jaar pieter vermeulen museum slag

jaar pieter vermeulen museum slag

2010

Stichting Pieter Vermeulen Museum Jaarverslag 2010

Inhoudsopgave

1.Inleiding

1. Inleiding 3

In het bijgaande jaarverslag geven wij u een uitgebreid overzicht van de stand van zaken van ons museum en van de evenementen en activiteiten waaraan we het afgelopen jaar hebben deelgenomen, respectievelijk die we in 2010 hebben georganiseerd. In de eerste plaats is hier een woord van dank op zijn plaats aan de vier vaste medewerkers en de ruim dertig vrijwilligers die het mogelijk hebben gemaakt dat, dankzij hun aller inzet, het aantal bezoekers wéér is toegenomen. Spraken we in 2009 nog over 8.000 bezoekers, het afgelopen jaar hebben we het, kassa-geregistreerde, aantal van 9.000 ruim overschreden.

2. Organisatie 2.1 Bestuur 2.2 Personeel 2.3 Vrijwilligers 2.4 Financiën 2.5 Stichting Vrienden van het Pieter Vermeulen Museum 2.6 Toekomst

4 4 4 4 5 5

3. Visie/Beleid 3.1 Kerntaken en verbetering bestaande producten/diensten 6 3.2 Informeren huidige doelgroepen/uitbreiding doelgroepen 6 3.3 Innovatie van producten en diensten 7 3.4 Verbreding van het financieel draagvlak 7

4. Activiteiten 4.1 Collectie 4.2 Tijdelijke tentoonstellingen 4.3 Project Erfgoededucatie 4.4 Overige activiteiten 4.5 Leskisten 4.6 Stages

8 8 9 11 12 13

Bijlage 1

Activiteiten 14

Bijlage 2

Leskisten

Bijlage 3

Bezoekersaantallen 16



2

15

Vanuit het bestuur zijn er het afgelopen jaar een aantal stappen ondernomen om onder meer de interne organisatie te verbeteren. Om de financiële situatie inzichtelijker te maken is besloten, op parttime basis, een financieel medewerkster aan te trekken en tegelijkertijd is er een nieuw boekhoudprogramma geïntroduceerd. Ook is er een vernieuwd vrijwilligers-beleidsplan opgezet, zijn er voor de bestuursleden nieuwe taak- en functieomschrijvingen gemaakt en is een nieuw bestuursreglement opgesteld. Nieuwe hard- en software werd geïnstalleerd, een vernieuwde website zag het levenslicht en er is er veel aandacht besteed aan de toekomst van het museum. Wat dit laatste betreft werd door het bestuur het plan opgevat om de leden van de gemeenteraad op de hoogte te brengen van de nijpende situatie met betrekking tot de beschikbare ruimte, alsmede de slechte staat van onderhoud van ons tijdelijke onderkomen. Aan onze uitnodiging voor een ‘vernieuwde kennismaking met het Pieter Vermeulen Museum’ werd door nagenoeg alle politieke partijen gehoor gegeven. Middels een PowerPoint presentatie en een rondleiding zijn de raadsleden vervolgens geïnformeerd over onze plannen en ambities voor de toekomst. Deze inspanning heeft uiteindelijk geresulteerd in een, op 4 november 2010, ingediende motie. Hierin gaven nagenoeg alle raadsfracties aan het college van B&W opdracht om in de loop van 2011 duidelijkheid te verschaffen over de mogelijkheden tot herhuisvesting van het PVM. Op het moment van schrijven van dit voorwoord zijn wij nog in blijde verwachting van een, hopelijk, positief bericht van de gemeente. Mede gezien de goede sfeer waarin regelmatig, bestuurlijk, overleg met de verantwoordelijke wethouder plaatsvindt, ziet het bestuur een positief besluit met vertrouwen tegemoet. Namens het bestuur, Joop Waijenberg Voorzitter

2010

jaarverslag

3

2.Organisatie 2.1 Bestuur

In januari 2010 bestond het bestuur uit: Willem Veenendaal (voorzitter), Bram Diepstraten (penningmeester), Pieter van Rijn (secretaris) en Joop Waijenberg. In maart 2010 vonden een aantal wijzingen plaats: Joop Waijenberg werd voorzitter en Willem Veenendaal werd algemeen bestuurslid. Jacques Hagen trad toe tot het bestuur als vice-voorzitter. Wegens ziekte van de penningmeester, Bram Diepstraten, werden zijn taken in 2010 overgenomen door de overige bestuursleden. Voor 2010 werd een budgetfinancieringsovereenkomst afgesloten met de gemeente Velsen. Het bestuur kwam in 2010 elf keer officieel bij elkaar voor een bestuursvergadering. De belangrijkste zaken die aan de orde kwamen, waren de financiële administratie, de aanschaf van nieuwe hardware, de personele zaken, verzekeringen en de toekomst van het museum. Bijna wekelijks troffen verschillende bestuursleden elkaar in het museum om zich bezig te houden met de lopende zaken. In 2010 werd door de vice-voorzitter een bestuursreglement opgesteld. In 2010 nodigde het bestuur alle fracties van de gemeente Velsen uit voor een hernieuwde kennismaking met het museum. De meeste fracties gingen op deze uitnodiging in. Zij werden op het museum ontvangen door het bestuur die middels een PowerPoint presentatie en rondleiding de politieke partijen inzicht gaf in het werk van museum en de plannen en ambities voor de toekomst.

2.2 Personeel

Het vaste personeel bestond in 2010 uit twee educatieve beleidsmedewerkers (ieder 18 uur) een facilitair medewerkster (32 uur) en een conservator (36 uur, id-baan gefinancierd door de gemeente Haarlem). De vaste medewerkers zijn in dienst van de Stichting PVM, met behoud van alle rechten en plichten van ambtenaren. Een personeelsconsulent van de gemeente Velsen ondersteunt de stichting hierbij. In 2010 werd een externe kracht aangetrokken om de financiële administratie professioneler te laten verlopen. Voordeel bij het nieuwe systeem is een vereenvoudiging van de inzichtelijkheid voor de overige medewerkers en bestuursleden.

