Commissievergadering 7 december 2015 Nr.: 5
AAN de commissie
Onderwerp: Uitvoeringsplan Veiligheid 2016.
Portefeuillehouder: Burgemeester A. Rodenboog.
Ter inzage liggende stukken: Collegevoorstel.
Voorstel: Instemmen met de initiatieven op het gebied van veiligheid in 2016.
Toelichting: Inleiding. Jaarlijks bespreken wij met u de initiatieven die te maken hebben met veiligheid in onze gemeente. In dit voorstel geven wij u een overzicht van de initiatieven voor 2016. De gemeente is op diverse terreinen ook zelf actief om ervoor te zorgen dat haar inwoners prettig wonen en leven. Daar waar het gaat om veiligheid, wordt zoveel mogelijk een integrale aanpak nagestreefd, zowel intern, maar ook samen met externe organisaties. Bij externe organisaties moet u denken aan de politie, de Veiligheidsregio, maar ook diverse hulpverleningsorganisaties. In dit voorstel staan de onderwerpen centraal die de gemeente uitvoert op het terrein van de veiligheid. Het gaat dan om de openbare orde, brandweerzaken en de rampenbestrijding. Hieronder wordt aangegeven welke initiatieven de gemeente, samen met andere organisaties, in 2016 wil nemen op het gebied van veiligheid. Maar ook onze inwoners kunnen een bijdrage leveren. Bij preventieve activiteiten heeft de gemeente een regierol, waarbij naast inzet van eigen personeel ook van andere organisaties een bijdrage wordt gevraagd. Hierbij kunt u denken aan de politie, het Openbaar Ministerie, de Veiligheidsregio, maar ook diverse hulpverleningsorganisaties. Duidelijk is wel dat een behoorlijk aantal veiligheidsproblemen zonder probleemgerichte aanpak, waarbij de betrokken veiligheidspartners met elkaar samenwerken, niet vanzelf over zullen gaan. Via een gezamenlijke (integrale) aanpak is de kans het grootst dat de (gemeten) objectieve en de (ervaren) subjectieve veiligheid worden vergroot. Om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van de (on)veiligheid in onze gemeente is bij het opstellen van dit voorstel gebruik gemaakt van informatie van een aantal afdelingen, van de politie, van de Veiligheidsregio en van de overleggen die ons college heeft met de dorpen. Van de politie hebben we recent een aantal cijfers. Die zijn in de onderstaande overzichten opgenomen.
1. Openbare orde. Algemeen. Driehoeksoverleg Ommelanden Noord. De burgemeesters van de gemeenten Delfzijl, Appingedam, Eemsmond, Loppersum en Ten Boer vormen, samen met de politie en het Openbaar Ministerie het driehoeksoverleg Ommelanden Noord. Zij overleggen ongeveer 6 keer per jaar en bespreken daarbij de veiligheidsonderwerpen die in deze 5 gemeenten spelen. Ook wordt de inzet van de politie en andere hulpverleningsorganisaties in de 5 gemeenten met elkaar afgestemd. Gezamenlijk I.V.B. plan voor 5 gemeenten. De 5 gemeenten hebben in 2015 een gezamenlijk Integraal Veiligheidsbeleid voor 4 jaar gemaakt. Dit plan bevat een globaal overzicht van de activiteiten die we samen doen. Reden daarvoor is dat veel dezelfde zaken in onze gemeenten spelen en waar we samen prioriteit aan willen geven. Deze prioriteiten gaan over: -jeugd en veiligheid; -geweld; -woninginbraken; -grootschalige evenementen; -georganiseerde criminaliteit; -veel voorkomende criminaliteit en -fysieke veiligheid en verkeersveiligheid Deze prioriteiten komen ook terug in dit commissievoorstel. Uitvoeringsplan gemeente Loppersum voor 2016. In deze commissievergadering staat het uitvoeringsplan voor 2016 centraal. Daarin staan de zaken die we samen met de buurgemeenten willen oppakken, maar ook onderwerpen die alleen in onze gemeente spelen. a. Geweld. Bij veiligheid gaat het om het leveren van een bijdrage aan het vergroten van de objectieve en subjectieve veiligheid van de inwoners. Vooral de ontwikkelingen rondom geweld vragen om aandacht. Grofweg hebben we te maken met twee vormen van geweld: straatgeweld en geweld achter de voordeur. Geweld zoals dat hierna wordt bedoeld omvat het geweld tegen personen. Dit geweld gebeurt bij overvallen met opzet, maar het komt ook voort uit groepsgedrag of onder invloed van alcohol, drugs etc. Vrijwel alle geweldsincidenten in onze gemeente worden hierdoor veroorzaakt. De aangiftebereidheid van de burger is hierbij van belang. Samen met andere hulporganisaties willen we geweld in afhankelijkheidsrelaties beëindigen, een veilige thuissituatie bevorderen en veiligheid bieden voor slachtoffers van huiselijk geweld. De betrokken partijen hierbij zijn de gemeenten, het Veiligheidshuis, de politie, het OM, de reclassering, het Kopland, Veilig Thuis, de Ambulante Forensische Psychiatrie Noord en Jeugdbescherming Noord. Maatregelen die hierbij ingezet kunnen worden zijn: - de Wet tijdelijk huisverbod en pilot huisverbod bij kindermishandeling. - het faciliteren Veilig Thuis en vrouwenopvang. - de inzet van het Centrum Jeugd en Gezin en het OGGZ. - hulpverlening aan kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld - het toepassen van het protocol huiselijk geweld - samenwerking tussen Veilig Thuis en het Veiligheidshuis.
