Het Goudhaantje
Jaargang 8
Nieuwsbrief Pieter Vermeulen Museum
dec. 2010
no. 24
Toekomst Pieter Vermeulen Museum Het bestuur van het museum is de laatste maanden zeer actief geweest om de toekomstvisie van het museum onder de aandacht te brengen. De ambitie is uit te groeien tot een gespecialiseerd, aantrekkelijk en toonaangevend natuur-, milieueducatie- en kenniscentrum, dat het hele jaar door publiek trekt, zowel uit de regio als uit het hele land. Gemikt wordt op op een bezoekersaantal van 50.000 per jaar. Het is de bedoeling uiteindelijk een gebouw aan het IJmuiderstrand te betrekken. Het gebouw moet een attractie op zich zijn. Bij het ontwerp zijn alle ecologische mogelijkheden onderzocht. Het ‘nieuwe’ Pieter Vermeulen Museum of Kustinformatiecentrum gaat hierbij een belangrijke bijdrage leveren aan Cultuur, Milieu, Economie en Recreatie in de gemeente Velsen. Nodig is een toezegging van de gemeente dat het Museum, in combinatie met Natuurmonumenten en mogelijke
andere partners (b.v. het Bunkermuseum, Archeologische Werkgroep e.a.), een definitieve vestigingsplaats krijgt aan het Kennemermeer. Deze toezegging is een noodzakelijke voorwaarde om verder te kunnen: zonder locatie is het zinloos om plannen te maken. Met deze toezegging op zak kan financiering worden georganiseerd en kunnen partners worden gezocht. Het Museum verblijft momenteel in een oud schoolgebouw dat te klein is. Om tot de realisatie van de zeer uitdagende missie te komen is het van groot belang dat er op korte termijn, ter overbrugging van de periode tot de nieuwbouw, een representatieve lokatie wordt gevonden waarin het museum alvast kan doorgroeien naar het niveau dat straks van een nieuw natuur-, milieueducatie en kenniscentrum wordt vereist.
Onze nieuwe lokatie aan het Kennemermeer. De vraag blijft wanneer?
Deze nieuwsbrief wordt gratis verspreid onder alle vrienden, relaties en vrijwilligers van het Pieter Vermeulen Museum. Daarnaast onder raadsleden van de gemeente Velsen, de lokale en regionale pers en bezoekers van het museum. Tekening: Bertina Heerschop bewerkt door Annette Spanjaard • Foto’s: Hiske Brouwer, Greetje van der Graaf, Piet Magré, Selma Schepel Tekening goudhaantje: Siegfried Woldhek • Vormgeving: Annette Spanjaard (Vraag & Maak, ontwerpstudio) Reacties en kopij vóór 15 februari 2011 sturen aan: Hiske Brouwer en Elizabeth Spaans • Redactie: Hiske Brouwer en Elizabeth Spaans Driehuizerkerkweg 34d • 1985 EL Driehuis • t 0255 536726 • e
[email protected] • www.pieter-vermeulen-museum.nl
Overdracht collectiestukken Recent vond de overdracht plaats van een serie opgezette vogels die door de Stichting Vrienden van het Pieter Vermeulen Museum geschonken zijn aan het Pieter Vermeulen Museum. Preparateur Ton Bijster prepareerde een Jan van Gent, een aalscholver, een bosuil, een nonnetje, een grote lijster, een zanglijster, een griel, een ijsvogel en een alk voor het museum. Vooral de griel, waarvan sinds 1957 geen broedparen meer in Nederland zijn waargenomen, zal veel bekijks trekken. Door het verdwijnen van rustige, uitgestrekte broedgebieden is de griel tegenwoordig als broedvogel uit Nederland verdwenen. In Zuid-Europa komt de griel nog voor en in het voorjaar komt de vogel als dwaalgast vanuit deze streken een enkele keer naar Nederland. Voorzitter van het museum, Joop Waijenberg is erg blij met de
collectiestukken; ondanks de tijdelijke locatie en de staat hiervan blijft het museum maar groeien, dus niet alleen in bezoekersaantallen maar ook in collectiestukken sprak hij. Bij de entree van het museum zijn de negen exemplaren te bewonderen. De Stichting Vrienden van het Pieter Vermeulen Museum organiseert sinds kort ook lezingen voor Vrienden en belangstellenden. Op zondag 23 januari 2011 zal de eerste lezing, over de opvang van eekhoorns en egels, worden gehouden. De lezing is gratis toegankelijk voor Vrienden en vrijwilligers van het museum. Belangstellenden zijn ook welkom, zij betalen de toegangsprijs voor het museum.
