ontdooiing of de hete gas ontdooiing. Deze thermostaat kan maximaal twee ingangen hebben. Dit kunnen twee NTC-sensoren zijn of een NTC-ingang met een digitale ingang, die een ontdooiingcyclus kan activeren. Voor de EDT-ontdooithermostaten is een zogeheten CAL-Key beschikbaar waarmee de instellingen van de ene thermostaat worden gekloond en gekopieerd naar de andere thermostaten. Dit creëert een aanzienlijke tijdwinst bij het configureren van meerdere instrumenten en vermindert de eventuele downtime.
Meer info: Tehabo Techniek www.tehabo.nl
Meer info: Isotron www.isotron.eu
Afvulapparatuur voor poeders
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
43_productnieuws2.indd 43
43
04-09-14 12:25
UVA Packaging ontwikkelt hygiënische verpakkingsmachine
Roestvast staal ideaal voor voedselverpakkingen
o h
Tekst: Martin Althoff | Foto’s: UVA Packaging
Het Eindhovense UVA Packaging, ontwikkelaar en bouwer van verticale vorm-, vul- en sluitmachines, heeft een roestvaststalen Atla verpakkingsmachine ontwikkeld die volledig afspuitbaar is.
Managing director Marius Ponten van UVA Packaging legt uit hoe zijn bedrijf, mede door dit soort ontwikkelingen, marktaandeel weet te vergroten. Mondiale toeleveranciers als Rockwell Automation spelen hierbij een belangrijke rol. “We zien dat voedselveiligheid bij steeds meer klanten een issue is, in eerste instantie bij het produceren en verwerken van voedsel, maar ook steeds meer bij het verpakken ervan. Hygiënisch verpakken, is overigens niet alleen aan de orde bij voedselproducenten voor menselijke consumptie, maar ook in de diervoederindustrie. Het verpakken in zakjes, waarin wij met onze machines zijn gespecialiseerd, is bijzonder geschikt voor hygiënisch verpakken. Vandaar ook de keuze
Flexibel en efficiënt Als een van de vele aanbieders van verticale vorm-, vul- en sluitmachines onderscheidt UVA Packaging zich door zich te richten op de high-end markt. De uitdaging zit hem daarbij in het bouwen van modulaire machines, die zowel flexibel als efficiënt zijn. Marius Ponten: “Dat hebben we kunnen bereiken door ons te beperken tot alleen verticaal. Alleen dan kun je de diepgang in je ontwikkeling krijgen, de benodigde kennis opbouwen over verticaal verpakken.” Hierbij is het bedrijf actief in een grote variëteit aan marktsegmenten, van snacks tot petfood, van wasmiddelen tot diepgevroren groente, waarbij voor alle bekende zakvormen oplossingen kunnen worden ontwikkeld. Het is een dynamische markt. Zo ziet Ponten de laatste tijd veel business in de snacksmarkt, waarbij een verschuiving gaande is van eenvoudige tussenzakjes naar complexere zakjes met corner seals en ‘easy’ openingen. Info: www.uva-packaging.com en www.rockwellautomation.com De UVA Atla is volledig uitgevoerd in RVS en afspuitbaar.
44
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
44-45_uvapackaging.indd 44
04-09-14 14:01
om een high-end machine te bouwen die op hoge snelheid een grote diversiteit aan zakjes kan maken.” Glad Wat direct opvalt aan de Atla verpakkingsmachine zijn de afgeronde kanten en dat alle horizon-
tale vlakken schuin aflopen, zodat er nergens water op kan blijven staan. “Dat heeft alles te maken met richtlijnen van de European Hygienic Engineering & Design Group (EHEDG) voor het bevorderen van hygiëne tijdens het bewerken en verpakken van voedselproducten. Maar ook eigen ontwikkelingen en (klant)ideeën zijn ingebracht om broedplaatsen voor bacteriën door achterblijvend water zoveel mogelijk te vermijden. Zo passen we zelf ontworpen spindels met ronde windingen toe die, in tegenstelling tot de gangbare puntige uitvoeringen, gemakkelijker schoon te maken zijn. Verder zitten er spacers bij alle verbindingen, zodat nergens vlakken tegen elkaar aan zitten, waar bacteriën zich kunnen hechten. En kijk eens naar de kabels? Normaal zou je die vanwege efficiëntie netjes in een kabelbundel onderbrengen, maar hier zijn ze juist los van elkaar bevestigd, omdat er anders bacteriën tussen kunnen gaan zitten”, legt Ponten uit. Roestvast staal De machine is volledig in roestvast staal (rvs) uitgevoerd, niet alleen de behuizing van de machine en de schakelkast, maar ook de motoren en de pneumatiek. “Je moet kunnen voldoen aan de vraag om schoon te kunnen maken met hele agressieve middelen, dus kan je nergens aluminium toepassen. Daar hangt wel een prijskaartje aan, maar klanten voor wie dit belangrijk is, zijn zeker bereid om die investering te doen.”
