INTERCULTUREEL DIALOOG: Film, Cinema en Diaspora

UNIVERSITEIT GENT

FACULTEIT POLITIEKE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN

INTERCULTUREEL DIALOOG: Film, Cinema en Diaspora Een publieksonderzoek naar de filmbeleving van Turkse- en Marokkaanse jongeren in Gent.

Wetenschappelijke verhandeling aantal woorden: 24.143

Monique Duijnker MASTERPROEF COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN afstudeerrichting FILM- EN TELEVISIESTUDIES PROMOTOR: PROF. DR. Biltereyst COMMISSARIS: PROF. DR. Van Bauwel COMMISSARIS: DR. Vande Winkel

ACADEMIEJAAR 2008 - 2009

Inzagerecht in de masterproef (*)

Ondergetekende, …………………………………………………….

geeft hierbij toelating / geen toelating (**) aan derden, niet behorend tot de examencommissie, om zijn/haar (**) proefschrift in te zien.

Datum en handtekening …………………………..

…………………………. Deze toelating geeft aan derden tevens het recht om delen uit de scriptie/ masterproef te reproduceren of te citeren, uiteraard mits correcte bronvermelding. ----------------------------------------------------------------------------------(*) Deze ondertekende toelating wordt in zoveel exemplaren opgemaakt als het aantal exemplaren van de scriptie/masterproef die moet worden ingediend. Het blad moet ingebonden worden samen met de scriptie onmiddellijk na de kaft. (**) schrappen wat niet past

________________________________________________________________________________________











De mainstream filmstudies hebben vrijwel nooit gefocust op de concrete kijkervaring van uiteenlopende publieken. De publieksbenadering is daarenboven tot op vandaag verre van algemeen aanvaard binnen het veld van de filmstudies. Vandaar dat een bevraging van concrete kijkers zelden wordt overwogen als onderzoeksoptie. De essentie van het probleem is dus enerzijds dat empirisch publieksonderzoek slechts sporadisch voorkomt en anderzijds dat het bestaande onderzoek zelden de aandacht en de erkenning krijgt die het verdient binnen de filmstudies. Zowel wat theorievorming betreft als op gebied van empirisch onderzoek blijft het concrete filmpubliek een marginaal onderwerp.

(Philippe Meers, 2002)











ABSTRACT Nationale cinema wordt vaak beschreven als een complex en moeilijk af te bakenen begrip. Zeker in een drietalig land als België. Onderzoek naar nationale cinema’s beperkt zich vaak tot het productievolume van een land, waarbij de filmconsumptie volledig buiten spel gelaten wordt. In het wetenschappelijk onderzoek zien we dan ook een ondervertegenwoordiging van publieksonderzoek dat zich richt op ‘film’. Het beperkte onderzoek dat voor handen is richt zich bovendien op de dominante culturele groep in een land. Weinig communicatiewetenschappelijk onderzoek houdt zich bezig met de positie van etnisch culturele minderheden en de mate waarin zij zich kunnen vereenzelvigen met het herkomstland en het vestigingsland. Dit onderzoek vertrekt vanuit deze leemtes en koppelt theorie en empirie aan elkaar. Na een grondige literatuurstudie naar het ‘diasporafilmpubliek’ wordt door middel van kwalitatieve diepte-interviews een twintigtal jonge (14t/m 20 jaar) Turkse- en Marokkaanse diaspora in Gent ondervraagd. Op de eerste plaats wordt de rol van film in het leven van de jongeren onderzocht. In het tweede deel wordt de kennis en de belangstelling van de jongeren naar verschillende nationale cinema’s geanalyseerd. De resultaten geven interessante inzichten over de plaats van films in het leven van de jongeren, de verschillen tussen de Turkse en Marokkaanse Gentenaars en de rol van films uit het herkomstland. Naast enkele duidelijke verschillen tussen de twee groepen, waren er ook interessante bevindingen gebaseerd op sekseverschillen.

VOORWOORD_________________________________________________________________ Mijn masterproef! Het resultaat van maanden hard werken, een sociaal leven dat op nul stond en tevens een afsluiting van mijn studentenperiode in Gent. Ik zal toch met een beetje pijn in het hart teruggaan naar Nederland. In alle eerlijkheid moet ik bekennen dat ik veel van de Belgen heb geleerd. Ik heb met plezier gewerkt aan een onderzoek naar de rol van film in het leven van Turkse- en Marokkaanse jongeren in Gent. Het was verassend en leerzaam om een stap te zetten in hun beleveniswereld. Een woord van dank gaat als eerste uit naar mijn promotor, Prof. Dr. Biltereyst. Hij heeft mij op het pad gebracht van deze masterproef. Bedankt voor uw interessante lessen en begeleiding bij mijn thesis. Daarna wil ik de drie jeugdhuizen in Gent bedanken waarmee ik heb samengewerkt. Dit zijn: jeugdhuis Kaarderij, vzw meisjeshuis en Kadanz meisjeswerking. Ik wil jeugdwerker Moulay Karim Rachid bedanken voor zijn inzet en hulp bij het motiveren van de mannelijke respondenten. Jeugdwerkster Marieke Spittaels en haar collega’s voor hun hulp bij het motiveren van de vrouwelijke respondenten. En als laatste Freija Hollebosch voor haar hulp bij de motivatie van enkele Turkse respondenten. Jullie doen geweldig werk! Daarnaast gaat er natuurlijk veel dank uit naar de jongens en meisjes die zo vriendelijk waren een beetje van hun tijd op te offeren om mij inzicht te geven in hun relatie tot film. Bedankt voor jullie geduld, enthousiasme en inzet. Verder wil ik Fien Adriaens bedanken, doctoraatstudente verbonden aan de vakgroep Communicatiewetenschappen van de Universiteit Gent. Vanwege een gemeenschappelijke wetenschappelijke interesse naar media en migranten hebben wij veel nuttige informatie kunnen uitwisselen. Fien, heel erg bedankt voor je inzichten, je eerlijkheid en je gezelligheid. Veel succes met je onderzoek! Als laatste wil ik graag mijn vrienden en familie bedanken voor hun massages, luisterend oor en geduld. Vanaf nu zal mijn aandacht weer voor de volle 100 % op jullie gevestigd zijn.

Monique Mei 2009, Gent

INHOUDSTAFEL__________________________________________________________ INLEIDING……………………………………………………………………………… 7 OMSCHRIJVING VAN BEGRIPPEN………………………………………………... 10

THEORETISCH KADER 1. DE MULTICULTURELE SAMENLEVING………………………………………... 11 1.1 Globalisering en acculturatie………………………………………………… 11 1.2 Transnationalisme…………………………………………………………… 12 1.3 De Belgische multiculturele samenleving…………………………………… 12 1.3.1 Huidige bevolking………………………………………………… 13

2. SITUERING BINNEN ONDERZOEKSTRADITIES……………………………….. 14 2.1 Publieksonderzoek…………………………………………………………… 14 2.2 Structuralisme en ‘screen theory’……………………………………………. 14 2.3 Media effectstudies en positivisme………………………………………….. 15 2.4 Media effectstudies en realisme ……………………………………………. 15 2.5 Uses and Gratifications theorie……………………………………………… 15 2.6 Encoding/decoding model…………………………………………………… 16 2.7 Mediagebruikers theorie en etnografisch onderzoek……………………….. 16 2.8 Vlaams onderzoek…………………………………………………………… 16 3. FILM…………………………………………………………………………………….. 17 3.1 Inleiding……………………………………………………………………… 17 3.2 Filmstudies- en onderzoek in Vlaanderen…………………………………… 17 3.2.1 Trends in filmstudies……………………………………………… 17 3.2.2 Filmpublieksonderzoek in Vlaanderen……………………………. 18 3.2.3 Het Vlaamse filmpubliek………………………………………….. 18 3.3 De toekomst van het filmonderzoek…………………………………………. 18 3.4 Relevantie voor ons onderzoek……………………………………………….18

4. CINEMA………………………………………………………………………………… 19 4.1 Inleiding…………………………………………………………………….... 19 4.2 Belgische cinema/ Vlaamse cinema…………………………………………. 19 4.2.1 Evolutie van de film………………………………………………. 19 4.3 Amerikaanse cinema………………………………………………………….20 4.4 Turkse cinema……………………………………………………………….. 20 4.5 Marokkaanse cinema………………………………………………………… 20 4.6 De Nederlandse ‘multicultifilm’…………………………………………….. 21 4.7 Relevantie voor ons onderzoek……………………………………………….21

5. DIASPORA……………………………………………………………………………… 22 5.1 Inleiding……………………………………………………………………… 22 5.2 Hedendaagse diaspora……………………………………………………….. 22 5.3 Diaspora of migrant? ………………………………………………………... 23 5.4 Transnationalisme en identiteit………………………………………………. 23 5.5 Relevantie voor ons onderzoek……………………………………………….23

6. FILM, CINEMA EN DIASPORA………………………………………………………24 6.1 Inleiding……………………………………………………………………… 24 6.2 Transnationale media………………………………………………………… 24 6.3 Transnationaal mediagebruik………………………………………………... 25 6.3.1 Vlaams onderzoek………………………………………………… 25 6.4 Filmpublieksonderzoek naar diaspora………………………………………. 26 6.5 Globalisering, diaspora en Hindi cinema……………………………………. 26 6.5.1 Nederlands onderzoek…………………………………………….. 27 6.6 Relevantie voor ons onderzoek……………………………………………….27

EMPIRISCH KADER 7. METHODOLOGIE ……………………………………………………………………. 28 7.1 Inleiding ……………………………………………………………………. 28 7.2 Onderzoeksmethoden……………………………………………………….. 29 7.2.1 Mondelinge geschiedenis…………………………………………. 29 7.2.2 Theoretisch luik…………………………………………………… 29 7.2.3 Empirisch luik…………………………………………………….. 30 7.3 Steekproef, onderzoekspopulatie en onderzoeksgebied…………………….. 30 7.4 Geldigheid, kwaliteit en betrouwbaarheid…………………………………… 30 7.5 Data-analyse…………………………………………………………………. 31 7.6 Rapportering…………………………………………………………………. 31 8. RESULTATEN………………………………………………………………………….. 32 8.1 Kwantitatief deel…………………………………………………………….. 32 8.2 Kwalitatief deel……………………………………………………………….32 Deel 1. Filmbeleving……………………………………………………. 34 Tussentijdse conclusie deel 1…………………………………… 46 Deel 2. Nationale cinema’s……………………………………………… 47 Tussentijdse conclusie deel 2…………………………………… 55 BESLUIT…………………………………………………………………………………….. 56 BIBLIOGRAFIE……………………………………………………………………………..59 BIJLAGEN Bijlage 1 Bioscoopbezoek Vlaanderen en Brussel Bijlage 2 Overzicht van tabellen Bijlage 3 Identificatiefiche Bijlage 4 Contract Bijlage 5 Vragenlijst Bijlage 6 Afbeeldingen van filmposters en acteurs behorende bij vragenlijst Bijlage 7 Transcripties

INLEIDING ______________________________________________________________________ Culturele diversiteit is altijd een karakteristiek kenmerk geweest van Europa met haar vele landen, talen en culturen die samenleven op één continent. Door globalisering en de daarmee groeiende migratiestromen veranderen landen van één cultuur in ‘multiculturen’. Ook België vormt daarop geen uitzondering. In Vlaanderen zien we meer en meer publieke aandacht uitgaan naar de ‘multiculturele samenleving’. Vanuit politieke hoek is er een bezorgdheid rond de beperkte participatie van allochtonen in het culturele leven. Om die reden riep Vlaamse Minister van Cultuur, Sport en Jeugd, Bert Anciaux het ‘Actieplan Interculturalisering (2006-2009)’ in het leven. Dit plan dient om alle bevolkingsgroepen te laten deelnemen in jeugdwerk, sport en cultuur (Actieplan Interculturalisering, 2006). Als we kijken naar ons onderzoeksgebied, stad Gent, zien we een soortgelijke bekommernis. Uit de omgevingsanalyse van de stad wordt vastgesteld dat etnisch-culturele minderheden onvoldoende hun weg vinden naar cultuur. Hierbij wordt opgemerkt dat de commerciële cultuursector zoals de bioscopen wel inspelen op de grootste buitenlandse gemeenschap in Gent, de Turkse gemeenschap. Kinepolis biedt allerlei Turkse kaskrakers aan (beleidsplan Gent- etnisch-culturele diversiteit 20062008, pp. 167-168). Marokkaanse films zijn vooralsnog niet te vinden in de Gentse bioscopen. Toch vormt Gent een interessant onderzoeksgebied doordat het zich meer en meer als ‘de filmstad van Vlaanderen’ ontwikkeld. Zo vind er jaarlijks in Gent het grootste filmfestival van België plaats en is het de enige Belgische stad met een universitaire filmzaal: ‘Filmplateau’. Om nog maar te zwijgen van Joseph Plateau, een voormalig Gentse student die veel betekend heeft voor de verbetering van het ‘bewegend beeld’ en Raoul Servais die een eigen animatiefilmschool opzette in Gent. Op communicatiewetenschappelijk vlak zien we een paradigmatische verschuiving van onderzoek dat zich centreert rond ‘cultureel imperialisme’ naar ‘globalisering’ (Chalaby, 2006, p. 33). In de jaren 1960 en 1970 ging veel onderzoek uit van de zogenaamde ‘cultural imperialism thesis’. Op het gebied van film, redeneert deze stelling dat de Westerse wereld de macht wil grijpen over de filmproductie wat op haar beurt zou leiden tot een sterke standaardisering en homogenisering van de filmcultuur (Mazarella, 2004, p. 347). Dit past in het zogenaamde ‘effect denken’ dat uitgaat van ‘passieve’ consumenten die niet kunnen weerstaan aan de Westerse macht. Vanaf de jaren 1980 begon meer mediaonderzoek zich te richten op het ‘actieve publiek’ en de manier waarop zij omgingen met het media-aanbod. Het publieksonderzoek raakte in opkomst. Aan het einde van de jaren 1980, verschenen er meer en meer artikelen rond het thema ‘globalisering’. Tevens was er een opkomende interesse voor de relatie tussen media en allochtonen (Mazarella, 2004, p. 347). Zo stelt Tomlinson (in Chalaby, 2006, p. 35): “While the new perspective focuses on cultural diversity and the contemporary fragmentation and juxtaposition of cultures, the old thesis assumes national cultures that are coherent and unified wholes”. In het hedendaagse communicatiewetenschappelijk onderzoek, zien we terugkerende thema’s die ingaan op de relatie tussen media en deze ‘gefragmenteerde’ of multiculturele samenleving. Onderzoeksonderwerpen zijn ‘de beeldvorming in de media’ en ‘het mediagebruik en –gedrag van jongeren’. ‘Allochtone’ jongeren zijn een geliefd onderzoeksonderwerp vanwege hun kennis van- en omgang met verschillende media evenals het zogenaamde ‘onderhandelingproces’ waarin zij verkeren. Zij moeten zich enerzijds aanpassen aan de cultuur van het land van herkomst en anderzijds aan de cultuur van het vestigingsland (Sabatier, 2008, p. 108).

Pagina | 7

De laatste vijftien jaar zien we dan ook een opkomst in de wisselwerking tussen mediaonderzoek en migrantenonderzoek ook wel diasporaonderzoek genoemd. Sheffer (2003, pp. 9-10) beschrijft diaspora als volgt: [….] “a social-political formation, created as a result of either voluntary of forced migration, whose members regard themselves as of the same ethno-national origin and who permanently reside as minorities in one or several host countries” [….] Gowichran (2004, p. 1), gespecialiseerd in multiculturele cohesie en transnationale studies wijst op het concept van ‘transnationalisme’ om de relatie tussen media- en diasporaonderzoek uit te leggen: “Het begrip verwijst naar banden die migranten ook na hun vertrek onderhouden met de landen van herkomst. Aldus zou het vertrek niet definitief zijn, zelfs lijfelijk niet omdat de migranten ook regelmatig terugkeren naar ‘huis’. Bovendien slagen zij erin om in den vreemde hun cultuur te reproduceren en op die manier ook daar een ‘thuis’ te creëren” Een punt van kritiek op het ‘transnationalisme concept’ leveren Aksoy en Robins (2003, p. 89), twee onderzoekers in het veld van ‘media en migranten’. Hun onderzoek (2003, pp. 100-101) naar het mediagebruik van Turkse diaspora bevestigt enerzijds het ‘transnationalisme concept’ door te stellen dat sommige diaspora aangeven gebruik te maken van transnationale media zoals satelliet en internet om in contact te blijven met het herkomstland. Anderzijds merken zij op, dat sommige Turkse programma’s en films juist een tegenreactie uitlokken, waarbij Turkse diaspora aangeven over onvoldoende referentiepunten te beschikken om ze volledig te waarderen. Volgens Aksoy en Robins (2003, p. 89), kan bovendien enkel mediaonderzoek geen conclusies doen over de mate van verbondenheid met het herkomstland, hierdoor kunnen bevindingen niet veralgemeend worden. Opvallend in de onderzoeksmethode van Aksoy en Robins (2000) en eerder in onderzoek van Gillespie (1995) is de zogenaamde ‘bottom-up’ benaderingswijze. Zij kijken niet naar hoe de media, identiteiten kunnen construeren. In plaats daarvan kijken zij naar de ‘everyday life experiences’, ofwel hoe mensen hun mediatijd indelen. In het kader van deze masterproef gebruiken wij de bottom-up benaderingswijze van Aksoy en Robins (2000) en Gillespie (1995). Doormiddel van kwalitatief publieksonderzoek met jonge (14 t/m 20 jaar) Turkse- en Marokkaanse diaspora in Gent willen wij onderzoeken hoe zij omgaan met ‘film’ in hun dagelijks leven. Dit gebeurt op basis van halfgestructureerde diepte-interviews. Hierin kijken we naar de filmbeleving van de jongeren. Centraal hierin staan de filmvoorkeuren op basis van nationale cinema’s. Dat brengt ons op een korte uitleg van de titel: “INTERCULTUREEL DIALOOG: Film, Cinema en Diaspora Een publieksonderzoek naar de filmbeleving van Turkse- en Marokkaanse jongeren in Gent.“ ‘Intercultureel dialoog’ heeft in deze masterproef een dubbele betekenis. In letterlijke zin verwijst het naar het publieksonderzoek ofwel de diepte-interviews met de respondenten. Deze ‘dialoog’ met de jongeren gebeurt op basis van a priori vastgesteld cultureel verschil. Dit cultureel verschil manifesteert zich in een tal van factoren zoals religie, taal, waarden- en normen en tradities (Kim en Gudykunst, 1988, p. 99). In figuurlijke zin verwijst het naar een initiatief van de Europese Unie genaamd: ‘Het Europese Jaar van de Interculturele Dialoog’. Dit initiatief begon in het jaar waarop ons onderzoek startte, in 2008. De ambitie van de maatregel was: [….] “de opbouw van Europa, namelijk de volkeren dichter bij elkaar brengen” (Stad Gent-Leven en Welzijn, 2008). Zo nam Stad Gent enthousiast deel door stadsdiensten en organisaties samen te laten werken rond de thema’s: interculturaliteit en diversiteit (Stad Gent-Leven en Welzijn, 2008)

Pagina | 8

Deze masterproef bestaat uit een theoretisch kader en een empirisch kader. In het theoretisch kader worden doormiddel van een zestal hoofdstukken, de belangrijkste literatuur geschetst. Het eerste hoofdstuk gaat in op de multiculturele samenleving en de rol van onze respondenten hierin. In het volgende hoofdstuk wordt ons onderzoek gesitueerd in de bestaande onderzoekstradities. De volgende drie hoofdstukken (hoofdstuk 3 t/m 5) behandelen achtereenvolgens de drie concepten in de titel ‘film, cinema en diaspora’. De geschiedenis, evolutie en relevantie ervan wordt uiteengezet. Ook wordt er veel aandacht besteed aan recent Nederlandstalig onderzoek. In het laatste hoofdstuk van dit theoretisch kader worden de drie concepten aan elkaar gekoppeld en het belang ervan geschetst. De integratie van deze drie concepten legt het fundament voor ons onderzoek. Het empirisch kader begint bij hoofdstuk 7 en bestaat uit een methodologisch hoofdstuk waarin de belangrijke onderzoeksmethoden, het onderzoeksproces en de data-analyse worden beschreven. Hoofdstuk 8 gaat vervolgens in op de resultaten van het empirisch onderzoek. Het empirisch onderzoek bestaat uit twee delen. Op de eerste plaats onderzoeken we de filmbeleving in het dagelijks leven van de jonge Turkse- en Marokkaanse diaspora. In het tweede deel onderzoeken we de kennis over en belangstelling voor verschillende nationale cinema’s waaronder die uit het land van herkomst en het vestigingsland. Beide delen worden gevolgd door een tussentijdse conclusie van de resultaten. We sluiten af met een algemeen besluit over de betekenis van ons onderzoek in een breder maatschappelijk en wetenschappelijk kader. In de bijlagen zijn vervolgens de volledig uitgeschreven transcripties terug te vinden van ons onderzoek. De wetenschappelijke relevantie van ons onderzoek wordt bevestigd als we kijken naar de bestaande traditie van publieksonderzoeken binnen de Universiteit Gent. Zo publiceerde het onderzoekscentrum van de vakgroep Communicatiewetenschappen: ‘Media en Muliculturalisme’ (d'Haenens en Saeys, (eds.), 1996), ‘Integratie of identiteit? Mediamenu’s van Turkse en Marokkaanse jongeren’ (d’Haenens, Van Summeren, Saeys en Koeman, 2004) ‘Media “à la carte”? Mediaconsumptie van Turkse en Marokkaanse jongeren in Vlaanderen.’ (Saeys, en Devroe, 2005). Daarnaast werd er ook gewerkt aan publieksonderzoek zoals: 'De Europese film op zoek naar een publiek' (Meers, 2003) en ‘De Verlichte stad’ (Biltereyst en VandeVijver in samenwerking met Universiteit van Antwerpen, 2007) en het te verwachten onderzoeksproject: ‘Gent Kinemastad’ (2009-2013). Ook buiten de Universiteit van Gent zien we herhaaldelijk onderzoek naar nieuwe media en diaspora. Vooral onderzoek uit Nederland en Vlaanderen vind aansluiting bij ons onderzoek vanwege de grote Turkse- en Marokkaanse gemeenschappen in beide landen. d’Haenens, Van Summeren en Saeys (2003) (in samenwerking met de Universiteit Gent) onderzochten de rol van etnisch- culturele positie op ICT gebruik bij Turkse en Marokkaanse jongeren in Nederland en Vlaanderen. Leeuw en Rydin (2007), onderzochten de rol van mediagebruik op identiteitsvorming in verschillende Europese landen. De combinatie van film en diaspora zien we echter beperkt terug in wetenschappelijk onderzoek. Veelal wordt de rol van Hindi films in het leven van Indische diaspora onderzocht. Dit onderzoek is vooral afkomstig uit het Verenigd Koninkrijk (Dudrah, 2002) de Verenigde Staten (Punathambekar (2005) en Mehta, (2005)) en Nederland (Verstappen, 2005). De klemtoon in deze onderzoeken ligt voornamelijk op het bioscoopgedrag en burgerschap van Indische diaspora. Toch zien we goede perspectieven in Vlaanderen waarbij vorig jaar het nog lopende Vlaamse onderzoeksproject (20082010) ‘Cinema & Diaspora’ (Smets en VandeVelde) van start ging. Daarin worden de filmculturen van verschillende diaspora in Antwerpen vergeleken, waarbij structurele analyses (exploitatie en distributie) gekoppeld worden aan publieksonderzoek.

Pagina | 9

OMSCHRIJVING VAN BEGRIPPEN_____________________________________________ Omdat er nog al eens verwarring ontstaat over de verschillende begrippen in de literatuur, volgt hier een korte uitleg. Deze uitleg nemen wij over uit het minderhedendecreet (Decreet van 28 april 1998 inzake het Vlaamse beleid ten aanzien van etnisch-culturele minderheden, B.S. 19.VI.1998). De begrippen ‘diaspora’ en ‘migrant’ komen in het hoofdstuk 5 uitvoerig aan bod. Allochtonen 1°allochtonen: personen die zich legaal in België bevinden, ongeacht of zij de Belgische nationaliteit hebben, en die tegelijkertijd aan de volgende voorwaarden voldoen : a) minstens één van hun ouders of grootouders is geboren buiten België;1 b) zij bevinden zich in een achterstandspositie vanwege hun etnische afkomst of hun zwakke sociaaleconomische situatie; Vluchtelingen 2° vluchtelingen: personen die zich in België bevinden en die aan één van de volgende voorwaarden voldoen : a) zij zijn door België als vluchteling erkend op basis van het Internationaal Verdrag betreffende de status van vluchtelingen, ondertekend in Genève op 28 juli 1951; b) zij hebben in België asiel aangevraagd en hun aanvraag werd niet definitief afgewezen. Woonwagenbewoners 3° woonwagenbewoners: personen met een nomadische cultuur, die zich legaal in België bevinden en die traditioneel in een woonwagen wonen of gewoond hebben, in het bijzonder de autochtone voyageurs en de zigeuners, en degenen die met deze personen samenleven of er in de eerste graad van afstammen; Etnisch-culturele minderheden 4° etnisch-culturele minderheden : het geheel van de allochtonen, de vluchtelingen en de woonwagenbewoners en de niet tot voornoemde groepen behorende vreemdelingen die zich in België bevinden zonder wettig verblijfsstatuut en die wegens hun noodsituatie opvang of bijstand vragen; Vreemdelingen “4° vreemdeling: persoon die het bewijs niet levert dat hij de Belgische nationaliteit bezit en die gemachtigd of toegelaten is tot een verblijf of om zich te vestigen met toepassing van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, of van de wet van 22 december 1999 betreffende de regularisatie van het verblijf van bepaalde categorieën van vreemdelingen verblijvend op het grondgebied van het Rijk.”

(tot wijziging van het decreet van 4 juni 2003 betreffende het inwerkingbeleid) 1

Decreet van 28 april 1998 inzake het Vlaamse beleid ten aanzien van etnisch-culturele minderheden(B.S. 19.VI.1998)

Pagina | 10

THEORETISCH KADER

1 DE MULTICULTURELE SAMENLEVING________________________________________ “De Vlaamse Gemeenschap voert een daadkrachtig beleid, in antwoord op mondiale evoluties en op de diversiteit en ongelijkheid in de samenleving, met als effect een ‘kleurrijk Vlaanderen’ waarin alle mensen, ongeacht hun etnisch-culturele achtergrond, op grond van gelijkwaardigheid en gedeeld burgerschap, samen bouwen aan de ontwikkeling van de samenleving in al haar maatschappelijke en politieke aspecten” (Missie, Vlaams minderhedenbeleid 2004-2010). 1.1 Globalisering en Acculturatie Bovenstaand citaat kan gezien worden als een reactie op of standpunt ten aanzien van de toenemende globalisering. Wij nemen de omschrijving van Legrain (in Berry, 2008, p. 329) over: ‘‘Globalisation is shorthand for how our lives are becoming increasingly intertwined with those of distant people and places around the world –economically, politically and culturally…(However) globalisation is a process, not a destination’’ Legrain beschrijft in dit citaat het globaliseringproces. Volgens Berry (2008, p. 329) is het belangrijk een onderscheid te maken tussen het globaliseringproces en de gevolgen ervan. Volgens hem (2008, p. 329) zijn er vier algemene gevolgen. Als eerste noemt hij de homogenisering van wereldculturen waarbij de niet-dominante cultuur zich aanpast aan de dominante cultuur (assimilatie). Ten tweede noemt hij ‘wederzijdse verandering’ waarbij zowel de dominante als de niet-dominante groep zich aanpast aan de andere groep (integratie). Als derde mogelijkheid is er de complete afzetting tegen de dominante groep (scheiding) en als laatste is er de mogelijkheid een complete vernietiging te veroorzaken van de dominante cultuur, waarbij de cultuur vele culturele kenmerken verliest (marginalisatie). Het globaliseringproces met betrekking tot de media zal nader besproken worden in hoofdstuk 6. Volgens Berry (2008, p. 332) is globalisering het startpunt voor acculturatie. ‘‘Acculturation comprehends those phenomena which result when groups of individuals having different cultures come into continuous first-hand contact, with subsequent changes in the original culture patterns of either or both groups…” Redfield, Linton, & Herskovits (in Berry, 2008, p. 330). Dit is een conceptualisatie uit één van de eerste studies rond acculturatie in 1936. Een concept dat nog steeds actueel is. Berry (2008, p. 331) concentreerde zich in zijn onderzoeken vooral op crossculturele psychologie en deed in 1997 een uitbreiding op het concept door een viertal ‘acculturatiestrategieën’ te introduceren. Volgens Berry (2008, p. 331) verwijzen deze strategieën naar de verschillende manieren waarop personen zich kunnen aanpassen aan een nieuw land. Hij gebruikt hier het begrip ‘strategie’, omdat de twee groepen (dominante- en niet-dominante groep) veelal van te voren weten in welke mate zij zich willen aanpassen. Voor de dominante groep kan dit onder andere gebaseerd zijn op een migratiebeleid, beeldvorming in de media en individuele ervaringen. Voor de niet-dominante groep heeft dit te maken met de positie in de groep, zoals leeftijd, sekse en opleiding (Berry, 2008, p. 331). Ook leveren verschillende waarden en normen binnen een culturele groep, verschillende acculturatiestrategieën op (Berry, 2005, pp. 699-701). Professor en onderzoeker in het veld van diaspora, Sheffer (2003, p. 3) benadrukt de rol van de dominante groep in het acculturatieproces. Volgens hem kan het negeren van de diaspora door het vestigingsland (dominante groep) of juist het uitoefenen van druk op diaspora om zich aan te passen ervoor zorgen dat sommige groepen zich gaan afzetten tegen het vestigingsland. In tabel 1 op de volgende pagina zijn de vier acculturatiestrategieën nog eens overzichtelijk weergegeven.

Pagina | 11

Hoofdstuk 1 Multiculturele samenleving

Tabel 1. Acculturatiestrategieën (gebaseerd op Berrys’ 4 acculturatiestrategieën) Acculturatiestrategieën Participatie met dominante Culturele instandhouding (eigen cultuur) groep (nieuwe cultuur) JA NEE Integratie Assimilatie JA Segregatie Marginalisatie NEE 1.2 Transnationalisme Het eerste sociaalwetenschappelijke onderzoek naar migranten stamt uit de jaren 1920, waarbij de nadruk vooral lag op de adaptatie van migranten in het vestigingsland en de sociale uitsluiting die daarmee gepaard ging (Vertovec, 2001, p. 574). Vanaf de jaren 1960 was er vanuit antropologische hoek de opkomst van het migrantenonderzoek met een nadruk op etniciteit en etnische identiteit (Vertovec, 2007, p. 963). Volgens Vertovec (2001, p. 574) en Gowichran (2004, p. 1), is sinds de jaren 1990 het gebruik van het begrip ‘transnationalisme’ in de sociale wetenschappen toegenomen. “Het begrip verwijst naar banden die migranten ook na hun vertrek onderhouden met de landen van herkomst. Aldus zou het vertrek niet definitief zijn, zelfs lijfelijk niet omdat de migranten ook regelmatig terugkeren naar ‘huis’. Bovendien slagen zij erin om in den vreemde hun cultuur te reproduceren en op die manier ook daar een ‘thuis’ te creëren” (Gowichran, 2004, p. 1) Het transnationale concept is volgens Portes, Guarnizo en Landolt (1999, pp. 224-225) niet nieuw, het krijgt hernieuwde aandacht door de mogelijkheden op het gebied van transport en telecommunicatie. Het periodiek bezoeken van het land van herkomst of het definitief teruggaan, bestaat al eeuwen. Volgens Portes (2003, pp. 887-888) biedt het transnationale concept een alternatief op de traditionele assimilatiemodellen waarbij zoals Vertovec (2001, p. 574), aangeeft, vooral gekeken word naar de manier waarop migranten zich aanpassen in het vestigingsland. Portes (2003, pp. 887-888) concludeert bovendien dat assimilatie en transnationalisme elkaar niet uitsluiten maar elkaar juist aanvullen. Transnationale banden kunnen zorgen voor een betere acceptatie in het vestigingsland. Castles en Davidson (in Vertovec, 2007, p. 575) daarentegen suggereren dat transnationalisme, de integratie in het vestigingsland bemoeilijken. Deze uiteenlopende meningen geven ruimte voor onderzoek naar de banden die diaspora mogelijk met het thuisland behouden. 1.3 De Belgische multiculturele samenleving Aan het begin van de twintigste eeuw bestond 3% van de Belgische bevolking uit vreemdelingen. Waarvan het overgrote deel afkomstig was uit de directe buurlanden. De eerste Noord Afrikaanse migranten kwamen in de jaren 1920 naar België om in de steenkoolmijnen te werken. Tussen de twee wereldoorlogen steeg het aandeel vreemdelingen met 1% vanwege immigratie uit Italië en OostEuropese landen (Federale overheidsdienst, buitenlandse zaken, 2008). Grootschalige migratie van Marokkanen vond plaats in de jaren 1950 en 1960. Dit werd gedaan op basis van bilaterale akkoorden uit de jaren 1940 waarbij Marokkanen participeerden in de verdediging van België tegen de nazi’s (Timmerman, Van Der Heyden, Ben Abdeljalil, Geets, 2000, pp. 28-29).

Pagina | 12

Hoofdstuk 1 Multiculturele samenleving

De Turkse migratie is iets later op gang gekomen. De eerste Turken kwam in de jaren 1960 naar België als arbeidskrachten. In deze periode kende België een hoogconjunctuur met arbeidstekorten in de zware industrie. In 1964 sloot België een bilateraal akkoord met Turkije over de uitvoer van werkkrachten (Timmerman et. al, 2000, pp. 29-30). Na 1974 was er een immigratiestop, maar bleef de populatie van Turken en Marokkanen in België stijgen. Dit gebeurde in de vorm van ‘gezinsherenigende migratie’, waarbij migranten hun vrouwen en kinderen overbrachten naar België. Ook nu is er nog veel ‘gezinsvormende migratie’ waarbij Turken en Marokkanen hun huwelijkspartner uit het land van herkomst halen (Timmerman et. al, 2000, pp. 29-30). 1.3.1 Huidige bevolking In 2008 wonen er meer dan 10,5 miljoen mensen in België, waarvan bijna één miljoen vreemdelingen. Dat is ongeveer 10% van de totale bevolking en is qua omvang vergelijkbaar met de drie grootste steden van België samen. In dit geval Antwerpen, Gent en Luik. De 10% is gelijkmatig verdeeld over het Vlaams gewest, het Waals gewest en het Brussels Hoofdstedelijk gewest (Nationaal Instituut voor de Statistiek, 2008). Gemeente Gent kent op 1 januari 2008 een bevolkingsomvang van bijna 240.000 personen. Vanwege onvolledige gegevens van de vreemde bevolking zullen wij kijken naar het jaar 2007. Voor het jaar 2007 kende gemeente Gent een bevolkingsomvang van iets meer dan 235.000 personen waarvan 18.119 vreemdelingen. Veruit het grootste percentage vreemdelingen in Gent is afkomstig uit Turkije, daarnaast zien we ook veel Nederlanders, Bulgaren, Slovaken en Marokkanen. Het percentage vreemdelingen ligt voor Gent op 7,7 %. Dit lijkt misschien niet veel, maar het gaat hier enkel om het percentage vreemdelingen. Er is een groot aantal personen dat inmiddels een Belgische nationaliteit heeft gekregen, dit zijn de ‘genaturaliseerde’ Belgen (Nationaal Instituut voor de Statistiek, 2008). Mede door de komst van de ‘Snel-Belg wet’ in 2000, werden de richtlijnen om Belg te worden versoepeld. In de periode 2000-2007 zijn 337.904 personen Belg geworden. Waarvan in Gent bijna 14.000 personen (Gazet van Antwerpen, 2007). Daarnaast krijgen de kinderen van migranten automatisch de Belgische Nationaliteit. Tenminste als zij geboren zijn in België en België als hun hoofdverblijfplaats hebben (Demografisch rapport, 2007). De meeste vreemdelingen in Gent zijn geconcentreerd in een tweetal wijken. Dit zijn: Brugse PoortRooigem en Sluizeken-Tolhuis-Ham (Dienst bevolking, stad Gent, 2007). Dit waren tevens de twee wijken waar de jeugdhuizen gelegen waren die geholpen hebben bij ons onderzoek.

Pagina | 13

2 SITUERING BINNEN ONDERZOEKTRADITIES___________________________________ 2.1 Publieksonderzoek Zoals de titel doet suggereren, plaatst ons onderzoek zich in het zogenaamde ‘publieksonderzoek’, hoewel de naam voor zich spreekt, zullen we eerst het concept ‘publiek’ nader bepalen. McQuail (2000, p. 407) ervaart het ‘publiek’ als een moeilijk in te vullen concept, waarbij één woord wordt gebruikt om een complex en dynamisch geheel te beschrijven. McQuail (2000, p. 360) legt het concept als volgt uit: “Audiences are both a product of social context (which leads to shared cultural interests, understandings and information needs) and a response to a particular pattern of media provision.” Publieksonderzoek is onderzoek naar een concreet publiek zoals een filmpubliek of onderzoek naar een bepaalde groep in de bevolking zoals vrouwen, kinderen en etnische culturele minderheden McQuail (2000, pp. 360-366) Verschillende onderzoekers duiden op uiteenlopende tradities binnen het publieksonderzoek. Zo spreken Jensen en Rosengren (in McQuail, 2000, pp. 366-367) over vijf tradities, maar leggen er tenslotte maar drie kort uit. Wij sluiten ons aan bij d’Haenens, Van Summeren, Saeys en Koeman (2004, pp. 92-95), zij onderscheiden twee tradities in het communicatiewetenschappelijk onderzoek: de mediumgecentreerde traditie, waarbij het communicatieproces tussen medium en ontvanger als eenrichtingverkeer wordt beschouwd. De media worden gepresenteerd als de machthebbers en het publiek functioneert als passieve ontvanger van een mediaboodschap. De twee traditie, is de ontvangergecentreerde traditie; waarbij de ontvanger centraal wordt gesteld. Deze traditie gaat er vanuit dat ontvangers vanuit eigen beweegredenen gebruik maken van media en media-inhoud. Binnen deze tradities zijn enkele theorieën te onderscheiden die we hieronder kort zullen behandelen.

Mediumgecentreerde traditie

2.2 Structuralisme en ‘screen theory’ De structuralistische mediatheorie van de jaren 1970 legde de rol tussen de media en de kijker als ‘cause and effect’ uit. Publieksreacties werden geconstrueerd door de ‘tekst’ (Wilson, 2009, p. 11) Volgens deze theorie hadden mensen niet de capaciteit om zelf na te denken maar werden zij meegezogen in de mediale ideologie (Wilson, 2009, p. 11). Deze structuralistische traditie en de groeiende invloed van het feminisme zorgden voor een hernieuwde interesse in psychoanalyse (Morley, p. 1100). Zo ontstond de ‘screen theory’. Een theorie die inging op het medium film en benadrukte dat cameraplaatsing en montage bepaalden hoe de kijker een film beleefde. De naam: ‘screen theory’ is afgeleid van het tijdschrift ‘Screen’ dat in deze jaren als een forum diende voor deze nieuwe benaderingswijze (Lewis, 2002, pp. 257-259). Het waren twee belangrijke theoretici genaamd MacCabe en Heath die het concept van ‘dominante ideologie’ of ‘bourgeois ideology’ van Althusser centraal stelden in hun onderzoek (Lewis, 2002, pp. 257-259). Althusser stelde dat bepaalde instellingen zoals school, familie en de massamedia, de ideologische voorwaarden creëerden voor het behoud van bepaalde voorrechten en autoriteiten.

Pagina | 14

Hoofdstuk 2 Situering binnen onderzoekstradities

2.3 Media effectstudies en positivisme “US Mass communication research has been dominated by an effects orientation. This concern with media effects is guided by a one-way mode of mass communication […]” (Wilson 2009, p. 18). Dit citaat maakt duidelijk dat er niet enkel in Europa maar ook vanuit Amerika veel mediaonderzoek zich baseerde op de ‘mediagecentreerde traditie’. Volgens Bryant en Thompson (in Wilson, 2009, p. 18) gaat het effect-paradigma uit van machtige media die een bepaalde invloed op het publiek uitoefenen. Deze benaderingswijze valt onder het zogenaamde ‘positivisme’. “This positivist view of how inquiry is conducted defines the route to a successful research outcome as follows: when (1) events are seen and (2) highly correlated (ideally, constantly cojoined) statistically this is (3) sufficient to assert their causal connection” (Wilson 2009, p. 18). Het positivisme stelde dat enkel kwantitatieve onderzoeksmethoden gebruikt konden worden binnen het mediaonderzoek om causale relaties vast te stellen. Volgens deze benadering was kwalitatief onderzoek ‘subjectief’ en ‘onwetenschappelijk’ (Wilson 2009, pp. 19-20).

Ontvangersgecentreerde traditie

2.4 Media effectstudies en realisme Een alternatieve benaderingswijze op het positivisme is het ‘realisme’. Deze benaderingswijze op wetenschappelijk onderzoek heeft veel oog heeft voor onderliggende processen. In de sociale wetenschappen betekent dit dat de nadruk ligt op focusgroepen en interviews waarbij interpretatie belangrijk is (Wilson, 2009, p. 19). Wilson (2009, p. 19) stelt: “Often this process of interpreting is informed by cultural beliefs which vary substantially from one group of viewers to another across the World”. Kwalitatief ‘realistisch’ publieksonderzoek richt zich op ‘hoe’ mensen hun medialandschap zien. Deze benadering ziet het publiek als ‘actieve mediagebruiker’, waarbij personen uit verschillende culturen, beeldfragmenten uiteenlopend beoordelen op basis van eigen ervaringen, ideeën en normen en waarden (Wilson, 2009, p. 21). Een theorie voortkomend uit het ‘realistisch publieksonderzoek’ is de ‘uses and gratifications theorie’ die nader toegelicht zal worden in de volgende alinea. 2.5 Uses and Gratifications theorie Deze theorie stelt dat het mediagebruik van een persoon voortkomt uit specifieke behoeften die voorzien in een ‘bevrediging’ voor de mediagebruiker. Deze theorie werd ontwikkeld in de jaren 1960 (Lewis, 2002¸ p. 256). Deze benadering past in het zogenaamde ‘ontvangersgerichte denken’, waarbij de ontvangers als actieve gebruikers worden gezien (d’Haenens et al., 2004, p. 93). Deze theorie betekende het einde van het ‘effectenonderzoek’. Dit model bood ruimte om naar de psychologische en persoonlijke verschillen van een individu te kijken. Dit wordt echter ook vaak als nadeel van het model aangekaart. Door de individuele benaderingswijze is het vaak moeilijk conclusies te veralgemenen (Morley, 1995, p. 1098).

Pagina | 15

Hoofdstuk 2 Situering binnen onderzoekstradities

2.6 Encoding/decoding model Tegenover de ‘uses and gratifications theorie’ plaatste Hall in 1973 het ‘encoding/ decoding model of communication’ (Morley, 1995, p. 1098). Hall haalde een element uit de effectstudies en integreerde dit met een element uit de ‘uses and gratifications theorie’. Hij stelde namelijk dat de media zich niet onafhankelijk bewegen maar zich laten leiden door machtsorganisaties (effectstudies). Maar zag het publiek ook als actieve kijker en betekenisgever (uses and gratifications theorie). Hall integreerde een semiotische- en sociologische aanpak om de balans weer te geven tussen het ideologische systeem en het individuele betekenisgevingsysteem (Lewis, 2002, pp. 260-261). 2.7 Mediagebruikers theorie en etnografisch onderzoek Nu de theoretische fundering was gelegd door onder andere MacCabe, Heath en Hall, was het nu aan David Morley om de mogelijkheden van mediagebruikers na te gaan. David Morley was net als MacCabe, Heath en Hall nauw betrokken bij de Birmingham Centre of Cultural Studies (Lewis, 2002, pp. 261-263). Hij bekritiseerde de ‘screen theory’ vanwege de eenzijdige benadering over de invloed van de media op het publiek. Morley wilde in zijn werk de nadruk leggen op het actieve publiek en koppelde het encoding/decoding model van Hall aan empirie. Morley onderzocht in de jaren 1980 via kwalitatieve onderzoeksmethoden de consumptie van een Brits tv-programma. Hij benadrukte de rol van verschillende sociodemografische factoren op het omgaan met een televisietekst (Wilson, 2009, p. 33). Zijn onderzoek droeg bij aan een nieuwe interesse voor het ‘testen’ van een theorie doormiddel van kwalitatief onderzoek, waarbij discourse met de gebruikers centraal stond, in tegenstelling tot de positivistische kwantitatieve onderzoeken (Wilson, 2009, p. 35). Morley’s werk gaf ruimte voor een nieuwe vorm van onderzoek waarin de ‘tekst-publiek relatie’ werd verschoven naar mediaconsumptie. Ien Ang stelt in haar artikel ‘On the Politics of Empirical Audience Research’ (1989), dat Morley met zijn onderzoek een start maakte met de zogenaamde ‘etnografische benadering’, waarbij hij doormiddel van diepte-interviews, kleine groepen mensen onderzocht. Toch uit Georgiou (2006, p. 32) enige kritiek op Morley. Volgens haar is zijn studie belangrijk geweest maar heerste er een economisch determinisme en een gebrek aan de sociale context. Het is pas sinds de laatste jaren dat er in publieksonderzoek wordt gekeken naar de sociale én culturele context. (Georgiou, 2006, p. 32). 2.8 Vlaams onderzoek Hoewel we deze benadering terugvinden in vele onderzoeken wordt het niet altijd dusdanig ‘etnografisch onderzoek’ genoemd. Onderzoek dat wel deze benaming gebruikt is van d’Haenens, Van Summeren en Saeys (2003), die de rol van etnisch-culturele positie onderzochten bij het ICT gebruik van Turkse- en Marokkaanse jongeren. Ook het lopende onderzoek aan de Universiteit van Gent: ‘The Forgotten Audience’(2008-2010), spreekt van een visueel etnografische benadering, waarbij het fictiegebruik van allochtone jongeren in Vlaanderen wordt onderzocht.

Pagina | 16

“Film is een onderzoek, een experiment, kinese en licht. Het verwijst naar de drager…” (Sofie Verdoodt, 2008)

3 FILM_________________________________________________________________________ 3.1 Inleiding Film ontstond als technologisch hoogstandje uit de experimenten rond beweging in fotografische beelden (motion pictures). Zo kwamen ook de eerste camera’s en projectiemachines op de markt. In 1894 kon het ‘grote publiek’ kennis maken met de zogenaamde ‘kinetoscope’, een kleine projectiemachine die korte films vertoonde voor 25 cent. Al snel ontstond de eerste filmstudio, de ‘Black Maria’, die films produceerde voor de Kinetoscope. Het medium ontwikkelde zich razendsnel en al snel maakte de kinetoscope plaats voor echt filmtheaters. Film werd vooral in Amerika en Europa, het medium bij uitstek om de vrije tijd in te vullen (Cook, 2004, pp. 6-9). Het nieuwe medium reikte echter verder dan een vrijetijdsbesteding. In de voormalige Sovjet-Unie deed het tijdens de jaren 1920 vooral dienst als propagandamiddel (McQuail, 2000, p. 23). In de jaren die volgden ontwikkelde het medium op het gebied van narratie, montage, geluid en kleur (zie hiervoor hoofdstuk 4 cinema, Amerikaanse cinema). Vandaag de dag is film nog steeds een populaire vrijetijdsbesteding bij jong en oud (Kenniscentrum Statistiek, 2008). 3.2 Filmstudies- en onderzoek in Vlaanderen Peter Bosma (2004, pp. 1-6), docent filmkunde aan verschillende Nederlandse Universiteiten maakte een overzicht van de evolutie van filmstudies in Nederland en Vlaanderen vanaf de jaren 1950. Grondleggers van de filmstudies in Vlaanderen waren Prof. Vandenbunder en Prof. Peters. Beide begonnen hun werk in dit vakgebied in de jaren 1950. Prof. Peters doceerde 22 jaar lang aan de Koninklijke Universiteit Leuven en 25 jaar lang aan de Universiteit van Amsterdam. Prof. Dr. Vandenbunder gaf vanaf de oprichting in 1962 les aan de filmacademie in Brussel. Hij doceerde aan de Universiteit van Antwerpen en organiseerde talloze publieke colleges over zijn vak. 3.2.1 Trends in filmstudies Bosma (2004, pp. 4-5) merkt twee belangrijke trends op binnen de filmstudies in de laatste vijftien jaren. Hij spreekt over de toenemende institutionalisering van filmstudies. Zowel het grote aantal websites over filmthema’s met links naar databanken en universiteiten, het toenemende aantal koepelorganisaties als de vele didactische handboeken over filmanalyse en filmgeschiedenis illustreren dit fenomeen. Bosma (2004, pp. 4-5) merkt ook op dat er ondanks deze vooruitstrevende ontwikkelingen, de erkenning van filmstudies nog steeds niet optimaal is. Een tweede trend is volgens Bosma (2004, pp. 5-6) de verwarring over het object en de methode van filmstudies. Hij spreekt over een zekere ‘vergleiding van grenzen’ tussen verschillende media. Waarbij film niet noodzakelijkerwijs is gebonden aan bioscoop of televisie. Ook voor onderzoek zijn er moeilijkheden vanwege de interdisciplinariteit met onder andere de sociale wetenschappen zoals de communicatiewetenschappen, de psychologie (kunstsociologie) en de bestuurskunde (filmbeleid). Ook binnen de geesteswetenschappen kent het raakvlakken met onder andere theaterwetenschappen, kunstwetenschappen, letterkunde en culturele antropologie (Bosma, 2004, pp. 5-6).