Museum helpt vogels de winter door In de kerstvakantie kan er, dankzij onze stagiair Laurien van der Vaart, weer volop geknutseld worden in het Pieter Vermeulen Museum. Ook dit keer helpen we de vogels in de winter een handje. Kinderen van 4 t/m 12 jaar timmeren een voederplankje en kleden deze erna aan met voer voor de vogels. Hang hem aan een boom op en de vogels komen er op af! Verder is er speciaal voor deze gelegenheid een minitentoonstelling gemaakt over tuinvogels in de winter en kunnen in een gluurhoek, met een beetje geluk, de tuinvogels van het Pieter Vermeulen Museum op de voederplank bekeken worden. Dit alles blijft de hele winter in het museum staan. Het knutselen is op dinsdag 28 december, woensdag 29 december en donderdag 30 december en begint om 13.30 uur. Het duurt ongeveer een uur en wordt begeleid door vrijwilligers van het museum. De prijs voor het knutselen is 1 euro bovenop de entreeprijs van 2 euro. Volwassenen betalen 2,50. Per keer kunnen 15 kinderen meedoen. Om teleurstelling te voorkomen, vooraf aanmelden via
[email protected] of telefonisch tijdens openingstijden (woensdag, vrijdag en zondagmiddag).
Nee, je mag er zelf niet van eten...
Vanaf 13 maart een ‘Toverboerderij’ in het Pieter Vermeulen Museum
2
Vanaf 13 maart is de tentoonstelling Toverboerderij te zien en te beleven in het Pieter Vermeulen Museum. De tentoonstelling is gemaakt voor kinderen van 3 t/m 8 jaar. In deze interactieve tentoonstelling kunnen kinderen, verkleed als boertjes en boerinnetjes of als schaapjes, een hele bijzondere boerderij bezoeken want het gaat hier om een toverboerderij… Stel je eens voor wat je allemaal te weten komt als de dieren van de boerderij konden praten. Hierover veel meer in het volgende Goudhaantje.
2
Project Erfgoededucatie naar volle tevredenheid afgesloten Na vier jaar hard werken heeft de werkgroep Erfgoededucatie het omvangrijke project kunnen afsluiten. Enkele jaren geleden nam het museum het initiatief om met een project Erfgoededucatie het basisonderwijs in Velserbroek een impuls te geven in het kader van Cultuureducatie. Uit een enquête onder leerkrachten en directies van het basisonderwijs in Velserbroek was eerder gebleken dat er behoefte was aan lessen over het lokale erfgoed en aan buitenactiviteiten. De J.C.Ruigrokstichting, het VSB-fonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds zegden subsidie toe. Later voegde zich daar het Rabobank Coöperatiefonds bij en tenslotte deed het Hoogheemraadschap van Rijnland een duit in het zakje om daarmee de begroting rond te maken. Vervolgens staken Piet Magré, Gerda Ransijn, Annette Spanjaard en Gerard van Broekhuijsen de handen uit de mouwen wat resulteerde in drie prachtige leskisten, een website www.erfgoedvelsen.nl een GPS-fietsroute en een speurtocht door het landgoed Beeckestijn. De eerste leskist ‘Malorix’ werd in februari 2009 geïntroduceerd en rouleert sindsdien met veel succes langs de Velserbroekse basisscholen. Op 25 november werden de laatste twee leskisten gepresenteerd. Cultuurwethouder Wim Westerman overhandigde de twee leskisten aan vertegenwoordigers van de basisscholen, hierbij
geassisteerd door twee historische figuren, dijkgraaf Willem Utenhage en landmeter/kaartenmaker heer Nautz. De leskisten zijn een belangrijke bijdrage aan de structurele invoering van Cultuureducatie in het basisonderwijs.
