ISRAEL Nr Juli 2012

Hoeveel zijn Israëls gasvondsten waard? • 8

Zoals paddestoelen na regen de grond uit schieten • 14

ISRAEL Nr. 7 07––Juli Juli2012 2012

www.middernachtsroep.nl N° 07 – Juillet 2012

Medisch toerisme in Israël

www.beth-shalom.nl w ww.beth-shalom.nl

Peetouderschap in Bolivia Voor wie kunt u peetouder worden?

Het doel van ons internaat

Bankgegevens

Onze On z kin inde dere ere en in n hett intte errna naat at kom at omen n vvo oor or een n dee el ui uitt h he et Bo Boli liivviiaa aans n e ns oe o erw woud, ou o ud, d waar aa ar zi zijj ge geen geen n on nd de errwijs wijss kun wi nne en kkrrijge iijjg gen. n. Som omm ommi miig ge e kin nd de ere ren kome kome ko m n ui uit uit

De kin De nde dere ren en wo word rden rd en n in kl klei eine ne gro r ep epje je es on o nde derg rgeb ebra raccht en vor orme men n ee een klei ein n gezi ge zinn n et etje je. Da D arbij proberen wijj hun t ler te eren om op een christelijke ma mani n err met el me e kaar om te gaan. Ze krijgen ookk kleine taken in huis of tuin, diie ze oo e z lfstandig moeten uitvoeren. Bij hu ze un huiswerk worden ze begeleid. Met een en n peetouderschap ondersteunt u niett al alle l en le het kind, ma aar a ook het gezin waa aaru ruit het kind kom mt. Zo ge geef eftt u he hett ki kind nd een uni niek eke ek e k ns voor de ka d toeko koms mst. t.

Uw U w maa a nd n el e ij ijkse bi bijd jdra rage g kuntt u ge overma ov m ke ma ken n op p de hi hieronde de der er ve v rm rmellde de bank ba nkre reke re keni ke n ng ni ng. Ve V rm rmel edh el hiierbi erbijj datt he hett ga aatt om o m een “pe peet ettou oude ders rsch chap ap”.. Giro Gi ro IB BAN A BIC BI C

4092 4092 9200 0 00 N 522 ING NL GB 0000 00 000 0 409 0922 00 IN INGB NGB BNL NL2A 2A

Zend Ze ndin in ngs g we werk rk Mid dde ern nac acht h sr sroep oe ep v n Be va Benn nnek ekko ekom om mwe w g 60 0 39 941 RK Do Doo orn or Ne ede erlla an nd

Hoe u peetou peetouder kunt worden Zod Zo dra ra u ee een n ee e rsste bet etal alin al ing in g he h bt b gedaan ge geda a voor oo or uw pet etekind, is uw w pee pe etoude ders rsch chap p geactivee ee erd. rd. rd IIn n het e voorj rjaar (begin scho sc ool o ja j ar a ) krijg u da an ee e n foto fo o van n uw pe p te eki kind nd.. nd Hoe u contact kunt opnemen H m met uw petekind prob oble le eemg em mg ge ezi zinn nn nen e heb en ebbe ben daar trau tr a ma m ’s opgelo open en,, die di e zij hier moeten en gaan an vve erwerken. Zij krijgen en hie ierr vo voor or het eersst de zorg die e zij al alss ki kind nd nodig g hebben. Behalve te zorge en vo voor o een n goed go ede school o op ople leid iding g iss het voo o r on ns heel he el belangrrij ijk, k, dat dezze ki kind nder eren en het evan angelie e ho hore ren. n. Vel elen en heb ebbe ben n hu h n leven, n, in die i tijjd da datt ze hierr wa waren, n, aan a de Here Je ezu us gege geve ven. n. We sttreve ven n er ernaar dat het contac ntactt me mett de oud der e s onde derh rhou o den en vve erste erk rktt wo word rdt. A s he Al hett en e igsz szins moge eli lijkk is ga gaan n de kind ki nderen in he hett we week eken end na naa ar hun ou o uderlijkk hu huiss, de ander eren en bliijv jven in n he het het in internaa n aatt. t. Waar u aan meewerkt door uw peetouderschap Om O mda d t de kin nde dere ren volled dig g verrzzo org gd worrden wo n en ee een go goed ede e sc scho hoo olo op din opleid ng krij kr ijge g n, is ee een n pl p aa atsje je in onss in inte tern naa at heell gew wil ild. d. Vee el ou ude d rs zijjn he hela laas a nie as iet in s aatt om zelfs st fs maa ar ee e n kl kle eine n bijdr ne ijdrag ge tte e leveren in le n de ko kostten en. Me et uw uw hul ulp p geef eftt u een ee n kind d de ka kans ns om na naa ar schoo ol te gaa aan n. Daar Da arom is uw bij ijdrag drag ge he heel el bel e an a grrij ijk. k.

U kunt een brief sch c rij riijv jven na n aar uw petekind, di die e wo word r t te rd er plaa pl laa aats t e in het Spa aans ve v rttaa aald d. He et ad adre r s is: LLlam lamad ada da d de M Mediano d oche e (naam van uw pet ete ekind) d)) Casilla 62 RIBERALTA / Be eni n BOLIVIA Wat een peetouderschap kost Een pe pee etouderschap p kos ostt pe perr ma m an and d 35 3 35,e ro eu o en duurt 12 maa and nden. Al Als dit bedrag ag g voor u te hoog is, kunt u oo vo o k kiezen voorr een deel-peetoudersc ee scha hap p, waa aarrbijj u zelf een ee n be bedr d ag bep e aa aalt. Het directe aanspreekpunt voor vragen V or vra Vo age gen n kunt u contact opnemen n met et Gonnie Pothof. Dit kan a op p he hett onderstaande postadres of pe ond p r em mai ail:l:: am minda mi nd @ll @ ama madada dee-med media ianoch oche.o e.org rg g

Srrta S t . Go Gonn nnie e Pot o ho of Llam mad ada a de e Med diano iia ano och he Casi Ca silla a 622 R BERA RI RA ALT TA / Be Beni ni BOLIVI BO VIA A

Middernachtsroep

EDITORIAL 3

Geliefde vrienden van Israël In Israël had men zich al ingesteld op nieuwe verkiezingen. Alleen de datum van de verkiezingen moest nog worden vastgesteld. Maar toen sloeg voor iedereen totaal onverwacht een nieuwsbericht als een bom in: de Kadima partij, die in de oppositie zat, zou onder haar nieuwe leider Shaul Mofaz tot de regering toetreden. Korte tijd eerder had Mofaz Netanjahu nog den leugenaar genoemd. Wat was er gebeurd? Tussentijdse verkiezingen hadden enorme, onnodige kosten voor het land veroorzaakt. De regering zou enige tijd half lamgelegd zijn, en dat op een moment dat Israël zich in een erg gevaarlijke situatie bevindt. Slechts één keer, halverwege het jaar 1998 , is er in Israël zo’n brede regeringscoalitie geweest, toen het land zich economisch in een uiterst moeilijke positie bevond, met een jaarlijkse inflatie van enkele honderden procenten. Het lukte deze regering van nationale eenheid toen om de Israëlische economie te moderniseren en voor het bankroet te redden. Dit laat zien hoe vermeend onmogelijke successen wel degelijk te bereiken zijn als centrale partijen samengaan om gemeenschappelijk een algemeen geaccepteerde oplossing te zoeken voor de brandende nationale problemen. Tot de meest urgente problemen van deze tijd behoren wel het huidige kiesstelsel en het regeringssysteem, die absoluut verbeterd moeten worden. Bovendien is voor Shaul Mofaz en zijn Kadima partij de rechtvaardige verdeling van de militaire dienst over het hele volk een verlangen dat hoog op hun prioriteitenlijstje staat. Tot nu toe laten met name de orthodoxe Joden zich dankzij de wetgeving daarvan vrijstellen. De belangrijkste punten met betrekking tot de verbetering van het regeringssysteem zijn: ministers mogen in de toekomst niet meer tegelijk parlementslid kunnen zijn en hun aantal dient tot 16 beperkt te worden. Tot dusver bestaat er binnen het Israëlische regeringssysteem praktisch geen echte scheiding der machten. Dit was weer eens merkbaar in een geval van onenigheid om huizen in een nederzetting in de buurt van Bethel. Het hooggerechtshof had beslist dat de grond waarop de huizen staan niet is gekocht, maar van Palestijnse Arabieren is. Dat betekent dat er wederrechtelijk op gebouwd is en dat de huizen nu moeten worden gesloopt. En nu proberen belangengroeperingen die ook regeringsleden zijn een wet in te brengen die de beslissing van het hooggerechtshof moet omzeilen. Velen in Israël die zich hebben aangesloten bij een organisatie met de naam: «Israel’s Hope» of in het Hebreeuws: «Yesh Sikuy», zijn bezorgd dat het democratische en zionistische karakter van het land weleens verloren kan gaan. Zij hopen nu dat het deze regering van nationale eenheid zal lukken om de nodige wetsveranderingen door te voeren om het voortbestaan van Israël als democratisch en zionistisch land te waarborgen. Opmerkelijk is dat Benny Begin, de zoon van Menachem Begin, op het standpunt staat dat de beslissing van het hooggerechtshof niet door een nieuwe wet omzeild mag worden. In 1977 wees zijn vader als premier de oproep tot annexatie van de Westelijke Jordaanoever af. Hij was zich er van bewust dat dit niet mogelijk was zonder de Arabieren volle democratische rechten te schenken. En dat had op zijn beurt het einde van Israël als Joodse staat betekend. Aan dit fundamentele feit is vandaag nog niets veranderd. Amir Peretz van de Arbeiderspartij bekritiseerde de kolonisten, dat zij iedereen die hen niet steunt als Israëlhater wegzetten. Het is verkeerd de jonge generatie te doen geloven dat iedereen die het niet met je eens is een monster is. Jesaja 1:26-27 bevat met het oog op wat er momenteel gaande is een diepzinnige waarheid. Er staat daar: «Sion zal door recht verlost worden.» En dan kondigt God verder aan dat Hij de rechters en raadsheren van Jeruzalem zo zal maken dat de stad een stad van gerechtigheid genoemd zal worden. Moge God de regering genade geven om dat te doen wat Hem welgevallig is. In Hem, die gerechtigheid liefheeft, groet u met een hartelijk shalom uw Fredi Winkler

Israël en de verkiezingsresultaten in Frankrijk Pag. 13

VOORPAGINA 4 Medisch toerisme in Israël 5 Israëlische verworvenheid voor astmapatiënten

ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL 6 Korte berichten 8 Over de Jeruzalemdag 8 Slechte vooruitzichten voor Israëls vredesverdrag met Egypte? 9 Hoeveel zijn Israëls gasvondsten waard? 10 Nieuwe commandant van de Israëlische luchtmacht 10 Computerworm in Irans olie-industrie 11 Antisemitische samenzweringstheorieën van een polemoloog 12 Een miljard dollar voor IJzeren Koepel 13 Israël en de verkiezingsresultaten in Frankrijk 14 Israëls agrarische innovaties verbazen 14 Zoals paddestoelen na regen de grond uit schieten 15 Israëli revolutioneert opnieuw digitaal drukken 16 Israëls onderzoekende jeugd boekt internationaal succes 17 Israëli presenteerde «een van de belangrijkste onderzoeken van de 20ste eeuw» 17 Examen met nadruk op cyberoorlog 18 Archeologische bewijzen voor het rijk van koning David? 19 2700 jaar terug in de geschiedenis 20 Ierse regisseur verbaast landgenoten

BIJBEL EN ISRAËL 21 Belangrijke aspecten in het boek Jozua - deel II

4 BIJBELSE BOODSCHAP Nieuws uit Israël • 7/2012

Over dit nummer Elke maand zijn er honderden berichten over en uit Israël die we onze lezers niet willen onthouden omdat ze juist voor christenen die van Israël houden zo enorm interessant zijn. Wat er vandaag de dag in, met en door Israël gebeurt kun je niet met andere landen vergelijken. In en rondom Israël gaat heilsgeschiedenis in vervulling. Het is helaas niet mogelijk om alle berichten die we krijgen in één nummer te publiceren. Daar is de omvang van dit blad veel te klein voor. Ook het nummer dat nu voor u ligt is vanwege ruimtegebrek een compromis. Elke maand opnieuw hebben we wijsheid van

boven nodig om te bepalen wat we publiceren en wat we laten liggen. Zo proberen we met vereende krachten met doelgerichte informatie en feiten over Israël, die u anders nauwelijks onder ogen krijgt, een klein tegenwicht met voornamelijk positieve info uit Israël te presenteren. Daarom verspreiden we dit tijdschrift ook gratis, zodat zoveel mogelijk mensen met berichten en achtergrondinformatie uit Israël bereikt kunnen worden. Israël is het volk van God op aarde, de wedergeboren christenen respectievelijk de Gemeente van Jezus is het hemelse volk. Veel leesplezier! CM ■

