Introductie Kleurbeheer
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Heb ik kleurbeheer nodig? • Als uiteindelijke resultaat niet belangrijk is: Nee • Als je genoeg tijd en geld hebt voor meerdere afdrukken: Nee • Als het je niet uitmaakt hoe een ander je afbeelding ziet: Nee In alle andere gevallen: Ja! Je kennis van bepaalt de voorspelbaarheid van je uiteindelijke resultaat. En als JIJ wil bepalen wat het eindresultaat is heb je kleurbeheer nodig.
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Is kleurbeheer moeilijk? • Kleurbeheer is enorm moeilijk en enorm uitgebreid als je alles wil weten of begrijpen • Maar je hoeft niet alles te weten of te gebruiken • Als je het eenmaal onder de knie hebt, is het heel eenvoudig • Analogie naar Analoog: – Film : Velvia, Sensia 100, Kodak E100G, Ectachrome – Papier : Illford of Kodak, Bariet? HahneMühle – Verwerking : Temperatuur, Concentraties Met begrip van kleurbeheer is het reproduceren van constante kleuren kinderspel t.o.v. Analoog ontwikkelen.
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Digitaal is toch zo makkelijk
Waarom zo moeilijk doen?
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Waarom moeilijk doen... • Elk in- of uitvoerapparaat heeft zijn eigen methode – Camera registreert licht – Beeldscherm produceert licht – Printer bouwt een beeld op met inkt – Fotolab bouwt een afbeelding op met lagen
• Een correcte en betrouwbare vertaling tussen verschillende methodes = Kleurbeheer December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
De toren van Babel • Camera: Engels (Cockney, Celtic, Scottish)
• Beeldscherm: Nederlands (Limburgs, Brabants, Fries) met subdialecten
• Printer: Duits (Beiers, Hochdeutsch, Schwäbisch) met subdialecten
• Afdrukcentrale: Frans Om elkaar te begrijpen zul je eerst standaard talen moeten afspreken en daarna woordenboeken gebruiken
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Vertaalprobleem
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Kalibreren = Standaard taal • Elk beeldscherm is anders afgesteld (dialect) • Elke printer is anders afgesteld (dialect) – Elke papiersoort is anders De oplossing: een standaard taal leren. Kaliberen. Pas vanuit een standaard taal kun je gaan vertalen.
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Ieder zijn eigen taal • In een omgeving waarin je kleurbeheer toepast heeft elk (in- en uitvoerapparaat) apparaat zijn eigen Profiel nodig • Schermprofiel: via Kalibreren • Printer: standaard van fabrikant, of nog beter: een maatwerk profiel (kalibreren) • Fotolab: de betere laboratoria hebben eigen profielen December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Waar komen profielen vandaan? • Cameraprofiel: standaard in sofware fabrikant (Canon/Nikon/etc) of bijv. Adobe • Fotolab: een goed lab stelt eigen profielen beschikbaar. De rest: sRGB of aRGB Check de website. • Beeldscherm: zelf kalibreren • Printer: fabrikant of laten kalibreren
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Probleem vereenvoudigd Cameraprofiel Cameraprofiel
Schermprofiel Schermprofiel
Fotolab Fotolabprofiel profiel
December 2008
Printerprofiel Printerprofiel
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Vertalen: standaard profielen • De internationale standaarden zijn de woordenboeken van kleurbeheer • sRGB (IEC61966-2.1) of sRGB • AdobeRGB of aRGB • ProPhoto RGB
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Vertalen: standaard profielen Cameraprofiel Cameraprofiel
Schermprofiel Schermprofiel Standaardprofiel Standaardprofiel sRGB aRGB ProPhoRGB
Fotolab Fotolabprofiel profiel
December 2008
Printerprofiel Printerprofiel
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Waar komen profielen vandaan? • Standaard profielen: – Windows/OSX – PhotoShop – Colormanaged Software
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Scherm Kalibreren • Software • Adobe Gamma • Internet voorbeelden
– Alleen Scherminstellingen
• Hardware • Pantone Huey • Spyder • Gretag MacBeth (demo)
– Twee stappen: • Scherminstellingen • Aanmaken profiel
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Printer Kalibreren • Printer – http://www.marc-en-ciel.be
Stel je scherm nooit af op je printer
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Vertalen via standaard profielen Cameraprofiel Cameraprofiel
Schermprofiel Schermprofiel Standaardprofiel Standaardprofiel
Fotolab Fotolabprofiel profiel
December 2008
Printerprofiel Printerprofiel
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Welk standaard kleurprofiel?
