#1 | 2015
‘As build’ gegevensuitwisseling levert doorlooptijdverkorting op
28 woningen in Borne
BIM-samenwerking tot op productieniveau met Roosdom Tijhuis Joop Jansen, Adjunct directeur bij
wisselen, moet je eerst weten wat je van
Bouwbedrijf Roosdom Tijhuis: ‘Onze
elkaar nodig hebt. Pas dan kom je tot
Procesoptimalisatie, doorlooptijdverkorting, faalkostenreductie. Het zijn
insteek was vooral slimmer samenwerken.
een vergaande, goede en efficiënte Lean
allemaal zaken die met behulp van BIM gerealiseerd kunnen worden.
Is BIM dan een middel om dat te bereiken?
samenwerking.’ Jansen: ‘Bij een traditionele
Dat hebben we onderzocht.’ Albert Gils,
samenwerking komen veel controles over
BIM Manager bij CRH Structural: ‘Er is
en weer kijken. Het is voor ons juist de
bij tot in detail inzage gegeven wordt in elkaars processen. Roosdom
al heel lang een goede samenwerking
uitdaging deze controlerondes zoveel
Tijhuis B.V. wilde 3D-tekenwerk op het gebied van prefab wanden met
tussen onze bedrijven. Het doel was onze
mogelijk (het liefst geheel) uit te sluiten en
onderlinge technieken en processen zo
samen te werken via BIM op het ‘as build’
optimaal mogelijk op elkaar af te stemmen.
niveau, want daarmee verkort je écht de
Om via IFC optimaal gegevens uit te
doorlooptijd.’
Voorwaarde is dat er een vertrouwensrelatie is tussen de partners, waar-
CRH Structural uitwisselen op het hoogste niveau. Samen zijn we erin geslaagd productiegereed - oftewel ‘as build’ - aan te leveren.
nieuw concept
LEES VERDER OP PAGINA 2 ››
CRH Structural Heembeton, Niko, Smart Elektra slaan handen ineen
Introductie Pull & Play casco wandsysteem Een waterig zonnetje schijnt op 17 maart jl. op de bouwplaats Hoge Weide in Leidsche Rijn in Utrecht. Hier bouwt Bébouw Midreth het project My Own Home met 44 woningen die voorzien zijn van de nieuwste prefab casco wanden, waarbij de volledige E-installatie en contactdozen tijdens productie zijn geïntegreerd. Een fantastische aanleiding om aandacht te besteden aan dit nieuwe Pull & Play concept waarvan de werking direct op de bouw aan de pers getoond wordt. Henk Schaap, Commercieel Directeur CRH
Een nieuw prefab product ontwikkelen
Structural heet iedereen welkom. In totaal
is niet meer toereikend vandaag de dag.
zijn zo’n 25 geïnteresseerden aanwezig.
Industrialiseren loont echter wel. Dan voeg
Schaap: ‘Vandaag introduceren we the next
je een wezenlijk nieuw aspect toe om tot
step in standaardiseren, prefabriceren en
nieuwe standaarden te komen.’
industrialiseren.
LEES VERDER OP PAGINA 6 ›› Aanloop naar het persevent
Complete bestek service voor alle producten van CRH Structural PAGINA 3 ››
www.crhstructural.nl
Hoogste houten gebouw van Nederland heeft Slimline vloeren PAGINA 4 ››
Licht, sterk en aardbevings bestendig bouwen met Stalius PAGINA 5 ››
Betonnen rand kist bij Blok 20 in Amsterdam PAGINA 8 ››
| #1 | april 2015
2
VERVOLG VAN PAGINA 1
BIM-samenwerking tot op productieniveau met Roosdom Tijhuis
informeert Spreekwoorden en gezegden … Ja, je rolt bijna over de oneliners heen, maar het lijkt er toch op dat er wat licht aan het einde van de tunnel te zien is. Nu heb ik ooit een commissaris gehad, die erbij vertelde dat je dan wel moest hopen dat het geen naderende trein was, maar goed, daar gaan we nog even niet vanuit. En natuurlijk, één zwaluw maakt nog geen zomer, maar de vooruitzichten lijken wel goed. Met CRH Structural bewegen we ons met
Procesverbetering
klanten voor een LOD300 samenwerking of alleen een
name in de wereld van de woningbouw en daar zien we nu
Er is eerst gestart met het verder optimaliseren van
3D-informatieuitwisseling.’
al een aantal maanden behoorlijk herstel. Na jaren van krimp
onze processen. Jansen: ‘De rol van de architect is
kunnen we nu eindelijk weer eens spreken van groei. En ja,
de laatste jaren aan het veranderen. We zien dat zij
Meer standaardisatie
na regen komt ... En het zal nooit zo donker zijn of ... Maar
meer een esthetische en functionele rol krijgen bij het
Binnen elk bouwproces zijn standaarden aanwezig,
we hebben toch wel behoorlijk in de rats gezeten hoor, met
ontwerp van een gebouw. De technische uitwerking
ongeacht de uiteindelijke gewenste esthetische
z’n allen. Meer dan zes jaren zwaar weer, waarin bijna ieder-
trekken we steeds meer naar ons toe. Veel projecten
uitstraling. Dus ook bij Roosdom Tijhuis. Zo worden
een moest reorganiseren. We hebben met z’n allen van veel
ontwikkelen we in eigen beheer. Hierbij bekijken
halindelingen in combinatie met vloerplaatverdelingen
trouwe collega’s afscheid moeten nemen, een pittige tijd.