2.3 Vrijwilligers

In 2010 waren ca. dertig vrijwilligers actief bij het Pieter Vermeulen Museum. Gezamenlijk waren zij 165 uur per week werkzaam in het museum. Op jaarbasis (48 weken) betekende dit in totaal 7920 uur. Ze verrichtten o.a. de volgende taken: Baliewerk, bestuurswerkzaamheden, ontvangst van bezoekers, begeleiding van schoolgroepen, technische werkzaamheden / opbouw tentoonstellingen, beheerwerkzaamheden in en om het gebouw en buitenterrein, uitleen en beheer van leskisten, archiefwerkzaamheden, beheer museumwinkel, redactie nieuwsbrief, begeleiding bij (knutsel)activiteiten, administratieve werkzaamheden en vormgeving. Vier keer werd een algemeen vrijwilligersoverleg georganiseerd. Daarnaast werd er vergaderd met de diverse secties. In 2010 werd het vernieuwde vrijwilligersbeleidsplan 2010-2014 gepresenteerd. In 2010 waren er twee assistent-vrijwilligerscoördinatoren actief. Zij zorgden er mede voor dat er volgens het in 2010 gepresenteerde vrijwilligersbeleidsplan werd gewerkt. Het museum organiseert elk jaar een vrijwilligersuitje. Dit jaar brachten de medewerkers, vrijwilligers en bestuursleden een bezoek aan het vernieuwde bezoekerscentrum Het Zandspoor van Staatsbosbeheer in Schoorl. Daarna volgde een rondleiding bij de Abdij van Egmond. Aan het einde van het jaar ontvingen alle vrijwilligers als blijk van waardering een kerstpakket.

vrijgesteld van omzetbelasting. Het museum is wel BTW-plichtig. Verzekeringen staan op naam van de stichting. Het bestuur heeft een bestuursaansprakelijkheidsverzekering. De stichting heeft in 2010 haar reserves niet hoeven aanspreken.

2.5 Stichting Vrienden van het Pieter Vermeulen Museum

Deze stichting werd op 8 november 2002 opgericht. Vrienden kregen, zoals elk jaar, een aantal gratis toegangskaartjes. Daarnaast kregen zij 50% korting op de toegangsprijs, gratis toezending van de Nieuwsbrief (3x per jaar) en uitnodigingen voor openingen van tentoonstellingen. De minimale donatie bedroeg e12,50 voor individuele personen en e20,00 voor gezinnen. Ook kregen nieuwe vrienden ter introductie gratis de uitgave ’50 jaar Pieter Vermeulen Museum IJmuiden‘. De stichting wil uit haar middelen jaarlijks een aankoop financieren voor het museum. In 2010 kocht de stichting een serie opgezette vogels aan voor het museum. De vogels zijn te bewonderen in de vitrine bij de entree.

2.6 Toekomst en ambitie

In 2008 moest het Pieter Vermeulen Museum een nieuwe start maken in een tijdelijke locatie, de voormalige Jan Campertschool aan de Driehuizerkerkweg. In 2010 bezochten ruim 9000 bezoekers het museum. We kunnen stellen dat het museum succesvol opereert binnen de mogelijkheden die de tijdelijke locatie biedt. Op dit moment is er nog steeds geen duidelijkheid over de herhuisvesting van het Pieter Vermeulen Museum. Zowel de gemeente Velsen als het bestuur van het Pieter Vermeulen Museum heeft aangegeven dat de voorkeur nog steeds uitgaat naar een nieuw museum aan het Kennemermeer. Het bestuur heeft aangegeven wat de missie en doelstellingen zijn in de huidige situatie maar zij kijkt ook naar de toekomst. Bij de ambitie gaat zij uit van een nieuw Pieter Vermeulen Museum aan het strand zoals de gemeente dat destijds voorlegde bij het gedwongen vertrek van het Moerbergplantsoen. De missie (op dit moment in de tijdelijke situatie): Het PVM stelt zich ten doel een representatieve collectie, betrekking hebbend op de natuur in het westelijk kustgebied, duurzaam beschikbaar te hebben ten dienste van informatie, educatie en onderzoek. De doelstellingen (op dit moment in de tijdelijke situatie): Het vergroten van de bewustwording van haar doelgroepen over natuur, milieu, landschap en de eigen invloed hierop, alsmede het stimuleren van natuur- en milieuvriendelijk gedrag gericht op een duurzame samenleving. Het verzamelen en beheren van een natuurhistorische collectie gericht op het westelijk kustgebied. De ambitie voor in de nieuwe situatie: • PVM blijft het Natuurhistorisch Museum en NME-centrum van de gemeente Velsen • PVM groeit uit tot een kennis- en informatiecentrum voor het kustgebied • PVM breidt haar doelgroepen uit • Innovatie producten en diensten Het bestuur, de medewerkers en de vrijwilligers van het Pieter Vermeulen Museum willen duidelijkheid over een nieuw onderkomen en daarin staan zij niet alleen. In 2010 werd tijdens de begrotingsraadsvergadering de motie waarin B&W gesommeerd wordt duidelijkheid te verschaffen over herhuisvesting van het Pieter Vermeulen Museum raadbreed aangenomen.

2.4 Financiën

Het bestuur voerde in 2010 de financiële administratie in eigen beheer uit. De salarisadministratie werd door de gemeente Velsen verricht. De stichting PVM is

4

2010

jaarverslag

5

3.Visie / Beleid In dit gedeelte vindt u de visie en het beleid in hoofdlijnen voor het tijdelijke verblijf aan de Driehuizerkerkweg te Driehuis. Het PVM wil zich in de tijdelijke locatie steeds meer gaan verbreden zodat de stichting binnen afzienbare tijd een nieuwe locatie (museum gecombineerd met een kustcentrum/bezoekerscentrum) aan het Kennemermeer kan openen.

3.1 Kerntaken en verbetering bestaande producten/diensten De kerntaken van het PVM bestaan momenteel uit:

• Het museum

Hieronder vallen de tijdelijke tentoonstellingen, jaarlijks terugkerende evenementen en activiteiten en het beheer van de natuurhistorische collectie.

• NME voor onderwijs (lesprogramma’s: hier vallen o.a. de lesprogramma’s bij

de tentoonstelling en de leskisten onder).

