Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 JAARBOEKJE 1988 VAN HET OUDHEIDKUNDIG GENOOTSCHAP 'NIFTARLAKE'
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Amstelveen J.W.N, van AchterberghJr J.P.Bak J.E. v.d. Dussen Mw. M.E.E. Spoor Mw. H, Vlot-van Lonkhuyzen Amsterdam Drs P.M. Fischer Gemeentelijk Archief Mw. J.H. Greup-Nicolai Mr J.H. v.d. Hoek Ostende D. Hoen Prof. drL.B.W. Jongkees Mr P.M. van der Laan K.F. van Leuven B. Lubberhuizen P.J. Meertens Instituut Mw. A.M.J. Oosterbroek-Smilde Mw, E.G. Pannevis-Lammertsv. Bueren W.A.C. Reesink H.Renes Rijksmuseum Bibliotheek J.R. Ritman J. Stodel J.M, Tor Universiteitsbibliotheek Mw. W.J.C, van Veen-Coenen J. Zwaan Amsterdam Z.O. F. de Beer Mr R.J.J.M, van Zinnicq Bergmann Ankeveen B.A.Ph. baronv. HarinxmaThoeSlooten Mw.J.H.G.deRoy-Blom Apeldoorn Drs R.Th. Schoenmaker Arnhem J.E. v.d. Sleesen Baambrugge H.F. Anger M. Blokhuis Mw. drs S. Boerdam Mw. J.E, Croon-Ogterop Jhr mr J. E, V. d, Does de Willebois Mw. M. V. Erven
Dorens-Vinke Mw. E. v.d, Lee Amsterdamseweg 270,1182 HNKlaasje Sevensterstraat 37,1183NJCamera Obscuralaan 103,1183 JXMeander 491,1181 WNFerd, Bolweg 89,1181 XC Hemsterhuisstraat 173,1065 JZAmsteldijk67,1074HZDe Boelelaan 267,1082 RCB, Wieringerstraat 22,1013 EBAmstelveenseweg 1056,1081JVReinier Vinkeleskade 71,1071 SZKeizersgracht 443,1017 DJMinervalaan 71-11,1077 NSJ,W, Brouwerstraat 32,1071LKKeizersgracht 569-571,1017 DRNic, Maesstraat38h, 1071 RBMinervalaan 84-1,1077 PKKoninginneweg 40,1075 CZWerengouw25(Nieuwendam), 1024 NLP,0,B. 50673,1007DDBloemgracht 19 h, 1016 KBRokin70,1012KWNieuwe Leliestraat 41-11,1015 SJSingel 425,1012 WPMinervaplein2,1077TNLijzijde45,1034KN 't Gein 73,1109 AC'Bijlmerlust'Gein81,1106AC 'Berkenrode' Dorpsweg 80Hollands end 2,1244 NR Groene Kijkerweg 1,7371 GB Bergstraat97,8611LE Pr. Beatrixstraat 13,1396
KDRijksstraatweg 25,1396 JDRijksstraatweg 22,1396 JMKleiweg 34,1396 HXDorpsstraat 23,1396 KG'Valk en Heyning'Rijksstraatweg 147,1396 JKRijksstraatweg 113,1396 JH
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Bussum MrR.R. Hazewinkel R.H. Heybroek Mw. A.E. Koch-van de Stadt Mw.D. vanLaer M. Langelaar Mw.P.A.C.E. Ooiman-van Aubel Den Dolder Mw. Wilhelm-v.d. Meer Doorn IrH.J. Doude van Troostwijk Mw. G. v.d. Stoop-Koekoek Dordrecht Mw. A.W. de Jong-Vis Eindhoven IrJ.V. Bruza Gouda Ver.Oudheidkundige Kring "Die Goude" 's-Graveland P. Honig MrH.L. Houthoff C. Kortenoever Ver. Curtevenne Ver. tot behoud van Natuurmonumenten 's-Gravenhage Mr J.A. Alleman L.J. Doude van Troostwijk Koninklijke Bibliotheek Rijksbureau v. Kunsth. doe. DrsJ. Sparrow F. Vintges J.C. Woestenburg Gronsveld Mw. M.A.H. Pomerantz-Beks Haarlem Mr W.G.M. Cerutti Rijksarchief in Noord-Holland J. VorderHake Haarzuilens Mw. L. Schouten Hilversum J.G. Alleman Mr L.J. van Apeldoorn Mw. L. Buwalda-Terlet F. Laboyrie T.W. Ploeg Jhr A. Rutgers van Rozenburg
Nw 's-Gravelandseweg 67,1406 NCBreedelaan 1,1406 LMKoedijklaan 21,1406 KXRegentesselaan 32,1405 EMMecklenburg52,1404BJGroot Hertoginnclaan 29,1405 EB Hezer Enghweg 90,3734 GV Parklaan 40,3941 REV. Galenlaan 12, 3941 VD Wolwevershaven 11,331 1AV Orpheuslaan53,5631BR Vlietenburg30,2804WT Spanderswoud 1 A, 1243 HZTrompenburgh'Zuidereind43,1243 KKLeeuwenlaan 48,1243 KBLeeuwenlaan 9,1243 KANoordereinde 60,1243 JJ Wassenaarseweg 90,2596 CZWassenaarseweg 76, flat 114,2596 CKPostbus 90407,2509 LKPostbus 90407,2509 LKKalmanplaats 126Hendrinaland 49,2591 TBHoge Nieuwstraat 28 A, 2514 EL Rijksweg 4,6247 AH Verspronckweg 98,2023 BCKleine Houtweg 18,2012 CHGasthuissingel 38 RD, 2012 DP Ockhuizerweg 16B, 3455 RW Trompenbergerweg2B, 1217 BERembrandtlaan9,1213 BEUtrechtseweg 52,1213 TWWillibrorduslaan 103,1216 PAO. Amersfoortseweg44,1213
AEUtrechtseweg 26 flat 48,1213 TT
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 H.D. Scheltema DrW.J.Steyiing Streekarchief v.h. Gooi e.d. Vechtstreek Mw. W.H. Vinke-Andersson Hollandse Rading A.H.Kooy Huizen F. RenouKamerik W.F.E. baron van der Feltz Kockengen Dr J. A. van Dongen Gemeente Kockengen G.F.W. Herngreen G. VerslootKoedijkP.J. PrettKortenhoefP.A. BakkerCurtevenne StichtingJ. Daams W.Spaan Mw. M.A. Sprenger De Kwakel G.P.M. Kuipers Lage Vuursche C.M.J.M. Hoek Laren Mw. A. Blijdenstein-v. Berckel Mw. drs J.B.C. Kruishoop Leersum W.R.A. baron V. Tuyll van Serooskerken Leusden Mw. S. Peeters-Kopp Lochem JhrS.G. van Weede Loenen a/d Vecht P.M. Bakker J.W.BlokJr Mw. E.E.C. Bon-Mever R.J.M. Bootz H.C.Bos Drs P.B.M. Deiters C. Dierdorp Mw. M.M.Ch. Dijkstra-Dreesmann J. Drewes Utrechtseweg 58A, 1213 TWKoninginneweg 18,1217 KZPostbusl0053,1201DBPal.Res.'s-Gravelandsew. 86,fl.