we met de architect wat esthetisch, functioneel,
en installaties als gebouwdeel uitgewerkt, zodat deze
technisch en procesmatig mogelijk is binnen de
in meerdere projecten kunnen worden toegepast. Ook
Sinds het vierde kwartaal van vorig jaar zien we langzaam
door ons ontwikkelde concepten. Kortom, tijdens de
voor dakkapellen en erkers zijn meerdere varianten
maar zeker weer herstel. En dan zie je ook dat met name de
ontwerpfase wordt al nagedacht over en rekening
voorhanden. Wat betreft de installatievoorzieningen
prefab wereld direct behoorlijk aantrekt. En zien we gelukkig
gehouden met de uitvoerbaarheid in de praktijk.’
liggen zoveel mogelijk instortvoorzieningen vast. Maar ook de prefab wanden van CRH Structural kennen hun
ook dat zo langzamerhand in de keten het besef door begint te dringen dat het bouwen pas echt efficiënt wordt als je de
Verdiepen in elkaar
standaarden. Hans Velers, coördinator tekenkamer bij
stap durft te zetten naar ketensamenwerking. Met ‘vaste’
De volgende stap is het onderlinge proces optimali-
Roosdom Tijhuis: ‘Het is juist de kunst om dat perfect
partners het proces op orde brengen, zodat door standaar-
seren. Gils: ‘Het belangrijkste aspect van BIM is dat
op elkaar af te stemmen. Vanzelfsprekend zijn er
disatie en herhaling de foutkansen steeds kleiner worden.
de kennis naar voren in het ontwerpproces moet
meerdere samenwerkingen nodig om inkassingen voor
En ja, dat is ook dé reden dat we de afgelopen jaren aan
worden gebracht. Roosdom Tijhuis modelleert in Revit
loodgieters, elektravoorzieningen en kozijnsparingen
CRH Structural hebben gebouwd. Zodat wij de partner in
en heeft daarvoor alle ins en outs nodig van onze
vlekkeloos te laten verlopen. Door deze gegevens van
de ruwbouwfase kunnen zijn voor bouwend Nederland.
prefab wanden. Anderzijds hebben wij van Roosdom
tevoren af te stemmen en in het model op te nemen,
Tijhuis alle informatie nodig over sparingen voor
kunnen de wanden compleet met geassembleerde
Door de vele verschillende mogelijkheden die wij in dit
kozijnen, elektra, inkassingen, enzovoort om te kunnen
kozijnen op de bouwplaats worden geleverd.’
bedrijf hebben samengevoegd, zijn we in staat om echt
produceren. Als CRH Structural werken we samen op
vanuit klant en project te vertrekken om gezamenlijk op zoek
het uitwisselingsniveau dat de klant wenst. Roosdom
Niet standaard? Dan afstemmen
te gaan naar de beste oplossing. We vertrekken niet alleen
Tijhuis kiest voor een LOD400 samenwerking. Andere
Medio 2015 wordt in Assen gestart met de bouw
vanuit het product, maar kunnen de klant adviseren wat de beste route voor succes is in zijn of haar specifieke project of concept. En het is mooi om te zien dat dit uitgangspunt
V.l.n.r. Hans Velers, Kees van Greevenbroek, Albert Gils, Joop Jansen
bij steeds meer bouwers aanslaat. Wij werken er keihard aan om onze interne processen steeds meer in lijn te brengen met die veranderende behoefte van de klant. Zodat we in de verkoopfase, in de engineeringsfase, in de logistieke fase en in de administratieve fase steeds meer vanuit ‘één loket’ de klant kunnen helpen. Vanuit het project van de klant kunnen vertrekken, dat was ook dé reden om te starten met onze nieuwe loot aan de stam, Stalius. Een lichtgewicht gevelconcept dat perfect aansluit bij de andere productgroepen van CRH Structural. Lichtgewicht bouwen, zeker een issue als we het hebben over een nieuw fenomeen in Nederland, ‘aardbevingsbestendig bouwen’. Maar die lichtgewicht gevel sluit ook perfect aan bij wensen die er zijn als je binnenstedelijk bouwt, bij inbreidingsplannen en bij projecten waar je de gevel als totaalpakket wilt monteren. Een nieuwe loot aan de stam en ja, dat kost tijd. Zeker in onze wereld. Maar de eerste
Over Roosdom Tijhuis
kennismakingen zijn zeer positief. En dan zal dat laatste
Roosdom Tijhuis is een ontwikkelende bouwer die landelijk opereert als een sterke partner in huisvestings-
spreekwoord dus ook wel gaan kloppen, ‘als er één
projecten. Ontwikkelen, bouwen, groot onderhoud en projectmatige renovaties, alle disciplines heeft
schaap over de dam is …’
Roosdom Tijhuis in huis. Tot de klantenkring behoren trouwe opdrachtgevers, zoals Syntrus Achmea Real Estate & Finance en Bouwfonds Property Development. Aan de andere kant wordt er langdurig samen-
Veel leesplezier met de nieuwste uitgave van Element.
gewerkt met toeleveranciers en andere bouwpartijen. Er worden bouwsystemen in eigen beheer ontwikkeld en er is continu aandacht voor het optimaliseren van bouwtechnieken en -processen. Dit realiseert Roosdom
column
Ben Bergsma
Tijhuis door de kernwaarden vernieuwend, betrokken, betrouwbaar en transparant te koesteren.
