Organisatie
Inzending
1. Woningbouwvereniging Langedijk
Nieuw soort huurcontract voor jongeren
2. Pré Wonen
Voorlopige splitsing voordat verkoop woning plaatsvindt.
3. GroenWest
Optimale duurzame renovatie
4. Tiwos, Tilburgse woonstichting
Beleidsplan in de vorm van een animatie
5. Eurlicon (namens Vivare)
Nieuwe vorm van contractsamenwerking binnen het liftonderhoud
6. Weller
Samenwerking van diverse partijen om dak- en thuislozen zelf weer een toekomst op te laten bouwen.
7. Jutphaas Wonen
Transformatieaanpak van kantoren naar starterswoningen
8. Woonstichting Etten-Leur
Ontwikkeling module waarin Woonlasten als samenvoeging van huur & energiekosten worden getoond.
9. Woningstichting Bergh
Energiesprong Montferland - samenwerking tussen verschillende partijen om zeer energiezuinige woningen en een plezierige woonomgeving in Montferland te realiseren .
10. Woonpartners Midden-Holland
Nieuwe manieren om met bewoners in contact te komen (Sociale activering, nieuwe media)
11. Woongoed GO
Ontwikkeling Leefbaarheidsmatrix
12. Início, namens Havensteder
De Wijkkracht bijdrage, een vernieuwend instrument om bewoners te prikkelen om gezamenlijk leefbaarheidsinitiatieven te organiseren
13 De Woningstichting
Integrale benadering van groot onderhoud op technisch en sociaal gebied
14. Elan Wonen
Verhuiscoach voor ondersteuning bij verhuizen van ouderen
15. Stichting Thuisvester
Eén factuur voor huur en energie, ook wel De Woonlasten genoemd
16. Havensteder
Woonteam+ , bijzondere aanpak en de samenwerking bij groot onderhoud.
17. Havensteder
Krachtenbundeling corporaties en bouwers
18. Parteon
Van klantvriendelijkheid naar klantgerichtheid dmv aanbieden MBO-opleiding
19. Parteon
Ander organisatiemodel voor participatie op corporatieniveau
20. Woningstichting de Kernen
Met een nieuwe manier van denken en werken naar een innovatieve, klantgerichte marketingorganisatie
21. Stadlander
Energieloket, een compleet energieportaal voor de individuele huurder en Stadlander
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 1 van 33
1. Naam organisatie
Woningbouwvereniging Langedijk
Geef een korte omschrijving van de innovatie Huurcontracten met tijdelijke korting voor jongeren < 23 jaar . Voor een deel van onze woningvoorraad, de kleinere betaalbare appartementen met een streefhuur passen we een tijdelijke huurkorting toe tot 1 juli van het jaar nadat de jongere 23 jaar wordt. De korting is zodanig dat de rekenhuur net onder de Huurtoeslaggrens komt van jongeren tot 23 jaar (€374,44). We zorgen hiermee dat meer woningen bereikbaar worden voor jongeren die aangewezen zijn op Huurtoeslag. Inmiddels bieden minimaal 2 andere corporaties ook deze jongerencontracten aan. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Nieuw soort huurcontract. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Meer bereikbaar woningaanbod voor jongeren met een kleine portemonnee. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Goed toepasbaar. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Ja. Je kunt gewoon het aantal contracten tellen. Bijlage: Voorbeeld huurcontract
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 2 van 33
2. Naam organisatie
Pré Wonen
Geef een korte omschrijving van de innovatie In 2010 is gestart met een grotere inzet van verkoop van woningen aan zittende huurders. Bij de voorbereiding werd duidelijk dat van deze 1500 woningen eerst bij het Kadaster een splitsing moest worden gedaan, voordat met de verkoop kon worden begonnen. Dit zou een investering van € 825.000,= zijn, waarbij natuurlijk niet duidelijk was hoeveel woningen er daadwerkelijk aan de huurders verkocht zouden worden. Het Kadaster had hier geen oplossing voor en ook geen bijzonder tarief. De senior Verkoopmakelaar van Pré Wonen heeft zich hier verder in verdiept en is samen met Aedes een pilot gestart. Het Kadaster wilde meewerken en bood een vaste accountmanager aan. Tijdens de pilot is het innovatieve idee ontstaan om door een extern meetbedrijf per complex een voorlopige splitsing te laten inmeten. Voldoende om een goede marktwaarde voor verkoop te bepalen. Bij daadwerkelijke verkoop wordt er alsnog definitief ingemeten. Het meetbedrijf werkt goedkoper en het Kadaster geeft dan een korting. Hiermee is bereikt dat we een diepteinvestering van € 675.000,= niet hebben hoeven doen. Dat levert jaarlijks een aardig rentevoordeel op. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Het innovatieve is dat voor een corporatiewoning op de verkoopmarkt wordt gezet, het Kadaster niet eerst gaat splitsen, maar er een voorlopige splitsing plaatsvindt. Het definitieve splitsen vindt pas na verkoop plaats. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Het rentevoordeel op de uitgestelde investering en het goedkoper werken van een extern meetbedrijf, levert jaarlijks financieel voordeel op, wat ingezet kan worden voor de huurders. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Waarschijnlijk toepasbaar voor alle corporaties die een deel van hun woningen willen gaan verkopen en aanbieden aan zittende huurders en dus hun complexen moeten splitsen bij het Kadaster. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Ja, zoals genoemd voor Pré Wonen een uitgestelde investering van € 675.000,= en het goedkoper werken van het meetbedrijf in relatie tot de korting die het Kadaster geeft.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 3 van 33
3. Naam organisatie
GroenWest
Geef een korte omschrijving van de innovatie In Montfoort worden voor het eerst in Nederland tien woningen duurzaam gerenoveerd met de focus op een comfortabel binnenklimaat. Hiervoor wordt een nieuw renovatieconcept toegepast. Door het unieke ontwerp gebaseerd op de principes van Active House ontstaat een goede balans tussen energieontwerp, binnenklimaat en omgeving, waarbij het wooncomfort en de gezondheid van de bewoners centraal staat. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Een dergelijke grootschalige duurzame renovatie in corporatiewoningen is uniek, omdat meestal wordt getwijfeld aan de haalbaarheid. Het concept focust op het opwekken van zonne-energie, het gebruik van passieve zonnewarmte en technologie voor energie- en klimaatbeheersing. Gecombineerd met het allerhoogste niveau van isolatie en natuurlijke ventilatie wordt een nieuwe schil om de woning gecreëerd die de energieprestatie tot een topniveau stuwt. Deze combinatie vormt de basis om optimaal duurzaam te renoveren en een woning te realiseren waarin de behoefte aan daglicht, warmtebeheersing en ventilatie in evenwicht zijn met elkaar en het energieverbruik. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Deze woningen worden opgewaardeerd naar een energieprestatie van energielabel A++. De woningen bieden de bewoners naast deze goede energieprestaties ook meer leefruimte, daglicht en een prettiger binnenklimaat. Verder spelen de totale woonlasten een steeds grotere rol voor onze huurders. Die bestaan vooral uit huur- en energiekosten. Zeker voor de lage inkomens is de energiecomponent vaak groot. Door energie te besparen èn actief op te wekken kun je de totale woonlasten beheersen. Er staan dan straks woningen met een maximale sociale huur, maar met een hele lage energielast. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Het doel van GroenWest is om te kijken wat er op het gebied van duurzame renovaties maximaal mogelijk is voor een corporatie en daarmee te anticiperen op de toekomst. Uiteindelijk moet zo blijken wat rendabel is en welke zaken we in de toekomst in meerdere woningen kunnen toepassen. Daarnaast heeft GroenWest ervaring opgedaan met vernieuwend opdrachtgeverschap: samen met marktpartijen zijn de ambities voor dit experiment bepaald en de markt heeft hiervoor vervolgens een oplossing gezocht. Belangrijk onderdeel bij deze vorm van opdrachtgeverschap is het onderlinge vertrouwen. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? De bewoners keren medio maart terug naar hun woning. Vanaf dat moment wordt het wooncomfort gemonitord: de warmte in de woning, de luchtkwaliteit, ervaringen met het extra daglicht, de energiehuishouding. We verwachten over circa een jaar de eerste resultaten van dit experiment. Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer De aanpak van dit experiment mag gerust bijzonder worden genoemd. Zo is dit de eerste keer in Nederland dat woningen volgens de visie van Active House worden aangepakt. Verder is de energie-ambitie bijzonder hoog: er wordt verwacht een besparing van maar liefst 90% op energie en CO2 te kunnen behalen. Ook zijn de woningen 'all electric' (geen gasaansluiting) en wordt er energie opgewekt. Met de gekozen aanpak zijn de prestaties van de woningen nu beter dan de huidige nieuwbouweisen. Deze prestaties worden gewaarborgd gedurende de exploitatieperiode, omdat het onderhoud van de woningen onderdeel uitmaakt van dit experiment.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 4 van 33
Bijlage: Diverse foto’s van de woningen
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 5 van 33
4. Naam organisatie
Tiwos, tilburgse woonstichting
Geef een korte omschrijving van de innovatie Tiwos heeft haar nieuwe beleidsplan voor de komende vijf jaar gepresenteerd in de vorm van een getekende animatie. Directeur-bestuurder René Scherpenisse vertelt hierin helder en eenvoudig wie Tiwos is, waar we voor staan en waar we voor gaan. Daarnaast zijn de plannen voor de komende jaren in een overzichtelijk schema (op A2 formaat) weergegeven en niet in een uitgebreid rapport. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Innovatief aan de animatie is het presenteren van nieuw beleid door middel van beeld in plaats van alleen tekst. Op deze manier is het beleid toegankelijker en wordt het door de aantrekkelijke vorm sneller bekeken dan een uitgebreid rapport op papier. Voor geïnteresseerden die toch informatie op papier willen hebben, is er het schema op A2 formaat. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Tiwos wil graag dat haar huurders weten waar Tiwos voor staat en de komende jaren voor wil gaan. Door deze informatie aan te bieden als animatie is de kans groter dat huurders de inhoud bekijken en de kern van het beleid begrijpen en onthouden. Door de boodschap zo compact en eenvoudig mogelijk te maken, hopen wij zoveel mogelijk huurders te bereiken. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Deze animatie zelf is niet te gebruiken door andere corporaties. Maar het visualiseren van beleid of andere informatie is toepasbaar en aan te raden. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? De resultaten zijn niet direct gemeten. Wel hebben we veel positieve reacties gehad op zowel de animatie als het schema op papier. De animatie is leuk om naar te kijken en prettig om naar te luisteren hoorden we vaak terug. Het schema laat in één oog opslag precies zien waar we vandaan komen, waar we voor staan, waar we voor gaan en wat we hiervoor nodig hebben. Dat wordt als erg handig ervaren. Na één jaar is de animatie ruim 7.000 keer bekeken. Ook intern is er enthousiast gereageerd. Collega’s kunnen de boodschap ook zelf goed vertalen naar de praktijk. Verder zijn we veel benaderd door andere organisaties met de vraag hoe we het maken van de animatie hebben aangepakt. Er is zelfs nu, na een jaar, nog steeds interesse in. Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer De animatie en het schema zijn te bekijken op onze website http://www.tiwos.nl/over-tiwos/wie-zijnwe/beleidsplan De animatie staat ook direct op youtube: http://bit.ly/OCGVl8 Bijlage: Poster beleidsplan
