Is leren lezen moeilijk?

Is leren lezen moeilijk? Ouderavond met digibord

Auteurs: Angela Schelfhout, Wilma Stegeman en Susan van der Linden

Om de ouders te laten ervaren hoe moeilijk het is

aan de hand van structureerwoorden. Om de ouders te laten ervaren hoe het leren lezen in

om te leren lezen, geeft u ze een leesinstructie op

de praktijk gaat, krijgen ze een instructie op het digi-

het digitale schoolbord, met alternatieve letters.

tale schoolbord: ‘Vandaag zijn we zogenaamd bij dag 14 van kern 1, waarop u de letter ‘p’ aanleert aan de

De ouders ervaren zo dat leren lezen, stapje voor

hand van het woordje ‘pen’. De woorden die voor in de

stapje gaat. Vandaag leren ze het woordje ‘pen’ en

klas hangen zijn zogenaamd op eerdere dagen aangeboden. Aan de hand daarvan zijn de alternatieve

de letter ‘p’. De voorgaande woorden en letters

letters die aan de letterlijn hangen aangeleerd.’

zijn ‘al bekend’.

Verloop van de activiteit Start het programma op het digitale schoolbord. Op

Materialen

het openingsscherm staat de volgende tekst: Kunt u zich de woorden waarmee u hebt leren lezen

• wandplaten met alternatieve letters: maan, roos,

nog herinneren? U denkt wellicht meteen aan de

vis, sok, aan, pen • letterlijn met alternatieve letters: m, r, v, i, s, aa

woorden ‘boom’, ‘roos’, ‘vis’, ‘vuur’, ‘mus’ en ‘pim’.

• prentenboek Waar is mijn pen?

Maar weet u nog hoeveel inspanning het kostte om

• instructiekalender 1

het lezen onder de knie te krijgen? Met dit program-

• losse alternatieve letter ‘p’ en een miniknijpertje

ma leren wij u lezen met alternatieve letters. Zo er-

• kopie van werkblad 5

vaart u opnieuw wat het betekent om te leren lezen.

• pennen Nadat u op ‘start’ hebt geklikt, verschijnt een scherm

Voorbereiding

met bovenaan twee tabbladen: • ‘Is leren lezen moeilijk?’

• Hang de wandplaten met alternatieve letters op.

In de oefeningen bij dit onderdeel zijn de letters

De wandplaat ‘pen’ nog niet.

vervangen door vreemde tekens, zodat de ouders

• Hang de kaartjes met alternatieve letters aan de

kunnen ervaren hoe het is om te leren lezen.

letterlijn. De letter ‘p’ nog niet.

• ‘Zo leren kinderen lezen’

• Vermenigvuldig werkblad 5 voor de ouders.

In dit onderdeel kunt u dezelfde oefeningen doen

Vooraf

maar dan met normale letters, zoals ook kinderen in leerjaar 1 dat dagelijks doen.

Vooraf kunt u de ouders uitleg geven over Veilig leren lezen: de methode is opgebouwd uit 12 kernen; elke kern heeft een eigen onderwerp en elke kern is

U zit automatisch in het onderdeel ‘Is leren lezen

te herkennen aan een eigen kernkleur. In de eerste

moeilijk?’, en wel bij kern 1, dag 14, pen: dag 1.

helft van leerjaar 1 worden alle letters aangeboden

Op dit scherm staan vijf soorten oefeningen. Achter

1 Veilig leren lezen Artikelen - Is leren lezen moeilijk? - Ouderavond met digibord

© Uitgeverij Zwijsen - www.veiliglerenlezen.be

• Als u klikt op de knop ‘structureren’ worden eerst de losse letters van links naar rechts benoemd; vervolgens wordt het hele woord geaccentueerd en benoemd. • U doet net of de ouders de eerste vijf woorden al hebben geleerd. Roep de eerder aangeleerde structureerwoorden op door op het pijltje ‘terug’ te klikken. Herhaal het lezen van de aangeleerde woorden en benoem de letters één voor één. Achtereenvolgens komen de volgende woorden tevoorschijn: aan, sok, ik, vis, roos, maan. • U kunt de ouders zelfstandig laten lezen terwijl het woord gestructureerd wordt. Zij zullen merken dat zij steun hebben aan de het geluid.