Medisch toerisme

in Israël

We hebben het al eens gehad over een bloeiende tak van het toerisme die de gasten niet naar historische plaatsen brengt, maar naar de uitstekende Israëlische ziekenhuizen. Deze tak heeft zich voor de medische instellingen van het land allang tot een lucratieve inkomstenbron ontwikkeld. Antje Naujoks (NAI correspondente in Beer Sheva, Israël) Bij het Hadassah ziekenhuis in de Jeruzalemse wijk Ein Karen bestaat een afdeling voor buitenlandse patiënten. Het ziekenhuis berichtte al jaren geleden een keer over deze trend en noemde het geval van een Britse patiënt als paradevoorbeeld. De

man moest in Engeland een wachttijd van 18 maanden voor de implantatie van een kniegewricht op de koop toe nemen. Na aanmelding bij het Hadassah ziekenhuis werd de operatie binnen tien dagen toegezegd. Om de pijn sneller kwijt te raken vond de patiënt het de moeite waard om uit eigen zak 15.000 euro voor de ingreep alleen te betalen. Hij was en is niet de enige:

in bijvoorbeeld 2006 registreerde men 15.000 buitenlanders die voor de meest uiteenlopende medische behandelingen naar Israël reisden. Inmiddels is dit aantal drastisch gestegen. Ook andere grote en befaamde ziekenhuizen in Israël, zoals die in de steden Jeruzalem, Tel Aviv, Haifa en Kfar Saba, beschikken al lang en breed over zulke afdelingen. Ze worden intus-

5 sen zelfs voorgesteld op een populair internetforum dat «Patients beyond Borders» heet en allerlei goede tips heeft voor mensen die hulp zoeken. Onder de medische toeristen zijn steeds meer Amerikanen uit de VS. Omdat veel mensen in de VS geen ziektekostenverzekering hebben en de gezondheidszorg daar erg duur is, komen ze naar Israël om voor een bypassoperatie slechts tien procent van de kosten te betalen die ze in de VS zouden moeten maken. Tegelijk vragen de Israëlische ziekenhuizen voor zulke particuliere behandelingen meer geld dan zij van de plaatselijke verzekeraars zouden krijgen. Behandelingen in Israël kosten voor buitenlandse patiënten ongeveer 30 procent meer dan voor inheemse. Op de keper beschouwd gaat het om een win-winsituatie voor alle betrokkenen: de ziekenhuizen krijgen

belangrijke inkomsten en patiënten kunnen rekenen op een snelle, kwalitatief hoogwaardige en vaak ook goedkopere behandeling. Inmiddels levert het medische toerisme de Israëlische ziekenhuizen elk jaar rond de 400 miljoen sjekel (80 miljoen euro) op. Dat is niet alleen een lucratieve inkomstenbron, het houdt sommige ziekenhuizen ook uit de rode cijfers. Overigens kan alleen degene die de benodigde financiële middelen heeft zich zo’n medische behandeling in het buitenland permitteren. Wat Palestijnse patiënten betreft ziet dat er anders uit. Terwijl de media bijna uitsluitend over het conflict berichten, blijven zulke aspecten vaak onbelicht. De Palestijnse Autoriteit (PA) heeft een verdrag met Israël over de behandeling van Palestijnse patiënten in Israëlische ziekenhuizen. In 2011 schreef Israël de PA daarvoor

een nota van 11 miljoen euro uit en in 2012 een van 6,6 miljoen euro. De PA neemt de kosten van de behandeling op zich op basis van een dankzij buitenlandse hulp voor dat doel opgezet fonds, want de eigen capaciteit en het medische niveau maken een behandeling in de eigen ziekenhuizen vaak onmogelijk. Zodoende kunnen juist Palestijnen van de uitstekende medische behandelingen in Israël genieten. Overigens moeten we wel opmerken dat het aantal Palestijnse patiënten in Israëlische ziekenhuizen terugloopt. De PA moest vanwege zijn financiële wanbeheer enerzijds de richtlijnen verscherpen en stuurt anderzijds meer patiënten naar Jordanië en Egypte, waar de kosten lager zijn. ■ Algemene informatie over een medische behandeling in Israël vindt u op www.patiensbeyondborders.com/israel

Israëlische verworvenheid voor astmapatiënten Naar aanleiding van de wereldastmadag bracht het Israëlische wetenschappelijke internetportaal Israel21c een samenvatting van tien ontwikkelingen uit die allemaal uit Israël stammen en astmapatiënten het lijden verlichten. «Deep Breeze» wordt tot nu toe weliswaar alleen in de VS en in enkele andere landen gebruikt, maar wel met groot succes, zodat deze ontwikkeling van het gelijknamige Israëlische bedrijf zich mettertijd vast wel verder zal verbreiden. De akoestische longenvibraties kunnen met behulp van externe sensoren die geen straling afgeven, worden gecontroleerd. Het niet-invasieve systeem maakt een betrouwbare diagnose mogelijk (www. deepbreeze.com). Veel ouders van kinderen met astma leven met een grote onzekerheid: is het een lichte aanval of moet hun kind toch maar naar het ziekenhuis? De «Personal Wheezometer», een ontwikkeling van de firma KarmelSonix, maakt het mogelijk de situatie binnen de kortste keren goed in te schatten (www.karmelsonix.com). Al sinds 2006 is er een ontwikkeling van het Israëlische concern Teva-Pharma op de markt: een milieuvriendelijk inhaleerapparaat. De oude apparaten bleken

namelijk schadelijk voor de ozonlaag (www.proairhfa.com). In 2000 nam Baruch Bekker als eerste in Israël zijn toevlucht tot een traditionele zouttherapie. Al in de Middeleeuwen observeerde men in zoutgrotten dat ademproblemen door de microscopisch kleine natriumchloride partikeltjes werden verlicht. Inmiddels

Al in de Middeleeuwen observeerde men in zoutgrotten dat ademproblemen door de microscopisch kleine natriumchloride partikeltjes werden verlicht.

komen er steeds meer van zulke kunstmatige therapieruimten, maar Israël is het enige land waar de ziektekostenverzekering dit betaalt. Er bestaat een duidelijk verband tussen luchtvervuiling en astma, maar hoe herken je dat gevaar vroeg genoeg? Irad Kuhnreich leed als kind aan astma en heeft intussen zelf kinderen die aan deze ziekte lijden. De nanotechnoloog, die aan het Technion in Haifa heeft gestudeerd, bracht een goedkoop apparaat op de markt om zelf het milieu te kunnen onderzoeken (www.myairbase. com). Drie van de vier medewerkers van het bedrijf EarlySense hebben kinderen die al vroeg aan astma leden. Zij ontwikkelden voor ouders een monitorsysteem dat een verslechterende ademsituatie meteen meldt zonder de kinderen echter op enigerlei wijze te beperken, want het gaat om een «slim sensorensysteem», dat geen lichaamscontact vereist (www. earlysense.com).

6 BIJBELSE BOODSCHAP Nieuws uit Israël • 7/2012

Een bepaalde olie die uit citroenen wordt gewonnen verhinderde bij dieren namelijk de vorming van astmasymptomen.

Korte berichten •

In 2007 begon Ido Bachelet van de Hebreeuwse universiteit te Jeruzalem samen met zijn collega onderzoeker Ariel Munitz aan de ontwikkeling van een antistoffenfragment dat de oorzaken van astma bestrijdt. Zulks in tegenstelling tot medicijnen, die uitsluitend tegen de symptomen ingaan. Deze innovatie bevindt zich in een vergevorderd stadium, al is men nog niet met klinische tests begonnen. In 2004 ontdekte men in het kader van een onderzoek aan het Technion in Haifa dat citroenen wel eens een antwoord op astma zouden kunnen hebben. Een bepaalde olie die uit citroenen wordt gewonnen verhinderde bij dieren namelijk de vorming van astmasymptomen. Ook dit onderzoek is in een vergevorderd stadium. Het Israëlische bedrijf Greeneng Solutions pakt de zaak van een heel andere kant aan. Ozon op longmembranen is niet goed. Ozon in het water is wel goed, omdat het alle kiemen doodt. Maar toch, als astmapatiënten een zwembad bezoeken, kan het chloor een aanval veroorzaken.

Het bedrijf biedt restaurants, hotels en ziekenhuizen die het water met ozon schoon houden, al systemen aan en is momenteel bezig met de ontwikkeling van een nieuwe stof die het chloor in onze zwembaden moet vervangen. Volgens uitlatingen van het bedrijf zou er binnenkort toestemming van het Israëlische Ministerie van Gezondheid afkomen (http:// en.greeneng.biz/products-a-services/ qozopoolq-system). Intussen weet iedereen dat ook passief roken gevaren met zich meebrengt.

•

•

•

Een onderzoek van het Technion toont echter aan dat ook restanten van sigarettenrook – bijvoorbeeld op meubels – niet ongevaarlijk zijn, vooral niet als het om astmapatiënten gaat die aan zulke restanten worden blootgesteld. Deze onderzoeksresultaten zullen veel mensen helpen om nog bewuster door het leven te gaan en hen waarschuwen om baby’s met of zonder een risico op astma niet op vloerkleden te laten kruipen of op sofa’s te laten slapen waar eerder gerookt is. AN ■

•

•

•

•

Het Amerikaanse blad Time rekent premier Netanjahu opnieuw tot de 100 meest invloedrijke personen van de wereld en baseert dit onder andere op het volgende: «Hij verdient erkenning omdat hij geattendeerd heeft op de dreiging die Iran voor Israël (…) en voor de gehele vrije wereld vormt.» Laat in het voorjaar werd het jaarverslag over antisemitische incidenten in de hele wereld gepubliceerd. Men noteerde weliswaar minder aanvallen, maar wel een enorme toename van wreedheden. Bovendien gelooft men dat heel veel incidenten niet eens bekend zijn geworden. In mei 2012 vond in Tel Aviv een van de grootste internationale conferenties over micro-elektronica plaats. Meer dan 100 bedrijven uit 20 landen presenteerden er hun innovaties. Merck Serono SA heeft in Yavne een nieuw ontwikkelingslaboratorium geopend. Het in het Zwitserse Geneve gevestigde farmaceutische bedrijf wil verder de onderzoeksactiviteiten van nieuw opgerichte Israëlische bedrijven bevorderen. In de komende jaren wil men er 10 miljoen euro in investeren. De actrice Veronica Ferres won in een Duitse quiz show 250.000 euro. De helft van haar winst heeft zij aan het Hadassah ziekenhuis in Jerusalem gegeven voor de nieuwe intensive care afdeling voor kinderen. Op het ongeveer zes kilometer lange gedeelte van de opgeheven spoorlijn JaffaJeruzalem, dat door een Jeruzalemse woonwijk loopt, moet een park met cafés ontstaan. Aan deze lijn ligt ook het in de 19de eeuw door de Duitse Tempeliers gebouwde historische station, dat in het groene gebied geïntegreerd moet worden. Kort na het geheime bezoek van de Jordaanse kroonprins zag de Tempelberg in Jeruzalem opnieuw een prominente buitenlander komen. Voor het eerst sinds 1967 bezocht de Egyptische moefti de plek om er te bidden. De pers kwam er pas later achter. In zijn vaderland kreeg de moefti veel kritiek over zich heen, omdat Egypte een inreisverbod naar Israël heeft ingesteld. Aan het Europese kampioenschap triatlon, dat in Eilat werd gehouden, hebben 700 atleten uit 35 landen deelgenomen. De 10 km hardlopen, 1,5 km zwemmen

ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL 7

•

•

•

•

•

•

•

•

•

en 40 km wielrennen moesten bij een temperatuur van meer dan 30 graden Celsius worden afgelegd. Opnieuw zijn aanslagen in Israël verijdeld, onder andere omdat Israëlische veiligheidsmensen bij een grenspost van de Westelijke Jordaanoever twee jongeren met vijf springladingen konden tegenhouden. MASHAV, de organisatie voor internationale samenwerking van het Israëlische Ministerie van Buitenlandse Zaken, en de hulporganisatie USAID hebben besloten om in de toekomst bij hulpacties in onder andere Oeganda, Ethiopië, Tanzania en Rwanda nauwer te gaan samenwerken. De Israëlische vereniging van voetbalscheidsrechters heeft geschiedenis geschreven, want voor het eerst verwierf een vrouw de scheidsrechterlicentie, waarmee zij zich in de rijen van 22 mannelijke collega’s schaarde. De weduwe van een politieagent die bij de terreuraanslagen in de buurt van Eilat in augustus 2011 om het leven was gekomen, heeft besloten in de voetstappen van haar vermoorde man te treden en is aan de opleiding tot politieagente begonnen. De traditioneel op Israëls Onafhankelijkheidsdag gehouden Bijbelquiz, waarbij de kennis van jongeren uit Israël over de geschriften van het Oude Testament wordt getest, is dit jaar door een 17-jarige scholier uit de stad Netivot in de Negev gewonnen.. De Israëlische menukaart is voor vegetariërs een luilekkerland. Toch verteert elke Israëli per jaar gemiddeld 76 kilo vlees – niet eens veel minder dan de Argentijnen en de Fransen, die de lijst aanvoeren. Uit de op de Onafhankelijkheidsdag gepubliceerde bevolkingsstatistieken blijkt dat het land 7.881.000 burgers telt. Sinds de vorige Onafhankelijkheidsdag zijn er 161.000 baby’s geboren, een Israëlisch «record aller tijden», zo berichten de media. In 1948, het stichtingsjaar van de staat Israël, bedroeg de export van het land 6 miljoen dollar. In 2011 exporteerde men goederen met een totale waarde van 90 miljard dollar. Een groei van 1.400.000 %! Terwijl het Duitse Bayer AG veel filialen in de wereld sluit, bevestigde Jörg Müller, bij Bayer directeur voor klinische ontwikkeling, de belangstelling van zijn bedrijf voor een onderzoeksla-