‘Welnee, wij zijn helemaal niet blij dat het is afgerond’ aldus de projectgroepleden.
Nieuwe Leskist: Het Poldermysterie De op 25 november opgeleverde leskist in het kader van het project Erfgoededucatie voor groep 7 is ‘Het Poldermysterie’ gedoopt. Het thema van deze kist is de geschiedenis van de polder de Velserbroek, die begon met de aanleg van de Velserdijk in ongeveer 1220 om het gebied te beschermen tegen het water van het Wijkermeer. En als we het hebben over erfgoed: die dijk ligt er voor een deel nog steeds! De status van beschermd monument moet voorkomen dat hij verder wordt aangetast. Paradepaardje is het oude
Het Polder
gemaal ‘De Velserbroek’ met daarin de oude dieselmotor die jarenlang het water uit de polder pompte en nu op voortreffelijke wijze wordt beschermd door de Stichting Gemaal De Velserbroek c.a. De leskist bevat naast materialen een tiental opdrachten. Met jaartallen die leiden tot een geheime code vullen de kinderen een tijdlijn in. Als alle opdrachten met goed gevolg worden doorlopen ontvangen de kinderen het diploma ‘Assistent-Dijkgraaf’. Scholen uit Velsen huren de leskist voor 8 euro, scholen buiten de gemeente betalen 24 euro.
mysterie
De derde en laatste leskist die in het kader van het project Erfgoededucatie werd gepresenteerd is bestemd voor groep 8 en gaat over wonen in de Velserbroekpolder door de eeuwen heen. Wist u dat in Velserbroek sporen van bewoning van 5000 jaar geleden zijn aangetroffen? Of dat toen al heel trendy was, weten we niet. Zeer waarschijnlijk was het een keiharde strijd om het bestaan. Dat werd vele eeuwen later anders, met de verschijning van rijke Amsterdamse kooplieden, die zich vanaf de 17de eeuw vestigden in de ‘Velsense dreven’, ook in het gedeelte van Velserbroek dat we de Hofgeest noemen. In het
trendy velser br ro o ee k k b velser trendy
ydnert reslev keorb
trendy velser broek
Leskist Trendy Velserbroek
3
tegenwoordige Velserbroek kun je ook trendy wonen (gluur maar eens ergens naar binnen). De leskist bevat een dvd-presentatie over wonen in Velserbroek door de eeuwen heen. Uiteindelijk zoomen we in op Beeckestijn, dat dankzij de gemeente Velsen onze mooist bewaard gebleven buitenplaats is en waar binnenkort het Podium voor Tuinen Landschapscultuur van start gaat. Door de tuinen van Beeckestijn is een speurtocht gemaakt, waarmee de kinderen zich kunnen inleven in het leven op een buitenplaats in
de 17e eeuw. Maar ook Velserbroek anno 2010 komt aan de orde. Wat vinden de kinderen van hun wijk en hoe zou de wijk er uit zien in 2025 of zelfs 2125? De kinderen gaan zelf plannen ontwikkelen hoe Velserbroek er in deze en volgende eeuw nog trendyer en duurzamer uit komt te zien. Scholen uit Velsen huren de leskist voor 8 euro, scholen buiten de gemeente betalen 24 euro.