56,1217EW Oosterspoorlaan 12,3739 KJ Nw Bussummerweg 83A, 1272 CE vanTeylingenweg25,3471 GB Wagendijkl2,3628EPGemeentehuis, 3628 ZNGodinweg 2,3628 BAPortengen 97,3628 ED Postbus 10,1830 AA Moleneind55,1241NJZuidsingel20,1241ENZuidsingel 23,1241 EHKortenhoefsedijk 171,1241 LZOranjeweg 34,1241 XS lepenlaan 40,1424 PA 300 Roedenlaan 4,3749 AP Tafelbergweg 15,1251ABVeerweg4,1251ZG 'deBoskant',3956BV Parelduiker 52,3831 GJ Lange Voren 2,7241 HS Wallenstein66,3632WRVreelandseweg 4,3632 EPDorpsstraat 10,3632 AT'Vegtlust' Oud Over 3,3632 VAHoflaan5,3632BTMijndensedijk 13,3632 NTK.Ottolaan30,3632BWVreelandseweg 24,3632 ERKerkstraat 8,3632 EL
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 J.P. Dullaert Dr A. Dunning J.D.Ehlhardt J.T.G. Ernst A. Gelderman L.J.deGeus M.J.P.A. Graaf d'Hollosy W. Grunfeld Mw. M.S. Harms-van Estrik R.Jetten H.J.de Jong Mw. G.R.G. Kaldewaay-Wilschut MrdrN.J.C.M. Kappeijne v.d. Coppello P.J. Kastelein K. Knol Drs G.J. Koelemey D.F. Koets Mw. W.M. van Kralingen-Niekerk C.J. deKruyter L. Kusters Drs A. Ledeboer D.C. van Leeuwen Boomkamp J. Leicher Drs J. v.d. Meulen C.F.G. Molenkamp Drs E. Munnig Schmidt C.W.vanNie A.J.A.C. Nooteboom Mw. M. van Ommen Mw. dra. H.H. Pijzel-Dommisse DrsW.M. v.d. Poel M.J.B. Popma Dra. G. Recter Drs A.H. J. Risseeuw Mw. E. van Schijndel A. Schras Mw. K.A.L. Schuckink Kool-Oudendal Mw. A.A. Smit-de Jongh Dr P.J. Sondaar Mw. A.A. Sondaar-Dobbelman R.E.Spee Mw. A.A. Steffens Stichting Culturele Raad Loenen Stichting Openbare BibliotheekMw.A.G.
StolpM.W.H. Sanger Grutterstraat 12,3632 EJ Dorpsstraat 82, 3632 AW Oud Over 88, 3632 VE Moleneind4,3632DA Oud Over 39, 3632 VA 't Rond 13, 3632 BN Mijndensedijk 20, 3632 NV Dorpsstraat 98,3632 AW Hoflaanl,3632BT Oud Over 5,3632 VA Vreelandseweg 25, 3632 ER Dorpsstraat 77,3632 AS Oud Over 59,3632 VB 'Middelhof Rijksstraatweg 96, 3632 AD Graaf Janlaan 2, 3632 CB 't Rond 9,3632 BN Wallenstein55,3632WF Rijksstraatweg 130, 3632 AG Hunthum46,3632XN 't Rond 1,3632 BN Dorpsstraat 4, 3632 AT Oud Over 154 A, 3632 VH Oud Over 120,3632 VC Vreelandseweg 8,3632 EP 'Leeuwendijk' Dorpsstraat 69, 3632 AS Rijksstraatweg 78,3632 AD Driehovenlaan 38,3632 BL 'Vegtlust' Oud Over 3,3632 VA Rijksstraatweg 69,3632 AA Dorpsstraat 28,3632 AT Rijksstraatweg 81 A, 3632 AA Oud Over 48, 3632 VD 'Bij Dorp' Oud Over 8,3632 VD 'Warande' Oud Over 168,3632 VH Vreelandseweg, 3632 EP Torenstraat
1,3632 EK Rij ksstraat weg 70,3632 ZR Dorpsstraat 62,3632 AV Oud Over 33 A, 3632 VA Postbus 2,3632 ZR Vreelandseweg 1,3632 EP Oud Over 41,3632 VA p/a J.Th.M. v.d. Linden, Wallenstein26,3632WN Postbus 47,3632 ZR Oud Over 93,3632 VC Spinnerie 13,3632 ET 10
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Oud Over 1,3632 VA Rijksstraatweg 75,3632 AA 't Rond 7,3632 BN Dorpsstraat 63,3632 AS Dorpsstraat 63,3632 AS Brugstraat 10,3632 EH Hoefijzerl08,3632WD 'Vegtlust' Oud Over 3 app. 5,3632 VN Oud Over 3,3632 VA Middenhoek51,3632TC Rijksstraatweg 85,3632 AA Dorpsstraat 40,3632 AV 't Rond 5,3632 BN Ouderhoek27,3632XD Doude V. Troostwijkplein 7,3632 BC Dorpsstraat 102 D, 3632 AW Vreelandseweg 23,3632 ER 'Geynzicht' Rijksstraatweg 206,3634 ANVoorburgstraat 23,3634 AVStichtsestraat 5,3634 ARSlotlaan9,3634AP Kasteel Loenersloot, 3634 ACNesciolaantj e 2,3634 AARijksstraatweg 228,3634 AN Rembrandtlaan 1,1231 AR Oud Loosdrechtsedijk 284,1231MK Veendijk4,1231PB Nieuw Loosdrechtsedijk 175,1231KS Nootweg 10,1231CT p/a L.H.F. Welter, Eikenlaan 16,1231 BH Rading 18,1231 KA Rawegl0huis8,1231BE v.d.Helstlaan5,1231AL
Nieuw Loosdrechtsedijk 302,1231LJ Diependaalsedijk 31A, 3601 GJ Boomstede 686,3608 BT Zandweg 33,3601AE 'Hazenburg' Binnenweg 60,3603 AG Kuyperstraat29,3601VE Zandpad 42,3601 NA Straatweg 3,3604 BN Klokjeslaan 4,3601 HE 'Vechtoever' Diependaalsedijk 33,3601 GJ Jhrmr J.P.E. Teding van Berkhout Mw. G. Thijs-Mantel C.J.M. Thijssen B.Timmers E. Timmers W.G.Tober G.C.J. Tukker Mw. E. Vesseur-Murck Jansen Mw.G.M.J. Voorbij Mw.Th.C.v.d. Voort Mw. R. VorderHake-Campfens DrsS.G. de Vries Mr A. Vrij A.R.vanWell Mw. H.L.M. Wennink A. Witmer Prof.drH.C. Zanen Loenersloot Mr Z.M.F. Dingemans MrTh.vanHilst H.J. v.d. Meij Dr A.A.H. Meurs Mw. M.F.M, barones van Nagell-Martini Buys J. Prins DrsJ.H.W. Veenstra Loosdrecht H. Aalberts J.G.Boeschoten Ph. Burggraaf IrH.G.deCock Mw. E. van Haselen Hist. Kring Loosdrecht Mw. M.M.Th. Hoenen-van Beers Z. Schoute J.M.L. Trouw W. ter Veld Maarssen
F.B.Albregts W.J.R. Baardman Mr W. Beerman MrJ.W.L.Beijer J.H. W. van Bemmel G.J. v.d. Berg Mw. W.E.E. Bernt-Scheffer Mw. G.J.M. Bierling-Berg A. Bohnenn 11