de naam van elke oefening bevindt zich een start-

• Door op de knop ’wandplaat’ te klikken verschijnt

knop. Als u hierop klikt, wordt de betreffende oefe-

de bijbehorende wandplaat. De ouders zullen mer-

ning gestart.

ken dat de oefening moeilijker is als de wandplaat

Module 1: aanbieden structureerwoord ‘pen’

niet getoond wordt.

Bij het leren lezen, speelt het alfabetische principe

• Zet het geluid uit door het vinkje voor ‘geluid aan’

van onze geschreven taal een grote rol: kinderen ont-

in de werkbalk te verwijderen. U kunt de ouders

dekken dat woorden zijn opgebouwd uit letters en

dan zelfstandig laten lezen. Ter controle kunt u de

dat bij elke letter een bepaalde klank hoort. In Veilig

wandplaat tonen.

leren lezen speelt het structureerwoord en de daar-

• Wijs er daarna op dat deze wandplaten ook aan de

aan ontleende letter een sleutelrol. Het aanbieden

muur hangen. Hang de wandplaat van ‘pen’ erbij.

van een nieuw structureerwoord met bijbehorende letter, gebeurt aan de hand van een wandplaat met

Ga terug naar het menu door in de werkbalk op ‘digi-

daaronder de structureerstrook met het woord. De

menu’ te klikken. Druk op ‘start’ achter de oefening

functie van de structureerstrook is het afbreken en

‘Aanbieden nieuwe letter’.

opbouwen van een woord, waardoor de kinderen de werking van geschreven taal ervaren:

Module 2: aanbieden nieuwe letter ‘p’

• de leesrichting is van links naar rechts;

In de beginfase van het leren lezen, blijkt systema-

• er bestaat een vaste koppeling tussen letter (gra-

tische aandacht voor de automatisering effectief te

feem) en klank (foneem);

zijn. De letterlijn is een belangrijk hulpmiddel om

• de letter die je links ziet, is de eerste letter van het

de koppeling tussen letters en klanken te automati-

woord; het is tevens de klank die je het eerst

seren.

hoort.

Oefenen met de letterlijn is een activiteit die dagelijks terugkeert.

Op het digitale schoolbord zien de ouders een plaatje van een pen met daaronder het woord ‘pen’ in alternatieve letters.


© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.be

Vandaag wordt de letter ‘p’ geleerd. • De nieuwe letter ‘p’ staat groot in beeld. Klik op het letterkaartje; de letter wordt automatisch aan de letterlijn gehangen. De reeds geleerde letters ‘m’, ‘r’, ‘v’, ‘i’, ‘s’, ‘aa’ hangen daar nu ook. • Het geluid staat standaard aan; daardoor wordt het inprenten van de klank-tekenkoppeling ondersteund. Oefen met de ouders de letters op de letterlijn. Het is mogelijk om het geluid uit te zetten. De ouders zullen ervaren dat de oefening dan moeilijker is. • Met de ‘dobbelsteen’ kunt u de letters in een andere volgorde te plaatsen. Op deze manier wordt voorkomen dat een vaste lettervolgorde van bui-

• Klik op de knop waarvan het eerste vakje leeg is.

ten wordt geleerd. Het oplezen van de letters in

Op het scherm verschijnen structureerwoorden

een steeds wisselende volgorde bevordert de in-

met twee letters, het eerste vakje is leeg. Maak de

prenting. Door te klikken op de pijl rechts van de

woorden volledig door op een letter te klikken en

dobbelsteen worden de letters weer teruggezet in

vervolgens op het lege vakje. Op deze manier kun-

de oorspronkelijke positie.

nen de woorden ‘men’, ‘ren’, en ‘ven’ gemaakt wor-

• De klinkers hebben een blauwe kleur. U kunt de

den. De ouders zullen merken dat ze de wandpla-

klinkers ook zwart maken door het vinkje voor

ten die in de klas hangen, nodig hebben om

‘blauwe letters’ te verwijderen. De ouders zullen

woorden te kunnen maken.

ervaren dat de oefening dan moeilijker wordt.

