2007
IrisZorg in perspec t ief ja arbericht Perspectief voor cliënten, medewerkers en samenleving. Dat is het motto van IrisZorg. Na een pril bestaan van anderhalf jaar blikken we terug op 2007 en kijken we vooruit. We horen graag van u, als betrokkene bij onze organisatie, of u vindt dat IrisZorg haar motto waarmaakt. Laat het ons weten in de bestaande persoonlijke contacten of via de mail:
[email protected]. Het complete jaardocument 2007 kunt u vinden op www.iriszorg.nl.
Beter inspelen op individuele hulpvragen Het jaar 2007 was een overgangsjaar naar de nieuwe organisatie IrisZorg. Nu het stof
maken of om advies vragen. En mocht het op een bepaalde werkplek niet zo bevallen; je kunt je letterlijk mobiliseren en ergens anders in de organisatie gaan werken.”
is neergedwarreld wordt langzaam zicht-
Synergie
baar waar de organisatie voor staat. “Bij het Hoogeland in Beekbergen (voormalig Arcuris) kwam ik rond de Kerst een cliënt tegen die ik ken uit de kliniek (voormalig De Grift). Vorig jaar lukte het de kliniek maar niet om hem uit te plaatsen. Nu stond hij in het tuincentrum in Beekbergen kerstbomen te verkopen. Ik heb er eentje van hem afgenomen en een praatje gemaakt. Hij had het prima naar de zin op z’n nieuwe werkplek”, zegt voorzitter van de Raad van Bestuur van IrisZorg, Don Olthof. “Als we één cliënt op deze manier vooruit kunnen helpen, dan vind ik dat pure winst. Die verhalen tellen, het zijn tenslotte de cliënten die bepalen of wij onze intenties en ambities waarmaken.”
Hoe lastig een fusietraject ook is, het is medewerkers gelukt om de zorg en de hulpverlening voor de cliënten te continueren, menen de bestuurders. Ook hebben cliënten al volop kunnen profiteren van het grote scala aan mogelijkheden dat IrisZorg via voorzieningen op lokaal niveau kan bieden. “We zijn nu veel beter in staat om direct in te spelen op individuele hulpvragen. Cliënten kunnen binnen IrisZorg een groot deel van de keten aan zorg vinden die ze nodig hebben voor opvang, behandeling, herstel en reïntegratie. Dat maakt onze organisatie uniek in Nederland”, zegt Don Olthof. “Het mooie is dat dwars door de organisatie al nieuwe verbindingen ontstaan. Zo gaan we met jeugd aan de slag, onder andere in de vorm van zorg, leren en wonen. Maar ook ouderen en forensische zorg zijn aandachtsgebieden. Opvang alleen is niet voldoende; je moet je afvragen welke zorg je erbij wilt bieden. Dat is de synergie die we willen.”
Herkenbaar profiel
De balans na anderhalf jaar IrisZorg is positief. IrisZorg heeft lokaal, regionaal en stapsgewijs ook landelijk een herkenbaar profiel gekregen. Don Olthof: “Ik vind het verbluffend hoe snel IrisZorg is gevestigd met haar nieuwe naam. We zien dat terug in de uitnodigingen die we krijgen van gemeentebestuurders, zorgverzekeraars en opleidingsinstituten om te komen praten over ons werk. Mensen kennen ons uit de media of via tussenpersonen en willen graag weten hoe wij tot deze combinatie van maatschappelijke opvang en verslavingszorg zijn gekomen. Vooral gemeenten zijn geïnteresseerd omdat ze weten dat wij een geïntegreerd aanbod hebben dat bijvoorbeeld heel goed zou kunnen werken in de probleemwijken.” In de toekomst willen de bestuurders de huidig ingeslagen weg voortzetten. Don Olthof: “We moeten ons nog meer zichtbaar maken. En blijven vertellen wat we doen. Voor de inwoners van Gelderland en omstreken denk ik dat we redelijk zichtbaar zijn geweest. Het kan natuurlijk altijd beter.” Bestuurder Wim Foppen vult aan: “Mensen moeten weten wat zij van ons als organisatie kunnen verwachten en wat wij voor hen kunnen betekenen.”
Kruisbestuiving
Langzaam maar zeker begint het plantje dat een kruisbestuiving is van maatschappelijke opvang en verslavingszorg, vrucht te dragen. Na een enerverend jaar waarin de totale boedel van drie organisaties moest worden geïntegreerd en heringericht tot IrisZorg, kunnen de bestuurders concluderen dat de basis van de nieuwe organisatie stevig is neergezet. Wim Foppen, lid van de Raad van Bestuur, realiseert zich dat de fusie behoorlijk wat consequenties heeft gehad voor medewerkers. “Natuurlijk is die operatie niet voor iedereen even vlekkeloos verlopen. Denk aan een nieuwe leidinggevende, een ander registratiesysteem, afspraken die werden herzien, andere contactpersonen bij de centrale diensten. Veel medewerkers hebben daar vorig jaar mee te maken gehad. Maar er zijn ook voordelen van de fusie voor medewerkers: zo kunnen ze van elkaars expertise gebruik
‘Het zijn de cliënten die bepalen of wij onze intenties en ambities waarmaken’ > Raad van Bestuur: Don Olthof en Wim Foppen
1
IrisZorg jaarbericht 2007
Ir i sZ or g
Lelystad
in
regio zuid
Harderwijk
Nunspeet
Deventer Apeldoorn Beekbergen
Ede
Groenlo Wolfheze
Wageningen
Arnhem Zevenaar
Tiel
januari
Zaltbommel
De Hulsen: IrisZorg in het klein
Doetinchem
Winssen Afferden Nijmegen Wijchen
Gennep
Vraag je aan regiodirecteur Willem Teering wat het grootste succes van 2007 is kick off IrisZorg
Maandag 8 januari 2007 vond de officiële aftrap van IrisZorg plaats in Musis Sacrum in Arnhem. Met ludiek cabaret is afscheid genomen van Arcuris, De Grift en Passade (maatschappelijke opvang). De Raad van Bestuur onthulde een groot doek met daarop het logo en de naam IrisZorg. Daarnaast vond er een veiling plaats van kunstwerken van cliënten. De volgende dag werd de nieuwe website van IrisZorg gelanceerd: www.iriszorg.nl.
Heroïne geregistreerd als geneesmiddel ANP, 3 januari 2007 - Sinds eind vorig jaar is heroïne geregistreerd als geneesmiddel voor therapieresistente heroïneverslaafden. Dit heeft het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen besloten. De toepassing van heroïne op medisch voorschrift mag uitsluitend plaatsvinden in gespecialiseerde behandelcentra, die zijn goedgekeurd door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
februari Peerproject Drive Clean van start
Jongeren gaan in tien Europese landen tegelijk aan de slag om andere jongeren (peers) ervan te weerhouden om dronken achter het stuur te kruipen. IrisZorg neemt deel aan dit internationale project dat door de Europese Commissie wordt gefinancierd. IrisZorg traint studenten van de Hogeschool Arnhem-Nijmegen om beslagen ten ijs te komen tijdens ontmoetingen met jongeren op evenementen, feesten en in discotheken. Het project duurt drie jaar.
Boete of Kanskaart
Het project ‘Boete of Kanskaart’ is als pilot uitgevoerd in de Achterhoek. Dit project is bedoeld voor jongeren van twaalf tot achttien jaar die onder invloed van alcohol een strafbaar feit hebben gepleegd. Zij worden via politie en Halt doorverwezen naar IrisZorg voor een leerstraf en een bijeenkomst voor de ouders. De leerstraf bestaat uit twee bijeenkomsten en een huiswerkopdracht. In 2008 wordt dit project geëvalueerd door het Ministerie van Justitie en eventueel geschikt gemaakt voor landelijk gebruik.
2
geweest dan rolt zonder aarzeling ‘het terrein de Hulsen in Nijmegen’ uit z’n mond. Het is in het klein wat IrisZorg wil zijn: een gesloten keten van zorg. “We bieden op één terrein ambulante verslavingsbehandeling, begeleid wonen, opvang, werk, activiteiten en reclassering. Uniek is de spiksplinternieuwe werkplaats, waar cliënten met plezier kunnen werken en uitstromen naar een nieuw leven.” In 2007 stonden er in Nijmegen twee grote openingen op het programma; de opening van de nieuwe Polikliniek Verslavingszorg in maart en heropening van werkplaats de Hulsen in oktober. Marius Cuppen, afdelingsmanager, over het ontstaan van de nieuwe werkplaats: “In 2005 is er brand geweest in de oude werkplaats. De oorzaak is nooit achterhaald. Deze werkplaats bestond al zeker dertig jaar, was bedompt, had weinig glas, kortom: het voldeed niet meer aan de huidige eisen. Na de brand zijn er meteen plannen gemaakt om uit te breiden en een compleet nieuw gebouw te plaatsen. Nu zijn er meer plekken (van 40 à 50 naar 100) en bedienen we meer doelgroepen. Voorheen kwamen alleen de bewoners van de Hulsen, maar nu komen er ook cliënten van andere voorzieningen van IrisZorg en externe voorzieningen zoals het RIBW en de Pompestichting. Niet iedereen werkt fulltime, dus we kunnen feitelijk meer dan honderd mensen van werk voorzien. Momenteel zijn niet alle plaatsen bezet, er zijn dus nog cliënten welkom.”
