A U TE U R S R E C H T @ IN T E R N E T
M arie-C h ristin e JANSSENS H en d rik V A N HEES
m
'
UG f!
IN H O U D
IN H O U D I.
IN L E ID IN G ................................................................................
11
1.
H et auteursrecht en zijn impact op het dagelijks leven...........
11
2.
H et auteursrecht en zijn plaats binnen de intellectuele eigendoms rechten
12
3.
H et auteursrecht en zijn betekenis............................................
II.
W A T K O M T IN A A N M E R K IN G V O O R A U TE U R S R E C H T E
15
LIJKE B E S C H E R M IN G ? .....................................................................
17
A u te u rsw e rke n in de tra d itio n e le b e te k e n is .................................
17
7. W at zijn de voorwaarden voor bescherming?........................... 17 1.1. A u to m a tis c h e bescherm ing zo n d e r fo rm a lite ite n ........................ 1.2. H e t a u te u rsre ch t bescherm t enkel een concrete v o r m ...............
17 18
1.3. H et a u te u rsre ch t bescherm t een o riginele c re a tie .......................
18
2.
Welke werken komen in aanmerking voor bescherming?....................
20
3.
Hoe lang duurt het auteursrecht?..........................................................
22
B.
A u te u rsre ch te n in een ruim ere c o n te x t..........................................
23
7.
A.
Naburige rechten......................................................................................
23
1.1. U itvoerende k u n s te n a a rs .................................................................... 1.2. P roducenten van fo n o g ra m m e n en f ilm s ......................................
23 24
1.3. O m ro e p o rg a n is a tie s .............................................................................
25
2.
D atab an ken ..............................................................................................
26
2.1. Bescherm ing d o o r het a u te u rs re c h t................................................ 2.2. Een eigen bescherm ingssysteem : het d a ta b a n k e n re c h t.............
26 27
3.
Computerprogramma’s ............................................................................
27
4.
P ortretrecht...............................................................................................
28
C.
H oe bew ijs ik m ijn a u te u rs re c h t? ....................................................
29
7.
Neerlegging b ij een officiële instantie.....................................................
30
2.
H et i-D e p o t...............................................................................................
30
3.
Specifieke mogelijkheden voor auteurswerken en softw are................
31
5
AUTEURSRECHT <® INTERNET
III.
W E L K E R E C H T E N K O M E N T O E A A N D E H O U D E R VA N H E T A U T E U R S R E C H T ? .....................................................................
33
A.
O v e rz ic h t..................................................................................................
33
B.
E x p lo ita tie re c h te n .................................................................................
33
1.
Reproduceren (kopiëren) ........................................................................
33
2.
Vertalen......................................................................................................
35
3.
Aanpassen.................................................................................................
35
4.
Verdere verspreidingen............................................................................
36
4.1. In het verkeer brengen van een w erk: in b eg in sel.......................... 4 .2. Beperking aan het beginsel: c o m m u n a u ta ire u it p u ttin g ............
36 37
4 .3 . Verhuren en u itle n e n ............................................................................
38
5.
Mededelingen aan het publiek (algemeen)............................................
38
6.
Mededelingen o n lin e :‘on demand’ transmissies...................................
40
7.
Enkele kenm erken....................................................................................
41
8.
Naburige rechten......................................................................................
41
C.
M orele rechten ......................................................................................
43
1.
Naamsvermelding (paterniteitsrecht)....................................................
43
2.
Bekendmaking (divulgatierecht).............................................................
43
3.
Eerbied (integriteitsrecht).......................................................................
44
4.
Enkele kenm erken....................................................................................
45
IV.
V O O R W E LK G E B R U IK M O E T G E E N T O E S T E M M IN G W O R D E N G E V R A A G D ? ...................................................................
47
A.
O v e rz ic h t..................................................................................................
47
B.
W erken in het p u b lie k d o m e in ..........................................................
48
1.
De beschermingstermijn van het auteursrecht is verstreken...............
48
2.
Werken waarop nooit auteursrecht ru s t................................................
49
3.
Internet is niet rechtenvrij.......................................................................
49
4.
Er staat geen © notice b ij het werk: is het gebruik dan vrij?...............
50
6
IN H O U D
5.
Let op voor bewerkingen en adaptaties..................................................
51
C.
Kopiëren v o o r eigen g e b ru ik ...............................................................
51
7.
Overschrijven, fotokopiëren o f andere reproducties maken via een fo tografische techniek..................................................................................
51
2.
Reproduceren op elke andere wijze (dan op p a p ie r)............................
52
3.
Reproduceren is niet hetzelfde als mededelen!......................................
53
4.
Betaling van een vergoeding.....................................................................
54
D.
G e b ru ik in h et ka de r van o n d e rw ijs - en o n d e rzo e ksd o e le in d e n ..............................................................................................................
55
7.
Algemeen....................................................................................................
55
2.
Toegestane handelingen van reproductie?..............................................
56
3.
Toegestane handelingen van publieke mededeling?...............................