• Klik daarna op de knop waarvan het middelste

• Het is mogelijk om alleen die letters te selecteren

vakje leeg is. Op het scherm verschijnen weer on-

die geoefend moeten worden. De letters die vlot

volledige structureerwoorden waarin de middelste

worden beheerst, kunt u in het letterdoosje stop-

letter ontbreekt. In deze oefening kunnen de woor-

pen: klik op de wasknijper en daarna op de letter-

den ‘pin’ en ‘poon’ gemaakt worden. De ouders

doos om het kaartje te laten verdwijnen. Door te

zullen merken dat het nu wellicht iets sneller gaat

klikken op een gevulde letterdoos worden alle let-

dan bij de eerste oefening.

ters die erin zitten, getoond. Deze letters kunnen desgewenst weer teruggehangen worden. Bij klik

Ga terug naar het menu door in de werkbalk ‘digime-

op het pijltje rechts van de letterdoos worden alle

nu’ te klikken. Druk op ‘start’ achter de oefening ‘Wat

letters op de lijn teruggeplaatst.

hoor je vooraan?’

• Wijs op de letterlijn met de alternatieve letters die in de klas hangt en hang de alternatieve letter ‘p’

Module 4: wat hoor je vooraan?

aan de letterlijn.

Het doel van deze oefening is het uitluisteren van klanken in gesproken woorden die op de zoekplaat te

Ga terug naar het menu door in de werkbalk op ‘digi-

zien zijn. Door het uitluisteren van een bepaalde

menu’ te klikken. Druk op ‘start’ achter de oefening

klank en de positiebepaling daarvan (vooraan, ach-

‘Woorden maken’.

teraan of in het midden) wordt het fonemisch be-

Module 3: woorden maken met ‘pen’ De module ‘Woorden maken’ gaat uit van de structureerwoorden. Met deze module laat u de kinderen het alfabetische principe van geschreven taal ervaren, net zoals u dat met de structureerstroken doet. Door het wisselen van eerst ‘de laatste’, daarna ‘de eerste’ en ten slotte ‘de middelste letter’ ontstaan wisselwoorden en wisselrijtjes. Het lezen van wisselrijtjes bevordert het vlot herkennen van woorddelen die veelvuldig voorkomen. Op het scherm staat een ongedeelde strook met het woordje ‘pen’.



wustzijn en de toepassing van het alfabetische prin-

Werkblad 2

cipe bevorderd. De kinderen zoeken op de illustratie

Instructie: Op dit werkblad staan drie structureer-

woorden waarin de aangeleerde letter voorkomt.

woorden, waarbij respectievelijk de laatste, eerste

Laat eventueel instructiekalender 1 zien.

en middelste letter ontbreken. Maak de woorden af

• Op de plaat zoekt u samen met de ouders naar

met de juiste letter.

woorden die met een ‘p’ beginnen. • Het is ook mogelijk om deze woorden op te schrijven, bijvoorbeeld het woordje ‘paar’. U zult ervaren dat dit in alternatieve letters erg moeilijk is en dat u daar de wandplaten in de klas goed bij kunt gebruiken. • Door te klikken op de knop ‘grote pagina’ verschijnt rechts van de zoekplaat een grote pagina waarop u alle gemaakte woorden kunt noteren. • Met de markeerstiften is het mogelijk om bijvoorbeeld de doelletter in de woorden te accentueren. Ga terug naar het menu door in de werkbalk op ‘digimenu’ te klikken. Druk op ‘start’ achter de oefening Deze oefening is betrekkelijk eenvoudig omdat hier

‘Werkboekje’.

drie keer het woordje ‘pen’ ingevuld moet worden.

