I N T E R N A T I O N A L E
2 0 1 1 Nummer
12 Italië Congrescentrum Tussen 2 verschillende werelden
VS Museum Madame Tussauds Beheerste chaos
China Expositiecentrum en restaurants Ombouw van een symbolische site
Duitsland Kantoorgebouw met een moderne uitstraling
V M Z I N C
R E F E R E N T I E S
Editoriaal Uit het overzicht van de projecten die in dit nummer van Focus on Zinc worden gepresenteerd blijkt een trend die al een aantal jaren zichtbaar is: zink wordt steeds vaker toegepast als gevelbekleding. Deze trend kan verklaard worden vanuit de behoefte van architecten om steeds meer geraffineerde bouwmaterialen te kiezen voor de bekleding van gevels, materialen die zich onderscheiden van de gangbare geharde metalen en glas. Tegelijkertijd denk ik dat die nieuwe trend ook te danken is aan onze inspanningen om zink actief onder de aandacht te brengen als een modern bouwmateriaal dat gevels een nieuwe esthetische dimensie geeft. Ons kleurenpalet – uniek binnen de zinkindustrie- en de esthetische kwaliteit van onze oppervlaktevarianten, bieden nieuwe perspectieven voor buitengevels. Inmiddels blijven wij innoveren en nieuwe gevelsystemen op de markt brengen waarmee architecten alle eigenschappen van ons materiaal ten volle kunnen
FOCUS ON ZINC
benutten. Ons bestaand assortiment van hoogwaardige systemen van profielen
Wij hopen u binnenkort meer realisaties te kunnen presenteren.
Nr 12 - oktober 2011. FOCUS ON ZINC is de VMZINC® publicatie besteed aan de Internationale Architectuur. Dit het nummer is gepubliceerd in her Deens, Duits, Engels, Frans, Hongaars, Italiaans, Nederlands, Pools, Portugees, Spaans, Tsjechisch.
Of we nu doordachte gevelsystemen leveren, klaar voor installatie of
Publicatie Directeur Christopher SMITH.
en cassettes is onlangs uitgebreid met een bijzonder aantrekkelijk nieuw cassettesysteem, VMZ Mozaik. Het biedt nieuwe toepassingsmogelijkheden voor zinken gevelbekleding, zowel voor gevelspecialisten als voor zinkinstallateurs. In een van de projecten in dit magazine ontdekt u al de toepassing van VMZ Mozaik.
nieuwe exclusieve systemen ontwerpen samen met gespecialiseerde metaalbewerkingsbedrijven, wij blijven overtuigd dat zink in de komende jaren gebruikt zal worden om te bevestigen op de meest toonaangevende gebouwen te bekleden. Inmiddels presenteren wij u in dit nummer van Focus on Zinc een aantal projecten waarin VMZINC een belangrijke rol speelt. Wij wensen u veel leesplezier.
Project leider Isabelle FERRERO. Redactie Comité Paule CELMA, Tugay DINDAR, Isabelle FERRERO, Karina JENSEN, Uwe NAGEL, Barbara NORDBERG, Giulio PAOLI, Christopher SMITH, Laura TERRICABRAS. Redactie Assistentie Paule CELMA, Jenny GILBERT, Olivier NAMIAS, Barbara NORDBERG, Christopher SMITH.
Pierre van de Bruaene Senior Vice President Umicore Building Products
Creatie GRAPHIC PLUS Drukwerk Imprimerie VINCENT © Copyright Umicore France Oktober 2011. Alle reproductierechten behoren tot Umicore France. Volledige of gedeeltelijke reproducties zijn verboden of dienen vooreerst schriftelijk te worden aangevraagd.
Inhoud Noorwegen
Spanje
Spanje
Cultureel centrum
Cultureel centrum
Kantoor-wooncomplex
02-03
14-15
26-27
Italië
Duitsland
China
Congrescentrum
Kantoor-gebouwen
Expositiecentrum en restaurants
04-05
16-17
28-29
Frankrijk
Polen
Denemarken
Departementsgebouw
Eengezinswoning
Eengezinswoning
06-07
18-19
30-31
Australië
Frankrijk
Nieuw-Zeeland
Eengezinswoning
Kantoor-gebouwen
Sportcomplex
08-09
20-21
32-33
België
Groot-Brittannië
Frankrijk
Eengezinswoning
Stockport College
Uitbreiding Institut universitaire de technologie
10-11
22-23
34-35
Denemarken
VS
VS
Kantoor-gebouwen
Museum Madame Tussauds
Eengezinswoning
12-13
24-25
36-37
No 12 / Focus on Zinc 1
Noorwegen Renaissance Openbare voorzieningen Cultureel centrum, Drammen Architectenbureau(s) LPO Arkitekter AS Installateur Buskerud Blikk & Sveis AS Systeem(systemen) VMZ Staande naad Tint(en) ANTHRA-ZINC® Oppervlakte 2 000 m2
Europese steden geven steeds vaker een nieuwe
De nieuwe voetgangersbrug in het verlengde van
invulling aan verlaten industrieterreinen. Zo ook
de zijgevel biedt nieuwe en accentueert het
het Noorse Drammen, gelegen op 40 km van Oslo,
theatrale aspect van het geheel.
waar een voormalige papierfabriek aan de rivier
Aan de openbare zijde is het nieuwe gebouw
Drammenselva is omgetoverd tot toonaangevend
uitgesproken modern, maar in de achtergevel
cultureel centrum. Het complex is 22.000 m groot
en de randzones is het bestaande industriële
en biedt onderdak aan enkele bibliotheken,
karakter behouden gebleven. De muren zijn er
bioscopen, afdelingen van drie universiteiten
lager en verbonden met de bestaande gebouwen,
en winkels. Alle functies zijn gevestigd in nieuwe
die herkenbaar zijn aan hun bakstenen muren.
gebouwen en bestaande gebouwen die door LPO
Het zink legt de relatie tussen heden en verleden:
gerenoveerd zijn. ‘Papirbredden’ (rol papier),
het verbindt de kozijnen van de oude industriële
de Noorse naam van het nieuwe complex, verwijst
gebouwen, die oorspronkelijk bedekt waren met
naar de creativiteit die opgeroepen wordt door een
een zwart metaal, met de moderne aluminium
blanco vel papier en naar de relatie met onderzoek
kozijnen van de grote glazen pui. Sommige
en activiteit.
gevelvlakken zijn ook bedekt met zink, dat er
De oude fabriek was langs de rivier gebouwd omdat
als afscheiding dient van autonome vlakken.
het benodigde hout dan eenvoudig over het water
De architecten ontdekten het bestaan van
kon worden aangevoerd. In het ontwerp van het
geprepatineerd zink bij toeval, toen zij op zoek waren
nieuwe “Papirbredden” is dankbaar gebruik gemaakt
naar donkere materialen die ze als gevelbekleding
van deze locatie. Een grote glazen gevel opent het
konden gebruiken. Lisbeth Halseth, projectleider
gebouw naar de rivier en door deze zijn transparantie
bij LPO, herinnert zich dat zij aangenaam verrast
wordt tevens het openbare karakter van het gebouw
was toen zij ANTHRA-ZINC® ontdekte, het materiaal
benadrukt. De gevel vervult ook een rol als baken
dat precies de juiste uitstraling had om eenheid te
in de stad: in de winter schijnt het licht van de
brengen in de verschillende delen van het complex.