•

•

•

•

•

•

•

•

boratorium in Israël, omdat het land over «excellente academische en medische instellingen» beschikt. Op de in Rusland gehouden Europese kampioenschappen judo behaalden Israëlische sporters 4 medailles. Daardoor kwalificeerde onder anderen Arik Ze’evi zich voor de Spelen van 2012. In 2004 had hij voor Israël een Olympische bronzen medaille gehaald. Eind april overleed de vader van de Israëlische premier. Ben-Zion Netanjahu, die hoogleraar geschiedenis was en zijn onderzoeken altijd op het zionisme had gefocust, is 102 jaar oud geworden. De familie Netanjahu kreeg condoleances uit de hele wereld. De in Israël gevestigde ondergoedfabrikant Delta Galil heeft het Duitse traditionele bedrijf Schiesser overgenomen, dat al enkele jaren met financiële turbulentie te kampen had. Schiesser zal als zelfstandig dochterbedrijf onveranderd blijven bestaan. De Hebreeuwse universiteit in Jeruzalem en de universiteit van Potsdam hebben een overeenkomst ondertekend om op de terreinen onderzoek, onderwijs en studentenuitwisseling nauwer te gaan samenwerken. Met een officiële ceremonie is in Kiel de onderzeeër «INS Tanin» (Krokodil) aan het Israëlische Ministerie van Defensie overgedragen. Daarmee is de vierde onderzeeër van de Dolfijnklasse officieel in het bezit van Israëls marine. Het schip zal in 2013 in het land aankomen. Het Israëlische Ministerie van Financiën heeft besloten de aanschaf van hybride en elektrische auto’s te bevorderen. De wet die de aanschaf van milieuvriendelijker voertuigen door middel van belastingverlagingen aantrekkelijker moet maken, gaat het ministerie zo’n 42 miljoen euro kosten. De in de herfst van 2011 vrijgelaten gijzelaar Gilad Shalit heeft deelgenomen aan de fietstocht «Cycling for Peace», die in het kader van de campagne voor zijn vrijlating in het leven was geroepen. Shalit ontmoette er veel activisten die zich jarenlang voor hem hebben ingezet. Het internationale ratingkantoor Fitch heeft Israël een «A met stabiel vooruitzicht» gegeven. Minister van Financiën Steinitz verklaarde: «Gezien de economische situatie op de internationale markten is deze rating een getuigenis van de stabiliteit en de kracht van de Israëlische economie.»

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Na een gevangenisstraf van ruim 16 jaar is in mei 2012 de broer van de moordenaar van Rabin uit de gevangenis ontslagen. Hagai Amir was onder andere veroordeeld wegens betrokkenheid bij een samenzwering. Al in de eerste minuten van zijn vrijheid shockeert hij velen met de verklaring: «Ik heb nergens spijt van.» Op het terrein van de vroegere Hohenzollern fabriek in Düsseldorf moet een wijk van ongeveer 1000 woningen, genaamd Grafental, ontstaan. Investeerder is de maatschappij Brack Capital Properties (BCP) uit Tel Aviv. Op het wereldkampioenschap schaken voor scholieren, dat in Roemenië werd gehouden, weigerde een 10-jarige Tunesiër tegen een Israëlische scholier aan te treden. De Tunesische scholier werd in de Arabische landen als held gevierd. Omdat Hamas opnieuw heeft opgeroepen tot het ontvoeren van Israëlische soldaten, is het Israëlische leger een campagne begonnen die de soldaten er door middel van schokkende spotjes aan wil herinneren dat liften om gegronde redenen verboden is. Tel Avivs burgemeester Ron Huldai is voor een bliksembezoek naar de Duitse partnerstad Essen gereisd, waar hij onder andere de kolenmijn en het industriecomplex Zeche Zollverein bezichtigde en eerste details van een universitair samenwerkingsverdrag besprak. Het Israëlische Ministerie van Milieu stelt een gratis app voor mobiele telefoons ter beschikking. De «Denk groen» app geeft burgers tips voor een milieuvriendelijk gedrag in het dagelijks leven. Met 70 jaar vertraging is er voor 13 senioren een plechtige Bar Mitzwa ceremonie georganiseerd. Deze gebeurtenis, waarbij jongens van 13 jaar hun religieuze volwassenheid vieren, hadden zij vanwege de holocaust niet kunnen meemaken, zodat de viering een zeer emotinele belevenis was. Laat in het voorjaar ontmoetten leidende figuren van de politie uit 49 landen elkaar voor een internationale Interpol conferentie in Tel Aviv en wisselden vooral informatie over internetcriminaliteit uit. Half mei werd Israël opgeschrikt door een aardbeving met een kracht van 5,3. De secondenlange beving was van Haifa tot aan Beer Sheva te voelen, maar richtte geen schade aan AN ■

8 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 7/2012

MET ÉÉN OOGOPSLAG

Over de Jeruzalemdag In Israël herdenkt men met de Jeruzalemdag, die dit keer op 20 mei viel, de hereniging van de stad na de Zesdaagse oorlog. Naar aanleiding van het 45-jarig jubileum kwam het Israëlische Centraal Bureau voor de Statistiek met de volgende gegevens: •

•

•

•

Jeruzalem is de grootste stad van Israël. In 2011 werd de grens van 800.000 inwoners gepasseerd. Van de 801.000 inwoners zijn er 497.000 Joods (62 %), 281.000 moslim (35 %), 14.000 christen (ongeveer 2 %) en behoren 9.000 inwoners tot geen van deze drie geloofsgemeenschappen (ruim 1 %). Nieuwe inwoners komen meestal uit Bnei Brak, Tel Aviv-Jaffa en Beit Shemesh. Wie de stad verlaat, trekt ook meestal naar Tel Aviv-Jaffa, Beit Shemesh of Beitar Illit. De stad kent nog steeds meer vertrekkers dan nieuwkomers. Het aantal geboorten per vrouw ligt onder de inwoners van Jeruzalem met 4,01 duidelijk boven het landelijk gemiddelde van 3,03 kinderen. Een gemiddeld huishouden in Jeruzalem telt vier leden; het landelijk gemiddelde ligt op 3,4.

• •

•

•

Van de verdieners in Jeruzalem werkt 87,7 % in de stad. Ter vergelijking: in Tel Aviv is dat 64,2 %. Van de huishoudens met kinderen heeft 12,2 % geen inkomen. Dit aantal is bijna dubbel zo hoog als onder de overige stedelijke bevolking van het land (6,6 %). Van de Joodse inwoners van Jeruzalem die ouder zijn dan 20 jaar noemt 34 % zich ultraorthodox (in Israël in totaal 9 %), 19 % zegt religieus te zijn (landelijk gemiddelde 10 %), 27 % traditioneel religieus of traditioneel ingesteld (38 % in Israël als geheel), terwijl 19 % van de Joodse inwoners van Jeruzalem zich seculier dan wel niet religieus noemt (het landelijk gemiddelde ligt op 43 %). Van de scholieren van Jeruzalem die een Hebreeuwstalige school bezoeken leert 65,3 % op een ultraortho-

•

doxe school; 37,1 % van alle scholieren gaat naar een Arabischtalige school. Aan de academische instellingen van de stad staan in totaal 36.500 studenten ingeschreven. ■

Bron: Israëlisch Centraal Bureau voor de Statistiek / bewerkt door AN

OPGEZEGDE GASLEVERANTIES

Slechte vooruitzichten voor Israëls vredesverdrag met Egypte? De gasleiding die Israël van Egyptisch gas voorziet is steeds opnieuw in het nieuws. Toen de Egyptenaren in april 2012 de leveranties aan Israël stopzetten, zagen velen hierin een veeg teken voor de toekomst van het Israelische vredesverdrag met het land aan de Nijl. Over de pijpleiding werd tot april niet alleen Israël, maar wordt ook Jordanië van gas uit Egypte voorzien. In de loop van vorig jaar werd deze pijpleiding steeds weer het doelwit van terroristische sabotageacties. Meer dan een dozijn explosies legden de gasleveranties herhaaldelijk lam. Natuurlijk is het moeilijk om deze pijpleiding, die door de onbewoonde uitgestrektheid van het Sinaï schiereiland loopt, te beschermen. Maar tegelijk lijkt het er op dat de verantwoordelijke Egyptische autoriteiten

zich maar weinig voor de instandhouding van de leveranties interesseerden. Omdat Egypte vanwege de «Arabische lente» economisch gezien door zware tijden gaat, is dat verbazend, want de gasexport is een zekere bron van inkomsten. Daarom kreeg men in Israël al gauw het vermoeden dat hier wel eens een nieuwe politieke lijn achter kon zitten. En in dit verband is steeds vaker ook de toekomst van het vredesverdrag tussen Egypte en Israël besproken.

Israël is op de gasleveranties aangewezen. Het land steekt weliswaar steeds meer middelen in alternatieve energie, maar de stroomproductie van het land berust in hoofdzaak op gas, aardolie en steenkool. Rond 40 procent van de stroomproductie komt uit gas. Ongeveer de helft van de daarvoor benodigde grondstof betrok het land uit Egypte. Weliswaar is Israël intussen op eigen enorm grote gasvelden gestuit, maar de productie vanuit het grootste gasveld Leviathan begint niet voor 2016.

9 Het uitvallen van de Egyptische gasleveranties door toedoen van de terreuraanslagen op de pijpleiding kon men nog wel overbruggen, maar wat er daarna gebeurde kan veel grotere gevolgen dan alleen stroomkrapte hebben. Eind april 2012 stopte Egypte de gasleveranties naar Israël helemaal. Men gaf als reden aan dat Israël zich niet aan de in het verdrag overeengekomen regels had gehouden. Het bestaande verdrag is in 2005, dus tijdens de regering van president Hosni Mubarak gesloten. In Egypte was het verdrag veel mensen – zowel in regeringskringen als onder het volk – een doorn in het oog, omdat het de normalisering van de betrekkingen met Israël bekrachtigde. Daarnaast vinden velen dat het gas te goedkoop aan Israël is verkocht. Deze beide punten van kritiek hebben na de val van Mubarak steeds meer geldingskracht gekregen. Mohammed Shoeb, de voorzitter van de Egyptische gasmaatschappij,

In de loop van vorig jaar werd deze pijpleiding steeds weer het doelwit van terroristische sabotageacties.

benadrukte ook namens de Egyptische regering dat het stopzetten van de gasleveranties geen politieke achtergrond had. Ook Israël bagatelliseerde het nieuws al snel. Men gaf

aan zich aan de voorwaarden van het verdrag te hebben gehouden. De reden van de stopzetting moest men bij een ruzie tussen particuliere ondernemingen en de Egyptische regering zoeken. Terwijl de Egyptische militaire raad en de overgangsregering zowel tegenover Israël als de VS verklaarden dat alle overeenkomsten nog steeds golden, ziet het er onder het volk heel anders uit. De jongste peilingen bevestigen opnieuw dat zo’n 61 procent van de Egyptenaren voor opheffing van het vredesverdrag met Israël is. Twee kandidaten voor het Egyptische presidentschap met de beste papieren maakten gebruik van deze stemming. Zij maakten openlijk bekend het vredesverdrag met Israël na hun eventuele verkiezing «te willen heroverwegen.» AN ■

DUIZELINGWEKKEND

Hoeveel zijn Israëls gasvondsten waard? De vondst van gasvelden in de Middellandse Zee door Israëlische bedrijven de afgelopen jaren heeft niet alleen in Israël opzien gebaard. Voor het eerst zijn er nu ramingen van de bedragen die zij gaan opleveren. Dat de vondsten voor het aan grond-

stoffen arme Israël belangrijk zijn, ligt voor de hand. Toch maken de gegevens over de omvang van de gasvelden de dimensie van de vondsten maar mondjesmaat aanschouwelijk. Een leek kan zich bij een bepaalde hoeveelheid kubieke meter nauwelijks iets voorstellen. Dat wordt al beter als je getallen krijgt over de financiële bedragen die de gasproductie gaat opleveren. Maar juist daarmee was men tot voor kort uitgesproken voorzichtig. Nu heeft men echter de eerste schattingen van het Israëlische Ministerie van Financiën gepresenteerd, die in de Israëlische pers «terughoudend en heel voorzichtig» werden genoemd. Men schat het grootste gasveld, Leviathan, op een marktwaarde van 60 miljard sjekel (ongeveer 12 miljard euro). De financiële waarde van de andere gevonden gasvelden stelt men op een totaal van nog eens 20 miljard sjekel (vier miljard euro).