Betere doorstroom
”Het perspectief voor de cliënt is sinds de fusie absoluut beter geworden”, aldus Willem Teering. Er waren hier en daar geluiden dat IrisZorg een monopolist zou worden. Een voordeel van groot zijn is ook dat we veel mensen kunnen opvangen. Zonder opvang zouden zij in de problemen komen en voor problemen in de samenleving kunnen zorgen. Bij de Hulsen bieden we hulp op maat aan allerlei soorten cliënten en leeftijdsgroepen: van binnenkomst tot dagbesteding. Het is eigenlijk IrisZorg in het klein en geeft weer waar de fusie voor staat: de keten zo veel mogelijk sluiten. We kunnen nu sneller handelen; na een eerste gesprek kan iemand snel opgevangen worden. Ook de doorstroom naar andere voorzieningen is beter, doordat we de regie zelf in handen hebben.” Marius Cuppen: “Ik vind het mooi
IrisZorg jaarbericht 2007
om te zien dat mensen zich staande kunnen houden in het werk en soms doorstromen naar regulier werk. Dan gaat het niet om tientallen per jaar, maar je moet alle zegeningen tellen.”
Cliënten betrokken
Corrie Meurs, lid van de cliëntenraad in regio Zuid, was actief betrokken bij de ontwikkelingen rondom de Hulsen. “Ik heb echt schik in de nieuwe werkplaats, hij is mooi en licht. Ik hoor van de cliënten dat ze met meer plezier naar hun werk gaan dan voorheen. Natuurlijk wordt er ook wel ’s gemopperd zoals over dat ze niet meer eventjes naar buiten kunnen tussen het werk door, maar dat kan in een echte baan ook niet zomaar.” Corrie Meurs heeft spreekuren voor cliënten door de hele regio heen. “In het komende jaar willen we nog meer contacten opbouwen en meer voor cliënten doen.” Dat dit door IrisZorg wordt gewaardeerd bleek uit de oorkonde die de cliëntenraad afgelopen jaar uit handen van Willem Teering ontving. “Dat vond ik erg leuk.”
Ook Marius Cuppen heeft plannen voor de toekomst: “We gaan onze samenwerking met andere instellingen verder uitbreiden. Bovendien gaan we onze diensten aanbieden bij woningbouwverenigingen. Wanneer mensen uit huis gezet worden wegens huurachterstand, wordt gewoonlijk een bedrijf ingeschakeld om het huis leeg te ruimen en weer op te knappen. Dit kost soms wel 10.000 euro terwijl wij het veel goedkoper kunnen doen. Zo voorkomen we ook dat de schuld van de uitgezette bewoner onnodig hoog oploopt, want deze moet de kosten betalen. Vaak komen deze mensen hierna bij ons terecht.”
‘Het is mooi om te zien dat cliënten zich staande kunnen houden in het werk’
Minder leuk in 2007 was de sluiting van Begeleid Wonen de Terp in Winssen. Willem Teering: “De stichting die de voorziening beheerde, wilde ermee stoppen. Helaas kwamen we niet tot overeenstemming over hoe we de voorziening voort konden zetten. Ik vind het jammer dat de bewoners nu niet meer in de omgeving terecht kunnen, maar naar Nijmegen moeten voor opvang.”
Na 24 uur een plek
Wat kan beter in 2008? Willem Teering: “We gaan de fusie verder verzilveren. Medewerkers moeten buiten hun eigen afdeling gaan denken. Ik wil er naar toe dat een cliënt 24 uur na aanmelding een plek heeft, ongeacht waar de intake plaatsvindt. Er moet een beter overzicht komen van waar lege bedden zijn. Ook kan tijdens de intake al bekeken worden hoe het staat met schulden en of een cliënt eventueel aan het werk kan; het complete pakket aanbieden.”
V.l.n.r: afdelingsmanager Marius Cuppen, cliëntenraadslid Corrie Meurs en regiodirecteur Willem Teering met links de werkplaats en rechtsachter de polikliniek
Preventiewerker Bianca Lubbers (l) en regiodirecteur Bernadette Ottenschot bij één van de voorzieningen in Beekbergen.
regio noord
Lelystad
Harderwijk
Nunspeet
Deventer Apeldoorn Beekbergen
Groenlo
Ede
Wolfheze
Wageningen
Arnhem Zevenaar
Tiel
Doetinchem
Winssen Afferden
Zaltbommel
Nijmegen Wijchen
Gennep
Vraag naar jongerenvoorlichting neemt toe Het JIP (Jongeren Informatie Punt) in Apeldoorn is een begrip. Jongeren kunnen hier terecht met allerlei vragen op het gebied van zakgeld, schulden, seksualiteit, verslaving en meer. Preventiewerker Bianca Lubbers is met haar vijftien jaar ervaring bij het JIP de lopende encyclopedie van alles wat er gebeurt op het gebied van jongeren in Apeldoorn. Ze constateert dat de vraag naar jongerenvoorlichting enorm toeneemt.
Een belangrijk onderwerp op dit moment is de loverboysproblematiek. Met dit onderwerp heeft wethouder Paul Blokhuis van Apeldoorn zich persoonlijk bemoeid om te zorgen dat er aandacht aan wordt besteed. “Apeldoorn heeft jongeren hoog in het vaandel. Gelukkig”, zegt Bianca. Directeur regio Noord Bernadette Ottenschot ziet deze ontwikkelingen met goedkeurende blik aan. “Het ontwikkelen van een visie op jongeren is dan ook één van de speerpunten die op de rol staan voor dit jaar. Vanuit deze visie moeten preventie en hulpverlening vanuit IrisZorg beter op de vraag aansluiten. De Apeldoornse situatie kan hierbij als voorbeeld dienen.”
woningen en in Harderwijk komen in samenwerking met woningcorporaties doorstroomwoningen voor mensen die vanuit de crisis- of nachtopvang op zoek zijn naar een woning. Bernadette Ottenschot: “Dat is hard nodig, sommige cliënten bezoeken al jaren achtereen de nachtopvang. Dat is geen wenselijke situatie en dat willen de cliënten zelf ook niet.” De financiering van dergelijke projecten is telkens een lange weg, concludeert de regiodirecteur. “Intensief samen optrekken met de (centrum) gemeente en het zorgkantoor is daarbij een ‘must’.”
Preventieaanbod voor scholieren
‘Als een wethouder
In de toekomst zijn er meer plannen; er staat een samenwerking met de GGD en MEE- Veluwe op het programma. Er komt een preventieaanbod voor alle twaalf-, dertien- en veertienjarigen waarin normen en waarden op het gebied van seksualiteit, omgaan met je lijf en bewaken van grenzen, centraal staan. Dit als direct antwoord op de loverboysproblematiek. In dit programma kunnen leraren getraind worden om zo zelf les in deze materie te geven. Ook ouders worden betrokken door middel van ouderavonden. Daarnaast werkt het JIP samen met gemeente, politie en de GGD om op basisscholen voorlichting te geven over verschillende onderwerpen. Bianca erkent dat het veel is: “Maar als een wethouder persoonlijk aan je vraagt of je iets wilt doen, zeg je niet snel nee.”
Extra woningen
Er wordt veel gebouwd in de regio Noord. Op het terrein het Hoogeland in Beekbergen komen extra
persoonlijk iets aan je vraagt, zeg je niet snel nee’ Verzilveren fusie
Een belangrijk onderwerp voor Bernadette Ottenschot is het verzilveren van de meerwaarde van de fusie. Daarmee bedoelt ze het intern uitwisselen van expertise en het vinden van wegen in de organisatie om de keten zo goed mogelijk te sluiten. Er zijn al de nodige verbindingen: “Voor gezinnen in crisissituatie consulteren we een psycholoog van IrisZorg in Nijmegen. Dat werkt prima.”
