1
2
Inhoudsopgave Groen Ruimtelijk Erfgoed ................................................................................................................ 1 Doelstelling ...................................................................................................................................... 4 Doelgroep ........................................................................................................................................ 5 Het programma ............................................................................................................................... 5 Doelstellingen .................................................................................................................................. 5 Eindtermen Groen Ruimtelijk Erfgoed ............................................................................................ 6 Studiebelasting ................................................................................................................................ 7 Niveau .............................................................................................................................................. 7 Docenten ......................................................................................................................................... 7 Toelatingseisen ................................................................................................................................ 7 Certificering ..................................................................................................................................... 7 Investering ....................................................................................................................................... 7 Locatie en rooster ............................................................................................................................ 7 Contact ............................................................................................................................................ 8 Bijlage 1 ‐ Overzicht colleges/lessen/……………..……………………………………………………………………… ….9
3
Inleiding Het groene erfgoed staat volop in de belangstelling. Er ligt een omvangrijke taak het ruimtelijke en roerende erfgoed te revitaliseren. De ruimtelijke vormgeving en inrichting, het cultuurbeleid en het streven naar ruimtelijke kwaliteit geven kaders voor instandhouden en beheren. Hoe en op welke wijze (door restauratie, renovatie, transformatie of door conserverend en deskundig onderhoud) staat hierbij centraal. De leergang Groen Ruimtelijk Erfgoed richt zich op het overdragen en ontwikkelen van theoretische en praktische kennis en ervaring. Een methodische aanpak begeleidt u bij het opstellen van instandhoudings‐ en beheerplannen voor delen en elementen van het cultuurlandschap. Vakinhoudelijk wordt de leergang Groen Ruimtelijk Erfgoed begeleid door de Vereniging Kennisontwikkeling Groen Erfgoed (VKGE) bestaande uit vertegenwoordigers van: ‐ voorzitter Vereniging Kennisontwikkelingen Groen Erfgoed: de heer mr.drs. Jan‐Willem Edinga ‐ cursusleiding; Landschapsbeheer Noord Holland: de heer ing. Klaas de Boer, ‐ de Nederlandse Tuinenstichting: mevr.ir. Marianne van Lidth de Jeude, ‐ de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten ( RACM ) : mevr. drs. Dorothée Koper‐Mosterd, ‐ Albers Adviezen Historische Parken: mevr. dr. Lucia Albers, ‐ de Stichting Perennial Perspectives: de heer Hein Koningen, ‐ Het Gilde van Tuinbazen: de heer Kees Beelaerts van Blokland, Leden van de Vereniging Kennisontwikkeling Groen Erfgoed (VKGE) en HAS KennisTransfer willen u met deze leergang ondersteunen in uw functie door middel van scholing. HAS KennisTransfer biedt u in samenwerking met de VKGE en haar leden de leergang ‘Groen Ruimtelijk Erfgoed’. Deze bestaat uit drie modules die speciaal zijn opgezet om degenen die betrokken zijn bij beleids‐ en planontwikkeling en realisatie en uitvoering van het groene erfgoed extra te kunnen bekwamen in hun vak. De totale leergang heeft een doorlooptijd van ongeveer 10 maanden. Doelstelling U bent na het volgen van de leergang in staat de groene erfgoed sector te overzien, weet onderzoek en integrale planontwikkeling in gang te zetten, kent deskundige specialisten en uitvoerenden, kan beheer, onderhoud, exploitatie en bekostiging aansturen, en weet de plek tot de verbeelding te laten spreken en met visie door de tijd te brengen. De daarvoor benodigde kennis en vaardigheden worden u aangeboden in de volgende modules: 1 Historische tuinkunst en landschapsarchitectuur, interpretatie ontwerp en vormgeving. 2 Historische horticultuur en hovenierskunst, technische uitvoering en vormgeving. 3 Rentmeesterschap, besturen en beheren.