Pagina | 17

Hoofdstuk 3 Film

3.2.2 Filmpublieksonderzoek in Vlaanderen Als we kijken naar de academische artikelen en onderzoeken met betrekking tot het filmpubliek, kunnen we enkel concluderen dat er in Vlaanderen weinig onderzoek op dit vlak heeft plaatsgevonden. Meers wijst (2002, pp. 511) in zijn proefschrift ‘Filmpubliek en Europese cinema’ op de afwezigheid van onderzoek naar filmpublieken. Volgens Stadler (in Meers, 2002, p. 511) komt dat doordat filmstudies is ontstaan uit een klassieke benadering vanuit de letteren en de esthetica, waar er een algemene desinteresse is voor empirisch (publieks)onderzoek. 3.2.3 Het Vlaamse filmpubliek Uit gegevens van het Kenniscentrum Statistiek (bioscoopbezoek naar leeftijd, 2008) blijkt dat jongeren onder de 25 jaar het meest frequent een bioscoop bezoeken. Slechts 3,2% geeft aan nooit naar de bioscoop te gaan, een percentage dat bijna 15% lager ligt dan de groep 25-34 jaar. Ook bezoekt 22,2% meerdere malen per maand een bioscoop, dat ligt bijna 15% hoger dan de groep die daarna het meest frequent meerdere malen een bioscoop bezoekt, nl. de groep 25-24 jaar met 4,7 %. Een overzicht van deze gegevens is terug te vinden in bijlage 1. 3.3 De toekomst van het filmonderzoek Meers (2002, p. 510) stelt in zijn onderzoek: “Video, televisie en internet hebben de kijkervaring opengetrokken en gediversifieerd, waardoor filmpublieken niet langer eenvormig zijn”. Die eenvormigheid maakt plaats voor geïntegreerd onderzoek met andere disciplines die raakvlakken hebben met de filmstudies zoals digitale media, digitale kunst, kunstgeschiedenis, visuele cultuur en nieuwe media (Villarejo, 2007, p. 145). Deze media hebben niet als doel het traditionele ‘filmonderzoek’ te vervangen maar juist samen te brengen. Dit brengt allerlei nieuwe onderzoekvragen met zich meer rond eigendom, distributie, exploitatie, interactiviteit en consumptie (Villarejo, 2007, pp. 147-148). Volgens Shimpach (2005, p. 358) betekent de digitale technologie een fragmentatie van publieken, waardoor de term ‘publiek’ niet langer gehandhaafd kan worden. “The term ‘‘audience’’ as it exists multiply today in institutional discourses, academic scholarship, popular channels, and general usage is always inadequate to the task of describing the encounter of people with culture. There are simply too many agendas and too many variables for a single term to approach” (Shimpach, 2005, p. 358) 3.4 Relevantie voor ons onderzoek Film, is het centrale onderzoeksonderwerp in ons onderzoek. Doormiddel van interviews kijken we welke plaats film inneemt in het alledaagse leven van Turkse- en Marokkaanse jongeren (14 t/m 20 jaar). Jongeren onder de 25 jaar zijn de meest frequente bioscoopbezoekers in Vlaanderen (Kenniscentrum statistiek, 2008). Vooral in het eerste deel van ons empirisch onderzoek kijken we naar de algemene filmbeleving en de diversificatie van media waar Meers (2002, p. 510) en Villarejo (2007, p. 145) over spreken. Deel 2 van het onderzoek behandelt nationale cinema’s die in het volgende hoofdstuk onder de aandacht worden gebracht. De eerdergenoemde interdiscplinariteit in het veld van filmonderzoek (Bosma, 2004, pp. 5-6) vinden we terug door in ons onderzoek een koppeling te maken tussen communicatiewetenschappelijk onderzoek en diasporaonderzoek. Dit wordt nader besproken in hoofdstuk 5 en 6.

Pagina | 18

“For us it is important to separate cinema from its medium, just as we separate music from particular instruments” (Gene Youngblood, 1970)

4 CINEMA______________________________________________________________________ 4.1 Inleiding “In the beginning, the cinema appeared to many observers to be the first truly global, transnational medium, for this simple reason: it had no, or very little, language” (Williams, 2002, p. 1). In de beginjaren van de cinema was nationaliteit weinig zichtbaar doordat de films in zwart-wit getoond werden en er geen taal gehoord kon worden. Tegenwoordig zien we nationaliteit eerder terug in films, doormiddel van taal, locatie en stijl (Williams, 2002, p. 1). De stijl per land komt vaak voort uit een contrast met de Amerikaanse filmindustrie die gezien de marktaandelen een filmstandaard heeft ontwikkeld dat veel publiek aantrekt (Williams, 2002, pp. 28-29). Hierbij stuitten we direct op het complexe concept van ‘nationale cinema’. Higson (in Williams, 2002, p. 2) stelt dat vele onderzoekers nationale cinema koppelen aan het productievolume van een bepaald land, maar de filmconsumptie volledig buitenspel laten. We zullen in dit hoofdstuk de verschillende nationale cinema’s uitleggen die in ons onderzoek relevant zijn, te beginnen met de eigen Belgische cinema. De benaderingswijze van Higson wordt hierin gehanteerd. 4.2 Belgische cinema/Vlaamse cinema Het concept van ‘nationale’ cinema is volgens Mosley (2001, p. 1) vooral moeilijk toe te passen op meertalige landen zoals België. Volgens hem zijn er twee moeilijkheden om de Belgische cinema in één geheel te vatten. Als eerste spreekt hij over de ‘noord-zuid splitsing’, met Nederlandstalige personen in Vlaanderen en Franstalige personen in Wallonië (Mosley, 2001, p. 1). Bijkomende moeilijkheden zijn ook nog de Duitstalige regio dat ongeveer 1% van de Belgische bevolking uitmaakt. Volgens Mosley (2001, p. 4) bemoeilijkt de taalbarrière de nationale cinema van België, doordat er geen duidelijk herkenbare nationale identiteit is. De tweede moeilijkheid voor de Belgische cinema is de beperkte grootte van het land en de gelimiteerde rol van overheidsinvesteringen en private investeringen. Daarbij moet België concurreren met grotere landen die dezelfde taal spreken zoals Nederland en Frankrijk (Mosley, 2001, p. 3). 4.2.1 Evolutie van de film De eerste openbare filmvoorstelling in België vond plaats op 1 maart 1896, in de Koningsgalerij in Brussel. De cinema werd al snel populair: in de jaren dertig telde België het grootste aantal bioscoopbezoekers van Europa. De twee belangrijkste cineasten van de beginperiode waren Dekeukeleire en Storck. Samen met Cauvin en De Boe vormden zij de Belgische Documentaire School (Universiteit van Wenen, 2007, cultuurkunde van België). Toen de geluidsfilm opkwam maakten de Vlaamse filmmakers vooral komische films, in hun eigen taal. Vanaf 1965 kwamen er subsidies voor de Belgische film dat vooral voor buitenlandse successen zorgde (Universiteit Wenen, 2007). Inmiddels is het tij gekeerd. Als we kijken naar Vlaanderen, dan zijn er in 2003, vijf films gemaakt, in 2007 waren dit er al zeventien. Ook is het aandeel in coproducties met een meerderheidsaandeel gestegen van negen in 2003 tot twintig in 2007 (Flanders Yearbook, 2008). 2008 was nog een beter filmjaar dan 2007. Met een stijging van 70%, bezochten bijna 2 miljoen mensen een Vlaamse film in de bioscoop (Vlaams Audiovisueel Fonds, 2008).

Pagina | 19

Hoofdstuk 4 Cinema

4.3 Amerikaanse cinema Hoewel de eerste Amerikaanse films getraceerd kunnen worden naar het einde van de negentiende eeuw, was het pas vanaf 1907 dat er veel internationale expansie plaatsvond vanuit de Verenigde Staten naar andere landen. Tegen die tijd had film een vaste plaats ingenomen als vrijetijdsbesteding bij het publiek en waren en internationale distributie- en exploitatienetwerken opgezet (Cook, 2004, p. 29). Tussen 1915 en 1916 vervierdubbelde de Amerikaanse export en daalde de filmimport met bijna de helft (Miller, Govil en McMurria, 2005, p. 61). Tijdens het begin van de jaren 1930 maakte buitenlandse verkoop van films een derde tot de helft uit van de totale inkomsten van de Amerikaanse filmindustrie (Miller et al, 2005, p. 62) Tijdens de Tweede Wereldoorlog had de Amerika een sterk studiosysteem opgebouwd. In de meeste Europese landen was er na de oorlog weinig over van de nationale cinema’s. Hierdoor had Hollywood een sterke voorsprong (Cook, 2004, pp. 368-372). Hoewel de cinema na de Tweede Wereldoorlog te kampen heeft gehad met enkele tegenslagen zoals de opkomst van de televisie, heeft de Amerikaanse filmindustrie anno 2009 nog steeds een sterke concurrentiepositie (Cook, 2004, pp. 382-383). 4.4 Turkse cinema De eerste filmvoorstelling in Turkije gaat terug naar het jaar 1897 in Istanboel. Bijna twee decennia later werd pas de eerste film gemaakt, een documentaire die gefinancierd werd door het Turkse leger. In 1922 werd het eerste commerciële productiehuis opgezet. Veel van de toen geproduceerde films gingen over de eerste wereldoorlog (Office of the Prime Minister, press information, 2006). De periode tussen 1949 en 1959 wordt gezien als de echte start van de filmproductie in Turkije. Er kwam meer concurrentie en de overheid gaf filmtheaters die Turkse films vertoonden belastingverlagingen. Zo werden er in de jaren 1950 meer dan 500 films uitgebracht. Toen begon ook de internationale faam voor de Turkse cinema (Tabak, 2007, pp. 97-98). Vanaf 1970 nam de filmproductie verder toe en werden er jaren geteld waarin meer dan 300 films werden geproduceerd. Deze periode werd gekenmerkt voor zogenaamde ‘Yeşilçam films’. Deze films werden gemaakt in een periode van sociale onrust. De films boden vooral escapistische mogelijkheden (Tabak, 2007, p. 99-104). In 1980 ging de populariteit van de Turkse cinema achteruit en werd er neergekeken op de ooit zo befaamde Yeşilçam cinema. Er werd plaats gemaakt voor de zogenaamde ‘Arabesk films’, films die de gettocultuur weerspiegelden. Daarnaast was er de opkomst van de arthouse cinema. Existentiële problemen zoals eenzaamheid en liefde kwamen aan bod (Tabak, 2007, p. 104). In 1990 werd Turkije lid van EURIMAGES, een steunorganisatie voor Europese cinematografische werken. Het hedendaagse productievolume van de Turkse film ligt rond de veertig films per jaar (Office of the Prime Minister, press information, 2006). 4.5 Marokkaanse cinema De ´Moroccan Cinematografic Centre’ (MCC) werd opgericht als openbare maatschappij door koninklijk decreet op 8 januari 1944 en heeft tot op de dag van vandaag nog niet aan autonomie ingeboet. Het is een wettelijke entiteit met financiële autonomie. Het doel van de MCC is de distributie en vertoning van films evenals het opstellen van een nationale filmbibliotheek (Moroccan Cinema Centre, 2008).

Pagina | 20

Hoofdstuk 4 Cinema

De filmindustrie van Marokko stond vanaf de jaren 1950 lang bekend onder een noemer van ‘NoordAfrikaanse cinema’, waarin Libië, Mauritanië, Marokko, Algerije en Tunesië gezamenlijk ondergebracht werden (Bahkrim, 2006). Enkel bij de laatste drie kon men spreken van een cinema destijds. Deze landen zijn geëvolueerd tot ware filmlanden waarbij Marokko zich als laatste ontwikkelde. Dit begon in de tweede helft van de jaren 1990 waarin vele veranderingen in productie en financiering, de Marokkaanse cinema meer mogelijkheden bood (Bahkrim, 2006). Het hedendaagse productievolume bedraagt gemiddeld tien films per jaar en is daarmee beduidend lager dan de Turkse cinema. Opvallend bij de Marokkaanse cinema is dat de filmmakers te onderscheiden zijn in twee groepen: enerzijds is er de ‘oude garde’, filmmakers in Marokko, die al lange tijd films maken. Anderzijds is er een groep Marokkaanse diaspora in verschillende landen die hun herkomstland in de kijker zetten (Bahkrim, 2006). 4.6 De Nederlandse ‘multicultifilm’ Multiculturele films vallen onder wat Karim (2003, p. 11) ‘etnische televisie’ noemt. Dit zijn programma’s of films die inzoomen op een minderheid in een land. Patricia Pisters, hoogleraar Filmwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam (in Schoonenboom, 2005) zegt: “Frankrijk had eerst de kleinschalige banlieu-cinema, pas later multiculturele kassakrakers voor een miljoenenpubliek, [….] In Amerika was dat ook het geval: eerst in de jaren zeventig de blaxploitation-stroming, later Spike Lee, die met een multiculturele komedie de African American cinema gestalte gaf”. Pas in 2004 dook de eerste Nederlandse multiculturele film op genaamd ‘Shouf Shouf Habibi’ (2004, Ter Heerdt). Dit werd de beste bezochte Nederlandse productie van 2004 (Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten, jaarverslag 2004, p. 35). 4.7 Relevantie voor ons onderzoek Deel 2 van het empirisch onderzoek is gewijd aan de nationale cinema’s. Hierin worden de respondenten ondervraagd over de kennis van en belangstelling voor de eerder besproken nationale cinema’s. Ook wordt de multiculturele film uit Nederland behandeld. Dit zijn films die een minderheid in een land centraal stellen. In Nederland is dit vooral de Marokkaanse gemeenschap. We hebben vragen over dit thema in ons onderzoek verwerkt vanwege de grote successen van deze films bij Turkse- en Marokkaanse diaspora in Nederland (NVB, jaarverslag, 2004, p. 35). Ook wilden wij met dit thema afstappen van het heersende transnationale concept waarbij vooral gekeken wordt naar films en programma’s uit het land van herkomst.

Pagina | 21

“Globalization and diasporization are separate phenomena with no necessary causal connections, but they ‘go together’ extraordinary well. (Robin Cohen, 1997)

5

DIASPORA___________________________________________________________________

5.1 Inleiding Naast het eerder besproken transnationalisme, is er sinds de jaren 1990, ook het concept van ‘diaspora’ opgedoken in academische- en beleidsvraagstukken (Georgiou, 2006, p. 3). Een eenduidige definitie van ‘diaspora’ blijkt vooralsnog moeilijk (Tsagarousianou, 2004, p. 53). De term wordt al eeuwenlang gebruikt en veranderd allengs. Het woord ‘diaspora’ komt uit het Grieks – ‘dia’, dat ‘door’ betekent en ‘sperein’, dat ‘verstrooiing’ betekent. De term benadrukt de verspreiding van de Joden na de Babylonische ballingschap (Brah, 1996, p. 181). Tegenwoordig wordt het concept breder ingezet en vindt daarmee toepassing op tal van groepen. Wij nemen de definitie van Sheffer (2003, pp. 9-10) over die spreekt over ‘ethno-national diaspora’: “An ethno-national diaspora is a social-political formation, created as a result of either voluntary of forced migration, whose members regard themselves as of the same ethno-national origin and who permanently reside as minorities in one or several host countries” [……………….] Centraal in het concept van diaspora is de zogenaamde ‘reis’. Diaspora maken een reis met de bedoeling zich ergens te vestigen. Deze reizen vinden plaats omwille van uiteenlopende socioeconomische, culturele en politieke redenen (Brah, 1996, pp. 182-183). Bij de Turkse- en Marokkaanse migratie naar België ging het vooral om arbeidsmigratie en de daaruit voortkomende gezinsherenigende en – vormende migratie. Reis (2004, pp. 43-49) beschrijft de evolutie van de klassieke diaspora naar de hedendaagse diaspora in een drietal periodes en laat hierbij zien hoe het concept geëvolueerd is. In de eerste periode, die een tijdspanne van vele eeuwen kent, beschrijft Reis welke groepen tot de ‘ klassieke diaspora’ gerekend kunnen worden. De term werd voor het eerst gebruikt om bij de eerdergenoemde Joodse verspreiding na de Babylonische ballingschap rond 600 voor Christus (Reis, 2004, p. 44). Ook de Armeense diaspora vormen onderdeel van deze periode aan het einde van de elfde eeuw. Zij verspreidden zich na conflicten met het Byzantium Keizerrijk (Reis, 2004, p. 45). In de tweede periode, noemt Reis de Mesopotamiërs, Inca’s, Indus en Zhou evenals de Grieken die vooral migreerden wegens betere handelscondities in het buitenland. De derde periode bespreken we apart in de alinea hieronder, omdat deze periode betrekking heeft op de diaspora die in ons onderzoek hebben deelgenomen. 5.2 Hedendaagse diaspora Met de hedendaagse diaspora heeft Reis het over de diaspora vanaf de Tweede Wereldoorlog (Reis, 2004, p. 45). Zo stellen Castles and Miller (in Reis, 2004, p. 46): “It is, therefore, a grave misconception to believe that international migration is an invention of the late twentieth century…Migrations have been part of human history from the earliest times. However, international migration has grown in volume and significance since 1945, and most particularly since the mid1980s.” In de periode na de Tweede Wereldoorlog kregen veel voormalig gekoloniseerde landen in Azië, Afrika en de Cariben onafhankelijkheid. Dit zorgde voor migratiestromen naar het koloniserende land (Reis, 2004, p. 46). Terwijl groepen diaspora vroeger vooral ontstonden uit gedwongen migratie zoals bij de Joden en de Armenen, is er tegenwoordig meer en meer sprake van vrijwillige migratie waarbij mensen hun kansen willen beproeven in het buitenland (Reis, 2004, p. 47).

Pagina | 22

Hoofdstuk 5 Diaspora

5.3 Diaspora of migrant? Volgens Sheffer (2003, p. 11) is het verschil tussen het begrip ‘migranten’ en ‘diaspora’ onduidelijk. Personen waarvan de grootouders of overgrootouders geëmigreerd zijn, worden veelal nog ‘migrant’ genoemd terwijl ‘diaspora’ een betere term zou zijn. Het verschil tussen beide termen ligt in de verblijfsduur van de persoon in het vestigingsland. Bij migranten wordt vaak gedacht aan een nietpermanente verblijfsduur. Diaspora hebben meestal het doel zich ergens permanent te vestigen. Vooral derde en vierde generatie migranten die veelal de nationaliteit van het vestigingsland krijgen, zien hun toekomst in het vestigingsland (Sheffer, 2003, pp. 11-12). Volgens Sheffer (2003, pp. 11-12) is dit voor eerste en tweede generatie migranten anders. Zij behouden het thuisland eerder als referentiepunt. Zo stelt Sara Ahmed (in Aksoy en Robins, 2003, p. 89): “Migratie is altijd een proces van transitie, een scheiding met het thuisland. Dit brengt een gevoel van vervreemding mee.“ Deze vervreemding kan deels worden vervangen door het creëren van nieuwe gemeenschappen, zoals vele diaspora doen. 5.4 Transnationalisme en Identiteit Vertovec (2001, p. 573) stelt dat vele transnationale netwerken zijn gegrond op de perceptie van een gemeenschappelijke identiteit. Die identiteit is vaak gebaseerd op de plaats van herkomst en de daarbij horende culturele- en linguïstische kenmerken. Hij merkt op dat identiteiten van hedendaagse migranten meer en meer worden geconfronteerd met sociale werelden van meer dan één plaats (Vertovec, 2001, p. 573). Dit sluit aan bij Baumann (in Sreberny, 2005, p. 444), hij zegt: ‘the very essence of any cultural identity lies in its dialogical character with others, so that ‘different cultural identifications can and will, in a multicultural society, cut across each other’s reified boundaries’ Kraidy (2002, p. 317 ) zegt dat in de inleiding genoemde paradigmatische verschuiving van cultureel imperialisme naar globalisering heeft geleid tot een verschuiving in de communicatietheorie waarbij het concept van ‘hybriditeit’ opduikt. Young (in Marotta, 2008, p. 295) spreekt zelfs van een ‘hybride identiteit’: “identiteit op basis van een mix van verschillende culturen”. Aksoy en Robins, (2008, pp. 20-21) stellen echter dat er in onderzoek niet moet worden uitgegaan van de altijd aanwezige verbondenheid met het thuisland. Volgens hen (2008, pp. 20-21) moet de onderzoeksagenda meer afwijken van de problemen rond migrantencultuur en identiteitsvorming en meer kijken naar de ‘migrantervaringen’ en hoe zij denken over bepaalde zaken. Geen enkele diaspora is hetzelfde en geen enkele generatie is hetzelfde. 5.5 Relevantie voor ons onderzoek Het is interessant diaspora te onderzoeken vanwege hun beweging tussen twee of meerdere culturen zoals Vertovec (2001), Baumann (2005) en Young (2008) benadrukken. Hierbij is het boeiend om diaspora op individueel niveau te onderzoeken. Zo spreken Anthias en Brah (in Kleist, 2008, p. 1129) en Tsagaousianou (2004), over de homogenisering van diaspora. Waarbij er vanuit gegaan wordt dat alle diaspora worstelen met zogenaamde ‘hybride identiteiten’, die hun mediagebruik bepalen. Een soortgelijke kritiek komt ook van Aksoy en Robins (2008, pp. 20-21) zoals beschreven in de bovenstaande alinea, waarbij zij onderzoek bekritiseren dat er van uitgaat dat er bij diaspora een altijd aanwezig verlangen en verbondenheid is met het land van herkomst.

Pagina | 23

“Media may serve the propose of providing important spaces for identity formation” (Morley and Robins, 1995)

6 FILM, CINEMA EN DIASPORA_________________________________________________ In de vorige hoofdstukken zijn de concepten: ‘film’, ‘cinema’ en ‘diaspora’ afzonderlijk van elkaar behandelt en is de relevantie ervan aangeduid voor ons onderzoek. In dit hoofdstuk behandelen we de drie begrippen gezamenlijk en maken we een verbinding op basis van de bestaande literatuur. 6.1 Inleiding In deze tijd van globalisering zoals uitgelegd in de voorgaande hoofdstukken, is er volgens Appadurai (in Athique, 2008, p. 26), professor en onderzoeker in de sociale wetenschappen, een speciale rol weggelegd voor de media. Hij stelt dat transnationale media in staat zijn ‘transnationale gemeenschappen’ te creëren en te behouden. Vóór de grote academische belangstelling in ‘globalisering’ legde Benedict Anderson in 1983 het fundament voor onderzoek naar de rol van media bij de vorming van transnationale gemeenschappen of diaspora (Athique, 2008, pp. 26-27). Anderson bedacht het concept: ‘imagined communities’, dat de wisselwerking tussen media en sociale identificatie met een groep uitlegde. Hierin stelt hij dat het mediagebruik van een persoon een grote rol speelt bij het toebehoren aan- en identificeren met een groep (Athique, 2008, pp. 29-30). Volgens Athique (2008, p. 30) kan het interessant zijn om mediaonderzoek en diasporaonderzoek aan elkaar te koppelen doormiddel van een etnografische studie, waarbij trends in mediagebruik worden onderzocht bij categorisch gedefinieerde gemeenschappen. 6.2 Transnationale media Transnationale media ontstonden in de negentiende eeuw in de vorm van nieuwsagentschappen van de koloniserende landen. Deze agentschappen verzorgden vaak eenzijdige berichten die de goedkeuring van de kolonisaties bevestigden (Karim, 2003, p. 7). De informatie wordt vandaag de dag niet langer enkel meer bepaald door de westerse media en nieuwsagentschappen. Satelliet en internet zorgen ervoor dat transnationale media actief zijn. Tijd en ruimte spelen niet langer een limiterende rol. Diaspora kunnen via nieuwsgroepen, chat, films en series uit het herkomstland, contact houden met hun thuis. Het is juist de ‘ruimte’ die een belangrijke rol speelt in het leven van diaspora. Ze kunnen zich verbonden voelen met het thuisland ook al wonen ze ergens anders (Karim, 2003, pp. 6-11). Aksoy en Robins, twee onderzoekers in het veld van ‘media en migranten’ (2003, p. 89) stellen voor diaspora niet te veralgemenen op de redenen van het gebruik van transnationale media. In hun onderzoek naar het mediagebruik van Turken in Londen (2003, p. 100) bevestigen zij de mening van Karim en stellen dat media uit het herkomstland inderdaad kunnen zorgen voor een gevoel van vertrouwdheid en verbondenheid. Echter de reden waarom Turkse diaspora naar Turkse televisie kijken, moet niet enkel gezocht worden in de bevestiging van ‘Turks zijn’. Volgens Aksoy en Robins (2003, pp. 100-101) moet hun mediagebruik eerder gezocht worden in de ‘Uses and Gratifications’ theorie. Zij krijgen gratifications zoals ‘vertrouwdheid’ en ‘plezier’ uit het kijken naar Turkse televisie. Anderzijds merken ze (2003, pp. 100-101) op, dat vele diaspora aangeven, gefrustreerd te raken door het kijken naar Turkse programma’s en films. Dit komt doordat Turkse diaspora minder referentiepunten hebben met Turkije en de programma’s minder snel als de alledaagse realiteit zien. In hun onderzoek geven Turkse diaspora aan, dat de Turkse televisie overdrijft (Aksoy en Robins, 2003, p.102).

Pagina | 24

Hoofdstuk 6 Film, Cinema en Diaspora

Milikowski (2000, p. 445) bevestigde het standpunt van Aksoy en Robins al eerder in haar studie naar het gebruik van Turkse televisie in Nederland. Hierin concludeerde ze (2000, p. 445) “What these respondents seem to be saying is that Turkish television watched in the context of Dutch society, deethnicizes rather than ethnicizes viewers’’ perception of cultural difference”. Ze zegt dat het kijken naar Turkse televisie door Turkse jongeren niet voor een sterkere verbondenheid zorgt, maar juist voor een afzwakking daarvan. 6.3 Transnationaal mediagebruik Elias en Nelish (2008, p. 22) deden onderzoek bij eerste generatie migranten naar het mediagebruik uit het herkomstland en het vestigingsland. Zij wijzen op de sterke ondervertegenwoordiging van mediaonderzoek bij de kinderen van immigranten. Daarnaast stellen ze (2008, p. 22) “there is nearly a total absence of attention to the role of the parents in shaping their children’s media preferences and the role of the media in the immigrant family unit as a whole”. Dit sluit aan bij de benaderingswijze van Georgiou (2006), zij vindt dat er naast culturele context vooral gekeken moet worden naar de sociale context van de migrant. Volgens Sabatier (2008, p. 186) zijn kinderen van migranten een interessant onderzoeksonderwerp doordat zij geconfronteerd worden met de mediacultuur van het herkomstland en het vestigingland. Grixti (2006, p. 108) bevestigt deze visie, in een onderzoek naar de rol van media bij de identiteitsvorming Maltese jongeren. De jongeren uit haar onderzoek vinden dat er aan de traditiezijde een zekere vrijheid ontbreekt, die ze wel kunnen vinden door het beeld dat zij krijgen van internationale media (Grixti, 2006, p. 107). Georgiou (2001, p. 311) onderzocht de mediaconsumptie van Griekse Cyprioten in een gemeenschapscentrum in Londen. Zij concludeert dat etnische media zoals satelliet- en kabeltelevisie een belangrijke functie hebben in het leven van Brits Griekse Cyprioten. De media fungeren als referentie voor ‘Cypriotisch zijn’ (Georgiou, 2001, p. 326). Aksoy en Robins (2001, p. 685) onderzochten de cultuur van Turkse Cyprioten in Groot-Brittannië. Anders dan bij het onderzoek van Georgiou keken zij minder naar de invloed van media op identiteitsvorming. Zij (2001, p. 705) concludeerden dat identiteit niet van belang was bij hen, zij keken liever naar de ethische en morele waarden. Deze gegevens gebruikten Aksoy en Robins (2001, pp. 705-707) voor nader onderzoek naar de culturele ervaringen van deze vrouwen. Ze merkten op dat de vrouwen moeilijk aansluiting vonden bij hun Turkse cultuur, doordat zij de taal onvoldoende kenden. Hieruit concludeerden zij (2001, pp. 705-707) dat wanneer de taalkennis van het herkomstland onvoldoende is of zelfs niet aanwezig, er een minder sterke neiging is om de vaderlandse cultuur beter te leren kennen. 6.3.1 Vlaams onderzoek Een zelfde conclusie deden d´Haenens Van Summeren, Saeys en Koeman (2004) in een grootschalig surveyonderzoek naar het mediagebruik van Turkse- en Marokkaanse jongeren in Nederland en Vlaanderen. Ook zij (2004, pp. 153-154) concludeerden dat het mediagebruik uit het herkomstland vooral samenhing met de taalkennis van dat land. Een ander noemenswaardig onderzoek van d’Haenens (in samenwerking met Peeters, 2005, p. 201) is de analyse van het verschillende media op de mate van integratie van zowel jonge- als oudere migrantengroepen in Nederland. Zij keken hierbij naar Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen.

Pagina | 25

Hoofdstuk 6 Film, Cinema en Diaspora

Meerbepaald richten zij (2005, p. 201) zich op de vraag in welke mate de predictoren van ‘bonding’ (de neiging van de migrant om contact met het vaderland te houden) en ‘bridging’ (het verlangen zich vertrouwd te maken met de Nederlandse samenleving en daarin sociaal en cultureel te participeren) invloed hadden op het mediagebruik van migranten. Hun bevindingen toonden dat jongeren zich meer dan ouderen ‘bridgen’. Turkse en Marokkaanse jongeren lieten een sterke evolutie zien naar meer ‘bridging’ in tegenstelling tot de Surinaamse en Antilliaanse jongeren die op een soort verzadigingspunt waren beland tussen ‘bridging’ en ‘bonding’ (d’Haenens en Peeters., 2005, p. 226). 6.4 Filmpublieksonderzoek naar diaspora Weinig filmonderzoek neemt het publiek als uitgangspunt. Zo klaagt Meers (2002, p) in zijn proefschrift ‘De Europese film op zoek naar een publiek’. Toch is er onderzoek dat zich toelegt op het medium film en zich richt op een categorisch gedefinieerde gemeenschap (Athique 2008, p. 30), namelijk ‘diaspora’. Wetenschappelijke literatuur rond film en diaspora vinden we veelal terug bij Hindi film en Indische diaspora. Deze literatuur komt grotendeels uit de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Dit zijn landen met een grote Indische populatie. Punathambekar (2005, pp. 152-154) schetst vooral een evolutie van het filmgebruik van Indische diaspora vanaf de jaren 1960. Geëmigreerde Indiërs in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk organiseerden in de jaren 1960 en 1970, collectieve videoavonden waarin ze samenkwamen om Hindi films te kijken. Een verandering trad op in het begin van de jaren 1980 met de komst van de videorecorders. Dit betekende een geleidelijk einde van de collectieve voorstellingen en het begin van filmgebruik in privésferen. In de jaren 1990 groeide de Hindi cinema, beter bekend als ‘Bollywood’ explosief. Er kwamen speciale tv- en radiozenders met Bollywoodfilms en –muziek. In de Verenigde Staten werden zelfs speciale Hindi cinema’s gebouwd (Punathambekar, 2005, pp. 152-154). 6.5 Globalisering, diaspora en Hindi cinema Duhdrah (2002, pp. 29-31) onderzoekt in Birmingham de ‘cinemagoing experience’ van Britse ZuidAziaten. Zijn respondenten wijzen op de grote rol van Bollywood films in hun levens. De films zijn voor hen niet enkel entertainment, maar ook een manier om via populaire cultuur zichzelf te leren begrijpen. Hun filmbeleving richt zich vooral op ‘Aziatisch zijn’ door film. Iets dat we ook al zagen bij de Griekse Cyprioten in Londen, die de media gebruiken voor een gevoel van ‘Cypriotisch zijn’ (Georgiou, 2001, p. 326). Mehta (2005, pp. 133-136) gaat in haar artikel in op de globalisering en de daarmee veranderende filmpolitiek van de Hindi filmindustrie. Ze spreekt over het proces in 1998, waarbij de Indische staat, ‘film’ voor het eerst erkende als een industrie. Dit gebeurde in een periode waarin twee andere belangrijke ontwikkelingen plaatsvonden. Ten eerste was er de productie van de zogenaamde ‘familiefilm’. In een tijd van economische liberalisering sloeg de industrie met deze standaard een brug tussen ‘traditie’ en de internationale markt. Ten tweede kwam er in deze periode een grote interesse voor Indische diaspora, die een grote afzetmarkt kon gaan betekenen voor de Hindi filmindustrie (Mehta, 2005, p. 136). Volgens Duhdrah (2002, pp. 29-31) fungeert Hindi cinema daarbij als een communicatieluik voor diaspora, doordat de filmindustrie veel diaspora binnen India in beeld brengen. Duhdrah (2006, p. 86) gaat in zijn boek kort in op de opkomst van het sterrensysteem door de globalisering, waarbij Bollywood sterren meer en meer gebruikt worden om internationale merken te verkopen. Volgens Duhrah (2006, pp. 128-129) biedt het werk van Appadurai hierbij enig inzicht.

Pagina | 26

Hoofdstuk 6 Film, Cinema en Diaspora

Appadurai, zoals eerder besproken in dit hoofdstuk sprak over de grote rol van de media in het creëren van transnationale gemeenschappen. Volgens Duhdrah (2006, pp. 128-129) biedt Hindi cinema veel mogelijkheden voor Hindi diaspora om zich ondanks hun territoriale afstand verbonden te voelen met het herkomstland. 6.5.1 Nederlands onderzoek Een onderzoek uit Nederlandse hoek vinden we van cultureel antropologe Sanderien Verstappen (2005, pp. 124-128) Zij onderzocht de rol van Hindi cinema in het leven van tweede generatie Hindoestaanse jongeren in Den Haag. In haar boek genaamd ‘Jong in Dollywood’ beschrijft ze de situatie daar. Den Haag is de stad met de grootste hindoestaanse gemeenschap van het Europese vasteland met ongeveer 45.000 mensen. Uit haar onderzoek blijkt dat Bollywood sterk leeft onder de onderzochte jongeren. Zij kijken graag naar Bollywood films, luisteren veel naar de bijhorende muziek en imiteren de danspassen. Volgens Verstappen (2005, pp. 124-128) zijn er tientallen Bollywood videotheken. De naam ‘Dollywood’ komt overigens van het samenbrengen van de naam ‘Den Haag’ en ‘Bollywood’ (Verstappen, 2005, pp. 124-128). 6.6 Relevantie voor ons onderzoek In ons onderzoek trachten wij na te gaan wat de rol is van film in het leven van Turkse- en Marokkaanse diaspora in Vlaanderen. Het concept van transnationalisme biedt hierbij een interessant uitgangspunt. Echter moeten hierbij enkele kanttekeningen geplaatst worden. Verschillende onderzoekers zoals Karim (2003) en Grixti (2006) spreken over de technologische ontwikkelingen in transport en telecommunicatie, die communicatie tussen het herkomstland en het vestigingsland hebben vergemakkelijkt. Toch is het volgens Vetovec (2001) en Aksoy en Robins (2003) belangrijk niet uit te gaan van een te sterke rol van de media in het proces van transnationalisme. Ook beschouwen wij enkel ‘film’ in dit onderzoek, waardoor wij enkel uitspraken doen over filmgerelateerde media en niet het algemene mediagebruik. Daarnaast is geen enkele diaspora of diaspora groep hetzelfde, Anthias en Brah (in Kleist, 2008, p. 1129) en Tsagaousianou (2004), bekritiseren de homogenisering en generalisering van de begripsomschrijving van diaspora. Vervolgens moet rekening worden gehouden met de generatie. Eerste generatie migranten onderhouden doorgaans vaak een andere en sterkere band met het herkomstland dan tweede, derde of zelfs vierde generatie migranten (Portes (2009) en (Sabatier, (2008)). Als laatste houden we in ons onderzoek rekening met de beperkte omvang van de Turkse- en Marokkaanse cinema in tegenstelling tot de Hindi cinema die een omvangrijk aanbod kent.

Pagina | 27

EMPIRISCH KADER

7

METHODOLOGIE_____________________________________________________________

7.1 Inleiding Meers (2002, p. 511) wijst ons op “het feit dat publiek een extreem verwaarloosde tak van onderzoek is binnen filmstudies, een discipline die nog steeds de nadruk legt op analyse van film als tekst of film als historisch gegeven”. Dit beamen mediaonderzoekers David Miller en Greg Philo (2000, p. 837). Zij bekritiseren het hedendaagse mediaonderzoek vanwege de grote nadruk op de ‘mediatekst’ en de kleine interesse voor publieksonderzoek (Miller en Philo, 2000, p. 837). Wij hopen met dit onderzoek de leemtes in het aanwezige onderzoek op te vullen en bij te dragen aan de bestaande traditie van publieksonderzoek binnen de Universiteit Gent. Op basis van de bovenstaande probleemstelling en inleidende gesprekken met een jeugdwerker in Gent, die dagelijkse betrokken is bij Turkse- en Marokkaanse jongeren, is gekozen voor het uitvoeren van individuele halfgestructureerde diepte-interviews met een twintigtal jonge diaspora in Gent. Deze groep bestaat uit tien Turkse- en tien Marokkaanse diaspora, evenwichtig verdeeld naar sekse in de leeftijdscategorie 14 t/m 20 jaar. Dit aantal zorgt voor voldoende mogelijkheden voor inter- en intragroepsanalyses. Volgens Bauer en Gaskell (2000, p. 43) ligt het aantal individuele interviews voor één enkele onderzoeker tussen de vijftien en vijfentwintig interviews om voldoende inzicht te krijgen in de problematiek en geen verzadiging in antwoorden te laten plaatsvinden. Dit brengt ons tot de volgende onderzoeksvraag:

“Welke rol speelt film in het leven van Turkse- en Marokkaanse jongeren in Gent?” Het onderzoek is opgesplitst in twee delen: deel 1 behandeld de ‘plaats’ van film in het alledaagse leven van de jongeren aan de hand van de vijf thema’s uitgelegd hieronder. Deel 2 kijkt aan de hand van concrete voorbeelden wat de kennis is van de jongeren over verschillende nationale cinema’s. Deel 1: Wat is de filmbeleving van jonge Turkse- en Marokkaanse diaspora in Gent? Film: We starten met een introductie rond de voorkeuren, -beleving en houdingen ten opzichte van film. Hiermee willen de respondenten kennis laten maken met het onderzoeksonderwerp. Het is hierbij de bedoeling om een algemeen beeld te schetsen van de plaats van film in het dagelijkse leven. Bioscoopbezoek: Hierbij wordt gekeken naar de frequentie van het bioscoopbezoek en de sociale rol van vrienden en familie hierin. Ook wordt de populariteit van Gentse cinema’s bekeken. Thuis, privésfeer en huren: Dit thema behandelt films in privégebruik. Welke films worden op tv gekeken en welke worden gehuurd? Wat vinden de jongeren van het aanbod? Informatie op internet: Hier wordt gekeken of jongeren het internet gebruiken om informatie te zoeken over films dan wel films downloaden of online te kijken. Vergelijkend kijkgedrag: Merken de jongeren verschillen op in hun filmgebruik in vergelijking met Vlaamse jongeren? Deel 2: Wat is de concrete kennis van Turkse- en Marokkaanse jongeren over nationale cinema’s? Doormiddel van een viertal afbeeldingen van filmposters en bekende Vlaamse filmacteurs worden de jongeren bevraagd over hun kennis van en interesse voor nationale cinema’s. Bij elke nationale cinema worden 4 afbeeldingen getoond. Achtereenvolgens worden de Turkse- of Marokkaanse cinema, de Vlaamse cinema, de Amerikaanse cinema en multiculturele films afkomstig uit Nederland behandeld.

Pagina | 28

Hoofdstuk 7 Methodologie

7.2 Onderzoeksmethoden Voor dit onderzoek volgen wij een etnografische onderzoeksbenadering. Afkomstig uit de antropologie, wordt etnografie volgens Lefebvre (in Georgiou, 2006, p. 36) gebruikt: [….] “to study identity and cultural practices in the settings and rhythms where everyday life evolves”. Een benadering die volgens Ang (1989), en Georigiou (2006) geschikt is voor het hedendaags mediaonderzoek dat zich meer en meer afspeelt als: ‘mediagebruik als sociaal handelen’. Dit valt onder het eerdergenoemde realisme, waarbij veel oog is voor onderliggende processen. In de sociale wetenschappen betekent dit dat de nadruk ligt op focusgroepen en interviews waarbij interpretatie belangrijk is (Wilson, 2009, p. 19). David Morley legde een belangrijk fundament voor deze onderzoeksbenadering. Hij koppelde theorie en empirie aan elkaar en gebruikte daarbij kwalitatieve onderzoeksmethoden. Morley was kritisch op de ‘screen theory’, een theorie uit de jaren 1970, een theorie die volgens Morley teveel de nadruk legde op de invloed van de ‘tekst’ op het publiek. Een kritiek die we ook vonden bij Meers (2002) en Miller en Philo (2000). Volgens Athique (2008, p. 30) is de etnografische studie een gepaste methode voor onderzoek naar mediagebruik bij categorisch gedefinieerde gemeenschappen. Dit onderzoek is exploratief en beschrijvend 7.2.1 Mondelinge geschiedenis Om ons onderzoeksproces te structureren maken wij gebruik van de ‘mondelinge geschiedenis’. Volgens Roel Vande Winkel (2004), wordt: ‘Mondelinge Geschiedenis’ vandaag de dag begrepen als een geïntegreerde onderzoekspraktijk dat een aantal stappen onderneemt om tot het product, namelijk een ‘mondelinge bron te komen.’ Ontstaan in de jaren 1950, werd de onderzoeksmethode vooral ontwikkeld in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Vanaf de jaren 1980 deed het haar intrede in Vlaanderen. Hoewel ‘geschiedenis’ vooral verwijst naar het reconstrueren van het verleden, betekent dat niet dat het een ver verleden hoeft te zijn. Hierdoor is het mogelijk de onderzoeksmethode bij vele onderzoeken te gebruiken die een element van reconstructie in zich dragen (Vande Winkel, 2004, p.11). Zo ook in ons onderzoek, waarin de jongeren ondervraagd worden over hun filmconsumptie, voorkeuren en kennis. Elementen die ontstaan in een bepaalde tijdsomloop. De mondelinge geschiedenis bestaat uit een aantal stappen die we zullen vermelden in het theoretisch- en het empirisch luik hieronder. 7.2.2 Theoretisch luik Het theoretisch luik fungeert als voorbereiding op en constante wisselwerking tussen theorie en empirie. Om tot een mondelinge bron te komen zoals bepaald in de mondelinge geschiedenis is het eerst van belang om via een literatuurstudie tot de zogenaamde ‘sensitizing concepts’ of ‘richtinggevende begrippen’ te komen voor de vragenlijst. Hoewel het doel van ons onderzoek niet is om tot een volledige nieuwe theorie te komen, levert de ‘gefundeerde theoriebenadering’ van Glaser en Straus (in Wester, Renckstorf en Scheepers, 2006, p. 509) enkele bruikbare inzichten op om een schakeling tussen theorie en empirie te structureren. Glaser en Straus gebruiken een viertal opeenvolgende fasen tijdens het onderzoeksverloop. Als eerste vind er ‘exploratie’ plaats, waarin aan de hand van een literatuurstudie, theorieën, bestaande onderzoeken en artikelen worden gelezen. De ‘sensitizing concepts’ worden geformuleerd. Daarna vind de ‘specificatie’ plaats, waarin begrippen tot variabelen worden ontwikkeld die in het onderzoek gebruikt kunnen worden. Vervolgens wordt het kernbegrip vastgesteld tijdens de ‘reductiefase’. En tijdens de laatste fase of wel ‘integratie’ wordt er een gefundeerde theorie geformuleerd. Verkregen resultaten worden getoetst aan bestaande theorieën en er wordt getracht verbanden te leggen tussen begrippen.

Pagina | 29

Hoofdstuk 7 Methodologie

7.2.3 Empirisch luik Het empirische luik bestaat uit een twintigtal individuele halfgestructureerde diepte-interviews met de respondenten. ‘Halfgestructureerd’ wil zeggen dat de vragenlijst bestaat uit een lijst van te behandelen vragen, maar waarbij de vraagformulering en vraagvolgorde niet vastliggen en de antwoorden open zijn (Boeije, 2005, p. 57). Volgens de handelingswijze van de mondelinge geschiedenis, worden de jongeren voor de interviews gevraagd een contract te ondertekenen waarin ze toestemming geven om zijn of haar interview als mondelinge bron te mogen gebruiken voor de masterproef. Ook wordt er een identificatiefiche ingevuld waarin contactgegevens, sociodemografische- en culturele gegevens worden gevraagd. Het diepte-interview kadert zich binnen de interpretatieve onderzoeksbenadering dat zich vooral plaatst binnen de culturele mediastudies, mediagebruik als sociaal handelen en ‘sensemaking’ om verschillen tussen groepen te thematiseren (Wester et al., 2006, p. 487). De interviewstudie wordt vooral toegepast op een afgebakende en vaak kleinere populatie. Het doel van ons onderzoek is om via exploratie en dieptebevraging te komen tot een begripsontwikkeling en niet om de resultaten te veralgemenen (Wester et al., 2006, p. 487). 7.3 Steekproef, onderzoekspopulatie en onderzoeksgebied Voor het afnemen van de interviews maken we gebruik van de theoriegestuurde steekproef. Onze selectie vindt plaats op de variabelen: leeftijd, etniciteit, woonplaats en sekse (Wester, et al., 2006, pp. 511-513). Voor de selectie van de respondenten werden een aantal culturele organisaties en verenigingen in Gent gecontacteerd. Zo kwamen we bij de eerste 17 respondenten. De laatste drie respondenten hebben we verkregen door een tip van één van de respondenten. In totaal zijn we aan de twintig vooropgestelde respondenten gekomen. Alle interviews vonden plaats in de jeugdhuizen in een afzonderlijke kamer die zoveel mogelijk vrij was van andere prikkels. De gesprekken werden op enkelen na met een voicerecorder opgenomen. Sommige respondenten gaven aan zich niet prettig te voelen bij bandopname. Bij deze respondenten zijn uitgebreide notities genomen. (de transcripties staan in bijlage 7). De jeugdhuizen waren alle drie gelegen in de grootste gemengde buurten van Gent (SluizekenTolhuis-Ham en Brugse Poort-Rooigem) (Kenniscentrum Statistiek, 2008). In ons onderzoek hebben wij gekozen voor twee diasporagroepen om op die manier onderlinge vergelijkingen te doen. Gekozen is voor de Turkse- en Marokkaanse gemeenschap omdat zijn veel overeenkomsten hebben in immigratieredenen, bevolkingsomvang in het vestigingsland en culturele kenmerken zoals generatie en religie. Ook worden ze dikwijls bij vergelijkende studies gebruikt zoals d’Haenens en Peeters (2005), Saeys en Devroe (2005) en De Bruin (2006). 7.4 Geldigheid, kwaliteit en betrouwbaarheid Een belangrijke factor voor de ‘geldigheid’ van het onderzoek is de interviewerrol. Hierbij wordt gekeken naar objectiviteit van de interviewer, dit betekent dat de interviewer een zekere afstand dient te hebben tot het veld van de subjecten (Cambré en Waege, 2006, pp. 340-341). In dit onderzoek werd de afstand gecreëerd doordat de interviewer van Nederlandse afkomst is en daardoor een grotere afstand heeft met het suprasysteem, namelijk onderzoeksgebied Gent en de Vlaamse cinema. Daarnaast speelt ook de intrede van de interviewer een belangrijke rol. Hiermee wordt vooral bedoeld hoe de interviewer qua uiterlijk, taalgebruik en houding de respondent kan beïnvloeden De interviewer droeg vrijetijdskleding en probeerde eerst een praatje te maken, vervolgens werd duidelijke gemaakt dat het ging om een informeel gesprek over films. En dat er geen foute of goede antwoorden waren. Ook werd er uitgelegd waarom de interviewer Nederlands sprak en niet Vlaams.