Lage TCO Zo laag mogelijk lopende kosten horen volgens Ponten het doorslaggevende argument te zijn in het aankoopproces. “Wij geloven niet in die drive naar lage investeringen; we kijken liever naar wat de klant uiteindelijk operationeel kwijt is aan zijn machine. Als je de investeringskosten per zakje bekijkt, is dat uiteindelijk te verwaarlozen; het gaat dan om duizendsten, misschien wel tienduizendsten van een cent per zakje. De folie, het hersluitbare materiaal: daar zitten de kosten in. Als je een machine gebruikt die veel materiaal verspilt, met sealsystemen die veel energie vragen, dan ben je op termijn veel duurder uit dan de gebruiker die wel heeft geïnvesteerd in een kwalitatief goede machine.” Samenwerking Hoge kwaliteit betekent ook dat je geen compromis maakt op het gebied van de aandrijf- en besturingscomponenten in de schakelkast van de machine. “We zien dat steeds meer klanten Rockwell Automation specificeren als automatiseringsstandaard. Niet alleen in Amerika, waar Rockwell van oudsher al een sterke basis heeft, maar ook in Europa. Omdat de vraag naar hygiënisch verpakken vooral uit Amerika komt, hebben we besloten om de Atla met Rockwell componenten uit te voeren. Denk daarbij aan Allen-Bradley ControlLogix PAC’s, Kinetix servo-aandrijvingen en een PanelView touch screen als operator display. Mede door de miniaturisering van hun servodrives hebben we de schakelkast een stuk kleiner kunnen maken, wat weer bepalend is voor de footprint van de machine”, licht Ponten toe. Ook andere factoren spelen een rol bij de keuze voor Rockwell Automation. “De samenwerking met het bedrijf komt niet alleen ten goede aan onze R&D, maar stelt ons ook in staat om wereldwijd service te kunnen leveren met hun hulp. Een ander voordeel is dat ze tot in lengte van dagen hun oude producten blijven leveren. Sommige machines staan al dertig jaar in het veld; die worden gereviseerd, gaan terug en kunnen gemakkelijk weer dertig jaar mee.” eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
44-45_uvapackaging.indd 45
45
04-09-14 14:01
Samenwerking met toeleveranciers
Succesvol inkopen Tekst: Jesper de Wit (Supply Value)
De inkoop van ingrediënten en producten moet zo efficiënt mogelijk gebeuren. Jesper de Wit, consultant bij inkoopadviesbureau Supply Value, legt aan de hand van het inkoopontwikkelingsmodel van Keough en trends in de voedingsmiddelensector uit hoe inkopers de maximale waarde kunnen behalen. Samenwerking staat in zijn theorie centraal.
Inkoop gaat niet altijd goed. Denk aan de recente affaire, waarbij een slachterij uit Dodewaard al het in 2012 en 2013 verwerkte paardenvlees en de producten die paardenvlees konden bevatten, terug moest halen nadat de NVWA paarden-DNA in rundvlees had aangetroffen. De afnemers moesten daardoor ook producten van de markt halen. Een ander voorbeeld komt uit de zuivelindustrie. Danone zag in 2013 de winst met vijf procent dalen nadat een leverancier een gevaarlijke bacterie in de melkpoeder had ontdekt. Inkoopvolwassenheid Keough (1993), bewerkt voor het Supply Value Inkooptrends 2014 Rapport.