Omnizorg: nieuw zorgconcept onder één dak Zoals elke stad kent ook Apeldoorn een groepering daklozen, verslaafden en GGZ-cliënten. Een gedeelte daarvan leeft van een inkomen uit werk of een uitkering, woont zelfstandig en maakt gebruik van ambulante en andere vormen van zorg. Een ander gedeelte is dakloos en is voor de nacht afhankelijk van het slaaphuis, waar ook het sociaal pension is gevestigd. De verslaafden aan alcohol of drugs of aan beide kunnen overdag terecht in het gebruikershuis. Op weer een andere plaats in de stad wordt methadon verstrekt. Tussen al die verschillende locaties van zorg zijn looproutes ontstaan. Door de bouw van Omnizorg Apeldoorn komt daarin verandering. Om te beginnen komen alle bestaande functies (slaaphuis, sociaal pension, methadonverstrekking, gebruikershuis) onder één dak. Daarnaast biedt het gebouw ruimte aan nieuwe initiatieven, zoals werkprojecten die rond het binnenplein zijn gevestigd, medische zorg en heroïneverstrekking. Tevens is er in het gebouw een recreatieruimte en een grand café te vinden. Omnizorg is een gezamenlijk initiatief van Tactus Groep, RIBW Oost-Veluwe, Omniplaza, de gemeente Apeldoorn en IrisZorg en zal in de zomer van 2008 de deuren openen.
maart Nieuwe Polikliniek Nijmegen geopend
In maart hebben de medewerkers van de Polikliniek Nijmegen het nieuwe pand aan de Tarweweg in Nijmegen officieel in gebruik genomen. Dit werd gecombineerd met een feestelijke opening op 2 maart en een open huis op 3 maart. 275 Bezoekers maakten van die gelegenheid gebruik. Zij konden deelnemen aan presentaties over o.a. dagbehandeling, justitiële verslavingszorg, Preventie, ADHD, leeftstijltrainingen, Ambulante Detox en het Jongerenteam.
Drugsvrij met dank aan De Boei De Gelderlander, 19 maart 2007 Meer dan dertig verslaafden die ruim twee jaar op de drugsboot De Boei in Arnhem hebben gebivakkeerd, hebben de drugsscene de rug toegekeerd. De Boei is in 2005 van start gegaan als 24-uursopvang. De boot kan overdag zeventig verslaafden herbergen, ’s nachts de helft. Ruim een derde van het totale aantal bootcliënten heeft dus een herkansing gegrepen.
Congres ‘Een kwestie van beschaving’
Tijdens het afscheidscongres in Musis Sacrum van Bert Kuijf, voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur van IrisZorg, bogen sprekers Tof Thissen, voorzitter van Divosa en fractievoorzitter voor GroenLinks in de Eerste Kamer, Andrée van Es, toenmalig voorzitter van de brancheorganisatie GGZ Nederland en Roger van Boxtel, bestuursvoorzitter van MENZIS Zorgverzekering zich over het thema ‘sociale uitsluiting, participatie en zingeving’. Jos van der Lans, publicist/ journalist, scheef voor deze gelegenheid het boek ‘Bert Kuijf, Werken aan verslavingszorg 1982-2007’.
Tijdens het congres ontving Bert Kuijf uit handen van de Arnhemse burgemeester Pauline Krikke een ‘Arnhems meisje’. Op 26 juni 2007 werd hij door de burgemeester koninklijk onderscheiden tot Ridder in de Orde van Nassau.
IrisZorg jaarbericht 2007
3
Ir i sZ or g in
Teamleider Alice de Wit en regiodirecteur Jan Pelgrim op de ‘buitenplaats’ van het gebouw aan de Kapoeniestraat in Doetinchem.
regio midden
Lelystad
Harderwijk
Nunspeet
Deventer Apeldoorn Beekbergen
Ede
Groenlo Wolfheze
Wageningen
Arnhem Zevenaar
Tiel Zaltbommel
Doetinchem
Start sociaal pension in Doetinchem
Winssen Afferden Nijmegen Wijchen
Gennep
Al sinds 2000 wordt er in Doetinchem gesproken over de noodzaak van een sociaal pension. Dat is in al die jaren niet van de grond gekomen. “Na de samenvoeging van de
Zinvolle dagbesteding
Warm draaien en ritme opdoen De arbeidsmarkt is voor veel cliënten nog een brug te ver. Bij de afdeling Werk en Activiteiten in Arnhem kunnen ze warm draaien: leren werken, ritme opdoen, kijken wat bij hen past en vaardigheden leren om toe te werken naar een reguliere baan. Deelnemers die niet willen of kunnen doorgroeien vinden er een nuttige en zinvolle werkplek op een niveau dat bij hen past. Het vormgeven van ‘vrije’ tijd is voor veel cliënten ook geen vanzelfsprekendheid. Zowel in werk als in activiteiten wordt daarom aandacht besteed aan het belang van activering. Het achterliggende idee is deelnemers te laten ervaren dat je invulling, zingeving en structurele voldoening kunt halen uit werk en hobby. Het aanbod voor cliënten is divers. IrisZorg werkt hierbij intensief samen met de gemeente, hulpverlenende instanties en reïntegratiebedrijven. Er is een productiewerkplaats, een boomgaard (De Bongerd) vol appelen perenrassen, een hoveniersdienst, een veegproject waarbij cliënten een wijk in de omgeving van De Boei schoonhouden en een atelier waar geschilderd en getekend wordt. Het atelier treedt regelmatig naar buiten met hoogwaardige kunst. En ten slotte Kweekland, waar een grote moes- en bloementuin wordt verzorgd. Hier kunnen cliënten doorgroeien naar een werkplek bij de Stichting Buitenbeheer.
Stoog met Arcuris-de Grift in 2006 en de fusie tot IrisZorg in 2007 is het vertrouwen van de gemeente zo groot, dat ze ons de opdracht hebben gegeven om een sociaal pension te starten.” Jan Pelgrim, directeur regio Midden: “We zijn vorig jaar begonnen met de voorbereidingen en de verbouwing. Aan de Kapoeniestraat, waar de crisis- en dag- en nachtopvang gevestigd zijn, wonen sinds januari 2008 de eerste twee cliënten. In juni gaat de nieuwe woonvoorziening, het sociaal pension, open en kunnen er negen mensen terecht.”
Uitbreiding beschikbare plaatsen
Door de overgang naar IrisZorg is voor cliënten het nodige in positieve zin veranderd. Jan Pelgrim illustreert dat met het perspectief van de cliënten in Doetinchem. “Pas in 2004 is er een voorziening voor dag- en nachtopvang geopend. In de jaren daarvoor was er alleen maar een crisisopvang. Cliënten met verslavingsproblemen konden daar vaak niet terecht en waren aangewezen op de straat. In de laatste jaren hebben we samen met de gemeente; waaronder wethouder Otwin van Dijk, hard gewerkt aan uitbreiding van het aantal beschikbare plaatsen en het organiseren van nieuwe activiteiten.”
Tussenstation
“Cliënten hebben letterlijk meer vooruitzichten gekregen”, aldus Alice de Wit, teamleider van de voorzieningen in Doetinchem. “Er komen langzamerhand meer mogelijkheden binnen de organisatie in de vorm van woon- en opvangvoorzieningen en recreatieve en arbeidsmatige activiteiten waar ze gebruik van kunnen maken als ze dat willen. Maar in de regio Doetinchem is dit nog zeer beperkt en moet dit uitgebreid gaan worden. Incidenteel hebben we cliënten kunnen plaatsen op het Hoogeland in Beekbergen. Daar worden diverse activiteiten geboden op onder meer een zorgboerderij en een tuincentrum. Minstens zo belangrijk is dat we met de opvangvoorzieningen niet langer een eindstation zijn voor onze cliënten, maar een tussensta-
tion op weg naar een nieuwe toekomst. Ze krijgen bij ons de tijd om tot rust te komen en samen met ons na te denken over nieuwe kansen.”
Positiever beeld dak- en thuislozen
Alice de Wit merkt ook op dat er steeds meer contact is met de collega’s van IrisZorg in Arnhem. Er worden over en weer cliënten geplaatst als bijvoorbeeld iemand tijdelijk ergens anders beter af is. Ook wordt er kennis en expertise gedeeld. “Bij het opzetten van de nieuwe woonzorgvoorziening in Doetinchem en het vormgeven van de hulpverlening krijgen we ondersteuning van de collega’s in Arnhem. Zij hebben dit al eerder bij de hand gehad en kunnen ons van belangrijke adviezen voorzien.” Er is echter nog veel werk te verzetten op het gebied van de maatschappelijke opvang volgens
‘De daklozen zitten regelmatig aan tafel bij de wethouder’ beiden. De Achterhoek kenmerkt zich nog steeds door een groot gebrek aan opvangbedden. Maar de sfeer om de opvang heen is positief. “Dat was in 1998 nog heel anders toen de eerste voorziening in Doetinchem werd geopend. In de buurt gaf dat toen veel onrust. Op de uitbreiding die we dit jaar realiseren, krijgen we helemaal geen vervelende reacties. In de afgelopen tien jaar is men gaandeweg veel positiever aan gaan kijken tegen mensen die dakloos zijn. De daklozen zelf zijn ook veel actiever geworden en zitten tegenwoordig bijvoorbeeld regelmatig voor overleg aan tafel bij de wethouder”, aldus Alice de Wit.
mei
april Burgemeester van Nijmegen Thom de Graaf op bezoek Begin 2007 trad Thom de Graaf aan als burgemeester van Nijmegen. Een bezoek aan IrisZorg kon natuurlijk niet ontbreken in het kader van zijn kennismaking met de stad. In april van dit jaar bezocht burgemeester De Graaf onder andere de Polikliniek Verslavingszorg, Werkplaats de Hulsen en Dag- en Nachtopvang het MFC. Daar liet de burgemeester zich informeren over de kerntaken en met name de functie die IrisZorg heeft in Nijmegen en omstreken.