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Nederhorst den Berg J.F.A.Baar Prof. dr D.P. Blok F.H.B. Gladder A. Eitjes J.L. Jonker Mw. J.C.F. Mulder-Baljon DrirH. Spekreijse A.A.A. Vendrig Nieuwersluis J.J. Beelen J.A. Bergen Mw. B.Th.W. Blijdenstein J.C. Braun R.E.J.Bus D. W. Doude van Troostwijk L.W. Doude van Troostwijk J.C.T. van Hoeven G.E.J. Huetink DrsW.F.J.Kels A.J.A.M. Lisman C.M. Oostveen Mr drs H.W.G. van Schalk Mw. L. Simons-Smit J.H. Stefels Mw. I. Teijema P.R.E.J.A. Woltering Nigtevecht J.W. Brouwer Mw. I.L. Lammerts van Bueren-de Jong J.W. v.d. Linden P.N. Pikaar A. v.d. Stoel Mw. drs P.M. Witte veen Nunhem Mr LJ.S. Klerken Oisterwijk H.C.M. Hoppenbrouwers Oosterbeek Dr W. J. Doude van Troostwijk Oud Zuilen H.O. Barneveld Ir A.M. Bunjes G. van Heusden Reek M.F.M, van Seumeren De Grienden 19,1394 KSAnkeveensepad 7,1394 GWHinderdamlS, 1394JBLange Wetering
27,1394 KD'Nederhorst' Slotlaan 4,1394 BKHinderdam20,1394JBVoorstraat 11,1394 CSDammerweg 111,1394 GT 'Sluys Nae' Zandpad 18,3631NKZandpad 29,3631 NLRijksstraatweg 72,3631 BZ'Over Holland' Rijksstraatweg 14,3631 AC'Weerestein' Zandpad 29,3631 NLRijksstraatweg 28,3631 AC'Sterreschans' Rijksstraatweg 18,3631 ACRijksstraatweg 62,3631ABZandpad IB, 3631 NKMijndensedijk 86,3631 NR'Vreeden Hoff' Rijksstraatweg 53,3631 AERijksstraatweg 35,3631 AAMijndensedijk 60,3631 NPMijndensedijk 62,3631 NP'Rupelmonde' Rijksstraatweg 24,3631 ACMijndensedijk 29,3631NNStationsweg 3,3631 AJ Vreelandseweg72,1393 PG'Zwaanwijck' Klompweg 66,1393 PM'Zwaanwijck' Klompweg 58,1393 PMDorpsstraat 130,1393 NK'Zwaanwijck' Klompweg 62,1393 PM'Zwaanwijck' Klompweg 48,1393 PM St. Servaesweg 42 A, 6083 AS Klompven 10,5062 AH Schelmseweg 22,6861WV Vechtzijde 1,3611 AMGroeneweg 1,3611
AT'Zuylenveld' OudZuylen, 3611 AJ Mgr Borretstraat 7,5375 AA 14
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Reeuwijk MrO.B.Okkinga Rhenen MrT.T.M.H.Bijleveld Rijswijk ZH A.J. Crucq Rotterdam Gemeente Bibliotheek Rozendaal Genootschap Belle de Zuylen SchoorI Mw. E. Du Croo Kampmeinert-v.d. Berg M.Mol Soest S.P. baron Bentinck Tienhoven Mw. L.N. Beets-van Houten W.T. deBoer A. Hogenhout C.P.J.Klap M. Remijnse Th. Schouten Utrecht Mw. A.M. Biegelaar-Boogaerdt JhrIrR.G. Bosch van Drakestein Centrale Bibliotheek Prov. Utrecht H.A.Danklof Gemeente Archief Mw. W.J. van Gortel-Ten Houten Mw. J.H. de Graaf Mw. C.E. Hefting-Beerendonk Ir G.J. Jonker Prof. drC.A.W. Korenhof Mw. A.E. v.d. Most van Spijk-van Lennep DrE.B.J. Postma J.P. Prevoo Rijksarchief Mw. E.Ch. v. Sandick-Doude v. Troostwijk A.J.v.d.Slikke Mw. A. v.d. Sluijs F. de Soeten St. Culturele Raad St. de Utrechtse Molen St. Openbare Bibliotheken Mw. M.D.M. Sturkenboom
Universiteitsbibliotheek Ree 34,2811 HE Utrechtsestraatweg 45,3911TW Sir W. Churchilllaan 915,2286 AB Hoogstraat 110,3011 PV Rozendaalselaan 22,6891 DG Laanweg41,1871BKPostbus 60,1870 AB Vosseveldlaan 56,3768 GN Nieuweweg 2,3612 NR Laan van Niftarlake 22,3612 BS Nieuweweg 5,3612 AR Looydijk7,3612BC Heuvellaan 10,3612 BA Looydijk81,3612BE Koningslaan 98,3583 GR Hopakkerl4,3514BW Postbus 18100,3501 CC Postbus 1012,3500 BA A. Numankade 199,3572 KW Koningslaan 109,3583 GT Bemuurde Weerd O.Z. 76 bis, 3514 AN Emmalaan 3,3581 HL Troosterlaan 24,3571NM Emmalaan 12,3581HT V. Hogendorpstraat 14,3581 KD Stadionlaan 57,3583 RD Fien de la Marlaan 77,3584 ZW A. Numankade 201,3572 KW V. Hogendorpstraat 18,3581 KE Emmalaan 4 A, 3581HR Eijkmanlaan 225,3571JG Willemstraat 29 A, 3511 RH Lucas Bolwerk 24,3512 EJ Postbus 80300,3508 TH Postbus 80,3500 AB
Emmalaan 1,3581 HL Wittevrouwenstraat 9-11,3512 GS 15
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Ver. Oud Utrecht Mw. N.M. Volkers-Meyssen Mw.dra.C.C.S.Wilmer Veenendaal F.A. Groen Venray Mw. B. Wijnen Vinkeveen DrL. Mur DrJ. de Vries Vleuten JhrmrA.R. Clifford Kocq van Breugel J.J. Kool A.M.K. Rhebergen Vogelenzang G. Koopman Voorschoten H.M. van den Horn Vreeland Mw. H. Aalderink-van Groen Auberge 'De Nederlanden' Mw. G. Beelaerts van Blokland-Kaiff Mw. E.E. Brandes-De Lestrieux Hendrichs F.H. Bruna Mw. H.W.B, van Dranen-Aleven Mw. W. de Gelder-de Ruiter Mr J.E. Goldhoorn Mw. H.C. Grevelink-Swaving Mw. M.H. Happee C. HoogAntink J. Jongsma S. Joosten J. Kohnstamm Mr J.A.H. OldeLoohuis E. Roosegaarde Bisschop Mw. I. Rot Drs C. Schuurman Mw. J.G. Siewertsz V. Reesema-Schmidt Mw. M. Smit Sibinga Mw. H. Smit-Houpst Mw. A. Sprenger-den Uyl Drs C. Verhaar J.N.W. Voorhoeve J.H. Vrij D.R. Wijnschenk Waalre Mw.