Pagina | 30

Hoofdstuk 7 Methodologie

Volgens Wester et al. (2005, p. 529) is het voor de ‘kwaliteit’ van het onderzoek van belang dat er een passende ‘fit’ is tussen empirie en theorie. Hoewel het in dit onderzoek niet de bedoeling is om een volledige nieuwe theorie te ontwikkelen, ligt de nadruk wel op inductie. Dat betekent dat er een aantal algemene regels worden afgeleid uit een aantal specifieke gevallen (Wester et al., 2006, p. 529). In ons onderzoek hebben gekozen voor veel verschillende wetenschappelijke bronnen die in het theoretisch kader met elkaar in dialoog gaan. Ook zijn er ‘peer checks’ uitgevoerd op de vragenlijst met verschillende leden van de onderzoeksgroep: ‘Cinema and Media Studies’ van de Universiteit Gent (Wester et. al., 2006, pp. 555-556). De ‘betrouwbaarheid’ of ‘representativiteit’ neemt in kwalitatief onderzoek meestal de vorm aan van de ‘navolgbaarheid’ van het onderzoek. Hierbij zouden andere onderzoekers tot ongeveer dezelfde resultaten moeten komen wanneer zij het onderzoek zouden doen. Vooral verantwoording van de gevolgde procedures en de onderzoeksmemo’s dragen hiertoe bij (Wester et al., 2006, p. 530). In ons onderzoek hebben de ‘mondelinge geschiedenis’ en de ‘gefundeerde theoriebenadering’ gezorgd voor een structurering in de gevolgde procedures (Wester et al., 2006, p. 512). 7.5 Data-analyse Zoals in de inleiding al naar voren kwam gaf een inleidend gesprek met een jeugdwerker ons de voorkeur voor een interviewstudie. Ook promotor Prof. Dr. Biltereyst gaf hieraan de voorkeur. Na een korte literatuurstudie in onderzoeksmethoden leek dit de beste optie omdat het doel vooral gelegen was in het exploreren en beschrijven van het mediagebruik bij jonge Turkse en Marokkaanse diaspora. In de data-analyse hebben we getracht de complexiteit van de onderzochte verschijnselen te reduceren (Wester et al., 2006, p. 518) doormiddel van een terugkerende cyclus van reflectie, waarneming en analyse (zie gefundeerde theoriebenadering). Bij de data-analyse hebben wij vooral gekeken naar verschillen tussen de groepen (Turken en Marokkanen) en binnen de groepen op basis van sekse. Dit omdat de overige sociodemografische gegevens te weinig relevante verschillen opleverden. De transcriptie is gedaan op basis van de notities van de onderzoeker en de registratie op voicerecorder (Wester et al, 2006, p. 518). 7.6 Rapportering De wijze van rapporteren bij kwalitatief onderzoek verschilt met dat van kwantitatief onderzoek (Cambré en Waege, 2006, p. 320). Bij kwalitatief onderzoek gaat veel aandacht uit naar het taalgebruik en de leefwereld van de respondenten. Daarom wordt meestal veelvuldig gebruik gemaakt van citaten om de wetenschappelijke verwerking te illustreren. Zo ook in ons onderzoek. Op die manier kan de lezer betrokken worden in de leefwereld van de respondenten waardoor een minder afstandelijke uiteenzetting wordt gegeven als bij kwantitatief onderzoek. De transcripties van de gesprekken zijn vervolgens in bijlage 7 toegevoegd voor een eventuele nadere toelichting voor de lezer (Cambré en Waege, 2006, pp. 320-321). Daarnaast worden enkele kwalitatieve gegevens op kwantitatieve wijze verwerkt. Citaten bij bepaalde vragen voegen weinig waarde toe en kunnen overzichtelijker worden weergegeven in tabellen, nochtans is het niet de bedoeling om hier statistische analyses op te doen omdat het niet ons doel is om te veralgemenen. Ze dienen enkel ter illustratie van de kwalitatieve gegevens (Cambré en Waege, 2006, p. 320).

Pagina | 31

Hoofdstuk 8 Resultaten

8 RESULTATEN_________________________________________________________________ Voor dit onderzoek zijn in totaal 20 jongeren ondervraagd in de leeftijdsgroep van 14 t/m 20 jaar. Dit waren zowel tien Turkse als tien Marokkaanse jongeren met een volledig evenwicht in sekse. Al onze gesprekken hebben plaatsgevonden in een drietal jeugdhuizen in Gent met jongeren die woonachtig zijn in de stad Gent. Het doel van ons onderzoek is om te komen tot een exploratie en beschrijving van de rol van film in het leven van deze jonge diaspora. Hierbij werd gekeken naar de houdingen, meningen en interpretaties van de jongeren met betrekking tot allerlei filmgerelateerde concepten. De rode lijn doorheen het onderzoek is de filmbeleving van jongeren en de manier waarop hun culturele- en sociale context daarin een rol spelen. 8.1 Kwantitatief deel Dit onderzoek bestaat uit een kort kwantitatief deel waarin doormiddel van een identificatiefiche is gepeild naar de achtergrondgegevens van de jongeren. Dit betrof zowel contactgegevens, sociodemografische gegevens zoals etniciteit, sekse, opleiding en woonplaats en cultuurspecifieke kenmerken zoals geloofsovertuiging, moedertaal, en generatie. Het doel van het identificatiefiche is om de jongeren te leren kennen alvorens aan de interviews te beginnen en op die manier de vragen te stellen die van hen op toepassing zijn. Het zou vervelend zijn Marokkaanse jongeren over hun Turkse cultuur te vragen of andersom. Het identificatiefiche is in bijlage 3 toegevoegd. De ingevulde fiches blijven in handen van de onderzoeker wegens privacyredenen. Om de privacy te waarborgen is eveneens gekozen voor pseudoniemen van de respondenten. De twee tabellen hieronder laten de resultaten van het identificatiefiche zien op basis van pseudoniemen. Tabel 2. Sociodemografische gegevens van respondenten Pseudoniem Mostafa Mourad Younes Adil

Herkomst Marokko Marokko Marokko Marokko

Leeftijd 17 15 20 17

Geslacht man man man man

Hamid Jamila Fatna Samira Salma Imane Elmas Usman Eren Berat Ahmet Meryem Nalan Arzu Sila Djuna

Marokko Marokko Marokko Marokko Marokko Marokko Turkije Turkije Turkije Turkije Turkije Turkije Turkije Turkije Turkije Turkije

15 18 20 15 18 19 19 19 14 16 15 17 14 19 17 16

man vrouw vrouw vrouw vrouw vrouw man man man man man vrouw vrouw vrouw vrouw vrouw

Opleidingsniveau TSO TSO Werkend Speciaal onderwijs TSO BSO BSO BSO BSO BSO Werkend Werkend BSO TSO ASO BSO BSO BSO BSO BSO

Pagina | 32

Hoofdstuk 8 Resultaten

Tabel 3. Culturele kenmerken van respondenten Pseudoniem Mostafa Mourad Younes Adil Hamid Jamila Fatna Samira Salma Imane Elmas Usman Eren Berat Ahmet Meryem Jihan Arzu Sila Djuna

Moedertaal Arabisch Arabisch Marokkaans Berbers Marokkaans Arabisch Meertalig (Nederlands en Marokkaans) Meertalig (Nederlands en Arabisch) Meertalig (Nederlands, Marokkaans en Arabisch) Meertalig (Nederlands en Marokkaans-Arabisch) Turks Turks Turks Turks Turks Turks Meertalig (Nederlands en Turks) Turks Nederlands Turks

Religie Islam Islam Islam Islam Islam Islam Islam

Generatie 3e 3e 2e 2e 3e 3e 3e

Islam

4e

Islam

2e

Islam

3e

Islam Islam Islam Islam Islam Islam Islam

3e 3e 3e 3e 3e 3e 3e

Islam Islam Islam

2e 3e 4e

8.2 Kwalitatief deel Het kwalitatieve onderzoek vond plaats doormiddel van persoonlijke diepte-interviews. Het interview bestaat uit twee delen, waarbij deel 1 vooral peilt naar de algemene filmbeleving, de verschillende manieren waarop film gekeken kan worden (bioscoop, televisie, huren en internet), film als sociaal gebeuren en de filmpraxis van de ouders. Deel 2 kenmerkt zich door een verhoging van de interactiviteit, door de jongeren een aantal afbeeldingen voor te leggen van films uit verschillende nationale cinema’s. Tevens worden hier afbeeldingen van Vlaamse filmacteurs getoond. Het doel van dit deel is om de kennis van de jongeren te testen op basis van de afbeeldingen. Daarnaast wordt hun meningen gevraagd over deze uiteenlopende nationale cinema’s die in hoofdstuk 4 aan bod zijn geweest.

Pagina | 33

Hoofdstuk 8 Resultaten

Deel 1. Filmbeleving We starten met een introductie rond de filmvoorkeuren, -beleving en houdingen ten opzichte van film om de respondenten kennis te laten maken met het onderzoeksonderwerp en de algemene interesse te peilen. Het is hierbij de bedoeling om een algemeen beeld te schetsen van film in hun dagelijks gebruik. Associaties bij film Bij de eerste vraag wordt gepeild naar de associaties die de jongeren bij ‘film’ hebben. Die associaties liggen sterk uiteen. Sommige respondenten associëren film met een gevoel, een ‘gratification’, andere respondenten associëren film met genres, weer andere met een specifiek medium. Twee Turkse jongens hebben geen enkele associatie. En nog andere respondenten associëren ‘film’ met een nationale cinema zoals hieronder. Salma (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 18 jaar) Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Naar iets kijken dat geacteerd wordt op tv. Bekende acteurs, soms ook onbekende. Ja, ik denk dan meestal aan de blockbusters, Amerikaanse films. Dat is het eigenlijk. Djuna (Turks(e) meisje/ vrouw, 17 jaar) Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Moet dat Belgisch zijn? Nee, gewoon wat in je opkomt? Turkse films, Amerikaanse films, Belgische films. Een beetje van alle landen filmkes.

Jongens verwijzen meer dan meisjes naar genres. Meisjes daarentegen verwijzen naar een gevoel dat zij krijgen door het kijken naar films. Mohamed (Marokkaanse jongen/man, 19 jaar) Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Actie, avontuur, spanning Nalan (Turks(e) meisje/ vrouw, 14 jaar) Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Uhm, gezellig. Thuis. Weet je wel. Niet in de bioscoop of zo. Ah ja, ik weet niet. Popcorn en zo.

Vier jongeren geven aan bepaalde ‘gratifications’ te krijgen van films zoals ‘plezier’ en ‘ontspanning’, dit ligt in lijn met ‘uses and gratifications’ theorie die ontwikkeld werd in de jaren 1960 (Lewis, 2002). Adil (Marokkaanse jongen/man, 19 jaar) Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Amuseren.

Eén Marokkaans meisje koppelt film aan het medium televisie en een ander Marokkaans meisje maakt de associatie met theater en toneel. Samira ( Marokkaans(e) meisje/vrouw, 15 jaar) Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Bioscoop, dvd en romantische dingen. Vriendinnen. Vt4, tv, algemeen tv. Imane (Marokkaans meisje/ vrouw, 19 jaar) Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Naar de cinema en ook een beetje drama. Uhm, ik denk dan eigenlijk ook meteen aan theater en toneel en dergelijke.

Pagina | 34

Hoofdstuk 8 Resultaten

Thema’s De volgende vragen gaan dieper in op de filmvoorkeuren van de jongeren, de thema’s die hen aanspreken, en het belang van thema’s en acteurs in films. Als we vragen naar welke films ze graag kijken, vinden we dikwijls ‘dansfilms’ terug. ‘Save the last dance’ wordt meerdere malen genoemd. Zowel bij de jongens als de meisjes. Ook wordt de samenkomst van dans en zang in de Bolywood films gewaardeerd. Dit laatste gegeven vinden we meer terug bij de vrouwelijke respondenten dan de mannelijke respondenten. Fatna (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 20 jaar) Naar wat voor films kijk je graag? Vooral dansfilms. Waarom dansfilms? Ik ben zelf veel bezig met dans. Ik doe dat nu acht jaar en geef sinds drie jaar ook les. Ik ben daar continu mee bezig. Heb je ook een favoriete film? ‘Step Up 1 en 2’. ‘How she move’. ‘Saw, 1,2,3,4’. Ze zijn nu zelfs met 5 bezig. Salma (Marokkaans meisje/ vrouw, 18 jaar) Op de vraag wat voor films ze huurt. En zijn dat Hollywoodfilms of Marokkaanse films? Neen, het zijn Hollywoodfilms, maar ook af en toe Indische films. Dat kijk ik dan met vriendinnen eigenlijk. De Bollywoodfilms dus? Ja. Waarom vind je dat leuk? Het is dan ook helemaal iets anders. Ik vind dat ook mooi, omdat je daar veel dans in hebt en muziek en zo. Maar ze duren wel lang. Adil (Marokkaanse jongen/man, 17 jaar) Op de vraag met wie hij gehuurd films kijkt. En met wie kijk je die? Uh, als het Indische films zijn…met mijn zus, omdat zij Indische leuk vind, zij. Met je zussen? En kijk je die graag, Indische films? Ja.

Een andere terugkerend thema waar voornamelijk de vrouwelijke respondenten positieve meningen over hebben, zijn waargebeurde verhalen in films. Arzu (Turks(e) meisje/vrouw, 19 jaar) Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Wat denk ik als je film zegt? Ja. Uh, droomwereld. Soms ook de waarheidsstukken, van allee het ‘echte leven’. En ook vrijetijdsbesteding. Je zegt waarheidsstukken. Bijvoorbeeld in dramafilms zien wij veel stukken die van het echte leven gepakt is, soms we kunnen ook zo in filmstukken leven hè? Jamila (Marokkaans(e) meisje/ vrouw, 18 jaar) Naar wat voor films kijk je graag? Romantisch, komedie, drama, waar gebeurd. Als er maar ontspanning is. Heb je ook een favoriete film? ‘Save the last dance’. Waarom? Dat is zo met een meisje die op een zwarte jongen verliefd wordt. Zij is Amerikaans en hij is AfroAmerikaans. Zo, twee culturen. Dan helpt hij haar zo om haar droom waar te maken.

Pagina | 35

Hoofdstuk 8 Resultaten

Bovenstaand citaat van Jamila bevat drie elementen die we terugzien bij meerdere respondenten. De eerder besproken waargebeurde verhalen en dansfilms. Als laatste spreekt zij over de zogenaamde etniciteitverschillen. Een terugkerend thema waar verschillende respondenten belangstelling voor tonen is het verschil tussen de hoofdpersonages op basis van etniciteit of klasse. Dit zien we terug bij zowel Turkse- als Marokkaanse jongeren ongeacht sekse. Elmas (Turkse jongen/man, 19 jaar) Kun je eens een voorbeeld noemen van wat je onlangs gezien hebt? Uh… een dansfilm. ‘Save the last dance’. Wat vind je daar van? Ja, een hele mooie film. Het is eigenlijk geen komedie, maar het is wel een hele mooie film. Want, dat gaat zo een beetje over? Dat meiske die wil dansen en een zwarte man die haar leert dansen. Mohamed (Marokkaanse jongen/man, 19 jaar) Waarop kies jij een film uit als je in de videotheek staat? Op muziek. Op filmmuziek bedoel je? Nee, muziekfilms. Waar bijvoorbeeld zangers in spelen. Kun je eens een voorbeeld noemen? ‘Step up’ of die film met Chris Brown. Hoe heet die ook alweer? ‘Stomp the Yard’. Dus de combinatie van muziek en dans vind jij belangrijk in films? Ja, ik kijk graag naar dat soort films. Waar gaan die films over? Ze lijken soms wel wat op elkaar. Er is zo een jongen die het moeilijk heeft en door muziek of dans, of beide, respect verdient. Speelt afkomst daar ook een rol in? Dus waar de hoofdrolspeler vandaan komt? Wel, het zijn wel meestal zo donkere jongens die dan proberen op te klimmen.

Favoriete films Hoewel de meeste respondenten aangeven niet echt een favoriete film te hebben, geven toch drie Marokkaanse jongeren aan (twee jongens, één meisje) dat ‘Scarface’(Hawks, de Palma) hun favoriete film is. En de horrorfilm ‘Saw’ (Hackl, Wan) wordt ook tweemaal genoemd. Verschillende dansfilms worden genoemd. Waarbij ‘Save the last dance’ (Carter) driemaal. Wederom zien we hier een belangstelling voor thema’s op basis van klasse- en/of etniciteitverschillen tussen de hoofdpersonages. Elmas (Turkse jongen/man, 19 jaar) Heb je ook een favoriete film? Zijn er veel. Zeg eens wat. Rush hour of zo. Waarom Rush Hour? Omdat er veel komedie in zit. Dat ze mensen moet bevrijden en zo en dat doen door komedie. En wat voor thema’s? Waar denk je dan aan wat je belangrijk vind? Dat de Chinezen en zwarten samen zijn. Weet je wel. De zwarte is ook zijn vriend. Ze hebben elkaar. Mohamed (Marokkaanse jongen/man, 19 jaar) Heb je ook een favoriete film? Ja absoluut, ‘Scarface’. Dat is wel een oude film, ik denk zo uit de jaren 1980. En waarom vind je dit een goede film? Omdat het zo gaat over een jongen die opgroeit met heel weinig. En hij doet er alles aan om geld te gaan verdienen, wat dan ook lukt. Ik vind dat wel mooi om te zien hoe iemand met weinig toch wat van zijn leven maakt.

Pagina | 36

Hoofdstuk 8 Resultaten

Favoriete acteur of actrice

De meerderheid van de respondenten geeft aan geen specifieke voorkeur te hebben voor een acteur of actrice. De meningen zijn verdeeld over het belang van acteurs, sommigen geven aan dit belangrijk te vinden, anderen niet. Indien er wel een voorkeur is gaat dat vooral uit naar mannen. Geen enkele respondent noemt als eerste een actrice, enkel na doorvragen van de interviewer. Driemaal werd steevast Will Smith genoemd, Tweemaal Denzel Washington, Tweemaal Al Pacino en Tweemaal Brad Pitt. Eenmaal werden Antonio Banderas en Jim Carey genoemd. Opvallend is dat hier enkel acteurs genoemd worden die bekend zijn uit Amerikaanse films. Jamila (Marokkaans(e) meisje/ vrouw, 18 jaar) Waarop kies je een film uit? Dus als je in de videotheek staat, hoe kies je dan een film? Ik baseer me op het verhaal. Ja en de titel. Bijna nooit of acteurs. Ik vind dat niet belangrijk. Elmas (Turkse jongen/man, 19 jaar) Als je in de videotheek staat, waarop kies je dan een film uit? Acteurs, meestal de acteurs. Wie vind je dan een goede acteur? Antonio Banderas. En waarom? Ja, hij kan heel mooie films maken. Hij kan komediefilms en actiefilms maken. Mostafa (Marokkaanse jongen/man, 16 jaar) Nadat hij ‘Man on Fire’ als favoriete film had genoemd. Man on fire speelt Denzel Washington in, zie je hem graag spelen? Ja, ik vind wel dat hij vaak in goede films speelt. Zo een beetje actie. Ik heb niet echt favorieten, maar ik vind Hollywood acteurs wel de beste.

Bioscoopgedrag Uit het voorgaande is vooral de belangstelling voor films, thema’s en acteurs uiteengezet. Hiermee is meteen het belang van films in het leven van deze respondenten aangeduid. In dit volgende onderdeel wordt er bij de jongeren gepeild naar het bioscoopgedrag. Hierbij wordt onder andere gekeken naar de frequentie van het bioscoopbezoek, bioscoop als ‘sociaal uitje’ en het bioscoopgedrag van de ouders. Daarnaast worden ook de filmfaciliteiten in het onderzoeksgebied getest, zoals de interesse voor de verschillende Gentse bioscopen, en het Filmfestival van Gent. Bioscoopfrequentie De bioscoopfrequentie ligt in lijn met de gegevens van het Kenniscentrum Statistiek (zie bijlage 1). Hoewel de bevindingen in deze tabel niet bedoelt zijn om te veralgemenen, willen we hier toch aangeven dat de bevindingen overeenkomen met de resultaten van het Kenniscentrum Statistiek. Dit geeft aan dat de ondervraagde ‘allochtone’ groep ongeveer evenveel naar de bioscoop gaat als de ondervraagde Vlaamse groep jongeren door het Kenniscentrum Statistiek. Er is één Marokkaanse jongen die aangeeft nooit een bioscoop te bezoeken. De meerderheid gaat minimaal één keer per maand. Wel zien we dat er meer meisjes dan jongens in de laagste categorieën zitten, wat betekent dat de jongens uit onze respondentengroep vaker dan de meisjes een bioscoop bezoeken. 2

2

De tabellen (4 t/m 12) in dit hoofdstuk dienen ter illustratie van de kwalitatieve gegevens. Het is hierbij niet de bedoeling te veralgemenen (Cambré en Waege, 2006, p. 320).

Pagina | 37

Hoofdstuk 8 Resultaten

Tabel 4. Bioscoopfrequentie

Bioscoopbezoek 1 of meerdere keren per week: 1 of meerdere keren per maand: Tussen de 3-5 keer per jaar: 1 of twee keer per jaar: Nooit: Totaal

Frequentie 4

Percentage 20%

9

45%

5

25%

1

5%

1_ 20

5%__ 100%

Opvallend is dat er vooral bij de Turkse meisjes veel interesse is voor Turkse films in de bioscoop. Drie van de vijf Turkse meisjes geeft zelfs aan vooral naar de bioscoop te gaan wanneer er Turkse films draaien. Van de vijf ondervraagde Turkse jongens geeft geen enkeling aan vooral naar Turkse films te gaan in de bioscoop. Wel kijken zij óók naar Turkse films in de bioscoop te gaan. Er is vanuit deze groep dus wel een welwillendheid om Turkse films in de bioscoop te zien. Meryem (Turks(e) meisje/vrouw, 17 jaar) Hoe vaak ga je gemiddeld naar de bioscoop? Dat is als er Turkse films binnenkomen, ga ik meestal. Djuna (Turks(e) meisje/vrouw, 17 jaar) Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja. Hoe vaak ongeveer? In de maand twee keer of zo. Niet zoveel. Alleen als er een Turkse film of zo gekomen is. Dan wel. Anders niet. Arzu (Turks(e) meisje/vrouw, 19 jaar) Wat vind je van het filmaanbod in Gent? Je zei het is wat meer in opkomst, maar vind je dat voldoende? Ben je daar tevreden over? Ja, de laatste jaren is voldoende hè? Het is meer dan genoeg. Vroeger dat was niet zo. Vroeger kon je zo drie keer in de jaar, zo een film zien. Een Turkse film zien. Maar doordat ze meer Turkse films draaien, ga je daardoor meer naar de bioscoop? Ja.

Bij de Marokkaanse respondenten is het bioscoopgedrag anders omdat de Kinepolis in Gent geen speciaal programma voor Marokkaanse films heeft. Zij gaan niet minder naar de bioscoop als de Turkse jongeren in ons onderzoek, maar kijken wel naar andere films. Daar spreekt Marokkaanse Jamila haar onvrede over uit: Jamila (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 18 jaar) Wat vind je van het filmaanbod in Gent? Niet zo groot. Als je zo naar Antwerpen of Brussel gaat. Ah en Luik. Daar is het veel groter. Hier in de Kinepolis heb je minder aanbod. Hier in Gent heb je altijd Turkse films. Zo, Turkse vrienden zeggen altijd dat ze naar de bioscoop gaan. Voor ons is er niks.

Pagina | 38

Hoofdstuk 8 Resultaten

Sociale context Georgiou (2006) en Elias en Nelish (2008) wijzen op het belang van de sociale context in mediaonderzoek van tweede, derde of vierde generatie jongeren. In hun onderzoek hebben zij vooral naar de vrienden en de ouders van de respondenten gevraagd omdat mediagebruik niet enkel een individuele activiteit is. In ons onderzoek gaat veel aandacht uit naar de sociale context. Het doel bij deze vraag is om te achterhalen in welke mate de jongeren omgaan met vrienden van dezelfde culturele achtergrond. Opvallend bij deze vraag is dat de meeste jongeren aangeven een gemengde vriendengroep te hebben. Dit kan te maken hebben met de onderzoekslocatie, de jeugdhuizen waren alle drie gelegen in zogenaamde ‘gemengde buurten’ (Dienst bevolking, stad Gent, 2007). Usman (Turkse jongen/man, 19 jaar) Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja, twee keer in de week. Dat is vaak. Dat is heel vaak. Met wie ga je dan? Met vrienden. Soms met vriendin. En zijn dit dan Turkse vrienden? Turks, Belgisch. Ik maak geen verschil tussen…. Hamid (Marokkaanse jongen/man, 15 jaar) En met wie ga je dan? Met vrienden of klasgenoten En zijn dit dan Marokkaanse vrienden? Marokkaans, Belgisch, Turkse, een beetje van alles.

Daarbij wordt naar de bioscoop gaan, vaak wel als een ‘uitje’ bestempeld. De meerderheid van de respondenten geeft aan na afloop nog ergens wat te gaan eten of drinken. Sila (Turks(e) meisje/ vrouw, 17 jaar) Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Nee, iets gaan drinken met vriendinnen en dan naar huis. Ik ga nooit niet direct naar huis. Mostafa (Marokkaanse jongen/man, 16 jaar) Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? We gaan meestal daarna wat gaan eten.

Volgens Elias en Nelish (2008, p. 22) hebben vooral de ouders een zeker gezag over het mediagebruik van hun kinderen. Hoewel dit niet veel geuit wordt door de respondenten, zien we dit wel terug in het citaat van Turkse Eren. Eren (Turkse jongen/man, 14 jaar) Op de vraag wat voor films hij huurt. Zijn dan Turkse films, of Amerikaanse, of anders? Turkse. Amerikaanse kan ik niet kijken. Wat kun je niet kijken? Amerikaanse, die zijn soms zo vuil hè? Amerikaanse films, dat vinden je ouders vervelend als je dat kijkt? Nee, maar toch. Voor de zekerheid. Voor de zekerheid doe je dat liever niet? Nee. Maar je hebt ook een tv op je kamer, kijk je dat dan wel eens op je eigen kamer? Dat is ook Turks. Je ouders hebben liever niet dat je naar andere films kijkt?

Jawel, maar toch

Pagina | 39

Hoofdstuk 8 Resultaten

Bioscoopgedrag ouders Turkse ouders bezoeken vaker dan Marokkaanse ouders een bioscoop. Zeven van de tien Turkse respondenten geeft aan dat hun ouders naar de bioscoop gaan als er Turkse films uitkomen. Dit verschil tussen Turkse- en Marokkaanse ouders kan te maken hebben met het eerdergenoemde magere aanbod van de Marokkaanse film in de Gentse bioscopen tegenover ongeveer tien Turkse films per jaar in de Gentse Kinepolis (Everaerts, 2006, p. 6). Jihan (Turks(e) meisje/vrouw, 14 jaar) Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja vaak. Hoe vaak? Ah wel. Twee, drie keer per maand. Gaan jullie dan samen? (jij en Marokkaanse vriendin Samira uit interview 6) Ja meestal wel, of met vrienden. Maar ik ga ook soms met mijn ouders, naar Turkse films dan. Turkse films in de bioscoop? Ja met mijn ouders dan hè. Elmas (Turkse jongen/man, 19 jaar) Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Uhm als er Turkse films zijn dan wel. Maar niet bijvoorbeeld naar Amerikaanse films? Nee, dat niet. Imane (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 19 jaar) Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Ja, mijn mama gaat wel eens af en toe met mijn broertje of met mijn tantes. Maar voor mijn vader is dat niet echt zo… Younes (Marokkaanse jongen/man, 20 jaar) Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Ze zijn er nog nooit geweest.

Bioscoopbezoek in Gent Over het algemeen zijn de jongeren tevreden met het filmaanbod in Gent. Sommige jongeren geven wel aan dat de Kinepolis in Antwerpen of Brussel een groter filmaanbod hebben. Opvallend is dat de jongeren op eigen initiatief enkel de Kinepolis in Gent bezoeken en nooit de kleinere bioscopen. De meeste respondenten hebben wel gehoord van Studio Skoop en de Sphinx, maar zouden er niet snel zelf naartoe gaan. Een meerderheid geeft wel aan er met school te zijn geweest. Imane (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 19 jaar) Wat vind je van het filmaanbod in Gent? En naar welke bioscoop ga je dan? Naar Kinepolis he? Ik vind het wel goed daar zo hè? Ik vind in Antwerpen. De Kinepolis in Antwerpen is wel veel groter en meer aanbod en zo. Ga je ook wel eens naar Studio Skoop of Sphinx hier in Gent? Ja, maar dat is eigenlijk als het voor school is. Uit mezelf eigenlijk niet. Ik vind het daar niet zo, echt ‘wow’ films spelen. Salma (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 18 jaar) Ga je ook wel eens naar Sphinx of Studio Skoop? Ik ben onlangs met school naar Studio Skoop geweest. Ik was daar eerlijk gezegd nog nooit geweest. Dat viel goed mee, ik vond het nog goed. Ze draaien daar wat meer Europese films, wat vind je daarvan? Zou je daar naartoe gaan? Ik heb daar eigenlijk nooit bij stil gestaan. De meeste films…waar ik naar kijk zijn Amerikaanse films. Je ziet daar meer reclame over.

Pagina | 40

Hoofdstuk 8 Resultaten

Eén Marokkaanse jongen geeft aan vaak de Sphinx te bezoeken, toch gaat zijn voorkeur uit naar de Kinepolis. Hamid (Marokkaanse jongen/man, 15 jaar) Wat vind je van het filmaanbod in Gent? Naar welke bioscoop ga je? Die in ’t stad. Sphinx? Ja. En waarom ga je naar die bioscoop? Omdat het dicht is. Dichter toch. Ik ga wel liever naar de Kinepolis. Wel eigenlijk maakt het niet zoveel uit. Kinepolis is ook niet ver. Maar het is maar net wat mijn vrienden willen. Die gaan meestal naar die in ‘t stad. Wat vind je van de films die ze daar draaien? Niet zo.

Filmfestival Gent Ondanks dat het filmfestival reeds zeven jaren actief bezig is met een beleid om Turkse personen naar het festival te krijgen en sinds twee jaar ook de Maghrebijnse gemeenschap, is dit niet zichtbaar in de resultaten van de jongeren (Persdossier Filmfestival Gent, 2007) Slechts één van de twintig respondenten uit ons onderzoek zegt naar het filmfestival te zijn geweest (zie citaat hieronder). Bovendien waren de meeste respondenten onbekend met het bestaan van een filmfestival in Gent. Fatna (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 20 jaar) Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Ja. Welke film heb je toen gezien? Goh dat weet ik niet meer, het was een Hollywoodfilm. Wacht hè, wanneer was dat? Ik was met stage. Wanneer is het festival normaal? Meestal in november Ah ja, het was afgelopen jaar. Een vriendin had de film gekozen, ik zelf niet. Ik heb gewoon geslapen tijdens de film, ik vond er niet veel aan. Jihan (Turks(e) meisje/vrouw, 14 jaar Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Was is dat? Dat is zo in november, dan heb je tien dagen lang dat ze films uit allerlei landen draaien. Nee.

Thuis, privésfeer en huren In deze sectie zijn er een aantal vragen gesteld over het filmgedrag in de privésfeer. De belangstelling voor de satellietzender werd gepeild, evenals het huurgedrag van de respondenten en hun ouders. In deze sectie veel belangstelling voor de sociale rol van film. Satellietzender De grote meerderheid heeft beschikking over een satellietzender thuis. Eén Marokkaans meisje geeft aan geen beschikking te hebben over een satellietzender thuis. Bij twee Marokkaanse jongens is daar niet naar gevraagd. De overige 17 respondenten hebben allen beschikking over een satellietzender thuis. De meeste jongeren geven ook aan naar deze zender te kijken. Toch is er een verdeeldheid over het aanbod en de inhoud van de satellietzender.

Pagina | 41

Hoofdstuk 8 Resultaten

Usman (Turkse jongen/man, 19 jaar) Hebben jullie satelliet? Ja. Kijk je wel eens films op de satellietzender? Ja, ja. Wat voor films zijn dat dan? Ook uh, komediefilms, actiefilms. Een beetje van alles wat. Wat er maar op tv komt. En dat zijn dan Turkse films? Op satelliet wel, Turkse films. Als het niet op satelliet is, is dat Amerikaans of VT4 of zo. Adil (Marokkaanse jongen/man, 17 jaar) Hebben jullie satelliet thuis? Ja. Kijk je vaak naar de satellietzender? Vaak? Nee. En waarom niet? Dat is werkelijk niets voor mij. Ahmet (Turkse jongen, 15 jaar) Hebben jullie satelliet? Ja. Kijk je vaak naar de satellietzender? Ik vind dat niet zo, zeker de Turkse zenders. Dat vind ik echt een slechte kwaliteit. Om de paar dagen is het telkens dezelfde film. Ah oké, dus het aanbod is eigenlijk niet zo? En als je naar een film kijkt op kabeldistributie, hebt de film eerste helft, dan hebt de zo vijf minuten maximum reclame hè? En bij de Turkse posten is dat 20-25 minuten, soms wel een half uur reclame.

Televisies thuis Om te kijken naar de mogelijkheden om films thuis te kijken is er gevraagd naar de hoeveelheid televisies en afspeelapparatuur. De helft van de respondenten zegt drie of vier televisies thuis te hebben. Meer dan de helft van de jongeren heeft een televisie op de eigen kamer. Op één Marokkaanse jongen na, hebben alle mannelijke respondenten een televisie op de eigen kamer. Van de vrouwelijke respondenten zijn dat er slechts twee. Geen enkel Marokkaans(e) meisje/vrouw heeft een televisie op de eigen kamer. Tabel 5. Aantal televisies thuis Aantal tv’s Aantallen 2 5 of meer 10 3-4 8 1-2 0_ geen Totaal 20 Televisie op eigen kamer: 11

Percentage 10% 50% 40% 0%_ 100

Het aantal afspeelapparaten stemt ongeveer overeen met het aantal televisies. Er zijn iets minder afspeelapparaten aanwezig.

Pagina | 42

Hoofdstuk 8 Resultaten

Tabel 6. Aantal afspeelapparaten thuis Aantal afspeelapparaten (dvdspelers, videorecorders ed.) Aantallen 1 5 of meer 9 3-4 9 1-2 1_ geen Totaal 20

Percentage 5% 45% 45% 5%__ 100%

Huurgedrag De meeste jongeren huren het liefst Amerikaanse films in de videotheek. Maar zoals sommige respondenten aangeven, kan dat te maken hebben met het beperkte aanbod van Turkse en Marokkaanse films in de videotheken. Ook de zogenaamde ‘Bollywoodfilms’ worden voornamelijk door de vrouwelijke respondenten wel eens gehuurd. Ahmet (Turkse jongen/man, 15 jaar) Maar wat kies je dan voor ze uit? Een film dat ik ook graag zie hè? Om allemaal te kijken. Maar wel Amerikaanse films of Turkse films? Amerikaanse hè. Hier vind je niet zoveel Turkse filmen hè? Salma (Marokkaans meisje/ vrouw, 18 jaar) En zijn dat Hollywoodfilms of Marokkaanse films? Neen, het zijn Hollywoodfilms, maar ook af en toe Indische films. Dat kijk ik dan met vriendinnen eigenlijk. De Bollywoodfilms dus? Ja. Younas (Marokkaanse jongen/man, 20 jaar) Als je in de videotheek staat, waarop kies je dan een film uit? Heb je dat van te voren al beslist? Soms, dat is te zien. Wat voor films huur je dan bijvoorbeeld, kijk je naar het land? Nee, dat is echt niet van belang, als dat een goed film is, pak ik hem mee. Als dat een Vlaamse film is….ik weet niet of je hem al gezien hebt…Aanrijding in Moscou..

Sociale rol van film Uit onderzoek van Livingstone en Bovill (2001) (in d’Haenens et al., 2004, pp. 66-68) blijkt dat Marokkaanse en Turkse jongeren in Vlaanderen meer dan Vlaamse jongeren thuis films kijken met broers en zussen. Hoewel we ins ons onderzoek geen vergelijking kunnen doen met Vlaamse jongeren, kunnen wij wel beamen dat veel Turkse en Marokkaanse jongeren aangeven thuis veelal films te kijken met broers en zussen. Daarnaast merken wij op dat ook ooms en tantes en neven en nichten veel genoemd worden. Wij kunnen geen conclusies doen over de invloed van de gezinssamenstelling. Elmas (Turkse jongen/man, 19 jaar) Huur je wel eens een film? Ja. En met wie kijk je die dan? Met mijn broers en zusters. Samira (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 15 jaar) Met wie kijk je die film? Met vrienden, met een tante, nichtjes, mama, zusje. Met de familie een beetje.

Pagina | 43

Hoofdstuk 8 Resultaten

Huurgedrag ouders Ook bij deze vraag wordt naar de sociale context gekeken zoals Elias en Nelish (2008, p. 22) aanduidden. Het huurgedrag van de ouders levert andere resultaten op dan het bioscoopgedrag doordat vooral in het geval van de Turkse jongeren, het Turkse filmaanbod in de videotheken beperkt is. Bij de Marokkaanse jongeren is dat zowel in de bioscoop als in de videotheek beperkt. Jihan (Turks(e) meisje/vrouw, 14 jaar) Huren je ouders wel eens film, wat voor films? Mijn moeder Amerikaanse en mijn vader Turkse. Kijken ze (je ouders) wel naar Amerikaanse of Vlaamse films op tv? Moeder wel, vader niet. Sila (Turks(e) meisje/ vrouw, 17 jaar) Huren je ouders wel eens een film. Ja, veel. Elk weekend. Mijn vader altijd. En wat voor films zijn dat dan? Van alles een beetje. Samira (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 15 jaar) Huren je ouders wel eens film? Niet zo veel. Maar wij huren dan, en dan kijken ze mee. Kijken ze (je ouders) wel naar Amerikaanse of Vlaamse films? Ja, allee mijn moeder dan. Mijn vader minder.

Films op internet In deze sectie kijken we welke rol internet heeft op het filmgebruik van onze respondenten. We vroegen hen naar de websites die zij bezochten over filmgerelateerde onderwerpen en de rol van de computer in het online kijken of downloaden van films. Deze vraag kan onderhevig zijn aan sociaalwenselijke antwoorden. Toch zijn wij van mening dat de meeste respondenten eerlijk hebben geantwoord. Bezoek aan websites over films Voor informatie over films en bioscopen zoeken de jongeren veelal op één website, de website van de Kinepolis. Usman (Turkse jongen/man, 19 jaar) Surf je online wel eens naar sites over films en bioscopen? Om te kijken welke films er uitkomen, kijk ik altijd op de site van Kinepolis of zo. Samira (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 15 jaar) Surf je wel eens online naar websites over films, bioscopen? Ah ja. Naar wat bijvoorbeeld? Naar welke site? Ja. Naar Kinepolis.

Films online kijken of downloaden Bij deze vraag valt op dat 80 % (rode staafjes) van de Turkse respondenten aangeeft wel eens films online te kijken of te downloaden tegenover 20% van de Marokkaanse respondenten (de zwarte staafjes).

Pagina | 44

Hoofdstuk 8 Resultaten

Tabel 7. Films op internet Films op internet Films…. Totaal respondenten: 20

Online kijken IIIIII

Downloaden IIII

*Rood= Turkse respondenten Zwart= Marokkaanse respondenten

Twee van de acht Turkse respondenten geven aan dat zij vooral Turkse films online kijken. Arzu Turks(e) meisje/vrouw, 19 jaar Kijk je wel eens een film online? Ja, soms. Als het er bijvoorbeeld een Turkse film niet in de bioscoop komt, dan kijk ik het op internet. Dus dat zijn echt recente films? Ja. Het is een beetje, het is hier kleiner. Die later niet hier komen. Die komen naar Brussel. Die komen wel naar andere steden maar niet per se naar Gent? Ja. Berat (Turkse jongen/man, 16 jaar) Surf je online wel eens naar sites over films en bioscopen? Ja. En wat voor sites zijn dat? Gewoon een Turkse site en daar kun je zo naar allerlei films kijken die in de bioscoop zijn. En dan kijk je waar ze over gaan? Ze tonen dat volledig hè? Ah, je kijkt ze dan online? Ja.

Vergelijkend kijkgedrag Deze laatste vraag van het eerste deel van ons onderzoek diende om de respondenten een vergelijking te laten maken tussen hun eigen filmgedrag en dat van Vlaamse jongeren. Hoewel deze vraag moeilijk bevonden werd door de jongeren, denken de meeste jongeren dat hun filmkeuze niet anders is dan dat van Vlaamse jongeren. Imane (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 19 jaar) Denk je dat jij door je afkomst, dus doordat je Marokkaans bent naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Ik weet dat eigenlijk niet. Ik ga…het kan wel zijn dat ik een keer naar een Marokkaanse film kijk of zo. Maar het is niet zo dat ik eigenlijk veel naar kijk. Ik denk wel, als ik het vergelijk met mijn Belgische vriendinnen…dat ik dezelfde… Dat je dezelfde thema’s en zo… Ja, dezelfde interesses heb. Sila (Turks(e) meisje/vrouw, 17 jaar) Denk je dat jij door je afkomst, doordat je van Turkse afkomst bent, dat je daardoor naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Nee, gelijk. Bijvoorbeeld, ik ken meiskes. Ik ken Belgische meiskes die graag naar Turkse films kijken. Marokkaanse Jamila dacht wel dat er een verschil was: Jamila (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 18 jaar) Denk je dat jij naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren door je afkomst? Dus doordat je Marokkaans bent? Denk het wel, gelijk Indische films. Dat is zo meer muziek, dans, meer musical. Vlaamse jongeren kennen dat niet. We moesten zo een keer op school een film kiezen en toen hadden we een Bollywood film gekozen. Maar Vlaamse jongeren, ja die vonden dat maar vreemd. En Marokkaanse films. Die kijken Vlaamse jongeren ook niet echt.

Pagina | 45

Hoofdstuk 8 Resultaten

Tussentijdse conclusie deel 1 In het eerste deel van dit empirisch onderzoek is vooral ingegaan op de centrale onderzoeksvraag van deze masterproef: “Welke rol speelt film in het leven van jonge Turkse- en Marokkaanse diaspora in Gent?” Hierbij werd gekeken naar de plaats van film in het dagelijks leven van de jongeren, de filmvoorkeuren en de sociale- en culturele context. Hieruit kunnen we concluderen dat ‘film’ een grote rol speelt in het leven van de respondenten, maar dat dit een andere rol is bij de Turkse respondenten dan bij de Marokkaanse jongeren. Hieronder zullen we de resultaten samenvatten. Bij de filmvoorkeuren van de jongeren zien we een aantal terugkerende thema’s. Dit zijn: ‘dans en muziek’, ‘waargebeurde verhalen’ en ‘verschillen tussen hoofdpersonages op basis van etniciteit of klasse’. Hierin merken we geen grote verschillen op basis van etniciteit of sekse. Bij het bioscoopgedrag zien we wel verschillen tussen de beide groepen. Zoals we in hoofdstuk 4 zagen, is de Marokkaanse filmproductie kleiner dan de Turkse filmproductie. Ook is de Marokkaanse gemeenschap in Gent tot viermaal kleiner dan de Turkse gemeenschap. In het bioscoopgedrag merken we op dat Turkse jongeren veel belangstelling hebben voor Turkse films in de bioscoop. Vooral de vrouwelijke respondenten geven aan vooral Turkse films in de bioscoop te zien. Marokkaanse diaspora in Gent hebben vooralsnog niet te maken met een Marokkaans filmaanbod in de bioscoop en zijn aangewezen op internationale films. Toch zien we hierdoor geen verschillen in de bioscoopfrequentie tussen de groepen. Ook geven alle respondenten een voorkeur aan voor de Kinepolis. Wel merken wij op dat Turkse ouders vaker een bioscoop bezoeken dan Marokkaanse ouders en dan graag een Turkse film bekijken. De jongeren uit ons onderzoek zien naar de bioscoop gaan vooral als een sociaal gebeuren, waarbij ze vergezeld worden door vrienden en soms door broers, zussen, neven en nichten. Een enkeling noemt ook de ouders. Opmerkelijk in deze resultaten, is dat de jongeren veelal aangeven met een ‘gemengde’ groep vrienden naar de bioscoop te gaan. Turkse jongeren gaan zowel met andere Turkse jongeren, als Marokkanen, Vlamingen en andere culturele groepen naar de bioscoop. Dit geldt ook voor de Marokkaanse jongeren. Dit kan vooralsnog te maken hebben met de zogenaamde ‘gemengde buurten’ waarin de jongeren veelal wonen. Alle onderzoeken vonden plaats in jeugdhuizen in gemengde buurten met een groot aantal ‘vreemdelingen’ (Dienst bevolking, stad Gent, 2007). In de privésfeer merken we minder grote verschillen tussen de Turkse- en Marokkaanse respondenten. Het huurgedrag beperkt zich veelal tot het kijken van Amerikaanse films. We merken hierbij op dat het aanbod Turkse- en Marokkaanse films in de videotheek beperkt is. Ook het aantal televisies en afspeelapparatuur bij de respondenten thuis vertoond weinig verschillen tussen de groepen. Wel is het opvallend dat negen van de tien mannelijke respondenten een televisie op de kamer hebben tegenover twee van de tien vrouwelijke respondenten. Het bezoeken van websites over films en bioscopen wordt veel gedaan, voornamelijk op de website van de Kinepolis. Hierin merken we geen intergroep- of intragroepsverschillen. Wanneer wij echter kijken naar het downloaden of online kijken van films, zien we dat 80% van de Turkse respondenten tegenover 20% van de Marokkaanse respondenten hiervan gebruik maken. In het laatste deel werden de jongeren gevraagd een vergelijking te maken van hun filmvoorkeuren met die van Vlaamse jongeren. Hoewel deze vraag moeilijk bevonden werd, gaven de meesten respondenten aan dat zij niet van mening waren dat hun herkomst een rol speelde in hun filmgebruiken voorkeuren. Dit is opmerkelijk omdat verschillende jongeren aangeven graag naar Turkse, Marokkaanse of Hindi- films te kijken. Nationale cinema’s die in Vlaanderen minder bekend zijn.

Pagina | 46

Hoofdstuk 8 Resultaten

Deel 2. Nationale cinema’s Dit deel kijkt vooral naar de concrete kennis van de jongeren over verschillende nationale cinema’s. Dit wordt gedaan door middel van afbeeldingen van filmposters. Hierbij wordt gepeild naar de kennis over, de belangstelling voor en de houdingen van de respondenten ten opzichte van verschillende nationale cinema’s. Achtereenvolgens worden de cinema’s uit het land van herkomst (Turkije of Marokko), de Amerikaanse cinema, de Vlaamse cinema, en Nederlandse ‘multiculturele films’ behandeld. Bij de Vlaamse cinema wordt bovendien op basis van afbeeldingen de kennis over drie bekende Vlaamse filmacteurs gepeild. Belangstelling voor films uit het land van herkomst Enkel bij deze vraag kregen de Turkse- en Marokkaanse jongeren verschillende afbeeldingen voorgelegd. De Turkse jongeren kregen vier afbeeldingen te zien van Turkse films. Hierbij was één afbeelding van een Duits-Turkse film die in Gent in de bioscoop heeft gedraaid. De Marokkaanse jongeren kregen vier afbeeldingen te zien van Marokkaanse films. De tabel laat de titels zien van de vier films op de afbeeldingen en geeft vervolgens aan hoeveel van de respondenten ofwel de film ‘gezien’ hebben ofwel van de film ‘gehoord’ hebben ofwel geen van beide (daarbij zijn geen streepjes gezet). In de komende tabellen over de kennis van de nationale cinema’s worden er voor de Turkse jongeren streepjes gezet in rood en voor de Marokkaanse jongeren in zwart om zo een tweedeling te maken op basis van herkomst. Op basis van tabel 8 en tabel 9, lijkt het alsof Turkse respondenten meer interesse hebben voor de films uit het land van herkomst. Echter is het niet mogelijk de twee groepen op basis van de afbeeldingen met elkaar te vergelijken omdat er mogelijkerwijze bij de selectie van Turkse films gekozen is voor ‘bekendere’ films dan bij de Marokkaanse films. Wat wel opvalt in tabel 8 is dat de enige film gemaakt door een Turkse diaspora in Duitsland, namelijk Faith Akin, de regisseur van de derde film uit de tabel, slecht gekend is door de Turkse respondenten. Hoewel de film in Gent gedraaid heeft, heeft slechts één respondent de film gezien. Tabel 8. Kennis van Turkse films Turkse films 1. Gönül Yarasi 2. Anlat Istanbul 3. Auf der Anderen Seite 4. Beynelmilel Totaal respondenten: 10

Gezien IIIIII IIII I IIIII

Gehoord III III II II

Tabel 9. Kennis van Marokkaanse films Marokkaanse films 1. Bandits 2. Mille Mois 3. Le Grand Voyage 4. Heaven’s doors Totaal respondenten: 10

Gezien IIIIIII

Gehoord

I

I I

Pagina | 47

Hoofdstuk 8 Resultaten

Enkele citaten maken meer duidelijk over de appreciatie van films uit het land van herkomst. Hier zijn de resultaten van een soortgelijk onderzoek van Aksoy en Robins (2003, pp. 100-103) interessant. Zij onderzochten het televisiegebruik bij Turkse diaspora in Londen. Twee aspecten komen daarin naar voren. Enerzijds merkten zij bij de Turkse diaspora een gevoel van ‘vertrouwen’ en ‘plezier’ op wanneer zij naar Turkse televisie keken. Anderzijds merkten zij een zekere frustratie bij de diaspora. De Turkse diaspora spreken over ‘overdreven acteren’ in Turkse films en televisieprogramma’s. Ook ons onderzoek toont dit aan. Hierin vinden we beide aspecten terug. Wel merken wij meer enthousiasme op bij de Turkse respondenten dan bij de Marokkaanse respondenten wanneer zij spreken over de films van het herkomstland. Jamila (Marokkaans(e) meisje/ vrouw, 18 jaar) En je kijkt dus ook naar Marokkaanse films? Ja, wel minder vaak. Ze kunnen soms zo wat overdreven acteren. Maar ik vind dat wel leuk af en toe te kijken. Fatna (Marokkaans(e) meisje/ vrouw, 20 jaar) Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Ik kijk iedere zaterdag naar les deux M. (MM). Dat is een Marokkaanse zender. Voor de muziekvoorstelling tonen ze altijd films. Ze kunnen wel goed acteren maar soms is het er een beetje over.

Opvallend is dat de jongens negatiever zijn over de films uit het herkomstland dan de meisjes. Dit heeft als mogelijke oorzaak het genre van de films. Zo geven verschillende respondenten aan dat er in de films uit hun herkomstland weinig actie zit, maar veel liefdesthema’s. Salma (Marokkaans meisje/ vrouw, 18 jaar) En in het algemeen, je geeft aan dat je best vaak naar Marokkaanse films kijkt. Wat spreekt je aan in Marokkaanse films? Gewoon, de thema’s. Zo af en toe, heb je dan liefdesthema’s. Ook nu, zie je meer en meer taboes in films, dat vind ik ook wel goed. Want de Marokkaanse persoon durft daar niet zo goed over te praten. Over prostituees of zo, ik heb onlangs een film gezien over prostituees. Ze doorbreken taboes eigenlijk? Ja, ja… Djuna (Turks(e) meisje/vrouw, 16 jaar En als je dat dan moet vergelijken met Turkse films? Dat is veel anders. Daar kun je meerdere verschillen zien. Bij Turkse films zijn er niet zoveel actie. Ofwel is er liefde, ofwel grappige dingen. Maar de Amerikanen doen wel veel interessante dingen. Bijvoorbeeld een auto botsen en al. Van die dingen, zo erge dinges.