2
Een overzicht van de meldingen/aangiftes bij de politie. Onderwerp Bedreigingen (waaronder tegen overheidspersoneel) en stalking Mishandelingen Poging tot doodslag Straatroven Overvallen Seksueel geweld Huiselijk geweld
2012 13
2013 10
2014 18
Tot nog toe in 2015 25
16 1 1 0 3 13
19 1 0 0 9 13
19 0 0 0 2 44
18 1 0 0 4 21
Relationeel/Huiselijk geweld. Geweld binnen relaties is veelal verborgen geweld. Er is moeilijk de vinger op te leggen. Samenwerking en afstemming zijn hierbij nodig. De gemeente kan via haar regierol een beroep doen op diverse organisaties. Doordat huiselijk geweld de laatste jaren meer onder de aandacht staat, stijgt landelijk het aantal aangiftes. Voor een deel omdat het vaker gebeurt, maar ook omdat er steeds meer aandacht voor is bij de politie en door middel van voorlichtingscampagnes. Hierdoor worden slachtoffers vaker gestimuleerd om aangifte te doen. De politie kan ook -zonder aangifte- zelf besluiten tot vervolging over te gaan en ook dat leidt landelijk tot een toename van het aantal zaken. De gemeente voert de Wet Tijdelijk Huisverbod uit, met juridische ondersteuning van de gemeente Groningen en maatschappelijke opvang door de stichting Welzijn Delfzijl. De pleger van het geweld mag dan eerst 10 dagen geen contact hebben met de overige gezinsleden. Daarmee wordt een mogelijke verdere escalatie van huiselijk geweld voorkomen. In deze periode wordt alles in het werk gesteld om de pleger en de slachtoffers te begeleiden naar hulpverlening. De burgemeester kan deze termijn verlengen tot maximaal 28 dagen. Het aantal huisverboden: In 2012 3, in 2013 1, in 2014 1 en in de eerste helft van 2015 1. De burgemeester heeft het opleggen van huisverboden gemandateerd aan de hulpofficier van Justitie, maar moet zelf een besluit nemen over het verlengen van dit verbod. Adviseurs van het Steunpunt Huiselijk Geweld en de afdeling Welzijn hebben hierbij een ondersteunende rol. De politie is alert op situaties waarbij huiselijk geweld speelt. Zij zijn immers vaak als eerste aanwezig bij zo’n incident. Vanaf 1 november 2013 hanteren de ketenpartners rondom de aanpak huiselijk geweld in de provincie Groningen een nieuwe werkwijze bij meldingen huiselijk geweld. Er is een meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling opgericht, genaamd Veilig Thuis. Dit is een samenvoeging van de vroegere Steunpunten Huiselijk Geweld en de Advies- en Meldpunten Kindermishandeling, met als hoofddoel: - Eén meldpunt voor alle vormen van huiselijk geweld en kindermishandeling. - Meer samenhang in de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld. De meldingen worden van een code voorzien (groen, oranje of rood); daarmee wordt bepaald hoe een melding wordt opgepakt. Uitgaansgeweld Er is nauwelijks sprake van uitgaansgeweld in onze gemeente. Wel is er in de omgeving van horecagebouwen sprake van overlast. Bij jeugdsoos Flits in Loppersum is een convenant afgesloten om deze overlast samen met de omwonenden en de politie periodiek te bespreken. Bij andere horeca-zaken wordt contact opgenomen met de betrokken horeca-ondernemer.
3
Veilig werken voor ambtenaren en bestuurders. (Veilige Publieke taak). Bestuurders en de medewerkers van de gemeente en andere organisaties die met publiek te maken hebben (brandweer, ISD, werkorganisatie DEAL, scholen) moeten veilig hun werk kunnen doen. De gemeente geeft hun medewerkers regelmatig trainingen. Ook tijdens de jaarwisseling wordt hieraan extra aandacht besteed. Vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken kunnen wij en andere publieke organisaties, die voor ons werken, daarvoor ondersteuning krijgen. b. Criminaliteit. Wij willen streven naar het terugdringen van woninginbraken en het verbeteren van het veiligheidsgevoel van onze inwoners. In de onderstaande tabel staan de ontwikkelingen op het gebied van vermogenscriminaliteit. Onderwerp Woningcriminaliteit Uitgevoerde woninginbraken Poging woninginbraken Diefstal uit schuurtjes Voertuigcriminaliteit Diefstal uit voertuigen Diefstal van motorvoertuigen Diefstal fietsen en bromfietsen Bedrijfscriminaliteit Diefstal/inbraak in bedrijven/sportkantines Overige vermogensdelicten Overige Verduistering Fraude Overige diefstallen Overige eenvoudige diefstallen
2012
2013
2014
Tot nog toe in 2015
9 3 4
20 1 7
20 1 6
13 1 0
18 0 27
4 1 18
14 1 15
1 2 8
6
7
8
4
25 1 17
19 4 17
35 4 7
25 1 13
18
10
25
19
Woninginbraken. Woninginbraken, maar ook pogingen daartoe, grijpen diep in op het veiligheidsgevoel van burgers vanwege de geestelijke en soms lichamelijke schade die de slachtoffers hiervan ondervinden. Gelukkig is het aantal inbraken in onze gemeente dit jaar minder dan vorig jaar. In de (donkere) wintermaanden is meestal een toename van het aantal inbraken in woningen en schuurtjes te zien. De woningeigenaren en woningcorporaties en de bezitters van auto’s en (brom)fietsen kunnen zelf ook veel doen aan het voorkomen daarvan. De gemeente kan een bijdrage leveren door goede straatverlichting en door het houden van akties om de bewoners en eigenaren van auto’s en (brom)fietsen te attenderen op hun gedrag. Een voorbeeld hiervan is de bekende “witte voetenactie”. Daarbij blijkt elk jaar weer dat veel bewoners tekort schieten in het afsluiten van hun woning of schuurtje. Bij deze voorlichtingsakties wordt samengewerkt met de politie en de woningcorporaties. Tot slot schrijft de gemeente bij nieuwbouw en bij verbouw voor dat ramen, deuren en kozijnen moeten voldoen aan normen over inbraakweerbaarheid. Het oplossen van inbraken is vooral een zaak voor de politie. Maar ook de inwoners kunnen een bijdrage leveren door informatie te verstrekken aan de politie. Gaat het om een veelpleger, dan heeft de politie daarvoor een apart protocol.
