Integrale Gezondheid

Studiewijzer Deeltijdopleidingen

Integrale Gezondheid 2014 - 2015 Hogeschool Natuurlijke Gezondheid

WWW.HOGESCHOOLNATUURLIJKEGEZONDHEID.NL

Inhoudsopgave COLOFON ............................................................................................................ 3 VOORWOORD ..................................................................................................... 4 1

ONDERWIJS AAN DE HOGESCHOOL VOOR NATUURLIJKE GEZONDHEID ........ 5 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12

2

INLEIDING ................................................................................................................ 8 STUDIEROUTE DEELTIJDOPLEIDING INTEGRAAL GEZONDHEIDSTHERAPEUT ........................................ 9 STUDIEROUTE DEELTIJDOPLEIDINGEN INTEGRAAL GEZONDHEIDSCONSULENT .................................... 11 KOSTENOVERZICHT MODULES ......................................................................................... 13

ONDERWIJSMODEL ..................................................................................... 14 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10

4

5 5 5 5 5 6 6 6 6 7 7 7

ONDERWIJSAANBOD ..................................................................................... 8 2.1 2.2 2.3 2.4

3

INLEIDING ................................................................................................................ UITGANGSPUNTEN VAN HET ONDERWIJS ............................................................................... LEREN VIA BEROEPSTAKEN .............................................................................................. ZELFSTURING ............................................................................................................ FLEXIBILISERING ......................................................................................................... TOETSING EN BEOORDELING ............................................................................................ STUDIELOOPBAANBEGELEIDING ........................................................................................ ECTS ..................................................................................................................... ACCREDITATIE............................................................................................................ TOELATING EN INTAKE ............................................................................................... 21+-TOETS ........................................................................................................... CLIËNTRELATIE ........................................................................................................

HOGE KWALITEIT ........................................................................................................ 14 HOGE KENNISRETENTIE ................................................................................................ 14 WERKATELIERS .......................................................................................................... 14 INTERVISIE .............................................................................................................. 14 COMPETENTIEONDERWIJS .............................................................................................. 15 SATELLIETVAKKEN VERSUS SPECIALISATIE ........................................................................... 15 OEFENEN IN DE PRAKTIJK .............................................................................................. 16 LAGE STUDIEBELASTING ................................................................................................ 16 INTEGRAAL GEZONDHEIDSTHERAPEUT IN 2, 3 OF 4 JAAR?......................................................... 16 LOCATIE EN LESTIJDEN .............................................................................................. 16

MODULES .................................................................................................... 17 4.1 BASISPRINCIPES NATUURGENEESKUNDE ............................................................................. 17 4.1.1 Natuurgeneeskunde Introductie ......................................................................... 17 4.1.2 Natuurgeneeskunde Integratie .......................................................................... 18 4.1.3 Natuurgeneeskunde Praktijk.............................................................................. 19 4.1.4 Prikkel en opbouwende therapieën ..................................................................... 20 4.2 BEELDVORMING ......................................................................................................... 21 4.2.1 Voetreflexdiagnostiek ....................................................................................... 21 4.2.2 Astrologie ....................................................................................................... 22 4.3 MEDISCHE VAKKEN ..................................................................................................... 23 4.3.1 Anatomie / fysiologie........................................................................................ 23 4.3.2 Pathologie ....................................................................................................... 23 4.4 PROFESSIONELE ONTWIKKELING ...................................................................................... 24 4.4.1 Energetisch bewustzijn ..................................................................................... 24 4.4.2 Therapeutische houding en vaardigheden ........................................................... 25 4.4.3 Systemisch waarnemen .................................................................................... 27 4.4.4 Bedrijfsvoering ................................................................................................ 28 4.4.5 Beroepsethiek ................................................................................................. 29 4.4.6 Beroepsinrichting en –recht............................................................................... 29 4.4.7 Gezondheidsfestival ......................................................................................... 30 4.4.8 Praktijkconsulten ............................................................................................. 30 4.5 BEHANDELTHERAPIEËN (SPECIALISATIES) ............................................................................ 31 4.5.1 Systemisch handelen toegepast ......................................................................... 31

Studiewijzer deeltijdopleidingen 2014 - 2015

Pagina 1 van 56 © Hogeschool Natuurlijke Gezondheid

4.5.2 4.5.3 4.5.4 4.5.5 4.5.6 4.5.7 4.5.8 4.5.9 4.5.10 4.5.11 4.5.12 4.5.13

5

Voeding .......................................................................................................... 32 Voeding (toegepast) ......................................................................................... 33 Fytotherapie.................................................................................................... 34 Fytotherapie (toegepast) .................................................................................. 35 Bach bloesem remedies .................................................................................... 35 Bach-Bloesem Remedies (toegepast) ................................................................. 36 Klassieke massage ........................................................................................... 37 Klassieke massage (toegepast) .......................................................................... 38 Aromatherapie ............................................................................................. 39 Medische astrologie I (toegepast) ................................................................... 40 Medische Astrologie II (toegepast) .................................................................. 40 Relatieastrologie ........................................................................................... 41

EINDEXAMENPROGRAMMA .......................................................................... 42 5.1 INLEIDING ............................................................................................................... 42 5.1.1 Orgaanpathologie ............................................................................................ 42 5.1.2 Proeve van bekwaamheid ................................................................................. 43 5.1.3 Scriptie........................................................................................................... 44 5.1.4 Assessment..................................................................................................... 44

6

LITERATUURLIJST ....................................................................................... 45

7

DOCENTENTEAM .......................................................................................... 46

8

TOT SLOT .................................................................................................... 47 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7

BIJZONDERHEDEN SCHOOLJAAR 2014 – 2015 ..................................................................... 47 FINANCIËLE TOELICHTING SCHOOLJAAR 2014 - 2015 ............................................................. 47 STUDIEGELD ............................................................................................................. 48 ONDERWIJS- EN EXAMENREGLEMENT ................................................................................. 48 STUDIEFONDS ........................................................................................................... 48 KLANKBORDGROEP ...................................................................................................... 48 SCHEIKUNDE (NIET VERPLICHT) ....................................................................................... 48

BIJLAGE 1: REKENVOORBEELD EN KOSTENVERGELIJKING ............................... 49 BIJLAGE 2: SUCCESROUTE VOOR STARTENDE CONSULENTEN EN THERAPEUTEN ......................................................................................................................... 51 BIJLAGE 3: STUDIEOVEREENKOMST ................................................................. 52 BIJLAGE 4: ALGEMENE VOORWAARDEN ............................................................ 53



Colofon

© Hogeschool Natuurlijke Gezondheid Bezoekadres Postadres Postcode Plaats Telefoon

Noordeinde 22 te Meppel Postbus 258 7940 AG Meppel 0522 – 260106

Website E-mail Versie Datum Aantal pagina's

www.hogeschoolnatuurlijkegezondheid.nl [email protected] 1.1 19 juli 2014 56

De hogeschool is zorgvuldig als het gaat om het geven van betrouwbare en actuele informatie. Zij kan echter niet garanderen dat deze informatie altijd foutloos, volledig en actueel is. Daarom kunnen aan de informatie in deze studiewijzer geen rechten worden ontleend. Verder aanvaardt de hogeschool geen aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden of onvolledigheden in de aangeboden informatie, noch voor schade die het gevolg is van problemen veroorzaakt door, of inherent aan het verspreiden van informatie door de hogeschool middels deze studiewijzer of door middel van de website of anderszins langs elektronische weg.



Voorwoord Het is ons een genoegen de studiegids 2014 - 2015 voor de deeltijdopleidingen “Integrale Gezondheid” te kunnen presenteren. Het aanbod van onze opleidingen wordt gekenmerkt door:  Directe toepasbaarheid  Gericht op de totale mens in zijn omgeving  Inzetbaar binnen veel verschillende beroepen  Impuls voor persoonlijke ontwikkeling en talent  Nieuwe perspectieven, zingeving en verdieping  Inspirerend en verbindend onderwijs De Hogeschool biedt diverse opleidingsmogelijkheden aan, gebaseerd op de leer van de oude Grieks/Romeinse geneesheer Galenus. Claudius Galenus (100 jaar n C.) was een arts die in de geschiedenis van de westerse geneeskunde een belangrijke plaats inneemt. Zijn geneeskundig systeem domineerde de medische wetenschap bijna 1500 jaar lang. Centraal in het denken van Galenus stond het gedachtegoed van Hippocrates' theorie dat het menselijk lichaam gevuld is met vier lichaamssappen of humores, te weten slijm, bloed, gele gal en zwarte gal, en dat elk sap een bepaald temperament vertegenwoordigt. Onbalans in hoeveelheden van een of meer van deze sappen zou ziekte en andere stoornissen veroorzaken. Nieuw was dat Galenus deze sappen koppelde aan de vier natuurkwaliteiten: warm, koud, vochtig en droog. Galenus was de eerste arts in de geschiedenis met een integrale visie op de reguliere en complementaire geneeskunde. Bovenstaande principes lopen als een rode draad door de gehele opleiding heen. Een oud Chinees spreekwoord leert ons: “Ik hoor en ik vergeet. Ik zie en ik onthoud. Ik doe en ik begrijp”. De wijze waarop wij ons onderwijs verzorgen is gebaseerd op dit oude Chinese spreekwoord. De moderne, steeds veranderende samenleving vraagt om goed opgeleide, flexibele, creatieve en mondige burgers. Daarom biedt de hogeschool vernieuwend onderwijs dat goed aansluit bij de eisen van deze tijd. Kennisverwerving wordt kennisconstructie en gaat hand in hand met samenwerkend leren, persoonlijke groei en het ontwikkelen van sociale vaardigheden en talenten. In ons    

onderwijs gaat het om de vier kernwaarden: Authentiek zijn: jezelf durven zijn, zodat je jouw unieke talenten ontwikkelt Op een respectvolle manier in verbinding staan met jezelf en je omgeving Autonoom zijn; onafhankelijk, zelfstandig en zelfbewust Verantwoordelijkheid nemen voor je eigen keuzes

Door deze aanpak zorgen wij ervoor dat studenten na het volgen van een opleiding met plezier en vol trots terugkijken naar de hogeschool en zelfstandig in staat zijn de opgedane kennis in de praktijk toe te passen. Met als belangrijk uitgangspunt dat we opleidingen verzorgen op Hbo-niveau. In deze studiewijzer vind je alle informatie wat betreft de onderwijsinhoud en de onderwijsorganisatie. Namens de Hogeschool Natuurlijke Gezondheid wensen wij alle studenten een plezierige en leerzame periode toe. Jan Kruize Directeur Meppel, 2014 Studiewijzer deeltijdopleidingen 2014 - 2015

Ditmar de Vries Manager Coördinator


1

Onderwijs aan de Hogeschool voor Natuurlijke Gezondheid

1.1 Inleiding In deze studiewijzer geven wij je informatie over de inhoud van de studie aan de hogeschool. Je treft ook informatie aan over het onderwijsaanbod, het onderwijsmodel, de uitgangspunten van ons onderwijs, de studieopbouw en ondersteunende faciliteiten.

1.2 Uitgangspunten van het onderwijs In elke opleiding van de hogeschool word je, als student, opgeleid tot start-bekwaam beroepsbeoefenaar. Maar je leert meer. Je doet gedurende de opleiding niet alleen kennis op, je spiegelt deze ook aan de mening van anderen. Op die manier leer je keuzes te maken en je een mening te vormen over je vakgebied. Dat geeft je straks de mogelijkheid vakkennis en vakbekwaamheid toe te passen in nieuwe, onbekende en deels onvoorziene situaties. We leren je kennis en vaardigheden aan die je helpen om te blijven werken aan je professionele ontwikkeling. Goed beroepsonderwijs is afgestemd op ontwikkelingen in de samenleving en in het beroepenveld. Continu wordt aansluiting gezocht bij wat er wordt gevraagd van afgestudeerden; vorm en inhoud van het onderwijs zijn permanent in ontwikkeling met als doel om je zo goed mogelijk voor te bereiden op de arbeidsmarkt.

1.3 Leren via beroepstaken Een belangrijke kernwaarde is de centrale rol van de beroepspraktijk in het onderwijs. Het leren via beroepstaken is daarbij een sturend uitgangspunt. Beroepstaken zijn betekenisvolle, hele taken zoals deze in al hun complexiteit in de werkelijkheid door de beroepsbeoefenaar (expert) worden uitgevoerd. ‘Hele’ taak wil zeggen dat deze niet wordt opgeknipt in deelaspecten maar door jou steeds in totaliteit wordt geoefend. De meeste beroepstaken doen een beroep op meerdere competenties.

1.4 Zelfsturing Met ons onderwijs willen wij je leren om zelfstandig beroepstaken uit te voeren, je beroepsmatig handelen te verbeteren en zelfstandig je loopbaan te ontwikkelen. Het gaat niet alleen om het succesvol afronden van je studie, maar ook om het blijvend succesvol functioneren in het werkveld.

1.5 Flexibilisering Flexibilisering is een belangrijk uitgangspunt. Onze opleidingen bestaan uit diverse modules, die steeds los van elkaar kunnen worden gevolgd. Hierdoor heb je de mogelijkheid je te richten op specifieke vragen van de arbeidsmarkt en vorm te geven aan je eigen profilering. Door het combineren van modules kun je worden opgeleid tot consulent en uiteindelijk tot therapeut.



1.6 Toetsing en beoordeling Je wordt getoetst op voor de opleiding geformuleerde, beroepstaken en competenties. Daarbij wordt gestreefd naar een maximale validiteit en betrouwbaarheid. Bij validiteit stellen we ons de vraag of het tentamen dat meet wat het zou moeten meten. Bij betrouwbaarheid kijk je naar de vergelijkbaarheid van de resultaten. Een toets wordt betrouwbaar genoemd als het bij herhaalde afname onder dezelfde omstandigheden eenzelfde resultaat laat zien.

1.7 Studieloopbaanbegeleiding De hogeschool hecht er aan je zorg en ondersteuning te bieden bij het studeren en bij het inrichten van je studie. Studieloopbaanbegeleiding is daarom een belangrijk aspect van het onderwijs. Wat wordt van de student gevraagd? De vraag of jij je doelen bereikt, is voor een belangrijk deel afhankelijk van je eigen inzet. Wij verwachten dat je doordachte keuzes maakt in je leerproces, dat je actief deelneemt aan het onderwijs, dat je aanwezig bent en tijd vrijmaakt voor zelfstudie. Alleen dan kun je je studie succesvol afronden. Je krijgt het druk, maar de beloning is hoog: je beheerst straks een prachtig vak waar jij je hele leven plezier van hebt.

1.8 ECTS Het puntensysteem is gebaseerd op het European Credit Transfer System (ECTS). Een Hbo-opleiding telt in totaal 240 credits. De door de hogeschool aangeboden modules zijn 1 of meer credits waard.

1.9 Accreditatie De hogeschool is geaccrediteerd door de belangrijke beroepsverenigingen, zoals de NWP en de VNT. De hogeschool is gecertificeerd door het Centraal Register voor Opleidingsinstituten voor Kort (deeltijd) Beroepsonderwijs, het CRKBO. Hiermee geeft het CRKBO aan dat wij voldoen aan hun kwaliteitseisen. De eisen hebben betrekking op onze kwaliteitsprocedures zoals selectiecriteria voor onze docenten, het curriculum, de lesplannen, evaluatie studenten en docenten, begeleiding studenten, duidelijke eindtermen en examenreglementen, klachtenprocedures, heldere informatie in brochure en op de website, overzichtelijke betalingsvoorwaarden. Deze certificering toont de kwaliteitszekerheid aan voor onze studenten en docenten.



