Innovatie doorbreekt routines

Nummer 6 . december 2011

10 Nieuwe inkoopprofielen, welke past jou?

14 Hightech brainwaves; uitvinders aan het woord

20 De juridische kant van





medische technologie

Innovatie doorbreekt routines

zorg-es parezolrgtsjtappen

Die de er helpen verd > pagina

18

multicare intensive care

THE NEW ICU STANDARD | KNOW-HOW TO CARE! wissner-bosserhoff Nederland · Keerweer 42 · 3316 KA Dordrecht · Tel.: +31 (0) 78 652 18 50 · Fax: +31 (0) 78 652 18 55 · E-mail: [email protected] · www.wi-bo.com wissner-bosserhoff Belgium · Egide Walschaertsstraat 15/15 · 2800 Mechelen · Tel.: +32 (0) 15 21 08 41 · Fax: +32 (0) 15 29 14 64 · E-mail: [email protected] · www.wi-bo.be

oktober 2011

inhoud

Innovatie doorbreekt routines "Innovatie is niets anders dan verandering in routine. En hoe groter de verandering, hoe meer weerstand je tegenkomt", aldus hoogleraar Inkoop en Supply management Dirk-Jan Kamann. Zijn visie op innovatie in de zorg.

6

›

De inkoopprofielen zijn aangepast aan de ontwikkelingen. Welk profiel past jou het best?

10

Hightech brainwaves, hoe kom je erop? Aan het woord: bedenkers en ontwik­ kelaars over hun elektrodenpleister, VascuLuminator en schedelprinter.

›

Redactieadres Axioma Custom Media Postbus 176, 3740 AD Baarn Tel: (035) 548 81 40 Fax: (035) 542 58 20 E-mail: [email protected] Redactieraad Meindert Engwerda (Flevoziekenhuis) Guus van den Tweel (St Jansdal) Annemiek ten Brink (Tergooiziekenhuizen) Kars Sterenborg (Smeets'adviesgroep) Jan Bos (LNAG) Addie Bouwman Wiebeke Sittrop (NEVI) Karen Feenstra (Axioma)

Inkoopprofielen in ontwikkeling

›

Concept & realisatie Axioma Custom Media Tel: (035) 548 81 40 In opdracht van NEVI ISSN 1572-1051

14

Advertentie-exploitatie Axioma Custom Media afdeling sales Tel: (035) 548 81 54 Adverteren in inSkoop Sluitingsdata van nr.1 - 2012 Reserveren: 20 december 2011 Aanleveren: 4 januari 2012 Abonnementen Springer Media b.v. Postbus 246 3990 GA Houten Tel: (030) 638 37 36 InSkoop is een uitgave van Axioma Custom Media en verschijnt zes keer per jaar. Leden van NEVI Zorg kunnen inSkoop ontvangen bij hun lidmaatschap. Een ‘los’ jaarabonnement bedraagt € 70,- (incl.BTW). Wilt u een ‘los’ abonnement afsluiten? Stuur een e-mail naar: [email protected]. Het abonnement wordt per kalenderjaar verlengd tenzij het twee maanden voor afloop van het kalenderjaar schriftelijk wordt opgezegd. Mutaties en/of opzeggingen van abonnementen van leden van de verenigingen, bij: NEVI : [email protected] VHIG : www.vhig.nl NVLO : www.nvlo.nl

en verder

Lezen! Spraakmaker Ruud Olthoff over social media en trends die inkopers zeker in de gaten moeten houden.

›

22

Nieuws Feiten, cijfers en evenementen Onder de loep Miele sluit raamovereenkomst

4 13

Zorgpareltjes Nieuwe producten en methodes op de zorgmarkt 18 LNAG De juridische kant van medische technologie  20

december 2011

3

nieuws Is u iets opgevallen binnen uw vakgebied? Mail het naar [email protected].

UMCG shopt in China

› UMC Utrecht is het eerste univer­sitair

medisch centrum dat op 11 november het Manifest Verantwoord Inkopen van NEVI (Nederlandse Vereniging voor Inkoop) tekende. Met dit Manifest maken de ondertekenaars zichtbaar dat zij Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

› Philips moet afslanken om zijn innovatieve kracht te behouden. Daarvoor moet een groot deel van de bureaucratie in het bedrijf wijken. Bron: skipr.nl

› Adviesbureau Coppa heeft de studie

‘Ligduurmonitor Nederlandse ziekenhuizen 2010’ gepubliceerd. Het is de eerste keer dat het bureau, dat is gespecialiseerd in patiëntenlogistiek, de prestaties van Nederlandse ziekenhuizen heeft berekend. Bron: nevi.nl

›In weinig sectoren zijn er zoveel nieuwe ontwikkelingen en uitdagingen voor de toekomst als in de zorg. Dat vraagt om ondernemerschap en een scherp bedrijfskundig inzicht. Lees op zorgstellingen.nl de uitdagingen waarmee de moderne zorgmanager geconfronteerd wordt en tips hoe de ondernemersgeest kan bijdragen aan het toekomstproof maken van de zorg.

›Artsen aan het andere eind van de

wereld hebben een reeks eenvoudige richtlijnen opgesteld over hoe artsen verstandig met social media moeten omgaan. Op de site van de Australian Medical Association (AMA) is een pagina aan artsen en social media gewijd. Bron: zorgvisie.nl

4

december 2011

Het Universitair Medisch Centrum Groningen koopt sinds kort rechtstreeks in China in. Dit jaar startte het ziekenhuis met succes het project China Sourcing, met als doel het opzetten van een rechtstreeks inkoopkanaal en leveranciersnetwerk. Een uit China afkomstige UMCG-arts met een uitgebreid zakelijk netwerk en kennis van de lokale markt, deed de eerste stappen, een bedrijfje in China bemiddelt en onderhandelt voor het Nederlandse ziekenhuis. Ging het in eerste instantie alleen om facilitaire producten, gaandeweg breidt het UMCG uit met medische producten. “Het primaire doel, kostenvoordeel, is ruimschoots gehaald”, vertelt mede-initiatiefnemer Hans Bax, Hoofd Bureau Inkoop UMCG. “Bovendien verraste de kwaliteit van veel producten ons. Die ligt in een aantal gevallen hoger dan wij in Nederland gewend zijn, terwijl de prijs van het product lager is.” Het UMCG is positief over de ontwikkeling. De volgende stap is bijvoorbeeld het openzetten van het inkoopkanaal voor de andere universitaire medische centra. “Meer ziekenhuizen”, aldus Bax, “betekent meer volume, meer voordeel, meer mogelijkheden.”

Doe mee met de Masterclass BVP! Op 1 december vond het NEVI Zorg BVP Event plaats, waar Dean Kashiwagi het gedachtegoed van Best Value Procurement/Prestatieinkoop presenteerde en waar de vertaling naar de zorgpraktijk werd gemaakt. Maar NEVI Zorg gaat verder en wil vijf instellingen laten kennismaken met BVP door een eigen project professioneel te laten begeleiden en de kosten daarvoor op zich te nemen. Van u vragen we: - Tijd: van de inkoopmanager/inkoper (max. 2 personen) wordt verwacht dat ze aanwezig zijn en actief participeren in de bijeenkomsten en de opstart van projecten. - Een idee: van elke instelling wordt verwacht dat zij één of twee inkoopprojecten als leer/ doe-projecten inbrengen. - Verspreiding: medewerking inzake communicatie van het traject zodat ook uw collegainkopers kunnen kennismaken met BVP. Heeft u een interessant idee voor een case, zet deze dan op een half A4tje en stuur deze uiterlijk 1 januari naar NEVI Zorg ([email protected]). Een jury kiest vervolgens de vijf interessantste ideeën. Voor meer informatie: www.nevi.nl/ prestatieinkoop.