4
IrisZorg jaarbericht 2007
Start project medicatieveiligheid in het Hoogeland In een woonvoorziening op Het Hoogeland in Beekbergen startte in mei 2007 een drie weken durende proef rondom medicatieveiligheid. Op een bord in Huis nummer 15 werden incidenten – het niet of te laat innemen van medicijnen, verstrekking van verkeerde medicijnen – bijgehouden. Dit om veelvoorkomende fouten in kaart te brengen om ze in de toekomst voor te kunnen zijn. IrisZorg doet samen met andere zorginstellingen mee aan het landelijke programma Zorg voor Beter, dat erop is gericht om de zorg rondom medicatie beter en veiliger te maken. In 2008 blijkt de proef succesvol en wordt het project organisatiebreed ingevoerd.
Lelystad
Harderwijk
behandeling
Nunspeet
Deventer
Nieuwe behandelvisie: nadruk op wat cliënten nog wel kunnen “Werken in de verslavingszorg is tegenwoordig heel dynamisch.” Aan het woord is John den Boer directeur bedrijfsvoering van behandeling. “Er is veel veranderd in de benadering van mensen met verslavingsproblemen.” In de jaren negentig ging men nog uit van het model van de therapeutische gemeenschap met grote leefgroepen van rond de twintig cliënten. John den Boer: “We waren in onze sector vooral bezig met opvangen en begeleiden met abstinentie als doel. Tegenwoordig richten we ons meer op verbetering, vooruitgang en de mogelijkheden van cliënten. De maatschappij verwacht ook van ons dat we mensen helpen die complexe problemen hebben.” “Er is in de laatste jaren veel onderzoek verricht. Dit heeft nieuwe inzichten opgeleverd over verslaving. Mensen met een verslaving zijn vooral ziek en niet lastig en onwillend zoals vroeger werd gezien. Er verandert iets in de hersenen door middelengebruik waardoor ‘nee’ zeggen tegen middelen veel moeilijker is dan voor mensen die niet gebruiken. Door dit inzicht wordt terugval in gebruik gezien als een leermoment. Gecontroleerd gebruik kan nu ook een doel zijn, niet alleen abstinentie.”
Wendy Bokhove, teamleider klinische afdeling, over de meerwaarde van
verslavingszorg en maatschappelijke opvang. “Cliënten kunnen sneller uitstromen naar vervolgvoorzieningen. We zijn als hulpverleners nu niet meer afhankelijk van andere organisaties om onze cliënten te plaatsen, maar hebben binnen IrisZorg een breed aanbod aan woon- en werkvoorzieningen tot onze beschikking.” Volgens Wendy Bokhove beginnen haar collega’s in de praktijk te merken dat er met de fusie een grote veranderingsslag is gemaakt. Ze beginnen te beseffen wat er allemaal mogelijk is in de nieuwe combinatie. De fusie heeft heel wat tijd en energie gekost, desondanks signaleert zij dat medewerkers volop bij IrisZorg betrokken willen zijn.
Apeldoorn Beekbergen
Ede
Wolfheze Arnhem
Wageningen
Zevenaar Tiel
Zaltbommel
Kleine, haalbare stappen
Anneke Pruijssers, directeur behandelzaken, vult aan: “We zijn bezig met de invoering van de nieuwe behandelmethodiek CRA (Community Reinforcement Approach). Deze richt zich op het stellen van haalbare doelen, waarvan verwacht mag worden dat patiënt/cliënt succes zal boeken bij het bereiken ervan. Om deze doelen te bereiken maakt CRA gebruik van een breed scala aan behandelonderdelen zoals leefstijlverandering, motiverende gespreksvoering, training van sociale contacten, hulp bij het vinden van werk en scholing, vrijetijdsbesteding en interventies gericht op partner en ouderrelaties. Gewenst gedrag wordt gestimuleerd door het belonen ervan. Om dit te bereiken, werken we met kleine, haalbare stappen. De eerste verandering die in gang gezet wordt, hoeft niet altijd iets met middelengebruik te maken te hebben. Het verbeteren van de relatie met de partner kan bijvoorbeeld een eerste doel zijn als de patiënt/cliënt dat wil. Het middelengebruik komt dan later aan de orde. Als je dit als eerste aanpakt, vergroot je de motivatie bij het nemen van de volgende stap. Uit meerdere studies blijkt dat de CRA het meest effectief is in termen van gewenst behandelresultaat en kosten. De veelzijdigheid maakt de invoering van de CRA tevens voor de maatschappelijke opvang binnen IrisZorg zeer goed toepasbaar. Hierbij is niet adequaat gedrag ook goed te sturen en te begeleiden door dezelfde CRA-principes en interventies.”
Kleinere afdelingen
John den Boer: “De Kliniek Verslavingszorg in Arnhem wordt momenteel verbouwd en aangepast aan de nieuwe inzichten. Medio 2008 kunnen de cliënten verhuizen naar de nieuwe kleinere afdelingen. Voor de cliënten kunnen de veranderingen niet snel genoeg gaan. Ze weten dat er veel gaat veranderen en zijn nieuwsgierig naar wat dat voor hen kan betekenen.”
Veranderingen in de forensische verslavingszorg
Anneke Pruijssers over andere ontwikkelingen in de verslavingszorg en met name de forensische poot: “In 2006 is Justitie gestart met het project ‘Vernieuwing Forensische Zorg’ (VFZ) om een goede aansluiting van de forensische zorg op de reguliere zorg tot stand te brengen. Doel van het project is voor gedetineerden en mensen met een justitiële titel de kansen in de samenleving te vergroten. Vanaf 2008 zal deze zorg niet meer via de
juni
Groenlo
Doetinchem
Winssen Afferden
Vroegtijdige interventie verslaafden loont
Nijmegen Wijchen
PERSBERICHT
Gennep
AWBZ gefinancierd worden, maar zal Justitie rechtstreeks gaan inkopen bij zorginstellingen. Dit zal gepaard gaan met de nodige veranderingen. Zo zal onder meer de indicatiestelling wijzigen voor deze groep cliënten en zullen er de nodige veranderingen komen in wetgeving. IrisZorg heeft de ambitie om in de komende jaren een forensische kliniek te realiseren in samenwerking met de Gelderse Roos. In 2007 is hiervoor een aanvraag gedaan bij het Ministerie van VWS.”
27 juni 2007 - Eerder ingrijpen bij zorgmijdende verslaafden werpt vruchten af. Dat blijkt uit het proefproject VRINT (Vroegtijdige Interventie) van IrisZorg in opdracht van gemeente Nijmegen. Verslaafden komen minder ernstig in de problemen en veroorzaken daardoor minder overlast. Bovendien is de aanpak goedkoper dan hulpverlening die geboden moet worden aan zwaar verslaafden.
Impuls houdt op te bestaan
Deze maand wordt bekend dat de straatkrant Impuls stopt. De oorzaak is de terugloop van het aantal verkopers en daarmee verkoopaantallen van de krant. Sinds 1995 maakte Impuls deel uit van het straatbeeld van Apeldoorn, Arnhem en Nijmegen. Sinds januari 2001 was de krant in beheer bij de stichting Passade en vanaf 2007 bij IrisZorg. Voor de vaste verkopers is een andere dagbesteding gezocht.