2
leeszalen door de grote ruiten naar buiten en wordt weerspiegeld in de rivier. Het cultureel centrum vormt dan het stralende middelpunt van de wijk.
Foto’s: TT Foto, Torbjørn Tandberg, Noorwegen. Tekening: LPO Arkitekter AS, Noorwegen.
2 Focus on Zinc / No 12
No 12 / Focus on Zinc 3
Italië Contrapunt Openbare voorzieningen
Een groene oase in het landelijk gebied rond Rome:
Een van de muren is voorzien van een pleisterlaag met
een langgerekt dal tussen de heuvels, met daarin…
een zeer uitgesproken reliëf, die gedachten oproept aan
Congrescentrum, Vallelunga
een autoracecircuit. Een groter contrast is nauwelijks
de vele tufsteengroeves in de omgeving. Bovendien is
denkbaar: onkruid versus asfalt, natuur versus techniek,
de blauwe kleur van het pleisterwerk als het ware een
het ritme van de seizoenen versus de snelheid van de
eerbetoon aan de kunstmatigheid en bijzonder tekenend
racewagens. De locatie is zo vol tegenstellingen, dat de
voor de afwijzing van elke vorm van imitatie. Op het
architecten dit wilden vastleggen in het ontwerp van
gebied van milieuvriendelijkheid zijn de architecten zeer
het congrescentrum dat bij het racecircuit gebouwd zou
nauwgezet te werk gegaan. De muren zijn voorzien
worden. Zij wilden een gebouw dat volledig paste in zijn
van zonwerende systemen die afgestemd zijn op de
omgeving. Omdat de omgeving zo sterk opgedeeld is in
oriëntatie van de muur: afhankelijk van de hoeveelheid
twee tegengestelde werelden, wilden zij niet een van
zonnestraling zijn er rolluiken, luifels of zonweringen die
Tint(en) QUARTZ-ZINC®
de twee aspecten voorrang geven boven het andere.
voorkomen dat het binnen te warm wordt en daarmee
Maatvoering, openingen en materialen weerspiegelen
de behoefte aan airconditioning sterk terugdringen.
Oppervlakte 2 000 m2
overal de afwisseling van natuurlijke en menselijke
Voor de vergaderzaal hebben de architecten gekozen
invloed, waarbij de eerste benadrukt wordt om de
voor natuurlijke materialen, waaronder een houten
tweede beter uit te laten komen. Daarmee laten de
bekleding met bijzondere akoestische eigenschappen.
Architectenbureau(s) Roberto Pirazzini, Giovanna Battistini Installateur Tecnoimage Srl Systeem(systemen) VMZ dubbele sluiting Staande naad
architecten zien hoe zij kiezen voor verzoening, en niet voor confrontatie. Zo voegt de vorm van het dak zich naar het omringende heuvellandschap, maar distantieert het zich er tegelijkertijd van door het gebruik van een metaal dat verwijst naar de wereld van de techniek en de auto. De grijstint, QUARTZ-ZINC®, benadrukt het artificiële van het gebouw. Afhankelijk van het weer wordt de lucht erin weerspiegeld of versmelten dak en lucht tot een geheel. De grote glaspartijen zorgen voor communicatie tussen de natuur en het interieur van het gebouw, een beeld dat nog versterkt wordt doordat het congrescentrum zo’n 12 meter hoger ligt dan het circuit, waardoor er vrij zicht is op de heuvels rondom.
4 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: Fotosport. Biz & Pier Mario Ruggeri, Italië. Tekening: Bureau Projectondersteuning VMZINC®, Italië.
No 12 / Focus on Zinc 5
Frankrijk Precisiewerk Openbare voorzieningen
Om de leefbaarheid in Franse sociaal
Daarna werd het om architectonische redenen ook
benadeelde wijken te verbeteren worden talloze
toegepast op de gevels die minder te lijden hebben
stadsvernieuwingsprojecten opgezet. De meeste
vonder weer. De maatvoering van het zink bepaalt
van deze wijken zijn in hoog tempo uit de grond
waar ramen en deuren geplaatst worden en daarmee
gestampt in de jaren na de Tweede Wereldoorlog
ook het ontwerp van de gevels.
en inmiddels sterk vervallen. De stadsvernieuwers
De zinkmodules zijn maatgevend voor de hoogte
deinzen niet terug voor grootschalige sloop waar dat
van de horizontale raampartijen in de zuidgevels van
nodig is, met het gevolg dat de wijken een volledig
het gebouw en voor de breedte van de raampartij in
ander aanzien krijgen. In de wijk La Madeleine,
de noordgevel. De architect heeft niet gekozen voor
aan de rand van Évreux, heeft een woonblok
standaardcassettes, maar speciaal voor dit project
plaatsgemaakt voor een wijkgebouw waarin een
elementen op maat laten maken. Daardoor kon hij
groot aantal diensten is gevestigd, die daarvoor niet
een hoog afwerkingsniveau realiseren bij specifieke
in de wijk aanwezig waren: een consultatiebureau,
verbindingen, zoals hoeken en raamopeningen, die
Tint(en) ZINC Naturel
een sociaal-medisch centrum en de sociale dienst.
bekleed zijn met aluminium zijdelen. Om de juiste
Het nieuwe gebouw is opgezet rond een patio waar
afstemming tussen de ruwbouw en de metalen
Oppervlakte 850 m2
alle diensten bij elkaar zitten. Het voorplein,
gevelbekleding te bereiken, is tijdens de bouw
de zuilengalerij en de vijver aan de straatkant
gewerkt met zeer strikte bouwregels.
Departementsgebouw, Évreux Architectenbureau(s) Pierre Lombard Installateur Cobeima (gevel) Entreprise Joly (dak) Techniek(en) VMZ Aangehaakte profielen Systeem(systemen) VMZ Structuurdak
vormen als publieke ruimte de schakel tussen het complex en de stad. Bovendien bieden ze mindervaliden beter toegang tot het gebouw. Het complex is voorzien van diverse milieuvriendelijke systemen: vegetatiedaken, zonnecollectoren en een natuurvijver voor de opvang van regenwater. Kenmerkend voor het departementsgebouw zijn de gevels van hout en zink. Het zink werd eerst aangebracht op de gevels die het meest blootgesteld zijn aan de Normandische regenbuien.