3
bouwberichten van crh structural
32 zorgappartementen in Assen
Unieke bestekservice voor alle producten van CRH Structural Binnen enkele minuten een complete bestekomschrijving inclusief algemene teksten: dat is de nieuwe bestekservice van CRH Structural. De bestekservice is beschikbaar voor alle merken van CRH Structural. Of het nu gaat om kolommen van Alvon, Calduran kalkzandsteen elementen, het Heembeton
Jansen: ‘Bimmen vraagt om samenwerking
tot 4 weken voor productietijd. Jansen: ‘In
topelement, Dycore ribbenvloeren of een Stalius gevel, u kunt
de nieuwe samenwerkingsvorm bedraagt
hiervoor terecht op onze website.
de voorbereiding slechts 3 tot 4 weken. Dat betekent dat tweederde van de oorspronkelijke tijd wordt gewonnen. Dit biedt tevens perspectieven voor de kopers, want die kunnen tot in een laat stadium
met respect voor elkaars rol.’
wijzigingen en wensen doorgeven op het ontwerp.’
Inspelen op flexibele klantwensen En dat speelt in op de trend van deze tijd.
van 32 zorgappartementen, volgens
Bij Roosdom Tijhuis stond de klant altijd
het door Roosdom Tijhuis ontwikkelde
al voorop, maar in deze tijd helemaal. De
concept Bouw voor Zorg. Velers: ‘De
klant zal steeds meer invloed willen hebben
integratie van bijvoorbeeld zorgoplossingen
op het eindresultaat van de woning. Dat
vraagt om meer onderlinge afstemming.
betekent dat er binnen gestandaardiseerde
Daarom zijn we nu al met de uitwerking
processen en concepten flexibiliteit moet
van de installaties en elektra bezig. Door
zijn voor opties en individuele wijzigingen.
afstemming vooraan in het proces te
Jansen: ‘Binnen vaste bouwsystemen zoek
plaatsen, is het straks mogelijk Lean en
je voor de klant de maximale vrijheid. Door
Met de nieuwe bestekservice voor alle
brandwerendheid, warmteweerstand,
volgens BIM het project te realiseren. Door
de processen op elkaar af te stemmen,
verschillende producten is het maken
druksterkte, afmeting, Rc-waarde,
samen met de betrokken partners als één
kunnen we wijzigingen in een zeer laat
van een bestek wel heel gemakkelijk.
druklaag, in te storten voorzieningen, etc.
team te sparren, kom je tot oplossingen die
stadium doorvoeren met minimale tot geen
Per merk kan via een productenselector
in één keer leiden tot productiegang.’
invloed op de voorbereiding en productie.’
eenvoudig het product gekozen worden
Wanneer bijvoorbeeld de optie ‘druk-
waarvan een bestektekst gemaakt
laag’ bij de kanaalplaatvloer wordt
Alleen uitgangs- en ingangs controle
Anticyclisch geïnvesteerd
dient te worden. Uniek aan deze
geselecteerd, genereert de bestek-
Kees van Greevenbroek, Accountmanager
bestekservice is dat naast de om-
service automatisch de bijbehorende
Roosdom Tijhuis gebruikt Solibri voor
bij CRH Structural: ‘Achteraf gezien zijn
schrijving van de bestekpost zelf,
posten betonmortel en wapening.
modelchecks. In het vierde kwartaal van
we anderhalf jaar geleden op het beste
ook gekozen kan worden voor een
De minimaal benodigde kwaliteit en
2014 is een aantal pilots fictief door het
moment gestart met het intensiveren van
omschrijving van de algemene teksten.
standaardwaarden worden hier dan
proces gehaald. Het ontwerp, als IFC-file,
de samenwerking.’ Jansen: ‘We hebben
Hierin worden algemene zaken
ook aangegeven.
verlaat het pand bij Roosdom Tijhuis niet
anticyclisch geïnvesteerd en daar gaan
geregeld, zoals de plaats van de
voordat er een eindcheck is gedaan. CRH
we nu de markt weer aantrekt zeker
stortnaden en algemene informatie-
Zo kunt u bij het maken van een
Structural voert eveneens een modelcheck
profijt van hebben. In Borne gaan we dat
uitwisseling.
bestek zeer veel tijd besparen. U vindt
uit bij binnenkomst. Deze modellen moeten
meemaken, want dat is het eerste project
1 op 1 overeenkomen. Als dat niet het
van 28 woningen dat volledig via de nieuwe
Met een selectiescherm kunnen alle
Bestekservice is ontwikkeld, op onze
geval was, werd het model teruggestuurd
werkwijze wordt gerealiseerd.’