Schaalvergroting drukt productiviteit

Tegenover een van 1% staat gem 1,23% aan extr Bron: zorginstellingen.nl

Afscheid voorzitter Na de maximale termijn van twee keer 3 jaar neemt NEVI-voorzitter Wim Dressel tijdens het ISMC congres op 15 en 16 december aanstaande afscheid als voorzitter van het Algemeen Bestuur. Tijdens de Algemene Ledenvergadering van NEVI op vrijdagmiddag 2 december in Ermelo wordt de nieuwe voorzitter geinstalleerd.

column Addie Bouwman werkt als zelfstandig projectmanager/adviseur.

Agenda International Supply Management Congres 15 I 12 I 2011 en 16 I 12 I 2011 Kosten: € 395 (1 dag) € 495 (2 dagen) Locatie: Amsterdam RAI Meer informatie: www.supplymanagementcongress.nl NEVI Zorg | LinkedIn Word lid van de LinkedIn NEVI Zorg Group en blijf elke dag op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. Bijvoorbeeld als het gaat om de sprekers op het NEVI Zorgcongres 2012.

NEVI Zorgcongres 2012 09 I 02 I 2012 en 10 | 02 | 2012 Kosten (onder voorbehoud): € 245 / € 395 (niet-leden) Locatie: Veldhoven Meer informatie: www.nevi.nl Masterclass Contract management 16 I 02 I 2012 Kosten: € 609 / € 700 (niet-leden) Locatie: Novotel Rotterdam Brainpark Meer informatie: www.nevi.nl Meer interessante bijeenkomsten op www.nevi.nl

Geld, geduld en lef Weet u wat het probleem is met innovatie van medische hulpmiddelen? We bestuderen de situatie waarvoor een oplossing moet komen, onvoldoende. We hebben geen oog voor alternatieven. We gunnen elkaar geen kijkje in de keuken. We durven niet met een helikopter te vliegen die nog niet heeft gevlogen. We hebben alles in Programma’s van Oplossingen dichtgetimmerd. We denken allemaal dat we anders zijn dan het andere ziekenhuis. We zijn onvoldoende kritisch naar onszelf. We praten over efficiëntie, maar werken inefficiënt. We benutten onvoldoende de wéldoordachte innovaties

“We krijgen oplossingen aangeboden, waar we niet op zitten te wachten”

ziekenhuis

productiegroei gemiddeld ra kosten. Investeringsfonds innovatie Er komt een speciaal investeringsfonds om innovatie in de zorg te stimuleren. Verzekeraar Achmea is initiatiefnemer, maar het is de bedoeling dat ook andere zorgverzekeraars en investeerders eraan gaan bijdragen. Het geld wordt belegd in ondernemingen die vernieuwende tech-

nieken en behandelingen produceren die nog niet in de Nederlandse zorg worden toegepast. Via het fonds worden die ook onder de aandacht gebracht van de ziekenhuizen, die zelf beslissen of ze het product willen afnemen.

op het gebied van medische technologie. We praten over Total Cost of Ownership, maar we denken niet in ketens en verschuilen ons achter budgetten en ‘andere potjes’. We hebben dus eigenlijk genoeg personeel en voldoende geld. We krijgen oplossingen aangeboden, waar we niet op zitten te wachten. We denken niet in specificaties of gebruikscenario’s. We worden niet bevraagd op onze eisen. We nemen niet de tijd om innovaties goed door te ontwikkelen. We willen zo snel mogelijk verkopen. We zetten onze fouten onvoldoende om in kansen. We worden overstelpt met ‘me-too’ producten, variaties op een thema, nog goedkoper en nog verder weg geproduceerd. We hebben het over Care2Business, Business2Business, Business2Care en Business cases. Maar innovatie is niet alleen geld, maar ook geduld en lef. Laten we dat nu maar eens tonen.

Bron: www.zorgvoorinnoveren.nl.

december 2011

5

visie op innovatie

Innovatie doorbreekt routines

6

december 2011

inzicht

Innovatie. Een prachtig woord, dat verwachtingen schept. Maar wat is innovatie in de zorg eigenlijk? En waar staat de inkoper in dit proces? Dirk-Jan Kamann, hoogleraar Inkoop en Supply management aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft zijn visie op innovatie in de zorg.

i

“Innovatie is niets anders dan verandering in routine. Iets op een andere manier doen. De invoering van de prikpen was een innovatie. Prikken werd simpeler en sneller. Maar de verpleger behoudt dezelfde routine. Dan is er weinig weerstand. Maar hoe meer er in die routine veranderd moet worden, hoe meer weerstand je tegenkomt. Bij artsen zijn de belangrijkste adoptiefactoren van een vernieuwing gemak en het welzijn van de patiënt. Maar als voor een verandering het personeel een uitgebreide scholing moet ondergaan, zal een deel van het enthousiasme al verdwijnen.”

In de zorg “In de medische sector heeft de inkoper vooral een bemiddelende functie: leverancier en interne klant bij elkaar brengen, hen overtuigen. Wat betreft innovatie zie ik voor de inkoper diverse rollen bij de verschillende zorginstellingen. > Algemene ziekenhuizen zoeken vooral naar operational excellence. De innovatie zit vaak in procesverbetering en een kostenverlangende manier van werken. Het gaat meestal om proven technology. De inkoper moet procesmatig denken. Hij kan innovatief zijn in het structureren van de samenwerking met andere ziekenhuizen, zodat kosten worden gedrukt. > Academische ziekenhuizen gaan vooral voor customer intimacy en willen productleider blijven. Reputatie is erg belangrijk. Daar vinden testprojecten plaats met nieuwe producten of processen, samen met leveranciers. Vaak helpt de hoogleraar de innovatie mee-ontwikkelen of ligt zelfs het initiatief bij de hoogleraar, in nauwe samenwerking met leveranciers. Dat vereist van de inkopers een andere organisatie en blik op innovatie. De inkoper moet goed op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen om een sterke gesprekspartner te zijn. Daarnaast zal hij de geldstromen inzichtelijk en transparant willen maken. Hoeveel geld gaat van dat innovatiegeld terug naar het ziekenhuis? > Bij andere zorginstellingen is de inkoop vaak gefragmenteerd. Er zijn verschillende doelgroepen en dan treedt vaak suboptimalisatie op. De inkoop in dergelijke instellingen is nog niet altijd even professioneel. Daarnaast zijn die zorginstellingen vaak log door fusies, en dat maakt innovatie moeilijk. Groot is, als je kijkt naar een innovatieve rol van inkoop, lang niet altijd beter. Een organisatie die klein is en als een team werkt, kan makkelijker innoveren. Toch zitten onderdelen van dergelijke logge zorginstellingen heel dicht tegen hun specifieke doelgroep aan. Inkoopteams kunnen dan wel degelijk een customer intimacy-benadering hebben. Daar liggen kansen om innovatief te zijn. Bij een drugskliniek bijvoorbeeld kun je gemakkelijker een nieuw middel uittesten dan in een algemeen ziekenhuis, omdat het team klein is en dicht op de patiënt zit.” In de veranderende markt “De inkoper heeft te maken met forse veranderingen in de markt. Om een betere kunstheup in te voeren, onderhandelt hij tegenwoordig niet alleen met de leverancier en interne klant, maar ook met de verzekeraar. Verzekeraars zien dat de kosten de pan uitrijzen in de zorg en letten op het geld. De inkoper moet wel scherp onderhandelen en

Kees Rietman, project­manager Strategische Inkoop & Logistiek NKI-AVL

Cruciaal is het leiderschap “Algemene ziekenhuizen specialiseren zich steeds meer. Als inkoper moet je daarin meegaan. Maar een inkoper zal altijd met veel verschillende zaken te maken krijgen. Hoe een inkoper zich opstelt, is situationeel bepaald: staat de Raad van Bestuur erachter om voorstellen die de inkoper aandraagt hoog op de agenda te plaatsen? Ook de competenties – waaronder leiderschap – van de inkoper zijn bepalend. Als je bij de Raad van Bestuur wilt binnenkomen, moet je zelf actie ondernemen. Maar cruciaal is het leiderschap aan de top: hoe innovatief is de Raad van Bestuur? Zien zij Inkoop als een serieuze gesprekspartner?”