57
E.
C iteren u it een w e r k ..............................................................................
58
7.
Citeren in het kader van kritiek, polemiek, onderwijs o f wetenschaps beoefening..................................................................................................
58
2.
Gebruik in een verslag over actuele gebeurtenissen...............................
59
3.
Incidenteel gebruik van werken die zich op een openbare plaats bevin den ..............................................................................................................
60
F.
A ndere toegestane vo rm en van g e b ru ik ..........................................
60
7.
Karikatuur, parodie, pastiche...................................................................
61
2.
Openbare u itle n in g ....................................................................................
61
3.
Reproducties voor het behoud van het p a trim o n iu m ............................
62
4.
Gebruikshandelingen ten behoeve van mensen met een handicap
63
5.
Reproducties van uitzendingen door bepaalde sociale instellingen
63
6.
Reclame voor openbare tentoonstellingen en verkopen........................
63
7.
Tijdelijke kopies die technisch noodzakelijk z ijn ....................................
64
G.
Toegestane h andelingen m .b .t. c o m p u te rp ro g ra m m a ’ s en d a ta b a n ke n ..................................................................................................
64
7
AUTEURSRECHT & INTERNET
1.
Computerprogramma’s ...........................................................................
65
2.
D atabanken.............................................................................................
66
V.
T O E S T E M M IN G V R A G E N ..............................................................
69
A.
Aan w ie ? ..................................................................................................
69
1.
Wie is titu laris? ........................................................................................
69
2.
Tussenkomst van beheersvennootschappen...........................................
71
3.
Geen toestemming te verkrijgen.............................................................
73
B.
H o e ? .........................................................................................................
74
7.
Een auteurscontract sluiten.....................................................................
74
2. 2.1.
Hoe moet het contract worden opgesteld?............................................ Een geschrift is n o o d z a k e lijk .............................................................
75 75
2.2. 2.3.
Bew oordingen van het c o n t r a c t ....................................................... V ergoeding..............................................................................................
76 77
2.4.
E x p lo ita tie p lic h t? ..................................................................................
77
2.5. 2.6. 2.7.
D u u r en te rr ito riu m .............................................................................. T oekom stige w e rk e n ............................................................................ V a ria ..........................................................................................................
78 78 79
C.
W erknem ers en u itvoe rd ers van o p d ra c h te n ...............................
80
7.
Beginsel: het recht ontstaat b ij de a u te u r............................................
80
2.
Werken gecreëerd in dienstverband.......................................................
81
3.
Werken gecreëerd in opdracht................................................................
82
4.
Uitvoerende kunstenaars.........................................................................
84
D.
A fspraken over m orele re c h te n ........................................................
84
V I.
SPECIAL T O P IC S ................................................................................
87
A.
E-m ail v e rke e r........................................................................................
87
B.
Linking, fr a m in g ,..................................................................................
88
C.
O p vra g in g en h erge bruik u it d a ta b a n k e n .....................................
91
8
IN H O U D
D.
‘V rije lice n tie s’ : Creative co m m o n s en opensource (FO SS/ F LO S S )......................................................................................................
94
1.
Algemeen....................................................................................................
94
2.
Creative Commons....................................................................................
95
3. FOSS <& FLOSS S oftw are....................................................................... 3.1. O p e n s o u rc e lic e n tie s ............................................................................. 3 .2. V a ria n te n ..................................................................................................
96 97 99
E.
W a t te doen b ij inbreuk? Positie van de a u te u r en van de inb re u k m a k e r.............................................................................................
1.
100
Je bent het slachtoffer van een inbreuk: iemand pleegt inbreuk op je auteursrecht..............................................................................................
100
2.
Je begaat een in b re u k............................................................................... 102
3.
Inbreuk is niet hetzelfde als plagiaat......................................................
F.
A a n s p ra k e lijk h e id van tu ssen actoren v o o r d o o rg ifte van ille gaal m a te ria a l......................................................................................... 1 05
7.
Algemeen................................................................................................... 105
2.
Europees regime van aansprakelijkheid van ISPs (Internet Service P roviders)..................................................................................................
103
106
2.1. S itu atie van d o o rg ifte o f ‘ mere c o n d u it’ ......................................... 106 2.2. S itu atie van ‘c a c h in g ’ ............................................................................ 106 2.3. S itu atie van ‘ h o s tin g ’ ( ‘safe h a rb o r’ ) ................................................ 107 3.
Aansprakelijkheid van zoekm otoren......................................................
109
4.
Aansprakelijkheid van ‘User-Generated Content platform s’ ..............
110
5.
Aansprakelijkheid van andere tussenpersonen (P2P-situaties) .........
111
G.
Technische beveiligingen en e le ktron ische in fo rm a tie b e tre f fende h et beheer van re c h te n ............................................................ 112
7.
Technische voorzieningen (D R M ) .......................................................... 112
2.
Elektronische inform atie over w erken....................................................
114
N O G V E R D E R E V R A G E N ? .............................................................
115
V II.
9