varianten en opties binnen de
website.
naar Roosdom Tijhuis. Daarop is continu
deze service, die samen met Zeeboer
verschillende producten worden
bijgestuurd. Jansen: ‘Het proces moet
What you see is what you get
kunnen functioneren op basis van deze
Van Greevenbroek: ‘Er is een zeer
uitgangs- en ingangscontrole. Het moet
intensieve ketensamenwerking ontstaan,
in een keer goed zijn, zodat er uiteindelijk
waarbij BIM de tool is om op een hoger
zonder controles direct kan worden
niveau te komen. Ons productieapparaat
geproduceerd. Nu zijn we er klaar voor om
is daarop ingesteld. De samenwerking
het eerste project écht volgens de nieuwe
heeft tot gevolg dat het plaatje uit de
systematiek te bouwen.’
verkoopbrochure een weergave is uit hetzelfde 3D-model dat later gebruikt
Tweederde doorlooptijdverkorting
wordt in de uitwisseling met CRH
Normaal gesproken staat er 13 weken
brochure bij oplevering van de woning op
voor levering, waarvan 9 tot 10 weken zijn
precies dezelfde plek zitten. Als dat geen
gereserveerd voor de voorbereiding en 3
geïntegreerd proces is.’
Structural. Zo zal het stopcontact in de
geselecteerd, zoals de vloerdikte,
i
Kijk ook op crhstructural.nl/ bestekservice
DE VOORDELEN • Goede bestekomschrijving met vermelding van standaardwaarden • Bijbehorende posten worden automatisch gegenereerd • Maakt ook bijbehorende algemene bestekteksten • Enorme tijdsbesparing
| #1 | april 2015
4
Referentieproject
Hoogste houten gebouw van Nederland biedt ruime woon-/werk lofts
Draagconstructie van hout vraagt om lichte Slimline vloeren In Amsterdam-Noord verrijst Patch22. Een energieneutraal, zeven verdiepingen tellend gebouw met vrij in te richten casco lofts. Wonen en/of werken kan hier moeiteloos worden gecombineerd. Constructieve houtbouw op deze hoogte, het unieke karakter van het design, maatschappelijke verantwoordelijkheid en het inspelen op de trend Projectspecificaties Architect:
architect Tom Frantzen
Initiatiefnemer:
Lemniskade BV
Bouwmanagement: Claus Oussoren en Margriet Oussoren Aannemer:
Hillen & Roosen Amsterdam
CRH Structural:
ca. 7.000 m2 prefab systeemvloeren
ca. 2.000 m2 prefab wanden
Oplevering:
eind 2015/begin 2016
van complete gebruiks- en inrichtingsvrijheid voor de gebruiker worden optimaal samengebracht tot een geheel. Daarin is tot nu toe niemand geslaagd. Ook CRH Structural draagt bij aan dit slimme en duurzame project.
Patch22 omvat naast het 30 meter hoge gebouw ook laagbouw in de vorm van een aantal woon-werkwoningen. Kenmerkend voor het project zijn de hoge plafonds. De lofts kennen een vrije hoogte van 3,5 meter, op de begane grond is 6 meter de standaard evenals in de woningen. Een loft bestaat minimaal uit Hendrik Grüter
122 m2 en een buitenruimte van 41 m2. De grootste variant kan, door samenvoeging van
Slimline vloeren bieden uitkomst
aannemer, onderaannemers en de hout
van maximaal 540 m2 met 82 m2 balkon. De houten kolommen, balken en andere houten
Hendrik Grüter, commercieel adviseur
Je wilt tenslotte goed bouwen samen.’
details zijn bewust in het zicht gehouden.
utiliteitsbouw bij CRH Structural: ‘Daarom
meerdere units, een oppervlakte bereiken
i
Kijk voor meer informatie ook op www.alvon.nl en www.dycore.nl
Montage Alvon wanden
leverancier om alles tot in detail uit te werken.
is met ons contact opgenomen. Onze zeer
Vrijheid voor de gebruiker
Gelamineerd hout
lichte Slimline vloeren (totaal circa 350 kg/
De lofts worden casco opgeleverd aan de
Uitgangspunt voor de gekozen bouwmethode
m ) zijn namelijk wel geschikt. De slanke
klant. Die bepaalt vervolgens waar welke
is dat hout duurzaam is en een natuurlijk
vloeren kunnen grote overspanningen
functionaliteiten moeten komen. Elektra wordt
bouwmateriaal. Maar hout kent, als het om de
aan en kunnen hoge belastingen dragen.
achteraf aangebracht op de punten die de
dragende constructie gaat, ook beperkingen.