Deze getallen zijn overigens aan schommelingen onderhevig. Enerzijds kan men de omvang van de gasvelden tot dusver slechts schatten, anderzijds schommelt de marktprijs van aardgas. Daarom is het best mogelijk dat men deze bedragen na de aanvang van de productie naar beneden of naar boven moet bijstellen. De regering van het land, zo schat het Israëlische Ministerie van Financiën, heeft een bedrag van ruim 20 miljard sjekel aan inkomsten in het vooruitzicht. Het bruto binnenlands product (BIP) van Israël bedraagt elk jaar bijna 240 miljard dollar. In 2011 kende de export een totaal volume van 62,5 miljard dollar. Israël ontvangt ieder jaar ongeveer 68 miljard dollar aan inkomsten, maar geeft 75,6 miljard dollar uit. Daarmee wordt duidelijk dat de 20 miljard sjekel aan inkomsten – ongeveer 5,3 miljard in dollar – meer dan aanzienlijk zijn. Wat betreft de na-

tuurlijke hulpbronnen in Israël levert alleen de productie van mineralen uit de Dode Zee, zoals potas en magnesium, een hoog bedrag voor de staatskas op. Maar de toekomstige inkomsten uit de aardgasvelden zullen veel hoger zijn. AN ■

10 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 7/2012

BENOEMING IN BEWOGEN TIJDEN

Nieuwe commandant van de Israëlische luchtmacht Hij is generaal-majoor. In 1977 ging hij in dienst. Hij werd straaljagerpiloot. Sindsdien heeft hij heel snel carrière gemaakt. In mei 2012 werd Amir Eshel tot commandant van de Israëlische luchtmacht benoemd. In Israël wordt er altijd veel aan-

dacht aan de luchtmacht van het land besteed. Ondanks moderne tijden, waarin oorlogvoering met raketten een steeds belangrijker rol speelt, beschermen de piloten van de Israëlische luchtmacht niet alleen de hemel van het land, maar kunnen ze in geval van nood als eersten achter de vijandelijke linies in actie komen. Amir Eshel heeft het tot generaalmajoor geschopt. Hij werd in 1959 in Jaffa geboren en koos toen hij in 1977 aantrad voor de militaire dienst voor een opleiding tot piloot, die hij met bravoure afsloot. Hij vloog onder andere in de eerste Libanonoorlog in de 80er jaren oorlogsmissies. Hij was ook militair attaché in de VS en heeft aan de Auburn universiteit in de staat Alabama en aan de universiteit van Haifa gestudeerd. Tussen 2006 en 2008 was hij vicecommandant van de Israëlische luchtmacht. In deze tijd maakte hij promotie tot generaal-majoor en diende

daarna als directeur van het planningscomité van het leger. Het hoogtepunt van zijn carrière is de benoeming door de huidige stafchef Benny Gantz tot commandant van de Israëlische luchtmacht. In Israël baarde generaal-majoor Eshel in 2003 waarschijnlijk het meeste opzien toen hij een vlucht van bijzondere symbolische betekenis van het gehele Joodse volk aanvoerde. Hij vloog toen aan het hoofd van een delegatie Israëlische straaljagerpiloten, die in overlag met de Poolse regering rondjes boven het vroegere vernietigingskamp Auschwitz draaiden. Voor talrijke Joodse overlevenden van de holocaust in Israël en in de hele wereld was dit een zeer emotioneel gebeuren met een enorme symbolische kracht. Eshel sprak destijds vanuit de cockpit de volgende woorden: «Wij, de piloten van de Israëlische luchtmacht, opgestaan uit de as van miljoenen slachtoffers, vliegen over de afgrijselijke kampen. We

dragen hun stomme schreeuwen naar de hemel, we salueren voor hun moed en beloven plechtig een beschermend schild voor het Joodse volk en de staat Israël te zijn.» De gehuwde vader van drie kinderen wordt in een roerige tijd tot commandant van de Israëlische luchtmacht benoemd. Israëls piloten konden namelijk wel eens een belangrijke rol met het oog op de beveiliging van het bestaan van de Joodse staat spelen. Eshel heeft veel respect verdiend door zijn openheid voor het invoeren van revolutionaire innovaties. Tegelijk staat hij er om bekend besluiten weloverwogen en tot in het kleinste detail doordacht te nemen. Daarom heeft men tegen de achtergrond van een altijd nog mogelijke militaire operatie tegen het Iraanse kernonderzoekprogramma ook veel waardering voor hem als een man met ervaring en vastberadenheid, maar ook met de nodige openheid voor de meest uiteenlopende alternatieven. AN ■

ALWEER

Computerworm in Irans olie-industrie Ongeveer twee jaar nadat de computerworm «Stuxnet» zich door de computersystemen van het Iraanse kernonderzoekprogramma heeft gevreten, zorgt er weer een computerworm voor problemen. Dit keer heeft een computerwurm de digitale systemen van de Iraanse olie-industrie aangevallen. De cyberaanval moet, zo zeggen buitenlandse persbureaus, op 22 april hebben plaatsgevonden. De computerwurm zou eerst in het controlecentrum van de olie-installatie op het eiland Kharg zijn opgetreden (hiervandaan wordt het grootste deel van de Iraanse olie-export geregeld). Parallel daaraan zou het op het verantwoordelijke ministerie en in de computersystemen van de nationale oliemaatschappij «National Iranian Oil Company» (NIOC) tot soortgelijke problemen zijn gekomen. Verder maakte het persbu-

11 reau Reuters bekend dat de Iraanse olie-export enkele dagen platgelegen had. Omdat ook de internetportalen van het Iraanse Ministerie voor Aardolie en die van de NIOC waren lamgelegd, kon Iran de zaak niet buiten de publiciteit houden. Deze aanval was voor de Iraniërs zeer beschamend. In de loop van de desbetreffende dagen kwamen de verschillende instellingen steeds weer met berichten die de zaak nog pijnlijker maakten, omdat men onderling geen afspraken had gemaakt. De tegenstrijdige verklaringen wekten definitief de indruk dat er een complete chaos heerst. In sommige berichten stond dat er «nauwelijks schade» was

aangericht. Het Iraanse staatspersbureau FARS daarentegen gaf toe dat er een zware cyberaanval had plaatsgevonden. Men had geprobeerd de data van de servers van het Ministerie van Olie te wissen. De belangrijkste data waren niet beschadigd, maar men had toch maar, zogezegd als «voorzorgsmaatregel» veel systemen uitgeschakeld. Viceminister van Olie Hamdollah Mohammadnejad verklaarde intussen dat de Iraanse overheid een speciaal onderzoeksteam in het leven had geroepen om de crisis als gevolg van de cyberaanval te bezweren. We herinneren er aan dat Iraanse computersystemen al eerder het doelwit van een cyberaanval zijn geweest.

Toen ging het om de digitale gegevens van het kernonderzoeksprogramma van Iran. De computerworm «Stuxnet» was in de hele wereld groot nieuws. Net als nu meldde ook toen niemand zich om de verantwoordelijkheid op zich te nemen. Toch meldde Iran dat het wist wie er achter zaten; Israël en de VS hadden allebei computerwormen ontwikkeld en binnen gesluisd. De buitenlandse media namen deze bewering van de Iraniërs over. Buitenlandse deskundigen baseren dit vermoeden op het feit dat alleen technologisch hoog ontwikkelde landen het vermogen bezitten om zo’n cyberaanval uit te voeren. Noch vanuit de VS, noch vanuit Israël liet men er ook maar één woord over vallen. ZL ■

MEER DAN TWIJFELACHTIG

Antisemitische samenzweringstheorieën van een polemoloog Johan Galtung is een gerespecteerd socioloog. Hij heeft ongeveer 1000 wetenschappelijke artikelen en 100 boeken gepubliceerd die bijna uitsluitend over het thema vrede gaan. Intussen is hij door twijfelachtige uitlatingen in het nieuws gekomen. Professor Johan Galtung geniet wereldfaam als socioloog. Het vakgebied van de Noor is de polemologie. De inmiddels 82-jarige geldt als voorloper en grondlegger van de wetenschappelijke discipline «polemologie en conflictoplossingen». Hij heeft ook een toonaangevende rol gespeeld bij de oprichting van het internationale Instituut voor Polemologie, dat in 1959 in de Noorse hoofdstad Oslo in het leven werd geroepen. Van een wetenschapper met een dergelijk cv verwacht men goed onderbouwde en op feiten berustende opvattingen. Vanwege het focus van zijn onderzoeken richten talloze vredesactivisten in de hele wereld hun bikken op deze wetenschapper. Ook Israël, waar het woord vrede een heel bijzondere betekenis heeft, heeft van zo’n man bepaalde verwachtingen als het gaat om gekwalificeerde uitspraken op zijn vakgebied. In enkele weken is dit grondig veranderd, want Galtung deed deze verwachtingen met enkele zeer duidelijke woorden teniet. Tijdens een toespraak aan de universiteit van Oslo liet hij zich niet alleen met anti-Israëlische uitlatingen gaan,

wikipedia

Galtung gaf daarbij onder andere aan dat men een verband tussen «Israëlische en Joodse elementen» met de Noorse misdadiger Anders Behring Breivik «niet kon uitsluiten».

maar gaf hij ook antisemitische vooroordelen ten beste. Zijn uitlatingen werden wijd en zijd bekend door een compilatie die het Noorse tijdschrift Humanist op het net publiceerde. Galtung bevestigde zijn houding ook in correspondentie die de gerenommeerde Israëlische krant Haaretz daarop met hem voerde. Galtung gaf daarbij onder andere aan dat men een verband tussen «Is-

raëlische en Joodse elementen» met de Noorse misdadiger Anders Behring Breivik «niet kon uitsluiten». Verder beweerde hij dat de misdadiger banden met de Vrijmetselaars had, «die zoals bekend een Joodse achtergrond hebben». Maar de Noor maakte het nog bonter met zijn stellingen, want hij is van mening dat de Noorse misdadiger Breivik rechtstreekse orders van de Is-

12 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 7/2012

raëlische buitenlandse geheime dienst Mossad kreeg, waaronder de opdracht om de genoemde aanslagen uit te voeren. Om deze bewering schijnbaar te onderbouwen nam Galtung zijn toevlucht tot de in antisemitische kringen populaire samenzweringstheorieën. Hij gelooft dat alleen al de datum waarop Breivik zijn aanslagen pleegde naar Israël verwijst, want ook de aanslag van de Joodse ondergrondse organisatie Etzel op het King David Hotel in Jeruzalem in 1946 was op 22 juli gepleegd. Galtung hoopt meer informatie uit de politieverslagen te kunnen krijgen, die volgens hem zo’n verband zullen onthullen. Wie Galtungs beweringen als «uitglijder» wil verontschuldigen, ontdekt

door andere uitlatingen van deze vermaarde academicus al gauw dat dit niet zo is. Galtung gaat zich te buiten aan stellingen die maar al te duidelijk een antisemitische achtergrond hebben: Joden zouden de Amerikaanse media beheersen en ten gunste van Israël feiten verdraaien. Het is tot het «verschrikkelijke Auschwitz», zo drukte Galtung het uit, ook gekomen doordat Joden in Duitsland op te veel en te belangrijke sleutelposities zaten. Tegelijk beveelt hij iedereen aan om de «Protocollen van de wijzen van Sion» te lezen. Dit allang als verzinsel ontmaskerde haatschrift is in antisemitische kringen nog altijd zeer populair. Dit samengebalde antisemitisme heeft niet alleen in Israël, maar in

de hele wereld veel mensen terecht boos gemaakt. Een van de eersten die reageerden was professor Gad Yair, socioloog aan de Hebreeuwse universiteit te Jeruzalem: «Galtung gold als een in hoog aanzien staan lid van elke openbare of academische discussie – tot vandaag. Zijn commentaren doen niet alleen de Noorse wereld van de wetenschappen verbaasd opzien: ‹Hoe is het mogelijk dat deze verbreider van de vredesgedachte zijn ideeën met publicaties van neonazi’s onderbouwt en ze dan ook nog in interviews, lezingen en artikelen verbreidt?›» Afsluitend vraagt Yair zich af: «Spreekt Galtung het woord vrede soms net als Breivik uit, begeleid door een nazigroet?» ZL ■