4
Voertuigcriminaliteit. De auto-inbraken zijn in 2015 fors afgenomen t.o.v. 2014. De diefstal van fietsen gebeurt vooral in het dorp Loppersum. Vernielingen en diefstal van fietsen geeft vooral veel ergernis bij de eigenaren ervan. Hotspot is het station in Loppersum. Een controle op de fietsen zelf, een goede verlichting bij de stalling, eventueel cameratoezicht door Prorail en de inzet van lokfietsen kunnen een middel zijn om diefstal te voorkomen dan wel op te lossen. Bedrijfscriminaliteit. Onder bedrijfscriminaliteit vallen zowel inbraken in bedrijven of instellingen, als diefstallen uit bedrijven. Het aantal hiervan per jaar wisselt niet veel. De aantallen zijn te klein om hieruit conclusies te trekken. Preventie hierbij is vooral een zaak voor de bedrijven zelf. Illegale handel. Hieronder vallen vier vormen van criminaliteit. Het gaat om drugshandel, mensenhandel, wapenhandel en fraude. Het meest verweven met lokale veiligheid is de drugscriminaliteit: het bezit, de handel en de productie van drugs. In onze gemeente worden elk jaar enkele hennepkwekerijen gevonden. Onderwerp Bezit drugs Handel drugs Vervaardigen drugs Wapenhandel
2012 0 0 5 3
2013 1 0 3 2
2014 0 0 2 1
Tot nog toe in 2015 0 0 3 1
Er zijn sterke indicaties dat in de gemeente Loppersum door jongeren regelmatig drugs worden gebruikt. Voor een deel gebeurt dit legaal, omdat bepaalde softdrugs bij coffeeshops gekocht kunnen worden. Maar het gebruik van drugs heeft, evenals het gebruik van alcohol door jongeren, negatieve gevolgen voor de gezondheid. Dit moet door voorlichting aan hen duidelijk worden gemaakt, bijvoorbeeld door Verslavingszorg Noord Nederland. Daarnaast moet de straathandel worden aangepakt door de politie. Eind 2015 hebben de gemeenten in Noord Nederland, de politie, het openbaar ministerie, netbeheerders, waterbedrijven en woningcorporaties een convenant afgesloten over de uitwisseling van informatie als een hennepplantage wordt aangetroffen. Daarnaast gaan de 5 gemeenten in de basiseenheid Ommelanden Noord een beleid maken over het tijdelijk sluiten van panden als daar een hennepplantage wordt gevonden. Overige eenvoudige diefstallen. Het gaat hierbij om diefstal van goederen niet uit een woning of een voertuig. Er is ook geen braak of geweld gebruikt bij het meenemen van de spullen. Het gaat vooral om incidenten waar geen gericht beleid op mogelijk is. Beperken heling. Landelijk wordt gewerkt aan een digitaal opkopersregister om de heling te beperken. De A.P.V. e wordt aangepast om opkopers van 2 hands goederen te dwingen mee te werken aan deze manier van registratie van gekochte goederen. c. Overlast en vernielingen. Overlast heeft invloed op de leefbaarheid in een dorp en het veiligheidsgevoel bij de inwoners. Onder de term overlast vallen allerlei zaken waar bewoners zich ernstig aan ergeren of duidelijk last van ondervinden. Een belangrijk deel van de overlast in onze gemeente bestaat uit rondhangende jeugd. Onder overlast verstaan we ook burengerucht. Een kleiner deel bestaat uit verkeer- en parkeeroverlast. Tot slot is er ook overlast door bewoners met psychische stoornissen of van bewoners met asociaal gedrag. In het verlengde hiervan liggen vernielingen aan publieke of private eigendommen.
5
Overlast kan objectief gemeten worden door het aantal meldingen/klachten bij de politie en bij de gemeente, maar heeft ook een subjectieve kant. Overlast die bewoners ondervinden is voor een deel objectief vast te stellen. Het gaat dan bijvoorbeeld over zaken die bewoners melden bij de politie, zoals vernielingen, intimidatie, geluidsen parkeeroverlast e.d. Overlast is daarnaast ook persoonlijk (subjectief) gekleurd. De een is toleranter dan de ander en ergert zich daardoor minder snel aan zaken. Ook de wijze waarop bewoners met een overlastsituatie omgaan verschilt. De een stapt er zelf op af en probeert zelf een oplossing te vinden, de ander belt de politie of vraagt om buurtbemiddeling. Tot slot zijn er bewoners die zich wel ergeren, maar geen actie ondernemen. Een deel van de overlast en vernielingen wordt niet gemeld bij de politie of de gemeente. De volgende meldingen kwamen binnen bij de politie. Onderwerp Overlast Drank- en drugsoverlast Verkeersoverlast Waarvan door parkeerproblemen Geluidsoverlast Waarvan geluidsoverlast horeca Waarvan geluidsoverlast evenementen Waarvan overige geluidsoverlast Overlast door vuurwerk Burengerucht Waarvan burenruzies Waarvan huiselijke twist Overige overlast Waarvan overlast door jeugd Overlast overspannen personen (gaat vaak om dezelfde personen) Vernielingen Vernielingen Waarvan aan auto's Waarvan aan openbare gebouwen Waarvan aan andere objecten Waarvan vandalisme Branden Brand/ontploffing Brandstichting Milieu Bodemvervuiling Illegaal afval Transport gevaarlijke stoffen Natuur en landschap Dieren
2012
2013
2014
Tot nog toe in 2015
8 28 18 63 4 0
11 24 10 63 4 3
11 23 13 55 4 3
9 28 18 46 3 4
59 25 44 38 6 114 70 12
58 19 39 30 8 67 31 7
48 26 67 52 15 139 50 46
39 4 60 54 6 78 42 16
56 18 3 34 7
45 16 3 26 6
48 11 2 35 12
27 4 0 23 3
0 0
2 2
3 3
0 0
2 9 3 2 6
6 6 0 3 4
4 7 2 3 10
2 4 1 6 4
Een korte aanvulling op deze cijfers. In de Algemene Plaatselijke Verordening staan vele vormen van (niet toegestane) overlast. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van alcohol op straat, geluidsoverlast op straat, afsteken vuurwerk en het brandverbod. Sinds medio 2010 geldt de regeling Bestuurlijke Strafbeschikking. Daarmee krijgen we als gemeente de mogelijkheid om met eigen (bevoegde) BOA’s op te treden tegen APV-overtredingen. De gemeente beschikt niet over deze medewerkers maar kan deze inhuren via de Werkorganisatie DEAL. Voorlopig vragen we de politie om ook passend te blijven optreden tegen deze delicten door het aanspreken van bewoners op hun gedrag of door een proces-verbaal uit te delen.