1.10 Toelating en intake Toelatingseisen en intake Om toegelaten te worden tot de opleidingen dient de student aan te kunnen tonen dat zij/hij in staat is om te denken en werken op Hbo-niveau. De student kan dit aantonen door: - het bezit van een Vwo-diploma of - het bezit van een erkend Hbo-diploma of - het bezit van een Havo-diploma of - een test waaruit blijkt dat het werken denkniveau op Hbo-niveau ligt. (op verzoek organiseert de hogeschool 21+toets-dagen) Daarnaast is de aspirant-student verplicht een voorlichting te volgen (wordt minimaal 6x per jaar aangeboden). Pas na de voorlichting en een intakegesprek kan een student worden toegelaten tot de opleiding en een of meer modules volgen. De minimale leeftijd om aan de opleiding deel te nemen is 21 jaar. Intake procedure: Tegelijk met het inschrijfformulier (zie bijlage I) levert de student de volgende bescheiden in:  C.V.  Diploma’s / Certificaten (voor eventuele vrijstellingen)  1 pasfoto  Uittreksel bevolkingsregister De hogeschool is gerechtigd de inschrijving van een student te weigeren. Alle modules/opleidingen worden gehouden onder voorbehoud van voldoende deelname. Scheikunde Studenten, die onvoldoende basiskennis van het vak scheikunde hebben kunnen deze basisstof gratis ophalen bij de hogeschool met de zelfstudiemodule scheikunde. Overgangsregeling In principe kan de student pas met het volgende niveau beginnen als het vorige niveau met voldoende resultaat is afgesloten.

1.11 21+-toets Studenten, die niet voldoen aan de instroomcriteria van de hogeschool en wel 21 jaar of ouder zijn, bestaat de mogelijkheid om deel te nemen aan de 21+ toets. Het doel van deze toets is vaststellen of de student een reële kans heeft om een opleiding van de hogeschool succesvol af te ronden. Met de toets wordt gekeken naar de basiscapaciteiten ten opzichte van de verwachtingen voor Hbo-niveau. Naar aanleiding van de 21+ toets krijgt de student een advies of ze wel of niet met een opleiding van de hogeschool kan starten. Slaagt de student voor de 21+ toets, dan mag zij starten met een opleiding aan de hogeschool naar keuze. De kosten voor de 21+ toets bedragen € 65,-. Dit geld wordt verrekend wanneer na de uitslag van de toets wordt gestart met de opleiding tot consulent of Gezondheidstherapeut.

1.12 Cliëntrelatie Het is voor studenten niet toegestaan een cliëntrelatie aan te gaan met een docent. De hogeschool beschikt over een netwerk van externe therapeuten, waar de student gebruik van kan maken in het geval van persoonlijke problemen.



2

Onderwijsaanbod

2.1 Inleiding Het onderwijsaanbod van de hogeschool is modulair ingericht. Een module heeft altijd betrekking op een of meer beroepstaken (figuur 1) van een Integraal Gezondheidstherapeut.

Figuur 1: beroepstaken Integrale Gezondheidstherapeut De beroepstaken hebben betrekking op wat de Integraal Gezondheidstherapeut doet, welk proces daarbij hoort en hoe de Integraal Gezondheidstherapeut dit doet (welke kennis, vaardigheden en houdingen hij nodig heeft) in relatie tot de cliënt. Een combinatie van modules leidt op tot verschillende banen op consulentenniveau in de gezondheidszorg. Uiteindelijk kan de student er voor kiezen het gehele palet aan modules te volgen en af te studeren als Integraal Gezondheidstherapeut. De aangeboden modules zijn samengevoegd in logisch bij elkaar horende vakgebieden, te weten: - Basisprincipes Natuurgeneeskunde; de module Natuurgeneeskunde introductie & integratie, de module Natuurgeneeskunde Praktijk (inclusief de Body-Mind-Soulintegratiedagen) en de module Opbouwende en prikkeltherapieën - Beeldvorming; de modules Voetreflexdiagnostiek en Astrologie - Medische vakken; de modules Anatomie/fysiologie en Pathologie - Professionele vaardigheden; de modules Energetisch bewustzijn, Therapeutische houding en vaardigheden, Systemisch waarnemen en handelen, Bedrijfsvoering, Beroepsethiek, Beroeps-inrichting en recht en Praktijkconsulten - Behandeltherapieën; de modules Voeding, Fytotherapie, Klassieke massage, Bach bloesem remedies, Aromatherapie en Medische astrologie



2.2 Studieroute deeltijdopleiding Integraal Gezondheidstherapeut Algemeen Een student kan het diploma “Integraal Gezondheidstherapeut” behalen indien: - Alle modules uit de vakgebieden Basisprincipes Natuurgeneeskunde, Beeldvorming, Medische vakken en Professionele vaardigheden (de zogenaamde satellietmodules) zijn afgerond op niveau 3; - Ten minste 4 specialisaties zijn afgerond, waaronder Astrologie, Voeding en Systemisch waarnemen, waarvan ten minste 1 op toegepast niveau of Ten minste de specialisaties Astrologie, Voeding en Systemisch waarnemen zijn afgerond, waarvan ten minste 2 op toegepast niveau - Het eindexamenprogramma naar behoren is afgerond Het eindexamenprogramma bestaat uit: - orgaanpathologie - proeve van bekwaamheid - scriptie - assessment Eindexamen Een student wordt toegelaten tot het eindexamenprogramma indien: -

Alle modules uit de vakgebieden Basisprincipes Natuurgeneeskunde, Beeldvorming, Medische vakken en Professionele vaardigheden zijn afgerond op niveau 3; Ten minste de specialisaties Astrologie (beeldvorming), Systemisch waarnemen en Voeding zijn afgerond en tenminste 1 specialisatie op toegepast niveau.

Satellietmodules Een aantal modules worden zowel op niveau 1, 2 en 3 gedoceerd. In elk niveau wordt dezelfde theorie aangeboden, maar met een verschillende diepgang en een andere rol voor de student. Na afronding van een niveau wordt door het docententeam samen met de student bepaald wat de volgende stap (niveau) is voor de student. Specialisaties In een studiejaar kunnen 1 of meer specialisaties worden gevolgd.



Studieroute Integraal Gezondheidstherapeut De student begint bij niveau 1 (rode pijl) en start met de module Natuurgeneeskunde Introductie. Daarna worden een of meer andere modules gestart op niveau 1 en kunnen een of meer specialisaties worden opgestart. De pijlen geven de relaties aan tussen de verschillende modules; sommige modules kunnen pas gestart worden als de voorgaande is afgerond. De grote groene pijlen geven aan dat de student deze modules los (zonder ingangsvoorwaarden) kan volgen.

Betekenis afkortingen: NG introductie NG Int. NG Pr. POT VD TH&V EB BE VO MA BV

1

Natuurgeneeskunde Introductie

AF

Anatomie & Fysiologie

Natuurgeneeskunde Integratie Natuurgeneeskunde Praktijk Prikkel- en opbouwende therapieën Voetdiagnostiek Therapeutische Houding & Vaardigheden Energetisch Bewustzijn Beroepsethiek Voeding Astrologie Bedrijfsvoering

PA FY KM BA AT PR1,2 en 3 SW SH tg Tg MAI en MAII

Pathologie1 Fytotherapie Klassieke Massage Bach Bloesem Therapie Aromatherapie Praktijkconsulten niveau 1, 2 en 3 Systemisch waarnemen Systemisch Handelen toegepast Staat voor toegepast Medische Astrologie deel 1 en 2

De module pathologie duurt 2 studiejaren.



2.3 Studieroute deeltijdopleidingen Integraal Gezondheidsconsulent Algemeen Een student behaalt het diploma “Integraal Gezondheidsconsulent” indien: - De modules Natuurgeneeskunde Introductie, Anatomie/fysiologie en alle modules van het vakgebied Professionele vaardigheden (Satellietvakken) op niveau 1 zijn afgerond en - Tenminste 1 complete behandeltherapie is afgerond op toegepast niveau. De student heeft de keuze uit de deeltijdopleidingen tot: Voedingsconsulent De opleiding richt zich op het bereiken van een optimale gezondheid door het kiezen van de juiste voedingsmiddelen en voedingspatronen. De Voedingsconsulent zet voeding therapeutisch in en kan met voedingsadviezen gezondheidsklachten verhelpen of te verlichten. Ook zal daarmee het effect van andere therapieën ondersteund kunnen worden. Fytoconsulent De opleiding richt zich op het inzetten van kruiden. Kruiden werken op fysiek, geestelijk, emotioneel, energetisch en spiritueel niveau en zijn dus breed toepasbaar. Bijvoorbeeld Kamillethee om te ontspannen en Brandnetelthee om te reinigen. Kruiden zijn van oorsprong de medicijnkast van de natuur. De Fytoconsulent zet kruiden therapeutisch in om gezondheidsklachten te verhelpen of te verlichten. Bach-bloesemconsulent De opleiding richt zich op emotionele disbalans in samenhang met fysieke klachten. Bachbloesemremedies helpen de balans te hervinden op een zachte, veilige manier. De Bach-bloesemconsulent staat de cliënt bij in zijn/ haar zoektocht bij het helder krijgen van de vraag en het uitzoeken van de juiste remedies bij gezondheidsklachten. Integraal massageconsulent De opleiding richt zich op de bevordering van de gezondheid en de behandeling van aandoeningen met gebruikmaking van aanraking met aandacht. De unieke eigenschappen van het lichaamswerk en verschillende massagetechnieken worden op de cliënt overgedragen en zullen bijdragen tot het herstel van het natuurlijke evenwicht in lichaam en geest. De Integraal massageconsulent helpt de cliënt om zichzelf te ervaren als een organisch geheel teneinde gezondheidsklachten te verhelpen of te verlichten. Aromaconsulent De opleiding richt zich op het onderhouden en bevorderen van de gezondheid met gebruikmaking van essentiële oliën. De levenskracht, die in deze oliën verzameld is, wordt op de cliënt overgedragen en zal bijdragen tot het herstel van het natuurlijke evenwicht in lichaam en geest. De Aromaconsulent helpt de cliënt bij het helder krijgen van de vraag en het inzetten van verlichtende aromatherapie bij gezondheidsklachten.



Studieroute Integraal Gezondheidsconsulent De student begint bij niveau 1 (rode pijl) en start met de module Natuurgeneeskunde Introductie. Daarna worden een of meer andere modules gestart op niveau 1 en kan de gewenste specialisatie worden opgestart. De pijlen geven de relaties aan tussen de verschillende modules; sommige modules kunnen pas gestart worden als de voorgaande is afgerond. De grote groene pijlen geven aan dat de student deze modules los (zonder ingangsvoorwaarden) kan volgen.

Betekenis afkortingen: NG introductie

Natuurgeneeskunde Introductie

AF

Anatomie & Fysiologie

TH&V EB VO BV

Therapeutische Houding & Vaardigheden Energetisch Bewustzijn Voeding Bedrijfsvoering

FY KM BA AT PR1

Fytotherapie Klassieke Massage Bach Bloesem Therapie Aromatherapie Praktijkconsulten niveau 1



2.4 Kostenoverzicht modules Per module is aangegeven wat de waarde is (het aantal credits), hoeveel werkateliers (lesdagen) de module beslaat en hoeveel de module kost. In de bijlagen is een rekenvoorbeeld opgenomen. credits (cr) /werkateliers (wa) / kosten (€):

cr

wa

€

Natuurgeneeskunde introductie

2

2

190

Natuurgeneeskunde integratie

4

3

295

Natuurgeneeskunde praktijk

8

5

535

Prikkelende en opbouwende therapiën

2

1

95

Voetreflexdiagnostiek

4

2

200

Astrologie

6

3

300

Anatomie / fysiologie

20

5

595

Pathologie

10

5

595

Energetisch bewustzijn

4

2

200

Therapeutische houding en vaardigheden

4

2

200

Systemisch waarnemen

8

4

410

Bedrijfsvoering

6

3

300

Beroepsethiek

2

0,5

49

Beroeps-inrichting en recht

2

Gezondheidsfestival

4

Satellietmodules Basisprincipes natuurgeneeskunde (1)

(2)

Beeldvorming

Medische vakken (5)

Professionele ontwikkeling

49

(6)

1

0

(3)

10

1

95

(4)

Systemisch handelen (toegepast)

12

6

540

Voeding

12

6

600

8

6

560

Praktijkconsulten Behandeltherapieën (specialisaties)

Voeding (toegepast) Fytotherapie

12

6

600

Fytotherapie (toegepast)

8

4

400

Bach bloesem remedies

6

3

300

Bach bloesem remedies (toegepast)

5

3

300

Klassieke massage

10

5

490

Klassieke massage (toegepast)

14

7

680

Aromatherapie

10

5

450

Aromatherapie (toegepast)

10

7

630

Medische astrologie I (toegepast)

8

4

380

Medische astrologie II (toegepast)

10

5

465

4

2

200

Relatieastrologie (toegepast)

Eindexamenprogramma Orgaanpathologie

4

140

Proeve van bekwaamheid

12

750

Scriptie

12

555

4

295

Assessment Noten 1. 2. 3. 4. 5. 6.

De kosten van deze module zijn voor niveau 1 € 190 en voor niveau 2 en 3 ¤ € 120. De kosten voor deze module zijn inclusief de kosten voorde 3 BMS-dagen (€331). De BMS-dagen hoeven tijdens de opleiding slechts 2 keer gevolgd te worden. De module pathologie wordt alleen op niveau 2 en 3 gegeven. Alle studenten zijn verplicht te participeren in het gezondheidsfestival. De kosten voor deze module hebben alleen betrekking op de begeleiding van de praktijkconsulten. Aan deze module zijn geen werkateliers gekoppeld.



3

Onderwijsmodel

3.1 Hoge kwaliteit De hogeschool heeft zich ten doel gesteld om kwalitatieve integrale kennis op het gebied van gezondheid en gedrag te ontsluiten voor een breed publiek door:     

Een hoge kwaliteit; docenten aan de hogeschool lopen voor in hun vakgebied, zijn bevoegd om les te geven op een hbo-opleiding en hebben een eigen praktijk. Een combinatie van en een optimale mix tussen zelfstandig leren (elektronische leeromgeving) en contactonderwijs (educatieve werkateliers). “Learning by doing” (competentieonderwijs). Geen concessies te doen aan de kwaliteit. Actieve ondersteuning te bieden door intervisie en coaching.

3.2 Hoge kennisretentie Uit wetenschappelijk onderzoek is komen vast te staan dat de kennisretentie, het vasthouden van kennis, na 24 uur als volgt toeneemt: - 5% van instructie - 10% van gelezen informatie - 20% van audiovisuele informatie - 30% van demonstratie - 50% van groepsdiscussie - 80% van ervaren / praktijkleren - 90% van uitleggen aan anderen Leren aan de hogeschool betekent vooral ervaren / leren uit de praktijk en uitleggen (doceren) aan anderen.

3.3 Werkateliers Het onderwijsmodel bestaat uit leerstof, aangeboden via een elektronische leeromgeving, werkateliers en (eind)toetsen. De aangeboden leerstof is voor alle studenten gelijk. De diepgang van de leertaken, opdrachten en toetsen is per niveau verschillend. De werkateliers zijn er op gericht de student het vak te laten ervaren, door het geleerde toe te passen en aan de docent en medestudenten uit te leggen wat de student heeft geleerd. De werkateliers worden altijd in combinatie van de verschillende niveaus gegeven. De rol van de student in niveau 1 is ervaren (ondergaan), student in niveau 2 past toe, en de student in niveau 3 corrigeert en legt uit. De docent begeleidt het leerproces. De (praktijk)toetsen geven de student de gelegenheid aan te tonen dat het geleerde voldoende wordt beheerst.