AMERIKAANSE MILITAIRE HULP

Een miljard dollar voor IJzeren Koepel Nog onlangs hebben we over het raketafweersysteem IJzeren Koepel en de ontwikkeling ervan bericht. Israël heeft dringend meer raketbatterijen nodig, waar het dankzij de VS inmiddels uitzicht op heeft. In ons meinummer hebben we gegevens en feiten gepubliceerd over de ontwikkeling, het gebruik en de prestaties van het in Israël ontwikkelde raket-

afweersysteem IJzeren Koepel. Het is het enige verdedigingssysteem ter wereld dat raketten met een reikwijdte van niet meer dan 50 kilometer voor hun ontploffing uit de lucht haalt. Tot nu toe beschikt Israël over drie batterijen. De vierde moet binnenkort door «Rafael», het grootste wapenconcern van Israël, geleverd worden. Overigens valt de aanschaf van nog meer batterijen Israël om financiële redenen zwaar. Nu springt in deze zaak Israëls trouwste bondgenoot bij. Midden in de verkiezingsstrijd om het presidentschap besloot de Amerikaanse president Barack Obama de militaire hulp aan Israël te verhogen. Het is een voorbeeldige stap van de president, die Israël op belangrijke wijze zal helpen om zijn burgers beter te beveiligen. Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden bekrachtigde het besluit van Obama, zodat de Verenigde Staten de komende maanden ongeveer een miljard dollar naar Israël zullen overmaken. Dit bedrag komt nog bo-

venop de jaarlijkse militaire hulp van de VS ter waarde van 3,1 miljard dollar. Volgens de doelstelling die de VS eraan geeft dient het bedrag gebruikt te worden voor de bouw van meer raketbatterijen van het systeem IJzeren Koepel. Een klein deel van het bedrag dient naar de verdere ontwikkeling en verbetering van IJzeren Koepel te gaan. Na de laatste escalatie, waardoor een miljoen Israëli’s in het zuiden van het land ruim een week in de buurt van schuilkelders moesten blijven, had

Israël zijn bondgenoten om hulp gevraagd. De op dat moment beschikbare raketbatterijen waren net voldoende voor de bescherming van de grotere bevolkingscentra in het zuiden. In Israël is men zich er van bewust dat ook het noorden aan het gevaar van raketbeschietingen is blootgesteld, want de arsenalen van de door Iran gesteunde Hezbollah militie in Libanon liggen vol met soortgelijke raketten. De bouw van een raketbatterij van het systeem IJzeren koepel kost on-

13 geveer 50 miljoen dollar en dat is dan nog zonder de kosten voor afweerraketten en de voorbereidingen op de plek waar het systeem ingezet gaat worden. Israël ziet een noodzaak voor tientallen raketbatterijen om zijn burgers zowel in het zuiden als in het boorden en in de grootste bevolkingscentra van het land – de regio Tel Aviv – te beschermen. Al bij de laatste escalatie waren de terreurorganisaties van de Gazastrook steeds verder richting de regio Tel Aviv gekropen. In Israël weet men dat men hier dringend beschermende maatregelen moet treffen.

Daarom waren er tegen de achtergrond van de uitstekende prestaties van IJzeren Koepel veel stemmen te horen die zeiden dat men niet mocht aarzelen om meer batterijen te bestellen. Wat in tijden van bezuinigingen op het budget van Defensie overigens een geen gemakkelijke opgave is. Maar ook in de VS werden meer batterijen ter bescherming van de Israëlische burgerbevolking geëist. Verschillende politici eisten een grotere bijdrage aan desbetreffende militaire hulp voor Israël. Enkele pro-Israël ingestelde Amerikaanse politici gingen zelfs nog een stap verder door de Amerikaanse

regering op te roepen niet maar simpelweg geld ter beschikking te stellen, maar als partner in deze onderneming in te stappen. De politici en militairen die deze aanpak voorstaan, geloven namelijk ook in het strategische potentieel dat dit raketafweersysteem ook in eigen kring kan hebben. In het kader van een betrokkenheid als partners zouden de Amerikanen in de toekomst eigen militaire kazernes, die zij in veel regio’s hebben staan, met dit krachtige systeem kunnen beschermen. En zij zouden op deze manier nog een andere bondgenoot – Zuid-Korea – een betere bescherming kunnen bieden. ZL ■

VEEL VRAAGTEKENS

Israël en de verkiezingsresultaten in Frankrijk Israëlische diplomaten waren niet verbaasd over de afloop van de verkiezingen in Frankrijk, maar wel bezorgd. Zij geloven dat dit het politieke gezicht van de EU kan veranderen en verreikende gevolgen voor de politiek van de EU ten opzichte van Iran kan hebben – ten nadele van Israël. De hele wereld weet dat het een verhitte verkiezingsstrijd was die de socialist François Hollande de overwinning bracht. Sinds 1995 heeft Frankrijks paleis Élysée geen socialistische president meer gehad. Hollande heeft door 1,1 miljoen meer stemmen van zijn tegenstander Nicolas Sarkozy gewonnen. Waarnemers van de verkiezingen zijn van mening dat Hollande deze stemmen vooral aan de moslims van Frankrijk heeft te danken. In Frankrijk hebben ongeveer twee miljoen moslims stemrecht. Van deze groep kiezers wist Hollande er 1,7 miljoen voor zichzelf en zijn partij te overtuigen. Met andere woorden: moslims hadden in Frankrijk het laatste woord over wie er aan het hoofd van dit sterke en belangrijke Europese land moest staan, een land dat op een totale bevolking van ruim 65 miljoen mensen 5 à 6 miljoen islamitische inwoners telt. In Israël gelooft men daarom dat Hollande op basis van binnenlandse politieke redenen de pro-Israëlische en ook pro-Joodse politiek van de vorige regering niet zal kunnen voortzetten. Dat zal Hollande met zijn politieke overtuigingen echt niet moeilijk vallen. Als socialist staat hij ter linkerzijde van het politieke spectrum en daarmee traditioneel in een kamp

Waarnemers van de verkiezingen zijn van mening dat Hollande deze stemmen vooral aan de moslims van Frankrijk heeft te danken.

dat zich van zowel de VS als van Israël distantieert. Al tijdens de verkiezingscampagne zei hij principieel tegen een militaire actie te zijn om een einde te maken aan het kernonderzoekprogramma van Iran. Politieke waarnemers van het Westen vrezen bovendien dat Hollande scheuren in de grote coalitie tegen Iran zal veroorzaken.

In de zomer van 2012 staat het eerste bezoek van Hollande aan Israël op het programma. Daarnaast zijn er gesprekken met leidinggevende personen van de Palestijnse Autoriteit gepland. Voor Israël wordt dit een heel belangrijk bezoek, dat beslissend kan zijn voor de verdere gang van zaken in het conflict tussen Israël en de Palestijnen en ook op het punt van het Iraanse kernonderzoekprogramma. De Joodse gemeenschap in Frankrijk had al voor de afloop van de verkiezingen een voorgevoel van de koers die hun land zou gaan varen. Rond de tijd van de verkiezingen hield het Joods Agentschap, dat onder meer verantwoordelijk is voor de afwikkeling van de emigratie van Joden naar Israël, in Parijs een zogenaamde alija beurs. Dat is niets ongewoons, want zo’n beurs, waar in emigratie naar Israël geïnteresseerde Joden op veel vragen antwoorden krijgen, wordt in vele landen minstens een keer per jaar gehouden. Zo ook in Frankrijk. Toch liet de alija beurs van dit jaar zien dat de Joden van Frankrijk in hoge mate onzeker zijn. In 2011 waren 2000 bezoekers in informatie over een nieuwe start in Israël geïnteresseerd. In het voorjaar van 2012 noteerde men een storm van ruim 5000 mensen die belangstelling voor alija hadden. ZL ■

14 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 7/2012

OLIJVEN UIT DE WOESTIJN

Israëls agrarische innovaties verbazen We berichten regelmatig over agrarische innovaties uit Israël: in de woestijn wordt wijn verbouwd, er zijn zelfs viskwekerijen, men is er zuinig met water en ongedierte wordt op milieuvriendelijke wijze bestreden. Inmiddels plant men ook al olijfbomen in de woestijn aan. Onlangs vond in Tel Aviv voor de

18de keer de agrarische beurs «AgriTech» plaats. Deze beurs, die om de drie jaar wordt gehouden, was dit jaar in het bijzonder aan thema’s op het gebied van het beheer van afvalwater en voor landbouw en industrie bestemd water gewijd. Bovendien presenteerde men er innovatieve kassen en enkele revoluties op het gebied van melkveeteelt en melkproductie. De beurs trok duizenden bezoekers, onder anderen ministers van landbouw uit verscheidene landen. Hoe innovatief de Israëlische landbouw is, bewijst een nieuw project van de Ben Gurion universiteit van de Negev. Voor deze onderneming hebben de wetenschappers van deze gerenommeerde hogeschool in Beer Sheva met hun vrienden in de VS samengewerkt. In de buurt van de woestijnhoofdstad Beer Sheva worden voor het eerst in de geschiedenis van Israël olijfbomen aangeplant. En wat daarbij vooral in het oog springt: ze worden niet geïrrigeerd! Vroeger waren olijfbomen, die in de geschiedenis van het Joodse volk een

heel bijzondere rol spelen, overal in het land te vinden; maar de woestijn is steeds verder opgerukt. Het droge woestijnklimaat is voor zulke bomen niet geschikt, al helemaal niet als men de bomen ook nog eens economisch nuttig wil maken, ofwel olijven wil oogsten en olijfolie wil maken. Toch wil Israël de woestijn in agrarisch opzicht steeds veelomvattender benutten en het zoekt daarbij ook naar manieren om zo min mogelijk water te verspillen. In het geval van de midden in de woestijn aangeplante olijfbomen heeft men daarvoor een heel eenvoudig een al onder de Nabateeën gebruikt systeem toegepast: de proefboerderij van de Ben Gurion universiteit is zo gebouwd dat de in de woestijn maar hoogst zelden voorkomende stortregens kunnen worden opgevangen. Dit systeem bleek in de loop van de eerste winter (zeg maar: de regenperiode) zeer succesvol. De eerste 240 olijfbomen, die door de Amerikaanse vrienden van de Ben Gurion universiteit zijn geschonken (elke boom heeft zijn eigen sponsor), doen het prachtig, zodat men een uitbreiding van de plantage met nog eens

«De olijfboom is een van de symbolen van Israël. Hij herinnert aan onze buitengewone erfenis in ons bijbelse thuisland»

600 tot 700 bomen plant. Deze eerste plantage is ongeveer 32 kilometer ten zuiden van Beer Sheva in de wadi Mashash aangelegd, waar de proefboerderij van de Ben Gurion universiteit ligt. «De olijfboom is een van de symbolen van Israël. Hij herinnert aan onze buitengewone erfenis in ons bijbelse thuisland», zei Doron Krakow, de vicepresident van de Amerikaanse Vrienden van de Ben Gurion universiteit. «De onderzoeken op de boerderij in de wadi Mashash zullen onze kennis over duurzame landbouw maatgevend verruimen.» Hij zei dit met het oog op de toenemende uitdroging van eens vruchtbaar land. De Israëlische wetenschappers zijn van mening dat hun systeem vooral Afrikaanse landen kan helpen om dorre landstreken toch economisch rendabel te maken. AN ■

ONVERWACHTE GELDBRON

Zoals paddestoelen na regen de grond uit schieten Geld groeit zoals we weten niet aan de bomen. Voor een Israëlische kibboets groeit het geld uit de grond, namelijk in de vorm van een paddestoel waar men een jaar of 15 geleden alles op zette. De kibboets Bar’am ligt vlakbij de

Israëlisch-Libanese grens in het noorden van Galilea en is dicht in de buurt van de gelijknamige nederzetting gebouwd die hier ooit in de oudheid heeft

bestaan. In het nabijgelegen nationale park Bar’am kan men de restanten van een van de oudste synagogen van het land bezichtigen. Eeuwenlang woonden hier geen Joden, maar aanvankelijk

islamitische Arabieren en na de 13de eeuw overwegend christelijke Arabieren. Maar ook dat behoort al lange tijd tot het verleden, want sinds november 1948 bestaat de kibboets Bar’am, die

15 met de hulp van het Israëlische leger in het leven is geroepen om de landsgrens in het noorden van Galilea beter te kunnen verdedigen. Uitgerekend deze afgelegen kibboets schrijft nu geschiedenis in de gourmetindustrie. Morieljes, die tot de groep echte zakjeszwammen behoren, behoren tot de populairste eetbare paddestoelen. Omdat het kweken ervan nogal moeilijk is, kent men in de wereld van de paddestoelenverzamelaars en gourmetchefs zogenaamde «morielje zoekwedstrijden», waarbij prijzen te winnen zijn. Intussen verbaast de wereld van de paddestoelenverzamelaars en keukenchefs zich over een sensatie die weer eens uit Israël komt. De Israelische paddestoelendeskundige Segula Masaphy heeft een manier gevonden om morieljes commercieel te kweken. Omdat deze edele paddestoelen heel wat euro’s per kilo opleveren, is dit een zeer lucratieve zaak.