Fietsroute in het kader van Erfgoededucatie nu beschikbaar in de museumwinkel Bij het project Erfgoededucatie is een GPS-fietsroute van 12 kilometer gemaakt onder de naam ‘Velserdijkroute’. In het fraai vormgegeven boekje wordt bij 16 stops korte informatie gegeven. Er zijn 16 vragen, die door de fietsers kunnen worden ingevuld. Met een GPS kan de route worden gevolgd, maar in het boekje staat ook een routebeschrijving en een kaartje. De route is heel geschikt om buiten het project om door andere belangstellenden te worden gefietst; het boekje met de fietsroute is beschikbaar voor slechts 2 euro.
Nel van der Kruk
Nel kan het museum ondanks de sneeuw nog steeds bereiken. Nel van der Kruk-van der Harst (63) is sinds kort vrijwilliger bij het Pieter Vermeulen Museum. Ze is nog niet helemaal ingewerkt, maar het is de bedoeling dat ze samen met Maartje vrijwilligerscoördinatorenwerk verricht, krantenknipsels archiveert en computerwerk doet. Nel is geboren in Scheveningen. Na haar trouwen is ze in een woonark in Wilnis, Utrecht gaan wonen, waar haar man buschauffeur was. Nadat hij bij de Hoogovens werk vond, vertrok het gezin naar Noord Holland, eerst naar Schagerbrug, en toen IJmuiden, waar ze alweer 31 jaar wonen. In IJmuiden heeft Nel zeven jaar naaimachines verkocht bij
Singer in de Velserhof. Daarna deed ze de administratie bij het Zee en Havenmuseum, waar ze toen de enige betaalde kracht was. Nel is een beetje doof. Binnenkort wordt ze getest voor een geïmplanteerd Baha gehoorapparaat. Hopelijk is ze een goede kandidaat hiervoor. Nel heeft een zoon en een dochter gekregen. Helaas is de zoon bij een scheepsongeluk op zee omgekomen op zijn twintigste. Het is alweer een tijd geleden, maar het verdriet blijft. De dochter heeft inmiddels een paar kinderen gekregen: Jesper van 11 en Kirsten van 6. Nel ziet ze geregeld, omdat ze haar dochter af en toe een beetje helpt bij het huishouden. Nel en haar man hebben een volkstuintje in de Hofgeest, compleet met een huisje en een picknicktafel. Ze vertelt dat het er zo rustig is, soms zelfs te rustig. Verdere hobby´s zijn puzzelen; vooral sudoku´s vindt ze erg leuk. Voor vakanties is het favoriete land Noorwegen. Daar heeft ze een correspondentievriendin wonen. Ooit hebben ze de Hurtigruten gedaan, met een boot van Bergen over de Noordkaap naar Kirkenes en weer terug. Deze reis heeft een onvergetelijke indruk achtergelaten.
4
Nonnetje Het woord nonnetje heeft aardig wat betekenissen. Zo is het een kleine non, natuurlijk, maar ook een mosselachtig schelpdier, een vlinder, en een klein soort zaagbekeend. Over die laatste betekenis hebben we het hier. Nonnetjes (Mergellus albellus) broeden niet in Nederland, maar strijken hier neer voor de wintermaanden, soms met grote aantallen. Het IJsselmeer en het Markermeer zijn de plaatsen waar ze vaak te zien zijn. Daar jagen ze op scholen spiering. Het zijn uitstekende duikers, die achter hun prooi aan zwemmen. Broeden doen ze in het noorden van Scandinavië en Rusland. Aan de oevers van meertjes in bossen bouwen ze hun nest in een boomholte. Het nest wordt bekleed met dons om de eieren tegen de kou te beschermen. Het mannetje heeft een zwart/wit/grijs verenkleed, wat hem een chique uiterlijk geeft. Het vrouwtje heeft een roodbruine kop met witte wangen. Je zou bijna zeggen dat het verschillende soorten eenden waren. Dit exemplaar is gevonden in Bennebroek in december 1996. Hij is te vinden in de vitrine in de hal, samen met de andere vogels die onlangs aan ons zijn geschonken door de Vrienden van het Pieter Vermeulen Museum. Zelfs nu we de collectie niet kunnen tentoonstellen door ruimtegebrek, groeit de collectie! Een non verbaal exemplaar.
