InZicht. Mening ouders belangrijk bij aangepaste visie. De week van Lammert Dijkstra. Effecten van het regeerakkoord. InZicht 1

UITGAVE VAN TALANT voor ouders en verwanten - NUMMER 33 - WINTER 2010

InZicht

Mening ouders belangrijk bij aangepaste visie De week van Lammert Dijkstra Effecten van het regeerakkoord InZicht 1 Talant maakt deel uit van zorggroep

Verkoop kleding en schoenen op De Wissel 3 Kort

8 De week van Lammert Dijkstra

14 Talant in de aanbieding: Carwash

4 Nieuws

10 Gezinsondersteuning werkt samen met gezin

14 Gerrit: de OV-chipkaart

5 Van de Centrale Verwantenraad 12 Effecten van het regeerakkoord

15 Ander nieuws

13 Eigen bijdrage begeleiding zorgt

16 Tweespraak:

6 Cliënt is maatstaf bij integratie voor beroering

Sophia en Anouska

Samen verder Samen Verder heeft uiteraard vooral betrekking op hoe wij met onze cliënten en hun verwanten willen samenwerken en hoe wij de ondersteuning willen verbeteren. Daartoe willen we onze werkwijze verder ontwikkelen en elkaar daar ook in laten leren. Dat doen we bijvoorbeeld met cursussen en trainingen, zoals de training klantgerichtheid.

Het motto van de strategie van Talant en haar ‘zusters’, verenigd in zorggroep Alliade, is in het najaar gepresenteerd: Samen Verder. Diverse mensen zijn op dit moment bezig om dit motto betekenis te geven. Samen Verder heeft immers niet alleen betrekking op de organisaties Talant, Meriant, Driever’s Dale, Zorgkompas en Baanplus, maar ook op alle collega’s binnen die organisaties en de wijze waarop wij met elkaar de toekomst ingaan.

In dit nummer van InZicht leest u onder meer hoe Gezinsondersteuning ‘systeemgericht’ werken vormgeeft, dat wil zeggen samen met de cliënt en de mensen om hem of haar heen. Talant wil deze manier van werken verder toepassen binnen heel Talant.

voor het voetlicht richting politiek en Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland. Samen Verder betekent op deze wijze beter luisteren naar cliënt en verwant. Met onze medewerkers proberen we dit geluid om te zetten in nieuwe ondersteuningsafspraken die recht doen aan ieders mogelijkheden én wensen. Jan van Hoek, Raad van Bestuur

Samen Verder betekent wat ons betreft ook dat we cliënten die last ondervinden van de nieuwe eigen bijdrage voor begeleiding, proberen te helpen met het zoeken naar oplossingen of eventuele fiscale mogelijkheden. Ook brengen we namens de cliënten deze ongewenste uitwerking

Talant wenst u fijne feestdagen en geluk in 2011!

Foto voorpagina Op pagina 8 en 9 laat Lammert Dijkstra een week uit zijn leven zien. Colofon InZicht is het blad voor ouders en verwanten van cliënten van Talant. Het blad verschijnt vier keer per jaar in een oplage van ongeveer 5000 exemplaren. Het wordt ook toegestuurd aan relaties van Talant. Talant biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking in Friesland. Hoofd- en eindredactie Cecile Huitenga Redactieassistente Janneke Fennema Redactiecommissie Tjalling Boonstra, Harm Flootman, Cees van der Struik en Akke van Thes Teksten Cecile Huitenga en medewerkers van Talant Fotografie Het Hoge Noorden, Dick Kooy en medewerkers van Talant Columns Erik Kuik/Jan van Hoek en Gerrit Miedema Ontwerp/Vormgeving Groot Haar + Orth Druk Grafisch Bedrijf Hellinga Verzending Montagecentrum Drachten (Talant) Redactie InZicht Talant, Bureau Communicatie, Postbus 303, 8440 AH Heerenveen, tel. 0513 - 643733, fax 0513 - 643777, e-mail [email protected] Copyright Voor overname van tekst of foto’s is toestemming nodig van de redactie.

2 InZicht

Op locatie De Wissel in Beetsterzwaag is zaterdag 16 oktober een kleding- en schoenenverkoop georganiseerd in ’t Trefpunt. De linnenvoorziening wilde cliënten en hun verwanten of begeleiders hiermee de mogelijkheid geven samen inkopen te doen. Medewerkers van de linnenvoorziening horen dat begeleiders vaak kleding voor cliënten kopen en na thuis passen eventueel terug brengen. Als reden wordt aangegeven dat er vaak geen tijd is om met de cliënten naar de winkels te gaan. Ook kunnen mensen met een beperking niet in alle winkels terecht. De linnenvoorziening heeft daarom een aantal kleding- en schoenenwinkels naar locatie De Wissel gehaald. Het was een geslaagde dag met veel positieve reacties. Het is de bedoeling om volgend jaar weer een kleding- en schoenenverkoop op locatie te houden.

Koor Lauwershiem viert dertigjarig jubileum Het koor van locatie Lauwershiem in Surhuisterveen heeft 14 november zijn dertigjarig jubileum gevierd met een optreden in de kerk in Surhuisterveen. Vrijwilliger Jan de Vries is al die tijd dirigent geweest. Het koor ‘Lauwershiem’ heeft zo’n vijfentwintig leden. Het zijn voornamelijk bewoners van Lauwershiem en inmiddels ook enkele cliënten van locatie Tjaskerhiem in Buitenpost en van de JP van de Bent Stichting. Jan de Vries (links op de foto) was dertig jaar geleden al vrijwilliger binnen Lauwershiem. Toen bewoner Jitse Dijkstra op zijn keyboard speelde en Jan de Vries een deuntje meezong, was de kiem voor het koor gelegd. Samen met twee andere vrijwilligers verzorgt hij de repetities en vier tot vijf keer per jaar een optreden in een kerk. Het koor heeft zelfs eens gezongen bij een bruiloft van een medewerker. Andere leden van het eerste uur zijn Froukje Kuiper en Reinskje Dotinga.

Meeleefgezinnen in het zonnetje gezet

Present en Friesland College verblijden kinderdagcentra Us Greide en Heidewoud

Voor de meeleefgezinnen had Talant 2 oktober een dag georganiseerd in Veenwouden. Een meeleefgezin neemt een kind met een beperking op in het gezin. De middag was bedoeld als gelegenheid om elkaar te ontmoeten en om de gezinnen in het zonnetje te zetten.

Stichting Present heeft vrijwilligers geregeld die 11 november kinderdagcentra Heidewoud in Oranjewoud en Us Greide in Heerenveen een opknapbeurt hebben gegeven. Zo’n veertig scholieren van het Friesland College hebben onder meer de bewegingsruimte en bijlokaal opgeruimd en geverfd.

schoongemaakt, op een grote steiger (gratis beschikbaargesteld door Firma Buitenveld) de wanden geverfd van de gymzaal, een trampoline ingegraven, enzovoort. De vrijwilligers kregen een lunch aangeboden van de plaatselijke snackbar en C1000. De kinderen van de kdc’s zijn erg blij met het werk dat de scholieren hebben gedaan.

Dit jaar was gekozen voor speelpark Sanjesfertier in plaats van kdc It Kampke, zodat er ook voor de oudere kinderen genoeg vertier was. De middag kon bekostigd worden met een financiële bijdrage van de Stichting Westerein. Er waren zo’n tachtig ‘gezinsleden’ gekomen. De kinderen konden er spelen, de ouders konden ervaringen uitwisselen met elkaar en met onder meer Bauke Haakma en Elisa Ligt, respectievelijk. de directeur en clustermanager van Kind & Gezin. Alle aanwezigen waren enthousiast over de dag. Talant is erg blij met de meeleefgezinnen. Zij geven kinderen die niet meer thuis kunnen wonen, toch de mogelijkheid om in een gezin op te groeien.

De jonge vrijwilligers hebben oude spullen naar de gemeentereiniging gebracht, ze hebben

Meer informatie over stichting Present staat op www.stichtingpresent.nl.

De Ieleane blijft aan de weg timmeren De locaties Ieleane, Hegebuorren en Venuskulp in Stiens timmerden dit jaar al vijftien jaar aan de weg. Dat heuglijke feit werd afgelopen september groots gevierd! Ook is gestart met de bouw van een nieuwe werklokatie. De oude werkplaats ‘de Blokhut’ barst uit zijn voegen en voldoet niet meer aan de eisen. Het is de bedoeling dat alle cliënten van de huidige lokatie ‘Blokhut’ en van Ieleane 10 hier komen te werken. De verwachting is dat het gebouw in de zomer van 2011 in gebruik genomen kan worden.

