Gebruikmaken van de werkzaamheden van een andere auditor
INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 600 GEBRUIKMAKEN VAN DE WERKZAAMHEDEN VAN EEN ANDERE AUDITOR INHOUDSOPGAVE ________________________________________________________________ Paragrafen
Inleiding ................................................................................................................. 1-5
Voorwaarden voor het aanvaarden van de opdracht als groepsauditor.................. 6
De door de groepsauditor uit te voeren werkzaamheden ....................................... 7-14
Samenwerking tussen de auditoren ........................................................................ 15
Gevolgen voor de rapportering .............................................................................. 16-17
Het delen van verantwoordelijkheden.................................................................... 18
Internationale Controlestandaard (International Standaard on Auditing, ISA) 600 “Gebruikmaken van de werkzaamheden van een andere auditor” dient te worden gelezen in de context van het “Voorwoord tot de internationale standaarden voor kwaliteitsbeheersing, controle-, assurance-opdrachten en verwante diensten” waarin het toepassen en de autoriteit van de ISA’s worden bepaald.
600
NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 april 2006 © Originele tekst: IFAC; vertaling: NIVRA-IBR
1/6
Gebruikmaken van de werkzaamheden van een andere auditor
Inleiding
1. Deze Internationale Controlestandaard (International Standard on Auditing, ISA) heeft ten doel grondbeginselen en essentiële werkzaamheden vast te stellen en aanwijzingen te geven voor een auditor, die een verklaring afgeeft over de financiële overzichten van een entiteit en daarbij gebruik maakt van de werkzaamheden van een andere auditor met betrekking tot de financiële gegevens van een of meer groepsonderdelen die in de financiële overzichten van de entiteit zijn verwerkt. Deze ISA heeft noch betrekking op de gevallen waarin twee of meer auditoren gezamenlijk belast zijn met de controleopdracht bij eenzelfde entiteit, noch op de relatie tussen de auditor en de voorgaande auditor. De grondbeginselen en essentiële werkzaamheden in deze ISA zijn evenmin van toepassing indien de groepsauditor tot het besluit komt dat de financiële overzichten van een groepsonderdeel niet van materieel belang is. Deze ISA is echter wel van toepassing, indien enkele groepsonderdelen op zich niet, maar tezamen wel van materieel belang zijn.
2. In het geval de groepsauditor gebruik maakt van de werkzaamheden van een andere auditor, dient hij te bepalen in welke mate de werkzaamheden van de andere auditor van invloed zijn op de controle.
3. Onder “groepsauditor” wordt verstaan de auditor die verantwoordelijk is voor het afgeven van de controleverklaring bij de financiële overzichten van een entiteit die financiële gegevens van een of meer groepsonderdelen omvatten die door een andere auditor zijn gecontroleerd.
4. Onder “andere auditor” wordt verstaan een auditor, niet zijnde de groepsauditor, die verantwoordelijk is voor het afgeven van een controleverklaring bij financiële gegevens van een groepsonderdeel, die zijn opgenomen in de financiële overzichten die door de groepsauditor wordt gecontroleerd. Onder andere auditoren zijn begrepen gelieerde kantoren, al of niet gebruikmakend van dezelfde naam, en correspondenten, alsmede niet verbonden auditoren.
5. Onder
“groepsonderdeel”
wordt
verstaan
een
divisie,
nevenvestiging,
dochtermaatschappij, joint venture, verbonden onderneming of een andere entiteit waarvan de
600
NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 april 2006 © Originele tekst: IFAC; vertaling: NIVRA-IBR
2/6
Gebruikmaken van de werkzaamheden van een andere auditor
financiële gegevens zijn verwerkt in de financiële overzichten die door de groepsauditor wordt gecontroleerd.
Voorwaarden voor het aanvaarden van de opdracht als groepsauditor
6. De auditor dient te bepalen of zijn eigen aandeel in de controlewerkzaamheden voldoende is om te kunnen fungeren als groepsauditor. Hiertoe overweegt de groepsauditor:
(a) het materieël belang van het gedeelte van de financiële overzichten dat hij zelf controleert;
(b) de mate waarin hij kennis heeft verkregen van de bedrijfsactiviteiten van de groepsonderdelen;
(c) het risico van afwijkingen van materieel belang in de financiële overzichten en van de door de andere auditor gecontroleerde groepsonderdelen; en
(d) de uitvoering van aanvullende werkzaamheden zoals in deze ISA uiteengezet, met betrekking tot de door de andere auditor gecontroleerde groepsonderdelen, op een zodanige wijze dat de groepsauditor een significante bijdrage in de controle levert.