Voedselvertrouwen Overheid en bedrijfsleven zien de ernst in van deze voedselveiligheidsproblemen. Daarom is in 2013 besloten tot het initiëren van de Taskforce Voedselvertrouwen. Doel is om het
vertrouwen van de consument in voedsel te vergroten. De nog te implementeren oplossingen richten zich met name op de keten en het integreren van productintegriteit in kwaliteitssystemen. Daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor de inkooporganisatie. Denk aan een partnership met één of meerdere toeleveranciers. Randvoorwaarde is dan wel dat een organisatie dit aan kan. Hoe volwassen zijn organisaties binnen de voedingsmiddelenindustrie? Inkoopvolwassenheid De inkoopvolwassenheid van organisaties is te meten aan de hand van het inkoopontwikkelingsmodel van Keough (zie daarvoor The McKinsey Quarterly, nr. 3 van 2013). Hoe verder een organisatie in het inkoopvolwassenheidsmodel is, hoe meer cumulatieve kostenbesparingen een inkoopfunctie genereert. Uit het onderzoek Inkooptrends 2014 van Supply Value is gebleken dat organisaties in de industrie voor voedingsmiddelen met name in de derde fase van inkoopvolwassenheid zitten, de ‘gecoördineerde in-
koopfase’. Hierbij zitten retailers en groothandels dichter tegen de vierde fase aan, of zitten er soms al in. De logistieke sector daarentegen, zit nog in het begin van de derde fase of daar nog voor. Producenten en verwerkers van voedingsmiddelen zitten tussen deze groepen in, dus vooral in de derde fase. Richting fase vier De afgelopen jaren zijn er binnen de inkooporganisaties van bedrijven die actief zijn in de markt voor voedingsmiddelen aanzienlijke stappen genomen. Inkoop is centraler georganiseerd, categoriemanagement heeft zijn intrede gedaan en contractmanagement is in de basis georganiseerd. Volgende stappen richting fase vier zijn het werken in crossfunctionele teams, categoriemanagement verder uitbouwen en intensievere samenwerking met (belangrijke) leveranciers. Startpunt is te bepalen waar de organisatie nu staat en waar zij naartoe wil. Onderstaand figuur biedt hier mogelijke methoden voor. Trends De volgende stap is kijken op welke manier kan worden ingespeeld op trends. Op basis van ervaringen en nader onderzoek geeft onderstaande tabel de belangrijkste trends per thema weer. Het nader onderzoek bestond uit desk-research en interviews met experts uit de voedingsmiddelenindustrie.
Methoden om te bepalen waar de organisatie nu staat en waar zij naartoe wil.
46
K
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
46-47_succesvolinkopen.indd 46
04-09-14 12:25
Thema
Trends in de markt voor voedingsmiddelen
Algemeen
4 De wereldwijde bevolkingsgroei blijft de komende jaren een positieve invloed houden op de afzetgroei van voedingsmiddelen;
4 Inkomensgroei blijft de komende jaren een positieve invloed houden op de omzetgroei van de markt voor voedingsmiddelen;
4 Voedingsmiddelen zijn en blijven een commodity. Inkoop- en verkoop gebeurt daarom veelal op prijs. De prijsfactor zal daarom de komende jaren in de gehele supply chain belangrijk blijven. De rol van kwaliteit en leveringszekerheid gaat echter ook aanzienlijk in belang toenemen, mede door de recente voedselschandalen;
4 De ontwikkeling en volatiliteit van grondstofprijzen blijft een risico. Innovatie
Voorbeelden van samenwerking met toeleveranciers • Contracten voor lange termijn: duurzame langdurige samenwerking, afnemer en toeleverancier committeren zich aan stevige afspraken. • Automatisering van ketens: softwaresystemen van afnemers en toeleveranciers zijn met elkaar verbonden. Beide investeren, beide profiteren. Bijvoorbeeld het samen delen van data. •T otaalpakket: koop geen losse diensten in, maar totaalpakketten van samenhangende diensten bij toeleveranciers die voldoen aan de HACCP-eis. Bijvoorbeeld alles wat een relatie heeft met speciale kleding bij één leverancier neerleggen (kleding zelf, wassen, vervanging, etc.).