Positieve gevoelens van ‘vertrouwen’ en ‘verbondenheid’ vinden we onder andere bij: Arzu (Turks(e) meisje/vrouw, 19 jaar) Maar je zegt, je kijkt meestal Turkse films? Dat kijk je dan liever… Ik kijk meestal naar Turkse films omdat het is mijn moedertaal. Ik kan wel beter begrijpen dat wat ze zegt. Ik kan wel Nederlands begrijpen, maar tot een bepaald punt. Ik kan soms die uitdrukkinkjes niet begrijpen. Ik kan soms niet voelen. Het is mijn cultuur, ik kan wel beter begrijpen. Djuna (Turks(e) meisje/vrouw, 16 jaar) Wat vind je dan over het algemeen van het filmaanbod uit Turkije? Ja, het is interessant hè. We wonen niet in Turkije en hier kijken wij wel naar Turkse films. Dan is dat een beetje wat anders. Hier kun je een keertje naar de cinema gaan, dan is het zo anders. Ik weet niet. Dan voel ik dat ik in Turkije ben. Berat (Turkse jongen/man, 16 jaar) Maar wat spreekt je aan in Turkse films? Waarom ga jij naar een Turkse film kijken? Omdat ik zelf Turk ben hè?

Pagina | 48

Hoofdstuk 8 Resultaten

Negatieve uitingen vinden we onder andere bij: Eren (Turkse jongen/man, 14 jaar) Wat vind je van Turkse films? Vind je dat goede films? Kijk je die graag? Nee, dat niet. Waarom niet dan? Het is zo saai. Ja deze, (de afbeeldingen) maar in het algemeen? Dan kijk je het wel graag? Soms een beetje zever, maar toch. Waarom zever? Die man staat vooraan, die schiet, die schiet. Die schiet honderd kogels. Die andere man schiet één keer en is al dood. Dus je vind de films niet altijd even goed qua acteren? Nee. Mourad (Marokkaanse jongen/man, 19 jaar) Bij Turkse- en Marokkaanse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Nee. Nog nooit van gehoord. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Ken ik niet zo goed. Ik kijk niet veel films uit Marokko. Waarom niet? Omdat ik er gewoon niet veel vanaf weet. Dat hoeft van mij niet zo.

Daarnaast zien we dat kennis van de taal een rol speelt in het al dan niet kijken van films. Soortgelijke resultaten zien we in de onderzoeken van Aksoy en Robins (2001, pp. 705-707) en d’Haenens et al. (2004, pp. 153-154). Ze concludeerden in hun onderzoeken dat gebruik van media uit het herkomstland vooral samenhing met een goede taalkennis van dat land. Deze bevindingen vinden wij ook terug in onze resultaten. Zo geeft Arzu in bovenstaand citaat aan dat zij graag films kijkt in haar moedertaal. Zij is echter ook één van de weinige respondenten die niet in België geboren is. Zij woont nog maar zes jaar in België. Zowel Marokkaanse Younes als Imane geven aan minder Marokkaanse films te kijken doordat ze onvoldoende Arabisch spreken en begrijpen om Marokkaanse films goed te volgen. Imane (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 19 jaar) Bij Turkse- of Marokkaanse films. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Goh, als ik zo kijk. Snapt ge, ik kan niet zo goed Marokkaans. En als het zo in het Arabisch is..en dat is dan zo..allee ja..het algemene. Ik spreek Marokkaans Arabisch, dat is zo meer een dialect daarvan, snapt ge? Ah oké. Ik begrijp wel sommige dingen, maar ik moet me wel echt concentreren. Waardoor ik zoiets heb, van:‘ik ga gewoon niet kijken’. Tenzij dat het echt zo een film is, dat ze hetzelfde spreken als ons. Soms is dat wel. Dan kijk ik wel een keer. Maar eigenlijk echt zelden. Dus eigenlijk omdat het een beetje een taalbarrière is? Ja, allee kijk. Ik kijk wel een paar shows, maar echt om te zeggen ‘dat volg ik echt’…nee. Younes (Marokkaanse jongen/man, 20 jaar) Bij Turkse- of Marokkaanse films. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Vind je dat ze veel goede films maken? Om eerlijk te zijn niet. Je moet daarvoor eerlijk zijn hè? Ja, ja, liefst zelfs. Maar kijk je dan wel eens films uit Marokko? Nee, nee, niet veel. Wat vind je er niet goed aan? Meestal zijn het geen Marokkaanse films maar allemaal series, begrijpt ge? Ten eerste ik begrijp dat niet, dat is puur Arabisch. En dat is zo saai. Dus je spreekt niet voldoende Arabisch omdat te begrijpen? Nee,

nee.

Pagina | 49

Hoofdstuk 8 Resultaten

Identiteit Hoewel de volgende vraag het bioscoopgedrag wil peilen, geven de Turkse Ahmet en Djuna duidelijk aan ‘tussen twee culturen’ te leven. Onder andere Grixti (2006) en Sabatier (2008) concludeerden dit in eerder onderzoek. Ahmet (Turkse jongen, 15 jaar) Op de vraag met wie hij naar de bioscoop gaat. Met wie ga je dan? Vrienden en vriendinnen. Zijn dat dan Turkse vrienden? Nee, meestal Belgen. Ja, eigenlijk heb ik twee groepen vrienden hè? Ik woon in een uh ‘allochtone buurt’, hier heb ik veel Turkse en Marokkaanse vrienden. Maar in mijn schoolomgeving heb ik geen enkele Turkse of Marokkaanse vriend. En met wie ga je dan meer om? Of is dat hetzelfde? Het is hetzelfde. Djuna (Turks(e) meisje/ vrouw, 16 jaar) Voel jij je dan eerder Turks dan Vlaams of Belgisch, of voel je een beetje van alles? Thuis voel ik me Turks. Turks gezin. Thuis onze schoenen uitdoen en dan van die dingen. En op school voel ik mij Belg. Omdat iedereen Belg is.

Salma, één van de vier respondenten van de tweede generatie, geeft aan zich eerder met haar religie verbonden te voelen dan met haar land van herkomst. Salma (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 18 jaar) Voel jij je eerder Marokkaans dan Vlaams? Ja…Ik voel me eigenlijk meer Moslim dan Marokkaans of Vlaams. Ik ben een Marokkaan die in België is geboren, maar ik ben nog altijd een moslim. Ik vind dat wel belangrijk.

Arzu en Younes voelen zich ook erg betrokken bij de Belgische of Vlaamse cultuur. Younes was overigens de enige respondent die zich ‘enkel’ Vlaams voelde. Opvallend hierbij is dat hij één van de vier, tweede generatie respondenten is. Volgens Portes (2009, p. 11) hebben jongere generaties (zoals derde en vierde generatie) een sterkere neiging zich te assimileren met het vestigingsland. Arzu (Turks(e) meisje/ vrouw, 19 jaar) Nog iets, wat ik wilde zeggen. Ik woon in België, maar ik weet ook niet zo veel over media van België. De president en zo nieuws en al, ik kijk niet zoveel. We hebben Turkse kanalen, wij kijken naar daar en wij leven onze cultuur. Ik ga gewoon naar school, het is alles. Ik weet eigenlijk niet zoveel dingen over België. Dat vind ik wel zo spijtig. Als ik nog meer contacten heb met Belgen, dan kan ik wel meer dingen weten. Het is ook zo slecht dat ik zo veel Turkse buren heb. Younes (Marokkaanse jongen/man, 20 jaar) Voel jij je eerder Marokkaans of Vlaams? Vlaams. Dat is wel opvallend, want de meeste jongeren die ik dat vraag zeggen ‘Marokkaans’. Die voelen zich Marokkaans? Waarom dat? Dat weet ik niet. Ik ben hier geboren en getogen. Ik heb een Belgische identiteitskaart, ik spreek Nederlands.

Belangstelling voor Vlaamse films Een belangstelling voor- en kennis van de Vlaamse film was zeker te bespeuren bij de jongeren. Verschillende jongeren gaven aan ‘Aanrijding in Moscou’ en ‘Ben X’ met school te hebben gezien. Bijna de helft van de respondenten gaf aan ‘Loft’ niet te kennen. Dit terwijl deze film ten tijde van het afnemen van de interviews toch al een tijd in de bioscopen draaide en afstevende op een bezoekersrecord. We merken geen significante verschillen op tussen en binnen de groepen.

Pagina | 50

Hoofdstuk 8 Resultaten

Tabel 10. Kennis van Vlaamse films Vlaamse films 1. Aanrijding in Moscou 2. Vermist 3. Ben X 4. Loft Totaal respondenten: 20

Gezien IIIIIIIIIII IIIIII IIIIIIIIIIII IIIIII

Gehoord IIII IIIIIIII II IIIII

*Rood= Turkse respondenten Zwart= Marokkaanse respondenten

De meeste jongeren gaven aan graag eens een Vlaamse film te zien. Toch gaven zij vaak de voorkeur aan Amerikaanse films vanwege het grotere aanbod. Usman (Turkse jongen/man, 19 jaar) Wat vind je over het algemeen van Vlaamse films? Vlaamse films, ja Vlaanderen is klein hè? Ja, de beste Vlaamse film was volgens mij: ‘Firmin’. Van Chris van Durpel. Je denkt dus, Vlaanderen is gewoon te klein…. Om echt goede films te maken, denk ik hè? Ze hebben niet zoveel te vertellen. Samira (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 15 jaar) Bij Vlaamse films Dan deze? Dat ken ik, dat ken ik. Ik ken ze allemaal. En welke heb je gezien? Ik heb ze alledrie gezien, behalve… Loft nog niet. Wat vind je van Vlaamse films? Wat vind je van deze films die je gezien hebt? Minder….. Je mag het eerlijk zeggen hoor! Minder leuk dan Amerikaanse films dan toch wel. Alleen ‘Vermist’, omdat daar een mooie jongen inzat. Nee, maar gewoon, ik ga rapper naar een Amerikaanse film kijken dan naar een Belgische film. Ik ga toch niet naar de cinema gaan voor een Belgische film. Djuna (Turks(e) meisje/vrouw, 16 jaar) Bij Vlaamse films Dan deze. Oei, dat wel. Dat is een mooie film (Ben X). Ik heb gehuild. (lacht) Is het waar? Ja, dat was echt. Heb je die misschien met school gezien? Ja, ik ben met school geweest. Het was vorig jaar denk ik. Het is echt dat ze hem uitlachen en al.

Verschillende respondenten verkiezen de films uit het herkomstland boven de Vlaamse films. Volgens hen zijn Vlaamse films te serieus. Hamid (Marokkaanse jongen/man, 15 jaar) Bij Vlaamse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Ben X gezien. Die (Vermist) heb ik ook wel gezien. En wat vind je dan van Vlaamse films? Leuk, maar minder dan Marokkaanse. Hoezo? Uhm….Te weinig humor Je mag dat zeggen hoor, ik ben toch niet Vlaams (lacht). Wel ze hebben hier veel minder humor, vind ik toch. Ze zijn allemaal zo serieus. Zo over pesten en zo.

Pagina | 51

Hoofdstuk 8 Resultaten

Meryem (Turks(e) meisje/vrouw, 17 jaar) En wat vind je over het algemeen van Vlaamse films? Ik vind eigenlijk minder. Vlaamse films vind ik minder, vergeleken met Turkse films. ‘Ben X’ is nog wel een goede vind ik. Maar je kijkt liever Turkse films? Ja. En waarom dan? Ik weet eigenlijk niet. Allee das ook zo over liefde. En als het een komedie is, vind ik dat nog grappig. Bij Vlaamse films is dat zo… iemand die zo interesse heeft in liefde, komedie, dat zijn serieuzere thema’s. ‘Ben X’ gaat zo over pesten, zelfmoord, tot aan, hoe dat leeft. Dat pesten. Serieuze thema’s, snapt ge?

Kennis van Vlaamse acteurs Met de kennis van de Vlaamse acteurs is het slecht gesteld. De jongeren werden gevraagd drie Vlaamse filmacteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen de Bouw) te herkennen op een foto. Verschillende respondenten gaven aan één of meerdere acteurs te herkennen. Ook wisten zij soms een film of televisieserie aan te geven waarvan ze de persoon kende. Toch wist geen enkeling een naam te noemen. Hier moeten we wel opmerken dat de kennis van de acteurs beter is bij de Marokkaanse respondenten dan bij de Turkse respondenten. Tabel 11. Kennis van Vlaamse acteurs Vlaamse acteurs 1. Jan Declair 2. Filip Peeters 3. Koen De Bouw Totaal respondenten: 20

Gehoord IIIIIIII IIIII IIIIIII

Adil (Marokkaanse jongen/man, 17 jaar) Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen de Bouw) Goed kijken, je moet vast wel één herkennen. Ik herken ze alledrie. Ah, alledrie zelfs. Ja (lacht). Dat is al heel wat. Hij (Filip Peeters) speelt mee in die andere films, hij speelt in dat (Loft) hier mee. En weet je ook namen? Nee En die andere twee, waar spelen die dan in, weet je dat? Die (Koen De Bouw) heeft ook een film gemaakt voor dinge..dat zijn dochter was verdwenen en al. En hij heeft ergens gespeeld, maar de naam van de film kan ik niet zeggen. Die ken ik niet van buiten. Maar je kent ze wel echt als Vlaamse acteurs. Ja. Djuna (Turks(e) meisje/ vrouw, 17 jaar) Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je die mannen? Ah, nee! Nee, ik heb ze nog nooit gezien. Misschien op tv of zo wel. Het zijn Vlaamse acteurs. Ah. Nee, onbekend? Onbekend.

Pagina | 52

Hoofdstuk 8 Resultaten

Belangstelling voor Amerikaanse films De belangstelling voor Amerikaanse films is groot onder de bevraagde respondenten. Veelal kwam er een reactie van opluchting bij het zien van de Amerikaanse filmafbeeldingen omdat de meeste respondenten deze films goed kenden. De eerste drie genoemde films in tabel 12 bestaan uit twee of meer delen. Sommige respondenten wisten niet duidelijk welk deel ze gezien hadden. We hebben hier dan wel een streepje gezet. De kennis en belangstelling voor Amerikaanse films is onder beide groepen jongeren ongeveer hetzelfde. Enkel ‘The Dark Knight’ is beter bezocht door Turkse jongeren. Tabel 12. Kennis van Amerikaanse films Amerikaanse films 1. James Bond 2. Pirates of the Caribbean 3. Harry Potter 4. The Dark Knight Totaal respondenten: 20

Gezien IIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIII IIIIII

Gehoord IIIII III III IIIIII

De meeste respondenten gaven bij het bioscoopbezoek in deel 1 al hun voorkeur aan voor het bezoeken van de Kinepolis. Het aanbod Amerikaanse films bij multiplexen is vaak groot. De respondenten zijn dan ook allemaal positief over de Amerikaanse films. Zij zijn tevreden over het aanbod, de diversiteit binnen het aanbod en zij spreken over de sterke mate van professionaliteit en technische kwaliteit van de Amerikaanse cinema. Salma (Marokkaans meisje/ vrouw, 18 jaar) Wat vind je van Amerikaanse films? Dat is zo ‘wow’ en zo. Je ziet dat ze daar geld in hebben gestoken, zo met ‘special effects’. Ik vind ze dan ook wel beter. Beter dan? Vlaamse films, maar ook Marokkaanse films. Maar dan is er ook nuance, want de Marokkaanse films zit meer een verhaal in en een moraal. Mourad (Marokkaanse jongen/man, 19 jaar) Wat vind je van Amerikaanse films? Goed. Liever dan Marokkaanse films. Er is zo meer actie en spanning. Amerika heeft ook veel goede acteurs. Arzu (Turks(e) meisje/vrouw, 19 jaar) Wat vind je van Amerikaanse films? Die zijn gewoon ‘baas’ van de filmen. En waarom? Die kunnen gewoon echt goede films maken. En die gebruiken ook zo, echte dure materialen kan ik zeggen. Die doen hun best om perfecte films te maken. Die zijn gewoon als je ‘films’ zegt, dan denk je altijd. Bijna alle mensen, daar ben ik zeker van, aan Amerikaanse filmen.

Belangstelling voor multiculturele films Omdat de meeste onderzoeken en literatuur zich richten op het transnationale concept, worden vooral de transnationale media uitgelicht in hun onderzoek. Met deze vraag wilden wij afstappen van dit concept en ingaan op wat Karim (2003, p. 11) ‘etnische televisie’ noemt. Multiculturele films zijn vaak luchtige films die inzoomen op een minderheid in een land. De antwoorden laten zien dat Marokkaanse jongeren vaker naar multiculturele films kijken dan Turkse jongeren, echter hierbij moet opgemerkt worden dat de meeste ‘multicultifilms’ inzoomen op de Marokkaanse gemeenschap in een land.

Pagina | 53

Hoofdstuk 8 Resultaten

Tabel 13. Kennis van multiculturele films Multiculturele films 1. Kicks 2. Shouf Shouf Habibi 3. Het Schnitzelparadijs 4. Dunya en Desie Totaal respondenten: 20

Gezien II IIIIIIIII IIIIIII II

Gehoord I IIII III II

Het doel van deze vraag was dan ook niet om een vergelijking tussen beide groepen te maken, maar om het thema van ‘etnische film’ (Karim, 2003, p. 11) op tafel te gooien. Wij merken bij beide groepen, positieve gevoelens tegenover multiculturele films. Fatna (Marokkaans(e) meisje/vrouw, 20 jaar) Bij Multiculturele films uit Nederland. Ken je de volgende films? Ja! Ik heb ze alle vier gezien. Wat vind je van die films? Heel goed, vooral bij ‘Kicks’ komen veel thema’s aan bod. Wat voor thema’s? Ja, thema’s van ons hè? Zoals bijvoorbeeld ‘maagdelijkheid’ bij Samira. Dat zijn hele goede thema’s. Ik ben gek op Hollandse films. Deden ze dat in België maar meer. Ik vind vooral Mimoen goed, die speelt ook in veel hè? Usman (Turkse jongen/man, 19 jaar) Over Multiculturele films Wat vind je van dat soort films? Ja, dat is goed. Ik vind dat, dat ja…hoe zeg je dat? Het zijn Nederlandse films hè? De makers zijn ook Nederlands? Ja. Meestal hè? Ja, ik denk, allee. In deze zijn ook Marokkaanse en Turkse. We kennen ze allemaal. We leven allemaal samen. Ik denk dat ze zoiets proberen hè? Ja. Je vindt dat goed, dat ze dat doen? Ja, dat is goed hè. Dat is voor je eigen erg belangrijk denk ik. Imane (Marokkaans meisje/ vrouw, 19 jaar) Vind je dat leuk, dat het gedaan wordt. Multiculturele films? Ja, ik vind dat het ontbreekt in België. Je kunt hier geen post vinden, ik zou in Nederland, dat is wel leuk. Je hebt zo ook Nederlandse posten die vertaald worden in het Arabisch of in het Turks. En dat ziet je wel, dat het zo multicultureel is. Terwijl hier in België heb je dat echt niet. Zoals Shouf Shouf Habibi, ik denk niet dat, dat hier zou spelen ze […..]

Wat ons verder opvalt, is de verbondenheid tussen de twee onderzochte groepen. De jongeren zijn bevriend met elkaar ongeacht herkomst en lijken zich tot zekere mate met elkaar te kunnen identificeren. Mostafa (Marokkaanse jongen/man, 16 jaar) Naar aanleiding van de Turk-Vlaamse film waar Mostafa in gaat spelen. Het is een Turks- Vlaamse film, speel jij Marokkaans? Nee, ik speel een Vlaamse Turk. Ik moet gewoon Vlaams spreken voor de rol. Vind je het niet raar om als Marokkaan in een Turks-Vlaamse film te spelen? Nee dat maakt me niet uit. Het lijkt me gewoon leuk om in een film mee te doen. Jihan (Turks(e) meisje/vrouw, 14 jaar) Voel jij je eerder Turks of Vlaams? Of beide. Uhm, bijvoorbeeld als ze zo zeggen, ben jij Turk? Dan zeg ik wel ja. Maar ik ga mij meer gedragen lijk een Belgische dan een Turkse. Ik weet niet ze…Ik zeg ook vaak tegen mensen dat ik zo half Turks/ half Marokkaans ben of zo, of half Belgisch.

Pagina | 54

Hoofdstuk 8 Resultaten

Tussentijdse conclusie deel 2 In deel 2 werden de jongeren ondervraagd over de verschillende nationale cinema’s zoals beschreven in hoofdstuk 4. Uit de resultaten maken wij op dat er bij de Turkse respondenten een grotere interesse is voor films uit het land van herkomst dan bij de Marokkaanse respondenten. Die interesse is nog groter bij de vrouwelijke Turkse respondenten als bij de mannelijke. Het is echter moeilijk vaststellingen te doen over de mate van verbondenheid, doordat de omvang van de Turkse filmproductie groter is en daarnaast ook het bioscoopaanbod in Gent groter is. De belangstelling voor Amerikaanse films is groot bij alle respondenten. De meerderheid verkiest de Amerikaanse films boven de films uit het herkomstland en boven de Vlaamse films. Vooral de technische kwaliteit en de professionaliteit worden aangewezen als eigenschappen van de Amerikaanse cinema. Ook wordt het grote aanbod aangeduid als de reden om Amerikaanse films te kijken: ‘Er is voor ieder wat wils’. De meningen over de Vlaamse cinema zijn uiteenlopend. De meerderheid van de respondenten beschikt over een goede kennis van de Vlaamse cinema en hebben positieve gevoelens. Toch waren er ook een paar negatieve opmerkingen te bespeuren. Opmerkelijk bij deze vraag was de onbekendheid bij de respondenten van de kaskraker ‘Loft’. Op het moment van het onderzoek stevende Loft juist af op een bezoekersrecord. Met de kennis van de Vlaamse filmacteurs is het slecht gesteld. De namen van drie prominente Vlaamse acteurs werden door geen van de respondenten gekend. Wel konden verschillende jongeren aangeven waarvan zij bekend waren, hoewel dat bij veel respondenten meer gissen was dan echt weten. De multiculturele films waren zoals gedacht beter bekend bij de Marokkaanse respondenten als de Turkse respondenten. Deze films worden dan ook vooral met Marokkanen en Nederlanders in de hoofdrol gemaakt. Het doel van deze vraag was om de belangstelling voor ‘multiculturaliteit’ in films te testen. Zowel bij de Turkse- als Marokkaanse jongeren merkten we positieve gevoelens. De respondenten gaven vaak met veel enthousiasme hun mening. Deel 1 van het onderzoek gaf soortgelijk resultaten, waarin jongeren veelal aangaven belangstelling te hebben voor films waarin verschillende culturen met elkaar in contact werden gebracht. Als laatste merken wij een grote verbondenheid tussen de groepen. De Turken en Marokkanen staan positief tegenover elkaar en zijn veelal bevriend met elkaar.

Pagina | 55

BESLUIT In dit besluit geven wij de voornaamste conclusies weer uit het eigen empirisch onderzoek en maken daarmee een terugkoppeling naar het theoretisch kader. We willen een antwoord geven op de centrale onderzoeksvraag:

“Welke rol speelt film in het leven van jonge Turkse- en Marokkaanse diaspora in Gent?” Daarnaast hebben we gekeken naar de concrete kennis van de jongeren over verschillende nationale cinema’s. Binnen de vraagstelling werd veel aandacht besteed aan de culturele- (herkomst) en sociale context (familie en vrienden). De analyse van de resultaten werd gedaan op intergroepsniveau, waarbij Turkse en Marokkaanse respondenten vergeleken werden en op intragroepsniveau waarbij sekseverschillen veel aandacht kregen. We hebben hierbij migrantenonderzoek ofwel diasporaonderzoek gekoppeld aan communicatiewetenschappelijk (film) onderzoek. Hierbij nam het transnationalisme concept een belangrijke plaats in. Transnationalisme gaat er vanuit dat migranten veelal na hun vertrek banden onderhouden met het herkomstland. Hernieuwde interesse in dit concept kwam er door de globalisering en de daarmee groeiende diversiteit in de samenleving en de technologische mogelijkheden zoals internet en satelliet die het eenvoudiger maakten voor migranten of diaspora om in contact te blijven met het herkomstland. Verschillende auteurs hebben het ‘transnationalisme concept’ gebruikt bij onderzoek naar media en de multiculturele samenleving (onder andere: Saeys en Devroe (2002), Dhoest (2007) en Broos en Van den Bulck (2008)). Hoewel transnationalisme van belang is voor ons onderzoek zijn we niet gestart met de veronderstelling dát jonge diaspora, transnationale media gebruiken. Indien ze dat wel doen, hebben we de redenen daarvoor onderzocht. We zijn in ons onderzoek afgestapt van de centrale rol in de identiteitsconstructie door mediagebruik zoals in vele onderzoeken gedaan wordt (onder andere: d’Haenens (2003), d'Haenens, Van Summeren, Saeys, Koeman, (2004), Bruin, de (2005) & Leeuw en Rydin (2007)). Wel houden wij rekening met het zogenaamde ‘onderhandelingsproces’ waarbij de Turkse- en Marokkaanse jongeren geconfronteerd worden met de cultuur van het herkomstland evenals de cultuur van het vestigingsland. Als laatste zijn wij het eens met Aksoy en Robins (2000, p. 360) om niet enkel de nadruk te leggen op de media bij het al dan niet in stand houden van transnationale banden. Hierbij zijn we aangekomen bij de bevindingen van ons empirisch onderzoek. De uitkomsten van het onderzoek zijn uitvoerig besproken in de tussenconclusies na deel 1 en na deel 2 van het onderzoek. We zullen hier echter kort de belangrijkste bevindingen aanhalen met een terugkoppeling naar het theoretisch kader. In het eerste deel van het empirisch onderzoek keken we naar de filmbeleving van de respondenten. Als eerste willen wij hier het onderzoek van Meers (2002) noemen. Hij onderzocht een groot aantal jonge Vlamingen naar hun filmbeleving. Meers zijn onderzoek en zijn kritieken over de ondergewaardeerdheid van filmpublieksonderzoek hebben ertoe geleid te beginnen aan dit uitdagende onderzoek. Meers maakte gebruik van de triangulatiemethode om een multimethodisch publieksonderzoek uit te voeren. In ons onderzoek hebben wij enkel gebruik gemaakt van een beperkt kwantitatief onderzoek (identificatiefiche) om de nadruk te leggen op diepte-interviews. Dit blijkt vooralsnog een geslaagde keuze geweest. Tijdens gesprekken met verschillende jeugdwerkers in Gent, kwamen wij erachter dat er nogal een ‘run’ is op jonge Turkse en Marokkaanse respondenten voor allerlei onderzoeksgebieden.

Pagina | 56

Zo is er een zekere verzadiging ontstaan bij de welwillendheid van de jongeren om mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek. Ook gezien onze probleemstelling genoot het de voorkeur om middels halfgestructureerde interviews dieper in te gaan op de zogenaamde ‘richtinggevende begrippen’ die waren ontstaan uit de literatuurstudie. De resultaten van het onderzoek van Meers kunnen we op verschillende punten bevestigen. Zo stelde hij bij de jongeren uit zijn onderzoek vast dat ze veelal een multiplex bezoeken met een groep vrienden en terplekke hun films uitzoeken. Ook in ons onderzoek gaan de jongeren vaak met vrienden of ‘jonge’ familieleden naar een bioscoop om erna nog iets te gaan eten of drinken. Een bioscoopbezoek is echt een ‘uitje’. De bioscoopbezoekers in ons onderzoek gaven allemaal aan de Kinepolis te bezoeken. Enkel met school werden andere bioscopen bezocht. Eén jongen gaf aan een andere bioscoop te bezoeken vanwege de nabijheid, maar vertelde een voorkeur te hebben voor de multiplex. Meers geeft ook aan dat de Amerikaanse cinema het meest geliefd is vanwege de Engelse voertaal en kwaliteit van de Amerikaanse film. Ook dit vinden we terug in onze resultaten. De Amerikaanse cinema wordt veruit het best beoordeeld. Dit heeft te maken met de Engelse voertaal, het grote aanbod en de hoge mate van professionaliteit en technische kwaliteit. Verschillende jongeren spreken over de ‘special effects’ van de Amerikaanse cinema. Ook de Vlaamse cinema werd positief ervaren in het onderzoek van Meers. Ook in ons onderzoek zijn de meeste jongeren positief over de Vlaamse film, hoewel zij zeker de Amerikaanse film erboven verkiezen. De bevindingen van de volgende onderzoeken uit de literatuur zijn zeer relevant voor het tweede deel van ons onderzoek waarin we keken naar de concrete kennis van de jongeren over verschillende nationale cinema’s en de belangstelling ervoor. Georgiou (2001) deed onderzoek naar het mediagebruik van Griekse Cyprioten in Londen en concludeerde dat deze groep, vooral de satellietzender gebruikten voor een gevoel van ‘Cypriotisch’ zijn. Ook Duhdrah (2002) kwam tot een soortgelijke conclusie in zijn onderzoek naar de ‘cinemagoing experience’ van Britse Zuid-Aziaten. Hun filmbeleving richtte zich vooral op ‘Aziatisch zijn’. In ons onderzoek werd die sterke identificatie sporadisch bevestigd. Uit de resultaten blijkt dat de meeste jongeren die graag naar films uit het herkomstland kijken, zeggen een zekere ‘vertrouwdheid’ met de films te hebben. Volgens Aksoy en Robins (2003, p. 100) is vertrouwdheid iets anders dan zich er volledig mee identificeren zoals het voorbeeld van ‘Cypriotisch’ zijn. Vooralsnog is het moeilijk om de bevindingen van de onderzoeken rond het filmgebruik van Indische diaspora te vergelijken met de bevindingen uit ons onderzoek, vanwege de omvang van de Bollywood films in vergelijking met de beperkte filmproductie in Marokko en Turkije. Toch zijn deze onderzoeken relevant, omdat zij uitleggen dat het medium ‘film’ veel mogelijkheden biedt voor diaspora om in contact te blijven met het herkomstland. Aksoy en Robins (2001, pp. 705-707) gaan nog een stap verder door te zeggen dat de kennis van de taal van het herkomstland bepaalt in welke mate er interesse is om media te gebruiken uit dat land. d’Haenens et al. (2004) bevestigen dit in een onderzoek naar verschillende diaspora waaronder Turkse- en Marokkaanse jongeren in Vlaanderen. Deze bevinding vinden wij ook terug in ons onderzoek bij de Marokkaanse jongeren. Twee jongeren zeggen nadrukkelijk geen Marokkaanse films te kijken omdat zij onvoldoende kennis hebben van de taal. De Turkse jongeren merken juist op dat zij doordat ze de Turkse taal zo goed kennen, meer kunnen genieten van Turkse films. Hierbij moet opgemerkt worden dat Marokko een meertalig land is. Dus onvoldoende kennis van een taal kan samenhangen met de meertaligheid in Marokko.

Pagina | 57

Als laatste willen we hier het onderzoek van Portes (2009, p. 11) noemen. Hij concludeerde dat jongere generaties diaspora een sterkere neiging hebben zich te assimileren met het vestigingsland en een mindere sterke neiging hebben tot het onderhouden van transnationale activiteiten. Op basis van vragen rond identiteit en filmgebruik kunnen wij die vaststelling niet doen. Als we een terugkoppeling maken met de acculturatiestrategieën van Berry (2008) merken we in ons onderzoek een hoge mate van integratie op. Dit betekent dat de jongeren hun eigen cultuur in stand willen houden maar ook veel interesse hebben voor de cultuur van het vestigingsland. De jongeren geven veelal aan zich ofwel Turks- of Marokkaans te voelen ofwel beide (ook Vlaams of Belgisch). Daarnaast geven de meeste jongeren aan een zekere affiniteit te hebben met de Belgische- of Vlaamse cultuur. Bij één Marokkaanse jongen vinden we assimilatie terug, waarbij hij zich vooral Vlaams voelt en weinig tot geen affiniteit heeft met de Marokkaanse cultuur. Hiermee beamen wij de uitkomsten van de onderzoeken van Grixti (2006) en Sabatier (2008), die aangeven dat de jongeren tussen twee culturen zitten waarbij ze zich zowel aanpassen aan de cultuur van het herkomstland als de cultuur van het vestigingsland. Concluderend uit het theoretisch- en het empirisch kader kunnen we stellen dat de bijdrage van ons publieksonderzoek aan de bestaande literatuur gelegen is in het gebruik van de zogenaamde bottom-up benadering die eerder gebruikt werd door Gillespie (1995) en Aksoy en Robins (2000). Hierbij hebben we op inductieve wijze op basis van een etnografische studie gekeken hoe Turkse- en Marokkaanse jonge diaspora in Gent omgaan met films in het dagelijks leven. Bovendien kozen we voor een integratie van twee disciplines, namelijk filmonderzoek en diasporaonderzoek. Het onderzoek was exploratief en beschrijvend van aard, waardoor resultaten en conclusies niet veralgemeent dienen te worden. Hoofdvraag beantwoord…. De resultaten van ons onderzoek wijzen op een intensieve omgang met het medium film. Zowel naar de bioscoop gaan als een film thuis huren zijn populaire activiteiten onder de respondenten. Ook worden op televisie veel films gekeken, dit zijn Vlaamse en internationale films op de Vlaamse zenders evenals films uit het herkomstland op de satellietzenders. Films downloaden of op internet kijken is in opkomst, hoewel meer Turkse- dan Marokkaanse jongeren hiervan gebruik maken. Bij het bioscoopbedrag zien we bij de Turkse jongeren en voornamelijk bij de vrouwelijke respondenten, een voorkeur voor Turkse films in de bioscoop. Drie van de vijf vrouwelijke respondenten geven aan vooral naar de bioscoop te gaan wanneer er Turkse films spelen. Kinepolis biedt verschillende Turkse films aan. Daarentegen biedt Kinepolis geen of weinig Marokkaanse films aan waardoor het bioscoopbezoek van Marokkaanse jongeren zich eerder op internationale films richt. Bij de voorkeuren voor filmthema’s en de kennis van de nationale cinema’s merken we geen grote verschillen op. Wel kennen de Turkse respondenten de filmafbeeldingen uit het herkomstland beter dan de Marokkaanse jongeren. Dit kan echter liggen aan de afbeeldingkeuze van de onderzoeker. Als laatste willen wij hier nog de multiculturele film aanhalen, dit zijn films die inzoomen op een minderheid in een bepaald land. Met deze vraag zijn we afgestapt van het transnationale concept en ingegaan op wat Karim (2003, p. 11) ‘etnische televisie’ noemt. De Marokkaanse jongeren kijken vaker naar multiculturele films dan de Turkse jongeren. De meeste ‘multicultifilms’ zoomen echter ook in op de Marokkaanse gemeenschap. Toch hebben zowel de Marokkaanse als Turkse respondenten een positieve mening over ‘deze’ films. Vele respondenten spreken over de positieve beeldvorming van verschillende culturen in multiculturele films.

Pagina | 58

BIBLIOGRAFIE Boeken en readers Aksoy, A. en Robins, K. (2003). Banal Transnationalism. The difference that television makes. In K.H. Karim, (Ed.) The Media of Diaspora (pp. 89-104). London: Routlegde Ang, I. (1991). Desperately seeking the audience. London: Routlegde Bauer, W en Gaskell, G. (Eds.) (2000). Qualitative researching with text, image and sound. A Practical Handbook. Londen: Sage Publications Biltereyst, D. en Van Bauwel, S. (Eds.) (2007). Culturele Mediastudies. Gent: Academia Press Boeije, H. (2005). Analyseren in kwalitatief onderzoek. Amsterdam: Boom onderwijs Brah, A. (1996). Carthographies of diaspora. Contesting identities. London: Routledge Cambré, B. en Waege, H. (2006). Kwalitatief onderzoek en dataverzameling door open interviews. In J. Billiet, en H. Waege (Eds.) Een samenleving onderzocht. Methoden van sociaal-wetenschappelijk onderzoek. (pp. 315-369). Antwerpen: Uitgeverij De Boeck nv Cohen, R en Vertovec, S (Eds.) (1999). Migration, Diasporas and Transnationalism. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Ltd. Cook, D.A. (2004). A History of Narrative Film. New York: W.W. Norton & Company Ltd. Crombez, B. (1996). Media en allochtonen: een literatuurstudie. In L. d’Haenens en F. Saeys, (Eds.), Media & Multiculturalisme in Vlaanderen (pp. 6-8). Gent: Academia Press. Duhdrah, R.J. (2006). Bollywood. Sociology Goes to the Movies. New Delhi: Sage publications India Pvt Ltd. Georgiou, M. (2006). Diaspora, Identity and the Media. Diasporic transnatiolism and mediated spatialities. Cresskill: Hampton Press inc. d’Haenens, D. et al. (2004). Integratie of identiteit? Mediamenu’s van Turkse en Marokkaanse jongeren. Amsterdam: Boom onderwijs Karim, K.H. (2003). The Media of Diaspora. London: Routlegde Kim, Y.Y. en Gudykunst, W.B. (1988). Theories in Intercultural Communication. California: Sage publications Lewis, J. (2002). Cultural Studies- The Basics. London: Sage Publications Ltd. McQuail, D. (2000). McQuail’s Mass Communication Theory. London: Sage Publications Miller, T., Govil, N. en McMurria, J. (2005) Global Hollywood 2. London: BFI publishing Morley, D. (1995). Theories of Consumption in Media Studies. In M. Ryan (Ed.), Cultural Studies An Anthology. (pp. 1095-1109) Oxford: Blackwell Publishing

Pagina | 59

Morley, D. en Robins, K. (1995) Spaces of Identity- Global Media, Electronic Landscapes and Cultural Boundaries. London: Routlegde Mosley, P. (2001). Split Screen. Belgian Cinema and Cultural Identity. New York: State University of New York Press Sheffer, G. (2003). Diaspora politics. At home abroad. Cambridge: University Press Tabak, Y. (2007). Turkish Cinema- A Brief Overview. In The Moshe Dayan Center for Middle Eastern and African Studies. Culture and Society in Modern Turkey. Tel Aviv: Tel Aviv University Press (pp. 97 -106) Van Bauwel, S. en Vande Winkel, R. (Eds.) (2007). Encyclopedie van de communicatiewetenschap. Gent: Aacdemia Press Van Bauwel, S. en Vande Winkel, R. (2008). Lezen en schrijven in de communicatiewetenschappen. Gent: Aacdemia Press Verstappen, S. (2005). Jong in Dollywood. Hindostaanse jongeren en Indiase films. Amsterdam: Het Spinhuis Villarejo, A. (2007). Film studies. The basics. London: Routlegde Waveren van, M. (2004). Interviewen. Bussum: Uitgeverij Coutinho Wengraf, T. (2001). Qualitative research interviewing. London: Sage publications Wester, F. , Renckstorf, K. en Scheepers, P. (2006). Onderzoekstypen in de communicatiewetenschap. Alphen a/d Rijn: Kluwer p. 487 Williams, A. (Ed.) (2002). Film and Nationalism. New Jersey: Rutgers University Press Wilson, T. (2009). Understanding Media Users. From Theory to Practice. Chichester: WileyBlackwell

Wetenschappelijke artikelen Aksoy. A. en Robins, K. (2000). Thinking across spaces: Transnational television from Turkey European Journal of Cultural Studies, 3(3), 334- 365 Aksoy. A. en Robins, K. (2003). The Enlargement of Meaning: Social Demand in a Transnational Context. Gazette: The International Journal of Communication Studies, 65(4-5), 365-288 Amersfoort, van H. (2004). Gabriel Sheffer and the Diaspora Experience. Diaspora: a journal of transnational studies, 2(3), 359-373 Athique, A. (2008). Media audiences, ethnographic practice and the notion of a cultural field. European Journal of Cultural Studies 2008, 11(1), 25-41 Berry, J.W. (2005). Acculturation: Living successfully in two cultures. International Journal of Intercultural Relations, 29(2005), 697–712

Pagina | 60

Berry, J.W. (2008). Globalisation and acculturation. International Journal of Intercultural Relations, 32 (2008), 328–336 Chalaby, J.K. (2006). American Cultural Primacy in a New Media Order: A European Perspective. International Communication Gazette, 68 (1), 33-51 Devroe, I. en Driesen, D. (2005). Beschikbaarheid en gebruik van traditionele en nieuwe media bij allochtone jongeren in Vlaanderen. Steunpunt Gelijkekansenbeleid – consortium UA LUC. Dudrah, R.K. (2002). Vilayati Bollywood: Poplar Hindi Cinemagoing and diasporic south Asian identity in Birmingham (UK). The Public, 9 (1), 19-36 Elias, N en Lemish, D. (2008). Media Uses in Immigrant Families: Torn between 'Inward' and 'Outward' Paths of Integration. International Communication Gazette, 70 (1), 21-40 Georgiou, M. (2001). Crossing the boundaries of the ethnic home. Media Consumption and Ethnic Identity Construction in the Public Space: The Case of the Cypriot Community Centre in North London. International Communication Gazette. 63, (4), 311- 329 Grixti, J. (2006). Symbiotic transformations: youth, global media and indigenous culture in Malta. Media, Culture & Society, 28(1), 105-122 d’Haenens, L. (2003). ICT in Multicultural Society: The Netherlands: A Context for Sound Multiform Media Policy? Gazette: The International Journal for Communication Studies, 65(4-5), 401-421 d’Haenens, L. en Peeters, A.L. (2005). Bridging or bonding? Relationships between integration and media use among ethnic minorities in the Netherlands. Communications, 30(2005), 201-231 Kleist, N. (2008). In the Name of Diaspora: Between Struggles for Recognition and Political Aspirations. Journal of Ethnic and Migration Studies, 34(7), 1127-1143 Kraidy, M.M. (2002). Hybridity in Cultural Globalization. Communication Theory, 12(3), 316-339 Leeuw, de S. en Rydin, I. (2007). Migrant children's digital stories: Identity formation and selfrepresentation through media production. European Journal of Cultural Studies, 10(4), 447-464 Marotta, V.P. (2008). The hybrid self and the ambivalence of boundaries. Social Identities 14(3), 295311 Mazarella, W. (2004) Culture, Globalization, Mediation. Annual Review of Antropology, 33(2004), 345-367 Meers, P. (2002). Filmpubliek en (Europese) cinema, Theoretische verkenning en survey bij jongeren in Vlaanderen. Tijdschrift voor sociologie, 3(4), 509-540. Mehta, M.(2005). Globalizing Bombay cinema: Reproducing the Indian State and Family. Cultural Dynamics, 17(2), 135-154 Milikowski, M (2000). Exploring a Model of De-Ethnicization: The Case of Turkish Television in the Netherlands. European Journal of Communication, 15(4), 443-468 Miller, D. en Philo, G. (2000). Cultural compliance and critical media studies. Media Culture Society, 22(6), 831-839

Pagina | 61

Portes, A., Guarnizo, L.E. en Landolt, P. (1999). The study of transnationalism: pitfalls and promise of an emergent research field. Ethnic and Racial Studies, 22 (2) 217-237 Portes, A. (1999). Conclusion: Towards a new world - the origins and effects of transnational activities. Ethnic and Racial Studies, 22(2), 464-477 Portes, A. (2003). Conclusion: Theoretical Convergencies and Empirical Evidence in the Study of Immigrant Transnationalism. International Migration Review, 37(3), 874-892 Portes, A. (2009). Migration and development: reconciling opposite views. Ethnic and Racial Studies 32(1), 5-22 Punathambekar, A. (2005). Bollywood in the Indian-American diaspora: Mediating a transitive logic of cultural citizenship. International journal of cultural studies, 8(2), 151-173 Reis, M. (2004). Theorizing Diaspora: Perspectives on “Classical” and “Contemporary” Diaspora. International Migration, 42(2), 41-54 Robins, K. en Aksoy, A. (2001). From spaces of identity to mental spaces: lessons from Turkish-Cypriot cultural experience in Britain Journal of Ethnic and Migration Studies, 27(4), 685711 Sabatier, C. (2008). Ethnic and national identity among second-generation immigrant adolescents in France: The role of social context and family. Journal of adolescence, 31(2008), 185-205 Shimpach, S. (2005). Working Watching: The Creative and Cultural Labor of the Media Audience Social Semiotics, 15(3), 343-360 Sreberny, A. (2005). ‘Not Only, But Also’: Mixedness and Media. Journal of Ethnic and Migration Studies, 31(3), 443-459 Tsagraousianou, R. (2004). Rethinking the concept of diaspora: mobility connectivity and communication in a globalised world. Westminster Papers in Communication and Culture, 1(1), 52-65 Vertovec, S. (2001). Transnationalism and Identity. Journal of Ethnic and Migration Studies, 27(4), 573- 582 Vertovec, S (2007). Introduction: New directions in the anthropology of migration and multiculturalism Ethnic and Racial Studies, 30(6), 961-978

Beleidsdocumenten Anciaux, B. (2006). Actieplan Interculturalisering. http://www.interculturaliseren.be/fileadmin/user_upload/pdf/actieplan_interculturaliseren.pdf Integratiedienst Gent (2006). Beleidsplan etnisch-culturele diversiteit 2006-2008 http://www4.gent.be/integratiedienst/Algemeen/beleidsplan%202003-2005/beleidsplan20032005_omgevanalyse.pdf Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten. Jaarverslag 2004. http://www.nfcstatistiek.nl/jv04.pdf

Pagina | 62

Vlaams minderhedenbeleid (2004). Strategisch plan minderheden 2004-2010. www.wvc.vlaanderen.be/minderheden/minderhedenbeleid/home.htm.

Gepubliceerde werken Bruin, de. J. (2005). Multicultureel drama? : populair Nederlands televisiedrama, jeugd en etniciteit. Gepubliceerd proefschrift. Amsterdam, Amsterdam School of Communications Research d’Haenens, L. (2003). ICT in de multiculturele samenleving. Gepubliceerd artikel in jaarboek. Nederland, Sociaal Cultureel Planbureau

Ongepubliceerde werken Bosma, P. (2004). Filmstudies in Nederland en Vlaanderen, een panoramaschets. Niet-gepubliceerd artikel, Tilburg, Universiteit van Tilburg Bossaer, J. (2006). Het Vlaamse filmpubliek anders bekeken: een literatuurstudie en een kwalitatief publieksonderzoek bij laatstejaarsstudenten. Niet-gepubliceerde scriptie, Gent, Vakgroep Communicatiewetenschappen De Craeker, K. (2006). Een voet in twee werelden. Een kwalitatief publieksonderzoek naar de plaats en betekenis van Vlaamse televisie in het dagelijkse, multiculturele leven bij Turkse en Marokkaanse jongeren van de tweede generatie. Niet-gepubliceerde scriptie, Brussel, Vakgroep Communicatiewetenschappen. D’Haenens, L. en Van Summeren, C. (2007). De rol van het internet bij de identiteitsconstructie onder allochtone jongeren. Niet-gepubliceerd onderzoeksrapport, Nijmegen, Vakgroep Communicatiewetenschappen Ong, J.C. (2008). Watching the Nation, Singing the Nation: How Filipino Migrants in the UK Construct their Identity in Media Rituals of News and Karaoke. Niet-gepubliceerd artikel, Cambridge, Vakgroep Communicatiewetenschappen Saeys, F., Lits, M, Devroe, I., Grammens, D. & Desterbecq, J. (2007). De berichtgeving over allochtone minderheden in de Belgische media. Niet-gepubliceerd syntheserapport, Gent, Vakgroep Communicatiewetenschappen Timmerman, C., Van Der Heyden, K., Ben Abdeljelil, Y. & Geets, J. (2000). Marokkaanse en Turkse Nieuwkomers in Vlaanderen. Niet-gepubliceerd onderzoeksrapport Antwerpen, Vakgroep Sociologie en Sociaal Beleid Van den Bulck, H. en Dhoest, A. (2008). Media/ Cultuur/ Identiteit. Actueel onderzoek naar media en maatschappij. Niet-gepubliceerd artikel, Antwerpen, Vakgroep Communicatiewetenschappen. VandeWinkel, R. (2004). Mondelinge, historisch bronnen in Vlaanderen- Eindverslag ‘Van Horen Zeggen’ Niet-Gepubliceerd eindverslag, Gent, Vakgroep Communicatiewetenschappen

Pagina | 63

Internetbronnen Bahkrim, M. (2006). North African Cinema: Tendencies and Perspectives. Geraadpleegd op 11 januari 2008 op het World Wide Web: http://www.fipresci.org/world_cinema/south/ south_english_african_cinema_maghreb.htm De Standaard (red.) (2009). Gent is het decor voor eerste Vlaams-Turkse film. Geraadpleegd op http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=B827JQUJ&ref=rss Everaerts, J. (2006). Van porno tot Güney, van ‘Dronken paarden’ tot ‘Gegen die Wand’: maak kennis met de Turkse én Koerdische film. Geraadpleegd op www.wereldmediatheek.be/nieuwsbrief/img/turkse_film.pdf European Audiovisual Observatory (2009) The Russian Federation joins Europe's big five cinema markets in 2008. Geraadpleegd op het World Wide Web op 29 maart 2009. http://www.obs.coe.int/about/oea/pr/berlinale2009.html Federale Overheidsdienst, Financiën (2007). Tax Shelter. Fiscale maatregelen ten gunste van de audiovisuele sector. Geraadpleegd op koba.minfin.fgov.be/commande/pdf/TaxShelter_bijwerking042007.pdf Filmfestival Gent (2007). Persdossier 34e filmfestival Gent Geraadpleegd op www.filmfestival.be/pressfiles/persdossier%2034ste%20editie_DEF.pdf Gazet van Antwerpen (red.) (2007). Cijfers over de snelbelgwet. Geraadpleegd op 27 februari 2009 op het World Wide Web http://lvb.net/item/4528 McDonald, D.G. (2004). Twentieth-Century Media Effects Research. Geraadpleegd op http://www.uk.sagepub.com/mcquail5/downloads/Handbookchaps/ch9%20Downing%20HB.pdf Morrocan Cinema Center (2008). Presentation. Geraadpleegd op 12 januari 2008 op het World Wide Web: http://www.ccm.ma/interan/Miss.html Officer of the Prime Minister, press information (2006). Turkish Cinema. Geraadpleegd op 12 januari 2008 op het World Wide Web: http://www.byegm.gov.tr/REFERENCES/TURKISH-CINEMA2001.htm Schoonenboom, M. (2005). De opkomst van de multiculturele film in Nederland. Geraadpleegd op 15 november 2008 op het World Wide Web http://www.cinema.vpro.nl/artikelen/2160796/eerst-lachen Universiteit van Wenen (2007). Film. Geraadpleegd op 2 januari 2009 op het World Wide Web http://s2.ned.univie.ac.at/non/landeskunde/be/index.htm

Filmografie Turkse films Vargi, M. en Vargi, Ö. (Producers) & Turgul, Y. (Regisseur). (2005). Gönül Yarasi [Film]. Avci, E. (Producer) & Demirdelen, S., Sabanci, K., Unal, U., Yolcu, Y. (Regisseurs). (2005). Anlat Istanbul [Film].