InZicht 3

vandeCentraleVerwantenraad WEETkrant voor cliënten over OV-chipkaart De derde WEETkrant heeft de OV-chipkaart als onderwerp. De WEETkrant is een krant voor cliënten van Talant, met iedere keer een ander thema.

Het eerste nummer van de WEETkrant, in juni, had politiek en verkiezingen als onderwerp. Het tweede nummer kwam uit in oktober en ging over vrijetijdsbesteding. De WEETkrant over de OV-chipkaart is in november verschenen. De krant geeft uitleg en tips over het gebruik van de OV-chipkaart. Ook vertelt een cliënt over zijn ervaringen met de kaart. Voorlopig wordt de krant behalve naar abonnees ook naar alle locaties gestuurd. De bedoeling is dat hij uiteindelijk alleen naar abonnees wordt gestuurd, zodat zeker is dat de WEETkrant op de juiste plek terechtkomt. Cliënten en locaties van Talant kunnen een gratis abonnement op de krant nemen via www.talant.nl/clienten, bij ‘Laat u horen’. Hij zal vier keer per jaar uitkomen. Vergoeding kosten OV-chipkaart Binnenkort wordt de OV-chipkaart in Friesland definitief ingevoerd en zullen strippenkaarten niet meer

geldig zijn. De precieze datum is nog niet bekend. De vraag is nog hoe dan de vergoeding zal plaats­ vinden van cliënten met een vervoersindicatie die met het openbaar vervoer naar werk of dagbesteding reizen. “Tot nu toe kunnen cliënten bonnen declareren, maar zonder strippenkaarten en treinkaartjes wordt dat anders”, zegt Roel Bergsma, hoofd Cliëntenvervoer bij Talant. “We zijn aan het bekijken hoe we dat gaan aanpassen. Cliënten houden in ieder geval recht op een vergoeding.”

OP op internet geeft nieuwe mogelijkheden Bij Talant gaan we in 2011 werken met een vernieuwd Ondersteuningsplan (OP), via internet. Het opstellen en gebruik van de OP’s wordt dan een stuk eenvoudiger en het zal minder tijd kosten. Ook voor verwanten zal dit nieuwe mogelijkheden betekenen.

ACHTERUIT kijken, maar ook VOORUIT Verwantenraden zijn een noodzaak. Cliëntenraden zijn er omdat de wet dat voorschrijft. Bij Talant is dat goed

Het Ondersteuningsplan voor de cliënt is één van de belangrijkste documenten binnen Talant. Zowel voor de cliënt als voor de medewerkers biedt het OP handvatten voor de zorg. Om beter tegemoet te komen aan de individuele wensen van de cliënt en om de zorg transparanter te maken, gaat Talant in 2011 werken met een Elektronisch Cliënt Dossier (ECD). Hierin komt een vernieuwd OP dat via internet toegankelijk zal zijn: het Web-OP. Medewerkers die betrokken zijn bij de cliënt, kunnen vanaf meerdere plaasten de juiste gegevens snel en overzichtelijk raadplegen. Dit zorgt voor een helder overzicht van de afspraken tussen de cliënt en Talant en een eenvoudiger leesbaar dossier.

geregeld. Alle mogelijkheden voor een goede medezeggenschapsstructuur zijn aanwezig. Nu de organisatiestructuur is aangepast wordt onderzocht of eerdergenoemde medezeggenschapsstructuur nog wel past. Een tweetal werkgroepen zal binnenkort een advies uitbrengen.

Cliënten winnen leasehond voor een dag Twee groepen cliënten van Talant hebben voor een dag een ‘leasehond’ gewonnen. Ze mochten ermee wandelen, spelen en knuffelen. Ze hadden de hond gewonnen met een prijsvraag van het project ‘Voel je goed!’.

Nieuw informatie­pakket begrijpelijk voor cliënten Op verzoek van cliënten heeft Talant een nieuw informatiepakket uitgebracht voor cliënten, over het reilen en zeilen bij Talant. Belangrijke informatie is vereenvoudigd en gebundeld zoals regelingen, contract, Ondersteuningsplan en het kostenoverzicht. De map is ook bedoeld voor ouders en verwanten. Een aantal cliënten had aangegeven bepaalde informatie te missen of te moelijk te vinden, omdat het was geschreven voor verwanten. Er is nu een speciale ringbandmap voor informatie die belangrijk is om te bewaren. De map bevat zowel teksten voor mensen die goed kunnen lezen, als teksten voor mensen die moeite hebben met lezen. Talant voldoet hiermee ook aan een wettelijke verplichting om cliënten toegankelijke informatie aan te bieden. Bestaande folders zijn omgezet naar A4-formaat en eventueel ‘vertaald’. Het gaat bijvoorbeeld om afspraken rond vervoer, een uitleg over zeggenschap en medezeggenschap en informatie over contactpersonen en verzekeringen. De map is tot stand gekomen in samenwerking met cliënten. Alle cliënten krijgen de map in 2011.

4 InZicht

Op 8 november verwelkomden bewoners van Valeriaan 30/32 in Heerenveen Joppe, een labrador die werd uitgeleend door Talants dierenpension Matu in Gorredijk. Een week

later ontfermden bewoners van de Heerenveense Talantlocatie De Boekensteunen zich over de viervoeter. Sommige cliënten moesten eerst even wennen, anderen vonden het meteen leuk. Joppe vond het allemaal prima. Onder de titel ‘Voel je goed!’ start Talant de komende vier jaar allerlei projecten en activiteiten die cliënten aan een actievere en gezondere leefstijl moeten helpen.

Adreswijzigingen via teamleider Zit er een fout in de tenaamstelling of het adres op de post die u van Talant ontvangt? We willen u vragen de juiste gegevens door te geven aan de teamleider van de locatie waar uw familielid ondersteuning krijgt. Regelmatig komen er bij Talant adreswijzigingen binnen van ouders of verwanten van onze cliënten. We merken dat deze niet altijd op de goede plek terechtkomen en daardoor niet verwerkt worden. Het is natuurlijk erg vervelend als u een wijziging heeft doorgegeven, maar de post toch nog op een oud adres of met een verkeerde naam bezorgd wordt. Talant wil de post graag goed verzenden en is daarom bezig om het adressenbestand op te schonen. Vanaf oktober hebben de teamleiders alle gegevens gecontroleerd. Ziet u desondanks toch nog een fout? Geeft u dan alstublieft de juiste gegevens door aan de teamleider. Hij of zij zorgt er dan voor dat de wijziging goed terechtkomt en wordt verwerkt.

Verwanten Het is de bedoeling dat over een poosje ook verwanten via internet het Web-OP met gegevens van hun kind, familielid of vriend kunnen inzien. Dit wordt het Verwantenportaal genoemd. In het Verwantenportaal kunnen verwanten ook de agenda van de cliënt bekijken en kunnen ze berichten achterlaten voor begeleiders of de cliënt zelf. Uiteraard kan niet iedereen zomaar inloggen en alle gegevens bekijken. Dat kan alleen wanneer de cliënt of zijn of haar vertegenwoordiger toestemming geeft. Ook zullen niet alle gegevens te zien zijn. De privacy zal altijd in het oog gehouden worden. Begin 2011 wordt u verder geinformeerd over de stand van zaken omtrent het Web-OP.

Resultaat onderzoek vervoer komt later Een groot aantal cliënten en/of hun verwanten heeft in 2010 meegewerkt aan een onderzoek naar de bekendheid en het gebruik van vervoersvoorzieningen. We bedoelen daarmee: de mogelijkheden van de Wmo en Valys om in aanmerking te komen voor vergoeding van reizen in vrije tijd. Dit is een gezamenlijk project van de afdeling Cliëntenvervoer van Talant en de Centrale Verwantenraad. De CVR had toegezegd de resultaten nog dit jaar in InZicht bekend te zullen maken. Wij zijn daarin te optimistisch geweest. Met andere woorden: het is nog niet klaar. De verwachting is dat in het volgende nummer van Inzicht wél de nodige aandacht aan dit onderwerp kan worden gegeven.

