Innovatie in de ouderenzorg in België Prof. Dr. Anja Declercq Lucas, KU Leuven
Ouderen in België
De vergrijzing wordt vaak en vooral geproblematiseerd
Maar is in de eerste plaats een succes!
4
Beelden van ouderen: tussen twee uitersten?
5
Beeld leeft dat ‘alle’ ouderen zorg nodig hebben? Niet alleen de levensverwachting stijgt, ook de leeftijd van waarop we zorg nodig hebben verschuift Ouderen zijn gemiddeld actiever en gezonder dan vorige generaties Geven zelf vaak ook zorg aan hun partner, kinderen en/of kleinkinderen
6
Age UK Berekende hoeveel de overheid per jaar spendeert aan de zorg voor 65-plussers: 7,5 miljard pond in 2010 Uit een bevraging bleek: 8% van de 65-plussers geven minstens 20u zorg per week 75 jaar en ouder: 15% geeft minstens 20u zorg per week Als je dat zou omrekenen, tegen een prijs van 6,08 pond per uur, dan kom je tot 6,3 miljard pond vrijwillige, informele zorg (=84% van wat de overheid spendeert) http://ageukblog.org.uk/2012/02/24/social-care-expenditure-in-thecontext-of-informal-caring/
7
Wat niet belet
Dat heel wat ouderen zorg nodig hebben Hun vragen veranderen Het ‘oude’ aanbod niet meer voldoet We bang zijn voor de toekomst, omdat de vraag zal toenemen.
8
Wat verandert er in de zorg voor ouderen in België? 1. Meer nadruk op thuiszorg 2. Ontschotting en samenwerking, doorbreken van grenzen tussen thuiszorg en residentiële zorg 3. Veranderingen in ziekenhuiszorg
10
1. Meer nadruk op thuiszorg
Keuze van de oudere zelf: meerderheid wil thuis blijven, individualisering
Keuze van de overheid (deels ook om budgettaire redenen)
Voorbeeld: federale projecten Protocol 3
11
RIZIV (federaal): Protocol 3 Zorgvernieuwingsprojecten in de thuiszorg Doel: ouderen (65+) met profiel voor residentiële zorg toch thuis laten blijven, met goede kwaliteit van zorg en goede kwaliteit van leven Hoe: innovatie in zorg, nieuwe vormen van zorg aanbieden, tegen prijs die niet hoger is dan de prijs voor residentiële zorg Verschillende zorgorganisaties moeten samenwerken Bottom-up: dienen zelf project in Vier jaar proeflopen, dan zien welke efficiënt en effectief
12
Maar.... Soms stoot de thuiszorg op grenzen Zal altijd ook wel nood zijn aan residentiële zorg
13
Residentiële ouderenzorg • Ongeveer 5% van de Belgische ouderen verblijft in een woonzorgcentrum/rusthuis/rust- en verzorgingstehuis • Zorgzwaarte steeds hoger • Meestal meer dan de helft van de bewoners dementerend • Normering voor personeel en financiering is niet mee geëvolueerd
Woonzorgcentra • Niet altijd positief imago
• Verandert er daar iets?
Verhuizen Verhuizen is voor iedereen lastig, maar des te meer voor iemand met een zware fysieke en/of psychische zorgbehoefte
16
Het ‘klassieke’ rusthuis
Is sterk geëvolueerd Maar gestart vanuit een biomedisch model Is vaak nog te zien aan de gebouwen Samenleven in een grotere groep Toch groot verschil met thuis
17
Kleinschalig genormaliseerd wonen Daar vertelt Ietje u straks alles over...
18
2. Ontschotting en samenwerking Versnipperd landschap Meer samenwerking tussen thuiszorg en residentiële zorg Meer communicatie binnen en tussen sectoren
Maar: nog werk aan de winkel
19
Vlaams Woonzorgdecreet
Karine Moykens, kabinetchef minister Jo Vandeurzen 20
Communicatie via gedeeld assessment: BelRAI
21
http://wiki.belrai.org/nl
3. Ziekenhuiszorg De vergrijzing en het aantal ziekenhuisligdagen
Hosptitalisatiedagen per leeftijd, 2000-2050, België
Aandeel van iedere leeftijdsklasse in het totaal aantal dagen, 2000-2050, België
Rapport vergrijzing, gezondheidszorg en ouderenzorg, Pacolet, 2004
Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt
In mensentaal • Streven naar een optimaal herstel van de functionele mogelijkheden, een zo groot mogelijke zelfredzaamheid en levenskwaliteit – Standaardisatie en optimalisatie van de zorg voor de oudere patiënt – Opsporen van geriatrische patiënt (in samenspraak met huisarts en andere zorgverleners) – Aanbieden van multidisciplinaire zorg (diagnose, therapie, revalidatie en opvolging) – Continuïteit van zorg
Het zorgprogramma omvat:
Opnieuw in mensentaal • Zoveel mogelijk gebruik maken van dagziekenhuis • Bij opname: geriater inschakelen ook als niet op geriatrische dienst + interne liaison: delen geriatrische kennis • Externe liaison: voorbereiden van ontslag uit ziekenhuis, communicatie met thuiszorg of residentiêle zorg
27
Grote veranderingen • Maar ook heel wat ‘kleine’ initiatieven • Zal ook nodig zijn: vermaatschappelijking van de zorg is de verantwoordelijkheid van ons allemaal
28
By the way...
“If you think you are too small to have an impact, try going to bed with a mosquito in the room.”
Hartelijk dank!
30