4
Doelgroep De leergang ‘Groen Ruimtelijk Erfgoed’ is bedoeld voor degenen die betrokken zijn bij beleids‐ en planontwikkeling en realisatie en uitvoering in de sectoren: ‐ ruimtelijke ontwikkeling en ruimtelijke kwaliteit; ‐ horticultuur en hovenierskunst; ‐ cultuurhistorie en planologie; ‐ museologie; ‐ tuin en landschapsarchitectuur; ‐ kunst‐ en cultuureducatie; ‐ natuur en landschapsbeheer; ‐ kunst‐ en cultuurgeschiedenis; ‐ erfgoed bestuur en beheer. ‐ cultureel erfgoed; Het programma Gedurende de leergang worden tweewekelijks colleges gegeven op donderdagen van 14.30 – 21.30 uur. (ca. 90 uur). Tevens worden op locatie 7 excursies georganiseerd die de gehele dag duren (ca. 70 uur). Daarnaast dient u rekening te houden met een behoorlijke zelfstudie buiten de colleges om, o.a. in de vorm van een individuele projectopdracht. Het opleidingsprogramma (in totaal 20 bijeenkomsten) is opgesplitst in drie modules: Doelstellingen Module Historische tuinkunst en landschapsarchitectuur, Interpretatie ontwerp & vormgeving De student • Kennis van en inzicht verwerft in de ontstaans‐ en ontwikkelingsgeschiedenis van de Nederlandse en Europese tuin‐ en landschapsarchitectuur • De grondbeginselen van vormgeving en ontwerp krijgt aangereikt • Een integrale, interdisciplinaire en samenhangende benadering van instandhouding ontwikkelt. Module Historische horticultuur en hovenierskunst, technische uitvoering en vormgeving De student • Horticulturele ervaring en vakmanschap krijgt aangereikt • Ervaring opdoet met het opstellen en uitvoeren van een beheersvisie en een beheersplan • Inzicht verwerft in de instandhouding (restauratie, reconstructie, beheer en onderhoud) van historische tuinen en parken • De kennis verdiept en de ervaring vergroot ten aanzien van specifieke onderhouds‐ en beheerswerkzaamheden in een historische tuin of park. Module Rentmeesterschap, besturen en beheren De student • In een bedrijfssituatie betrokken is bij, en werkzaamheden verricht in een historische tuin of park • Inzicht verwerft in en ervaart welke bedrijfskundige en maatschappelijke omstandigheden van invloed zijn op de instandhouding • Een zodanig inzicht verwerft dat de loopbaan in een historische tuin of park gemotiveerd wordt ingezet of wordt vervolgd.
5
Eindtermen Groen Ruimtelijk Erfgoed Eindtermen Historische tuinkunst en landschapsarchitectuur, Interpretatie ontwerp & vormgeving De student kan: 1. de tuin, park en landschap in een ruimtelijk en tijdsperspectief plaatsen door te refereren aan onder andere culturele, tuin‐ en landschapsarchitectuurhistorische, horticulturele en planologische omstandigheden 2. veldstudie verrichten en interpreteren, literatuur‐ en bronnenonderzoek doen en beleids‐ en beheersplannen analyseren en interpreteren. 3. een ontwerp, een herstelplan en/of beplantingsplan beoordelen; 4. een beheersplan opstellen waarin duurzaamheid en dynamiek adequaat zijn vertegenwoordigd. Eindtermen Historische horticultuur en hovenierskunst, technische uitvoering en vormgeving De student kan: 1. de tuin, park en landschap als ontwerp in al zijn dimensies begrijpen, en (rekening houdend met de biotische en abiotische factoren) aangeven welke terreinvoorwaarden geschapen worden voor de materiële realisering 2. de ecologische waarden inventariseren, beoordelen en beheren 3. uitvoeringsplannen en beplantingsplannen maken, die passend zijn in de specifieke context van de tuin 4. de financiële en technische consequenties en de praktische haalbaarheid van de werkzaamheden beoordelen Eindtermen Rentmeesterschap, besturen en beheren De student kan: 1. Een structurerende bijdrage leveren aan het ontwikkelen van een integrale beheersvisie voor de korte, de middellange en de lange termijn 2. Actuele, maatschappelijke en vakinhoudelijke ontwikkelingen onderkennen en hanteren 3. Ecologische waarden beoordelen en inbrengen in plannen voor de korte‐, middellange en lange termijn 4. Een beheersvisie met bijbehorend maatregelenplan en begroting opstellen, analyseren en beoordelen 5. Een werkplan en kostenbegroting analyseren en beoordelen 6. Controleren of beheersmaatregelen worden uitgevoerd.
6
Studiebelasting De volledige opleiding heeft een studiebelasting van 360 uur, waarvan 160 lesuren (20 lesdagen x 8 uur) en naar schatting 200 uur thuiswerk. Niveau De opleiding wordt aangeboden op HBO niveau. Er wordt een hoge mate van zelfstandigheid van u verwacht bij het eigen maken van de theorie en vaardigheden. In samenwerking met een coach van HAS KennisTransfer en eventueel begeleidende docenten, past u alle opgedane kennis toe in een opdracht die bij voorkeur uit uw eigen werksituatie komt. Docenten Het onderwijsaanbod is geworteld in de wereld van groen ruimtelijk erfgoed en horticultureel erfgoed. Aan de cursus zijn 22 docenten verbonden die een ruime praktijkervaring hebben. Het onderwijsprogramma is opgezet in brede samenspraak met professionele instellingen waarvan vertegenwoordigers zitting hebben in de Vereniging Kennisontwikkeling Groen Erfgoed. Toelatingseisen De leergang staat ook open voor personen die een loopbaan willen beginnen in de (groene) erfgoed sector en/of sterk betrokken zijn bij particuliere erfgoedinstellingen. Een opleiding of werkervaring die een leergang op HBO niveau mogelijk maakt is dan een vereiste voor deelname. Bij aanmelding vragen wij u een Curriculum Vitae mee te sturen. Een telefonische intake kan onderdeel zijn van de toelating. Certificering De leergang wordt afgesloten met een tentamen. Daarnaast presenteert u uw projectopdracht ‘integraal instandhoudingsplan’ aan de beoordelingscommissie. Indien u beide onderdelen met goed gevolg heeft afgerond, ontvangt u het diploma Groen Ruimtelijk Erfgoed, erkend door de Vereniging Kennisontwikkeling Groen Erfgoed. Investering De investering voor de gehele opleiding bedraagt: € 4.050,00 exclusief BTW, inclusief koffie, thee en diner op de collegedagen. Locatie en rooster De leergang ‘Groen Ruimtelijk Erfgoed’ bestaat uit 13 bijeenkomsten en excursies en vindt plaats van oktober 2012 tot juni 2013. Alle lesbijeenkomsten vinden eens per twee weken plaats bij HAS KennisTransfer te Den Bosch en duren twee dagdelen van 14:30 uur tot 21.30 uur. De exacte data worden in overleg nader bepaald.
