Interactie met de burger
Innovatie
Expertise
Advies
Vertrouwen
Jaarverslag 2011
Voorwoord van de voorzitter We hebben een bijzondere versie van dit jaarverslag gemaakt, incl.
p.1
‘We moeten justitie dichter bij de burger
net als een vonnis uitvoerbare kracht hebben)
Onze communicatiemiddelen voortdurend
audiovisueel materiaal. Via verschillende media wordt dit verslag
brengen.’ De notarissen maken hier elke dag
elektronisch ontsluit.
aanpassen aan de noden van de burgers is een
een multimediale ervaring.
werk van. De permanente modernisering van
U kan de QR-codes inscannen met uw smartphone of tablet
onze dienstverlening heeft maar één doel: meer
Met al deze projecten willen we justitie
niet alleen op papier, maar ook in een internet-
door een gratis scan-programma te downloaden.
rechtszekerheid creëren.
toegankelijker maken en de rechtszekerheid
en een tabletversie met extra audiovisueel
verhogen. Iets wat in deze hectische tijden geen
materiaal.
De Koninklijke Federatie van het Belgisch
Voorwoord van de voorzitter
p.2
andere prioriteit. Zo verschijnt dit jaarverslag
overbodige luxe is.
Notariaat en de andere notariële instellingen QR-code
Interactie met de burger
Video
web link
p.10 Notariaat in cijfers p.16 Notariële instellingen
Een reeks getuigenissen van cliënten illustreert
staan de notarissen en hun medewerkers met
Via de Notarisbarometer stellen we o.a. recente
waar het ons om te doen is: burgers en
raad en daad bij zodat zij hun cliënten nog beter
en betrouwbare cijfers over de vastgoedmarkt
ondernemingen juridische oplossingen op maat
ten dienste kunnen zijn.
ter beschikking. Die ambitie (betrouwbare en
aanbieden op sleutelmomenten in hun leven.
onderbouwde informatie verstrekken) trekken Het afgelopen jaar stond o.a. het CRT/CRH-
we uiteraard ook door naar onze andere
project op het programma, de centrale registers
publicaties, inclusief de brochures die we maken
waar testamenten en huwelijksakten elektro-
in samenwerking met de Koning Boudewijnstich-
Bart van Opstal,
nisch bewaard worden.
ting en natuurlijk ook de websites notaris.be en
Voorzitter
Veel lees- en kijkplezier!
notaire.be.
p.32 Nuttige info
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 1
Op www.notaris.be vindt u de elektronische versie
Verder was er de invoering van Notaclick, dat
van dit jaarverslag, incl. video’s.
openbare verkopen van vastgoed op het internet
Die twee laatste worden voor ons ook steeds
mogelijk maakt met dezelfde veiligheid als de
belangrijker als informatiekanaal. In 2011
traditionele openbare verkoop.
werden de sites samen 5.558.193 keer aangeklikt. Notaris.be was daarbij goed voor 3.303.590
En, ten laatste maar zeker niet ten minste,
bezoeken, een stijging van liefst 53,6% ten
NABAN, de databank die notariële akten (die
opzichte van 2010.
Video Voorzitter
Innovatie
Interactie met de burger
De notaris luistert en geeft raad
de afspraken staan er zwart op wit en hebben
‘Notarisbarometer’. Vanuit zijn functie kan de
rechtskracht, waardoor ze conflicten vermijden.
notaris immers goed inschatten wat er leeft bij
De notaris wordt meestal ingeschakeld voor
Net daarom gaan elk jaar 2.500.000 Belgen
de burgers. De 2,5 miljoen mensen die elk jaar
het verlijden van een akte, zoals bij een
langs bij hun notaris.
op een notaris beroep doen, doen dat meestal
huwelijk, de oprichting van een bedrijf of een
vanwege zeer persoonlijke, soms zelfs emotioDe notaris luistert en adviseert de wetgever
nele redenen.
bij de ondertekening van zo’n akte horen. De
Cliënten informeren is een sleuteltaak voor een
Zij moeten dan ook in bijzonder grote vertrou-
notaris heeft immers ook de plicht om de burger
notaris. Omgekeerd zal hij ook grondig naar
welijkheid kunnen handelen met hun notaris. De
te informeren. Dat impliceert dat hij zijn cliënten
zijn cliënten luisteren. Dat maakt dat hij met
‘Notarisbarometer’ voldoet hieraan, omdat alle
een oplossing op maat voorstelt die helemaal
beide voeten stevig in de dagelijkse realiteit
elektonisch verzamelde informatie statistisch en
op hun noden is afgestemd. Hij legt hen grondig
van de maatschappij staat. Hij kan zo makkelijk
anoniem is.
alle consequenties van hun beslissingen uit
eventuele lacunes in de wetgeving opmerken,
en wijst hen op al hun rechten en plichten. Hij
de wetgever daarover informeren en technische
De ‘Notarisbarometer’ peilt naar alle aspecten die
zal samen met zijn cliënten al het nodige doen
verbeteringen voorstellen die zowel de burger
de burger aanbelangt, zoals familie, vastgoed en
om de beste oplossing te vinden die aan hun
als de overheid ten goede komen.
vennootschappen.
De notaris informeert
Luisternetwerk
In diezelfde optiek is ook de Koninklijke
De 1.172 Belgische notariskantoren vormen een
Federatie van het Belgisch Notariaat (KFBN) van
luisternetwerk dat de polsslag van de samen-
mening dat zij de samenleving moet informeren.
leving voelt. De 1.444 notarissen en hun 7.000
Dat is dan ook haar maatschappelijke opdracht.
medewerkers hebben een breed werkterrein en
Een van de instrumenten daarvoor is de
staan elke dag in contact met hun cliënten.
vastgoedtransactie. Zijn taak gaat verder dan het uitvoeren van alle administratieve taken die
persoonlijke situatie is aangepast en die volledig binnen de wet valt.
“Een kinderdagverblijf openen was voor mij iets emotioneels. De heldere blik van mijn notaris heeft me geholpen. Ik kon hem alles vragen. Hij heeft me op het goede spoor gezet.” Gaetana, eigenares kinderdagverblijf
Video
Als onafhankelijk openbaar ambtenaar zorgt de notaris voor evenwichtige en proactieve overeenkomsten tussen partijen. De notaris is persoonlijk verantwoordelijk voor alle aspecten die bij een overeenkomst komen kijken. Een notariële akte is een houvast voor de cliënten:
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 3
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 2
web link http://www.notaris.be/ nieuws-pers/brochures
In samenwerking met de Koning
kinderen - te vrijwaren.
ondertekening van de akte. Hierdoor beschikken
Boudewijnstichting heeft de KFBN talrijke
Vorig jaar volgde de publicatie ‘Dementie, hoe
ze over de meest recente gegevens over de
getuigenissen verzameld die weinig of
ermee omgaan’, opnieuw een praktische gids
Belgische vastgoedmarkt.
niet gekende sociale mistoestanden
over een onderwerp dat vele mensen treft.
blootleggen. Op basis daarvan werden
Deze publicaties zijn, samen met de eigen
De cijfers van het gehele jaar 2011 tonen aan dat
verschillende projecten opgestart,
brochures van het notariaat, beschikbaar op
er bijna 3% meer vastgoedtransacties waren in
waaronder een reeks publicaties.
www.notaris.be.
vergelijking met 2010. Zowel voor woonhuizen als appartementen lag de gemiddelde verkoop-
Het eerste resultaat was ‘Wat te doen
Een papieren versie kan gratis besteld worden
prijs boven de grens van 200.000 euro. Het
als uw partner overlijdt?’, een gids
bij de Koning Boudewijnstichting. Exemplaren
afgelopen jaar werden Belgische woonhuizen
die iedereen die een echtgeno(ot)e/
werden ook via de netwerken van o.a. de
10,7% duurder.
levenspartner/huisgenoot heeft verloren,
gemeenten, dokters, begrafenisondernemers, ...
Voor appartementen gaat het om een stijging
op een concrete manier bijstaat in de uren
verspreid.
van 8,4%. In 2011 kostte een woonhuis gemid-
zo snel mogelijk in orde moet gebracht worden
De notaris op het internet
woordvoerders en afleveringen van ‘Bij de Notaris’ (het vaste tv-programma van het
De publieke sites van het notariaat, De notarissen organiseren al decennia lang
notariaat dat op Kanaal Z en de regionale
www.notaris.be en de Franstalige tegenhanger
openbare verkopingen in verkoopzalen en cafés.
tv-zenders loopt).
www.notaire.be zijn al jarenlang vaste
Via Notaclick doen zij dit sinds eind 2011 ook via
waarden. De meest recente bezoekerscijfers zijn
het internet.