De afgelopen jaren is het Pieter Vermeulen Museum actief deze producten en diensten kwalitatief verder verbeteren. Zij doet dat door: verbeteren, vernieuwen en professionaliseren van de dienstverlening aan het onderwijs en particulieren.

3.2 Informeren huidige doelgroepen/uitbreiding doelgroepen

In onze tijdelijke locatie hebben wij vorig jaar rond de 9000 bezoekers mogen ontvangen. Een groei van maar liefst 1300 bezoekers ten opzichte van het vorige jaar waarin een nog grotere groei werd gerealiseerd. Een heel mooi resultaat gezien de (tijdelijke) locatie, het missen van een vaste tentoonstelling en de staat van het gebouw. We kunnen constateren dat er binnen de gemeente en in de regio veel behoefte aan NME is. Door deelname aan diverse acties, zoals de IJmondvoordeelgids, Dag van de IJmond, en verschillende advertenties maar ook via onze veelzijdige activiteiten hebben wij een breder publiek kunnen informeren over onze tijdelijke locatie en ook over ons bestaan. In 2010 was het museum de gelukkige winnaar van de Ster en Cultuur junior wedstrijd waardoor zij reclamezendtijd op Nederland 3 aangeboden kreeg. Dit heeft het museum zeker geen windeieren gelegd; het museum trok bezoekers uit het hele land en voor het eerst werd een tentoonstelling voor kinderen vanaf 8 jaar in twee weken tijd door meer dan 600 bezoekers bezocht. Nog altijd breidt het aantal vaste bezoekers van het Pieter Vermeulen Museum zich uit. Wij bereikten in 2010 zowel nieuwe particulieren bezoekers als nieuwe bezoekers in (school) groepsverband. De vernieuwde website die in 2010 werd gelanceerd, zorgde dat meer mensen naar onze website werden geleid, wat uiteindelijk weer leidde to meer (nieuwe) bezoekers van het museum. Wij zullen ook de komende jaren trachten zoveel mogelijk naar buiten te treden met het museum. Van secundair belang is dat we het komende jaar proberen nieuwe doelgroepen interesseren voor onze bestaande (verbeterde) producten en diensten. Nieuwe interessante doelgroepen kunnen zijn: • Ouderen, die zoeken naar een leerzame en gezellige vrijetijdsbesteding. Regelmatig ontvangen wij geïnteresseerden ouderen aan onze balie die graag een natuurhistorisch museum willen bezoeken en/of meer willen leren over natuur en milieu in de omgeving. In 2011 willen wij starten met het ontwikkelen van een wandelroute die door een breder publiek zoals ouderen en middelbare scholieren gelopen kan worden.

• Peuters, in het kader van voor- en vroegschoolse educatie (VVE). In 2010 hebben wij nog meer groepen peuters dan in 2009 mogen verwelkomen in de tentoonstellingen ‘Miezemuizen’ en ‘Edje Eekhoorn’. De begeleiders (vrijwilligers) konden met behulp van een aangepast programma de peuters begeleiden. De ervaringen waren zowel voor de begeleiders als voor de peutergroepen erg positief.

3.3 Innovatie van producten en diensten

Naast verbetering van de bestaande producten en diensten streven we naar de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten. In 2011 verwachten we veel van de volgende projecten: • Project erfgoededucatie. Eind 2010 werden de laatste twee leskisten uit de serie leskisten van het project erfgoededucatie opgeleverd. Alle groepen 6,7 en 8 van de basisscholen uit Velserbroek, kunnen nu kennis opdoen over verschillende periodes uit de geschiedenis van de Velserbroek. • Een GPS-route in de omgeving van de tijdelijke locatie. Het in 2009 geïntroduceerde Natuurpad bleek een succes. Diverse schoolgroepen en particulieren maakten naar volle tevredenheid gebruik van deze tocht. Met een GPS-ontdekroute vanaf het museum langs verschillende buitenplaatsen in de omgeving willen we ook een aantrekkelijke buitenactiviteit voor pubers en volwassenen realiseren. We willen een activiteit ontwikkelen met opdrachten, kijktips en informatie over natuur, landschap en cultuurhistorie. • De laatste maanden van de tentoonstelling ‘Edje Eekhoorn’, over de eekhoorn. • De tentoonstelling ‘De Toverboerderij’, over boerderijdieren. • De tentoonstelling ‘Nachtbrakers’, over alle uilen die je in Nederland tegen kunt komen.

3.4 Verbreding van het financieel draagvlak

Het PVM krijgt een budget subsidie van de gemeente Velsen. Om de ambities waar te maken en de afhankelijkheid van één subsidiegever te verminderen, gaan we op zoek naar extra financieringsmogelijkheden. Dit doen wij op de volgende manieren: • Primair wordt het financieel draagvlak vergroot door meer bezoekers te trekken en daarmee meer inkomsten uit entreegelden te verkrijgen; • In kaart brengen van alle subsidiemogelijkheden (inclusief voorwaarden), zodat we snel kunnen toetsen of een nieuw idee of product voor subsidie in aanmerking komt. • Projectsubsidies verwerven in samenwerking met strategische partners. De uitvoering doen we met tijdelijk in te huren professionele krachten. Incidenteel en indien mogelijk vanuit de subsidiegever kunnen ook vrijwilligers meewerken. • Verwerving sponsorgelden en legaten.

• Allochtonen, in het kader van inburgeringcursussen. De speurtochten die voor kinderen zijn ontwikkeld en de tentoonstellingen waar beleven en ontdekken met verschillende zintuigen centraal staan, lenen zich uitstekend voor het kennismaken met en het verder ontwikkelen van de Nederlandse taal.