3.4 Intervisie Op de hogeschool is het actief participeren in intervisiegroepen verplicht. Door de aanwezigheid van een intervisiegroep staat de student niet alleen in het nemen van sturing over het eigen leren. De intervisiegroepen worden door de hogeschool, in overleg met de student, gekozen. Leerdoelen Intervisie is het stellen van vragen door een “gever” (lid van de intervisiegroep) aan de “vrager” (inbrenger) als middel om problemen, bijv. in het functioneren, te bespreken. Het is een methode om onderlinge



steun te geven en te krijgen en van elkaars (werk)problemen te leren. Veiligheid en reflectie zijn de voorwaarden die er voor zorgen dat het intervisieproces goed verloopt. Openheid, participatie, leren van elkaar, discussie, inzicht, innovatie en creativiteit in groepsverband levert een meerwaarde voor de deelnemer, de groep en de omgeving waarin de groep actief is. De student is verplicht de intervisies vast te leggen in een intervisieverslag. Dit verslag kan op elk moment door de hogeschool ter inzage worden gevraagd.

3.5 Competentieonderwijs Het onderwijsmodel van de hogeschool is gebaseerd op het competentiemodel, zoals dat in West-Europa wordt toegepast in het reguliere Hbo-onderwijs. Het competentiegerichte beroepsonderwijs stelt de handelingsbekwaamheid van studenten voorop. Daarbij gaat het naast de integrale inzet van kennis en vaardigheden bij de beroepsuitoefening, ook om het aanleren van de juiste attitude. Deze competenties zijn: Kennis en inzicht Heeft aantoonbare kennis en inzicht van een vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen; functioneert doorgaans op een niveau waarop met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is. Toepassen kennis en inzicht Is in staat om zijn/haar kennis en inzicht op dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn/haar werk of beroep laat zien, en beschikt verder over competenties voor het opstellen en verdiepen van argumentaties en voor het oplossen van problemen op het vakgebied. Oordeelsvorming Is in staat om relevante gegevens te verzamelen en interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaalmaatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten. Communicatie Is in staat om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op publiek bestaande uit specialisten of geen specialisten. Leervaardigheden Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan. Tijdens de opleiding worden deze competenties steeds meegenomen in de beoordeling van de student in zijn ontwikkeling.

3.6 Satellietvakken versus specialisatie De hogeschool maakt onderscheid in satellietvakken en specialisaties. De satellietvakken zijn de modules die zich naast het opdoen van kennis en inzicht met name richten op je oordeelsvorming, je communicatieve vaardigheden en je persoonlijke groei en professionele vaardigheden als consulent / therapeut. De specialisaties zijn de modules waarbij de nadruk ligt op het opdoen van kennis en inzicht en deze in de praktijk toe te passen.



3.7 Oefenen in de praktijk Studeren aan de hogeschool betekent je passie volgen. Wat heb je nodig om je passie te voeden en te stimuleren? Binnen de hogeschool vinden wij het belangrijk dat je vanaf de eerste dag oefent om de aangeboden kennis eigen te maken. Kennis wordt pas ervaren als je het toepast in de praktijk. Hoe eerder je dit doet, hoe meer zelfvertrouwen je krijgt.

3.8 Lage studiebelasting De studiebelasting wordt sinds de invoering van de bachelor-masterstructuur uitgedrukt met het internationale ECTS-systeem waardoor de waarde van behaalde vakken internationaal vergelijkbaar wordt (ECTS staat voor European Credit Transfer System). Een studiejaar (niveau) komt overeen met 60 ECTS-credits. In ons onderwijsmodel staat één credit gemiddeld voor 4 docentcontacturen en 4 à 8 uren zelfstudie2. Het aantal zelfstudie-uren is relatief laag in vergelijking met andere deeltijdopleidingen op Hbo-niveau. Het is vooral van belang te realiseren dat de student de opleiding start vanuit passie en goede motivatie. De zelfstudie-uren dienen daarom gezien te worden als richtlijn. De werkelijke studiebelasting - “Hoeveel tijd ben ik per week aan mijn studie kwijt?” - is per student zeer verschillend. De verschillen worden o.a. veroorzaakt door vooropleiding, leerstijl, leeftijd, privé- en / of werksituatie en discipline. De hogeschool biedt diverse mogelijkheden om inzicht te krijgen in de persoonlijke leerstijl en deze optimaal in te zetten, het rendement ervan vergroten en de time management verbeteren.

3.9 Integraal Gezondheidstherapeut in 2, 3 of 4 jaar? Een belangrijk uitgangspunt van de natuurgeneeskunde is dat elk mens, dus ook elke student, uniek is. De opleiding is modulair ingericht, wat inhoudt dat er niet meer gesproken wordt in studiejaren. Elke student, ongeacht het opleidingsdoel (consulent of therapeut) en ongeacht de achtergrond start in ons onderwijsmodel op niveau 1. Nadat je het eerste niveau hebt afgerond wordt je beoordeeld door jezelf en door het docententeam. Samen bepalen we wat je vervolgstap wordt; doorstromen naar niveau 2, niveau 3 of iets anders. Dit proces herhaalt zich na elk niveau. Hierdoor krijgt elke student de ruimte om: - een eigen opleidingsroute te kiezen - het opleidingstempo te kiezen dat hem past - de opleiding af te ronden in bijvoorbeeld 4 jaar3.

3.10 Locatie en lestijden Meppel (Noordeinde 22, 7941 AT) Satellietvakken Lesdag : vrijdag of zaterdag Lestijden : 9.30 – 16.45 Specialisaties Lesdag : dinsdag, woensdag, donderdag, vrijdag of zaterdag Lestijden : 9.30 – 16.45 2

Dit is exclusief de tijd die besteed wordt aan het oefenen, cq. Het toepassen van het geleerde in de praktijk. 3 Uiteraard zijn de kosten ook lager als de student de opleiding tot therapeut in bijvoorbeeld 3 jaar afrondt. Studiewijzer deeltijdopleidingen 2014 - 2015


4

Modules

4.1 Basisprincipes Natuurgeneeskunde 4.1.1 Natuurgeneeskunde Introductie Leerdoelen De student: - Kent de 7 uitgangspunten van de natuurgeneeskunde en geeft hierbij aan waar deze verschillen en overeenkomen met de uitgangspunten van de reguliere geneeskunde. - heeft kennis van de historische ontwikkeling en de belangrijkste stromingen van de natuurgeneeskunde en kent de historische figuren en de ontwikkelingen die ermee in verband staan. - kent de paradigma’s die ten grondslag liggen aan de westerse Natuurgeneeskunde - heeft zich verdiept in de fenomenologie van de natuurkwaliteiten zoals ze in het systeem mens tot uitdrukking kunnen komen. - is vertrouwd met de humoraalpathologie van Pischinger en beargumenteert waarom reiniging in de natuurgeneeskunde een belangrijke plaats inneemt - hanteert het begrip grondsysteem / BBRS en Homotoxineleer van Reckeweg. - kent voorbeelden van in de natuurgeneeskunde gebruikelijke classificatiesystemen voor constitutie en oefent in de herkenning van in de westerse natuurgeneeskunde veel gebruikte aspecten van constituties - kan het begrip holisme definiëren en kan zijn holistische visie op de mens op organen en op de geneeskunde onder woorden brengen.


-

De student heeft kennis genomen van de verschillende visies op organen en de bijbehorende paradigma’s die daarmee in verband staan. Hij/zij kan de westerse reductionistische benadering, de westers natuurgeneeskundige benadering en de energetische benadering van elkaar onderscheiden.

Waarde De student is in staat de westerse natuurgeneeskunde een plek te geven binnen de complementaire geneeswijzen en reguliere geneeskunde. De student kan het natuurgeneeskundig denkmodel van Pischinger doorgronden en de student is vertrouwd met de natuurgeneeskundige visie op constituties en de natuurkwaliteiten. De student heeft inzicht in de homotoxinenleer volgens Reckeweg. en is in staat deze toe te passen in de praktijk. Eindproducten Eigen visie op gezondheid/ziekte. Benoem verschillen en overeenkomsten binnen de complementaire stromingen. Dermografische test + waarnemen en beschrijven. In werkgroepen; het geven van presentaties. In werkgroepen; elkaar indelen in diverse constitutietypes en feedback geven op elkaar. Opdracht: Deel 'bekende' mensen in diverse constitutietypes in.


4.1.2 Natuurgeneeskunde Integratie Leerdoelen De student: - kan de systeembenadering van het leven definiëren en hanteren. - Is bekend met het begrip salutogenese als mogelijk verklaringsmodel voor genezing. - classificeert de belangrijkste therapeutische interventies naar intentie en aard. - heeft inzicht in de etiologie volgens het natuurgeneeskundig paradigma. - heeft zich verdiept in verschillende theorieën betreffende de oorzaak van ziekte. Kan interne en externe oorzaken van elkaar onderscheiden, kan ziekte symptomen interpreteren volgens de fasen van Reckeweg, heeft zich verdiept in de interactie tussen fysieke, mentale en emotionele klachten, ziet ziekte als een situatie waarbij het gehele systeem mens betrokken is. - van niveau 2 kent het overheersen (dyscrasie) van een natuurkwaliteit in een casus, en kan deze uitvragen en diagnosticeren bij een proef cliënt. - kan een dyscrasie vertalen naar een van de vier temperamenten en aanbevelingen doen die dit temperament ten goede komt. - van niveau 3 beheerst bovenstaande leerdoelen en kan deze integreren in een natuurgeneeskundige diagnose en behandeling. - kan in een casus en in een live situatie specifieke disbalans van de natuurkwaliteiten herkennen middels diagnose van de Tong. - kan in een casus en in een live situatie specifieke disbalans van de natuurkwaliteiten herkennen middels diagnose van het Gelaat. - kan in een casus en in een live situatie specifieke disbalans van de natuurkwaliteiten herkennen middels diagnose van de Pols - heeft kennis genomen van de relatie tussen de organen en de natuurkwaliteiten. - van niveau 2 heeft een gedifferentieerde holistische visie op de orgaanstelsels en hun onderlinge relaties en interacties.


-

-

-

van niveau 3 kan bovenstaande kennis geïntegreerd toepassen in een natuurgeneeskundige diagnose en behandeling. geeft een korte presentatie van zijn orgaan werkstuk en het proces dat hij het afgelopen studiejaar daarmee heeft gemaakt. beantwoord vragen van medestudenten en docent over het betrokken orgaan. heeft kennis van de criteria zoals zij worden aangewend bij het proefpracticum. hanteert een persoonlijke anamneseformulier en kan dit verantwoord toepassen. beheerst de verschillende fasen van een anamnesegesprek.

Waarde De student kan het natuurgeneeskundig denkmodel van Pischinger doorgronden en de student is vertrouwd met de natuurgeneeskundige visie op constituties en de natuurkwaliteiten. Eindproducten De student heeft zich verdiept in een gekozen orgaanstelsel en heeft gedurende het studiejaar relaties en verbanden met alle behandelde natuurgeneeskundige thema’s en vakken m.b.t. dat orgaan in kaart gebracht in een werkstuk (niveau 1). De student van niveau 2 heeft zich gedurende een jaar verdiept in natuurgeneeskundige interventies gezien vanuit het perspectief van een gekozen orgaanstelsel en betrekking hebbende op het totaalbeeld van de cliënt. De student heeft dit in een verslag vastgelegd. De student van niveau 3 heeft in een werkstuk een gekozen orgaansystem in relatie tot al zijn mogelijke verbindingen, uitingen en reacties onderzocht. De student is in staat om westers medisch, westers natuurgeneeskundig en energetische concepten geïntegreerd toe te passen op een praktische casus en weet daarbij verantwoord gebruik te maken van minimaal twee specifiek natuurgeneeskundige diagnosemethoden.


4.1.3 Natuurgeneeskunde Praktijk Anamnese & gesprekstechnieken Leerdoelen De student: - heeft inzicht in het samenstellen van een eigen anamneseformulier. - beperkt zich tot waarnemen en het verzamelen van gegevens t.b.v. een open houding. - kent het onderscheid tussen de verschillende vraagvormen en hoe een eigen anamnese formulier samen te gaan stellen. - kan waarnemen en rangschikken van anamnese gegevens en weet hoe de benodigde informatie te verkrijgen. - kan het Health Counseling Model hanteren. - Kan gebruik maken van gesprekstechnieken t.b.v. goed contact. Zuurbaseprincipe en begeleiding Leerdoelen De student: - kan de zuur-base theorie omschrijven en herkent zuur- en basevormende bestanddelen in de voeding. - heeft een zuur-base reinigingsperiode gevolgd. - kan een anamnese afnemen t.b.v. zuur-base periode. - begeleidt en behandelt een niveau student gedurende een zuur-base periode. Vasten en begeleiding Leerdoelen De student: beheerst de theorie rondom het vasten. - heeft de aspecten behorende bij een vastenkuur ondergaan.

Waarde De student is in staat tot het samenstellen van een eigen anamneseformulier. De student kan een eigen anamneseformulier hanteren in de praktijk Eindproduct Presentatie anamneseformulier op onderdelen + oefenen met waarnemen en verzamelen van gegevens in intervisiegroep

Waarde De student kan het zuur-base principe doorgronden. De student is in staat een zuur-base periode te begeleiden. Eindproduct Anamnese afnemen t.b.v. zuur-base periode. Basis student begeleiden tijdens zuurbase periode. Evaluatie zuur-base periode begeleiding

Waarde De student maakt kennis met de gang van zaken rondom het ondergaan en begeleiden van het vasten. Eindproduct Anamnese afnemen t.b.v. vasten periode. Behandelen en begeleiden van een basis student gedurende het vasten. Evaluatie vastenperiode.

Body-Mind-Soul-integratiedagen De Body-Mind-Soul-integratiedagen geven de student de gelegenheid om te ontdekken welke aspecten van de integrale gezondheidszorg de beste match vormen met de eigen talenten, zowel in de rol van ervaren, als in de rol van doen. Leerdoelen De student leert: - te ontdekken wat zijn/haar talenten zijn - te ontdekken waar zijn/haar grenzen zijn - te ontdekken wat bij hem/haar past - om te denken in termen van: 4.1.4 Prikkel en opbouwende therapieën Schüsslerzouten, Gemmotherapie Leerdoelen De student: - beheerst de theorie - is in staat de therapie in de praktijk toe te passen. Waarde Na het volgen van deze module beheerst de student de theorie van de therapie en weet het in de praktijk toe te passen.

Baunscheidtieren, Neusreflexologie Leerdoelen De student: - beheerst de theorie van de therapie - is in staat de therapie in de praktijk toe te passen. Waarde Na het volgen van deze module beheerst de student de theorie en de praktische vaardigheden van de therapieën.


wat zijn mijn vooroordelen en hoe ga ik daar mee om? waar ben ik cynisch over en hoe ga ik daar mee om? wat zijn mijn angsten en hoe overwin ik die? Waarde Deze dagen geven de student te ontdekken waar haar ruimte is en waar haar grenzen liggen. Eindproduct De ervaringen worden verwoord in een reflectieverslag.

Eindproduct Schlüssslerzouten In de intervisiegroep gelaatsdiagnostiek ondergaan en zelf gedurende een periode 1 of meer Schüsslerzouten innemen voor de bijbehorende klacht(en) met verslaglegging. Gemmotherapie Zelf gedurende een bepaalde periode een gemmotherapeutisch middel innemen t.b.v. een eigen klacht en verslaglegging.