A. Krijgsman-Spoor Alex. Numankade 199,3572 KWKoningslaan 118,3583 GWTakstraat 1, 3572 HZ Lunenburg30,3904JN Kiosk 70,5802 NS Demmerik21,3645EABaambrugse Zuwe 180,3645 AL Prof. Bronkhorstlaan 29,3751 ER't Zand 31,3751 GP't Zand 11,3751 GP Vogelenzangseweg41 A, 2114 BB Vondelstraat 16,2251 KH Klapstraat21,3633BH Duinkerken 3,3633 EM Bergsewegl8,3633AK Voorstraat 7, 3633 BA Nigtevechtseweg 48,3633 XT Otto van Schonauwenstraat 1,3633 CP Boslaan2,3633UZ Singel 10,3633 CR Voorstraat 18,3633 BB De Vliet 8,3633 EL Lindengracht 31,3633 EH Klapstraatl3,3633BH Sluisje 12,3633 AC Voorstraat 16,3633 BB Boterweg44,3633ER Duinkerken 12,3633 EN Vosselaan 5,3633 AL Voorstraat 6,3633 BA Boterweg4,3633ER 'Vreedenhoek' Ruiterstraat 13,3633 AV Raadhuislaan 15,3633 AP Voorstraat 5,3633 BA Fl.v. Boekhorststraat5,3633 CN Boslaan4,3633VZ Vredelantstraat 71,3633 EB
Duinkerken 11,3633 EM Hoge Duinlaan 18,5582 KG 16
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Jaaroverzicht 1988 was na het drukke lustrumjaar een wat kalmere periode hoewel de Bastertcommissie al weer flink aan de slag ging voor de Bastert catalogus en tentoon-stelling. Onze onvolprezen evenementen commissie startte op 3 februari met eennieuwe activiteit waaraan een tiental leden deelnam nl. een cursus GriekseMythologie op Nieuwerhoek. Wegens succes geprolongeerd in 1989! Ook het opera project werd succesvol afgesloten met 50 deelnemers voorMadame Butterfly en nog 50 voor de Barbier van Sevilla. Professor Van Rossum was onze gastheer op Leeuwenburg te Maarssen op 9januari voor de nieuwjaarsreceptie. Ruim 100 leden genoten van zijn gastvrij-heid en zijn mooie huis. 11 februari vonden een zestigtal leden elkaar in de raadzaal van Breukelenom ons lid de heer Mur te horen uitleggen hoe het Vechtlandschap is ontstaan.Het is steeds een
genoegen om op Boom en Bosch te gast te mogen zijn. Een ander lid, mevrouw Vreeken-van Brink, maakte ons op 16 maart deelge-noot van haar kennis over vrijheidsbomen en de ontwikkeling daarvan. Daar-voor ondervonden wij de gastvrijheid van de familie Ophorst op Oudaen. Een kleine excursie naar het barometermuseum gevestigd op Rustenhoven teMaartensdijk op 16 april wekte enthousiasme bij het twintigtal deelnemers.Een ieder kan aangeraden worden daar eens heen te gaan. De jaarvergadering op 3 mei, voorafgegaan door een gezelhg diner voor dertigleden met aanhang, zag het afscheid van twee bestuursleden. Mr. J.H. vanden Hoek Ostende zegde na 25 jaar het bestuur vaarwel en voor zijn verdienstenwerd hij bij acclamatie benoemd tot erelid. Penningmeester Hoppenbrouwersverhuisde uit de Vechtstreek naar Brabant waardoor hij helaas eveneensafscheid moest nemen. Beide heren ontvingen een gegraveerd
aandenken aanhun bestuurstijd. De heer J.H.P. Roeland nam de opengevallen plaats vanbestuurslid in en jonkheer mr J.P.E. Teding van Berkhout die van penning-meester. De heer A.J.A.M. Lisman werd uit dank voor het vele werk dat hij verrichtte 18
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 droogmaking van de uitgeveende plassen langs de oostelijke oever.De zoon van de spreker, S. Wartena te Amsterdam (oud-huisarts te Weesp)trof bij de nagelaten papieren de tekst van de causerie aan, die ons door dekleinzoon, ons lid B.W. Wartena te Maarssen, werd toegezonden en met dienstoestemming in het jaarboekje 1987 in iets gewijzigde vorm is opgenomen. Breukelen, 1989
M.A. Dukes-Greup 22
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 P o 3. 1) E U afb. 1 Deel van de Nieuwe kaart van Mijnden enz., uit ca. 1710. 24
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Heerenhuyzingen en Boerenhofstedesaan de Angstel 1816-1820 Onlangs ontving de heer Lisman van mevrouw S. te D. een grootboek vanhaar bet-over-over grootvader Dirk de Groot (1753-1825) metselaarsbaas teBaambrugge. Het grootboek, in perkament gebonden en sluitend met vier leren veters, werdbijgehouden van 1816 t/m 1820 voor de firma Dirk de Groot en Zoon.Uit de op zichzelf droge boekhouding doemt een tijdsbeeld op dat de moeitewaard is vastgelegd te worden. Er blijkt niet zo veel bekend te zijn over de situatie van buitenplaatsen enboerderijen langs de Angstel in die tijd. J.G.Th. Grevenstuk beschreef in hetjaarboekje van Niftarlake van 1930 wat er van een aantal vaak reeds verdwenenbuitenplaatsen bekend was en in 1931 en 1942 voegde A.F. van Goelst Meyerdaar nog het een en ander aan toe. Grevenstuk haalde voor wat de 19e eeuwbetreft in
hoofdzaak J.B. Christemeyer aan die in 1837 in zijn wandelgids "HetLustoord tusschen Amstel en Grebbe deel I" vermeldt wat er langs de Angstelvoor interessants te zien viel. Voor wat de 18e eeuw betreft putte Grevenstuk zijn kennis voornamelijk uithet plaatwerk Hollands Arcadia dat weer een eeuw eerder, in 1730, doorAbraham Rademaker was vervaardigd, en uit De Vroedschap van Amsterdamvan de hand van J.E. Elias. Schrijver dezes heeft een 18e eeuwse kaart erbijgenomen waarop de hier beschreven buitenplaatsen bijna allemaal voorkomen.Afbeelding 1 geeft een deel weer van de kaart welke uit ca. 1710 dateert endie werd gemaakt door P. Schenk en uitgegeven door de weduwe van NicolaasVisscher te Amsterdam. Zij droeg de uitgave op aan mr. Jeronimus de Hazede Georgio, Heer van Mijnden en burgemeester van Amsterdam. De titel vande kaart is "Nieuwe kaart van Mijnden en de 2 Loosdrechten,
Midtsgadersvan 's Graveland, nevens het Gerecht Breukelen, en Loendersloot etc". Dezekaart komt vrijwel overeen met de kaart van Amstelland door Gerrit Drogen-ham ca. 1700 vervaardigd. Een detail daarvan is afgebeeld op blz. 64 van"Abcoude en Baambrugge 900 jr", 1985. Een wellicht nog interessantere kaartis die waarvan afb. 2 een indruk geeft. Dit is de Oorlogs Situatie Kaart, vande hand van P.A. Ketelaar, die het gebied van de WaterMnie omvat van deLek tot de Zuiderzee. De opname werd verricht tussen 1770 en 1780. Zieverder "De Vechtstreek" van M. Donkersloot-de Vrij blz. 113. Daarop is o.a.Lindenhoff vermeld met daarnaast Elsenbos; mogelijk is dat het nog bestaandehuis tussen Postwijk en Lindenhoff. 25
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 afb. 2 Deel van de Waterliniekaart van Ketelaar uit 1770-1780 (ARA DenHaag). 26
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 R.k«d^l|g|^^^ Polder afb. 3 Deel van de Topografische Stafkaart uit 1967. 28
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 afl 8.-. per bak afl 4.-. per ton afl 7.18. afl 2.18. afl 3.-. 2 bakken (schepen?)zand17% ton zemend (cement) 1 plaat voor de schoorsteen (ijzer?) swartsel verf/muurswart besems, boenders, wit kwasten De hele bouw of verbouw kwam op fl. 1.316,-. Opmerkelijk is dat er bij staat"Bestek van Viervant fl. 12,-". Dit kan alleen de architect Roelof RoelofszViervant zijn die in 1819 overleed, want de overige bouwmeesters in de familieViervant overleden veel eerder. Naast het bestek zal hij ook wel de bouw-tekeningen gemaakt hebben. Buiten het gewone metselwerk voerde de firma ook allerlei andere werkjesuit zoals het leggen van bestrating, het schoonmaken van goten en regenbak-ken, het repareren van de pomp en van water aan- en afvoeren, het legen vande "stinkput", het leggen en repareren van het riool ("riejoiel"), het vegenvan de