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 6 van 33
5. Naam organisatie
Eurlicon
Geef een korte omschrijving van de innovatie Een nieuwe vorm van contractsamenwerking binnen het liftonderhoud voor en met meerdere onderhoudsfirma's en lifteigenaar (onze klant Vivare) ten behoeve van het bevorderen van mobiliteit binnen verticaal transport. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? De basis van het nieuwe onderhoudscontract van Vivare is in principe een onderhoudscontract op basis van het door Eurlicon ontwikkelde sjabloon, zoals dat in Nederland al veel gebruikt wordt. Het innovatieve aspect is de toevoeging van twee onderwerpen, die normaliter niet in een onderhoudscontract worden opgenomen, namelijk: 1) het bevorderen van de samenwerking van de drie liftonderhoudsbedrijven om de belangen van hun klant Vivare te behartigen 2) het contractueel overeenkomen dat de verantwoordelijkheid om te allen tijde het verticaal transport in het gebouw in stand te houden bij het liftonderhoudsbedrijf ligt. De drie onderhoudsbedrijven hebben daar ook alle, samen met de initiator dhr. Lussenburg van Vivare, een document voor getekend. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? De huurder, de klant van Vivare, zal in principe altijd kunnen beschikken over verticaal transport. Gaat een lift stuk, zal de huurder daar maximaal 24 uur last van hebben. Daarna is de lift gerepareerd of is er een alternatief. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Dit project is goed toepasbaar voor de corporaties met wat meer liften. Het concept kan alleen werken als er minimaal drie liftbedrijven een deel van de liftenportefeuille onderhouden Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Het innoverende contract is per 1 oktober 2012 van start gegaan bij Vivare. We hebben geconstateerd dat de onderhoudsbedrijven contact met elkaar hebben over het elkaar leveren van onderdelen. Tevens is er al een keer een noodvoorziening gehuurd. Mede hierdoor zijn de tot nu toe optredende calamiteiten niet geëscaleerd. Hoewel dit geen garantie voor de toekomst is, blijkt wel dat de samenwerking haar nut al heeft gehad. Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer Het innoverende deel van het contract is hierboven al beschreven. De basis van het contract blijft een goed onderhoudscontract, met duidelijke en heldere en meetbare afspraken voor beide partijen.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 7 van 33
6. Naam organisatie
Weller
Geef een korte omschrijving van de innovatie HOUSING PARKSTAD gaat de dak- en thuislozen centraal helpen die tijdelijk in een opvangvoorziening verblijven en gemotiveerd zijn om zelf weer een toekomst op te bouwen. Het initiatief van de gemeente Heerlen en de woningcorporaties in de regio Parkstad werkt hiervoor nauw samen met de hulpverlenende zorginstanties, zoals stichting Rimo, Mondriaan, Koraalgroep, Meander en het Leger des Heils. HOUSING PARKSTAD is een unieke samenwerking waarbij alle zorginstellingen, gemeenten en woningcorporaties van de regio Parkstad participeren. Mensen die om wat voor reden dan ook thuisloos zijn geworden, kunnen via Housing Parkstad weer naar huisvesting worden geleid. De hulpverleners verwijzen de cliënt die volgens hen weer goed in staat is zelfstandig te leven, door naar het centrale loket van Housing Parkstad. De medewerker van Housing Parkstad bekijkt vervolgens op welke plek en met welke begeleiding de betreffende persoon het beste vooruit kan. Want natuurlijk worden de mensen na zo’n ingrijpende periode niet meteen aan hun lot overgelaten. De hulpverlenende instantie ondersteunt de cliënt, totdat vaststaat dat hij of zij zelfstandig verder kan. Housing Parkstad is geopend op 1 januari 2013 bij stichting Rimo (Kerkraderweg 76, 6416 CK Heerlen). Het eerste jaar is een proefperiode, die gefinancierd wordt door de woningcorporaties in Parkstad en de gemeente Heerlen. Op basis van de resultaten wordt bekeken hoe het initiatief structureel ingebed kan worden in de verdeling van woonruimte. Zie ook: http://www.wellernet.nl/nl-nl/weller/nieuwsarchief/nieuws-2012-/kickoff-housing-parkstad.aspx Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Het innovatieve is dat de keten ( overheid, verhuurders en zorgpartijen) rondom de individuele klant samenwerkt. Centraal gecoördineerde huisvesting van de bijzondere doelgroep d.m.v. één loket en aanspreekpunt gebaseerd op een uniforme procedure die geldt voor de gehele regio Parkstad is vernieuwend. Innovatie zit ‘m met name in deze unieke vorm van volkshuisvestelijke samenwerking van regionale partijen en duidelijkheid naar de klant. Tegelijkertijd wordt er verantwoordelijkheid bij de klant neergelegd want die moet duidelijk aantonen dat hij of zij de woonsituatie positief wil veranderen. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Het levert duidelijkheid voor de klant op in die zin dat hij of zij niet van het kastje naar de muur wordt gestuurd. Individuele klanten komen op die manier minder vlug tussen wal en schip terecht en mogen vertrouwen op een professionele aanpak met het oog op het helpen van bijzondere doelgroepen op de woningmarkt. Voorwaarde is wel dat de klant gemotiveerd moet zijn om mee te doen. De innovatie zorgt dus voor duidelijkheid en transparantie: “zo doen we dat in Parkstad” Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? In principe is het toepasbaar voor andere samenwerkende corporaties die in een gelijk woningmarktgebied werkzaam zijn. Het slagen is evenwel afhankelijk van de bereidwilligheid van de lokale overheid en zorginstanties. Het is van belang dat de corporatie als aanjager van soortgelijke initiatieven die andere partijen weet te binden op basis van de gemeenschappelijke maatschappelijke doelstelling: het helpen van zwakkeren op de woningmarkt. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Het betreft een proefperiode en aan de hand van kwartaalrapportages wordt gemonitord en de resultaten gemeten. Een prestatie-indicatoren in deze zijn: het aantal klanten die zich inschrijven bij Housing Parkstad en het aantal die daadwerkelijk geholpen en de aard van de woonbegeleiding zijn hun beleving hierbij. Ook de mate waarin bijzonder doelgroepen zich melden bij de individuele partijen en de bijbehorende doorverwijzingen. Evaluatie van het proces met de individuele klant zich ingebakken in het proces. (zie ook de bijlagen)
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 8 van 33
Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer Bijlage: Weller Presentatie Kick-off Housig Parkstad
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 9 van 33
7. Naam organisatie
Jutphaas Wonen
Geef een korte omschrijving van de innovatie Jutphaas Wonen slaat twee vliegen in één klap met onze transformatieaanpak van kantoren naar starterswoningen. Hiermee pakken we de leegstaand van kantoren én de lange wachtlijsten voor starters aan. Hierbij hanteren we bovendien een nieuwe vorm van aanbesteden en betrekken we de toekomstige bewoners vanaf de planvorming. Jutphaas Wonen realiseert momenteel haar eerste transformatieproject. In een leegstaand kantoorpand maken we 25 grondgebonden 2-kamer loftwoningen met een tuin voor jongeren. De woningen krijgen een sociale huurprijs en het project heeft geen onrendabele top. Huurders kunnen zelf de plattegrond van hun woning bepalen en zijn vanaf de planvorming betrokken bij het project. De woningen worden gerealiseerd volgens het concept van ‘legolisering’ van Hennes de Ridder. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Het project wordt gerealiseerd via een industrieel bouwproces. Voor de aanbesteding is er een Uit-vraag geformuleerd. In een paar pagina's hebben wij onze minimum eisen en randvoorwaarden beschreven. We wilden bijvoorbeeld minimaal energielabel A, tenminste 25 woningen tegen een maximale bouwprijs. Verder hebben we gevraagd om zo weinig mogelijk materialen te slopen en/of opnieuw te gebruiken en zonder bouwplaats te werken. Dit gaf de aanbieders de vrijheid op welke manier zij hieraan willen en kunnen voldoen. Hierover hebben we in onze uit-vraag het volgende geschreven: “Woningcorporatie Jutphaas Wonen wil meerdere kantoren ombouwen naar starterswoning- complexen. Haar missie is om bij te dragen aan een oplossing voor de frictie tussen enerzijds de grote leegstand in kantoren en anderzijds de grote wachttijd in de huurdersmarkt in Nieuwegein. In haar visie zal een grootschalige aanpak slechts slagen als de transformaties industrieel worden aangepakt. Dat betekent een totaal andere aanpak dan tot nu toe gebruikelijk is. Industriële aanpak wil zeggen dat je een product koopt dat opgebouwd is uit standaard elementen die volgens een vaste structuur op verschillende manieren met elkaar kunnen worden verbonden (gemonteerd), waardoor de producten in elke context kunnen worden geplaatst. Omdat de context in onze sterk veranderende wereld zeker ook verandert, dienen de elementen ook zonder schade te kunnen worden gedemonteerd waardoor ze kunnen worden hergebruikt. De industriële aanpak zit dus in de standaard elementen die voldoende klein zijn om toch maatwerk te kunnen maken in bestaande gebouwen. De benadering is dus van klein naar groot daar waar de huidige bouwsector denkt van groot naar klein. Het is de bedoeling dat bouwondernemers deze industriële aanpak in concurrentie ontwikkelen. Dat vereist een andere uitvraag dan gebruikelijk is. Er dient enerzijds zo veel mogelijk vrijheid te worden gegeven om de ondernemers in staat te stellen met onderscheidende eindproducten te komen en anderzijds te eisen dat er alleen met een industrieel product mag worden gekomen. In deze uitvraag wordt een en dus niet de - door de opdrachtgever gespecificeerde - transformatie gevraagd. Het is de eerste transformatie van een serie. Dat is belangrijk omdat verwacht wordt dat aanbieders niet eenmalig hun aanbieding concentreren op de gevraagde transformatie, maar dat ze gaan investeren in hun zelf ontwikkelde transformatie als een product. Dat is dan ook de voornaamste reden dat er een transformatie wordt gevraagd. De aanbieders krijgen alle vrijheid om met hun transformatie te komen. Kortom: deze uitvraag beoogt een compleet product in te kopen bestaande uit standaard elementen dat een kant-en klaar inbouwpakket is, dat geplaatst kan worden in een casco met fundering, vloeren, dak en buitenwanden.” Daarnaast ligt de indeling van de woningen ligt hierdoor niet helemaal vast. Voor onderdelen van de woning, zoals badkamer, douche, toilet en bergruimte, zijn pre-fab elementen ontwikkeld. De huurder kiest zelf welke element voor keuken, badkamer, toilet en bergruimte waar in de woning geplaatst wordt. Alsof je een woning bouwt met legoblokjes. Bijkomend aspect is dat er veel meer elementen kant en klaar vanuit de fabriek onder geconditioneerde omstandigheden afgeleverd worden. Woningzoekenden zijn vanaf de planvorming betrokken bij het project in een klankbordgroep. Zij bepalen samen met Jutphaas Wonen en de aannemer de indeling van de woning, keuzemogelijkheden voor pre-fabelementen, materialen en afwerking. Duurzaamheid is één van de pijlers van het project. De transformatie van het kantoorpand zelf is al duurzaam te noemen. Zoveel mogelijk