inkoop hangt voor 75% af van de status van de inkoper en het wereldbeeld van de genees­heer­ directeur en slechts voor 25% van resultaten uit het verleden

Dirk-Jan Kamann Per 1 november 2011 gaat Dirk-Jan Kamann met pensioen. “Dan word ik 65 jaar. Ik ben er niet voor om gedwongen met pensioen te gaan. Maar ik heb gelukkig talloze nevenfuncties, dus ik blijf actief in het vak.”

december 2011

7

visie op innovatie

Simon Bruggeling, manager Inkoop Delta Psychiatrisch Centrum

Inkoop heeft overzicht “Ik zie bij GGZ-instellingen veel mogelijkheden voor procesintegratie. Inkoop krijgt van alle kanten informatie, heeft het overzicht. Daar moet Inkoop gebruik van maken. Een voorbeeld bij Delta: op onze 25 locaties werd het afval door de gemeente Alblasserdam opgehaald. Dat was zakelijk geen goede afspraak. Bovendien wilden we het aantal afvalcontainers reduceren. We hebben een jaarlang gemonitord hoeveel kilo afval per container werd afgevoerd. Het resultaat is dat we per locatie nu ingegraven containers van vier à vijf kuub inhoud hebben. Dat betekent minder autobewegingen op de terreinen en het staat netter. En de kosten zijn gehalveerd. Dat loopt in de vele tienduizenden euro’s per jaar. Zo’n operatie uitvoeren kan alleen als je overzicht hebt.”

Carola Janssen, manager Inkoop & Logistiek Jeroen Bosch Ziekenhuis.

Om de tafel met beslissers “Inkoop moet zelf initiatieven ontplooien en kansen grijpen. Je moet niet alleen sterk zijn in data analyseren, je moet ook pro-actief zijn, goed marktonderzoek kunnen doen, initiatiefrijk zijn en je eigen kansen creëren. En ervoor zorgen dat je om tafel zit met beslissers. Als inkoper kun je veel doen als de Raad van Bestuur je ondersteunt. In ons ziekenhuis is de Raad van Bestuur overtuigd van onze toegevoegde waarde. Dat heeft er onlangs toe geleid dat een aanschaftraject is gestopt, omdat wij daarin niet waren gehoord. Wij zijn met onze manager Bedrijfsvoering om tafel gegaan en hebben een betere en goedkopere leverancier gevonden, naar tevredenheid van de gebruikers.”

8

december 2011

het aanzien van een inkoper stijgt als hij zelf met suggesties en goede ideeën komt, met oplossingen.

inkopen, anders loopt hij de kans dat verzekeraars dat overnemen en afspraken maken met leveranciers. Dan raken inkopers hun leidende rol kwijt aan verzekeraars, met het risico dat innovaties die kostenverhogend werken, worden tegen gehouden. Daar liggen kansen voor inkopers die scherp zijn en zelf initiatief nemen en niet wachten op leveranciers. Het probleem met halfbureaucratische zorginstellingen is dat er weinig onderlinge concurrentie is om scherp te zijn. Dat is niet beter geworden na de talloze fusies. Daarnaast schoof de overheid tot voor kort gewoon bij als er verliezen waren. Die prikkel van concurrentie, het feit dat je de hete adem van de verzekeraar in je nek voelt, kan op inkoopgebied goed werken. Je kunt er niet meer omheen: de kosten moeten omlaag. Dat moeten inkopers oppikken. Concurrentie, marktwerking en transparantie leiden ertoe dat je als zorginstelling verwijzers moet informeren waar je als instelling goed in bent. Dat leidt tot verbeterde bedrijfsvoering. De zorg is hierdoor bezig met een inhaalslag op het punt van professionalisering. Directies voelen die druk. Een uitstekend moment voor inkopers om zich te profileren.” Initiatief nemen “Om initiatief te nemen moeten inkopers de ruimte krijgen. Dat is een probleem, want de zorg is nog steeds erg hiërarchisch ingesteld. Inkopers staan bij artsen en directies niet erg hoog in die hiërarchie. Uit een onderzoek dat een aio van mij deed, blijkt dat inkoop voor 75% afhangt van de status van de inkoper en het wereldbeeld van de geneesheer-directeur, en slechts voor 25% afhangt van resultaten uit het verleden. Uit dat onderzoek blijkt ook dat het aanzien van een inkoper stijgt als hij zelf zaken op de agenda zet, met suggesties en goede ideeën komt, met oplossingen. Dan krijgt hij respect bij de Raad van Bestuur en stijgt hij in de hiërarchie. Bedenk dus wat de reputatieaspecten zijn waarop je wilt scoren en richt je daar op. De inkoper die een gelijkwaardig gesprekpartner wil zijn, neemt initiatief bij de interne klant en de leverancier. Hij moet functioneel denken: wat moet dit apparaat kunnen binnen dezelfde functie, maar dan goedkoper en veiliger? Hij moet zich constant afvragen of het anders kan. Dat leidt tot productspecificaties waarmee je naar de leverancier kan gaan. En als

dat betere product duurder is, moet je weten hoeveel winst er wordt behaald doordat de patiënten bijvoorbeeld niet zo snel meer terug hoeven te komen naar het ziekenhuis. Dan komt er het vakmanschap bij kijken om je interne klanten en de verzekeraar te overtuigen. Zo kan je innovatie bewust sturen.” Het team “Gebruik de kwaliteiten van het inkoopteam goed. In elk inkoopteam heb je wel een shark, een middelaar, een empaat en een goeroe. Die moet je allemaal op de juiste manier op het juiste moment met de juiste mensen laten praten om doelcongruentie te bereiken: zijn we ’t eens over wat we willen? Over het pakket van eisen? Ook ‘gemengde inkoopteams’ hebben toekomst. Ik ken een ex-thoraxchirurg die met Inkoop mee ging naar China om producten in te kopen. De arts heeft inhoudelijk gezag, de inkoper procesmatig. Dat telt in China. Dergelijke teams zijn de toekomst. Maak dus artsen bewust dat inkoop een gemeenschappelijk vehikel is. Artsen en inkopers moeten zich openstellen voor samenwerking en gezamenlijk nadenken over hun rol daarin.” De leverancier “Nog steeds is de zorg een overwegend leverancieraanbod gedreven markt. Dat moet echt anders. De inkoper moet het initiatief nemen en de marktstrategie van de instelling vertalen naar producten die daarbij passen. Dan krijg je betere innovaties. Specificeer wat je verwacht van de leverancier, stel een scherp pakket van eisen op: wij willen dit en dit… kunnen jullie dat maken? Dat gebeurt nog veel te weinig. Gebruik leveranciers om de instelling beter in de markt te zetten. Ik weet dat je voor deze manier van werken het vertrouwen moet hebben van de directie en raad van bestuur. Dat is niet makkelijk, want zij zijn voornamelijk bezig met kosten. Het is een lange weg. Maar de meeste inkopers zijn gedreven mensen, ik heb er vertrouwen in dat velen die lange weg gaan afleggen. Voor een leverancier is innovatie altijd een risico. Zorg er daarom voor dat je wat te bieden hebt. Ga met ze onderhandelen. Bij een algemeen ziekenhuis kun je misschien een bepaalde markt garanderen, dan zal de leverancier geïnteresseerd zijn.” ■

Kleine Geweldenaar PW 5064 Mop-Profi Voor professionele prestaties bij reiniging van mops en microvezeldoeken

Van Beek Medical BV uit Sneek

gespecialiseerd in laparoscopisch instrumentarium

heeft nu ook zeer concurrerende

Ports met Power Injection

Efficiënt. Reiniging op locatie Kostenbesparing. Geen transportkosten Snel. Korte programmatijden Alleen bij Miele. Gepatenteerde en robuuste techniek

Voor meer informatie bezoekt u onze recent vernieuwde website

w w w.VanBeekMedical.nl Voor meer informatie: www.miele-professional.nl Telefoon: (0347) 37 88 84

Van Beek Medical BV Zeilmakersstraat 31J 8601 WT Sneek T: 0515-431965 E: [email protected]

Postbus 240 8600 AE Sneek M: 06-51201339 W: www.vanbeekmedical.nl

Ni

NEVI Zorgcongres 2012

w

eu

Het congres voor inkopers in de zorg Op 9 en 10 februari 2012 vindt in NH Conference Centre Koningshof te Veldhoven weer het jaarlijkse NEVI Zorgcongres plaats. Een vakcongres waar 150-200 (inkoop)professionals uit de Zorgsector bijeen komen en bijgepraat worden over vakinhoudelijke ontwikkelingen.