6 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: Paul Kozlowski, Frankrijk. Tekening: Pierre Lombard, Frankrijk.
No 12 / Focus on Zinc 7
Australië Gebouw en omgeving als eenheid Eengezinswoning
Balmoral is een buitenwijk van Sydney, gelegen
Grote raampartijen en smalle openingen zorgen
Balmoral - Mosman
aan de noordelijke toegang tot de haven en de vele
voor een wisselwerking tussen de intimiteit van
Architectenbureau(s) Nigel Parsons, Envirospace
baaien in en rond de stad. Balmoral maakt deel uit
de woning en de locatie als geheel. Dankzij deze
van de gemeente Mosman en bezit een van de 70
uitgekiend geplaatste openingen is het gebouw
stranden van de agglomeratie Sydney. Het heeft een
nooit in tegenspraak met het omringende landschap.
prachtig uitzicht over de stad. Architect Nigel Parsons
Vanuit het achterste deel van de tuin heeft men een
werd gevraagd om een woning te ontwerpen in
fantastisch zicht over de baai. De gevelbekleding
deze chique woonwijk. Hij wilde niet iets opzichtigs
speelt een belangrijke rol in het principe van
maken dat de sociale status van de bewoners
de vervaagde scheidslijnen: het rode PIGMENTO® –
tentoonspreidde, maar koos ervoor om de kwaliteit
gekozen om zijn geraffineerde uitstraling en zowel
van de omgeving in de architectuur tot uiting te laten
binnen als buiten toegepast - creëert eenheid tussen
komen. Liever het wezenlijke dan uiterlijke schijn.
binnen en buiten. Het een vormt het verlengde van
De woning is zowel eigentijds als discreet.
het andere; traditionele grenzen tussen woning,
Nigel Parsons heeft een principe toegepast dat
wijk en landschap worden uitgewist.
Installateur Sterland Roofing Systeem(systemen) VMZ Gevelpanelen, VMZ Staande naad Tint(en) PIGMENTO® rood Oppervlakte 250 m2
'extensief’ genoemd kan worden: de grens tussen binnen en buiten is op alle niveaus vervaagd.
Foto’s: VMZinc Australia, Australië. Tekening: Nigel Parsons of Envirospace, Australië.
8 Focus on Zinc / No 12
No 12 / Focus on Zinc 9
België Sculptuur Eengezinswoning
Vanaf de straat gezien komt de woning van
De architect is erin geslaagd om een moderne
de familie Wevers discreet over: behalve de deur
woning te creëren in krachtige natuurlijke materialen
is er niets dat de houten kubusvorm doorbreekt
die het geheel een zacht en warm karakter bezorgen.
of de functie van het gebouw verraadt. Twee zinken
Eenmaal binnen ademt de woning een en al
vleugels, symmetrisch geplaatst aan weerszijden van
openheid. De woning is in een U-vorm ontworpen
Installateur Karel van Vlierbergen
het centrale deel leiden de aandacht naar de inkom.
rond een binnenplaats met een vijver.
Welke verrassing zit verborgen achter deze gesloten
Alle ramen en deuren zijn gericht naar de tuin,
Systeem(systemen) VMZ Staande naad
gevel? De dubbele dimensie van het ontwerp van
die zo het ware hart van de woning wordt.
Genk Architect(en) Architectenbureau Peter Cornoedus & Partners
Architectenbureau Peter Cornoedus - zowel sereen
Tint(en) QUARTZ-ZINC®
als sober – daagt de toeschouwer uit.
Oppervlakte 440 m2
materialen om de woning een eigentijds karakter
Er is bewust gekozen voor de combinatie van twee te geven en daarmee te onderscheiden van de andere villa’s in de wijk.
10 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: Paul Kozlowski, Frankrijk. Tekening: PcP architects, België.
No 12 / Focus on Zinc 11
Denemarken Landelijk kantoor Kantoorgebouwen
Het hoofdkantoor van Energinet.dk steekt als een
Het duurzame ontwerp van het gebouw blijft echter
langgerekt donker blok uit boven het vlakke agrarisch
niet beperkt tot het energielabel. Op de begane
Energinet, Fredericia
landschap van Jutland. Het is een opvallend element
grond bevindt zich één grote ruimte. Alle kamers zijn
Architectenbureau(s) HVIDT ARKITEKTER
tussen de akkers en weilanden, net als de bestaande
gericht naar een atrium van drie verdiepingen, dat
functionele landbouwschuren, die door hun
verlicht wordt door natuurlijk daglicht. Midden in het
Installateur Søren Østergaard A/S
eenvoud en hun vanzelfsprekendheid een bron van
atrium klatert een fontein. Het interieur nodigt uit tot
inspiratie vormen voor veel eigentijdse designers.
contact tussen de medewerkers: een brede galerij
Systeem(systemen) VMZ Horizontale staande naad
In dit gebouw met zijn pure vormgeving zijn echter
verbindt alle kamers op een verdieping, de trappen
geen combines of tractoren te vinden, maar het
zijn zo gesitueerd dat ze al snel de voorkeur krijgen
hoofdkantoor van een vooraanstaande leverancier
boven de lift. De muren zijn bekleed met hout en
van groene energie.
de verlichting is verwerkt in transparante relingen.
De thuisbasis van dit bedrijf moest de betrokkenheid
Zo wordt de techniek aan het oog onttrokken en
en de zorg voor het milieu illustreren. Hvidt en
krijgt de natuur alle ruimte.
Tint(en) ANTHRA-ZINC® Oppervlakte 3 000 m2
Moolgard hebben daarom een milieuvriendelijk kantoorgebouw ontworpen dat 25 tot 30% minder energie verbruikt dan vergelijkbare gebouwen.
12 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: Arkitektur – fotograferne, Martin Tørsleff, Denemarken. Tekening: HVIDT ARKITEKTER, Denemarken.
No 12 / Focus on Zinc 13
Spanje Guggenheim-effect Openbare voorzieningen
Pola de Siero in Asturië wilde graag voortborduren
architecten het programma opgedeeld in drie aparte
op de succesvolle metamorfose van Bilbao, die
eenheden en die ingepast op het perceel.