Pagina | 64

Koçoglu, N. (Producer) & Akin, F. (Regisseur). (2007). Auf der Anderen Seite [Film]. Akpinar, N. (Producer) Gulmez, M. en Onder, S. S. (Regisseurs). (2006). Beynelmilel [Film]. Marokkaanse films Naciri, S. (Producer) & Naciri, S. (Regisseur). (2003). Bandits [Film]. Lavolé, L. en Pragier, I. (Producers) & Bensaïdi, F. (Regisseur). (2003). Mille Mois [Film]. Balsan, H. (Producer) & Ferroukhi, I. (Regisseur). (2004). Le Grand Voyage [Film]. Cazorla, M.P. (Producer) & Noury, I. en Noury, M. (Regisseurs). (2007). Heaven’s doors [Film]. Vlaamse films Phlypo, D. en De Wulf, M. (Producer) & Van Rompaey, C. (Regisseur). (2008). Aanrijding in Moscou [Film]. De Schepper, P. (Producer) & Verheyen, J. (Regisseur). (2007). Vermist [Film]. Bouckaert, P. (Producer) & Balthazar, N. (Regisseur). (2007). Ben X [Film]. De Laere, H. (Producer) & Van Looy, E. (Regisseur). (2008). Loft [Film]. Amerikaanse films Wilson, M.G. (Producer) & Forster, M. (Regisseur). (2008). James Bond [Film]. Bruckheimer, J. (Producer) & Verbinski, G. (Regisseur). (2007). Pirates of the Caribbean [Film]. Heyman, D. en Barron, D. (Producers) & Yates, D. (Regisseur). (2007). Harry Potter [Film]. Nolan, C., Roven, C en Thomas, E. (Producers) & Nolan, C. (Regisseur). (2008). The Dark Knight [Film]. Multiculturele films Maltha, S.F. en Linden, van der, J. (Producers) & Ter Heerdt, A. (Regisseur). (2007). Kicks [Film]. Huybrechste,R., Willink, J. en Bak, F. (Producer) & Ter Heerdt, A. (Regisseur). (2007). Shouf Shouf Habibi [Film]. Vries, de. J. en Petit, L. (Producers) & Koolhoven, M. (Regisseur). (2005). Het Schnitzelparadijs [Film]. Vries, de. J. en Petit, L. (Producers) & Nechushtan, D. (Regisseur). (2008). Dunya en Desie [Film].

Pagina | 65

BIJLAGEN Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6

Bijlage 7

Bioscoopbezoek Vlaanderen en Brussel Overzicht van tabellen Identificatiefiche Contract Vragenlijst Afbeeldingen van filmposters en acteurs behorende bij vragenlijst Turkse films Marokkaanse films Vlaamse films Amerikaanse films Vlaamse acteurs Multiculturele films Transcripties Interview 1: Mostafa Interview 2: Mourad Interview 3: Jamila Interview 4: Fatna Interview 5: Samira Interview 6: Jihan Interview 7: Younes Interview 8: Elmas Interview 9: Usman Interview 10: Imane Interview 11: Salma Interview 12: Meryem Interview 13: Hamid Interview 14: Berat Interview 15: Eren Interview 16: Ahmet Interview 17: Adil Interview 18: Arzu Interview 19: Sila Interview 20: Djuna

Bijlage 1

Bioscoopbezoek Vlaanderen en Brussel

Bijlage 2

Overzicht van tabellen

In theoretisch kader Tabel 1. Acculturatiestrategieën

p. 12

In empirisch kader

Tabel 2. Sociodemografische gegevens van respondenten

p. 32

Tabel 3. Culturele kenmerken van respondenten

p. 33

Tabel 4. Bioscoopfrequentie

p. 38

Tabel 5. Aantal televisies thuis

p. 42

Tabel 6. Aantal televisies thuis

p. 43

Tabel 7. Films op internet

p. 45

Tabel 8. Kennis van Turkse films

p. 47

Tabel 9. Kennis van Marokkaanse films

p. 47

Tabel 10. Kennis van Vlaamse films

p. 51

Tabel 11. Kennis van Vlaamse acteurs

p. 52

Tabel 12. Kennis van Amerikaanse films

p. 53

Tabel 13. Kennis van multiculturele films

p. 54

Bijlage 3

Identificatiefiche

Identificatiefiche Naam:

…………………………………………………………………………

Geslacht: Geboortedatum:

0 man 0 vrouw …………………………………………………………………………

Geboorteplaats/land:

…………………………………………………………………………

Woonachtig in België (aantal jaren):……………….. Moedertaal:

…………………………………………………………………………

Opleiding:

…………………………………………………………………………

Levensovertuiging/ geloof: (islam, christen)

……………………………………………………………………………………………………………

Leefsituatie: Wonend bij beide ouders/ wonend bij 1 ouder/ alleenwonend/ samen met partner/ samen met broers en of zussen/ wonend in een nieuw samengesteld gezin/ anders, nl……………………………………….. Generatie: Mijn overgrootouders zijn geëmigreerd naar België. Mijn grootouder(s) is/zijn geëmigreerd naar België/ Mijn ouder(s) is/ zijn geëmigreerd naar België/ Ik ben zelf geëmigreerd naar België/ Anders, nl……………………………………………………………………………………….

Lidmaatschap levensbeschouwelijke vereniging: (jeugdbeweging, socio-culturele beweging, vrouwenbeweging) 1……………………………………………………………………………………………….. 2……………………………………………………………………………………………….. 3……………………………………………………………………………………………….. 4………………………………………………………………………………………………..

Bijlage 4

Contract

Contract Ondertekende, De heer/mevrouw:

…………………………………………………………………………………

Adres:

…………………………………………………………………………………

Telefoonnummer:

…………………………………………………………………………………

E-mailadres:

…………………………………………………………………………………

Hierna te noemen ‘de geïnterviewde’ En Universiteit Gent, hier vertegenwoordigd door………………………………………………………….. Adres: Korte Meer 7-11 9000 Gent Telefoonnummer: 0473476443

Komen het volgende overeen: Betreffende…………………………………interview………………………………………………… ……………………………………. Geregistreerd op……………………………………………………

1. De Universiteit Gent, verder afgekort UGent, bevestigt dat het genoemde verhaal enkel voor wetenschappelijk, educatieve of sociaal-culturele doeleinden zal gebruikt worden op de wijze aangeduid in punten 2 en 3 en dit zonder winstoogmerk. Bij elk ander gebruik is vooraf schriftelijk toestemming van de geïnterviewde vereist. 2. De geïnterviewde verleent de UGent de toestemming om, zonder dat daarvoor een vergoeding moet worden betaald, zijn verhaal geheel te gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek. 3. De geïnterviewde bevestigt dat zijn verhaal geen inbreuk pleegt op auteursrechten die toebehoren aan derden en vrijwaart de UGent voor alle aanspraken die derden zouden kunnen uitoefenen in verband met de in deze overeenkomst verleende rechten. 4. Het verhaal mag niet openbaar gemaakt worden op een wijze waardoor inbreuk wordt gemaakt op de persoonlijkheidsrechten van de geïnterviewde. Er mogen evenmin wijzigingen worden aangebracht zonder de toestemming van de geïnterviewde (met uitzondering van louter formeeltechnische aanpassingen).

5. Deze overeenkomst geldt voor onbepaalde duur. De geinterviewde kan hieraan een einde stellen bij aangetekend schrijven dat na drie maanden uitwerking zal hebben. Een dergelijke beëindiging zal geen effect hebben op reeds aangegane engagementen.

Aldus opgemaakt in 2 exemplaren te……………………………….op…………………………………………………

De Geïnterviewde

Universiteit Gent

Bijlage 5

Vragenlijst

Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Kijk je graag films? Naar wat voor films kijk je graag? (genre, thema) Heb je ook een favoriete film? Heb je een favoriete acteur/ actrice?

Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? - Hoe vaak ga je gemiddeld? - Met wie ga je dan? - Heb je daarvoor toestemming nodig? Van wie? - En betaal je het ticket zelf? Wat vind je van de prijs? - Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Wat vind je van het filmaanbod in Gent (naar welke bioscoop ga je meestal?) Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals sphinx of studio skoop? Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Zo ja, wat heb je toen gezien? Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop?

Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Heb je één op je eigen kamer? Hebben jullie ook satelliet? Hebben jullie ook afspeelapparatuur thuis? Videorecorder of dvd-speler? Huur je wel eens een film? - Met wie kijk je die film? Alleen, ouders/ familie/ vrienden - Zijn dit Hollywood films? Waarop kies je een film uit? (genre, regisseur, acteurs, land, taal) Huren je ouders wel eens film, wat voor films? Kijken je ouders wel films? Zijn dit Hollywoodfilms?

Informatie en toegang op internet Surf je online wel eens naar sites over films en bioscopen? Welke sites zijn dat? Kijk je wel eens een film online, of download je wel eens films?

Vergelijkend kijkgedrag Denk je dat je door je herkomst naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Wat is er anders aan?

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- en Marokkaanse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Wat vind je van het filmaanbod uit Turkije/Marokko? Kijk je graag naar films uit Turkije/Marokko? Waarom? Voel jij je eerder Turks/ Marokkaans of Vlaams/Belgisch? Of beide? Bij Vlaamse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Wat vind je van Vlaamse films? Bij Amerikaanse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Wat vind je van Amerikaanse films? Bij Vlaamse acteurs Ken je deze mannen? Waarvan ken je ze? Bij Multiculturele films Ken je de volgende films? Dit zijn zogenaamde multiculturele films, waarin Marokkaanse en/of Turkse personen de hoofdrol spelen. Wat vind je hiervan? Zou je deze films graag kijken?

Bijlage 6 Afbeeldingen van filmposters en acteurs behorende bij vragenlijst Turkse films

Marokkaanse films

Vlaamse films

Amerikaanse films

Vlaamse acteurs

1)

2)

3)

Multiculturele films

Bijlage 7

Transcripties

Interview 1 met Mostafa – Jeugdhuis Kaarderij, Gent Marokkaanse jongen/man, 16 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Films kijken, huren. Weet je dat ik in een film ga spelen? Nee, wat leuk! Vertel daar eens iets over. De film heet ‘With Love Instanbul’ of het gaat ‘Turquaze’ heten. Daar zijn ze het nog niet over eens. Het is een Turks-Vlaamse film. Het gaat over drie broers die naar Istanbul gaan vertrekken en ik speel het vriendje van de jongste broer. Het is van die man, niet de regisseur, maar een andere belangrijke man die Ben X gemaakt heeft. De producent? Ja inderdaad. Hoe ben je aan de rol gekomen? Ik heb toneel gespeeld. Ik speel nog steeds af en toe. Toen hebben ze daarheen gebeld en gevraagd of er jongens waren die op auditie wilden komen voor een film van hun. Ik moest toen allemaal repetities doen in verschillende rondes. Ik ben er dan uitgekozen. Er deden best veel mee. Hoe groot is je rol? Het is een bijrol. Ik doe mee aan zes opnames. Zijn de opnames al begonnen? Nee, die beginnen in Mei denk ik. Het is een Turks- Vlaamse film, speel jij Marokkaans? Nee, ik speel een Vlaamse Turk. Ik moet gewoon Vlaams spreken voor de rol. Vind je het niet raar om als Marokkaan in een Turks-Vlaamse film te spelen? Nee, dat maakt me niet uit. Het lijkt me gewoon leuk om in een film mee te doen. Erg leuk, ik ga zeker kijken als het uitkomt. Kijk je dan ook graag films? Ja, eigenlijk naar van alles. Actie heb ik wel graag. Heb je ook een favoriete film? ‘Man on Fire’ en ‘Scarface’. Man on fire speelt Denzel Washington in, zie je hem graag spelen? Ja, ik vind wel dat hij vaak in goede films speelt. Zo een beetje actie. Ik heb niet echt favorieten, maar ik vind Hollywood acteurs wel de beste. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja. Hoe vaak ga je gemiddeld? Per week of per maand? Ik denk vier keer per maand. Met wie ga je dan?

Met vrienden Zijn dit Marokkaanse vrienden? Divers. Ik heb vrienden overal vandaan. Ook Vlaamse. Heb je toestemming nodig om naar de bioscoop te gaan? Nee. En betaal je het ticket zelf? Ja, betaal ik altijd zelf. Ik wil er zelf naar toe, dan kan ik het ook zelf betalen. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? We gaan meestal daarna wat gaan eten. Wat vind je van het filmaanbod in Gent? Er is genoeg keuze. Ik ga altijd naar Kinepolis. Ga je nooit naar een andere bioscoop? Nee, ze draaien daar de beste films. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Nee Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Heb je één op je eigen kamer? Vier. Ik heb er één op mijn eigen kamer. Hebben jullie ook afspeelapparatuur thuis? Videorecorder of dvd-speler? Drie. Ik heb er één op mijn eigen kamer. Huur je wel eens een film? Ja, ik denk twee keer per week. Met wie kijk je die film? Meestal alleen. Zijn dit Hollywood films? Ja, vaak wel. Amerikaanse films hebben wel de meeste actie en spanning zo. Huren je ouders wel eens film, wat voor films? Nee nooit. Ze kijken wel tv. Ze kijken ook wel Amerikaanse films op tv. Maar ze vinden het niet zo belangrijk om een film te huren. Zijn er ook films die je niet mag kijken van je ouders? Of waarvan ze liever hebben dat je ze niet kijkt? Nee. Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films en bioscopen? Welke sites zijn dat? Soms om te kijken wat er draait in de Kinepolis. Verder niet eigenlijk. Kijk je wel eens een film online, of download je wel eens films? Nee.

Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat jij naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Nee, ik denk het niet. Ik kijk naar dezelfde films als bijvoorbeeld mijn Vlaamse vrienden. Kijk je ook wel eens naar films uit Marokko? En wat vind je daar van? Ik kijk wel eens een film uit Marokko. Ik kijk daar niet vaak naar. Maar ik vind ze wel leuk om te zien. Het is vooral het gevoel bij een film wat belangrijk is. Gevoel? Ja, het maakt niet zoveel uit waar de film vandaan komt. Je bepaalt of je het wilt zien op je gevoel. En daarom kijk ik wel af en toe een Marokkaanse film. Heb je daar een ander gevoel bij dan bij bijvoorbeeld een Amerikaanse film? Hmm, het zijn vaak andere soorten films. Er zit minder actie in. Maar ik vind ze wel goed. Zo wel leuk voor de afwisseling. Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- en Marokkaanse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Ik ken Bandits. Die heb ik ook gezien. Ik vond dat een goede film. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Ik vind dat er minder keuze is in films. Uit Amerika is er veel meer keuze. Daarom kijk ik die liever. Bij Vlaamse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Ik ken ze allemaal. Ik heb enkel loft gezien. Ik wil nog wel graag Ben X kijken, omdat die producent daarvan is. Wat vind je van Vlaamse films? Ik vind ze echt beter worden. Vroeger keek ik er nooit naar, maar er komen nu echt wel veel goede films uit. Bij Amerikaanse films Ken je de vier bovenstaande films? Welke heb je gezien? Ik ken ze allemaal. Ik heb ze allemaal gezien behalve The Dark Knight. Maar die wil ik nog wel zien. Wat vind je van Amerikaanse films? Ja, ik vind ze vaak erg goed. Er worden veel films vertoond uit Amerika in Kinepolis. Vind je ze beter dan films uit Marokko en Vlaanderen? Ja, ik denk het wel. Gewoon doordat er iets meer spanning in zit. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je deze mannen? Ja, ik ken ze allemaal. Ik weet alleen geen namen. Die laatste speelt wel in veel films. Oh en die eerst, die ken ik van….uhm..hoe heet die film ook alweer met die bokser? Volgens mij zitten ze ook allemaal in Loft. Je bent klaar, dank je. Het is niets

Interview 2 met Mourad – Jeugdhuis Kaarderij, Gent Marokkaanse jongen/man, 19 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Actie, avontuur, spanning Kijk je graag films? Ja. Naar wat voor films kijk je graag? (genre, thema) Het meest van actie. Maar niet van die happy endings films. Waarom niet? Ja, die zijn altijd zo voorspelbaar. Het mag best eens slecht aflopen met iemand. Houd je daar geen slecht gevoel aan over? Nee juist niet. Ik vind dat vaak realistisch als het niet zo’n goed einde heeft. In je eigen wereld loopt ook niet alles altijd goed af. Heb je ook een favoriete film? Ja absoluut, ‘Scarface’. Dat is wel een oude film, ik denk zo uit de jaren 1980. En waarom vind je dit een goede film? Omdat het zo gaat over een jongen die opgroeit met heel weinig. En hij doet er alles aan om geld te gaan verdienen, wat dan ook lukt. Ik vind dat wel mooi om te zien hoe iemand met weinig toch wat van zijn leven maakt. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Nee, ik kijk liever op mezelf films. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Nee. Ze hebben wel zo satelliet. Dus ze kijken wel veel tv. Zijn dit dan programma’s en films uit Marokko? Niet altijd, maar ze kijken daar wel graag na. Kijk je wel eens met ze mee? Hmm, soms. Maar ik kijk wel liever alleen. Dan kan ik zelf bepalen wat ik kijk. Vind je de programma’s en films die zij kijken niet leuk? Hangt af, soms is het wel interessant, maar ik kijk zo liever films. Zijn dit Hollywood films? Ja meestal wel. Zo met een beetje meer actie.

Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Heb je één op je eigen kamer? Drie. Daar is één plasma tv van. Ik heb er ook één op mijn eigen kamer.

Hebben jullie ook afspeelapparatuur thuis? Videorecorder of dvd-speler? Ja één dvd speler en één playstation waarop je ook kunt afspelen. Huur je wel eens een film? Ja, één keer per week of soms één keer in twee weken. En die kijk je het liefst alleen? Ja. Waarom? Gewoon, dan kan ik zelf bepalen wat ik kijk. Het is een soort eigen wereld. Eigen wereld? Ja, ik bedoel. Ik bepaal welke film ik kijk en wanneer. Het is gewoon stil om me heen. Kun je, je dan beter inleven? Ja misschien ook wel. Ik hou gewoon niet van zoveel drukte om me heen of constant mensen die praten. Waarop kies jij dan een film uit als je in de videotheek staat? Op muziek. Op filmmuziek bedoel je? Nee, muziekfilms. Waar bijvoorbeeld zangers in spelen. Kun je eens een voorbeeld noemen? ‘Step up’ of die film met Chris Brown. Hoe heet die ook alweer? ‘Stomp the Yard’. Dus de combinatie van muziek en dans vind jij belangrijk in films? Ja, ik kijk graag naar dat soort films. Waar gaan die films over? Ze lijken soms wel wat op elkaar. Er is zo een jongen die het moeilijk heeft en door muziek of dans, of beide, respect verdient. Speelt afkomst daar ook een rol in? Dus waar de hoofdrolspeler vandaan komt? Wel, het zijn wel meestal zo donkere jongens die dan proberen op te klimmen. Huren je ouders wel eens film, wat voor films? Nee nooit. Zijn er ook films die je niet mag kijken van je ouders? Of waarvan ze liever hebben dat je ze niet kijkt? Nee, daar kijken ze niet na.

Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films, bioscopen etc? Nee. Kijk je wel eens een film online, of download je wel eens films? Soms, ik download wel eens een film. Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat jij naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren door je afkomst? Nee, ik denk dat het hetzelfde is. Ik kijk niet echt naar andere films of zo.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- en Marokkaanse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Nee. Nog nooit van gehoord. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Ken ik niet zo goed. Ik kijk niet veel films uit Marokko. Waarom niet? Omdat ik er gewoon niet veel vanaf weet. Dat hoeft van mij niet zo. Bij Vlaamse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Ik heb gehoord van Vermist en Aanrijding in Moscou. De laatste heb ik echt veel posters van gezien. Dat is toch zo’n film waar ze zo echt Vlaams spreken? Misschien wil ik die nog wel eens zien. Wat vind je van Vlaamse films? Goed wel. Vooral Belgen in het Buitenland Wat bedoel je daarmee? Ja gewoon. Het hoeft niet een Vlaamse film te zijn. Soms spelen ze ook mee in buitenlandse films. Heb je hier een voorbeeld van? Nee. Sorry. Bij Amerikaanse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Ik ken James Bond, Pirates of the Caribean and Harry Potter. Ik heb de laatste twee gezien. Wat vind je van Amerikaanse films? Goed. Liever dan Marokkaanse films. Er is zo meer actie en spanning. Amerika heeft ook veel goede acteurs. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je deze mannen? Ze spelen in films maar verder weet ik er niets van. Weet je ook welke films? Films van hier, Vlaamse films, maar verder niet. Dat was het, dankjewel. Oké.

Interview 3 met Jamila - Meisjeshuis vzw, Gent Marokkaans(e) meisje/ vrouw, 18 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Ontspanning. Kijk je graag films? Ja. Naar wat voor films kijk je graag? Romantisch, komedie, drama, waar gebeurd. Als er maar ontspanning is. Heb je ook een favoriete film? ‘Save the last dance’. Waarom? Dat is zo met een meisje die op een zwarte jongen verliefd wordt. Zij is Amerikaans en hij is Afro-Amerikaans. Zo, twee culturen. Dan helpt hij haar zo om haar droom waar te maken. En een Favoriete acteur of actrice? Nee, niet echt. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja. Hoe vaak ga je gemiddeld? Niet veel. Vijf keer per jaar of zo. Met wie ga je dan? Met Fatna (Fatna is een vriendin uit het meisjeshuis en een respondent in dit onderzoek). Heb je daarvoor toestemming nodig? Nee. En betaal je het ticket zelf? Ja, maar soms is het gratis Waarom? Omdat Fatna gratis tickets krijgt via dans. Oké, dat mag Fatna straks uitleggen. Is het altijd gratis? Nee. Waar betaal je het ticket van, krijg je zakgeld? Ja. Wat vind je van de prijs van een ticket? Duur, heel duur. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Een beetje nababbelen, beetje lachen. Zie je naar de bioscoop gaan als een avondje uit? Ja

Wat vind je van het filmaanbod in Gent en naar welke bioscoop ga je meestal? Niet zo groot. Als je zo naar Antwerpen of Brussel gaat. Ah en Luik. Daar is het veel groter. Hier in de Kinepolis heb je minder aanbod. Hier in Gent heb je altijd Turkse films. Zo Turkse vrienden zeggen altijd dat ze naar de bioscoop gaan. Voor ons is er niks. Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Sphinx of Studio Skoop? Nee. Wat vind je van de films die ze daar draaien? Ze draaien daar filmhuisfilms, dat zijn vooral Europese films. Europese films zijn oké hè? Wel, ik sta open voor alles. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Nee. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Twee. Heb je één op je eigen kamer? Vroeger wel, nu niet meer. Waarom niet? Belgacom Wat wil dat zeggen? We hebben digibox, en dat staat nu in de woonkamer. Hebben jullie satelliet? Nee. Hebben jullie ook afspeelapparatuur thuis? Videorecorder of dvd-speler? Nee, dat is allemaal kapot. Huur je dan nog wel eens een film? Ja, want ik kan die kijken op mijn PC. Met wie kijk je die film? Alleen meestal. Zijn dit Hollywood films? Hollywood en Bollywood. En ook Marokkaans. Bollywood? Ja, ik kijk daar graag naar. Fatna ook. Dat is zo lekker luchtig. Mooie muziek, mooie dans, mooie vrouwen. Ja, ik bedoel…niet dat ik lesbisch ben of zo. Maar ze zien er mooi uit. Mooie kleren. En je kijkt dus ook naar Marokkaanse films? Ja, wel minder vaak. Ze kunnen soms zo wat overdreven acteren. Maar ik vind dat wel leuk af en toe te kijken. Waarop kies je een film uit? Dus als je in de videotheek staat, hoe kies je dan een film? Ik baseer me op het verhaal. Ja en de titel. Bijna nooit of acteurs. Ik vind dat niet belangrijk.

Huren je ouders wel eens film? Nee. Kijken ze (je ouders) wel naar Amerikaanse of Vlaamse films op tv? Ja Amerikaanse films. We kijken thuis ook vaak Franse films. Waarom? Omdat Frans mijn tweede moedertaal is. Zijn er ook films die je niet mag kijken van je ouders? Of waarvan ze liever hebben dat je ze niet kijkt? Porno. Maar die wil ik zelf liever ook niet zien. Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films of bioscopen? Nee. Wel als we naar de bioscoop gaan, om tijden te kijken of soms waar een film over gaat. Kijk je wel eens een film online, of download je wel eens films? Nee. Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat jij naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren door je afkomst? Wat is er anders aan? Denk het wel, gelijk Indische films. Dat is zo meer muziek, dans, meer musical. Vlaamse jongeren kennen dat niet. We moesten zo een keer op school een film kiezen en toen hadden we een Bollywood film gekozen. Maar Vlaamse jongeren, ja die vonden dat maar vreemd. En Marokkaanse films. Die kijken Vlaamse jongeren ook niet echt.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films Ken je de films? Welke heb je gezien? Uhm, ja die eerste, dat is dinges. Hoe heet hij. Dat is een acteur. Ik weet zijn naam niet. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Goed. Soms wat overdreven geacteerd. Ik vind Hollywood wel beter. Kijk je graag naar films uit Marokko? Waarom? Ja, maar niet vaak. Ik kijk ze als ze op de Marokkaanse zender komen. Maar verder niet. Ik mis dat ook niet echt. Voel jij je dan eerder Marokkaans of Vlaams of beide? Beide, ik pas me aan. Ik denk misschien toch meer Marokkaans. Ik heb twee culturen meegekregen. Bij Vlaamse films Ken je deze? Welke heb je gezien? Ik ken de eerste, tweede en derde. (Aanrijding in Moscou, Vermist en Ben X) Ik heb ze niet gekeken maar wel mensen over gehoord. Ben X heb ik gezien. Aanrijding in Moscou is opgenomen vlakbij onze school.

Wat vind je van Vlaamse films? Ben X vind ik echt goed, maar ik kijk zeker liever naar Hollywood. Daar is gewoon meer keuze. Bij Amerikaanse films En deze? James Bond, Harry Potter. Dat is met de Joker. Ik ken ze allemaal behalve the Dark Knight. Welke heb je gezien? Ik heb Pirates of the Caribean gezien, maar niet volledig. Dat was te saai. En Harry Potter ook. Die heb ik ook niet uitgekeken. Teveel fantasie. Wat vind je van Amerikaanse films? Heel goed. Ik kijk films uit Hollywood het liefst. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je deze mannen? Nee, maar ze zien er Vlaams uit. Hoezo? Ja gewoon, zo…ik weet niet. Dat haar. Ken je de volgende films? ‘Shouf Shouf Habibi’ heb ik gezien. ‘Dunya en Desie’ heb ik de film niet gezien, maar ik kijk wel altijd naar de serie. Die anderen heb ik niet gezien. Dit zijn zogenaamde multiculturele films, waarin Marokkanen naast Nederlanders de hoofdrol spelen. Wat vind je daarvan? Zou je deze films graag kijken? Ja! Omdat ze grappig zijn. Ze zijn echt goed. Dankjewel, dat was het. Ah oké. Dat was nog leuk. Mooi zo.

Interview 4 met Fatna – Meisjeshuis vzw, Gent Marokkaans(e) meisje/vrouw, 20 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Humor, fantasie, dans. Kijk je graag films? Ja Naar wat voor films kijk je graag? Vooral dansfilms. Waarom dansfilms? Ik ben zelf veel bezig met dans. Ik doe dat nu acht jaar en geef sinds drie jaar ook les. Ik ben daar continu mee bezig. Heb je ook een favoriete film? ‘Step Up 1 en 2’. ‘How she move’. ‘Saw, 1,2,3,4’. Ze zijn nu zelfs met 5 bezig. ‘Saw’? Dat is heel wat anders dan dansfilms? Ja, dat is horror. Heel spannend. Ik vond vooral 4 goed. Heb je ook een favoriete acteur of actrice? Nee Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja Hoe vaak ga je gemiddeld? Vijf keer per jaar. Met wie ga je dan? Met Jamila (Marokkaans meisje van interview 3) Heb je daarvoor toestemming nodig? Nee Je moet me dat dan eens uitleggen hoe jullie gratis naar de film gaan. Wel, ik geef dansles en daarvoor krijg ik cinematickets van mijn baas. Deze verdeel ik dan onder mijn vriendinnen en broers. Maar we gaan niet altijd met gratis tickets. En wat doe je dan als de film is afgelopen? Even babbelen. Een soort nabespreking van de film en dan naar huis. Wat vind je van het filmaanbod in Gent (naar welke bioscoop ga je meestal?) Niet zo veel aanbod. Als je bijvoorbeeld naar Antwerpen gaat, daar zijn veel meer internationale films en multiculturele films. Bijvoorbeeld met Mimoen. Ik wilde dat ik in Nederland woonde, daar heb je veel meer multiculturele films. Ja, dat klopt. Wat vind je daarvan? Ik zie dat graag. Er gebeurt veel in en op een grappige manier. Ik denk dat ik ze bijna allemaal wel gezien heb. Dat is leuk. Ik zal je straks eens testen. (lacht) Dat is goed.

Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Sphinx of Studio Skoop? Met school zijn we naar een Vlaamse film geweest aan het Sint Annaplein. Wat vond je daar van? Ja, ik vond dat wel leuk, zo leer je wel andere films kennen. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Ja. Welke film heb je toen gezien? Goh dat weet ik niet meer, het was een Hollywoodfilm. Wacht hè, wanneer was dat? Ik was met stage. Wanneer is het festival normaal? Meestal in november. Ah ja, het was afgelopen jaar. Een vriendin had de film gekozen, ik zelf niet. Ik heb gewoon geslapen tijdens de film, ik vond er niet veel aan. Kun je de film nog herinneren of mensen die er in speelden? Nee eigenlijk niet. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Ja mijn papa. Het is nu lang geleden. En naar wat voor films gaat hij dan? Jacky Chan, James Bond en hoe heet die man, Banderas…. Antonio Banderas? Ja, daar is ie gek op. En Tomraider heeft ie ook gezien. Hij houdt van actie dus? Ja, het zijn vooral actiefilms. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Vijf. Heb je één op je eigen kamer? Nee, ik kijk niet graag alleen naar films. Hebben jullie satelliet? Kijk je wel eens films op de satellietzender? Wat voor films zijn dit? Ja en digibox. Hebben jullie ook afspeelapparatuur thuis? Videorecorder of dvd-speler? Heel veel, ik denk wel een stuk of acht. Iedereen bij ons kijkt graag naar films. Huur je wel eens een film? Nee ik niet zo vaak. Ik heb wel de zaak Alzheimer gehuurd en alle multiculturele films uit Nederland. Huren je ouders wel eens film? Ja vooral papa, wel drie keer per week. Wat voor films zijn dit? Alles, een beetje wat iedereen graag kijkt. ‘How she move’ bijvoorbeeld. We kijken vaak met z’n allen. Of, ja degene die willen kijken, kijken mee. Zijn er ook films die je niet mag kijken van je ouders? Of waarvan ze liever hebben dat je ze niet kijkt? Uhm nee, ik ben ook niet echt zo’n filmfreak

Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films, bioscopen? Ja mijn broer en ik. Ook films uit 1986. Dat zijn van die breakdancefilms. Die kijken we dan online. En hoe vaak doe je dat? Goh hangt af, het is vooral mijn broer die dat doet. Hij mag zo op een bepaalde site een paar films online kijken per maand. Is dat een soort abonnement? Betaalt hij daarvoor? Goh, ik heb geen idee eigenlijk. Ik weet zelfs niet hoe de site heet. Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat jij naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren door je afkomst? Wat is er anders aan? Nee, ik kijk evenveel films als hen. Bollywood films wel. Daar heb ik een hele reeks van. Die kijken zij minder snel. En ik heb ook wel veel Berberfilms, of Arabische films. En Disney films. Ik heb wel een hele plank vol liggen. (lacht) Dat is misschien toch een beetje anders dan? Ja vooral een andere taal. Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Bandits heb ik gezien. Le Grand Voyage komt me bekend voor. Bandits heb ik wel een stuk of drie keer gezien. Een keer in het Berbers, een keer in het Arabisch en een keer in het Frans. Allemaal vertaald gewoon. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Ik kijk iedere zaterdag naar les deux M. (MM). Dat is een Marokkaanse zender. Voor de muziekvoorstelling tonen ze altijd films. Ze kunnen wel goed acteren maar soms is het er een beetje over. Voel jij je eerder Marokkaans of Vlaams of beide? Beide Bij Vlaamse films Ken je deze films? Loft heb ik gezien. Vermist dat heeft dezelfde acteurs als Loft. Aaanrijding in Moscou hebben we met school gezien. Zaak Alzheimer heb ik gezien en Windkracht 10. Wat vind je van Vlaamse films? Goed, je ziet duidelijk dat het Vlamingen zijn. Wat bedoel je precies? Ze hebben een andere manier dan acteren dan bijvoorbeeld de Hollanders, zo hun taal. Maar het is wel goed.

Bij Amerikaanse films Ken je de bovenstaande films? Ik heb ze alledrie gezien behalve de laatste, Dark Knight, ik heb daar zelfs nooit van gehoord. Wat is dat precies? Dat is een film van Heath Ledger, die is vorig jaar overleden. The Dark Knight was zijn laatste film waarin hij dus kan spelen. Hij speelt de Joker in Batman. Ah is het gewoon batman, die heb ik wel gezien. Sinds wanneer geven ze dat een andere naam? Raar…. Wat vind je van Amerikaanse films? Heel goed. Ze acteren heel apart. Apart? Ja worden ze daar niet speciaal voor opgeleid? Wel je hebt wel speciale acteerscholen, maar die zijn ook hier. Ah wel, dat bedoel ik.

Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je deze mannen? De derde (Koen de Bouw), is dat geen schrijver? Of wacht. Hij zat ook in Alzheimer en windkracht 10 is het niet? Die eerste is van Alzheimer, maar ik ken zijn naam niet.

Bij Multiculturele films uit Nederland. Tijd om je te testen. Ken je de volgende films? Ja! Ik heb ze alle vier gezien. En wat vond je ervan? Heel goed, vooral bij Kicks komen veel thema’s aan bod. Thema’s? Ja thema’s van ons. Zoals bijvoorbeeld maagdelijkheid bij Samira. Dat zijn hele goede thema’s. En waarom dan? Ja, het is…ze laten gewoon zien wat er bij ons speelt. In onze cultuur. Ik ben gek op Hollandse films. Deden ze dat in België maar meer. Ik vind vooral Mimoen goed, die speelt ook in veel van die films hè? Ja, dat klopt. Zeg je bent klaar. Dankjewel Ah oké. Graag gedaan. Ik vond het leuk.

Interview 5 met Samira – Meisjeshuis vzw, Gent Marokkaans(e) meisje/vrouw, 15 jaar

Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Bioscoop, dvd en romantische dingen. Vriendinnen. Vt4, tv, algemeen tv. Kijk je graag films? Ja. Naar wat voor films kijk je graag? Een beetje van alles. Romantische. Het is te zien in welke periode ik zit. Vechtfilms, spannende films, actie, drama, thriller, horror, komedie. Een beetje van alles. Heb je ook een favoriete film of favoriete acteur/ actrice? Niet precies, maar wel zo meisjesfilms. Met zo, hoe heet ze. Hillary Duff, Lindsay Lohan of bijvoorbeeld ‘Legally Blonde’. ‘Camp Rock’. Dansfilms. ‘Step up’ bijvoorbeeld. En ‘White chicks’, dat gaat over twee donkere jongens verkleed als twee blondje meisjes. Dat is zo grappig. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja regelmatig, dat doen we in het midden van de film een koprol. Luidruchtig te lachen. Eten… Hoe vaak ga je gemiddeld? Twee keer, drie keer per maand vier keer. Met wie ga je dan? Vrienden, vriendinnen. Zijn dat vrienden van Marokkaanse afkomst of van Vlaamse, of divers. Divers. Heb je daarvoor toestemming nodig? Ja, van ouders. En betaal je het ticket zelf? Nee ouders hé. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Plezier maken in de Kinepolis. (verhaal over vriendin die vastzat in de vuilbak bij de Kinepolis) Wat vind je van het filmaanbod in Gent? Vind je dat er voldoende films zijn? Uhm… Genoeg films die je leuk vind? Ja, het zijn er genoeg. Naar welke bioscoop ga je meestal? Naar de Kinepolis, decascoop. Ga je nooit naar of Sphinx of Studio Skoop? Wel met school naar zo’n kleintje in de stad, welke is dat? De Sphinx.

Gewoon met school anders zou ik daar niet gaan. Ze verkopen daar met moeite eten. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Ja. Naar wat voor films gaan ze dan? Met mijn broerke naar kinderfilms. Een beetje ook van alles. Maar geen griezelfilms. Is dat dan ook meestal naar de Kinepolis? Ja, altijd eigenlijk. Maar soms ook naar Brussel. Daar is ook zo’n ding, daar bij die bollen. Ik kan dat niet uitspreken. Het Atomium? Is dat ook de Kinepolis? Ja. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Een, twee, drie. Heb je één op je eigen kamer? Nee. Hebben jullie satelliet? Ja. Hebben jullie ook afspeelapparatuur thuis? Videorecorder of dvd-speler? Ah veel. Zijn dat er ongeveer drie, net zoals bij de tv. Nee meer, ik denk zelfs dat we vier tv’s hebben. Ik weet het niet. Vier denk ik. Huur je wel eens een film? Ja, regelmatig. Met wie kijk je die film? Alleen, ouders/ familie/ vrienden Met vrienden, met een tante, nichtjes, mama, zusje. Met de familie een beetje. Waarop kies je een film uit? Dus wat vind je belangrijk als je in de videotheek staat? Kijk je dan naar waar de films vandaan komt? Nee naar de cover. Meestal. Vind je het dan belangrijk dat er bekende acteurs in spelen? Nee. Huren je ouders wel eens film? Niet zo veel. Maar wij huren dan, en dan kijken ze mee. Kijken ze (je ouders) wel naar Amerikaanse of Vlaamse films? Ja, allee mijn moeder dan. Mijn vader minder. Zijn er ook films die je niet mag kijken van je ouders? Of waarvan ze liever hebben dat je ze niet kijkt? Nee.

Ga je wel eens naar een private filmvertoning? Dat is bijvoorbeeld wanneer familieleden of een vereniging een filmavond organiseren? Bedoel je in de bioscoop? Ja, in het meisjeshuis. Wat voor films zijn dat dan? Dat mogen we zelf kiezen. Informatie op internet Surf je wel eens online naar websites over films, bioscopen? Ah ja. Naar wat bijvoorbeeld? Naar welke site? Ja. Naar Kinepolis. Kijk je wel eens een film online, of download je wel eens films? Ikzelf niet. Vergelijkend kijkgedrag Denk je dat jij naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren door je afkomst? Huh? Doordat je van Marokkaanse afkomst bent, dat je dan naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Ah, nee.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- en Marokkaanse films Ken je die films? Ja die ken ik, of die man ken ik. Hij is veel op tv. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Kijk je wel eens naar films uit Marokko? Nee, erg hè? Jawel jawel, ik ga gewoon ja zeggen. Als je kijkt naar je identiteit, voel jij je dan Marokkaans of Vlaamse of Belgisch, of een beetje van alles? Ik voel mij Marokkaans. Hoe moet ik me voelen? Wel, als je dan bijvoorbeeld in het buitenland bent…. Marokko? Nee, bijvoorbeeld Duitsland en mensen vragen waar je vandaan komt? Ah nee, België. Maar als we in Marokko zijn, dan voel ik me Belgisch. Bij Vlaamse films Dan deze? Dat ken ik, dat ken ik. Ik ken ze allemaal. En welke heb je gezien? Ik heb ze alledrie gezien, behalve… Loft nog niet.

Wat vind je van Vlaamse films? Wat vind je van deze films die je gezien hebt? Minder….. Je mag het eerlijk zeggen hoor. Minder leuk dan Amerikaanse films dan toch wel. Alleen Vermist omdat daar een mooie jongen inzat. Nee, maar gewoon, ik ga rapper naar een Amerikaanse film kijken dan naar een Belgische film. Ik ga toch niet naar de cinema gaan voor een Belgische film. Bij Amerikaanse films En deze? Ken ik, ken ik. Ken ze allemaal. En welke heb je gezien? Allemaal. Wat vind je van Amerikaanse films? Leuk, tof. Als je moet zeggen welke films je het leukste vind? Amerikaanse films. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je die mannen? Dat is een Belgische acteur (Jan Declair). Dat is ook een Belgische acteur(Koen De Bouw) en die ken ik niet. Weet je ook een naam? Nee, maar die(Declair) speelt veel in series. De slechterik dan, oh en een keer de goede. Die (De Bouw) komt veel op tv hè? Bij Nederlandse multiculturele films. En, ken je die films? Ja, ken ik. Shouf Shouf, ah ken ik ook. Wacht hè? Die twee niet (Kicks en Dunya en Desie) En heb je ze gezien? Ja. Dit zijn zogenaamde multiculturele films, daar spelen zowel Marokkaanse en/of Turkse mensen in en Nederlanders, dit zijn Nederlandse films. Wat vind je van dat soort films? Ah leuk, grappig. Tof. Beter dan Belgische films. Die Marokkaanse Hollanders zijn zo leuk. Grappig. Zo grappig die vader in Shouf Shouf, of nee het Schnitzelparadijs. Ah en die broer… Vind je het leuk dat er meerdere culturen in een film zitten? Ja! Oké dan ben jij klaar! Zit het erop? Ja. Heel erg bedankt. Graag gedaan.

Interview 6 met Jihan- Meisjeshuis vzw, Gent Turks(e) meisje/vrouw, 14 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Uhm, gezellig. Thuis. Weet je wel. Niet in de bioscoop of zo. Ah ja, ik weet niet. Popcorn en zo. Je zegt thuis, kijk je graag thuis film? Ja met de familie. En wat voor films kijk je dan graag? Vooral Amerikaanse, ennuh en Hollandse films, allee Nederlandse films. Maar niet per se als er Marokkanen of zo inspelen, ook anderen zoals ‘Een beetje Verliefd’. Heb je dan ook een favoriete film? Uhm, maakt dat uit, van wat? Iets dat je graag kijkt, dat je zegt. Die heb ik al tien keer gezien. ‘Alibi’, die Hollandse film. En waarom die film? Ik weet niet. Gewoon leuk. Wat voor thema’s spreken je aan in film? Romantisch komedie, zie ik wel graag. Heb je ook een favoriete acteur of actrice? Brad Pitt, zie ik graag spelen. En ik kijk ook graag naar historische films. Echt waar. En waarom dan? Als ik bijvoorbeeld een les geschiedenis of zo, over oorlog of zo in de geschiedenis. Dan zie ik dat wel graag. Dat zijn dan Amerikaanse films zoals ‘Troy’ en ‘Alexander de Grote’ en zo. Dat wil dan wel zien. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja vaak. Hoe vaak? Ah wel. Twee, drie keer per maand. Gaan jullie dan samen? (jij en vriendin Samira uit interview 5) Ja meestal wel of met vrienden. Ja, maar ik ga ook soms met mijn ouders, naar Turkse films dan. (Samira is Marokkaanse) Turkse films in de bioscoop? Ja met mijn ouders dan hè. Heb je daarvoor toestemming nodig? Ja tuurlijk. En betaal je het ticket zelf? Mijn ouders betalen die.

Wat doe je na afloop van de film? Soms ga ik direct naar huis, maar soms ga ik iets gaan drinken of zo. Vooral als ik met mijn moeder ben. Dan gaan we daar bij. Bloomingdales wat gaan drinken. Wat vind je van het filmaanbod in Gent, vind je dat hier genoeg leuke films zijn? Uh, er zijn leuke films, maar je kunt ze tellen. Het zijn niet zoveel. Naar welke bioscoop ga je meestal? Kinepolis, decasoop. En ga je wel eens naar een andere bioscoop zoals Sphinx of Studio Skoop? Uhm, ik weet dat niet, maar ik ben wel een keer naar Kortrijk naar de Kinepolis gegaan. Maar dat was ook de Kinepolis. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Was is dat? Dat is zo in november, dan heb je tien dagen lang dat ze films uit allerlei landen draaien. Nee. Oké. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Mijn vader als er Turkse films zijn. Maar mijn moeder gaat soms wel. Je moeder gaat wel naar andere films? Ja naar Amerikaanse vooral. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Twee. Heb je één op je eigen kamer? Ja. Hebben jullie satelliet? Ja. Kijk je wel eens naar films op de satellietzender? Ja. Naar wat voor films? Turkse films meestal. En hoeveel dvd-speler en videorecorders hebben jullie? Twee dvd-spelers en een videorecorder. Huur je wel eens een film? Ja, veel. Regelmatig. Wat voor films zijn dit meestal? Ik kijk hele graag naar Nederlandse films, maar ook naar dinge…Amerikaanse films. En Belgische films. Ik huur ook veel Turkse films. Als je een keuze maakt in de videotheek waar kijk je dan naar? Naar de lay…cover. (lacht) Lay out is van een boek. Huren je ouders wel eens film, wat voor films? Mijn moeder Amerikaanse en mijn vader Turkse. Kijken ze (je ouders) wel naar Amerikaanse of Vlaamse films op tv? Moeder wel, vader niet.

Zijn er ook films die je niet mag kijken van je ouders? Of waarvan ze liever hebben dat je ze niet kijkt? Niet bepaald…maar zo plus 18. Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films, bioscopen? Ja, altijd naar Kinepolis. Kijk je wel eens een film online, of download je wel eens films? Uhm, ik kijk wel online, maar downloaden niet. Vergelijkend kijkgedrag Denk je dat jij naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren door je afkomst? Ik snap de vraag niet. Doordat je Turks bent, dat je dan een andere filmkeuze hebt dan Vlaamse jongeren? Neu.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Die ken ik niet (Auf der Anderen Seite), maar al de rest ken ik. Maar de andere drie ken je wel, heb je die ook gezien? Alleen die tweede. Wat vind je van de films uit Turkije? Die kunnen nog, allee. Ja…ik weet niet. Ze willen zo Europees zijn. Dat is soms te bloot. Maar er zijn nog grappige en mooie films. Kijk je graag naar Turkse films? Ja, allee ja, het is te zien. Als mijn vader dat kiest….dan niet. Voel jij je eerder Turks of Vlaams? Of beide. Uhm, bijvoorbeeld als ze zo zeggen, ben jij Turk? Dan zeg ik wel ja. Maar ik ga mij meer gedragen lijk een Belgische dan een Turkse. Ik weet niet ze…Ik zeg ook vaak tegen mensen dat ik zo half Turks/ half Marokkaans ben of zo, of half Belgisch. Heb je dan het idee dat je een dubbele identiteit hebt, dat je Turks en Belgisch bent? Ja, maar meestal…ik weet niet. Bij Vlaamse films Deze? Ik ken ze allemaal. Maar Ben X heb ik wel niet gezien. De rest wel? Ja. Wat vind je van Vlaamse films? Uhm, ze kunnen nog leuk zijn, maar ik zeg…je kunt de leuke tellen. Je kunt ze opnoemen.

Bij Amerikaanse films Welke van die films ken je? Welke heb je gezien? Ik ken ze allemaal. Maar die Dark Knight, heb ik niet gezien. De rest wel? Ja, ah nee die van James Bond heb ik ook nog niet gezien. Wat vind je van Amerikaanse films? Goed, ja. Als je moet kiezen, welke films vind je dat het mooist? Turks, Vlaams, Europees of Amerikaans? Amerikaanse. En waarom? Omdat je daar meer keuze in hebt. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je deze mannen? Ja, die ken ik (Jan Declair) Ik ken die (Filip Peeters) van ergens. Die speelt in een Vlaamse film, maar ik weet niet meer welke film. Ken je die derde ook? Hmm, nee. Wie is dat? Ze hebben allemaal in Loft gespeeld. En zij hebben ook in Vermist gespeeld. Maar ik ken die van ergens, maar niet van Loft. Ja, ook van Loft, maar van een andere…maar ook zoiets van flikken of zo. Bij de multiculturele films En dan deze, welke ken je daarvan en welke heb je gezien? Die twee (Shouf Shouf Habibi en Schnitzelparadijs) heb ik gezien en die twee ken ik niet. Dit zijn multiculturele films, wat vind je daarvan? Ik vind echt, ik vind multiculturele films echt leuk om te zien. Waarom vind je dat leuk? Omdat, allee, omdat je dan ziet hoe ze leven. Soms zie je dan hoe Marokkanen leven. En dat is zo echt. Dan ben je ook klaar. Is het al? Ja.