Eindproduct Baunscheidtieren Geven van 2 klachtgerelateerde behandelingen + verslaglegging hiervan Neusreflexologie Praktisch oefenen met neusreflexologie bij jezelf en bij een cliënt na korte afname anamnese + verslaglegging


4.2 Beeldvorming 4.2.1 Voetreflexdiagnostiek Leerdoelen De student: - kent de geschiedenis van de voetreflexologie. - kent de anatomie van de voet. - kent de principes van voetreflexologie. - kent de globale projectie van het menselijk lichaam op de voeten. - beheerst de openingsgrepen en ontspanningstechnieken voor voetreflexologie. - herkent volte en leegte op de voeten en weet dit te interpreteren. - kent de topografie van de reflexzones op de voeten. - Kent de driedeling op de voet - kent de wet van Arndt Schulz en past deze toe in de praktijk. - weet hoe een voetenkaart te gebruiken. - beheerst de basistechnieken van voetreflexologie. (Marquardt) - beheerst de manuele diagnose technieken om informatie uit de voet te halen - beheerst de wandelende duim. - herkent indicaties en contraindicaties en weet hoe te handelen. - herkent verstoorde zones op de voeten, visueel en manueel. - weet hoe een voetreflexologisch onderzoek te doen. - weet een relatie te leggen tussen anamnese en verstoorde zones op de voeten. - trekt conclusies over informatie van verstoorde zones vanuit de


-

-

verschillende visies, fysiek, holistisch en energetisch. interpreteert de conclusies vanuit het totale onderzoek en stelt aan de hand hiervan een behandelprincipe en behandelplan vast. past verslaglegging toe van een diagnostische behandeling.

Waarde De student in staat om zelfstandig, op basis van een voetreflexologisch onderzoek, een behandelprincipe vast te stellen en daarvoor een behandelplan te maken. In het behandelprincipe worden bewustzijnsaspecten geïntegreerd. De student kan een diagnostische voetreflexologische behandeling geven. Eindproduct Geven van een diagnostische voetbehandeling van een cliënt gericht op diagnose en ontspanning op het praktijktentamen. Verslaglegging van het geven van een diagnostische voetbehandeling met de eigen ervaringen en die van de cliënt. Voetenkaart presenteren. Bewerken van alle voetreflexzones met de geleerde basistechnieken op practicumdag. Voetreflexologisch onderzoek op practicumtentamen. Verslag van een totale anamnese met voetonderzoek bij verschillende cliënten, hierbij de conclusies vastleggen in een behandelprincipe en behandelplan.


4.2.2 Astrologie Leerdoelen De student - kent de betekenis van de planeten - kent de dierenriemtekens - kent de elementen en de kruizen in de horoscoop - kent de huizen in de horoscoop - kent de aspectenleer en aspectfiguren - begint met het duiden van de horoscoop - kent de werking van de huisheren en retrograde planeten - oefenen met het duiden van de horoscoop

Waarde Astrologie geeft dieper inzicht in jezelf en anderen. Hierdoor kun je beter begrijpen welke thema’s in het leven een belangrijke rol spelen en waarom. De horoscoop geeft je mogelijkheden, lessen en beperkingen in dit leven aan. Astrologie gebruik verdiepen & verbanden gaan leggen. Eindproduct Toetsen op ELO en opdracht. Werkstukken en presentatie

4.3 Medische vakken 4.3.1 Anatomie / fysiologie Leerdoelen De student - kan de ligging, bouw en functie van het menselijk lichaam en zijn organen beschrijven en hun onderlinge verband aangeven. - kan de belangrijkste anatomische structuren in medische terminologie beschrijven en fysiologische processen verklaren en aan elkaar relateren - fysiologische literatuur kunnen lezen en begrijpen. - De student: - heeft inzicht in het gezond functioneren van het menselijk lichaam, zodat de pathologie daarna beter kan worden begrepen. - De student kan: - zelfstandig lichamelijk onderzoek verrichten, de bevindingen beschrijven en interpreteren. Hij/zij kent de voorbehouden handelingen in het kader van de wet BIG en houdt 4.3.2 Pathologie Leerdoelen De student heeft: - kennis om bij cliënten diverse verstoringen van de norm (Pathologie) te herkennen. - heeft kennis om met anamnesegegevens een voorlopige werkhypothese (differentiaal diagnose) op te stellen. - kennis van passende fysische diagnostiek. - kennis van relevantie medische terminologie, mogelijkheden van aanvullende onderzoekingen en enige kennis van westerse geneeskundige behandelingen. - kennis van het vastleggen in een status van de verkregen gegevens. - Met de werkhypothese (differentiaal diagnose) moet de student de afweging kunnen maken om de cliënt


-

-

-

zich aan de grenzen van zijn/haar bevoegdheden. gegevens uit het onderzoek integreren in een behandelplan of op basis van de interpretatie van de verkregen gegevens besluiten de patiënt door te verwijzen naar een andere beroepsbeoefenaar of instantie in de gezondheidszorg. diagnose- en onderzoeksgegevens van andere beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg interpreteren en integreren in zijn/haar eigen behandelplan. de geldende principes van de algemene en medische hygiëne herkennen en toepassen. de wettelijke voorschriften betreffende desinfectie en sterilisatie beschrijven en toepassen.

Waarde Na het volgen van deze module heeft de student inzicht gekregen in de anatomie en fysiologie van de mens. door te sturen dan wel zelf een behandeling in te zetten. De student kan: - het farmacotherapeutisch kompas hanteren om (bij-) werkingen van reguliere medicamenten op te zoeken en de normale dosis (ongeveer) te kunnen bepalen. - de reguliere geneesmiddelen indelen in groepen en de werking ervan in hoofdlijnen aangeven - eenvoudige laboratoriumtestformulieren begrijpen en toepassen en de uitslagen, interpreteren en integreren in een behandelplan Waarde Na het volgen van deze module heeft de student inzicht gekregen in de pathologie van de mens.


4.4 Professionele ontwikkeling 4.4.1 Energetisch bewustzijn Leerdoelen De student: - maakt kennis met westers en oosters filosofisch denken. - gaat op zoek naar de filosofische stromingen die van invloed zijn geweest op de ontwikkeling van de traditionele en moderne geneeskunde. - Is zich bewust van en onderzoekt de verschillen tussen het westerse wetenschappelijke denken en het oosterse denken. - maakt kennis met een aantal basis concepten uit de energetisch gedefinieerde geneeskunst. De theorie van Yin en Yang. De basissubstanties en hun uitingen op geestelijk, emotioneel en somatisch niveau en de energetische fysiologie van de organen. - kent de Traditionele Chinese Geneeswijze (TCG) als belangrijke geneeskundige toepassing van oosters filosofisch denken. - weet de werking van de organen te herkennen in de energetisch polsdiagnostiek. - kan de geleerde basisconcepten gebruiken als werktuig om binnen een menselijke maat op ontdekkingsreis te kunnen gaan in het “innerlijk landschap’’ van de mens. - houdt zich bezig met de vraag naar de existentiële betekenis van ziekte en ziektesymptomen.


-

-

-

ervaart ziekte niet alleen als beperking en als last maar tevens als kans om proberen te begrijpen als transformatieproces en zoektocht van zijn systeem en ziel (de kern van de oosterse levenswijsheid en – psychologie). ervaart met de energetische benadering in de psychologie geeft diep inzicht in de relaties tussen geestelijke, emotionele en somatische aspecten van ziek-zijn. weet dat het in een energetisch gedefinieerde geneesmodel gaat om systeemdiagnose en -behandeling. Dit levert een belangrijke bijdrage in het proces van heelwording en genezing.

Waarde De student is bewust van de achtergronden en ontwikkelingsfasen van westers wetenschappelijk en oosters energetisch denken toegepast op de geneeskunde. De student heeft grondig kennis van energetische geneeswijzen en heeft door oefening in non dualistisch proces denken diep inzicht in de relaties tussen geest en lichaam en ziel. De student heeft kennis van de basis van de oosterse psychologie en het procesmodel van de vijf elementen en een positieve visie op ziekte als proces van heel wording. Eindproduct Werkstukken


4.4.2 Therapeutische houding en vaardigheden Leerdoelen psychotherapeutische stromingen en De student: in relatie tot een ander. - kent het begrip (zelf)reflectie en weet - kent de verschillende stappen van dat dit deel uitmaakt van de het focussen volgens Gendlin, en therapeutische houding. andere focusmethoden. - kent de theorie en begrippen rondom - kan een focusoefening instrueren; is feedback geven / ontvangen, in staat tegelijkertijd leiding te cliëntgericht werken, congruentie en nemen en te volgen. therapeutische - kan non-verbale communicatie gespreksvaardigheden. opmerken bij de ander, dit benoemen - kan reflecteren op gedrag, houding en erover communiceren en vaardigheden wat betreft eigen - weet wat een metafoor is, kan communicatiepatronen metaforen signaleren bij een ander - kan reflecteren op eigen gedrag, en hierbij aansluiten houding en vaardigheden wat betreft - kent de begrippen: positieve en feedback geven / ontvangen negatieve overdracht / - is zich bewust van eigen gedrag en tegenoverdracht, binnen de houding wat betreft hulpverlenerssituatie gespreksvaardigheden als; luisteren, - herkent wanneer er sprake is van verbaal volgen, parafraseren / overdracht samenvatten, het stellen van open en - kan reflecteren op ‘overdracht’ wat gesloten vragen. betreft de eigen houding en de - is zich bewust van de werking / het houding van de ander effect van non-verbaal gedrag - weet om te gaan met – en - kent de begrippen ‘congruentie, communiceren over – situaties cliëntgericht werken en empathie waarin overdracht een rol speelt. (Rogers)’ in relatie tot - leert als hulpverlener, in dialoog met gespreksvaardigheden en nonde cliënt, in te gaan op de manier verbaal gedrag. waarop voortschrijdend inzicht in een - heeft kennis van de basisprincipes klacht kan worden verkregen van 5 vooraanstaande - leert de cliënt uit te dagen om psychotherapeutische stromingen: betekenis te geven aan de klacht, en Psychoanalyse (Freud / Jung), die in te passen in de levenswijze Gestalt, Humanistische psychologie - heeft kennis van: de werkwijze van (Rogers), Gedragstherapie, DSM-IV, depressieve-, eufore- en Transactionele Analyse. bipolaire stoornissen, - heeft zicht op de ontwikkeling van de angststoornissen en obsessies, verschillende stromingen in de tijd enkele persoonlijkheidsstoornissen. (voortschrijdende inzichten) en kent - kijkt naar de eigen houding / begrippen, oefeningen en technieken gedachten t.o.v. de DSM IV thema’s. vanuit deze psychotherapeutische - kan DSM IV thema’s herkennen bij stromingen. de cliënt en hierover communiceren - kent 5 vooraanstaande - kent de begeleidingsstappen: psychotherapeutische stromingen; de erkenning en communicatie. grondgedachten en belangrijke - weet van de eigen mogelijkheden en begrippen / terminologie hieruit. onmogelijkheden als Integraal - kent specifieke oefeningen en Gezondheidstherapeut t.o.v. de DSM technieken uit de IV thema’s. psychotherapeutische stromingen. - ontwikkelt een eigen visie m.b.t. tot Waarde de genoemde psychotherapeutische De student heeft theoretische stromingen. basiskennis van belangrijke - kan reflecteren op de eigen vaardigheden bij de therapeutische (therapeutische) houding m.b.t. de houding, en heeft een basis gevormd



(houding & vaardigheden) voor zelfreflectie. De student heeft kennis van belangrijke psychotherapeutische stromingen; de uitgangspunten en gebruikte terminologie. Dit levert een bijdrage aan kennis- en visieontwikkeling met betrekking tot de eigen therapeutische houding. De student ervaart met een individuele klacht de verschillende manieren van focussen waaronder die van E. Gendlin, en is in staat een focusoefening met een ander uit te voeren. De student is in staat om te werken met metaforen, overdrachtssituaties te herkennen, hier mee om te gaan en te werken. De student heeft inzicht in de werking en het effect van een therapeutische dialoog. De student heeft kennis van de werkwijze van de DSM IV en enige kennis van enkele veel voorkomende stoornissen. Thema is ook:


De student heeft zicht op wat een Integraal Gezondheidstherapeut wel of niet kan betekenen voor cliënten met psychiatrische problematiek. Eindproduct Reflectieverslag met als inhoud; Hoe communiceer ik? Hoe ga ik om met feedback geven / ontvangen? Opstellen persoonlijke leerdoelen wat betreft gespreksvaardigheden en de therapeutische houding. Reflectieverslag n.a.v. belangrijke begrippen binnen de psychotherapeutische stromingen en de eigen visie hierop. Verslaglegging van de uitvoering van een eigen focusoefening + nabespreking met een ‘cliënt’ / proefpersoon. Voeren van minimaal 3 gesprekken met een ‘cliënt’ + verslaglegging van deze gesprekken aan de hand van gerichte vragen.


4.4.3 Systemisch waarnemen Leerdoelen In de eerste module staat het systemisch waarnemen centraal. Bij een opstelling maken we gebruik van informatie, die vaak onbewust in een cliënt of familiesysteem is opgeslagen. Om toegang te krijgen tot die informatie gebruiken we het systemische waarnemen. In dat proces ontstaat contact met de eigen, vaak impliciete, vooronderstellingen en wordt het mogelijk om onderscheid te maken tussen lichamelijke reacties ten gevolge van de systeemenergie van de cliënt en de eigen beelden en thema’s. Dynamieken zijn patronen die in een familiesysteem ontstaan in reactie op een ingrijpende gebeurtenis. Wat zijn de symptomen van een dynamiek? Hoe ontstaat het in een systeem? Hoe herken je het in een opstelling? Wat zijn mogelijke interventies? Deze dynamieken zijn in te delen naar de grotere ordeningen van Erbij horen, Balans in nemen en geven, en ordening. Onderwerpen, o.a.: - Systemisch waarnemen - Onderscheid tussen waarneming en interpretatie van de waarneming - Waarnemen van het effect van een interventie in de opstelling - Systeemenergie waarnemen bij het maken van een genogram - Route door een opstelling - Training deelvaardigheden: begeleiden van representanten; zinnen en uitspraken in een opstelling.


Waarde Na deze basisworkshop is de deelnemer - bewust van de eigen innerlijke houding en hoe die buitensluitend kan werken of openend - bewust van de positie die je inneemt ten aanzien van de cliënt - bewust van de kracht van trouw/loyaliteit aan het ( familie) systeem - kan met deze systemische (en fenomenologische en oordeelloze) houding luisteren naar cliënten en naar ziektebeelden en symptomen kijken. Eindproducten Schrijf vanuit je eigen werksituatie welke effecten je waarneemt, met reflectie erop naar je groepsgenoten per mail. Reageer met systemische vragen op de waarnemingen van anderen. Reflectieverslag: Inzichten omzetten in innerlijke houding in de praktijk en in dagelijks leven , de waarnemingen van de effecten daarvan opschrijven en daar onderzoekende vragen over stellen, die laten zien dat je de werking van de gewetens tot je genomen hebt . Actieve deelname Positieve beoordeling van het reflectieverslag Toegangsvoorwaarden Deelnemers doen een opleiding op HBO niveau op het gebied van welzijn en/of zorg, of hebben deze opleiding afgerond.