7
Contact Voor meer informatie kunt u vanzelfsprekend contact met ons opnemen: L. (Lamiaâ) Fareh Telefoonnummer: (073) 692 37 74 e‐mail:
[email protected] T. (Tjeerd) Prins Telefoonnummer: (073) 692 37 85 Email:
[email protected] N. (Nathalie) Roefs Telefoonnummer: (073) 692 36 91 Email:
[email protected]
8
Bijlage 1
1.
2 .
3.
4.
5.
6.
Leergang Groen Erfgoed 2012 ‐ 2013 Overzicht colleges/lessen/ (onder voorbehoud) Introductie leergang, doelstelling en inhoud leergang, lesrooster en excursieplanning, opdracht integraal instandhoudingsplan Geschiedenis van tuin, park en landschap Geschiedenis van het landschap, de horticultuur en de bouwkunst in NL en Europa Stijlen en typen, stijlkenmerken en stijlinvloeden, Ingebruikname landschap, Ideeën‐ en cultuurgeschiedenis De tuin in het landschap ‐ historische geologie, geografie, archeologie ‐ biografie van Nl en Europese cultuurlandschappen Cultuurhistorisch en natuurhistorisch onderzoek, ‐ bronnenonderzoek, ‐ analyse en waardenstelling ‐ richtlijnen tuinhistorisch onderzoek en waardenstelling Methodiek ruimtelijk erfgoed onderzoek Lezen en analyseren cultuurhistorisch onderzoek. Richtlijnen historisch onderzoek tuin, park en landschap Inventarisatie/beschrijving, bronnenonderzoek, analyse, waardering/waardestelling, selectie, integrale instandhoudings‐ en ontwikkelingsvisie, beheer‐ en ontwikkelingsplan Analyse en interpretatie ontwerp en aanleg ‐ tuinhistorisch onderzoek: opmaat integraal beheerplan ‐ gebruik en interpretatie bronnen en kaartmateriaal ‐ maken historische fasenkaarten en kaart historische elementen ‐ analyse en waardenstelling onderzoek, ‐ ontwikkelen visie en streefbeelden ‐ compositie van structuurelementen en beplantingselementen Structuur elementen en beplantingselementen van tuin, park en landschap ‐ beginselen en uitgangspunten integraal instandhoudingsplan ‐ hanteren waardenstellingen, ‐ structuur‐ en beplantingselementen ‐ conserveren, herstellen , restauratie, reconstructie, transformatie ‐ aansturen integrale planontwikkeling, uitvoering en onderhoud
9
7.
Structuur‐ en beplantingselementen van tuin, park en landschap Techniek, vaardigheden, traditie en esthetiek, samenhang instandhoudingsvisie, beheer en onderhoud ‐ geschiedenis en ontwikkeling aanleg en gebruik wegen, paden, waterlopen en vijvers, oevers, beschoeiing en talud
8.
Structuur‐ en beplantingselementen van tuin, park en landschap ‐ ontwikkelingsgeschiedenis landschapsvegetatie, tuin‐, park‐ en landschapsinrichting en beplanting, aanleg en gebruik van ‐grasland, bloemenweide, gazons en akkers ‐wildbos, hakhout, heestergroepen, hagen en heggen ‐ lanen, 9. Beplantingselementen van tuin, park en landschap ‐ Historisch sortiment van houtige en kruidachtige gewassen ‐ Bomen‐, struiken en plantensortiment tuin‐ en landschapsinrichting Individuele project‐opdracht: opstellen integraal instandhoudings‐ en beheerplan. ‐ begeleiden /presentatie studenten integraal instandhoudingsplan ‐ formulier beoordelingscriteria 10. Erfgoed en ruimte, beleid en regelgeving ‐instandhouden, ontwikkelen en bekostigen van ruimtelijk erfgoed ( objecten, complexen en gebieden ) ‐ natuur‐, cultuur‐, ruimtelijk erfgoedbeleid en ruimtelijk kwaliteitsbeleid Tentamen Groen Erfgoed
10
11