6
De burgemeester en de politie informeren de ouders van jongeren als hun zoon/dochter vanwege geconstateerde overlast een proces-verbaal hebben gekregen. Daar waar meldingen over overlast binnenkomen, wordt in overleg getreden met de betrokkenen. Soms wordt dat gedaan door de handhavers van de Werkorganisatie DEAL. Een andere mogelijkheid is de inschakeling van Buurtbemiddeling via de Stichting Welzijn Delfzijl. Geprobeerd wordt inzicht te krijgen in de problematiek en hoe het probleem opgelost kan worden. Tevens wordt met de betrokkenen beoordeeld wie op welk onderdeel van de problematiek invloed kan uitoefenen. Er wordt dus ook een bijdrage verwacht van de klager en/of degenen over wie wordt geklaagd. Bij overlastplegers kan er sprake zijn van multiproblematiek. De politie heeft hierin een belangrijke signalerende rol en is één van de kernpartners binnen het Oggz netwerk (DAL). Binnen het netwerk wordt de hulpverlening afgestemd tussen diverse hulpverlenende instanties. In incidentele gevallen wordt de gemeente ook betrokken bij dit overleg als er kans is op escalatie en gevaar voor de openbare orde. In de werkgroep Jeugd worden zowel zaken op het gebied van jeugdbeleid en meldingen van overlast door hangjongeren besproken. Deze overlast doet zich voor in meerdere dorpen. Om de jeugd een plek in onze samenleving te geven worden Jongeren Ontmoetingsplaatsen (JOP’s) in onze gemeente zoveel mogelijk in stand gehouden. In Garsthuizen staat een JOP. Andere namen hiervoor zijn Dugout (in Middelstum) en Dorpsontmoetingsplaatsen (in Stedum). Er wordt nog gezocht naar een geschikte ontmoetingsplek in het dorp Loppersum. Bij elke Jop wordt een beheergroep ingesteld en een beheersreglement ondertekend. Deze groep, waarin o.a. jeugd, buurt, politie, gemeente en jongerenwerk zijn vertegenwoordigd, bespreekt de stand van zaken rondom een specifieke JOP en de eventuele overlast. Senioren. De politie is steeds vaker bij deze groep betrokken. Dit in verband met (vermeende) diefstallen en gevoelens van onveiligheid, o.a. door hangjongeren. De politie geeft ouderen voorlichting over de wijze waarop zij minder slachtoffer kunnen worden van criminaliteit in en rondom hun huis. Maar hier is ook een rol weggelegd voor onze seniorenvoorlichters. Veiligheid is een onderdeel in het gesprek dat zij hebben met de ouderen. Zij signaleren, geven een luisterend oor en de coördinator verwijst zo nodig door. Het alcoholgebruik. Het alcoholgebruik van jongeren lijkt volgens onderzoeken van de GGD in 2014 af te nemen onder jongeren maar blijft wel voortduren. Dit gebruik heeft naast een gezondheidsaspect ook met veiligheid te maken. De gemeente heeft (naast de thema's die in de nota Volksgezondheid staan) een aantal middelen om het alcoholgebruik te verminderen, zowel preventief maar ook bij de handhaving. Een aantal voorbeelden hiervan: In de A.P.V. is opgenomen dat het gebruik van alcohol op straat niet is toegestaan. Dat geldt ook voor het bij zich hebben van alcoholhoudende dranken terwijl duidelijk is dat deze niet thuis wordt genuttigd. De politie treedt hier tegen op. "Onze" BOA's zijn nu ook bevoegd om daartegen op te treden, maar krijgen daarbij ondersteuning van de politie. Wij hebben de BOA's gevraagd om ook toe te zien op de verkoop van alcohol aan jeugdigen in de supermarkt, bij de reguliere horeca en bij evenementen. In 2014 en 2015 bezocht de werkorganisatie alle para-commerciële horecagebouwen om met de exploitanten de vergunningen en de bestuursreglementen te actualiseren. Ook werden de gevolgen van de nieuwe Drank- en horecawet met hen besproken. De gemeente is bereid om de instructie voor nieuw barpersoneel bij para-commerciële horecagebouwen te ondersteunen door het organiseren van gezamenlijke bijeenkomsten. Een overzicht van de controles die in 2015 zijn gehouden door de BOA's van de werkorganisatie: Leeftijdscontrole bij grote evenementen: 5 Leeftijdscontrole bij supermarkten en slijterijen: 3 Leeftijdscontrole bij horecabedrijven: 25
7
De controles hebben een bewustmakend en signalerend karakter en zijn gericht op een beter naleefgedrag. Als jongeren regelmatig dronken op straat worden aangetroffen kan dat reden zijn voor een bespreking in het OGGZ-overleg. d. Andere onderwerpen die een relatie hebben met veiligheid. Openbare orde Binnen de eenheid Ommelanden-Noord zijn in 2015 meerdere acties gevoerd die verband houden de aardgaswinning. De acties werden onder meer gevoerd bij de gaslocatie nabij Zeerijp. Evenementen. De organisatie van veilige evenementen is een van de prioriteiten bij de 5 gemeenten van de basiseenheid Ommelanden Noord. Organisatoren moeten zich realiseren dat zij verantwoordelijk zijn voor de veiligheid bij hun evenement en daar ook naar handelen. Bij de vergunningverlening speelt de veiligheid voor de deelnemers en het publiek een belangrijke rol. De politie, de veiligheidsregio en de GHOR adviseren de gemeente bij risicovolle evenementen. In enkele gevallen belegt de gemeente een overleg, waarbij naast de organisator, ook de hulpdiensten om tafel zitten. Veiligheid voor de deelnemers en voor het publiek staan daarbij centraal. Anderzijds willen we dat voor kleine evenementen een zo eenvoudig mogelijke procedure wordt gevolgd en dat zelfs gewerkt wordt met vergunningen voor meerdere jaren. Met de werkorganisatie DEAL hebben wij afspraken gemaakt over het toezicht bij risicovolle evenementen. Wij willen dat er meer toezicht komt bij risicovolle evenementen, "die al jaren goed gaan". Tot september werden 18 controles gehouden bij evenementen. Een ander punt betreft de verkoop en het gebruik van alcohol tijdens grote evenementen. Wij vinden dat daar een grote verantwoordelijkheid ligt bij de