Module 5: werkboekje

Trek verbindingslijntjes van de juiste letters naar de

Ieder kind heeft een werkboekje waarin het oefent

juiste plaats in de woorden.

met de stof die is aangeleerd. Laat werkboekje 1 van Veilig leren lezen zien. De kinderen ontdekken bij de

Werkblad 3

oefeningen in het werkboekje dat ze de letterkennis

Instructie: Op dit werkblad staat een structureer-

die ze inmiddels hebben opgebouwd, kunnen ge-

strook met voorin de letter ‘p’. Zet een rondje om alle

bruiken om nieuwe woorden te lezen. Ze zien hoe

plaatjes die met een ‘p’ beginnen.

woorden zijn opgebouwd en hoe ze met losse letters vlot een woord kunnen lezen. Maak met de ouders de werkbladen 1 t/m 4 op het digitale schoolbord. De tabjes aan de zijkant geven de pagina’s aan. Werkblad 1 Op werkblad 1 ziet u de geleerde structureerwoorden met de bijbehorende plaatjes. Herhaal nog even met de ouders de woorden die zojuist geleerd zijn. Dit werkblad kunt u met de ouders raadplegen als de oefeningen op de volgende werkbladen te moeilijk zijn. U kunt uiteraard ook gebruik maken van de wandplaten die in de klas hangen. Benoem vooraf de plaatjes, en laat dan een paar ouders één voor één naar voren komen om een plaatje te omcirkelen. Werkblad 4 Instructie: Op dit werkblad staan wisselrijtjes. Probeer deze rijtjes te lezen. De ouders lezen in alternatieve letters hun eerste wisselwoorden: pen - en, vis - is, maan - aan, vis - mis, sok - rok, pen - men. Met deze oefening ontdekken de ouders dat ze de inmiddels opgebouwde letterkennis



Op dit moment kunt u vertellen dat lezen niet alleen bestaat uit het technisch omzetten van letters en woorden in klanken, maar dat taalbegrip en denkvermogen een belangrijke rol spelen tijdens het lezen. Hoe groter de taalvaardigheid van een kind is, hoe beter het teksten zal kunnen lezen en begrijpen. Daarom is het belangrijk om te blijven voorlezen, ook nu het kind zelf leert lezen. Bij voorlezen komen woorden in een verhaalstructuur voor en zo kunnen kinderen die woorden in een betekenisvolle context plaatsen. De woordenschat wordt op die manier uitgebreid. kunnen gebruiken om nieuwe woorden te lezen. Ze

Nadat de ouders ervaren hebben hoe moeilijk het le-

zien hoe de woorden zijn opgebouwd, en dat ze met

ren lezen gaat, kunt u laten zien hoe de kinderen le-

losse letters een woord kunnen lezen.

ren lezen in het programma onder het tabblad ‘Zo leren kinderen lezen’.

Werkblad 5

De ouders zullen ontdekken dat dezelfde oefeningen

Deel werkblad 5 uit.

nu voor hen veel makkelijker zijn omdat zij al kunnen

Instructie: Het eerste deel van dit werkblad bestaat

lezen. Ze hebben op deze avond opnieuw ervaren dat

uit de alternatieve letters en ons alfabet. Probeer de

leren lezen niet zo eenvoudig is.

zin in alternatieve lettertekens te ontcijferen. Tip: Als het mogelijk is om op de ouderavond een groepje kinderen uit te nodigen, kunt u laten zien dat de kinderen veel sneller leren lezen met deze alternatieve letters dan de ouders. Daaruit blijkt dat de leeftijd van 6 tot 7 jaar een geschikte leeftijd is om te leren lezen.

De ouders zullen al gauw tot de ontdekking komen dat het niet nodig is om het laatste lange woord helemaal te ontcijferen. Ze zien al eerder dat er ‘ouderavond’ staat. Ze kunnen dit woord voorspellen, omdat dit woord tot hun woordenschat behoort en op deze avond erg actueel is.



werkblad

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

k

l

m n

o

p

q

r

s

t

u

v

x

y

z

Veilig leren lezen Artikelen - Is leren lezen moeilijk? - Ouderavond met digibord

w

5


Is leren lezen moeilijk?

Recommend Documents