Hierboven schreef ik al over de noodzaak een verwantenraad in stand te houden. Wij gaan er daarbij vanuit dat ons kind, broer of zus zelf niet in staat is alle ontwikkelingen bij zijn/haar zorgverlener goed te kunnen beoordelen. Toch zult u net als ik soms aangenaam verrast zijn als er een duidelijke mening blijkt, of als er een verrassende opmerking komt over iets waarvan wij automatisch denken dat wij als verwanten de beste beslissing al kennen. Zo verscheen er in 2010 een beleidsnotitie over “Huisvesting en vastgoed”. Een duidelijk stuk maar voor de doorsnee cliënt wel wat moeilijk. Het onderwerp heeft echter wel te maken met het wonen en werken van de cliënten. De CVR heeft het initiatief genomen om de Centrale Cliëntenraad (CCR) te informeren over de inhoud van dit beleidsstuk door het zo dicht mogelijk bij de beleving van alle dag te brengen. We hadden een boeiend halfuurtje. De cliënten kwamen volop met meningen en kritiek. Ze konden echter ook begrip opbrengen voor de veranderingen waar Talant mee te maken heeft en dat die gevolgen hebben voor de woon- en werkomgeving.

In augustus is door de stichting ‘Vrienden van Talant’ en ‘Sulis bv’ een aantal boottochten met Lemster Aken georganiseerd. Eén van deze tochten was voor de leden van cliëntenraden. Cliëntenraden hebben voor de nodige ondersteuning de beschikking over een coach. Eén van de coaches had gezien dat deze tocht een unieke kans bood om de leden van de cliëntenraden met elkaar in contact te brengen. Dat gaat echter niet vanzelf. Je moet dat organiseren. De CCR had dit voorbereid door het opstellen van vragen. Deze waren op ludieke wijze opgeschreven op gevouwen papieren bootjes. De leden van de CCR moesten zo’n bootje met een vraag, aan een lid van een andere raad geven met de bedoeling een antwoord te krijgen op die onverwachte vraag. Vanuit de CVR verving ik een coach en had de regie voor mijn rekening genomen. U mag weten dat ik er wat zorg over had. Immers, het was een boottocht voor het plezier en daar past toch eigenlijk geen verplicht nummer in. En toen, midden op het Sneekermeer, zijn we er aan begonnen. En wat schetst mijn verbazing. Bijna een uur lang zijn we bezig geweest met het bespreken van vragen en wensen van cliëntenraadsleden. Onderwerpen die aan de orde kwamen waren: Vervoer, Maaltijden, Voor jezelf opkomen, Vrijwilligersbeleid, Sluiting van locaties en Vergaderwensen. Allemaal zaken van gemeenschappelijk belang. Er kwam eigenlijk geen persoonlijke problematiek aan de orde, en als dat wel zo was dan corrigeerde de groep dit zelf. De eigen mening van de cliënt telt degelijk. En wat een plezierige ervaring om deze groei en ontwikkeling van dichtbij mee te maken. Namens de Centrale Verwantenraad, Tjalling Boonstra [email protected]

InZicht 5

Beschut wonen op De Wissel

Mening ouders belangrijk bij aangepaste visie

Cliënt is maatstaf bij integratie

Door ouders/verwanten genoemde nadelen van een instellingsterrein: • Privacy is soms ver te zoeken. • De wereld kan erg klein zijn met te weinig mogelijkheden voor de bewoner. • Problematiek van andere cliënten kan een nadelig effect op ontwikkeling hebben.

Kan en moet iedereen meedoen aan de samenleving? De visie van

Geen illusie

Talant hierover is iets bijgesteld. De meningen van ouders en verwanten hebben daarbij een grote rol gespeeld. Bij het streven naar integratie komt de nadruk meer te liggen op in hoeverre een cliënt wil en kan integreren. Beschut wonen blijft dan ook mogelijk, in verschillende vormen. Ook wordt voor integratie een beroep gedaan op de samenleving.

Al enige jaren is de visie van Talant dat we, afhankelijk van iemands wensen en mogelijkheden, streven naar volwaardige deelname aan de samenleving. “Met de praktijkervaring die we inmiddels hebben opgedaan, zijn we nu toe aan een volgende stap”, zegt Jan van Hoek van de Raad van Bestuur. Om een duidelijk uitgangspunt te hebben voor de komende tijd, is een nieuwe visie opgesteld, of beter gezegd een doorontwikkelde visie. Daarin zijn ook de uitkomsten verwerkt van het onderzoek ‘Inclusie: een illusie?’, onlangs gehouden door het Kennis- en onderzoekscentrum. Naast onder andere bestuursleden, GZ-psychologen en begeleiders, zijn zestien ouders en verwanten voor dit onderzoek uitvoerig bevraagd over hun ervaringen en meningen. De visie van de onlangs opgerichte zorggroep Alliade, waar ook Talant deel van uitmaakt, luidt: Alliade vindt dat zorg en ondersteuning aan kwetsbare mensen op zo’n manier verleend moet worden, dat recht wordt gedaan aan hun verscheidenheid en ze zichzelf kunnen zijn, op een bij hen passende plek in de samenleving. Deze visie vormt de basis van alle zorg en ondersteuning. De visie heeft twee uitgangspunten: verscheidenheid en vermaatschappelijking. Er wordt ook wel gesproken van gedifferentieerde

6 InZicht

vermaatschappelijking. Zorggroep Alliade, en daarmee ook Talant, wil dat mensen zichzelf kunnen zijn en houdt daarom rekening met hun verscheidenheid. Wat bijdraagt aan jezelf zijn, is een passende plek in de samenleving. Dat is waarom Alliade mensen helpt om mee te doen aan de samenleving. Andersom zet Alliade zich in om de samenleving te betrekken bij de zorg. Wat maakt deze visie anders? En hoe hebben ouders en verwanten er invloed op gehad?

Realistischer De nieuwe visie geeft wellicht een realistischer kijk op mensen met een beperking en op de samenleving. Vroeger woonden de meeste mensen met een beperking in een instelling in een bos of een andere afgelegen plek. De afgelopen jaren gingen mensen met een beperking zoveel mogelijk in een woonwijk wonen. De gedachte was dat zij dan zouden integreren in de maatschappij en dat dit hen een betere kwaliteit van leven zou geven. Veel cliënten en ouders waren en zijn blij met deze ontwikkeling, al blijkt werkelijke integratie meer te behelzen dan alleen een verhuizing. Er was echter ook weerstand. Voor een deel zijn deze ouders en trouwens ook medewerkers na aanvankelijke scepsis toch tevreden; vaak blijken cliënten meer aan te kunnen dan gedacht. Voor een aantal cliënten blijkt een woonwijk echter niet de beste optie te zijn. Ook uit het onderzoek

kwamen de verschillende ervaringen en wensen voor verschillende cliënten naar voren. De ouders en verwanten werd onder meer gevraagd wat zij de voor- en nadelen vinden van wonen in een wijk en van wonen op een instellingsterrein. Daaruit kwam onder meer: Door ouders/verwanten genoemde voordelen van een wijk: • Bevordert het zelfstandigheidsgevoel. • Zo dicht mogelijk bij het ‘normale’ te leven. • Voor cliënten met weinig beperkingen biedt wonen in een wijk meer kansen.

Door ouders/verwanten genoemde nadelen van een wijk: • We verwachtten integratie, maar die kun je niet (af)dwingen. • Bij ernstiger verstandelijke beperking is het een beperking, onveilig zelfs. • De sociale omgeving is er niet op ingesteld. Door ouders/verwanten genoemde voordelen van een instellingsterrein: • Geborgenheid/herkenbaarheid. • Voor zwaardere beperkingen betere voorzieningen en zorg. • Ongestoord beperkt kunnen zijn.

De conclusie van het onderzoek onder ouders/verwanten en medewerkers was: ‘Inclusie: geen illusie’. “Ouders hebben een belangrijke invloed op hoe Talant omgaat met vermaatschappelijking. De belangrijkste aanbeveling van ouders in het onderzoek was: kijk als eerste naar de persoon, niet naar de mogelijkheden en onmogelijkheden van de organisatie”, vertelt Ruud Tap van het Kennis- en onderzoekscentrum. Dat is dan ook terug te vinden in de nieuwe visie. Jan van Hoek: “We streven er nog steeds naar dat mensen met een beperking zoveel mogelijk meedoen in de maatschappij. We kijken ook nog steeds naar de mogelijkheden en wensen van een cliënt. We moeten er echter ook oog voor hebben dat voor sommige cliënten beschut wonen beter is. Voor cliënten van Talant blijven er daarom mogelijkheden voor zelfstandig wonen in de wijk, beschut wonen en alles daar tussenin.” Wat de nieuwe visie anders maakt, is dat de maatstaf niet is zoveel mogelijk te integreren; de maatstaf wordt gevormd door de mogelijkheden en wensen van een cliënt wat betreft integratie. Dat is een subtiel verschil, maar het doet wel meer recht aan de cliënt. Daarnaast is een belangrijk aandachtspunt, dat integratie tweerichtingsverkeer is: aan de ene kant de cliënten, met behulp van ouders/ verwanten en medewerkers en aan de andere kant de maatschappij, zoals andere aanbieders van voorzieningen, wijkbewoners en lokale politici en bestuurders. Talant zoekt daarom steeds vaker samenwerking met andere partijen. Voorbeelden zijn de woonzorgzones in verschillende dorpen en wijken en de omgekeerde integratie op locatie De Velden in Drachten. Wat betreft beschut wonen wordt tegemoet gekomen aan de wensen met bouwplannen op locatie De Wissel in Beetsterzwaag.