6

2010

jaarverslag

7

4.Activiteiten 4.1 Collectie

De basis van de collectie wordt gevormd door de verzameling van Pieter Vermeulen, geschonken aan de gemeente Velsen door Frits Vermeulen. De collectie werd aangevuld met meerdere schenkingen, waaronder verzamelingen schelpen van de heren Groot en Both. De collectie omvat ongeveer 10.500 objecten en nog eens duizenden monsters verdeeld over 4.500 soorten. Ongeveer 98 % hiervan is via automatische registratie (Adlib) ontsloten. De belangrijkste onderdelen van de collectie zijn schelpen en opgezette vogels en zoogdieren. We ontvingen in 2010 verschillende dode dieren ter preparatie, een collectie schelpen, een verzameling eieren, een schedelverzameling en verschillende reeds geprepareerde dieren. Ook ontving het museum van de stichting Vrienden een negental opgezette dieren waaronder een prachtig exemplaar van de al 50 jaar niet meer in Nederland broedende Griel. De opgezette dieren, die in de permanente expositie aan het Moerbergplantsoen stonden, komen in de tijdelijke locatie helaas niet tot hun recht. Op dit moment staat de collectie opgeslagen in een lokaal, dat omgevormd is tot depot. In dit lokaal, en in de rest van het pand, probeert het museum samen met de firma Rentokill om de omstandigheden zo aan te passen dat deze zo weinig mogelijk kwaad kunnen voor de collectie. We liepen in 2010 tegen extra kosten en inspanning aan omdat de ruimte beperkt is en de noodlocatie verre van ideaal is als depot voor de collectie. Dit heeft o.a. te maken met de staat van het gebouw maar ook met de ligging. De tijdelijke locatie bevindt zich in een redelijke windstille omgeving. Dit betekent dat we veel meer last hebben van voor de collectie gevoelige insecten als motten. In 2010 werd het museum ook getroffen door diverse mierenplagen, hieraan ligt de slechte staat van het gebouw ten grondslag. In de tijdelijke locatie is geen ruimte om de collectie in een vaste tentoonstelling tentoon te stellen. Wel wordt een deel van de collectie van opgezette dieren gebruikt om het museum afhankelijk van de activiteiten aan te kleden. In 2011 zal het museum herijkt moeten worden om een officieel geregistreerd museum te blijven. We hopen dat de omstandigheden die we voor de collectie hebben kunnen creëren in de tijdelijke huisvesting voldoende zijn om aan de eisen van de herijking te voldoen.

4.2 Tijdelijke tentoonstellingen

Het museum werkt met tijdelijke tentoonstellingen volgens het volgende principe: De basis tentoonstelling wordt gehuurd waarna het museum de tentoonstelling verder aankleedt. Bij de tentoonstelling ontwikkelt het museum altijd een lesprogramma en een lespakket. Het lesprogramma en het lespakket worden aangeboden aan iedereen die een groepsbezoek bij het museum boekt. Tijdens een tentoonstellingsbezoek worden de groepen door één van onze vrijwilligers begeleid bij het lesprogramma. Het lespakket bevat lessen en lessuggesties, die gebruikt kunnen worden na of voorafgaand aan het tentoonstellingsbezoek. Uitgangspunt van een museum/tentoonstellingsbezoek is dat de bezoeker zich amuseert en kennis opdoet over het aangeboden onderwerp. Verrijkt met kennis over natuur en/of milieu zal de bezoeker het museum verlaten. Het mag duidelijk zijn dat hoeveelheid opgedane kennis per individu verschilt. Om het plezier van een tentoonstellingsbezoek te vergroten maar ook om de kans op het onthouden van informatie te vergroten zal de tentoonstelling een doe- en/of ontdekkarakter hebben. Verder zorgt het museum om diezelfde reden altijd voor een speurtocht bij de tentoonstelling. In 2010 organiseerde het museum drie tijdelijke tentoonstellingen te weten ‘Miezemuizen’, ‘Jurassic Polderland’ en ‘Edje Eekhoorn, met gemak van tak naar tak’.

Miezemuizen

eigen woonomgeving beter kennen. Zo ontdekten ze dat het er krioelt van de beestjes en dat je de stad niet uit hoeft om van de natuur te genieten. De tentoonstelling was een groot succes en kon op veel belangstelling rekenen. Liever hadden we de tentoonstelling nog wat langer gehad, want in januari moesten veel schoolgroepen vanwege het slechte weer hun bezoek aan het museum afzeggen. De bezoeken konden niet worden verplaatst omdat de tentoonstelling begin maart al weer werd afgebroken. Ruim 2.300 personen bezochten in januari en februari het museum om meer te weten te komen over dieren in en rond het huis.

Jurassic Polderland

Half maart werd op spectaculaire wijze de tentoonstelling ‘Jurassic Polderland’ geopend. Een reusachtige gekko luidde voor de groepen 5 van de Pleiadenschool uit IJmuiden het eerste bezoek aan de tentoonstelling in. In deze productie stonden de Nederlandse reptielen en amfibieën centraal. In de tentoonstelling bleek dat de Nederlandse ‘dino’s’ weliswaar klein zijn, maar wel een spectaculair leven leiden. Wat te denken van bijvoorbeeld het heftige liefdesleven van menig reptiel en amfibie? Of van de onovertroffen acteerprestaties van de ringslang? Met cartoons en prachtige foto’s werden de geheimen ontsluierd van onze hagedissen, slangen, salamanders, kikkers en padden. Veel over het opmerkelijke leven van reptielen en amfibieën konden de bezoekers leren door mee te doen aan spellen en opdrachten. De tentoonstelling was gemaakt voor kinderen vanaf 8 jaar maar het museum zorgde ervoor dat er ook voor de kleinere kinderen genoeg te doen was. De tentoonstelling trok bijna 3.000 bezoekers. Dit is relatief veel voor een tentoonstelling die gemaakt is voor wat oudere kinderen.

Edje Eekhoorn, met gemak van tak naar tak

De laatste maanden van het jaar stond de eekhoorn centraal in het museum middels de tentoonstelling ‘Edje Eekhoorn’. In de sfeer van een fraai vormgegeven eekhoornbos maakten kinderen kennis met de wereld van Edje Eekhoorn. Een grote centrale boom met een eekhoornnest en twee eekhoorns vormde het middelpunt. In een tiental bomen daaromheen konden bezoekertjes antwoorden vinden op vragen die ze over dit brutale en sierlijke beestje wilden weten zoals: welke geluidjes maakt de eekhoorn, hoe kraakt hij zijn noten, hoe ziet zijn nest eruit, wat doet hij allemaal met zijn staart, hoe hij komt hij de winter door, is hij bang voor de grijze eekhoorn en nog veel meer. In het eekhoornbos kon ook kennis gemaakt worden met een heleboel andere bosdiertjes. Daarnaast was er een speelnest met eekhoornknuffels, een leeshoek en een opdrachtenboekje. De tentoonstelling was geschikt voor iedereen vanaf 4 jaar. ‘Edje Eekhoorn’ trok in 2010 bijna 4.000 bezoekers.