schoorsteen, het weghalen en weer neerzetten van de "kaggels", hetlaten repareren van kachels bij de kachelmaker in Amsterdam, het witten vanbinnen- en buitenmuren en het zwart maken van de onderkant van buiten-muren. Bij Donkervliet wordt genoemd het "blauw maken van het tuijnmans-huijs". Andere werkzaamheden, die eveneens regelmatig terugkomen, zijnvoor ons wat merkwaardiger zoals het afboenen van daken en muren; het metschuurstenen schuren van de "marmelle" vloeren en het verjagen van "vleeder-muijzen". Naast last van vleermuizen had men kennelijk ook te doen met"rotten, muijsen en mieren" waarvan de toegangswegen herhaaldelijk wordendicht gemaakt. Een schrijver dezes onbekend gebruik is het jaarlijks in degoten leggen van planken zo rond 1 maart en deze weer verwijderen in novem-ber. Wellicht deed men dat om de goten te beschermen als men
er in liep ombladeren te ruimen. Voor de kerk van Baambrugge werd ook gewerkt alsgrafdelver zoals blijkt uit de vele vermeldingen "een graft digt gemaakt".Hoewel de betaling meestal met geld gebeurde, wordt een enkele maal meldinggemaakt van schuldvereffening met 24 eieren. Op Paddenburg werd 2 juH1820 een oude steektrap ingenomen a fl. 6,- voorts 1 vast raam met luiken afl. 5,- en een "koop rommeling" a fl. 6,-; met de "zalemaker" werd daargekocht: drie bomen met appelen a fl. 20,-. Het mooiste is de volgende zin:"en twee jaar koffie/thee gedronken als ik bij U ed werkte fl. 2.-.8.".Bij een ander. Dirk Loenen, werd de vordering omgezet in een "Hipoteekvan fl. 300,-". Ook werd wel teruggenomen hardsteen en marmer verrekend. Middels posten voor simpele leveringen wordt men gewaar wat men met kalkdeed anders dan metselen of witten. Men schrobde er de straten en
vloeren 29
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 mee, kalkte de vruchtbomen tegen ongedierte, en gebruikte het bij de slacht.Daarvoor kocht men een kop, spind, zak of ton fijne, "gesifte" of grove wittekalk. Er gingen 5 kop in een spind en 20 spind in een hectoliter. Een zak ofton kalk is mogelijk gelijk aan een hectoliter. Uit de beschrijving van de werkzaamheden blijkt vaak welke gebouwen enbouwsels op de plaats aanwezig waren. De noordelijkst vermelde plaats is Oud Geijn gelegen aan de westzijde van deAngstel ten westen van de molen. De eigenaar was gedurende de beschrevenjaren (1816-1820) de heer Immes terwijl in 1818 de naam Bijleveld opduiktals mogelijk de tuinman of de huurder van de boerderij. Er is sprake vanreparatie aan het dak van de "heerehuijsinge" en aan dat van de boerderij inelk jaar terwijl de "tuijnman" zo nu en dan kalk komt halen.Nu ligt op die plaats nog een
mooie oude boerderij. Aan de oostzijde van de Angstel lag Meerleveld dat met die naam genoemdwordt doch er wordt slechts over "de baas" of'de tuijnman" geschreven in1816 en 1818 die wat kalk komt halen. Mogelijk was het huis toen reedsafgebroken en woonde alleen een tuinman nog op de plaats.Aan Ipenburg werd meer gedaan en het was duidelijk nog een volledig ingebruik zijnde buitenplaats met een "heerehuysing", een boerderij, een"koe(t)shuys" en een tuinmanswoning. De eigenaren waren de heren VanVoorthuysen en Vermoolen terwijl in 1816 en 1817 de heer Gilhuijs of Gilde-huijs als huurder voorkomt. Op Herengracht 388 woonde in die tijd HermanusGilhuys, mogelijk dezelfde. In 1818 t/m 1820 was het de heer Frasienet ofFrasiemet degeen die de rekeningen kreeg. Een C.M. Fraissinet woonde ca.1837 op Herengracht 422. In 1818 kreeg Pieter Vermoolen een rekening voorde
"Suykerij Fabriek" maar niet duidelijk is waar die stond en of de tweeVermoolens dezelfde zijn. Er is nooit iets nieuws in de wereld want in 1816 reed de boer "een hek pilasterstuk aan de overzijde". Daar Ipenburg aan de westzijde van de Angstel lagwas er wellicht een hek met pilasters aan de oostkant voor een stuk land aandie kant. Het zou een hek van een verdwenen buitenplaats kunnen zijn, diebij Ipenburg getrokken was. Christemeyer heeft het in 1837 over "de laan"van Ipenburg zonder te vermelden of deze dan oost of west van de Angstel hgt.In 1816 werden wijnstukken in de kelder weggebroken, een mededeling dieniet erg goed te duiden valt. Om het huis lag een straatje dat wordt "uitgekrabten ingekalkt". Meestal lag zo'n straatje van gele klinkertjes tegen de muur enwas dat een meter breed en diende het om opspatten van modder te voorkomenbij een regenbui. De heer Frasienet had
natuurlijk een Booy (dienstbode) voor wie in 1818 inde achterkamer "een sekreet" werd gemaakt keurig afgezet met 40 witte tegels. 30
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 In 1819 werd voor fl. 1316.16 werk aangenomen waarbij het bestek werdgeleverd door Roelof Viervant zoals hierboven bij de lijst van gebruikte bouw-materialen reeds vermeld. Of deze nieuwbouw aan het huis plaatsvond of dathet een nieuw tuinmanshuis of een boerderij betreft wordt niet duidelijk. Hetaantrekken van een bouwmeester als Viervant kan op nieuwbouw aan hethuis duiden. afb. 4 Het nog bestaande huis Lindenhoff ca. 1920 (foto RAU). Lindenhoff bestaat nog (afb. 4) en heeft zo te zien sinds de verbouwingen uitde hier besproken periode weinig wijzigingen aan het bouwvolume meer onder-gaan. Het huis bestaat uit twee evenwijdig aan de straat gelegen bouwdelenmet daarachter twee haaks daarop gebouwde achterhuizen, alles onder vierdaken. In het trappenhuis is nog het fraaie wat drukke stucwerk aanwezig uitde hier beschreven tijd. In de gang in het
onderhuis liggen marmeren vloerpla-ten en de wanden van deze gang zijn geheel betegeld met de oorspronkelijkeoude witte tegels. Het huis doet nu dienst als kantoor/woonhuis van de trans-portonderneming Gentenaar. Postwijck, de volgende herenhuizing, behoorde van 1784 tot 1864 aan eerstWouter Zeelt en daarna aan zijn weduwe Johanna Judith Zeelt. In de rekeningen 32
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 wordt zij steeds "mejuffrouw de Weduwe van de heer W. Zeelt" genoemd.Bij het huis was een boerderij, een tuinmanshuis en een paardestal benevens"een perzike, een pere en een broeierij kast". Voorts is sprake van reparatieaan het dak van de mangelkamer alsof die apart staat.Op de boerderij woonde de familie Vogel in 1819. Het nog bestaande huis met de fraaie tuin wordt gebruikt door Copharm b.v.als kantoor en toonzaal (afb. 5). afb. 5 Achterzijde van het huis Postwijck ca 1910 (foto RAU). De volgende plaats, Vreederijk, nu boerderij, werd in 1816 door de weduwe Simmel bewoond, waarschijnlijk als huurster, want de heer Beeneker kreeg alle jaren rekeningen voor Vreederijk en de weduwe treffen wij later nog op het "plaassie Rusthoff' en het "plaassie Vrederust", aan. In 1817 werd het ijzeren hek gerepareerd. In 1820 werd er
iets wonderlijks opgericht. De Groot metselde een voet onder de "Perreplu" en hielp deze opzetten. Wat moet men zich daarbij nu voorstellen? Zoiets als op afb. 6?