Interview 7 met Younas – Jeugdhuis Kaarderij, Gent Marokkaanse jongen/man, 20 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Als gij film zegt? Ja, waar denk je dan aan? Tv, dvd-speler, plezier. Kijk je graag films? Ja alle dagen. Alle dagen? Ja alle dagen. Naar wat voor films kijk je dan? Alles. Maar heb je ook een voorkeur? Wablief? Heb je ook een voorkeur, voor iets dat je heel graag ziet? De naam van de film zelf? Nee, meer thema’s. Actie. Heb je ook een favoriete film? Een film, nee allemaal favoriet. Ik kijk wel naar een serie die alle dagen komt. En wat voor serie is dat? Familie, ken je dat? Ja Ja, ik kijk daar graag naar. En waarom, wat vind je daar leuk aan? Ik keek dat altijd met mijn zussen en zo…. En heb je ook een favoriete acteur of actrice? Ja, hoe noemt hij..Brad Pitt. De man van Angelina Jolie. En waarom zie je hem graag spelen? Actie, meestal is dat actiefilms. Soms doe hij mee met de romantische films. Maar kijk je die dan ook? Ja, kijk ik ook. Wat voor thema’s vind je belangrijk in een film? Uhm ja…voor mij is het om het even. Hoe noemt gij? Monique Voor mij is het om het even, Monique. Oké.

Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja. Hoe vaak ga je gemiddeld? Drie keer per maand of zo. Met wie ga je dan? Met vrienden. En zijn dit dan Marokkaanse vrienden? Ja. Zijn dit ook Vlaamse vrienden bijvoorbeeld? Ik heb die wel vroeger gehad. Maar nu…. Heb je daarvoor toestemming nodig? Nee. En betaal je het ticket zelf? Ja. Krijg je dan zakgeld? Ja, vroeger wel, nu ben ik oud geworden hè? En werk je dan? Ja ik werk. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Het is te zien welke uur ik dat kijk. Als dat ’s avonds is. Soms val ik in slaap in de film. Dat heb ik al gehad. Maar meestal is dat rechtsreeks naar huis. Wat vind je van het filmaanbod in Gent? Ja goed. En naar welke bioscoop ga je dan? Naar Kinepolis in Gent. Er is toch maar één grote cinema hier in Gent? Ik weet niet of je dat kent? Ja ja…maar ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Sphinx of Studio Skoop? Nee. Ben je er wel eens geweest of ook niet? Nee. Vind je dat ze bij de Kinepolis genoeg aanbod hebben, kun je daar altijd iets vinden? van films? Ja ja… Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Ze zijn er nog nooit geweest.

Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Vier. Heb je één op je eigen kamer? Ja. Hebben jullie satelliet? Satelliet ja. Kijk je wel eens naar films op de satellietzender? Wablief? Kijk je wel eens naar films op de satellietzender? Meestal zijn dat series maar ja. Maar dat is puur Arabisch..moeilijk. En hoeveel afspeelapparatuur hebben jullie, dus videorecorders en dvd-spelers en zo? Ja dvd-speler, ook vier. En ook een of je eigen kamer? Ja. Ik spreek over totaal vier hè, mijn kamer, mijn broer zijn kamer… Huur je wel eens een film? Ja, ook regelmatig. Met wie kijk je die dan? Meestal alleen. En waarom alleen? Zo heb je meer concentratie op je film. Dus je bent altijd helemaal in het verhaal? Ja ja…helemaal. Die films die je huurt, zijn dat Hollywoodfilms? Hollywood, ja. Maar kunnen dat ook andere films zijn? Bijvoorbeeld uit Duitsland of uit Italië? Nee, nee… Wel meestal Amerikaanse film? Meestal als ik een film heb en dat is een Engelse film. Ik begrijp dat toch niet. Kijk Engels ik begrijp dan een klein beetje. Dus ondertiteling vind je wel belangrijk? Ja ja… Als je in de videotheek staat, waarop kies je dan een film uit? Heb je dat van te voren al beslist? Soms, dat is te zien. Wat voor films huur je dan bijvoorbeeld, kijk je naar het land? Nee, dat is echt niet van belang, als dat een goed film is, pak ik hem mee. Als dat een Vlaamse film is….ik weet niet of je hem al gezien hebt…Aanrijding in Moscou.. Nee, ik heb m nog niet gezien. Die heb je gehuurd? Ja, die heb ik gehuurd. En wat vond je ervan? Goed hè. Huren je ouders ook wel eens films? Nee.

Kijken ze wel eens naar Amerikaanse films of Vlaamse films? Nee. Maar wel naar Marokkaanse films? Ja. Ze begrijpen dat toch niet. Ze begrijpen dat niet? Nee, dat is alleen naar het werk en thuiskomen. Vind je dat jammer? Ja..wel als ik vroeger nota’s had van school, vond ik dat wel plezant. Want ze kunnen dat niet lezen, dat is gewoon handtekening zetten en…maar als het dan in rood geschreven was, dan was het niet goed. (lacht) Nee, dat weten ze nu inmiddels wel. Ja precies. Kijk je dan wel eens met hun films mee als zij naar Marokkaanse films kijken? Toevallig. Als ik thuis ben en ze zijn aan het kijken. Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films, bioscopen etc? Welke sites zijn dat? Nee Kijk je wel eens een film online, of download je wel eens films? Nee

Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat jij door je afkomst, naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Hoe bedoel je? Doordat je Marokkaans bent naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Nee.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Ken je die films? Deze ken ik (Bandits) De rest niet? Heb je bandits ook gezien? Ja heb ik ook gezien. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Vind je dat ze veel goede films maken? Om eerlijk te zijn niet. Je moet daarvoor eerlijk zijn hè? Ja ja, liefst zelfs. Maar kijk je dan wel eens films uit Marokko? Nee nee, niet veel. Wat vind je er niet goed aan? Meestal zijn het geen Marokkaanse films maar allemaal series, begrijpt ge? Ten eerste ik begrijp dat niet, dat is puur Arabisch. En dat is zo saai. Dus je spreekt niet voldoende Arabisch omdat te begrijpen? Nee, nee.

Voel jij je eerder Marokkaans of Vlaams? Vlaams. Dat is wel opvallend, want de meeste jongeren die ik dat vraag zeggen ‘Marokkaans’. Die voelen zich Marokkaans? Waarom dat? Dat weet ik niet. Ik ben hier geboren en getogen. Ik heb een Belgische identiteitskaart, ik spreek Nederlands. Maar als je bijvoorbeeld in Duitsland bent en iemand vraagt je wie ben je, waar kom je vandaan? Dan zeg ik, ik kom van Marokko. Ja, dat is waar. Je ziet dat ook aan mijn huidskleur hè? Maar als je het niet daaraan zou kunnen zien, zou je het dan ook zeggen? Nee, dan zou ik gewoon zeggen dat ik een Belg ben. Bij Vlaamse films Ken je deze films? Aanrijding in Moscou, ik heb het u gezegd. Loft ja. Die heb je ook gezien? Ja. Wat is dat, Ben X? Maar ken je die twee ook? (Ben X en Vermist) Nee, nee. Wat vind je van Vlaamse films? Ja, ik vind dat goede films. Zeer wijs, wijze films. Er staat op ‘ wees hoffelijk, blijf kalm, wordt vooral niet verliefd’ (op aanrijding in Moscou). Bij Amerikaanse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Ja heb ik al gezien..dat is James Bond. Wat vind je van Amerikaanse films? Wat ik ervan vind? Ja. Vrij goed. Echte professionals. Als je moet kiezen wat je de beste films vind, wat kies je dan? Bijvoorbeeld Vlaamse films, Amerikaanse films…. Amerikaanse films. Wordt dat allemaal opgenomen? Ja. Ook als ik zo traag spreek? Ja, als het goed is staat het er allemaal op. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je deze mannen? Je moet een beetje helpen hè. Hij is van Flikken, klopt dat? Van Koppen. Bij Multiculturele films uit Nederland. Dan laatste vraag. Ken je de volgende films? Habibi, ik heb die nog niet gezien. Ik heb ze allemaal nog niet gezien. Welke ken je? Shouf Shouf Habibi en Schnitzelparadijs.

Dit zijn zogenaamde multiculturele films, waarin Marokkaanse en/of Turkse personen de hoofdrol spelen. Wat vind je daarvan? Ik vind dat cool. Je vindt dat cool? Is dat niet mooi, ‘ik vind dat cool’. Vind je het belangrijk dat er zulke films gemaakt worden? Ja, ik vind dat zeer belangrijk. Dat ze kunnen zien hoe wij een film kunnen maken. Spelen er ook Vlaamse jongeren in? Nee, dit zijn Nederlanders. Oké, dan ben je klaar. Ben ik klaar. Wil je nog iets toevoegen? Nee hoor… Dankjewel Ja.

Interview 8 met Elmas - Jeugdhuis Kaarderij, Gent Turkse jongen/man, 19 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Film bekijken enzovoorts. Naar de cinema of zo. Ja. Kijk je graag films? Ja. Naar wat voor films kijk je graag? Actie, horror en komedie. Heb je ook een favoriete film? Zijn er veel. Zeg eens wat. Rush hour of zo. Waarom Rush Hour? Omdat er veel komedie in zit. Dat ze mensen moet bevrijden en zo en dat doen door komedie. En wat voor thema’s? Wat denk je dan aan wat je belangrijk vind? Dat de Chinezen en zwarten samen zijn. Weet je wel. De zwarte is ook zijn vriend. Ze hebben elkaar. Ja ja, dat er zo meerdere culturen met elkaar zijn. Vind je dat leuk dat, dat in een film zit? Ja. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja. Hoe vaak ongeveer? In de maand drie keer of zo. Met wie ga je dan? Met vrienden, vriendinnen. Zijn dat vrienden van Turkse afkomst? Ja, een beetje van alles. En betaal je het ticket zelf? Ja. Waar betaal je dat van? Ik werk. Wat doe je als de film is afgelopen? Misschien iets gaan drinken met vrienden of zo, of naar huis. Wat vind je van het filmaanbod in Gent? Prachtig, wel mooi. En naar welke bioscoop ga je dan? In Ter Platen. Dat is Kinepolis?

Ja. Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Sphinx of Studio Skoop? Nee. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee. Het filmfestival wil meer Turkse- en Marokkaanse jongeren naar zich toe krijgen, waardoor ze Turkse films draaien. Zou je dat interessant vinden om naartoe te gaan? Ja, dat wel. Kijk je vaak naar Turkse films? Niet veel. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Uhm als er Turkse films zijn dan wel. Maar niet bijvoorbeeld naar Amerikaanse films? Nee, dat niet. Zijn er dan vaak Turkse films in de Kinepolis? Ja, en nu is er nog eentje bijgekomen vandaag. Kijk jij die dan ook? Ja. Ook in de bioscoop. Met je ouders? Nee. Met vrienden? Ja. Zijn dat dan enkel Turkse vrienden? Ja. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Drie. Heb je ook één op je eigen kamer? Ja. Hebben jullie satelliet? Ja. Kijk je wel eens films op de satellietzender? Ja. Wat vind je van die films? Ja schoon. Dat zijn dan Turkse films? Ja meestal wel. En hoeveel afspeelapparatuur hebben jullie, dus videorecorders en dvd-spelers en zo? Twee. En ook een of je eigen kamer? Ja, dvd-spelers hè? Ja twee.

Huur je wel eens een film? Ja. En met wie kijk je die dan? Met mijn broers en zusters. Hebben jullie dan een beetje dezelfde smaak qua films? Uhm, nee. En wat wordt het dan? Meestal laat ik dan mijn zussen kiezen wat we kijken. En wat kiezen zij voor films? Meestal komediefilms. Kun je eens een voorbeeld noemen van wat je onlangs gezien hebt? Uh… een dansfilm. ‘Save the last dance’. Wat vind je daar van? Ja, een hele mooie film. Het is eigenlijk geen komedie, maar het is wel een hele mooie film. Want dat gaat zo een beetje over? Dat meiske die wil dansen en een zwarte man die haar leert dansen. En vind je dat leuk, dat soort thema’s? Dat zijn duidelijk twee verschillende culturen. Ja. Als je in de videotheek staat, waarop kies je dan een film uit? Acteurs, meestal de acteurs. Wie vind je dan een goede acteur? Antonio Banderas. En waarom? Ja, hij kan heel mooie films maken. Hij kan komediefilms en actiefilms maken. Wat is je favoriete film van hem? ‘The Mexican’. Waarom? Het is een film die in Mexico draait, het is zijn eigen cultuur die er in mee speelt. Ja, hij lijkt er ook op, op Mexicaanse personen. Huren je ouders ook wel eens film? Ja. En wat voor films zijn dat dan? Mijn moeder meestal Indische films. Indisch. Wat vind jij van die films? Goh, ik kijk er niet na. Nooit. Waarom niet? Zingen, meestal speelt die film een uur en een half en in die tijd zingen ze altijd. Weet je, blijft maar zingen. Ik begrijp het ook niet, ze hebben ook geen ondertitel. Het is gewoon zo kijken. Ah oké. Vind je moeder dat dan niet erg? Nee. Ze luistert gewoon naar de muziek meestal. Kijken je ouders wel eens naar Amerikaanse of Vlaamse films? Nee.

Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films en bioscopen? Welke sites zijn dat? Ja naar Kinepolis. Meestal om te kijken welke films er binnenkort uitkomen. Kijk je wel eens een film online, of download je wel eens films? Nee.

Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat je naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren doordat je Turks bent? Nee. Maar je geeft wel aan dat je naar Turkse films kijkt. Ja, maar ja, voor mij is dat gelijk. Die twee, voor mij is dat gelijk. Dus je kijkt net zo lief naar een Amerikaanse film dan een Turkse film? Ja, voor mij is dat gelijk.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse films. Ken je die films ook? Heb je ze gezien? Ja ik ken ze wel, maar heb ze nog niet gezien. Welke ken je? Alle vier eigenlijk. Wat vind je van het filmaanbod uit Turkije? Vind je dat ze daar goede films maken? Ja, meestal wel. Wat vind je er goed aan? Dat de acteurs meer hun best doen, zo meer dan Amerikanen. Dat ze echt willen tonen dat ze een goede film kunnen maken enzovoorts. En vind je ze dan beter acteren? Nee. En wat betreft thema’s, zijn dat thema’s waarmee jij je kunt identificeren? Uhm nee. Er zijn veel Turkse films, maar ik kijk er niet naar, ik. Die uitkwam in de cinema wel, dat is wel een komediefilm. Die wil ik dan wel zien. Maar je kijkt er wel graag naar, maar niet heel vaak? Ja, niet vaak, maar als ik er dan eentje wil kijken wel. Voel jij je dan eerder Turks of Vlaams? Of Belgisch? Alle twee

Bij Vlaamse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Ja loft, en dit is een serie he? (Vermist) Ja, het is een serie maar ook een film. Ah ja, die heb ik op tv gezien. En de rest, ken je wel? Ja loft wel. En nee…

Loft ken je, en Vermist? Ja. Wat vind je van Vlaamse films? Ik kijk er niet veel naar. Wel een film, ‘Firmin’, dat was een mooie film. ‘Firmin’? Maar dat is dan een Franse film? Nee Vlaams. Maar je kijkt dus niet graag naar Vlaamse films? Waarom niet? Ja, omdat ze Nederlands spreken, ik hoor dat niet graag. Als ze bijvoorbeeld in het Engels praten en ondertiteling in het Nederlands, dat wel. Je hoort liever Engels? Ja. Bij Amerikaanse films Ken je deze films? Welke heb je gezien? Ik ken er drie. Ik ken ze allemaal. Welke heb je gezien? Casino Royale en Dark Knight. Wat vind je van Amerikaanse films? Heel mooi, meestal zijn de films allemaal heel mooi gedraaid. Wat bedoel je daarmee, mooi gedraaid? Meestal als ze buiten Amerika draaien. Bijvoorbeeld in Mexico of zo vooral in Engeland…ook in Amerika…als ze bijvoorbeeld…in mooie steden draaien. Dan vind ik dat heel mooi.

Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je deze mannen? Die eerste speelt in ‘Firmin’. Hij is een Belgisch acteur, hoe noemt hij ook alweer? Jan Declair. Ah ja. En die andere twee, ken je die? Nee. Bij Multiculturele films uit Nederland. Ken je die films? Nee. Dit zijn zo multiculturele films, uit Nederland. Zijn dat Nederlanders of zo? Ja het zijn Nederlandse acteurs samen met Marokkaanse of Turkse acteurs. Waar ze dus samen de hoofdrol spelen. Wat vind je daarvan? Leuk. Zou je zulke films gaan bekijken? Ja zulke wel. Oké, dan ben je klaar. Dankjewel Alsjeblieft.

Interview 9 met Usman - Jeugdhuis Kaarderij, Gent Turkse jongen/man, 19 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Als gij film zegt? Ja film. Kijk je graag films? Ja, heel graag. Naar wat voor films kijk je graag? Komedie, actie. Heb je ook dan een favoriete film? Eén favoriete film. ‘The Dumb and the Dumber.’ Hoezo? Ik was nog klein toen dat ik die film gezien heb, dat was toen mijn lievelingsfilms en dat is altijd eigenlijk gebleven. Die oudere hè, die eerste. Ja. Heb je ook een favoriete acteur of actrice? Jim Carey Echt komedie dus. Wat vind je daar zo leuk aan? Waarom kies je dat soort films? Waarom ik zo films kijk? Ik lach graag. Dus je kijkt echt films voor het plezier? Ja. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja, twee keer in de week. Dat is vaak. Dat is heel vaak. Met wie ga je dan? Met vrienden. Soms met vriendin. En zijn dit dan Turkse vrienden? Turks, Belgisch. Ik maak geen verschil tussen…. Heb je toestemming nodig om naar de bioscoop te gaan? Nee, nee. En betaal je het ticket zelf? Ja. Meestal de groep. Eén iemand betaald voor iedereen. Ah ja? Hoe wordt dat dan verrekend, is er dan niet altijd iemand dat teveel betaald? Nee, nee. Het is geen regel of zo. Soms betaal ik twee keer of zo. Ah, dat is ideaal. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Nee, eerst gaan we iets gaan drinken of zo. Het is voor jou echt een avondje uit? Ja.

Wat vind je van het filmaanbod in Gent, vind je dat hier voldoende keuze is? Er zijn te weinig zalen vind ik. Oké. Te weinig zalen? Je bedoelt in één bioscoop? Ja, als je dat vergelijkt met Antwerpen bijvoorbeeld, is dat bijna de helft. De helft minder. Ga je dan ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Sphinx of Studio Skoop? Nee, nooit geweest. Als je twee keer in de week gaat, is er dan altijd wel….? Soms zijn er vrienden en die zeggen: ‘kijk, ik wil naar die film kijken’. Maar die vriend komt maar later bij. Vorige week hebben we bijvoorbeeld gekeken naar een film, maar die gast weet dat niet, en die wil die film zien. Dan moeten we kiezen hè? Ofwel kijken we samen met hem of te wel…ja kijken we hem nog een keer hè? En wat zijn dan bijvoorbeeld de laatste films die je gezien hebt? ‘Adjacent’, ‘Friday the 13th’ of zoiets en ‘Yes Man’. Ah ja, hoe was die? Grappige film. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee. Bij het filmfestival van Gent willen ze bijvoorbeeld meer Turkse en Marokkaanse jongeren aantrekken, door bijvoorbeeld Turkse films te laten zien. Zou je daar naartoe gaan? Ja, waarom niet? Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Soms, als er Turkse films komen. Maar enkel bij Turkse films? Ja. Mijn vader. Mijn moeder niet. Enkel mijn vader, hij is hier later gekomen. Hij is hier niet geboren hè? Vandaar dat hij meer Turkse films wil zien. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Iedereen heeft zijn eigen televisie in zijn eigen kamer. Hebben jullie satelliet? Ja. Kijk je wel eens films op de satellietzender? Ja, ja. Wat voor films zijn dat dan? Ook uh, komediefilms, actiefilms. Een beetje van alles wat. Wat er maar op tv komt. En dat zijn dan Turkse films? Op satelliet wel, Turkse films. Als het niet op satelliet is, is dat Amerikaans of VT4 of zo. En hebben jullie ook afspeelapparatuur thuis zoals videorecorders en dvd-spelers? En hoeveel ongeveer, ook iedereen zijn eigen? Nee, ik heb eentje en er is er nog eentje. Huur je ook wel eens een film? Ja, ja. En met wie kijk je die dan? Met mijn ouders, ah nee met mijn moeder alleen. Sorry.

Zijn dit Hollywood films? Ja meestal wel. En heeft je moeder ook een andere smaak dan jij? Is het niet moeilijk om…? Zij is meer voor drama. Maar als het bijvoorbeeld films zijn van Eddy Murphy dan ziet ze dat wel graag. Als je in de videotheek staat, waarop kies je dan je film uit? Kijk je dan bijvoorbeeld, naar genre, taal, acteurs, regisseurs? Wat vind je belangrijk? Niets, als die poster goed is gaan we naar binnen. Kijken je ouders ook wel eens naar Vlaamse of Amerikaanse films op tv? Ja, ja. Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films en bioscopen? Om te kijken welke films er uitkomen, kijk ik altijd op de site van Kinepolis of zo. Download je wel eens films? Nee, nog nooit gedaan. Kijk je wel eens een film online? Ja, dat wel.

Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat jij naar andere films kijkt doordat je Turks bent dan Vlaamse jongeren? Hoe dat? Doordat je Turks bent, dat het je filmkeuze beïnvloedt? Nee, ik weet niet. Ik denk van niet.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Welke films ken je? Welke heb je gezien? Die ken, die ken ik. Ik ken ze allemaal. Ik heb ze ook allemaal gezien. Wat vond je ervan? Ja wel leuke films, maar de meesten zijn saaie films. Dat is meer zo drama(1) en zo, dat is meer politiek (4). Dat is ook een beetje drama (3). En wat vind je over het algemeen van films uit Turkije? Vind je dat wel goede films? Ik vind dat ze veel, hoe je zeg je dat? Ze zijn veel vooruitgekomen met hun films. Ze zijn echt goed vind ik. De laatste tijd toch. Voel jij je eerder Turks of Vlaams? Eerder Turks. Bij Vlaamse films Welke ken je van deze? Deze, deze en deze. (Loft, Vermist en Aanrijding in Moscou)

Heb je ze ook allemaal gezien? Nee, deze Moscou, Aanrijding in Moscou heb ik gezien. Die gaat over die jongen met zijn computerspelletjes. Ja het is die peis ik. Die ken ik ook wel. Je kent ze dus allemaal? Ja ik ken ze allemaal, maar niet allemaal gezien. Loft zou ik normaal gezien vandaag gaan kijken, maar het is te laat ondertussen. Te laat? Draait ie niet meer? Ja wel, tijd. Loft heeft het record gebroken he? Van aantal bezoekers. Ah ja? Wat vind je over het algemeen van Vlaamse films? Vlaamse films, ja Vlaanderen is klein hè? Ja, de beste Vlaamse film was volgens mij: ‘Firmin’, van Chris van Durpel. Je denkt dus, Vlaanderen is gewoon te klein…. Om echt goede films te maken, denk ik hè? Ze hebben niet zoveel te vertellen. Bij Amerikaanse films Dan deze? Welke heb je gezien? James Bond, Harry Potter ken ik. The Dark Knight. Dus de eerste drie ken je? Welke heb je gezien? Alledrie. Wat vind je van Amerikaanse films? Dat zijn toppers. En waarom? Ja, ze kunnen alles nadoen hè? Je bedoelt ‘special effects’ en zo? Ja ‘special effects’ ja. En qua acteurs en actrices? Ja, die zijn allemaal goed. Heb je ook voorkeuren? Dat je zegt dat vind ik een goede acteur of actrice? Ja, Jim Carey he? En actrice? Actrice? Ah dat vind ik moeilijk. Uhm hoe noemt ze weer. Uh, die zwarte. Die is ondertussen vrij oud. Whoopi Goldberg? Ja ja.. En waarom haar dan? Ja, ik vind dat ze goed acteert. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Dan deze? Die eerste ken ik. Die is ook van Firmin. Ja. Die tweede komt me bekend voor, maar die derde zegt me niets. Het zijn allemaal Vlaamse acteurs. Ja ik weet het. Ze hebben allemaal in Loft gespeeld, maar ja, die heb je nog niet gezien.

Hij heeft in veel films en series gespeeld (Jan Declair) Hij is bekend van Flikken, en vermist heeft hij ook in gespeeld(Koen De Bouw). Bij Multiculturele films uit Nederland. Dan deze? Zegt dat je iets? Dat zijn Nederlandse, Shouf Shouf…hij is Marokkaans. Zijn dat Marokkaanse films? Dunya en Desie. Ik heb ze allemaal gezien in de videotheek, maar ik heb ze niet gekeken omdat het Marokkaans is. Het zijn allemaal multiculturele films. Dit zijn dan Nederlandse films waarin Turken of Marokkanen de hoofdrol spelen samen met Nederlanders. Bijvoorbeeld deze film, deze (Shouf Shouf Habibi) is heel goed bekeken in Nederland. En dit is een wat nieuwere film. Over Marokko hè? Ik zie het aan de kleren. Ja, deze gaat over Marokko. Wat vind je van dat soort films? Ja, dat is goed. Ik vind dat, dat ja…hoe zeg je dat? Het zijn Nederlandse films hè? De makers zijn ook Nederlands? Ja. Meestal hè? Ja, ik denk, allee. In deze zijn ook Marokkaanse en Turkse. We kennen ze allemaal. We leven allemaal samen. Ik denk dat ze zoiets proberen hè? Ja. Ja, dat is goed hè. Dat is voor je eigen erg belangrijk denk ik. Zou je ze gaan zien ook? Er moeten misschien ook thema’s zijn die je aanspreken? Ja, er was nog zo’n film. Met die worstellaar. Dat was ook zo’n Nederlandse film. Dat hij aan Turks worstelen deed met zijn… Hoe noemt dat? Met een vriend van haar, van zijn dochter. Die heb ik bekeken, maar die film stond mij niet aan eigenlijk. Dus ik heb gezegd van:’ waarschijnlijk zijn ze allemaal zo’. Dus ik heb niet…. Wel ik moet zeggen, dat de meeste films wel meer op Marokkanen gericht zijn dan op Turken. Maar misschien zijn het wel thema’s die gelden voor beide landen? Ja, absoluut. Dan ben jij ook klaar. Dankjewel Graag gedaan.

Interview 10 met Imane – Meisjeshuis vzw, Gent Marokkaans meisje/ vrouw, 19 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Naar de cinema en ook een beetje drama. Uhm, ik denk dan eigenlijk ook meteen aan theater en toneel en dergelijke. Je zegt drama, waarom drama? Omdat het mij doet denken aan theater en zo. Film is eigenlijk altijd gespeeld. Dus er is altijd wel iets van drama of miserie of zo. En dat spreekt je aan? Ja, ik vind dat wel leuk in films. Dat is wel aangenaam. Kijk je graag films? Ja, ik kijk graag naar films. Zowel waargebeurde films als uh..thrillers. Als iets van…humor. Heb je ook een favoriete film? Ja, ik heb een favoriete film. En dat was eigenlijk. Dat is misschien raar. Dat is een film van Al Pacino en dat is ‘Scarface’. Dat vond ik een zeer goede film. En waarom? Uhm, ik vond dat het vrij goed gespeeld is. Het heeft me eigenlijk zo een beetje gepakt. Er komt daar zo een beetje…..het is gebaseerd op waargebeurde verhalen. Het is misschien een beetje overdreven in sommige scènes en zo. Maar alle ja, het is wel een mooi verhaal. Maar het is ook wel een beetje een triest verhaal eigenlijk. Ja, het is wel een triest verhaal. Maar het heeft me gepakt. En daarom dat ik het mooi vind. Heb je dat vaak dat een film je pakt? Vind je dat belangrijk? Hangt er vanaf. Soms…is het een dwaze film of zo. Maar er zijn ook echt wel films, waarvan ik denk, dat is een schone film. En dat ie me dan pakt. Ok, en verder nog? ‘Saw’, vond ik ook een goede film. 1,2,3,4….5 heb ik zo nog niet gezien. Dat vond ik ook goed. Dat is ene thriller, maar dat sprak me echt aan. Ik vind dat wel een keer wijs… Om schrik te hebben? Ja precies. En heb je ook een favoriete acteur of actrice? Goh dat heb ik eigenlijk niet zo echt. Maar goh…Denzel Washington vind ik wel goed spelen. De Wayne Brothers vind ik dan ook goed. Niet zo echt een favoriet….Al Pacino vind ik ook goed spelen, zo in de Godfather en zo. Het zijn voornamelijk mannen die je opnoemt. (lacht) Ja, maar er zijn ook vrouwen hoor. Angelina Jolie, en hoe noemt ze ook weer…van Miss Congeniality, die vind ik ook goed. Sandra Bullock. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja. En hoe vaak ga je dan gemiddeld? Daar heb ik eigenlijk, als ik zo eens rustig aan wil doe, dan ga ik zo eens.

Dat beslis je op dat moment. Ja, dat is niet zo op voorhand. Dat ik zeg.. Met wie ga je dan meestal? Met vriendinnen. Meestal met vriendinnen. En zijn dat dan Marokkaanse vriendinnen? Ja, maar het is eigenlijk een beetje gemengd, er zit ook een Belgische vriendin bij en soms een Turkse vriendin. Het hangt er eigenlijk een beetje vanaf. Heb je daarvoor ook toestemming nodig van thuis? Ik zeg dat wel hè. Ik ga nu naar de cinema, dit en dat. Ik vind dat normaal dat je zegt waar je naartoe gaat. Als ik gewoon ergens naartoe ga, meld ik dat ook. Ja precies. Het is een beetje vreemd als je zo het huis uitloopt. En betaal je het ticket zelf? Hangt er vanaf. Als ik gewerkt hebt, dan betaal ik het zelf. En als ik niet gewerkt heb, krijg ik het gewoon van thuis. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Nee, ik ga meestal nog iets gaan drinken dan. Ja, bij de cinema zit zo een cafeetje, daar waar je kunt drinken. Bloomingdales. Het is wel grappig, meisjes zeggen altijd we gaan iets gaan drinken na afloop en jongens gaan iets eten. (lacht)…ah ja.. Wat vind je van het filmaanbod in Gent? En naar welke bioscoop ga je dan? Naar Kinepolis hè? Ik vind het wel goed daar zo hè. Ik vind in Antwerpen. De Kinepolis in Antwerpen is wel veel groter en meer aanbod en zo. Ga je ook wel eens naar Studio Skoop of Sphinx hier in Gent? Ja, maar dat is eigenlijk als het voor school is. Uit mezelf eigenlijk niet. Ik vind het daar niet zo, echt ‘wow’ films spelen. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Neen, maar ik denk dat we voor school eens daar iets moesten kijken. Maar ik weet het eigenlijk niet meer of ik het gedaan heb. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Ja, mijn mama gaat wel eens af en toe met mijn broertje of met mijn tantes. Maar voor mijn vader is dat niet echt zo… Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Wacht hè…1..2…3 ja. Heb je één op je eigen kamer? Nee, maar we hebben wel zo een ruimte, allee ja, je hebt zo gewoon de living, maar boven hebben we zo een aparte ruimte waar de computers sta en zetels en zo. En daar is zo een tv en daar kijken wij. Ik en mijn zus.

En hoeveel afspeelapparatuur hebben jullie, dus videorecorders en dvd-spelers enzo? Ja, dat hebben we ook wel. Van een video hebben nog maar ene. Mara van dvd-spelers hebben we er twee of drie. Huur je wel eens een film? Ja, dat doe ik ook wel. En met wie kijk je die dan? Met mijn zussen, of met mijn onkels of met vriendinnen. Wat voor soort films zijn dat dan? Zijn dit Hollywoodfilms? Ja. Als je een film kiest, waar kies je dat dan op uit? Thema of acteurs of…. Eigenlijk of het recent is en zo. Ik kijk daar altijd naar. En naar waar ik zin in heb. Als ik zeg, nu wil ik een thriller. Dan ga ik zoeken naar die categorie. Ja, en soms ook gewoon als iemand zegt, die is wijs, dan ga ik dat ook wel. Huren je ouders wel eens film? Nee, mijn ouders zijn..die kijken zo meer naar satellietseries en films daar. Series die ze daar volgen. Dus jullie hebben satelliet thuis? En zijn dat dan voornamelijk Marokkaanse series en programma’s? Ja Arabisch. Maar dat meestal zo series. Dat zijn Mexicaanse series die dan vertaald worden in het Arabisch of zo. Ah oké. Dus het zijn eigenlijk niet series uit het land zelf? Nee eigenlijk niet. Ja eigenlijk zo van. Uhm Latijns Amerika, zo van die landen. Ja van daaruit. De films zijn meestal wel van Marokko zelf. Van Marokkaanse acteurs en zo. Maar zo series, meestal niet zo echt. Soms zit er wel een serie bij. En kijken ze ook wel naar Amerikaanse en Vlaamse films? Mijn moeder wel. Ja, zo Vlaamse series en posten en zo. VTM, ja mijn moeder kijkt daar na. Maar mijn vader, als er een keer zo’n actiefilm is ’Rambo’ of zo, gaat hij wel ook kijken. Maar hij gaat niet kijken naar ‘Familie’ of ‘Thuis’ van die dingen. Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films, bioscopen? Wablief… Surf je wel eens online… Om te kijken? Ja. Niet echt eigenlijk. Allee, ik heb wel een keer zo een tijdje dat een vriendin mijn een site doorstuurde, omdat we keken naar ‘Prison Break’, wat ik zo echt kijk. Op de site zelf. Ik vind het zo vrij irritant om een film zo op de computer te kijken. Dus je kijkt ook niet echt films online dan? Niet zo echt, nee. Het is eigenlijk toevallig dan. Dus je bent Prison Break fan? Ja,daar kijk ik echt graag naar. Ik ook hoor, ik heb inmiddels de eerste drie reeksen gezien. Ik ben benieuwd wanneer het terugkomt, normaal zou het in maart. Ja, ik heb al voorstukjes gezien…

Ja? Ah. Het is nog even wachten.

Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat jij door je afkomst, dus doordat je Marokkaans bent naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Ik weet dat eigenlijk niet. Ik ga…het kan wel zijn dat ik een keer naar een Marokkaanse film kijk of zo. Maar het is niet zo dat ik eigenlijk veel naar kijk. Ik denk wel, als ik het vergelijk met mijn Belgische vriendinnen…dat ik dezelfde… Dat je dezelfde thema’s en zo… Ja, dezelfde interesses hebt.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Welke van deze films ken je? Ik ken die acteur, maar ik ken er geen enkele van. Het is niet erg hoor, dat hebben de meesten. Ah, nee ik ken ze niet. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Goh, als ik zo kijk. Snapt ge, ik kan niet zo goed Marokkaans. En als het zo in het Arabisch is..en dat is dan zo..allee ja..het algemene. Ik spreek Marokkaans Arabisch, dat is zo meer een dialect daarvan, snapt ge. Ah oké. Ik begrijp wel sommige dingen, maar ik moet me wel echt concentreren. Waardoor ik zoiets heb, van: ‘ik ga gewoon niet kijken’. Tenzij dat het echt zo een film is, dat ze hetzelfde spreken als ons. Soms is dat wel. Dan kijk ik wel een keer. Maar eigenlijk echt zelden. Dus eigenlijk omdat het een beetje een taalbarrière is? Ja, allee kijk. Ik kijk wel een paar shows, maar echt om te zeggen ‘dat volg ik echt’…nee. Maar het zijn op zich, als je buiten de taal omkijkt, wel films die je aanspreken? Op thema’s…. Soms wel. Het hangt er vanaf. Ze kunnen soms een beetje overdrijven. Soms, gaat het erover, snapte ge. Als ze verdriet hebben, is het echt zo…het is altijd zo verdriet of liefdesverhalen. Als ik kijk, heb je ook zo films, als het ontspanning is…als het zo over de jeugd is of zo, dat is nog leuk om te kijken. Maar als het echt zo over liefdestralala is…Ik kijk sowieso niet echt van die romantische films. Ja ja. Maar er is een ruim aanbod eigenlijk. Je hebt verschillende soorten. Ja ook… Je denkt wel, als je als Marokkaan in het buitenland woont dat je wel veel keuze hebt? Ja, ik denk het wel.

Voel jij je dan eerder Marokkaans of Vlaams of Belgisch? Nee, ik voel me wel eerder Marokkaans. Dat wel. Waardoor komt dat denk je? Ja, ik denk dat, dat door mijn geloof is. En door de waarden, normen en tradities die zeer belangrijk is bij ons. Allee ja..snapt ge, dat blijft voortgaan. Mocht je bijvoorbeeld die tradities weglaten en geen geloof hebben of zo, dat je dan bijvoorbeeld eventueel meer Belg zou kunnen voelen. Maar aangezien dat bij ons familie toch nog is en zo. Daar wordt veel aan gedaan? Ja, ik ben daar ook blij om dat, dat is bij ons. Bij Vlaamse films Dan. Welke ken je daarvan? Ik ken ze eigenlijk allemaal. Maar.. ik heb er twee maar gezien. ‘Aanrijding in Moscou’ heb ik gezien en ‘Ben X’ heb ik gezien. Maar ‘Vermist’ heb ik niet…ik weet dat het over een meisje gaat en zo. Maar ik heb hem nog niet gezien. Deze heb je in de bioscoop gezien? (Ben X) Ja, deze heb ik in de bioscoop gezien en deze heb ik gehuurd. (Aanrijding in Moscou) Dan heb je wel een zekere interesse voor Vlaamse films? Uh, ‘Ben X’. Ik zou daar zelf niet naartoe zijn geweest. Maar dat was met school. Het hangt er eigenlijk vanaf. Zo ‘Loft’, ziet er eigenlijk nog wijs uit. ‘Aanrijding van Moscou’, mijn zus wou dat per se zien, dus ik heb dat gewoon meegekeken. Als ik zelf…zelf zou ik het niet gehuurd hebben eigenlijk. Zo ‘Loft’, dat zou ik wel nog zelf huren. Wat vind je dan over het algemeen van Vlaamse films? Allee ja, soms zijn er wel goede dingen bij. Maar soms heb ik ook wel..dat het zo een beetje namaak is…een beetje is van: ‘Wannabe Hollywood’. Snapte ge? Bij sommigen hè? Soms kun je wel zeggen, ‘dat was echt een schone film’. Of dat was een keer leuk om naar te kijken. Maar soms heb ik zoiets…ook van die programma’s zijn ook overgenomen van Amerika. Als je dat dan vergelijkt. Zij die het uitgevonden hebben, bij hun is het natuurlijk beter. Ik moet zeggen, ‘Loft’ is wel echt een goede film. Ja, dat heb ik gehoord. Het breekt nu ook alle records. Ja… Bij Amerikaanse films Dan deze? The Dark Knight, dat komt me niet zo bekend voor. Maar de rest van de films ken ik allemaal. Harry Potter heb ik gezien. James Bond ook, maar ik weet niet zeker of het juist dienen was. En de Pirates of the Caribbean heb ik ook gezien. Wat vind je van Amerikaanse films? Ik vind ze meestal goe. Soms, heb ik ook zoiets van ‘dat was echt een dwaze film, of dat was maar flauw of zo’. Dat het humorfilms zijn, waar ik totaal niet bij moet lachen. Dat heb ik ook wel, ik denk dat je dat bij alles hebt. Maar meestal vind ik ze wel goed in elkaar. Thrillers en zo, vind ik meestal wel goed in elkaar gestoken. Ik kijk daar wel graag naar.

Dus kun je dan zeggen, als je moet kiezen tussen alle films uit alle landen, dat je dan een voorkeur hebt voor Amerikaanse films?

Ja, eigenlijk wel. Eigenlijk ook de series hè. Ik kijk ook graag naar ‘Friends’, ‘The Simpsons’, wat kijk ik verder graag…’Mr. Shelfield’, ik kijk daar wel graag naar ‘My Wife and Kids’. Ja, ik kijk daar wel graag naar. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Dan deze. Diene ken ik wel. Ik ken ze allemaal eigenlijk, maar ik ken ze niet bij naam. Waar ken je van? Wel, ze doen toch mee…met ah das een andere…met series of zo. Matroesjka’s, of nee, dat is een andere. Ik ken ze wel, maar ik kan niet zeggen, das een goede acteurs of das een slecht. Wel, ze hebben allemaal in ‘Loft’ gespeeld. Maar ja, die heb je net gezien. Hij is echt een hele Vlaamse acteurs, ook in het buitenland land wel. En hij heeft in veel series gespeeld. Flikken misschien ook? Ja..Vele series en zo gedaan. Ja. Bij Multiculturele films uit Nederland. Ken je de volgende films? Deze heb ik gezien en deze. ‘Het Schnitzelparadijs’ heb ik gezien, dat vond ik wel leuk. ‘Shouf Shouf Habibi’ heb ik ook gezien, die vond ik ook leuk. Maar zulke films vind ik dan leuker om naar te kijken. ‘Kicks’ heb ik niet gezien en ‘Dunya en Desie’ ook niet. Maar zo op Nederlandse posten spelen ze zo vaak Marokkaanse films en zo, maar dat zijn zo auteurs, acteurs die zo in het buitenland…in Holland, Nederland of in België wonen. Dat vind ik wel leuk om te kijken. Ook omdat er dan Turkse of Marokkaanse woorden bij…maar ook Nederlands en dat begrijp ik dan meer. Ja, precies. Omdat je dan hier woont, kun jij je identificeren met beide? Ja, als het alleen Marokkaans is, dat vind ik zo moeilijk. Dat begrijp ik niet goed. Als het Nederlands is en dan komen er Marokkaanse woorden bij. Dat begrijp ik meestal wel. Want ik heb wel zo de basis hè. Meer dan de basis zelfs. Vind je dat leuk, dat het gedaan wordt. Multiculturele films? Ja, ik vind dat het ontbreekt in België. Je kunt hier geen post vinden, ik zou in Nederland, dat is wel leuk. Je hebt zo ook Nederlandse posten die vertaald worden in het Arabisch of in het Turks. En dat ziet je wel, dat het zo multicultureel is. Terwijl hier in België heb je dat echt niet. Zoals Shouf Shouf Habibi, ik denk niet dat, dat hier zou spelen ze. Terwijl ze in Nederland, daar vind je zo Shouf Shouf Habibi of Het Schnitzelparadijs’ en dat is er wel leuk aan. Ze hebben in Nederland ook…bijvoorbeeld ‘Dunya en Desie’ was eerst een serie. Dat was eigenlijk zo’n succes, dat ze daar een film van gemaakt hebben. Ze hebben ook een andere serie, ‘Spangas’ heet dat, dat is op Nederland 1 geloof ik. Dat speelt zich op een school af, een multiculturele school. Met Turkse- en Marokkaanse. Alles komt daar bij elkaar. En Nederlanders natuurlijk. Ja, dat vind ik wel leuk. Soms heb ik wel zoiets van, ‘das echt cliché’. Maar ik vind het allee…ja, zoiets heb van ‘ja’. Maar het is wel leuk om mee te lachen. En er zit altijd wel iets van waarheid in.

Op een humoristische manier? Ja, dat vind ik wel leuk zo aan de Nederlandse posten. Je gaat zo ook sneller een bruine acteurs zien of zo hè? Ik bedoel daar dan mee een Turk of een Marokkaan. Terwijl zo hier, in familie heb je dat wel een keer. Dat er zo een acteur mee doet die een beetje bruin in. Maar veel minder eigenlijk. Dat vind je jammer? Ja, soms vind ik dat wel jammer. Dat is zo…allee ja. Het is leuk om zo eens verschillen te zien, andere mensen. Snapt ge, zo in Amerika heb je van die pure series…er komt altijd wel eens een zwarte in. ‘My wife and kids’, das ook alleen maar zwart. Dat is wel leuk om naar te kijken. Wel hier is dat meestal zo, die Belgische posten is meestal hetzelfde. Wel dan zit het erop. Voila Dankjewel. Graag gedaan.

Interview 11 met Salma – Meisjeshuis vzw, Gent Marokkaans meisje/ vrouw, 18 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Naar iets kijken dat geacteerd wordt op tv. Bekende acteurs, soms ook onbekende. Ja, ik denk dan meestal aan de blockbusters, Amerikaanse films. Dat is het eigenlijk. Kijk je graag films? Ja, zeker. Naar wat voor films kijk je dan graag? Ik kijk graag naar actiefilms, horrorfilms ook. Drama af en toe. Niet zo vaak. Maar ik kijk ook graag naar Marokkaanse films. Dat gaat dan over liefde of zo, of ook eens actie af en toe. Maar dat is een hele andere stijl. Een andere stijl? Ja, ze acteren heel anders. Heb je dan ook een favoriete film? Nee, niet echt. Een favoriete acteur of actrice? Nee, ook niet. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja. Hoe vaak ga je gemiddeld? Ik ging ongeveer één keer in de maand. Maar nu, ik heb het heel druk met school, dus veel minder. Met wie ga je dan? Met mijn zus of ook wel met vriendinnen. Zijn dat dan Marokkaanse vriendinnen? Ja. Af en toe, ik ben ook nog met mijn verloofde geweest. Heb je ook toestemming nodig? Nee, ik zeg gewoon waar dat ik ga en hoe laat ik thuis zal zijn. Dan is het in orde. En betaal je het ticket zelf? Als ik met mijn vriend ga niet (lacht). Als ik met mijn vriendinnen ga wel. Zo hoort het! (lacht) Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Ja, meestal. Of als we honger hebben gaan we snel iets gaan eten in de snack en gaan we daarna naar huis. Wat vind je van het filmaanbod in Gent? En naar welke bioscoop ga je dan? Hoe noemt die, die grote? Kinepolis? Ja. Vind je dat ze daar voldoende films hebben? Ja, ja…

Ga je ook wel eens naar Sphinx of Studio Skoop? Ik ben onlangs met school naar Studio Skoop geweest. Ik was daar eerlijk gezegd nog nooit geweest. Dat viel goed mee, ik vond het nog goed. Ze draaien daar wat meer Europese films, wat vind je daarvan? Zou je daar naartoe gaan? Ik heb daar eigenlijk nooit bij stil gestaan. De meeste films waar ik naar kijk zijn Amerikaanse films. Je ziet daar meer reclame over. Je weet daar gewoon meer over? Ja. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Neen. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Neen. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Twee. Heb je één op je eigen kamer? Nee, ik heb dat ook niet nodig. Hebben jullie satelliet? Ja, ook twee. Kijk je wel eens naar de satellietzender? Ja, we hebben Marokkaanse satelliet dus. En hoeveel afspeelapparatuur hebben jullie, dus videorecorders en dvd-spelers? We hebben twee videorecorders en een dvd-speler. Huur je wel eens een film? Ja, dat doe ik ook. Met wie kijk je die? Met mijn moeder en mijn zus meestal. Wat voor soort films zijn dat dan? Komische films. En zijn dat Hollywoodfilms of Marokkaanse films? Neen, het zijn Hollywoodfilms, maar ook af en toe Indische films. Dat kijk ik dan met vriendinnen eigenlijk. De Bollywoodfilms dus? Ja. Vind je dat leuk? Ja. Waarom vind je dat leuk? Het is dan ook helemaal iets anders. Ik vind dat ook mooi, omdat je daar veel dans in hebt en muziek en zo. Maar ze duren wel lang. Ja, ze duren lang hè? Soms wel drie uren hè? Ja. Wel, dan moet je er een hele middag voor uit trekken om eens lekker..? Ja. En als je in de videotheek staat, waarop kies je dan een film uit?

Meestal het thema. Ik kies met mijn zus, komische films, omdat zij dat graag ziet. En zij betaalt. Maar ik vind dat ook leuk. En wat voor films dan, kun je een voorbeeld noemen van een film? Oh, ik heb er zoveel. ‘Little Man’, heb ik gezien. En met hoe noemt hij, Will Smith. Ik onthoud niet echt de namen. Oké. Huren je ouders ook wel eens een film? Nee. Kijken ze wel eens naar een Amerikaanse of Vlaamse film? Wel naar een Amerikaanse, niet naar een Vlaamse. Kijken je ouders liever naar Marokkaanse films denk je? Ja. Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films of bioscopen? Nee, gewoon om te zien welke films er nieuw spelen. Maar om extra informatie over films of zo, dat niet echt. Kijk je wel eens een film online? Nee. Download je wel eens films? Nee.

Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat jij door je afkomst, dus doordat je Marokkaans bent naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Als je dat moet vergelijken? Hoe bedoel je? Doordat je Marokkaans bent, je geeft aan dat je ook naar Marokkaanse films kijkt. Dat je naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren. Ja, ik denk het wel. Hoe dan? Zo veel meer Marokkaanse films en soms Indische. Ik denk niet dat zij dat veel kijken.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Ken je die films ook? Deze ken ik (Bandits). Heb je hem ook gezien? Ja, die heb ik gezien. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Ja, die film is niet echt wat ik verwachtte. Dat is zo een grappige man. Het was zo gewoon. Het was niet zo goed. En in het algemeen, je geeft aan dat je best vaak naar Marokkaanse films kijkt. Wat spreekt je aan in Marokkaanse films?