Wilt u als standhouder op dit congres aanwezig zijn? Neem voor meer informatie over de mogelijkheden contact op met 010 - 742 10 23 [email protected] www.crossmedianederland.com

Voor meer informatie www.heijnemanmedical.nl

inkoopprofielen in ontwikkeling

Vantrendvolger naartrend­ watcher “De nieuwe generatie inkopers zal zich moeten bekwamen in beÏnvloedingstechnieken”

10

december 2011

V

discussie Alexander arsath ro'is is programmamanager bij NEVI

Wie innovaties wil doorvoeren in een ziekenhuis, komt al snel op het terrein van de specialist. En dan blijkt het voor veel inkopers lastig te zijn de juiste snaar te raken. De inkoper anno 2011 heeft nieuwe vaardigheden nodig om overtuigend en succesvol te zijn. NEVI brengt ze in kaart.

V

Voor het onderzoek naar de nieuwe beroepsprofielen 2011 sprak Alexander Arsath Ro’is – programmamanager van NEVI Purspective – met inkopers in het hele land. De praktijkvoorbeelden staan hem nog helder voor de geest. Licht geschrokken is hij wel over de problemen waar inkopers in de zorg relatief vaak mee te maken hebben. Genoemd wordt het voorbeeld van de inkoper in een kleiner ziekenhuis die met een innovatieve oplossing komt voor het vele hechtmateriaal dat onnodig wordt weggegooid. Recycling lijkt een mooie oplossing. Toch wil de chirurg er niets van weten en de inkoper heeft niet de overtuigingskracht door te zetten. Wat komt de inkoper tekort in dit geval? Arsath Ro’is: “Het probleem is dat inkopers zelf het idee hebben dat ze al een grote sprong gemaakt hebben. En dat is terecht, maar de interne klant, bijvoorbeeld een thoraxchirurg, een hoogopgeleide zorgprofessional, ziet dat nog niet zo. De nieuwe generatie inkopers zal zich moeten bekwamen in beïnvloedingstechnieken.” Hoe doe je dat? Arsath Ro’is: “De centrale vraag is ‘Hoe krijg ik wat ik wil zonder formele macht’. Een moderne inkoper heeft daarom niet alleen – als vanzelfsprekend – verstand van het inkoopproces, maar moet in toenemende mate iets weten van projecten verandermanagement, bedrijfskunde, kosten, financiën en risico’s. Inkopers moeten voorop lopen, zorgen dat ze zich ontwikkelen als een gelijkwaardige gesprekspartner. Een goed voorbeeld daarvan is de inkoper die zich specialiseerde in hartkleppen. Hij bezoekt dezelfde symposia en congressen als waar hartchirurgen komen. Dat is een manier om als inkoper te groeien van trendvolger naar trendwatcher. Dat zie ik als een mooie toekomst voor alle inkopers in de zorg. In een zie-

kenhuis ben je zo betrokken bij het primaire proces van mensen beter maken, daar kun je als inkoper echt een verschil maken.” Hoe kom je erachter welke inkooprol bij je past? Arsath Ro’is: “Iedere inkoper zou zichzelf moeten afvragen: ‘Ben ik een traditionele inkoper of heb ik de vaardigheden om dit ziekenhuis vanuit een regisseursrol te helpen innoveren?’ Overigens prima als iemand zich het best thuis voelt in een rol als klassieke inkoper. Blijf vooral doen waar je goed in bent. Maar wie de ambitie heeft zich tot een regisseur te ontwikkelen, kan in de beroepsprofielen 2011 lezen dat je daarvoor onder meer bedrijfskundig inzicht moet hebben, dat het belangrijk is dat je creatief bent, doorzettingsvermogen hebt en een bruggenbouwer bent.” Welke rol verdient het meest? Arsath Ro’is: “Er is geen koppeling tussen de beroepsprofielen en de salarisschalen. Al wordt dat me wel regelmatig gevraagd. Bestudeer de profielen, bestudeer de rollen en bepaal voor jezelf ‘waar sta ik en waar wil ik naartoe?’. Gebruik de profielen als houvast om je ambities bespreekbaar te maken met je baas.” Waar kan de ambitieuze inkoper terecht die zich wil bekwamen in de nieuwe vaardigheden? Arsath Ro’is: “We zijn als NEVI Purspective heel druk bezig inkopers te helpen die zich willen ontwikkelen in de nieuwe richting. Denk aan trainingen als ‘Inkoop als strategisch businesspartner’ en ‘Invloed krijgen’. Ik heb overigens in het land veel natuurtalenten gezien onder inkopers. Succesvolle inkopers hebben een combinatie van kennis, competenties én talent. Het is net als met voetbal: de een kan het, de ander moet er harder voor werken.” ■

“Het zou goed zijn voor de inkoopwereld als de moderne inkoper meer feminiene trek­ ken vertoont” Inkoopprofessor Arjan van Weele tijdens de voorpresentatie van de nieuwe beroepsprofielen 2011

De nieuwe beroeps­ profielen 2011 Er worden zeven rollen onderscheiden. Welke rol past het best bij jou? › D  e (traditionele) inkoper die goed kan plannen en onderhandelen. › D  e analyticus die zorgt voor informatie, nieuwsgierig en objectief is. › D  e relatiemanager die relaties onderhoudt en bruggen bouwt. › D  e adviseur die klanten adviseert over efficiënt en effectief inkopen. › D  e prestatiemanager die prestaties in kaart brengt, meten = weten. › D  e regisseur die het inkoopproces organiseert en bewaakt. › D  e leidinggevende die leiding geeft aan een inkoopafdeling. Voor meer informatie over de beroeps­ profielen: www.nevi.nl, onder Kennis & Actueel, Research.

december 2011

11

Er warmpjes bij HilverZorg, overkoepelende organisatie voor ouderenzorg en geestelijke gezondheidszorg voor ouderen, koopt haar energie al jarenlang in via Intrakoop. Trinette Boer, medewerker inkoop: “Natuurlijk vanwege kostenbesparing, maar hun kennis is minstens zo belangrijk. Zo’n energieaanbesteding, die ze voor ons organiseren. Daar zitten zo veel haken en ogen aan. Wij hebben daar de tijd én de kennis niet voor. En dan is het heerlijk dat je kunt terugvallen op een organisatie, die dat voor ons uitzoekt en ook nog eens door hun inkoopstrategie de beste prijs weet te realiseren. Intrakoop is ook al zo lang op onze markt actief… Ze weten met wie ze te doen hebben, wie wij zijn. Dat is ons veel waard.” Trinette Boer, medewerker inkoop HilverZorg

Samen maken we goede zorg beter betaalbaar Bij uw zorgorganisatie telt elke euro. U wilt de totale kosten van middelen en diensten zo ver mogelijk terugdringen. Intrakoop ondersteunt u daarbij. Denkt u na over innovatieve inkoopprocessen, inkoopstrategieën en raamovereenkomsten? Intrakoop heeft ze al voor u bedacht en in het leven geroepen. Of we ontwikkelen ze samen met u. Zodat u kunt kiezen uit de inkoopoplossing die het beste bij uw organisatie past. We rusten niet voordat we de gunstigste voorwaarden voor u uit het vuur hebben gesleept. Samen met u doen we er alles aan, om goede zorg beter betaalbaar te maken.

www.intrakoop.nl

onder de loep Allard van Beek is sales manager Medische Techniek bij Miele Professional.

Leo Smit Technische Dienst VUmc

Miele Professional

heldere afspraken, betere service, lagere kosten Door service en onderhoud op een andere manier aan te sturen komt Miele tegemoet aan de wensen van het VUmc. Een klassieke win-win situatie die leidt tot betere kwaliteit van onderhoud en minder storingen.

Allard van Beek, Sales Manager: “Het VUmc benaderde ons drie jaar geleden met de vraag of wij elke week op een vaste dag service en onderhoud aan de tachtig professionele Miele reinigings- en desinfectieautomaten konden uitvoeren. Een niet alledaags verzoek. We zijn gaan kijken en hebben een raamovereenkomst opgesteld met heldere afspraken, waardoor het VUmc verzekerd is van een hoog serviceniveau tegen lagere kosten. Ook voor ons is deze nieuwe opzet gunstig, want wij kunnen de service efficiënter plannen en afhandelen. Miele denkt graag mee met de klant. Een goed product, een goede service en een goede oplossing kunnen bieden is in beider voordeel. Daar is dit een mooi voorbeeld van.”

Leo Smit, Technische Dienst VUmc: “Toen ik vier jaar geleden in het VUmc begon, wilde ik het onderhoud van apparatuur anders organiseren, beter planbaar maken. We waren te veel tijd kwijt met regelen dat storingen werden opgelost. Miele is als eerste op onze wens ingesprongen. Er komt nu iedere donderdag een monteur langs die eventuele storingen oplost en de resterende tijd benut voor planmatig onderhoud en validatie van de apparaten. Dat is voor beide partijen een verbetering. Wij hebben meer armslag om andere zaken op te pakken, de monteur hoeft niet van de ene klant naar de andere te rijden, maar kan een hele dag efficiënt bij ons aan de slag. Ik ben zelf technicus en weet hoe het werkt: de monteur wordt nu niet opgejaagd, voelt geen tijdsdruk en kan zich daardoor beter concentreren op zijn werk. Dit leidt tot betere kwaliteit van onderhoud en dus tot minder storingen en tevreden klanten. Bijkomend voordeel is dat ik nu wekelijks contact heb met de uitvoerenden en weet wat er speelt. De essentiële vraag was of onze klanten de nieuwe werkwijze zouden accepteren. In de praktijk blijkt het geen probleem dat een gemelde storing pas op donderdag wordt verholpen. Bovendien kunnen we – als de nood echt aan de man is – ook tussendoor nog een monteur laten komen. Alle scepsis is overwonnen en we werken inmiddels ook met andere leveranciers op dezelfde wijze.”

december 2011

13

zorgvernieuwers In de medische wereld wordt er nogal wat onderzoek gedaan. En bijna altijd blijken dingen nog beter te kunnen. Maar wie neemt de uitdaging aan? Drie ontwikkelcentra over nieuwe producten die het verlenen van zorg nog makkelijker moeten maken.

Xilloc Medical www.xilloc.com

Hightech brain Beschrijving Een schedelimplantaat van titanium of kunststof dat helemaal op maat wordt gemaakt met behulp van een 3D-printer. Ontwikkelaars IDEE (de technische afdeling voor hightech medische apparatuur van het MUMC+) heeft de techniek vanaf 2003 ontwikkeld. Maikel Beerens raakte als stagiair bij dat traject betrokken, schreef er zijn scriptie over en heeft vervolgens de kans gegrepen om als ondernemer met deze nieuwe techniek aan de slag te gaan. Sinds afgelopen augustus is hij de eigenaar van Xilloc Medical B.V., een spin-off bedrijf dat is voortgekomen uit Maastricht Instruments B.V.. Oorsprong idee Er werd altijd al naar goede alternatieven gezocht. De komst van professionele 3D-printers opende dus meteen nieuwe perspectieven. Cruciaal moment

Schedelprinter

Plaatsen, gaatjes boren, vastzetten, klaar!

Onderhandelen over de voorwaarden. Voor de nog maar 26 jaar jonge Maikel was dat een uitdagende en tegelijkertijd erg leerzame periode. Lancering De implantaten worden al sinds begin dit jaar ook buiten het MUMC+ toegepast.

M

aikel Beerens, directeur Xilloc Medical: “Achteraf gezien, had ik geluk dat ik net op het juiste moment als afstudeerder met deze techniek aan de slag kon. Van het begin af aan ben ik al waanzinnig enthousiast. Waarom? Nou, voorheen was het altijd heel lastig om schedelimplantaten echt aan te laten sluiten bij de vorm van iemands hoofd. Vaak leek het wel een maanlandschap. Bovendien duurde het relatief lang om ze te plaatsen: zo’n drie tot zes uur. De implantaten die wij maken, zijn patiëntspecifiek. We ontwerpen ze op basis van een CT-scan en printen ze vervolgens met een 3D-printer. Daardoor hebben ze meteen de perfecte pasvorm. De chirurg hoeft tijdens het plaatsen alleen wat gaatjes te boren en het implantaat vast te schroeven. Bij de meeste behandelingen duurt die hele operatie tussen de 45 en 90 minuten. En het mooie is: de schedel van de patiënt ziet er dan weer zo goed als hetzelfde uit als voor de breuk.”

14

december 2011

Maikel Beerens

directeur Xilloc Medical

ontwikkeling Pontes Medical www.vasculuminator.nl

waves

Beschrijving Het geheim van de VascuLuminator (door kinderen ook wel ‘De Giraf’ genoemd) is een LED-lamp met infrarood licht dat door ledematen heen schijnt. Via een speciale camera is het mogelijk om de bloedvaten duidelijk op een monitor weer te geven. Het aanprikken van kinderen en volwassenen wordt daardoor een stuk makkelijker. Ontwikkelaar Initiatiefnemer is Pontes Medical, een samenwerkingsverband van het AMC, UMC Utrecht en VU medisch centrum. Het apparaat is een vinding van het UMC Utrecht, en diverse partners hebben een bijdrage geleverd, zowel in kennis als in geld. Oorsprong idee Ruud Verdaasdonk, destijds werkzaam bij het UMC Utrecht en inmiddels professor bij het VU medisch centrum, heeft een geadopteerd zoontje met een donkere huidskleur. Tijdens het bloedprikken merkte hij dat de verpleegster moeite had om de vaatjes te vinden. Het gevolg: veel misprikken. “Dat moet toch anders kunnen”, dacht hij meteen. Cruciaal moment

Prikhulp

Best spannend: kennis delen

K

arianne Lindenhovius, projectleider van Pontes Medical: “Dat we onderdeel zijn van universitaire ziekenhuizen is ideaal. Mijn werkplek bevindt zich in het UMC Utrecht. Doordat ik in het ziekenhuis werk, sta ik in direct contact met artsen en zijn we ook heel benaderbaar als er intern wordt gesignaleerd dat er een behoefte is voor verbetering. Daarnaast lopen hier genoeg enthousiaste artsen rond die prototypes van nieuwe apparatuur willen testen. Dat is nodig om ervoor te zorgen dat het product aan de gebruikersbehoeften voldoet en om het op de markt te kunnen zetten. Vijf jaar geleden was de VascuLuminator het eerste product waar we daadwerkelijk mee aan de slag gingen. Eerlijk gezegd is het best spannend om een samenwerking aan te gaan met andere bedrijven, onze kennis te delen en gezamenlijk een flinke investering te doen. Dat laatste is overigens een harde eis, want als je ook in je eigen buidel moet tasten, ben je toch meer gespitst op succes. En een eventuele mislukking voel je dan ook allemaal even hard. De ontwikkeling van de VascuLuminator duurde alles bij elkaar bijna vier jaar. Maar inmiddels is hij dan toch te koop. Specialisten die ermee werken, prikken ook daadwerkelijk minder vaak mis: van 13% naar 2%. Wel zo prettig, zowel voor de kinderen als voor degene die prikt.”