- 33
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 de bengel staat". Een bengel was de klok op het dak waarmee de schafttijd voorhet tuinpersoneel werd aangekondigd. Aan de oostzijde van het Amsterdam-Rijnkanaal staat nog de boerderij NieuwPaddenburg op oud Paddenburgse grond, die voorheen ver naar het oosten door-liep. Naast Paddenburg ligt Geynwijk waarvan de oude "heerehuysing" nog bestaat. Op 30 maart 1816 werd het huis voor de eigenaar de heer Sanderson gepleisterd en gewit en dat laatste werd in 1820 nog eens herhaald. Veel meer worden wij niet gewaar uit de rekeningen. In "Plaatsen aan de Vecht en de Angstel" staat de verder bekende geschiedenis beschreven. Op de plaats waar tot voor een tiental jaren de zuivelfabriek Moba was gevestigden nu chemische reiniging Unicum lag vroeger de plaats Landlust. Deze behoordein de beschreven periode aan of werd
gehuurd door de heer Pieter Nagel. Er lageen koepel naast en een tuinmanswoning met stal, ook hoorde er een boerderijbij zoals steeds bij de grotere plaatsen. Men kweekte perziken in de perzikkast inde broeierij (= warme kas). De plaats had een hek op een stenen dam en eengemetselde muur langs de sloot hetgeen blijkt uit de daaraan verrichte reparaties.De marmeren gangvloer was in 1819 verzakt want die werd toen verhoogd en deplaten recht gelegd. Misschien daardoor had men veel last van mieren en De Grootwas een dag lang in de weer alle kieren "zoo veel digt te maken als doenlijk".Grevenstuk meldt dat de plaats eertijds mr. Gillis Valckenier toebehoorde evenalshet nabijgelegen Geijnwensch. Beide plaatsen vererfden in 1782 aan zijn broerJan Wouter Valckenier van wie zij in 1785 vererfden op zijn vrouw. Na haar doodin 1789 erfden haar schoonzuster Anna Marie Duquesne-Valckenier en diens zoonJean Philippe
Duquesne zowel de plaatsen als de heerlijkheid Bruchem. Hij over-leed ongehuwd in 1795 waarna zijn broer Gillis Duquesne het bezit verkreeg. Dezewas in 1796 te Baambrugge, voor de tweede maal, 49 jaar oud, getrouwd met de23-jarige Johanna Adriana Haack. Hij was Raad en Schepen van Amsterdam enverdiende de kost als assuradeur en hd van de firma Valckenier en Duquesne teAmsterdam die in obligaties op suikerplantages in Suriname handelde. Voorts washij eigenaar van de Surinaamse plantage Landlust, eerder eigendom van zijn broerJean Philippe. Wij gaan hierop wat dieper in omdat in de rekeningen sprake is van de "boereplaatsLandgenoiegen van de Heer G. Duquesne" (afb. 9) en van de plaats Groenewoutdie ook van hem was, terwijl er kennelijk een relatie bestond met Landlust. Hetis waarschijnlijk dat Pieter Nagel Landlust huurde van G. Duquesne. Deze ver- 39
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 o afb. 9 De steiger van boerderij Landgenoegen eind 18e eeuw (foto RAU).
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 huurde in ieder geval Groenewout aan "De gezamenlijke uitregtze Schippers".Deze onderhielden daar een paardestal voor de jaagpaarden van de trekschui-ten op Utrecht en Amsterdam (afb. 10). In 1820 werd de rekening gestuurd aan "mevrouw de Weduwe van de heerG. Duquesne, heer van Brughem" en inderdaad Elias meldt dat hij op 19februari van dat jaar overleden is. Grevenstuk schrijft dat Landlust later als wisselplaats voor de jaagpaardenwerd gebruikt; mogelijk berust dat op een vergissing en bedoelde hij Groene-wout of Schoonzigt. Of Geijnwensch in 1816 nog in Duquesne bezit was is onzeker, mogelijk wasdie plaats toen al verkocht. Het fraaie hek van Geijnwensch dat Grevenstukin 1895 nog trachtte te behouden is spoorloos verdwenen. In 1816 en 1820gingen de rekeningen naar de heer C. Stofft en in 1817 en 1819 naar de weduwemr.
Hendrik Rogh of Rogge. Uit de omschrijving is niet af te lezen wie huurder en wie verhuurder was. In1816 werd gewerkt aan de herenhuizing, de tuinmanswoning, de stal metkoetshuis, de menagerie, het duivenhok, de boerderij, de koepel en het hek.Ook werd de slingermuur in de tuin (voor leibomen die veel warmte nodighebben om vrucht te dragen) verhoogd. Op 14 maart 1818 woei het zo harddat de schoorsteen van de tuinmanswoning omviel en het dak beschadigde netals op Ipenburg. Bij de boerderij werd dat jaar een koelbak, afgezet met 93 "verglaasde bakken",gemaakt en een voet onder de "karremoolen"=(boterkarn) gemetseld. Moge-lijk was deze laatste een grote karn die met paardekracht aangedreven werd.In 1819 liet mevrouw Rogh het sekreet wegbreken en een nieuwe "tregtelstellen", modernisering van het sanitair zoals elders reeds beschreven. In 1820werden gaten voor de wijnstokken
gemaakt voor de heer Stofft en de vraagdoemt op of dat in de kelder was voor de flessen of buiten voor de druivenran-ken. Tussen Landlust en Kroonesteyn lag ook de buitenplaats Welgelegen waarmeeiets bijzonders aan de hand was. Deze strekte zich uit van de Vecht tot aande Kromme Angstel. Aan de Vecht stond het huis, reeds lang verdwenen, enaan de Angstel een koepel naast een groot hek op een dam met een huisjeerbij. Welgelegen was aangelegd door J. van der Tuuk, een Leidse lakenreder,en in de jaren 1816-1820 in bezit van Jan Batista van Geulen, (tl820), die in1782 huwde met Anna Maria Ide van Baerle en later met Theodora ChristinaBouvij. Hij was regent van het R.K. Maagdenhuis te Amsterdam en woondeop Herengracht 596 van 1785-1801. Zijn weduwe trad weer in het huwelijkmet mr. Andreas Anthomus Reael, die door Christemeyer in 1837 als eigenaar 41
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 6, afb. 10 De jaagschuit tussen Amsterdam en Utrecht op de Angstel eind 18e eeuw (foto RAU).
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 afb. 11 en 12 Het oude Donkervliet vlak voor de afbraak met de toen nogbestaande koepel (foto RAU). 44
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 de heer Bassie in huur bij Kornelis de Graaff en een tweede boerderij vanhem gehuurd door Willem Oudenrijn. In 1818 blijkt daar een schuitenhuis bijaanwezig te zijn geweest waarvan de pannen werden gebruikt voor het verwulft(gewelf) van een dam. Het huis Schoonzigt "bij de schippers" van de heerVoormeulen bestaat nog als boerderij nabij het oude Landlust. Er blijkt eenpaardestal bij gestaan te hebben, mogelijk voor de trekpaarden van de beurt-schuit van Amsterdam. De reeks beschrijvingen van de verschillende buitenplaatsen overziende ontkomtmen niet aan de constatering dat het direct na de Franse tijd met de buitenplaat-sen nog niet zo slecht gesteld was. Er werden per jaar flinke bedragen aanonderhoud uitgegeven en dan zien wij hier alleen de kosten voor de metselaar.Meestal werd een manjaar of meer aan dit werk besteed naast de steeds
aanwe-zige tuinman en ander personeel. De aftakeling lijkt zich langzaam te hebbenvoltrokken en was waarschijnlijk eerder een natuurlijk verlopend slijtage procesomdat er alleen buitenplaatsen verdwenen en geen nieuwe gesticht werden.De mode werd bouwen en wonen op het zand en men keerde het open weidelandschap de rug toe. Eerst de laatste vijftien jaar lijkt zich een kentering voorte doen en worden oude buitenplaatsen en zelfs boerderijen hervormd totgewilde behuizingen voor gewezen stedelingen. Een boeiende pendelbeweging. Loenen 1989
Donkersloot-de Vrij, M., De Vechtstreek. Oude kaarten en de geschiedenisvan het landschap, Weesp 1985 (pag. 113). 5. Ehas, J.E., De Vroedschap van Amsterdam, Haarlem 1903-1905. 6. Goelst Meyer, A.F. van, Jb. Niftarlake 1931 (pag. 1-9). 7. Grevenstuk, J.G.Th., Jb. Niftarlake 1930 (pag. 5-25). 8. Munnig Schmidt, E. en A.J.A.M. Lisman, Plaatsen aan de Vecht en deAngstel 2e druk, Alphen a/d Rijn, 1985 (pag. 188, 190, 192, 194). 9. Rademaker, A., Hollands Arcadia, Amsterdam 1730. 10. Wijnman, H.F. e.a., Vier eeuwen Herengracht, Amsterdam 1976. 46
E. Munnig Schmidt Bronnen: 1. Buitenhuis, T., Redactie Soeticheydt des Buitenlevens. Buitenplaatsen langsde Vliet en omgeving, Delft 1988 (pag. 56). 2. Carasso, D.G. e.a., Abcoude en Baambrugge 900 jr 1985 (pag. 64). 3. Christemeijer, J.B., Het lustoord tusschen Amstel en Grebbe deel I, Schoon-hoven 1837 (pag. 25 t/m 38). 4.
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 JJ. Cremer, 19e eeuws schrijver, en Loenenaan de Vecht Het Kerkplein in het dorp Loenen, zoals het stuk in de Dorpsstraat directnaast de grote kerk ook wel wordt genoemd, is een van de plaatsen waar delaatste 100 jaar vrijwel geen veranderingen van enig belang nodig waren waar-door bij uitzondering een karakteristiek dorpsbeeld behouden bleef.Wanneer ik over dit plein loop, treft mij telkens de bijzondere sfeer die hierheerst. Ondermeer door de vorm en maat van de begrenzende bebouwingmet daarbij in het midden de stand en hoogte van de bomen is dit stukjeLoenen van een eenvoudige schoonheid die moeilijk te omschrijven valt.Door de beslotenheid is het er bijna altijd windstil en zijn er vrijwel geengeluiden van iets verder weg waar te nemen.Vooral 's zomers lijkt het zonlicht er vaak niet van opzij maar meer van boven ! o»r'"-. ) ) \ ' I t :? .} Afb. 1 Rechts Huize
Kerkzicht en links de gepleisterde voorgevel van Cremer'shuis met boven het raam de gedenksteen (prentbriefkaart ca. 1910). 47
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 te komen waardoor de onregelmatige gevelvlakken van de eeuwenoude kerkop wonderbaarlijke wijze oplichten achter en door het groene gebladerte vande donkere bomen ervoor. In de iets gebogen huizenrij tegenover het Godshuisvalt vooral Huize Kerkzicht op met zijn indrukwekkende brede zwaar gedeco-reerde gevel. Lange tijd is dit de woning van de huisarts van het dorp geweest. Zeker niet minder interessant is het eenvoudigere even verderop gelegen pandDorpsstraat no. 68. Hier woonde van 1852 tot 1857 de in de 19'^ eeuw landelijkzeer bekende maar nu vrijwel vergeten schrijver Jacobus Jan Cremer waarvaneen gevelsteen boven het raam naast de ingangspartij getuigt (afb. 1). Cremer, die op 1 september 1827 te Arnhem werd geboren als zoon van eenwelgesteld koopman groeide zowel op in die stad als te Drie! in de Betuwewaar zijn ouders de buitenplaats De
Oldenhof bezaten. In de omgeving vandit buiten maakte Jacobus voor het eerst kennis met de Betuwse bevolkingwaarvan hij de gewoonten en het dialect later zou vastleggen in zijn "Betuw-sche-" en "Overbetuwsche Novellen". Toen hij 10 jaar was werd hij naar de Oosterbeekse kostschool Het Hemeldalgestuurd. Daar toonde hij aanleg te bezitten voor schrijven en vooral tekenenen schilderen en hij besloot kunstschilder te worden. In mei 1844 ging hij in de leer bij de Oosterbeekse kunstschilder FrederikHendrik Hendriks en maakte bij deze zulke goede vorderingen dat hij zich in1846 kon laten inschrijven als leerling aan de Academie van Beeldende Kunstente 's-Gavenhage. Op deze Academie verbleef hij een jaar waarna hij zich als kunstschilder indie stad vestigde. Zag het er aanvankelijk niet naar uit dat hij juist met schrijvenroem zou oogsten, toch verplaatste zijn belangstelling zich langzaam maarzeker meer en
meer in die richting. In 1851 verscheen van hem een historisch verhaal "De Lelie van 's-Gravenha-ge" dat was geschreven op winteravonden wanneer het licht toch te slecht wasom te schilderen. Na zijn huwelijk op 19 mei 1852 met Johanette LouiseBrouerius van Nidek vestigde hij zich te Loenen in het huis tegenover de kerk.Toen Cremer er kwam wonen was hij een veel belovend schilder die regelmatigwerk inzond naar tentoonstellingen, maar hij begon in Loenen steeds meertijd aan zijn letterkundige arbeid te besteden. Zo schreef hij daar ondermeerde eerdergenoemde "Betuwsche-" en "Overbetuwsche Novellen" en illu-streerde beide zelf. Zijn toenemende bekendheid als auteur en voordrachtskunstenaar noopte hemin 1857 terug te keren naar 's-Gravenhage. Bij het verhuizen uit Loenen namhij als herinnering een jonge vlierscheut mee en plantte die bij zijn huis in de 48