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 10 van 33
materialen van het bestaande pand worden hergebruikt in de nieuwe situatie. Gebruik van kit en pur is niet toegestaan. De woningen krijgen een energielabel A+, en zijn daarmee zeer energiezuinig. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? De woningen zeer energiezuinig gebouwd en voldoen aan het bouwbesluit voor nieuwbouw. Daarbij kunnen zij zelf de indeling van hun woning bepalen. Zij zijn vanaf het begin betrokken bij het project en dus voldoen de woningen aan de eisen en verwachtingen van de doelgroep. Gevolg van de industriële aanpak en de standaardisatie is dat het product goedkoper wordt. Samen met de dalende prijzen van de kantoren is het voor corporaties mogelijk om transformaties rendabel te realiseren. Daar plukt de huurder de vruchten van, want er kunnen huurwoningen gerealiseerd worden die beschikbaar komen voor de doelgroep. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Er zijn veel lege kantoorpanden in Nederland. Het concept van legolisering is toe te passen op de transformatie van deze kantoorpanden naar woonruimte. Het proces gaat sneller, en er komen kwalitatief betere woningen uit dan met een dichtgetimmerd bestek. Het vereist een goede verstandhouding met de leverancier. Toekomstige huurders betrekken bij de planontwikkeling is zeker voor elke woningcorporatie toe te passen. Woningzoekenden zijn ingeschreven, dus je weet wie het zijn. Zorg wel dat de klankbordgroep ook daadwerkelijk iets in te brengen heeft. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Bij startende woningzoekenden is gemeten aan welke aspecten een starterswoning moet voldoen via een online enquête. Na deze enquête is een panelgroep geweest waarin dieper op de materie is ingegaan. Van daaruit is de klankbordgroep ontstaan die hebben meegedacht over de planvorming. Nee, de resultaten zijn nog niet gemeten. Het pand wordt voor de zomer van 2013 opgeleverd. De resultaten kunnen gemeten worden door een kwalitatief onderzoek onder bewoners, aannemers en Jutphaas Wonen uit te voeren. Daarnaast zijn er objectieve parameters als energieverbruik, de projectadministratie en de exploitatiebegroting. Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer De positieve energie en de bereidheid ‘anders te durven kijken’ heeft onze organisaties een positieve ontwikkeling gegeven. Zowel voor de opdrachtgever Jutphaas Wonen, als voor de aannemer TransVorm. De eindgebruiker (woningzoekenden) vanaf het begin aan tafel geeft veel nieuwe inzichten, vooral bij de aannemer.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 11 van 33
8. Naam organisatie
Woonstichting Etten-Leur
Geef een korte omschrijving van de innovatie WEL heeft (in samenwerking met VABI) een module ontwikkeld waarin Woonlasten als samenvoeging van huur & energiekosten worden getoond. Hiermee kunnen we woningzoekenden beter informeren over de totale woonlasten van hun toekomstige woning in relatie tot hun eigen specifieke huishoudensituatie. Ook kunnen we deze module inzetten als we met huidige huurders bespreken welke mogelijkheden er zijn om bij hun woning, in hun situatie, duurzaamheidsmaatregelen te nemen bij groot onderhoud. In de praktijk combineert deze module de huurprijs van de woning met de energielasten van het betreffende huishouden. Op basis van gegevens van het Nibud is hiervoor een rekenformule ontwikkeld, die gekoppeld aan de huurprijs, voor ieder huishouden in beeld kan bren gen wat de totale woonlasten bij die specifieke woning is. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Die rekenformule die beide aspecten met elkaar verbindt is uniek. De afweging die bewoners c.q. woningzoekenden nu kunnen maken is veel gedetailleerder t.a.v. de totale woonlasten. Bovendien denken we dat we hiermee een extra dimensie geven aan het begrip betaalbaarheid van een woning. Immers, hierdoor wegen energielasten mee in de "beoordeling' van een woning. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Meer inzicht in de totale woonlasten en inzicht in de ontwikkeleng hiervan. Zo kan een woningzoekende een beter keuze maken tussen een woning met een lager huur en hoge energiekosten of een woning met een hoge huur en lage energiekosten. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Zeer toepasbaar, mits men beschikt over de juiste database en rekenformule. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Niet in de praktijk. Wel door allerlei instanties als Nibud, etc. Resultaten moeten vooral gezocht worden in de waardering van de klanten. Op 1 mei gaat deze innovatie van start, kort daarna hebben we gebruikerservaringen. Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer Wij willen met deze innovatie niet zozeer duurzaamheid nastreven, dat effect is uiteraard wel mooi meegenomen. We zien hier vooral een instrument in, waarmee we op de betaalbaarheid van woningen kunnen sturen. Dat zien wij als een zeer belangrijk (zo niet het belangrijkste) onderwerp van corporaties.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 12 van 33
9. Naam organisatie
Woningstichting Bergh
Geef een korte omschrijving van de innovatie Energiesprong Montferland is een inspirerende en ambitieuze samenwerking tussen Woningstichting Bergh, overheden, bedrijven, onderwijs en (toekomstige) bewoners om: - zeer energiezuinige woningen en een plezierige woonomgeving in Montferland te realiseren - te innoveren in de bouwketen en om kennis en ervaring breed te delen. Zoals we zelf zeggen: een sprong voorwaarts in duurzaamheid en een sprong voorwaarts in samenwerking vanuit een oprecht geloof in de noodzaak om te investeren in een duurzame samenleving. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? 1. Innovatie in betaalbaar wonen. In Montferland komen in een duurzame leefomgeving 61 zeer energiezuinige of zelfs energieneutrale nieuwe woningen, waarin duurzame materialen (cradle-to-cradle) en de nieuwste technieken op het gebied van energie worden toegepast. Het doel van Energiesprong Montferland is om woningen op te leveren die voor de bewoner leiden tot een besparing op de energierekening van 60 tot 80 procent vergeleken met huidige nieuwbouwwoningen. De Energiesprong Montferland brengt de component ‘energie’ in de woonlasten van bewoners dus fors omlaag. Ook de woonomgeving krijgt een duurzame inrichting. Belangrijk is de aandacht voor de sfeer en het woongenot, want bewoners willen uiteindelijk -net als iedereen- prettig wonen en leven. Hiervoor gaan we drie jaar lang het energiegebruik en de woonbeleving van de bewoners monitoren. 2. Duurzame en vernieuwende samenwerking. Vragers en aanbieders in de keten van de woningmarkt en kopers bundelen hun krachten. We zijn in een vroeg stadium de samenwerking aangegaan met bijvoorbeeld de gemeente. En de vraag aan aanbieders is gedaan in een prijsvraag voor een Design & Construct methode. Onder de naam Energiesprong Montferland en met hulp van een subsidie van Platform31 werken we samen vier jaar samen aan het realiseren van betaalbare en zeer energiezuinige woningen. Wat alle partijen bindt is het kunnen denken in termen van ‘het geheel is meer dan de som der delen’ en in lange termijnopbrengsten, besparing en efficiency. Duurzaam investeren loont! 3. Leren en delen. Woningstichting Bergh en de consortiumpartners delen alle kennis en ervaring die we opdoen in Energiesprong Montferland. Platform31 ondersteunt ons hierbij. Zodat wij en andere partijen in toekomstige projecten hiermee hun voordeel kunnen doen. Of het nu gaat om successen, fouten, mislukkingen, nieuwe inzichten of de ervaringen van bewoners met het wonen in een energiezuinige of energieneutrale woning en/of leefomgeving. Kennis is macht, maar kennis delen is kracht. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Comfortabel wonen met lage energielasten, tot wel 80% lager dan bij een gewone nieuwbouwwoning. In de Energiesprong Montferland hebben de bewoners, huurders en kopers, een belangrijke rol. Gedurende drie jaar monitoren de consortiumpartners het energieverbruik en het bijbehorende gedrag en de kopers en huurders delen hun ervaringen met het wonen in een energiezuinige of –neutrale woning. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Zeer toepasbaar. Voorwaarde is wel het hebben van een goede relatie met consortiumpartners. Vertrouwen is de basis van dit ambitieuze project
Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Vanaf de oplevering van de woningen wordt het energieverbruik van de woningen (prestatie) en dus de bewoners (gedrag/verbruik) gemonitord via slimme meters in de vorm van innovatieve energiedisplays van Aurum B.V.. Daarnaast is er ook aandacht voor de comfortbeleving en meten we door middel van enquêtes hoe het leven in deze zeer energiezuinige woningen wordt ervaren. Deze resultaten zijn nog niet bekend. Op dit moment staan er aan de Delweg in Zeddam al 11 zeer energiezuinige woningen. Het eerste gedeelte en een Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 13 van 33
van de belangrijkste doelstellingen van dit samenwerkingsverband is al gerealiseerd: het bouwen en opleveren van kwalitatief goede en zeer energiezuinige en betaalbare woningen. Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer Het project bestaat in totaal uit 61 woningen, verdeeld over vier locaties. - Delweg in Zeddam, 11 woningen, in december 2012 opgeleverd - Plantsoensingel Midden in ‘s-Heerenberg, 18 woningen, oplevering aan bewoners: juni 2013 - Plantsoensingel Noord in ‘s-Heerenberg, 24 woningen, oplevering aan bewoners: december 2013 Heuvelstraat in Stokkum, 8 woningen, oplevering aan bewoners: december 2013 Op onze website, http://www.wsbergh.nl/woningstichting_bergh/duurzaamheid/20/213/, vindt u nog een film over Energiesprong Montferland, waarbij betrokken partijen zoals bewoners, gemeente en aannemer aan het woord komen. De film is gemaakt door Platform31. Het project heeft ook een eigen website: www.energiespongmontferland.nl. Hier staat de film ook op.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 14 van 33
10. Naam organisatie
Woonpartners Midden-Holland