Na de ingezette ‘deconcentratie’ in de afgelopen jaren, zijn er voor locatie De Wissel in Beetsterzwaag nieuwbouw­ plannen voor beschut wonen. Volgens de plannen wordt de helft van het terrein geschikt gemaakt voor mensen die intensieve begeleiding nodig hebben. Een kwart wordt geschikt gemaakt voor onder andere mensen met een ernstige meervoudige beperking met daarnaast ernstig moeilijk verstaanbaar gedrag. Op deze beide delen van het terrein kunnen de bewoners zich vrij bewegen, met maximale veiligheid. Op het vierde kwart kunnen onder andere mensen met een ernstige meervoudige beperking wonen. Dit deel krijgt een meer dorps karakter. Wilfred Juurlink, directeur van regio Zuid: “Zo’n zeventig cliënten wonen inmiddels met plezier buiten het terrein, maar dat neemt niet weg dat een aantal cliënten toch baat blijkt te hebben bij beschut wonen. Met deze plannen komen we tegemoet aan de terechte zorg van de ouders van deze cliënten. ”De bouw­ plannen zijn voorgelegd aan de lokale verwantenraad en de Raad van Bestuur. De besluitvorming wordt begin december verwacht. In een latere uitgave van InZicht komen de plannen verder aan bod.

Misschien klinkt het niet allemaal compleet nieuw. De nieuwe visie is inderdaad een markering van iets dat gaande is, van een gedachtegoed dat zich bij Talant en ouders/ verwanten ontwikkelt en dat zich aanpast door praktijkervaringen en hernieuwde inzichten. Ruud: “Ook medewerkers zeggen in het onderzoek bijvoorbeeld: ‘kijk eerst naar wat het beste is voor de cliënt’. Maar de meningen van ouders zijn heel waardevol, ze versterken de keus. Doordat je ouders bepaalde punten op tafel hoort leggen, worden ze krachtiger.”

Wilt u als ouder of verwant ook uw mening laten horen? Talant heeft een centrale verwantenraad en regionale en lokale verwantenraden. Verder kunt u zich aanmelden voor het verwantenpanel via [email protected] of 0513 - 64 38 68. Leden van het verwantenpanel kunnen een paar keer per jaar anoniem en vrijblijvend meedoen aan enquêtes.

InZicht 7

Naam Lammert Dijkstra Woonplaats Zwagerbosch Woont bij zijn ouders Werk/dagbesteding kinderdagcentrum It Lytshûs in Dokkum Vrije tijd Logeren bij een gezin met vier kinderen (waarvan twee nog thuiswonend). Verder speelt Lammert onder meer graag keyboard en met de Acticomm.

De week van Lammert Dijkstra Dinsdag Lammert geeft om 6.30 uur al aan dat het tijd is om op te staan. Hij wacht geduldig af tot hij van bed wordt gehaald. Na het ontbijt is het tijd om naar het kdc te gaan. Om 12.30 uur wordt Lammert van het kdc opgehaald door zijn begeleidster om te gaan paardrijden. Dat doet hij om de week. Rond 13.30 uur gaat hij dan weer naar huis. Thuis eerst weer in de tafelstoel gezet en dan krijgt

Jack. n e e t A l met e p s l a Voetb

Woensdag

Lammert Dijkstra speelt graag met de Acticomm. Dit is een computersysteem speciaal ontwikkeld voor mensen met een ernstige meervoudige beperking, verkrijgbaar bij Talants Open Leercentrum Fryslân.

Zaterdag

Maandag

Lammert is het weekend bij zijn logeerfamilie in Oosternijkerk, familie Tanja. Om 8.30 uur wordt Lammert verzorgd en hierna aan tafel. Om 9.30 uur gaat hij naar het voetbalveld, kijken naar de wedstrijd van Jacob Hendrik. Om 10.30 uur een flinke wandeling gemaakt en daarna eten. 13.00 uur Disco samen met de andere kinderen. Om 14.00 uur gaat hij spelen in de speelbak. Daarna kijkt Lammert naar het voetbalspel en sjoelen van de andere kinderen. Om 18.00 uur eten en dan snoezelen met de CD van Opa Knoest op de boerderij.

Meestal rond 6.45 uur begint hij te roepen. Dit klinkt als A. In het begin is het nog zacht, maar duurt het langer, dan wordt het harder. Rond 7.10 uur wordt hij van bed gehaald en naar de douche gebracht met de tillift om gewassen te worden. Na het aankleden wordt Lammert met de tillift in de rolstoel gezet. Als ontbijt krijgt hij meestal brinta. Daarna tanden poetsen en rond 8.00 uur met de taxibus naar kdc ’t Lytshûs in Dokkum, waar hij ± 9.00 uur aankomt. Rond 16.20 uur is Lammert weer thuis. Met de tillift wordt hij uit de rolstoel in zijn tafelstoel gezet. Daarna krijgt Lammert drinken en een koekje. Dan is het tijd om nog even te spelen met de keyboard en een cd op de achtergrond. Om ongeveer 17.30 uur is het etenstijd. Na het eten krijgt hij ander speelgoed. Rond 20.30 de pyjama aan, tanden poetsen en dan naar bed. Een verhaaltje voorlezen en dan is het tijd om te gaan slapen.

Zondag Om 10.00 uur een flinke wandeling samen met de andere kinderen en de honden, iets waar Lammert altijd erg van geniet. 12.00 uur Eten. Dan om 13.00 uur een aaimoment met de honden, waarbij Lammert zich vaak ontspant. 13.30 uur Spelen in de speelbak. Later speelt hij op zijn orgel, soms met ondersteuning van de andere kinderen. 18.00 uur Eten. Om 19.00 uur een snoezelmoment. Daarna halen vader en moeder hem op.

8 InZicht

hij weer iets te eten en drinken. Dan is het tijd om met de Acticomm te spelen, een computer met aanraakscherm. Hij speelt Hipp, een programma met plaatjes. Na het eten gaat Lammert met zijn familie zwemmen in het zwembad in Buitenpost. Dit vindt Lammert geweldig. Hij kan zich dan helemaal uitleven. Rond 21.00 uur zijn ze weer thuis en is het bedtijd.

Wandelen met de honden en met Jappie, Jack en Remy.

Om 10.00 uur komt Lammert aan op It Lytshûs. Lammert kan niet, zoals gewoonlijk op woensdag, direct door naar het zwembad van kdc It Kampke in Leeuwarden voor hydrotherapie. Hij heeft namelijk last van zijn voet. Na het fruit eten oefent Lammert met zijn elektrische rolstoel. Dit is inspannend, maar Lammert vindt het wel leuk. Hierna voor de ontspanning even orgel spelen. Lammert speelt de sterren van de hemel... 12.00 uur: Lammert pakt zelf zijn brood uit de verwijzerkast. ‘s Middags gaat Lammert even mee om boodschappen. Bij terugkomst gaat hij nog even op de

Acticomm-computer. Lammert doet graag een spel met veel geluiden. Nog even lekker ouwehoeren met de begeleiding, Lammert ligt helemaal in een deuk van het lachen. Om 14.30 uur is het alweer theetijd, lekker aan de ranja en even relaxen. Vaak op woensdag is Lammert best moe van het zwemmen en drinken we voor de tv met een DVD erin. 15.50 uur De dag is voorbij gevlogen... de taxi komt er alweer aan. Rond 16.20 uur weer thuis. Na wat te eten en drinken krijgt hij speelgoed dat geluid maakt. Dat vindt Lammert geweldig. Na het eten gaat hij weer met de computer. Om 20.30 uur is het tijd om naar bed te gaan.