Anneke Pruijssers, directeur behandelzaken
Jeugd speerpunt in 2008
Ontwikkelen van zorgaanbod voor jongeren met verslavings- en andere problematiek is volgens Anneke Pruijssers speerpunt voor IrisZorg in 2008 en zeker de komende jaren. “IrisZorg kan jongeren zowel behandeling als wonen en activiteiten aanbieden. De zorg en hulpverlening aan jongeren staat maatschappelijk zeer in de belangstelling. Ernstige incidenten en zorgelijke cijfers hebben tot kritiek op de huidige hulpverlening geleid. Het moet anders en daar is iedereen het over eens. IrisZorg wil daarin haar verantwoordelijkheid nemen. We hebben daarbij rekening gehouden en aansluiting gezocht bij de aanbevelingen t.a.v. jeugd van onze brancheorganisaties, de Federatie Opvang en GGZ Nederland. Het jeugdaanbod van IrisZorg richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van leven, een veilige woonplek is daarbij een basisvoorwaarde. De zorg daarbij dient laagdrempelig, outreachend en lokaal uitgevoerd te worden zodat jongeren ook daadwerkelijk bereikt worden. Het jeugdaanbod willen we integraal aanpakken door naast de verslavingsproblemen ook andere problemen aan te pakken. IrisZorg zal het gezin en belangrijke andere personen in de omgeving van de jongeren (het systeem) betrekken bij de behandeling en/of begeleiding. Om de interne behandelketen compleet te maken heeft IrisZorg een aanvraag ingediend voor een jeugdkliniek en voor acht bedden in de IMC Kliniek in Nijmegen (Intramuraal Motivatie Centrum)”, aldus Anneke Pruijssers.
juli Boekpresentatie ‘De liefde ligt op straat’
Het jongerenteam in Nijmegen heeft een boek uitgebracht over jongerenwerk en straakhoekwerk in Nijmegen. In het boek vertellen de straathoekwerkers uitgebreid over projecten waar ze mee bezig zijn en over hun dagelijkse ervaringen met de jongeren en de mensen op straat. Het staat vol met do’s en don’ts en verschaft het nodige inzicht in de complexiteit en de ongrijpbaarheid van het straathoekwerk.
‘Voor de cliënten kunnen de veranderingen niet snel genoeg gaan’
Teamleider Wendy Bokhove en directeur bedrijfsvoering van behandeling John den Boer aan tafel bij de Kliniek in Arnhem.
IrisZorg jaarbericht 2007
5
Ir i sZ or g in
cliëntenraad
augustus Hoogelands Oogstfair
In augustus 2007 vond de Oogstfair plaats in en om de modeltuinen en boerderijen van het Hoogeland. Voor steeds meer mensen is het Hoogeland een bekend adres in Beekbergen. Tijdens dit jaarlijks terugkerend festijn verkopen vele standhouders hun bijzondere producten, zoals pompoenen en kalebassen, bloemen, ambachtelijk brood en landelijke brocante. Een hoedenshow, een demonstratie van dorsen en een fjordenkeuring luisteren het geheel op.
september Bouw RoderSana van start
Dinsdag 4 september ging de bouw van RoderSana in Oirschot officieel van start. Burgemeester Severijns van de gemeente Oirschot nam plaats achter de graafmachine en groef het eerste gat voor de bouw van de eerste private kliniek voor verslavingsproblemen in Nederland. Het is een gezamenlijk initiatief van Novadic-Kentron, GGZ Noord-Midden Limburg, Mondriaan Zorggroep, Reinier van Arkelgroep en IrisZorg. De kliniek richt zich op probleemdrinkers die niet naar de reguliere verslavingszorg kunnen of willen en nu vaak worden verwezen naar dure klinieken in het buitenland.
Cliëntenraad: zorg staat voorop Voor de cliëntenraad van IrisZorg was 2007 een roerig jaar. Vanuit de verschillende organisaties zijn groepen cliënten bij elkaar gekomen waardoor de raad opnieuw vorm moest krijgen. IrisZorg heeft een centrale cliëntenraad en drie regioraden. Ook in 2007 zijn de belangen van de cliënt scherp gevolgd. Arie de Koning, lid van de cliëntenraad
Meisjes en ouderen bezig met inhaalslag op alcoholgebied
De vierde editie van Tendens, de jaarlijkse monitor van IrisZorg, laat zien dat meisjes en ouderen met een inhaalslag bezig zijn op het gebied van alcohol. Indrinken, thuis of in een keet, is onverminderd populair. En er dienen zich nieuwe doelgroepen aan, zoals pokeraars, compulsief internetgebruikers en gamers. Deze bevindingen vormen aanleiding voor nieuw onderzoek in de volgende editie van Tendens die in 2008 verschijnt.
oktober Start project alcoholmatiging jeugd in Rivierenland
In navolging van de Achterhoek, starten gemeenten, GGD, politie en IrisZorg een alcoholmatigingsproject in Rivierenland. Recent onderzoek wijst uit dat alcoholgebruik onder de 16 jaar zeer schadelijke gevolgen heeft voor de hersenen van een kind. De alcoholmatigingsprojecten kenmerken zich door een integrale aanpak. Activiteiten op het gebied van handhaving, regelgeving en voorlichting versterken elkaar in samenwerking met partners als politie, GGD en gemeenten. 11 Oktober is het officiële startsein gegeven voor het project in Rivierenland onder leiding van burgemeester De Vreeze van Tiel. De centrale boodschap is: ‘geen alcohol onder de 16 jaar’.
Open dag Poliklinieken Verslavingszorg
IrisZorg deed mee aan de landelijke dag van de verslavingszorg. De poliklinieken in Arnhem, Ede en Doetinchem waren op 13 oktober open voor publiek. De open dag stond in het teken van ‘doen’ en ‘ervaren’. Bezoekers konden bijvoorbeeld hun kennis over alcohol en drugs testen, een therapieonderdeel meemaken en vragen stellen aan diverse hulpverleners en behandelaars van IrisZorg.
6
IrisZorg jaarbericht 2007
namens regio Midden, vertelt over het afgelopen jaar. “De belangrijkste zorg die de cliëntenraad na de fusie had was het minimaal continueren van de zorg in alle geledingen van IrisZorg. De cliëntenraad is naast de fusie en nieuwe ontwikkelingen, zoals HKZ-certificering, ook druk geweest met het organiseren van haar eigen medezeggenschap binnen IrisZorg. Het was behoorlijk lastig om tot een eensgezinde vertegenwoordiging te komen. De uitgangspunten en doelstellingen van de leden zijn niet zo verschillend, maar wel de methoden om een gezamenlijk standpunt te bereiken. Daar zijn we nu nog mee bezig. Ik heb er vertrouwen in dat de cliëntenraad een gedegen gesprekspartner wordt, namens alle cliënten.”
Meer aandacht voor vervolgtraject
Er staan diverse onderwerpen op het lijstje van de cliëntenraad waar IrisZorg in 2008 aandacht aan kan besteden. “Er is een begin gemaakt met de invoering van het elektronische cliëntendossier. Bij de cliënten is hierover nog niet veel bekend. Het zou nuttig zijn om voorlichtingsmateriaal voor de cliënten te maken.” Ook de cliënten die klaar zijn met de behandeling, hebben vaak nog een vervolgtraject nodig. “Voor de een kan dat een verwijzing zijn naar een andersoortige behandeling en voor de ander een terugkeertraject. Weer een ander zou alleen al baat
Bejegening
Arie de Koning: “De cliënten hebben weinig gemerkt van de fusie.” Met name bij de behandelafdelingen, waar De Koning het meest contact mee heeft. Een onderwerp waar cliënten zeker wat van gemerkt hebben in 2007 was de opening van de medische heroïneverstrekking in Arnhem. “De cliëntenraad heeft een steentje bijgedragen door samen met cliënten deel te nemen aan discussiegroepen.” De leden ontvingen regelmatig signalen van cliënten over het onderwerp bejegening en hoe dit beter zou kunnen. IrisZorg besteedt veel aandacht aan dit onderwerp door middel van een project en een prijs voor het meest innovatieve idee op het gebied van bejegening. De Koning: “Als organisatie kun je een hoop willen, maar de persoon aan de telefoon, balie, begeleider of de behandelaar zal het moeten toepassen. Dat zijn tenslotte ook maar mensen.” En er is uitgebreid aandacht besteed aan de nachtopvang in Doetinchem. “De veiligheid van de mensen die daar verblijven was een punt van zorg, ze zaten met z’n tienen op één kamer. Een van de leden heeft zich daarvoor ingespannen met als gevolg dat deze situatie aanzienlijk is verbeterd.”
‘In 2007 zijn de belangen van de cliënten scherp gevolgd’ hebben bij een contactpersoon. Daar moet meer aandacht voor komen dan er nu al is.” In 2008 zal net als vorig jaar een cliëntwaarderingsonderzoek worden gehouden. “Destijds is er een zogenaamde nulmeting afgesproken. IrisZorg kan nu aan de hand van het komende onderzoek en de eerdere nulmeting aantonen of de doelstellingen van de fusie - onder andere het bieden van ketenzorg - gehaald is. De cliëntenraad volgt dit kritisch en is erg benieuwd naar de resultaten van het onderzoek.”
ondernemingsraad
Ondernemingsraad: afspiegeling van IrisZorg De ondernemingsraad van IrisZorg heeft bepaald niet stil gezeten in het afgelopen jaar. Naast de fusie, waar de OR over adviseerde, kampte de raad met leegloop én moest zelf opnieuw ingericht worden. Nu, in 2008, kan gezegd worden dat de OR dit allemaal heeft overleefd. Beter nog, na de verkiezingen van begin dit jaar is de OR goed gevuld met een representatieve afvaardiging van alle ‘oude’ bloedgroepen uit de organisatie. “In het afgelopen jaar hebben we voornamelijk geadviseerd over de hoofdlijnen van de fusie. Wanneer we ons met ieder onderwerp hadden bemoeid, hadden we ons gek geadviseerd”, zegt voorzitter Bert Boerma. Dat was ook meteen de moeilijkheid van 2007 voor de OR: door de ongelooflijke snelheid en veelheid van de veranderingen in de organisatie kon de OR alleen reactief zijn. En niet pro-actief, zoals de leden graag hadden gewild. Toch heeft de OR zeker een stempel kunnen drukken op de fusie. Vice-voorzitter Ton Verbeek: “Al in een vroeg stadium is de OR betrokken bij de fusie en om advies gevraagd. Helemaal aan het begin is er een platform opgericht van de - toen nog - twee organisaties De Grift en Arcuris. De twee culturen hebben in het begin gebotst, maar dat leek even nodig om daarna op goede voet verder te kunnen.”