Geef een korte omschrijving van de innovatie Woonpartners Midden-Holland is op zoek naar wegen waarop we naast de traditionele overlegvormen met onze huurder in contact komen. In dit project lopen sociale activering en nieuwe media hand in hand. In een deel van Goudse wijk Kort Haarlem zijn woonpartners, samen met de bewoner, het wijkteam en social designer Tabo Goudswaard een filmproject gestart. De buurt waarom het draait is een echte volksbuurt. Om de bewoners enthousiast te krijgen om samen zorg te dragen voor hun leefomgeving en om iets te doen aan het imago van de buurt is dit project bedacht. In de film wordt de buurt en haar bewoners gepresenteerd. Daarnaast worden zonder al te veel vooroverleg activiteiten gestart waar de bewoners op vrijwillige basis aan kunnen meedoen. En met succes. Een poort wordt opgeknapt, een kerstboom in de openlucht wordt opgetuigd en overleeft zelfs oud en nieuw. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Afgezien van een korte inventarisatie wat bewoners zouden willen, is er niet al te veel tijd in overleg met de bewoners gestoken; sociale activering moet je doen! Veel bewoners hebben hun handen uit de mouwen gestoken en zijn trots op wat ze bereikt hebben. Daarnaast is er de film met website en facebookpagina en wordt het geheel ondersteund door lokale netwerken(Gouda Bruist.nl) en lokale media (weekkrant en lokale TV). Hierdoor leren wij als woningcorporatie ook nog wat er leeft onder deze bewoners. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Het imago van hun buurtje verbeterd. De film geeft een respectvol beeld en is niet uit op sensatie. Daarnaast verbetert hun leefomgeving en doen ze het zelf! Er is bovendien een constructieve band gesmeed tussen woningcorporatie en bewoners van waaruit nog verdere "handen-uit-de-mouwen" projecten kunnen voortkomen. Zelfs zonder film. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? De principes van sociale activering en toepassen van nieuwe media zijn goed toepasbaar, mits er wel gekeken wordt naar de specifieke kenmerken van de wijk. Voor leefbaarheidsprojecten is geen blauwdruk te leveren. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? De bewoners lopen nu al met ideeën van wat ze verder willen realiseren, zoals bijvoorbeeld het aanleggen van een vissteiger bij de buurtvijver. Ook de woningcorporatie zijn er wensen zoals bijvoorbeeld de achterpaden die samen met de bewoners opgeknapt kunnen worden. Wellicht dat de bewoners dan zelf wel gaan filmen en delen op de facebookpagina. Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer Ik nodig iedereen uit om een kijkje te nemen op www.noshowgouda.nl en op de facebookpagina van dit project. Daar gebeurt het. www.noshowgouda.nl
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 15 van 33
11. Naam organisatie
Woongoed GO
Geef een korte omschrijving van de innovatie Plannen ontwikkelen en uitvoeren inzake de leefbaarheid is voor woningcorporaties een jaarlijks terugkerende activiteit. Naast incidentele activiteiten, zoals bijvoorbeeld het vernieuwen van een speeltuin, het plaatsen van een bankje in het openbare gebied of het afsluiten van een fietssluiproute, zijn er de doorlopende projecten aangaande veiligheid en verbetering van de woonomgeving. Denk hierbij aan het plaatsen van achterpadverlichting, verbeteren van de achterpaden en het weghalen van ongure plekken. Maar wat levert die leefbaarheid nu uiteindelijk op en wat kost dat allemaal. Om antwoord op deze vragen te geven heeft Woongoed GO de leefbaarheidsmatrix ontwikkeld. De leefbaarheidsmatrix is een instrument waarmee de leefbaarheid in wijken , door middel van het afnemen van een scoringskaart, inzichtelijk en meetbaar wordt gemaakt. Hierdoor is het mogelijk geworden om gerichte activiteiten uit te zetten die de leefbaarheid in een wijk positief beïnvloeden. Dit door factoren of combinaties van factoren die laag scoren op de leefbaarheidsmatrix aan te pakken. Op deze manier wordt geld efficiënt en verantwoord ingezet (de vraag: wat kost het) en is het resultaat meetbaar geworden (de vraag: Wat levert het op). Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? -Met de leefbaarheidsmatrix is het mogelijk om op een eenvoudige manier de leefbaarheid per wijk of buurt te meten (samen met huurders en derden zoals gemeente, politie enz.) en vervolgens te monitoren. -De leefbaarheidsmatrix geeft in één oogopslag zicht op de scores op de diverse leefbaarheidsfactoren, de problemen, en de ingezette actie in een buurt of wijk. -De leefbaarheidsmatrix maakt dus de problematiek inzichtelijk, laat zien op welke factoren actie nodig is, wie de actie moet uitvoeren (woningbouwcorporatie, gemeente, huurders, politie enz.) en vervolgens welke kosten er mee gemoeid zijn Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Door regelmatige meting blijft de leefbaarheid op peil in wijken en buurten. -Omdat de huurders mede de scorekaart invullen is er een grote mate van betrokkenheid met de buurt. -Huurders hebben invloed op de uit te voeren acties. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? De leefbaarheidsmatrix is makkelijk toe te passen door andere corporaties. Wel is van belang dat de hoofdfactoren die de leefbaarheid bepalen aangepast worden. Een aantal factoren die de leefbaarheid in stedelijk of landelijk gebied bepalen kunnen verschillen. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Ja, de matrix is ingevuld voor alle buurten in de kernen van ons werkgebied, acties zijn geformuleerd, moeten nu omgezet worden in daden (wie doet welke actie: huurders, corporatie, gemeente politie, derden) Er is nu per buurt of wijk een 0-meting.
Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer Wij zijn erg enthousiast, de leefbaarheidsmatrix is een eenvoudig en praktisch instrument. Je kunt er direct mee aan de slag. Samen met huurders, gemeente, politie enz. enz. Bijlage: Leefbaarheidsmatrix voorbeeld
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 16 van 33
12. Naam organisatie
Início, namens Havensteder
Geef een korte omschrijving van de innovatie Bewoners die zelf hun buurt mooier maken, daarvoor zelf contacten leggen met andere buurtbewoners en zelf de regie en verantwoordelijkheid hebben over hun eigen leefomgeving. In veel wijken is dit helaas (nog) geen realiteit. Er zijn vaak wel budgetten, maar het lijkt soms alsof niemand het kent of er iets mee wil. Of er is een gestaald kader van actieve bewoners dat zich met hart en ziel inzet voor de wijk, maar lang niet alle doelgroepen lijkt te bereiken. Início ontwikkelde in opdracht van Havensteder een nieuwe methode die initiatieven van bewoners stimuleert en faciliteert, geïnspireerd op het principe van crowdfunding. Het nieuwe bewonersbudget heet de ‘Wijkkracht bijdrage’ en het fictieve geld de ‘Capelse Centen’. De Wijkkracht bijdrage is een vernieuwend instrument om bewoners te prikkelen om gezamenlijk leefbaarheidsinitiatieven te organiseren. Bewoners doen automatisch mee. Periodiek ontvangen zij een cheque ter waarde van €5,- of €10,- thuis. Bewoners bepalen zelf wat ze er mee doen. Op het online crowdfundplatform www.wijkkrachtbijdrage.nl kan men initiatieven aanmelden en gezamenlijk sparen om deze uit te voeren. Iedere bewoner ontvangt meerdere keren per jaar een waardecheque in de bus met een nieuwsbrief. Deze nieuwsbrief staat vol met informatie en verhalen van reeds uitgevoerde activiteiten. Als een bewoner wil meedoen, moet de cheque binnen een vastgestelde termijn worden geactiveerd. Dit kan via de website of bij een aangewezen locatie in de buurt. Daarna kan het geld worden gedoneerd aan een initiatief. Een bewoner kan een initiatief aanmelden via de website. De aanvraag wordt getoetst aan vooraf opgestelde voorwaarden en goedgekeurd. Dit zijn enkele spelregels die zorgen voor een eerlijke verdeling van het budget. Het initiatief wordt op de website opengesteld voor donaties van bewoners. Om het streefbedrag sneller te behalen, kunnen initiatiefnemers ook buiten de site contact met elkaar zoeken en geld inzamelen. Nadat er voldoende geld is verzameld, kan het initiatief worden uitgevoerd. Een belangrijke succesfactor is dat bewoners herhaaldelijk cheques ontvangen en moeten activeren (meerder keren per jaar). De herhaling zorgt ervoor dat bewoners bekend raken en wennen aan het leefbaarheidsbudget en toeleven naar de nieuwe cheque. Hierdoor neemt het gebruik toe en ontstaan er meer initiatieven. Dit zorgt op de langere termijn voor meer sociale cohesie, nieuwe coalities in de buurten en bewoners die zelf een bijdrage leveren aan het verbeteren van de leefkwaliteit in hun leefomgeving. Início ontwikkelde de Wijkkracht bijdrage op basis van een evaluatie van de oude methodiek van bewonersbudgetten, een onderzoek naar succesfactoren van bestaande methodieken in Nederland en op basis van wensen en behoeften van deelnemende partijen. Jarenlang zijn bewonersbudgetten in Capelle aan den IJssel verdeeld onder Buurt Aandeelhouderschappen (BAS-sen). De door Havensteder (toen Com·wonen) opgestelde doelstellingen werden in steeds mindere mate behaald en slechts een klein deel van alle huurders werd bereikt. Hierdoor besloot Com·wonen Início te vragen het bestaande beleid te evalueren en een voorstel te doen voor een nieuwe werkwijze. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? De methode is geïnspireerd op het principe van crowdfunding. Crowdfunding houdt in dat vele kleine investeerders samen een grotere som geld bij elkaar brengen om een initiatief mogelijk te maken. Het voordeel van crowdfunding bij bewonersinitiatieven is dat men contact moet leggen met buurtgenoten om samen iets te bereiken. De methodiek zélf zorgt dus al voor draagvlak, betrokkenheid en sociale cohesie. Nog voordat er een initiatief is uitgevoerd. De Wijkkracht bijdrage heeft zijn succes bewezen in verschillende typen wijken. Er wordt een breed publiek bereikt; een goede mix van oude bekenden en nieuwe gezichten. In de website zijn allerlei functies ingebouwd om stappen binnen de procedures van de methodiek te automatiseren. Het systeem achter de website verstuurt automatisch e-mails naar bewoners, projectmedewerkers en geselecteerde samenwerkingspartners. Zo blijft iedereen op de hoogte van de voortgang van initiatieven. Dit scheelt niet alleen veel tijd (en dus kosten), het is ook belangrijk voor het tempo en de beheersbaarheid van de methodiek. Daarnaast biedt het platform overzicht en een gestroomlijnde workflow om aanvragen te verwerken, te beoordelen, transacties te doen met fictief geld en uiteindelijk verslagen en foto’s van de initiatieven online te zetten ter inspiratie van anderen. Ook is de website een belangrijk medium om te communiceren met actieve Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 17 van 33