Verder kunnen zij de woon- en/of werkfunctie
klant wenst. De voorzieningen hiervoor liggen
De grote overspanningen van 9,5 meter en
goed faciliteren en maken ze een vrije
al verborgen in de Slimline vloeren en kunnen
hoge belastingen van 4,0 kN/m² om de werk-
indeelbaarheid van de installaties mogelijk.’
in de toekomst bij veranderende wensen
woonfunctie maximaal te kunnen faciliteren,
De toekomstige eigenaren/bewoners kunnen
eenvoudig worden aangepast.
kunnen daardoor constructief niet ingevuld
straks gebruikmaken van bouwdeelactivering
worden met de gangbare vloersystemen.
in de topvloer wat voor een aangenaam
One-stop-shopping
binnenklimaat zal zorgen. De Slimline vloeren
Onze betrokkenheid heeft ertoe geleid dat
zijn op de derde tot en met de zevende
er meerdere CRH Structural producten zijn
verdieping toegepast.
toegepast. De begane grond, de eerste
2
verdieping en het dak van het gebouw zijn
Ontwerpfase
uitgevoerd met kanaalplaatvloeren van het
Grüter vervolgt: ‘We zijn begin 2014 in de
merk Dycore. De kernwanden, liftschachten
voorlopige ontwerpfase (VO/DO) inge-
en het trappenhuis in de hoogbouw bestaan
stroomd en hebben ons bij het ontwerpteam
uit de holle wanden van het merk Alvon.
aangesloten. Door de verspringende
Gezien de doorlooptijd van het project bleken
gevels, grote overspanningen, glazen puien
deze prefab stabiliteitswanden de beste en
van 9,5 meter lang en de ruime balkons
snelste oplossing. In de laagbouw bieden
vroegen vooral de onderlinge verbindingen
Dycore breedplaatvloeren uitkomst. Grüter:
en ophangingen om specifieke kennis en
‘Wij zijn hier een integrale aanbieder van
speciale aandacht. Er is intensief samen-
casco oplossingen.’
gewerkt met de architect, constructeur,
5
bouwberichten van crh structural
Stalius: licht, sterk en aardbevingsbestendig Aardbevingsbestendig bouwen met Stalius is een goede keuze. In het buitenland wordt staalframe veelvuldig gebruikt in aardbevingsgebied. Dit was niet een van de hoofddoelen om ongeveer een jaar geleden Stalius te introduceren, maar ondertussen zien we dat we een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan veilige woningen, zonder af te stappen van ons standaard systeem. We bieden enkele praktische oplossingen voor het veilig bouwen in aardbevingsgebied, waarbij we de schade aan gebouwen minimaliseren.
Het voordeel van Stalius is namelijk dat
ook hier de schijfwerking in de gevels te
het stalen frame energie absorbeert en
verhogen en ze goed te koppelen aan
dat onze gevels en wanden een factor 6
de bestaande constructie versterken we
lichter zijn dan traditionele bouwsystemen.
de woning. Het gebruik van de Stalius
Juist het reduceren van de massa is een
gevel heeft het bijkomende voordeel dat
van de belangrijkste pijlers onder een
de bestaande woning ook direct hoog-
aardbevingsbestendig ontwerp volgens de
waardig geïsoleerd wordt. Het is
NEN-normen.
dus versterken en renoveren in één hand.
Natuurlijk is er niet één oplossing; elk soort. Echter, bij ons systeem kunnen we
Seminar Aardbevingsbestendig ontwerpen
in onze basisopbouw blijven en hoeven we
Er zijn nog veel vragen rondom
geen rare sprongen te maken. De hogere
het onderwerp aardbevings-
krachten op de constructie lossen we op
bestendig bouwen. Om onze
door de schijfwerking in onze wanden te
kennis en onze oplossingen
verhogen en door de koppeling naar de
te delen, waren we een van
fundering te verbeteren met een aantal
de sponsoren van het seminar
standaard boorankers. Geen gedoe met
Aardbevingsbestendig ontwerpen’
zware, vaak natte, knopen en verbindingen,
van de Bouwtechniek Academie
en een lagere last op de fundering.
op 5 en 6 maart jl. in Groningen.
gebouw en elk ontwerp zijn uniek in hun
Dit seminar was voornamelijk
Renovatie
gericht op de bouwtechnische facetten
Ook voor de problemen bij de bestaande
van deze problematiek. Naast het delen
bebouwing hebben we een praktisch
van onze inzichten hebben we ook onze
toepasbare oplossing. Het idee is het
eigen kennis op het seminar kunnen
verlagen van de massa in de bestaande
actualiseren. Er waren veel bezoekers en
constructie. Hierbij wordt de oude gevel
het was ook goed om te zien dat zij zeer
Juist omdat de elementen zo licht
uit de woning gehaald, waarna een nieuwe
geïnteresseerd waren in een product dat
zijn en kant-en-klaar opgeleverd kunnen
Stalius gevel wordt teruggeplaatst. Door
toch nog relatief nieuw is in Nederland.
worden.