De patentaanvraag. Ondertussen zitten andere partijen namelijk niet stil. Lancering De Koningh Medical Products heeft de VascuLuminator begin dit jaar op de markt gebracht. En binnenkort komt er een hulpstuk om makkelijker in ellebogen te kunnen prikken.

Karianne Lindenhovius projectleider van Pontes Medical

december 2011

›

15

zorgvernieuwers NEMO Healthcare www.nemohealthcare.com

“Al onze kennis spruit voort uit onze waar­neming” Leonardo da Vinci Italiaans schilder, ingenieur en musicus (1452-1519)

Beschrijving Een elektrodenpleister, ‘Graphium’, die op de buik van een zwangere vrouw wordt geplakt en die de weeactiviteit heel nauwkeurig kan meten. De bewuste pleister wordt geleverd met eigen verbindingshardware zodat de pleister gewoon aan bestaande monitors kan worden gehangen. Ontwikkelaar NEMO Healthcare, een medisch hightechbedrijf dat in mei 2010 is opgericht en dat ontstaan is uit een wetenschappelijke samenwerking tussen de Technische Universiteit Eindhoven en het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven. Oorsprong idee

Pre-productie versies van de PUREtrace™ hardware en Graphium™ elektrodepatch

Weeënbewaker

Over deze kans heb ik altijd al gedroomd

De vier partners van NEMO Healthcare waren vanaf 2005 allen betrokken bij het onderzoek naar het verbeteren van zwangerschapsmonitoring. In 2008 luidde de conclusie dat de bestaande apparatuur duidelijk tekortschoot. Genoeg reden dus om daar passende producten voor te gaan ontwikkelen. Cruciale momenten De toekenning van een STW Valorization Grant van 200.000 euro in 2009, en het aantrekken van investeerders in 2011. Verwachte lancering In de loop van 2012. Als het even meezit zelfs in het eerste kwartaal.

B

as Lemmens, een van de partners van NEMO Healthcare en verantwoordelijk voor het commerciële traject: “Tijdens het bewuste onderzoek van de TU Eindhoven en het Máxima Medisch Centrum werkte ik bij een van de leveranciers en zat ik in de gebruikerscommissie. Naderhand besloten twee van de onderzoekers, Rik Vullings en Chris Peters, een spin-off bedrijf op te starten. Ik kreeg de vraag of ik ook mee wilde doen. Over zo’n kans had ik altijd al gedroomd! Ik heb mijn toenmalige baan opgezegd en werk tegenwoordig fulltime aan de introductie van ons nieuwe product. Na mijn komst hebben we ook gynaecoloog en hoogleraar Guid Oei gevraagd om een bijdrage te leveren. We beginnen met de lancering van een systeem met een elektrodenpleister waarmee je de frequentie en intensiteit van weeën in de gaten kunt houden. Daarna zal een vergelijkbaar apparaat volgen dat ook de hartslag van een ongeboren kind kan registreren. Dat is overigens wat lastiger aangezien het hartsignaal van het kindje vele malen kleiner is dan het hartsignaal van de moeder. We moeten kijken hoe we die ruis eruit kunnen filteren. Er wacht ons dus nog een leuke uitdaging.”

16

december 2011

Bas Lemmens

partner van NEMO Healthcare

Bureaustoel 5100M

Zadelkruk Amazone

Labstoel 4402 Pur Pro

Voor elk afwasaanbod is er een Miele Reiniging op de afdeling.

zitten met zorg

Hygiënisch. Perfecte reiniging van serviesgoed. Snel. Korte programmatijden van 6 tot 25 minuten. Robuust. Hoge prestaties en geschikt voor intensief gebruik. Effectief. Geen transport van serviesgoed. Als u meer vraagt van uw afwasautomaat. Miele Professional. Een zorg minder.

Vraag gratis de catalogus aan via [email protected]

Voor meer informatie: www.miele-professional.nl Telefoon: (0347) 37 88 84

kijk op: scoremedi.nl

Hygiëne

Altijd daar waar het nodig is “Hygiënische problemen zijn enorm toegenomen. Actuele gevaren als de MRSA- en de Klebsiella-bacterie maken het noodzakelijk dat de hygiëne-eisen in ziekenhuizen en verzorgingstehuizen steeds meer worden aangescherpt”

GRA TI OP S PRO EF

het Mobiele Hygiënestation van Dutch MedTrade maakt hygiëne op een eenvoudige manier mogelijk! • Nadruk op het desinfecteren van de handen • Mobiele uitvoering, dus op verschillende locaties te gebruiken • Door hoogwaardige verwerking van aluminium en rvs materialen worden hygiëne-eisen gewaarborgd

Geef hygiëne een nieuwe betekenis! Kijk voor meer informatie op www.dutchmedtrade.nl of bel 010 - 204 56 10.

Dutch

MedTrade

Producent van o.a. 250 infuuspalen

T. 010 - 204 56 10 [email protected] WWW.DUTCHMEDTRADE.NL

nieuwe vindingen Meer inspiratie www.zorgvoorinnoveren.nl www.innovatiesindezorg.nl

linkedin zorg voor innoveren group Als je suggesties wilt doen of wilt meediscussiëren over innoveren in de zorg.

Zorgpareltjes Kan het nog sneller, nog slimmer, nog beter in de zorg? Ja! Deze vindingen laten zien dat de zorg zich op alle fronten blijft ontwikkelen. Ter inspiratie een greep uit de nieuwste aanwinsten op de zorgmarkt.

SensiStep Dit innovatieve product geeft feedback op beenbelasting tijdens en na de oefentherapie. Hierdoor wordt de revalidatietijd verkort en stijgt de therapietrouw. Ontwikkeld door Pontes Medical in samenwerking met de verkopende partij Evalan. www.sensistep.com

CareLink®-netwerk voor thuismonitoring App: InfectionGuide

Shoulder Folder

Deze Infectiepreventie-gids biedt direct toegang tot up-to-date kennis van pathogenen (ziektekiemen), infectieziekten en maatregelen om infecties onder controle te krijgen. Ook geeft de App direct antwoord op praktische patiëntenvragen. De informatie bevat de nieuwste inzichten en ervaringen op het gebied van infectiepreventie in Nederland en wordt voortdurend geactualiseerd. Ontwikkeld door Tensen & Nolte. www.itunes.apple.com, rubriek Health en Fitness

De Arion Shoulder Folder is een draagtas voor drainfles, urinezak of telemetriekastje ten behoeve van veilige mobiliteit van de patiënt. De draagtas is speciaal ontwikkeld om patiënten met een drainfles of urinezak veiliger mobiel te laten zijn, zodat zij ook sneller kunnen herstellen en naar huis kunnen. Ontwikkeld door Arion. www.arion-group.com