Donderdag 7.00 uur Lammert ligt al te wachten om van bed te worden gehaald. Wassen, kleren aan en in de rolstoel. Eten, jas aan en naar het kdc. 16.15 uur weer thuis. Iets te eten en drinken gehad, daarna heeft Lammert nog

Lammert speelt thuis op zijn keyboard.

ammert Zwemmen vindt ijLk. heerl

even gespeeld met het wiel. Dit is een achterwiel van een fiets met kraaltjes erin. 17.45 uur Tijd om te gaan eten. Na het eten weer met de computer gespeeld. 20.45 uur De hoogste tijd om naar bed te gaan.

Vrijdag

7.10 uur Lammert van bed gehaald. Weer gewassen en de kleren aangedaan. Daarna de rolstoel in, eten en tanden poetsen. De jas aan en naar het kdc met de taxi. 16.30 uur weer thuis. Een koekje en een beker drinken gaan er dan wel weer in.

Nog even spelen en dan is het al weer tijd om te eten. Na het eten weer met de computer. Rond 19.30 uur kijkt het hele gezin televisie. Een laserlamp projecteert sterren en wolken op het plafond. Dit vindt Lammert heel mooi en gezellig. Om 21.30 uur is het weer tijd om naar bed te gaan.

tekst en kleine foto’s ouders, logeergezin en begeleiders.

InZicht 9 8

Gezinsondersteuning werkt samen met gezin Talant wil het gezin en andere mensen om cliënten heen meer betrekken bij de zorg en ondersteuning: systeemgericht werken. Veel medewerkers doen dit al, maar Talant wil

verstandelijke beperking hebt bijvoorbeeld, is het niet altijd makkelijk om je netwerk op te bouwen. Wij proberen iemands sociale netwerk te helpen vergroten.”

het breder doorvoeren. Clustermanager Elisa Ligt vertelt over de ervaringen met deze manier van werken bij Gezinsondersteuning, een onderdeel van Kind & Gezin. Ook vertelt ze wat Gezinsondersteuning inhoudt.

‘Systeemgericht werken’ klinkt weliswaar zakelijk, maar wat ermee wordt aangeduid is juist heel menselijk. Met systeem wordt iemands gezin bedoeld en bijvoorbeeld familie, vrienden of buren. Vroeger droegen ouders de zorg voor hun gehandicapte kind over aan een zorginstelling. Volgens de systeemtheorie zijn ouders en kind echter onlosmakelijk met elkaar verbonden, ook wanneer ouders niet meer de dagelijkse opvoeding en verzorging voor hun rekening nemen. Tegenwoordig is Talant er dan ook op gericht de band met personen die belangrijk zijn voor een cliënt, te behouden. Systeemgericht werken houdt in dat de sociale omgeving van een cliënt nauw betrokken wordt bij de zorg en ondersteuning. Veel medewerkers doen dit al en dat geldt zeker voor het cluster Kind & Gezin en specifieker Gezinsondersteuning. Elisa Ligt (clustermanager Kind & Gezin) ziet hoeveel het oplevert om samen met iemands gezin en andere naasten een kind te ondersteunen. Ze juicht het besluit om systeemgericht werken een steviger basis te geven bij Talant, dan ook toe.

Verzamelnaam Elisa gaat verder in op Gezinsondersteuning, dat overigens sinds oktober van dit jaar iets anders is georganiseerd. Zo valt nu de ondersteuning aan alle gezinnen met kinderen tot 18 jaar onder Gezinsondersteuning. Voor die tijd viel een aantal gezinnen niet onder Kind & Gezin, maar in de regio’s onder ambulante begeleiding. Het gaat hier om ouders met een verstandelijke beperking die begeleid zelfstandig wonen. Gezinsondersteuning is een verzamelnaam voor Intensieve Ambulante Gezinsondersteuning (IAG), Praktische Pedagogische Gezinsondersteuning (PPG), Thuisondersteuning (TO), Twaspanhuzen en Meeleefgezinnen. “Thuisondersteuning ondersteunt en ontlast het gezin, bijvoorbeeld door leuke dingen met een kind te doen: wandelen, koken, zwemmen.

Begrip

Gezinsondersteuning is een onderdeel van Kind & Gezin. Gezinsondersteuning bestaat uit: - Thuisondersteuning (TO) - Intensieve ambulante gezinsondersteuning (IAG) - Praktische pedagogische gezinsondersteuning (PPG) - Twaspanhuzen - Meeleefgezinnen Verder biedt Kind & Gezin dagbesteding, logeren, wonen en observatie & diagnostiek.

“Door niet alleen naar het kind, maar ook naar het systeem er omheen te kijken, begrijp je meer van iemands achtergrond en van iemands normen en waarden”, zegt Elisa Ligt. “Als je bij een gezin alleen inzoomt op bijvoorbeeld de vader met een indicatie of op een kind met een indicatie, dan mis je veel. Gaat een kind naar school, dan horen de andere kinderen en de leraren ook bij het systeem. Ze hebben allemaal invloed op het kind. Wanneer een kind thuis niet wil luisteren of niet lekker in zijn vel zit, kan het goed zijn om ook met school contact te zoeken. Maar hoe we omgaan met het systeem, hangt af van wat de ouders willen. Als gezinsondersteuner zijn we te gast bij mensen, we komen niet met het idee dat we al een oplossing hebben en dat het op onze manier moet. We nemen het niet over. Door de juiste vragen te stellen, hopen we dat de cliënt zelf tot een oplossing komt. En ook wanneer een kind niet meer thuis woont, worden de ouders zoveel mogelijk betrokken bij de zorg en ondersteuning.” Mensen uit het sociale systeem kunnen ook daadwerkelijk helpen, niet alleen met informatie, maar ook met een aanvulling op de zorg en ondersteuning. “Soms zijn er

10 InZicht

Met de zorg en ondersteuning van Talant en zo mogelijk hulp vanuit het sociale netwerk, het systeem, probeert Kind & Gezin een kind zo lang mogelijk in het gezin te houden. “Het liefst in het eigen gezin”, zegt Elisa. Kind & Gezin biedt verschillende vormen van zorg en ondersteuning: Logeren, Dagbesteding op een kinderdagcentrum, Wonen, Observatie & diagnostiek en Gezinsondersteuning. “Wanneer ouders bij ons komen omdat ze een kind hebben met een verstandelijke beperking of omdat ze zelf een verstandelijke beperking hebben, willen we hen in het hele scala iets te bieden hebben.”

Met opvoedingsvragen kunnen ouders met en zonder verstandelijke beperking terecht bij Praktische Pedagogische Gezinsondersteuning. PPG-medewerkers kunnen ouders leren omgaan met opvoedingkwesties die zij hebben met hun kind met een verstandelijke beperking. Het kan ook gaan om vragen als: ‘hoe kan ik mijn kind veilig laten spelen wanneer ik aan het eten koken ben?’ Intensieve Ambulante Gezinsondersteuning helpt ouders met een verstandelijke beperking bij dagelijkse zaken, bijvoorbeeld financiën. Als thuis wonen niet meer gaat, maar opgroeien in een gezin voor een kind wel het beste is, kan een Meeleefgezin een oplossing zijn.” Een Meeleefgezin is een gezin met eigen kinderen, dat een kind met een beperking in huis neemt. De eigen ouders blijven zoveel mogelijk betrokken bij hun kinderen en een gezinsbegeleider ondersteunt het Meeleefgezin. “Met meeleefgezinnen hebben we een explosieve groei doorgemaakt. We hebben nu 43 kinderen in 26 gezinnen en nog kinderen op de wachtlijst.” Ook mooi vindt Elisa de TWAspanhuzen, een vrij nieuwe ondersteuningsvorm. TWA staat voor ‘tegearre wenje apart’. In vier woningen in Harkema wonen drie gezinnen en een begeleidersechtpaar naast elkaar. Van de drie gezinnen hebben één of beide ouders een verstandelijke beperking. “Als je ziet hoeveel het met het gezin doet dat ze daar zelfstandig kunnen wonen, met altijd dezelfde begeleiders in de buurt waar ze met hun vragen terecht kunnen. Het geeft de ouders rust en meer zelfvertrouwen. Ook hier zie je dat je mensen verder kunt helpen, zonder dat je het overneemt.”