4 Standaardisatie en automatisering van interne processen (inkoop, logistiek, productie, verkoop; bijvoorbeeld E-Procurement, Business Intelligence, Lean Six Sigma);
4 Automatisering van processen samen met leveranciers en klanten (Customer Relationship Management (CRM), Just-In-Time Delivery (JIT), Vendor Managed Inventory (VMI));
4 Nieuwe producten (kant-en-klaarproducten, gezonde voeding, kleine niche winkeltjes gespecialiseerd in een bepaalde categorie voedingsmiddelen). Samenwerking
4 Samenwerking met leveranciers zal sterk groeien. Kernpunten hierin zijn: voorraadbeheer, flexibiliteit, minimalisering van logistieke kosten (bijvoorbeeld geen lege vrachtwagen laten rijden), minimalisering van totale kosten (TCO), co-creatie;
4 Samenwerking met een integrale focus over de hele keten, van grondstof tot consumptie. Grote bedrijven zullen hierin ketenregie gaan pakken en standaarden neerzetten. MVO
4 Klanten (consumenten) willen duurzamer consumeren; gezond voedsel dat op verantwoorde wijze is geproduceerd;
4 Local exchange: Consumenten gaan meer de voorkeur geven aan lokaal geproduceerd voedsel (wel sectorafhankelijk, verwachting is dat dit in de vlees- en groentesector sterk zal groeien);
4 De overheid zal door toezicht, regulering en certificering eisen dat voedsel op verantwoorde en veilige wijze is geproduceerd (aangescherpte wetgeving, transparantie, recycling, groene energie).
Koper-verkoperinterface Christopher (1997) bewerkt voor Supply Value.
Samenwerking Gezien de trends (zie het schema hiernaast) en positie in het inkoopvolwassenheidsmodel komt één term constant naar voren: samenwerking. Dat is de sleutel voor de toekomst. Samenwerking tussen verschillende schakels in de keten, maar ook tussen bijvoorbeeld de afdeling productie van de leverancier en de afdeling operations van de inkoper. Ter ondersteuning van de hieronder genoemde aanbevelingen nemen we het Koper-verkoperinterface model van Christopher (1997) (zie figuur linksonder) als basis. Het idee achter dit model is de transitie van de traditionele koper-verkoperinterface naar het bouwen van een langetermijnrelatie. Op deze manier kan de maximale waarde worden gecreëerd tussen schakels in de keten. De verschillende partijen moeten er wel de voordelen van inzien. Inkoop kan hierbij de eerste stap zetten. Maximale waarde Wanneer is bepaald waar de inkooporganisatie nu staat, waar zij naartoe wil en welke trends daarbij relevant zijn, kun je bepalen hoe de organisatie de maximale waarde kan halen met de toeleveranciers. Misschien kan inkoop gebruikmaken van de ontwikkeling die de inkoop van human resources de afgelopen dertig jaar heeft doorgemaakt. Personeel werd gezien als kostenpost, maar is nu primair een deel van het bedrijf dat in de hele organisatie waarde kan toevoegen. Datzelfde geldt voor leveranciers en voor andere vakgebieden binnen de eigen organisatie; zij kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de creatie van waarde van de inkooporganisatie. Maak de stap richting cross-functionele inkoop en world-class supply chain management. Zorg dat de juiste mensen aan boord zijn en focus vervolgens op verbinden door middel van waarde-creatie, effectief risicomanagement en efficiënte processen. eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
46-47_succesvolinkopen.indd 47
4 7
04-09-14 12:25
Zwaargewicht heftrucks met elektrische aandrijving
Ellips opent vestiging in VS
Motrac Linde levert vanaf november de nieuwe Linde E60 tot E80 reeks heftrucks, bestaande uit vier modellen met een capaciteit van zes tot acht ton en één versie met een capaciteit van acht ton en een zwaartepunt van 900 millimeter. De nieuwe modellen zijn ontwikkeld door Linde Material Handling. “Voor vele bedrijven - bijvoorbeeld bedrijven die omgaan met delicate voeding - zijn elektrische heftrucks de ideale keuze wanneer geïnvesteerd wordt in intern transport aangezien ze geen vervuilende stoffen uitstoten en bijna geen lawaai maken”, aldus Motrac Linde. “Tegelijkertijd zien we in dit segment een toename van het aantal trucks met een hogere capaciteit die grotere volumes aan goederen kunnen verwerken per rit en dus productiever zijn. Met een uitgebreide nieuwe reeks elektrische heftrucks geeft Linde MH antwoord op deze groeiende vraag.” Om lasten tot acht ton op een snelle en veilige manier te transporteren en op te heffen tot de maximale hefhoogte zijn de trucks uit de reeks 80-V uitgerust met een krachtige, IP54-beschermde aandrijving met twee wisselstroom rijmotoren van 11 kW die in de voorste as zijn geïntegreerd. Het manoeuvreren en draaien met de truck is eenvoudig dankzij de voorwielaandrijving met dubbele motor. De draaicirkel bedraagt slechts 3 meter met een lengte van ongeveer 3,5 meter. Het beschermtraliewerk en het chassis van de compacte truck vormen een volledig gesloten, stevige eenheid die een beschermende kooi rond de bestuurder vormt.