4.4.4 Bedrijfsvoering Leerdoelen De student: - weet wat een ondernemer is en wat ondernemen inhoudt. - is zich bewust van zijn eigen sterke / zwakke kanten. - weet de focus in de onderneming beter te bepalen omdat hij zich bewust is waar de kracht ligt van hem in zijn onderneming. - weet welke aspecten thuishoren in een ondernemingsplan. - heeft praktische kennis over bedrijfsvoering. - heeft inzicht in zijn doelgroep. - kan een marktanalyse uitvoeren en weet deze te koppelen aan de SWOTanalyse (Sterkte-Zwakte-KansenBedreigingen). Hoe groter en sterker de focus, hoe beter en groter de onderneming. - kent zijn doelgroepen - weet zijn communicatie maximaal af te stemmen en weet de juiste woorden en middelen in te zetten om deze doelgroepen te bereiken - weet hoe een goede advertentie er uit ziet en weet dit in te zetten - heeft voldoende kennis over pers en media om zo zijn publiciteit via deze


-

media zo groot en effectief mogelijk te maken weet al het geleerde toe te passen in het organiseren van zijn eerste en duidelijke stap en kent alle in en outs in het schrijven van een adequaat ondernemersplan

Waarde De student heeft inzicht gekregen in zijn mogelijkheden als natuurgeneeskundige. De student heeft inzicht gekregen in het starten van een zelfstandige praktijk. De student is in staat een praktijk te openen en te voeren. Eindproduct Zelfreflectieverslag. Interviews natuurgeneeskundige therapeuten in diverse settingen. Groepsdiscussies en presentaties over ondernemerschap en de kwaliteiten die je hiervoor nodig hebt Reflectieverslag, mindmap. Casussen praktijksituaties. Het schrijven van het eerste gedeelte van je ondernemingsplan met onderbouwing. Groepspresentaties en visualisatieoefeningen. Folder maken, schrijven van een persbericht.


4.4.5 Beroepsethiek Leerdoelen De student kan: - de begrippen medische ethiek en moraal definiëren en afgrenzen - reflecteren over eigen normen en waarden van zijn handelen. - een beschrijving geven van de basisnormen in de ethiek van de gezondheidszorg in het algemeen en van de natuurlijke geneeswijzen in het bijzonder. 4.4.6 Beroepsinrichting en –recht Leerdoelen De student kan: - beschrijven wat onder gezondheidsrecht wordt verstaan en wat de rol is van recht in de gezondheidszorg. - beschrijven wat de rechten en plichten van patiënten en hulpverleners zijn. - de wettelijke regelingen samenvatten die voor zijn/haar beroepsuitoefening van toepassing zijn. - uitleggen wat civielrechtelijke, strafrechtelijke en tuchtrechtelijke aansprakelijkheid m.b.t. de medische zorg inhoudt. - een aantal beschreven situaties uit de gezondheidszorg juridisch analyseren en oplossen. - een overzicht maken van de organisatiewetgeving en ziektekostenverzekeringen. - verschillende zorgsystemen met praktische voorbeelden uitleggen. - de begrippen professionalisering en medicalisering omschrijven en kan ze


Waarde Het vermogen ontwikkelen om in medisch ethische vraagstukken ethische principes te onderkennen, conflicten tussen ethische principes te kunnen signaleren, ethische standpunten te kunnen formuleren en deze uit te kunnen dragen. Eindproduct N.v.t.

-

-

een plaats geven binnen de historische ontwikkeling van de gezondheidszorg en de verschillende vormen van overheidsbeleid. de kenmerken van zowel de geestelijke als de somatische gezondheidszorg in de eerste en tweede lijn benoemen, evenals de voorzieningen en de toekomstige ontwikkelingen ervan. de plaats van de natuurlijke geneeswijzen binnen de gezondheidszorg beschrijven.

Waarde Kennis en inzicht in de recht en regelgeving rondom de praktijk van een therapeut. Eindtoets Aan deze modules zijn geen werkateliers verbonden. De stof wordt aangeboden op de ELO en wordt afgesloten met een schriftelijke toets.


4.4.7 Gezondheidsfestival Leerdoelen De student - doet ervaring op in de organisatie van een publiekstrekkend gebeuren, - krijgt inzicht in hoe je klanten weet te trekken, - krijgt inzicht in het gebruik van pers en media in relatie tot je doelgroep en je presentatie - krijgt kennis in het toepassen waar en hoe hiervan. - participeert in het Jaarlijks terugkerend gezondheidsfestival. Waarde Als praktijkvoerder, ondernemer en zelfstandige heb je altijd te maken met publiciteit en media. Je wilt toch je 4.4.8 Praktijkconsulten De praktijk bestaat in het oefenen van consulten. Het oefenen in de praktijk start vanaf het 1e niveau. Dit oefenen in de praktijk geldt ook voor de opleiding tot Integraal Gezondheidsconsulent. Aantal consulten  Totaal aantal consulten: 40 niveau 1: 10 niveau 2: 15 niveau 3: 15  De student dient 3 tot maximaal 5 consulten per cliënt (buiten het veld van familie) af te nemen. Leerdoelen: Vooraf aan een consult, maakt de student leerdoelen. Leerdoelen creëren:  focus: Wat wil je leren? Waar ben je onzeker over? Waar richt je je aandacht op? Hoe kom je tot de kern? Etc.


toekomstige klanten bereiken en je bestaande klanten behouden. Hiervoor zal je moeten communiceren. Om deze communicatie effectief te voeren moetje weten wie er in je doelgroep(en) zitten om de taal van de klant te kunnen spreken. Door je doelgroepen te kennen, weet jij je communicatie maximaal af te stemmen en weet je de juiste woorden en middelen in te zetten om deze doelgroepen te bereiken. Eindproduct - plan van aanpak met onderbouwing, feedback en reflectieverslag, genoemd in de instructie. - presentaties en reflectieverslag, genoemd in Planning. 





reflectie: wat heeft de ervaring jou gebracht? In welke situatie ben je jezelf tegengekomen in contact met de cliënt? Wat vond je lastig? Wat heb je nodig? Is er iets dat je anders had willen doen? Etc. bewustzijn: in alle openheid jezelf waarnemen en ruimte nemen om je leerpunten te evalueren. gedrag en handelen. Wat wil je in het vervolg anders doen? En welke nieuwe leerpunten zijn er ontstaan?

Een consult bestaat uit de volgende onderdelen: Ontvangst en anamnese (niveau 2 en 3) Ontwerpen behandelplan (niveau 2 en 3) Uitvoeren (be)handelplan (niveau 1, 2 en 3) Evalueren (niveau 1, 2 en 3)


4.5 Behandeltherapieën (specialisaties) 4.5.1 Systemisch handelen toegepast Leerdoelen In deze module ligt de focus op het verhelderen van de innerlijke processen en het eigen maken van de innerlijke – systemische- houding van de cursisten. We zullen ook gebruik maken van de ‘representerende waarneming’ in opstellingen, waarbij representanten in een eenvoudige opstelling ons achteraf feedback kunnen geven over het effect van onze innerlijke houding. Onderwerpen: - Welke type vragen stel je aan de cliënt? - Welke vragen stel je je zelf als facilitator? - Komen tot het stellen van een verdichte vraag. - Ontwerp van de opstelling - Welke elementen stel je op? - Wanneer zet je een element (niet) in de opstelling? - Hoe vind je je weg door de opstelling? - Wat zijn de sleutelinterventies? - Kleine opstellingen cliënt/ therapeut. - De rol van de cliënt tijdens de opstelling. - Helende zinnen. - Wanneer stopt de opstelling? - Hoe om te gaan met de verwachtingen van de cliënt. - Wanneer werk je niet? Waarde Na deze basisworkshop is de deelnemer - bewust van de eigen innerlijke houding en de innerlijke houding van


-

-

de cliënt en hoe die buitensluitend kan werken of openend bewust van de positie die je inneemt ten aanzien van de cliënt en de cliënt ten opzicht van jou bewust van de kracht van trouw/loyaliteit aan het ( familie) systeem kan met deze systemische (en fenomenologische en oordeelloze) houding luisteren naar cliënten en naar ziektebeelden en symptomen kijken Kan interventies uitvoeren

Eindproducten Huiswerk tussen de dagen in Schrijf vanuit je eigen werksituatie welke effecten je waarneemt, met reflectie erop naar je groepsgenoten per mail. Reageer met systemische vragen op de waarnemingen van anderen. Inzichten omzetten in innerlijke houding in de praktijk en in dagelijks leven , de waarnemingen van de effecten daarvan opschrijven en daar onderzoekende vragen over stellen, die laten zien dat je de werking van de gewetens tot je genomen hebt . Delen van de inzichten middels de Wikipedia van de hogeschool Actieve deelname Positieve beoordeling van het reflectieverslag Toegangsvoorwaarden Deelnemers hebben de module Systemisch waarnemen met goed gevolg afgerond.


4.5.2 Voeding Leerdoelen De opleiding voeding richt zich op het bereiken van een optimale gezondheid door het kiezen van de juiste voedingsmiddelen en voedingsgedrag. Door het therapeutisch inzetten van voedingsadviezen kunnen gezondheidsklachten worden verholpen en zal het effect van andere therapieën ondersteund worden. Voeding is kennis opdoen, ervaren bij je zelf en de ander en een eigen visie vormen. In de opleiding staan elke les deze elementen centraal. Omdat voeding de basis is van het menselijk bestaan, zal daarop bijsturen doorwerken op alle niveaus bij de cliënt zowel fysiek, geestelijk, emotioneel als spiritueel. De module voeding bestaat uit de volgende onderdelen: - Basiskennis voeding: macronutriënten, micronutriënten en bioactieve stoffen Koolhydraten, eiwitten en vetten worden behandeld en verder worden vitaminen, mineralen, aminozuren en antioxidanten besproken - Alternatieve voedingssystemen Een groot aantal traditionele en actuele voedingssystemen komt aan de orde waaronder Ayurvedische voeding, vegetarisme/veganisme, raw food en paleo. Ook worden actuele populaire boeken behandeld als De voedselzandloper en 100% Gifvrij - Productkennis en bereiding Elke les worden er voedingsmiddelen meegenomen en/of bereid, dit


-

-

-

-

-

gekoppeld aan de theorie van die dag Natuurvoeding De begrippen biologisch en biologisch dynamisch worden behandeld en de betekenis van natuurvoeding Suikers en zoetstoffen, smaak en toevoegingen De vele mythes die hierover bestaan worden besproken Preventieve voeding Het leren specifieke voeding in te zetten om gezondheidsklachten te helpen voorkomen Voedingsanamnese Het afnemen van een degelijke voedingsanamnese zal zowel op elkaar als cliënten buiten de opleiding worden geoefend Natuurgeneeskundige visie vs. reguliere visie Een belangrijk onderdeel van de opleiding is visievorming vanuit de natuurgeneeskundige kijk, waarbij ook de reguliere kijk onder de loep wordt genomen

Waarde U leert een voedingsanamnese af te nemen waarbij u kunt aansluiten bij de wensen van uw cliënt. Doordat u put uit gedegen kennis, eigen ervaring en visie bent u in staat om maatwerk af te leveren. Eindproducten Uitgebreide voedingsanamnese bij een cliënt met een gezondheidsvraag.


4.5.3 Voeding (toegepast) Leerdoelen Waar de module Voeding zich richt op het gehele spectrum van kennis over voeding, gaat de module Voeding op maat gericht bezig met de cliënt. De module bestaat uit: - Voeding, menstypes en de vier natuurkwaliteiten Hier gaat het om het leren verbinden van de kwaliteiten van voeding (nat, droog, warm en koud) met de verschillende menstypes en de aard van de klachten - Voeding, emoties en organen Het begrip van de onderlinge relaties tussen voeding, emoties en organen draagt sterk bij aan het zien van verbanden bij een cliënt - Voeding en stress Voeding en stress hebben een sterke wisselwerking op elkaar en op deze relatie wordt dieper ingegaan - Voeding en kwetsbare groepen (kinderen, ouderen, zwangere, zieken) De vraag hoe je voeding toespitst op deze groepen wordt behandeld


-

-

alsmede de vraag wat de grenzen van de therapeut zijn Reinigen en ontgiften De verschillende manieren van reinigen en ontgiften met behulp van voeding worden behandeld en deels ook ondergaan Voeding en therapie Het leren inzetten van voeding om klachten te helpen genezen Casuïstiek Voeding in actie. Het leren advies op maat te maken Health counseling Dit model helpt een cliënt te ondersteunen bij voorgenomen gedragsveranderingen

Waarde Je leert optimaal aan te sluiten bij de wensen van je klant. Eindproducten Uitgebreide voedingsanamnese bij een cliënt met een gezondheidsvraag en verwerkt tot een voedingsbehandelplan op maat.


4.5.4 Fytotherapie Leerdoelen De traditie van het werken met kruiden gaat vele duizenden terug en het is heden ten dage nog net zo actueel. Het bijzondere aan kruiden is dat ze van zichzelf al in evenwicht zijn, waardoor bijwerkingen vaak minimaal zijn. De opleiding fytotherapie richt zich op het therapeutisch inzetten van kruiden. Kruiden zijn de medicijnkast van de natuur en zijn breed toepasbaar. Veel hedendaagse medicijnen vinden hun oorsprong in de fytotherapie. De module fytotherapie bestaat uit de volgende onderdelen: - Geschiedenis van de fytotherapie je leert de belangrijkste invloedrijke personen kennen en daarmee het pad NAAR de hedendaagse fytotherapie - Inhoudsstoffen van kruiden je leert de groepen inhoudsstoffen en hun therapeutische werkingen zodat je van elk kruid de werking kan verklaren - Botanie De belangrijkste plantenfamilies passeren de revue alsmede hun belangrijkste eigenschappen - Receptuur Receptuur vormt de spil van het maken van kruidenthee en zal volgens een vast model worden behandeld - Kruidenthee maken je leert zelf kruidenthee samen te stellen en een smaak te ontwikkelen


-

-

-

voor de juiste combinaties van kruiden Kruiden herkennen en proeven Elke les worden kruiden (vers of gedroogd) meegenomen Kennis en analyse van producten op de markt Weten wat er op de markt is en met een kritische blik leren beoordelen van de producten Bereiding en dosering je leert een voorschrift te maken en de juiste dosering te kiezen Kruiden en alle orgaanstelsels je leert gericht kruiden te kiezen per orgaanstelsel Contra-indicaties, bijwerkingen en interacties Je leert te beoordelen wanneer kruiden niet geschikt zijn om voor te schrijven Casuïstiek Het leren voorschrijven van kruiden bij gezondheidsproblematiek Wet- en regelgeving Kennis opdoen van de actuele en steeds veranderende wetten en regels

Waarde Je leert gericht voor te schrijven doordat je weet wat er aan middelen op de markt is of vanuit jouw eigen kruidentuin. Eindproduct Uitgebreide anamnese bij een cliënt met een gezondheidsvraag ……….


4.5.5 Fytotherapie (toegepast) Leerdoelen De module toegepaste fytotherapie leert je om maatwerk te leveren met kruiden en om zelf kruidenmiddelen te maken. Het is tevens een verdieping van de kruidenkennis. - Kruiden, menstypes en de natuurkwaliteiten Kruiden specifiek bij menstypes en klachten te laten passen door gebruik te maken van de natuurkwaliteiten van mens en kruid - Praktijkdag kruidentuin Een lesdag op locatie, gecombineerd met een rondleiding - Kruidentinctuur en -crème bereiden Zelf leren bereiden van kruidenmiddelen - Reinigen en ontgiften met kruiden Specifiek leren werken met reinigende en ontgiftende kruiden - Adaptogene kruiden Leren werken met een specifieke 4.5.6 Bach bloesem remedies Leerdoelen In deze module komen de volgende onderwerpen aan bod: - Kennis van de filosofie van Dr.E. Bach U maakt kennis met het gedachtegoed van Dr. Edward Bach, de manier waarop de remedies werken en toegediend dienen te worden. - Diepgaande kennis van de remedies U leert de 38 remedies en de subtiele verschillen die er soms tussen hen bestaan. U maakt kennis met begrippen als “stemmings- en karakterremedies”. - Vaardigheden van de Bachbloesemconsulent in relatie tot cliënten U leert de filosofie en de werking van de Bachbloesemtherapie uit te leggen aan cliënten en leert hen bij te staan bij het uitzoeken van de juiste remedies met respect voor de belevingswereld van uw cliënten.