VOORDELEN STAALFRAME-OPLOSSINGEN • Absorbeert energie met minimale gevolgschade • Licht materiaal waardoor minder inertie • Flexibel maar stevig verbonden • Duurzaam en op lange termijn consistente prestaties • Direct hoge isolatiewaarden
i
Kijk voor meer informatie op www.stalius.nl
| #1 | april 2015
6
VERVOLG VAN PAGINA 1
CRH Structural Heembeton, Niko, Smart Elektra slaan handen ineen
Introductie Pull & Play casco wandsysteem Is de bouw innovatief? Michel van Eekert, Directeur Buildsight: ‘De grootste innovatie in de bouw is de sociale innovatie, waarbij we op een constructieve en transparante manier leren samenwerken in de hele keten.’ Van Eekert geeft een toelichting op de innovatieve kracht van de bouwsector. ‘Innovatie is een breed begrip en heeft meestal een incrementeel karakter. Dat wil zeggen dat er kleinschalige productverbeteringen worden doorgevoerd, die weinig invloed hebben op het complete bouwproces. Verder richt innovatie zich meestal op proces- en productinnovatie, vaak ingefluisterd door wet- en regelgeving en het verhogen van de productiviteit om aan de scherpe concurrentie te kunnen voldoen. Er wordt minimaal geïnnoveerd om de behoeften in de markt te vervullen. Samen innoveren is altijd lastig. Collectieve of branche-innovatie komt nog maar zelden Het nieuwe wandenconcept is ontstaan
Bij alle partners staat kwaliteit voorop.
tot stand. Nu samen nadenken over hoe er
uit de ketenbrede samenwerking tussen
Evenals het feit dat een concept niet
gewerkt wordt in de keten en hoe we dat
CRH Structural, met de casco wanden
alleen nu, maar vooral in de toekomst
beter op elkaar kunnen aansluiten.’
van Heembeton, Niko en Smart Elektra.
zijn waarde blijft behouden. Van Den
Samen beogen we efficiënter, sneller,
Eeckhaut: ‘In het huidige bouwproces zijn
3D en BIM
foutloos en future proof te bouwen.
woningen op het moment van oplevering al
Van Eekert: ‘Over 5 jaar noemen we BIM
Dat heeft geresulteerd in het prefab
verouderd. Bij het ontwerp moet al rekening
gewoon werken.’
wandconcept inclusief een kant-en-klare
gehouden worden met mogelijke andere
complete E-installatie met geïntegreerde
woonwensen. Vandaar dat we rekening
‘Het bouwdeel en samenwerking tussen
wandcontactdozen.
hebben gehouden met de uitbreidopties,
bouwdelen worden bepalend in het bouw-
zoals lege dozen, die later ingevuld kunnen
proces’, vervolgt Van Eekert. ‘Er worden
De slimme bijdrage van Niko
worden. Woningcorporaties kunnen het
duidelijke keuzes in samenwerkingsvormen
Geert Van Den Eeckhaut segmentmanager
verbruik meten van de bewoners en dit ook
met vaste partners gemaakt. Tevens zal er,
voor de Nederlandse markt bij Niko: ‘Ik ben
inzichtelijk maken aan de bewoner. Verder
in de toekomst, meer gesloopt worden en
fier om dit u voor te kunnen stellen. Het is
biedt de toegepaste techniek alle vrijheid en
de nieuwe gebouwen die daarvoor in de
een mooi voorbeeld van samenwerken.
comfort. Welk soort bediening is gewenst?
plaats komen zijn gericht op flexibiliteit van
Wonen kan sneller, tijdsefficiënter en andere
Knoppen, bewegingsmelders, dimmers, of
de bewoner nu en in de toekomst. Dat is de
partijen genieten hiervan mee tijdens de
een ander soort bediening via WiFi op de
enige manier om de waarde van de woning
bouw.’
tablet of mobiel. Ook zorgaspecten zijn niet
te verlengen. Daar komt bij dat de gebruiker
vergeten. Die kunnen worden toegevoegd
steeds meer invloed op het product krijgt.
Van Den Eeckhaut: ‘Onder de naam Pull &
al naar gelang de bewoner dit wenst.
Wie is die bewoner en welke eisen stelt hij?
Play hebben wij kindveilige stopcontacten
En, met alles geldt, het kan ook weer
Dat wordt bepalend. Om daar goed op in te
ontwikkeld die meegestort worden in het
weggenomen worden. Vanzelfsprekend
kunnen spelen, gaan 3D en BIM een steeds
productieproces. Deze zijn als aanpasbare
wordt het complete concept onder de
belangrijkere rol spelen.’
installatie in de wanden geïntegreerd en
hoogste kwaliteitsnormen geproduceerd
door Smart Elektra voorbedraad. Elke
en resulteert in 15% minder installatietijd
Generatie Flex komt er aan
wand betekent één aansluiting op de
tijdens de bouw.’