Cultureel centrum, Pola de Siero
in gang werd gezet door het inmiddels beroemde
Het auditorium bevindt zich op het breedste deel,
Guggenheimmuseum naar het ontwerp van
waar de meeste ruimte beschikbaar was. De kosten
Frank Gehry. Bij de entree van Pola de Siero
van het geheel zijn relatief beperkt gebleven.
is onlangs een cultureel centrum verrezen met
Het casco is opgetrokken uit ruw beton en prefab
daarin een bibliotheek, een conservatorium en
beton. Dankzij de vele soorten gevelbekleding kon
een auditorium met 640 zitplaatsen. Het gebouw,
de matige kwaliteit van de ter plaatse gestorte
dat het aanzien van de stad definitief moet
elementen aan het oog onttrokken worden, evenals
veranderen, onderscheidt zich door zijn chaotische
de seriekwaliteit van de prefab-elementen. De
aanblik, doordrenkt van deconstructivisme en scheve
binnenwanden zijn bekleed met lazuurverf en
lijnen, waarmee vroeger de Amerikaanse architect
houten panelen, terwijl de buitengevels – voor
Eisenmann al experimenteerde.
zover ze niet uit glas bestaan - voorzien zijn van
Voor José Benito Diaz en Maria José Fernandez,
groen PIGMENTO® met staande naad. De zinken
de architecten van de gemeente die het gebouw
gevelbekleding is aangebracht met smalle openingen
ontwierpen, weerspiegelt de vorm van het gebouw
waardoor lucht kan circuleren. Zo ontstaat er een
de hoedanigheid van de huidige mens. Het gebouw
natuurlijke binnenklimaatregeling die in deze
is de reflectie van een bewegend universum, het legt
streek ‘galeria’ genoemd wordt en die ook in
geen vormen op, maar suggereert een veelheid aan
de traditionele bouwwijze toegepast wordt om
plaatsen en situaties in de ruimte. Het complex is
grote temperatuurverschillen in de woningen te
gebouwd op een langgerekt driehoekig perceel.
voorkomen.
Architectenbureau(s) Jose Benito Diaz Prieto & Maria José Fernandez Fernandez Installateur Muños – Cubiertas Internacionales Systeem(systemen) VMZ Staande naad Tint(en) PIGMENTO® groen Oppervlakte 8 740 m2
Niet gespeend van pragmatisme hebben de
14 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: FotoAsturias, S.L. & Maria José Fernandez Fernandez, Spanje. Tekening: Jose Benito Diaz Prieto & Maria José Fernandez Fernandez, Spanje.
No 12 / Focus on Zinc 15
Duitsland Ottenser Nase Kantoorgebouwen
Eerst agrarisch dorp, daarna industriewijk aan
van kronkelige weggetjes die naar de velden buiten
de haven van Hamburg en vervolgens het verval
het dorp leidden, akkers die later bebouwd zijn.
Hamburg
na het verdwijnen van de industrie: Altona in
Nu nog zijn er veel driehoekige percelen te vinden
Architectenbureau(s) Behrendt Wohnungsbau KG
de gemeente Ottensen heeft de ontwikkeling
en op een daarvan is dit nieuwe kantoorgebouw
doorgemaakt die in zoveel Europese steden te
verrezen.
zien is. Na een periode van stagnatie heeft Altona
De architecten en de aannemer hebben dus niet
een nieuwe dynamiek weten te vinden en is het
alleen vanuit efficiënt ruimtegebruik gekozen voor
uitgegroeid tot een van de meest trendy wijken
deze spitse vorm, geïllustreerd door de lange smalle
van Hamburg.
ruimten, maar ook als eerbetoon aan deze zeer
Symbool van die verandering: het kantoorgebouw
lokale bouwtraditie. Omdat zink perfect in vorm te
op de hoek van Friedensallee 290. Het silhouet doet
buigen is, kan het de halve cirkelbocht van de muur
denken aan de toonaangevende gebouwen van het
volgen, waarop het met een aangehaakt profiel is
Duitse expressionisme, met name aan warenhuis
bevestigd. De ritmische opeenvolging van metalen
Petersdorff dat in 1927 in Wroclaw werd gebouwd
gevelbekleding en vensters geeft een moderne
door Erich Mendelsohn. Inwoners van Ottensen zullen
afwisseling van vulling en leegte, van zwaarte
in het ongewone hoekgebouw echter de ‘Ottenser
en lichtheid, en resulteert zo een ‘Ottenser Nase’
Nase’ herkennen, het typische hoekgebouw dat heel
nieuwe stijl.
Installateur Fuchs Systeem(systemen) VMZ Aangehaakte profielen Tint(en) ANTHRA-ZINC® Oppervlakte 2 120 m2
karakteristiek is voor dit deel van Hamburg. Ze zijn ontstaan vanuit het oorspronkelijke stratenpatroon
Foto’s: Jörg Seiler, Duitsland. Tekening: Behrendt Wohnungsbau KG (GmbH & Co.), Hamburg, Duitsland.
16 Focus on Zinc / No 12
No 12 / Focus on Zinc 17
Polen Bedrieglijke eenvoud Eengezinswoning Warschau Architectenbureau(s) FO, arch. Damian Kotwicki Installateur Profil-Dach, Waldemar Piela Systeem(systemen) VMZ Staande naad Tint(en) QUARTZ-ZINC® Oppervlakte 200 m2
Op het eerste gezicht onderscheidt deze woning
aspect aan de gevel, de houten bekleding van de
in een buitenwijk van Warschau zich niet van andere
gevelpunten zorgt voor een warme uitstraling.
woningen in buitenwijken, waar ook ter wereld.
Het zink is toegepast op het dak en tegen de gevels
Een eenvoudig puntdak, passend in de
en geeft het geheel een abstract karakter dat
overheersende stijl van deze woonwijk. Alleen de
het moderne uiterlijk van de woning versterkt.
oplettende kijker herkent de hand van een architect,
Door de grote glazen puien vormt de tuin het
afgaande op de grote raampartijen, de maatvoering
verlengde van de woonkamer, die als grote open
van het zink en de dakoverstek waaronder het terras
ruimte rond de bijzonder fraai vormgegeven trap ligt.
op de begane grond is aangelegd.
Een zeer modernistische woning, verborgen achter
Damian Kotwicki, de architect van deze woning, had
een traditionele buitenkant.
maar een klein perceel (600 m2) tot zijn beschikking voor deze woning voor een jong stel. De materialen spelen een dominante rol in dit project, waarbij de eenvoud mœst sieren: de naden een grafisch
18 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: Paul Kozlowski, Frankrijk.
No 11 12 / Focus on Zinc 19
Frankrijk Energieneutraal Kantoorgebouwen
De geschiedenis van de stedenbouw zit vol
is een dubbelfluxsysteem aangebracht. Airconditioning
onverwachte gebeurtenissen. Dat wordt weer eens
komt er niet aan te pas, want de zonwering zorgt
bevestigd door de spectaculaire ontwikkelingen
ervoor dat de binnentemperatuur niet te hoog oploopt.
in Plaine Saint-Denis, waar een volledig vervallen
Verder heeft het gebouw betonnen vloeren, die ’s
industrieterrein geleidelijk verandert in een van de
nachts warmte kunnen opslaan en die overdag weer
Installateur Astragale
broedplaatsen van de architectuur van de toekomst.
afgeven (deze techniek staat gekend als night cooling
Het begon met de komst van het Stade de France op
of free cooling). Door al deze voorzieningen wordt het
Systeem(systemen) VMZ Staande naad, VMZ Aangehaakte profielen
het terrein van de voormalige gasfabriek van Landy.
primaire energieverbruik teruggedrongen tot
Dat bleek de aanzet tot de ontwikkelingen die er
40 kW/m²/jaar. De zonnepanelen op het dak en
nu plaats vinden. Fabriekshallen worden gesloopt en
op de gevels leveren 42 kW/m²/jaar, zodat het
Tint(en) QUARTZ-ZINC®
maken ruimte voor kantoorgebouwen, bijzondere
energieverbruik theoretisch gezien minder dan
voorzieningen en winkels.