De door de groepsauditor te verrichten werkzaamheden
7. Indien de groepsauditor voornemens is gebruik te maken van de werkzaamheden van de andere auditor dient hij de vakbekwaamheid van de andere auditor in het kader van de specifieke opdracht te beoordelen. Bronnen van informatie voor deze beoordeling kunnen zijn het lidmaatschap van dezelfde of een vergelijkbare beroepsorganisatie, het lidmaatschap van of de aansluiting bij een ander auditkantoor, dan wel referenties van de beroepsorganisatie waartoe de andere auditor behoort. Deze bronnen kunnen zonodig aangevuld worden met inlichtingen van andere auditoren, bankiers, enz. en door overleg met de andere auditor.
600
NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 april 2006 © Originele tekst: IFAC; vertaling: NIVRA-IBR
3/6
Gebruikmaken van de werkzaamheden van een andere auditor
8. De groepsauditor dient de werkzaamheden uit te voeren die nodig zijn om voldoende en geschikte controle-informatie te verkrijgen waaruit blijkt dat de door de andere auditor uitgevoerde werkzaamheden in het kader van de specifieke opdracht adequaat zijn voor de doelstellingen van de groepsauditor, in het kader van zijn specifieke opdracht.
9. De groepsauditor informeert de andere auditor over:
(a) de onafhankelijkheidsvoorschriften zowel ten opzichte van de entiteit als van de groepsonderdelen en het opvragen van een schriftelijke bevestiging over de naleving ervan; (b) het gebruik dat gemaakt zal worden van de werkzaamheden en de rapportering van de andere auditor en maakt in het beginstadium van de planning van de controle voldoende afspraken voor de coördinatie van de werkzaamheden. De groepsauditor informeert de andere auditor over de aangelegenheden die speciale aandacht vragen, de werkzaamheden voor het identificeren van de onderlinge groepstransacties die mogelijk vermeld moeten worden, en de tijdsplanning voor de afronding van de controle; en (c) de verslaggevings-, controle- en rapporteringsvoorschriften en bekomt een schriftelijke bevestiging over de naleving daarvan.
10. De groepsauditor zal in beginsel met de andere auditor ook de uitgevoerde controlewerkzaamheden bespreken, een schriftelijke samenvatting van de werkzaamheden van de andere auditor (bijvoorbeeld in de vorm van een vragenlijst of checklist) beoordelen of de werkdocumenten van de andere auditor beoordelen. De groepsauditor kan het gewenst achten deze werkzaamheden tijdens een bezoek bij de andere auditor uit te voeren. De aard, tijdsfasering en omvang van de werkzaamheden zullen afhangen van de opdrachtspecifieke omstandigheden en de kennis van de groepsauditor van de vakbekwaamheid van de andere auditor. Deze kennis kan zijn verkregen bij de beoordeling van eerder door de andere auditor uitgevoerde controlewerkzaamheden.
11. De groepsauditor kan besluiten dat het niet nodig is werkzaamheden zoals beschreven in paragraaf 10 uit te voeren, omdat hij tijdens voorgaande perioden reeds voldoende en geschikte controle-informatie heeft verkregen over het feit dat aanvaardbare beleidslijnen en 600
NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 april 2006 © Originele tekst: IFAC; vertaling: NIVRA-IBR
4/6
Gebruikmaken van de werkzaamheden van een andere auditor
procedures inzake kwaliteitsbeheersing door de andere auditor worden toegepast bij het uitoefenen van zijn opdrachten. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat de groepsauditor en de andere auditor, indien zij tot gelieerde kantoren behoren, een blijvende formele relatie hebben, die voorziet in de werkzaamheden ter verkrijgen van deze controle-informatie, zoals periodieke beoordeling tussen de betrokken kantoren, het testen van de beleidslijnen en procedures met betrekking tot de werking van deze kantoren, en het beoordelen van werkdocumenten van een aantal geselecteerde controles.