Betrouwbare info, regelmatige updates en
ronduit indrukwekkend: in 2011 werden de sites
gebruiksvriendelijkheid maken dat de sites van
samen 5.558.193 keer aangeklikt. Het project maakt de openbare verkopen een
het notariaat een referentie zijn.
Notaris.be kreeg 3.303.590 keer bezoek, een
stuk toegankelijker voor een breder publiek. De
Notaris.be stond in 2011 trouwens opnieuw op
stijging van liefst 53,6% ten opzichte van 2010.
verkopingen zijn makkelijk te volgen via
de lijst van genomineerden voor beste sites van
Met 2.254.603 bezoeken, een stijging van 46,4%,
www.notaclick.be. Mensen hoeven dus niet per
het bekende computermagazine Clickx.
deed notaire.be het al bijna even goed.
se verlof te nemen om een verkoop te volgen,
Nogal wat notariskantoren hebben een eigen Onderwerpen als huwen en samenwonen,
de computer. Essentieel is dat Notaclick absolute
SVEN-website (waarbij SVEN voor ‘Site voor elke
scheiden, erven en schenken, (ver)kopen, huren
zekerheid biedt over alle aspecten van de
notaris’ staat), een afgeleide van de moedersite
en lenen, ondernemen en conflicten oplossen:
verkoop, zodat koper en verkoper op hun twee
www.notaris.be, met naast algemene info ook
Elk trimester brengt de KFBN de ‘Notarisbaro-
iedereen krijgt er vroeg of laat mee te maken.
oren kunnen slapen. (zie ook p. 20)
inlichtingen over het kantoor in kwestie.
meter’ uit. Deze peilt naar de activiteiten van de
Onze sites bevatten betrouwbare en heldere
deld 214.000 euro, de gemiddelde prijs van een Notarisbarometer
appartement bedroeg 206.000 euro.
en ook wat men in de maanden daarna moet regelen.
Notaclick: de openbare verkoop toegankelijker maken
ze kunnen zelfs biedingen uitbrengen vanachter
en dagen na het overlijden. De gids legt uit wat
Een tweede publicatie was ‘Wat te doen bij
bevolking inzake vastgoed, vennootschappen en
informatie, in de vorm van brochures, meest
een scheiding’ die een helpende hand biedt in
familiezaken. Het gaat o.a. over de verkoop van
gestelde vragen en antwoorden, perscom-
de eerste momenten die volgen op een (echt)
vastgoed in de afgelopen maanden.
scheiding. De brochure bevat praktische tips,
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 5
Jaarverslag
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 4
web link http://www.notaris.be/ nieuws-pers/notarisbarometer
web link www.notaries-directory.eu
De notaris in Europa
muniqués, rekenmodules, het adresboek van alle
Mensen die op zoek zijn naar een notaris in
notariskantoren, een notarieel woordenboek, ...
Europa, kunnen ook terecht op www.notaris.be.
advies en stappenplannen om je leven opnieuw
De notarissen verzamelen de gegevens op
In de NotarisTV-sectie zijn tientallen video’s
Het Europees adresboek van het notariaat
te organiseren en om al je rechten - en die van je
elektronische wijze en dit 3 à 4 maanden voor de
beschikbaar, waaronder interviews met de
(www.notaries-directory.eu) is een initiatief van
web link
Twitter
Facebook
Engagement
het beroep vertegenwoordigen, o.a. via lezingen
Nu al nadenken over wat er zal gebeuren als
voor jong en oud, van scholen tot seniorenorga-
u er niet meer bent, is niet meteen de meest
nisaties.
aangename gedachte, maar het hoeft ook geen
de Notarissen van Europa, met steun van de
Met deze app kan de burger met één druk op
Europese Commissie. U kan er bv. een Praagse
de knop brochures en informatiemateriaal
notaris zoeken die Engels of Frans spreekt en
binnenhalen.
De KFBN en de andere notariële instellingen
die u kan helpen met grensoverschrijdende
Ook dit eigenste jaarverslag kan hiermee
kunnen beroep doen op heel wat vrijwilligers
transacties. Denk maar aan de aankoop van een
eenvoudig geconsulteerd worden. In een latere
(notarissen, medewerkers, erenotarissen, ...) die
Afgelopen jaar was het notariaat o.a. aanwezig
fase wordt dit aanbod uiteraard nog verder
zich inspannen om het publiek vakkundig voor
op de financiële beurzen ‘Finance Avenue’ en
uitgebreid.
te lichten.
‘Finance Day’, maar even goed op een reeks
Tijdig een nalatenschap plannen is dan ook
lokale beurzen gewijd aan ondernemen,
geen overbodige luxe. De notaris kan helpen
trouwen, e.d.
om alles sereen en correct te laten verlopen. De
woning of de oprichting van een bedrijf.
Verdere modernisering van de communicatie www.notaris.be is nu ook beschikbaar in een mobiele versie voor smartphones (m.notaris.be), wat de toegankelijkheid van notariële informatie opnieuw vergroot. Binnenkort is de Notaris App voor iPad en tablets beschikbaar voor het grote publiek.
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 7
Jaarverslag
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 6
Verder mag de notaris uiteraard ook niet
Naast de vaste woordvoerders die de perscon-
ontbreken op de sociale media (Facebook en
tacten verzorgen, zijn er talloze notarissen die
taboe te zijn. Zeker omdat er bij een successie vaak conflicten tussen familieleden voorkomen.
infosessies bleken succesvol: ruim 2.000 mensen
Twitter) die steeds belangrijker worden als bron
Nieuw was ‘De Dag van de Successieplanning’: in
kwamen erop af. Het initiatief wordt verdergezet
van informatie.
alle Notarishuizen van het land waren er gratis
in 2012.
infosessies over successieplanning. Het publiek zo goed mogelijk informeren is een topprioriteit voor het notariaat. Het sluit perfect aan bij de maatschappelijke rol van de notaris, nl. de burger met raad en daad bijstaan.
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 9
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 8
Wat denkt de burger van het notariaat?
80% tevreden cliënten volgens onderzoek
post verstuurd. 461 deelnemers bezorgden hun
Op zich kan dit misschien verbazen, maar
Test-Aankoop
antwoord. Uiteraard zijn die 461 qua leeftijd,
bij nader inzien is dit een logisch cijfer. Voor
geslacht en gewest representatief voor de bevolking tussen de 30 en 74 jaar.
Consumentenorganisatie Test-Aankoop pakte in 2011 uit met een tevredenheidsonderzoek bij de
Wat met de kosten?
Moderner beroep
bepaalde akten is de tussenkomst van de notaris
De factor met de laagste tevredenheid heeft
In Notarius, het tijdschrift van de KFBN, geeft
noodzakelijk. Denk maar aan de verkoop van een
betrekking op de kosten verbonden aan
Test-Aankoop-woordvoerder Ivo Mechels aan
woning, een erfenis of huwelijkscontract.
de tussenkomst van een notaris. Alleen, en
dat de enquêteresultaten in de lijn van de
Test-Aankoop geeft dit ook aan, zijn die bij wet
verwachtingen liggen: “Je voelt zeer goed uit
vastgelegd.
deze en andere resultaten dat het notariaat als
cliënten van notarissen. Uit de resultaten blijkt
In eerste instantie gebruikte Test-Aankoop de
dat notarissen op een tevredenheid van 80% bij
resultaten om de mening van de burger over het
Uit die contacten met het beroep blijkt dat ruim
een representatieve groep kunnen rekenen.
gerecht in kaart te brengen.
de helft “zeer tevreden” is over de informatie
dusdanig moderner is geworden. Er gaat meer
die ze kregen over de verschillende stappen in
Ruim een kwart van de ondervraagden vindt dat
aandacht naar de communicatie. Notarissen
Naar de specifieke ervaring met advocaten en
de procedure, het ereloon en de andere kosten
de zaak waarbij een notaris kwam kijken, langer
hebben ook steeds meer oog voor transparantie.
lag het ook in de lijn van de verwachting,” klinkt
notarissen werd gepeild ook via een online
(voornamelijk de registratierechten).
duurde dan ze hadden verwacht. Twee derde van
Notarissen staan vandaag de dag gewoon veel
het bij de onderzoekers van Test-Aankoop. “Het
vragenlijst. Die werd door 1.289 mensen
hen wijt dit aan de notaris zelf.
dichter bij de mensen dan voorheen het geval
beroep is de laatste jaren sterk gemoderniseerd
ingevuld. De vragen over het notariaat hadden
Twee derde verklaart zich ook “zeer tevreden”
was. Tot op zekere hoogte kan men zeggen dat
en meer dan voorheen zijn een gedegen
betrekking op de algemene ervaring, maar ook
over de luisterbereidheid van de notaris, zijn
dit generatie-gerelateerd is, het zij zo. Het is de
communicatie en transparantie belangrijke
op specifieke thema’s als huwelijkscontracten,
stiptheid bij afspraken en zijn duidelijke uitleg.
burger die de vruchten plukt van deze gunstige
aandachtspunten geworden.”
scheidingen, testamenten, of nog, hypotheken.