-

-

groep kruiden die als werking heeft dat ze het hele systeem helpen regenereren Kruiden EHBO Leren aanleggen van een basisassortiment en kruidenmiddelen en de directe toepassing van verse kruiden Uitbreiding van kennis van de kruiden Verdieping van het kruidendagboek Complexe casuïstiek

Waarde Je leert het voorschrijven van kruiden te combineren met andere therapieën om zo'n optimaal mogelijk effect te krijgen. Eindproduct Uitgebreide anamnese bij een cliënt met een gezondheidsvraag en verwerkt tot een behandelplan.

Waarde De student is in staat de Bach Bloesems met een bredere kennis in te zetten voor zichzelf en de naaste omgeving en een duidelijke inschatting te maken van de kern van de problematiek. Daarnaast is de student in staat om aan derden uitleg te geven over de Bach Bloesem Remedies. Eindproducten Actieve deelname aan de praktijkworkshops. Maken van een Persoonlijk Bach Bloesem Boek met aanvullende opdrachten. Verdieping van het Persoonlijk Bach Bloesem Boek met subtiele verschillen tussen de Bach remedies, eigen ervaringen en filosofie. Het uitzoeken van remedies voor jezelf, medestudenten en 2 externe cliënten met behulp van consultgesprekken en reflectieverslagen daarover schrijven.


4.5.7 Bach-Bloesem Remedies (toegepast) Leerdoelen - Is in staat verslag uit te brengen van Tijdens deze module ligt de nadruk de begeleiding van 2 externe cliënten liggen op het begeleiden van cliënten en met ieder 3 consulten. wordt aandacht besteed aan specifieke doelgroepen. Waarde De student : Na het volgen van de modules is de - Kan de cliënt voorlichten over wat student in staat zelfstandig de cliënt met een begeleiding met Bach met Bach een brede kennis van de Bach Bloesem bloesemremedies inhoudt Remedies te begeleiden op zijn/haar - Kan een Bach consult afnemen, ontwikkelingsweg. Remedies herkennen en in overleg met de cliënt tot een remedieselectie Eindproducten komen. Het houden van een consultgesprek met - Is in staat de cliënt verder te mede student en het schrijven van een begeleiden met Bach Remedies verslag daarover. Het begeleiden van d.m.v. vervolg consulten. een cliënt met Bach remedies gedurende 3 maanden en het maken van een verslag daarover.



4.5.8 Klassieke massage Leerdoelen De module bestaat uit:. - Lichaamsbewustwording en Lichaamstaal , met een specifieke massagetechniek (met kleding aan) gericht op bewust het eigen lichaam ervaren komen tot meer zelfinzicht. - Geschiedenis, werking van massage, terminologieën oriëntatie en hygiëne. Voorbereiding en afronding massage. Houding masseur en materialen. - Rug , nek en hoofdmassage massage,, effleurages, huidrollen, petrissage en tapotage. Massageolie, frictioneren en duim-over-duimtechniek. - Schouder en beenmassage, technieken zoals vibreren, schudden dorsaal en ventraal, dwarsknedingen, omvattende knedingen en tang greep. De student: - kan in het kort de geschiedenis van de massage beschrijven en enkele namen noemen van mensen, die hierbij een bijdrage hebben geleverd. - kan de contra indicaties voor massage benoemen. - kan verschillende uitgangshoudingen voor een massage toepassen afhankelijk van de mogelijkheden van de cliënt. - heeft kennis van de verschillende massage handgrepen en de


weefsellagen waarop hiermee invloed kan worden uitgeoefend. - heeft kennis van verschillende soorten massage olie en het gebruik hiervan. - kan een anamnese afnemen gericht op de indicaties en contra indicaties voor een massage behandeling. - heeft kennis van de pathologie van veel voorkomende klachten als rugklachten, nek/schouderklachten, hoofdpijn, ademhalingsproblematiek, beenklachten en kan hierbij een behandeling toepassen met klassieke massage. - kan een behandelplan opstellen en uitvoeren. - kan de cliënt voorlichten wat betreft mogelijke reacties op de massagebehandeling. is in staat tot evaluatie van en reflectie op de gegeven behandeling. Waarde De student is in staat zelfstandig een massage behandeling te geven passend bij de contra-indicaties van de cliënt. Eindproducten Toetsing van de praktijk in de vorm van een klassieke massage op een mede student tijdens een toetsdag. Verslag maken van een 2-tal massage behandelingen bij 2 verschillende personen.


4.5.9 Klassieke massage (toegepast) Leerdoelen Deze module bestaat uit de onderdelen: - Borst- ,buik-,hoofd-massage, circulair masseren, passieve bewegingen en massagetechnieken voor kleine oppervlaktes. - Onderrug- bekken massage , masseren met de zijligging als uitgangshouding. Dieper werkende massagetechnieken. - Armmassage en handreflexologie, masseren met de zithouding als uitgangshouding, inleiding reflexologie, topografie handen, massagetechnieken gericht op ontspanning. - Anamnese, handelingsplan opstellen en evalueren, klinisch bewijs en onderzoek effecten van massage - Voetreflexologie, behandeling van klacht gerelateerde zones op de voeten, massagetechnieken gericht op ontspanning, integratie


-

-

-

voetdiagnostiek en eerste hulp via de voeten. Massage bij baby’s, kinderen, tieners, specifieke massage gericht op kinderen en thema’s als onrust, huilbaby’s, concentratie en grenzen. Massage bij ouderen, masseren vanuit een zittende uitgangshouding waarbij de cliënt de kleding aanhoudt en thema’s als eenzaamheid, stress en ontbreken van aanraking. Outdoor Practicum Een hele dag masseren en ervaring opdoen bij een specifieke doelgroep.

Waarde Na het volgen van de modules klassieke massage is de student in staat zelfstandig een massage of reflexzone behandeling te geven. Eindproducten Verslag maken van een 3-tal massage behandelingen bij 2 verschillende personen.


4.5.10 Aromatherapie Leerdoelen De theorie wordt steeds direct vertaald naar de praktijk middels voordrachten en opdrachten, oefenen met en maken van aromatische mengsels; massage in de praktijk, rollenspelen, casuïstiek. De volgende onderdelen komen aan bod: - Algemene achtergronden, richtingen, deelgebieden, geschiedenis, het ruiken, plantenkennis, symboliek, winningsmethoden, regelen wetgeving. - Toepassingen, belangrijkste oliën in de aromatherapie per plantenfamilie, doseringen, mengen, basisproducten. - Chemie – bestanddelen, basisstructuur, veiligheid, contraindicaties. - Aromatherapie en de huid – werkingen op de huid; extra producten, hydrolaten, vette plantoliën, verdieping van de toepassingen. - Massage – massageolie als tussenstof en als werkstof bij lichaamsmassage, voetmassage en handmassage.


-

-

Klinische aromatherapie – wetenschap en onderzoek. Aromatherapie en de psyche, energetische aromatherapie. Aromatherapie in de zorg deelgebieden en behandelmethoden; palliatieve zorg, thuiszorg, voet-, baby-, ouderenzorg. Aromatische tuinen Tijdens de opleiding wordt ook een bezoek gebracht aan een aantal aromatische tuinen. Dit wordt gecombineerd met het zelf winnen van essentiële oliën

Waarde Na afloop is de student in staat om aan de hand van diagnose een aromatische behandeling uit te voeren. Eindproducten De eindopdracht bestaat uit de complete behandeling van een cliënt, inclusief beeldvorming, communicatie en behandelplan.


4.5.11 Medische astrologie I (toegepast) Natuurgeneeskunde en astrologie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In de vroege Middeleeuwen waren de twee disciplines nog één. Elke arts moest astrologie hebben gestudeerd. Medische astrologie is altijd blijven bestaan. Astrologie bestaat uit feiten die iedereen kan leren. Leerdoelen De deelnemers leren de verbindingen tussen de planeten te interpreteren. Hierdoor wordt inzicht verkregen in de diverse kanten van iemands karakter. Welke eigenschappen heeft iemand in zijn/haar aanleg? Veel aandacht wordt besteed aan hoe problemen, processen en ziekte kunnen ontstaan. En hoe ontwikkelingen die zich op dit moment afspelen zijn te herkennen en te interpreteren. De planeetstanden geven tendensen aan die actief gaan werken in de horoscoop (persoon) waardoor er bepaalde ontwikkelingen ontstaan. Onderwerpen: Aspectfiguren, Transits, Secundaire directies, Huisheren en retrograde 4.5.12 Medische Astrologie II (toegepast) Leerdoelen In deze module leren de deelnemers om fysieke symptomen naar psychische niveaus te vertalen. Elke medische klacht heeft een psychische kant. Medische astrologie helpt het ‘waarom’ van een klacht te beantwoorden. De theorie wordt steeds direct vertaald naar de praktijk middels oefenen met de eigen horoscoop, horoscopen van medestudenten en ingebrachte casussen. Onderwerpen: Het gelukspunt, Jupiter als geneeskracht, Het Reckeweg systeem, Dierenriemtekens en lichamelijke verbanden, De symboliek van de planeten, Elementen en kruizen Het zesde huis, Aspecten in verband met ziekte, Halfsommen of midpunten, De Maan, de maanfasen (o.a. gunstige tijden voor operaties, afvallen, vasten of


planeten, Secundaire directies (deze geven de innerlijke ontwikkelingen), Werken met de efemeride, De maansknopen (deze geven informatie over het pad dat iemand gaat). Leerdoelen Waarde Na de opleiding is de deelnemer in staat om zelfstandig astrologische inzichten toe te passen. Eindproducten De module wordt afgesloten met een praktijkexamen. De deelnemer doet een volledige anamnese met bijbehorende beeldvorming en stelt een medisch astrologische duiding op. Toegangsvoorwaarden De specialisaties Medische astrologie I en II kunnen pas gevolgd worden als uiteraard Astrologie (beeldvorming) en de student Medische basiskennis beschikt op Hbo-niveau. Per module is aangegeven wat de waarde is, hoeveel werkateliers (lesdagen) de module beslaat en hoeveel de module kost. opbouwen), Het 8e huis en Pluto, Inzicht in de psychische kant van ziekte. Waarde De medisch astroloog: legt verbindingen tussen lichamelijke klachten en psychische factoren die hierbij een rol kunnen spelen motiveert cliënten om vanuit inzicht en bewustwording van de klacht een actieve rol te spelen in het verkrijgen en behouden van de eigen vitaliteit bespreekt met de cliënt in wat voor proces hij/zij zich bevindt en wat er op dit moment actueel is in zijn/haar leven. past astrologische inzichten toe als aanvulling op het bestaande beroep Eindproducten De module wordt afgesloten met een praktijkexamen. De deelnemer doet een volledige anamnese met bijbehorende beeldvorming en stelt een medisch astrologische duiding op. Pagina 40 van 56 © Hogeschool Natuurlijke Gezondheid

4.5.13 Relatieastrologie Leerdoelen De synastrie, Compositie/Combine horoscoop, Draconische horoscoop, Zon & Maan, Venus & Mars, De huizen die bij de relaties zijn betrokken. Waarde Deelnemers leren astrologisch te kijken naar relatiethema’s. Hierdoor wordt duidelijk hoe twee mensen op elkaar reageren en welke thema’s er in een relatie kunnen spelen. Inzicht wordt

gegeven in liefdesrelaties en in de relatie met ouders, broers/zussen, kinderen, vrienden, collega’s, cliënten etc. Eindproducten De module wordt afgesloten met een praktijkexamen. De deelnemer doet een volledige anamnese met bijbehorende beeldvorming en stelt een medisch astrologische duiding op.

5

Eindexamenprogramma

5.1 Inleiding Een student wordt toegelaten tot het eindexamenprogramma als: - Alle modules uit de vakgebieden Basisprincipes Natuurgeneeskunde, Beeldvorming, Medische vakken en Professionele vaardigheden zijn afgerond op niveau 3; - Tenminste 3 specialisaties zijn afgerond waarvan tenminste 1 op toegepast niveau - Tenminste 40 consulten op handelingsniveau zijn uitgevoerd - De specialisaties Astrologie (beeldvorming), Systemisch waarnemen en Voeding zijn afgerond. Het examenprogramma bestaat uit: - Orgaanpathologie - Proeve van bekwaamheid - Scriptie - Assessment 5.1.1 Orgaanpathologie Leerdoelen Door het bestuderen en uitwerken van een orgaan(stelsel) diepere inzicht en kennis verwerven op a. regulier niveau b. natuurgeneeskundig niveau en c. energetisch - / spiritueel niveau. Waarde Na het volgen van deze module kan de student uitleggen hoe het orgaan(stelsel) werkt met daarbij de koppeling op regulier, natuurgeneeskundig en energetisch - / spiritueel niveau. Eindproducten De uitwerking van de orgaanpathologie wordt verwerkt in de Wikipedia van de HNG. Deze Wikipedia is toegankelijk voor alle studenten van de HNG. De uitwerking (van de aanvulling) van de orgaanpathologie moet minimaal bestaan uit 5000 woorden en een wezenlijke aanvulling zijn op de bestaande orgaanpathologie.


De opdracht orgaanpathologie moet aan de volgende punten voldoen: - reguliere gegevens over het orgaan(stelsel): functie(s), ligging, vorm, uiterlijke aspecten, bijbehorende ziekten en symptomen, reguliere therapie per ziektebeeld - natuurgeneeskundige gegevens over het orgaan(stelsel): functie(s), voor zover dit afwijkt van het reguliere, bijbehorende klachten en symptomen, verkorte weergave van de bijbehorende tractusanamnese, diagnostische methodes: voetdiagnostiek, tongdiagnostiek, etc., therapiemogelijkheden. - energetisch/spirituele gegevens over het orgaan(stelsel): de betekenis(sen) verbonden aan dit orgaan(stelsel) en de daarbij behorende klachten/symptomen, een eigen visie over die heersende denkbeelden


5.1.2 Proeve van bekwaamheid De proeve van bekwaamheid bestaat uit 2 onderdelen: - Proefpracticum - 10 consulten Proefpracticum Een behandeling van een cliënt onder supervisie van een docent en toekijkt bij medestudenten. Men ontvangt en geeft feedback over de gegeven behandelingen en de therapeutische houding. Leerdoelen De student: - kan zelfstandig een juiste diagnose stellen; - gaat op professionele wijze om met de cliënt; - kan zelfstandig een behandelingsplan opstellen en dit dan aan de cliënt duidelijk maken en motiveren; - geeft blijkt van een eigen visie in de benadering van de cliënt en in de 10 Consulten De student behandelt minimaal 3 en maximaal 5 cliënten van het eerste consult tot en met het laatste consult. Het minimaal aantal consulten is 10. De student staat onder supervisie van de school (docent). Cliënten kunnen altijd een klacht indienen. De school is altijd gerechtigd om in te grijpen. De (copy van de) dossiers zijn op school. De supervisor is altijd bevoegd om de dossiers in te zien. Leerdoelen De student - kan zelfstandig een juiste diagnose stellen; - gaat op professionele wijze om met de cliënt; - kan zelfstandig een behandelingsplan opstellen en dit aan de cliënt duidelijk maken en motiveren;


-

gebruikte diagnostische en therapeutische vaardigheden. kan feedback ontvangen over het eigen handelen en de eigen houding Het vaststellen van leerdoelen op basis van de eigen ervaringen en de gekregen feedback.