Tot nu toe stond men voor het volgende probleem: deze edele paddestoelen hebben de nabijheid van boomwortels nodig om zich van water te kunnen voorzien. Op deze symbiotische afhankelijkheid liepen kweekexperimenten telkens stuk, totdat Masaphy op een idee kwam. Op internet riep zij haar landgenoten op om vondsten van morieljes te melden en zij ging ook zelf op zoek. De resultaten van haar speurtocht en de exacte vindplaatsen analyseerde zij daarna tot in het kleinste detail. Zij ontdekte enkele tot dan toe niet bekende variabelen die de groei van morieljes mogelijk maken. Omdat haar ontdekkingen nog niet gepatenteerd zijn, geeft zij echter geen verdere bijzonderheden prijs. Zij liet alleen doorschemeren dat het niet alleen om de watertoevoer, maar ook om licht en voedingsstoffen gaat. Masaphy staat in contact met een andere israëlische collega, die ook

van experimenteren houdt. Ofer Dannay behandelde een jaar of 15 geleden enkele bomen van deze kibboets met geïmporteerde truffelsporen. Ook truffels behoren tot de groep echte zakjeszwammen, maar leveren op de markt van fijnproevers nog veel meer geld op. Jarenlang was Dannay «meer dan slechts teleurgesteld» in de resultaten van zijn experiment. Er waren maar af en toe truffels gevonden, zodat men vijf jaar geleden met het project was gestopt. Maar in de zomer van 2009 kreeg hij een telefoontje uit de kibboets met goed nieuws: het aantal ontdekte truffels was sterk gestegen. En zo blies men het project weer nieuw leven in. Het schijnt dat deze kibboets, die tot nu toe bekend was om zijn fruitplantages, inmiddels een nieuwe tak van de levensmiddelindustrie aan het veroveren is. En omdat truffels bijna 4000 euro per kilo opleveren, is het een uiterst winstgevend experiment. ZL ■

DE GESCHIEDENIS VAN BENNY LANDA

Israëli revolutioneert opnieuw digitaal drukken Benny Landa heeft in de vroege 90-er jaren de moderne druktechniek revolutionair veranderd. Nu heeft hij op «drupa 2012» in Düsseldorf een nieuwe innovatie gepresenteerd, die het digitaal drukken opnieuw grondig kon gaan veranderen. Benny Landa is als kind van Joodse vluchtelingen van de holocaust in Polen geboren. Later emigreerde hij naar het Canadese Edmonton, maar maakte vanaf 1977 Israël tot zijn vaderland. Nog in datzelfde jaar richtte hij het bedrijf Indigo op, dat in Rehovot is gevestigd. Al in het begin van de 80-er jaren bracht Landa‘s kleine bedrijf de eerste innovaties op het gebied van drukkleuren en druktechniek op de markt, waardoor de omzet en daarmee ook de winst zo omhoog schoten dat Indigo op gelijke hoogte kwam met toenmalige industriegiganten als Xerox en Canon. In 1993 presenteerden Landa en zijn medewerkers «E-Print 1000». Deze innovatie markeerde een beslissend keerpunt in de moderne druktechniek, want nu kon men afzonderlijke computerdocumenten direct naar de printer sturen. Dit verlaagde niet alleen de hoeveelheid werk en de kosten, maar leidde ook tot een tot dan toe onbekende kwaliteit. Er valt

over deze en andere ontwikkelingen van Indigo nog heel veel te schrijven, maar om een lang verhaal kort te maken: vanaf 2000 werden de aandelen van Indigo beetje bij beetje door het concern Hewlett Packard (HP) opgekocht. Zo werd het Israëlische bedrijf HP Indigo en werd Landa een belangrijk adviseur. Landa zei destijds: «Ik heb geruime tijd gewerkt aan de visie om voorop te lopen bij de invoering

Dit procedé, dat men «nanografie» noemde, werd voor het eerst op de internationalen vakbeurs voor drukkerijen «drupa 2012» gepresenteerd.

16 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 7/2012

van het digitale tijdperk in de drukindustrie en om de door mijn bedrijf Indigo ontwikkelde technologieën zoveel mogelijk te commercialiseren. Met HP kom ik meer dan slechts in de buurt van mijn visie.» Landa zou tot op de dag van vandaag gelijk krijgen, zoals ook te lezen viel in een artikel dat we in ons meinummer van dit jaar hebben gepubliceerd (pag. 14, «Israëlisch-Amerikaans succesverhaal»). Maar Landa ging niet op zijn lauweren rusten, integendeel. Onlangs presenteerde hij nog een innovatie op de wereld-

markt, die aan de laboratoria van zijn in 2002 opgericht bedrijf Landa Corporations is ontsproten. Dit procedé, dat men «nanografie» noemde, werd voor het eerst op de internationalen vakbeurs voor drukkerijen «drupa 2012» gepresenteerd. Het gaat in essentie om een inkjetsysteem dat met speciale inkten («NanoInk») werkt. Landa‘s bedrijf geeft aan dat deze «inkten zeer scherpe kleine rasterpunten produceren, waardoor ze overtuigen door een hoge mate van kleurgetrouwheid en meer verschillende kleuren dan alle

drukprocedés tot nu toe kunnen afbeelden.» Het drukprocedé is op de meest verschillende soorten papier toepasbaar en bovendien uitgesproken goedkoop. De bijbehorende printers uit de laboratoria van Landa zijn compact en moeten snel zijn en een hoge kwaliteit leveren. Landa‘s bewering dat hij «het digitaal drukken voor de tweede keer revolutionair veranderd heeft» schijnt niet overdreven te zijn. AN ■ Webpagina van het nieuwe bedrijf van Benny Landa: http://www.landalabs.com/

ROBO-KIDS

Israëls onderzoekende jeugd boekt internationaal succes Terwijl de meeste jongeren het begin van de Israëlische zomer met hun eerste dagen aan het strand vierden, zaten vijf andere Israëlische scholieren in een vliegtuig naar Florida om aan een internationaal robottoernooi deel te nemen. Ze keerden als winnaars naar Israël terug. Vijf leerlingen van de middelbare

school Savionim in Yahud-Monosson (vlakbij het internationale vliegveld Ben Gurion) reisden met een door henzelf ontwikkelde robot genaamd Shuli naar de VS. De drie jongens en twee meisjes namen aan een internationale robotwedstrijd deel. Alhoewel ze zichzelf een goede kans gaven om ver te komen, waren ze toch verrast toen ze Israël met een eerste plaats konden eren. De leerlingen van de bovenbouw wilden hun vrije tijd absoluut aan robots wijden en wisten voor elkaar te krijgen dat hun school daar ruimte

voor bood. Al snel vonden ze met hun «First Lego» een sponsor; de vereniging «First» van het befaamde concern Lego stimuleert in samenwerking met andere geldschieters kinderen en jongeren die zich interesseren voor wetenschappen en technologie. Het toernooi «First Lego League» in de VS vond onder de auspiciën van deze organisatie plaats. Naar het toernooi van dit jaar, dat in de stad Orlando in Florida werd gehouden, kwamen 64 groepen uit onder andere de VS, Spanje, Brazilië, Canada, Frankrijk, Nederland, Duitsland en Japan. Elk jaar krijgen de kinderen en jongeren in de

leeftijd van 10 tot 16 jaar een half jaar voor het toernooi een bepaalde opdracht toegezonden. Dit jaar was het thema «Food Factor», wat betekent dat het om de veiligheid van levensmiddelen ging. Tijdens het toernooi moeten de robots binnen een vastgestelde tijd verschillende opdrachten uitvoeren. Daarbij mogen de jonge ontwikkelaars en de volwassen trainer die hen begeleidt niet ingrijpen. Shuli ging alle uitdagingen met bravoure aan, wist van alle internationale tegenspelers te winnen en behaalde in het eindklassement de eerste plaats. Een van de jongeren zei tegenover de Israëlische pers: «We hebben veel plezier gehad bij al het geëxperimenteer. Het was zoiets als spelen. We hebben plannen gemaakt en gebouwd en we zijn er heel trots op dat we zo’n prestigieuze en belangrijke internationale prijs voor Israël hebben gewonnen.» Deze mening deelde ook minister van Onderwijs Gideon Saar, die de jongeren persoonlijk feliciteerde. ZL ■

17 PRESTIGIEUZE AMERIKAANSE ONDERSCHEIDING

Israëli presenteerde «een van de belangrijkste onderzoeken van de 20ste eeuw» Ieder jaar reikt het gerenommeerde Benjamin Franklin Instituut in Philadelphia verschillende prijzen uit. Dit jaar eerde men ook een Israëli. Hij had «in de 20ste eeuw een van

de belangrijkste onderzoeken op het gebied van de mechanica» gepresenteerd, zo verluidde het bij de uitreiking van de Benjamin Franklin medaille aan de Israëlische wetenschapper Zvi Hashin van de universiteit van Tel Aviv. Als reden voor de uitreiking werd onder andere aangevoerd: «Voor baanbrekende bijdragen aan de nauwkeurige analyse van de samengestelde materialen.» Dit had «ingang gevonden in de structuren van luchtvaart, marine, auto’s en civiele structuren». Omdat het eerbetoon op de vooravond van de 64ste Israëlische Onafhankelijkheidsdag viel, was de 83-jarige wetenschapper nog verheugder. Het in 1824 opgerichte Benjamin Franklin Instituut is een van de oudste en meest gerenommeerde Amerikaanse instellingen voor wetenschappelijk onderwijs en ontwikkeling. Het centrum biedt het publiek zowel mobiele als permanente tentoonstellingen over allerlei wetenschappelijke thema’s. Het is verder sinds jaar en dag een plat-

form dat het wetenschappers mogelijk maakt hun baanbrekende innovaties te presenteren. Het centrum biedt jonge mensen die zich voor natuurwetenschappen en technologie interesseren ook talrijke verdere opleidingen en stimulansen. De verlening van de in de wereld van de wetenschappen als prestigieus beschouwde prijzen is slechts een van de vele terreinen waarop het Benjamin Franklin Instituut actief is. De onderscheidingen worden sinds de jaren 1880 verleend. Tot de prijsdragers behoren beroemde innovators als Graham Bell, Thomas Edison, Albert Einstein, Steve Hopkins en Bill Gates. Men verleent prijzen voor de terreinen chemie, computer en cognitieve wetenschappen, milieutechnologie, humaniora, elektronica en mechanica en natuurkunde. Vroeger doceerde Hashin aan de faculteit voor ingenieurswetenschappen van de universiteit van Tel Aviv. In het verloop van zijn onderzoekingen over kunstmatige vezelverbindingen maakte hij naam, want zijn onderzoe-

wikipedia

Het in 1824 opgerichte Benjamin Franklin Instituut in Philadelphia.

ken legden toonaangevende bases. Hashins inzichten hebben voor een toonaangevende revolutie op dit gebied gezorgd. Tegenwoordig zijn deze inzichten op talloze terreinen van het dagelijks leven praktisch gerealiseerd, zoals ook door de onderscheiding van het Benjamin Franklin Instituut is erkend. ZL ■

ISRAËLS WETENSCHAPPERS VAN DE TOEKOMST

Examen met nadruk op cyberoorlog Israël loopt op veel technologische terreinen helemaal voorop. Dat geldt voor zowel de civiele alsook de militaire technologie en research. Om jonge mensen zo vroeg mogelijk te stimuleren wordt in het komende jaar een examenvak toegelaten dat op cyberoorlog is gericht. Elders in de wereld zal men zo’n examenvak, zoals het nu in Israël toegelaten wordt, waarschijnlijk tevergeefs zoeken. In veel landen zijn al examenvakken ingevoerd waar met de moderne technologieën rekening wordt gehouden. Toch is een computerexamen met als zwaartepunt cyberoorlog waarschijnlijk uniek in de wereld. Scholieren die vanwege hun uitstekende technologische kennis examenvakken op dit gebied kiezen kun

je tegenwoordig gewoon computerfreaks noemen. Vaak leven ze in een heel andere dimensie en begrijpen ze technologieën waarvan de vaktermen ons volwassenen helemaal niets zeggen. Velen ontwikkelen al op jonge leeftijd baanbrekende ideeën. In Israël verrichten zulke jongelui hun militaire dienst meestal bij de technologie-eenheden van het Israëlische leger. Tegen deze achtergrond heeft het Israëlische Ministerie van Onderwijs

besloten om in samenwerking met het leger vroegtijdig naar computergenieën op zoek te gaan. Niet alleen het leger en de hele bevolking zullen daar-

18 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 7/2012

Het Israëlische leger is allang in de computerklassen van de middelbare scholen op de uitkijk naar toekomstige rekruten, die dan tijdens hun dienstplicht met een studiebeurs worden gesponsord.

van profiteren, maar ook deze jonge mensen zelf. Ze worden gestimuleerd en gesteund en kunnen zich door het invoeren van dit nieuwe examenvak al veel eerder en omvattender op een vak concentreren waarin ze werkelijk uitblinken. Het Israëlische leger is allang in de computerklassen van de middelbare scholen op de uitkijk naar toekomstige rekruten, die dan tijdens hun dienstplicht met een studiebeurs worden gesponsord. Omdat de zogenaamde cyberoorlog een steeds belangrijker gebied binnen de moderne computeren netwerktechnologie aan het worden is, wil men juist dergelijke rekruteringen bevorderen. Volgens een internetdefinitie is «cyberoorlog (...) enerzijds de militaire confrontatie in en rond de virtuele ruimte, met middelen die overwegend van het terrein van de informaticatechniek stammen. Anderzijds betekent cyberoorlog de hoogwaardig

technische vormen van oorlog in het informaticatijdperk, die gebaseerd zijn op een vergaande computerisering, elektronisering en een opgaan in netwerken van bijna alle militaire terreinen en belangen.»