Van Eekert vervolgt: ‘Generatie Flex is de nieuwe generatie. Deze stelt geen eisen
meterkast. Op de bouwplaats hoeven
Hoogwaardige bedrading door Smart Elektra
aan bezit. Zij zijn geïnteresseerd in het
te worden. Het systeem is aanpasbaar op de wensen van de klant nu en in
Eric Westerink, directeur Smart Elektra: ‘Het
bouw op inspelen. De kunst zit hem in de
de toekomst, want uitbreidposities zijn
is allemaal vier jaar geleden begonnen met
vertaling van de technologie naar een claim
meegenomen in het concept. Dat hoeven
het idee om wezenlijk minder leidingwerk
voor de feitelijke gebruiker. Het gaat niet
niet alleen stopcontacten te zijn. Ook
in de dekvloeren te verwerken. Samen met
om wat er in een apparaat zit of welk soort
USB-laders, dataconnectiepunten behoren
Heembeton hebben we bedacht horizontaal
het is, maar vooral om wat die bewoner
tot de mogelijkheden en deze kunnen
inbouwdozen in de wand aan te brengen,
er mee kan doen. Ook wij raken steeds
tijdens de bouw, voor oplevering naar
die voor te bedraden, te koppelen en te
meer gewend aan een hightech omgeving,
wens van de klant of op een later moment,
voorzien van een stopcontact of andere
die ons de gemakken biedt waar we
wanneer de woonwensen van de klant
elektrische aansluiting naar wens van de
behoefte aan hebben. Deze ontwikkeling
wijzigen, in gebruik worden genomen.
klant. Door deze andere aanpak zijn de
geeft antwoord op de vraag of pull & play
Het systeem kan ook worden voorzien
elektrische installaties in betonwanden
bouwsystemen noodzakelijk zijn. Het
van Niko Home Control. Dat betekent een
een stuk flexibeler geworden. Gezien de
antwoord is ja, want naast technologische
vergaande automatisering van bijvoorbeeld
bijkomende future proof mogelijkheden van
innovatie is vooral sociale innovatie
verlichting, verwarming, zonnewering of de
Niko tot eenvoudige uitbreiding, aanpassing
essentieel. Die is gebaseerd op de interactie
alarminstallatie. Op deze manier kunnen we
en huisautomatisering kan het niet anders
in de keten tussen bouwpartners. Samen
bewoners voorzien van alle comfort.’
dan dat dit systeem succesvol wordt.’
moeten zij concepten ontwikkelen die direct
alleen nog de beschermdeksels verwijderd
vervullen van hun behoeften. Daar moet de
bouwberichten van crh structural
7
architect: FAME Architecten B.V. uit Zwolle
VERVOLG VAN PAGINA 6
kunnen inspelen op de behoeften van de gebruiker en de eigenaar voordelen bieden, ook in de toekomst.’
En? Werkt het ook in de praktijk? Ton Kok, projectleider bij BéBouw Midreth, een werkmaatschappij van VolkerWessels: ‘Er zijn veel visies over flexibel bouwen en door dit concept wordt er eindelijk handen en voeten gegeven aan een systeem waar kopers vaak naar vragen en waar dus duidelijk behoefte aan is.’ Kok: ‘Innoveren is een must. Wij moeten ons constant verbeteren en faalkosten reduceren. Innovaties als deze van onze partners, ontvangen wij dan ook met
Referentieproject Het plan Koedijkslanden behelst de vernieuwing en uitbreiding van het gebied in en rond het winkelcentrum Koedijkslanden in Meppel, waar in totaal plaats is voor 63 sociale huurwoningen en circa 4.700 m2 winkelruimte. Verder komt er een volledig nieuw openbaar gebied met ruim 260 parkeerplaatsen.
Wonen, zorg en welzijn komen samen in Koedijkslanden
open armen, want dit is echt spectaculair
De realisatie van deze herontwikkeling vindt in meerdere fasen
Wij hebben opdracht gekregen om verschillende onderdelen
vernieuwend. Het past geheel bij deze tijd
plaats. Aan weerszijden van het centrale plein worden twee
voor de hoofddraagconstructie te leveren. De bouwmuren
met steeds meer kant-en-klare producten
fraaie bouwblokken gerealiseerd. Na uitbreiding en renovatie
worden gerealiseerd met Alvon wanden en Calduran
op de bouwplaats. Er zijn veel initiatieven,
van het bestaande winkelcentrum is boven de winkels plaats
kalkzandsteenelementen. De verdiepings- en dakvloeren
maar daar blijft het vaak bij. Ook wij werken
voor 27 huurappartementen. Daarnaast worden op een
worden uitgevoerd met Dycore breedplaatvloeren.
steeds meer samen met vaste partners.
voormalige basisschoollocatie op de begane grond winkels en
Als je een goede relatie opbouwt, dan kun
op de verdiepingen in drie lagen 36 appartementen gebouwd.
Aannemingsmaatschappij Hegeman heeft bewust gekozen
je open en eerlijk communiceren en iets
Deze appartementen zijn geschikt voor wonen met zorg.
voor de combinatie prefab beton- en kalkzandsteenwanden.
nieuws met elkaar ontwikkelen. Dit pull
Door beide producten toe te passen is de meest economische
& play systeem biedt ons echt voordelen
Het is FAME Architecten en FAME Planontwikkeling gelukt om
oplossing bewerkstelligd voor de diverse, bouwtechnische
en de kwaliteit van de E-installaties is
in het ontwerp de belangen te behartigen van alle toekomstige
vraagstukken.
meer geborgd. De klant wil het en op
gebruikers; het winkelend publiek, de toekomstige bewoners,
de bouwplaats zelf besparen we veel
bezoekers van het wijkservicepunt, de winkeliers, de eigenaren
montage- en installatietijd. Alles zit immers
van de winkels en de woningen, et cetera. De bouw ligt in
in de wanden verwerkt. Er hoeft alleen nog
handen van Aannemingsmaatschappij Hegeman BV te Nijverdal.