organisatie van het evenement c.q. de verstrekker van de dranken. Daarom willen wij dat zij daar ook toezicht op houden om excessen bij het alcoholgebruik door jongeren te voorkomen. Een van de mogelijkheden is een strikte leeftijdscontrole en het volgen van een IVA-instructie door het barpersoneel. De nieuwe drank- en horecawet biedt die mogelijkheid ook. De gemeente wil ook hierbij wel ondersteuning verlenen bij het geven van zo'n instructie. Werkzaamheden aan woningen ivm aardbevingsschade. De komende tijd zullen veel woningen in onze gemeente worden versterkt. Veelal worden daarbij een aantal woningen tegelijk aangepakt. Naast veilig werken voor de betrokken werknemers moet ook de veiligheid voor de bewoners in die straten verzekerd zijn. Daarbij denken wij o.a. aan de bereikbaarheid voor de hulpdiensten. Bij de overleggen die wij hebben met o.a. het Centrum Veilig Wonen vragen wij daar ook voortdurend aandacht voor. De jaarwisseling. Het grootste evenement in onze gemeente geeft naast plezierige kanten ook overlast. Om die zoveel mogelijk te beperken worden een aantal initiatieven ondernomen, samen met de politie, brandweer en de verenigingen dorpsbelangen. Een aantal voorbeelden: - De gemeente overlegt intern en met externe partijen, zoals verengingen Dorpsbelangen, over een integrale aanpak van de overlast door de jaarwisseling. Daarbij worden ook de politie en de brandweer betrokken. - De gemeente stelt (gratis) ijzeren bakken ter beschikking aan de verenigingen Dorpsbelangen voor het organiseren van een vreugdevuur. - De gemeente houdt toezicht op de brandstapels tijdens de jaarwisseling en treedt op als de stapel te groot wordt of als er milieu-onvriendelijke spullen op liggen. - De gemeente verleent subsidies aan verenigingen als dat de openbare orde ten goede komt. - De gemeente controleert jaarlijks de opslagplaats bij het verkooppunt van vuurwerk en plaatst advertenties over het gebruik van vuurwerk. - De brandweer controleert de brandveiligheid van horecapanden die tijdens de jaarwisseling open zijn.
8
Tijdens de jaarwisseling is de politie bijzonder actief in onze gemeente om op te treden tegen baldadig gedrag en ondersteunt de brandweer en de buitendienst bij de uitvoering van hun werkzaamheden. De gemeente huurt extra toezicht in, die de politie ondersteunt bij de jaarwisseling. Andere mogelijkheden die de gemeente in kan zetten zijn o.a. waarschuwingsbrieven en gebiedsverboden voor personen die zich het jaar daarvoor hebben misdragen, inzet van camera's en het aanwijzen van gebieden waar geen vuurwerk mag worden afgestoken. Door inzet van sociale media kan de jeugd gewezen worden op de gevaren van onveilig vuurwerk. Verkeersveiligheid: Onderwerp Ongeval met letsel Ongeval dodelijke afloop Verlaten plaats na ongeval
2012 8 0 8
2013 11 0 15
2014 11 0 21
Tot nog toe in 2015 4 2 14
De gemeente heeft een belangrijke rol bij het behouden en verbeteren van de verkeersveiligheid in onze gemeente. Een aantal voorbeelden: - Er is regelmatig overleg met de politie en de provincie (in de gemeentelijke verkeerscommissie) over concrete verkeersproblemen en we nemen concrete verkeersmaatregelen waar dat nodig is. - Als wegbeheerder houden we met eigen apparatuur algemene verkeers- en snelheidsmetingen om naast klachten en ongevallenregistratie concrete verkeersproblemen vast te stellen. De politie verricht daarna concrete metingen. - We dringen, indien nodig, bij de provincie aan op het nemen van maatregelen om het aantal ongevallen op provinciale wegen te beperken. - We onderhouden onze wegen, fietspaden, wandelpaden. - We verzorgt de gladheidsbestrijding en de openbare verlichting. - We stellen verkeersborden en afzetmateriaal beschikbaar voor de organisatie van evenementen. - We stellen verkeersregelaars aan die belast worden met het toezicht bij een of meerdere evenementen in onze gemeente. Waar dat nog nodig is ondersteunen we bij de jaarlijkse instructie van de verkeersregelaars. - Het uitvoeren van projecten om de verkeersveiligheid te verbeteren, zoals het project Agologistiek. - We werken samen met V.N.N. om de verkeersveiligheid rond scholen en in de dorpen door middel van educatie en voorlichting te vergroten. Acties in dit kader zijn met name gericht op gedrag. Daar waar nodig krijgen we ondersteuning van de politie en van brancheorganisaties, zoals L.T.O., Cumela en Transport en Logistiek Nederland. We krijgen ook in 2016 ondersteuning van de politie bij concrete onveilige situaties, zoals: - verkeerstoezicht op die plaatsen waar ongevallen gebeuren; - verkeerscontroles bij verzoeken vanuit de dorpen en - adviseren over verkeersveiligheid in onze gemeente. Veiligheid op en bij het spoor. Onze gemeente doet mee aan een overleg met de provincie, de politie, de NS en Arriva over de veiligheid rondom de stations en in de treinverbinding Groningen-Delfzijl. Er is een onderzoek gehouden onder de reizigers over hun veiligheidsgevoel en zijn de stations en hun omgeving beoordeeld. Er is een convenant gesloten tussen alle partijen om de veiligheid voor de reizigers te verbeteren. Jaarlijks komen de partijen bij elkaar om werkafspraken te maken over de zaken die in het convenant staan. Dit jaar hadden we extra overleg met de provincie en met Prorail over de vernielingen bij de stations en over de onbewaakte overgangen. Maar ook is gesproken over de uitbreiding van de fietsenstalling in Loppersum en hoe de beide stations (zowel het voorterrein als het perron) aantrekkelijker gemaakt kunnen worden voor de trein- en busreizigers. De werkzaamheden daarvoor worden in 2016 uitgevoerd. De gemeente zal zelf letten op het verwijderen van oude fietsen, die lange tijd onbeheerd blijven staan op de 2 treinstations.