‘De OR heeft een stempel kunnen drukken op de fusie’ Daarna is het vrij soepel gegaan. “We zijn nauw betrokken geweest bij de benoeming van de directeuren en managers in de tweede sturingslaag.” Minder soepel liep de besluitvorming rondom de invoering van een vierde sturingslaag. Bert Boerma: “Er rezen belangrijke vragen rondom functieprofiel, salariëring en taken en bevoegdheden.” Na een langdurig proces, waarin de OR ook de achterban raadpleegde, werd de besluitvorming uiteindelijk pas in november afgerond, terwijl invoering van de functielaag eigenlijk voor de zomer gepland stond.” De inspanningen van de OR bleven overigens niet onbeloond; het advies werd in z’n geheel overgenomen.
PR en de achterban
Daarnaast was het in eigen huis rommelig. Bert Boerma: “Er stonden verkiezingen gepland voor het najaar, maar deze werden uitgesteld doordat we niet tijdig beschikten over actuele personeelsgegevens. Dat kwam doordat de verschillende personeelssystemen nog niet goed op elkaar aangesloten waren. Helaas hadden in de zomer al een aantal OR-leden afscheid genomen, daardoor kampten we met een tekort aan leden. Begin dit jaar zijn de verkiezingen alsnog uitgeschreven.” Er meldden zich meerdere kandidaten en nu is de OR volgens Boerma ‘goed gevuld’ met een evenwichtige verdeling mensen van de samengevoegde organisaties. Het opnieuw inrichten van de OR naar aanleiding van de nieuwe organisatie had wel wat voeten in de aarde. “Naast de centrale ondernemingsraad moesten er onderdeelcommissies ingericht worden. En we wilden optimaal gebruik kunnen maken van de vaste commissies met eigen aandachtsgebieden zoals PR, veiligheid, gezondheid en milieu, HRM en financiën”, zegt Ton Verbeek. Voorzitter Bert Boerma: “Wij zijn de organisatie in het klein; net zoals IrisZorg complexer in organisatiestructuur en aansturing is geworden, zo geldt dat ook voor de OR met zijn onderdeelcommissies. Nu de inrichting af is, moeten we rendement ervan gaan krijgen zodat we actiever aan de slag kunnen. We zitten met de onderdeelcommissies veel dichter op de werkvloer.” Voor de toekomst wil de OR actief aan de slag met eigen speerpunten en aandachtspunten van de organisatie, zoals HRM-regelingen. Ook het contact met de achterban moet verdiept worden. Zo wil de OR zich gaan profileren op het intranet, polls gaan houden over belangrijke vraagstukken onder leden en geregeld verslag uitbrengen van zijn activiteiten.
Ir
o is Z
rg
in
oktober
Nieuwe haven vermoedelijk nieuwe ligplaats van De Boei De Gelderlander, 19 november 2007 De Arnhemse gemeenteraad schaart zich in grote meerderheid achter een verhuizing van de drugsboot De Boei naar locatie de Nieuwe Haven. Het Ondernemers Kontakt Arnhem (OKA) is echter fel tegen deze locatie. In de jaren negentig heeft zij met de gemeente afspraken gemaakt ter beperking van het aantal overlastgevende voorzieningen op het bedrijventerrein Het Broek. De boot moet in 2009 van haar huidige plek tegenover het Cobercoterrein weg omdat projectontwikkelaar AM dan het terrein gaat bebouwen.
Voorkeur IrisZorg:
De locatie de Nieuwe Haven heeft niet de voorkeur van IrisZorg. De langere looproute door de Arnhemse Van Verschuerbuurt en Rijnwijk is zowel vanuit het perspectief van overlast als vanuit de doelgroep nadelig. Ook wordt een lagere bezetting gevreesd. Van de drie locaties die de gemeente in eerste instantie aanwees, heeft Volkshuisvesting de voorkeur vanwege het feit dat de looproute voor de cliënten nauwelijks wijzigt.
november Staatssecretaris Albayrak op werkbezoek bij IrisZorg
Op uitnodiging van de Stichting Verslavingsreclassering GGZ (SVG) bracht staatssecretaris Albayrak van Justitie op 28 november een werkbezoek aan Dag- en Nachtopvang De Boei van IrisZorg en aan de Piet Roordakliniek van Tactus Groep in Beneden-Leeuwen. De SVG wil de staatssecretaris laten kennis maken met de praktijk van de verslavingsreclassering.
december Medische heroïnebehandeling van start
In aanwezigheid van wethouder Barth van Eeten is op 13 december het officiële startsein gegeven voor de medische heroïnebehandeling in Arnhem. In krap een half jaar tijd is een fris ogende unit op het terrein van ziekenhuis Rijnstate verschenen. Onderzoek leert dat de gezondheid van hardnekkig heroïneverslaafden verbetert wanneer zij onder medische begeleiding gebruiken. Tegelijkertijd neemt de overlast van deze cliënten sterk af.
Opening nieuwe Werkplaats de Hulsen
Met veel licht en met frisse kleuren is de nieuwe Werkplaats de Hulsen in Nijmegen een schril contrast met de oude werkplaats, die in 2005 door onbekende oorzaak in vlammen opging. In de tussenliggende twee jaar is een noodlocatie gebruikt.
Uitbreiding Sancta Maria: opvang zwerfjongeren
IrisZorg heeft plannen om Sancta Maria (SaM), opvangvoorziening voor dak- en thuisloze jongeren in Nijmegen, uit te breiden. Op het terrein van het voormalig klooster zal een leerwerkhuis worden gevestigd. Het ROC zal de opleiding gaan verzorgen. De jongeren kunnen werkervaring opdoen in een vergadercentrum in het klooster. Jongeren krijgen zo perspectief op betaalde arbeid. Ook komt er een nachtopvang voor zwerfjongeren die niet meer willen dan een veilige slaapplek, een warme maaltijd en een douche. Het totaal aantal plaatsen voor jongeren in SaM moet van twintig naar 53 gaan.