bewoners en geïnteresseerde bewoners die willen deelnemen aan initiatieven. Het is eenvoudig om nieuwsberichten te plaatsen of teksten aan te passen door middel van de What-You-See-Is-What-You-Get editor (ingebouwde tekstverwerker). Doordat bewoners een account moeten aanmaken om bijvoorbeeld een cheque te activeren of een initiatief aan te melden wordt er automatisch een database gevormd met contactgegevens van actieve bewoners. Het systeem achter het crowdfundplatform maakt het makkelijk om resultaten te monitoren. De monitorfunctie geeft inzicht in hoeveel, waar en wanneer initiatieven zijn uitgevoerd. Daarnaast toont de monitor per geselecteerd gebied (complex, straat, buurt, wijk) hoeveel bewoners deelnemen aan het leefbaarheidsbudget en hoeveel geld zij spaarden. Op deze manier kan de corporatie tijdig bijsturen op het moment dat er budgettaire overschrijdingen dreigen te ontstaan. Ook is te zien waaraan het geld van het leefbaarheidsbudget besteed is. Het is dus eenvoudig om maatschappelijke verantwoording af te leggen over de resultaten en inzet van het leefbaarheidsbudget. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? De Wijkkracht bijdrage maakt de eigen kracht van alle bewoners openbaar. Dit zorgt ervoor dat latente ideeën en organisatietalent naar boven komen. Het is de meest democratische methode voor de inzet van een leefbaarheidsbudget. Bewoners hebben de regie over welke initiatieven uitgevoerd worden en welke niet. Samen sparen voor bewonersinitiatieven is niet alleen leuk en laagdrempelig, maar zorgt ook automatisch voor draagvlak en betrokkenheid. Het overzicht aan initiatieven biedt inspiratie om zelf actief te worden, maakt kruisbestuiving tussen initiatieven mogelijk en biedt een kaart en agenda van initiatieven in de buurt. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? De methodiek kan eenvoudig gekopieerd worden naar andere corporaties. De website kan volledig vorm gegeven worden naar de wensen en huisstijl van een corporatie. Samen met een corporatie en eventuele wijkpartners kan het crowdfundplatform op maat gemaakt worden voor de lokale situatie. Afhankelijk van de doelstellingen van de corporatie worden de voorwaarden waar een bewonersinitiatief aan moet voldoen opgesteld. Door potentiële gebruikers te betrekken bij de ontwikkeling van het platform voldoet het aan hun wensen en verwachtingen. Ook zijn er verschillende uitbreidingsmogelijkheden. Het crowdfundplatform wordt steeds gebruiksvriendelijker, efficiënter en uitgebreider op basis van wensen en ervaringen van gebruikers. Início is continu op zoek naar nieuwe functies en doorontwikkelmogelijkheden. Er zijn natuurlijk kansen om meer investeerders te betrekken, zoals bewoners zelf, de gemeente, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Wanneer het crowdfundplatform eenmaal staat en succesvol functioneert, zullen ook zij bereid zijn om een financiële bijdrage te leveren aan initiatieven in hun buurt, zelfs wanneer er geen budget meer verdeeld wordt vanuit een centrale investeerder. Ook kan het crowdfundplatform ingezet worden voor participatieve besteding van andere of meer budgetten, zoals voor schoon, heel en veilig of de wijk- of buurtaanpak. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Het systeem achter het crowdfundplatform maakt het makkelijk om resultaten te monitoren. Ongeveer 8.500 huurders in Capelle aan de IJssel ontvangen vier keer per jaar een cheque ter waarde van € 5,- tot € 10,-. Het percentage huurders dat hun cheque activeert is gegroeid van 18% naar 35%. Dit loopt op tot 72% geactiveerde cheques in sommige wijken. In twee jaar tijd werden 295 initiatieven aangemeld, waarvan er 238 zijn uitgevoerd. Het gaat hierbij om kleine en grote initiatieven, van het opfleuren van een bloembak tot het aanbrengen van verlichting op plekken die bewoners als donker en eng ervoeren. Maar ook werden er talloze sociale activiteiten uitgevoerd, zoals activiteiten voor kinderen die in de zomervakantie thuisblijven of grootschalige wijkfeesten waar honderden bewoners op afkwamen. Tevens zag Havensteder dat er naast de bestaande huurdersverenigingen en bewonerscommissies ook (nog) niet georganiseerde bewoners de handen ineen sloegen om leuke activiteiten te organiseren. Mensen moedigen elkaar aan om de cheques te activeren en geen geld verloren te laten gaan. Er zijn meer en nieuwe (1) actieve bewoners, (2) initiatieven en (3) onderlinge contacten tussen bewoners. Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 18 van 33
Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer De kracht van deze methodiek voor leefbaarheidsbudgetten is de samenhang tussen verschillende onderdelen: de cheques verdelen onder bewoners, het crowdfundplatform en een regisseur. De combinatie van onderdelen maakt de methodiek laagdrempelig, snel, efficiënt, eenvoudig en makkelijk te monitoren. De inzet van een regisseur is daarbij een belangrijke succesfactor. De regisseur is verantwoordelijk voor een goed verloop van processen en is aanspreekpunt voor zowel de bewoners als professionals. Initiatiefnemers hebben behoefte aan een duidelijk loket, een persoonlijke benadering en een gids door het web van bureaucratie en wet- en regelgeving. Het takenpakket van een regisseur kan onder andere bestaan uit: • modereren van het crowdfundplatform; • beoordelen en afwikkelen van aanvragen; • adviseren van initiatiefnemers over de uitvoering, vergunningen en samenwerkingspartners; • informeren en betrekken van wijkpartners bij de organisatie en uitvoering van activiteiten; • beheer van financiën; • communicatie (nieuwsbrieven, artikels in lokale media, sociale media); • monitoring en (bij)sturing op resultaten en effecten van het bewonersbudget.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 19 van 33
13. Naam organisatie
de Woningstichting
Geef een korte omschrijving van de innovatie In 2012 is er bij ongeveer 250 woningen groot onderhoudswerkzaamheden in bewoonde staat uitgevoerd. Wij zien groot onderhoud niet meer alleen als een technisch project. Minstens zo belangrijk is het sociale aspect van groot onderhoud. Tijdens een groot onderhoudsproject koppelen we een opzichter aan een woonconsulent, om zowel het technische als het sociale aspect in beeld te krijgen. Met deze nieuwe integrale aanpak hebben we al diverse bewoners maatwerk kunnen bieden. Om bewoners tegemoet te komen in de overlast, zorgen we bij ieder onderhoudsproject voor één of meerdere rust- en inloopwoningen. In een rust- en inloopwoning kan een bewoner even bijkomen, een krantje lezen met een kopje koffie, een wasje draaien of even douchen. Bij alle projecten is er veel gebruik gemaakt van de rust- en inloopwoningen. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Integrale benadering van groot onderhoud op technisch en sociaal gebied. Het beschikbaar stellen van een rust- en inloopwoning, tijdelijke herhuisvesting, kortom individueel maatwerk bieden. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Groot onderhoud in bewoonde staat is heftig. Het is als het ware kamperen in je eigen woning. Bewoners die dit om medische of psychische redenen niet aan kunnen, plaatsen we voor de gehele periode uit in een wisselwoning die we speciaal voor groot onderhoudswerkzaamheden beschikbaar hebben gesteld. Maar bewoners die wel in hun woning blijven, hebben het ongemak van geluidsoverlast, stof en andere ellende. Bewoners van woningen waar voorheen groot onderhoud is uitgevoerd, hebben aangegeven dat zij het hebben ervaren als ‘overleven in hun eigen woning’. Daarom zijn wij in 2010 gestart met het beschikbaar stellen van een rust- en inloopwoning. Deze is volledig ingericht als bewoonbare woning. Hiermee proberen we de overlast voor huurders zo veel mogelijk te beperken. Met onze integrale benadering leveren we maatwerk op sociaal gebied. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Andere corporaties kunnen dit ook toepassen door een groot onderhoudsproject niet meer alleen als technisch project te zien, maar integraal te benaderen, dus ook op sociaal gebied. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Zowel voor als na de groot onderhoudswerkzaamheden ontvangen de bewoners een enquête waarin ze kunnen aangeven wat ze verwachten (voor) en wat het voor ze heeft betekend (na). We werken aan een rapportage waarbij we inzicht krijgen in hoeveel situaties er op sociaal gebied actie moet worden ondernomen.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 20 van 33
14. Naam organisatie
Elan Wonen
Geef een korte omschrijving van de innovatie Medewerkers van de afdeling Wonen ontmoeten in hun werk regelmatig 60+-huurders die graag anders willen wonen maar niemand hebben die hen daarbij kan helpen. Verhuizen op latere leeftijd is op alle vlakken behoorlijk ingrijpend. Daarom kunnen huurders van Elan Wonen (Haarlem en Heemstede vanaf 1 januari 2013 verhuizen met behulp van een ‘verhuiscoach’. Samen met de welzijnsorganisaties Kontext, Dock, Welzijn Heemstede en de Vrijwilligerscentrale Haarlem en Heemstede, hebben we acht vrijwilligers opgeleid tot verhuiscoach. Hiermee snijdt het mes aan twee kanten. Enerzijds worden mensen geholpen om iets voor elkaar te krijgen wat ze graag willen, namelijk gelijkvloers of kleiner wonen. Anderzijds helpt de verhuizing de doorstroming op de verhuurmarkt op gang. Huurders die zich voor de diensten van een verhuiscoach aanmelden, krijgen via Elan Wonen een intakegesprek met een ouderenadviseur. Tijdens dit gesprek wordt bekeken welke hulp-/woonbehoefte er is en of de verhuiscoach hierin een rol kan spelen. De inzet van verhuiscoaches is een gratis service. De service wordt na een jaar geëvalueerd, daarna is het de bedoeling dat Dock en Kontext het overnemen. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? • De stap om contact op te nemen met de woningcorporatie is vaak makkelijker dan aankloppen bij een ouderenadviseur. En omdat de service gratis is, verwachten we dat veel van onze oudere huurders gebruik zullen maken van deze service. • Wat deze innovatie verder bijzonder maakt is dat meerdere behoeftes van ouderen in kaart kunnen worden gebracht. Blijkt bijvoorbeeld na een intakegesprek dat de oudere een zorgvraag in plaats van een hulpvraag heeft, dan kan hierop direct ingespeeld worden. De huurder maakt dan weliswaar geen gebruik van de verhuiscoach, maar krijgt wel de maatschappelijke ondersteuning die hij/zij nodig heeft. • Door de samenwerking met de welzijnsorganisaties krijgen we een goed beeld van de situatie van de ouderen in ons bezit (bijvoorbeeld eenzaamheid) die we anders niet zouden hebben. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Een verhuiscoach begeleidt de 65+-huurder in het gehele proces rondom de nieuwe woonwens. De verhuiscoach kan helpen bij zowel de zoekprocedure als het daadwerkelijke verhuizen. Denk hierbij aan het inschrijven bij Woonservice, het helder krijgen van de woonwensen, het reageren op het woningaanbod, het helpen bij de administratie (zoals het doorgeven van verhuisberichten) en het inschakelen van externe partijen, zoals een verhuizer. De kosten hiervan zijn voor rekening van de huurder. Het opruimen van spullen of het inpakken van dozen is overigens geen taak van de verhuiscoach. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? We zijn inmiddels benaderd door een corporatie met het verzoek of zij onze service mochten gebruiken. Dit maakt ons duidelijk dat we op de goede weg zitten. We hebben een instructieboekje voor de verhuiscoaches samengesteld en vrijwillige verhuiscoaches opgeleid, waardoor deze service zeker toepasbaar is voor andere corporaties. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Binnen twee maanden na de start hebben we al vijf aanmeldingen ontvangen en zijn vijf intakegesprekken gehouden. Hiervan heeft één huurder direct een verhuiscoach toegewezen gekregen. Bij drie huurders vindt een uitgebreide intake plaats, die zeer waarschijnlijk leidt tot het toewijzen van een verhuiscoach. Eén huurder is afgewezen, omdat deze beschikt over een uitgebreid sociaal netwerk, zodat de inzet van een verhuiscoach niet noodzakelijk is. Eind maart vindt een tussentijdse terugkoppeling plaats tussen de welzijnsorganisaties en Elan Wonen.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 21 van 33
Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer Om in aanmerking te komen voor de diensten van een verhuiscoach, moet een huurder aan een aantal voorwaarden voldoen. Hij/zij is ouder dan 60 jaar, is woonachtig in Haarlem of Heemstede en heeft in het eigen netwerk geen of niet voldoende mogelijkheden tot ondersteuning bij het zetten van de volgende woonstap. Verder moet de huurder voldoende inzicht hebben in de eigen situatie en financiën en in staat zijn verantwoordelijkheid te dragen voor eigen beslissingen.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 22 van 33
15. Naam organisatie
Stichting Thuisvester
Geef een korte omschrijving van de innovatie Eén factuur voor huur en energie, of ook wel De Woonlasten genoemd: vanuit het principe ‘huurders eerst’ is Thuisvester op zoek naar structurele en duurzame oplossingen om het wonen voor haar doelgroepen betaalbaar te houden. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst. De energieprijzen lopen verder op en de verwachting is dat de energiekosten in de toekomst verder zullen blijven stijgen. Thuisvester speelt daarop in door ruim 170 woningen in de wijk Slotjes Midden in Oosterhout – in combinatie met onderhoudswerkzaamheden – energiezuiniger te maken. Deze kwaliteitsverbetering heeft een huurverhoging tot gevolg, maar deze verhoging kan de huurder terugverdienen door de lagere energierekening. Om deze lagere energierekening zichtbaar te maken, gaat Thuisvester de kosten voor huur en energie met behulp van Eneco op één factuur zetten.
Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Voor huurder: - Nieuw product - Biedt gemak, want in één oogopslag inzicht in en meer grip op woonlasten Klanten hebben slechts één factuuradres - Garantie dat huurverhoging en verlaging energiekosten, bekend als de woonlastengarantie, vooraf tijdens het proces wordt geregeld. De klant betaalt niet meer dan nu het geval is - Extra energiekosten voordeel door collectiviteitkorting bij 3 jaar prijsvast - Besparingen op het verbruik komen te allen tijde aan de klant toe. Voor Thuisvester: - De verwachting met dit product meer deelname te creëren Meer grip op de klant c.q. betalingsachterstanden voor twee verschillende partijen (huur en energie) nu hebben de partijen geen inzage in elkaars achterstanden - Dankzij één factuur hebben we een tool die huurders kan overtuigen van het terugverdienen van de huurverhoging door de lagere energierekening. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Totale woonlasten (huur en energie) direct inzichtelijk. Er is maar één partij waaraan men nog een betalingsverplichting heeft. Meer inzicht in en grip op de woonlasten. De garantie dat de klant niet meer gaat betalen dan dat ze voorheen deden. Dit gecombineerd met een langdurig goedkoper 3 jaar contract met energieleverancier, het voordeel dat de woonlasten gedurende 3 jaar niet meer stijgen. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Kwalitatief en energetisch verbeteren van het bezit en grip op de klant (voorkomen huurachterstanden) zijn zaken waar elke woningcorporatie waarde aan hecht. Voor de uitvoering moet wel samenwerking gezocht worden met een energieleverancier en afspraken gemaakt worden over onder andere de incassowijze, administratiekosten, aanspreekpunt voor klant en inrichting klantcommunicatie (m.b.t. betalingsherinneringen, inschakelen deurwaarder). Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Het betreft hier een pilot. De planmatige onderhoudswerkzaamheden in de wijk gaan begin april van start. De hoop is dat onze huurders kiezen voor een pakket van aanvullende energiebesparende maatregelen, eventueel in combinatie met overstap naar Eneco, omdat standaard de kozijnen vervangen worden met HR++ beglazing Voor dit aanvullende pakket hebben we eind februari een aanbieding gedaan via een mailing. Alleen degenen die kiezen voor de overstap naar Eneco, krijgen de kosten voor huur en energie op één factuur. De reactietermijn is inmiddels verstreken. Wij hebben tot nu toe 42 reacties mogen ontvangen. 15 huurders kiezen voor een aanvullend pakket energiebesparende maatregelen, waarvan 14 ook overstappen naar Eneco. Hieruit concluderen we dat klanten die kiezen voor isolerende verbeteringen, ook kiezen voor het systeem van 1 factuur. Deze week wordt gestart met het nabellen van de 27 huurders die hebben aangegeven geen aanvullend pakket energiebesparende maatregelen te willen en de overige klanten die nog niet gereageerd hebben. Op dit moment hebben we 14 extra klanten die mee gaan doen maar nog schriftelijk moeten reageren. Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 23 van 33
Aangezien nog maar een deel van het totale complex gebeld is zal het aantal deelnemers naar verwachting nog wel toenemen.
Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer Wij zijn gestart met een methode waarin we de huurder een All-in prijs zouden gaan aanbieden. Hierbij wilden we voor elkaar krijgen dat een huurder 3 tot 5 jaar dezelfde Woonlasten zouden gaan betalen. Totaal geen verhogingen doorvoeren. Een klant zou dus letterlijk niet meer gaan betalen dan nu. Gedurende het project liepen we tegen problemen aan in het kader van de officiële afrekenmethode die we moeten hanteren volgens de NMA. Particulieren zijn beschermd voor andere afrekenmethodes. De methode die we hadden voorgelegd aan de NMA werd niet goedgekeurd. De conclusie hieruit heeft geleid tot de oplossing waarin Thuisvester een soort administratie kantoor geworden is van de energieleverancier. Als bijlage sturen wij de uitnodiging mee die wij als warmmaakdag in de wijk gehouden hebben, dit om nog meer informatie uit de wijk te halen. Hierbij hebben we 4 vragen gesteld. 95% van de ondervraagden is van mening dat de woning energiezuiniger moet worden. 75% van de ondervraagden heeft een voorkeur voor gelijkblijvende woonlasten over een langere periode. 80% van de ondervraagden vindt het belangrijk te weten wat hun huidige stroomverbruik is. 70% van de ondervraagden staat open voor 1 factuur voor huur en energie Bijlage: uitnodiging warmmaakdag
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 24 van 33
16. Naam organisatie
Havensteder
Geef een korte omschrijving van de innovatie Woonteam+ is de samenwerking tussen Havensteder en Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling West voor het uitvoeren van groot onderhoud aan 1.950 woningen van Havensteder in Capelle aan den IJssel. De innovatie heeft betrekking op de aanpak en de samenwerking. Door een vernieuwende manieren van samenwerken – Ketenintegratie – in combinatie met het inzetten van de LEAN-methodiek, slaagden we erin om de totale investering te verlagen, terwijl de kwaliteit verbeterde en de doorlooptijd korter werd. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? De twee partijen werken op een vernieuwende manier samen met elkaar, hun co-makers maar vooral ook de bewoners. Al vanaf het allereerste begin zitten alle partijen aan tafel. Diverse fases zijn in een keer aanbesteed en de vakexpertise zit bij de projectvoorbereiding al aan tafel. Hierdoor worden slimmere keuzes gemaakt. Daarnaast gaan nu alle vakdisciplines tegelijkertijd aan het werk in een woning, terwijl deze elkaar bij de traditionele aanpak na elkaar opvolgden. Door de projectoverstijgende samenwerking werden andere en nieuwe inzichten duidelijk. Het resultaat is dat we van elk project leren en die inzichten gebruiken in het volgende project. Via LEAN is in nauwe samenwerking met alle ketenpartners gezocht naar verbeteringen en vernieuwingen om niet alleen sneller maar ook beter en goedkoper te werken. En daarin zijn we geslaagd. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? > Hoge klanttevredenheid. De nieuwe vorm van samenwerking is sneller, beter en goedkoper. De versnelling is goed voor alle partijen, maar zeker ook voor de huurders. Naast sneller is de aanpak goedkoper en dit voordeel wordt direct geïnvesteerd in de wijk: er wordt méér aangepakt. Er heeft een aanzienlijke besparing plaats gevonden op de oorspronkelijke projectkosten, deze is deels gebruikt om extra kwaliteit aan de woningen toe te voegen. Naast het leveren van betere kwaliteit is de betrokkenheid van de bewoners groter. Hierdoor zijn de bewoners meer tevreden dan met de traditionele aanpak. In de bewonersenquête gaven ze de aanpak een waardering tussen de 7 en 8. Snellere doorlooptijd: 12 dagen per woning. Door de versnelling van de aanpak is de overlast voor de bewoners tot een minimum beperkt. Het groot onderhoud duurt maximaal twaalf werkdagen per woning. In die tijd worden o.a. de badkamers, keukens en toiletten vernieuwd als dat nodig is en krijgen alle woningen nieuwe gevelkozijnen en meestal nieuwe voordeuren. Het schilderwerk aan de binnen- en buitenkant wordt gedaan en er vindt herstelwerk van daken, dakgoten, hemelafvoeren, buitengevels, dakbedekking, dakisolatie plaats. Bewoners hoeven tijdens deze werkzaamheden hun woning niet te verlaten. Doordat alles in één keer wordt opgeknapt in plaats van in fases, is de overlast dus beperkt. In het totale project winnen we daarmee anderhalf jaar. In plaats van 6 jaar duurt het hele onderhoudstraject nu 4,5 jaar. Versnelling: De versnelling zit voor een groot deel in het voortraject: diverse fases zijn in een keer aanbesteed en de vakexpertise zit bij de projectvoorbereiding al aan tafel. Hierdoor worden slimmere keuzes gemaakt, bijvoorbeeld over maatvoering of materialen. Zo is bijvoorbeeld een pui met standaardmaatvoering goedkoper en sneller te plaatsen, terwijl het maar enkele centimeters afwijkt van het oorspronkelijke idee. Daarnaast gaan nu alle vakdisciplines tegelijkertijd aan het werk in een woning, terwijl deze elkaar bij de traditionele aanpak na elkaar opvolgden. Raamovereenkomst Havensteder en Ballast Nedam hebben een raamovereenkomst getekend. Het uiteindelijke streven is een doorlooptijdverkorting van 30 procent per project, het behouden van de hoge klanttevredenheid en een verbetering van de medewerker tevredenheid van 0,5 punt per jaar. Daarnaast hebben we het maximaal aantal oplevergebreken per woning toegevoegd. In de periode tot april 2013 mag dit niet meer dan 1,7 bedragen. Vanaf april 2013 zal dit doel verder aangescherpt worden. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Deze innovatie vraagt om een andere manier van samenwerken. Dit betekent dat alle partijen open moeten durven staan voor verandering en moeten willen bouwen aan vertrouwen en openheid in de hele keten. Als dat het geval is, is deze aanpak voor alle partijen toepasbaar. Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 25 van 33
Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? We hebben gemeten vanuit verschillende invalshoeken: Bewonerstevredenheid Dit is gemeten onder klanten door hen te vragen naar de tevredenheid over de woning voor en na de ingreep en over het proces. Hieruit kwam een 7,5. Onze doelstelling was een 7. Opleverpunten We wilden het aantal opleverpunten per woning fors verminderen. We streefden naar 2,3 opleverpunt, maar we realiseerden er 1,7 per woning. Teamtevredenheid Naast de voordelen voor de klant, monitorden we ook onze eigen tevredenheid en die van de partners. Gemiddeld kwam dat op het rapportcijfer 7,6. Tijd Doordat we per woning maar 12 dagen aan het werk waren, in plaats van 15, behalen we op het totale project een tijdwinst van 1,5 jaar. Het totale onderhoud duurt nu geen 6 jaar meer, maar 4,5. Geld We konden extra kwaliteit toevoegen aan het product en toch gaven we minder uit. Uiteindelijk geven we 15% minder uit op het totale project. Een deel van deze besparingen gebruikten we voor extra werkzaamheden.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 26 van 33
17. Naam organisatie
Havensteder
Geef een korte omschrijving van de innovatie De markt van nu vraagt om vernieuwing. De klant van morgen vraagt om een nieuwe manier van het ontwikkelen van betaalbare woningen. Bestaande structuren en verdienmodellen hebben hun tijd gehad. Corporaties en bouwers willen hun krachten bundelen. Wat niet werkt weten we zo langzamerhand wel. Hoe het dan wel moet, is niet helder. Morgen vraagt om nieuwe businessmodellen en andere samenwerkingsverbanden. Hiervoor zijn pioniers nodig. Lincubator bestaat uit vijf pioniers die met een innovatieve geest, scherpe blik en ruimte voor visie en dialoog op zoek gaan naar nieuwe oplossingen. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Er zijn een aantal innovatieve aspecten: 1. Corporaties en bouwers slaan de handen ineen om samen te zoeken naar oplossingen voor de woningmarkt. We zoeken een oplossing voor enerzijds de almaar toenemende wens voor flexibelere woonoplossingen en anderzijds de afnemende bestedingsruimte bij de consument. 2. De Lincubators bestaan uit vijf personen. Zij zijn buiten de organisaties geplaatst en vrijgemaakt voor dit initiatief. Deze vijf zijn geselecteerd uit een groep van vijftig deelnemers. Dit waren medewerkers van de betrokken partijen die zich hiervoor hadden aangemeld. In een tweedaagse sessie kregen alle deelnemers een aantal opdrachten die ter plekke werden uitgevoerd. De vijf medewerkers werden geselecteerd naar aanleiding van hun resultaten. Bij de samenstelling van het team is ook gelet op verschillende persoonlijkheidskenmerken. We wilden er zeker van zijn dat kenmerken als visionair en creatief denken, maar ook analytische vermogens voldoende vertegenwoordigd zijn in de groep. 3. De Lincubators zoeken nadrukkelijk oplossingen en nieuwe inzichten buiten de gebaande paden. Ze halen bijvoorbeeld met name kennis op buiten onze branche. De opdracht omvat de oplevering van een business case (of cases) met een radicale innovatie, met als doel een kostenreductie van 40% en een hogere kwaliteit. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? De business case levert een oplossing waarbij: - woningen goedkoper gerealiseerd worden, - met een hogere kwaliteit, - en goed aangesloten op de wensen van de gebruiker. Dit kan zijn voor nieuwbouw, maar ook voor renovatie van bestaande woningen. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Omdat dit initiatief al een samenwerking is tussen corporaties en bouwers, verwachten we dat de business case een oplossing biedt die toepasbaar is voor meer corporaties en bouwers in Nederland. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? De business case is nog niet opgeleverd. We verwachten de eerste resultaten halverwege 2013. Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer De bij Lincubator betrokken partijen zijn: De Alliantie, AM, Ballast Nedam, BAM, Dura Vermeer, Eigen Haard, Era Contour, Havensteder, Portaal en Ymere. De Lincubators gingen in november 2012 van start. Er is een jaar uitgetrokken voor de ontwikkeling van de businessmodellen. Bijlage: Afbeelding Lincubator
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 27 van 33
18. Naam organisatie
Parteon
Geef een korte omschrijving van de innovatie Om de hele organisatie op een klantgerichte manier te laten werken, heeft Parteon drie klantbeloften geformuleerd: • U bent altijd welkom en krijgt altijd een antwoord. • Wij verplaatsen ons in uw situatie en zoeken samen met u naar een oplossing. • Wij zeggen wat we doen en doen wat we zeggen zodat u weet waar u aan toe bent. Iedere afdeling heeft deze drie klantbeloften naar zijn eigen praktijk vertaald. Omdat de medewerkers van het KIC de meeste klantcontacten hebben, biedt Parteon hen de mogelijkheid om een MBO-opleiding van een jaar te volgen, die leidt tot het certificaat Commercieel medewerker binnendienst/Contact center medewerker. Met deze MBO-opleiding Contactcentermedewerker staan Tele’Train en Parteon aan de basis van een belangrijke professionaliseringsslag binnen het klantcontact van woningcorporaties. Er is behoefte aan mensen die zich snel een juist beeld kunnen vormen van een klant en een vertaling kunnen maken naar de diensten van Parteon. Hiervoor dienen de medewerkers te beschikken over communicatieve vaardigheden en moeten ze in staat zijn om relaties met verschillende partijen te beheren. In deze opleiding worden de medewerkers allround opgeleid, maar gaan ook praktisch aan de slag met hun eigen dagelijkse praktijk. Deze door het ministerie erkende opleiding kan worden gezien als een kwaliteitskeurmerk. Niet alleen de medewerkers doorlopen alle facetten van het vak. Zo worden ook de praktijkopleiders, door Tele’ Train opgeleid en begeleid. Deze praktijkopleiders zijn een belangrijke schakel in trajecten waarin de opleiding bestaat uit een combinatie van praktijk en leren in een klassikale situatie. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? De innovatie richt zich op de beweging om van een klantvriendelijke naar een klantgerichte organisatie te veranderen. Het zijn de medewerkers die hierin het verschil maken en die vanuit de Mbo-opleiding de theoretische onderbouwing krijgen om dit ook daadwerkelijk te doen. “We hebben een maatschappelijke taak. Om die goed uit te voeren, moet je je inleven in wat klanten van je verwachten”, vindt Manager Klantenservice Yvonne van Velthooven. Onder de klantenservice vallen het KIC en de reparatieservice. Annemarie de Lange is coördinator van het KIC. Zij vertelt: “Er is in onze markt meer vraag dan aanbod, dus we worden niet afgestraft als we de belangen van de klant niet goed behartigen. Toch vinden we het belangrijk om dat klantbelang wél in alles wat we doen centraal te stellen. We zijn ervan overtuigd dat meer tevreden klanten op termijn leidt tot lagere kosten.” (bron: interview t.b.v. Tele’Train praktijkcase) Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? De gedachte achter de verandering naar een klantgerichte organisatie is om de klanttevredenheid nog verder te verhogen. Dit alles met het doel om iedere huurder plezierig te laten wonen. Medewerkers leren hoe ze nog beter kunnen inzoomen op de behoeften van de huurders. Grotere tevredenheid bij de huurders, heeft ook effect op hoe medewerkers hun werk ervaren. Daarnaast zijn de KIC-medewerkers de voelsprieten in de markt. Zij merken het als eerste als klantbehoeften veranderen of als Parteon als organisatie op een bepaald punt tekort schiet. Ze vervullen daarmee een strategische rol in de organisatie en dus ook voor de huurders. In 2011 liet Parteon het Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH) onderzoek doen naar hoe huurders de dienstverlening ervaren. De organisatie kreeg een 7,5 voor klanttevredenheid en voldeed ruimschoots aan de normen om het KWH-label te mogen ontvangen. Toch was dat geen reden om achterover te leunen. Van Velthooven: “Klanten zijn tevreden, maar het kan altijd beter. Wij garanderen iedere huurder plezierig wonen. Dat betekent dat het huis tot tevredenheid moet stemmen, maar ook de buurt. Huurders geven vaak kleine signalen hoe we hun woongenot kunnen verhogen, zonder dat ze meteen een klacht indienen. Als een monteur bijvoorbeeld ziet dat iemand veel vuilniszakken voor zijn deur heeft staan, dan kan hij het gesprek daarover aangaan met de huurder om zo de overlast voor buren te beperken.” (bron: interview t.b.v. Tele’Train praktijkcase) Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 28 van 33
Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? De MBO-opleiding is speciaal ontwikkeld voor de woningbouw sector en daarmee dus ook toepasbaar voor andere corporaties. Door de flexibele en praktische insteek kunnen de specifieke eisen en wensen van een andere corporatie verwerkt worden in de opleiding. Van Velthoven: “Er zijn een paar standaardmodules die onze medewerkers volgen om het certificaat te krijgen, maar het merendeel van de modules sluiten aan bij de vraagstukken waar onze medewerkers in hun dagelijkse praktijk tegenaan lopen.” De opleiding bestaat uit tien klassikale dagen, verdeeld over een jaar, en tussen de zes en acht uur huiswerk per week via onder andere elearning. “We zien nu al dat medewerkers onderling afspreken om na het werk nog wat langer te blijven of om ’s ochtends wat eerder te beginnen om samen huiswerk te maken. Op die manier stimuleren ze elkaar. Ze hebben er echt lol in”, constateert De Lange. (bron: interview t.b.v. Tele’Train praktijkcase) Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? De MBO-opleiding is in januari van start gegaan, de resultaten zijn daardoor nog niet inzichtelijk. Op basis van de onderstaande KPI’s, zullen halverwege en ook na afronding van het traject de resultaten in kaart worden gebracht: - Klanttevredenheid; - Afhandeltijd; - Nawerktijd; - Aantal klachten; - Ziekteverzuim. Van Velthooven gelooft dat de opleiding straks resulteert in nog meer plezier in het werk. “Medewerkers leren hoe ze nog beter kunnen inzoomen op de behoeften van onze huurders. Als onze huurders tevredener zijn, dan heeft dat natuurlijk effect op hoe onze medewerkers hun werk ervaren. Daarnaast zijn de KIC-medewerkers onze voelsprieten in de markt. Zij merken het als eerste als klantbehoeften veranderen of als wij als organisatie op een bepaald punt tekort schieten. Ze vervullen daarmee een strategische rol in onze organisatie. Het is natuurlijk geweldig als ze die rol straks nog beter kunnen invullen.” (bron: interview t.b.v. Tele’Train praktijkcase) Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer Binnen de MBO-opleiding worden innovatieve vormen van onderwijs ingezet, zoals blended leren. Een combinatie van klassikaal onderwijs met de inzet van specifieke E-learningmodules. Daarnaast kan de theorie direct worden toegepast in de praktijk.