0 kan bedragen.
Oppervlakte 3 000 m2
Deze beweging leidt tot ongekende vernieuwing: oude
Mediacom kiest niet alleen voor een energieneutraal
gebouwen worden vervangen door kantoorpanden
gebouw, maar zorgt ook dat het gebouw in andere
die ontworpen zijn volgens de nieuwste inzichten
opzichten duurzaam is. Het is prima bereikbaar met
over duurzaamheid, een vereiste waar niemand
het openbaar vervoer, zodat het ook bijdraagt aan
meer omheen kan. Op het gebied van duurzaam
het terugdringen van broeikasgassen. Bovendien
ontwerpen gaat het kantoorgebouw van Mediacom
is er voor zink gekozen omdat het een duurzaam
3 – ontworpen door architectenbureau Jourda - verder
en herbruikbaar bouwmateriaal is, en daarmee het
dan alle andere gebouwen. Het voldoet niet alleen
gebouw nog milieuvriendelijker maakt.
Saint Denis Architectenbureau(s) Cabinet Jourda
aan de eisen van het Franse label voor energiezuinige gebouwen (BBC*); het is een volledig energieneutraal gebouw. Het energieverbruik is beperkt door de compacte vorm met smalle kantoorlagen, waardoor het daglicht van twee kanten in de werkruimten binnenvalt; het gebouw is bijzonder goed geïsoleerd in de ramen zit driedubbel glas - en voor de ventilatie
20 Focus on Zinc / No 12
*Bâtiment de basse consommation. Het primaire energieverbruik van gebouwen met dit label is lager dan 50 kWh per vierkante meter per jaar. Alle vormen van energieverbruik worden bij elkaar opgeteld (verwarming, verlichting, warm water, klimaatregeling). Vergelijkbaar met Minergie in Zwitserland en Passivhaus in Duitsland.
Foto’s: Paul Kozlowski, Frankrijk.
No 12 / Focus on Zinc 21
Groot-Brittannië Ateliers van de toekomst Openbare voorzieningen
Stockport, een stadje 10 km ten zuidoosten van
Het centrale deel bestaat uit grote zalen met kostbare
Manchester, is onlangs begonnen met een ambitieus
apparatuur. Deze hardware drukt zwaar op het
stadsvernieuwingsplan, dat ‘Future Stockport’ heet.
projectbudget. Om binnen de kostenraming te blijven
Aansluitend op de renovatie van het stadscentrum
zonder te besparen op de bouwkundige kwaliteit,
heeft de universiteit van Stockport besloten om zelf
hebben de architecten nauw samengewerkt met de
ook te renoveren. In het hart van de campus zijn
aannemers en onderzoeksbureaus. Samen hebben
enkele oude gebouwen gesloopt en het geheel is
ze doordachte bouwwijzen ontdekt en hebben ze
volledig geherstructureerd. De campus voldoet nu
gekozen voor het gebruik van prefabmaterialen.
weer aan alle eisen van het moderne onderwijs.
Stockport College wilde een robuust gebouw. Austin-
De universiteit heeft een aantal faculteiten – design,
Smith Lord is aan die wens tegemoet gekomen
mode, techniek – waar de nieuwste technologie een
door toepassing van ruwe materialen: in de ateliers,
belangrijke rol speelt.
waar veel daglicht nodig is, zijn glazen gevels
Bureau Austin-Smith Lord heeft zowel het
aangebracht. Het herhalend patroon van de ramen
herinrichtingsplan voor de campus als twee nieuwe
overheerst het beeld. De leslokalen boven de ateliers
ateliers bij de inkom van de campus ontworpen.
hebben een gesloten karakter en zijn bekleed met
Tint(en) ANTHRA-ZINC®
Het herinrichtingsplan heeft tot doel om meer
antracietkleurig zink: een materiaal dat dit nieuwe
eenheid te brengen in de architectuur en om nieuwe
deel van de campus een robuuste uitstraling geeft
Oppervlakte 8 000 m2
mogelijkheden te scheppen voor communicatie
en tegelijkertijd de stevigheid en de duurzaamheid
binnen de campus zelf en met de omringende stad.
benadrukt die het universiteitsbestuur voor ogen had.
Stockport College, Stockport Architectenbureau(s) Austin-Smith Lord, Liverpool Installateur Bell zinc & Copper Roofing on behalf of DBR Leadworks Techniek(en) VMZ Aangehaakte profielen, VMZ Sinusprofiel Systeem(systemen) VMZ Gevelpanelen
22 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: Paul Kozlowski, Frankrijk. Tekening: Austin-Smith Lord, Groot-Brittannië.
No 12 / Focus on Zinc 23
VS Openbare voorzieningen Museum Madame Tussauds, Los Angeles Architectenbureau(s) Jag/RoTo Architecture Installateur GES Sheet Metal Systeem(systemen) VMZ aangehaakte profielen Tint(en) PIGMENTO® rood Oppervlakte 7 600 m2
Confrontatie op Hollywood Boulevard Op Hollywood Boulevard, vlak bij Grauman’s Chinese
van vroeger herinnert, toen hij hier met vrienden naar
Theater, de replica van een Chinese pagode waar
de film ging. Tussen de twee hoofdvleugels van het
filmsterren hun voet- of handafdruk in de bestrating laten
museum ligt een binnenplein die als ontmoetingsruimte
vereeuwigen, is het nieuwe wassenbeeldenmuseum
fungeert voor de bezoekers.