Nb. Top-schermen geven 95% van aRGB weer
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Kies je standaard workflow • Eenvoudig: – Alles in sRGB – Kwaliteit mogelijk minder
• Kwaliteit: – aRGB – Workflow complexer – Zo sterk als de zwakste schakel
• Freaks met Lightroom: – ProPhoto RGB December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Een sRGB workflow • Camera: – Raw en sRGB instellen bij RAW-verwerking – JPG in sRGB
• Bewerken in sRGB • Afdrukken in sRGB
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Een sRGB workflow
Edit | Color Settings of (CTRL-SHIFT-K) December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Een aRGB workflow • Camera: – Raw en aRGB instellen bij RAW-verwerking – JPG in aRGB
• Bewerken in aRGB • Afdrukken in aRGB • Converteren naar sRGB voor internet
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Een aRGB workflow
Edit | Color Settings of (CTRL-SHIFT-K) December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Het drama van Internet
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Het drama van Internet • Niet alle programma’s werken met kleurbeheer • Apple: in het algemeen Ja • Windows: in het algemeen Nee – Internet Explorer: Nee – Windows Verkenner: Nee – Firefox: Nee – Firefox 3.0: Optioneel
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Het drama van Internet Cameraprofiel Cameraprofiel
Cameraprofiel Cameraprofiel
December 2008
Standaardprofiel Standaardprofiel
Standaardprofiel Standaardprofiel
Schermprofiel Schermprofiel
Schermprofiel Schermprofiel
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Kleurbeheer binnen Photoshop • Controleer je Standaard instellingen • Convert/assign Profile – Convert = vertaal • Vertalen van een arme taal naar een rijke taal levert niet meer woorden op • Het babblefish probleem: herhaaldelijk vertalen verhoogd de ellende
– Assign = neem aan dat iets in een bepaalde taal is. Risico
• Proofen is voorspellen December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Kleurbeheer in Photoshop • Proofen is voorspellen – Voorspel mijn afdruk
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Kleurbeheer in Photoshop • Proofen is voorspellen – Voorspel een afbeelding zonder kleurbeheer
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Kleurbeheer in Photoshop Voorspel hoe iemand zonder kleurbeheer de afbeelding ziet
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Kleurbeheer binnen Elements Onvoorspelbaar Eenvoudig sRGB
Kwaliteit aRGB
Keuze
Alleen standaard profielen
CTRL-SHIFT-K of Edit | Color Settings December 2008
Geen proofing AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Kleurbeheer binnen Lightroom • Alles in ProPhotoRGB • Bij exporteren bepaal je waarvoor je exporteert • Niet nadenken, als je de basiskennis hebt.
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Kleurbeheer in Paintshop • Beperkte implementatie van kleurbeheer • Geen monitorprofielen (dus kalibreren is maar deels zinvol) • Kan maar met één profiel werken. Dus mijn advies is sRGB • Geen proofing
December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Mijn advies • Kalibreren is de basis – Minimaal je scherm elke x weken – Ook je printer bij zelfafdruk
• Kalibreren en kennis – Vermindert frustratie – is uiteindelijk goedkoop
• Investeer in kennis over kleurbeheer • Gezamenlijke aanschaf Kalibreertool? December 2008
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
Nuttige links • Links in het Nederlands: – http://www.marc-en-ciel.be • • •
http://www.marc-en-ciel.be/pdf/kleurbeheer/fotografie/wat_is_kleurbeheer.pdf http://www.marc-en-ciel.be/pdf/kleurbeheer/fotografie/kleurbeheren.pdf http://www.marc-en-ciel.be/pdf/kleurbeheer/drukwerk/colormanagement_roadbook.pdf
• Links in het Engelands: –
December 2008
http://www.adobe.com/digitalimag/pdfs/color_managed_raw_workflow.pdf
AFV Blerick – Kleurbeheer – Vaans Ruijten