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Hofstad en vergat deze, inmiddels uitgegroeid tot een flinke struik, 14 jaarlater niet mee te nemen toen hij weer een andere woning betrok.Dat de struik hem nogal dierbaar was blijkt ook uit het verhaal "Schuddenen Blazen, een ode of zooiets aan mijn vriend Sambucus" dat hij aan de vlierwijdde. Toen Jacobus Jan Cremer op 52 jarige leeftijd in 1880 te 's-Gravenhage aaneen leverkwaal overleed, was hij een beroemd schrijver die o.a. landelijkebekendheid had verworven met zijn verhaal "Fabriekskinderen, een bede maarniet om geld" (1863) waarin hij de mensonterende arbeid van vaak zeer jongekinderen in fabrieken beschreef. Het was een felle aanklacht, mede waardoor later - in 1874 - een verbod werduitgevaardigd tegen deze misstand. Na zijn begrafenis verscheen, vermoedelijk in een krant, het hieronderstaandeartikeltje dat ik geheel onverwacht
in de topografische collectie van het Rijks-archief te Utrecht aantrof. 'fK^-- m 4] 'tl^. Afb. 2 Zelfportret van J.J. Cremer door hem geschilderd op een deur in hethuis waar hij te Loenen woonde. 49
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 "Cremer's woonhuis te Loenen aan de Vecht Zooals reeds door Mr. Greeve aan het graf van wijlen J.J. Cremer werd inherinnering gebracht, heeft deze ongeveer vijf jaren te Loenen a/d Vechtgewoond. Het waren de eerste jaren nadat hij in den echt was getreden. Hethuis, waarin hij gewoond heeft, B no. 49, is eigendom van de familie Edema,en wordt thans bewoond door den militairen schoenmaker bij de pupillenschoolH. van der Velde. Cremer heeft daarin achtergelaten zijn portret, door hemzelven op een der wanden geschilderd, en het volgend afscheidsgedicht: Leeg is het huis.Vol is mijn hart,God was met ons In vreugde en smart. Vijf jaren zijn Als de adlaar, snel gevloden Heil! Heil! Vaart allen wel. 30 april 1857
J.J. Cremer Een hem opvolgend bewoner heeft en portret en gedicht overgeplakt. De beplakking is echter zoodanig, dat beiden weder
kunnen worden te voorschijn gebracht. Te Loenen a/d Vecht had wijlen Cremer een kleinen, doch uitgelezen kring van vrienden, die hem om zijn beminnelijk karakter en fijnen geest hoog waardeerden. Aanvankelijk hield hij zich hier met kunstschilderen bezig, later met letterkundigen arbeid. Zijn eerstelingen op letterkundig gebied zagen te Loenen het levenslicht.Van een vroegere rederijkerskamer, die aldaar bestond, was hij een derwerkende leden. Dat het sombere, eentonige Loenen zelve - van de schooneomgeving spreken wij niet - Cremer ooit heeft kunnen inspireeren, betwijfelenwij. In eene vergadering der werkende leden van de tegenwoordige rederijkerska-mer, wier voorzitter ik de eer had te zijn, opperde ik het denkbeeld om eeneenvoudig gedenkteeken te doen plaatsen in gemeld huis.Dit voorstel vond dadelijk warmen bijval. Een commissie daartoe werdbenoemd, bestaande uit de heeren Ds. B.Ch. Ledeboer en Evert van
Beuse-kom Ezn., notaris vanwege de Nutsafdeling; Govert Vorderhake, gemeente- 50
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Verderop staat VreedenHoff's koepel aan de sloot langs de weg en achter hetgrote hek domineert het huis in een kring van majestueuse eiken. Een afbeelding van deze aquarel bewaar ik nog even voor een andere gelegen-heid. VreedenHoff
A.J.A.M. Lisman Januari 1989 57
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 58
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Jaarverslag over 1988 van deDr. R. van Luttervelt Restauratie Stichting Een aantal in het vorige jaarverslag vermelde projecten kwam tot een goedeinde, enige andere wachten nog op voltooiing. De restauratie van het sluishuis van de voormalige loenderveense sluis werdafgerond op enige details na en het huis kon door de familie Ehlhardt betrokkenworden. Het karakter van het pand bleef volledig behouden. De theetent van Middenhoek is weer in goede doen met uitzondering van hetgeheel verroeste gietijzeren rooster voor de deur. Het zoeken is naar eenvervangend sierrooster afmetingen 90 X 62 cm. Mocht iemand zoiets vindendan zullen wij gaarne tot aankoop overgaan. Het gerestaureerde enverplaatste theehuis op debuitenplaats Middenhoekte Loenen. De hekpalen voor de boerderij van de familie Van Engen met de naam Ouder-hoek erop zijn nog niet veilig gesteld.
Subsidie van Monumentenzorg is moge-lijk en is aangevraagd. Wij hopen in 1989 tot herstel en behoud te kunnenovergaan. 60
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 De overhoekse roeden in de ramen van boerderij Boomoord in Breukelenzijn geplaatst en vervolmaken het neogotische karakter van de aardige voor-gevel. Het theehuis van Rijn en Vecht of Rijnevecht in Breukelen wacht nog steedsop restauratie. De stichting die voor de restauratie daarvan is opgericht heeftde gelden nog niet bijeen. Onze Stichting zegde een bedrag toe welke derestauratie van het hekwerk dekt. Cromwijck in Maarssen wordt gerestaureerd en bleek er erger aan toe te zijndan bij eerste beschouwing zichtbaar was. De eigenaar bewoont het reedshoewel aan de buitenzijde alleen het hoognodige is hersteld. Het wachten isop subsidie toezeggingen. Een nieuw project wordt gevormd door de hekpalen van de verdwenen buiten-plaats Wallenstein. Een daarvan is door een onbekende vrachtauto vernield.De Stichting heeft een bedrag toegezegd voor herstel, nog te
vermeerderenindien de eigenaar besluit weer een hek aan te brengen. Het sierhek van Doornburgh (vroeger wellicht van Elsenburg) naast De gerestaureerde warande aanhet huis Stationsstraat 1te Nieuwersluis 61
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988
Jaarboekje van het Oudheidkundig Genootschap "Niftarlake" 1988 Inhoud: Ereleden en bestuur................
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
2 Conceptstaat van baten en lasten...........
3 Ledenlijst...................
4 Jaaroverzicht..................
18 Bibliotheek aanwinsten...............
21 Afbeeldingen uit de "Vechtstroom" voor leden van Niftarlake . .
23 Heerenhuyzingen en Boerenhofstedes aan de Angstel 1816-1820 .
24 J.J. Cremer, 19e eeuws schrijver, en Loenen aan de Vecht ...
47 Dialecten in de Vechtstreek.............
53 Drie zeldzame litho's uit de Vechtstreek.........
56 Jaarverslag van de dr R. van Luttervelt Restauratie Stichting . .
60 64