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 29 van 33
19. Naam organisatie
Parteon
Geef een korte omschrijving van de innovatie Participatiemodel op corporatieniveau op een duurzame wijze vernieuwd. Bestuur met achterban omgevormd tot een bestuur met daaromheen een groot aantal werkgroepen die werken aan beleid(svoorbereiding) en interne organisatie Bewonersraad. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? - Geheel ander organisatiemodel om participatie op corporatieniveau vorm te geven; - Bestuur dat zich kan richten op besturen; - Door te werken met themawerkgroepen verdiepte kennis bij huurdersorganisatie in zijn totaliteit doordat bewoners op interesse en kennis kunnen deelnemen aan een werkgroep; - Door te werken met themawerkgroepen enorme verbreding van het netwerk van de huurdersorganisatie. Het model spreekt geïnteresseerde huurders die niet willen deelnemen aan een vergadercircuit maar kun kennis gericht willen inzetten een mogelijkheid dat te doen; - Door te werken met themawerkgroepen veel actievere deelname van de huurders (van luisteren/reageren naar zelf creëren): - Door te werken met themawerkgroepen en koppeling deelname inhoudsdeskundige medewerkers corporatie verbreding draagvlak participatie bij corporatie intern. daarnaast in de organisatie meer zicht op wat klanten willen. Draagt op die wijze ook bij aan klantgerichtheid en maatschappelijk bewustzijn organisatie - model ontlast het overleg tussen het bestuur van de huurdersorganisatie en het bestuur van de corporatie enorm: minder inhoud, meer besluitvorming over in de werkgroepen voorbereid beleid en overleg over proces, voortgang en samenwerking. Levert positieve bijdrage aan sfeer en samenwerking. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? - meer mogelijkheden deel te nemen aan beleidsvoorbereiding van de corporatie; - mogelijkheid voor huurders om deel te nemen, je actief in te zetten op thema dat je interesseert (ipv aan vergadercircuit) ; - beleid dat is vormgegeven tezamen met huurders; - beleid dat dankzij de actieve deelname van geïnteresseerde huurder van hogere kwaliteit is. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Eenvoudig. Vraagt wel om een bestuur dat in staat is zich om te vromen van inhoud naar proces/sturing en een beetje inhoud. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Ja, via visitatie (cijfer 9) KWH-Participatielabel en via eigen interne meting (op o.a. de onderdelen resultaat, samenwerking, niveau van participatie)
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 30 van 33
20. Naam organisatie
Woonstichting De Kernen
Geef een korte omschrijving van de innovatie De Kernen is vorige week gestart met pilots over een aantal essentiële onderwerpen: netwerkorganisatie, kernbranding, de moderne klant, procedureloos werken, optimaliseren inkoopproces, intramuraal vastgoed, helder aanbod voor senioren. Na deze pilotperiode, pakken we nieuwe pilots op. Het wordt een andere manier van werken en breder kijken naar mogelijkheden. Doel: We willen met een nieuwe manier van denken en werken een innovatieve, klantgerichte marketingorganisatie worden. We werken dus van binnen naar buiten en van buiten naar binnen. Dat betekent een omslag in denken en doen. Met als doel een klantgerichte organisatie die slim inspeelt op de snel veranderende markt en toekomstbestendig is. De documenten die ik mee heb gestuurd vormen een handige leidraad voor dit proces. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? Alle medewerkers denken en doen actief mee in multidisciplinaire teams. De coaches van de pilotteams bestaan uit MT leden die alleen maar mogen coachen en niets mogen inbrengen. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? Producten en diensten die telkens passen bij de huidige markt en klant. Daarbij kijken we naar de kostenkant, deze moeten omlaag. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? Ja. Van binnen uit naar buiten werken en vice versa Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Nog niet Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer Speciaal is dat dit project gedragen wordt door de hele organisatie. Het overstijgt, of staat eigenlijk helemaal los van afdelingen en bestaande organisatiestructuren. Dat is spannend en tegelijkertijd de uitdaging. Zo is er veel meer kruisbestuiving mogelijk. NB. De bijgaande documenten heb ik gemaild. Lukte niet via de website. Bijlage > Bijlage 1: marketingwaaier > Bijlage 2: De kernen themagids > Bijlage 3: innovatiewaaier
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 31 van 33
21. Naam organisatie
Stadlander
Geef een korte omschrijving van de innovatie Stadlander heeft een zogenaamd Energieloket geopend. Dit is een compleet energieportaal voor de individuele huurder en Stadlander. Zo kan iedere huurder een eigen energiebesparingsprogramma samenstellen. Uniek hierin is dat woningspecifieke kenmerken van de woning (verkregen uit de EPA-label opname) vooraf in het systeem wordt opgenomen. Hierdoor hoeft de huurder geen lange vragenlijsten in te vullen en krijgt deze alleen energiebespaarmaatregelen aangeboden die van toepassing zijn voor zijn woning. Tijdens het kiezen van te nemen maatregelen zoals toepassen van isolatie maar ook het lager zetten van verwarmingsthermostaat, wordt direct getoond in een soort thermometer hoeveel geld er met iedere gekozen maatregel bespaard kan worden en hoeveel er bespaard wordt met het totale maatregelenpakket. Het Stadlander Energieloket communiceert daarnaast ook het energielabel, dat bij de gehuurde woning hoort, beschikbaar als een pdf-bestand. Indien in de nabije toekomst werkzaamheden uitgevoerd gaan worden door Stadlander in het kader van het programma EnergieBesparingsMaatregelen dan is de informatie en de berekende besparing ook via het Energieloket terug te vinden. Daarnaast bestaat de mogelijkheid voor de huurder om via de website aan te geven of men interesse heeft in het plaatsen van zonnepanelen tegen een geringe huurverhoging. Het Stadlander Energieloket is hiermee het energieportaal voor huurder en Stadlander. Wat zijn de innovatieve aspecten van het project? De innovatieve aspecten zijn gelegen in het vooraf opnemen van woningkenmerken uit reeds beschikbare informatie (energielabels) om zo het inschrijfproces te vereenvoudigen/versnellen en alleen die energiebespaarmaatregelen aan de bewoner aan te bieden die daadwerkelijk van toepassing zijn. Tevens krijgt de huurder inzage in het theoretische energieverbruik van zijn woning (wederom vanuit de beschikbare informatie uit het energielabel). Ook is het aanbieden van één compleet energieportaal voor Stadlander en haar huurders uniek. De huurder heeft direct voordeel doordat deze zijn woonlasten verlaagt. Stadlander communiceert hiermee efficiënt zijn energiebeleid, duurzaamheidsprojecten en tevens de EnergieBesparingsMaatregelen op individueel woningniveau naar zijn huurders toe. Op de lange termijn krijgt Stadlander inzage wie van haar huurders geïnteresseerd is in het thema energie, waar deze zich geografisch bevindt en in welke maatregelen deze zich interesseert. Doordat ook een e-mailadres beschikbaar is, kan gerichte communicatie plaats vinden. Wat levert de innovatie de huurder uiteindelijk op? De huurder kan zelf bepalen wat uiteindelijk de energiebesparing zal opleveren. Hiertoe kan hij/zij zelf een besparingsdoel opgeven en zelf een maatregelenprogramma samenstellen dat tot dat doel leidt. Tevens krijgt de huurder inzage in het energiebeleid van Stadlander en welke EnergieBesparingsMaatregelen Stadlander hem/haar aanbiedt. Hoe toepasbaar is het project voor andere corporaties? In principe is het concept voor andere corporaties zeer goed toepasbaar omdat het Energieloket in een abonnementsvorm door het bedrijf Itiner uit Eindhoven wordt vermarkt. Zijn de resultaten van de innovatie al gemeten? Zo ja, hoe? Zo nee, hoe kunnen deze worden gemeten? Alleen het aantal bezoekers en het aantal inschrijvingen op het Energieloket worden gemeten. Heeft uw innovatie nog speciale kenmerken, of heeft u nog aandachtspunten voor de jury die u hierboven niet heeft kunnen noteren? Geef deze hieronder weer Het Stadlander Energieloket is sinds kort geïntegreerd in Mijn Stadlander. Mijn Stadlander is een persoonlijke omgeving binnen www.stadlander.nl waar men een aantal persoonlijke zaken kan regelen en inzien. Zaken
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 32 van 33
zoals het raadplegen en beheren van eigen gegevens, het doorgeven van een reparatieverzoek en het plannen van een afspraak of het signaleren van woonfraude of overlast. Bijlage: Schermafbeelding energieloket
Inzendingen KWH-i-Opener
pagina 33 van 33