Madame Tussauds verrezen. Bureau RoTo is erin
Hoewel de ‘Los Angeles Business Council’ het project
geslaagd een verrassend gebouw neer te zetten aan
verkozen had tot een van de 20 interessantste
een van ’s werelds beroemdste boulevards, waar al
ontwerpen van het jaar, was het gebouw er bijna niet
heel wat spectaculaire gebouwen aanwezig zijn.
gekomen. Organisaties die zich inzetten voor het behoud
Michael Rotondi – vroeger werkzaam bij Morphosis –
van het cultureel erfgoed waren tegen de komst van het
en zijn medewerkers hebben zich verre gehouden
museum. De ontwerpers hebben moeten goochelen
van de kitsch, de imitaties van gebouwen uit de oudheid
met de stedenbouwkundige regelgeving, tot op het
en andere exotische bouwsels.
niveau van de maatvoering van de balustrades, om een
Zij hebben een ensemble gecreëerd waarin ze spelen
gebouw te realiseren waarin beweging mogelijk was.
met thema’s als deconstructie en conflict. Het geheel
De bezoekers kunnen door de ‘straten’ van het museum
vormt een gecontroleerde chaos waarin met zink
lopen of over de chique ‘promenades’ tussen de rode
beklede trapezevormige muren ruw in aanraking komen
muren die hun ritme ontlenen aan de voegen van de
met grote glaspartijen en metalen luifels. Als kind kwam
PIGMENTO®-profielen. De gekleurde openingen geven
Rotondi vaak op deze plek. Het museum heeft van hem
telkens een nieuw zicht op de stad.
een stedelijke uitstraling gekregen en straalt tevens een verlangen uit naar de gezelligheid die Rotondi zich
24 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: Farshid Assassi, VS. Tekening: Jag/RoTo Architecture, VS.
No 12 / Focus on Zinc 25
Spanje Tussen wijk en woning Kantoorgebouwen
20 km landinwaarts vanuit Barcelona ligt Sant Cugat
De loggia’s en de structuur van de gevels bepalen
de Vallès, vooral bekend om zijn dertiende-eeuwse
de intimiteit van de woningen. Het gebruik van zink
klooster. Door de aanleg van de spoorlijn in de
als bekleding paste precies bij deze architectonische
negentiende eeuw veranderde het welvarende
uitgangspunten en maakte het tevens mogelijk om
middeleeuwse stadje geleidelijk in een rustige
het project binnen het budget te realiseren. Door
buitenwijk van Barcelona. Door het stijgende
de keuze voor een gegolfd plaatmateriaal krijgt
geboortecijfer en de komst van nieuwe bewoners
het gebouw, afhankelijk van de afstand waarop de
werd het stadje nieuw leven ingeblazen. Het project
toeschouwer zich bevindt, verschillende gezichten:
Installateur FCV
met kantoren, woningen en winkels van het bureau
van dichtbij geven de golven een beweging aan de
EMBA getuigt van die nieuwe ontwikkeling. Het is
gevels, die vervaagt naar mate men verder van het
Systeem(systemen) VMZ met horizontale en verticale geperforeerde staande naad, VMZ met horizontaal en verticaal geperforeerd sinusprofiel
gebouwd aan de rand van de stad, op gronden van
gebouw wegloopt. Dan krijgt het bouwvolume een
de gemeente, dicht bij een station. Het is als het
steeds dominantere rol. Toen de architect aangaf
ware de toegangspoort tot het stedelijk gebied van
dat hij het complex in zink wilde uitvoeren, stuitte
Sant Cugat del Vallès.
hij vooral op terughoudendheid. Hij stelde een
Het project bestaat uit een aantal gebouwen
natuurlijke variant voor en liet twee proefstukken
die samen vorm geven aan straten en wegen.
aanbrengen op schaalniveau 1/1 om de twee opties
De architecten hebben er drie verschillende
te visualiseren. De variant met ANTHRA-ZINC®, die
schaalniveaus gecombineerd: de omgeving, de wijk
het best bestand bleek tegen UV-straling, kreeg
en de woning. Een groot overhangend deel vormt
uiteindelijk de voorkeur. Een keuze waar iedereen
de schakel tussen het complex en het stadscentrum
nu zeer tevreden mee is: het contrast met de lucht
en verwijst naar het hoogste schaalniveau.
benadrukt de aanwezigheid van het nieuwe complex,
Het middelste niveau, de wijk, wordt benadrukt door
dat met zijn sterke vormgeving stevig verankerd is
een zekere geslotenheid rond de openbare ruimten.
in de stad.
Wooncomplex Kantoor-wooncomplex, Sant Cugat del Vallès Architectenbureau(s) EMBA – Estudi MassipBosch arquitectos, Enric Massip Bosch
Tint(en) ANTHRA-ZINC® Oppervlakte 4 000 m2
Foto’s: Jordi Bernadó, Spanje & Paul Kozlowski, Frankrijk. Tekening: Estudi Massip-Bosch arquitectos, Spanje.
26 Focus on Zinc / No 12
No 12 / Focus on Zinc 27
China Post-industrieel Openbare voorzieningen Expositiecentrum en restaurants, Sjanghai Architectenbureau(s) Architectural Design & Research Institute of Tongji University Original Design Studio Zhang Ming (Doctor) Installateur ShanDong XiongShi Building Decoration Engineering Co’Ltd Systeem(systemen) VMZ Gevelpanelen Tint(en) QUARTZ-ZINC® Oppervlakte 5 000 m2
'Better city, better life' was het thema van de
Als symbool van de industriële ontwikkeling van
wereldtentoonstelling in Sjanghai van juni t/m
de stad is het gebouw bewaard gebleven en
oktober 2010. De deelnemers was gevraagd om met
gerenoveerd. De muren zijn aan de buitenzijde
hun paviljoens uitdrukking te geven aan hun visie
geïsoleerd en bekleed met QUARTZ-ZINC®, dat als
op de stad van de toekomst. Voor de tentoonstelling
duurzaam materiaal de vervanging vormt van
was een terrein van meer dan 5 km gekozen met
de oorspronkelijke metalen gevelbekleding die
een bijzondere symbolische waarde: voordat de
inmiddels geroest was. Bij de renovatie stond
wereldtentoonstelling er neerstreek, was er een
duurzaamheid centraal en was het principe van de
staalfabriek gevestigd.
3 R’s richtinggevend: reduce, reuse and recycle*.
De wereldtentoonstelling verjoeg de zware
Zonnepanelen op het dak vervangen de steenkool
industrie uit deze wijk, die op het schaalniveau
die vroeger in de centrale gebruikt werd voor de
van de dichtstbevolkte stad van China beschouwd
productie van elektriciteit. De zonnepanelen leveren
kan worden als een centrale wijk die volop in
voortaan de elektriciteit voor het gebouw, waar
ontwikkeling is. Na de Expo zijn de meeste paviljoens
nu wisseltentoonstellingen worden gehouden en
afgebroken en is er ruimte gemaakt voor een nieuwe
restaurants zijn gevestigd.
2
stadswijk. Een aantal paviljoens is echter behouden gebleven, zoals het 'Paviljoen van toekomst'. Het silhouet van het gebouw en de centrale schoorsteen laten niets te raden over: de toekomst heeft onderdak gevonden in een voormalige fabriek, een oude elektriciteitscentrale om precies te zijn.
Foto’s: Hantu Photography & Rover LUO, China. Tekening: TJARDI, China.