Regierol Talant bij meer hulpverleners Meeleefgezin Van Es

familieleden bij wie een kind af en toe kan logeren of buren waar een kind terecht kan na school. Daar kunnen wij bij bemiddelen.” Elisa noemt als voorbeeld een vader met een indicatie. Een buurvrouw helpt hem regelmatig met zijn kinderen. Talant heeft hem ondersteund in het maken van goede afspraken met de buurvrouw. “Een sociaal netwerk is heel belangrijk”, gaat Elisa verder. “Maar niet iedereen heeft een groot netwerk. Als je als ouder een

Een van de mogelijkheden van Gezinsondersteuning is een meeleefgezin. Op de foto staan Jacko en Anita van Es met hun eigen kinderen Puk (10 jaar) en Britt (8) en hun ‘meeleefkinderen’ Fernando (15), Menno (8) en zijn zusje Welmoed (5). Jacko en Anita hebben beiden een zorgachtergrond: Jacko heeft bij Talant en bij Zienn gewerkt en werkt nu bij Philadelphia, Anita werkt bij Jeugdzorg. Jacko vertelt over hun keus om Meeleefgezin te zijn: “We weten dat de nood hoog is voor pleeggezinnen. Omdat Anita zelf bij Jeugdzorg werkt, hebben we voor Talant gekozen. Fernando woont hier al zo’n drieëneenhalf jaar, Menno sinds anderhalf jaar en Welmoed is hier afgelopen voorjaar komen wonen. Menno en Welmoed gaan om de beurt een weekend naar hun ouders. Fernando heeft een gezinsvoogd en bezoekt regelmatig zijn broers. We hebben in het begin thuis wel wat strubbelingen gehad: voor onze oudste dochter was het even moeilijk dat ze niet meer de oudste was. Verder gaat het goed, heel goed eigenlijk.”

Sommige gezinnen hebben naast Talant met veel hulpverleners van andere instanties te maken, soms wel zes of zeven. Dat kan verwarrend zijn, zowel voor het gezin als voor de hulpverleners. Gezinsondersteuning van Talant heeft bij zulke gezinnen een regierol toebedeeld gekregen als casemanager. Het is een driejarig project vanuit het Zorgkantoor. Elisa Ligt: ”We hebben nu zes casemanagers. Het kost momenteel wel meer tijd per gezin dan voorzien. Daardoor helpen we nu nog niet veertig gezinnen zoals de bedoeling was, maar vijftien. We hopen meer gezinnen te kunnen helpen die gebaat zijn bij een casemanager. Een casemanager is de contactpersoon voor het gezin en de andere hulpverleners en zorgt dat de ondersteuning op elkaar wordt afgestemd.”

InZicht 11

Effecten van het regeerakkoord Wat voor plannen heeft het nieuwe kabinet met gehandicaptenzorg? Wat kunnen de gevolgen zijn voor mensen met een beperking en hun verwanten? We lichten een aantal punten uit het regeerakkoord.

Enkele algemene uitspraken in het regeerakkoord van het kabinet Rutte sluiten aan bij de visie van Talant: ‘Ieder mens heeft recht op zelfbeschikking; verdient de kans het beste uit zichzelf te halen en zich te ontplooien. We schrijven niemand af, maar spreken iedereen aan.’; ‘De gelijkwaardigheid van alle mensen staat voor het kabinet centraal.’ Wel is de vraag wat er in de praktijk gaat gebeuren. Veel maatregelen in het regeerakkoord zijn namelijk nog vaag wat betreft gehandicaptenzorg. Bovendien wil het kabinet bezuinigen. We noemen een aantal plannen waarvan duidelijk is dat ze gevolgen zullen hebben voor mensen met een verstandelijke beperking.

Dagbesteding en begeleiding van AWBZ naar Wmo Het gaat hier vermoedelijk om begeleiding voor cliënten zonder indicatie ‘verblijf’. Waarschijnlijk wordt 2013 een overgangsjaar en wordt in 2014 de overheveling van AWBZ naar Wmo (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) doorgevoerd. Cliënten moeten dan voor de financiering en aanvraag van dagbesteding en begeleiding bij hun gemeente zijn. De plannen om zorg over te hevelen van de AWBZ naar de Wmo bestaan al langer. Tot nu toe is het alleen doorgevoerd voor huishoudelijke hulp. De AWBZ wordt uitgevoerd door zorgverzekeraars In de AWBZ blijven verzorging, verpleging, intramurale geestelijke gezondheidszorg en intramurale gehandicaptenzorg over. De regering wil het al bestaande plan doorzetten om de uitvoering van deze AWBZ over te

12 InZicht

hevelen van de zorgkantoren naar zorgverzekeraars. Scheiden van wonen en zorg Ook dit is een plan dat al een poos bestaat. Het houdt in dat uit de AWBZ en Wmo alleen de zorg wordt betaald en niet langer de huisvesting. Voor een deel is dat nu al zo, namelijk bij mensen die begeleid zelfstandig wonen en zelf een huis huren of kopen. Als het lukt om de scheiding van wonen en zorg volledig door te voeren, zal het voor iedereen gelden. Ook cliënten met de indicatie ‘verblijf’ moeten dan apart en zelf de huur betalen aan de eigenaar of beheerder van de woning, bijvoorbeeld een woningcorporatie of Talant. Ter compensatie wordt dan de eigen bijdrage voor intramurale zorg verlaagd en kunnen cliënten huurtoeslag aanvragen. Dit maakt huisvesting meer inkomensafhankelijk. De scheiding van wonen en zorg kan een verslechtering van de inkomenspositie van cliënten betekenen. Ook zal het meer financiële rompslomp opleveren. Wajong samenvoegen met WSW en WWB Het kabinet wil de Wajong (wet jong gehandicapten), de WSW (Wet Sociale Werkplaats) en WWB (Wet Werk en Bijstand) samenvoegen. Ze zullen dan niet langer worden uitgevoerd door het UWV, maar door gemeenten en de uitkeringen worden verlaagd naar bijstandsniveau. Alle Wajongers worden herkeurd en alleen wie volledig en duurzaam arbeidsongeschikt is, blijft in de Wajong. Gedeeltelijk arbeidsongeschikten worden zoveel mogelijk met subsidie aan werk geholpen: ‘Wie kan, doet mee.’ De regeling wordt dan ook de Participatiewet genoemd. De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland verwacht echter dat veel mensen er financieel op achteruit zullen gaan. Twaalfduizend extra medewerkers in de zorg Dit is een mooi streven. Waarschijnlijk wordt een deel van het bedrag hiervoor beschikbaar gesteld voor gehandicaptenzorg. Minder regels in de zorg Het kabinet wil een inventarisatie maken van regels in de zorg die afgeschaft kunnen worden en regels waarbij twijfel is over het nut. De besparingen gaan dan terug naar de zorg. Versterking rechten cliënten Dit zal moeten gebeuren middels een nieuwe wet: de Wet Cliëntenrechten Zorg. IQ-grens verlagen naar 70 Tot nu toe ligt de grens op 75 en worden in de praktijk

mensen met een IQ tot ongeveer 85 geholpen. Met de nieuwe regeling komen mensen met een IQ hoger dan 70 niet meer in aanmerking voor AWBZ-zorg. Daardoor kunnen mensen met een licht verstandelijke beperking tussen wal en schip vallen. De vraag is hoe hard deze grens zal zijn. Bij een indicatie wordt nu naar meer dingen gekeken dan IQ. Het IQ zegt namelijk niet alles over iemands mogelijkheden en ondersteuningsvraag. Iemand met een hoger IQ maar met autisme, kan zich bijvoorbeeld misschien slechter redden dan iemand met een lager IQ zonder autisme.

zorgelijk dat met de Wmo mensen niet langer récht hebben op de benodigde zorg, maar afhankelijk zijn van een subsidiepot die leeg kan raken”, zegt Jan van Hoek. “Ook kan het beleid per gemeente verschillen. Lastig voor Talant is dat we zaken moeten doen met 31 gemeenten in plaats van met één zorgkantoor.” Erik Kuik: “Verder bevat het regeerakkoord plannen voor de komende vier jaar, maar hebben we daarnaast ook te maken met de Miljoenennota met plannen voor 2011. Het kabinet stelt hierin bezuinigingen voor die ook cliënten en zorgorganisaties kunnen raken.”

In de praktijk moet blijken wat de gevolgen van de plannen zullen zijn. Jan van Hoek en Erik Kuik van de Raad van Bestuur stellen bijvoorbeeld dat ze wel achter het beginsel van de Wmo staan om de verantwoordelijkheid voor zorg naar gemeenten en dus dichter bij de mensen te brengen. “Maar het is

Het kan zijn dat er na reacties vanuit de Tweede Kamer plannen worden aangepast. Ook spant de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, die onder meer Talant vertegenwoordigt, zich in om bepaalde maatregelen gunstiger te laten uitpakken voor de gehandicaptenzorg.