Waarde In deze module krijgt men de gelegenheid zichzelf te toetsen ten aanzien van de verworven competenties en de therapeutische houding en vaardigheden. Men kan zo eigen leerdoelen herzien of vaststellen. Eindproduct Verslag van de persoonlijke ervaringen van het practicum, en de leerdoelen.

-

-

geeft blijkt van een eigen visie in de benadering van de cliënt en in de gebruikte diagnostische en therapeutische vaardigheden. is in staat een helder en duidelijk dossier te kunnen aanleggen en onderhouden. kan op basis van evaluaties eventuele behandelingen bijsturen en / of stoppen.

Waarde In deze module krijgt men de gelegenheid zichzelf te toetsen ten aanzien van de verworven competenties en de therapeutische houding en vaardigheden. Men kan zo eigen leerdoelen herzien of vaststellen. Eindproducten Elk consult resulteert in een verslag dat ter beoordeling wordt voorgelegd aan de begeleidende docent.


5.1.3 Scriptie Het schrijven van een scriptie als eindproduct van een praktijkgericht onderzoek staat niet op zichzelf binnen het curriculum. Het vormt een onderdeel van de algehele wetenschappelijke vorming van de studenten. Praktijkgericht onderzoek is systematische kennisontwikkeling ten behoeve van verbetering en innovatie van de beroepspraktijk. Dit betekent dat het onderzoek dat een student in het kader van de scriptie uitvoert praktijkgericht onderzoek is. Het schrijven van een scriptie is een individueel traject en bestaat uit het doen van onderzoek, het schrijven van een onderzoeksrapport, afgesloten met het schrijven van een artikel, zo mogelijk voor een gezaghebbend vakblad. De beoordeling heeft betrekking op het methodisch kunnen werken, analyseren, interpreteren en hierover kunnen communiceren. Onderdeel van het schrijven van de scriptie is zich wegwijs maken in de Toegepaste wetenschap en Methodologie. Leerdoelen De student kan: - globaal verwoorden wat men onder wetenschap verstaat. - de principes van de logica en wetenschappelijke 5.1.4 Assessment Het assessment is het laatste onderdeel van het eindexamenprogramma en daarmee van de opleiding tot Integraal Gezondheidstherapeut. Door middel van kennisconstructie laat de student zien over voldoende kennis


-

-

beroepsvoering/theorievorming beschrijven. de betekenis van wetenschappelijk onderzoek voor de natuurlijke geneeswijzen beschrijven gangbare en relevante onderzoeksdesign (-methoden) beschrijven. wetenschappelijke publicaties in begrijpelijke taal weergeven. wetenschappelijk onderzoek m.b.t. zijn/haar vakgebied kritisch beoordelen. de huidige stand van zaken m.b.t. wetenschappelijk onderzoek voor natuurlijke geneeswijzen in het algemeen en voor zijn specialisatie in het bijzonder beschrijven. de wijze van ontsluiting/gebruik van wetenschappelijke documentatie systemen beschrijven.

Waarde Met schrijven van de scriptie en artikel laat de student zien over voldoende capaciteiten te beschikken om op toegepast wetenschappelijk niveau een bijdrage heeft geleverd aan het vakgebied. Eindproducten Scriptie en een artikel voor een toonaangevend vakblad.

en inzicht, communicatieve vaardigheden en oordeelsvorming te beschikken, ook als het gaat over zelfreflectie. Het assessment duurt 60 minuten.


6

Literatuurlijst

Natuurgeneeskunde verplicht Leerboek Traditionele Europese Natuurgeneeskunde; Anna Elling en Tedje van Asseldonk; 2006 Geneeswijzen In Nederland (Compendium Van Alternatieve Geneeswijzen); P. van Dijk; 2003 Bloed- en lichaamsvochtreiniging ; Erich Rauch; 2003 De darmreiniging volgens dr. F.X. Mayr ; Erich Rauch; 2004 Voetdiagnostiek verplicht Voetzonemassage als Therapie; Hanne Marquardt; 2008 Handboek Reflexologie; Ann Gillianders; 2008 Voetdiagnostiek; Carine van den Berg; 2010 aanbevolen Complete Voetreflexologie; K. Kunz, Barbara Kunz & B. Kunz; 1987 Voetreflexologie, een werkboek; Dwight C. Byers; 2010 De Zin van Ziek zijn; Thorwald Dethlefsen, Rüdiger Dahlke & R. Dahlke; 1990 Segmentdiagnostiek verplicht Segmentale Verschijnselen; Dr. Ben van Cranenburgh; 2004 aanbevolen Massagetherapie deel 2; Rom Guttinger, Corine Overeem &Gert-Jan Raats; 2007 Medische vakken verplicht Anatomie en Fysiologie van de mens.; Ludo Gregoire, Rogier Trompert & Agnes van Straaten-Huygen; 2011 Sesam atlas voor de anatomie, deel 1; Werner Platzer; 2012 The Merck Manual of Diagnosis and Therapy ; Merck, Justin L. Kaplan & Justin L. Kaplan; 2011 Energetisch bewustzijn verplicht Traditionele Chinese geneeskunde; Michael Grandjean, Klaus Birker & K. Birker; 2004 aanbevolen Basisboek Chinese geneeswijzen; H. Beinfield, Efrem Korngold & E. Korngold; 2001 Therapeutische houding en vaardigheden aanbevolen Handboek Gestalttherapie; Chris Hatcher & Philip Himelstein; 2000 Transactionele Analyse, het handboek – Ian Stewart & Vann Joines; Vann Joines & V. Joines; 2008 RET, een andere kijk op problemen; A. Ellis, A. Baldon & A. Baldon; 2004 Focussen; Eugene Gendlin; 1989 Stemming en stoornis; A. Frances, Michael First & Michael First; 1999 Beknopte handleiding bij de diagnostische criteria van de DSM-IV-TR ; divers; 2007 Astrologie aanbevolen De hemel heeft voeten in de aarde; Jan de Graaf; Het Astrologisch ABC; Hajo Banzhaf en Hanna Haebler; De twaalf huizen;; Howard Sasportas; 1993 Cheiron, de weg naar heelheid; Melanie Reinhart; 2006 Pluto De evolutie van de ziel; 90 6378 166 0; Jeff Green; 1988 Astrologie voor de ziel. Wat de maansknopen onthullen over je aanleg en persoonlijkheid; Jan Spiller; 2001 Irisdiagnostiek aanbevolen Iriscopie; W. Beuming; 1986 Systemisch waarnemen en handelen Verplicht De wijsheid is voortdurend onderweg; Bert Hellinger; 2012 Zelfs als het me mijn leven kost; Stephan Hausner; 2009 Voeding verplicht Voeding bij ziekte en gezondheid; H. Stegeman; 2007 De Natuurlijke gezondheidswijzer; H. de Lint; 2004 Fytotherapie aanbevolen Het kruidenboek van Ingrid; Ingrid Kroph; 2009 Bach Bloesem verplicht Bach remedies stap voor stap; Judy Ramsell-Howard; 2002 aanbevolen Werkboek Bach Remedies; Stefan Ball; 2010 Bachbloesemtherapie: Mechteld Scheffer 1991 Klassieke massage Aanbevolen Handboek Massage; Wendy Kavanagh; 2010 Handboek Reflexologie; Ann Gillanders; 2008 Voetzonemassage; Hanne Marquart; 2008 Aromatherapie verplicht Aromecum; Harmen Rijpkema; 2011 Essential oil in colors; Rosemary Caddy; 1997 Aanbevolen Aromatherapie, Ellen Wagenaar


€ € € €

45,00 49,95 16,00 17,50

€ € €

24,95 19,95 26,95

€ € €

18,95 24,95 23,95

€

40,99

€

27,50

€ € €

89,90 36,90 70,00

€

19,95

€

32,95

€ € € € € €

19,50 34,90 23,95 24,00 28,95 70,00 (1)

€ € € € € €

14,50 19,90 22,50 27,95 22,50 29,95

€

12,50

€ €

32,90 22,00

€ €

65,00 14,95

€ 130,00

€

13,50

€ €

19,90 28,50

€ € €

19,95 19,95 24,50

€ €

49,95 11,99


7

DOCENTENTEAM

Naam Drs. Floor van der Wiel Drs. Linda Eringa Gonnie Boekestijn

Opleiding Bewegingswetenschapper Basisarts Natuurgeneeskundig therapeut, gecertificeerd NLP-trainer, medisch astroloog, Systeem opsteller

Jessy Jansen

Reflexzone therapeut

John Zantinge

Natuurgeneeskundig therapeut, Acupuncturist

Eric Koedam Ellen Wagenaar Mark van der Galiën

Homeopaat Aromatherapeut Natuurgeneeskundig Therapeut Socioloog, schrijver en aromatherapeut Historicus, Bachbloesemconsulent Natuurgeneeskundig therapeut

Drs. Harmen Rijpkema Drs. Renée Lagerwaard

Module Anatomie, Fysiologie Pathologie Natuurgeneeskunde Praktijk, Astrologie, Therapeutische houding en vaardigheden, Systemisch waarnemen, Systemisch handelen Voetdiagnostiek, Lichaamsgerichte behandeltherapieën Natuurgeneeskunde Theorie, Energetisch bewustzijn Bedrijfsvoering Aromatherapie Fytotherapie, Voeding Aromatherapie Bach bloesem remedies

Alle docenten zijn bevoegd om les te geven op een Hbo-opleiding.



8 8.1

Tot slot Bijzonderheden schooljaar 2014 – 2015

1. Scheikunde Studenten, die onvoldoende scheikunde-kennis hebben kunnen deze kennis ophalen bij de hogeschool.4 2. De werkateliers van de satellietvakken zijn op vrijdag of op zaterdag. De werkateliers van de specialisaties zijn op dinsdag, woensdag, donderdag, vrijdag of zaterdag. 3. Elk eerste werkatelier van een semester is voor alle studenten verplicht en start met de module praktijk en studievoortgang. Onderdeel is het (verplicht!) formeren van intervisiegroepen en het controleren van de toegang tot de verschillende ELO’s. 4. Indien de modules Natuurgeneeskunde Introductie & Integratie en Praktijk worden gekozen, moet ook worden of zijn gestart met medische vakken.

8.2

Financiële toelichting schooljaar 2014 - 2015

Het inkopen van de opleiding gebeurt per module. In het rooster wordt per module aangegeven op welke data de werkateliers plaatsvinden. Actie Inkopen module(s) Annuleren module(s) (eerste) betaling

Uiterste datum 4 weken voor start semester/module 2 weken voor start semester/module 2 weken voor start semester/module

Hertentamens Voor iedere toets heeft de student recht op één herkansing. Meerdere herkansingen kosten € 75 euro per toets c.q. kans. Herkansing eindexamenprogramma onderdelen: - Orgaanpathologie € 140 - Proefpracticum € 250 - 10 consulten € 50 euro per extra consult - Assessment € 295

4

Zie ook hoofdstuk 10.7



8.3

Studiegeld

De kosten per module worden eens per jaar vastgesteld. Alle door de hogeschool gefactureerde bedragen dienen binnen 15 dagen na factuurdatum betaald te worden. Als de student in gebreke blijft heeft hij geen toegang tot de module. Het om welke reden dan ook niet bezoeken van de werkateliers geeft geen recht op vermindering of restitutie van studiegeld.

8.4

Onderwijs- en examenreglement

De hogeschool kent een onderwijs- en examenreglement (OER). Deze regeling is de onderwijs- en examenregeling als bedoeld in artikel 7.13 van de wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW). Deze regeling is van toepassing op het onderwijs, de tentamens en de examens in het studiejaar 2014-2015 van de opleidingen van de hogeschool. De OER is beschikbaar voor alle (aspirant-)studenten van de hogeschool.

8.5

Studiefonds

Indien om welke redenen dan ook de student niet in staat is om de studie te bekostigen, kan hij of zij een beroep doen op het studiefonds Meer informatie kun je krijgen in een persoonlijk gesprek.

8.6

Klankbordgroep

De school heeft een klankbordgroep. In deze groep hebben zitting: - Een docent - Een afgestudeerde student - Een student op niveau 3 Deze groep heeft het recht om gevraagd en ongevraagd advies te geven over allerlei opleidingszaken. Bijvoorbeeld over de Onderwijs- en Examenregeling en de uitvoering ervan. Per jaar wordt de groep samengesteld. De groep komt minimaal 2 keer per jaar bijeen. Als student of docent kun je via de klankbordgroep meedenken over het onderwijs en de organisatie van de opleidingen.

8.7

Scheikunde (niet verplicht)

Studenten die niet over voldoende parate kennis van scheikunde beschikken, kunnen deze kennis ophalen bij de hogeschool. Leerdoelen De student heeft inzicht in en kennis van de scheikundige theorie op Havoniveau wat betreft: - Eigenschappen en opbouw van stof - Valentie, Affiniteit, chemische reacties - Elektronen, neutronen en protonen; radioactiviteit


-

Zuren en basen, vorming van zouten PH of zuurgraad Filtreren, Katalysator en enzym Organische verbindingen Eiwitten, Suikers, Vetten, Vitaminen en metalen, Water

Waarde De student krijgt inzicht in scheikundige processen en kennis van scheikundige symbolen en termen, nodig tijdens de opleidingen op de hogeschool.


Bijlage 1: Rekenvoorbeeld en kostenvergelijking Om een juiste kostenvergelijking te kunnen maken is het beste referentiekader de nettokosten van de gehele opleiding; in onderstaand voorbeeld € 10.960. In de praktijk zijn vele andere (ook goedkopere) varianten mogelijk. In het rekenvoorbeeld wordt aangegeven wat de studie zou kosten als een student:  de opleiding tot Integraal Gezondheidstherapeut volgt,  kiest voor de specialisaties: Astrologie, Voeding, Systemisch waarnemen, Voeding, Voeding (toegepast) en Klassieke massage,  geen vrijstellingen heeft,  geen niveau overslaat. Op het 1e niveau volgt de student alle satellietmodules en de specialisaties Astrologie en Voeding. De totale kosten zijn € 3.259. credits (cr) /werkateliers (wa) / kosten (€):

€

Satellietmodules Basisprincipes natuurgeneeskunde Natuurgeneeskunde introductie

190


295


535

Beeldvorming Voetreflexdiagnostiek

200

Astrologie

300

Medische vakken Anatomie / fysiologie

595

Professionele ontwikkeling Energetisch bewustzijn

200


200

Beroepsethiek

49

Gezondheidsfestival

0

Praktijkconsulten

95

Behandeltherapieën (specialisaties) Voeding

600

Op het 2e niveau volgt de student alle satellietmodules. Hij heeft besloten om dit jaar niet mee te gaan met de Body-Mind-Soul-Integratiedagen. Als specialisatie is gekozen voor Systemisch waarnemen. De totale kosten zijn € 2.417. credits (cr) /werkateliers (wa) / kosten (€):

€


190


295


535


200

Medische vakken Pathologie

595


200


200

Systemisch waarnemen

410

Beroepsethiek

49

Beroeps-inrichting en recht

49

Gezondheidsfestival

0

Praktijkconsulten

95



Op het 3e niveau volgt de student alle satellietvakken en de specialisatie Voeding (toegepast). Ook volgt hij de module bedrijfsvoering. De totale kosten zijn € 3.149. credits (cr) /werkateliers (wa) / kosten (€):

€


190


295


535


200

Medische vakken Pathologie

595


200


200

Bedrijfsvoering

300

Beroepsethiek

49

Gezondheidsfestival

0

Praktijkconsulten

95

Behandeltherapieën (specialisaties) Voeding (toegepast)

560

De student sluit de opleiding af met het eindexamenprogramma en de laatste specialisatie (Bach bloesem remedie). Ook volgt hij de module Prikkel en opbouwende therapieën. De totale kosten zijn € 2.135. credits (cr) /werkateliers (wa) / kosten (€):

€

Satellietmodules Basisprincipes natuurgeneeskunde Prikkelende en opbouwende therapiën

95

Behandeltherapieën (specialisaties) Bach bloesem remedies

300

Eindexamenprogramma Orgaanpathologie

140

Proeve van bekwaamheid

750

Scriptie

555

Assessment

295

Belastingteruggave Alle studie-, leermiddelen- en documentatiekosten kunnen bij de inkomstenbelasting in mindering gebracht worden. De fiscale compensatie is afhankelijk van de persoonlijke financiële omstandigheden (belastbaar inkomen, eigen huis, overige aftrekposten). Uitgaande van een gezinsinkomen van ca. 25.000 krijg je ca. 42% terug van de fiscus.