9
Gevonden voorwerpen. In 2012 heeft elke gemeente deze taak (terug)gekregen om de gevonden en verloren voorwerpen te registreren en tijdelijk te bewaren. Onze inwoners kunnen nu digitaal melden of bij de balie gevonden voorwerpen inleveren. Als de eigenaar te achterhalen is neemt de gemeente daar contact mee op. Het overgrote deel wordt niet opgehaald en mag worden vernietigd. Met een plaatselijke inbrengwinkel hebben wij afspraken gemaakt gevonden fietsen. Leegstaande en slecht onderhouden panden. Panden die niet bewoond, gebruikt en/of onderhouden worden vormen een potentieel gevaar voor de leefbaarheid en woonkwaliteit in de dorpen. De gemeente Loppersum werkt aan het opstellen van beleid op dit gebied. Hiertoe wordt gewerkt aan een inventarisatie van de huidige woningvoorraad. Waar nodig en mogelijk zal in samenwerking met Werkorganisatie DEAL en de bestaande sociale netwerken gewerkt worden aan het voorkomen en/of oplossen van verloedering. Het project is één van de maatregelen dat is opgenomen in het uitvoeringsprogramma van het Woon- en Leefbaarheidsplan Eemsdelta. e. Informatie uit de dorpen zelf. Zoals bekend, heeft ons college elk jaar een overleg met de verenigingen Dorpsbelangen. Naast de viering van de jaarwisseling is de veiligheid in het betreffende dorp een vast agendapunt. Daarom zijn de buurtagenten ook steeds bij deze overleggen aanwezig. Vaak worden opmerkingen gemaakt over de verkeersveiligheid, het ontbreken van fietspaden, de straatverlichting, het wegdek, slechte bermen en de afvoer van regenwater. In enkele dorpen wordt gesproken over verwaarloosde woningen, wat aanleiding geeft tot sociale onveiligheid. f. Samenwerking met andere organisaties. Omdat vrijwel alle besproken onderwerpen integraal, samen met andere organisaties moeten worden opgelost, zijn in de afgelopen jaren een aantal overleggen of samenwerkingsverbanden opgericht. Werkgroepen en andere overleggen. De gemeente stemt activiteiten af via het periodiek overleg met de politie, via de werkgroep Jeugd, het overleg over de jaarwisseling, het overleg met organisatoren van grotere evenementen, het verkeersoverleg, het overleg met besturen van Dorpsbelangen, het convenanten-overleg met de jeugdsoos Flits, het overleg over de hangjongeren in Loppersum en bij incidentele probleemsituaties. De gemeente doet mee aan het overleg veiligheid spoorverbinding Groningen – Delfzijl. Het Veiligheidshuis. Het Veiligheidshuis Groningen is voor de 23 Groninger gemeenten en zorginstellingen dé locatie om met specialisten uit de justitieketen dader- en slachtoffergebonden casussen te bespreken. In het Veiligheidshuis werken diverse instanties op één locatie samen aan het oplossen van onveiligheidsproblemen. Er wordt vanuit diverse disciplines en met de benodigde expertise naar cliënten gekeken. Ook onze gemeente maakt gebruik van het Veiligheidshuis om concrete of dreigende overlastsituaties te bespreken. Nazorg ex gedetineerden. Het Veiligheidshuis coördineert voor ons ook een aantal werkzaamheden in het kader van de nazorg ex-gedetineerden. Per jaar gebeurt deze coördinatie bij gemiddeld 8 inwoners uit onze gemeente. Ook doet de gemeente mee aan het projekt Bestuurlijke Informatie Justitiabelen. De burgemeester wordt hierbij geïnformeerd over de terugkeer van gedetineerden die een ernstig geweldsdelict of zedendelict hebben gepleegd. Eventueel kan dan onder regie van de gemeente preventieve maatregelen worden genomen. Mensenhandel. Mensenhandel kan zich in deze regio o.a. voordoen in de vorm van uitbuiting van (buitenlandse) werknemers. Van belang is dat dit herkend wordt door medewerkers van de politie, de gemeente of hulpverleningsorganisaties. Bij het Veiligheidshuis is een meldpunt opgericht van vermoedens van mensenhandel. Daar worden ook afspraken gemaakt over het onderzoek dat na deze meldingen wordt opgestart.
10
Jeugd en jongerenwerk. De jeugdsozen kunnen een beroep doen op ondersteuning en begeleiding van de jongerenwerker. Bij de gemeente functioneert een werkgroep Jeugd, waarin de wethouder jeugdzaken, de burgemeester, de jongerenwerker, de jeugdagent en medewerkers van het team Welzijn zitten. Doelstelling is om via een integrale aanpak te komen tot beheersing van de overlast door jongeren. Ook moet worden voorkomen dat de doelgroep maatschappelijk en crimineel afglijdt. Met de jongerenwerker is afgesproken dat zij regelmatig een bezoek brengt aan de hangplekken in onze gemeente. Burgernet In 2010 is stapsgewijs begonnen met het invoeren van Burgernet in de Groninger gemeenten. Met dit systeem wordt via de telefoon of via emails een samenwerking tussen de politie en de inwoners ingevoerd om daders van delicten op te sporen. Positief hierbij is de vergroting van de betrokkenheid van de inwoners bij het opsporen van daders. De gemeente Loppersum neemt sinds september 2012 deel aan Burgernet. Op dit moment hebben 1430 inwoners uit onze gemeente zich aangemeld. Dit jaar waren er in onze gemeente 3 telefonische berichten en 14 berichten via de mail. Het Regionaal Informatie en expertisecentrum (RIEC) Voorkomen moet worden dat de georganiseerde criminaliteit gebruik gaat maken van de gemeentelijke dienstverlening. De burgemeester heeft daarvoor in 2010 een convenant ondertekend over de deelname aan het Regionaal Informatie en expertisecentrum (RIEC) Noord Nederland. Het RIEC Noord is een kleine organisatie die o.a. de politie, het OM, de Belastingdienst en gemeenten ondersteunt bij het inzetten van bestuurlijk instrumentarium om (georganiseerde) misdaad tegen te gaan. Het verbeteren van de informatie-uitwisseling tussen deze partners, met het oog op een adequate(re) lokale geïntegreerde aanpak van zaken die bijvoorbeeld door de lokale driehoek worden gesignaleerd, is een hoofdtaak van het RIEC Noord. Concreet richt de uitwisseling van informatie zich op de volgende thema’s: a. Geïntegreerde aanpak van de georganiseerde misdaad, door naast het strafrechtelijk laten vervolgen van individuele daders en het ontmantelen van criminele samenwerkingsverbanden, ook bestuursrechtelijke interventies en fiscale handhaving aan te grijpen om factoren of gelegenheidsstructuren van georganiseerde misdaad te identificeren en aan te pakken; b. Het voorkomen dat criminelen of criminele organisaties bewust of onbewust worden gefaciliteerd door de overheid en kunnen investeren in de reguliere economie; De gemeente kan een beroep op het RIEC doen bij vermoedens van georganiseerde misdaad, zoals: Mensenhandel, georganiseerde hennepteelt, misbruik/fraude vastgoed, milieucriminaliteit, witwassen en andere door de decentrale convenantpartners te bepalen verschijningsvormen van georganiseerde criminaliteit. Het RIEC kan ons ondersteunen bij de toepassing van de wet Bibob. (wet Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het Openbaar Bestuur). Deze wet is in onze gemeente nu alleen toepasbaar op de sector horeca maar kan, door een wetswijziging, ook op andere gemeentelijke vergunningen en transacties worden toegepast. Meldpunt discriminatie. Inwoners uit onze gemeente kunnen klachten melden bij het meldpunt Discriminatie in Groningen. Het meldpunt handelt deze klachten af namens de gemeente. Jaarlijks krijgen wij een overzicht van de ingediende klachten. Gemiddeld gaat het om 2 meldingen per jaar. g. De dienstverlening door de politie. De politie ondersteunt de gemeente op vele manieren bij de veiligheid in ons gebied. Een aantal voorbeelden staat hieronder.