Gewoon, de thema’s. Zo af en toe, heb je dan liefdesthema’s. Ook nu, zie je meer en meer taboes in films, dat vind ik ook wel goed. Want de Marokkaanse persoon durft daar niet zo goed over te praten. Over prostituees of zo, ik heb onlangs een film gezien over prostituees. Ze doorbreken taboes eigenlijk? Ja, ja… Kijk je vaak Marokkaanse films? Ja. Komen ze dan veel op de satellietzender voorbij? Ja. Dus er is wel veel aanbod? Ja. Voel jij je eerder Marokkaans dan Vlaams? Ja. Ik voel me eigenlijk meer Moslim dan Marokkaans of Vlaams. Ik ben een Marokkaan die in België is geboren, maar ik ben nog altijd een moslim. Ik vind dat wel belangrijk. Oké, dus je vind je geloof wel heel belangrijk voor wie je bent? Ja. Bij Vlaamse films Deze? Ken je die? Ben X, heb ik gezien. De anderen niet. Maar ken je ze wel? Ik heb een affiche gezien van die (Aanrijding in Moscou) onlangs. Maar die andere twee niet. Wat vind je van Vlaamse films? Ja, ze zijn ook nog goed gemaakt. Zo goed in elkaar gestoken. Maar dat is niet echt mijn ding. Leg eens uit. Ik zie wel graag actie. Als je naar Amerikaanse films ziet, is dat echt opvallend dat alles gemaakt is. Bij de Belgische films is dat anders. Het is ook een beetje omdat ze mijn taal spreken, omdat ze Nederlands spreken en dat is zo anders. Waarom dan? Omdat dat is zo begrijpbaar, ik heb dat graag om Engelse woorden te horen. Je kunt dan zo een link leggen. Bij Amerikaanse films Dan deze? Ik heb deze twee gezien. (James Bond en Pirates of the Caribean) En ken je die andere twee ook? Ja ik ken ze. Wat vind je van Amerikaanse films? Dat is zo ‘wow’ en zo. Je ziet dat ze daar geld in hebben gestoken, zo met ‘special effects’. Ik vind ze dan ook wel beter. Beter dan? Vlaamse films, maar ook Marokkaanse films. Maar dan is er ook nuance, want de Marokkaanse films zit meer een verhaal in en een moraal. Dus het is ook echt de moraal, die je aanspreekt in Marokkaanse films? Dat ze een thema pakken… Niet in alle films, maar toch in sommige kun je dat echt wel merken.

Heb je dan bijvoorbeeld ook wel humoristische films en zo? Een breed aanbod van verschillende genres? Ja.

Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Dan deze. Uhm nee, die ken ik niet. Het zijn allemaal Vlaamse acteurs. Ah ja. Bij Multiculturele films uit Nederland. Deze? Ik heb ze allemaal…nee deze heb ik gezien. Oh nee, deze twee. Sorry. Dus ‘Shouf Shouf’ en ‘Schnitzelparadijs’? Ja. En wat vond je daarvan? Komisch. Ze hebben zich goed geïntegreerd. Ik bedoel dat ze in een Vlaamse film hebben geacteerd, met Vlaamse personages en met Marokkaanse. Dat het een goede mix is. Vind je dat goed dat ze dat doen, dit zijn dan zogenaamde ‘multiculturele films’…. Ja, zeker! Dan hebben andere mensen er ook een andere kijk op. Bijvoorbeeld de Vlaamse op de Marokkaanse cultuur en de Marokkanen op de Vlaamse cultuur. Om elkaar beter te leren kennen of zo? Ja. Zou je zulke films ook gaan kijken in de bioscoop of gaan huren? Gaan huren. Dan samen met familie gaan kijken of zo. Het zijn zo wat humoristische films, die zo wat op de clichés ingaan. Wel ik heb ze met mijn moeder bekeken, en ze vond dat het echt zo cliché was. Dat is misschien ook wat het grappig maakt. Herkenbaar. Ja zeker. Oké. Dan ben jij ook klaar. Heel erg bedankt. Het is graag gedaan.

Interview 12 met Meryem - Meisjeshuis vzw, Gent Turks(e) meisje/vrouw, 17 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Film, aan Turkse film. Ook aan series. Als ge letterlijk film zegt of ook zo? Gewoon, wat er in je opkomt. Turkse series. Kijk je graag films? Ja, ik kijk wel liever naar series eigenlijk. Dat zijn dan vooral Turkse series? Ja, altijd! Als je naar films kijkt, wat voor films kijk je dan graag? Liefde Kun je daar eens een voorbeeld van noemen? Uhm, series of van films? Van films. Moet ik het opschrijven? Als je wilt. (Schrijft op) Liefde: Asmali Konak, Gümüs Komedie: Recep Ivedik 1-11 Heb je dan ook een favoriete film? Asmali Konak Recep Ivedik 1-11 Dat mag je ook even opschrijven. Alle twee eigenlijk, dit was vorig jaar en die andere was een maand geleden. Die heb je hier gezien? Hier in de bioscoop? Ja in België. Bioscoopgedrag Hoe vaak ga je gemiddeld naar de bioscoop? Dat is als er Turkse films binnenkomen, ga ik meestal. En hoe vaak is dat ongeveer? Om de twee, drie maanden. Maar als er bijvoorbeeld in één maand twee films komen ga ik ook. Dus eigenlijk altijd als er een Turkse film uitkomt? Ja. En ook als ik de inhoud weet van tv. Denk ik zo van, ja die ga ik wel bekijken. Maar als het niet voor mij is, dan ga ik niet. Ja precies, dat hangt wel een beetje van het thema af. Ja. Met wie ga je dan? Met mijn nichten en mijn zussen en zo. Dus met een hele groep, dat is wel gezellig. En betaal je het ticket zelf? Ja, maar dat is dat ik geld van mijn mama krijg hè? Ik betaal dat niet uit mijn eigen zak.

Wat doe je na afloop van de film, ga je dan direct naar huis? Meestal wel. Ik heb liever dat ik zo vervoer heb, dat mijn papa of mijn zus of mijn onkel ons komt halen. Maar als dat niet mogelijk is, gaan we allemaal samen met de bus.

Wat vind je dan van het filmaanbod in Gent? En naar welke bioscoop ga je dan? Naar de grote, de Kinpolis. Op zich is het daar proper. Maar hoe ze het daar achterlaten. Ja, das altijd hè? Ja. Maar je vindt wel dat daar voldoende films getoond worden? Ja. Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Sphinx of Studio Skoop? Nee, alleen als we met school gaan. Zo twee weken geleden zijn we naar een film geweest. Dat was aan het zuid. Zo’n kleine. Maar uit mezelf zou ik daar nooit heengaan. En waarom niet dan? Ik weet niet, allee…..daar komen ook niet zoveel films uit hè? Nee, het aanbod is daar beperkter, dat klopt. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Neen. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Mijn ouders, niet zelf. Als ik ze overtuig. Mijn ma kijkt liever thuis. Maar als ik ze overtuig, van ‘kom toch mee!’ Dan kan nog leuk zijn, dan komt ze wel. Maar echt zelden. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Twee. Heb je één op je eigen kamer? Op de kamer van mijn moeder en in de living. Op mijn kamer niet. Hebben jullie satellietzender? Ja. Kijk je daar vaak films op? Films? Ja. Films niet, maar series. Films minder. En hoeveel afspeelapparatuur hebben jullie, dus videorecorders en dvd-spelers? Ja alle twee. Video en dvd.

Huur je wel eens een film? Ja, das meestal een thriller dan. Zijn dat dan Hollywoodfilms? Uhm. Of Turkse films? Alle twee. Met wie kijk je die dan?

Met mijn zussen, met mijn broers. Nichten als ze er bij zijn. Dat is meestal ’s nachts dat we daarnaar kijken. Als er geen serie is. Meestal is voorkeur: serie en als er geen serie op tv is dan huren we een film. Waarop kies je die film dan uit als je in de videotheek sta? Zeg je dan, titel of acteur? Wat vind je dan belangrijk? Acteurs wel, maar inhoud ook eigenlijk. Ik kijk zo op internet wat de inhoud zo een beetje is. Ik zelf ga meestal niet een film gaan kiezen. Dat is meestal als mijn zus een film mee heeft. Huren je ouders wel eens film? Nee. Kijken je ouders wel eens naar Amerikaanse of Vlaamse films? Ja, ook zo naar die cowboyfilms. Ook zo van die oude. Ik weet niet op welk kanaal dat is. Dat is niet op Turkse satelliet. Daar kijkt hij wel veel naar.

Informatie op internet Je zegt dat je wel eens naar de inhoud kijkt online, dan surf je naar bepaalde websites over films of is dat op de site van de Kinepolis? Site van Kinepolis en ook soms als ik op tv hoor dat er een nieuwe film is, dan doe ik de titel. Zo opzoeken. Dan kijk ik zo. Kijk je wel eens een film online? Nee, dat doe ik niet. Download je wel eens een film? Nee, maar series. Als ik een serie niet heb gezien. En als dat een series is waar ik elke week naar kijk. Dan kijk ik eens zo, wat er allemaal is gebeurd. Om de volgende keer weer… Ja ja, dus dat volg je wel op? Ja. Vergelijkend Kijkgedrag Denk je doordat je Turks bent, dat je naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Ja, ik kijk meer zo naar Turkse series. Als er een Turkse serie speelt en op dezelfde tijd iets op een Nederlandse post, dan heeft mijn voorkeur de Turkse serie.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Dan deze. Welke ken je daarvan en welke heb je gezien? Ik ken ze allemaal, maar ik heb geen enkele gezien. Als je kijkt, puur naar het filmaanbod uit Turkije, wat vind je daar dan van? Uhm. Ik vind dat minder, ook personages en zo. Maar waar ik naar ben geweest, die vond ik wel goed. Wel een goede film. Oké en wat vond je er goed aan?

Tis, ik weet niet. Omdat dat ook zoveel op tv komt, ze maken je nieuwsgierig en zo, en dat wil je dat zien. Maar als er nieuws op tv komt over dat, dan zap ik. Dan kijk ik daar zelfs niet naar. En zijn dat dan thema’s die je niet interesseren? Wat interesseert je niet in dat (enkele films van de affiches die ik meebracht) bijvoorbeeld? Personages. En wat is er met de personages? Allee ja, die zijn zo minder populair gelijk. Op Turkse tv, ze zijn wel populair maar toch minder. Ze hebben ook niet in veel series gespeeld. Dus je vindt het wel belangrijk dat het echt mensen zijn, die je ook kent? Ja. Die ik ken van films of van series. Of zo van magazine of zo. Ja, ja. En voel jij je dan eerder Turks of Vlaams of Belgisch? Op vlak van film? Nee, over wie je zelf bent. Alle twee evenveel.

Bij Vlaamse films Deze. ‘Ben X’, ken ik. Ik heb dat gans uitgekeken. En ‘Vermist’, een stuk, niet gans. Daar (Loft) heb ik van gehoord, maar ik heb de kans nog niet gehad om die te kijken. Wat vond je van ‘Ben X’? Een goede film. Echt juist een thema waarover we op school bezig waren. Ik ben met school geweest, ik heb dat thuis ene keer gezien. Ik vond dat wel een goede film. En wat vind je over het algemeen van Vlaamse films? Ik vind eigenlijk minder. Vlaamse films vind ik minder, vergeleken met Turkse films. ‘Ben X’ is nog wel een goede vind ik. Maar je kijkt liever Turkse films? Ja. En waarom dan? Ik weet eigenlijk niet. Allee das ook zo over liefde. En als het een komedie is, vind ik dat nog grappig. Bij Vlaamse films is dat zo… iemand die zo interesse heeft in liefde, komedie, dat zijn serieuzere thema’s. ‘Ben X’ gaat zo over pesten, zelfmoord, tot aan, hoe dat leeft. Dat pesten. Serieuze thema’s, snapt ge? Het mag voor jou iets minder serieus zijn? Ja. Bij Amerikaanse films Dan deze? Harry Potter ken ik. En Dark Knight En heb je die ook gezien? De eerste (James Bond) van dat niet. Is dat de tweede? Ja, dat is de tweede. De eerste heb ik gezien, de tweede niet. En dat heb ik gezien. (Harry Potter)

En die niet? Is dat niet met dat meisje? Dat is een Batman film, waarin hij de ‘joker’ speelt. Ah ja, ja. Ja dat is hem? Wat vind je van Amerikaanse films? Beter dan de Vlaamse. Ook beter dan de Turkse? De thrillers wel. Bij de Turkse thrillers vind ik echt niet goed. Waarom niet dan? Nee, ik vind dat niet goed. Ik vind zo, als ik aan het kijken ben. Je moet zo een shockje hebben, zo even bang worden. Dat heb ik niet. Maar als je kijkt naar andere genres, vind je wel de Turkse films beter? De Turkse dan beter. En waarom dan? Ik weet niet. Maar Amerikaanse thrillers vind ik het best eigenlijk. Dat is wat je het liefst bekijkt? Ja.

Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Dan deze? Dat zegt mij niets. Nee. Dat zegt je niets? Nee. Oke, dat zijn zo Vlaamse acteurs. Bij Multiculturele films uit Nederland. Dan deze. Ja, die heb ik gezien op tv. Maar zo films niet. Allee, ze zeggen me wel iets zo. Dat zijn zo multiculturele films. Dit zijn Nederlandse films. Dus uit Nederland. En nu worden ze meer gemaakt met betrekking op Marokkanen, moet ik toegeven. Maar ze zijn er ook wel met Nederlanders en Turken in de hoofdrol of Nederlanders en Marokkanen? Wat vind je daarvan? Ik vind dat goed. Dat ze zo, een. Das ook zo. Dat is goed dat ze een samenwerking hebben. Dat is ook een voorbeeld voor de mensen vind ik. Goed voorbeeld voor de mensen. En waarom als voorbeeld dan? Want sommigen hebben slechte bedenkingen over vreemdelingen en zo. Dat ze niet in aanraking willen komen met vreemdelingen. Of ik wil niets met hun te maken hebben. Dat is eigenlijk een goed voorbeeld hè, dat ze zo samenwerken. Ik vind dat wel voorbeeldig. Ze spreken ook mensen aan. Dus je vindt dat goed, dat dit soort films gemaakt worden? Ja. Dan weet ik voldoende. Dankjewel. Het is niks.

Interview 13 met Hamid- Jeugdhuis Kaarderij, Gent Marokkaanse jongen/man, 15 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Actie. Komedie. Kijk je graag films? Beetje, das te zien? Waarom is dat te zien? Wel, ik kijk graag films als ik me zo verveel. Naar wat voor films kijk je dan graag? Engelse, Marokkaanse soms Nederlandse. Bedoel je dan echt films uit Engeland en Nederland of de taal? Ja, taal hè? Maar ik kijk ook wel Nederlandse films. Zoals? Ja op de Nederlandse posten hè. Daar komt zo wel eens iets voorbij. Heb je ook dan ook een favoriete film? Nee. Een favoriete acteur of actrice? Will Smith! En waarom zie je hem graag spelen? Omdat hij veel goede films heeft. Hij speelt zo in goede films. Actie misschien? Ja wel veel, maar niet altijd, ook wel komedie. Daar zie ik hem ook graag in. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Soms Hoe vaak ga je gemiddeld? Meestal als er een nieuwe film uitkomt, hangt af. Misschien 1 keer per maand. En met wie ga je dan? Met vrienden of klasgenoten En zijn dit dan Marokkaanse vrienden? Marokkaans, Belgisch, Turkse, een beetje van alles. En betaal je het ticket zelf? Ja. Ik krijg dat van mijn ouders en betaal het dan zelf. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Ja, direct naar huis. Wat vind je van het filmaanbod in Gent? Naar welke bioscoop ga je? Die in ’t stad. Sphinx? Ja. En waarom ga je naar die bioscoop?

Omdat het dicht is. Dichter toch. Ik ga wel liever naar de Kinepolis. Wel eigenlijk maakt het niet zoveel uit. Kinepolis is ook niet ver. Maar het is maar net wat mijn vrienden willen. Die gaan meestal naar die in ‘t stad. Wat vind je van de films die ze daar draaien? Niet zo. Ze draaien daar ook veel anderstalige films, kijk je die ook? Jawel, maar toch liever Engelstalig, maar kijk soms ook wel naar Franse films. Duits niet. Als er maar ondertitels zijn hè, dan maakt het niet zoveel uit. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Niet geweest. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Ja, naar Marokkaanse films. In Gent dan hè? Ja, en gaan ze dan samen? Ja meestal samen. Maar ze gaan ook wel eens naar een Engelse of Franse film. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Vier. Heb je één op je eigen kamer? Ja. Hebben jullie satelliet? Ja. Kijk je wel eens film op de satellietzender? Ja, das een Marokkaanse post. Daar komen wel veel films op. Kijk je die dan graag? Soms, niet altijd. En hoeveel afspeelapparatuur hebben jullie, dus videorecorders en dvd-spelers? Een videorecorder en drie dvd-spelers. Huur je wel eens een film? Ja Wat voor soort films zijn dat dan? Engelse Kun je eens een voorbeeld noemen wat je laatst nog gezien hebt? Uhm…’Lord of War’. Dat was wel een goede. En met wie kijk je die dan? Met neven. Als je in de videotheek staat, hoe kies je dan een film uit? Gewoon wat aanspreekt. Ik kijk zo eerst waar het overgaat. Meestal heb ik dan wel snel het idee of ik wil kijken of niet. Huren je ouders wel eens film? Nee

Kijken ze wel eens naar Vlaamse of Amerikaanse films? Ja beide wel. Ze kijken wel gewoon naar Vlaamse posten, dus als er iets voorbij komt. Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films, bioscopen? Nee Kijk je wel eens een film online, of download je wel eens films? Nee

Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat jij door je afkomst, dus doordat je Marokkaans bent naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Nee hoor.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Welke van die films ken je? De eerste (Bandits) wel, die acteur ken ik. Heb je hem ook gezien? Nee, dat niet. De acteur uit die (Heavens doors) ken ik ook. Ah en deze (Le Grand Voyage) die heb ik op Canvas een keer gezien. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Worden daar veel films gemaakt die jij kijkt? Ja goed ja. Ja, wel zo dingen die me aanstaan. Maar ik kijk dat meestal op satelliet hè? Je kunt niet zoveel huren. Voel jij je eerder Turks/ Marokkaans of Vlaams? Marokkaans! Bij Vlaamse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? ‘Ben X’ gezien. Die (Vermist) heb ik ook wel gezien. En wat vind je dan van Vlaamse films? Leuk, maar minder dan Marokkaanse. Hoezo? Uhm….Te weinig humor Je mag dat zeggen hoor, ik ben toch niet Vlaams. Wel ze hebben hier veel minder humor, vind ik toch. Ze zijn allemaal zo serieus. Zo over pesten en zo. Bij Amerikaanse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Alle vier ken ik. Harry Potter, pfff, die heb ik wel 10 keer gezien. Die laatste (The Dark Knight) ken ik wel, maar heb ik nog niet gezien. Wat vind je van Amerikaanse films?

Goed, die hebben tenminste humor! (lacht)…maar goed dat ik niet Vlaams ben. (lacht) maar humor speelt zo wel een grote rol bij hun. Dus je vindt humor belangrijk in films? Ja, in Marokkaanse film kan ik dat verstaan, snapt ge? Ik begrijp dat gewoon goed. Doordat je Marokkaans bent? Ja. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je deze mannen? Nee… Bij Multiculturele films uit Nederland. Ken je de volgende films? ‘Shouf Shouf’…ah, die heb ik gezien. Ik kijk dat graag, ik vind Shouf Shouf één van de beste. Eén van de beste films? Ja, van dat soort, zo alles komt te voorschijn. Alle culturen spelen een rol. Hoe zeg je dat? Je vindt het leuk als er meer culturen in een film zitten? Ja, dan is het zo leuk voor iedereen hè? Oké, dat was het. Dankjewel Graag gedaan.

Interview 14 met Berat - Jeugdhuis Kaarderij, Gent Turkse jongen/man, 16 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Gewoon films kijken, Maar ik kijk niet veel. Nee? Nee, het is te zien, als ik me verveel, dan doe ik de tv open en kijk ik naar films en al. Dus je kijkt niet graag films? Het is te zien, soms is dat saai en soms is dat leuk. En als je films kijkt, naar wat voor films kijk je dan? Uhm, action. En ook komedie. Heb je dan ook een favoriete film? Nee. Nee, het is gewoon als ik zap en al en ik kom een goede film tegen. Op wat voor zenders zap je dan? Zijn dat Turkse zenders of Vlaamse? Vaak Vlaamse. En zijn dat dan ook Vlaamse films? Nee, Amerikaanse films. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja met vrienden. Hoe vaak ga je gemiddeld? Per jaar? Of per maand, wat je wilt. Als vrienden zeggen, ‘kom we gaan een keer gaan’, dan ga ik mee. Anders ga ik nooit. Je stelt dat niet zelf voor? Nee. Maar is dat dan een paar keer per jaar? Ja. Een keer of twee. Een keer per jaar? Ja, het is te zien hè? Als zij zeggen te gaan. Ga ik mee. En betaal je het ticket zelf? Ja. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Eerst naar het park of zo, met vrienden praten en dan naar huis. Wat vind je van het filmaanbod in Gent, naar welke bioscoop ga je meestal? Kinepolis Vind je dat ze daar voldoende leuke films draaien? Ja.

Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop? Nee, soms als ik naar Brussel ga, bij mijn neef. Daar ga ik ook eens naar de bioscoop. Maar is dat ook naar de Kinepolis dan? Ik weet niet hoe het daar noemt. Maar niet bijvoorbeeld naar in Gent heb je Studio Skoop en de Sphinx? Daar in de stad is ook een bioscoop. Gewoon als we een keer met school gaan. Wat voor film heb je daar bijvoorbeeld laatst nog gezien, weet je dat? Ik weet niet, een saaie film. Een saaie film? We mogen dat niet zelf kiezen hè? Maar je weet niet meer welke film dat was? Over pesten of zo. ‘Ben X’ misschien? Was het een Vlaamse film? Ja. Over een jongen met computerspelletjes? Ik weet niet, het is een jaar geleden of zo. Het heeft weinig indruk gemaakt? Ja. Slapen hè? Slapen zelfs? Oei. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee, nee. Ze spelen daar ook wel Turkse films, vind je dat dan niet….? Het is te zien hè? Sommige Turkse films zijn ook saai hè? Maar zou je dan wel eerder naar een Turkse film gaan? Stel je gaat naar het filmfestival, zou je dan eerder naar een Turkse film gaan, of eerder naar een Amerikaanse…of Dat maakt niet uit. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Als er zo Turkse films komen, dan gaan ze een keer naar daar. Kijken ze ook wel eens andere films in de bioscoop? Nee, vaak thuis. Ze kijken vaak naar Turkse zender en al. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Twee. Heb je één op je eigen kamer? Ja. Hebben jullie satelliet? Ja. Kijk je vaak naar de satellietzender? Het is te zien. Als er niets is, dan wel. Maar kijk je dan Vlaamse zender? Nee, Turkse. Eerder naar een Turkse zender, dat wel.

En qua afspeelapparatuur videorecorders en dvd-spelers, hoeveel hebben jullie er daar van? Wacht hè? Ook twee. En ook een op je eigen kamer? Ja. Huur je wel eens een film? Ja, nee. Ik huur nooit films. Ik ben te lui om daar het ding te gaan. Maar je familie misschien? Als ze dan huren, dan kijk ik mee. Huren je ouders wel eens film? Nee. Maar ze kijken wel naar Amerikaanse en Vlaamse films op tv? Mijn moeder wel, maar mijn vader niet. Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films, bioscopen? Ja. En wat voor sites zijn dat? Gewoon een Turkse site en daar kun je zo naar allerlei films kijken die in de bioscoop zijn. En dan kijk je waar ze over gaan? Ze tonen dat volledig hè? Ah, je kijkt ze dan online? Ja. Weet je ook de naam van die site? Nee, wacht. Maar het zijn Turkse namen. Ik weet dat niet zo goed, als ik op MSN ben dan vraag ik dat aan vrienden. Moet je dan downloaden of kun je ze gewoon zien? Gewoon zien, er op klikken. En hoe vaak doe je dat ongeveer? Als ik op PC ben en ik verveel mij, dan ga ik een keer naar die sites. En kijk je ze dan altijd volledig uit? Ja. Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat doordat je Turkse bent, dat je naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren als je dat moet vergelijken? Denk je van wel of niet? Wat was je vraag ook weer? Je filmkeuze, denk je dat het anders is doordat je Turks bent. Nee. Dus je denkt gewoon dat je dezelfde interesses hebt…. Ja.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Dan bij deze, ken je die films? Ik kijk nooit naar zo films. Je kijkt ze nooit, maar ken je ze wel? Het is gewoon als het op tv komt voor de kabel ofzo. Maar deze vier, ken je die qua naam? Nee, ik kijk altijd zo naar films die populair zijn. Daar kijk ik naar, die filmen. Dus dit zijn niet de meest populaire films? Ah ik kijk niet zoveel naar films. Wat vind je over het algemeen van het filmaanbod uit Turkije. Van de films uit Turkije? Goed. Goed, en waarom dan? Gewoon, als je naar de bioscoop gaat moet je altijd ondertiteling lezen. Maar als ze Turks praten dan begrijp ik dat gewoon en hoef ik niet meer te lezen. Ah ja, dus je spreekt voldoende Turks omdat gewoon…. Ja. Maar makkelijker dan Vlaamse films? Hetzelfde. Maar wat spreekt je aan in Turkse films? Waarom ga jij naar een Turkse film kijken? Omdat ik zelf Turk ben he? Voel jij je dan eerder Turks dan Vlaams? Of Belgisch of beide? Turk. Bij Vlaamse films Dan deze, ken je deze films ook? Wacht he, dat (Aanrijding in Moscou) heb ik een keer gekeken in de bioscoop. Met school of zelf? Zelf. ‘Ben X’, die ook. Die heb je niet gezien, die drie? Nee, nee, nog niet. Wacht he, die (Aanrijding in Moscou) wel. En deze drie niet, of ‘Ben’ X heb je gezien waarschijnlijk he? Ja. Maar die andere twee ken je wel? Ik heb een keer gehoord van dat (Vermist), maar van dat niet (Loft). Wat vind je dan over het algemeen van Vlaamse films? Gewoon als ze zo Gents praten, dan is het een beetje moeilijk om te verstaan. Dat is bij die (Aanrijding in Moscou) echt hè? Ja. En verder, vind je wel dat ze goede films maken? Een beetje veel komedie erin, anders is het zo saai. Veel komedie, en daar hou je niet van? Ja veel komedie is goed hè? Ah, dat vind je juist wel goed eraan?

Ja. Als er zo weinig komedie is, dan is dat een beetje saai. Ah oké. Bij Amerikaanse films Dan deze. Ah dat zijn bekende films he? Ken je ze allemaal? Ja. En welke heb je gezien? Allemaal denk ik. Ja, allemaal. Maar Harry Potter, er zijn veel films van Harry Potter. Dat is waar. Heb je ze dan in de bioscoop gezien? Nee op dvd. Op dvd, maar gehuurd? Op internet soms. En wat vind je van Amerikaanse films? Goed. En wat vind je er goed aan? Gewoon, ik kan dat niet uitleggen. Ik vind dat goed. Qua thema’s, omdat er veel special effects in zitten, of acteurs? Waarom kies je een Amerikaanse film? Omdat ze goed bewerken en al. Als je moet vergelijken kijk je dan liever Amerikaanse films dan Turkse? Ja, Amerikaanse. Maar waarom dan? Je geeft net aan ‘ik ben Turks’ en ik kijk graag naar Turkse films, maar je vind Amerikaanse films wel… Als ze nu zo op tv spelen, één Amerikaanse film en ander Turkse film dan ga ik eerst naar ding, de Amerikaanse film kijken. Als je dan moet kiezen tussen een Turkse en een Vlaamse film? Turkse! Dat is snel gemaakt. Ja. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Dan deze. Wie is dat? Ken je die mannen? Nee Dat zijn Vlaamse acteurs. Ik ken ze niet. Bij Multiculturele films uit Nederland. Zegt dat je iets? Nee. Dat zijn zo multiculturele films uit Nederland. Dat zijn films waar Nederlanders zowel als Turken of Marokkanen een hoofdrol in spelen. Wat vind je daarvan? Goed!

Ja, en waarom? Als het altijd zo dezelfde mensen zijn, dan is dat een beetje saai. Hollandse film, altijd Hollandse dingen. Zelfde mensen er in, ze moeten er ook andere mensen in laten spelen. Maar waarom dan andere mensen er in laten spelen? Om een andere cultuur te laten zien? Ja. Zou je dat gaan kijken als dat bijvoorbeeld, dit zijn komedies, als dat met Nederlanders en Turken of Belgen en Turken, zou je dan kijken? Ja. Als ik naar Hollandse Turken kijk, moet ik altijd lachen. Ja? Hoe ze praten. Gewoon hoe ze praten? Maar qua films, kijk je wel eens Hollandse films? Ik heb maar drie zenders zo. (Nederlandse zenders)Dat is meestal een voetbalwedstrijd of zo of een keer het weer. Maar er zijn ook wel multiculturele series op. Bijvoorbeeld Spangas heet dat, dat gaat over een multiculturele school waar Turken, Albanezen, Marokkanen en Nederlanders, alles door elkaar heen… Ik heb dat zo twee weken geleden een keer gezien, over dat. Wat vond je daar dan van? Goed. Pesten en zo, op het einde waar ze dan weer bevriend. Ja ja, dus dat waren wel leuke thema’s? Ja. Oké dankjewel. Tis goed.

Interview 15 met Eren - Jeugdhuis Kaarderij, Gent Turkse jongen/man, 14 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Film Wat komt er dan in je op? Niets Kijk je graag films? Ja. Naar wat voor films kijk je graag? Ah, als ik iets tegenkom op tv, dan kijk ik. Is dat op de Vlaamse posten dan? Ja…soms Turk Heb je ook een favoriete film? Nee Een favoriete acteur of actrice? Nee Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja Hoe vaak ga je gemiddeld? Is te zien. 1 keer per maand. Met wie ga je dan? Ik weet net, met vrienden, mijn neef. Zijn dat dan Turkse vrienden? Turks, alles, en één Tsjech. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Een beetje wandelen en daarna. Naar welke bioscoop ga je meestal in Gent? Kinepolis Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Sphinx of Studio Skoop? Nee. Ze draaien daar wat meer Europese films, vind je dat leuk? Zou je daar wel naartoe gaan?Zo naar Studio Skoop of Sphinx waar ze zo wat kleineren films draaien? Nee. Met school ben ik er twee keer geweest. Nee, nee, drie keer. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee. Daar draaien ze ook wel Turkse films, zou je dat leuk vinden om daar naartoe te gaan, of niet zo? In Kinepolis? Ja, ook.

Ik ben al geweest. Maar ook met het filmfestival? Dat is zo tien dagen in oktober dat zo een heel breed aanbod hebben van films? Nee. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Ja. Allebei, of eerder je vader of eerder je moeder? Soms, het is te zien. Soms gaan ze samen. Zijn dat dan Turkse films of Amerikaanse films? Turks Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Vier. Heb je één op je eigen kamer? Ja. Hebben jullie satelliet? Ja. Kijk je vaak naar de satellietzender? Ja. Wat kijk je daarop dan? Ja, films. En qua afspeelapparatuur, videorecorders en dvd-spelers, hoeveel hebben jullie daarvan? Drie, een video en twee dvd. Huur je wel eens een film? Vroeger, nu niet meer. En met wie kijk je die dan? Met nichten…..en neven. Zijn dan Turkse films, of Amerikaanse, of anders? Turkse. Amerikaanse kan ik niet kijken. Wat kun je niet kijken? Amerikaanse, die zijn soms zo vuil hè? Amerikaanse films, dat vinden je ouders vervelend als je dat kijkt? Nee, maar toch. Voor de zekerheid. Voor de zekerheid doe je dat liever niet? Nee. Maar je hebt ook een tv op je kamer, kijk je dat dan wel eens op je eigen kamer? Dat is ook Turks. Je ouders hebben liever niet dat je naar andere films kijkt? Jawel, maar toch. Oké. Als je dan in de videotheek staat, waar kies je dan een film op uit? Is dat dan op acteurs die er in spelen, of het verhaal je aanstaat of het actie is?

Turks. Huren je ouders wel eens film? Mijn vader. En wat voor films zijn dit? Actie. Amerikaanse films of Turkse films. Amerikaanse. En je moeder niet? Nee.

Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films, bioscopen etc? Ja, soms als ik naar de bioscoop ga, kijk ik. Naar de Kinepolis site dan? Ja. Kijk je wel eens een film online, of download je wel eens films? Nee, nee. Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Ken je deze films? Dat wel (Gönül Yarasi )Mijn ouders waren geweest. In de bioscoop? En dat was zondig/ zondag? Zondag was dat? We waren nog te klein Al jullie waren nog te klein om te gaan? Ja. Wat vind je van Turkse films? Vind je dat goede films? Kijk je die graag? Nee, dat niet. Waarom niet dan? Het is zo saai. Ja deze, (de afbeeldingen) maar in het algemeen? Dan kijk je het wel graag? Soms een beetje zever, maar toch. Waarom zever? Die man staat vooraan, die schiet, die schiet. Die schiet honderd kogels. Die andere man schiet één keer en is al dood. Dus je vind de films niet altijd even goed qua acteren? Nee. Komen er wel veel films uit in Turkije, dus kun je uit veel kiezen? Ja, soms. Voel jij je eerder Turks of Vlaams of Belgisch, of beide? Beide

Bij Vlaamse films Ken je die films? Ja. Die (Aanrijding in Moscou). Heb je die misschien met school gezien? Ja, in de bioscoop. En die heb ik thuis (Ben X). Die heb je thuis? Heb je die zelf gekocht? Ik was iets aan het kopen zo met mijn ouders en je weet wel. Ik was in de mediamarkt en heb hem gezien. Oke. En wat vind je van die film? Leuk. Wat vind je over het algemeen van Vlaamse films? Kijk je graag Vlaamse films? Nee. Nee, hoezo niet dan? Vind je de verhalen niet, of moet er wat meer komedie inzitten of actie? Waarom kijk je niet graag? Gewoon. Je kunt alles zeggen hoor. Hmm…(stilte) Bij Amerikaanse films Ken je die? Welke ken je en welke heb je gezien. Ik ken ze alledrie, maar nog niet gezien. (Dark Knight niet) Allemaal nog niet gezien? Jawel, die wel. Harry Potter wel gezien. En die ook (Pirates of the Caribbean) Wat vind je van Amerikaanse films? Goed, omdat het leuk is. Waarom is het leuk, wat zit daar in wat je leuk vind? Van alles. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je deze mannen? Nee, ken jij die Moulay? (jeugdwerker) Zeg.. Moulay: Ik ken één van naam, Declair. Emre: Zijn dat acteurs? Ja, het zijn Vlaamse acteurs. Heb je Loft gezien? Nee. Wel, daar spelen ze allemaal in. En hij (Koen De Bouw)heeft in Vermist gespeeld. Moulay: en hij in de zaak Alzheimer, heb je dat gezien? Dat is een goede film, Vlaamse film. Emre: Nee. Ja, dat is een goede film hè? Bij Multiculturele films uit Nederland. Ken je die films? Is dat niet ding? Shouf Shouf Habibi. Wat zegt dat? ‘Kijk, kijk’

Ja klopt. Dat zijn multiculturele films, dit zijn dan Nederlandse films. Waar Nederlanders met Turken in spelen of Nederlanders met Marokkanen. Wat vind je daarvan? Ik heb dat nog nooit gezien. Maar zou je dat wel graag zien? Ja, waarom niet. Oké, dan ben je ook klaar. Dankjewel Ja.

Interview 16 met Ahmet- Jeugdhuis Kaarderij, Gent Turkse jongen/man, 15 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Uh…Acteurs. Heb je een favoriete acteur? Will Smith. En waarom? Ik weet niet. Ik vind dat hij wel goed acteert en goede films heeft. Kijk je dan graag films? Ja. Naar wat voor films kijk je graag? Actie en Thriller. Horror, zo van die dingen. En Komedie. Heb je dan ook een favoriete film? Favoriete film, uh niet echt eigenlijk. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja. Hoe vaak ga je gemiddeld? Drie weken, een keer in de drie weken of zoiets. Met wie ga je dan? Vrienden en vriendinnen. Zijn dat dan Turkse vrienden? Nee, meestal Belgen. Ja, eigenlijk heb ik twee groepen vrienden hè? Ik woon in een uh ‘allochtone buurt’, hier heb ik veel Turkse en Marokkaanse vrienden. Maar in mijn schoolomgeving heb ik geen enkele Turkse of Marokkaanse vrienden. En met wie ga je dan meer om? Of is dat hetzelfde? Het is hetzelfde. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Een beetje rondwandelen. Wat vind je van het filmaanbod in Gent? Ik vind het wel goed. En naar welke bioscoop ga je meestal? Kinepolis Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Studio Skoop of Sphinx? Niet echt. Ik ben een paar keer geweest met school en zo. Daar spelen ze zo meer Europese films, wat kleinere films, zou je daar wel naartoe gaan? Vind je dat wel leuk? Het is eigenlijk te zien. Het is te zien welke film het is eigenlijk. Sommige films zijn minder bekend maar wel beter dan andere films die wel bekend zijn. Dus je denkt dat het te maken heeft….

Met de film zelf…. Of met de promotie er omheen? Ja. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Neu. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Mijn moeder vindt dat niet zo. Ze doet dat niet graag. Maar wel met mijn vader. Je vader wel, en ga jij dan met hem? Ja. En wat voor films zijn dat dan? Mijn vader komt van Turkije en kan niet zo goed Nederlands. Wel, maar niet perfect. Dus gaat hij meestal naar een Turkse film die hier getoond wordt. En je moeder dan? Mijn moeder is hier geschoold dus. Maar je moeder is wel Turks? Ja, maar wel hier geboren. En je vader niet. Mijn grootouders zijn geëmigreerd naar België en mijn moeder is hier geboren. En dan is mijn moeder met mijn vader getrouwd in Turkije zelf. En dan zijn ze hier komen wonen. En je moeder spreekt wel heel goed… Ja. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Drie. Heb je één op je eigen kamer? Ja. Hebben jullie satelliet? Ja. Kijk je vaak naar de satellietzender? Ik vind dat niet zo, zeker de Turkse zenders. Dat vind ik echt een slechte kwaliteit. Om de paar dagen is het telkens dezelfde film. Ah oké, dus het aanbod is eigenlijk niet zo? En als je naar een film kijkt op kabeldistributie, hebt de film eerste helft, dan hebt de zo vijf minuten maximum reclame hè? En bij de Turkse posten is dat 20-25 minuten, soms wel een half uur reclame. Oh zo lang reclame? Ja, zo lang reclame. Oei. Dan hebt ge eigenlijk geen zin meer om verder te kijken. Dan ben je er al helemaal uit. Dan ben je al afgeleid. Dat is wel vervelend. En qua afspeelapparatuur videorecorders en dvd-spelers, hoeveel?

Een bij mijn moeder… een op mijn ouders zijn kamer en een beneden in de woonkamer. Dvd. Huur je wel eens een film? Ja. Wat voor films zijn dit dan? Het is te zien. Meestal heb ik zo van te voren geen gedacht welke film ik ga nemen. Dus als ik daar ben dan kies ik wel een. Maar zijn dit dan Hollywood films? Ja, meestal. Meestal Amerikaanse films en de toppers. De toppers. Wat heb je dan bijvoorbeeld als laatst gezien? Wat heb je onlangs nog gezien? De laatste film die ik in de bioscoop heb gezien was een Turkse film. ‘Recep Ividek’. Maar ik heb al veel films gezien ze. Ik heb naar alle beste filmen geweest. Zo filmen waar veel over gezegd wordt. Maar dat zijn dan Turkse films? Nee, nee. Amerikaans? Ja, Amerikaans. En als je dan in de videotheek staat, waar kies je dan een film op uit? Wat vind je belangrijk? Op het eerste gezicht ga ik kijken naar de lay-out van de film. Dat trekt uw aandacht hè? Ja. En dan? Dan ga ik de achterkant lezen. Zo de inhoud. Maar vind je het dan ook belangrijk dat het uit een bepaald land komt, of dat er bepaalde acteurs inzitten? Nee. Huren je ouders wel eens film? Ik moet huren voor hulder. Oké, en wat voor films zijn dat dan? Geven ze dan opdracht mee? Nee. Maar wat kies je dan voor ze uit? Een film dat ik ook graag zie hè? Om allemaal te kijken. Maar wel Amerikaanse films of Turkse films? Amerikaanse hè. Hier vind je niet zoveel Turkse filmen hè? Maar dat vinden ze wel leuk om te kijken? Ja. Je vader ook wel, ondanks dat ie niet… Mijn vader kan Nederlands hè, maar zijn zinsbouw is… Ja, ja. Want het is in het Turks is de zinsbouw volledig anders dan in het Nederlands. En hij redeneert volgens het Turkse en dat klopt niet. Kijken ze ook wel eens naar Vlaamse posten dan? Ja. Het is bijna continu Vlaamse posten.

Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films, bioscopen? Voordat ik naar de bioscoop ga, kijk ik een keer op de site welke film zo de beste ‘rate’ heeft en zo. Dat is de site van de Kinepolis dan? Ja. Kijk je wel eens een film online? Af en toe kijk ik. En wat voor films zijn dat dan? Ik heb eigenlijk niet echte mijn genre, type. Het is gewoon alles wat ik wil zien. Daar kijk ik naar en achteraf zeg ik pas dat was een goede en dat was een slechte. Download je ze dan ook wel? Soms. Als het moet ja. Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dan doordat je Turks bent, dat je daardoor naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren. Als je dat moet vergelijken? Denk je dat je afkomst daar invloed op heeft? Ik heb de vraag niet echt begrepen. Doordat je Turks bent, denk je dat je daardoor naar andere film kijkt? Neu.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Dan deze. Ken je die? Ja, deze (eerste film) ken ik. En hier(tweede film) heb ik iets van gehoord. En heb je ze ook gezien. De eerste dan? Een stukske. En waarom niet helemaal? Ik was afgeleid door mijn PC. Wat vind je van het filmaanbod uit Turkije? In de bioscoop in Turkije of op tv? Ja, hier. Vind je dat er veel goede films uit Turkije komen? Ik zelf vind persoonlijk, in Turkije zijn niet echt goede filmmakers. Het is eigenlijk maar één type dat ze goed kunnen maken en dat is komedie. Maar Turkse humor en Nederlandse humor is totaal anders hè? Wij lachen daarom, maar als jullie naar die film zouden kijken, zouden jullie daar niks van snappen eigenlijk. Maar jij snapt dat wel? Ja, ik snap het wel. Maar je kijkt wel graag films uit Turkije dan? Turkse films? Zelden. Je vindt het wel leuk om af en toe te kijken, maar het heeft niet echt je voorkeur? Ja.

Voel jij je dan eerder Turks of Vlaams of Belgische of beide? Ja, ik voel mij Turk omdat ik ben hier geboren maar ik ben opgeleid door Turkse ouders. En ik heb de cultuur van de Turkse mensen bijgeleerd en ik voel me dan ook Turk. Maar voel jij je dan ook een beetje Vlaming of eigenlijk niet? Toch wel ze. Maar dat moet toch gemoeid zijn bij iedereen die hier is geboren. Ja. Bij Vlaamse films Dan deze? Gezien, gezien, gezien. Dat zijn allemaal deelkes he? Loft of zo. Nee. Die drie heb ik wel gezien. Die twee in de cinema. Alletwee slecht. Welke? Aanrijding in Moscou en Ben X. Ja, vond je die slecht? Alletwee slecht. Waarom? Ik weet niet, deze (Aanrijding in Moscou) was saai. En Ben X ging over een autistische jongen die verveeld zefmoord pleegt of zoiets.Totaal slechte film. Maar omdat de thema’s je dan niet aanspreken? Of waarom dan? Vind je dat ze slecht gemaakt zijn? Nee, maar het is niet de film die ik graag zie. Oke. En over het algemeen van Vlaamse films, wat vind je daarvan? Vind je wel dat ze goede films maken in Vlaanderen? In Vlaanderen zelf, ik weet niet echt. Zo ongeveer gelijk de Turkse films zeker. Maar Loft bijvoorbeeld, Loft breekt momenteel alle records in de bioscoop? Nu spreken we in het algemeen he? Dus je kunt niet beginnen over één film hè? Nee, maar je zegt hier die (aanrijding in Moscou en Ben X) vind ik slecht. Die heb je gezien. Maar Loft vind het grote publiek wel leuk. Ja, maar die heb ik nog niet gezien. Dus dat kan ik niet zeggen. Nee, maar heb je wel veel andere Vlaamse films gezien? Misschien wel, maar dat kan ik me niet meer herinneren. Bij Amerikaanse films Ken je de bovenstaande films? Welke heb je gezien? Alles gezien, peis ik. Die drie zeker, maar deze (The Dark Knight) weet ik niet meer. Dat is de Batman movie, uh film. Batman, ah ok. Van Ledger zeker? Ja, inderdaad. Heb je die gezien? Ja. Wat vond je daarvan? Het is lang geleden. Oke. Wat vind je dan in het algemeen van Amerikaanse films? Kijk je dat graag? Dus ja, die worden het meest gepromoot. Overal eigenlijk. Dus die zijn wel het beste zeker. Ja of er zit gewoon een hele grote marketingmachine achter, die dat heel goed promoot. Ja, waarschijnlijk. Meestal wel. Maar als je dat moet vergelijken, welke films kijk je dan het liefst? Amerikaanse films?

Amerikaanse filmen ja. Maar waarom is dat dan? Ze worden meer gepromoot zeg je… Niet alleen de promoting ze, maar het is, ik weet niet. Ik vind ze gewoon veel beter. De effecten eigenlijk. De effecten in de film zijn totaal anders. En qua thema’s, vind je dat er veel aanbod is voor verschillende thema’s in Amerikaanse films? Kun je altijd wel iets vinden? Ja meestal wel. Amerika is een van de…de meeste filmen komen uit Amerika hè? India eigenlijk hè? Ja, maar in Amerika heb je de meeste bekende filmen. Die zijn dan ook bekend voor alle mensen. En die zijn wel de beste. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Dan deze. Nee, ken ik niet. Komt niet bekend voor? Geen? Nee, maar ik ben niet zo in acteurs en zo. Ok. Wel het zijn zo allemaal Vlaamse acteurs. Ze hebben allemaal in Loft gespeeld. Maar die heb je natuurlijk nog niet gezien en hij is internationaal ook wel groot. ‘De Zaak Alzheimer’ heeft hij in gespeeld. Hij heeft ook in Vermist gespeeld. Maar ik let daar niet zo op. Je vind dat niet zo belangrijk? Neu. Bij Multiculturele films uit Nederland. Dan deze. Neu. Dat zijn zo multiculturele films. Dit zijn dan films uit Nederland. En Nederland heeft ook veel Turken en Marokkanen. Deze worden meer met Marokkanen dan met Turken gemaakt moet ik zeggen hoor. Maar ze worden ook wel met Turken gemaakt. Dus met Nederlanders en Turken in de hoofdrol. Wat vind je van dat soort films? Zou je dat graag zien? Ja misschien ja. Weet je niet? Maar ze proberen daar een beetje mee om de multiculturele samenleving naar voren te brengen… Ja, in Asterix en Obelix zit ook een Marokkaan of zoiets. En dat vind ik ook een goede film dus. Misschien dat die ook wel goed zijn. Oké, dan ben je klaar. Goed.

Interview 17 met Adil – Jeugdhuis Kaarderij, Gent Marokkaanse jongen/man, 17 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Amuseren. Kijk je graag films? Ja. En wat voor films dan? Goh, het is te zien. Normaal kijk ik altijd naar politiefilms, ik. En waarom? Ik vind dat het leukst. Heb je ook een favoriete film? Een favoriet? Meerdere mag ook hoor. Ik hoef er geen 20 te horen maar. (lacht) Alle politiereeksen die op tv spelen vind ik wel leuk. Heb je ook een favoriete acteur of actrice? Ik speel daar niet zelf in. Nee, dat weet ik. Heb je een favoriete acteur, iemand die je graag ziet spelen? Uh, Moulay. Die speelt graag. Ofwel mensen van school, de leerkrachten. Maar ik bedoel echt de mensen die in de film spelen hè? Zoals een Brad Pitt of zo. Ah ja, ja. Goh, ik vind de Motards wel goed. Wie? De Motards, die mensen die daarin spelen in de Motards. De Motards. Ja, de mannen die daarin spelen bedoel ik, er zijn daar twee mannen..verschillende mensen die ik wel leuk vind. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Soms als we congé hebben, ga ik wel gaan of gewoon de woensdag. Hoe vaak is dat gemiddeld? Goh, een keer per week. Of twee keer. Met wie ga je dan? Met wie dat ik ga, dat is te zien. Soms met mijn broer of alleen. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Als het met vrienden zijn, is het ook nog iets gaan drinken. Wat vind je van het filmaanbod in Gent? Vind je dat er genoeg leuke films draaien? Ja. Dat klinkt niet met volle overtuiging. Ja, jawel. Ze mogen wel veel draaien, dat wel. Naar welke bioscoop ga je dan meestal? Hier in Gent daar aan…uh

Kinepolis? Ja. Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Sphinx of Studio Skoop? Waar is dat? In de stad naast de Mac Donalds zit de Sphinx en Studio Skoop zit op het St. Anna-plein. Nee. Daar draaien ze zo wat meer kleinere film, Europese films, zou je daar wel naartoe gaan? Of heeft dat niet echt je voorkeur? Ik zou dat eens proberen. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Filmfestival? Nee. Want daar hebben een aanbod altijd voor Marokkaanse films, zou je daar bijvoorbeeld naartoe gaan, nu je dit weet? (lacht) Ja. Maar daar komen films vanuit de hele wereld en ze proberen daar bijvoorbeeld ook de Turkse gemeenschap en de Marokkaanse gemeenschap in te mengen door films uit hun land te tonen. Vind je dat interessant of maakt dat je niks uit? Ik vind dat wel interessant. Ik ga je volgende keer opzoeken op het filmfestival hè, dat weet je! Kijken of je ook echt geweest bent (lacht). (lacht) Maar naast de Mac Donalds, ik ben daar nog nooit geweest. Ja, de Mac Donalds op de korenmarkt. In de stad, daar zit de Sphinx zo naast. Maar het is niet echt duidelijk. Er staat niet ‘cinema’ of zo boven. En aan de andere kant zit een cafeetje. Ah, ja. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Mijn ouders, nee. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Wij hebben twee tv’s. Heb je één op je eigen kamer? In de woonkamer. Hebben jullie satelliet thuis? Ja. Kijk je vaak naar de satellietzender? Vaak? Nee. En waarom niet? Dat is werkelijk niets voor mij. Maar waarom is het niks voor jou, draaien ze daar geen leuke…? Jawel, jawel En qua afspeelapparatuur hebben jullie, dus videorecorders en dvd-speler, hoeveel hebben jullie daarvan?