4.3 Project Erfgoededucatie

In het kader van de stimulering van Erfgoededucatie in het basisonderwijs in Velserbroek is het Pieter Vermeulen Museum in 2006 gestart met het project Erfgoededucatie. Eind 2010 kon het arbeidsintensieve project met succes worden afgesloten. Voor het project werden 3 leskisten ontwikkeld. De eerste leskist was al in februari 2009 gepresenteerd en de laatste 2 leskisten konden vol trots eind 2010 worden gepresenteerd. Het project is bedoeld voor de groepen 6 t/m 8 van het basisonderwijs. Het project kwam tot stand dankzij financiële bijdragen van Het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Holland, de J.C. Ruigrokstichting, het VSB-fonds, het RABO-Coöperatiefonds en het Hoogheemraadschap Rijnland. Basisscholen uit Velserbroek hebben tot en met september van elk lopend schooljaar voorrang bij intekening.

Malorix

De eerste leskist is, in eerste instantie, bedoeld voor alle groepen 6 van de basisscholen in Velserbroek. Deze leskist werd in februari 2009 gepresenteerd en zeer goed ontvangen. Alle groepen 6 van het basisonderwijs uit Velserbroek hebben

De eerste twee maanden van het jaar stond de in december 2009 geopende tentoonstelling Miezemuizen in het museum. Het was een tentoonstelling bedoeld voor kinderen van 3 t/m 8 jaar. In deze tentoonstelling leerden kinderen hun

8

2010

jaarverslag

9

inmiddels naar grote tevredenheid met deze leskist gewerkt. Centraal in deze leskist staat het stripverhaal ‘Malorix’, een Friese aanvoerder die aan het begin van onze jaartelling tijdens het verblijf van de Romeinen in onze streken, een belangrijke rol speelde. Bij het stripverhaal zijn een twaalftal opdrachten gemaakt, die een beeld geven van het leven van de Friezen en de Romeinen in onze streken aan het begin van de jaartelling. Bij de meeste opdrachten horen materialen, die de leerlingen moeten bestuderen en er is ook een werkboek, waarin ze de antwoorden op de vragen kunnen noteren. De kist bevat ook een set kleding en wapenrusting van een Romeinse soldaat. Met een digitale camera, ook één van de materialen uit de leskist, kunnen de kinderen een foto van zichzelf maken, die vervolgens op de website kan worden geplaatst. Deze site www.erfgoedvelsen.nl is speciaal voor de leskist gebouwd. Behalve informatie vinden de kinderen hier de plek waar zij de eerder genoemde foto van zichzelf, verkleed als Romeinse soldaat, kunnen plaatsen. Zo zal er in de nabije toekomst een ‘Velserbroeklegioen’ gaan groeien. De site bevat een voor iedereen toegankelijk gedeelte en een besloten gedeelte voor leerkrachten en medewerkers van het project.

Het poldermysterie

Door middel van deze leskist maken de leerlingen van groep 7 op een speelse manier kennis met de mysterieuze geschiedenis van de polder Velserbroek. Uitgangspunt is de vondst van een oude stoffige archiefkist met documenten. Deze vormt de basis voor een tiental opdrachten over de ontwikkeling van het landschap, het Noordzeekanaal, Fort benoorden Spaarndam etc. Nog bestaande sporen uit het verleden, zoals oude dijken, gemalen en (restanten van) sluisjes, komen ook in de opdrachten terug. Een echte N.A.P peilschaal en een opgezette Muskusrat maken deel uit van de inventaris. Elke opdracht bevat een jaartal met een belangrijke cijfercode, dat toegang geeft tot het Poldermysterie. Als alle opdrachten tot een goed einde worden gebracht, ontvangen de leerlingen het diploma van ‘Assistent Dijkgraaf’. Een fietstocht langs de sporen uit het verleden is te downloaden van www.erfgoedvelsen.nl. Deze tocht kunnen kinderen in groepsverband of buiten schooltijd met het gezin en familieleden maken. Met de kennis uit het project opgedaan, kunnen zij als gids fungeren.

Trendy Velserbroek

De kinderen maken door middel van deze leskist kennis met het wonen in Velserbroek. Door de eeuwen heen hebben er verschillende ‘trends’ van wonen plaatsgevonden. Het begon met de prehistorische boerderijen waarin familie en vee samenwoonden. In de 17e eeuw kondigde zich een nieuwe trend van wonen aan: buitenplaatsen. Rijke Amsterdammers ontvluchtten in de zomer de stinkende stad op zoek naar het frisse landleven. Zij kochten of bouwden zeven buitenplaatsen aan de rand van Velserbroek, de Hofgeest, het hoger gelegen gedeelte van de polder. De kinderen kunnen middels een foto-speurwandeltocht kennis maken met het goed bewaard gebleven landgoed Beeckestijn. Naar aanleiding van deze introductie kunnen leerkrachten een keuze maken tussen verschillende verwerkingsmogelijkheden. Zo kunnen de kinderen bijvoorbeeld zelf nadenken over de inrichting van het laatste stukje van Velserbroek dat misschien in de toekomst bebouwd gaat worden. Wat zal de nieuwe woontrend worden? Hoe zouden zij later willen wonen? De kinderen gaan het landschap inrichten en woonvormen ontwerpen. Of de kinderen kunnen als aanvulling op het boek ’25 jaar Velserbroek’ een boek ‘Mijn Velserbroek’ maken over hun herinneringen aan het wonen en naar school gaan in Velserbroek. Bij beide opdrachten zijn er opdrachtkaarten en is er inspiratiemateriaal. Ook is er de fietstocht ‘Velserdijkroute’ met een GPS-apparaat aanwezig.