3A- BEELD
SAMßISßEENßAFKORTINGßDIEßVERWIJSTßNAARßHETßGEBOUW ßHETßVOORMALIGEßKLOOSTERßENßBEJAARDENTEHUISßSANCTAßMARIA SINDSßßBIEDTßSANCTAßMARIAßONDERDAKßAANßZWERFJONGERENßSAMßVERWIJSTßOOKßNAARßHETßSTIMULEREN ßACTIVERENßENßMOTIVERENßVANßDEßBEWONERS
3A- BIEDT UITZICHT AAN JONGEREN
"UURT PRAAT MEE OVER UITBREIDINGS PLANNEN %INDß JANUARIß ONTVOUWDEß 3A-ß HAARß IDEEpNßVOORßUITBREIDINGßVANßDEßZWERF JONGERENOPVANGßTIJDENSßEENßINFORMA TIEAVONDß VOORß DEß BUURTß "EWONERSß UITß (EESß STELDENß KRITISCHEß VRAGENß ENß UITTENß HUNß VREESß VOORß EXTRAß OVERLASTß 6EELß AANWEZIGENß STONDENß OVERWE GENDß WELWILLENDß TEGENOVERß MOGE LIJKEßUITBREIDINGß
±3TEL JE VOOR DAT HET JOUW KINDEREN ZIJN DAN WIL JE TOCH OOK DAT ZE WORDEN OPGEVANGEN² $Eß BUURTBEWONERSß GAVENß TEß KENNENß DATß ZEß BIJß DEß PLANNENß BETROKKENß WIL LENß WORDENß :IJß VERENIGENß ZICHß NUß INß EENß KLANKBORDGROEPß ONDERß DEß NAAMß 3A- 3A- ß DIEß NAMENSß DEß BUURTß METß )RIS:ORGßENßANDEREßBETROKKENENßMEE DENKTß OVERß DEß TOEKOMSTIGEß ONTWIK KELINGENßBIJß3ANCTAß-ARIAß
INHOUD
7ONEN LEREN WERKEN IN EEN NIEUWE JAS
3A-ßVERBETERTßHAARßAANBODß$AARMEEßVOORZIETßZIJßINßDEßSTIJGENDEß BEHOEFTEßAANßGOEDEßOPVANGßVOORßDAK ENßTHUISLOZEßJONGERENß :OßZIJNßERßPLANNENßVOORßEENß,EERWERKHUIS ßWAARßJONGERENßEENß OPLEIDINGßVOLGENßENßWERKERVARINGßOPDOENß(ETßKLOOSTERßWORDTß DAARVOORßVERBOUWDßENßERßKOMTßNIEUWBOUWß
3
ANCTAß-ARIAßBIEDTßMOMENTEELßOPVANGß ZIJßHETßBESTEßKUNNENßWORDENßDOORVERWEZENß ENßHULPßAANßTWINTIGßT HUISLOZEßJONGE $Eß NIEUWEß VOORZIENINGENß VULLENß EENß GATß INß RENß VANß ß TOTß ß JAARß :Eß LERENß ONDERß HETßAANBOD PROFESSIONELEß BEGELEIDINGß OMß HUNß LEVENß WEERß OPß DEß RAILSß TEß ZETTENß ENß BEREIDENß ZICHß /PLEIDING VOORßOPßEENßZELFSTANDIGßBESTAANß /PVANGßALLEENßISßNIETßVOLDOENDEßOMßDEßJON GERENß VOORß TEß BEREIDENß OPß EENß ZELFSTANDIGß :WERFJONGERENß VRAGENß OMß SPECIFIEKEß BEGE LEVENß ENß WERKß 6AAKß HEBBENß ZIJß VANWEGEß LEIDINGß WAARMEEß 3A-ß RUIMEß ERVARINGß HEEFTß PROBLEMENß GEENß OPLEIDINGß KUNNENß VOLGENß %RßKOMTßVANAFßDITßJAARßOOKßNACHTOPVANGß(IERß OFß HEBBENß ZEß DEß OPLEIDINGß NIETß AFGEMAAKTß KUNNENß MAXIMAALß VIJFß JONGERENß ´Sß AVONDSß 3AMENß METß HETß 2/#ß HEEFTß 3A-ß DAAROMß WARMß ETEN ß VEILIGß SLAPENß ENß DOUCHENß $Eß PLANNENß ONTWIKKELDß VOORß EENß ,EERWERKHUISß BEDOELINGßISßDATßERßINßDEßTOEKOMSTßBOVENDIENß $ATßBORDUURTßVOORTßOPßWONEN LEREN WERKEN ß VIJFßOBSERVATIEPLAATSENßBIJKOMENßVOORßJONGE DATß 3A-ß ALß JARENß BIEDT ß MAARß GAATß EENß STAPß RENßMETßCOMPLEXEßPROBLEMENß VERDERß HETß STOOMTß JONGERENß KLAARß VOORß EENß 4IJDENSß HUNß VERBLIJFß ONDERZOEKTß 3A-ß WATß ERß BAANß PRECIESßMETßDEZEßMENSENßAANßDEßHANDßISßENß NAARß WELKEß VORMß VANß ZORGß OFß HULPVERLENINGß ,EESßVERDERßOPßPAGINAßß
.IJMEGENßTELTßMEERßDANßHONDERDß³ZWERFJONGEREN´ß :Eß ZIJNß VASTGELOPENß OMß DIVERSEß REDENENß ENß HEB BENßGEENßT HUISßMEERß6AAKßVALLENßZEßBIJßINSTELLIN GENß BUITENß DEß BOOTß VANWEGEß HUNß LEEFTIJDß OFß HUNß MEERVOUDIGEß PROBLEMENß -AARß NAASTß PROBLEMENß HEBBENß DEZEß JONGERENß OOKß KWALITEITENß ENß TALEN TENß 3ANCTAß -ARIAß 3A- ß BIEDTß DAK ß ENß THUISLOZEß JONGERENßSPECIALEßOPVANGßDIEßAANSLUITßBIJßHUNßACH TERGRONDß ENß BEHOEFTENß ENß NEEMTß DAARMEEß EENß UNIEKEß POSITIEß INß -OMENTEELß HEEFTß 3A-ß TWINTIGß PLAATSENßVOORßJONGERENßUITßDEßREGIOßTUSSENßZESTIENß ENßßJAARß)EDEREßZWERFJONGEREßISßWELKOM ßBEHALVEß ALSß HIJß OFß ZIJß VERSLAAFDß ISß AANß HARDDRUGSß OFß ZWAREß PSYCHIATRISCHEßPROBLEMENßHEEFTß 3INDSß JANUARIß ß MAAKTß 3A-ß DEELß UITß VANß )RIS :ORG ßEENßINSTELLINGßVOORßMAATSCHAPPELIJKEßOPVANGß ENßVERSLAVINGSZORGß$AARDOORßKOMTßMEERßEXPERTISEß BESCHIKBAARßDIEßKANßWORDENßINGEZETßVOORßZWERFJON GERENß"ETEREßMETHODIEKßENßHOGERßGESCHOOLDßPER SONEELßDRAGENßBIJßAANßDEßKWALITEITßVANßDEßOPVANG (ETß AANTALß JONGERENß ZONDERß VASTEß WOON ß ENß VER BLIJFPLAATSßNEEMTßNOGßSTEEDSßTOEß(UNßPROBLEMENß WORDENßSTEEDSßCOMPLEXERß$EßGEMEENTEß.IJMEGENß GEEFTß DAK ß ENß THUISLOZEß JONGERENß EXTRAß AANDACHTß DOORß ZEß ONDERß TEß BRENGENß INß EENß ZORGKETENß 3A-ß WERKTßINßDEZEßKETENßSAMENßMETßANDEREßINSTELLIN GENßAANßBETEREßOPVANGß/OKßONTWIKKELENßWEßMETß HETß2/#ßPLANNENßVOORßEENß,EERWERKHUIS ßWAARßWEß WONENßCOMBINERENßMETßLERENßENßWERKENß6OLGENSß DEZEß PLANNENß WORDTß HETß KLOOSTERß VERBOUWDß TOTß EENßVERGADERCENTRUMß(IERßKUNNENßJONGERENßVAAR DIGHEDENßENßERVARINGßOPDOEN ßTERWIJLßHETß2/#ßTERß PLEKKEßEENßOPLEIDINGßVERZORGTß$AARNAASTßWILß3A-ß DEßOPVANGßUITBREIDENßWAARDOORßERßMEERßENßBETERß OPß ELKAARß AFGESTEMDEß VOORZIENINGENß ONTSTAANß (ETßOPVANG ßENßWOONGEDEELTEßKANßWORDENßONDER GEBRACHTßINßNIEUWBOUWßACHTERßHETßKLOOSTER +ORTOMß EENß HELEBOELß REDENENß OMß EENSß STILß TEß STAANßBIJßHETßLEVENßINß3ANCTAß-ARIAß!LSßGOEDEßBUURß WILß IKß GRAAGß DEß WIJKß INFORMERENß OVERß ONSß WERKß -AARß OOKß ANDEREß BELANGSTELLENDENß WILß IKß OPß DEß HOOGTEßHOUDENß$EZEßKRANTßBIEDTßUßEENßKIJKJEßINßDEß KEUKENßVANßVANß3A- ßDEßMANIERßVANßWERKENßENßDEß ONTWIKKELINGENßINßENßRONDOMß3A-ß 7EßZIJNßDEßPARTNERSßVANß3A-ßDANKBAARßDATßZIJ ßSA MENßMETßONS ßHETßMOGELIJKßMAKENßDEZEßJONGERENß EENßNIEUWEßKANSßTEßBIEDEN
7ILLEMß4EERING ß $IRECTEURß2EGIOß:UID ß)RIS:ORG
HEDEN VERLEDEN TOEKOMST 3A- HET DAGELIJKS LEVEN TOEKOMSTPLANNEN WONEN LEREN WERKEN -AXIMA BIJ 3A-
±$AT HET #ITADEL #OLLEGE NOG GEEN GESCHIEDENIS HEEFT IS NIET ERG²
IrisZorg jaarbericht 2007
7
Ir i sZ or g in
IrisZorg in cijfers
Opbrengsten IrisZorg 2007 € 66.000.000 Opbrengsten IrisZorg 2007 € 66.000.000
opbrengsten IrisZorg 2007 E 66.000.000 46% 46%
46%
Leuke collega’s en afwisselend werk
5% 5% 4%4% 1% 1%
5% 4% 1% 44% 44%
44%
De bedrijfsopbrengsten van IrisZorg bedragen in 2007 66 miljoen euro. Dat is vergeleken met 2006 een stijging van 10%. Bijna de helft van de baten verkrijgt IrisZorg van een vijftal gemeenten. Deze gemeenten - Arnhem, Apeldoorn, Doetinchem, Ede en Nijmegenzijn de centrumgemeenten in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Daarnaast heeft IrisZorg productieafspraken met vier zorgkantoren (Arnhem, Apeldoorn, Midden IJssel en Nijmegen) in het kader van de AWBZ. 60% van dit AWBZbudget is per 1 januari 2008 overgeheveld naar de zorgverzekeraars in het kader van de zorgverzekeringswet.