Eigen bijdrage begeleiding zorgt voor beroering De eigen bijdrage voor begeleiding heeft enige beroering veroorzaakt. Sommige cliënten zijn geschrokken van de rekening die ze hebben ontvangen van het CAK (Centraal Administratie Kantoor). Enkele cliënten hebben zelfs de zorg opgezegd of denken daarover. Wat houdt deze eigen bijdrage in, hoe hoog is die en wat te doen wanneer de berekening niet klopt?

Voor zorg met verblijf en de extramurale producten persoonlijke verzorging en verpleging betalen cliënten al een eigen bijdrage. Sinds 21 juni zijn cliënten vanaf 18 jaar ook een eigen bijdrage verschuldigd voor extramurale begeleiding, zoals dagbesteding en begeleid zelfstandig wonen. Cliënten met PGB betalen deze bijdrage al sinds 1 januari 2010. De hoogte van de eigen bijdrage hangt af van inkomen, leeftijd en gezinssamenstelling. Bij begeleiding wordt uitgegaan van € 13 per uur en bij dagbesteding van € 13 per dagdeel, maar mensen met een laag inkomen krijgen automatisch een korting. Voor iemand met een Wajong-uitkering komt de eigen bijdrage daardoor op ongeveer € 12 per 4 weken, voor partners met een Wajong-uitkering samen ongeveer € 25.

erover om dat te doen. Soms valt de hoogte van de bijdrage beslist niet mee: een samenwonend paar kreeg wegens hun gezamenlijk inkomen een rekening van enkele honderden euro’s. Erik Kuik van de Raad van Bestuur: “We maken ons er zorgen over dat mensen door de eigen bijdrage zorg opzeggen die ze wel nodig hebben. Vaak zijn het mensen die kwetsbaar zijn, hoewel ze soms zelf vinden dat ze eigenlijk geen ondersteuning nodig hebben. Ook is een gevaar dat ze vereenzamen zonder begeleiders die hen kunnen helpen in de maatschappij. We willen er iets tegen doen. We inventariseren hoe de regeling uitpakt bij cliënten, om verslag uit te brengen aan de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). De VGN kaart de problematiek vervolgens aan bij de politiek.”

de brief wordt echter ook zorg genoemd van vóór week 25. Al wordt over die voorgaande periode geen eigen bijdrage in rekening gebracht, zo is dat op sommige mensen wel overgekomen. Verder is verwarrend dat voor begeleiding per uur wordt gerekend en voor dagbesteding per dagdeel. Soms is ook daadwerkelijk een fout gemaakt, door uren als dagdelen te rekenen. Wilt u bezwaar maken tegen de eigen bijdrage van uw verwant, bijvoorbeeld omdat er een rekenfout is gemaakt? Er zijn tientallen bezwaarschriften binnen gekomen bij Talant. Bezwaarschriften kunnen echter alleen effect hebben wanneer ze worden ingediend bij het CAK.

Zorg opzeggen

Bezwaar

Al valt de eigen bijdrage voor de meeste cliënten van Talant mee, toch kan het een bedrag zijn dat cliënten niet willen of kunnen missen. Ongeveer tien mensen hebben inmiddels de zorg opgezegd en anderen denken

Er hebben cliënten bezwaar gemaakt tegen de hoogte van de eigen bijdrage. Deels komt dit doordat de brief met de rekening van het CAK voor verwarring heeft gezorgd. De eigen bijdrage is ingegaan per 21 juni (week 25). In

Een handige brochure over eigen bijdragen, andere kosten en vergoedingen is ‘Ik heb wat, krijg ik ook wat?’ versie 2010. Te downloaden of bestellen via www.rijksoverheid.nl > documenten en publicaties > publicaties postbus 51 of bel 0800 – 8051.

Meer informatie staat op www.hetcak.nl. U kunt hier ook de eigen bijdrage laten uitrekenen.

InZicht 13 12

andernieuws

Talant in de aanbieding

Carwash Easterhei Omdat de wintermaanden al duur genoeg zijn, ontvangt u tegen inlevering van deze bon wasprogramma 6 (t.w.v. €12.-) voor de prijs van wasprogramma 3 (t.w.v. €8.-)!! Op de andere wasprogramma’s ontvangt u 20% korting!!

Korting

car wash

L ocatie Carwash Easterhei Wat Van voorwassen tot drogen. We reinigen uw auto grondig voordat deze de wasstraat ingaat. U kunt kiezen uit vijf was­­programma’s met onder meer voorwas, wassen, bodemreiniging, hotwax en drogen. Aan de velgen en wielkasten besteden we altijd speciale aandacht. ‘s zomers spuiten we uw auto bovendien in met anti-insectenmiddel. Tijdens het wachten kunt u bij ons overigens genieten van een gratis kopje koffie of thee. Ook kunt u in onze shop diverse schoonmaakartikelen kopen voor uw auto. Wie Door de week werken er meestal zo’n drie cliënten en een begeleider. Op zaterdag werkt er een weekendhulp en soms ook een cliënt. Waar W.M.O van Veenweg 20A, 9251 GA Bergum, telefoon: 0511 - 48 29 11 www.easterhei.nl Wanneer maandag t/m zaterdag van 8.30 tot 17.00 uur

Cliënten exposeren in eigen woning Een aantal cliënten van De Aak in Heerenveen heeft het voortouw genomen voor een foto-expositie op hun eigen woonlocatie. Oorspronkelijk konden medewerkers en bijvoorbeeld wijkbewoners er exposeren. Inmiddels exposeren de cliënten er zelf. Een groot winkelbedrijf had gratis wegwerpcamera`s ter beschikking gesteld. Om ook vergrotingen te kunnen maken, kwam de wens voor geavanceerdere apparatuur. De Aak vroeg hiervoor een bijdrage aan stichting Vrienden van

Talant. Met een welkome vijfhonderd euro zijn een digitale fotocamera, de benodigde lijsten, vergrotingen en ophangsystemen aangeschaft. De expositie is voor alle belangstellenden te bekijken op de bovenverdieping van De Aak 11 in Heerenveen. Als de financiën het toelaten, wordt de expositie uitgebreid naar de benedenverdieping. Het enthousiasme is al aanwezig.   Op de foto toont Maria Zoetendal de door haar gemaakte foto.

Mantelzorgers kunnen naar speciaal spreekuur Voor mantelzorgers heeft ziekenhuis de Tjongerschans een speciaal spreekuur opgezet. Zo’n twintig organisaties werken hier aan mee, waaronder Talant. Familieleden en andere betrokkenen van chronisch en/of ernstig zieken kunnen er terecht voor ondersteuning en advies. Het laagdrempelige spreekuur staat los van de behandeling van de patiënt en is specifiek gericht op de mensen rondom deze persoon. Er is bijvoorbeeld gelegenheid voor het bespreken van gevoelens van machteloosheid en tekortschieten en voor richtlijnen hoe om te gaan met het probleem van de ander. Het spreekuur vindt plaats op drie dagdelen per week op verschillende locaties in Heerenveen: Gezondheidscentrum Schoterpoort, huisartsenpraktijk De Greiden en ziekenhuis De Tjongerschans.

Geldig t/m februari 2011 tegen inlevering van deze bon.

Voor meer informatie of het maken van een afspraak kunt u terecht bij Noortje Wagter, tel. 06 - 46 17 50 60.

De OV-chipkaart Gerrit

Werkgelegenheidsproject van start

Binnenkort komt er een kaart die de strippenkaart gaat vervangen en ook het treinkaartje. De OV-chipkaart. Deze OV-chipkaart wordt al door heel veel mensen gebruikt. Ik heb ook al een OV-chipkaart, maar helaas een anonieme. Daar staat geen pasfoto op en je kunt ook niet zien van wie die is.

staat er dan een bedrag op je OV-chipkaart en kun je er mee reizen. Ook kun je saldo opvragen. Je steekt je OV-chipkaart in de automaat en kijkt bij saldo. Staat er nog genoeg saldo op dan hoef je niets te doen. Als er meer saldo op moet, dan ga je zo te werk als daarboven is uitgelegd.

Er zijn twee soorten OV Chipkaarten. Een automatische oplaadbare kaart. Deze OV-chipkaart is heel veilig. Bij verlies of diefstal kun je hem laten blokkeren, zodat er niet iemand anders mee kan reizen. Met de anonieme OV-chipkaart kan iedereen reizen. Een OV-chipkaart aanschaffen via internet is wel moeilijk. Je moet betalen via een heel ingewikkeld betaalsysteem.

De OV-chipkaart in de bus: Als je met de bus reist, zie de bij de chauffeur een lezer, daar moet je de OV-chipkaart voor houden. Dan hoor je een piep en je hebt betaald. Ga je weer uit de bus, dan moet je weer de kaart voor de lezer houden. Dit heet uitchecken. Als je niet uitcheckt, loopt het bedrag nog door en kom je in de problemen. Als je in de problemen komt, kun je een speciaal nummer bellen.