De Amerikaanse markt wordt voor Ellips, leverancier van software voor de sortering van groente en fruit, steeds belangrijker. Het bedrijf uit Eindhoven heeft daarom een vestiging geopend in de staat Washington. Bedrijven in binnen- en buitenland weten Ellips steeds beter te vinden, zegt managing director Erwin Bakker. “Dit komt met name door onze focus op sorteringssoftware. De software is standaard en dus in te zetten op elke sorteermachine. De meeste concurrenten leveren software die enkel geschikt is voor het type machine dat zij produceren.” Ellips voorziet zo’n 150 systemen per jaar van hard- en software. Het bedrijf richt zich met zijn sorteringssoftware zowel op nieuwe als bestaande machines. Bedrijven die kiezen voor Ellips kunnen fruit en groente – van appels tot kersen, van uien tot asperges – tot in detail beoordelen, legt Bakker uit. “Zo kan de eindgebruiker zijn producten sorteren op basis van gewicht, maat, kleur, externe kwaliteit en interne kwaliteit. Dat gaat dus veel verder dan selectie met het menselijk oog. Zo kunnen zij geld en tijd in het sorteringsproces besparen en het beste uit hun sorteermachine halen.”
Meer info: Motrac Linde www.motraclinde.nl
Dachser bouwt Europese foodhub
Meer info: Ellips www.ellips.com
Dataregistratie met Ecograph T RSG35
Logistiek dienstverlener Dachser Food Logistics bouwt een Europese hub voor levensmiddelen in het Duitse Erlensee in Hessen. Daarmee is een investering van 25 miljoen euro gemoeid. Dachser was sinds 2012 met het logistieke centrum Frankfurt-Ost al gevestigd in Erlensee. De nieuwe vestiging zal in het najaar van 2015 de activiteiten van de vestiging in Offenbach overnemen. De nieuwbouw omvat een gekoeld crossdock, tussen 2 en 7 graden Celsius, van 8500 vierkante meter. In een tweede fase wordt het crossdock met 3000 vierkante meter uitgebreid. 87 vrachtwagens kunnen hier straks gelijktijdig laden of lossen. Daarnaast worden een kantoorgebouw van 2500 vierkante meter, een tankstation en een wasstraat gerealiseerd. “Met deze nieuwe faciliteit breiden we de bestaande nationale hub uit tot een Europese hub voor grensoverschrijdende voedingsmiddelenlogistiek voor alle partners in het European Food Network”, zegt Alfred Miller, managing director Dachser Food Logistics.
De Ecograph T RSG35 van Endress+Hauser geeft meetgegevens duidelijk gegroepeerd weer en slaat ze op een veilige manier op. Met behulp van de vernieuwde webserver heeft de gebruiker op afstand toegang tot alle belangrijke meetgegevens en instellingen, zonder dat extra tooling nodig is. Ook een met SSLencryptie beveiligde e-mailfunctie is standaard aanwezig. De RSG35 is verkrijgbaar met 4/8/12 analoge universeel ingangen en 6 digitale ingangen en 6 alarmrelais. Als alternatief is de recorder met Modbus RTU/TCP slave functie beschikbaar. Via het web is er desgewenst volledige toegang tot de opgeslagen gegevens en instellingen. Deze instellingen kunnen lokaal opgeslagen en in de RSG35 geüpload worden. Weergave van meetgegevens op afstand is niet alleen mogelijk van de actuele meetwaarden maar ook van de historische data.
Meer info: Dachser www.dachser.com
Meer info: Endress+Hauser www.nl.endress.com/rsg35
48
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
48_prodnws1.indd 48
04-09-14 12:25
Patent op SpeedClean-concept
Reinigingssysteem voor schroeven Tekst: Norbert van der Werff | Foto: Van Beek
Van Beek, specialist in RVS-schroeftransportsystemen, heeft voor de vlees- en overige voedingsmiddelenindustrie een gepatenteerde innovatieve schroevenreinigingsmethode ontworpen. Het concept van de SpeedClean beoogt reiniging van schroeftransportsystemen drastisch te versnellen, te verbeteren en ergonomisch te maken.
Fabrikanten reinigen machines doorgaans onder hoge druk of met stoom in combinatie met reinigings- en desinfectiemiddelen. Een veel gebruikte techniek om kosten te besparen in de procesindustrie is cleaning-in-place, ook wel CIP genoemd, waarbij machines zich automatisch van binnenuit reinigen. Bij een schroeftransporteur is CIP echter lastig. Het was vooralsnog zeer arbeidsintensief om een schroeftransporteur te reinigen, aangezien niet alle delen volledig toegankelijk waren. Van Beek claimt dit te hebben veranderd met het concept van de SpeedClean.
Patent Van Beek heeft patent verkregen op dit concept. Testen met de SpeedClean is mogelijk in het testcentrum van Van Beek in Drunen. De SpeedClean wordt officieel geïntroduceerd op de vakbeurs Industrial Processing eind september tot begin oktober in Jaarbeurs Utrecht en is te bezichtigen op de stand van Van Beek in hal 3 (standnummer A030). Meer info: www.van-beek.nl
Vakbeurzen De vakbeurs Industrial Processing richt zich op de totale natte en droge procesindustrie in de Benelux. Van dinsdag 30 september tot en met vrijdag 3 oktober presenteren ruim 200 exposanten trends, producten en ontwikkelingen op het gebied van procesapparatuur, -engineering en -automatisering. Gelijktijdig met Industrial Processing (in hal 3 ?? en 4) vinden in Jaarbeurs Utrecht de vakbeurzen Macropak, Industrial European Dairy Show en de World of Technology & Science plaats. Op verpakkingsbeurs Macropak (in hal 1 en 2) presenteren bedrijven hun producten en diensten op het gebied van verpakkingsmachines, verpakkingen, materialen, duurzaamheid, functionaliteit en design. The Industrial European Dairy Show (in hal 4) is een nieuw evenement over processing en verpakken in de zuivelindustrie. World of Technology & Science (WOTS) (in hal 7 tot en met 11) bestaat uit de vier onderdelen Automation, Laboratory, Motion & Drives en Electronics. Op dinsdag, woensdag en donderdag is de beurs geopend van 10.00 tot 17.30 uur, op vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur. Alleen WOTS sluit vrijdag al om 16.00 uur. Meer info: www.industrialprocessing.nl, www.macropak.nl, www.industrialeuropeandairyshow.com, en www.wots.nl.
Heffen schroef Het concept van de SpeedClean is ontworpen door het Research & Development-team van Van Beek en is toepasbaar op zowel schroeftransportsystemen als schroefwarmtewisselaars. In één verticale beweging heft de schroef van de SpeedClean zich in schoonmaakstand, inclusief lagers en afdichtingen. Het heffen van de schroef gebeurt op een gebruiksvriendelijke en ergonomisch verantwoorde manier, aldus het bedrijf. In de schoonmaakstand zijn zowel de trog als de schroef, ieder afzonderlijk, volledig toegankelijk voor schoonmaak en inspectie. Na reiniging en inspectie daalt de schroef weer terug in de oorspronkelijke uitlijning en positionering. eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
49_speedclean.indd 49
49
04-09-14 12:25
In de rubriek Agenda staan evenementen en activiteiten vermeld voor de komende weken. Op www.evmi.nl is de volledige lijst beschikbaar voor zover de activiteiten bekend zijn bij de redactie. Daar vindt u ook uitgebreide informatie over de evenementen.
Agenda 17 september Maatschappelijk café - Crowdfeeding; voedingscommunicatie anno nu, Den Haag
17-18 september Beurs Intrafood, Kortrijk (België)
18-19 september Protein Summit, Rotterdam
22-25 september
Foodwatch is een actie gestart tegen fabrikanten die geheimzinnig zouden doen over dierlijke ingrediënten in hun producten. De
Cursus Validatie van methoden voor residuanalyse, Wageningen
consumentenwaakhond wil dat minister Schippers strenger optreedt, maar zij vindt dat de consument makkelijk aan die informatie kan komen.
23 september Workshop Microbiologische media, Wageningen
24 september Seminar UV-Printing for Food Packaging, Stuttgart (Duitsland)
24 september Webinar Allergenen in de voedingsindustrie
25 september Risico-inschatting en risicomanagement, Utrecht
25 september Cursus allergenenmanagement, Renswoude
25 september Cursus microbiologie in de AGF-keten en voedingsmiddelenindustrie, Delfgauw
26 september Symposium Voedselverspilling door Microbieel Bederf, De Bilt
30 september - 3 oktober Beurzen Industrial Processing, Macropak, Industrial European Dairy Show en World of Technology & Science, Utrecht
50
Colofon Eisma Voedingsmiddelenindustrie is het vakblad voor de professional in de levensmiddelenindustrie. Het richt zich op kwaliteitsmanagers, productontwikkelaars, marketingmanagers en algemeen managers bij bedrijven in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, de toeleveranciers en de afnemers van deze bedrijven. UITGAVE Eisma Businessmedia bv, Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem REDACTIE Norbert van der Werff (redactiecoördinator), tel. (088) 2944829 Tom van der Meer (eind)redactie, tel. (088) 2944830 Clara Bloemhof, Baukje van der Meer, Lieneke Schuitemaker (redactie)
[email protected] DIRECTIE Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur UITGEVER Jacqueline Wijbenga
ABONNEMENTEN E-mail:
[email protected] Tel. (088) 226 66 48 De abonnementsprijs bedraagt € 188,50 (excl. 6% BTW) per jaar (bij automatische incasso bespaart u € 2,- administratiekosten) en is bij vooruitbetaling verschuldigd. Voor andere landen op aanvraag. Abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan en worden genoteerd tot wederopzegging. Opzegging dient schriftelijk te geschieden, een maand voor het einde van de abonnementsperiode; u ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging. BANKRELATIE IBAN: NL64RABO0335434991 BIC: RABONL2U VORMGEVING ZeeDesign, Witmarsum DRUK Scholma druk bv, Bedum © 2014, Eisma Businessmedia bv Leeuwarden.
MARKETING Ria Hoekstra, tel. (088) 2944862,
[email protected] ADVERTENTIES Verkoop binnendienst: Wilma Zijlstra, tel. (088) 2944847,
[email protected] Senior accountmanager Felix Berentsen, tel. (06) 42759518,
[email protected] TRAFFIC ZeeDesign, tel.: (0517) 531672, fax: (0517) 531810,
[email protected]
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.
Leveringsvoorwaarden: zie www.eismamediagroep.nl.
www.evmi.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | september 2014
50_servicepagina.indd 50
04-09-14 15:39
for your next career move in food Commercieel Directeur Die de koers voor de (inter)nationale markt bepaalt
Musselkanaal
Ten Kate Vetten is een belangrijke Europese producent van hoogwaardige, dierlijke vetten en eiwitten met een wereldwijde export. Het familiebedrijf kenmerkt zich door innovatie, betrouwbaarheid, kwaliteit en partnership. De afnemers zijn bedrijven in de levensmiddelen-, diervoeding-, en technische industrie. Er werken totaal circa 200 medewerkers en de organisatie heeft een omzet van ruim €120 miljoen. Het hoofdkantoor bevindt zich in Musselkanaal, verder zijn er diverse productielocaties in Nederland en Duitsland. De commerciële teams zijn gevestigd in Nederland, Duitsland en Hongkong. Voor deze ondernemende organisatie zijn wij op zoek naar een Commercieel Directeur die verantwoordelijk is voor het formuleren en realiseren van het totale in- en verkoopplan en de bijbehorende targets voor de (inter)nationale markt. Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148
Implementatietechnoloog Procestechnologische rol voor management talent
Leerdam
VSI BV is een internationaal opererende, succesvolle en toonaangevende producent van voedingsrepen. Het modern ingericht en sterk geautomatiseerde bedrijf werkt voor afnemers in de gehele wereld. VSI onderscheidt zich daarbij door een hoge graad van expertise op het gebied van productieprocessen en exclusieve recepturen voor o.a. dieet-, sport-, candy- en functional food-repen. VSI produceert voedingsrepen voor merkeigenaren en private label. De ontwikkeling van repen gebeurt veelal in co-creatie. Er werken ruim 190 medewerkers en het bedrijf is sterk groeiend. Met een team van 11 personen op R&D heeft VSI alle benodigde kennis en kunde op het gebied van ingrediënten, coatings en smaak. Door de groei zijn wij voor VSI op zoek naar een ondernemende Implementatietechnoloog die verantwoordelijk is voor het analyseren van productieprocessen en optimaliseren van de efficiëntie door middel van verbetertools. Consultant: Michiel Dekkers, telefoon 0317-468686 of 06-86805669
