INSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE Studie in opdracht van Fevia
Inhoudstafel • Algemene context transport voeding – Enquête voedingsindustrie
• Directe kosten vrachtvervoer van voeding – Scenario’s kilometerheffing – Resultaten
• Algemene economische impact – Veronderstellingen – Resultaten
• Flankerend beleid
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
2
Algemene context vrachtvervoer voeding • Aan- en afvoer vooral over de weg • Specifieke karakteristieken (versheid, flexibiliteit van levering) – Modal-shift?
• Transportkosten relatief groot aandeel van kostprijs
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
3
ENQUÊTE
Aandeel MTM (% van voertuigkilometer) MTM < 3.5 ton
MTM 3.5 – 12 ton
MTM 12 -32 ton
MTM > 32 ton
Aanvoer
1.5%
4.4%
17.5%
76.6%
Afvoer
2.1%
17.7%
27.1%
53.2%
Gemiddeld voeding
1.92%
13.84%
24.30%
59.94%
Gemiddeld alle goederen
54.7%
6.2%
7.7%
31.4%
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
4
ENQUÊTE Aandeel EURO emissieklasse (% van voertuigkilometer) EURO I
EURO II
EURO III
Voeding
0.11%
1.39%
11.26%
17.78%
56.32%
13%
Alle goederen
0.29%
11%
29.17%
15.79%
27.57%
16.49%
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
EURO IV
EURO V
EEV & EURO VI
5
Scenario’s • Basis scenario – Tarief tussen 0.125 en 0.225 €/km – Differentiatie per MTM klasse – Differentiatie per EURO emissie klasse
• Alternatief scenario – – – –
Hypothetisch, op dit ogenblik Verschil in tarief overdag en ‘s nachts Vrijstelling voor alle vervoer van landbouwgoederen Vrijstelling voor transport binnen havengebieden
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
6
Directe kost: berekening • Schatting van voertuigkilometer – voor transport van voeding en landbouwgoederen
• Toepassing tarief – Met differentiatie van heffing
• Aandeel van voertuigkilometer op tolnetwerk
• Directe kosten kmheffing = – voertuigkilometer x heffing/km x differentiatie heffing x %transport op tolnetwerk Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
7
Directe kosten: berekening & resultaten • Gegevens gebruikt van – Federaal Planbureau – FOD Economie – Eurostat
• Inkomsten voor overheid door kmheffing = – Schatting basis-scenario: 956 M€/jaar
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
8
Directe kosten: resultaten • Directe kosten kmheffing voeding (M€/jaar) Basis
Basis
Alternatief
Alternatief
Tot. uitgave
Netto (Eurovignet)
Tot. Uitgave
Netto (Eurovignet)
Voor Belgische voertuigen
51 - 72
44 – 62.2
43.3 – 61
36.4 – 51.3
Voor buitenlandse voertuigen
61 - 85
56 – 78.2
52 – 72.4
46.9 – 65.3
Totaal
112 - 157
100 – 140.4
95.2 – 133.4
83.3 – 116.7
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
9
Directe kosten: resultaten • Directe kosten kmheffing landbouw (M€/jaar) Basis
Basis
Alternatief Alternatief
Tot. uitgave
Netto (Eurovignet)
Tot. Uitgave
Netto (Eurovignet)
Voor Belgische voertuigen
16.6 – 28
14.4 – 24.2
-
-
Voor buitenlandse voertuigen
20 – 33.3
18.3 – 30.5
-
-
Totaal
36.6 – 61.3
32.7 – 54.7
-
-
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
10
Algemene economische impact • Methodologie: – Berekening van economische impact in algemeen evenwichtsmodel EDIP • Modelleert gedrag van consumenten en bedrijven • Gebaseerd op input-output gegevens voor België met monetaire transacties en handel
– Model houdt rekening met onderlinge afhankelijkheden in de economie: • Tussen sectoren • Tussen economische activiteit, overheidsinkomsten en inkomens van gezinnen • Tussen prijzen van inputs en productie van outputs
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
11
Algemeen economische impact • Toepassing kmheffing in model – Extra heffing op gebruik van transport voor binnenlandse productie – Extra heffing op import van goederen uit het buitenland – Gebruik van inkomsten? • Financiering overheidsuitgaven? –> aanbod publieke goederen • Verlaging lasten op arbeid? • Inefficiëntie?