Een anonieme OV-chipkaart kun je bij de boekhandel kopen. Je kunt er dan nog niet mee reizen. Er moet saldo op worden gezet. 20 euro is wel genoeg, voor de bus. Maar als je met de trein wilt reizen moet er meer saldo op gezet worden. Het hangt af van waar je naar toe gaat met de trein. Het saldo er op zetten kan bij de boekhandel en andere winkels zoals supermarkten. Er staat een speciaal apparaat in de winkel, waar je saldo van je bankrekening af kan halen en zo op je OV-chipkaart kan zetten. Je hebt een goede bankpas nodig. Met je pincode ga je naar dat apparaat. Je doet eerst de OV-chipkaart erin en typt het bedrag in wat op je OV-chipkaart moet komen. Dan wordt om je pincode gevraagd en dan doe je je bankpas erin en typt je pincode in en als het goed is

14 InZicht

Tijdens een feestelijke startbijeenkomst op 11 november is het project ‘Talent voor Talant’ officieel van start gegaan. Dit werkgelegenheidsproject biedt twintig werkloze jongeren uit de regio Noordoost de kans om werkervaring op te doen in de zorg en om een startkwalificatie te behalen.

‘Talent voor Talant’ is een samenwerking tussen Talant, Werkplein Noordoost Fryslân, opleider GMT en de gemeentes Dongeradeel, Dantumadiel, Kollumerland en Achtkarspelen. Zij hebben op 11 november hun samenwerking bekrachtigd met het ondertekenen van de intentieverklaring. Twintig werkloze jongeren uit de regio Noordoost die deelnemen aan dit project doen werkervaring op bij verschillende locaties van Talant en worden hierbij  begeleid door een werkbegeleider vanuit Talant. Daarnaast worden ze door opleider GMT ondersteund bij hun studie en het behalen van een startkwalificatie: een diploma op niveau 2 of niveau 3. Met dit diploma kunnen ze ook daadwerkelijk in de zorg aan de slag.

Talant in filmpjes op website over zorg

Bij de NS heb ik nog niet met de OV-chipkaart gereisd. Dit ga ik nog doen. Hier moet je ook op het station je kaart voor de lezer houden. Kom je bij je bestemming dan houd je de kaart weer voor de lezer van het treinstation, waar je bent uitgestapt.

Venturaplus heeft een website gelanceerd om jongeren te interesseren voor werken in de zorg: www.jijendez.org. Op de site staan ook filmpjes over Talant. Op de site kunnen jongeren aan de hand van karaktereigenschappen testen welk beroep bij hun past. Elk beroep wordt op een realistische manier toegelicht met een wervend en humoristisch filmpje. Voor gehandicaptenzorg is bij Talant gefilmd.

Dit was het verhaal over het reizen met de OV-chipkaart. Ik hoop dat u dit een leuk artikel vindt, want iedereen moet straks gebruik maken van de OV-chipkaart als ze met het openbaar vervoer willen reizen. Als je me vraagt wat ik handiger vind, dan blijf ik toch liever bij de oude strippenkaart.

Venturaplus is een netwerkorganisatie die zich inzet voor voldoende en bekwaam  zorgverlenend personeel in alle Friese zorg- en welzijnsinstellingen. De site is een onderdeel van het project ‘Jongeren interesseren’ van Venturaplus. Een ander onderdeel van dit project is de theatervoorstelling ‘een wereld zonder zorg’. Deze zal gespeeld worden op scholengemeenschappen in Friesland, om vooroordelen over de zorg in het algemeen en over werken in de zorg weg te nemen.

Gerrit Miedema werkt bij dagbesteding De Brink in Oosterwolde en een ochtend per week bij Bureau Communicatie. Hij schrijft ook columns voor www.talant.nl.

InZicht15

Een buurman en een buurvrouw, een cliënt en een begeleider, een moeder en dochter... in Tweespraak vertellen twee mensen wat zij met elkaar hebben. Wilt u met zijn tweeën in Tweespraak of weet u iemand anders? Mail of bel [email protected], 0513 - 64 37 29.

“Sophia is een heerlijk mens”

Anouska van der Heide en Sophia Posmus

Sophia Posmus was al jaren niet met vakantie geweest. Dankzij Anouska van der Heide kon ze de afgelopen twee zomers toch met vakantie. Sophia geniet nog steeds na en kijkt al uit naar de volgende zomer.

Sophia gaat trots voor naar haar appartement in Greunshiem in Leeuwarden, een zorgcentrum van Palet waar ook cliënten van Talant wonen en werken. Sophia: “Zaterdag woon ik hier een jaar. Ik heb eenentwintig jaar in het Leunhuis gewoond. Toen kwam hier een kamer vrij. Ik heb de grootste kamer van heel Greunshiem!” Anouska: “We hebben elkaar leren kennen bij Wonen Nijlân, wat vroeger het Leunhuis was. Ik werkte er een poosje, toen ik Sophia’s persoonlijk begeleider werd.” Wat Sophia daarvan vond? “Leuk”, zegt ze stralend. Anouska: “Ik vond het fantastisch, want Sophia is een heerlijk mens.” Sophia: “Ik vind Anouska leuk. En ook lief.” Anouska: “Sophia is altijd vrolijk en ook heel sociaal. Ze denkt aan anderen, ze stuurt bijvoorbeeld vaak kaarten.” Sophia: “Straks komen weer de kerstkaarten, dan stuur ik ook één naar het Leunhuis. Ik heb heel mooie kaarten besteld.” Sophia vindt het fijn wonen in Greunshiem. Minder leuk is dat ze door de verhuizing Anouska moest missen en dat is wederzijds. Sophia: “Verder is Baukje de enige van het Leunhuis die mij mist.” Anouska: “Nee hoor, er zijn veel meer die het over je hebben. Sophia komt elke week nog naar café De Dijk, om te handwerken en voor het eetcafé. Verder zoeken we elkaar soms op voor een bakje koffie.” Sophia: “Anouska heeft thuis een hond. En ze heeft haar rijbewijs! Dat heb ik allemaal van haar gehoord.” Anouska: “Ja, eindelijk. Misschien mag ik zelf eens met de bus rijden, maar dat lijkt me nog wat eng.”

16 InZicht

Anouska heeft het over de vakantie. Zij gaat ieder jaar via TOF Vakanties als vrijwilliger een week mee met een ‘care’-groep, tijdens haar eigen vakantie. Dat klinkt heel nobel. Anouska: “Dat hoor ik wel vaker, maar het is gewoon heel leuk om te doen. Sophia was al jaren niet met vakantie geweest. Ze kan heel veel zelf, maar ze kreeg soms overdag extra zuurstof toegediend en ’s nachts kreeg ze beademing en extra zuurstof. ‘s Nachts ligt ze nu nog aan de beademing. Daar heeft ze hulp bij nodig.” Sophia: “Ik heb een longziekte.” Anouska: “Ik dacht dat Sophia best wel met ons mee kon op vakantie. Haar broer zei: als jij meegaat, vind ik het goed.” Sophia: “Het was leuk. Het was een heel groot huis.” Anouska: “We gaan ieder jaar met zo’n twaalf mensen en acht vrijwillige begeleiders naar een grote bungalow bij Steenwijk.” Sophia: “De avond ervoor heb ik de koffer ingepakt. De leiding heeft me geholpen.” Anouska: “Je nam heel veel spullen mee, ook veel kleren. Sophia houdt van mooie kleren.” Sophia: “En breien of haken voor ’s avonds.” Anouska: “’s Middags gingen we vaak ergens naartoe.” Sophia: “Kaarten kopen en lekker winkelen. En we gingen lekker laat naar bed.” Anouska: “Weet je nog meer uitstapjes?” Sophia: “Ik weet het niet meer. O ja, naar de kaarsenmakerij, daar konden we zelf een kaars maken.” Anouska: “En we zijn ook naar een boerderij geweest waar je van alles kon doen. Je hebt een nepkoe gemolken, weet je nog?” Sophia: “Ja! En we zijn in een huifkar geweest met twee paarden ervoor.” Anouska: “Ja, van die grote Belgen.” Sophia: “Is er al een nieuw vakantieboek?” Anouska: “De nieuwe gids komt bijna. Sophia had me al gebeld of ik ook weer ga, want dan wil zij ook weer mee. We gaan elk jaar, dus je kunt volgende zomer mooi weer mee naar Steenwijk.”