Als we ook rekening houden met degenen die
ontwikkeling.”
Internationaal onderzoek
Tevredenheid
De bevraging kadert in een onderzoek dat
Een eerste zaak die opvalt is dat de voorbije tien
in verschillende landen gevoerd werd, meer
jaar meer mensen in contact kwamen met een
bepaald Spanje, Portugal, Italië, en dus ook
notaris dan met een advocaat. De helft van de
België. De enquête liep van november 2010 tot
ondervraagden kwamen in aanraking met een
maart 2011. De algemene vragenlijst werd via de
advocaat, tegenover 2/3 met een notaris.
“Dit is zonder meer een mooi cijfer, maar ergens
aangaven “veeleer tevreden” te zijn, dan loopt die tevredenheid op tot zo’n 80%.
Expertise
Het notariaat in cijfers
In 2010 steeg het aantal akten in ons land met
Deze evolutie is gelijklopend in de verschillende
In 2011 inden de notarissen voor 3.766.924.000
6,3%. Toch zaten we toen nog onder het niveau
provincies. De opmars van de vastgoedactiviteit
euro aan registratierechten, een stijging van
van vóór het jaar 2008.
(+ 2,9%) heeft hier zeker mee te maken, net als
7,1%. Dat is voornamelijk een gevolg van de
de hypothecaire kredieten die hiermee gepaard
stijging van de vastgoedprijzen en de verhoging
In 2011 was er een stijging met 9,7%, een nieuw
gaan en steeds vaker worden verdeeld over
van het aantal vastgoedtransacties.
record. In totaal 924.963 akten, wat neerkomt op
verschillende contracten.
gemiddeld 641 akten per notaris. In vergelijking
Eind 2011 was er qua aantal akten bovendien
met 2010 (594 akten) gaat het om een stijging
een bijkomende stijging door de aankondiging
met 7,9%.
van de btw-plicht voor notarissen.
Gemiddeld aantal akten in 2011
Evolutie van het aantal verleden akten voor notarissen
Geïnde registratierechten in 2011 (in miljoen euro, per provincie)
08
844.633
07
794.560
854.912
06
863.358
05
02
904.101
01
794.040
696.272
747.009
690.699
699.760
11
10 09
04
700 ➞
03
600-700
00 99 98
500-600
97 96 95
400-500
0
94 93
700 ➞
744.323
200 Luxemburg
92
600-700
797.280
BrusselHoofdstad
91
500-600
711.742
400
Video 500
650.283
Luxemburg
731.630
Henegouwen
710.362
BrusselHoofdstad
600 Luik
Namen
Namen
800
90
➞
Jaak, vastgoedondernemer
Luik
Limburg VlaamsBrabant WaalsBrabant
649.040
Henegouwen
WestVlaanderen
693.143
WaalsBrabant
Limburg
1.000
Antwerpen
686.939
VlaamsBrabant
OostVlaanderen
924.963 924.963
Antwerpen
907.579
OostVlaanderen
773.048
WestVlaanderen
“De notaris zorgt ervoor dat ik als ondernemer m’n werk makkelijker kan doen. Hij brengt juridische oplossingen aan én neemt een deel van de stress weg. En dat op een vlotte manier.”
2011 Jaarverslag
Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 11
➞
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 10
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 13
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 12
Benoemingen en associaties
1.444 notarissen
Notarissen en ervaring
Op 31 december 2011 waren er in België 1.444
De gemiddelde anciënniteit van de notarissen
In 2011 waren ze, op de dag van hun benoe-
In 2011 organiseerden de Benoemingscom-
52 Nederlandstaligen en 36 Franstaligen.
Ze zijn sinds 1 januari 2000 toegestaan tussen
notarissen actief in 1.172 notariskantoren
blijft identiek. De gemiddelde leeftijd van de
ming, gemiddeld 33 jaar en 10 maanden. We
missies van het notariaat voor de elfde maal
Binnen het beroep kennen de associaties een
notaris(sen) en kandidaat-notaris(sen).
(notarissen-titularissen, geassocieerde notarissen
notarissen in functie tikt nu af op 48 jaar en 11
zien de laatste jaren een verjonging van het
het vergelijkend examen om de titel van
groot succes.
en plaatsvervangende notarissen). Dat zijn er 21
maanden.
beroep, vooral door de mogelijkheid van jonge
kandidaat-notaris te behalen. 299 licentiaten in
In 2011 telden we 238 associaties waarvan 32
kandidaat-notarissen om zich te associëren met
het notariaat namen er aan deel. 88 onder hen
tussen notaris-titularissen en 206 tussen notaris-
een notaris-titularis.
werden door de Koning benoemd tot kandidaat-
titularis(sen) en kandidaat-notaris(sen).
meer dan vorig jaar.
notaris: 42 mannen en 46 vrouwen,
Onder hen staan 860 (59,6%) op de Nederlandstalige taalrol en 584 op de Franstalige taalrol
Meer en meer onder hen zetten deze stap, wat
(40,4%). Het aantal vrouwelijke notarissen blijft
leidt tot een dynamisering van het beroep.
stijgen. Er zijn 22 vrouwen bijgekomen in het
Dankzij de associaties genieten de cliënten dan
beroep, wat hun aantal op 330 (22,9%) brengt,
weer van een verhoogde beschikbaarheid van de
tegenover 1.114 mannen (77,1%).
Anciënniteit van de notarissen (in aantal jaren)
Ter vergelijking: eind 2001 telden we 132
300
Onder de benoemde notarissen in 2011, was de
vrouwen (of 10,75% van het totale aantal
250
notarissen en hun medewerkers.
Evolutie aantal laureaten vergelijkend examen kandidaat-notaris* Statuut Kandidaat-notarissen
900.000
268
200
229
235
253
notarissen) tegenover 1.095 mannen.
100
3
9
5
7
10
16
15
28
78
78
173
88
54
55
40
22
22
19
11
8
2
2
321
jongste 28 jaar en 2 maanden. De oudste was 56
Geassocieerde notarissen
24
22
16
15
27
28
24
16
22
9
9
203
jaar en 2 maanden.
Plaatsvervangende notarissen
2
2
1
1
7
Ontslagnemend
2 1
Totaal
1 1
115
80
1 80
60
94
1.114 mannen
141
1.444 notarissen
2
Notarissen-titularis
Overleden
163
150
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Totaal
330 vrouwen 50
3 40-45
40-45
30-35
25-30
20-25
15-20
5-10
0-5
10-15
0
1
584 Franstaligen
37 35-40
860 Nederlandstaligen
* Cijfers van de Benoemingscommissies van het notariaat tot 30/01/2012 (zie ook p.28).
59
2 60
59
44
60
90
90
707
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 15
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 14
De notaris en zijn medewerkers, een
Evolutie van de tewerkstelling
goedgeolied team
in het notariaat
Het notarisberoep is complex. Net daarom
Het notariaat, t.t.z. alle notariskantoren en de
Onder hen is 53,1% van de notarismedewerkers
Hoewel het notariaat in 2009 de daling van de
Het aantal werknemers in de notariskantoren
omringt elke notaris zich met medewerkers,
notariële instellingen samen, geven werk aan
tussen 20 en 40 jaar.
economische activiteiten zeker voelde, bleef de
daalde in 2009 met slechts 1,4% en herpakte zich
impact van de crisis op de tewerkstelling beperkt.
in 2010 met een stijging van 2,1%. In 2011 zijn
juridische en niet-juridische, die hem helpen
6.953 medewerkers, waarvan 5.606 vrouwen
bij zijn taken. In een notariskantoor werken
(80,6%) en 1.347 mannen (19,4%)**.
nog eens 3,1% meer medewerkers de troepen
gemiddeld 5,8 medewerkers.
komen versterken.
1.400
6.953
6.644
6.786
6.741
6.775
6.336
6.673
5.307
4.973
5.116
4.586
4.823
4.285
4.229
4.823
444
3.263
177 20
196
135
152
152
129
228
150
19
2
2.000 1.000 Video
10 09
08 07 06 05
04 03 02 01 00 99 98 97
96 95 90
jaren
11
0
85
+64 jaar
60-64 jaar 55-59 jaar
50-54 jaar 45-49 jaar
40-44 jaar 35-39 jaar
30-34 jaar 25-29 jaar
20-24 jaar -20 jaar
** Cijfers van het Sociaal Secretariaat van de Belgische notarissen
4.004
564
627
733
756
5.000
5.973
6.000
3.000
232
52
9
11 18 21+ 16-20 11-15
10 9
8 7
6 5
4 3
2 1
* De 226 medewerkers van de notariële instellingen niet inbegrepen.