28 Focus on Zinc / No 12
*Verminderen (van verbruik), hergebruik, recycling
No 12 11 / Focus on Zinc 29
Denemarken Metalen origami Eengezinswoning
Een vrijstaande woning is de droom van talloze
Villa Kip, van de hand van bureau 3xN, is een
mensen overal ter wereld. Architecten en
van die woningen. De vorm is geïnspireerd op de
Architectenbureau(s) 3xN & M2
stedenbouwkundigen zijn er minder gelukkig mee;
Japanse papiervouwkunst origami, die erg geliefd
zij betreuren de vaak zeer matige architectonische
is bij de huidige generatie architecten. Het papier
Installateur Hovedgård Blikkenslagerforretning ApS
kwaliteit. Zou het mogelijk zijn om voor een zelfde
en de vouwen zijn verbeeld door het gebruik van
budget een eigentijdse woning te ontwerpen die zich
homogene materialen: ANTHRA-ZINC® op het dak,
losmaakt van het alom aanwezige treurige beeld
zwartgelakte houten panelen tegen de gevels.
van ‘huis met puntdak’?
Ook de diagonale lijnen van de raampartijen lijken de
Veel architecten zijn die uitdaging aangegaan
bewegingen van het papier te volgen. Grote glazen
en hebben een alternatief gezocht. Een Deense
puien geven openheid naar buiten toe en bieden
projectontwikkelaar heeft het initiatief genomen om
licht en ruimte in de grote woonkamer. Dit moderne
de alleenstaande woning te vernieuwen. Hij creerde
en atypische huis heeft zijn publiek gevonden: er zijn
modelwijk met woningen die ontworpen zijn door
er inmiddels 54 van gebouwd in heel Denemarken.
Silkeborg
Systeem(systemen) VMZ Staande naad Tint(en) ANTHRA-ZINC® Oppervlakte 200 m2
de bekendste architecten van Denemarken.
30 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: Arkitektur – fotograferne, Martin Tørsleff, Denemarken. Tekening: 3xN & M2, Denemarken.
No 12 / Focus on Zinc 31
Nieuw-Zeeland Moderne bas-reliëfs Openbare voorzieningen
Vision 5: dat is de naam van het herinrichtingsplan
De locatie vormde een grote uitdaging voor de
voor de campus van Saint Kentigern College in de
ontwerpers: het terrein ligt op een helling en door
Sportcomplex, St Kentigern College Auckland
buurt van Auckland. De vijf verwijst naar het aantal
de aanwezigheid van monumentale bomen en
elementen van de metamorfose van de campus:
sportvelden was de ruimte beperkt. De sportzaal is
een nieuw onderwijsgebouw, een faculteitsgebouw
gedeeltelijk in de helling gebouwd en is van bovenaf
voor kunst en exacte wetenschappen, een
vrijwel onzichtbaar. Alleen vanaf de voet van de
bibliotheek, een administratief centrum en een
heuvel gezien is de sportzaal duidelijk aanwezig. Een
sportcomplex.
grote rechthoek onderverdeeld in vakken beslaat het
Het sportcomplex is ontworpen door bureau
grootste deel van de voorgevel. Zinken bekleding
Architectus, dat ook het herinrichtingsplan voor
heeft meer weg van een klassieke beeldhouwwerk
de gehele campus heeft gemaakt. Het sportcomplex
dan van een gevelbekleding: het telt negen
werd als eerste gebouw van Vision 5 opgeleverd
rechthœken met een diamantkopmotief waarmee
en diende als voorbeeld van de nieuwe campus
sommige renaissancepaleizen werden versierd.
en als symbool van de vernieuwing. Het bevat
Dankzij deze moderne interpretatie van een klassiek
een sportzaal, twee onderwijsruimten, een
ornament konden de architecten van deze blinde
fitnesscentrum, kleedkamers en opslagruimten voor
muur juist een uniek symbool maken voor de gehele
sportmaterialen.
campus. Bij het 50-jarig bestaan van Saint Kentigern
Architectenbureau(s) Malcolm Bowes Architectus Installateur Metal Design Solutions Ltd Systeem(systemen) VMZ Staande naad, VMZ Aangehaakte profielen Tint(en) QUARTZ-ZINC® Oppervlakte 650 m2
College is het complex ingewijd als monument van de vernieuwing.
32 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: Kallan Macleod of Kallan photography, Nieuw-Zeeland. Tekening: Malcolm Bowes Architectus, Nieuw-Zeeland.
No 12 / Focus on Zinc 33
Frankrijk Voorstedelijk minimalisme Openbare voorzieningen
Architectuur en stedenbouw zijn twee disciplines
Deze vensters zijn rechtstreeks op de cassettes
die voortbrengen wat Umberto Eco het ‘open werk’
bevestigd. De maatvoering van de cassettes is
Uitbreiding Institut universitaire de technologie, Sarcelles
noemt: de ontwerper is een exponent van een
afgestemd op de afmetingen van de ramen.
duidelijke stroming en zijn werk is vaak
De kozijnen hebben een RAL-tint die zo dicht
een voortzetting of vervolmaking van dat van zijn
mogelijk bij de kleur van het geprepatineerd
Architectenbureau(s) Robain & Guieysse
collega’s. Zo kregen Antoinette Robain en Claire
QUARTZ-ZINC® ligt. Zo krijgt het geheel een pure
Guieysse de opdracht om in Sarcelles een uitbreiding
vorm en oogt het als een kostbaar voorwerp.
Installateur C2IP
te ontwerpen voor een universitair gebouw uit
De verticale lijnen van de kozijnen en de dieper
de jaren 70. Het bestaande gebouw bevat veel
gelegen voegen van de cassettes tekenen een
Systeem(systemen) VMZ Cassettes
architectonische figuren en biedt daardoor veel
rechthoekig patroon dat doet denken aan schilderijen
aanknopingspunten, veel diverse en chaotische
van Mondriaan.
Tint(en) QUARTZ-ZINC®
uitbouwsels. Tegenover een dergelijke veelheid
De zeefdrukken op de ruiten verspreiden een
Oppervlakte 450 m2
sprekende vormen krijgt juist de stilte een stem.
homogeen wit licht en verwijzen daarmee naar
De architecten hebben daarom gekozen voor een
de witte vlakken in zijn schilderijen. Ze versterken
minimalistische aanpak.
het beeld van verbondenheid met het werk
De uitbreiding, die veel kleiner is dan het
Mondriaan, de eerste exponent van de ‘nieuwe
oorspronkelijke gebouw, is als compact geheel rond
beelding’.
een trap gewikkeld en bestaat uit twee eenheden: een deel met kantoren met glazen buitenwanden en een zinken kubus met veel ramen.
34 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: M. Paul Kozlowski, Frankrijk Tekening: Bureau Projectondersteuning VMZINC®, Frankrijk.