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
12
Algemeen economische impact • Veronderstellingen – Doorrekening van kosten? • Binnenlandse markt: in functie van ‘marktmacht’ – 80% doorgerekend aan gebruiker – 20% voor producent
• Buitenlandse markt: buitenlandse concurrentie geen nadeel – 50% doorgerekend aan gebruiker – 50% voor Belgische producent
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
13
Algemeen economische impact • Vermindering afzet en verslechtering exportpositie Basisscenario
Alternatief scenario
Binnenlandse markt voedingsindustrie (miljoen €, constante prijzen)
-85
-60
Import voedingsindustrie (miljoen €, constante prijzen)
-15
-13
Export voedingsindustrie (miljoen €, constante prijzen14)
-60
-42
Binnenlandse markt voedingsindustrie
-0.27%
-0.19%
Import voedingsindustrie (%)
-0.11%
-0.10%
Export voedingsindustrie (%)
-0.32%
-0.23%
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
14
Algemeen economische impact • Netto stijging belastinginkomsten na km heffing – Basisscenario: 727 M€/jaar – Alternatief scenario: 684 M€/jaar • Geschatte inkomsten kmheffing 956 M€/jaar • verminderd met verlies inkomsten van eurovignet • en daling in belastinginkomsten door daling van werkgelegenheid
• Negatief effect op handelsbalans: 130 – 136 M€/jaar
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
15
Algemeen economische impact • Reductie in werkgelegenheid voedingssector, in TW en winst
Werkgelegenheid voedingsindustrie (arbeidsplaatsen) Werkgelegenheid voedingsindustrie (FTE) Toegevoegde waarde voedingsindustrie (miljoen €) Winst voedingsindustrie (miljoen €) Return to capital
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
Basisscenario Alternatief scenario -456 -319 -343 -234 -67 -51 -32 -25 -0.21% -0.17%
16
Algemeen economische impact • Effect op koopkracht gezinnen – Sterk afhankelijk van aanwending van extra overheidsinkomsten
Basisscenario Alternatief scenario Koopkracht gezinnen (%) Koopkracht gezinnen (miljoen €) Prijs voeding (%)
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
-0.14%
-0.12%
-232
-212
0.21%
0.16%
17
Algemeen economische impact • Beperkingen van model en van resultaten – Focus op berekening impact voor economische sector voedingsindustrie – Effecten op congestie en vrijkomen van wegcapaciteit niet meegenomen • Meeste studies wijzen op beperkte effecten – Omdat auto’s plaats van vrachtwagens snel zullen innemen – Beperkte elasticiteit van goederenvervoer via de weg, dus waarschijnlijk zal effect op hoeveelheid vervoerde goederen ook eerder klein zijn
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
18
Flankerend beleid • Europees regelgevend kader – Compenserende maatregelen mogelijk • Indien niet concurrentieverstorend
– Aanwending van middelen • Lidstaten kunnen zelf beslissen • Aanbeveling voor aanwending in belang van verkeerssector en optimalisatie van verkeerssysteem
– Vrijstellingen en verlagingen voor voertuigen • “Die niet goederenvervoer als hoofdactiviteit hebben” • “Binnen een nauwkeurig afgebakend gedeelte van het grondgebied vervoer verrichten”
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
19
Flankerend beleid • Theoretische aanbeveling uit economisch onderzoek – Gegenereerde middelen investeren in lastenverlaging op arbeid • Mogelijkheid “double dividend”
– Kilometerheffing breed toepassen, ook op bestelwagens en personenwagens • Congestie reductie belangrijkste effect
• Flankerend beleid in omringende landen – Duitsland: middelen uit kilometerheffing worden gebruikt voor versterking van multimodaal infrastructuur netwerk • Shift van middelen transport over de weg naar spoor en binnenvaart Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
20
Flankerend beleid • Flexibilisering regelgeving – Eco-combi’s • Verhoging toepassingsgebied • Eventueel als tussenoplossing toelating voor ‘extra lange opleggers’
– Verhoging maximale MTM internationaal vervoer • Europese bevoegdheid
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
21
Flankerend beleid • Financiële incentives – Eventueel beloning van modal shift naar andere vervoersmodi – Uitbouw infrastructuur van alternatieve brandstoffen zoals LNG of LPG
– Eventueel verlaging aankoopbelasting voor vrachtwagen met zuiniger brandstof – Zolang overheid niet marktverstorend optreedt
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
22
Flankerend beleid • Ondersteuning logistiek beleid – Door cel consulenten voor Vlaanderen en Wallonië • Opnieuw binnen marge zonder concurrentieverstoring
– Voorwaarden creëren voor een betere pooling van transporten tussen verschillende bedrijven • Bijvoorbeeld “logistiek platform” • Bijvoorbeeld door convenant en reductie in heffing voor bedrijven die bepaalde doelstellingen halen
– Ondersteuning van opleidingen • Bijvoorbeeld door ondersteuning IPV (professionele vorming voedingsindustrie)
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
23
BEDANKT!
Transport & Mobility Leuven, Impact kmheffing, 12/5/2015
24