Willem Veenendaal geëerd met groen lintje Op 13 december reikte GroenLinks Velsen voor de tweede maal een groen lintje uit. Niemand minder dan onze eigen Willem Veenendaal mocht het lintje in ontvangst nemen. GroenLinks Velsen vraagt met het Groene Lintje aandacht
voor de persoonlijke inzet van burgers voor natuur, milieu en duurzaamheid in de gemeente Velsen. Willem Veenendaal verdient het lintje o.a. vanwege zijn jarenlange inzet voor het Pieter Vermeulen Museum: zo was Willem betrokken bij de oprichting en het beheer van de Moerbergtuin, maakt hij sinds 2006 deel uit van het bestuur van het museum en is hij sinds twee jaar voorzitter van de Stichting Vrienden van het Pieter Vermeulen Museum. Wethouder Westerman, die Willem zijn lintje opspeldde, eindigde zijn toespraak met de woorden dat bij zo’n onderscheiding ook een mooie toekomst voor het PVM hoort en kondigde aan hierover begin januari met het bestuur te willen praten. De aanwezige bestuursleden Pieter van Rijn en Jacques Hagen namen deze uitnodiging uiteraard van harte aan.
5 Met gepaste trots neemt onze Willem het lintje in ontvangst.
Grote museummiddag zondag 30 januari in het Zee- en Havenmuseum De Velsense musea slaan de handen ineen: zij verzorgen met steun van de gemeente Velsen zondag 30 januari in het Zee- en Havenmuseum een spectaculaire museummiddag. Met een zeer gevarieerd programma is er tijdens deze middag voor iedereen wel een reden om langs te komen. Zo verzorgt het Bunkermuseum een aantal unieke lezingen over de Schnellbootbunker en de eerste 5 mei dagen, het Zee en Havenmuseum draait in de filmzaal een bijzondere productie over de berging van de Koersk en het Pieter Vermeulen Museum laat kinderen volop knutselen, maar zal ook preparateurs hun ambacht laten vertonen en geïnteresseerden onder begeleiding met andere ogen naar insecten te laten kijken door een microscoop. De musea en de gemeente
Velsen willen alle inwoners van Velsen van harte uitnodigen om kennis te maken met de drie musea zodat zij weten waar zij terecht kunnen om op recreatieve wijze hun bewustwording van cultuur, geschiedenis, natuur en milieu te vergroten. Om op deze dag voor alle inwoners van Velsen toegankelijk te zijn en niemand barrières op te leggen zullen we deze middag geen entree heffen. Iedereen kan op vertoon van de hiervoor bestemde flyer gratis deelnemen aan deze middag. De flyer zal o.a. aangeboden worden op verschillende locaties binnen de gemeente zoals bij bibliotheken, de musea, scholen etc. De flyer zal ook te downloaden zijn via de sites van de musea.
Het PVM wenst al haar bezoekers en relaties een goed 2011!
Vriend worden
van het Pieter Vermeulen Museum?
Openingstijden wo, vrij en zo 13.00 - 17.00 uur tijdens schoolvakanties: di t/m vrij en zo 13.00 - 17.00 uur Feestdagen gesloten • Groepen op afspraak Tarieven Volwassenen e 2,50 • Kinderen (3 t/m 12 jr), 65+ en CJP e 2,00 Vrienden PVM 50% korting Museumkaart niet geldig
Dat kan voor e12,50 (1 pers.) of e20,00 (gezin). Stuur een mail naar
[email protected] o.v.v. ’Vriend worden’ en wij helpen u verder.
6 Centrum voor Natuur- en Milieu- Educatie Driehuizerkerkweg 34d • 1985 EL Driehuis t 0255 536726 • f 08 42243505
[email protected] btw 81.20.75.213.b01 • kvk 34.18.35.94 rabobank 383.68.91.20
www.pieter-vermeulen-museum.nl