Dvd maar een. En videorecorder? Eén. Huur je wel eens een film? Ja, verschillende films. En met wie kijk je die? Uh, als het Indische films zijn…met mijn zus, omdat zij Indische leuk vind, zij. Met je zussen? En kijk je die graag, Indische films? Ja. En waarom dan, wat vind je daar leuk aan? Omdat daar zo grappige dingskes inzitten. Het gaat veel over zingen en dansen, vind je dat leuk? Ja. En als je in de videotheek staat, waar kies je dan een film op uit? Is dat op genre, op acteurs, waar de film vandaan komt? Goh, meestal kijk ik altijd naar de nieuwste film dat binnen komen. Als er iets is binnengekomen kijk ik altijd. Zijn dit dan Amerikaanse films? Nee, Belgische films. Huren je ouders wel eens film? Nee. Kijken ze wel eens naar Amerikaanse films of Vlaamse films? Naar Vlaamse films, als mijn zus dan meekijkt.

Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films, bioscopen etc? Nee. Kijk je wel eens een film online? Nee. Download je wel eens films? Downloaden, ik nee. Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat doordat je Marokkaans bent of van Marokkaanse afkomst dat je naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Uh Als je dat moet vergelijken, jij zegt bijvoorbeeld ik kijk wel naar Indische films, denk je dat Vlaamse jongeren daar ook naar kijken? Dat weet ik niet.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Dan deze. Ken je die films? Deze ken ik (Bandits). Heb je die gezien? Ja, ik heb hem zelf op dvd. Ok. En de rest? Nee, niet meteen herkend nee. Wat vind je van het filmaanbod uit Marokko? Het filmaanbod? Ja, vind je dat er veel goed films uit Marokko komen? Ja, heel goed zelfs. Heel goed zelfs, vertel eens. Waarom heel goed? We kunnen er veel meer van genieten dan gewone films. Waarom? Er zitten ook soms grappige dingen in. Maar veel meer van genieten omdat je Marokkaans bent? Hmm, nee. Ik ga niet zeggen van kijk. Nee, het is dat niet. Maar wat spreekt je dan aan in Marokkaanse films? Waarom kijk je daar graag naar? We vinden dat gewoon grappig en leuk. Kijk je dan veel naar Marokkaanse films? Veel, ja…. Voel jij je eerder Marokkaans dan Vlaams? Of een beetje van beide? Ik voel me meer Marokkaan. Je voelt je meer Marokkaan. Ja. Bij Vlaamse films Dan deze. Dat (Vermist) vind ik wel een goede. Die heb je ook gezien? Ja, die heb ik ook gezien. En de rest? Nee. Ken je ze? Die (Aaanrijding in Moscou) heb ik wel in de bioscoop gezien. Die andere twee niet. Wat vind je over het algemeen van Vlaamse films? Het algemeen van Vlaamse films? Ja, vind je dat ze hier goede films hebben? Ik vind wel dat ze hier goede films draaien. Maar maken? Maken ook ja. Die films die je gezien hebt, bijvoorbeeld? Ja, ik vind wel dat het goed gemaakt wordt.

Je kijkt wel graag Vlaamse films? Huhu Bij Amerikaanse films En deze? Welke heb je gezien? Ah ja, hier kan ik zal zeggen dat ik er drie herken. Vier. Heb je die ook gezien? Die heb ik al gezien in de biosoop op de Korenmarkt. (James Bond) En ik ben mijn mijn broer geweest, maar ik weet niet waar. Het was ergens aan het Zuid. Ja, dat is Studio Skoop. Dat zal het zijn. Dan ben je er toch geweest! Ik ben geweest, maar ik heb die naam nooit.. Ah dat geeft ook niet. Dus ‘007’ heb je gezien? Ja, die heb gezien en… ‘Harry Potter’, heb je die gezien? Ja, ik heb die al gezien. Maar ‘The Dark Knight’ niet? Nee. Wat vind je dan van Amerikaanse films? Amerikaanse film? Dat is heel goed. Wij leren daar ook over op school. Amerikaanse films. Wat leer je daarover dan? Wij doen meestal activiteiten, van..ik heb zo iemand die naar Afrika gaat en die dan iets meeneemt…ook over Burach Amundi, ooit van gehoord? Nee. Dat is zoiets…een affiche ook over, van mensen die in Afrika wonen, zo zonder schoenen enzo en daar hadden we over geleerd. Wij moesten ook iets maken om terug te sturen. Maar dat is Afrikaanse films dan, ik heb het over Amerikaanse films. Daar heb ik niets van geleerd. Maar net als deze films (van de afbeeldingen), vind je dat goede films? Ik vind dat wel goede films, ja. En als je dat moet vergelijken met bijvoorbeeld Marokkaanse films? Wat kijk je dan liever? Liefst nog naar deze, maar ook Marokkaanse films. Het maakt je niet zoveel uit? Nee. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Goed kijken, je moet vast wel een herkennen. Ik herken ze alledrie. Ah, alledrie zelfs. Ja. (lacht) Dat is al heel wat. Hij (Filip Peeters) speelt mee in die andere films, hij speelt in dat (Loft) hier mee. En weet je ook namen? Nee

En die andere twee, waar spelen die dan in, weet je dat? Die (Koen de Bouw) heeft ook een film gemaakt voor dinge..dat zijn dochter was verdwenen en al. En hij heeft ergens gespeeld, maar de naam van de film kan ik niet zeggen. Die ken ik niet van buiten. Maar je kent ze wel echt als Vlaamse acteurs. Ja. Bij Multiculturele films uit Nederland. Ken je de volgende films? ‘Shouf Shouf Habibi’. Heb je die gezien? Ja, die (Shouf Shouf Habibi) heb ik gezien en die (Schnitzelparadijs) ook. Die twee heb ik al gezien ja. En die andere twee, ken je die ook? Niet gezien. Maar wel van gehoord? Gehoord, ook niet. Die zijn ook wel iets minder bekend hoor, moet ik zeggen. Die twee heb ik wel gezien. Oké, dat zijn zo multiculturele films waar zo, wel dit zijn dan Hollandse films, waar zo Hollanders met Marokkanen de hoofdrol in spelen. Wat vind je daarvan? Dat dat goed is, allee. Dat een keer Marokkaanse mensen… Die mensen hebben dat altijd al gewild. Dat zoiets wordt gedraaid. Waarom dan, hoe bedoel je dat? Ze vinden dat leuk om ook een keer..allee, dat zijn Marokkaanse films, daar spelen alleen Marokkanen in en dat ze nu in Belgische films laten draaien. Dus je vind dat leuk…vind je dat ook belangrijk. Ik bedoel we leven in België ook, niet meer alleen met Belgen. Ik bedoel daar wonen ook Turken en Marokkanen. Denk je dat het goed is, dat te laten zien door films? Ja, ik vind dat wel. En kijk je dat soort films graag? Zou je daar naartoe gaan? Naar die films, ja. Die films die je gezien hebt bijvoorbeeld, vind je dat leuk films? Ik vind dat wel goed. Er zitten wel grappige mensen in, daarom. En kun jij je daar dan mee identificeren? Er zitten zo vaak clichés in, bijvoorbeeld over hoe het in Marokko gaat? Daar kan ik niks opzeggen eigenlijk. Nou dan ben je klaar. Is het alles? Het begon juist leuk te worden. Wel, ik zal nog een paar vragen voor je bedenken. Als je nog iets kwijt wilt mag dat hoor. Hmm, nee.

Interview 18 met Arzu- Kadanz meisjeswerking, Gent Turks(e) meisje/vrouw, 19 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Wat denk ik als je film zegt? Ja. Uh, droomwereld. Soms ook de waarheidsstukken, van allee het ‘echte leven’. En ook vrijetijdsbesteding. Je zegt waarheidsstukken. Bijvoorbeeld in dramafilms zien wij veel stukken die van het echte leven gepakt is, soms we kunnen ook zo in filmstukken leven hè? Maar bedoel je dan Turkse films, of is dat…? Algemeen. Dat zie je graag? Dat zie ik soms graag en soms nie. Het is wel leuk om te zien, alleen zo, je kunt wel weten zo als ze iets moet beslissen en op het einde waarop ga jij uitkomen. Weet je wel. Ja, ja inleven. Ja, iets een keer zo zien. Het is film, maar je wordt ook wel verdrietig. Je leeft ook mee, dat is dan wel pijnlijk om te zien hè? Je vindt het wel dat er zo emoties mee loskomen? Ja, soms wel. Maar ik kan wel zeggen: ‘het is maar een film’. Je kunt het wel van je afzetten? Ja. Kijk je graag films dan? Ja, dikwijls. En naar wat voor films kijk je over het algemeen? Meestal Turkse filmen, zo komedie en al. Ook zo Europese filmen ook. Als ik van mijn vriendinnen hoor dat het echt goe is, dan ga ik naar de cinema en kijk hoe dat het is. En dat zijn dan niet-Turkse vriendinnen? Vriendinnen van mijn school, algemeen hè. Dat kan alle landen. Maar je zegt, je kijkt meestal Turkse films? Dat kijk je dan liever… Ik kijk meestal naar Turkse films omdat het is mijn moedertaal. Ik kan wel beter begrijpen dat wat ze zegt. Ik kan wel Nederlands begrijpen, maar tot een bepaald punt. Ik kan soms die uitdrukkinkjes niet begrijpen. Ik kan soms niet voelen. Het is mijn cultuur, ik kan wel beter begrijpen. Maar ben je hier geboren? Nee. Hoe oud was je toen je hier kwam? 12 jaar Denk je dat het er misschien mee te maken heeft? Dat je hier was opgegroeid dat het misschien anders was geweest? Ja, dat kan.

Heb je dan ook een favoriete film? Moet ik een naam van een film noemen? Ja, als je dat hebt? Dat hoeft niet, maar als je zegt van ‘goh dat vind ik echt wel een mooie film die ik gezien heb’. Dat is me wel bijgebleven. Uhm, de laatste tijd. Er is een film. (noemt Turkse film) Dat mag je even opschrijven. (schrijft op) Beyaz Melek Is eentje genoeg? Ja, dat is goed hoor, als je meer hebt mag dat ook. Wacht ik had nog eentje. (schrijft op) Issis Adam, Arog. En waar heb je die films dan gezien? In de cinema. Die zijn allemaal hier in Gent in de cinema? Ja. Bioscoopgedrag En hoe vaak ga je dan ongeveer naar de cinema? Zeker drie keer in de maand. Maar het is te zien. Als het een goede film is dan ga ik misschien meer dan drie. Het is te zien eigenlijk. Zijn dat dan voornamelijk Turkse film of zijn dat ook andere films? Meestal Turkse films maar Europese filmen ook. Je zegt, je gaat gemiddeld drie keer per maand, maar komen er ook zoveel Turkse films uit dan? Niet zo veel. Nu in de laatste tijd, in 2008 en 2009, ze maken echt heel veel films. Acteuren kan ik zeggen. Dus dat is echt in opkomst? Ja, deze jaren is het goed. Dus je vindt dat wel leuk, dat het meer gedaan wordt? Als ik zoiets uit mijn land zie, word ik ook blij hè? Ja, kan ik me voorstellen. Met wie ga je dan? Met mijn vrienden hè? Soms met mijn moeder, soms alleen. Zijn dat dan voornamelijk Turkse vrienden? Soms wij gaan met school. Dat is algemeen dan. Maar meestal ga ik met mijn Turkse vrienden. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Als het laat is, gaan wij direct naar huis, maar als er nog tijd is, als het niet zo laat is. Dan gaan we om koffie, dan spreken we over films en al. Hoe dat is eigenlijk. Een nabespreking? (lacht) Ja(lacht). Wat vind je van het filmaanbod in Gent? Je zei het is wat meer in opkomst, maar vind je dat voldoende? Ben je daar tevreden over? Ja, de laatste jaren is voldoende hè? Het is meer dan genoeg. Vroeger dat was niet zo. Vroeger kon je zo drie keer in de jaar, zo een film zien. Een Turkse film zien.

Maar doordat ze meer Turkse films draaien, ga je daardoor meer naar de bioscoop? Ja. En naar welke bioscoop ga je dan meestal? Kinepolis Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Sphinx of Studio Skoop? Nee dikwijls naar de Kinepolis, bijna altijd. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Niet zoveel, maar wel soms. Gaan ze dan samen, of is het vaker je vader of vaker je moeder? Vaak met mijn moeder. Twee of drie keer in de jaar met mijn ouders. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Eentje. Hebben jullie satelliet? Ja. Kijk je wel eens films op de satellietzender? Ja. Waar gaan die dan over? Zijn dat oudere films, of nieuwe films? Kun je daar iets over vertellen? Het is te zien, welke kanaal dat je kijkt. Maar nu, we hebben een nieuwe kanaal. Je kunt wereldfilms kijken. Turkse, Indiaanse, Amerikaanse. Alle nieuwe films in seizoen. Van het seizoen. Ook soms tv series kijk wij. Ook talkshows. Dat is dan allemaal in het Turks? Ja. Dat zijn programma’s uit Turkije? Ja. En hoeveel afspeelapparatuur hebben jullie, dus videorecorders en dvd-spelers en zo? Eentje. Huur je wel eens een film? Ja, soms. Maar dikwijls naar de cinema in plaats van huren. Oké, en waarom is dat dan? Ja, ik weet niet. Het is misschien nog leuker om naar daar te gaan. Het is een keer speciaal. Ja, dat is ook zo. En als je een film huurt, met wie kijk je die dan? Meestal met mijn ouders en soms met mijn familie. Zijn dit dan Hollywood films of Europese films….? Als we een film huren, zal het zeker een Europese film zijn, zo Hollywood, Bollywood.

Kun je eens een voorbeeld noemen wat je onlangs nog gezien hebt? Ik had een film gezien, dat weet ik niet, juist die titel. Zeven levens denk ik. Will Smith denk ik. Vind je dat een goede acteur? Ja! Ja, dat zeg je steevast? Waarom is dat? Hij kan echt goed spelen, hij kan goed meeleven. Al zijn films, hij kan wel goed inkleden. Oké. Je zegt ook Bollywood, kijk je dat ook vaak? Ja, ik heb dat graag. Dansen en al. Dat gaat altijd over liefde. Dat zijn echt zo een beetje ‘feel good’ films dan? Ja. En met wie kijk je die? Met mijn vrienden. Dat zijn vaak ook vrij lange films hè? Dat duurt zo drie uren heb ik begrepen? Ja, maar die zijn echt zo leuke films. Je ziet opeens dans en dan is het liefde en dan drama. Het is een beetje van alles. Je weet niet dat het echt lang duurt. Ja, je gaat er in mee? Ja. Wel, dat is de bedoeling er ook van hè. En als je dan moet kiezen heb je dan ook een voorkeur voor Hollywood of Bollywood, Turks, Europees? Dat je echt moet zeggen, dat kijk ik toch het liefst? Wat zeg je dan? Turkse films. En waarom dan? Zoals ik net gezegd heb, ik kan het beter begrijpen. Ja, je hebt daar meer gevoel bij? Ja.

Huren je ouders wel eens film, zelf? Ja. En wat voor films zijn dat dan? Het is hetzelfde, Turkse films en zo komedies. Soms drama. Kun je in de videotheek veel Turkse films huren? Niet zoveel, maar als wij een film willen huren.. Dat gaat geen Turkse film zijn. Kijken je ouders wel eens naar Amerikaanse of Vlaamse films op de televisie? Nee, niet zoveel. Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films, bioscopen? Ja, ik kijk soms wel naar welke film dat er in deze week loopt. De top tien, zo efkes lezen. En welke site is dat dan? Het is gewoon de site van de kinepolis of ‘video kijken’ noemen ze dat in Turkije. Kijk ik zo efkes naar de nieuwe films. Dus dat is zowel de Amerikaanse als de Turkse films die je opzoekt? Ja.

Kijk je wel eens een film online? Ja, soms. Als het er bijvoorbeeld een Turkse film niet in de bioscoop komt, dan kijk ik het op internet. Dus dat zijn echt recente films? Ja. Het is een beetje, het is hier kleiner. Die later niet hier komen. Die komen naar Brussel. Die komen wel naar andere steden maar niet per se naar Gent? Ja. Dus het aanbod in Gent is wel iets minder dan? Ja, Brussel komen zoveel. Download je die films dan ook, of kijk je dat meestal gewoon online? Gewoon online kijken.

Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat je naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren doordat je Turks bent? Uhm, kunt u dat nog een beetje. Doordat je een Turkse achtergrond hebt, dat je daardoor naar andere films kijkt? Het is te zien. Het heeft met smaak te maken eigenlijk. Het is niet om je Turk of Marokkaan of Belg bent. Het heeft iets te maken met smaak hé. Sommige Turkse meisjes kijken nooit naar Turkse films. En sommigen kijken ze meer dan mij. Maar je zegt bijvoorbeeld Bollywood, denk je dat Vlaamse jongeren dat ook kijken? Ja, ik zie Vlaamse kinderen die echt openbaar zijn voor de wereld. Die willen niets anders zien. Ik zie dat het van hun een beetje gesloten is. Die hebben niet zo’n grote cultuur. Bijvoorbeeld als we naar de Indianen kijken, die hebben echte grote. Alleszins anders dan ons hè? Het is een keer iets anders. Die koeien lopen op straat hè? Dat is een keer iets anders. Oranje, dat is belangrijk, die kleur en al. Dat is een keer iets anders. En Vlaamse jongeren, ze zijn geïnteresseerd. Zij doen dan soms ook mee. Je denkt wel dat de interesse er is maar ze zijn meer… Ze zijn meer openbaar voor de wereld. Je zegt zo ‘culturen’, vind je dat dan leuk in films? Want je kijkt Turkse films, je eigen films, maar ook Amerikaanse of Bollywood. Vind je het dan leuk dat er andere culturen in spelen of is het gewoon meer de film die je aanspreekt? Het is eigenlijk leuk om te zien, andere culturen. Ik ben ook een meisje die over veel culturen wil leren, wil weten eigenlijk. Ik ga het ook niet meedoen, niet doen. Maar ik zou het wel leren, zo zien. Soms is het raar, soms is het leuk om te zien. Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Ken je die films? Ik heb van die films gehoord, maar niet allemaal zo geweest. Die ene (Auf der Anderen Seite) dat ken ik niet. Nog nooit van gehoord. Ik heb deze (Beynelmilel) film in televisie gezien. Ik had eigenlijk geen tijd. En die andere twee? Die (Anlat Istanbul) heb ik op internet gekeken. Maar die eerste (Gönül Yarasi), nee. Maar je kent hem wel? Ja, ik had die in reclame en al gezien, maar niet wijs.

Voel jij dan eerder Turks of Vlaams? Je zegt, je bent hier iets later gekomen. Bijvoorbeeld, je gaat naar Duitsland toe en mensen vragen wie ben je, waar kom je vandaan? Wat zeg je dan? Ik ben Turk, maar ik kom van België. (lachen allebei) Maar soms is het ook zo, als je in België woont. Als er iemand vraagt naar u, uit welk land ben je? Dan zeg je gewoon direct, ik ben Turk. Ik kom van Turkije. Maar als je in Turkije zijt, ik kom van België. Het is eigenlijk alle twee dat bij mij past. Ik woon hier, mijn toekomst is hier, maar ik kom van daar. Bij Vlaamse films En deze? Ja, die eerste film, ik had eigenlijk niet gezien, ook nooit van gehoord. Vermist, ik heb wel gekeken in de cinema. Ben X, we hebben in school gekeken. Ook goede film. En die Loft, ik had net gezegd er is een Turkse tv-kanaal, daar kunnen wij alle films kijken. Ik kijk een stuk elke dag, die film verder. Dus dat is de laatste film? Ja, maar het zijn echt fragmentstukken he? Ah oke. Elke week denk ik. Elke week een stukje van Loft geven ze. Dus dat is op dat wereldkanaal dan? Ja, op de wereldkanaal. TNT, noemen ze dat. Wat vind je van Vlaamse films? De films die je gezien hebt, in het algemeen? Ik heb eigenlijk wel veel Vlaamse films gekeken. Die zijn wel goeie, maar niet allemaal. Bij sommige kan ik wel meeleven. Sommige is zo, dat is niet genoeg. Dan voel ik niet mee. En waar ligt dat aan denk je? Het is eigenlijk zo, misschien heeft het te maken met acteurs die het op een andere manier vertaald. Dat kan ook, die bij mij niet past. Niet gelovig zijn. Gelovig, hoezo dan? Dat, die kunnen mij niet mee laten leven. Als ik dat zie, moet ik kunnen zeggen ‘Amai’. Bij sommige films denk ik, ja ‘film’. Ik moet dat zeker meeleven. Ben X heb je gezien, dat vond je wel goed toch? Ja, ik vond Vermist en Ben X echt goede films, die ik gezien heb. Vermist is echt de beste film, dat vind ik wel een goede film. Ben X ook, in Ben X, ik was zo nagekeken van deze films. Ik had mij zo echt drie, vier dagen zo iets anders gevoelt. Dat was echt een goede film. Die kunnen mij zo echt leven. Ik zeg, kijk kan ik ook zo zijn, ik kom van een ander land. Kan dat zo zijn, het is niet eigenlijk zo geweest, maar na deze film had ik zo’n gedacht voor mij. Dus het heeft wel echt iets met je gedaan? Ja. Bij Amerikaanse films Dan deze. De eerste film had gehoord, ik zou ook gaan, maar het is mislukt. Die tweede ik ben wel geweest, het is echt een mooie film. Ik hou ook van die oude films zo met oude kleren en al.

Die Harry Potter het is eigenlijk een goede film, maar nu zie ik dat het kinderachtig is. Dat het een beetje voor de kindjes is. Als ik zo vrije tijd heb, kijk ik wel om zo vrijetijd een beetje te…Die vierde film, nog nooit van gehoord. Dat is de batmanfilm. En de hoofdpersonage, dat is Heath Ledger, misschien heb je daar van gehoord. Ja. Wel, die is overleden vorig jaar en dat is eigenlijk de laatste film die hij gemaakt heeft. Daarom dat het ook wel wat bekendheid heeft gekregen onder andere. Ah ja, dat kan. Nog iets, wat ik wilde zeggen. Ik woon in België, maar ik weet ook niet zo veel over media van België. De president en zo nieuws en al, ik kijk niet zoveel. We hebben Turkse kanalen, wij kijken naar daar en wij leven onze cultuur. Ik ga gewoon naar school, het is alles. Ik weet eigenlijk niet zoveel dingen over België. Dat vind ik wel zo spijtig. Als ik nog meer contacten heb met Belgen, dan kan ik wel meer dingen weten. Het is ook zo slecht dat ik zo veel Turkse buren heb. Dat je dan wat minder onder de Belgen komt? Ja. Wat vind je van Amerikaanse films? Die zijn gewoon ‘baas’ van de filmen. En waarom? Die kunnen gewoon echt goede films maken. En die gebruiken ook zo, echte dure materialen kan ik zeggen. Die doen hun best om perfecte films te maken. Die zijn gewoon als je ‘films’ zegt, dan denk je altijd. Bijna alle mensen, daar ben ik zeker van, aan Amerikaanse filmen. Je zegt dat je ook graag naar Turkse films kijkt, maar als je nu moet kiezen? Vind je dat Amerikaanse films beter, of vind je Turkse films beter? Of wat kijk je liever? Ik kijk liever alle twee. Maar als ik zo denk, die Amerikaanse filmen zijn professioneler dan Turkse filmen. Maar, hoe kan ik zeggen. Ik kan wel inleven bij Amerikaanse filmen, maar niet als bij Turkse films. Maar ik kijk wel zeer graag naar Amerikaanse filmen. Dus het is eigenlijk dat Amerikaanse films professioneler gemaakt zijn, mooier in elkaar zitten. En Turkse films omdat je daar meer gevoel bij hebt? Ja, dat ik mee begrijp, meer kan meeleven. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Deze? (lacht) Geen enkele, ik ken geen enkele. Als ik zeg, dat zijn Vlaamse acteurs? Vlaamse acteurs? Misschien die tweede. Die tweede speelt in Loft. Ah, dat kan. En de derde ook en de eerste ook. (lacht), ik had dan niet gezien. Misschien dat een andere… Ja, het zijn foto’s natuurlijk. Het zijn momentopnames van mensen. Ja. Maar het tweede, ik had een gevoel gekregen dat ik die van ergens gezien had. Maar de eerste en tweede (derde) niet. Ik kijk ook wel dikwijls naar Loft, maar… Je bent niet de enige, die ze niet kent hoor. (lacht)

Bij Multiculturele films uit Nederland. Dan de laatste (lacht) Ken je die? Ik had wel gehoord, van mijn vriendin ook. Wacht welke, was dat? Die lijken op elkaar. Ik had ook affiches gezien van de bushalte en de site van de Kinepolis, maar niet geweest. Maar ken je een van die vier wel, of ken je meerdere? Zeggen die namen je iets? Die Habibi, het is wel een Marokkaanse. En die ‘het sninsel’ of zo. Het Schnitzelparadijs. Ja, dat moet Hollandse of Belgische film zijn. En dat is een Engelse en die ook denk ik hè? Het zijn allemaal films uit Nederland. Hmm. Het zijn zo ‘multiculturele films’, onder die noemer worden ze eigenlijk genoemd. Nu moet ik zeggen, ze worden vaker met Marokkaanse mensen gedaan dan met Turkse mensen. Het idee is eigenlijk, er spelen Nederlanders in en Marokkanen of Nederlanders en Turken in de hoofdrol met elkaar. Wat vind je van dat soort films? Multiculturele films? Multiculturele films, kunnen echt grappig zijn. Je kunt je echt kapot lachen. Als je zelfs die affiches ziet. Heb je wel eens zoiets gezien dan? Kun je eens een voorbeeld noemen van iets dat je onlangs gezien hebt? Maar ik weet de naam van de film niet. Het is ook Hollandse of Belgische film. Het is ook een Marokkaan. Het was echt grappig, die uitspraken die ze in Nederland deden, zo dat is wel een keer grappig. Contact met mensen, die willen overeenkomen. Het is zo echt het leven van ons. Dat is wel grappig om te zien. De naam van de film weet ik niet. Die moet zo van een land naar een ander land reizen denk ik. Was het niet die (Dunya en Desie), zij gaan bijvoorbeeld ook naar Marokko toe. Nee, dat was een man met een Belgisch of Hollands meisje naar een ander land moeten verhuizen, dan komt een groot lachverhaal. Goed dan ben je klaar. Heel erg bedankt Oké, geen dank.

Interview 19 met Sila – Kadanz meisjeswerking, Gent Turks(e) meisje/ vrouw, 17 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Film. Amusement, grapjes. Kijk je graag films? Nee, niet echt. Hoezo niet? Soms als ik een keer zin heb kijk ik een keer naar tv anders niet. En als je dan een film kijkt, wat voor films kijk je dan? Series, meer. Ah, series. Is er dan ook een favoriete acteur of actrice, waarvan je zegt ‘die zie ik graag…’? Niet echt. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja, veel! Hoe vaak ga je gemiddeld? In de week. Eenmaal per week. Met wie ga je dan? Met vriendinnen, nichtjes, neefjes, met mijn tante enzovoort. En naar welke bioscoop ga je dan meestal? Aan het zuid, Kinepolis. Kinepolis, ah ja. En wat vind je van het filmaanbod daar? Kun je daar altijd iets vinden, een leuke film? Ja, veel soorten films eigenlijk. En wat soort films kijk je dan het liefst? Ga je naar de bioscoop en bekijk je het daar of heb je alvast iets uitgezocht? Meestal kijk ik op voorhand wat er is. En doe je dat dan online? Online. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Nee, iets gaan drinken met vriendinnen en dan naar huis. Ik ga nooit niet direct naar huis. Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Studio Skoop of Sphinx hier in Gent? Nee. En waarom niet? Omdat ik altijd bijna naar de Kinepolis gaan, ik blijf daar altijd gaan. Ik wissel niet van bioscoop. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee.

Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Soms als ze zin hebben. En naar wat voor films gaan ze dan? Het is te zien. Soms kinderfilms, omdat mijn zus graag naar kinderfilms kijkt. En als jij naar de bioscoop gaat, ga je dan meestal naar Amerikaanse films of Turkse films…? Verschillende, als het maar een mooie film is. Het maakt je eigenlijk niet uit waar de film vandaan komt. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Hoe? Hoeveel televisies? Televisies. We hebben er drie. Heb je één op je eigen kamer? Ja! Ja, dat is heel belangrijk? (lacht) (lacht) Soms als ik me verveel op me kamer, kijk ik gewoon naar tv. Heb je dan satelliet er ook op? Ja. Kijk je dan liever naar de satellietzender of kijk je liever naar gewoon Vlaamse posten? Vlaamse posten. Als je naar de satellietzender kijkt, wat kijk je dan bijvoorbeeld? Kijk je daar wel iets op, of niet zo vaak? Nee, echt niet vaak. En je ouders dan? Mijn vader kijkt meer naar Belgische posten en mijn moeder dan ook. Maar je kijkt wel eens naar de satellietzender of eigenlijk niet veel? Nee, niet veel. En hoeveel afspeelapparatuur hebben jullie, dus videorecorders en dvd-spelers en zo? Dvd hebben we, video hebben we ook. Dus van elk een? Van elk twee zelfs. Ah twee zelfs. Ja en een op mijn kamer. Neem je dan vaak iets op of kijk je vaak? Ik kijk als er een vriendin bij mij komt of zo. Als ze bij mij komt slapen, kijken we sowieso naar een dvd. Of we huren een dvd en kijken ernaar. En wat voor films huur je dan? Uh. Is dat een bepaald genre of thema dat je leuk vind? Soorten eigenlijk veel. Zijn dat dan Amerikaanse films of Turkse…? Amerikaanse en Turkse door elkaar eigenlijk. Kijk je ook wel eens naar Bollywood films?

Ja. Kijk je daar graag naar? Soms, als ik zin heb. Anders niet. Ze duren zo wat langer hè? Ja, ze duren wel lang. Ik haat zo films die echt lang duren. Als je in de videotheek staat, waar kies je dan een film op uit? Kijk je dan naar…? Ik pak gewoon een film. Huren je ouders wel eens een film. Ja, veel. Elk weekend. Mijn vader altijd. En wat voor films zijn dat dan? Van alles een beetje. Kun je eens een film noemen die je laatst eens gehuurd hebt, dat je nog weet? (stilte). Goh, ik weet het echt niet meer. Geeft niet. Omdat we zo veel soorten films huren, elk weekend huren we zo twee of drie films. Met soorten films bedoel je bijvoorbeeld een ‘actiefilm’ of een ‘romantische’? Ja, actiefilm, romantisch. Maar ik huur. Maar als iemand bij mij komt slapen, huur ik meestal een romantische film. Zoals wat dan? Wat is een leuke romantische film? Goh ja, gewoon een romantische film. Informatie op internet Kijk je wel eens een film online? Op het internet? Ja. Soms, niet altijd. En wat voor films zijn dat dan? Actiefilms. Actiefilms. Maar Amerikaanse films dan? Ja, Amerikaanse.

Vergelijkend Kijkgedrag Denk je dat jij door je afkomst, doordat je van Turkse afkomst bent, dat je daardoor naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Nee, gelijk. Bijvoorbeeld, ik ken meiskes. Ik ken Belgische meiskes die graag naar Turkse films kijken. Ah ja? Dat zijn gewoon Vlaamse? Ja. Maar is dat voor hen niet moeilijk dan, omdat ze bijvoorbeeld de taal…? Neen….

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Ken je die films? Die wel (Gönül Yarasi). Heb je die ook gezien? Ja, die ken ik ook. Ik heb die drie gezien (Gönül Yarasi, Anlat Istanbul en Beynelmilel). En die andere, ken je die wel? Dat is eigenlijk een Duits-Turkse film. Dus die is wel in België uitgekomen, maar is dus Duits-Turks. Ah ja…maar die ken ik wel. Die drie. Wat vond je daarvan? Saai, dat was nog de leukste. Die eerste. De rest vond ik saai. En waarom vond je dat saai? Het duurde zo lang en het waren saaie acteurs en al. Wat vind je dat over het algemeen van het filmaanbod uit Turkije? Vind je dat er mooie films gemaakt worden? Ja, dat wel. Dus je kijkt wel eens graag naar een film uit Turkije? Nie, ik kijk wel. Maar ook niet zo constant als andere mensen. Dus als je dat vergelijkt met andere Turkse jongeren die je kent…? Ja, die kijken meer dan mij. Ik ben geen filmfreak of zo. Voel jij je dan eerder Turks of Vlaams of Belgische of een beetje van beide? Turks, gewoon allebei eigenlijk. Wat sommige Turkse meisjes niet mogen, mag ik bijvoorbeeld. Uitgaan en al. Ik mag korte rokken aan. De meeste Turkse meiskes mogen dat niet. Waardoor komt dat denk je? Ik weet dat niet. Mijn ouders zijn niet zo streng omdat mijn vader ook hier geboren is. Ah oké, maar je vader is wel Turks? Ja, maar hij is hier geboren. En bij die andere Turkse mensen is het zo, die zijn echt overdreven streng en dat zijn mijn ouders niet. En vind je dat prettig? Ja, dat is veel beter. Constant slaan en al, dat is toch niet leuk. Liever vrij. Maar zie je dat wel veel in je omgeving van Turkse meisjes dat er een strenge opvoeding is? Ja. Bij Vlaamse films Dan deze, ken je deze films? Ik denk dat ik dat ken. Die twee. (Ben X en Loft) En heb je die films ook gezien? Nee, niet echt. Maar ik ken ze door mijn vriendinnen. Wat vind je dan van Vlaamse films? Ook mooi.

Bij Amerikaanse films Dan deze. Ah! Ja, die ken ik allemaal. Al die films ken ik. En heb je ze ook gezien? Ja, ik heb ze allemaal gezien. Ja. En heb je ze dan in de bioscoop gezien of gehuurd? In de bioscoop, samen met vriendinnen. Wat vind je van Amerikaanse films? Ook mooi. Hmm, hmm. En als je dat dan moet vergelijken met bijvoorbeeld Vlaamse films of Turkse films? Wat kijk je dan liever? Allebei eigenlijk. Ik maak geen verschil tussen… Het maakt je niet uit waar ze vandaan komen? Nee. Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Die? Ken ik niet. Dat zijn Vlaamse acteurs. Ah. Bij Multiculturele films uit Nederland. En dan de laatste? Ja, die ken ik allemaal. Ik heb ze allemaal gezien. Ja? Ja, in de cinema. Maar hier in Gent in de cinema? Nee, niet in Gent. In Antwerpen. Dit zijn zogenaamde multiculturele films. Ja! Wat vind je daarvan dat die gemaakt worden? Leuk, grappig, wijze films. Het is ook een keer wat anders dan zo saaie films. Deze films worden dan vooral in Nederland gemaakt, meestal met Marokkanen. Dat vind je dan alsnog leuk om te zien ook al is het eigenlijk niet jouw cultuur? Nee, het is gewoon gelijk. Ik zie alles graag. Dan ben je klaar. Dankjewel. Het is niets.

Interview 20 met Djuna- Kadanz meisjeswerking, Gent Turks(e) meisje/vrouw, 16 jaar Filmgedrag Waar denk je aan als ik ‘film’ zeg? Moet dat Belgisch zijn? Nee, gewoon wat in je opkomt? Turkse films, Amerikaanse films, Belgische films. Een beetje van alle landen filmkes. Kijk je graag films? Ja, en zeker als het spannend is. Als het spannend is? Zoals wat dan? Ik kijk vaak naar premier, zo digibox. Ik kijk bijna elke dag daarnaar. En daar zijn altijd leuke films. Zijn dat dan voornamelijk Amerikaanse films? Ja, meestal. Heb je dan ook een favoriete film? Neu Een favoriete acteur of actrice? Neu. Dus actiefilms is eigenlijk het genre wat je het liefst kijkt? Ja. Bioscoopgedrag Ga je wel eens naar de bioscoop? Ja. Hoe vaak ongeveer? In de maand twee keer of zo. Niet zoveel. Alleen als er een Turkse film of zo gekomen is. Dan wel. Anders niet. Anders ga je niet naar de bioscoop? Nee, alleen soms een keer met meisjeswerking. Met wie ga je dan? Ja, met mijn zus ofwel met mijn ouders of met vriendinnen ofwel met de meisjeswerking met de meisjes die hier ook komen. Maar dat zijn dan wel voornamelijk Turkse meisjes? Ja. Wat doe je als de film is afgelopen, ga je dan direct naar huis? Ja, direct. En naar welke bioscoop ga je dan meestal? Kinepolis. Wat vind je van het filmaanbod daar? Je kunt wel veel bijleren, dat vind ik ook.

Veel bijleren, hoezo dan? Als daar bijvoorbeeld een liefdes iets gebeurt, dan kun je weten als ze weeral samen zijn, je kunt een beetje bijleren. Over thema’s…? Ja, wat ze meemaken en al. Ga je ook wel eens naar een andere bioscoop zoals Sphinx of Studio Skoop? Waar is dat? Studio Skoop zit op het St. Annaplein en Sphinx zit op de korenmarkt naast de Mac Donalds. Ah, ja daar ben ik al geweest. Daar wel? Ja, zo een kleine plaats. Ja, kleine cinema. Wat vind je daarvan, van de films die ze daar draaien? Ja, leuk. Ik ga ook een keer met school. Dat zijn zo wat kleinere Europese films, zie je dat wel graag? Voor mij maakt dat niet uit, als dat maar spannend is. Zo lang het maar spannend is! En vind je dat dan wel in Turkse films? Kun je dat terugvinden? Turkse films, ja maar weinig. Bij Turkse films is het meestal over de liefde en al van die dingen. Niet zoveel in de actie, wel maar niet zoveel. Dus dan moet je eigenlijk al eerder naar Amerikaanse films…? Ja. Ben je wel eens naar het filmfestival van Gent geweest? Nee. Daar hebben ze ook altijd een aantal Turkse films. Ah. Gaan je ouders wel eens naar de bioscoop? Ja, mijn vader veel. Maar ik niet zoveel. Mijn moeder gaat ook nog. En je vader veel, is dat dan elke week? Of is dat enkel als er Turkse films uitkomen? Nee, nee, Belgische ook. Meestal Belgische films. Thuis, privésfeer en huren Hoeveel televisies hebben jullie thuis? Twee. Heb je één op je eigen kamer? Nee, van mijn moeder zijn kamer en een beneden. En qua afspeelapparatuur dus videorecorders en dvd-spelers en zo? Ook twee. Hebben jullie thuis satelliet? Satelliet, ook. Kijk je daar vaak naar? Ja.

En wat kijk je daar dan op? Turkse dinges en Belgische dinges. Maar zijn dat dan films of series, ik hoor veel mensen zeggen Turkse series zijn ook wel goed. Series ook wel, maar voor mij is dat niet zoveel interessants. Hoezo niet dan? Ik weet niet. Ik heb een paar keer gekeken, ik weet niet. Het is niet je ding? Maar kijk je er wel eens films op, op de satellietzender of komen er niet veel films op? Jawel, er komen wel films op. Huur je wel eens een film? Ja, meestal mijn vader. En wat voor films zijn dat? Altijd zo, zo van die, ik weet niet. Maar het is altijd over actie en al. Vechten en al, van die dinges. Wat mijn vader kijkt? Vandaar dat jij ook die actie…? (lacht) Ja…(lacht) En met wie kijk je dan die film, met het gezin? Mijn vader kijkt alleen meestal ’s nachts of ’s avonds als hij thuis is. En ik als ik vrije tijd heb, dan kan ik wel een keer kijken. Soms kijk ik wel, soms een keer niet. En als je dan een film moet kiezen waarop doe je dat dan? Je zegt, ‘ik hou van actiefilms’… Naar mijn leeftijd past en dat een beetje mooi, ja goede film is. Je zegt ‘mijn leeftijd past’, is dat iets wat je ouders belangrijk vinden? Ja, wat bij de leeftijd past, anders mag ik het niet kijken. Dus er zijn wel bepaalde films waarvan ze liever hebben dat je het niet kijkt. Ja. Je zegt net dat je ouders ook wel veel tv kijken, kijken ze dan ook naar Vlaamse posten? Naar Vlaamse films? Ja, dat hebben wij ook. Soms een keertje VTM of zo. AVS, van die dinges. Maar niet zoveel. Kijken ze meer naar Turkse zenders? Wij hadden Turkse zenders, maar nu gaat dat niet meer. (lacht) En waarom niet? Door de wind. Dat was op het dak, en door de wind was dat gewaaid. Oei (lacht) Nu kijken we meer naar Vlaamse posten. (lacht) (lacht) Omdat jullie moeten.. Ja inderdaad. Maar anders zouden dat misschien wel Turkse zenders zijn? Ja.

Informatie op internet Surf je online wel eens naar sites over films en bioscopen? Ja.

Zoals wat dan? Ja. Naar de site Kinepolis? Ja meestal. Kijk je wel eens een film online? Neu. Download je wel eens een film? Ja, dat wel. En zijn dat dan Amerikaanse films of Turkse films? Ja, een beetje van alles eigenlijk. Turkse, Amerikaanse.

Vergelijkend Kijkgedrag Denk je doordat je Turkse bent, dat je naar andere films kijkt dan Vlaamse jongeren? Neu, voor mij maakt dat niet uit. En kijk je wel eens naar Bollywoodfilms? Nee, dat is niet voor mij. Te weinig actie? Ja.

Vragen bij film- acteursafbeeldingen Bij Turkse- of Marokkaanse films. Ken je die films? Dat heb ik wel gekeken (Beynelmilel). Dat ook (Gönül Yarasi). Maar al lang. En die twee niet. Is dat nieuw gekomen? Nee, dat is er al een tijdje. Wat vond je van die films? Dat is over de liefde (Beynelmilel) en dat is een beetje van alles (Gönül Yarasi). Vond je dat leuk? Ja, dat was leuk (Gönül Yarasi) Dat was niet zoveel spannend eigenlijk, maar ik heb wel gekeken (Beynelmilel). Wat vind je dan over het algemeen van het filmaanbod uit Turkije? Ja, het is interessant hè. We wonen niet in Turkije en hier kijken wij wel naar Turkse films. Dan is dat een beetje wat anders. Hier kun je een keertje naar de cinema gaan, dan is het zo anders. Ik weet niet. Dan voel ik dat ik in Turkije ben. Ah ja, is het waar? Ja. Is dat de reden misschien dat je dat graag ziet? Ja, dat ook, afkomstig van daar zijn, mijn ouders. Ga je vaak terug naar Turkije dan? Ja, in de vakantie hè. In de zomervakantie ga ik altijd terug. Vind je dat ook leuk om terug te gaan? Ja. Voel jij je dan eerder Turks dan Vlaams of Belgisch, of voel je een beetje van alles? Thuis voel ik me Turks. Turks gezin. Thuis onze schoenen uitdoen en dan van die dingen.

En op school voel ik mij Belg. Omdat iedereen Belg is. Dus je voelt je een beetje tussenbeide. Ja, tussen het randje. Vind je dat ook vervelend dat je tussen beide zit? Eigenlijk als ik een Belg was, ik ben ook een Belg. Maar toch, als mijn ouders niet afkomstig van Turkije was, was het eigenlijk beter. Maar ik kom van daar hè? Waarom zou dat beter zijn? Om hier te studeren. Want nu heb je hier meer talen. Turks ook nog erbij, Nederlands, Frans, Engels. Dat is een beetje te moeilijk. En soms vergeet je een keer met u klasgenoten Nederlands te praten. Dan spreek je Turks. Dat is moeilijk voor ons. Thuis spreken wij Turks en op school Nederlands. Dat is een beetje te moeilijk eigenlijk. Dat je steeds moet schakelen tussen…? Ja, en dat is vervelend. Vind je het dan ook bijvoorbeeld qua cultuur anders? Veel anders. Belgische zijn nog anders dan onze cultuur. En wat zijn de grootste verschillen? Ons eten, ons..bijvoorbeeld als we naar binnen gaan moeten we onze schoenen uit doen…van die dingen. Eerst aan tafel moeten de ouders zitten, dan de kinderen. Vind je dat leuk? Ja, het is wel leuk. Maar onze ouders zijn wel strenger. Bij Vlaamse films Dan deze. Oei, dat wel. Dat is een mooie film (Ben X). Ik heb gehuild. (lacht) Is het waar? Ja, dat was echt. Heb je die misschien met school gezien? Ja, ik ben met school geweest. Het was vorig jaar denk ik. Het is echt dat ze hem uitlachen en al. Waarom heb je dan gehuild? Ik kon mij niet inhouden. (lacht) Dat hoeft ook niet toch. Iedereen van school zat hem uit te lachen en al. Het was wel een emotionele films misschien. En wat vind je dan van Vlaamse films? Dat het ook mooie films zijn. Soms beter dan Turkse films wel. En waarom dan? Ik weet niet, bijvoorbeeld bij Turkse films, ik weet niet maar het is altijd anders dan jullie. Maar wat is er anders aan? Kun je dat uitleggen? Bijvoorbeeld er is een film gekomen hier. En iedereen kijkt. Het is grappig. En bijvoorbeeld als we naar jullie films kijken, is dat nog anders. Ik weet niet waarom, maar je kunt dan zien dat het Turks is en dat Belgisch. Ja, precies. Het is gewoon een andere manier van films maken. Ja, een andere manier.

Bij Amerikaanse films Dan deze?

Dat heb ik wel gekeken(Pirates of The Caribbean). Dat kijk ik bijna altijd van ‘Harry Potter’. De eerste keek ik altijd, de eerste, tweede, derde en daarna kijk ik op tv. Dat heb ik ook gekeken, in…thuis. Dat heb je gehuurd misschien? Nee, nee. Ik heb zo’n zender, zo’ne bakske en daar zit bijvoorbeeld Vlaamse films, allemaal van die dingens. Kun je zo kijken. Dat is digibox of zo? Ja, digibox. Ik heb dat. Mijn vader betaalde elke maand. En daar komen zo mooie films. En dat zijn films overal vandaan? Niet van Turks. Van Belgische, Amerikaanse van die dingen. Das nog leuk zeg. En wat vind je dan van Amerikaanse films? Dat is nog actie hè? Waar dat ze ook de films doen, ze zijn er beter. Dat is beter vind ik dan Belgische films. Dat is nog interessant. Belgische films, ik weet niet. Ik kijk meestal naar Amerikaanse films. En als je dat dan moet vergelijken met Turkse films? Dat is veel anders. Daar kun je meerdere verschillen zien. Bij Turkse films zijn er niet zoveel actie. Ofwel is er liefde, ofwel grappige dingen. Maar de Amerikanen doen wel veel interessante dingen. Bijvoorbeeld een auto botsen en al. Van die dingen, zo erge dinges. Ja, ja. Dat vind je wel interessant? Ja, dat is interessant. Dat kijk ik wel (lacht) Je leeft je helemaal in? (lacht) Als ik naar de cinema ga, kan ik me het meest inleven. En er komt veel lawaai uit. Ja, je zit helemaal in dat scherm he? (lacht) Dus kijk je dat dan liever dan Turkse films, als je moet kiezen? Ja, liever. Omdat daar misschien wat meer actie in zit? Ja, Turkse films kijk ik ook. Maar meer naar zulke films.

Bij de Vlaamse acteurs (Jan Declair, Filip Peeters en Koen De Bouw) Ken je die mannen? Ah, nee! Nee, ik heb ze nog nooit gezien. Misschien op tv of zo wel. Het zijn Vlaamse acteurs. Ah. Nee, onbekend? Onbekend. Je bent niet de enige hoor. Bij Multiculturele films uit Nederland. En de laatste. Zegt dat je iets? Dat zijn dinges hè, Marokkaanse. Ik heb niet gekeken, maar ze hebben dat wel verteld. Maar ik heb niet gekeken, maar dat is zo grappig hè. En wie hebben dat tegen jou gezegd? Mijn klasgenoten, als we zo een beetje spreken. Dan vertellen ze, ik ben naar daar geweest. Want in mijn klas zijn ook Marokkaanse mensen. En die twee weet ik niet. Dat is iets anders denk ik, dat zijn Turkse?

Nee, dat zijn ook Marokkaanse. Het zijn zogenaamde multiculturele films. Die worden veel in Nederland gemaakt en die hebben zowel Marokkanen en Nederlanders in de hoofdrol of Turken en Nederlanders om zo de multiculturele samenleving te laten zien. Nu, worden ze meer gemaakt met Marokkanen dan met Turkse mensen er in, maar ze worden ook wel met Turken gemaakt. Wat vind je van dat soort films? Dat is grappig. Marokkaanse films. De meeste zijn grappig. Als zo Marokkaanse in mijn klas, ik neem ook soms dvd’s die ik thuis kan kijken. Ik had twee genomen en waren allebei over de liefde. En dat was ook erg, vind ik. Dat ze niet kunnen trouwen. Maar dat waren Marokkaanse films? Ja, dat waren ook Marokkaanse films. En dat was ook goed. Maar de ondertiteling was Nederlands. Ja, ja. En wat vind je van dit door multiculturele films, vind je dat leuk dat het gemaakt wordt? Ja, ik vind het ook leuk. Dat je nog andere dingen bijleert. Van al die filmkes kun je bijleren over andere landen. Het is beter. Dan kunnen wij weten over de Marokkaanse en wat en al. Iets bijleren, want altijd naar Belgische films of ik weet niet wat voor films, dan is dat ook een beetje saai. Het is altijd dezelfde dinges en al. Weet je wel, dat we ook een keertje van andere landen. Het is iets anders voor ons. Dat je gewoon iets meer leert? Ja, ook van andere landen. Oké, dan ben je klaar. Ah. Hartstikke bedankt voor je hulp. Het is niets, graag gedaan. Salut Salut