De algemene tevredenheid van medewerkers bij IrisZorg scoort een 6,7. Dat blijkt uit het medewerkerstevredenheidsonderzoek dat in juni 2007 is gehouden. Gezien de organisatieverandering in die periode, een heel redelijk resultaat. Het ligt dicht bij de gemiddelde score van 6,9 van andere GGZ-instellingen waar het uitvoerend bureau Effectory een
bedrijfslasten IrisZorg 2007 opbrengsten
vergelijkbaar onderzoek heeft gedaan.
(x miljoen)
gemeenten WMO 28,9
Focus op ontwikkeling en veiligheid
Sinds de fusie zijn de mogelijkheden voor het volgen van opleidingen en deskundigheidsbevordering toegenomen. In 2007 zijn medewerkers gestart met onder meer de volgende opleidingen: GZ-psycholoog, Master in Addiction, Advance Nursing Practice, Sociaal Psychiatrische Verpleegkunde, Gedragstherapeutisch Medewerker en Sociaal Pedagogische Hulpverlening. Op deze
Justitie/reclassering
afschrijvingen
3,5
(x miljoen)
overige kosten
49,5
2,3
16,1
manier verhoogt IrisZorg de interne loopbaanoverig 2,8 financiële kosten 0,7 mogelijkheden van haar medewerkers. Ook wordt commercieel 0,9 buitengewone baat -1,8 Resultaat -0,9 er veel aan interne deskundigheidsbevordering Totaal 2007 65,9 Totaal 2007 65,9 gedaan. Elke nieuwe medewerker start met een verslavingszorgcliënten naar primaire problematiek (N=5.965) verslavingszorgcliënten naar primaire problematiek (N=5.965) tweedaagse introductie, gevolgd door verschillende (peildatum 31/12/2007) (peildatum 31/12/2007) scholingsprogramma’s toegesneden op de functie. verslavingszorgcliënten naar primaire problematiek (totaal 5.965) Veiligheid is een belangrijk thema in 2007, met als belangrijkste speerpunten agressie en bedrijfshulpverlening. Een groot deel van de medewerkers is in 2006/2007 getraind op beide thema’s. Wat betreft het thema agressie is ook specifiek aandacht besteed aan huisbezoeken. Ten slotte is in 2007 het meerkeuzesysteem arbeidsvoorwaarden geïntroduceerd. Medewerkers kunnen bijvoorbeeld kiezen voor kopen of verkopen van vakantie-uren, extra vergoeding voor reiskosten of studie, aanvullend pensioen, et cetera.
peildatum 31/12/2007
34% 34%
34%
12% 12%
12%
3% 3% 1% 1% 3%
3% 1%
3%
3% 47%
alcohol alcohol harddrugs harddrugs cannabis cannabis gokken gokken anders anders onbekend onbekend
alcohol harddrugs cannabis gokken anders onbekend
47% Bijna 6000 cliënten waren in behandeling voor verslavingsproblematiek aan het eind cliënten 2007 van 2007. Dit is een stijging van ruim 10% ten opzichte van eind 2006. Bijna de helft van (N=11.341) de cliënten heeft alcoholproblematiek. Dit is een lichte stijging in vergelijking met 2006.
47%
cliënten 2007 (N=11.341) cliënten 2007 (totaal 11.341)
Wie is IrisZorg?
38% 38%
IrisZorg heeft een breed, eigentijds en professioneel aanbod voor preventie, zorg, opvang, behandeling, begeleiding, dagbesteding en reclassering. Samen met onze cliënten werken wij aan praktische oplossingen en nieuwe perspectieven. Ons aanbod bestaat uit verslavingszorg en maatschappelijke opvang. Deze combinatie is uniek en heeft veel voordelen. De behandelprogramma’s en opvangvoorzieningen vormen samen een waardevolle keten. Voor cliënten in de maatschappelijke opvang kan een verslavingsbehandeling een nieuwe toekomst betekenen. Voor cliënten die hun verslaving na behandeling weer onder controle hebben, bieden woonbegeleiding en dagbesteding kansen op een nieuwe start.
38%
Bij IrisZorg werken 1.200 professionals, zoals maatschappelijk werkers, groepsleiders, artsen, activiteitenbegeleiders, psychologen, psychiaters (psychiatrisch) verpleegkundigen en sociotherapeuten.
9% 9%
9%
Werkgebied
Onze voorzieningen vindt u op zestig locaties in Gelderland, een deel van Overijssel en Flevoland. Ons hoofdkantoor is gevestigd in Arnhem. Het werkgebied is opgedeeld in drie regio’s: Noord, Midden en Zuid. De maatschappelijke opvang wordt in het hele werkgebied aangeboden. De verslavingszorg in de regio’s Midden en Zuid.
Lelystad
Deventer
Beekbergen
Ede
VER I N ZO RG , D I C HT B IJ M ENSEN
Groenlo Wolfheze
Wageningen
Arnhem Zevenaar
Tiel Zaltbommel
cliënten maatschappelijke opvang naar type voorziening (totaal 4.299) 9% 9%
Doetinchem
Winssen Afferden Nijmegen Wijchen
39%
22% 19% 22%
crisisopvang
crisisopvang crisisopvang begeleid/beschermd begeleid/beschermd wonen begeleid/beschermd wonen nachtopvang nachtopvang nachtopvang outreachende mo outreachende outreachende mo MO dagopvang dagopvang dagopvang 19% 19%
Ruim de helft (52%) van de cliënten in de maatschappelijke opvang heeft gebruik gemaakt van een bed in de crisisopvang, nachtopvang of woonzorg (beschermd of begeleid wonen). In totaal hebben er binnen IrisZorg ruim driehonderd duizend (303.258) ‘overnachtingen’ (verzorgingsdagen) in de maatschappelijke opvang plaatsgevonden. Daarnaast zijn er in de diverse behandelklinieken ruim vijftig duizend (54.578) verzorgingsdagen geweest.
personeel en verzuim Gennep
Hoofdvestiging IrisZorg: Kronenburgsingel 545-547, 6531 GM Arnhem, tel. (026) 845 11 00
COLOFON
Redactie Afdeling Communicatie IrisZorg, Arnhem Ontwerp en productie Beerens en Van Ierland, creative communication bv, Nijmegen Fotografie IrisZorg en Peter Venema
Druk Roto Smeets Grafiservices Utrecht Oplage 12.500 ex. © IrisZorg, juni 2008
Het jaarbericht is een uitgave van IrisZorg en wordt toegezonden aan relaties en medewerkers.
personeel aantal medewerkers per 31/12
verslavingszorg (CAO GGZ)
maatschappelijke opvang
personen 717
492
totaal
1.209
instroom
285
uitstroom verzuim
verslavingszorg (CAO GGZ)
182
7,7 (in 2006 6,5%)
maatschappelijke opvang (CAO Welzijn)
7,8 (in 2006 6,0%)
Totaal 2007
Totaal 2007
IrisZorg jaarbericht 2007
39% 39%
11% 1%
22%
Apeldoorn
in in reclassering reclassering
IrisZorg heeft in 2007 hulp geboden aanopvang ruim elf duizend cliënten; een stijging van cliënten maatschappelijke ruim 2% tennaar opzichte van 2006. type voorziening (N=4.299) cliënten maatschappelijke opvang naar type voorziening (N=4.299)
11%
Nunspeet
in verslavingszorg in maatschappelijke opvan in verslavingszorg verslavingszorg in inopvang reclassering in maatschappelijke maatschappelijke opvang in
53%53% 53%
9%
Harderwijk
8
lasten personele lasten
Zorgkantoren/AWBZ 29,8
Uit het onderzoek blijkt onder meer dat medewerkers vinden dat ze leuke collega’s hebben, dat de sfeer goed is, dat het belangrijk voor hen is om iets te kunnen doen voor medemensen en dat ze veel afwisseling en vrijheid hebben in hun werk. Op een aantal terreinen willen de medewerkers verbetering zoals communicatie, veiligheid tijdens het werk, loopbaanontwikkeling en waardering.
gemeenten gemeenten WMO WMO gemeenten WMO Zorgkantoren/AWBZ Zorgkantoren/AWBZ Zorgkantoren/AWBZ Justitie/reclassering Justitie/reclassering Justitie/reclassering overig overig overig commercieel commercieel commercieel
65,9
FTE
575,1
388,6
963,7 169 111
wonen