11
Goede bereikbaarheid van de politie De politie is voor het publiek bereikbaar via het politiebureau in het gemeentehuis, via het nr. 112 en via het nr. 0900-8844. Twee keer per week is er een spreekuur in de politiepost in het gemeentehuis. Ook is van belang dat de politie na enige tijd de melder van een delict informeert over de voortgang. Daarmee wordt de melder duidelijk dat er ook iets wordt gedaan met zijn/haar melding. Algemene advisering: De politie is op de hoogte van de algemene problemen die in de gemeente en de specifieke problemen die in de diverse dorpen spelen. Anderzijds moet de gemeente informatie van de politie ontvangen om een integraal veiligheidsbeleid te kunnen voeren. Om de eindverantwoordelijkheid voor de openbare orde goed in te kunnen vullen verstrekt de politie tweewekelijks relevante informatie in de vorm van highlights aan de burgemeester. Wekelijks is er een telefonisch overleg met de wijkagenten. De politie maakt drie keer per jaar voor het driehoek een overzicht van de gebeurtenissen in onze gemeente. Daarnaast wordt van de buurtagenten gevraagd gebiedsscans te maken met een goede beschrijving van de situatie in onze gemeente, waarbij naast feitelijke informatie ook trends en analyses worden aangegeven. Hiermee kunnen wij onze regierol beter invullen. De politie overlegt regelmatig met de burgemeester en neemt deel aan vele overleggen, zoals het dorpenoverleg, het overleg in het kader van Integraal Veiligheidsbeleid, de werkgroep Jeugd, het overleg jaarwisseling, overleggen ter voorbereiding van grote evenementen, het overleg OGGZ en bij incidentele probleemsituaties. Advisering over APV-vergunningen: De af te geven vergunningen moeten zodanige voorwaarden bevatten dat deze na te leven en te controleren zijn en de voorwaarden moeten ook nageleefd worden. De politie adviseert over aanvragen voor evenementvergunningen en ondersteunt waar nodig onze handhavers bij de naleving ervan. De beschikbaarheid voor lokale zorg. Onder lokale zorg verstaan wij: Het hebben van goede contacten waardoor de beeldvorming over de politie aanzienlijk verbeterd en mede als gevolg daarvan de samenwerking tussen de politie en de inwoners bij het voorkomen en oplossen van criminaliteit. Bij de inwoners moet een veiligheidsgevoel ontstaan t.o.v. de politie. Dat kan vooral bereikt worden door persoonlijke contacten met groepen uit onze gemeente, zoals met: - jongeren en jeugdcentra (vandalisme, vuurwerk); - middenstanders (adviseren over preventieve maatregelen); - horeca (overleg over overlast); - dorpsverenigingen (overleg over regelmatige overlast in de dorpen); - politieke bestuurders (overleg over de problemen in de gemeente); - organisatoren van en deelnemers aan markten, braderieën, grote (sport)evenementen, etc; - inwoners die regelmatig ruzie/onenigheid met elkaar hebben; Surveillances. De politie surveilleert regelmatig in de gemeente waarbij dan ook worden meegenomen: - alle signalen die worden ingebracht naar aanleiding van de werkgroep Jeugd betreffende jongeren en hangplekken. - idem met besturen van jongerencentra over preventie van "crimineel" gedrag; - met individuele middenstanders en handelsverenigingen over zaken als: preventie bij inbraken, winkeldiefstallen, oplichting, etc; - vuurwerkoverlast: gesprekken met jongeren op school en op straat over het gebruik van vuurwerk (ernstige overtreders moeten worden doorgestuurd naar Halt) en letten op het illegaal verkopen van vuurwerk. - overtredingen van de A.P.V.