Zowel het Israëlische Ministerie van Onderwijs als het leger gaan er van uit dat dit nieuwe examenvak met de aangeboden vakcursussen zich in een ruime belangstelling zal gaan verheugen. ZL ■

ZELDZAME ONTDEKKINGEN

Archeologische bewijzen voor het rijk van koning David? De vakwereld van de archeologen, historici en Bijbelonderzoekers is verdeeld voor wat betreft de omvang van het rijk van koning David. Een Israëlisch archeoloog presenteerde onlangs vondsten die uit die tijd dateren en die naar zijn mening de eerste zijn die de Bijbelverhalen staven. Professor Yosef Garfinkel, die de Yigal Yardin leerstoel voor archeologie aan de Hebreeuwse universiteit te Jeruzalem bezet, presenteerde zeldzame vondsten. Ze werden gedaan bij een opgraving op Khirbet Qaeifa (mooie heuvel), die de Bedoeïenen de «Davidsheuvel» noemen. In de optiek van Garfinkel is dat de betere naam voor de antieke nederzetting heuvel in het Elah dal, halverwege Tel Aviv en Jerusalem, waar ooit David tegen Goliath streed. In deze streek vind je talrijke burchten van de Filistijnen. Garfinkel is er echter van overtuigd dat zijn vondsten op israëlitische bewoners wijzen. Maar dat is niet alles, hij beschouwt ze als bewijzen van de Bijbelverhalen over het rijk van de legendarische koning David.

Zijn vondsten zijn inderdaad uniek. Zulke rituele voorwerpen heeft men nog nooit gevonden. Hoewel Garfinkels verklaringen steekhoudend klinken, zijn er toch collega’s van naam die het tegenspreken. Hier komen twee verschillende archeologisch-historische scholen tot uiting. Aanhangers van de school die men in vakkringen als de «minimalistische theorie» kent, geloven niet in een grote omvang van het rijk van David, maar zien er eerder een regionaal begrensde stamheerschappij in. Zij baseren hun houding op de gedachte dat je van zo’n glorieus koninkrijk ook resten moet vinden. Tot nu toe kan men namelijk geen archeologische vondsten presenteren die verder gaan dan Jeruzalem. Maar ook in Jeruzalem is er uit deze periode maar heel weinig te vinden. Garfinkel is er van overtuigd

wikipedia

Prof. Yosef Garfinkel

19 dat hij nu zulke vondsten kan laten zien. Hij en zijn team graven al sinds 2007 op deze plaats. Zij hebben een kleine stad met zo’n 99 gebouwen gevonden, die door een muur van grote rotsblokken was omgeven. Een van de bijzonderheden: er zijn maar twee poorten, wat overeenkomt met de bijbelse beschrijving van een destijds onder de Israëlieten gebruikelijke «stad met twee poorten» (Sha’arajim). Wat volgens Garfinkel verder voor een nederzetting van Joden spreekt, is dat men onder de talrijke restanten van botten geen botten van varkens heeft gevonden. Verder spreekt voor zijn theorie dat er geen afgodsbeeldjes zijn gevonden, wat de conclusie toelaat dat er hier nog vóór de bouw van de tempel van Salomo aan monotheïsme gedaan werd. Uit onderzoek van ter plekke gevonden verkoolde olijfpitten blijkt dat de nederzetting inderdaad uit de rege-

ringstijd van David dateert (10de eeuw v.Chr.). Op de persconferentie stonden de rituele voorwerpen echter in het middelpunt van de belangstelling. Men heeft schrijnen en stèles gevonden, rituele drinkbekers en twee draagbare altaren, een van aardewerk en een van steen. Nooit eerder zijn zulke artefacten gevonden. Ze schijnen nieuw licht te werpen op meer dan slechts een bijbels begrip waarvan de semantische betekenis in de loop der eeuwen verloren was gegaan. In 1 Koningen 7:4 wordt het begrip «shalosh zlaot» gebruikt, dat men meestal vertaalde met «drievoudige zuilen» of «balken in drie rijen». Garfinkel denkt dankzij de draagbare altaren nu te weten dat het veeleer over een prachtige triglief gaat, zoals we die uit het antieke Griekenland kennen. Hij beschouwt de draagbare altaren als voorstellingen van de later door koning Salomo gebouwde

tempel, want ook andere elementen die in 1 Koningen of bijvoorbeeld ook in Ezechiël 41:6 genoemd worden, zijn op zijn vondsten duidelijk te zien. Opzien baarde ook een scherf met vijf tekstregels. Twee van de ontcijferde woorden – slaaf en rechter – behoren in hun taalkundige wortels tot de Semitische talen, tot het Oerhebreeuws dus en niet tot de taal van de Filistijnen. Op de persconferentie benadrukte Garfinkel: «Voor het eerst hebben archeologen een versterkte stad in Judea gevonden. Zelfs in Jeruzalem zijn geen duidelijk afgetekende stadsmuren uit deze periode gevonden.» Daarom komt hij tot de conclusie dat het om een voorpost aan een van de grenzen van het rijk van koning David moet gaan. «Veel beweringen die de bijbelse schilderingen van David afwijzen en hem in het beste geval voor de aanvoerder van een kleine stam houden, zijn nu weerlegd.» AN ■

GROET VAN METANYAHU

2700 jaar terug in de geschiedenis De Israëlische opgravingen in de buurt van de Klaagmuur in Jeruzalem hebben al voor enkele verrassingen gezorgd. Ook de nieuwste vondst bevestigt de nauwe verbondenheid die het Joodse volk in de loop van duizenden jaren met deze plaats heeft. Het gaat om een vondst die fysiek klein te noemen is, want het artefact van halfedelsteen heeft een diameter van krap twee centimeter. Men heeft het in een afwateringskanaal in de buurt van de Robinson boog en dus vlakbij de Klaagmuur gevonden. In dit afwateringskanaal, waar men een jaar of twee geleden op stuitte, zijn al eerder opzienbarende vondsten gedaan. De ontdekte artefacten dateren allemaal uit de periode van de tweede tempel, dus tussen de vijfde eeuw v.Chr. en 70 na Chr. Maar toen gingen de archeologen verder de diepte in, en zij kwamen resten van een gebouw tegen die zo’n 2700 jaar oud zijn en dus uit de periode van de eerste tempel stammen. Op de grond van dit gebouw ontdekte men de kleine halfedelsteen. Nadat men de halfedelsteen van het vuil van de duizenden jaren had gereinigd, bleek dat het om een stempel met Hebreeuwse letters ging. Een deel van de letters is niet meer te ontcijferen, maar het gedeelte «leMetanyahu ben Ho…» is wel duidelijk te lezen. Volgens deskun-

digen van het Israëlische Bureau voor Oudheden was deze halfedelsteen in een ring gezet en diende hij zijn bezitter om schriftelijke stukken te tekenen. De naam Metanyahu – evenals de ietwat veranderde vorm Netanjahu – kwam vooral in het koninkrijk Judea vanaf 800 v.Chr. tot de tijd van de verwoesting van de eerste tempel in 586 v.Chr. veel voor. Ondanks verschillende schrijfwijzen in Latijnse letters gaat het om een naam die zoveel betekent als «geschenk voor God.» Het stempel luidt letterlijk vertaald: «Van Metanyahu, de zoon van Ho… (missende letters)». Ook in het Oude Testament komt deze naam voor, namelijk in 1 Kronieken 25. Hier wordt beschreven welke posten koning David in zijn rijk aan leden van zijn volk vergaf: «Wat betreft Heman: de zonen van Heman waren Bukkia, Mattanja, Uzziël, Sebuël, Jerimoth, Hananja, Hanani, Eliatha, Giddalti, Romamti-Ezer, Josbekasa, Mallothi, Hothir en Mahazioth. Deze allen waren zonen van Heman, de ziener van de koning, met woorden van God om de hoorn

op te heffen. God had Heman veertien zonen gegeven en drie dochters» (1 Kron. 25:4-5). Aan de beschrijving valt verder te ontlenen dat de leden van deze familie tot de muzikanten behoorden die in tempel dienst deden: «Deze allen stonden onder leiding van hun vader opgesteld voor het lied in het huis van de HERE met cimbalen, luiten en harpen, voor de dienst in het huis van God, onder leiding van de koning - Asaf, Jeduthun en Heman. Hun aantal was samen met hun broeders die onderwezen waren in het lied voor de HERE 288, allen volleerd» (vs. 6-7). Eli Shukrun, die deze opgravingen in opdracht van het Israëlische Bureau voor Oudheden leidt, presenteerde de nieuwste vondst in het kader van een internationale persconferentie. Hij was zichtbaar ontroerd: «Het is iets extreem buitengewoons om een artefact uit de periode van de eerste tempel te ontdekken. Zo’n ontdekking in de vorm van zo’n stempel bij de Klaagmuur geeft je het gevoel alsof je de groeten krijgt van de man die deze ring 2700 jaar geleden droeg.» ZL ■

20 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL Nieuws uit Israël • 7/2012

VERRASSENDE VERANDERING

Ierse regisseur verbaast landgenoten In sommige landen valt een anti-Israëlische houding altijd goed bij het publiek. Een van die landen is Ierland, waar de vroegere band tussen de IRA en de PLO diep in het bewustzijn van de mensen is verankerd. Een Ierse regisseur heeft nu echter een verbazende ommezwaai gemaakt. De Ierse regisseur Nicky Larkin heeft in zijn land stof doen opwaaien. In de wereld van de filmmakers is hij een geziene persoonlijkheid. Van zijn politieke instelling heeft hij nooit een geheim gemaakt. Wat Israël betreft zat hij toch al op de algemene lijn van zijn land, waarin de publieke opinie een anti-Israëlische instelling vertoont. Hij deed stof opwaaien door een artikel in het Ierse medium Independent.ie. Een van de inleidende zinnen deed al veel mensen verbaasd opkijken: «Vroeger heb Israël gehaat.» Verder schrijft hij: «Inmiddels verafschuw ik de Palestijnse terroristen. Ik heb intussen ingezien waarom Israël niet mag toegeven.» Daarna probeerde hij zijn lezers duidelijk te maken hoe het tot deze verandering is gekomen. In zijn nogal persoonlijk getinte artikel vertelt Larkin over een verblijf in het Midden-Oosten. Hij had de reis ondernomen om materiaal voor een nieuwe film over het IsraëlischPalestijnse conflict te verzamelen. Hij was de reis begonnen met vaste ideeën, die vooral gekenmerkt waren door een afwijzing van het zionisme. Per slot van rekening had hij in het verleden, zo vertelde hij verder, altijd weer pro-Palestijnse campagnes gesteund, die tegen de staat Israël gericht waren. De film die hij tijdens de reis ter plaatse wilde draaien, moest dus «de zoveelste hymne aan

de Palestijnse strijd» zijn. Maar juist het bezoek aan het met argwaan bekeken Israël had er toe geleid dat hij zijn bevooroordeelde opvattingen drastisch veranderd had. Hij verbleef zeven weken in de regio. De ene helft van de tijd bracht hij in Israël door, de andere helft op de Westelijke Jordaanoever. Hij vertelt dat het mantra van de martelaars hem aan Palestijnse zijde overal achtervolgde. Dat stemde hem tot nadenken, want hij was altijd opgetreden voor een vreedzame oplossing van het conflict. Hoe kun je, zo vroeg hij zich af, je pro-Palestijnse houding op grond van een geweldloze strijd nu rijmen met uitspraken van hooggeplaatste leden van de Palestijnse Autoriteit, die geweld echt niet afwijzen, maar integendeel zelfs nog verheerlijken? En hij was helemaal in verwarring toen hij op de Westelijke Jordaanoever niet alleen op geweld verheerlijkende graffiti, maar ook op talloze hakenkruis smeersels stuitte. Hierdoor sprak hij voor het eerst wat minder vooringenomen met Israeli’s, gewone mensen van de straat. In zijn artikel schrijft hij erover: «Plotseling begon ik te begrijpen hoe deze isolatie voor Israëli’s voelt, een isolatie die al met de getto’s in Europa is begonnen en waarvan Auschwitz het zoveelste station was.» Hij kwam meer te weten over wat

geweld voor Israëli’s betekent: wat er in een jonge soldaat omgaat die tegenover jongeren staat die stenen naar hem en zijn kameraden gooien. Hoe burgers onder voortdurende raketaanvallen proberen een routine vast te houden en wat er het in de zielen van kinderen aanricht. Kortom, hoe terreur het leven verandert. «Voor mij begon er op dat punt een intellectuele reis, waarvan het einde thuis niet op enthousiasme stuitte. Het probleem begon toen ik met een film in mijn bagage naar huis, naar Ierland, terugkeerde die beide zijden van de medaille laat zien. In werkelijkheid zijn er aanzienlijk meer dan slechts twee kanten, want niets is alleen maar zwart-wit. Daarom heb ik mijn film ook ‹Veertig grijsschakeringen› genoemd. Maar in Dublin wilde men maar één kant horen, één kant zien en maar één kant waarnemen. Niet alleen de andere kant, maar ook grijs en grijsschakeringen waren onacceptabel.» Verder vertelde hij dat hij dankbaar was dat hij in zijn land een openbare discussie op gang had gebracht. «Een kunstenaar heeft ook de taak om ongemakkelijke vragen te stellen. We mogen het publiek geenszins alleen maar willen bevallen.» Verder meende hij dat er intussen in het openbaar alle mogelijke antiIsraëlische samenzweringstheorieën over zijn verandering werden besproken. «Op privé-niveau, heel stilletjes, nemen echter veel Ieren contact met me op die de blinde pro-Palestijnse steun van hun volk afwijzen. Helaas zullen ze zich daar echter openlijk niet over uitlaten.» ZL ■ Het lezenswaardige artikel van Larkin op internet: http://www.independent.ie/opinion/ analysis/nicky-larkin-israel-is-a-refuge-but-arefuge-under-siege-3046227.html In werkelijkheid zijn er aanzienlijk meer dan slechts twee kanten, want niets is alleen maar zwart-wit.