Export Manager Africa Challenging role for a result-driven pioneer within a promising market
Almelo
Zwanenberg Food Group is one of the leading European producers and exporters of meat products and canned meat. They have 13 production sites in the Netherlands, the United Kingdom and the United States. The organisation, which was founded in 1875, sells various successful international brands. The company also supplies a number of well-known private labels. The export brand Zwan is a global A-brand in luncheon meat, hot dogs and smoked sausages. For further development of the expanding brand Zwan we are currently searching for an Export Manager Africa who is responsible for executing the business plan, realizing commercial targets and budgets for the region. For independent candidates with commercial experience in Africa and excellent verbal and written communication skills in Dutch, English and French this is a challenging next career step. Consultant: Annoek Kogelman, telephone: +31(0)317-468686 or +31 (0)6-12504148
Senior Brand Manager BiFi Further growing and building the UK brand in EMEA region
Amsterdam
Headquartered in Minong, Wisconsin, Jack Link’s is the undisputed No. 1 U.S. meat snack brand and fastest growing meat snack manufacturer worldwide. The Jack Link’s brand represents a heritage of quality and consumer trust. Jack Link´s is a family owned business that started producing the famous beef jerky in 1986 and since then has grown from their first plant in Minong, Wisconsin to 10 different plants worldwide. The company has been very successful in hiring and developing a team that lives the entrepreneurial spirit. In April 2014, Jack Link’s acquired the well-known BiFi and Peperami brands from Unilever, both well established brands in Europe. For the shortly to open EMEA HQ in Amsterdam we are looking for an experienced and passionate Senior Brand Manager BiFi, who is responsible for BiFi brand P&L, ensuring its profitable long-term growth as well as establishing the brands in new EMEA markets. Consultant: Janneke van der Logt, telephone: +31(0)317-468686 or +31(0)6-23637490
Commercial Trainee Fantastische loopbaankans in succesvolle B2B foodsector
Amsterdam
Wild Flavors met het hoofdkantoor in Zug, Zwitserland en meer dan 85 jaar ervaring, is wereldwijd één van de toonaangevende spelers op het gebied van fruit-based ingredients voor de levensmiddelenindustrie. De markt wordt onderverdeeld in de sectoren Beverages en Food (onder meer dairy en bakery). De fruit-based ingredients worden veelal op tailor-made basis geleverd aan alle grote spelers binnen de levensmiddelenindustrie. Klant- en marktgerichtheid, kwaliteit en duurzaamheid zijn termen die de cultuur van Wild Flavors typeren. Voor Wild Juice, locatie Amsterdam, waar naast een productielocatie ook het Centre of Excellence voor hoog-sapconcentraten en foodservice gevestigd is, zoeken wij een ambitieuze Commercial Trainee met maximaal 2 jaar werkervaring, aantoonbare commerciële successen en duidelijke affiniteit met de levensmiddelenindustrie. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar:
[email protected]
dupp - food recruitment
Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl t 0317-468686
EEN REPUTATIE OM HEEL, HEEL TROTS OP TE ZIJN.
Kiest u voor zekerheid? Voor Ishida is het een uitdaging wanneer de consument en media vragen om meer voedselveiligheid en kwaliteit. Neem bijvoorbeeld onze X-ray inspectiesystemen, ze hebben de beste detectiemogelijkheden en hoogste gevoeligheid onder de machines die op de markt beschikbaar zijn. Ze beschikken zelfs over de mogelijkheid om gewicht te schatten en onze machines kunnen misvormde of ontbrekende producten opsporen. Van gewichtschatting tot kwaliteitscontrole, als het gaat om uw reputatie, dan gaat u voor zekerheid.
Ishida, Zeker Weten! Bezoek onze website: ishidaeurope.com