IPMA Interessegroep Project- en Programmamanagement bij de Overheid
PROFESSIONEEL OPDRACHTGEVERSCHAP BIJ DE OVERHEID
9 september 2014 George Leih
MIJN ACHTERGROND 2002 - nu 30+ projecten geauditeerd ‐ UWV, CBS, Rotterdam, VenJ, i-NUP, mGBA, KLM, CIZ, RIVM, Veiligheidsberaad, ANWB, NS 150 personen opgeleid ‐ SZW, BZK, EZ, I&M, I-Interim organisaties geprofessionaliseerd ‐ SVRZ, BZK B&I, Provincie Limburg, SHZ, Portbase, Priva diverse publiciteit ‐ onderzoeksrapport ‐ 2 seminars ‐ 4 artikelen ‐ 10 spreekbeurten
http://www.inspearit.nl/nl/ict-advies/ publicaties/it-opdrachtgeverschap
SLAAGKANS VAN IT-PROJECTEN (STANDISH GROUP CHAOS REPORT)
REDENEN VOOR FALEN VAN IT-PROJECTEN (STANDISH GROUP CHAOS REPORT)
OPDRACHTGEVERSCHAP BIJ DE OVERHEID HET ONDERZOEK IN 2009 Aanleiding Commotie Betrokkenheid
Doelstellingen De praktijk Oplossingen
Overheidsorganisaties Departementen
7
Diensten, agentschappen, directoraten
8
ZBO’s
6
Gemeenten
4
Overig
2 27 organisaties
Aanpak Exploratief
Rollen Directeuren, beleidsmakers
8
Informatiemanagers, adviseurs
11
CIO, staf informatiseringsbeleid
7
Project-/ programma-/ ketenmanagers
6
IT-afdelingen, shared service centra
5
Overig
1 38 personen
OPDRACHTGEVERSCHAP - DE PRAKTIJK IN 2009
DE PRAKTIJK – RISICOPROFIEL VAN IT-PROJECTEN IN PUBLIEKE SECTOR IS ANDERS DAN IN PRIVATE SECTOR
beleidsprojecten
Omvang
ketenprojecten organisatieoverstijgende projecten afdelingsoverstijgende projecten afdelingsprojecten
Organisatorische complexiteit
DE PRAKTIJK – AFDELINGSOVERSTIJGENDE PROJECTEN
Doel Interne bedrijfsvoering optimaliseren
Uitdagingen Betrekken van business Aansturen van IT-leverancier
Wie is opdrachtgever ? Mandaat ? SG
DG
AH
AH
IT
AH
DE PRAKTIJK - BELEIDSPROJECTEN EN KETENPROJECTEN Doel
Samenwerking? Nee durven zeggen
Iets in de samenleving bereiken
Uitdagingen
politiek
Realiteitszin bij
politieke ambities Baten Scope creep
departement
ZBO
IT
ZBO
IT
gemeente
IT
IT
DE PRAKTIJK - SAMENVATTING
Uitdagingen Betrekken van business/ politiek Aansturen van IT-leverancier Realiteitszin bij politieke ambities
Opdrachtgever Organisatorische complexiteit Onduidelijkheid
AANGEDRAGEN OPLOSSINGEN – HET 5 SCHOLENMODEL • Projectplannen • Business cases • Gateway reviews • Risico beheersing • I-Interim
• Hergebruik en standaardisatie • Rijksoverheid Cloud • ICT-haalbaarheidstoets
analytische school inhoud
• Professionaliseren personeel • Afstemming actoren • Samenwerken bedrijfsleven • Kennismanagement
sociologische school mens & gedrag
control
management school • Aanstelling CIO’s proces • Programmaraden • Architectuur standaarden • Portfolio management • I-Strategie • ICT Dashboard
governance school regels & toezicht
• Kleinere projecten
agile school flexibiliteit
OPLOSSINGEN – HET OPDRACHTGEVERSCHAP PROFESSIONEEL ORGANISEREN Geleerde lessen 1. 2. 3. 4. 5.
Stel een gefaseerd besluitvormingsproces vast Stel de taak van de opdrachtgever vast Train hem/haar in de benodigde competenties Organiseer het “anders denken” in projecten Stimuleer kennisdeling in de organisatie
STEL EEN GEFASEERD BESLUITVORMINGSPROCES VAST
Idee
Besturing:
Activiteiten:
Is het idee veelbelovend genoeg ? Uitwerken idee
Indienen Business idee case
Aantonen Plan idee
Is het project de investering waard ? •Rendement toets •Technische toets •FIT met ICTstrategie
Kunnen we het project uitvoeren ? •Beschikbaarheid mensen/ middelen •Nu of straks •Zelf of met anderen
Project uitvoering
Voldoet het project nog steeds aan de verwachtingen ?
Nazorg
Heeft het project de gewenste resultaten opgeleverd ?
•Stand van zaken
•Overdracht
•Bijsturen
•Evaluatie
•Nog steeds prioriteit
•Nazorg
STEL DE TAAK VAN DE OPDRACHTGEVER VAST
System Mgt
Mission Mgt Stakeholder Mgt
Audit Mgt Risk Mgt
Integrity Mgt
TRAIN HEM/HAAR IN DE BENODIGDE COMPETENTIES
• PRINCE2 rollen en processen
• •
IT rijbewijs Organisatorische & maatschappelijke context
analytische school inhoud
• Leiderschap • Realiteitszin
management school proces • Regels • Bevoegdheden
governance school regels & toezicht
• Flexibiliteit
sociologische school mens & gedrag
agile school flexibiliteit
ORGANISEER HET “ANDERS DENKEN” IN PROJECTEN
Project Support Office
Project Board Senior User
Executive
Senior Supplier
Project Assurance
Project Manager
Team Manager
STIMULEER HET KENNISDELEN IN DE ORGANISATIE
Project Support Office
Project Board Senior User
Executive
Senior Supplier
Project Assurance
Project Manager
Olievlek aanpak
Team Manager
17
CONCLUSIES Rol van opdrachtgever is cruciaal voor projectsucces Steeds meer aandacht, maar geen geplande/ gestuurde
vooruitgang (Te?) veel aandacht voor management/ governance school Opdrachtgeverschap onderdeel van een groter governance vraagstuk Neem de geleerde lessen ter harte