18

december 2011

Ziekenhuizen en patiënten met een geïmplanteerde pacemaker, ICD of hartmonitor van Medtronic vertrouwen op het CareLinknetwerk van Medtronic voor betere zorg, meer gemak en gemoedsrust. Via het CareLinknetwerk van Medtronic worden klinisch belangrijke zaken, zoals asymptomatisch boezemfibrilleren (te hoog ritme in de boezems zonder duidelijk herkenbare ziektesymptomen) of problemen met de pacemaker, tijdig geïdentificeerd. Ontwikkeld door Medtronic. www.medtronic.nl

trends

Geautomatiseerd anti-decubituskussen De Intelligent Personal Anti Decubitus Device (I-PADD®) is een nieuw zitkussen dat decubitus ten gevolge van langdurig zitten helpt voorkomen. I-PADD is het eerste anti-decubitussysteem dat door ingebouwde intelligentie volledig geautomatiseerd en op ieder moment de actuele druk op het lichaam meet en zelfstandig actie onderneemt om de druk op het weefsel optimaal te verdelen. Ontwikkeld door Arion. www.arion-group.com

Couveuse Brancard voor vervoer van Neonaten Maximale zorg voor de (te vroeg geboren) baby tijdens het vervoer van een perifeer ziekenhuis naar een ziekenhuis met een NICU (Neonatale Intensive Care Unit). Om deze zorg te kunnen realiseren is veel aandacht besteed aan een optimale ergonomische opstelling van de apparatuur waardoor de bediening door het verzorgende personeel maximaal effectief is. Ontwikkeld voor en in samenwerking met de afdeling ID-azM van MUMC+ (Maastricht Universitair Medisch Centrum+). www.maastrichtinstruments.com

Dit onderzoeksapparaat geeft informatie met betrekking tot een aantal fysiologische parameters in provocatietesten. De CTT wordt toegepast in onderzoek op het gebied van paniekstoornissen. Ontwikkeld voor en in samen­ werking met AAC Maastricht (Academisch Angst Centrum Maastricht). www.maastrichtinstruments.com

“Ontevredenheid is de eerste noodzaak voor vooruitgang”

EBC apparaat Ademanalyse Het EBC apparaat (Exhaled Breath Condensate) Ademanalyse is te gebruiken bij kinderen voor onderzoek naar long­ ziekten. Ontwikkeld voor en in samen­ werking met de afdeling pulmology MUMC+ (Maastricht Universitair Medisch Centrum+). www.maastrichtinstruments.com

De Carbon Dioxide Tolerantie Tester (CTT)

Thomas Alva Edison

Endoscopentester

Whistler

Een modulair meetsysteem voor kwaliteitscontrole van endoscopen voor medische diagnostiek. De MDE endoscopentester zorgt ervoor dat iedere endoscoop die op de operatiekamer komt, voldoende kwaliteit heeft. Het is een tool om inzicht te verschaffen en controle te houden over het instrumentarium zonder in te leveren op gebruiksgemak en flexibiliteit. De MDE endoscopentester is merk onafhankelijk en kan alle gangbare starre optieken testen. Dovideq Medical BV ontwikkelt en produceert de MDE (medical device for endoscopes). www.dovideqmedical.com

De behoefte aan vroegtijdige vaststelling van astma bij zuigelingen ligt aan de basis van deze innovatie. Luchtwegklachten zijn de meestvoorkomende klachten bij jonge kinderen. Met de Whister is de huisarts in staat eerder een diagnose te stellen en kun je vroegtijdig behandelplannen opstellen. Pontes Medical heeft de ontwikkeling aangejaagd en zo is er een krachtig partnerschap ontstaan tussen het ziekenhuis, CCM en WeLL Design. www.pontesmedical.com

december 2011

19

lnag Annette van Raamsdonk Juriste bij het Nederlands Normalisatieinstituut

Incidenten met medische hulpmiddelen vloeien vooral voort uit verkeerd gebruik. Inkoop kan helpen de put te dempen voor het kalf er in valt, meent juriste Annette van Raamsdonk van het Nederlands Normalisatieinstituut.

Medische technologie

Wie is aansprakelijk voor fouten?

M

Met stip bovenaan de lijst van de tien belangrijkste hazards in de gezondheidszorg staat het gebruik van medische hulpmiddelen, zo berichtte het gezaghebbende Emergency Care Research Institute onlangs. Het betrof een inventarisatie van de toestand in Amerikaanse ziekenhuizen, maar onze eigen Inspectie voor de Gezondheidszorg trok eerder soortgelijke conclusies. Afgelopen lente stelde de door VWS in het leven geroepen Expertgroep Medische Technologie vast dat slechts een klein deel van de incidenten met medische hulpmiddelen is te wijten aan een technische fout of aan nalatigheid van de producent. Hoe kan dat? En wie is er in zulke gevallen wel verantwoordelijk? “Dat is een ontzettend lastige vraag, want elke situatie is anders en de wet is niet zwart-wit,” zegt mr. Annette van Raamsdonk, adviseur kwaliteitsmanagement bij het Nederlands Normalisatieinstituut in Delft. Als expert op het gebied van risicomanagement adviseert Van

Interactie gevraagd Uit onderzoek van het NEN blijkt dat 70 procent van de producenten van medische technologie veel waarde hecht aan de ervaringen van de gebruikers. Met die informatie kunnen ze hun producten verbeteren en de veiligheid optimaliseren.

20

december 2011

normen in de ok Normen (die invulling geven aan de wet) waarmee gebruikers van medische hulpmiddelen in een operatiekamer, indirect of direct te maken hebben. NEN-EN 13795 OK-jassen en afdekmateriaal

NEN-EN 14683 Chirurgische maskers

Raamsdonk zowel fabrikanten en leveranciers van medische hulpmiddelen als de gebruikers ervan over de juridische aspecten. “Als een incident al tot een rechtszaak leidt, en dat gebeurt zelden omdat problemen niet naar buiten komen, zal de rechter in elk geval kijken of is voldaan aan het principe van goed hulpverlenerschap. Het punt is dat ‘goed hulpverlenerschap’ een ruim begrip is. We moeten constateren dat dit nog min of meer braakliggend terrein is. Veel dingen zijn niet helder wettelijk vastgelegd. Maar het is een feit dat er in de zorg bij problemen vaak te snel naar de fabrikant wordt gewezen.” Productspecifieke trainingen De fabrikant is volgens Van Raamsdonk één speler in de zorgketen. “Om de risico’s zo laag mogelijk te houden moet die zorgketen overal goed aansluiten. Aansprakelijkheid is inherent aan verantwoordelijkheid en waar de verantwoordelijkheid van de een stopt, begint die van de ander.

NEN-EN-IEC 60601 Medisch elektrische toestellen

NEN-EN 980 Grafische symbolen

NEN-EN 794 Longventilatoren

NEN-EN-ISO 10993 Biologische evaluatie

medische technologie LEES DE PRESENTATIES OP www.nen.nl/adviespuntmedischehulpmiddelen (zoek op 'HAT-congres')

70%

Het is een feit dat er in de zorg bij problemen vaak te snel naar de fabrikant wordt gewezen

Inkoop vervult als het goed is een regiefunctie. Hier komt alles samen, dus kan zij controleren of elke link in de keten aansluit.” Een heel belangrijk aspect bij de aankoop van nieuwe medische hulpmiddelen is volgens Van Raamsdonk de productspecifieke training van degenen die ermee moeten werken. In de luchtvaart is het vanzelfsprekend dat personeel op een nieuw type machine wordt ‘afgecheckt’, in de zorg komt het geregeld voor dat gebruikers blind varen op bestaande kennis en ervaring. Dat gaat meestal goed, maar het kan ook heel erg fout gaan. Zelfstandig adviseur medische technologie Addie Bouwman stelde in de lente van 2011 dat productinstructies van de fabrikant door zorgpersoneel ‘op alarmerende wijze worden verwaarloosd’. “De instructie begint met twintig mensen, maar de één na de ander wordt opgepiept en aan het eind van de middag heeft slechts een handjevol collega’s meegekregen dat het nieuwe apparaat op een cruciaal punt afwijkt van vergelijkbare apparaten,” gaf hij als

voorbeeld. “Met alle potentieel gruwelijke gevolgen van dien.” Bouwman pleitte voor duidelijke regelgeving en verplichte toetsingsmomenten. Wie is aansprakelijk als er iets misgaat als gevolg van een gebrek aan productspecifieke kennis? “Als blijkt dat medewerkers medische technologie willens en wetens toepasten zonder een voor het oordeelkundig gebruik daarvan noodzakelijke instructie te hebben gevolgd, is de kans groot dat het ziekenhuis een probleem heeft,” zegt Van Raamsdonk. “Inkoop kan helpen dergelijke problemen te voorkomen. Eis bijvoorbeeld altijd dat de fabrikant een training geeft, maar zie er ook op toe dat het management vervolgens overtuigd wordt van de noodzaak daarvan. Zodat het personeel er daadwerkelijk voor vrijgemaakt kan worden. Ik besef dat dit makkelijker is gezegd dan gedaan.”