Het resultaat mag er zijn.
op de meterkast te worden aangesloten en afgewerkt. Planningstechnisch levert dit ook enorme voordelen op en op deze wijze kan ook de elektricien heel gemakkelijk mee in een bouwsnelheid van 1 woning per dag. Op naar de volgende innovatie!’ Met applaus wordt de live demonstratie ontvangen, want als het beschermkapje van de contactdoos is verwijderd, komt het stopcontact automatisch naar voren. Afdekplaatje erop en klaar!
i
Kijk voor meer informatie op www.heembeton.nl/pull-play.
i
Kijk voor meer informatie ook op www.alvon.nl, www.calduran.nl en www.dycore.nl.
| #1 | april 2015
8
Referentieproject Op Haveneiland-West IJburg in Amsterdam verrijst Blok 20. Het gebouw bestaat uit twee wiebervormen, die tegen elkaar aangeschoven zijn. Het gedeelte tussen de twee bouwdelen wordt benut als openbare ruimte. Het gebouw kent dankzij de geknikte, twaalf meter brede balkons een horizontale geleding. Mooi gelegen aan het water komt aan de voet van de brug een dubbel hoge entree die de hoogteverschillen in het kavel in zich opneemt.
Betonnen randkist toegepast bij Blok 20 in Amsterdam
Veilig werken met de Dycore breedplaatvloer Randbeveiliging in de betonnen randkist Om nog veiliger te kunnen werken, kunnen wij nu ook speciale montagepunten voor een randbeveiliging toevoegen. Op deze manier kan het hekwerk snel en eenvoudig direct aan de betonnen randkist van de breedplaatvloer bevestigd worden. In combinatie met verstevigingen in de betonnen randkist worden de vereiste horizontale belastingen goed
veiligheidshekken kunnen hierdoor tijdens
opgenomen.
het lossen al aangebracht en direct mee omhoog gehesen worden. Nieuw is de
bekisting meer te worden gesteld, waar-
Kunststof hulzen voor randbeveiliging
mogelijkheid tot het meeleveren van
Blok 20 biedt plaats aan in totaal 66 huurwoningen. Het gaat hierbij om 32
door het bouwproces sneller, efficiënter
Uiteraard kan de randbeveiliging ook zonder
hulzen worden in de instortvoorziening
woningen voor de sociale huur en 34
en met minder foutkansen kan worden
randkist worden toegepast. De breed-
gestoken. Vervolgens wordt de staander
huurwoningen ten behoeve van het
uitgevoerd. De betonnen randkist bij Blok 20
plaatvloer wordt dan voorzien van een stalen
in de huls geschoven, zodat deze bij het
middensegment. Alle woningen zijn aan
is plaatselijk voorzien van ankerrails en
instortvoorziening, waarin voor montage
storten van het beton niet in het beton
Woningcorporatie de Alliantie verkocht.
schroefhulzen ten behoeve van gevelmetsel-
een staander geplaatst wordt waaraan een
vast komt te zitten en weer eenvoudig
werkondersteuning. Voor een goede con-
stalen rasterhek wordt opgehangen. De
verwijderd kan worden.
Gevelondersteuning
structieve uitvoering dient de engineering
Wij leveren hier Dycore kanaalplaatvloeren
van de instortvoorzieningen met de con-
voor de begane grond en breedplaatvloeren
structeur overlegd te worden. De instort-
voor de verdiepingen. Bij dit project is
voorzieningen in de randkist mogen pas
ervoor gekozen om de breedplaatvloeren
belast worden als de achterliggende
te voorzien van een betonnen randkist.
betonnen druklaag is gestort en voldoende
Zo hoeft op de bouwplaats geen aparte
is uitgehard.
bijbehorende kunststof hulzen. Deze
VOORDELEN BETONNEN RANDKIST • Voorzieningen kunnen worden ingestort; ankerrails, schroefhulzen en montagepunten voor randbeveiliging • Goede ondergrond voor stucwerk • Besparing van arbeidsuren
Betrokken partijen Projectontwikkelaar: Synchroon Ontwikkelaars Architect:
Arons en Gelauff
Co-maker:
ERA Contour
Einsteinstraat 5, 3846 BH Harderwijk T +31 (0) 341 464 000
i
Kijk voor meer informatie ook op www.dycore.nl
E
[email protected] I www.alvon.nl
E
[email protected] I www.calduran.nl
• Verhoogt de veiligheid op de bouwplaats • Geen aan- en afvoerkosten van tijdelijke randbekistingen
E
[email protected] I www.dycore.nl
E
[email protected] I www.heembeton.nl
E
[email protected] I www.stalius.nl
Colofon Redactie: Petra Ansems, Annemieke de Bruijn Vormgeving: Manisch Creatief | Druk: MarcelisDékavé | Oplage: 13.800 stuks
CRH Structural is onderdeel van:
