Intensiever door extensivering Antropologie Faculteit der Sociale Wetenschappen
Projectvoorstel Educatieve Middelen Pool 2008-2009
vrije Universiteit amsterdam
© 2008 Vrije Universiteit, Amsterdam
Projectvoorstel – Intensivering door extensivering, versie 1
Status Versie Vervolgproject Looptijd
Concept 0.3 n.v.t. 16 maanden
Bestandsnaam
Dr. F. Colombijn, universitair docent en onderwijsmanager Sociale en Culturele Antropologie 15.02.2007 Dr. P. Kerkhof, Portefeuillehouder Onderwijs FB Faculteit der Sociale Wetenschappen F. Colombijn Intensiever door extensivering EMP 2008
Versiehistorie
Versienummer
Datum
Auteur
Opmerking
0.1
12/2
FC
0.2
15/2
FC
0.3
17/3
FC
gestuurd aan Ellen, Juliette, Anton, Peter, Ina, Oscar, Carel, Ldocenten-SCA en Onderwijscentrum (C.M.J. Peters en G.J. Los) Ingediend bij Onderwijscentrum, CC FB en MT aan Ellen Bal, Gert-Jan Los, Peter Kerkhof
Auteur
Datum Opdrachtgever Projectleider
Contactpersonen Onderwijscentrum VU:
2
Projectvoorstel – Intensivering door extensivering, versie 1
3
Procedure en overige vragen: mevr. drs. C.M.J. Peters (E:
[email protected] T: 020 –598 9221) ICT&Onderwijs: dhr. drs. G.J. Los (E:
[email protected] T:020 – 598 5493) Digitaal Portfolio: mw. drs J. Poortinga (E:
[email protected] T: 020 - 598 5481) Kwaliteitszorg: dhr. dr. W. van Os (E:
[email protected] T: 020- 598 5480) Onderwijsvisie: dhr. drs. G.J. Los (E:
[email protected] T:020 – 598 5493)
1. Samenvatting Het EMP project Intensiever door extensivering streeft ernaar met een dalende onderwijsformatie en een stijgende studentenpopulatie nieuwe intensieve onderwijsvormen te ontwikkelen, zonder dat de docent meer tijd hoeft te investeren. Het project zelf mag een tijdsinvestering vragen, maar in de jaren daaropvolgend moet het reguliere onderwijsprogramma minder tijd van de docenten vergen.
2. Rechtvaardiging van het project Motivatie De Bachelor opleiding Antropologie (met de varianten Sociale en Culturele Antropologie, Organisatieantropologie en Historische Antropologie) heeft te maken met een krimpende formatie en een groeiende studentenpopulatie. De afgelopen drie jaar zijn een hoogleraar en twee UHDs vertrokken (2,6 fte) en niet vervangen. Doordat gelijktijdig het Bachelor programma en de voorlichting aan potentiële studenten verbeterd zijn, neemt de instroom, na een aantal jaren een dalende trend vertoond te hebben, toe. De sombere financiële meerjarenraming van de Faculteit der Sociale Wetenschappen maakt het onwaarschijnlijk dat de formatie van de afdeling Antropologie binnen afzienbare termijn substantieel wordt uitgebreid. Kortom, de docentstudent ratio verslechtert. De verslechterende docent-student ratio is zorgelijk, omdat de VU opleiding Antropologie zich voorheen profileerde door het aanbieden van intensief, kwalitatief hoogstaand onderwijs. Mede dankzij het intensieve onderwijs hield de VU opleiding zich staande in de slag om aankomende studenten met de zusteropleidingen in Nederland, die allen groter zijn. De situatie is ook zorgelijk, omdat de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie in haar besluit van 7 januari 2008 al opmerkte dat ‘een verslechtering van de staf-studentratio en verzwaring van de onderwijslast voor docenten in de toekomst negatieve effecten kan hebben op de kwaliteit van het onderwijs. [De visitatiecommissie] vraagt ook aandacht voor de roofbouw die op de staf gepleegd wordt’. De situatie wordt verergerd bij specifieke vakken die extra studenten trekken, doordat zij verplicht zijn voor studenten van andere opleidingen, veel exchange studenten of andere keuzevakstudenten trekken of onderdeel van een minor zijn geworden. Tot slot wordt opgemerkt dat in de beleving van docenten onderwijs altijd meer tijd kost dan hun formele onderwijstaak, wat ten koste gaat van hun onderzoek. Ongezonde stress kan een gevolg zijn. Doel van het voorgestelde EMP project Intensiever door extensivering is het bachelor onderwijs Antropologie intensief te houden of zelfs intensiever te maken, zonder dat docenten structureel meer tijd in het onderwijs investeren. Onder intensief onderwijs wordt hier verstaan onderwijsvormen die studenten activeren stof niet alleen te consumeren, maar ook op andere wijzen te verwerken (mondelinge presentaties, papers, gerichte opdrachten, verbanden leggen met de actualiteit, enz.). Bijdragen aan facultair onderwijsbeleid Het project past bij het facultaire onderwijsbeleid van steeds beter onderwijs te willen geven. De Master opleiding Social and Cultural Anthropology kwam bij de afgelopen visitatie als de beste van Nederland naar voren; het streven is bij de volgende visitatie ook de Bachelor opleiding tot de beste te hebben gemaakt. Aansluiting bij EMP-thema’s Het project sluit aan bij het EMP thema ‘Onderwijsontwikkeling en de onderwijsvisie VU’, m.n.
Projectvoorstel – Intensivering door extensivering, versie 1
4
bij het begrip community of learners (blackboard, peersessies, peer reviews, social software).
3. Projectdefinitie Projectdoelstellingen Het doel van het project is om bij twee vakken studenten intensiever onderwijs te geven, door hen zelf meer te activeren en te betrekken. Te denken valt aan: 1. peer review. Dit kan desgewenst anoniem gedaan worden. Verstandig is om het peerreview cijfer niet het eindcijfer maar een deelcijfer te maken. 2. Question Bank, een programma waarbij studenten wekelijks tentamenvragen inleveren, bijv multiple choice vragen met mogelijke antwoorden; studenten gaan onderling de vragen beoordelen; goede studenten kunnen een bonuspunt krijgen en slecht werkende studenten kunnen uit het systeem worden gegooid (en missen dan de vragen). 3. Turn-it-in: studenten reageren op een eerste concept van een digitaal ingeleverd paper; de auteurs van het paper corrigeren hun eerste versie op basis van het door medestudenten geleverde commentaar. Doorgaans levert 2/3 van de studenten commentaar. Het voordeel voor de docent is dat zij/hij minder hoeft na te kijken of bij het nakijken hopelijk geen simpele fouten meer tegenkomt. 4. groepsopdrachten: hierbij moet de docent het werk zo organiseren dat studenten moeten samenwerken, bijvoorbeeld door het verdelen van taken. De docent heeft bij groepsopdrachten minder na te kijken. Het maken van groepsopdrachten is te organiseren binnen blackboard. 5. WIKI’s (vgl. Wikipedia): variant van de groepsopdrachten waarbij het mogelijk is oude versies terug te halen en te zien welke student wat gedaan heeft. Hierdoor wordt het free-rider dilemma ondervangen. De nodige programmatuur is Wiki of Sharepoint. 6. enzovoort … Projectbereik Het project richt zich op het selecteren en implementeren van geschikte didactische hulpmiddelen. Het project wordt uitgevoerd bij vakken die voorheen intensieve werkvormen kenden en thans steeds meer de vorm van een hoorcollege opgedrongen krijgen door de gestegen studentenaantallen, te weten: Identity and ethnicity (Ba-2, docenten o.a. Ellen Bal) en mondiale geschiedenis (Ba-1, docent Freek Colombijn). Deze vakken vormen de pilots; in daaropvolgende jaren kunnen de resultaten gebruikt worden bij: • Mondiale geschiedenis • Antropologie • Identity and ethnicity • Anthropology of Religion • Development and Globalization • History and Theory of Anthropology Projectresultaten In het project moeten nieuwe intensieve onderwijsvormen ingevoerd worden, die na afloop (dus v.a. het collegejaar 2009-2010) bij het reguliere onderwijs niet méér onderwijsinzet vragen dan een hoorcollege. Idealiter neemt de tijdsinvestering van de docenten van de betreffende vakken zelfs af. Lopende het project is extra werk verricht door de participerende docenten geen bezwaar. Relaties met andere projecten Het project is inhoudelijk verwant aan het EMP voorstel Activerend Onderwijs binnen FSW. Beide projecten worden vanuit dezelfde stuurgroep gemonitored.
4. Kwaliteit en disseminatie
Projectvoorstel – Intensivering door extensivering, versie 1
5
Kwaliteitseisen De onderwijsevaluaties van genoemde vakken moeten minimaal op gelijk niveau blijven als voorgaande jaren, ook bij stijgende studentenaantallen. Borging van kwaliteit van de resultaten De resultaten worden geëvalueerd door de standaard evaluatieformulieren uit te breiden met een aantal vragen over de geïntroduceerde onderwijsvormen. De stuurgroep wordt geïnformeerd over elk webrooster en de vakinformatie die op blackboard wordt gezet en krijgt de gelegenheid hierop te reageren, voordat het webrooster en de vakinformatie aan studenten bekend worden gemaakt. Bruikbaarheid van de resultaten De resultaten worden bekend gemaakt in de Medewerkersvergadering van Antropologie en het FOWO. Indien de pilot succesvol is, zal het project zeker gecontinueerd en uitgebreid worden, omdat het een vermindering van werkdruk bij de docenten zal geven.
5. Projectstructuur Projectgroep Naam Functie Afdeling
Projectrol
Uren p/w
Telefoon
Email
Dr. F. Colombijn, UD en onderwijsmanager SCA Dr. E.W. Bal UD SCA
projectleider en docent mondiale geschiedenis
0,025 fte
0205986704
[email protected]
docent Identity and ethnicity
0,025 fte
0205986704
[email protected]
Dr. P. Kerkhof Portefeuillehouder FB FSW
Stuurgroep
0205986888
[email protected]
Drs. B.G. Keuper docent SCA, oud onderwijsmanager SCA studentlid FSW
Stuurgroep
0205986704
[email protected]
0205989221
[email protected]
0205985493
[email protected]
Drs. C.M.J. Peters Ondersteuner Onderwijscentrum VU Drs. G.J. Los Ondersteuner Onderwijscentrum VU
Stuurgroep
0,1 fte
Ondersteuning vanuit Onderwijscentrum VU
Projectvoorstel – Intensivering door extensivering, versie 1
6
Expertise vanuit het Onderwijscentrum VU is gewenst op het terrein van intensieve of activerende onderwijsvormen. Deze persoon stelt ook het projectplan en eindverslag op. De gevraagde ondersteuning bedraagt 0,1 fte. Piekbelasting wordt verwacht in de maanden juni en augustus 2008 en maart en augustus 2009. Veel werk wordt al gedaan voor aanvang van het feitelijke academische jaar waarvoor deze EMP aanvraag wordt ingediend. Stuurgroep (voorheen begeleidingscommissie) De facultaire opdrachtgever is Dr. P. kerkhof, Portefeuillehouder Onderwijs in het FB Faculteit der Sociale Wetenschappen. In de stuurgroep participeren Dr. P. Kerkhof, een voormalig onderwijsmanager en een studentlid uit de FSR. Facultair commitment De participerende docenten zijn beiden zeer enthousiast over het project.
6. Projectaanpak Activiteiten Hoofdactiviteit 1 Brainstormen met docenten en opstellen van projectplan 2 Voorbereiding docent semester 1 met onderwijskundige ondersteuning 3 Implementatie semester 1 4 Evaluatie semester 1
omschrijving spreekt voor zich spreekt voor zich
Voorbereiden van nieuwe onderwijsvormen
geven van colleges Identity and ethnicity, waarin met de nieuwe onderwijsvormen wordt geëxperimenteerd De vaste onderwijsevaluatie wordt gebruikt als input bij de voorbereiding van het vak dat in semester 2 aan dit EMP project meedoet.
Uitvoeren nieuwe onderwijsvormen
5 Voorbereiding spreekt voor zich docenten semester 2 met onderwijskundige ondersteuning 6 Implementatie semester geven van colleges Mondiale geschiedenis, 2 waarin met de nieuwe onderwijsvormen wordt geëxperimenteerd 7 Evaluatie semester 2 spreekt voor zich 8 Opstellen eindrapport spreekt voor zich 9 Presentatie van projectresultaten tijdens de universitaire EMP-middag
Relatie met resultaten Selecteren nieuwe onderwijsvormen
Presentatie op de universitaire EMP-middag
Toetsen van het resultaat en eventueel bijstellen van de selectie van onderwijsvormen Voorbereiden van nieuwe onderwijsvormen Uitvoeren nieuwe onderwijsvormen Toetsen resultaat Verslaglegging van de resultaten Disseminatie van de resultaten
Planning Het project loopt van juni 2008 tot en met september 2009. Doordat het eerste vak waarvoor dit
Projectvoorstel – Intensivering door extensivering, versie 1
7
EMP project wordt ontwikkeld in september 2008 wordt gegeven, moet de voorbereiding naar voren worden gehaald, naar het collegejaar 2007-2008. 1 2 3 4 5 6 7 8 9
juni x
aug
sept.
okt.
nov.
dec.
jan.
x
x
x
febr.
mrt.
april
mei
x x
x
x x x
juni 1 2 3 4 5 6 7 8 9
juli
juli
aug
sept.
okt.
nov.
dec.
jan.
febr.
mrt.
april
x
mei
x x x
7. Materiële kosten Het project vraagt alleen inzet van formatie. De nodige software is alle op de VU voor handen.
8. Ondertekening en datum Amsterdam, 25-03-2008
dr. Peter Kerkhof Portefeuillehouder Onderwijs Faculteitsbestuur FSW