van de producenten van medische technologie hecht veel waarde aan gebruikers­ervaringen

Collegebanken Annette van Raamsdonk geeft ook colleges gezondheidsrecht en risicomanagement aan de TU Delft en de TU Eindhoven. “Daar gaan we diep in op de eisen die aan medische apparatuur worden gesteld. Zorgmedewerkers zouden daar veel kunnen opsteken, want het valt me op dat ze hier vaak weinig van afweten. Terwijl die kennis noodzakelijk is om je eigen verantwoordelijkheden te kennen.”

Managing the MisMatch Ontwerp, gebruik en kwaliteitsborging van medische technologie staan bij het NEN al een aantal jaren hoog op de agenda. Na het verschijnen van het WHO-rapport ‘Medical Devices; Managing the MisMatch’ in 2010 nodigde het instituut de partijen uit om afspraken met elkaar te maken en bood aan daarbij een adviserende rol te spelen. Maar diverse partijen gaven aan de problematiek zelf te willen oppakken, met als resultaat dat de experts op het gebied van normalisatie en risicoanalyse nu ‘waakzaam toekijken’ en wachten op voldoende draagvlak. “Intussen kunnen vooral inkopers een hoop doen om de risico’s zo laag mogelijk te houden,” zegt NEN-juriste Van Raamsdonk. “Zij vormen immers als het goed is de spin in het web van het aankoopproces. Inkoop kan er samen met bijvoorbeeld de klinisch

fysicus op toezien dat de functionaliteit en veiligheid van nieuw aan te kopen medische hulpmiddelen worden gewaarborgd. Cruciaal daarbij is dat er telkens wordt gewerkt met een specifiek, door de hele keten gedragen programma van eisen. Communicatie is het sleutelwoord. Inkoop brengt behoeften in kaart, coördineert kennis en bewaakt de stroomlijning van de keten. Verantwoordelijkheden worden daardoor helder. Natuurlijk moeten de raden van bestuur wel meewerken. Er is een trend om uitsluitend naar het kostenplaatje te kijken. De vraag is of dat slim is. Een optimaal aankooptraject zal vaak wat duurder zijn. Maar de hulpmiddelen zullen vervolgens efficiënter worden ingezet. Dat leidt niet alleen tot verbeterde veiligheid, maar ook tot besparingen in tijd en geld.”

december 2011

21

vraag / antwoord

spraakmaker

Ruud Olthoff is sinds een jaar CPO van de Rabobank Groep. Na jarenlang Rabomobiel dacht hij via social media het inkopersvak beter te leren kennen. Dat viel in eerste instantie tegen en van zijn eigen speurtocht maakte hij een verhaal en geeft hierover lezingen bij NEVI en op universiteiten.

“Creëer je eigen digitale snackmoment”

De Beeldredaktie | Evelyn Jacq

V/A

Deze keer geen inkoper aan het woord, maar zijn rechterhand: de klinisch fysicus. Ben ten Voorde is mede verantwoordelijk voor het investeringsbeleid en de kwaliteitsborging van alle medische technologie binnen Tergooiziekenhuizen.

Moeten inkopers nu massaal gaan twitteren? “Zeker niet. Het is wel belangrijk dat inkopers zich bewust worden van de mogelijkheden van social media. Om een voorbeeld te noemen: ik ken een inkoper die een grote partij dockingstations nodig had, van een verouderd type. De leverancier meldde het type niet meer te verkopen. De inkoper zette zijn vraag op Twitter en LinkedIn en binnen twee uur kwamen de eerste reacties binnen, binnen vier uur wist hij waar en hoe hij de dockingstations kon ophalen. In een halve dag was het probleem van deze inkoper opgelost, dankzij social media.”

Wat zou je inkopers willen adviseren die nog wat terughoudend zijn? “Het begint allemaal met interesse. Je moet nieuwsgierig zijn, als je dat niet bent, begin er dan ook niet aan. Probeer niet alles in een keer te bevatten. Begin met een profiel aan te maken op bijvoorbeeld LinkedIn. Maar ga eerst meekijken en dan pas participeren. Je zult zien dat je op een veel efficiëntere manier aan je informatie komt. Abonneer je via rss-feeds op het nieuws van de sites die je interessant vindt en creëer je eigen digitale snackmoment zoals ik dat zelf noem. Vijftien minuten per dag om de highlights door te nemen is voldoende om bij te blijven.”

Hoe actief zijn inkopers al in social media? “Dat valt dus tegen. In zakelijk opzicht dan. Privé blijkt – zo is onderzocht – dat inkopers net zo veel met social media doen als de gemiddelde Nederlander. Het lijkt alsof inkopers er gewoon nog niet aan toegekomen zijn om zich te verdiepen in hoe ze social media voor zakelijke doeleinden kunnen inzetten. Het is niet zo dat ze het belang onderschatten, ook dat is onderzocht. Het is meer een kwestie van ‘onbekend en onbenut.’“

Welke trends moeten inkopers zeker in de gaten houden? “Social media binnen bedrijven zoals Yammer zijn erg in opkomst. Kijk eens naar vendorrator.nl, een site waar inkopers leveranciers beoordelen.

22

december 2011

Groupon is een nieuw fenomeen uit Amerika. Via een internationaal opererende website worden iedere dag deals bij de gebruiker in de buurt aangeboden. Variërend van een knipbeurt tot een koelkast. Ik ben ook enthousiast over de werkwijze van CrowdSpring, een site voor logoontwerp en web-design. Je plaatst een verzoek op de site, je geeft aan hoeveel het mag kosten en binnen een paar dagen heb je kant-en-klare ontwerpen in je mailbox. De aanbieders zitten over de hele wereld, van echte designers tot een omaatje die handig is met de computer. Bedenk maar eens hoe dat principe de inkoopwereld op zijn kop kan laten staan als het grootschalig beschikbaar zou komen.” ■

Meer informatie over social media en inkoop via www.slideshare.net/socialmedia4Ipsera/ social-media-for-procurement-profs-new-version. Voor verder onderzoek wil Ruud Olthoff graag in contact komen met inkopers, dus laat even een berichtje achter.

Volg ons op Twitter en maak kans op twee pagina’s in

SPARKLE! Verwacht bereik van minimaal 400.000 lezers!

DOE MEE!

Volg ons op Twitter: @KerstmanNL

Waarom Tintelingen?

Bij ons bepaalt u zelf het assortiment! Wilt u bepalen uit welke geschenken en belevenissen uw medewerkers online kunnen kiezen? Bij Tintelingen kan het! Wij stellen u in staat uw assortiment zelf samen te stellen, zodat u zoveel mogelijk invloed heeft op de inhoud van de webshop. Dát is Kerst 2.0!

Meer weten? Ga naar www.tintelingen.nl of bel naar 073 – 690 40 51.

Wilt u meer informatie? Scan deze QR-code met uw mobiele telefoon!