10

4.4 Overige activiteiten en gebeurtenissen

Behalve de tijdelijke tentoonstellingen had het museum in 2010 nog tal van andere activiteiten te bieden. Een greep daar uit:

Knutselactiviteiten

In 2010 is er heel wat af geknutseld in het Pieter Vermeulen Museum. De uiteenlopende knutselactiviteiten worden aangeboden om verschillende redenen. Eén van de redenen is natuurlijk dat kinderen het bijzonder leuk vinden om iets te maken en helemaal om het gemaakte mee naar huis te nemen. Maar activiteiten waarbij kinderen iets gemaakt hebben, worden over het algemeen goed onthouden net als de bij de activiteiten opgedane kennis. Met het deelnemen aan de knutselactiviteiten wordt de kennis van de kinderen over bepaalde onderwerpen rond natuur en milieu vergroot. Door het aanbieden van diverse knutselactiviteiten heeft de bezoeker een bredere keuze bij een bezoek aan het museum.

Museumweekend

Het Pieter Vermeulen Museum nam zoals elk jaar ook dit jaar deel aan het Museumweekend. Het thema van dit 29ste weekend ‘laat je verleiden door een museumstuk’ werd wegens succes herhaald. Het museum besloot daarop ook een succesnummer te herhalen en nodigde de huispreparateurs uit voor een doorlopende presentatie van het preparateurambacht. Bezoekers konden gratis de tentoonstelling ‘Jurassic Polderland’ bezoeken en kinderen konden een slang knutselen en beschilderen.

Rondje Cultuur

Middels een workshop en een rondleiding liet het museum een veertigtal scholieren van het Felisenum en Vellesan College kennismaken met het Pieter Vermeulen Museum tijdens het rondje Cultuur. Na een rondleiding en een demonstratie van een dierenhuidenbewerker, mochten de leerlingen de tentoonstelling in om vervolgens zelf teksten/informatiebordjes te maken bij de dieren in de eerste nis. De leerlingen kwamen met hele originele teksten. De teksten die wij het best bij het museum vonden passen zijn in lijstjes bij de betreffende dieren geplaatst en waren voor alle bezoekers te bewonderen.

Reclame op nationale televisie

Vlak voor de meivakantie kon het museum 14 maal op Nederland 3 een reclamespotje uitzenden om ‘Jurassic Polderland’ en het museum te promoten. Dankzij deze ‘gratis zendtijd’ die het museum had gewonnen met een zelfgemaakt kunstwerkje voor de Ster en Cultuur Junior wedstrijd, geïnspireerd door de vos in de ontvangstruimte, kon een breed publiek worden geattendeerd op de tentoonstelling. We ontvingen n.a.v. de reclamespot bezoekers uit het hele land. Omdat de lokale tv zender Seaport het spotje ook meerdere malen belangeloos uitzond, konden we ook op extra bezoekers uit de gemeente Velsen rekenen.

Havenfestival

Zoals de voorgaande jaren, bemande het PVM ook dit jaar weer een kraam op de culturele markt tijdens het havenfestival. Het museum was hier wederom onderdeel van het kinderspel. Op deze manier weet het PVM jaarlijks vele honderden mensen te benaderen en te informeren over komende activiteiten en tentoonstellingen.

Nacht van de Nacht

In Velsen werkten het Pieter Vermeulen Museum, Natuurmonumenten, Groen Links Velsen en de Milieufederatie Noord-Holland, net als het jaar daarvoor, samen aan een drietal projecten in het kader van de Nacht van de Nacht. Het doel is dat deze projecten leiden tot bewustwording van het belang van de duisternis voor mens en natuur onder de bestuurders en bewoners van de gemeente Velsen. Vanuit het museum werd een tocht met de nachtwaker georganiseerd, zodat de deelnemers de

2010

jaarverslag

11

schoonheid van de nacht konden ervaren. Verschillende bedrijven en instellingen doofden deze nacht hun verlichting. Talloze scholen in de regio en ook daarbuiten maakten gebruik van de door het museum ontwikkelde lessenserie voor de bovenbouw van het basisonderwijs.

Kinderfestival aan zee

Tijdens dit tweedaagse evenement stond het Pieter Vermeulen Museum met de strandkar op het strand van Velsen-Noord. Hier was het strand omgedoopt tot een soort paradeachtig festivalterrein voor kinderen van alle leeftijden. Kinderen konden hier allerlei vormen van vermaak ontdekken; van het luisteren naar verhalenvertellers tot het kijken naar de kunsten van de zandtovenaar en van zelf ijs maken tot het via opdrachtjes leren over de zee en het strand bij de strandkar van het Pieter Vermeulen Museum.

Vertelvoorstellingen

In de herfst van 2008 is het Pieter Vermeulen gestart met een reeks vertelvoorstellingen. Deze vertelvoorstellingen ontstonden om kleinere kinderen ook de mogelijkheid te bieden het Pieter Vermeulen Museum te bezoeken, terwijl de tijdelijke tentoonstelling zich richtte op wat oudere kinderen. In een prachtig opgezet decor werd een seizoensgebonden verhaal verteld/gespeeld, waarna kinderen in het kader van deze voorstelling nog een leuk knutselwerkje konden maken. Met een zelfgemaakt werkje en een aantal wetenswaardigheden over de natuur in een bepaald jaargetijde rijker verlieten de kleintjes het museum. De voorstellingen bleken, mede door de kleinschaligheid, aan te slaan bij de jonge bezoekers. Om in de behoeften van de bezoekers te voorzien, heeft het museum in 2010 daarom ook 11 voorstellingen georganiseerd. Alle voorstellingen waren volgeboekt.