200 100 0
7.000
4.000
341
46
51
400
8.000
5.711
900.000
978
600
75
63
57 50
0
1.000 800
94
100
1.200
957
900.000
120
124
150
aantal medewerkers
200
173
De leeftijdspyramide van de notarismedewerkers
178 161
Aantal medewerkers per kantoor*
Advies
De notariële instellingen
KFBN
De KFBN wil de drijvende kracht zijn achter de
het gemeenschapsbelang primeert.
modernisering van het beroep. Alleen door
In 2009 hebben NR en CF samen met de Kamer
De Koninklijke Federatie van het Belgisch
nieuwe uitdagingen te detecteren en aan te
van Notarissen van Brussel, de commissie
Notariaat (KFBN) is de beroepsvereniging van
gaan kunnen we de samenleving een modern en
Brusselse aangelegenheden opgericht.
het notariaat. Ze staat de notariskantoren bij in
dynamisch notariaat garanderen.
Deze commissie volgt de regelgeving van het
hun dagelijkse werking en biedt hen diensten
Brussels Hoofstedelijk Gewest op en suggereert
op maat aan. De KFBN legt zich toe op zes kernactiviteiten:
o.a. technische verbeteringen aan de bevoegde De Gemeenschapsraden
• advies en diensten verlenen • vertegenwoordigen
De structuur van de KFBN is vergelijkbaar
• informeren
met die van de Belgische Staat. Elke taalge-
• documenteren
meenschap heeft eigen bevoegdheden die
• studies ondernemen
waargenomen worden door de respectieve
• opleiden
gemeenschapsraden: de Nederlandstalige gemeenschapsraad (NR) en de Conseil
“We zijn naar de notaris geweest om ons huwelijkscontract te laten aanpassen. Dit voor het geval dat er iets zou gebeuren met één van ons. Nu ons contract is aangepast, ben ik veel geruster. Ook voor onze kinderen.” Goedele, getrouwd, twee kinderen
Video
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 17
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 16
Zo verleent de KFBN o.a. advies bij complexe
communautaire francophone (CF). De Duitstalige
juridische problemen, ondersteunt zij de
notarissen zijn in de CF vertegenwoordigd.
notarissen bij het management van hun kantoor
De notarissen van het Brussels Hoofdstedelijk
en stelt zij databanken ter beschikking die de
Gewest maken zowel deel uit van de NR als
notariskantoren kunnen consulteren bij de
van de CF.
voorbereiding en opmaak van hun akten. De gemeenschapsraden zijn bevoegd voor de relaties met de gewestelijke overheden, voor de permanente vorming, de contacten met de media, de communicatie tussen notarissen van dezelfde taalrol en andere initiatieven waarbij
instanties.
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 19
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 18
De Raad van Bestuur KFBN
Externe relaties
van heel wat notarissen, erenotarissen, nota-
aan beleidsmakers technische verbeteringen
De directie en de personeelsleden van de KFBN
rismedewerkers en andere vrijwilligers. Ook zij
te suggeren, om zo de regelgeving beter af te
Werking
hebben regelmatig contact met vertegenwoor-
werken aan de toekomst van het beroep, in hun
stemmen op de behoeften van rechtsconsu-
De Raad van Bestuur van de KFBN bestaat uit
digers van de overheid en van andere vrije
functie van perswoordvoerder of als lid van de
menten. Het notariaat vormt op die manier een
tien leden :
beroepen en met vergelijkbare organisaties.
verschillende werkgroepen of juridische en niet-
brug tussen burgers en overheden. In 2011
1. Bart van Opstal, Voorzitter
Zo is er op gezette tijden overleg met de FVIB
juridische commissies. Dankzij hun enthousiasme
stonden o.a. de nieuwe procedure van gerech-
2. Lorette Rousseau, Voorzitter van de Conseil
(Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen)
kan de KFBN zijn rol als beroepsvereniging
telijke vereffening-verdeling en een mogelijke
en met de Unplib (Union nationale des profes-
waarmaken.
hervorming van het erfrecht op het programma.
Het notariaat als brug tussen de burger, de wetgever en de overheden
Verder maakte de KFBN werk van de Notariële
communautaire francophone (CF) 3. Peter Verhaegen, Voorzitter van de
1.
2.
3.
4.
5.
Nederlandstalige gemeenschapsraad (NR)
sions libérales et intellectuelles de Belgique) als lid van hun Raad van Bestuur. Er zijn ook
4. Christophe Blindeman, Bestuurder
geregeld besprekingen met het IAB (Instituut
5. Xavier Dugardin, Bestuurder
van de Accountants en Belastingconsulenten),
6. Jean Flemings, Penningmeester
het IBR (Instituut van de Bedrijfsrevisoren), het
7. Damien Hisette, Bestuurder
BIBF (Beroepsinstituut van erkende boekhouders
8. Robert Ledent, Vice-voorzitter
en fiscalisten), de Orde van Vlaamse Balies,
9. Thierry Raes, Bestuurder 10. Anne Wuilquot, Bestuurder
6.
7.
8.
9.
10.
de OBFG (Ordre des barreaux francophones et germanophones), Febelfin, Assuralia, etc. Een unieke synergie
De leden van de raad van bestuur zetelen ook in
Teamwork is essentieel binnen de KFBN. Op die
In 2011 werd de nieuwe voorzitter van de KFBN
verschillende comités en commissies binnen de
manier ontstaat een unieke synergie tussen de
verkozen voor een mandaat van 3 jaar. Notaris
KFBN en de andere notariële instellingen.
leden van de Raad van Bestuur, de Directeur-
Lorette Rousseau neemt het voorzitterschap van
De dagelijkse leiding van de KFBN is in handen
generaal, de diensthoofden en de medewerkers.
de KFBN op in juni 2012.
van Directeur-generaal Philippe Ch. Six. (11)
De KFBN kan ook op de toewijding rekenen 11.
De KFBN volgt alle voor het notariaat relevante regelgeving op en informeert en adviseert de notarissen en hun medewerkers i.v.m. de toepassing ervan. Daarnaast tracht de KFBN haar steentje bij te dragen bij de totstandkoming van nieuwe regelgeving door technische bijstand te leveren in materies waarmee het notariaat vertrouwd is. Elke dag worden de notarissen geconfronteerd met de noden en wensen van hun cliënten. Op die manier is het notariaat goed geplaatst om
Aktenbank (NABAN, zie p. 21), de modernisering van het centraal register van testamenten en de oprichting van het centraal register van huwelijkscontracten (het zogenaamde CRTCRH-project, zie ook p. 21). Met Febelfin werd overlegd over de wet-Breyne, een brochure “Woonkrediet” en de groene kredieten.
web link www.notaclick.be
Nieuwe technologieën
Modernisering openbare verkoop via
pers. Zo zal de notaris die de verkoop organiseert
Pas na die controle krijgen potentiële bieders
Notariële aktenbank (NABAN)
Notaclick
kandidaat-kopers hierop steeds duidelijk
effectief de toestemming om biedingen uit
Naast Notaclick zijn er nog internettoepassingen
Het beroep moderniseren om
De notarissen organiseren al decennia lang
wijzen. Bovendien wordt elk bod bevestigd met
te brengen. De hoogste bieders worden door
voor de burger op komst. Zo is er de Notariële
de cliënt beter te dienen
openbare verkopingen in verkoopzalen en cafés.
de elektronische identiteitskaart (eID) en de
de notaris uitgenodigd in zijn kantoor. Voor
aktenbank, kortweg NABAN, waarin alle nota-
Vergeleken met pakweg 10, 15 jaar geleden
Via Notaclick doen zij dit sinds eind 2011 ook op
daaraan verbonden pincode.
de verkoop wordt afgesloten, is er dus een
riële akten elektronisch ter beschikking zullen
heeft het notariaat een gedaanteverwisseling
het internet.
persoonlijk verschijnen voor de notaris voorzien.
zijn. Burgers zullen op termijn via het internet,
Gezien de verkoop of aankoop van een woning
Dit om alle manipulatie en mogelijke pogingen
met behulp van hun eID, toegang krijgen tot de
Het project
een belangrijke transactie is, is het advies dat de
tot fraude te vermijden.
akten die zij (mee) hebben ondertekend. Een
noodzaak om de steeds toenemende complexiteit
maakt de
notaris geeft uiteraard essentieel. Het is geen
van dossiers op te vangen. Door massaal te
openbare
alledaagse activiteit en het wordt ook steeds
Elektronische biedingen
tract bij de notaris opvragen, zal niet meer nodig
investeren in nieuwe technologieën en admini-
verkopen een
complexer. Geïnteresseerde kopers bezoeken het
Notaclick laat toe om een volledige elektronische
zijn. Via het internet zullen de akten permanent beschikbaar zijn.
ondergaan. Het beroep heeft zich in heel wat domeinen gemoderniseerd. Dat was een absolute
www.notaclick.be
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 21
Jaarverslag
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 20
kopie van een aankoopakte of een huwelijkscon-
stratieve vereenvoudiging blijven de notarissen
stuk toegankelijker voor een breder publiek.
pand graag vooraf, een woning wilt u immers
verkoop te organiseren, waarbij kandidaat-
hun dienstverlening permanent moderniseren.