12
B. Brandweerzaken. De Groninger gemeenten hebben samen de Veiligheidsregio opgericht. Het hoofdgebouw staat aan de Sontweg in Groningen. Deze organisatie ontwikkelt plannen die voor alle gemeenten gelden en ondersteunen de gemeenten met gespecialiseerd en extra brandweermateriaal en brandweerpersoneel. De kosten van deze organisatie voor 2016 worden in de begroting geraamd. De contactpersoon voor de burgemeester is de clustercommandant. Hij heeft de leiding over een aantal blusgroepen en is a.h.w. de schakel tussen de gemeente en de dagelijkse (ambtelijke) leiding bij de Veiligheidsregio. Het personeel van de gemeentelijke brandweer is sinds 2014 in dienst van de Veiligheidsregio. Ook zijn de voertuigen overgegaan naar de Veiligheidsregio. In 2016 gaan de brandweerkazernes over naar de Veiligheidsregio. Benoemingen, opleidingskosten e.d. worden door de Veiligheidsregio aangestuurd. Door mutaties in 2015 bij onze twee korpsen en door hogere opleidingseisen zullen de opleidingskosten naar verwachting hoog blijven. Als deze kosten boven de gemiddelde opleidingskosten liggen krijgt de gemeente daarvoor een extra nota van de Veiligheidsregio. In onze gemeente zijn 2 brandweerkorpsen. De korpsen in Loppersum en Middelstum hebben momenteel 14 tot 15 brandweermensen. De Eemshavenweg is de scheiding tussen de werkgebieden van de beide blusgroepen. Met de 3 andere DEAL-gemeenten zijn in het verleden afspraken gemaakt over de inzet in een deel van onze gemeente: Appingedam verzorgt Oosterwijtwerd, Bierum een gedeelte bij ’t Zandt en Uithuizermeeden rukt uit naar branden in Zijldijk. De blusgroep Middelstum rukt ook uit naar branden e.d. in Kantens en Stitswerd (gemeente Eemsmond), de blusgroep Loppersum doet dat voor incidenten in Winneweer (gemeente Ten Boer). Bij de komst van de Veiligheidsregio zijn deze werkafspraken in stand gebleven, maar worden geen onderlinge nota’s meer verstuurd aan de buurgemeenten. Het aantal uitrukken in onze gemeente de afgelopen jaren:
Branden Hulpverlening bij ongevallen Diversen (loos alarm, redden dieren, gaslekken en andere hulpverlening.
2012 36 4 18
2013 29 13 25
2014 21 8 42
Tot nog toe in 2015 25 10 31
De plannen voor 2016. De Veiligheidsregio heeft een toekomstvisie voor de brandweertaken opgesteld, getiteld Strategische Koers Veiligheidsregio. Het gemeentelijk jaarplan voor de brandweer 2016 wordt met u besproken.
C. Rampenbestrijding en crisisbeheersing De burgemeester heeft het opperbevel bij rampen en is verantwoordelijk voor de afhandeling van een crisis/ramp in onze gemeente. Het college moet zorgen voor een goede voorbereiding op een ramp, o.a. door het aanwijzen van een Team Bevolkingszorg en door het laten oefenen van de medewerkers. De raad moet via de begroting de benodigde kredieten beschikbaar stellen. Via het op te stellen Regionaal Risicoprofiel en Regionaal Beleidsplan kan de raad kaders stellen richting het bestuur van de veiligheidsregio van de Veiligheidsregio. Daarnaast controleert zij het bestuur van de veiligheidsregio. Op regionaal niveau. De veiligheidsregio is een gemeenschappelijke regeling waarin de samenwerking tussen brandweer, meldkamer, geneeskundige hulpverlening en gemeenten worden geregeld. Naast de bestuurlijke verantwoordelijkheid hebben gemeenten ook een operationele rol bij crisisbestrijding. In de provincie Groningen wordt indachtig de Wet veiligheidsregio’s door de 23 gemeenten samengewerkt bij de voorbereiding op rampenbestrijding zoals planvorming, opleiding, training, oefening en evaluatie.
13
Dit met als doel dat de plannen in de gemeenten dezelfde zijn, waardoor de werkwijze hetzelfde is en medewerkers onderling uitwisselbaar zijn. Ook andere hulpdiensten zoals de brandweer, politie en geneeskundige hulpverlening hebben voordeel bij gelijkluidende plannen en draaiboeken. De gemeentelijke processen zoals Crisiscommunicatie, Publieke Zorg, Omgevingszorg, Nafase en ondersteunende processen worden uitgevoerd door een Team Bevolkingszorg. Het team bestaat uit medewerkers van de Groninger gemeenten. Ook een aantal medewerkers uit onze gemeente vervult daarin een rol. Enkele ondersteunende taken, die aan de gemeente verbonden zijn (facilitair, informatie en archief) worden door de lokale gemeenten ingevuld. De voorbereiding op de gemeentelijke rampenbestrijding zoals het Team Bevolkingszorg en de planvorming is ondergebracht bij het Netwerkteam Gemeentelijke Kolom van de Veiligheidsregio Groningen. Het bestuur van de veiligheidsregio heeft de wettelijke taak om een viertal plannen op te stellen. Dit zijn een regionaal Risicoprofiel, een regionaal Beleidsplan Veiligheidsregio, een regionaal Crisisplan en rampbestrijdingsplannen. De plicht tot het opstellen van rampbestrijdingplannen geldt voor luchthavens en zwaardere industriële bedrijven (Veiligheidsrapport plichtige Brzo-bedrijven). Daarnaast kan het bestuur, mede op basis van het Risicoprofiel, besluiten tot het opstellen van incidentbestrijdingsplannen. Een belangrijk incidentbestrijdingsplan voor onze gemeente is het ‘Incidentbestrijdingsplan aardbevingen’. Hierin worden scenario’s beschreven die zich kunnen voordoen bij een ernstige aardbeving en de rol die de diverse overheidsdiensten dan hebben om te zorgen voor de veiligheid van onze inwoners en voor de afhandeling van het incident. Dit plan wordt de komende tijd geactualiseerd. De plannen voor 2016. In 2015 is gewerkt aan de actualisatie van het Risicoprofiel en het Beleidsplan. Op 17 november j.l. bent u daarover geïnformeerd door de Veiligheidsregio. Een belangrijk thema hierin is de voorbereiding van burgers op rampen en crises. Het gaat daarbij over informatievoorziening wat ons kan overkomen en welke maatregelen we kunnen treffen. Daarnaast zullen een aantal rampbestrijdingsplannen worden geactualiseerd en worden vastgesteld, zoals het rampbestrijdingsplan voor de bedrijven Klesch en JPB in Delfzijl, Kernkraftwerk Lingen (Dld.) en de incidentbestrijdingsplannen aardbevingen en vaarwegen. Conform het nieuwe beleid t.a.v. vakbekwaamheid zullen we zorgen dat organisatie en bestuur worden opgeleid, getraind en geoefend. De raming van de kosten voor de rampenbestrijding, die hoofdzakelijk bestaan uit de kosten voor de gemeentelijke kolom, voor de oefenuren van de eigen medewerkers en een vergoeding voor regionale teams, staan in de begroting 2016. Resumerend. Wij stellen u voor in te stemmen met de voorgestelde integrale veiligheidsaanpak voor 2016.
Loppersum, 24 november 2015 Burgemeester en wethouders van de gemeente Loppersum, A. Rodenboog, burgemeester. J.H. Bonnema, secretaris.
14