Natuurpad

In het nabijgelegen park Schoonenberg heeft het museum een leuk maar ook leerzaam natuurpad ontwikkeld. Gewapend met een tas vol materialen (verrekijkers, zoekkaarten etc.) kan een speurtocht rond de vijver worden gemaakt om de natuur in de omgeving van het museum beter te leren kennen.

beeld door in de NME-nieuwsbrief en onze eigen nieuwsbrief een kist centraal te stellen. In 2010 werd naast de leskisten Trendy Velserbroek en Het Poldermysterie ook het Dierenhuidendomino geïntroduceerd. Net als mensen hebben dieren een huid, alleen ziet deze er bij elk dier weer anders uit. Bovendien is deze niet altijd zichtbaar omdat sommige dieren er een ‘jasje’ overheen dragen. Met dit dieren huid- en haar domino kunnen kinderen spelenderwijs kennismaken met verschillende huiden en vachten. Kijkend naar de plaatjes zoeken kinderen de bijbehorende vacht of huid. Het voelen van de huiden, veren en vachten maakt het spel zeer aantrekkelijk. In bijlage 2 ziet u welke leskisten door welke groepen zijn geleend. Verder zijn nog loeppotjes, skelet, torso, opgezette dieren etc. uitgeleend. Het merendeel ten behoeve van de lessen op school maar ook een gedeelte door kunstenaars, fotostudio’s enz. Net als in voorgaande jaren nam het museum in 2010 regelmatig deel aan bijeenkomsten van het steunpunt Natuur-en milieueducatie.

4.6 Stages

In 2010 bood het Pieter Vermeulen Museum voor verschillende studenten en leerlingen een stageplaats. Zo liep MBO Leisure & Hospitality host studente Yvonne van Bugnum 4 maanden stage bij het museum. Het museum is een erkende leerschool voor deze opleiding. Tijdens haar stage bood zij het team de nodige ondersteuning, zoals bij het begeleiden van schoolgroepen. In 2010 bood het museum middelbare scholieren een stageplek in het kader van hun maatschappelijke stage. Een viertal stagiairs van het Gymnasium Felisenum liepen hun maatschappelijke stage bij het Pieter Vermeulen Museum. Verder bood het museum een stageplek voor een leerling van de Kennemer Praktijkschool. Tenslotte was het PVM ook de instelling die een stageplek bood aan Laurien van der Vaart, cursiste van de opleiding Life & Nature Specialist.

Kabouterpad

De hele maand juni konden kleuters deelnemen aan een avontuurlijk kabouterpad op het veldje voor het Pieter Vermeulen Museum. Er waren tien kabouters die zich rond het veldje hadden verstopt. Iedere kabouter had een probleempje dat de kinderen door middel van een vraagje, spelletje of opdrachtje konden oplossen. Het kabouterpad kwam tot stand met behulp van vier stagiairs van het gymnasium Felisenum.

4.5 Leskisten

In 2010 is het gebruik van de leskisten wat gedaald. Dit heeft mede te maken met het feit dat er problemen waren opgetreden in het centrale boekingssysteem van de NME-wijzer. Het Pieter Vermeulen Museum overweegt nu gebruikers de mogelijkheid te bieden ook rechtstreeks bij het Pieter Vermeulen Museum de reserveringen te boeken. Dit rechtstreeks boeken zal het huren van leskisten voor de gebruikers vereenvoudigen maar zal voor het Pieter Vermeulen Museum een behoorlijke belasting zijn. Er wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheid om leskisten te lenen door scholen en andere instanties in Velsen en omliggende gemeenten. Uiteraard vormde net als vorig jaar de ligging van de tijdelijke locatie voor een aantal leerkrachten een belemmering. Er is geen parkeergelegenheid voor het gebouw en de meeste leskisten bestaan uit meerdere vaak behoorlijke zware dozen. Sinds de leskisten via de NME- wijzer op het internet te boeken zijn en niet meer worden aangeboden middels een folder, zagen wij een terugloop van de uitleen. We zijn daarom in 2008 gestart met het vermelden van de leskisten in onze folders. Daarbij hebben wij (verschillende) leskisten actiever gepromoot. Bijvoor-

12

2010

jaarverslag

13

Bijlage 1

Bijlage 2

activiteiten

leskisten

Activiteit

Datum

Bezoekers

Tentoonstelling Miezemuizen 01-01-2010 t/m 28-02-2010 2345 Knutselen kriebelspinnetje (50 cent) 01-01-2010 t/m 28-02-2010 +/- 100 Knutselen muisje (gratis) 01-01-2010 t/m 28-02-2010 +/- 700 Wintervertelvoorstelling 24-01-2010 33 Wintervertelvoorstelling 07-02-2010 26 Wintervertelvoorstelling 14-02-2010 27 Wintervertelvoorstelling 28-02-2010 30 Knutselen Miep de Muis 23-02-2010 22 Opening tent. Jurassic Polderland 12-03-2010 t/m 22-08-2010 91 Tentoonstelling Jurassic Polderland 12-03-2010 t/m 22-08-2010 2793 Knutselen kikker (gratis) gedurende de tentoonstelling +/- 750 Knutselen slang (50 cent) gedurende de tentoonstelling +/- 150 Natuurpad gehele jaar +/- 300 Museumweekend 11-04-2010 128 Rondje Cultuur 13-04-2010 45 Vertelvoorstelling Slang is ziek 02-05-2010 29 Vertelvoorstelling Slang is ziek 09-05-2010 25 Vertelvoorstelling Slang is ziek 28-05-2010 27 Knutselen meivakantie 04-05-2010 16 Knutselen meivakantie 07-05-2010 17 Knutselen meivakantie 11-05-2010 10 Knutselen meivakantie 14-05-2010 18 Dag van het Park 30-05-2010 +/- 50 Kabouterpad 04-06-2010 10 Kabouterpad 06-06-2010 13 Kabouterpad 11-06-2010 11 Kabouterpad 13-06-2010 14 Kabouterpad 18-06-2010 16 Kabouterpad 20-06-2010 9 Kabouterpad 25-06-2010 12 Kabouterpad 27-06-2010 17 Act. strandkar ‘de Duindoorn’ 15-07-2010 40 Kinderfestival aan zee 07-08-2010 +/- 25 Kinderfestival aan zee 08-08-2010 +/- 100 Havenfestival 15-08-2010 +/- 200 Replica’s schilderen 20-08-2010 10 Replica’s schilderen 22-08-2010 10 Opening Edje Eekhoorn 04-09-2010 74 Tentoonstelling Edje Eekhoorn 04-09-2010 t/m 31-12-2010 3946 Knutselen eekhoorn (gratis) 04-09-2010 t/m 31-12-2010 +/- 400 Knutselen eekhoorn op tak (50 cent) 04-09-2010 t/m 31-12-2010 +/- 100 Herfstknutselen 20-10-2010 17 Herfstknutselen 29-10-2010 23 Vertelvoorstelling ‘Knabbel’ 03-10-2010 31 Vertelvoorstelling ‘Knabbel’ 10-10-2010 25 Vertelvoorstelling ‘Knabbel’ 07-11-2010 29 Vertelvoorstelling ‘Knabbel’ 21-11-2010 31 Nacht van de Nacht 30-10-2010 30 Presentatie Erfgoededucatie 25-11-02010 51 Winterknutselen voedermobiel 28-12-2010 11 Winterknutselen voedermobiel 29-12-2010 18 Winterknutselen voedermobiel 30-12-2010 15