De verkopingen zijn makkelijk te volgen via
met uw eigen ogen zien. Bij de notaris kunnen
kopers elektronisch kunnen bieden tot aan de
www.notaclick.be. Mensen hoeven dus niet per
ze alle nodige informatie opvragen en advies
toewijzing en dus niet meer naar een verkoop-
Testamenten en huwelijkscontracten
Drie fases
se verlof te nemen om een verkoop te volgen,
bekomen.
zaal hoeven te gaan.
Het afgelopen jaar stond o.a. het CRT/CRH-
In een eerste fase heeft het notariaat zijn
ze kunnen zelfs biedingen uitbrengen vanachter
Voor het publiek is dat een hele aanpassing.
project op het programma, de centrale registers
interne werking zien veranderen. Zo werden
de computer. Essentieel is dat Notaclick absolute
De nodige controles
Daarom wordt Notaclick geleidelijk ingevoerd.
waar testamenten en huwelijksakten elektro-
de notariskantoren ruim tien jaar geleden
zekerheid biedt over alle aspecten van de
De notaris zal gedurende het ganse proces
In overleg met hun notaris kunnen verkopers
nisch bewaard worden.
met elkaar verbonden via het zogenaamde
verkoop, zodat koper en verkoper op hun twee
de nodige controles uitvoeren. Zo worden
nog steeds kiezen om, na een periode van
Als u een huwelijkscontract of wijzigingsakte
“e-notariaat”, het extranet van het notariaat. In
oren kunnen slapen.
potentiële kopers geïdentificeerd via hun eID
elektronisch bieden, de verkoop af te sluiten in
afsluit, zal uw notaris dit registreren in een
en pincode. De notaris kan nagaan of mensen
een traditionele verkoopzaal. Op die manier kan
centraal register. Sinds 1 september 2011 is het
een tweede fase werd het e-notariaat uitgebreid via samenwerkingen met externe partners,
Bindende biedingen
die een bod willen doen bv. wel meerderjarig en
de verkoper kiezen voor de werkwijze die hem
Centraal Register van Huwelijksovereenkomsten,
waaronder de overheid. In 2011 werd de stap
De elektronische biedingen die via Notaclick
bekwaam zijn.
het best ligt.
kortweg CRH, operationeel. Dit register is een
naar de burger gezet met het Notaclick-project.
gebeuren, zijn bindend voor kopers en verko-
aanvulling op het reeds bestaande Centraal
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 23
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 22
Register van Testamenten (CRT), dat voort-
laatste 30 jaar hebben opgemaakt en waarvan
Ook aan het laatste notariscongres in Namen
wijze en dit 3 à 4 maanden voor de onderteke-
Het CRT/CRH-project omvat de centrale
De vormingsactiviteiten aangeboden door de
aan ook in een modernere databank wordt
beide echtgenoten nog in leven zijn. Zelfs als de
werd door het departement communicatie
ning van de akte. Hierdoor beschikken ze over
(elektronische) registers waarin respectievelijk
NR zijn op de notariële praktijk gericht en spelen
opgenomen. Het ene wordt een centrale
echtgenoten intussen gescheiden zijn. Op die
organisatorische en communicatieve onder-
de meest recente gegevens over de Belgische
de gegevens van testamenten en huwelijkscon-
vaak in op de juridische actualiteit. Zeer belang-
gegevensdatabank voor alle huwelijksovereen-
manier wordt de databank een stuk relevanter.
steuning gegeven (opvolging inschrijvingen,
vastgoedmarkt.
tracten zijn opgeslagen.
rijk trouwens vermits de notarissen en hun
komsten, het tweede is een databank voor alle geregistreerde testamenten en andere beschik-
medewerkers vaak de eersten zijn die nieuwe
vertaal- en redactiewerk,…). Communicatie
kingen die hun uitwerking hebben na overlijden.
Dit jaar werd ook een nieuwe brochure
Bij de lancering van Notaclick – het online-
regelgeving in de praktijk moeten toepassen.
Daarnaast is er Notarius, het magazine van het
uitgebracht in samenwerking met de Koning
platform voor openbare verkopen – zorgde
De specifieke opleidingen voor medewerkers
Het register bevat enkel metagegevens, niet de
Interne communicatie
notariaat, dat een belangrijk communicatiemid-
Boudewijnstichting (KBS): ‘Dementie, hoe ermee
het departement Communicatie voor heel wat
kregen dit jaar opnieuw bijzondere aandacht.
akten zelf. Het register geeft alleen aan of u een
De communicatiedienst van de KFBN
del vormt. In dit tweemaandelijkse tijdschrift
omgaan?’ Via een luisternetwerk van notarissen
ondersteuning. Ondermeer bij de brochures,
Zo werden er twee reeksen van de snelcursus
huwelijkscontract of wijzigingsakte heeft opge-
ondersteunt de notariële instellingen bij hun
worden voor het notariaat belangrijke onderwer-
heeft de KBS talrijke getuigenissen verzameld die
de opnames van verschillende instructievideo’s,
voor medewerkers georganiseerd. In deze cursus
maakt en voor welk stelsel u koos. De akte en de
communicatie aan het notariaat. Een van de
pen besproken, zowel juridisch als niet-juridisch.
weinig of niet gekende sociale mistoestanden
de vertaling van de website, workshops en
wordt in groep een aantal praktische toepas-
inhoud ervan zelf blijven dus vertrouwelijk.
belangrijkste communicatiekanalen is het extra-
blootlegden. Op basis daarvan werden verschil-
presentaties en help-sectie van de website werd
singen aangeleerd, zodat de individuele notaris
In de eerste plaats is de databank toegankelijk
net waartoe de notariële gemeenschap toegang
Het wordt verzonden naar iedereen die in het
lende projecten opgestart, waaronder een reeks
communicatieve bijstand verleend.
dit zelf niet meer hoeft aan te leren aan zijn
voor de notarissen zelf, maar ook voor o.a.
heeft. Dit zeer nuttige hulpmiddel biedt de
notariaat werkzaam is, maar ook naar erenotaris-
brochures.
gerechtsdeurwaarders en overheden. Schuldei-
kantoren een uitgebreide verzameling juridische
sen en studenten notariaat. Het magazine heeft
sers krijgen alleen toegang via een notaris of een
en niet-juridische informatie alsook heel wat
een oplage van 9.400 exemplaren.
deurwaarder. Op termijn zullen ook gehuwden
IT-toepassingen waardoor de notaris informatie
zelf hun dossier kunnen inkijken en dit via hun
kan uitwisselen met diverse overheden in het
elektronische identiteitskaart.
kader van zijn dossiers.
De notariskantoren hebben trouwens het
Op het e-journaal (waarop dagelijks nieuws en
engagement op zich genomen om 30 jaar terug
informatie wordt gezet), werden vorig jaar 367
in de tijd te gaan. Zij zullen alle huwelijkscon-
berichtjes geplaatst in twee talen.
tracten en wijzigingsakten registreren die zij de
medewerkers. De Nederlandstalige gemeenschapsraad
Perscommuniqués waren er ondermeer voor de
Net zoals elk jaar wordt de beginners- en
website ‘European Directory of Notaries’ en CRT/
De Nederlandstalige gemeenschapsraad (NR)
gevorderdencursus aangeboden op twee
Externe Communicatie
CRH. De website is een initiatief van de Notaris-
overziet verschillende commissies die elk hun
verschillende locaties, gespreid over 30 vrijdag-
Elk trimester brengt de KFBN de Notarisbaro-
sen van Europa, met steun van de Europese
eigen specifieke taak hebben.
namiddagen. Dit jaarprogramma is opgedeeld in
meter uit. Deze peilt naar de activiteiten van de
Commissie. Men kan er bv. een Praagse notaris
bevolking over vastgoed, vennootschappen en
zoeken die Engels of Frans spreekt en die kan
Vorming
worden volgens eigen tempo. Bepaalde
familiezaken. Het gaat o.a. over de verkoop van
helpen met grensoverschrijdende transacties.