Bijlage 2: Succesroute voor startende consulenten en therapeuten De hogeschool biedt een ieder die de opleiding tot consulent of therapeut (bijna) heeft afgerond een traject aan om in collectief verband inhoud te gaan geven aan de eigen praktijk. In een cyclus van 7 bijeenkomsten worden alle aspecten van een succesvolle praktijk langs gelopen. Elke bijeenkomst heeft een eigen thema. In de eerste bijeenkomst wordt kennismaken gecombineerd met het inventariseren van de wensen, doelen, vooroordelen, cynisme en mogelijke angsten, resulterend in een helder beeld: “Waar liggen mijn uitdagingen en kansen?”. Aan de hand van deze inventarisatie wordt het programma van de volgende 6 bijeenkomsten bepaald. Deze bijeenkomsten bestaan altijd uit een ochtend en een middagprogramma. Het ochtendprogramma gaat over een specifiek thema eventueel begeleidt door een gastspreker. Het middagprogramma gaat altijd over kennis delen, netwerken en cocreëren in relatie tot het thema van het ochtendprogramma. Mogelijke thema’s zijn: - Alles over belasting. - Hoe kom ik aan geld? - Alles over factureren, boekhouden en debiteurenbewaking. - Hoe ziet een moderne praktijk eruit? - Wat doe ik met sociale media? - Hoe gebruik ik PubMed? - Hoe werk ik samen met collega’s? - ………………… Overige informatie De prijs 7 * € 25 (inclusief koffie/thee; toegang tot de elektronische omgeving)5 Aantal deelnemers Minimaal: 7 Maximaal: 14 Aanmelden Voor deze module moet je je separaat aanmelden. Er vindt altijd een intakegesprek plaats.

5

Van succesvolle deelnemers wordt verwacht dat zij te zijner tijd een vrijwillige bijdrage storten aan de Hetty de Roo-foundation” (zie www.stbng.nl).



Bijlage 3: Studieovereenkomst Hierbij verklaart ondergetekende dat zij kennis genomen heeft van de studiewijzer van de Hogeschool, inclusief het daarin opgenomen onderwijsmodel, het lesprogramma, de kosten van de opleiding en de algemeen geldende voorwaarden.

Persoonlijke gegevens: Roepnaam Adres Postcode Plaats Telefoon Email Geboorteplaats Geboortedatum Tegelijk met de studieovereenkomst lever je de volgende bescheiden in: • C.V. • Relevante diploma’s / Certificaten • 1 pasfoto’s • Uittreksel bevolkingsregister

Student

Hogeschool

Plaats Datum Handtekening

Studieovereenkomst

Naam

Dit formulier, inclusief bijlagen, zenden aan: Hogeschool Natuurlijke Gezondheid Postbus 258 7940 AG Meppel



Bijlage 4: Algemene voorwaarden Algemene voorwaarden behorende bij de overeenkomst tussen een student en de Hogeschool voor Natuurlijke Gezondheid tot het deelnemen aan modules/opleidingen. Artikel 1 Begrippen Hogeschool De Hogeschool Natuurlijke Gezondheid. Student Degene die op basis van een overeenkomst gerechtigd is deel te nemen aan de door de hogeschool aangeboden modules en opleidingen. Studiegeld Bedrag dat is verschuldigd voor deelname aan een module. Opleiding Geheel van modules en/of een enkele module, met de daaraan verbonden toetsing. Module De kleinst mogelijke deelopleiding, die een student kan volgen aan de hogeschool. Een module bestaat uit aangeboden leerstof, eventuele werkateliers, begeleiding en toetsing Artikel 2 Toelatingseisen, intakeprocedure en 21+toets Toelatingseisen Om toegelaten te worden tot de opleidingen dient de student aan te kunnen tonen dat zij/hij in staat is om te denken en werken op Hbo-niveau. De student kan dit aantonen door: het bezit van een Vwo-diploma of het bezit van een erkend Hbo-diploma of het bezit van een Havo-diploma of een intakegesprek en een 21+toets waaruit blijkt dat het werken denkniveau op Hbo-niveau ligt. (op verzoek organiseert de hogeschool 21+toets-dagen) Intake procedure: Aspirantstudenten, die voldoen aan de toelatingseisen, zijn verplicht om de voorlichting (minimaal 6 x per jaar) te volgen. Pas na de voorlichting en een intakegesprek kan een student worden toegelaten tot de opleiding en een of meer modules volgen. Na gebleken geschiktheid wordt de studieovereenkomst opgesteld en bepaald de student welke modules zij wil gaan volgen. Tegelijk met de studieovereenkomst levert de student de volgende bescheiden in: • C.V. • Relevante diploma’s / Certificaten • 1 pasfoto’s • Uittreksel bevolkingsregister De hogeschool is gerechtigd de inschrijving van een student te weigeren. Alle modules/opleidingen worden gehouden onder voorbehoud van voldoende deelname. 21+-toets Studenten, die niet voldoen aan de instroomcriteria van de hogeschool en wel 21 jaar of ouder zijn, bestaat de mogelijkheid om deel te nemen aan de 21+ toets. Het doel van deze toets is vaststellen of de student een reële kans hebt om een opleiding van de hogeschool succesvol af te ronden. Met de toets wordt gekeken naar de basiscapaciteiten ten opzichte van de verwachtingen voor Hbo-niveau. Naar aanleiding van de 21+ toets krijgt de student een advies of ze wel of niet met een opleiding van de hogeschool kan starten. Slaagt de student voor de 21+ toets, dan mag zij starten met een opleiding aan de hogeschool naar keuze. Studiewijzer deeltijdopleidingen 2014 - 2015


Artikel 2 Studieovereenkomst en bedenktijd De studieovereenkomst komt tot stand tussen de student die de opleiding afneemt en de hogeschool, die de opleiding verzorgt. De studieovereenkomst omvat de opleiding waarvoor de student zich inschrijft inclusief het lesmateriaal, de begeleiding en de aan de opleiding verbonden werkateliers. De studieovereenkomst geldt voor de totale studieduur van de opleiding. De hogeschool gaat ervan uit dat de student actief aan de opleiding deelneemt. De hogeschool draagt, indien van toepassing, zorg voor een goede planning en inroostering van de docenten voor lesdagen, examens en andere vormen van toetsing. De student mag van de hogeschool verwachten dat de opleiding op een hoogwaardig niveau zal worden aangeboden met gekwalificeerde docenten, kwalitatief goed lesmateriaal en deugdelijke faciliteiten. De hogeschool zal zich inspannen om de student in staat te stellen de opleiding met succes af te ronden. Door ondertekening van de studieovereenkomst gaat de student een studieovereenkomst aan voor de duur van de deeltijdopleiding zoals vermeld in de opleidingsinformatie en verklaart de student zich akkoord met de voorwaarden zoals hier vermeld. Indien er voor de module specifieke voorwaarden van toepassing zijn, dan zijn deze vermeld in de opleidingsinformatie. De opleidingsinformatie, zoals de wijze van starten, het lesgeld, de eventuele examenkosten en het studieprogramma, vindt de student op de website en/of in de betreffende studiewijzer van hogeschool. De diensten en ondersteuning voortvloeiend uit de studieovereenkomst zijn persoonlijk en niet overdraagbaar. De overeenkomst komt tot stand zodra hogeschool de getekende studieovereenkomst van de student heeft ontvangen en hogeschool de ontvangst daarvan heeft bevestigd per post of e-mail. Er geldt een bedenktijd van veertien (14) werkdagen vanaf het moment dat de hogeschool de ondertekende studieovereenkomst aan de student bevestigd heeft. Binnen deze termijn kan de student de studieovereenkomst zonder opgaaf van redenen ontbinden. Artikel 4 Aanmelding en annulering per module(s) Na ondertekening van de studieovereenkomst kan de student zich inschrijven voor een of meer modules. De aanmelding voor een module kan zowel per post als per email. Na de aanmelding krijgt de student een factuur van de hogeschool toegestuurd. Betaling van de factuur geldt als bewijs van inschrijving voor de module(s). Alle modules/opleidingen worden gehouden onder voorbehoud van voldoende deelname. Annulering van de inschrijving door de student kan plaatsvinden tot 15 kalenderdagen voor de aanvang van de module. De annulering dient te geschieden via een aangetekend schrijven. Na de genoemde termijn is annuleren of opzeggen van de inschrijving niet meer mogelijk zonder verschuldigdheid van het studiegeld. Dit geldt eveneens gedurende de looptijd van de modules/opleidingen. In het geval een student zonder opgave van reden niet verschijnt of de opleiding voortijdig beëindigt is het volledige studiegeld verschuldigd.



Artikel 5 Studiegeld De kosten voor de modules / opleiding staan vermeld in de studiewijzer. De kosten worden per studiejaar vastgesteld. Alle door de hogeschool gefactureerde bedragen dienen binnen 15 dagen na factuurdatum betaald te worden. Als de student in gebreke blijft heeft hij geen toegang tot de module. Het om welke reden dan ook niet bezoeken van de werkateliers geeft geen recht op vermindering of restitutie van studiegeld. Artikel 6 ziekte/ongeval Een student kan alleen in geval van ziekte en/of ongeval de module, zonder extra kosten inhalen en afmaken, wanneer de module de eerstvolgende keer door de hogeschool opnieuw wordt aangeboden. Artikel 7 Betalingsregeling Bij het volgen van een opleiding is betaling van het studiegeld in termijnen mogelijk. Artikel 8 Opleidingen De hogeschool heeft het recht om een vak voor de aanvang ervan af te gelasten, om welke reden dan ook. In dat geval heeft de student recht op teruggave van het reeds betaalde studiegeld. De hogeschool is niet aansprakelijk voor de kosten van al aangeschaft studiemateriaal. De hogeschool verbindt zich bij uitval van docenten zich in te spannen zo spoedig mogelijk vervanging te regelen. De hogeschool is gerechtigd om wijzigingen in het programma, de inhoud van de opleiding en/of het docententeam aan te brengen. Annulering van een vak door de hogeschool kan tot 1 week voor de geplande aanvang. Artikel 9 Productinformatie De hogeschool streeft er naar zo nauwkeurig mogelijk de informatie te verstrekken over de aangeboden opleidingen. Niettemin behoudt de hogeschool zich het recht voor af te wijken van deze informatie indien zij dit in het belang van de opleiding noodzakelijk acht. Artikel 10 Eigendomsrechten Alle intellectuele eigendomsrechten op het verstrekte opleidingsmateriaal en examens van de hogeschool, alsmede alle ideeën, knowhow en technieken die door de hogeschool zijn ontwikkeld, blijven eigendom van de hogeschool tenzij partijen uitdrukkelijk schriftelijk anders zijn overeengekomen. Student mag al het door de hogeschool vervaardigde en/of ter beschikking gestelde opleidingsmateriaal door docenten of enig ander werk enkel ten eigen behoeve gebruiken. Het is zonder voorafgaande uitdrukkelijke toestemming van de hogeschool niet toegestaan om opleidingsmateriaal of enig ander werk geheel of gedeeltelijk te verveelvoudigen en/of openbaar te maken, aan derden af te staan of te verkopen. Artikel 11 Uitreiking certificaat of diploma Maakt de student, na het met succes voltooien van (een deel van) de opleiding, aanspraak op de uitreiking van een certificaat of diploma, dan worden deze documenten uitsluitend verstrekt indien aan alle betalingsverplichtingen tegenover de hogeschool is voldaan. Artikel 12 Bescherming persoonsgegevens De hogeschool staat er voor in dat alle wettelijke bepalingen betreffende verwerking van persoonsgegevens van studenten, daaronder begrepen de voorschriften die bij of krachtens de Wet bescherming persoonsgegevens zijn gegeven, in acht worden genomen.



Artikel 13 Aansprakelijkheid De hogeschool is niet aansprakelijk voor schade die uit welke oorzaak dan ook, door studenten of derden ontstaat in verband met de opleiding/module, tenzij er sprake is van opzet en/of grove schuld aan de zijde van de hogeschool. Artikel 14 Klachtenprocedure Indien u klachten heeft over uw cursus, uw docent, de begeleiding of het lesmateriaal, dan horen we die graag zo spoedig mogelijk. Zo kunnen we de situatie snel in kaart brengen en een passende oplossing voor uw klacht vinden. Alle klachten behandelen wij op dezelfde manier: Dien uw klacht mondeling in bij uw docent. Indien er geen mondelinge overeenstemming met de docent wordt bereikt, dan kunt u uw klacht mondeling indienen en toelichten bij de leiding van de hogeschool. De klacht dient duidelijk geformuleerd te worden met een heldere onderbouwing van uw standpunt en kan nooit anoniem ingediend worden. Binnen een week ontvangt u mondeling of schriftelijk antwoord namens de leiding van het opleidingsinstituut. Indien u zich niet kunt vinden in het antwoord, dan leggen wij uw klacht graag voor aan een onafhankelijke bemiddelaar. Termijn afhandeling klachten Mocht, om wat voor reden dan ook, de afhandeling van de klacht langer duren dan de hierboven gestelde termijn van een week, dan stelt de hogeschool u hiervan direct op de hoogte. Tevens wordt er een indicatie gegeven van de termijn waarbinnen het instituut met een passende oplossing denkt te kunnen komen. Beroepsinstantie Indien u zich niet kunt vinden in de door de hogeschool voorgestelde oplossing, dan leggen wij uw klacht graag voor aan een onafhankelijke bemiddelaar. De hogeschool zal zich geheel schikken in het oordeel van de beroepsinstantie en het oordeel als bindend accepteren. De consequenties worden snel afgehandeld. Vertrouwelijkheid afhandeling klachten Elke klacht wordt altijd vertrouwelijk behandeld. De betrokkenen zijn uitsluitend: de student, de docent die de opleiding verzorgt en de leiding van de hogeschool. Uiterlijke termijn behandeling klachten Een klacht moet uiterlijk binnen 4 weken na het kenbaar maken van de klacht afgehandeld zijn. Registratie klachten Een klacht wordt omschreven zoals aangegeven in het klachtenformulier dat de hogeschool u beschikbaar stelt. Dit formulier en de eventuele correspondentie die hieruit voortvloeit, worden minimaal 1 jaar bewaard. Copyright: Hogeschool Natuurlijke Gezondheid Versie juni 2014



Integrale Gezondheid

Recommend Documents