No 12 / Focus on Zinc 35
VS Schuilplaats in het bos Eengezinswoning Cincinnati Architectenbureau(s) José Garcia Installateur Kelley & Carpenter Refrigeration & Sheet Metal Systeem(systemen) Dri-Design Cassette (Gecommercialiseerd buiten de USA onder de merknaam VMZ Mozaïk) Tint(en) QUARTZ-ZINC®, ANTHRA-ZINC® Oppervlakte 1 650 m2
José Garcia heeft bouwkunde gestudeerd in
Op een andere locatie in het bos staat Zinc House:
Argentinië en een eigen bureau opgericht in de
een sokkel op een licht hellend terrein, waarop
Verenigde Staten: José Garcia Design studio. Al snel
Garcia twee bouwvolumes met grote raampartijen
kreeg hij grote opdrachten, zoals het ontwerpen van
heeft geplaatst en waarvan de buitengevels volledig
ziekenhuizen en de renovatie van kantoorgebouwen.
in één materiaal zijn uitgevoerd. Hij heeft hier
Deze opdrachten had hij vooral te danken aan het
gekozen voor zink, omdat het een prachtig resultaat
feit dat hij al een aantal opmerkelijke woningen op
geeft voor relatief lage kosten en nauwelijks tot
zijn naam had staan. Door de kleinschaligheid en
geen onderhoud vraagt. De vorm van het huis is
de relatief vrije opdracht voor de woningen had hij
minder eenvoudig dan ze op het eerste gezicht
de ruimte om een eigen signatuur te ontwikkelen.
lijkt. Het parallellepipedum van zinkcassettes is
Zijn stijl kenmerkt zich door een voorkeur voor
minutieus ‘uitgehold’ om een overdekt terras
ruwe materialen, voor een onderzoekende stijl en
te creëren. Aan de voorzijde verwelkomt een
moderne architectuur, met name voor grote glazen
forse luifel de bezoekers. Ook deze luifel is met
puien over volledige hoogte van de gevel, waardoor
zinkcassettes bekleed. De horizontale en verticale
de bewoners onderdeel worden van het landschap
vlakken suggereren de aanzet tot een kamer en
rond de woning.
versterken zo de dubbelzinnigheid en de vervaging
Tot twee keer toe bracht het lot de architect samen
van de scheidingslijnem tussen binnen en buiten.
met klanten die een perceel in het bos hadden. Het
Die vervaging wordt meerdere malen toegepast, om
eerste huis, Schon house, gebouwd in 2004, staat op
een sterkere symbiose met de omringende natuur te
een open plek in een bos in Ohio en is een speelse
creëren.
combinatie van verschillende materialen.
36 Focus on Zinc / No 12
Foto’s: Ryan Kurtz, VS.
No 12 / Focus on Zinc 37
AUSTRALIË/NIEUW ZEELAND Umicore Australia Tel.: + 61 2 93 58 61 00
[email protected] www.vmzinc.com.au www.vmzinc.co.nz BELGIË/G-H LUXEMBURG n.v. Umicore s.a. Umicore Building Products Tel.: + 32 2 712 52 11
[email protected] www.vmzinc.be www.vmzinc.lu
Taiwan Umicore Marketing Services Co. Ltd. Building Products Tel.: + 886 2 8732 2021
[email protected] www.vmzincasia.cn DENEMARKEN/NOORWEGEN/ ZWEDEN Umicore Building Products Scandinavia A/S Tel.: + 45 86 84 80 05
[email protected] www.vmzinc.dk DUITSLAND Umicore Bausysteme GmbH Tel.: + 49 201 836060
[email protected] www.vmzinc.de
CANADA Canadian Brass and Copper Co. Tel.: + 416 736 0767
[email protected] www.canadianbrass.ca
FRANKRIJK Umicore Building Products France s.a.s. Tel.: + 33 1 49 72 42 42
[email protected] www.vmzinc.fr
CHINA
GRIEKENLAND MIPECO Trading Ltd. Tel.: + 30 210 664 46 11
[email protected] www.mipeco.gr
Hong-Kong Umicore Marketing Services Building Products Tel.: + 852 2700 2260
[email protected] www.vmzincasia.cn Peking Umicore Marketing Services Building Products Tel.: + 86 10 6424 6761
[email protected] www.vmzincasia.cn Shanghai Umicore Building Products Tel.: + 86 21 5876 9671
[email protected] www.vmzincasia.cn
www.vmzinc.com
GROOT-BRITTANIË Umicore Marketing Services UK Ltd. Tel.: + 44 1992 822288
[email protected] www.vmzinc.co.uk www.vmzinc.ie HONGARIJE Umicore Building Products Hungary Kft. Tel.: + 36 23 452 452
[email protected] www.vmzinc.hu
INDIA Umicore India Pvt Ltd. Tel.: + 91 22 66275656
[email protected] www.vmzinc.in
REP. SLOWAKIJE Umicore Building Products Slovensko, s.r.o. Tel.: + 421 917 496 019
[email protected]
ITALIË Umicore Building Products Italia s.r.l. Tel.: + 39 02 47 99 821
[email protected] www.vmzinc.it
RUSLAND UNION ZINC Tel.: + 7 495 665 61 90
[email protected]
LIBANON NAGGIAR Trading S.A.L. Tel.: + 961 1 562 652
[email protected] www.naggiar.net NEDERLAND n.v. Umicore s.a. Umicore Building Products Tel.: + 31 20 494 28 39
[email protected] www.vmzinc.nl OOSTENRIJK VMZINC Center Österreich Tel.: + 43 1 726 34 34
[email protected] www.vmzinc.at POLEN Umicore Marketing Services Polska Sp z o.o. Tel.: + 48 22 632 47 61
[email protected] www.vmzinc.pl PORTUGAL Umicore Portugal S.A. Tel.: + 35 1 22 995 0167
[email protected] www.vmzinc.pt QATAR NAGGIAR QATAR L.L.C. Tel.: + 974 44 687373 / 697790
[email protected] www.naggiar.net
SPANJE Umicore Building Products Ibérica s.l. Tel.: + 34 93 298 88 80
[email protected] www.vmzinc.es TSJECHIËSCHE REP. Umicore Building Products CZ s.r.o. Tel.: + 420 244 468 798
[email protected] www.vmzinc.cz TURKIJE A&D Group Tel.: + 90 212 255 5829
[email protected] USA Umicore Building Products USA Inc. Tel.: + 1 919 874 7173
[email protected] www.vmzinc-us.com ZUID-KOREA SUNNIE INTERNATIONAL Ltd. Tél.: + 82 2-3141-4774
[email protected] ZWITSERLAND Umicore Building Products Schweiz AG Tel.: + 41 317475868
[email protected] www.vmzinc.ch
VMZINC® - VM11098 – 5,5 NEER – 10.11 – ISBN 1769-9010 - Realisatie : Umicore France - Drukwerk: Vincent
ARGENTINIË KORZIN S.A.C.I. Tel.: + 54 11 4653 1425
[email protected] www.vmzinc.com.ar