Het notariaat besteedt heel veel aandacht aan
onderwerpen komen zowel bij de beginners als
vastgoed in de afgelopen maanden. De notaris-
Denk maar aan de aankoop van een woning of
de permanente vorming, zowel voor de notaris
bij de gevorderden aan bod. Er werd ook een
sen verzamelen de gegevens op elektronische
de oprichting van een bedrijf.
als voor zijn medewerkers.
specifieke vormingsnamiddag georganiseerd
modules die door de cursist kunnen afgewerkt
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 25
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 24
voor niet-juristen met als thema “Precontractuele
Managementsvaardigheden werden eveneens
consultant die samen met de notaris bekijkt waar
‘Huwelijk’, ‘Erven’, ‘Schenkingen’, ‘Echtscheiding
informatieplicht bij het tot stand komen van een
opgenomen in het opleidingspakket. Op basis
de organisatie aan efficiëntie kan winnen.
door onderlinge toestemming’ en ‘Vennoot-
onderhandse koopovereenkomst”.
van de praktijkervaringen die de consultants
schappen’.
in het notariaat hebben opgedaan (o.a. audits,
Decreten
Een vaste waarde is het programma ‘Bij de
Ook de opleidingen in bemiddeling zijn een vast
consultancy, …) werd een training opgesteld met
Voor de opvolging van de decreten en de
notaris’ dat op Kanaal Z en een aantal regionale
onderdeel van het opleidingspakket. Naast de
als doelstelling de notarissen vertrouwd maken
contacten met de Vlaamse beleidsmakers is er
zenders (WTV/Focus en AVS) loopt. In 2012
basisopleiding en gespecialiseerde cursussen,
met de basisprincipes van kantoormanagement.
in de schoot van de NR de ‘commissie decreten’.
zal deze uitzending trouwens op alle regionale
werd ook een Rondetafel over het onderwerp
Ten slotte werden er 5 grootschalige juridische
Deze commissie komt tussen in dossiers die de
zenders in Vlaanderen en Brussel te zien zijn.
georganiseerd.
studiedagen georganiseerd in Brussels Expo.
toepassing van Vlaamse wetgeving op notarieel
Ook op relevante beurzen is het notariaat
vlak betreft, zoals ruimtelijke ordening, wonen
aanwezig. Zo hadden we dit jaar een stand op
en bodemreglementering.
‘Finance Avenue’ en ‘Finance Day’.
voorbereiding op het examen van kandidaat-
Public Relations
Nieuw was ‘De dag van de Successieplanning’: in
notaris en met medewerking van academische
Voor de communicatie naar het grote publiek,
alle Notarishuizen van het land waren er gratis
specialisten.
werkt de NR nauw samen met het departement
infosessies over successieplanning. Zo’n 2.000
communicatie van de KFBN. Zo ondersteunt
mensen pikten een infosessie mee.
Daarnaast werd een cyclus notariële fundamenten gehouden lopende over 4 zaterdagen, ter
Deelnemers vormingsactiviteiten 2011 Thema Opleidingen Bemiddeling Opleidingen Integrale Kwaliteitszorg Juridische lessenreeksen en studiedagen uitsluitend voor notariële medewerkers Juridische studiedagen voor notarissen en notariële juristen TOTAAL
IKZ
het departement de activiteiten van de
Op het vlak van de Integrale Kwaliteitszorg heeft
Commissie Public Relations. Die bestaat uit een
de NR de zogenaamde toolbox samengesteld
tiental notarissen die niet alleen regelmatig als
Sessies
Aanwezigen
13
212
met meer dan 100 praktische documenten
woordvoerder optreden in diverse media, maar
9
116
voor communicatie en dossierverwerking. Deze
ook de teksten redigeren voor folders, brochures
129
2.828
toolbox is online consulteerbaar via het extranet
en de website notaris.be.
9
6.150
van het notariaat. Notariskantoren kunnen ook
Het afgelopen jaar waren er bv. updates van de
160
9.306
nog steeds de hulp inroepen van een externe
brochures ‘Wat kan een notaris voor u doen’,
www.notaris.be/ nieuws-pers/tv.php
Vertrouwen De notariële instellingen
een reglement inzake de schatting van een
Verder waakt de Nationale Kamer erover dat
notariskantoor. Een van de doelstellingen van
toekomstige notarissen hun stage correct
Nationale Kamer van notarissen
het directiecomité van de Nationale Kamer is om
afwerken. Zo werden provinciale stagecom-
De gewijzigde wet op het notarisambt (1999)
de bestaande regelgeving te implementeren, te
missies opgericht voor een optimale opvolging
voorzag onder andere in de oprichting van de
optimaliseren en de notarissen concreet beter te
van zowel stagiairs als stagemeesters. Ze duidt
Nationale Kamer van notarissen (2000).
begeleiden.
eveneens de leden-notarissen aan die in de
Zij is het wettelijk reglementerend en vertegen-
Benoemingscommissies voor het notariaat zete-
woordigend orgaan van het notariaat.
Zo heeft de Nationale Kamer reeds aan
len en organiseert de werking van het Notarieel
Haar opdracht bestaat er bijgevolg in om :
iedere notaris het «Vademecum Ventôsewet»
Fonds (zie blz. 29). De Algemene Vergadering
• te zorgen voor een uniforme ambtsuitoefe-
beschikbaar gesteld, een handige bundeling
van de Nationale Kamer is samengesteld uit de
van de basiswet en alle reglementeringen van
vertegenwoordigers van de elf genootschappen
de Nationale Kamer. De Nationale Kamer werkt
van notarissen. Acht van deze leden vormen het
ook rond een aantal andere meer specifieke
Directiecomité die de werkzaamheden van de
ning in het belang van het publiek; • te waken over de gelijke uitvoeringsvoorwaarden van het notarisambt.
onderwerpen aan overzichtelijke vademecums
Nationale Kamer voorbereidt en haar beslis-
Zo stelde de Nationale Kamer de voorbije jaren
die een praktische leidraad willen zijn voor de
singen uitvoert.
onder andere regels op inzake deontologie
betrokkenen.
en inzake de controle op de boekhouding. De
“Na ons huwelijkscontract hebben we allebei een testament gemaakt. En Ghislaine heeft haar woning verkocht om bij mij te komen wonen. De notaris gaf ons het nodige advies. Nu zijn we goed beschermd en hebben we geen zorgen meer over onze toekomst.” Ghislaine en Nicole, getrouwd
Video
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 27
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 26
Naast de continue werking van de Nationale
aandacht voor de kwaliteit van de uitoefening
De Nationale Kamer heeft recent een nieuw
Kamer, vooral op het vlak van de adviesverlening
van het notarisambt blijkt eveneens uit de regle-
reglement inzake het witwassen van geld uitge-
en de begeleiding van de overdracht van
menteringen inzake permanente opleiding en
vaardigd, met een begeleidend vademecum voor
kantoren, werden een aantal bestaande regle-
kwaliteitscontrole. Ook werd de nodige aandacht
de notarissen en hun medewerkers. Bijzondere
menteringen geëvalueerd en herzien, met name
besteed aan de optimalisatie van de overdracht
aandacht gaat eveneens naar de notariële
inzake de notarisvennootschappen en de schat-
van notariskantoren met het uitbrengen van
boekhouding, onder meer door de oprichting
ting van notariskantoren. Gelet op de nieuwe
vademecums voor de nieuwbenoemde notaris-
van een bijzondere cel die het toezicht op
wettelijke verplichting stelde de Nationale Kamer
sen en de overdragers, richtlijnen met betrekking
de boekhouding van de genootschappen wil
eveneens een reglement witwaswetgeving op,
tot de overdracht van notariskantoren en
ondersteunen.
waarbij veel aandacht aan de ondersteuning van
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 29
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 28
de notarissen werd besteed, onder meer door
Benoemingscommissies voor het notariaat
Hoe notaris worden?
middel van een vademecum, studiedagen en de
De nieuwe notariswet voorzag de oprichting van
Een jurist die notaris wil worden, moet na 5 jaar
uitwerking van de controle.
twee Benoemingscommissies: een Nederlandsta-
rechten en 1 jaar notariaat, een stage lopen
lige en een Franstalige.
van 3 volle jaren, hoofdzakelijk in één of meer
Provinciale Kamers
notariskantoren.
het hoofd van een vacant kantoor waar nog
verbonden aan de korting:
die elders hun kantoor uitbaten. Het Notarieel
geen opvolger werd benoemd;
• het moet gaan om een eerste gezinswoning,
Fonds is een aparte rechtspersoon, door de wet
• hij kan zich associëren met één of meer notarissen; • hij kan door de koning benoemd worden tot notaris-titularis, nadat hij succesvol zijn
voor eigen gebruik; • het moet gaan om een aankoop met toepas-
opgericht bij de Nationale Kamer van notarissen die instaat voor de administratie van het fonds.
sing van het verminderd registratierecht; • de kopers moeten minstens de helft van de
De Verzekeringen van het Notariaat
De Provinciale Kamers zijn de lokale
Samen vormen zij de Verenigde Benoemings-
draaischijven van het notariaat. Sinds de
commissies. Elke Benoemingscommissie bestaat
Na de stage kan hij de titel van kandidaat-notaris
kandidatuur heeft gesteld voor de overname
aankoopprijs lenen bij een sociale
De Verzekeringen van het Notariaat, opgericht
nieuwe notariswet is het beroep per provincie
uit 8 effectieve en 8 plaatsvervangende leden:
bekomen door deelname aan het examen dat
van een vacant kantoor naar aanleiding van
kredietmaatschappij.
onder de vorm van een coöperatieve vennoot-
gestructureerd. België telt tien provincies, maar
4 niet-notarissen (waaronder een magistraat en
eenmaal per jaar georganiseerd wordt door
een oproep gepubliceerd in het Belgisch
De korting is mogelijk dankzij het Notarieel
schap, hebben als hoofddoel de notarissen een
de nieuwe notariswet voorziet een elfde, nl.
een hoogleraar in de rechten) en 4 notarissen.
de Benoemingscommissies. Zij rangschikken
Staatsblad. In dat geval worden alle geïnte-
Fonds, een uniek financieringsorganisme dat
beroepsverzekering aan te bieden. Deze instelling
de deelnemers op grond van de resultaten van
resseerde kandidaat-notarissen vergeleken
opgericht werd door het notariaat. Alle notaris-
verzekert de burgerlijke aansprakelijkheid van de
Brussel-Hoofdstad. De Provinciale Kamers van notarissen zijn o.a. bevoegd om klachten van
Elke Benoemingscommissie is, voor zijn eigen
de schriftelijke en mondelinge proeven en op
door de Benoemingscommissie die een
sen van het land storten immers jaarlijks een
notaris bij fouten verbonden aan de uitoefening
cliënten te behandelen of om te bemiddelen bij
taalrol, bevoegd voor:
basis van geschreven en gemotiveerde adviezen
rangschikking opstelt van de (maximum)
bijdrage aan het Notarieel Fonds, in functie van
van het notarisambt. De verzekering dekt ook
de afhandeling ervan.
• de rangschikking van de meest geschikte
van de procureur des Konings en het notarieel
3 meest geschikte kandidaten. De koning
het nettoresultaat van hun kantoor. Vervolgens
de verantwoordelijkheid van de notaris of de
Zij geven eveneens onpartijdig advies i.v.m.
kandidaten voor een benoeming tot
adviescomité van de provincie waar de best
benoemt vervolgens de notaris, rekening
kan elke notaris via het Notarieel Fonds het
schade die hij lijdt als gevolg van verduistering
onduidelijkheden over de berekening van
kandidaat-notaris;
geklasseerde kandidaat actief is. Enkel de 90
houdend met deze rangschikking.
bedrag van de toegestane korting terugvorderen
opgezet door medewerkers. Zij staat ook garant
indien aan de drie bovenstaande voorwaarden
voor de uitbetaling van een schadevergoeding
Notarieel Fonds
voldaan is. Het Notarieel Fonds illustreert de
aan de notaris bij een gedeeltelijke of volledige
Om meer mensen in staat te stellen een eigen
onderlinge solidariteit in de sector.
vernieling van zijn archieven.
de erelonen. Andere opdrachten van de
• de rangschikking van de meest geschikte
Provinciale Kamers zijn de handhaving van
kandidaat-notarissen voor een benoeming
de tucht onder de leden van het provinciale
tot notaris titularis.
genootschap, het toezicht op de boekhouding
bestgeklasseerde deelnemers worden door de Koning tot kandidaat-notaris benoemd. Een kandidaat-notaris kan op 3 manieren notaris
woning aan te kopen, kunnen personen die een
van de notariskantoren en de goedkeuring
Daarnaast behandelen de Benoemingscommis-
worden:
bescheiden woning aankopen, sinds 1 januari
Dankzij de oprichting ervan wordt immers
Ten slotte dekken de Verzekeringen het risico
van ontwerpovereenkomsten van notariële
sies klachten van particulieren over de werking
• hij kan als plaatsvervanger aangesteld
associaties en de oprichting van notarisven-
van notariskantoren.
nootschappen.
2000, genieten van een korting van 250 euro
vermeden dat notarissen die gevestigd zijn
van overlijden door een ongeval van de
worden ter vervanging van een notaris die
op het ereloon van de notaris die de koopakte
in een streek met veel bescheiden woningen
koper van een onroerend goed in de periode
tijdelijk het ambt niet kan uitoefenen of aan
verlijdt. Er zijn een aantal voorwaarden
meer zouden moeten bijdragen dan notarissen
tussen de ondertekening van de onderhandse
web link www.cnue.eu
verkoopovereenkomst in een notariskantoor en
boekhoudkundige en rentabiliteitscontroles
de ondertekening van de authentieke akte.
uitwijzen dat er onvoldoende werkingsmiddelen
• Sociaal Fonds voor Notarisbedienden
nieuwe verzekering tegen inkomensverlies en de
De tussenkomst wordt geboden wanneer de
op het kantoor aanwezig zijn, hetgeen de
• Notarieel Vormingsinitiatief (NOTA VI)
groepsverzekering voor de notarisbedienden zijn
rechthebbenden van de koper de authentieke
continuïteit van het notariskantoor in gevaar
• Financieringsfonds voor de Tewerkstelling in
toevertrouwd aan AG Insurance. Daarnaast is er de
aankoopakte hebben getekend.
kan brengen. Daarnaast biedt zij bijstand aan
voor klerken en notarisbedienden
het notariaat
De sectorale hospitalisatieverzekering, de
Voorzorgskas van het notariaat, die het aanvullend pensioenstelsel voor de notarissen beheert.
notariële instellingen voor zover deze bijstand
Op 13 en 27 oktober 2011 werden in de schoot
De Notariële Zekerheid
conform is aan haar sociaal doel en ondersteunt
van het paritair comité voor de notarisbedienden
De Notariële Zekerheid is een garantiefonds
zij de gevolgde strategie binnen het notariaat, in
tal van collectieve arbeidsovereenkomsten
Notarissen van Europa
opgericht onder de vorm van een VZW.
het kader van de preventie.
(CAO’s) gesloten die de hervorming van de
De «Conseil des Notariats de l’Union Euro-
Krachtens haar statuten verleent zij, op basis
aanvullende voordelen voor de notarisbedien-
péenne» (CNUE), ook «Notarissen van Europa»
van vastliggende criteria, tussenkomsten aan
Sociale instellingen
den afronden. Vanaf 1 januari 2012 werden
genoemd, is het officieel orgaan dat als woord-
slachtoffers te goeder trouw van notarissen
Het notariaat is niet alleen bekommerd om de
deze voordelen in een vernieuwd kleedje
voerder en vertegenwoordiger van het notariaat
die in de uitoefening van hun ambt geldelijk
consument, maar ook om het sociale welzijn van
gestoken en worden ze voortaan beheerd door
bij de Europese instellingen fungeert. De CNUE
in gebreke gebleven zijn en dit op vrije en
zijn medewerkers.
een nieuw opgericht orgaan, het Fonds voor
vertegenwoordigt alle 21 notariaten naar Latijns
vrijwillige basis zonder dat derden hierop enig
Daarom creëerde het notariaat een aantal
Bestaanszekerheid van het Notariaat. Het Sociaal
model van de Europese Unie. Ze informeert
recht kunnen laten gelden. Deze tussenkomsten
sociale diensten, die de notarissen bijstaan om
Fonds voor Notarisbedienden, het Notarieel
ononderbroken haar leden over de evolutie van
mogen bovendien enkel en alleen betrekking
hun verplichtingen als werkgever na te komen,
Vormingsinitiatief en het Financieringsfonds
de Europese wetgeving en alle initiatieven die
hebben op bewaargevingen die uit de notariële
zoals o.a.:
voor de Tewerkstelling in het notariaat houden
door de verschillende instellingen van de Unie
bedrijvigheid voortvloeien.
• het Sociaal Secretariaat der notarissen van
in 2012 op te bestaan.
worden genomen.
Deze instellingen werken ook samen met een
De Europese notariaten worden in de CNUE door
aantal externe partners voor een specifieke
hun voorzitters vertegenwoordigd. De CNUE
België Verder kan de Provinciale Kamer aan de Nota-
• de paritair beheerde instellingen voor de
riële Zekerheid verzoeken haar een lening toe
sectorale tegemoetkomingen voor notaris-
dienstverlening op maat, zoals Zenito, Attentia-
staat onder toezicht van een voorzitter, tevens
te kennen ter ondersteuning van een kantoor
bedienden:
CBMT Preventie & Bescherming, Attentia
woordvoerder, die zijn functie gedurende één
Kinderbijslagfonds en Euromut (ziekenfonds).
jaar uitoefent.
in tijdelijke financiële moeilijkheden, indien de
• Nationale Kas voor aanvullend pensioen
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 31
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 30
Contact
Nuttige Info
Koninklijke Federatie van het
Juridische zaken
Credoc cvba - informaticafiliaal
Belgisch notariaat vzw
H. Jacobs
van de KFBN vzw
Tel.: 02/505.08.07 – Fax: 02/505.08.90 Bergstraat 30-34, 1000 Brussel
E-mail:
[email protected]
Tel.: 02/505.08.11 – Fax: 02/505.08.58
Bergstraat 30-34, 1000 Brussel Tel.: 02/611.23.20 – Fax: 02/611.23.25
E-mail:
[email protected]
Comité voor studie en wetgeving
Algemene directie
Tel.: 02/505.08.36 – Fax: 02/505.08.90
Ph. Ch. Six
E-mail:
[email protected]
Nationale Kamer van notarissen
Notariële kantoororganisatie
Mr. J. Dupont, Voorzitter
C. Van Acker
A. C. Deleye, Directeur
Nederlandstalige gemeenschapsraad
Tel.: 02/505.08.35 – Fax: 02/505.08.55
Bergstraat 30-34, 1000 Brussel
C. Gillis, Secretariaat
E-mail:
[email protected]
Tel.: 02/506.46.30 – Fax: 02/506.46.39
E-mail:
[email protected]
Tel.: 02/505.08.21 – Fax : 02/505.08.55 E-mail :
[email protected]
Tel.: 02/505.08.52 – Fax: 02/505.08.15
E-mail:
[email protected]
E-mail:
[email protected]
Communicatie en relaties met het notariaat
www.notaris.be
B. Azare Tel.: 02/505.08.14 – Fax: 02/505.08.15
Conseil communautaire francophone
“De notaris heeft ons wegwijs gemaakt bij het opstarten van de onderneming. Nu ben ik enkel DJ, in de toekomst wellicht ook organisator van events en producer. Die uitbreiding heeft de notaris nu al voorzien in de statuten van mijn bedrijf.” Gijs, professioneel DJ
Video
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 33
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 32
E-mail:
[email protected]
Internationale Raad van het Belgisch Notariaat
N. De Block, Secretariaat
Bergstraat 30-34, 1000 Brussel
Tel.: 02/505.08.50 – Fax: 02/505.08.59
Mr. J. Dupont en
E-mail:
[email protected]
Mr. B. van Opstal, Co-voorzitters
www.notaire.be
Tel.: 02/505.08.96 – Fax: 02/505.08.93 E-mail:
[email protected]
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 35
Jaarverslag
2011
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 34
Benoemingscommissies voor het notariaat
Verzekeringen van het Notariaat cvba
Sociale instellingen
CNUE vzw
Bergstraat 30-34, 1000 Brussel
(Conseil des Notariats de l’Union
J. Van Cleemput, Directeur
européenne)
Tel.: 02/505.08.70 / 73 – Fax: 02/514.31.33 Beenhouwersstraat 67, 1000 Brussel
E-mail:
[email protected]
Tel.: 02/506.46.44 – Fax: 02/506.46.49 E-mail:
[email protected]
Verbroedering der Belgische Notarissen vzw
Tel.: 02/500.14.11 – Fax: 02/500.14.14
Kortenberglaan 52, 1000 Brussel
Nederlandstalige Benoemingscommissie,
p/a Mr J. Delange
E-mail:
[email protected]
Tel.: 02/513.95.29 – Fax: 02/513.93.82
Mr. A. Van den Bossche, Voorzitter
Place de Bronckart 17, 4000 Liège
Franstalige Benoemingscommissie,
Tel.: 04/254.42.52 – Fax: 04/254.42.53
Dhr. A. Culot, Voorzitter Beroepsinstellingen
E-mail:
[email protected] Sociaal Secretariaat der Notarissen van België
VLN (Vereniging Nederlandstalige Licentiaten
Tel.: 02/500.14.31 – Fax: 02/500.14.14
en Masters in het Notariaat)
E-mail:
[email protected]
Notariële Zekerheid vzw
1000 BRUSSEL
Fonds voor Bestaanszekerheid van het
notariaat)
[email protected]
Notariaat
Administratief Secretariaat
www.vln.be
Tel.: 02/500.14.56 – Fax: 02/500.14.85
Via Flaminia 158/A, 00196 Rome, ITALIE
E-mail :
[email protected]
Tel.: +39/06/320.83.84
Tel.: 02/505.08.81 / 82 – Fax: 02/505.08.86 E-mail:
[email protected]
UINL (Internationale Unie van het Latijns
Bergstraat 30-34 Bergstraat 30-34, 1000 Brussel
www.cnue.eu
Fax: +39/06/360.91.499
ALN (Association des licenciés en notariat) p/a N. Grooters
Nationale kas voor aanvullend pensioen
E-mail:
[email protected]
Vereniging van Erenotarissen van België
E-mail:
[email protected]
voor klerken en notarisbedienden vzw
www.uinl.org
Tel.: 02/505.08.79 – Fax: 02/505.08.55
www.e-aln.be
Tel.: 02/500.14.56 – Fax: 02/500.14.85
E-mail:
[email protected]
E-mail:
[email protected] Voorzorgskas van het notariaat ofp E-mail :
[email protected]
2011 Jaarverslag
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat 36
Wij wensen alle medewerkers van onze federatie van harte te bedanken. Hun inzet en dynamisme dragen bij tot de verdere modernisering van het beroep. Raad van bestuur KFBN, 29 maart 2012. Design: Comfi Foto’s: Bart Azare (p.6,7,8,15,21,25,31), Jan Caudron (p.1), Charles Six (cover, p.2,10,26,32) , Emmanuel Crooÿ (p.18) Videoproductie: Picstory Verantwoordelijke uitgever: Bart van Opstal, Vijverstraat 49, 8000 Oostende D/2012/1928/6
Dit jaarverslag werd gedrukt op papier afkomstig van verantwoord beheerde bossen. Voor deze publicatie heeft de KFBN de aanplanting gefinancierd van 2.500 bomen en dit via de NGO Kiem des levens. De bomen compenseren voor een deel onze CO2-uitstoot. De NGO Kiem des levens is een project onder toezicht van de Koning Boudewijnstichting.
Scan deze code en ontdek de elektronische versie.
Bergstraat 30-34 1000 Brussel
www.notaris.be
Interactie met de burger
Scan deze code en ontdek de elektronische versie.
Innovatie
Expertise
Advies
Vertrouwen
Bergstraat 30-34 1000 Brussel
www.notaris.be
Jaarverslag 2011
Wij wensen alle medewerkers van onze federatie van harte te bedanken. We hebben een bijzondere versie van dit jaarverslag gemaakt, incl. audiovisueel materiaal. Via verschillende media wordt dit verslag
Hun inzet en dynamisme dragen bij tot de verdere modernisering van het beroep. Raad van bestuur KFBN, 29 maart 2012.
een multimediale ervaring. U kan de QR-codes inscannen met uw smartphone of tablet door een gratis scan-programma te downloaden.
p.1
Voorwoord van de voorzitter
Foto’s: Bart Azare (p.6,7,8,15,21,25,31), Jan Caudron (p.1), Charles Six (cover, p.2,10,26,32) , Emmanuel Crooÿ (p.18) Videoproductie: Picstory
QR-code
p.2
Design: Comfi
Interactie met de burger
Video
Verantwoordelijke uitgever: Bart van Opstal, Vijverstraat 49, 8000 Oostende D/2012/1928/6
web link
p.10 Notariaat in cijfers
Dit jaarverslag werd gedrukt op papier afkomstig van verantwoord beheerde bossen. Voor deze publicatie heeft de KFBN de aanplanting gefinancierd van 2.500 bomen en dit via de NGO Kiem des levens. De bomen compenseren voor een deel onze CO2-uitstoot.
p.16 Notariële instellingen p.32 Nuttige info
De NGO Kiem des levens is een project onder toezicht van de Koning Boudewijnstichting. Op www.notaris.be vindt u de elektronische versie van dit jaarverslag, incl. video’s.