12. De groepsauditor dient de significante controlebevindingen van de andere auditor in aanmerking te nemen.
13. De groepsauditor kan het nodig achten om de controlebevindingen of andere aangelegenheden met betrekking tot de financiële informatie van het groepsonderdeel met de andere auditor en de leiding van het groepsonderdeel te bespreken. Voorts kan hij besluiten dat aanvullende werkzaamheden op de administratieve documenten of op de financiële informatie van het groepsonderdeel nodig zijn. Afhankelijk van de omstandigheden kunnen deze door de groepsauditor of de andere auditor worden uitgevoerd.
14. De groepsauditor documenteert van welke groepsonderdelen de gegevens door andere auditorenen zijn gecontroleerd, het belang daarvan in relatie tot de financiële overzichten van de entiteit als geheel, de namen van de andere auditoren en, voor zover van toepassing, de bereikte conclusies inzake het niet van materieel belang zijn van bepaalde groepsonderdelen. De groepsauditor documenteert ook de uitgevoerde werkzaamheden en de bereikte conclusies. Zo zal bijvoorbeeld worden gedocumenteerd welke dossiers van de andere auditor zijn beoordeeld en de resultaten van de besprekingen met de andere auditor. De groepsauditor behoeft evenwel de redenen voor het beperken van zijn werkzaamheden in de omstandigheden zoals genoemd in paragraaf 11 niet te documenteren, voor zover deze redenen elders in de documentatie van het kantoor waarvan de groepsauditor deel uitmaakt zijn vermeld.
Samenwerking tussen auditoren
15. De andere auditor, bekend met de wijze waarop de groepsauditor van zijn werkzaamheden gebruik zal maken, dient met de groepsauditor samen te werken. De 600
NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 april 2006 © Originele tekst: IFAC; vertaling: NIVRA-IBR
5/6
Gebruikmaken van de werkzaamheden van een andere auditor
andere auditor zal bijvoorbeeld de aspecten van zijn werkzaamheden die hij niet volgens de afgesloten overeenkomst kan uitvoeren onder de aandacht van de groepsauditor moeten brengen. Evenzo zal de andere auditor ingelicht worden over aangelegenheden die onder de aandacht van de groepsauditor komen en die een belangrijke invloed kunnen hebben op de werkzaamheden van de andere auditor.
Gevolgen voor de rapportering
16. Indien de groepsauditor tot het besluit komt dat geen gebruik kan worden gemaakt van de werkzaamheden van de andere auditor en hij niet in staat is geweest voldoende aanvullende controlewerkzaamheden te verrichten met betrekking tot de financiële informatie van het groepsonderdeel dat door de andere auditor is gecontroleerd, dient hij een oordeel met voorbehoud tot uitdrukking te brengen of een oordeelonthouding te formuleren omdat er een beperking bestaat in de uitvoering van zijn controle.
17. Indien de andere auditor een aangepaste controleverklaring verstrekt of van plan is te verstrekken, bepaalt de groepsauditor of de reden voor de aanpassing van zodanige aard is en een zodanige betekenis heeft in relatie tot de financiële overzichten van de entiteit als geheel waarover de groepsauditor verslag uitbrengt, dat een aanpassing van de inhoud van zijn eigen verklaring vereist is.
Verantwoordelijkheid
18. Hoewel het naleven van de aanwijzingen in de voorgaande paragrafen als wenselijk wordt beschouwd, laat de locale regelgeving van bepaalde landen toe dat een groepsauditor zijn oordeel over de financiële overzichten als geheel enkel en alleen baseert op de verklaring van een andere auditor met betrekking tot een of meerdere groepsonderdelen. In dat geval dient de verklaring van de groepsauditor dit feit duidelijk te vermelden en dient deze verklaring de grootte van dat deel van de financiële overzichten dat door de andere auditor wordt gecontroleerd, aan te geven. In het geval de groepsauditor in zijn verklaring verwijst naar deze situatie, worden de controlewerkzaamheden gewoonlijk beperkt tot de werkzaamheden die in de paragrafen 7 en 9 zijn beschreven.
600
NIVRA-IBR/HV-DSCH-RK/acs/Versie 29 april 2006 © Originele tekst: IFAC; vertaling: NIVRA-IBR
6/6