Leskist

School

Groep

Vlinders voor kleuters Het Anker 1/2 Vlinders voor kleuters Don Bosco 1/2 Vlinders voor kleuters Halverwege 1/2 Vlinders voor kleuters Josephschool 1/2 Kaas en boter maken Het Anker 1/2 Kaas en boter maken de Ark 1/2 Kaas en boter maken Halverwege 1/2 Kaas en boter maken Halverwege 1/2 Kaas en boter maken Vuurtoren West 4 Stadsvogels De Ark 4 Wateronderzoek De Ark 5 Wateronderzoek Blokkeerschool IVN Wateronderzoek Vondelschool 1/2 Wateronderzoek Vondelschool 1/2 Malorix De Ark 6 Malorix De Hoeksteen 6 Malorix De Klipper 6 Malorix Het Kompas West 6 Malorix De Ark 6a Iedere dag dierendag Beatrixschool 3 Iedere dag dierendag Papier De Boekanier 7 Papier De Bosbeek 6 Papier De Bosbeek 6 Papier Het Kompas Oost 7/8 Vlinders in de klas De Boekanier 1/2/3 Vlinders in de klas Halverwege 3/4/5 Windekind Don Bosco 3 Windekind Het Kompas West 3 Steengoed Don Bosco 4 Steengoed Julianaschool 3 Voel maar Don Bosco 4 Voel maar Vondelschool 1/2 Jop vindt een veer De Bosbeek 3 Jop vindt een veer Parnassiaschool 1/4 Jop vindt een veer Tyo H.v.Eeghenschool 6/7/8 Jop vindt een veer Tyo H.v.Eeghenschool 6/7/8 Spoorzoeken Halverwege 6 Spoorzoeken Blokkeerschool Velserduin Kluts De Hoeksteen 6 Kluts De Hoeksteen 6 De slootjeskoffer Blokkeerschool IVN De slootjeskoffer Josephschool 1/2 Kleur kijken Julianaschool 1/2 Aan het strand Het Kompas West 3 Zeerover Faldido Tweemasterschool 6 Energie? Natuurlijk duurzaam Tyo H.v.Eeghenschool 6/7/8 Energie? Natuurlijk duurzaam Tyo H.v.Eeghenschool 6/7/8 Pieter de Pier Tyo H.v.Eeghenschool 6/7/8 Van graan tot brood De Vl. Hollander 4 Van graan tot brood De Brandaris 3 Van graan tot brood De Brandaris 3 Van graan tot brood Blokkeerschool 6 Flessenpost De Vuurtoren 6 Bijen Velserduin Bijen De Bosbeek 4a/4b Natuurpad De Bosbeek 3a/3b Natuurpad De Klipper 5 Natuurpad Nicolaasschool 8 Aantal leskisten 25 • Aantal scholen 21 • Aantal groepen 86 • Aantal leerlingen 1757

Leerlingen

30 22 50 20 30 25 50 75 17 16 29 20 23 23 27 28 27 28 27 47 20 15 25 25 22 25 54 18 25 30 42 30 23 45 27 15 20 24 20 27 25 20 20 125 25 24 15 15 15 30 26 26 20 25 20 51 66 33 30

Het is zeer aannemelijk dat het aantal gehuurde kisten en derhalve het aantal leerlingen, wat met het materiaal van het PVM heeft gewerkt, veel hoger ligt. Dit heeft te maken met het feit dat scholen in principe via de site van de NME-wijzer de leskisten/activiteiten boeken. Hier worden de boekingen geregistreerd. Echter het PVM leent ook aan particulieren en scholen die ad hoc materiaal wensen te lenen.

14

2010

jaarverslag

15

Bijlage 3

1286 1839 578

In 2010 vonden 127 groepsbezoeken plaats. Het overgrote deel betrof schoolgroepen maar er kwamen ook veel peutergroepen en NSO groepen voor een bezoek naar het Pieter Vermeulen Museum. Gratis bezoek zijn o.a. Vrienden (gezin ontvangt 4 vrijkaartjes, 1 persoonslidmaatschap 2 vrijkaartjes, daarna entree met korting), speciale dagen zonder toegang zoals museumweekend, rondje cultuur, opendag van de IJmond, openingen en promotionele acties. Het is zeer aannemelijk dat de werkelijke bezoekcijfers hoger liggen. Dit zijn de bezoekers als geregistreerd door onze kassa. Groepsbezoeken worden regelmatig achteraf gefactureerd en niet op de kassa aangeslagen.

16

Redactie: Pieter Vermeulen Museum, Hiske Brouwer • Ontwerp: Vraag & Maak, ontwerpstudio, Annette Spanjaard

378 311 316 945 427 416 1784 561 totaal

35 14 71 84

9

13

9 4 natuurpad

158 155 613

2 30

9083 242

314 75

796 792 165 16 96 96 317 185 groep junior

10 17 kind 2 jaar

181 133 260

5 CJP

3389

112 7 7 23 8 7

216 50 31 46 81 70 gratis bezoek

2 4 Vriend

1

1

1724 54 293

6 8

2

309

2

22

8

253 17 17 67 11 20 20 10 33 10 5 10 65+

33

1930 96 98 326 108 150 98 56 291 41 67 151 junioren

448

1331 66 69 237 70 100 51 35 199 24 45 311 124 volwassenen

jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sept

okt

nov

dec

totaal

bezoekersaantallen

TOT ZIENS!