YESHUA BIJBEL EN ISRAËL 21

Heeft God Zijn beloften vervuld? Belangrijke aspecten in het boek Jozua - deel II Voor een bijbels verstaan van Jozua 21:43-45. Deel 7. Dr. Greg Harris (Hoogleraar Bijbelexegese aan The Master’s Seminary, schrijver en voorganger van een gemeente in Californië) In de loop der eeuwen hebben mensen steeds weer geworsteld met de vraag hoe de uitspraak over de volledige verovering in Jozua 13:1 met Jozua 21:43-45 valt te rijmen, waar de volledige inbezitneming van het land verkondigd zou worden. Zo zei ook Johannes Calvijn: «Om deze schijnbare tegenspraak op te lossen dienen we onderscheid te maken tussen de bepaalde, duidelijke en vastberaden trouw van God in het houden van Zijn beloften enerzijds en het verslappen en traag worden van het volk anderzijds, waardoor het voordeel van de goddelijke goedheid hen in zekere zin uit handen gleed… Daarom werd de waarheid van God zichtbaar en tastbaar, ook al roeiden zij niet iedereen uit en namen hun bezit niet over; zij hadden zonder alle moeilijkheden ook de rest in bezit kunnen nemen, als het hun had behaagd om gebruik te maken van de hun aangeboden overwinningen.»1 Dale Ralph Davis houdt rekening met het schijnbare conflict tussen de twee teksten en maakt de volgende inschatting: «…namelijk dat er nog veel land over was gebleven dat nog in bezit

genomen moest worden (13:1), en dat er nog vijanden waren die Israël niet had verdreven (bijv. 16:10; 17:12-13). Maar vergeten we niet dat de auteur van dit Bijbelgedeelte … deze andere factoren kende. En als hij er een regelrechte tegenspraak met 21:43-45 in had gezien, had hij dat zeker gemerkt (en er vermoedelijk iets over gezegd). Klaarblijkelijk ervoer de auteur van dit Bijbelgedeelte hier geen onverdraaglijke wrijving… Jahwe had Israël het gehele

land gegeven (vs. 43a) – dat blijkt wel uit het feit dat zij het land bezaten en erin leefden (vs. 43b). Dat is niet in tegenspraak met het feit dat ze er meer van hadden kunnen bezitten (vgl. Ex. 23:30).»2 Frederick J. Mabie biedt een harmonisering van de vermeende tegenspraak tussen Jozua 13:1 en 21:43-45: «Ongeacht de realiteit van niet veroverde gebieden wordt op bevel van Jahwe het gehele land door het lot onder de stammen opgedeeld (Joz. 13,6); en zo is hun het hele land gegeven, zoals Jahwe het had beloofd (vgl. Joz. 21:43-45). Deze relatie tussen gegeven en niet veroverd land komt al tot uitdrukking in de vermaning van Jozua aan de leiders van Israël in Jozua 23: ‹Het gebeurde na vele dagen, nadat de HERE Israël rust gegeven had van al zijn vijanden van rondom…› Deze toespraak spreekt over Israëls overwinningen in het land en benadrukt dat alles wat Jahwe beloofd

Johannes Calvijn: «Om deze schijnbare tegenspraak op te lossen dienen we onderscheid te maken tussen de bepaalde, duidelijke en vastberaden trouw van God in het houden van Zijn beloften enerzijds en het verslappen en traag worden van het volk anderzijds, waardoor het voordeel van de goddelijke goedheid hen in zekere zin uit handen gleed…»

2222 ACHTERGRONDINFORMATIE BIJBEL EN ISRAËL UIT ISRAËL Nieuws uit Israël

Nieuws uit Israël • 7/2012

had ‹is uitgekomen voor u›; tegelijkertijd wordt echter ook duidelijk gemaakt dat een deel van het toegewezen land nog steeds bewoond werd door volken die niet waren overwonnen (Joz. 23:4,910,14).»3 Mabie benadrukt verder dat «de parallelle realiteiten» van Jozua 13:1 en 21:43-45 overeenkomen met de uitdrukkelijke beloften van God over «zegen en vloek» in Leviticus 26 en Deuteronomium 28: «Bovendien benadrukt Jozua dat Jahwe ook deze overgebleven volken in overeenstemming met het geloof en de gehoorzaamheid van Israël zal verdrijven (Joz. 23:6); ontrouw en ongehoorzaamheid zouden dit echter in gevaar brengen (Joz. 23:12-13,15-16). Kortom, deze toespraak helpt ons om de theologische nuances rond deze parallelle realiteiten van het volledig gegeven land en de onvolledige verovering ervan duidelijk te krijgen (vgl. Num. 33:53; Deut. 8:1; 11:22-23).»4 Anderen vatten Jozua 21:43-45 op als een benadrukking van verschillende aspecten van Gods wezen. Zo schrijft Martin H. Woudstra over de trouw van God, zoals deze in dit gedeelte wordt gepresenteerd: «Dit gedeelte is een van de sleutelpassages van het hele boek; men kan er de wil tot openbaring van de Heilige Geest in herkennen: Hij heeft de menselijke schrijver geïnspireerd om het boek samen te stellen. Het volle licht van de openbaring moet op de verbondstrouw van God vallen, die Zijn eenmaal aan de vaderen gegeven woord houdt. In die zin vat dit gedeelte het eerste deel van het boek samen en geeft het de elementaire boodschap ervan weer. Vers 43 gaat in eerste instantie over de verdeling van het in de hoofdstukken 13-21 beschreven land; vers 44 weerspiegelt de actuele veroveringen, waarover in de hoofdstukken 1-12 wordt bericht, en vers 45 plaatst het hele boek in het perspectief van de trouw van God. Het boek Jozua ziet de verovering van Kanaän tegelijkertijd als volledig en niet volledig. In 23:4-5 lopen deze beide lijnen naast elkaar, wat er op wijst dat de schrijver ze allebei evenzeer als geldig beschouwt, ook al ligt de nadruk op de volledige verovering.»5 Verder concludeert Woudstra in zijn commentaar op Jozua 21:45 dat de trouw van God ons tot dankbaarheid behoort aan te zetten: «Het is dus geen wonder dat er in dit gedeelte als slotwoord een dankbare erkenning van de

Beth-Shalom, Postbus 193, 3940 AD Doorn telefoon 0343 477288 fax 0343 477447 E-mail: [email protected]

trouw van God staat. In plaats t van tte falen en niet tot stand te komen (Hebr.: ‹ter aarde vallen›), zijn de goede woorden van de Here, die Hij het huis van Israël had beloofd (ook dat is een rode draad: het volk als eenheid), allemaal in vervulling gegaan (vgl. 23:14). Deze uitdrukking van dankbaarheid vindt zijn weerklank in het Nieuwe Testament (vgl. Op. 11:16-18).»6 ■

Johannes Calvijn, Commentary on the Book of Joshua, 248. – Donald H. Madvigs woordkeus in Joshua, in The Expositor’s Bible Commentary, uitg. Frank E. Gaebelein (Grand Rapids: Zondervan: 1992), pag. 353, is enigszins verwarrend: «De uitspraak ‹De Here gaf Israël› onderstreept Gods soevereine handelen... Het land behoorde aan God toe om het aan Israël te geven. Nog steeds was Kanaän niet volledig in handen van Israël, en ook alle vijanden waren nog niet vernietigd. Desalniettemin bezat Israël de heerschappij over ‹het gehele land›.» Verder schrijft hij: «Maar Gods eed aan Abraham was nu vervuld» (ibid.). Als het land niet in het bezit van Israël was geweest, had niet de conclusie getrokken kunnen worden dat Gods eed aan Abraham vervuld was. 2 Dale Ralph Davis, No Failing Words, pag. 158. – Ondanks zijn overeenstemming met bovenstaande uiteenzetting onderscheidt deze schrijver zich door de verandering van «had nog meer land kunnen bezitten» in «zal nog meer land in bezit nemen», omdat de landsgrenzen van het verbond met Abraham nog lang niet als een eeuwige bezitting in het bezit van Israël waren, inclusief de eindtijdbeloften in Leviticus 26:40-45. 3 Frederick J. Mabie, «Geographical Extent of Israel», pag. 318 [nadruk in origineel]. 4 Ibid. [nadruk in origineel]. 5 Martin H. Woudstra, The Book Joshua, pag. 314. – En ook Ziese: «Een verstaan van 21:4345 begint met de al eerder aangeboden observatie dat dit een evaluatie is die specifiek op Jahwe is gericht. Hier vinden we een bevestiging van het geloof dat de leiding van Jahwe niet is verslapt en niet heeft gefaald» (Mark Ziese, Joshua in The College Press NIV Commentary, Terry Briley en Paul Kissling uitg. (Joplin: Missouri: College Press Publishing Co. 2008) 351). [nadruk in origineel]. 6 Woudstra, Joshua, 315 [nadruk in origineel] 1

Abonnementen: Beth Shalom, Postbus 193, 3940 AD Doorn, tel. 0343 477288 Giften: Giro 94400 t.n.v. Beth-Shalom Doorn Betalingen: Giro 409200 t .n.v. Middernachtsroep Doorn Voor België: ING-bank 363-0507942-90 in Brussel «Nieuws uit Israël» verschijnt ook in het Duits, Frans, Engels, Spaans, Portugees, Hongaars en Roemeens. Alleen in de betreffende landen. Abonnement Nederland en België: gratis, Vanuit Nederland naar andere landen in Europa: EUR 26.40, Buiten Europa en Suriname: EUR 31.80. Israëlreizen: Beth-Shalom-Israëlreizen: Postbus 193, 3940 AD Doorn tel. 0343 477288 Gastenhuis in Israël: Beth-Shalom, P.O.B. 6208, Haifa 31060/Karmel Israël tel. 00972-4-83774-81 Testamentaire beschikkingen: (via een notaris) «Ik legateer vrij van rechten en kosten aan de Stichting: Zendingswerk Middernachtsroep statutair gevestigd te LEIDEN en geregistreerd onder nummer .41166018. bij de Kamer van Koophandel Rijnland, een bedrag van EUR…»

Gedachtig aan het feit, dat alle menselijke kennis slechts onvolkomen is (1 Cor. 13:9), geven de auteurs voor eigen verantwoording hun persoonlijke visie weer Initialen van de auteurs en bronvermeldingen in dit nummer: ZL = Zwi Lidar; CM = Conno Malgo; AN = Antje Naujoks

Voorpagina: NUI Voor de inhoud van externe web-pagina’s waarnaar verwezen werd kunnen wij niet aansprakelijk worden gesteld. Wij verklaren hiermee uitdrukkelijk, dat op het tijdstip van het tot stand brengen van de link geen illegale inhoud op de verbonden websites herkenbaar waren. Op de actuele en toekomstige vormgeving, de inhoud of de auteursrechten van de verbonden sites hebben wij geen invloed. Voor illegale, foute of onvolledige inhoud en vooral voor schade, die uit het aanklikken of niet aanklikken van zulke aangeboden informatie ontstaat, is alleen de aanbieder van de site verantwoordelijk, naar wie verwezen werd, niet degene, die enkel via links naar de bewuste publicaties verwijst.

Land, land, land, hoor het woord van de HEERE!

Doorn Gorinchem

Zaterdag 17 november - 14:00 uur

Norbert Lieth

Het Brandp punt - Postweg 18

Zondag 18 november - 10:00 uur

Norbert Lieth

VEG De Ark - Kennelweg 14

Arno Froese

Openbaring 13 Satans laatste overwinning

Openbaring 13 laat zien wat de werkelijke oorzaken zijn van de huidige, bijna chaotische wereldwijde gebeurtenissen. Is satan van plan om door misleiding een maatschappij te creëren waar vrede en welvaart heerst?

middernachtsroep.nl +31 343 477 288 · [email protected]

64 · € 9,50 Bestelnr. 1971 ina‘s ack · 288 pag Boek · paperb

En de gehele aarde ging het beest met verbazing achterna, en zij aanbaden de draak … en hem werd macht gegeven over elke stam en natie en taal en volk … en allen, die op de aarde wonen, zullen het (beest) aanbidden … en het verleidt hen, die op de aarde wonen.

197164

Europa...

toren van Babel

0

egin 20:0

:30 b erp inloop 19afel over dit onderw + boekent smogelijkheid + gesprek

spreker Dato Steenhuis leiding Teun van Ommen Aalten woensdag 3 oktober Chr. Gereformeerde Kerk Berkenhovenstraat 9

Bolsward woensdag 7 november Het Keerpunt Burgemeester Praamsmalaan 35